Aanzet GROENE GIDS voor visuele inspectie van waterkeringen Deel IV - Regionale keringen
Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Leeswijzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 3
2 Opbouw van de gids 2.1 Zone waterkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2 Elementen en inspectieparameters . . . . . . . . . . . . . . . 2.3 Kwaliteitsklassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 4 5 5
3 Gebruiksaanwijzing
6
4 Vervolg
7
5 De 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 I
groene gids in een notedop Benoem type kering . . . . . Benoem zone . . . . . . . . . Benoem element . . . . . . . Benoem kwaliteit element . . Benoem inspectieparameter . Functie van de gids . . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
Regionale keringen - FOTOBLADEN
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
8 8 8 8 9 9 9 14
Hoofdstuk 1 Inleiding In het kader van het project Grip Op Kwaliteit is een eerste aanzet gegeven voor een landelijke gids voor visuele inspectie van waterkeringen. De gids biedt veldinspecteurs ondersteuning bij het vastleggen van hun visuele waarnemingen die worden gedaan in het kader van reguliere periodieke inspecties van waterkeringen. Waarnemen is het eerste deelproces binnen het inspectieproces, zie guur 1.1.
Figuur 1.1: Het inspectieproces in deelprocessen Na waarnemen volgt het deelproces diagnosticeren, waarbij er via bewerking waarde wordt toegekend aan de vastgelegde gegevens. De gids is bedoeld als naslagwerk. Het is de bedoeling dat de gids wordt geraadpleegd voordat de veldinspecteur zijn periodieke ronde doet. De gids biedt een gestructureerde werkwijze voor het vastleggen van zijn waarnemingen en een referentiekader voor het duiden van de kwaliteit van de waargenomen elementen waaruit waterkeringen zijn opgebouwd. De vastlegging kan digitaal worden uitgevoerd. Binnen het project DIGIspectie zijn hiertoe functionaliteiten voor hardware en software opgesteld. Deze zijn binnen een DPA-omgeving geplaatst, waarbij ook een prototype is gebouwd. Alle waterkeringbeheerders kunnen hiervan gebruikmaken, zie www.inspectiewaterkeren.nl onder projecten bij DIGIspectie. 2
HOOFDSTUK 1.
INLEIDING
3
Bij de gids hoort een CD-Rom. Door de foto's hierop goed te bekijken ontstaat bij de veldinspecteur de vaardigheid voor het herkennen en duiden van de kwaliteit van de onderdelen waaruit de keringen zijn opgebouwd. De gids biedt de veldinspecteur enkel een referentiekader voor zijn visuele waarnemingen en is dus geen handboek dat blindelings moet worden gevolgd. De primaire taak van de veldinspecteur is het signaleren van afwijkingen of bijzonderheden. Hiertoe moet de veldinspecteur voldoende basiskennis hebben van waterkeringen. De gids biedt alleen ondersteuning en draagt bij aan een uniforme werkwijze en aan het objectiveren van subjectieve waarnemingen. Hiermee wordt bijgedragen aan het beter reproduceerbaar maken van inspectieresultaten. De gids is nog in een ontwikkelingsstadium en vormt een basis van waaruit naar een completere gids kan worden toegewerkt. Deze eerste versie van de groene gids is tot stand gekomen in opdracht van STOWA en DWW binnen het Programma van Projecten Verbetering Inspectie Waterkeringen, zie www.inspectiewaterkeringen.nl. GeoDelft heeft een drietal workshops georganiseerd waarin de foto's uit de gids zijn voorgelegd aan deskundigen. Deze hebben de foto's geclassi ceerd naar Goed, Redelijk, Matig en Slecht. De bevindingen van de workshops zijn vastgelegd in het hoofdrapport 'Ontwikkeling gids inspectie waterkeringen' met een CD-rom met de fotoresultaten. Het rapport wordt gepubliceerd op www.inspectiewaterkeringen.nl. De aanbevelingen uit het hoofdrapport zijn verwerkt in de voorliggende gids. 1.1
Leeswijzer
Eerst wordt een overzicht gegeven van de hoofdindeling van de uit vier delen bestaande gids. Vervolgens wordt aangegeven hoe de gids per deel is opgebouwd met een toelichting van de belangrijkste begrippen. Een uitgebreide lijst met begrippen staat in het hoofdrapport. Vervolgens wordt aangegeven hoe de gids in combinatie met de bijbehorende CD-rom kan worden gebruikt. Tot slot wordt een stappenplan gegeven over het concrete gebruik van de gids.
Hoofdstuk 2 Opbouw van de gids De gids bestaat uit vier aparte delen, die afzonderlijk van elkaar worden gebruikt en elk representatief zijn voor een bepaald type waterkering, te weten: Katern I : Zeedijken Katern II : Duinen Katern III : Rivierdijken Katern IV : Regionale keringen
Het voorliggende deelrapport betreft Deel IV - Regionale keringen en heeft dezelfde opbouw als de overige delen. Zij bestaan alle vier uit een algemeen gedeelte, een bladwijzer en fotobladen. De onderwerpen die daarin worden behandeld worden hier kort toegelicht. 2.1
Zone waterkering
Een voorbeeld van de functionele zones van een regionale kering (boezemkade) staat in guur 2.1.
Figuur 2.1: Voorbeeld van functionele zones van een boezemkade 4
HOOFDSTUK 2.
2.2
OPBOUW VAN DE GIDS
5
Elementen en inspectieparameters
Per zone wordt een verdere uitsplitsing gemaakt naar waterkerende elementen met een waterkerende functie (bijvoorbeeld een steenbekleding) en niet-waterkerende elementen (NWE), die op of in de waterkering aanwezig zijn en geen waterkerende functie hebben (bijvoorbeeld afrasteringen). Voor elk element worden inspectieparameters gegeven, die helpen de gesignaleerde conditie van het beschouwde element te onderbouwen (bijvoorbeeld kale plekken op een grasmat). De actuele conditie wordt geduid met Goed, Redelijk, Matig of Slecht. In elk deel bevindt zich een bladwijzer met overzichtstabellen, die zijn gerubriceerd naar zones, elementen en inspectieparameters. Deze tabel is in feite het raamwerk van de gids met in kleur aangegeven welke elementen en inspectieparameters in deze versie van de gids aanwezig zijn. Hieruit blijkt duidelijk dat de gids nog niet compleet is. 2.3
Kwaliteitsklassen
Aan de elementen is in de workshops de kwaliteitsklasse Goed, Redelijk, Matig of Slecht toegekend. Voor elk element zijn fotosets gemaakt, die zijn ingedeeld naar kwaliteitsklassen en inspectieparameters. Het hierbij gebruikte basismateriaal (Excelbladen met hyperlink naar de foto's) staat op de bijgevoegde CD-Rom. In dit deel zijn de fotobladen met de resultaten van de workshop Regionale keringen verwerkt. Hierop staan speci eke gegevens over de inspectieparameters en een aantal foto's, die per kwaliteitsklasse op de bijgeleverde CD-rom staan. Extra informatie hierover staat in het hoofdrapport, waarin ook de tabellen zijn opgenomen met de eindresultaten van alle workshops.
Hoofdstuk 3 Gebruiksaanwijzing Voordat de veldinspecteurs met de gids aan de slag gaan, is het van belang dat ze eerst vertrouwd raken met de methodiek van de gids en de CDrom. Daarvoor is tevens een bepaalde basiskennis nodig, die kan worden gegenereerd door middel van opleiding, de cursus inspecteren voor veldinspecteurs of zelfstudie. Op de fotobladen wordt per kwaliteitsklasse een foto getoond (voor zover beschikbaar). Indien er meerdere foto's van een bepaald element beschikbaar zijn, is dat op de bladwijzer aangegeven door vermelding van het aantal foto's op de CD-Rom. Welke inspectieparameters dit betreft, volgt uit de in de bladwijzer en fotobladen aangegeven kruisjes (x). De foto's met de bijbehorende informatie kunnen zichtbaar worden gemaakt via de digitale versie van de bladwijzer op de CD-rom. Een voorbeeld daarvan ziet er als volgt uit.
Figuur 3.1: Fragment uit bladwijzer deel IV - Regionale keringen Indien de gebruiker bijvoorbeeld alle foto's in de kwaliteitsklasse 'Redelijk' wil zien kunnen deze zichtbaar worden gemaakt door in de kolom 'R' in de onderste rij het cijfer '3' aan te klikken. De drie foto's verschijnen dan achter elkaar op het beeldscherm. Is men bijvoorbeeld enkel ge nteresseerd in de foto's in de kwaliteitsklasse 'Slecht' voor de inspectieparameter 'Conditie materiaal' dan kunnen deze zichtbaar worden gemaakt door in de kolom 'S' in de betre ende rij 'x' aan te klikken. Deze gegevens zijn ook verwerkt in de fotobladen, waarbij tevens per kwaliteitsklasse (voor zover beschikbaar) een foto is afgebeeld. 6
Hoofdstuk 4 Vervolg De gids zal eerst bij wijze van proef bij een aantal beheerders in de praktijk worden uitgetest. Indien daarbij gebruik wordt gemaakt van een palmtop zal de gids nog verder moeten worden gedigitaliseerd. Het idee is dat daarbij tevens een nadere invulling wordt gegeven aan de nog in de gids ontbrekende informatie.
7
Hoofdstuk 5 De groene gids in een notedop 5.1
Benoem type kering
Regionale kering 5.2
Benoem zone
Bijvoorbeeld: binnentalud 5.3
Benoem element
Waterkerend element: Maaiveld Grasbekleding Steenbekleding (zuilen en blokken) Asfaltbekleding Steenbestorting Overgangsconstructies (opsluitbanden) Damwanden/beschoeiingen Wegen (asfalt, klinkers)
Niet Waterkerend Element (NWE): Bebouwing
8
HOOFDSTUK 5.
DE GROENE GIDS IN EEN NOTEDOP
9
Beplanting Kabels en leidingen Op- en afritten Trappen Meubilair (afrasteringen, lichtmasten, dijkpalen, zitbanken etc.) 5.4
Benoem kwaliteit element
Goed, Redelijk, Matig of Slecht 5.5
Benoem inspectieparameter
Bijvoorbeeld voor een grasbekleding: Kale plekken/lokaal ontbreken van grasmat Scheuren (krimp door uitdroging) Verzakkingen of opbollingen Spoorvorming Vergraving: gaten en holen (dier/mens) Vertrapping door vee Onkruid (distels, hoefblad, mos, etc.) Erosieschade/hoogwaterschade (afslag) 5.6
Functie van de gids
Naslagwerk, geheugensteuntje Gids met CD-ROM is oefenstof Oefen door foto's goed te bestuderen:
{ herkennen van element { benoemen van element { duiden van kwaliteit Geoefende waarnemer (veldinspecteur) gaat veld in en kan zijn visuele
waarnemingen objectiever en gestandaardiseerd vastleggen
HOOFDSTUK 5.
DE GROENE GIDS IN EEN NOTEDOP
10
HOOFDSTUK 5.
DE GROENE GIDS IN EEN NOTEDOP
11
HOOFDSTUK 5.
DE GROENE GIDS IN EEN NOTEDOP
HOOFDSTUK 5.
DE GROENE GIDS IN EEN NOTEDOP
Deel I Regionale keringen FOTOBLADEN
14
zone
element
breedte dichtheid conditie aantal foto's op CD-rom
inspectieparameter
GOED
1
1 Fotoblad nr. IV-1
x
x
-
2.2
2.1
2.4
2
x
SLECHT
MATIG
REDELIJK
Regionale keringen Voorland Rietkraag
type
zone
element
Fotoblad nr. IV-3
6
3
2
x
1.15 x x
SLECHT
x
x
1.6
1.2 x
1.10 gebreken of mankementen conditie materiaal x aansluiting op grondlichaam x (afkalving) aantal foto's op CD-rom 1
inspectieparameter
MATIG
REDELIJK
GOED
Regionale keringen Vooroever Beschoeiing
type
zone
element
erosieschade/hoogwaterschade (afslag) kale plekken/plaatselijk ontbrekende grasmat scheuren (krimp door uitdroging) verzakkingen of opbollingen spoorvorming vergraving: gaten en holen (dier/mens) vertrapping door vee onkruid (distels, hoefblad, mos, etc.) ongewenste schaduw drijf- of zwerfvuil aantal foto's op CD-rom
inspectieparameter
GOED
REDELIJK
Regionale keringen Buitentalud Grasbekleding
type
Fotoblad nr. IV-6
2.15
2.3
x
4
x
2
x
x
SLECHT
MATIG
zone
element
erosieschade/hoogwaterschade (afslag) kale plekken/plaatselijk ontbrekende grasmat scheuren (krimp door uitdroging) verzakkingen of opbollingen spoorvorming vergraving: gaten en holen (dier/mens) vertrapping door vee onkruid (distels, hoefblad, mos, etc.) ongewenste schaduw drijf- of zwerfvuil aantal foto's op CD-rom -
inspectieparameter
GOED
Fotoblad nr. IV-9
1.13
2.9
x x
6
x
x
6
x
MATIG
REDELIJK
Regionale keringen Kruin Grasbekleding
type
5
x
x
2.10
SLECHT
zone
element
rafeling asfaltbeton dwarsonvlakheid one enheden scheurvorming verzakkingen of opbollingen aantal foto's op CD-rom
inspectieparameter
GOED
Fotoblad nr. IV-10
4
4
x
x x
x
3
1.14
1.13
1.1
SLECHT
MATIG
REDELIJK
Regionale keringen Kruin Asfaltbetonwegen
type
zone
element
1.8
erosieschade/hoogwaterschade (afslag) kale plekken/plaatselijk ontbrekende grasmat scheuren (krimp door uitdroging) verzakkingen of opbollingen spoorvorming vergraving: gaten en holen (dier/mens) vertrapping door vee onkruid (distels, hoefblad, x mos, etc.) ongewenste schaduw drijf- of zwerfvuil natte plekken x aantal foto's op CD-rom 3
inspectieparameter
GOED
Fotoblad nr. IV-22
x
2
x
4
x
x
x
10
x
x
1.1
1.14
1.5
SLECHT
MATIG
REDELIJK
Regionale keringen Binnentalud Grasbekleding
type
zone
element
spoorvorming verzakkingen of opbollingen aantal foto's op CD-rom
inspectieparameter
GOED
-
-
REDELIJK
Fotoblad nr. IV-28
Regionale keringen Onderhoudstrook Grasbekleding
type
-
MATIG
2
2.13 x
SLECHT