İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ORGANİZASYONU
YASAL DURUM İŞ K A N U N U
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
MADDE 80
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ
MADDE 81
(Değ. 5763 S.Kan.)
İŞ KANUNU MADDE 80 Bu kanuna göre sanayiden sayılan, devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran ve altı aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde her işveren bir iş sağlığı ve güvenliği kurulu kurmakla yükümlüdür. İşverenler iş sağlığı ve güvenliği kurullarınca iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak verilen kararları uygulamakla yükümlüdürler. İş sağlığı ve güvenliği kurullarının oluşumu, çalışma yöntemleri, ödev, yetki ve yükümlülükleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.”
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik 07.04.2004 gün ve 25426 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
4
Dr. Kurtuluş ARSLAN
İSG KURULLARININ OLUŞ ŞUMU MADDE 5 a) İşveren veya vekili, b) İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemanı, c) İşyeri hekimi, d) İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi,
İşveren İş veya Vekili
Sendika Temsilcileri
İSG Müh. Tek. El.
İşyeri İş Hekimi
e) Varsa sivil savunma uzmanı,
Formen Usta
İnsan Kaynaklarıı
Sağ ğlıık ve Güvenlik Temsilcisi
KURULUN OLUŞ ŞUMU f) İşyerinde görevli formen, ustabaşı veya usta, g) 2821 sayılı Sendikalar Kanununun değişik 34 üncü maddesi hükmü uyarınca işyerinde bulunan sendika temsilcilerinin kendi aralarında seçecekleri kişi, işyerinde sendika temsilcisi yoksa o işyerindeki işçilerin yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçilecek işçi, h) Sağlık ve güvenlik işçi temsilcisi.
KURULUN OLUŞ ŞUMU: ATAMA • Kurulun Başkanı; İşveren veya İşveren Vekilidir. • Kurulun sekreteri; İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemandır. • İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik eleman, • İşyeri hekimi, • İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi, • Varsa sivil savunma uzmanı, İşveren veya vekili tarafından atanırlar.
KURULUN OLUŞ ŞUMU: SEÇİİM • İşyerinde görevli formen, ustabaşı veya usta; işyerindeki formen, ustabaşı veya ustaların yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçilen kişidir. • Sendika temsilcilerinin kendi aralarında seçecekleri kişi, işyerinde sendika temsilcisi yoksa o işyerindeki işçilerin yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçilecek işçi • Seçilen bu kişilerin aynı usullerle yedekleri seçilir.
EĞİ ĞİTİ Ğİ İM MADDE 6 İşveren tarafından kurul üyelerine ve yedeklerine, İSG konularında eğitim verilmesi sağlanır. BU EĞİTİMLER; ♣ Kurulun görev ve yetkileri, ♣ İSG konularında ulusal mevzuat ve standartlar, ♣ Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vak’aların nedenleri, ♣ Etkili iletişim teknikleri, ♣ Acil durum önlemleri, ♣ Meslek hastalıkları, ♣ İşyerlerine ait özel riskler KONULARINI KAPSAR
GÖREV VE YETKİİLER MADDE 7 (I) İşyerinin niteliğine uygun bir iş sağlığı ve güvenliği iç yönetmeliği hazırlamak, işverenin veya vekilinin onayına sunmak ve iç yönetmeliğin uygulanmasını izlemek, izleme sonuçlarını rapor haline getirip alınması gereken tedbirleri belirlemek ve kurul gündemine almak.
GÖREV VE YETKİİLER MADDE 7 (II) İş sağlığı ve güvenliği konularında işyerinde çalışanlara yol göstermek. İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tehlikeleri ve önlemleri değerlendirmek, tedbirleri belirlemek, işveren veya vekiline bildirimde bulunmak.
GÖREV VE YETKİİLER MADDE 7 (III) İşyerinde meydana gelen her iş kazası ve tehlikeli vak’a veya meslek hastalığında yahut iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir tehlike halinde gerekli araştırma ve inceleme yapmak, alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek işveren veya vekiline vermek,
12
Dr. Kurtuluş ARSLAN
GÖREV VE YETKİİLER MADDE 7 (IV) İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim ve öğretimini planlamak, bu konu ve kurallarla ilgili programları hazırlamak, işveren veya işveren vekilinin onayına sunmak ve bu programların uygulanmasını izlemek. Tesislerde yapılacak bakım ve onarım çalışmalarında gerekli güvenlik tedbirlerini planlamak ve bu tedbirlerin uygulamalarını kontrol etmek.
GÖREV VE YETKİİLER MADDE 7 (V) İşyerinde yangınla, doğal afetlerle, sabotaj ve benzeri ile ilgili tedbirlerin yeterliliğini ve ekiplerin çalışmalarını izlemek, İşyerinin sağlık ve güvenlik durumuyla ilgili yıllık bir rapor hazırlamak, o yılki çalışmaları değerlendirmek, elde edilen tecrübeye göre ertesi yılın çalışma programında yer alacak hususları ve gündemi tespit etmek, işverene teklifte bulunmak, planlanan gündemin yürütülmesini sağlamak ve uygulamasını değerlendirmek,
GÖREV VE YETKİİLER MADDE 7 (VI) 4857 sayılı İş Kanununun 83 üncü maddesinde belirtilen taleplerin vukuunda acilen toplanmak ve karar vermek.
15
Dr. Kurtuluş ARSLAN
ÇALIŞ ŞMA USULLERİİ MADDE 8 (I) Kurullar; inceleme, izleme ve uyarmayı öngören bir düzen içinde olmak üzere: Ayda en az bir kere toplanır. Toplantının gündemi, yeri, günü ve saati en az 48 saat önce kurul üyelerine bildirilir. Gündem sorunların ve projelerin önem sırasına göre belirlenir. Üyeler gündemde değişiklik isteyebilir. İstek kurulca uygun bulunursa gündem değiştirilir.
ÇALIŞ ŞMA USULLERİİ MADDE 8 (II)
Ağır iş kazası halleri ve özel tedbir gerektiren önemli hallerde üyelerden biri kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Bu talepler kurul başkanına veya sekreterine yapılır.Toplantı zamanı, konunun ivedilik ve önemine göre belirlenir.
ÇALIŞ ŞMA USULLERİİ MADDE 8 (III) İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından kendisinin sağlığını
bozacak
ve
vücut
bütünlüğünü
tehlikeye
sokacak yakın, acil ve hayati bir tehlike ile karşı karşıya kalan işçi, kurula başvurduğunda kurul, aynı gün acilen toplanır ve kararını verir. Durumu tutanakla tespit eder ve karar işçiye yazılı olarak bildirilir.
ÇALIŞ ŞMA USULLERİİ MADDE 8 (IV) Olağan
toplantıların
süresi
toplam
olarak ayda 24 saati geçemez. Toplantıların günlük çalışma saatleri içinde yapılması esastır.
Kurul
nedeniyle uğratılamazK
üyeleri
yaptıkları
maddi-manevi
görev zarara
ÇALIŞ ŞMA USULLERİİ MADDE 8 (V)
Kurul, üyelerin çoğunluğu ile toplanır, kararlar katılanların oy çokluğu ile alınır. Eşitlik halinde başkanın oyu kararı belirler. Çoğunluğun sağlanamadığı veya başka bir nedenle toplantının yapılmadığı hallerde durumu belirten bir tutanak düzenlenir.
ÇALIŞ ŞMA USULLERİİ MADDE 8 (VI) Her toplantıda, görüşülen konularla ilgili alınan kararları içeren bir tutanak düzenlenir, imzalanır ve gereği yapılmak üzere İşverene bildirilir. Tutanak ve kararlar özel dosyada saklanır. Toplantıda alınan kararlar gereği yapılmak üzere ilgililere duyurulur. işçilere duyurulması faydalı görülen konular işyerinde ilan edilir.
ÇALIŞ ŞMA USULLERİİ MADDE 8 (VII) Her toplantıda, önceki toplantıya ilişkin kararlar ve bunlarla ilgili uygulamalar hakkında başkan veya kurulun sekreteri tarafından kurula gerekli bilgi verilir ve gündeme geçilir.
22
Dr. Kurtuluş ARSLAN
İŞBİ İĞİNİ ĞLANMASI MADDE 9 İŞ İRLİĞİ İĞİ İN SAĞ İşverene bağlı fabrika, müessese, işletme veya işletmeler grubu gibi birden çok işyeri bulunduğu hallerde ve elliden fazla işçi çalıştıran her bir işyerinde ayrı ayrı kurul oluşturulduğunda İşveren; İSG kurullarının çalışma usullerini düzenlemek, iş ve görüş birliğini sağlamak amacıyla bu işyerlerine ait İSG raporlarını en az altı ayda bir, ilgili teknik elaman ve uzmanlarla toplanarak inceler. Bu raporlar doğrultusunda gereken tedbirleri tespit eder ve uygulanmasını sağlar.
İŞVEREN VEYA VEKİİLİİNİİN YÜKÜMLÜLÜĞ ĞÜ İŞ MADDE 10 İşveren veya işveren vekili; Toplantı için yer, araç ve gereçleri sağlamak, Kurulca hazırlanan toplantı tutanaklarını, kaza ve diğer vak’ aların inceleme raporlarını, kurulun işyerinde yaptığı denetim sonuçlarına ait kurul raporlarını İş Müfettişlerinin incelemesini sağlamak amacıyla işyerinde bulundurmak, Mevzuata uygun olarak verilen kararları uygulamakla, YÜKÜMLÜDÜR.
İŞÇİ ĞÜ MADDE 12 İŞ İLERİİN YÜKÜMLÜLÜĞ İŞÇİLER; Sağlığın ve güvenliğin korunması ve geliştirilmesi amacıyla konulan kurallar, yasaklar ile alınan karar ve tedbirlere uymak, Sağlık ve güvenlik tedbirlerinin belirlenmesi, uygulanması ve alınan tedbirlere uyulması konularında kurul ile işbirliği yapmak, Uygulamada karşılaşılan güçlükler hakkında kurula bilgi vermekle, YÜKÜMLÜDÜRLER.
İŞ KANUNU MADDE 81 (I) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri (26.05.2008 tarih ve 26887 sayılı R.G. yayımlanan 5763 Sayılı Kanunla değişik) İşverenler, devamlı olarak en az elli işçi çalıştırdıkları işyerlerinde alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, işçilerin ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla, işyerindeki işçi sayısı, işyerinin niteliği ve işin tehlike sınıf ve derecesine göre;
İŞ KANUNU MADDE 81 (II) a) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi oluşturmakla, b) Bir veya birden fazla işyeri hekimi ile gereğinde diğer sağlık personelini görevlendirmekle, c) Sanayiden sayılan işlerde iş güvenliği uzmanı olan bir veya birden fazla mühendis veya teknik elemanı görevlendirmekle, yükümlüdürler.
İŞ KANUNU MADDE 81 (III) İşverenler, bu yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, bünyesinde çalıştırdığı ve bu maddeye dayanılarak çıkarılacak yönetmelikte belirtilen vasıflara sahip personel ile yerine getirebileceği gibi, işletme dışında kurulu ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak da yerine getirebilir. Bu şekilde hizmet alınması işverenin sorumluklarını ortadan kaldırmaz.