Jaargang 49 Nummer 02 | 2017
10 15 24 26
Weg met weggooien
Een heldere kijk door kennis & veiligheid Voorkom gehoorschade door lawaai “Medewerkers zijn slim genoeg zelf te bedenken hoe iets veiliger of beter kan.�
www.intersafe.eu
Voorwoord
ROL IN DE KETEN De eerste vernieuwde editie van het Veiligheidsnieuws is goed ontvangen. We hoorden positieve reacties én puntjes die nog verder ontwikkeld kunnen worden. Zo blijven we continu verbeteren. De inhoud van dit Veiligheidsnieuws is opgebouwd op basis van de stappen van de Safety Circle. Het midden van de cirkel is donkerblauw. Donkerblauw staat voor fundamentele onderwerpen die voor onze branche gelden. Het begint met kennis; kennis van de branche, ontwikkelingen, stakeholders en wetgeving. Daarom verwijs ik u graag naar het artikel over ‘Meerwaarde bieden door kennis’. Natuurlijk zijn wij trots op onze CPO Oscar Breure die als voorzitter van de Vereniging Veilig en Gezond Werken (VVGW, voorheen AVAG) het belang van samenwerking in de keten benadrukt. Dit belang vindt u ook terug in onze publicaties over circulariteit. Waarbij het niet alleen gaat over het recyclen van kleding of schoeisel, maar over ieder zijn rol in de gehele keten. Maatschappelijke verantwoorCiska van der Garde
delijkheid en duurzaamheid zijn steeds actuelere onderwerpen. Zowel op het gebied van het milieu, maar ook sociale verantwoordelijkheid en dat binnen de kaders van de wetgeving. In het artikel over voetbescherming (donkergroen) informeren wij u over het toepassen van de wetgeving.
Van betrokkenheid naar eigen verantwoordelijkheid Maar hoe zorgen we nu dat iedereen zijn of haar ‘rol in de keten’ pakt? Alleen het geven van kaders vanuit de wetgeving is niet voldoende. De kracht zit in het individu. Daarom moeten maatregelen en middelen persoonsgebonden worden ingezet, afgestemd op het individu. In de artikelen met lichtblauw in de kop leest u over de keuze voor persoonlijke beschermingsmiddelen. De lichtgroene artikelen vertellen u vervolgens meer over hoe deze op personen afgestemde beschermingsmiddelen, zoals veiligheidsbrillen, bij de juiste persoon terecht komen. In het eerste artikel leest u over de functie van logo’s op bedrijfskleding. Heeft u er wel eens aan gedacht dat deze ‘verpersoonlijking’ van werkkleding betrokkenheid tot gevolg heeft? In het interview met Heineken leest u hoe deze betrokkenheid daadwerkelijk wordt omgevormd naar eigen verantwoordelijkheid. Buiten dit praktijkvoorbeeld, welke rood is gekleurd, leest u in het geelgekleurde artikel over de werking van ons brein achter ons gedrag. En dan is de cirkel weer rond, letterlijk en figuurlijk. Ik wens u veel leesplezier!
ng
ed
rag
Cu l
Nulmeting Cultuur en gedrag
Onderhoud en keuring
1
Integral Safety & Health Circle
Training/ toolbox
De Integral Safety & Health Circle
Verdiepend onderzoek
Wij zijn er van overtuigd dat veiligheid veel meer is dan het verstrekken van kwa-
1 1
het creëren van een zo veilig mogelijke werkomgeving voor uw medewerkers, is een aanpak ontwikkeld die wij onze ‘Integral Safety & Health Circle’ noemen. Product specificatie
Met behulp van deze cirkel kunt u bepalen op welk vlak u verder kunt ontwikke-
en
Product selectie
Lever- en uitgifteproces
litatief hoogwaardige persoonlijke beschermingsmiddelen. Om u te helpen met
Taak risico analyse
Spe cifi ca t ie
len om een veilige werkomgeving te creëren die leidt tot minder ongevallen en TCO-reductie.
se
Bestelproces
ie
Bestel- en u i t gift epr oc es
ing en onde tie, keur rhou truc d Ins
Nu lm et ing
ct le
tu
e ur
2 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
INHOUD 5 De impact van integrale benadering 6 Meerwaarde bieden door kennis 10 Weg met weggooien 15 Een heldere kijk door kennis & veiligheid
Weg met weggooien
10
Het doel van de Rijksoverheid is Nederland 100% circulair in 2050. Een ambitieus plan waar Intersafe samen met specialist FBBasic en vier kledingen schoenenleveranciers al aan werkt.
16 Het belang van toolhandling op hoogte Veilig werken zonder het gevaar van vallend gereedschap
18 Kies de juiste veiligheidsschoen Goed uit de voeten met CE-gemarkeerde bescherming
21 Unieke manier van werken:
Een heldere kijk door kennis & veiligheid Na de succesvolle uitrol bij alle Pearle opticiens in Belgie, kunnen nu ook de Belgische klanten worden aangesloten op de Employee Safety Manager.
Veiligheid binnen handbereik met Clic-It Pro
15
22 Leidraad en valkuilen bij gedragsverandering 24 Voorkom gehoorschade door lawaai Keuze, gebruik en onderhoud van gehoorbeschermers
26 Gerrianne Veenstra, Manager SHE Heineken: “Medewerkers zijn slim genoeg zelf te bedenken hoe iets veiliger of beter kan.”
29 Productnieuws
Voorkom gehoorschade door lawaai
24
Een fittest voor gehoorbescherming is wettelijk niet verplicht, maar er zijn drie belangrijke redenen om de fittest wel te doen.
COLOFON
Vakblad voor veilig en gezond werken Uitgave van Intersafe Groeneveld B.V. Postbus 86, 3300 AB Dordrecht T +31 (0)78 618 14 00 F +31 (0)78 652 46 05 www.intersafe.eu Eindredactie namens Intersafe Tessa Antonisen | Inge Spier | Ciska van der Garde Fotografie Quintalle Nix Photography | B-Total Ontwerp Bataafsche Teeken Maatschappij Tekst Groesbeek MC | Van der Vliet Communicatie | Vincent Wibier | Junxion Productie en druk Dekkers - van Gerwen Oplage 15.000 exemplaren Voor de foto’s en advertenties wordt regelmatig gebruik gemaakt van fotomodellen in gefingeerde werksituaties. Wij zijn ons bewust van het feit dat de personen in kwestie niet altijd 100% voldoen aan de wettelijke voorschriften.
Wij informeren u over de beste, meest nauwkeurige, methode.
“Medewerkers zijn slim genoeg zelf te bedenken hoe iets veiliger of beter kan.” “Ze zijn soms wat negatief, maar dat betekent juist dat ze heel betrokken zijn! Luister dus goed naar ze.”
26
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 3
| Advertentie |
Is uw personeel goed beschermd?
40%
van de werknemers kiest de verkeerde PBM’s of gebruikt deze verkeerd. Bron: Brits HSE-onderzoeksrapport RR720 over het gebruik van gehoorbescherming met de titel ‘Real world use and performance of hearing protection’.
Preventie-medewerkers en werkgevers hebben de plicht om werknemers de juiste beschermingsmiddelen en training te bieden. Het kan moeilijk zijn op dit gebied de consistentie te bewaren, wat het arbeidsproces kan hinderen.
Waarom partner worden van 3M? 3M levert overal ter wereld een breed en gespecialiseerd assortiment PBM’s om de gezondheid en veiligheid van uw werknemers te kunnen waarborgen. Wij kunnen op maat gemaakte hulp bieden zodat uw werknemers optimaal beschermd zijn:
Science of Safety
Selectie
Training
Validatie
Hoe kan 3M u helpen?
Ga naar: www.3MSafety.nl/sos
Tekst: Cyril Litjens
ng
ed
rag
Nu lm et ing
Cultuur en gedrag
1
Onderhoud en keuring
deskundige. Hij is verantwoordelijk voor
1
Integral Safety & Health Circle
Training/ toolbox
Veiligheidskundige en Arbeid & Organisatie
Verdiepend onderzoek
1
benadering van Intersafe. Elke editie behandelt hij een onderwerp uit de
Product specificatie
‘Integral Safety & Health Circle’. Cyril Litjens
en
Product selectie
Lever- en uitgifteproces
diensten die passen binnen de integrale
Taak risico analyse
Spe cifi ca t ie
ing en onde tie, keur rhou truc d Ins
Cyril Litjens is gecertificeerd Hoger
Nulmeting
Cu l
tu
e ur
se
DE IMPACT VAN INTEGRALE BENADERING ct le
Bestelproces
ie
Bestel- en
uitg ifte p ro ce s
Onze integrale aanpak wordt door onze relaties gewaardeerd. In de reacties die ik krijg, wordt de meerwaarde en het onderscheidend vermogen ten opzichte van onze concullega’s (h)erkend. In dit artikel vraag ik aandacht voor het bedrukken van bedrijfskleding door onze printshopmedewerkers. Juist hun vakmanschap maakt of een bedrukking bijdraagt aan de uitstraling van uw bedrijf bij het veilig en gezond uitvoeren van uw werkzaamheden. Bij het uitleveren van individuele pak-
belangrijkste redenen, want je maakt
dit altijd eerst afgestemd met de aan-
ketten met persoonlijke beschermings-
heel zichtbaar dat je bij de uitvoering
vrager. Wij helpen u de beste positie(s)
middelen (pbm), ontvangen wij steeds
de organisatie vertegenwoordigt waar-
van de logo’s of letterbedrukking te
vaker het verzoek om bedrijfskleding,
voor je werkt. Dit draagt bij aan het
bepalen, zodat het ook past in het
helmen of andere pbm te bedrukken.
veiligheids- en kwaliteitsbewustzijn van
geheel en bijdraagt aan de uitstraling
De bedrukkingsvraag bevat zowel
medewerkers.
die u wenst. Onze Printshop bedrukt ongeveer
bedrijfslogo’s als teksten. Een andere belangrijke reden om een
1600 kledingstukken per dag. Het
De waarde van bedrukking bedrijfskleding
logo of tekst op bedrijfskleding te
bedrukken vraagt om vakmanschap
plaatsen, is dat anders de kleding als
van onze medewerkers. Dit proces
De mogelijke toegevoegde waarde
verkapte vorm van loon gezien wordt
vraagt om een nauwkeurige en
van het bedrukken van de pbm wordt
door de belastingdienst. De belasting-
beheerste uitvoering. De collega’s
vaak onderschat. Denk bijvoorbeeld
dienst heeft als eis gesteld dat bedrijfs-
van de Printshop zien er dan ook
aan ‘herkenbaarheid’. Herkenbaarheid
kleding voorzien moet worden van
zelf op toe dat het eindresultaat leidt
op onder andere een bouwplaats,
een logo met een minimaal formaat
tot een tevreden drager.
waar verschillende contractors samen-
van 70 cm (of twee logo’s van ieder
Zij zijn zich ervan bewust, dat hun
werken, is essentieel voor efficiënte
35 cm2). Dit geldt per kledingstuk.
betrokkenheid maakt dat de eind
2
gebruikers met trots het logo van hun
communicatie. Met een duidelijk bedrijfslogo op de werkkleding, zie je
Printshop vakmanschap
direct welke contracterende partijen
Als de Printshop van Intersafe het ver-
samenwerken en wie je moet aanspre-
zoek krijgt pbm te bedrukken, wordt
organisatie kunnen dragen.
ken voor een bepaalde vraag of opdracht.
Meer informatie? Daarnaast creëer je met het dragen van
Contactpersoon: Cyril Litjens, Safety Business Manager
een logo (on)bewust betrokkenheid bij
M +31 (0)6 511 85 548 of E c.litjens@intersafe.eu
de drager. Dit is voor mij één van de
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 5
Specificatie en selectie
MEERWAARDE BIEDEN DOOR KENNIS
Tekst: Walter Baardemans
Branchevereniging AVAG veranderde haar naam in Vereniging Veilig en Gezond Werken. De nieuwe voorzitter Oscar Breure wil met zijn leden nieuw beleid vormgeven om fabrikanten, importeurs en distribiteurs van persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm) te ondersteunen in wetgeving, marktpositie en opleiding. “Je kunt niet van de eerste de beste handelaar een container handschoenen kopen.” “De naam AVAG was behalve bij onze 48 leden
leden aan ons te kunnen binden. Het gaat niet
niet erg bekend. Als je AVAG.nl intikt, krijg je een
om het vernieuwen om het vernieuwen, maar het
website over glastuinbouw. We willen als vereni-
geeft nieuw elan. En dat is nodig, want in de
ging in de toekomst als platform voor alle betrok-
wereld van pbm gebeurt zo veel.”
ken partijen optreden. Die professionaliseringsslag
Oscar Breure
was al ingezet. Nu kiezen we ook voor een nieuwe
Kennisdeling
naam: Vereniging Veilig en Gezond Werken. Dat
“De branchevereniging staat ervoor de belangen
geeft precies aan waar wij ons als brancheveren-
van haar leden beter te behartigen dan individuele
ging voor fabrikanten, importeurs en distribiteurs
leden dat kunnen”, zegt Breure. Kennis voor leden
van pbm voor inzetten”, zegt Oscar Breure.
en door leden is daarbij het belangrijkst. “Bij onze
Breure is sinds november de nieuwe voorzitter
leden zit veel kennis. Die deskundigheid willen we
van de Vereniging Veilig en Gezond Werken.
meer gebruiken. We verwachten dat onze leden
“De branchevereniging staat ervoor de belangen van haar leden beter te behartigen dan individuele leden dat kunnen.”
hun kennis op specifieke terreinen gaan delen in de vereniging, zodat we daar als branche beter van worden. Daarin willen we ook nadrukkelijk samenwerken en optrekken met de overheid.” Door de kennisdeling tussen de brancheleden moet de vereniging voor alle leden meerwaarde bieden. Breure: “Als branchevereniging willen
Naast de nieuwe naam, krijgt de vereniging een
wij dat onze leden veiligheid beter verkopen dan
nieuw logo, een nieuwe huisstijl en een nieuwe
niet-leden. Iedereen verkoopt tegenwoordig pbm.
website. En er komt nieuw beleid. Breure: “Het
Bij elke doe-het-zelf winkel kun je een stofmasker
mag allemaal wat sprankelender en eigentijdser
kopen. Maar er zijn helaas nog steeds veel pro-
om leden en andere partijen beter te kunnen
ducten die niet gecertificeerd zijn of waar iets
informeren. We hopen op die manier nog meer
schort aan de certificering. Het kennisniveau is
6 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
Specificatie en selectie
niet overal even groot. Onze leden kunnen zich
De nieuwe wet schrijft voor dat alle Notified Bodies
onderscheiden met hun kennis, zodat er goede
in Europa, de keuringsinstanties die per land pbm
keuzes gemaakt worden bij de inkoop. En onze
keuren en fabrikanten certificaten afgeven, pbm
leden, werkgevers en werknemers als eindgebrui-
op duidelijkere wijze moeten gaan keuren. Op dit
ker, goed kunnen blijven adviseren. Daarom
moment bestaan daar nog wel eens verschillen
hameren we zo op opleiding.”
tussen. Nu kan een product in het ene land wel en in een ander land niet goedgekeurd worden.
Veranderingen
“Daarom is de wetgeving in Europa gelijk getrok-
Volgens Breure verandert er veel rondom pbm.
ken en worden alle Notified Bodies op dit moment
Door nieuwe technieken krijgen producten veel
opnieuw geaccrediteerd volgens de PBM-
meer mogelijkheden, zoals warmtesensoren in
verordening 2016-425. Er zijn op dit moment nog
kleding en verkleurende labels op filters bij adem-
interpretatieverschillen en dat maakt het lastig.”
bescherming die aangeven dat het product ver-
De verwachting is dat 70 procent van de Notified
vangen moet worden. “Deze ‘smart-pbm’ maken
Bodies aan het eind van dit jaar geaccrediteerd
het mogelijk om beter in te spelen op behoeften
zullen zijn, de rest begin 2018. Breure: “Dat moet,
van klanten”, aldus Breure.
want voor 21 april 2019 moeten alle certificaten van pbm die volgens de oude richtlijn 89/686/EG
Tegelijk veranderen leveranciers, zegt hij. “Grote
afgegeven zijn, opnieuw afgegeven worden. De
marktspelers hebben veel kleinere leveranciers
grote zorg is of dat allemaal voor die datum gaat
overgenomen en leveren nu het hele pakket
lukken.”
beschermingsmiddelen van top tot teen. Andere partijen specialiseren zich juist. En er is toenemende
Certificaten
globalisatie in de markt, met minder lokale spelers.
Volgens Breure zijn er naar schatting 400.000
Helmen en adembescherming worden vrijwel
certificaten in omloop. Een deel van de producten
helemaal niet meer in Nederland gemaakt. Dat
uit de markt vervalt, maar zo’n 300.000 producten
komt voor een groot deel uit het ‘Verre Oosten’.
moeten een nieuw certificaat krijgen. “Als een
De kwaliteit kan best goed zijn; In sommige inno-
product voldoet aan de laatste geharmoniseerde
vaties loopt Azië voorop. Maar je moet het wel goed controleren en weten waar een product op basis van Europese regelgeving aan moet voldoen. En de klant-kant verandert, signaleert Breure. “Zware industrie heeft het moeilijk in Nederland.
“Nu kan een product in het ene land wel en in een ander land niet goedgekeurd worden.”
Andere sectoren, zoals de logistiek, groeien. Er is in die sector behoefte aan schoenen en hand-
productnorm, kan het een papieren transactie
schoenen, maar daar raak je geen zware adem-
zijn, maar het moet wel opnieuw worden afgege-
bescherming kwijt. Er is een verschuiving in het
ven. Daarnaast zijn er ook producten die nog
marksegment.”
volgens oudere normeringen zijn gecertificeerd. Die producten moeten hertest worden volgens de
PBM-verordening
laatste stand der techniek. Dat is een uitdaging,
Naast deze marktontwikkelingen staat er belangrijke
want daar is, zo wordt ingeschat vanuit de branche-
nieuwe wetgeving voor de deur. Per 21 april 2018
organisaties, weinig tijd voor. Dat kan een probleem
treedt een belangrijk deel van de PBM-verordening
worden in de markt.”
(EU) 2016-425 verder in werking, met de periode
Breure juicht de nieuwe eisen wel toe. “Straks
tussen 21 april 2018 en 21 april 2019 als over-
weet je dat je met meer zekerheid met veilige
gangsperiode. “Die 12 maanden lijkt genoeg tijd,
producten werkt. Certificaten moeten ook om de
maar er is nog een hoop werk te verrichten voor
vijf jaar worden herzien volgens de laatste norm.
alle Notified Bodies en overige marktpartijen.”
Dat is goede business voor de Notified Bodies,
>>
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 7
| Advertentie |
goed GEINFORMEERD goed BESCHERMD meteen OP VOORSPRONG
DE REGELS VERANDEREN. NEEM METEEN VOORSPRONG. De nieuwe EN388-norm staat voor de meest radicale wijzigingen inzake mechanische handbescherming sinds de invoering ervan, ruim 20 jaar geleden. Ansell brengt u meteen op voorsprong met een toonaangevende reeks hulpmiddelen om de nieuwe regels snel te begrijpen en eenvoudig in te voeren.
Om de nieuwe materialen van de EN388-norm te ontvangen stuurt u een e-mail naar nieuwsbrief@intersafe.eu
Specificatie en selectie
ESF komt alle kennis van de Europese brancheverenigingen samen en horen we informatie over de nieuwste ontwikkelingen. Als branche >>
maar ze moeten het wel aan kunnen. Ik denk
vereniging zenden we die informatie terug naar
ook dat fabrikanten sommige producten uit het
onze leden. Ik wil ook graag de samenwerking
assortiment halen, om kosten te verminderen.
met onze Belgische zusterorganisatie Febelsafe
Dat kan ook.”
intensiveren om kennis te delen.” (Bron: Vakblad Arbo nr 3 2017, Vakmedianet)
ESF Breure stelt dat met de nieuwe wetgeving duide lijker de rechten en plichten van fabrikant, impor-
Meer informatie?
teur en distribiteur worden neergezet. Maar er
Contactpersoon: Oscar Breure,
staat dus nog het nodige te doen. In Europees
CPO Intersafe en voorzitter VVGW
verband trekt de branchevereniging op in de
Nederland: T +31 (0)78 618 14 00 of
European Safety Federation (ESF), waar Rinus
E info@intersafe.eu
Brinks ons in Brussel vertegenwoordigt. Breure:
België: T +32 (0)15 423 320 of
“De ESF is de link naar de Europese Commissie
E info-b@intersafe.eu
en geeft veel input voor de aanpassingen. In de
| Advertentie |
Dé nieuwe standaard voor veilig werken: Elacin Universal ST24 Herbruikbare gehoorbescherming
Verbetert de communicatie in lawaai Voorkomt akoestische isolatie Goede pasvorm voor iedereen Herbruikbaar en met koord
Verkrijgbaar als Single Pack (1 paar) of Multi Pack (32x Single Pack)
Geïnteresseerd?
Informeer bij uw vaste contactpersoon voor meer informatie over Elacin gehoorbeschermers.
Kijk voor meer informatie
elacin.com
Instructie, keuring en onderhoud
WEG MET WEGGOOIEN De wegwerpmaatschappij heeft z’n langste tijd gehad. Nederland 100% circulair in 2050, dat is het doel van de Rijksoverheid. Vooruitlopend op de slipstream van die ambitie, streeft Techniek, Bouw en Infraconcern (TBI) al geruime tijd naar verduurzaming van haar bedrijfskleding. De doelstelling: 40% van het gewicht van de ingekochte bedrijfskleding circulair in 2017 en zelfs 100% in 2022. Een ambitieus plan waar Intersafe samen met specialist FBBasic en vier kledingen schoenenleveranciers graag aan meewerkt.
“Thermische recycling. Dat klinkt mis-
Van product naar proces
het begin vooral lag op de producten.
schien mooi, maar het is niets meer
Dat vliegwieleffect was precies wat TBI
“We benaderden schoenenfabrikant
dan verbranden van de kleding waarbij
voor ogen had. Duurzaamheid staat
Emma en kledingfabrikanten HAVEP,
warmte wordt teruggewonnen”, legt
traditioneel hoog op de agenda bij het
Schijvens en Tricorp. Al snel kwamen
Lynn Vanheule van Intersafe uit. “Het is
concern. Niet omdat de markt en de
we erachter dat alle fabrikanten indivi-
nu vaak de enige vorm van recycling.
overheid erom vragen, maar vooral van-
dueel al heel vooruitstrevend bezig
Dat moet en kan anders.” Als Business
uit het DNA van de organisatie en de
waren. En toen ook FBBasic erbij werd
Development Manager met ook corpo-
persoonlijke overtuiging van de mensen
betrokken, leerden we dat circulariteit
rate social responsibility in haar porte-
binnen TBI, legt Productgroupbuyer
vooral gaat over het proces, en niet
feuille, werkte ze daarom al enige tijd
Mané Pinto Rodrigues uit: “Wij zijn het
alleen over het product”, bekent Gert-
met Category Manager Gert-Jan van
aan de generaties na ons verplicht iets
Jan van Spanje. “Uit welke grondstoffen
Spanje en verschillende leveranciers
te doen. Daarom wilden we de markt
is een product opgebouwd, hoe haal je
aan recyclebare veiligheidskleding.
in beweging krijgen. We wilden voor
de producten terug, hoe zorg je dat het
“De samenwerking zorgt voor een vliegwieleffect.”
product op de juiste manier uit elkaar gehaald wordt, wat doe je met de onderdelen en grondstoffen, waar zitten de
Maar de duurzame doelstelling van TBI
retourstromen bijvoorbeeld geen con-
grootste kosten, enzovoort. Dat vergt
bracht alles in een stroomversnelling.
tainer van fabrikant X en een andere
een hele andere mindset.”
“Fabrikanten en partijen die los van
van fabrikant Y, maar één proces voor
elkaar bezig waren met circulaire ont-
alle ingenomen veiligheidskleding.
Stap voor stap
wikkelingen, werken nu samen aan een
Intersafe is de uitdaging aangegaan om
Vanwege de complexiteit van de circu-
generieke oplossing”, schetst Gert-Jan.
dat te faciliteren.” Een leerzaam traject
laire keten – van cradle to cradle – is het
“Dat zorgt voor een vliegwieleffect!”
voor alle partijen waarbij de focus in
goed dat de verschillende fabrikanten
10 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
Instructie, keuring en onderhoud
samenwerken. “Ze versterken elkaar”,
helemaal rond is, vinden beide dames
en ontmanteling waarin juist mensen
vertelt Lynn Vanheule. Ook Mané Pinto
onverstandig. “Je moet ergens begin-
met afstand tot de arbeidsmarkt weer
Rodrigues signaleert dit: “Ieder heeft
nen”, vindt Mané Pinto Rodrigues.
een kans krijgen.” Naast het behoud
hetzelfde doel voor ogen. Ondanks de
“En het gaat misschien met kleine stap-
van grondstoffen beperkt inname van
soms verschillende belangen, is ieder-
jes, maar met iedere stap komen we
bedrijfskleding ook risico’s van bijvoor-
een bereid tot samenwerking. Dat is
dichter bij ons doel. Voorlopig is er al
beeld imagoschade. “Alles draait om
echt uniek! Samenwerking is ook van
12.000 kilo aan oude bedrijfskleding
bewustwording. We moeten het de
belang om volume te creëren. We moe-
ingezameld waar bijvoorbeeld isolatie-
dragers van de kleding daarom zo
ten de kosten over een aantal levens-
materiaal van is gemaakt.” Lynn is het
makkelijk mogelijk maken. We zijn
cycli inzichtelijk maken. De aanvangsin-
met haar eens. “Hoewel die producten
bezig met een goede retourlogistiek
vestering (kostprijs) is vaak iets hoger,
natuurlijk nog niet circulair zijn gefabri-
voor TBI waarin voor iedereen duidelijk
bovendien is de markt nog niet
ceerd, is het recyclen ervan een hele
is wat er met kleding en schoenen
gewend aan retourlogistiek met de
belangrijke stap in het transitiedenken.
moet gebeuren. Daarnaast loopt er
daarbij komende verwerking en integrale
Alleen de doener leert!”
een draagproef waarbij twintig proefpersonen onder andere een parka,
kosten.” “Natuurlijk helpt het dat TBI deze duurzame ambitie heeft en dus bereid
Draagproef
sweater, t-shirt, soft shell en overall
is te investeren in deze ontwikkeling.
Naast het duurzame aspect, heeft
dragen van gerecycled en geregene-
Maar toch proberen we de meerkosten
circulair denken nog meer voordelen.
reerd polyester en katoen. We zijn erg
zo laag mogelijk te houden”, verzekert
Gert-Jan van Spanje: “Denk aan social
benieuwd naar hun bevindingen!”
Lynn Vanheule. Dat veel bedrijven
return en werkgelegenheid. Er ontstaat
afwachten tot de cirkel straks letterlijk
een hele nieuwe keten aan sortering
Emma Safety Footwear Pascal van Ophoven, Marketing & Customer Service Manager: “Oude veiligheidsschoenen belanden nog steeds in de verbrandingsoven. Dat kan anders, vinden we bij Emma. Daarom deden we in 2015 op de A+A-beurs een ambitieuze belofte: ‘Binnen twee jaar introduceren we een schoen die voor het grootste gedeelte recyclebaar is.’ Je begint met het analyseren van je product. Welke componenten of grondstoffen zijn geschikt voor circulaire productie? En welke moet je vervangen door een alternatief? De letters A, B, C en X geven de mate van recyclebaarheid aan. A is perfect recyclebaar – denk aan rubber – en X praktisch niet, zoals PVC. Als je alle X’en in je product kunt vervangen door A’s en B’s, dan verdien je een Cradle to Cradle certificaat voor materiaalgebruik.
“De samenwerking met Intersafe is erg goed. We zijn beide voorvechters van circulaire productie. FBBasic is optimaal ondersteunend vanwege hun knowhow.”
Zo vervangen we het PVC-labeltje met ons logo bijvoorbeeld door een rubberen variant. En daar houdt het wat ons betreft niet op. Ook toeleveranciers moeten hun productiewijze aanpassen. We willen in het vervolg niet langer leer dat met het milieuvervuilende chroom is gelooid, maar overstappen naar plantaardig gelooid leer.” In oktober is het zover: op de A+A-beurs presenteren we de eerste vrijwel volledig circulaire veiligheidsschoen ter wereld! De grondstoffen en componenten krijgen een tweede leven in nieuwe schoenen of bijvoorbeeld als veters, in trapleuningen, tuinmeubilair, enzovoort. En natuurlijk introduceren we ook een nieuwe circulaire schoenendoos van karton met het FSC-label!’ Meer informatie: www.emmasafetyfootwear.com
>>
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 11
Instructie, keuring en onderhoud
>>
Circulaire productie Frans Beckers, oprichter en eigenaar FBBasic: “Als Urban Mining Company richten wij ons op het terugwinnen van grondstoffen door lineaire productie- en consumptiesystemen om te buigen naar circulaire systemen. Waarom? Om twee redenen: vanwege de milieudruk en de schaarste aan grondstoffen. Het is van de zotte dat alleen al aan de voorbereiding van een product vele milieuconsequenties kleven. Vooral door het winnen van fossiele grondstoffen. Daarnaast worden grondstoffen, zeker in Europa, steeds schaarser. Als we als Europa een rol van betekenis willen blijven spelen, moeten we over grondstoffen beschikken. En herwinning zal de grootste bron moeten worden. We denken nu pas na over recycling als we een product in handen hebben. Dat moet anders. Van passieve naar actieve recycling. In de ontwerpfase al nadenken over gebruiksduur, hoe we het product uit elkaar halen en hoe we de componenten en grondstoffen opnieuw kunnen inzetten. Maar ook over een retoursysteem om de producten terug te halen. We moeten naar een compleet circulair model waaraan ook IT, logistiek en andere business- en beheersystemen gekoppeld zijn. Via materiaalpaspoorten en een grondstoffenbank koppelen we vraag en aanbod van secundaire grondstoffen aan elkaar. We zitten echt op een kristallisatiepunt. Er liepen al veel initiatieven maar partijen komen nu samen. Er lukt steeds meer. Ook de klassieke rol van distributeur evolueert. TBI biedt Intersafe de mogelijkheid een nieuwe rol te pakken en Intersafe grijpt die kans. Mooi om te zien!”
HAVEP Vinsent Jansen, Productmanager HAVEP: “Circulair denken is niet alleen een keuze, maar ook een noodzaak. Je kunt je ogen niet sluiten voor de vervuiling van de textielsector en de problemen in de wereld. Het ontwikkelen van een nieuw businessmodel om deze problemen aan te pakken, is dan ook een uitdaging die we met beide handen aangrijpen. Onze ambitie: 90% van onze afzet circulair in 2025 volgens de principes en richt lijnen van Cradle to Cradle (C2C). We moeten als bedrijf nog veel stappen nemen. Denk aan doek-sourcing, design-for-recycle maar ook aan het verduurzamen van de interne processen in ons bedrijfspand. Het vergt transparantie en samenwerking in de totale supply chain. Leveranciers moeten mee en ook andere ketenpartners moeten aantonen dat ze een rol willen en kunnen spelen in de circulaire economie. Een ingrijpende maar nodige transitie. Wat hebben we al bereikt? In 2012 was HAVEP de eerste fabrikant ter wereld die een C2C werkkledinglijn introduceerde! We maken circulaire kleding
DUURZAAM IS NIET DROMEN MAAR DOEN
van 100% recyclebaar polyester en ontwikkelen doek en producten met zogeheten ‘Post consumer’ gerecyclede content. Daarnaast zetten we natuurlijk bij TBI de tencel/recycled polyester-k waliteit in voor de workwear en protective wear modellen.
“De rol die Intersafe in deze case van TBI als ketenregisseur neemt, is prettig en zal met name richting de toekomst verder uitgebreid worden.”
Ook bieden we onze klanten een oplossing om oude werkk leding in te zamelen ter recycling. Zo creëren we betrokkenheid en bewustwording. In september lanceert HAVEP een volledig duurzame tricot- en jeanslijn als aanvulling op ons bestaande HAVEP ® Attitude assortiment. Duurzaam wordt de standaard!” Meer informatie: www.havep.com
12 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
Instructie, keuring en onderhoud
Schijvens Jessy Littlejohn, International Sales Manager Corporate Fashion: “Duurzaamheid zit in ons DNA. Het is daarom onze ambitie om in 2020 alleen nog circulaire bedrijfskleding te leveren. We willen investeren in de toekomst om ons ruim 150 jaar oude familiebedrijf weer C O R P O R AT E FA S H I O N
over te kunnen dragen aan de volgende generatie. Bovendien is het tijd dat de textielindustrie verduurzaamt. Met slechts 3% recycling van textiel tegenover 30% plastic en 70% papier, metaal en hout, is de textielindustrie de tweede meest vervuilende sector ter wereld. De oplossing? Minder vervuilende materialen gebruiken. Maar nog beter: circulair produceren. We kleden de medewerkers van de Stayokay hostels bijvoorbeeld al in circulaire t-shirts, hooded sweaters en schorten van 50% afgedankte textiel en 50% gerecyclede petflessen. En in samenwerking met FBBasic hebben we nu 40% van onze klanten een voorstel gedaan om circulair te gaan werken. FBBasic organiseert de retour stroom en het sorteren van de kleding. Van de herbruikbare kleding wordt in Turkije nieuw gerecycled garen gemaakt. De grootste uitdaging? Invoerrechten in Turkije op gebruikte kleding en in Azië op gerecycled garen. De prijs van het eindproduct wordt daardoor hoger dan van niet-gerecyclede kleding. In een pilot voor de ECAP (European Clothing Action Plan) hebben we deze horde aangekaart. Ook heeft Schijvens met ongeveer zeventig anderen het IMVO-convenant getekend. We hopen dat uiteindelijk alle producenten volgen. Ons doel is namelijk: een eerlijke, schone en transparante textielindustrie!” Meer informatie: www.schijvens.nl
Tricorp Willem Eimers, Key Account Manager: “Als toonaangevende speler in de werk- en bedrijfskleding vinden we het onze verantwoordelijkheid de textielafvalberg te verkleinen en de aarde, het milieu, de fossiele energie en grondstoffen te sparen. Onze kleding moet gemaakt worden volgens de principes van de circulaire economie. Een significant deel van onze circulaire producten (Saved by Design / DA Inside) worden via upcycling al op een zo hoogwaardig mogelijk niveau in een grondstoffenkringloop opgenomen. Het streven is: 100% circulair in 2025. Essentiële schakels hierin zijn hoogwaardige recyclingtechnologieën en circulair ontwerpen (Design for Recycling & with Recycled). Nieuwe kleding moet bestaan uit maximale hoeveelheden gerecyclede vezels zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit. Vanuit het European Clothing Action plan (ECAP)-project, introduceren we medio 2018 diverse nieuw ontwikkelde circulaire producten. Onder andere producten van post consumer recycled textiles en een voorraadproduct volgens het principe ‘closed loop’. Tevens loopt er draagproef met onze standaard workers, uitgevoerd in ‘Infinity’. Een polyester doek dat sterk, ademend, comfortabel en 100% hoogwaardig recyclebaar is. Stapsgewijs wordt zo een steeds groter deel van onze voorraadcollectie circulair. En voor kleding die niet op hetzelfde niveau terug te brengen is in de keten, bieden we een andere oplossing: Cliff. De kleding dient hierbij als grondstof voor producten ter vervanging van bijvoorbeeld hout of op olie gebaseerde kunststoffen in de bouw, infra en meubelindustrie. De transitie naar een circulaire textielketen vraagt om een nauwe samenwerking. We moeten de handen ineen slaan. Alleen dan kunnen we de circulaire ambities waarmaken.” Meer informatie: www.tricorp.com
Meer informatie? Contactpersoon: Uw Customer Service medewerker Nederland: T +31 (0)78 618 14 00 of E info@intersafe.eu België: T +32 (0)15 423 320 of E info-b@intersafe.eu
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 13
| Advertentie |
EMMA TAKES YOUR SAFETY AS SERIOUSLY AS YOU DO Hoe zwaar de omstandigheden ook zijn, EMMA heeft altijd een comfortabele veiligheidsschoen die de uitdaging aan kan. Bijvoorbeeld een stoere schoen voor de bouw, een elegante damesschoen voor de logistieke sector of een robuuste schoen voor de metaalindustrie.
BILLY MAXIMALE GRIP EN ZELFREINIGENDE GRIPFORCE® DUO-ZOOL VOETBESCHERMING RONDOM STERKE STALEN NEUS, VRIJWEL ONDOORDRINGBARE ZOOL VOCHTOPNAME EN -AFVOER RONDOM VOOR DROGE, ZORGELOZE VOETEN WATERAFSTOTEND
ANOUK EEN LICHTE DAMESSCHOEN ANTISLIP EN OPTIMAAL WENDBAAR GRIPFORCE® EASY TWIST STALEN NEUS BESCHERMING VUILAFSTOTEND DOOR MICROFIBER BOVENWERK
VULCANUS GESLOTEN VOORKANT VOOR MAXIMALE BESCHERMING, IDEAAL VOOR LASWERK VLAMVERTRAGEND LEREN BOVENKANT ANTISLIP GRIPFORCE® DUO LOOPZOOL
kijk op >> EMMASafetyfootwear.COM
EMMA adv algemeen_sectoren_170126d.indd 2
24-03-17 09:17
Bestel- en uitgifteproces
EEN HELDERE KIJK DOOR KENNIS & VEILIGHEID Het succesverhaal tussen Intersafe Belgium als gerenommeerde leverancier van veiligheids producten en Pearle Opticiens, als toonaangevende deskundige optiekketen, wordt niet onder stoelen of banken gestoken.
Maak van jouw sterkte een kracht
ook de overige 202 Belgische Pearle
om de controle over uw bestelling te
Opticiens winkels uitgerold. Zodat
bewaren. Antwoorden op vragen als;
Zij maakten van hun vakkennis een
uiteindelijk alle Pearle winkels met de
“Werd de bril al opgemeten bij een
sterkte en van hun sterkte, een kracht.
Employee Safety Manager werken.
Pearle Opticiens winkel naar keuze of wanneer zal de bril geleverd worden?”
Een kracht die ligt in het verdelen van kwalitatieve veiligheidsproducten volgens
Professioneel en transparant
liggen dankzij de Employee Safety
de Europese normeringen. Daar waar
De oogmeting die in de Pearle Opticiens
Manager binnen handbereik.
Pearle Opticiens haar kracht heeft in het
winkels deskundig wordt uitgevoerd,
correct aanmeten en het adviseren van
wordt dankzij de Employee Safety
En als u zich afvraagt wat te doen
het juiste montuur voor de brildrager. Dat
Manager sneller in behandeling geno-
wanneer een bril na enkele jaren vol-
maakt waarom deze combinatie resul-
men. Na controle van de ingevoerde
gens de Europese normen toe is aan
teert in een veiligere werkomgeving.
oogmeting en montuurkeuze bij Intersafe
vernieuwing? Ook dat is voor uw
Belgium, kan uw veiligheidsbril in bestel-
inkoopafdeling een fluitje van een cent.
208 Pearle winkels
ling voor productie. Dit digitale proces
De Employee Safety Manager houdt de
Intersafe Belgium en Pearle Opticiens
vereenvoudigt en versnelt uw bestelling.
geschiedenis van uw bestellingen bij. Zo heeft u één overzicht van de veilig-
blijven investeren in vernieuwing en efficiënte processen. In het laatste
Bovendien kan de Pearle Opticiens
heidsbrillen die in uw bedrijf aan ver-
kwartaal van 2016, werd in België het
winkel altijd het bestelproces van A-tot-Z
nieuwing toe zijn.
startschot gegeven voor een geselec-
opvolgen. Ook als brildrager of bedrijf
teerde groep Pearle-testwinkels om
wordt u via e-mail geïnformeerd over
aan de slag te gaan met de Employee
de levertermijn van uw veiligheidsbril.
Meer informatie?
Safety Manager. Dit is de nieuwste ontwikkeling van Intersafe in de ver-
Controle
Contactpersoon: Uw Customer
eenvoudiging van het bestelproces van
Nu alle 208 Pearle Opticiens winkels de
Service medewerker
veiligheidsbrillen op sterkte.
bestellingen kunnen invoeren in de
België: T +32 (0)15 423 320 of
Employee Safety Manager, ontvangen
E info-b@intersafe.eu.
Na een succesvolle testperiode, waar-
de eerste bedrijven hun account.
Nederland: T +31 (0)78 618 14 00
bij Pearle Opticiens enthousiast rea-
Deze tool vereenvoudigt het inkoop-
of E info@intersafe.eu.
geerde op deze online tool, worden nu
proces en geeft u de mogelijkheid
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 15
Specificatie en selectie
HET BELANG VAN TOOLHANDLING OP HOOGTE Veilig werken zonder het gevaar van vallend gereedschap Werken op hoogte brengt specifieke risico’s met zich mee. Niet alleen voor de persoon zelf die op de hoogte aan het werk is, maar ook voor de medewerkers met vaste grond onder de voeten: wat gebeurt er als iemand op hoogte per ongeluk een stuk gereedschap laat vallen? Met DBI-SALA® Python Safety™ voorkom je dat je gereedschap tientallen meters naar beneden stort.
Vrijwel iedereen begrijpt dat het werken op hoogte
beneden diegene bevinden. Je moet er immers niet
gepaard gaat met het nemen van veiligheidsmaat-
aan denken dat iemand geraakt wordt door een
regelen. Hierbij denken de meeste mensen vaak
vallende schroevendraaier, hamer of moersleutel.
alleen aan de veiligheid van de persoon die op val komt, wordt ondervangen door persoonlijke
Vallend gereedschap vormt een groter risico dan je denkt
beschermingsmiddelen, zoals een harnas dat
In 2013 hebben in Nederland maar liefst 458.000
wordt verbonden met een ankerpunt. De primaire
werknemers te maken gekregen met een bedrijfs
risico’s van een val worden hiermee afgedekt.
ongeval waarbij zij lichamelijk letsel of geestelijke
Maar sta je ook stil bij de secundaire gevaren?
schade opliepen. De risico’s die leiden tot het
hoogte aan het werk is. Het risico dat hij (of zij) ten
hoogst aantal dodelijke slachtoffers zijn het vallen Bij Intersafe staat het borgen van veiligheid op
van hoogte en contact met een bewegend object,
het werk voorop. Niet alleen de veiligheid van de
waaronder vallende voorwerpen
medewerker die op hoogte aan de slag is, maar
(bron: Arbeidsongevallenrapport 2014).
ook die van de mensen die zich tientallen meters
16 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
Specificatie en selectie
Wie getroffen wordt door een vallend voorwerp,
Meer informatie?
kan ernstig gewond raken of zelfs overlijden:
Contactpersoon: Uw Customer Service medewerker
een moersleutel van 3,6 kilo die 60 meter naar
Nederland: T +31 (0)78 618 14 00 of E info@intersafe.eu.
beneden valt, heeft een impact van bijna 200 kilo
België: T +32 (0)15 423 320 of E info-b@intersafe.eu.
per cm2. De invloed van de zwaartekracht maakt ieder object tot een groot gevaar voor de mensen die eronder aan het werk zijn, of zelfs voor onschul-
De schade die hierbij ontstaat, kan er zelfs de
dige omstanders.
oorzaak van zijn dat het productieproces moet worden stilgelegd, met alle gevolgen van dien.
Valpreventie om ongelukken te voorkomen Door te verhinderen dat gereedschap valt, voorkom
Alle hulpmiddelen binnen handbereik
je mogelijk ernstige of zelfs dodelijke ongevallen.
De DBI-SALA® Python Safety™ bestaat uit een
Er zijn verschillende manieren om het vallen van
breed assortiment aan producten waarmee de
instrumenten te ondervangen, zoals het minimali-
veiligheid van de mensen op de grond wordt
seren van het gebruik van gereedschap op hoogte,
vergroot. Zo heb je ook bij het werken op hoogte
het aanbrengen van valnetten of het bouwen van veilige steigers. Stuk voor stuk prima oplossingen, maar helaas zorgen zij in de praktijk niet altijd voor het gewenste resultaat. Met de DBI-SALA® Python Safety™ pak je het probleem aan bij de bron: door gereedschap veilig te verankeren, wordt vallen onmogelijk gemaakt.
“De risico’s die leiden tot het hoogst aantal dodelijke slachtoffers zijn het vallen van hoogte en contact met een bewegend object, waaronder vallende voorwerpen.”
De bevestigingspunten van het systeem zijn dusdanig ontworpen dat je slechts enkele seconden
alle hulpmiddelen binnen handbereik, zonder een
nodig hebt om willekeurig welk instrument vast
gevaar te vormen voor andere medewerkers of
te maken, zonder de uitrusting te beschadigen
nietsvermoedende omstanders. Hoe klein, zwaar
of structureel te wijzigen. Na installatie van de
of onregelmatig gevormd je outillage ook is: de
bevestigingspunten kan het gereedschap worden
DBI-SALA® Python Safety™ biedt voor vrijwel
bevestigd aan een Python Safety gereedschapslijn.
iedere uitrusting een oplossing.
Toolhandling op hoogte: veilig, efficiënt en tijdbesparend De DBI-SALA® Python Safety™ voorkomt niet alleen dat medewerkers en omstanders getroffen kunnen worden door vallende objecten, maar levert ook tijdwinst en kostenbesparing op. Een medewerker op hoogte die één van zijn instrumenten laat vallen, moet immers weer naar beneden klimmen om het gereedschap op te halen. Gereedschap dat soms niet eenvoudig te vinden is of op een onbereikbare plaats is gevallen, waardoor de werkzaamheden nog meer vertraging oplopen. Om nog maar te zwijgen van de extra tijd en kosten als vallende objecten terechtkomen op een dure installatie of een kostbare machine.
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 17
Nulmeting
KIES DE JUISTE VEILIGHEIDSSCHOEN Goed uit de voeten met CE-gemarkeerde bescherming Blijkt uit uw Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E) dat veiligheidsschoenen in uw organisatie een ‘must’ zijn? Let er dan op dat de veiligheidsschoenen die worden verstrekt ook de juiste zijn. Zeker als veiligheidsschoenen moeten worden aangepast, zijn er enkele belangrijke aandachtspunten om rekening mee te houden. Zorg ervoor dat u compliant bent en blijft!
Johan Pertijs
Werkgevers zijn verplicht ervoor te zorgen dat
kan gebruik gemaakt worden van de NEN keuze-
werknemers hun werkzaamheden zo gezond en
boom voor veiligheidsschoeisel (NEN-EN ISO
veilig mogelijk verrichten. Dit betekent dat even
20345:2011) en werkschoeisel (NEN-EN-ISO
tuele risico’s zo goed mogelijk moeten worden
20347:2012).
beheerst. Om dit te kunnen doen, moet uiteraard
Deze is te vinden via https://www.nen.nl/
eerst in kaart worden gebracht welke risico’s er
NEN-Shop/Vakgebieden/Arbeid-Veiligheid/
binnen een organisatie aanwezig zijn. Daarom is
Persoonlijke-beschermingsmiddelen/Keuzeboom-
iedere werkgever met personeel verplicht om een
Veiligheidsschoenen.htm.
RI&E te maken. De resultaten uit de RI&E worden
Beschermschoeisel wordt in Nederland en België
vervolgens verwerkt in een Plan van Aanpak (PvA).
in de praktijk nauwelijks gebruikt en is daarom niet
In het PvA staat onder meer welke maatregelen
apart in de NEN keuzeboom benoemd.
er worden genomen om de risico’s binnen de organisatie te beheersen.
Heeft u hulp of advies nodig? Via Intersafe Support Footwear kunt u een Taak Risico Analyse laten
Drie categorieën schoenen
maken, gevolgd door een klantspecifieke schoen-
Eén van de maatregelen uit het PvA kan bescher-
matrix. Met een schoenmatrix beschikt u over een
ming van de voet zijn. Als de RI&E uitwijst dat uw
basisassortiment van modellen waaruit medewer-
werknemers dergelijke schoenen moeten dragen,
kers een verantwoorde en veilige keuze kunnen
moet je uiteraard wel weten hoe je de juiste
maken.
schoenen selecteert.
EU-conformiteitsverklaring Globaal zijn er drie categorieën schoenen verkrijg-
In artikel 8.1 lid 1 en artikel 8.2 van het
baar, namelijk veiligheidsschoeisel, bescherm-
Arbeidsomstandighedenbesluit is bepaald dat de
schoeisel en werkschoeisel.
werkgever in het kader van de RI&E moet beoor-
Je herkent de categorie aan de normering op
delen of de persoonlijke beschermingsmiddelen
de CE-markering:
(pbm) die hij verstrekt, voldoen aan de verplich
• NEN-EN-ISO 20345:2011 voor veiligheids-
tingen uit het Warenwetbesluit Persoonlijke
schoeisel, aangeduid met S-codering (van
Beschermingsmiddelen. Dit betekent dat deze
Safety);
producten door de fabrikant van het pbm voorzien
• NEN-EN-ISO 20346:2014 voor bescherm-
moeten zijn van:
schoeisel, aangeduid met P-codering (van
• een CE-markering;
Protective);
• het kenmerk van de fabrikant;
• NEN-EN-ISO 20347:2012 voor werkschoeisel, aangeduid met O-codering (van Occupational).
• de fabricagedatum; • een Nederlandstalige gebruiksaanwijzing en • een EU-conformiteitsverklaring/EG-verklaring
Binnen elk van deze categorieën zijn verschillende typen schoenen verkrijgbaar. Voor de juiste keuze
18 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
van overeenstemming.
Nulmeting
De EU-conformiteitsverklaring hoeft niet met de schoenen te worden meegeleverd, maar wel opvraagbaar zijn bij de fabrikant. Door ondertekening van de EU-conformiteitsverklaring geeft de fabrikant aan dat de veiligheidsschoenen voldoen aan de wettelijke eisen. Deze wettelijke eisen zijn voor fabrikanten binnen heel Europa hetzelfde. Ook vermeldt de conformiteitsverklaring welke conformiteitsbeoordelingsinstantie (CBI, voorheen Notified Body afgekort met NoBo) betrokken is bij het EG-type-onderzoek en aan welk type-onderzoek de schoen voldoet. (Bron: inspectie SZW.)
Aanpassen in overleg
Voor orthopedische aanpassingen van veiligheidsschoeisel heeft Intersafe een samenwerkingsverband met Livit Orthopedie (NL) en Orthovalo (BE). Zij bieden beiden een volledig gecertificeerd traject aan.
Conform artikel 8 lid 3 en 4 van de Arbowet is de ting en onderricht te geven over het gebruik van
Maatwerk voor mensen met voetproblemen
CE-gemarkeerde pbm. Uiteraard verloopt dit
Aangepaste veiligheidsschoenen kunnen worden
beter als de werkgever zelf ook goed op de
aangeschaft bij de fabrikant of op maat gemaakt
hoogte is van wat wel en niet kan en mag op het
worden bij een aanmeter, een podoloog of een
gebied van het persoonlijke beschermingsmiddel
orthopedisch schoenmaker. Deze expert moet hier-
in kwestie. Helaas weten veel werkgevers niet dat
bij gebruikmaken van de CE-gemarkeerde schoe-
veiligheidsschoenen alleen mogen worden aan-
nen, inlegzolen en materialen van de fabrikant. Ook
gepast in overleg met de fabrikant. Dit geldt ook
geeft de fabrikant de grenzen aan waarbinnen de
voor op het oog ‘eenvoudige’ aanpassingen, zoals
veiligheidsschoen mag worden aangepast.
werkgever verplicht om zijn werknemers voorlich-
inleg- of steunzolen. Het is dus niet toegestaan om je eigen inleg- of steunzolen in je veiligheidsschoenen te gebruiken. Doe je dit toch, dan vervalt de certificering van de schoen.
“Het op eigen houtje aanpassen van veiligheidsschoenen kan gevaarlijker zijn dan je denkt.”
Dit lijkt op het eerste gezicht wellicht een beetje overtrokken, maar is vanuit veiligheidsoogpunt goed
In samenwerking met Livit in Nederland en
te verklaren: het op eigen houtje aanpassen van vei-
Orthovalo in België, specialist op het gebied van
ligheidsschoenen kan gevaarlijker zijn dan je denkt.
orthopedische hulpmiddelen, biedt Intersafe de
Carlijn Renee, Product Manager Schoentechniek
klant de mogelijkheid tot maatwerk, terwijl tegelij-
van Livit, wijst onder meer op het risico van beknel-
kertijd de geldigheid van het Europese certificaat
ling (door een te dikke inlegzool in combinatie met
behouden blijft. Er zijn verschillende oplossingen
zware belasting van de neus van de schoen) en
voorhanden, variërend van standaardoplossingen
negatieve effecten door statische elektriciteit.
voor veelvoorkomende problemen tot (semi-) orthopedische aanpassingen en zelfs volledig
Als het zelf aanpassen van veiligheidsschoenen
orthopedische veiligheidsschoenen. Wie met
niet wenselijk is, welke oplossingen zijn er dan voor
standaard veiligheidsschoenen niet uit de voeten
mensen met voetproblemen? De groep die is aan-
kan, kan zodoende nog steeds veilig en gecertifi-
gewezen op het gebruik van steunzolen, inleg
ceerd aan de slag.
zolen of andere kleine aanpassingen, is groot: maar liefst één op de tien personen. Daarnaast zijn er nog zo’n 10.000 mensen voor wie een der-
Meer informatie?
gelijke kleine aanvulling niet afdoende is (Bron:
Contactpersoon: Johan Pertijs, Support Workwear & Footwear
jaarverslag 2016 Inspectie SZW). Zij moeten ortho-
M +31 (0)6 220 28 718 of E j.pertijs@intersafe.eu
pedische veiligheidsschoenen dragen.
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 19
| Advertentie |
Tychem
NIEUW
DuPont Tychem 6000 F FaceSeal TM
®
OPTIMALE BESCHERMING ZONDER EXTRA TAPE Vernieuwend design voor betere bescherming: • Rubber afdichting rond het gelaat voor optimale aansluiting met volgelaatsmasker • Geïntegreerde handschoenen • Instap langs de achterzijde • Geïntegreerde geleidende sokken • Hergebruik mogelijk indien niet gecontamineerd of beschadigd • Geschikt voor zones met explosiegevaar* *Voor gebruik in zone met explosiegevaar is een risico analyse noodzakelijk om de geschiktheid van het pak verzekeren. Een bijkomende aarding test kan worden uitgevoerd.
www.safespec.dupont.co.uk Copyright © 2017 DuPont. Alle rechten voorbehouden. Het Ovaal van DuPont™, For Greater Good™, Tyvek®, Tychem en alle productnamen aangemerkt met ® of ™ zijn gedeponeerde handelsmerken of handelsmerken van E.I. du Pont de Nemours and Company of van haar filialen.
Specificatie en selectie
Unieke manier van werken:
VEILIGHEID BINNEN HANDBEREIK MET CLIC-IT PRO Zodra gewerkt wordt op meer dan 2,5 meter boven de grond, wordt gesproken van werken op hoogte. Een val vanaf deze hoogte kan al grote gevolgen hebben, laat staan wat er gebeurt als iemand tientallen meters naar beneden stort. Met de nieuwe CLiC-iT Pro hoef je een val niet te vrezen: je zit altijd vast met één haak, terwijl je ondertussen maximale bewegingsvrijheid houdt. Werken op hoogte brengt risico’s met zich mee. Jaarlijks komen er honderden mensen ten val, waarbij enkele tientallen van hen het nooit meer kunnen navertellen. (Bron: Redactie Arbo Rendement: https://www.rendement.nl/nieuws/ id14843-veel-ongevallen-bij-werken-op-hoogte.html.) Eén van de grootste gevaren zit in het feit dat het valgevaar na verloop van tijd wordt onderschat: je gaat ‘op de automatische piloot’ werken, waardoor je vroeg of laat beide veiligheidsklemmen in je hand hebt en dus niet meer gezekerd bent. Met de CLiC-iT Pro wordt dit risico ondervangen. Over je handen gesproken: dankzij de handige
Altijd vast met één haak
afschermkappen zijn deze altijd goed beschermd.
De CLiC-iT Pro is verrassend makkelijk te bedienen
Je kunt je onbezorgd snel en veilig bewegen, wat
en kan op vrijwel alle levenslijnen en veranker
de concentratie op je werkzaamheden ten goede
punten gebruikt worden. Of je nu horizontale of
komt.
verticale bewegingen maakt: je zit altijd vast met één haak, zonder beperkt te worden in je hande-
Kom je per ongeluk toch ten val? De veiligheids-
lingsvrijheid.
klemmen bevinden zich altijd boven je hoofd en boven de aansluiting van de draagriem, dus je valt
Het mechanisme van de CLiC-iT Pro bestaat uit
nooit ver. Zelfs niet als je op grote hoogte aan het
twee gesynchroniseerde karabijnhaken. Zodra je
werk bent, zoals bijvoorbeeld bij het werken in
de ene haak opent, wordt de andere automatisch
zendmasten of windturbines. Een veilig gevoel!
vergrendeld. Zo loop je dus nooit het gevaar dat je in een onbewaakt ogenblik beide klemmen open hebt.
Meer informatie? Contactpersoon: Uw Customer Service medewerker
Verlengstuk van je hand
Nederland: T +31 (0)78 618 14 00 of E info@intersafe.eu.
Door de handgrepen op de CLiC-iT Pro kan deze
België: T +32 (0)15 423 320 of E info-b@intersafe.eu.
gebruikt worden als het verlengstuk van je hand.
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 21
Cultuur en gedrag
LEIDRAAD EN VALKUILEN BIJ GEDRAGSVERANDERING Herkent u ook situaties die u van uw veiligheidskundige collega’s hoort? Flitsen van herkenning als het gaat om gedrag en het nemen van onnodige risico’s. We kampen allemaal met de vraag hoe we op een positieve manier invloed uitoefenen, met de inzet van effectieve programma’s. Op de Tagpoint VIP dag in samenwerking met
Stoere mannen macho
Intersafe, ontmoetten 30 captains of industry
Mensen houden van risico’s. Het houdt ons wak-
elkaar om ervaringen uit te wisselen en elkaar te
ker. Zo kijken we liever een thriller dan een natuur-
inspireren hoe veiligheid top of mind te houden
film. En deze menselijke behoefte maakt het er niet
bij alle medewerkers op elk moment en op elke
gemakkelijker op om een veiligheidsprogramma
plaats. In dit artikel delen we graag met u de
te communiceren. Als u de concrete consequen-
belangrijkste do’s en don’ts. Keynote speaker
ties communiceert, heeft u meer kans op het
op deze exclusieve dag was Jop Groeneweg van
bereiken van uw medewerkers. Het noemen van
Universiteit Leiden, docent cognitieve psychologie.
het risico op een fataal ongeval heeft vreemd genoeg weinig effect op veiliger gedrag. Met
Hoe is het mogelijk dat we onnodig risico nemen?
enige humor wordt het voorbeeld aangehaald van
Wie bepaalt er eigenlijk wanneer een risico onnodig
organen kunnen krimpen als ze hun beschermings-
is? In het video-experiment ‘Beknellingen’ zien we
middelen achterwege laten. En die boodschap
een productiemedewerkster die vertelt waarom
komt een stuk duidelijker aan!
mannen die te horen krijgen dat hun reproductie
mensen niet altijd de lock & label procedure gebruiken: “Als we gewoon onze hand erin steken
Voorbeeldgedrag
dan kunnen we doorproduceren”. Bij ongevallen
Het blijkt dat gedragsverandering niet altijd
blijkt vaak dat medewerkers het bedrijf wilden
gepaard hoeft te gaan met het begrip van ‘het
helpen. Dan heerst er een cultuur waar de pro-
waarom van het gedrag’. In de Westerse cultuur
ductie uiteindelijk het belangrijkst is. De kern van
is het gebruikelijk om veel uit te leggen terwijl het
de zaak is het op orde hebben van het productie-
gewoon (voor)doen meer effect kan hebben. Als
proces zelf en dat niet willen oplossen met veilig-
een operationeel manager geen werkplekinspec-
heidsprocedures. Hoe zit dat in uw organisatie?
ties doet, bijvoorbeeld omdat hij er geen zin in
22 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
Cultuur en gedrag
Geen ontkenning Geef roering aan veiligheid simpelweg aandacht. Niet elke week iets anders, maar houdt het een tijd vol. Wees duidelijk wat u wel wilt, want de menselijke geest is immuun voor “nee”. Zeg niet “ga niet naar rechts”, maar zeg “ga naar links”. Onze hersens kunnen ‘nee’ niet aan. Als je mensen niet vertelt hoe je het wèl wilt, dan zul je zien dat de hersens uiteindelijk wennen aan wat je niet wilt.
Sturen op afwijkingen Mensen zijn heel goed in het detecteren van afwijkingen. Verschillen vallen ons gemakkelijk op en dus kun je veel meer sturen op die afwijking. Vraag jezelf af “wat vind ik belangrijk in mijn bedrijf”. Een succesvol voorbeeld is het omdoen van de gordel bij het autorijden. De innovatie van heeft, dan is het een kwestie van die werkplek
Volvo met een vervelend piepend geluid en rood
inspecties gewoon te boeken en met elkaar doen.
knipperlicht, lokte het gewenste gedrag uit en gaf
De waardering komt vanzelf als je stopt met erover
een ommezwaai in het dragen van de gordel.
te praten en actie onderneemt.
Haas- en schildpadbrein We hebben 2 systemen om situaties in te schatten; de haas en de schildpad. Wanneer we iemand zien,
“Als je mensen niet vertelt hoe je het wèl wilt, dan zul je zien dat de hersens uiteindelijk wennen aan wat je niet wilt.”
kunnen we snel, onbewust en intuïtief reageren met ons haassysteem. Dat heeft altijd een oor-
De context en de leider
deel en is gevoelig voor beelden. Het haassyteem
Het is belangrijk om de context aan te geven
is sterk visueel en dat is in onze huidige maat-
waarom u iets doet: het maakt het gedrag begrij-
schappij veel gebruikt. We zien een beeld en
pelijker. En de kern van het succes ligt in het sturen
hebben onmiddellijk een oordeel. Goed of fout.
op gedrag. U moet zelf het goede voorbeeld
Als u een chaotische afdeling oploopt dan heeft
geven. Doet u dat niet, dan wordt het ook niets.
u al een oordeel gevormd en hebben excuses
Met duidelijk voorstelbare en voorspelbare gedrags-
daarna geen impact meer. Het is dus ook een
regels die consequent nageleefd worden. Met
misvatting te veronderstellen dat werknemers een
name ook als leider.
voortdurende diagnose maken van hun omgeving en inschatten wat de gevaren zijn van een hande-
Meer weten?
ling. Ons automatisme is als een haas en alleen
Dit artikel is een globale weergave van de
bij hele duidelijke signalen gebruiken we onze
Tagpoint VIP dag en de input van de presentatie
‘schildpad’ om erover na te denken.
van Jop Groeneweg. Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen? Neemt u dan contact op met
Voor LMRA (Laatste Minuut Risico Analyse) is het
Intersafe, of vraag een demo module aan.
daarom nuttig aan te geven waar mensen naar moeten kijken. Bijvoorbeeld de top tien van gevaren. Als ze niet weten waarop gelet moet worden, wordt het een automatisch afvinken.
Meer informatie?
In plaats van de vraag ‘is het hier veilig?’ stelt u
Contactpersoon: Uw Customer Service medewerker
de vraag ‘liggen alle planken vast?’. Dat werkt
Nederland: T +31 (0)78 618 14 00 of E info@intersafe.eu.
psychologisch beter.
België: T +32 (0)15 423 320 of E info-b@intersafe.eu.
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 23
Nulmeting
Word je dagelijks blootgesteld aan lawaai dat hoger is dan 80 dB(A) of piekgeluidsdruk hoger dan 112 Pa? Dan moet je passende, naar behoren aangemeten, individuele gehoorbeschermers krijgen. Dit is vastgelegd in het Arbeidsomstandighedenbesluit. Voor de keuze, het onderhoud en het gebruik van deze gehoorbeschermingsmiddelen is een Europees geharmoniseerde norm opgesteld.
VOORKOM GEHOORSCHADE DOOR LAWAAI Tekst: Jos Putman Keuze, gebruik en onderhoud van gehoorbeschermers Jos Putman
De norm die het kiezen, onderhouden
De demping moet dan ook worden
Een goed geluidsonderzoek en geluids-
en gebruiken van gehoorbeschermers
afgestemd op de gelijksoortige geluids
rapportage zijn van essentieel belang
behandelt, is in 2004 ontwikkeld van-
niveaus in de omgeving: te weinig dem-
om de demping van gehoorbescher-
uit het European Committee for
ping is niet goed, maar te veel ook niet.
ming te bepalen. Deze geluidsmetingen
Standardzation (CEN). In 2016 is deze
moeten worden uitgevoerd conform
norm vernieuwd (EN 458:2016 Hearing
Bepalen demping
de EN-ISO 9612:2009 - Akoestiek -
protectors - Recommendations for
Een te grote demping kan de gebruiker
Bepaling van de blootstelling aan
selection, use, care and maintenance -
het gevoel geven afgesloten te zijn van
geluid op de werkplek - Praktijkmethode.
Guidance document). In de praktijk
de omgeving. Maar dat niet alleen: er
Voordat je met het geluidsonderzoek
blijkt deze norm echter weinig gebruikt
kunnen problemen door ontstaan bij
begint, is het aan te raden om te
te worden, waardoor niet altijd de juiste
zowel de noodzakelijke communicatie
bepalen welke methode je gaat
demping van de gehoorbeschermer
als bij het waarnemen van waarschu-
gebruiken om de demping van de
wordt vastgesteld.
wingssignalen. Vandaar dat men er
gehoorbeschermers te bepalen. Van
meestal naar streeft het geluidsniveau
de drie bestaande methodes is de
Niet te veel, niet te weinig
in de gehoorgang te reduceren tot een
octaafbandmethode de meest betrouw-
Het spreekt in eerste instantie voor
waarde tussen 70 en 80 dB(A). Vanuit
bare omdat de andere twee globaler
zich dat gehoorbeschermingsmiddelen
de norm EN 458:2016 worden drie
zijn opgezet. In de praktijk wordt echter
voldoende demping moeten bieden.
methodes aangereikt om de benodigde
de SNR-methode het meest ingezet,
Dat wil zeggen dat gehoorbeschermers
demping van de gehoorbescherming
omdat deze eenvoudig uit te voeren
het geluidsniveau in de gehoorgang in
te bepalen. Dit zijn de octaafband
is en een snelle indicatie geeft.
ieder geval moeten terugbrengen tot
methode, de SNR-methode en de
Maar dit is de minst nauwkeurige
beneden de schadegrens van 80 dB(A).
HML-methode.
methode.
24 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
Nulmeting
De octaafbandmethode
Door op deze wijze het te verwachten
beschermers die over een langere tijd
De meest nauwkeurige methode om
geluidsdrukniveau op het oor te bere-
gebruikt worden, adviseert de norm
de demping te bepalen, is die waarbij
kenen, krijg je slechts een ruwe indi
om een fittest uit te voeren. In de norm
men uitgaat van het frequentiespectrum
catie. De SNR-methode is de meest
vind je hiervoor een aantal methodieken.
van het geluid. Fabrikanten van gehoor-
gebruikte methode als je niet over een
beschermers specificeren de demping
volwaardig geluidsonderzoek of rap-
Voor otoplastieken wordt aanbevolen
van hun producten als functie van
portage beschikt en toch moet vast-
de fittest in ieder geval uit te voeren bij
de frequentie in octaafbanden.
stellen welke type gehoorbeschermer
het leveren aan de gebruiker. Het peri-
Deze specificatie hoort gebaseerd te
de juiste is.
odiek herhalen van een fittest is afhankelijk van een aantal factoren. Zoals het
zijn op een proef, uitgevoerd volgens NEN-ISO 4869-1.
De HML-methode
geluidsniveau waar bescherming tegen
De HML-methode beoordeelt het
gegeven moet worden en de omgevings-
Allereerst moet je beschikken over een
geluidsniveau op basis van drie ver-
factoren die invloed kunnen hebben op
octaafspectrum van het geluid op de
schillende frequenties. Als de fabrikant
de kwaliteit van de gehoorbeschermer.
werkplek waar de gehoorbeschermers
deze frequentiewaardes in de gebruiks-
Ook individuele eigenschappen van de
moeten worden toegepast. Met behulp
aanwijzing heeft vermeld, kan met
gebruiker, bijvoorbeeld op basis van
van de gegevens van de fabrikant kun
behulp van deze, meer nauwkeurige,
medische gronden, kunnen een factor
je vervolgens berekenen hoe hoog het
HML-methode een keuze voor gehoor-
zijn. Hoe kritischer de factoren, hoe vaker
geluidsniveau in de gehoorgang zal
bescherming worden gemaakt.
een periodieke fittest noodzakelijk is.
gehoorbeschermer. Dit doe je door
Hygiëne en onderhoud
Op de internetsite van de Nederlandse
voor elke octaafband het op de werk-
De EN 458:2016 gaat ook in op onder-
overheid (Arboportaal) wordt aangege-
plek gemeten niveau te verminderen
houd en vervanging van gehoorbescher-
ven dat otoplastieken jaarlijks moeten
met de zogenoemde ‘aangenomen
mers. Hierbij wordt vooraf verwezen
worden gecontroleerd op lekkage en
demping’. De aangenomen demping is
naar de gebruikersinstructie van de
voldoende dempende eigenschappen
de gemiddelde waarde van de gespe-
fabrikant. Speciale aandacht wordt
(Bron: https://www.arboportaal.nl/
cificeerde demping bij die octaafband,
gevraagd bij het hygiënisch houden
onderwerpen/gehoorbescherming). Dit is
verminderd met tweemaal de ook
van gehoorbeschermers die dagelijks
echter afhankelijk van de omstandigheden
opgegeven standaarddeviatie (sd),
gebruikt worden: een van de adviezen
waarin otoplastieken worden gebruikt
ook wel de effectieve demping.
is om bij oorirritaties of andere klachten
en moet vanuit de verdiepende Risico-
worden, bij toepassing van de bewuste
(zoals ontsteking) direct een arts te
Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) nader
SNR-methode
raadplegen. Vooral in een vuile indus-
worden vastgesteld, dit op grond van arti-
De snelle indicatie van de te kiezen
triële omgeving is een goede reiniging
kel 8.2 van het Arbeidsomstandigheden-
gehoorbescherming is via de SNR-
en tijdige vervanging van onderdelen
besluit. Er zijn drie redenen waarom de
methode. SNR staat voor Single
zoals gehoorkappen van groot belang
fittest wel van grote toegevoegde waarde
Number Rating en geeft één getal.
om een goede demping te behouden.
is. Ten eerste geeft deze aan of de otoplas
Hiervoor moet het gemiddelde geluids
Ook moet de gebruiker het gehoorbe-
tieken nog voldoende afsluiten. Daarnaast
niveau over een werkdag (equivalent)
schermingsmiddel dagelijks controleren
kun je hiermee zeker stellen of het dem-
gemeten worden. Vervolgens trek je
op mogelijke gebreken.
pingsfilter nog voldoet. En tot slot creëer
hier de SNR-waarde vanaf. De SNR-
je een bewustwordingsmoment voor
waarde wordt vastgesteld door de
Fittest oftewel lektest
de drager, om te realiseren hoe belang-
fabrikant. Je vindt deze waarde terug
Verder wijst de EN 435:2016 op de
rijk het is om je gehoor te beschermen.
in de gebruiksaanwijzing en op de ver-
noodzaak van een zogenaamde perio-
pakking van het betreffende gehoor
dieke fittest of lektest (test of de gehoor
beschermingsmiddel.
beschermer nog voldoende dempt). De
Meer informatie?
norm maakt hierbij onderscheid tussen
Contactpersoon: Jos Putman,
Als bijvoorbeeld het equivalent 95 dB(A)
inwendige gehoorbescherming zoals
Hoger Veiligheidskundige
is en de aangegeven SNR-waarde
de otoplastiek, oorpluggen etc., en de
M +31 (0)6 539 39 119 of
20 dB, is de geluidsbelasting op het
uitwendige gehoorbescherming zoals
E j.putman@intersafe.eu
gehoor 75 dB(A).
de oorkappen. Met name bij gehoor-
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 25
Cultuur en gedrag
Gerrianne Veenstra, Manager SHE Heineken:
“MEDEWERKERS ZIJN SLIM GENOEG ZELF TE BEDENKEN HOE IETS VEILIGER OF BETER KAN.” Gerrianne Veenstra, Manager SHE Heineken Zoeterwoude, gelooft niet in opgeheven vingertjes. En zeker niet in een, van bovenaf opgelegd, veiligheidsbeleid. Waar ze wél in gelooft zijn de 60 (!) safety rolhouders (veiligheidsambassadeurs) die op geheel vrijwillige basis waken over de veiligheid binnen de brouwerij. En met succes. Het aantal meldingen van bijna-ongevallen stijgt en het aantal verzuimdagen is gedaald van 600 naar 200, in één jaar tijd.
Gerrianne Veenstra
In samenwerking met Intersafe en Elacin (oto
Het onderwerp voor de workshop was door hen zelf
plastieken) werden de safety rolhouders via ver-
aangedragen. En via het train-de-trainer principe
schillende presentaties geconfronteerd met de
gaven de veiligheidsambassadeurs de opgedane
gevolgen van gehoorschade. Maar er werd ook
informatie weer door aan de ruim 500 medewer-
verteld hoe je gehoorschade kunt voorkomen
kers in de brouwerij. De workshop werd in de
en hoe je gehoorbescherming kan onderhouden
evaluatie hoog gewaardeerd; een vier op een
en reinigen.
schaal van vijf. Maar wat voor Gerrianne veel
Eén van de onderdelen was het inzetten van de
belangrijker is, is dat de aanpak werkt. “Vlakbij
werkvorm ‘story telling’. Door de inzet van een
mijn kantoor is de plaats waar otoplastieken
trainingsacteur is de consequentie van gehoor-
worden verstrekt. Medewerkers die daar hun gehoorbescherming ophaalden, kwamen spon-
“Medewerkers kwamen spontaan zeggen dat ze hun otoplastieken nu ook écht gaan dragen.”
taan bij me langs om trots te melden dat ze die nu ook écht gaan dragen in plaats van de ‘gele oorproppen’. De workshop had ze overtuigd van de noodzaak.”
schade en de impact die gehoorschade op het
Opborrelen
sociale leven heeft, zo realistisch mogelijk nage-
Zoals in een glas bier de koolzuurbelletjes vanzelf
bootst.
naar boven opborrelen, zo moeten ook de ideeën
26 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
Cultuur en gedrag
voor een veilige werkomgeving vanaf de
‘Critici’
aangesloten is. Gerrianne: ”Onze
werkvloer opborrelen, vindt Gerrianne:
Zo een toolbox is in feite een mini-work-
veiligheidsambassadeurs doen dat werk
”Ik ben weliswaar Manager SHE, maar
shop over veilig werken en kan verschil-
na, maar ook wel tijdens hun shifts.
niet verantwoordelijk voor de veiligheid
lende vormen aannemen. Het kan heel
Aangezien we hier in ploegendienst
op de brouwerij. Dat is ieders verant-
praktisch zijn, waarbij een safety rol-
werken, is ook het afstemmen van de
woordelijkheid. Wat ik met mijn team,
houder met een groep van 15 tot 30
workshops op de roosters van belang.
bestaande uit onder andere één veilig-
collega’s de brouwerij in gaat. Maar het
Eén van die vier rayonmanagers uit
heidskundige, één compliance & milieu
kan ook een theoretische presentatie
de brouwerij is nauw betrokken bij dit
officer en twee veiligheidsondersteuners,
in een zaaltje zijn. Een workshop duurt
traject. Hij geeft leiding aan de team-
doe is vooral sturing en structuur bieden.
maximaal drie kwartier, maar als het
managers en kan dingen regelen en
Waar nodig helpen we onderwerpen
onderwerp in 20 minuten behandeld
zaken afstemmen die SHE als staf
inhoud te geven. Maar verder is het
kan worden is dat ook prima. Elke
afdeling nooit voor elkaar kan krijgen.”
aan de ambassadeurs. We leggen ze
ambassadeur verzorgt vier toolboxen
niks op, ze komen zelf met relevante
per jaar en bedenkt met de medewer-
Nieuwe wegen
onderwerpen en thema’s.
kers zelf de onderwerpen. Gerrianne:
De weg die Heineken is ingeslagen met
”Het moet ‘custom made’ zijn, omdat
haar veiligheidsbeleid – de brouwerij
“Veilig werken moet in het DNA zitten”
er binnen één afdeling op verschillende
in Den Bosch heeft het model van
plekken uiteenlopende risico’s zijn. Bij
Zoeterwoude inmiddels ook omarmd
Dat was tot een aantal jaren geleden
de vuller heb je te maken met koolzuur-
– opent in de ogen van Gerrianne ook
nog geheel anders. Eenmaal per jaar
gas (CO2 ). Een stukje verder aan die-
op andere vlakken nieuwe mogelijkhe-
werd de brouwerij compleet stilgelegd
zelfde lijn, bij het inpakken in dozen, kan
den: “Je zet hiermee medewerkers in
voor de ‘grote’ veiligheidsdag. Daar
beklemming een gevaar spelen. De
hun kracht, geeft ze vertrouwen, dat is
gingen maanden voorbereiding in zitten
mensen die aan die lijn werken weten
niet alleen voor veiligheid goed. Bij een
en kostte handenvol geld. Maar op de
het beste waar de risico’s liggen. Verder
storing kunnen ze zelf ook heel goed
vraag ‘Is dit het dan? volgde nooit een
is het handig om in die werkgroepjes
een oplossing bedenken. Als leiding
overtuigend ‘JA!’. Sterker nog, toen bij
ook plaats te bieden aan de ’critici’,
gevende hoef je vaak niet te zeggen
de medewerkers grondig werd door
de mensen die zeggen dat het anders
hoe iets moet. Medewerkers zijn slim
gevraagd, kwam aan het licht dat de
kan. Ze zijn soms wat negatief, maar
genoeg zelf te bedenken hoe iets veili-
medewerkers zelf veel meer invloed op
dat betekent juist dat ze heel betrokken
ger moet of beter kan.”
het programma wensten. En ook dat
zijn! Luister dus goed naar ze.”
ze op kleinere schaal met het onderwerp veiligheid aan de slag wilden. Dat was
Successleutels
het keerpunt. De eerste ‘toolbox’ die in
De safety rolhouders hebben geen
Bier en fris
2014 werd gemaakt betrof het beschrij-
officiële status. Het zijn geen preventie-
De Heineken brouwerij in
ven van bijna-ongelukken en gevaarlijke
medewerkers, en in hun functieprofiel
Zoeterwoude is de grootste van
situaties. Deze actie werd opgelegd
is er ook niks vastgelegd over deze
Europa en ook nog eens een van
‘van boven’, maar op de werkvloer
taak. “Ze doen dit werk vrijwillig en uit
de grootste binnen de HEINEKEN
hadden ze geen idee waarom en waar-
enthousiasme. En zo hoort het volgens
Group die actief is in 70 landen.
voor. Hierdoor werd de motivatie niet
mij ook. Als ze het niet meer willen en
In Den Bosch en in het Limburgse
gestimuleerd. Dat veranderde in rap
niet meer gemotiveerd zijn, moeten ze
Wijlre staan ook nog brouwerijen.
tempo nadat, met hulp van een extern
deze taak gewoon neer kunnen leggen.”
Heineken Nederland telt, inclusief
bureau, een aantal operators, met meer
Nog een belangrijke sleutel om de
frisdrankenproducent Vrumona
dan gemiddelde belangstelling voor
‘bottom-up’ aanpak tot een succes te
(Rivella, Sourcy, SISI, Pepsi, 7UP)
veiligheid, getraind werd hun collega’s
maken; zorg ervoor dat iemand met
circa 3.000 medewerkers.
warm te maken voor dit onderwerp.
veel invloed in de lijn betrokken én
Meer informatie? Contactpersoon: Cyril Litjens, Safety Business Manager. M +31 (0)6 511 85 548 of E c.litjens@intersafe.eu
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 27
| Advertentie |
IN HET HART VAN VEILIGHEID Een goede relatie kenmerkt zich door zorgzaamheid, duurzaamheid en veiligheid. We kijken op dezelfde manier naar de relatie met onze klanten. Nul verwondingen aan handen en voeten is onze visie. Met hoogwaardige veiligheidsproducten, TEGERAÂŽ-handschoenen en JALASÂŽ-schoenen, laten we u zien dat we zorgzaam zijn.
www.ejendals.com
Productnieuws
VEILIGHEID MET DE SNELHEID VAN NU! MSA heeft een nieuwe gasmeter aan haar assortiment multigasdetectoren toegevoegd: de Altair 4XR. De nieuwe multigasmeter is het topklasseproduct uit de serie. De robuustheid is verbeterd ten opzichte van de Altair 4X. Alle XCell sensoren van de bestaande Altair 4X kunnen ook in de Altair 4XR gebruikt worden. De ALTAIR 4XR kan ook in real-time incidenten onder de aandacht brengen van teamleden, supervisors, veiligheidsmanagers en anderen als hij gekoppeld is aan de MSA ALTAIR Connect app via een draadloze Bluetooth verbinding en kan dus communiceren met een telefoon.
Productspecificaties • Richtlijn 2014/34/EU (ATEX): II 1G Ex ia da IIC T4, Ga, -40°C tot +60°C, IP68, CE 0080 • Richtlijn 2014/30/EU (EMC): EN 50270 Type 2, EN 61000-6-3 • Gebruiksklaar snel bevestigd met bump-LED en vinkje in het scherm • Bump en kalibreer op een gespecificeerd ‘Tijdstip’ met uw MSA GALAXY GX2 geautomatiseerd testsysteem • MotionAlert optie meldt dat gebruiker bewegingsloos is • Door gebruiker geactiveerd InstantAlert, meldt anderen over een mogelijk gevaarlijke situatie • Overleeft 25 keer een val van 1,2 meter (4 ft) hoogte (MIL-STD-810G valbescherming) • Robuust: bestand tegen een val van 7,5 meter op beton • Water- en stofdicht volgens IP68 klasse: 2 meter (6 ft) gedurende 60 minuten • Bedrijfstemperatuurbereik: -40°C tot +60°C (-40°F tot +140°F) • Artikelnummers: 172472 Gasmeter Altair 4XR Ex-Ox
172473 Gasmeter Altair 4XR Ex-Ox-CO-H2Slc
Specificatie Omschrijving Gastypen Gas
Bereik
Resolutie
LEL
0 - 100%
1%
O 2
0 - 30%
0,1%
CO
1 - 1999 ppm
1 ppm
H2S
0 - 200 ppm
1 ppm
H2S - LC
0 - 100 ppm
0,1 ppm
SO2
0 - 20 ppm
0,1 ppm
NO2
0 - 50 ppm
0,1 ppm
Meer informatie? Contactpersoon: Uw Customer Service medewerker Nederland: T +31 (0)78 618 14 00 of E info@intersafe.eu België: T +32 (0)15 423 320 of E info-b@intersafe.eu
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 29
Productnieuws
EN-ISO 20471
COOLVEST HYDROGEL RWS Gebruik
Stap 3: Het vest is nu klaar voor gebruik en kan
Koeltijd, tussen 3 en 72 uur koeling afhankelijk
op 3 manieren worden gebruikt voor koeling:
van omgevingstemperatuur, luchtvochtigheid en
1) Meteen na activatie
ventilatie.
2) Na 4 uur in de koelkast/ijskast 3) Na een nacht in de vriezer/diepvries
Stap 1: Dompel het vest gedurende 20-25 minuten onder water in een emmer of wastafel:
Wanneer de Hydrogel volledig is opgedroogd
Hydrokorrels zwellen op tot Hydrogel.
(harde korrels), moet het vest opnieuw worden
Stap 2: Droog het vest door het in een handdoek
geactiveerd. Start opnieuw bij stap 1.
te rollen; laat het vest verder drogen tot stof droog Zie ook de gebruiksaanwijzing, geprint aan de
aanvoelt. Bij voorkeur in een geventileerde ruimte.
binnenzijde van het coolvest.
Specificaties • Norm: EN ISO 20471:2013, klasse 1 • Materiaal: 100% polyester • Doekgewicht: 85 gr/m2 • Kleur: fluororanje en fluorgeel
168000-203-maat
168000-703-maat
• Maten: S-M / L-EL / 2-3L • Uitvoering conform richtlijnen Rijkswaterstaat • Artikelnummer: 168000-703, fluororanje
168000-203, fluorgeel
Meer informatie? Contactpersoon: Uw Customer Service medewerker Nederland: T +31 (0)78 618 14 00 of E info@intersafe.eu België: T +32 (0)15 423 320 of E info-b@intersafe.eu
30 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
Productnieuws
Motoraangedreven volgelaatsmasker Shigematsu Works Sync01VP3
VEILIG WERKEN ZONDER ADEMWEERSTAND De bescherming van een volgelaatsmasker met het comfort van een motor aangedreven systeem. Het synchrosysteem zorgt voor permanente overdruk en geeft alleen lucht als daarom wordt gevraagd. Shigematsu Works bestaat sinds 1917, het is een
systeem, de aanwezigheid van slangen, het hand-
Japanse producent van hoogwaardige adembe-
matig in- en uitschakelen en door constante
schermingsproducten met 390 medewerkers. De
luchtstroom raken de filters sneller verzadigd.
Sync01VP3 combineert een volgelaatsmasker en een motoraangedreven syteem. Volgelaatsmaskers
De Sync01VP3 combineert het beste van beide
hebben als nadeel de altijd aanwezige ademweer-
producten. Het synchrosysteem zorgt voor per-
stand. Naarmate de filters voller raken, neemt de
manente overdruk en schakelt automatisch in en
ademweerstand toe. Dit kost de gebruiker een hoop
uit. Dit maakt het een lichtgewicht product met
energie en kracht. Motoraangedreven systemen
een lage ademweerstand. Bovendien is de
nemen de ademweerstand weg. Ook toont het
gebruiker met de Sync01VP3 mobiel doordat
display van een motorunit informatie over de ver-
er geen slangen nodig zijn en heeft het systeem
zadiging van het deeltjesfilter. Nadelen van motor
een optimale gebruiksduur omdat het alleen de
aangedreven systemen zijn het gewicht van het
noodzakelijke lucht geeft bij het inademen.
Productspecificaties • Norm: EN12942:1998 + A2:2008 TM3 P R SL
• Twee maten: M en L
• Schakelt automatisch in en uit
• Lichtgewicht: maat M 755 gram en maat L 770 gram
• Gebruikstijd op 1 batterijlading: 9 uur • Waterdicht: IP65
• 6-punts bandenstel
• Te gebruiken bij temperatuur tussen: 5 - 40°C
• Een flashlight in het masker waarschuwt bij
• Te gebruiken tot luchtvochtigheid van:
verzadiging filter
80% RH Artikelnummer en omschrijving 172368-M en L Aanblaassysteem Sync01VP3, Volmasker compleet met motor, adem-automaat
en P filter, Shigematsu Works
172369
Stoffilter P VP3 voor Sync01VP3, Shigematsu Works
172538
Combifilter VA1P voor Sync01VP3, Shigematsu Works
172539
Combifilter VABE1P voor Sync01VP3, Shigematsu Works
Meer informatie? Contactpersoon: Uw Customer Service medewerker Nederland: T +31 (0)78 618 14 00 of E info@intersafe.eu België: T +32 (0)15 423 320 of E info-b@intersafe.eu
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 31
Productnieuws
BESCHERMKLEDING WAARIN MONTEURS GRAAG GEZIEN WILLEN WORDEN
Maintenance-line® De Maintenance-line ® is geheel nieuw in het Intersafe assortiment. Het moderne design is gelijk aan dat van de Contractor-line ® maar de stof is lichter. Daarmee gaat een langgekoesterde wens van onderhoudsmonteurs in de utiliteitsbouw in vervulling. Bij onderhoudswerk in een ziekenhuis of kantoor
sies gedaan. De Maintenance-line® voldoet aan tal
is het nu eenmaal minder koud en tochtig dan in
van strenge normeringen en zijn vlamvertragend,
een fabriek of op de plant van een raffinaderij. De
anti-statisch, lasbestendig, spat chemicaliën
stof is weliswaar 15% lichter, maar op het gebied
resistent en vlamboogbestendig.
van bescherming en veiligheid zijn geen conces-
32 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
Productnieuws
Overall Normering • EN-ISO 13688:2013
• Afsluitbare duimstokzak op zijnaad linker pijp (geeft geen ongemak bij bukken en hurken)
• EN-ISO 11611:2015 A1 class 1
• Kniezakken
• EN-ISO 11612:2015 A1B1C1E2
• 2 lussen op borsthoogte ter bevestiging van
• EN 1149-5:2008 • IEC 61482-2:2009 class 1 • EN 13034:2005+A1:2009, type 6 • EN 14404:2004+A1:2010, type 2, niveau 0
monitor • Afsluitbare mouwen met kunststof drukknoopsluiting • Reflectiepiping op borstzakken, schoudernaden, onderzijde kniezakken (voor en achter-
Materiaal • 79% katoen, 20% polyester, 1% static control, 4x1 satijnbinding
zijde) en op verticale rug plooien geeft verhoogde zichtbaarheid • Rugpand voorzien van verstelbaar taille
• Doekgewicht: 300 gr/m²
elastiek waardoor betere pasvorminstelling
• Kleur: antraciet met grijze accenten
mogelijk is
• Maten: 46 t/m 70
• Grijze accenten in rug plooien
• Kunststof drukknoopsluiting
• Uitlegbare, afgewerkte zoom aan broekspijpen
• Hoge kraag met kunststof drukknoopsluiting • 2 afsluitbare borstzakken • 2 insteekzakken met kunststof drukknoop-
waardoor 5 cm pijpverlenging mogelijk is • Opbergmogelijkheid voor plaatsing chip van wasserij
sluiting • 2 afsluitbare achterzakken (met klep)
• Artikelnummer: 171074-505-maat 46 t/m 70
Werkbroek Normering
• 2 insteekzakken
• EN-ISO 13688:2013
• 2 afsluitbare achterzakken (met klep)
• EN-ISO 11611:2015 A1 class 1
• Afsluitbare duimstokzak op zijnaad linker pijp
• EN-ISO 11612:2015 A1B1C1E2
(geeft geen ongemak bij bukken en hurken)
• EN 1149-5:2008
• Afsluitbare cargozak op zijnaad rechterpijp
• IEC 61482-2:2009 class 1
• Kniezakken
• EN 13034:2005+A1:2009, type 6
• Reflectiepiping op onderzijde kniezakken
• EN 14404:2004+A1:2010, type 2 niveau 0
(voor- en achterzijde) geeft verhoogde zichtbaarheid
Materiaal • 79% katoen, 20% polyester, 1% static control, 4x1 satijnbinding • Doekgewicht: 300 gr/m²
• Uitlegbare, afgewerkte zoom aan broekspijpen waardoor 5 cm pijpverlenging mogelijk is • Opbergmogelijkheid voor plaatsing chip van wasserij
• Kleur: antraciet • Maten: 40 t/m 68
• Artikelnummer: 171076-505-maat 40 t/m 68
• Kunststof drukknoopsluiting • Verhoogd rugpand geeft beter bescherming bij bukken • Extra brede riemlussen >>
© Intersafe 2017 | Veiligheidsnieuws 02 | 33
Productnieuws >>
Werkjack Normering • EN-ISO 13688:2013
• Verlengd rugpand geeft beter bescherming bij bukken
• EN-ISO 11611:2015 A1 class 1
• 2 afsluitbare borstzakken
• EN-ISO 11612:2015 A1B1C1E2
• 2 afsluitbare voorzakken
• EN 1149-5:2008
• 2 lussen op borsthoogte ter bevestiging
• IEC 61482-2:2009 class 1 • EN 13034:2005+A1:2009, type 6
van monitor • Reflectiepiping op borstzakken, schoudernaden, voorzakken en op verticale rug
Materiaal • 79% katoen, 20% polyester, 1% static control, 4x1 satijnbinding
plooien geeft verhoogde zichtbaarheid • Afsluitbare mouwen met kunststof drukknoopsluiting
• Doekgewicht: 300 gr/m²
• Grijze accenten in rug plooien
• Kleur: antraciet met grijze accenten
• Opbergmogelijkheid voor plaatsing
• Maten: 40 t/m 68
chip van wasserij
• Kunststof drukknoopsluiting • Hoge kraag met kunststof drukknoopsluiting
• Artikelnummer: 171075-505-maat 40 t/m 68
A-overall Normering
• 1 afsluitbare borstzak
• EN-ISO 13688:2013
• 2 insteekzakken
• EN-ISO 11611:2015 A1 class 1
• 2 afsluitbare achterzakken (met klep)
• EN-ISO 11612:2015 A1B1C1E2
• Afsluitbare duimstokzak op zijnaad linker pijp
• EN 1149-5:2008
(geeft geen ongemak bij bukken en hurken)
• IEC 61482-2:2009 class 1
• Afsluitbare cargozak op zijnaad rechterpijp
• EN 13034:2005+A1:2009, type 6
• Kniezakken
• EN 14404:2004+A1:2010, type 2, niveau 0
• Reflectiepiping op onderzijde kniezakken (voor- en achterzijde achterzijde) geeft ver-
Materiaal • 79% katoen, 20% polyester, 1% static control, 4x1 satijnbinding • Doekgewicht: 300 gr/m² • Kleur: antraciet
hoogde zichtbaarheid • Uitlegbare, afgewerkte zoom aan broekspijpen waardoor 5 cm pijpverlenging mogelijk is • Opbergmogelijkheid voor plaatsing chip van wasserij
• Maten: 46 t/m 68 • Kunststof gespsluiting
• Artikelnummer: 171070-304-maat 46 t/m 68
• Elastische schouderbanden
Vraag nu de brochure aan: http://www.intersafe.eu/nl/nieuws/product-nieuws/ beschermkleding-waarin-monteurs-graag-gezien-willen-worden
Meer informatie? Contactpersoon: Uw Customer Service medewerker Nederland: T +31 (0)78 618 14 00 of E info@intersafe.eu België: T +32 (0)15 423 320 of E info-b@intersafe.eu
34 | Veiligheidsnieuws 02 | © Intersafe 2017
Maintenance-lineÂŽ Beschermkleding waarin monteurs graag gezien willen worden
DISCLAIMER Deze voorwaarden zijn van toepassing op het gebruik van dit document en zulk gebruik houdt automatisch in dat de gebruiker instemt met de toepasselijkheid van deze voorwaarden. De door Intersafe Groeneveld B.V. en haar groepsvennootschappen en derden (hierna gezamenlijk: “Intersafe”) in dit document verstrekte informatie is louter indicatief. Intersafe kan de volledigheid en actualiteit van deze informatie niet garanderen. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend en het gebruik van de informatie gebeurt uitsluitend op eigen risico en verantwoordelijkheid van de gebruiker. De informatie is uitsluitend bedoeld voor algemene informatiedoeleinden en is niet bedoeld als advies, ontwerp, (constructie)berekening, calculatie, garantie of anderszins ten behoeve van de gebruiker. Het is mogelijk dat de informatie, onder meer over gestelde normen en wet- en regelgeving, geheel of gedeeltelijk onvolledig en/of verouderd is. Intersafe geeft geen enkele garantie en aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor de volledigheid en/of geldigheid van de informatie en dat de informatie geschikt is voor het doel waarvoor deze door de gebruiker wordt geraadpleegd of anderszins. Gebruikers, klanten en derden dienen zich te allen tijde door een professioneel adviseur te laten informeren over (de geschiktheid van) producten voor alle gewenste toepassingen en over dan toepasselijke wet- en regelgeving. De gebruiker dient zelf te verifiëren of, en is er zelf verantwoordelijk voor dat, de producten geschikt zijn voor de hem/haar voor ogen staande toepassing. Door het gebruik van afbeeldingen en kleuren in Intersafe’s communicatiemiddelen kunnen die afwijken van de werkelijke afbeeldingen en kleuren. Alle (intellectuele eigendoms)rechten zijn voorbehouden (door Intersafe en haar licentiegevers). Het is de uitdrukkelijke verantwoordelijkheid van de gebruiker dat de gebruiker steeds de meest recente informatie gebruikt. Indien de gebruiker enige informatie wenst te gebruiken, dient de gebruiker zelf regelmatig te controleren of de gebruikte informatie nog overeenstemt met de meest recente beschikbare informatie, al dan niet van de relevante toeleverancier/producent. Intersafe is niet aansprakelijk (noch contractueel noch buitencontractueel) voor enige schade voortvloeiende uit of verband houdende met het gebruik van dit document en de daarin opgenomen informatie, behalve indien en voorzover zulke schade het gevolg is van opzet of grove schuld van Intersafe. De beperking van de aansprakelijkheid geldt voor alle met Intersafe verbonden partijen, met inbegrip van doch niet beperkt tot haar bestuurders, werknemers, verbonden ondernemingen, leveranciers, distributeurs, agenten en vertegenwoordigers. Op alle mondelinge en schriftelijke uitingen, aanbiedingen, offertes, verkopen, (af)leveringen en/of overeenkomsten en alle daarmee samenhangende werkzaamheden van Intersafe zijn de relevante algemene voorwaarden van Intersafe en haar verbonden ondernemingen van toepassing, zoals gedeponeerd bij de rechtbank Dordrecht (NL), welke zijn gepubliceerd op en kunnen worden gedownload van www.intersafe.eu. Voor vragen of opmerkingen over het bovenstaande kunt u contact opnemen met Intersafe. © 2017 - Intersafe
RUIMTE VOOR FSC-LOGO