1
İşyerine ve yapılan işe uygun bir risk değerlendirme metodu seçilerek değerlendirme yapılır; Tüm proseslerde, riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve riske tahammül edilip edilemeyeceğine karar vermek gerekir. 2
SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI Çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak için yapılacak korunma uygulamaları, üç ana başlık altında incelenebilir. Kaynağa Yönelik Korunma Uygulamaları Ortama Yönelik Korunma Uygulamaları Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları
3
SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI
Kaynağa Yönelik Korunma Uygulamaları
Tehlikeyi yok etme,
Tehlikesiz olanla değiştirme (İkame),
Yalıtım,
Koruyucu/koruma içine alma,
Lokal havalandırma,
Yerel aydınlatma,
Makine koruyucuları, 4
SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI Ortama Yönelik Korunma Uygulamaları
Genel havalandırma,
Genel aydınlatma,
İklimlendirme,
İşaretleme/sınırlama
Uyarı levhaları
5
SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları
İşe uygun personel seçimi, eğitim ve denetim,
İşe giriş sağlık muayenesi,
Periyodik sağlık muayeneleri,
Geri dönüş sağlık muayeneleri,
Rehabilitasyon çalışmaları,
Kişisel koruyucu donanımlar.
6
1.TEHLİKE KAYNAGINA YÖNELİK KORUMA UYGULAMALARI İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ İKİ TEMEL SEBEBİ OLAN; TEHLİKELİ DURUM ve TEHLİKELİ DAVRANIŞ’ ın üzerinde durulmalıdır.
7
TEHLİKELİ DURUMLAR Uygun olmayan koruyucular, Koruyucusuz çalışma, Kusurlu alet teçhizat kullanma, Emniyetsiz yapılmış alet ve makine Yetersiz bakımsız bina, makine, alet, Yetersiz yada fazla aydınlatma, Yetersiz kişisel koruyucu, Yetersiz havalandırma, Emniyetsiz yöntem ve şartlar.
8
TEHLİKELİ DAVRANIŞ Emniyetsiz çalışma, Gereksiz hızlı çalışma, Uygun olmayan emniyet donanımı, Emniyetsiz yükleme, taşıma, istif, Emniyetsiz vaziyet alma, Tehlikeli yerlerde çalışma, Şaşırma, kızgınlık, üzgünlük, ürkme,şakalaşma, Kişisel koruyucu kullanmamak.
9
ALINMASI GEREKLİ EMNİYET TEDBİRLERİ İşyerinin uygun planlanması, En sağlıklı teknolojinin uygulanması, Zararlı maddelerin zararsız veya daha az zararlı değiştirilmesi, Kapalı çalışma metotları uygulanması, Ayırma (Tecrit) tedbiri alınması, Islak çalışma metodu uygulanması, Bakım ve temizliğin gereği gibi yapılması, Ortam analizlerinin (ölçümlerinin) yapılması.
10
TEHLİKE KAYNAĞINA YÖNELİK TEDBİRLER
1. aşama : İşyerinin planlanması ve projelendirilmesinde uyulması gereken esaslarla ilgili KURMA İZNİ VE İŞLETME BELGESİ alınması.ÖTA YAPILARAK RİSKLERİN TESPİTİ. 2. aşama : İşyerinin binalarında, sabit tesislerinde ve müştemilatında alınması gereken tedbirler.(İşyeri Bina ve eklentileri) 11
TEHLİKE KAYNAĞINA YÖNELİK TEDBİRLER
3. aşama: Makine tezgah ve tesislerde güvenlik tedbirleri. 4.aşama: Periyodik kontrol, bakım ve onarım işlerinde güvenlik 5.aşama: Emniyetli şekilde Hurdaya çıkarma işleminde güvenlik. 12
MAKİNE VE TESİSLERDE İŞ GÜVENLİĞİ MEVZUAT AÇISINDAN İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İş Kanununun 77 Maddesi, İşçi Sağ. ve İş Güvenliği Tüzüğünün 4.Maddesi, TBMM de 1967 yılında kabul edilen Uluslar arası 119 sayılı sözleşme, 1983 tarihinde çıkarılan Makine Koruyucuları Yönetmeliği, CE belgesinin mecburiyeti, Makine Emniyeti Yönetmeliği, (2002- 98/37/AT) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (11/2/2004) TS EN 1050 Makine risk değerlendirmesi, 13
MAKİNE TEZGAH VE TESİSLER AÇISINDAN OLUMSUZLUKLAR
Eski ve sağlıklı emniyetli olmayan makine kullanımı, Bir makinede birçok çeşit iş yapılması (Komple planya gibi tezgahlar) Otomasyona geçilememiş olması
14
Nihai çözüm
Modern ve sağlıklı teknolojiyi yakalamak, Geri kalmışlık zincirini kırmak, Yeterli sermayeye ulaşmak, Üretimde otomasyona geçmektir.
15
TEHLİKE KAYNAKLARI
Döner miller Çıkıntılar Açıkta dönen aksam Merdaneler Kayış kasnaklar Dişliler Kapalı yerde hareket eden parçalar Kazan içinde dönen aksamlar Aşındırıcılar Eziciler Vargel hareketi Kesici ağızlar
16
MAKİNE KORUYUCULARININ YETENEKLERİ
Etkin olmalı, Tehlikeli alana girmeyi önlemeli, Çalışmayı zorlaştırmamalı, Üretimi engellememeli, Kullanışlı olmalı, İşe uygun olmalı, Tezgahın bir parçası konumunda olmalı, tezgahla bütünleşmeli, Fazla bakım istememeli, bakımı zorlaştırmamalı, Ortama ve çalışma şartlarına uymalı, Karışık olmamalı, az parçalı olmalı, Koruyucu kendisi tehlike oluşturmamalı, Koruyucuda kullanılan malzeme tehlike oluşturmamalı.
17
MAKİNE KORUYUCULARI TÜRLERİ
Sabit koruyucular Kilitlemeli koruyucular Otomatik koruyucular Yaklaşma koruyucuları Ayarlanabilir koruyucular Kendi kendine ayarlanan koruyucular
18
Sabit koruyuculara örnekler:
Kayış kasnak koruyucuları Dişli-zincir koruyucuları Kaplin-mil-volan koruyucuları Makine gövdesi Zımparataşı koruyucuları Pervanelere yapılan koruyucular Korkuluklar, siperler
19
Kilitlemeli koruyuculara örnekler
Kapaklara takılan emniyet sviçleri (Enjeksiyon preslerinde, helezon taşıyıcılarda, kazan kapaklarında) Çift el kumanda tertibatı, Bir makinede birden fazla işçi çalışması durumunda kumanda tertibatı, Kaldırma makinelerinde alt ve üst limit sviçleri, Tehlikeli bölgeleri sınırlayan emniyet sviçleri, 20
Kilitlemeli koruyuculara örnekler
Makinelerin hareket alanını sınırlayan emniyet sviçleri, Şerit testere koruyucuları, Matkap koruyucuları, Daire testere koruyucuları, Emniyet telleri emniyet çubukları,
21
MAKİNE VE TEZGAHLARDA ALINACAK GENEL TEDBİRLER
Makine yerleştirilmesinin uygun olması, Bütün hareketli kısımların mahfazalarla kapatılması, Elektrikle çalışan makinelerin topraklanması, Havayı kirleten makinelere uygun havalandırma yapılması,
22
MAKİNE VE TEZGAHLARDA ALINACAK GENEL TEDBİRLER
Makine durdurulmadan tamir bakım ve temizlik yapılmaması, Çalıştırma ve durdurma düğmelerinin uygun olması, Operasyon noktasının koruyucu içine alınması, İşe uygun aydınlatma yapılması.
23
TORNA TEZGAHLARINDA GÜVENLİK, PRES TEZGAHLARINDA GÜVENLİK, TAŞLAMA TEZGAHLARINDA GÜVENLİK, MATKAP VE FREZE TEZGAHLARINDA GÜVENLİK, DEMİR TESTERE TEZGAHLARINDA GÜVENLİK, SİLİNDİR MERDANE VE HADDE TEZGAHLARINDA GÜVENLİK, KONKASÖR, DEĞİRMEN VE ÖĞÜTÜCÜLERDE GÜVENLİK, MAKAS TEZGAHLARINDA GÜVENLİK, AĞAÇ İŞLEME TEZGAHLARINDA GÜVENLİK, DAİRE TESTERETEZGAHLARINDA GÜVENLİK, KARIŞTIRMATEZGAHLARINDA GÜVENLİK. 24
25
2. ORTAMA YÖNELİK KORUMA UYGULAMALARI
HAVALANDIRMA Kirli hava insan sağlığını ve hayatını kötü etkileyen önemli faktörlerdendir. Meslek hastalığının sebeplerini; Fiziksel faktörler Kimyasal faktörler Biyolojik Faktörler
26
MESLEK HASTALIKLARINA sebep olabilecek kirli hava ile ilgili faktörler;
TERMAL KONFOR TOZ GAZ
27
A- TERMAL KONFOR:
ISI NEM HAVA AKIM HIZI TERMAL RADYASYON
28
B- TOZ :
Tıp Bilgini İbni Sina’nın EĞER TOZ OLMASAYDI İNSAN ÖMRÜNÜN 1000 SENE OLMAMASI İÇİN HİÇBİR SEBEP YOKTU sözünü hatırlamak yerinde olur. Solunum sistemimiz 4 ana kısımdan oluşmaktadır: 1-Burun ve ağız, 2-Nefes borusu, 3-Bronşlar, 4-Bronşiyol ve alveoller, 29
İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ AÇISINDAN TOZLARIN SINIFLANDIRILMASI:
Fibrojenik tozlar, Toksik tozlar, Kanserojen tozlar, Radyoaktif tozlar, Alerji yapan tozlar, İnert tozlar.
30
ZARARLI TOZLARLA MEYDANA GELEN MESLEKİ AKCİĞER HASTALIKLARI (PNÖMOKONYOZ)
Mineral ve metalik tozlarla meydana gelen pnömokonyozlar: 1. SİLİKOZ (Saf silikoz) : 2. KARIŞIK SİLİKOZLAR: 3. BASİT SİLİKATOZLAR 4. FİBROTİK SİLİKATOZLAR 5. ALÜMİNOZ 6. BERİLYOZ 31
A- PNÖMOKONYOZLARLA BİRİNCİL KORUMA Tıbbı koruma, Teknik koruma. B- PNÖMOKONYOZLARDA İKİNCİL KORUMA ERKEN TEŞHİS, TEDAVİ, HASTALIK İLERLEMESİNİN DURDURULMASI çalışmalarını ihtiva eder.
06/01/13
serefonal@hotmail.com 5055171767
32
Teknik koruma
06/01/13
Sulu çalışma- Yaş metot, Uygun havalandırma yapılması, İşçilerin hiper vantilasyonunun (Fazla soluma, şiddetli soluma) önlenmesi , Kapalı çalışma metodu, Kişisel korunma araçlarının kullanılması , Ara odacıklar, İkame çalışmalarının yapılması Atmosferdeki partiküllerin sayısı ve çaplarının iyice tespit edilmesi serefonal@hotmail.com 5055171767
33
İkincil koruma :
Erken teşhis sonucu, işçi, tozsuz yere nakledilmelidir. Çalışanlarda, tüberküloz ve kanser gibi hastalıklar da aranarak, bu hastalıkların da erken teşhis edilmesi sağlanır. Erken teşhis neticesi tedavi imkanına kavuşulur. Teşhiste gecikilirse hastalık yerleşir, bu tür hastalarda hasta tozsuz yere alınsa dahi bazen hastalığın devam ettiği görülmektedir.
34
KİŞİSEL KORUYUCULARI (MASKELERİN) SEÇİMİ VE KULLANILMASI:
Toz ile mücadelede UYGUN MASKELERİN seçilmesi ve kullanılması çok önemlidir. Koruyucu toz maskelerinin hangi büyüklükteki tozları tuttuğu bilinmelidir. İnsana en çok zarar veren 0,5 mikron ile 5 mikron arasında tane büyüklüğü olan tozları tuttuğundan emin olunmalı ve bu tür uygun maskeler kullanılmalıdır.
35
HAVALANDIRMA
A. TABİİ HAVALANDIRMA B. CEBRİ HAVALANDIRMA C. KAPALI ÇALIŞMA METOTLARI CEBRİ HAVALANDIRMA: İşyerlerinin havalandırmasını, tabii havalandırma ile yeterli şekilde yapılamadığı durumlarda cebri havalandırmaya baş vurulur. 36
GENEL HAVALANDIRMA
Dışarıdan hava basarak havalandırma, İçerdeki havayı emip dışarı atarak havalandırma, Alttan havalandır, Üstten havalandır, Hava üst taraftan verilerek ve alt taraftan çekilerek yapılan havalandırma,
37
LOKAL HAVALANDIRMA Sabit davlumbazlar, Hareketli emme ağızları, Seyyar emici cihazlar, Havayı filtre edip temizleyen cihazlar,
38
AYDINLATMA : 1- TABİİ (DOĞAL) AYDINLATMA: 2- SUNİ (YAPAY) AYDINLATMA: DİREKT AYDINLATMA ENDİREKT AYDINLATMA YARI DIREKT AYDINLATMA İsgt md. 18
39
3. KİŞİYE YÖNELİK KORUMA UYGULAMALARI
a. İşe uygun personel seçimi, eğitimi ve denetimi, b. İşe giriş sağlık muayenesi, c. Periyodik sağlık muayeneleri, d. Geri dönüş sağlık muayeneleri, e. Rehabilitasyon çalışmaları,
f. Kişisel koruyucu donanımlar.
40
SİZLERLE “SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUMA UYGULAMALARI” KONUSUNDA BİLGİ VE DENEYİMLERİMİZİ PAYLAŞTIK.
TEŞEKKÜR EDERİM
41