MESLEK HASTAL覺KLAR覺
AMAÇ; Katılımcıların, çalışma ortamından kaynaklanan nedenlerle meydana gelen özel bir hastalık grubu olan meslek hastalıkları konularında sebep-sonuç ilişkilerini bilmelerine ve kavramalarına yardımcı olmaktır.
ÖĞRENME HEDEFLERI Bu dersin sonunda katılımcılar; Meslek hastalığını tanımlar Meslek hastalıkları sınıflandırır Meslek hastalıklarının tıbbi ve yasal tanı sürecini kavrar
ÖĞRENME HEDEFLERI Meslek hastalıklarından korunmayı açıklar Türkiye'de ve dünyada meslek hastalıkları istatistiklerini karşılaştırır İlgili mevzuatı (Meslek Hastalıkları tespiti İşlemleri Genelgesi -2008-113) bilir.
MESLEK HASTALıKLARı Çalışma hayatında işin yürütüm koşulları yüzünden oluşan hastalıklara “Meslek Hastalıkları” adı verilir.
TARIHÇE; Hipokrat (M.O. 400) kurşun madeninde çalışan işçilerde görülen kolik, peklik gibi yakınmaların işten kaynaklandığı söylenmiştir. Daha sonra Agricola (1556), Paracelsus (1567) ve Ramazzini (1700) ilgilenmiş. Ramazzini meslek hastalıkları kitabı yazarak tıp tarihine is sağlığının babası olarak geçmiştir.
TARIHÇE;
Sanayi
Devrimi (1760) ile çalışanların sayısı hızla artarken toplumsal dengelerde değişime yol açmış. Çevre ve sosyal sorunlar toplumun sağlık düzeyini olumsuz etkilemiş. Özellikle atölyelerdeki kötü çalışma koşulları, çocuk ve kadın işçilerin çalıştırılması ve çalışma süresinin uzun oluşu toplumsal tepkilere yol açmıştır.
TARIHÇE; İşçilerin
örgütlenme ve bilinç düzeyleri geliştikçe, çalışma ortamı ve tüm sağlık hizmetleri ile diğer sosyal sorunlarda yasalarla korunan düzeltmeler sağlanmıştır.
TARIHÇE; Uluslararası
Çalışma Örgütü’nün (ILO) kurulmasıyla (1919) bu konuda üye ülkelere yol gösteren, hatta zorunlu, uygulanması gereken kurallar getirmeye başlanmış, belirli standartlar oluşturulmuştur.
TARIHÇE; İnsan
Hakları Evrensel Bildirgesi, Madde 27: “Hiçbir ekonomik zorunluluk, çalışmayı insan sağlığına zarar verici bir şekilde yapmaya zorlayamaz.” görüşü ile üye ülkeleri yönlendirici etkide bulunmuştur.
TARIHÇE; Dilaver
Paşa Nizamnamesi’nde (1865) : “Çalışma süresinin 10 saat , işyerinde hekim bulundurma”. Maadin Nizamnamesi (1869) İş kazalarına karşı önlem alma ve kaza sonu tazminat verilmesi gibi sorumluluklar işverenin görevi olarak belirtiliyor.
TARIHÇE;
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu (1930 / 1593), iş sağlığına yönelik koruyucu hizmetlere öncelik veren maddelerdir Madde 179: “İşyerinin ve çevresinin sağlığa uygunluğunun sağlanması.” Madde 180:“50’den fazla işçi çalıştıran işyerlerinde işçiye tıbbi bakım sağlanması ve sağlık birimlerinin kurulması. Madde 268 ve 275 “Gayri sıhhi müesseselerin açılmasında sağlık raporuna ilişkin kurallar belirtilmiştir.
TARIHÇE; Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK1946): İsçilerin sağlık sorunlarını çözümlemek amacıyla kurulmuş, ama tedavi hizmetleri dışında bir çalışma yapamamıştır. Meslek hastalığı belirlenen işçilere özel tazminat vermesi gibi olumlu bir sosyal yaklaşımı vardı.”
TARIHÇE;
Anayasa (1961) düzeyinde önemli gelişmeler olmuştur. çalışma hayatına yönelik bazı maddeleri belirtelim: Madde 42:“Çalışma herkesin hakkı ve ödevidir Devlet, çalışanların insanca yaşaması ve çalışma hayatının kararlılık içinde gelişmesi için sosyal, iktisadi ve mali tedbirlerle çalışanları korur ve çalışmayı destekler.” Madde 43:“Kimse yaşına, gücüne, cinsiyetine uygun olmayan bir işte çalıştırılamaz. Çocuklar, gençler ve kadınlar çalışma koşulları bakımından özel olarak korunur.”
İşyeri sayıları 944984 1.036.328
1000000 781911
813010
850.928
836447 753275
800000
723503
727409
2001
2002
777177
600000
400000
200000
0 1997
1998
1999
2000
2003
2004
2005
2006
MESLEK HAST.SINIFLANDIRILMASI a) Hastalığın geliştiği doku, organ ya da sisteme göre sınıflandırma: Deri hast.(temas-kontakt dermatitleri), Akciğer hast.(pnomokonyoz, bissinoz, silikoz) Kan hast.(anemi, lösemi vs) Dolaşım sistemi hast.(hipertansiyon, varis) Sinir ve ruh hast. Enfeksiyon hast. (sarbon,weil, bruselloz, hepatit)
Kimyasal madde maruziyeti
MESLEKİ DERMATOZ
MESLEK HAST. SINIFLANDIRILMASI b) Etkene göre sınıflandırma: 1- Kimyasal etkenler: • Metal ve metaloidler (kurşun, cıva, krom, arsenik) • Halojenli hidrokarbonlar (karbontetraklorur, trikloretilen) Aromatik hidrokarbonlar(benzol, nitroz v.s) • Gazlar (karbonmonoksit, karbondioksit, azotoksid, karbondisulfur, arsenikli hidrojenler), • Organik fosforlu bileşikler(tarım ilaçları-malation, paration) • Makine yağları, • Maden kömürü katranı,
MESLEK HAST. SINIFLANDIRILMASI 2- Tozlar: • Mineral tozları (silis, asbest, kömur) • Organik tozlar (pamuk tozu vb.)
MESLEK HAST. SINIFLANDIRILMASI 3)Fizik etkenler: • Gürültü • Işık, • Sıcaklık, • Alçak ve yüksek basınç • İyonlaştırıcı ve iyonlaştırıcı olmayan radyasyon 4)Biyolojik etkenler: • Bakteryel (şarbon, brusellozis, tetanoz, hepatit), ve virütik • Mantar ve parazitler (aktinomikoz, ankilostoma)
SOSYAL SIGORTALAR KANUNU’NA GÖRE MESLEK HAST. SINIFLANDIRMASI
A Grubu: Kimyasal Maddelerle Oluşan Meslek Hast: • Arsenik • Cıva • Organik fosfor • Krom • Nikel • Kursun • Solventler (benzen) • Amonyak • Aldehitler B Grubu: Deri Hastalıkları: • Deri kanserleri • Kanserleşmeyen deri hastalıklar
SOSYAL SIGORTALAR KANUNU’NA GÖRE MESLEK HAST. SINIFLANDIRMASI C Grubu: Pnomokonyoz ve Diğer Mesleki Solunum Sistemi Hast: • Silikoz •Bissinoz • Asbestoz •Bronsial astım • Silikotüberküloz Sideroz •K.İ.P. (kömur isçisi pnömokonyozu)
*İşyeri ortamında toza maruziyet öyküsü
incelenirken çalışanın; ayrıntılı meslek öyküsü alınmalıdır (En son yaptığı ve daha önce çalıştığı işler, çalıştığı bölümler, kullandığı ve çalıştığı ortamdaki maddeler, iş dışı uğraşları, alışkanlıkları sorgulanmalıdır.). ** PA Akciğer grafisinin (35x35cm.) veya dijital akciğer radyografilerinin değerlendirilmesi, bu Yönetmelik kapsamında A ve B okuyucu tarafından yapılır. ***A ve B okuyucuları tarafından pnömokonyoz olgusu ya da şüphesi biçiminde kabul edilen ve işverene bildirilen çalışanlar, Meslek Hastalıkları tanısı koymakla yetkili Hastaneye sevk edilir. Hastane raporlarının bir örneği ilgili işyerine ve İSGÜM'e gönderilir.
SOSYAL SIGORTALAR KANUNU’NA GÖRE MESLEK HASTALIKLARI SINIFLANDIRMASI D Grubu: Meslek Bulasıcı Hast: • Viral hepatit • Salmonella infeksiyonları • Sarbon • Kuduz • Amibiasis • Malaria • Bruselloz E Grubu: Fizik Etkenlerle Olan Meslek Hast: • Gürültü • İyonlaştırıcı radyasyon • Basınç • İyonlaştırıcı olmayan radyasyon • Vibrasyon • Termal (soğuk-sıcak)
MESLEK HAST.İŞÇIYE YÖNELIK ÇALıŞMALAR İşe
giriş muayenesi • Aralıklı muayeneler • Hastalık ve hastalık sonu muayeneleri • Bazı grupların özel muayenesi (çocuk işçi, kadın işçi, yaşlı işçi, vb) • Her muayenede gerekli laboratuvar bulgularla destekleme • Rehabilitasyon
BÜRO ÇALIŞANLARI
MESLEK HASTALIKLARININ TESBİTİ (TÜRKİYE’DE DURUM)
ÖZÜRLÜ SAĞLIK KURULU RAPORU VERMEYE YETKİLİ SAĞLIK KURULUŞLARI (261) İLİ
NO
KURUMU
HASTANE ADI
1.
Adana
Sağlık Bakanlığı
Adana Devlet Hastanesi
1.
Adana
Sağlık Bakanlığı
Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi
1.
Adana
Sağlık Bakanlığı
Çukurova Devlet Hastanesi
1.
Adana
Üniversite
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Adana
MSB
Adana Asker Hastanesi
1.
Adıyaman
Sağlık Bakanlığı
Adıyaman Devlet Hastanesi
1.
Afyonkarahisar
Sağlık Bakanlığı
Afyon Devlet Hastanesi
1.
Afyonkarahisar
Sağlık Bakanlığı
Kocatepe Devlet Hastanesi
1.
Afyonkarahisar
Üniversite
Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Ağrı
Sağlık Bakanlığı
Ağrı Devlet Hastanesi
1.
Ağrı
MSB
1.
Amasya
Sağlık Bakanlığı
Amasya Sabuncuoğlu Şerefeddin Devlet Hastanesi
1.
Ankara
Sağlık Bakanlığı
Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
1.
Ankara
Sağlık Bakanlığı
1.
Ankara
Sağlık Bakanlığı
Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi
1.
Ankara
Sağlık Bakanlığı
Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Ankara
Sağlık Bakanlığı
Ankara
Sağlık Bakanlığı
1.
Ankara
Sağlık Bakanlığı
Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
1.
Ankara
Sağlık Bakanlığı
Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi
1.
Ankara
Sağlık Bakanlığı
Dışkapı Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
1.
Ankara
Sağlık Bakanlığı
1.
Ankara
Sağlık Bakanlığı
Etlik İhtisas Hastanesi Ulus Devlet Hastanesi
Ankara
Üniversite
1.
Ankara
Üniversite
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Ankara
Üniversite
Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Ankara
Üniversite
Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Ankara
Üniversite
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
Ankara
MSB
1.
Ankara
MSB
Ankara Asker Hastanesi
1.
Ankara
MSB
Etimesgut Asker Hastanesi
1.
Ankara
MSB
Beytepe Asker Hastanesi
1.
Antalya
Sağlık Bakanlığı
Antalya Devlet Hastanesi
1.
Antalya
Sağlık Bakanlığı
Atatürk Devlet Hastanesi
1.
Antalya
Üniversite
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Artvin
Sağlık Bakanlığı
Artvin Devlet Hastanesi
1.
Aydın
Sağlık Bakanlığı
Aydın Devlet Hastanesi
1.
Aydın
Sağlık Bakanlığı
Nazilli 82. Yıl Devlet Hastanesi
1.
Aydın
Sağlık Bakanlığı
82.Yıl Devlet Hastanesi
1.
Aydın
Üniversite
Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Balıkesir
Sağlık Bakanlığı
Balıkesir Devlet Hastanesi
1.
Balıkesir
Sağlık Bakanlığı
Atatürk Devlet Hastanesi
1.
Balıkesir
Sağlık Bakanlığı
Bandırma Kapıdağ Devlet Hastanesi
1.
Balıkesir
Sağlık Bakanlığı
Burhaniye Devlet Hastanesi
1.
Balıkesir
Sağlık Bakanlığı
1.
Balıkesir
MSB
Balıkesir Asker Hastanesi
1.
Bilecik
Sağlık Bakanlığı
Bilecik Devlet Hastanesi
1.
Bingöl
Sağlık Bakanlığı
Bingöl Devlet Hastanesi
1.
Bolu
Sağlık Bakanlığı
İzzet Baysal Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi
1.
Bolu
Sağlık Bakanlığı
Köroğlu Devlet Hastanesi
Bolu
Üniversite
Ağrı Asker Hastanesi
Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Dr. S.Ulus Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
1.
Dr. Abdurrahman Yurtaslan Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi
1.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina ve Dikimevi Hastanesi
1.
Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanlığı Eğitim Hastanesi
1.
1.
Edremit Kazdağı Devlet Hastanesi
Abant İzzet Baysal Üniversitesi İzzet Baysal Tıp Fakültesi Hastanesi
ÖZÜRLÜ SAĞLIK KURULU RAPORU VERMEYE YETKİLİ SAĞLIK KURULUŞLARI (261) 1.
Burdur
Sağlık Bakanlığı
Burdur Devlet Hastanesi
1.
Bursa
Sağlık Bakanlığı
Bursa Devlet Hastanesi
1.
Bursa
Sağlık Bakanlığı
Çekirge Devlet Hastanesi
1.
Bursa
Sağlık Bakanlığı
Çekirge Çocuk Hastalıkları Hastanesi
1.
Bursa
Sağlık Bakanlığı
Şevket Yılmaz Devlet Hastanesi
1.
Bursa
Sağlık Bakanlığı
İnegöl Devlet Hastanesi
1.
Bursa
Sağlık Bakanlığı
Mustafa Kemalpaşa Devlet Hastanesi
1.
Bursa
Üniversite
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Bursa
MSB
Bursa Asker Hastanesi
1.
Çanakkale
Sağlık Bakanlığı
Çanakkale Devlet Hastanesi
1.
Çanakkale
MSB
Çanakkale Asker Hastanesi
1.
Çanakkale
MSB
Çanakkale Gelibolu Asker Hastanesi
1.
Çankırı
Sağlık Bakanlığı
Çankırı Devlet Hastanesi
1.
Çorum
Sağlık Bakanlığı
Çorum Devlet Hastanesi
1.
Çorum
Sağlık Bakanlığı
Hasanpaşa Devlet Hastanesi
1.
Denizli
Sağlık Bakanlığı
Denizli Devlet Hastanesi
1.
Denizli
Sağlık Bakanlığı
Servergazi Devlet Hastanesi
1.
Denizli
Üniversite
Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Denizli
MSB
Denizli Asker Hastanesi
1.
Diyarbakır
Sağlık Bakanlığı
Diyarbakır Devlet Hastanesi
1.
Diyarbakır
Sağlık Bakanlığı
Diyarbakır Çocuk Hastalıkları Hastanesi
1.
Diyarbakır
Üniversite
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Diyarbakır
MSB
1.
Edirne
Sağlık Bakanlığı
Edirne Devlet Hastanesi
1.
Edirne
Sağlık Bakanlığı
Selimiye Devlet Hastanesi
1.
Edirne
Üniversite
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Elazığ
Sağlık Bakanlığı
Elazığ Devlet Hastanesi
1.
Elazığ
Sağlık Bakanlığı
Harput Devlet Hastanesi
1.
Elazığ
Üniversite
Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Erzincan
Sağlık Bakanlığı
Erzincan Devlet Hastanesi
1.
Erzincan
MSB
Erzincan Asker Hastanesi
1.
Erzurum
Sağlık Bakanlığı
Erzurum Numune Hastanesi
1.
Erzurum
Sağlık Bakanlığı
Palandöken Devlet Hastanesi
1.
Erzurum
Üniversite
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Erzurum
MSB
Erzurum Mareşal Çakmak Hastanesi
1.
Eskişehir
Sağlık Bakanlığı
Eskişehir Devlet Hastanesi
1.
Eskişehir
Sağlık Bakanlığı
Yunus Emre Devlet Hastanesi
1.
Eskişehir
Üniversite
Osman Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Eskişehir
MSB
1.
Gaziantep
Sağlık Bakanlığı
1.
Gaziantep
Sağlık Bakanlığı
25 Aralık Devlet Hastanesi
1.
Gaziantep
Üniversite
Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Giresun
Sağlık Bakanlığı
Giresun Prof. Dr. A. İlhan Özdemir Devlet Hastanesi
1.
Giresun
Sağlık Bakanlığı
Kale Devlet Hastanesi
1. 1.
Gümüşhane
Sağlık Bakanlığı
Gümüşhane Devlet Hastanesi
Hatay
Sağlık Bakanlığı
Antakya Devlet Hastanesi
1.
Hatay
Sağlık Bakanlığı
Hatay Devlet Hastanesi
1.
Hatay
Sağlık Bakanlığı
İskenderun Körfez Devlet Hastanesi
1.
Hatay
MSB
1.
Hatay
Üniversite
Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Isparta
Sağlık Bakanlığı
Isparta Devlet Hastanesi
1.
Isparta
Sağlık Bakanlığı
Gülkent Devlet Hastanesi
1.
Isparta
Üniversite
Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Isparta
MSB
Isparta Asker Hastanesi
1.
Mersin
Sağlık Bakanlığı
Mersin Devlet Hastanesi
1.
Mersin
Sağlık Bakanlığı
Toros Devlet Hastanesi
1.
Mersin
Sağlık Bakanlığı
70. Yıl Tarsus Devlet Hastanesi
Diyarbakır Asker Hastanesi
Eskişehir Asker Hastanesi Gaziantep Cengiz Gökçek Devlet Hastanesi
İskenderun Asker Hastanesi
1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1.
Mersin
Üniversite
İstanbul İstanbul
Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı
İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul
Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık
İstanbul
Sağlık Bakanlığı
İstanbul İstanbul İstanbul
Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı
İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul
Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık
Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı
İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul
Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık Sağlık
Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı
İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul
Üniversite Üniversite Üniversite MSB MSB
İstanbul İzmir
MSB Sağlık Bakanlığı
Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı Bakanlığı
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Bakırköy Prof.Dr.Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hast. Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Büyükçekmece Devlet Hastanesi Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. S. Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Bakırköy Dr.Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Beykoz Devlet Hastanesi İstanbul 70. Yıl Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi Silivri Prof.Dr. Necmi Ayanoğlu Devlet Hastanesi Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Eyüp Devlet Hastanesi Kartal Devlet Hastanesi Paşabahçe Devlet Hastanesi Şişli Devlet Hastanesi İstinye Devlet Hastanesi Pendik Devlet Hastanesi Validebağ Öğretmenler Devlet Hastanesi Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sarıyer İsmail Akgün Devlet Hastanesi Prof.Dr.N.Reşat Belger Beyoğlu Göz Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çatalca Dev.ve Bölge Trafik Hastanesi Adalet ve Sağlık Bakanlığı Bayrampaşa Devlet Hastanesi Lütfiye Nuri Burat Devlet Hastanesi Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tacirler Eğitim Vakfı Sultanbeyli Devlet Hastanesi Üsküdar Devlet Hastanesi Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba Eğitim ve Araştırma Hastanesi İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kasımpaşa Asker Hastanesi Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Komutanlığı Gümüşsuyu Asker Hastanesi İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1.
İzmir
Sağlık Bakanlığı
İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir Kars Kars Kastamonu Kastamonu Kayseri Kayseri Kayseri Kırklareli Kırklareli Kırşehir Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Konya Konya Konya Konya Kütahya Kütahya Kütahya Malatya Malatya Malatya Malatya Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Kahramanmaraş Kahramanmaraş Kahramanmaraş
Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Üniversite Üniversite MSB MSB Sağlık Bakanlığı MSB Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Üniversite MSB Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Üniversite MSB MSB Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Üniversite MSB Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı MSB Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Üniversite MSB Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Üniversite MSB Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Üniversite
Dr.Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Karşıyaka Devlet Hastanesi Alsancak Nevvar Salih İşgören Devlet Hastanesi Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi İzmir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aliağa Devlet Hastanesi Buca Seyfi Demirsoy Devlet Hastanesi Ödemiş Devlet Hastanesi Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Güzelyalı Asker Hastanesi İzmir Asker Hastanesi Kars Devlet Hastanesi Sarıkamış Asker Hastanesi Kastamonu Dr. Münif İslamoğlu Devlet Hastanesi Şerife Bacı Devlet Hastanesi Kayseri Dr. Vedat Ali Özkan Eğitim ve Araştırma Hastanesi Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kayseri Asker Hastanesi Kırklareli Devlet Hastanesi Lüleburgaz 82. Yıl Devlet Hastanesi Kırşehir Devlet Hastanesi Kocaeli Devlet Hastanesi İzmit Devlet Hastanesi Derince Devlet Hastanesi Gebze Fatih Devlet Hastanesi Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Gölcük Asker Hastanesi Derince Asker Hastanesi Konya Numune Hastanesi Meram Eğitim ve Araştırma Hastanesi Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Konya Asker Hastanesi Kütahya Devlet Hastanesi Evliya Çelebi Devlet Hastanesi Kütahya Asker Hastanesi Malatya Devlet Hastanesi Beydağı Devlet Hastanesi İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Malatya Asker Hastanesi Manisa Devlet Hastanesi Merkezefendi Devlet Hastanesi Salihli Devlet Hastanesi Soma Devlet Hastanesi Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Manisa Asker Hastanesi Kahramanmaraş Devlet Hastanesi Kahramanmaraş Yenişehir Devlet Hastanesi Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1. 1.
Mardin Muğla
Sağlık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı
1.
Muğla
Sağlık Bakanlığı
1.
Muğla
MSB
Aksaz Asker Hastanesi
1.
Muş
Sağlık Bakanlığı
Muş Devlet Hastanesi
1.
Nevşehir
Sağlık Bakanlığı
Nevşehir Dr. İ. Şevki Atasagun Devlet Hastanesi
1.
Niğde
Sağlık Bakanlığı
Niğde Devlet Hastanesi
1.
Ordu
Sağlık Bakanlığı
Ordu Devlet Hastanesi
1.
Ordu
Sağlık Bakanlığı
Ordu Boztepe Devlet Hastanesi
1.
Rize
Sağlık Bakanlığı
Rize Devlet Hastanesi
1.
Rize
Sağlık Bakanlığı
82. Yıl Devlet Hastanesi
1.
Sakarya
Sağlık Bakanlığı
Sakarya Devlet Hastanesi
1.
Sakarya
Sağlık Bakanlığı
Sakarya Yenikent Devlet Hastanesi
1.
Samsun
Sağlık Bakanlığı
Samsun Mehmet Aydın Devlet Hastanesi
1.
Samsun
Sağlık Bakanlığı
Bafra Nafiz Kurt Devlet Hastanesi
1.
Samsun
Sağlık Bakanlığı
Samsun Gazi Devlet Hastanesi
Samsun
Üniversite
1.
Samsun
MSB
1.
Siirt
Sağlık Bakanlığı
Siirt Devlet Hastanesi
1.
Sinop
Sağlık Bakanlığı
Sinop Atatürk Devlet Hastanesi
1.
Sivas
Sağlık Bakanlığı
Sivas Sultan I. İzzettin Keykavus Devlet Hastanesi
1.
Sivas
Sağlık Bakanlığı
Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi
1.
Sivas
Üniversite
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Sivas
MSB
Sivas Asker Hastanesi
1.
Tekirdağ
Sağlık Bakanlığı
Tekirdağ Devlet Hastanesi
1.
Tekirdağ
Sağlık Bakanlığı
Çerkezköy Devlet Hastanesi
1.
Tekirdağ
MSB
1.
Tokat
Sağlık Bakanlığı
Tokat Devlet Hastanesi
1.
Tokat
Sağlık Bakanlığı
Tokat Dr. Cevdet Aykan Devlet Hastanesi
Tokat
Üniversite
1.
Trabzon
Sağlık Bakanlığı
Trabzon Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi
1.
Trabzon
Sağlık Bakanlığı
Trabzon Fatih Devlet Hastanesi
1.
Trabzon
Üniversite
Karadeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Şanlıurfa
Sağlık Bakanlığı
Şanlıurfa Devlet Hastanesi
1.
Şanlıurfa
Üniversite
Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Uşak
Sağlık Bakanlığı
Uşak Devlet Hastanesi
1.
Uşak
Sağlık Bakanlığı
1 Eylül Devlet Hastanesi
1.
Van
Sağlık Bakanlığı
Van Devlet Hastanesi
1.
Van
Sağlık Bakanlığı
Van İpekyolu Devlet Hastanesi
1.
Van
Üniversite
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Van
MSB
Van Asker Hastanesi
1.
Yozgat
Sağlık Bakanlığı
Yozgat Devlet Hastanesi
1.
Zonguldak
Sağlık Bakanlığı
Zonguldak Devlet Hastanesi
1.
Zonguldak
Sağlık Bakanlığı
Atatürk Devlet Hastanesi
1.
Zonguldak
Sağlık Bakanlığı
Karadeniz Ereğli Devlet Hastanesi
1.
Zonguldak
Üniversite
Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
Aksaray
Sağlık Bakanlığı
Aksaray Devlet Hastanesi
1.
Bayburt
Sağlık Bakanlığı
Bayburt Devlet Hastanesi
1.
Karaman
Sağlık Bakanlığı
Karaman Devlet Hastanesi
1.
Kırıkkale
Sağlık Bakanlığı
Yüksek İhtisas Hastanesi
1.
Kırıkkale
Sağlık Bakanlığı
Kırıkkale Devlet Hastanesi
1.
Batman
Sağlık Bakanlığı
Batman Devlet Hastanesi
1.
Bartın
Sağlık Bakanlığı
Bartın Devlet Hastanesi
1.
Ardahan
Sağlık Bakanlığı
Ardahan Devlet Hastanesi
1.
Ardahan
MSB
Ardahan Asker Hastanesi
1.
Iğdır
Sağlık Bakanlığı
Iğdır Devlet Hastanesi
1.
Yalova
Sağlık Bakanlığı
Yalova Devlet Hastanesi
1.
Karabük
Sağlık Bakanlığı
Karabük Devlet Hastanesi
1.
Karabük
Sağlık Bakanlığı
Karabük Şirinevler Devlet Hastanesi
1.
Kilis
Sağlık Bakanlığı
Kilis Devlet Hastanesi
1.
Osmaniye
Sağlık Bakanlığı
Osmaniye Devlet Hastanesi
1.
Düzce
Sağlık Bakanlığı
Düzce Atatürk Devlet Hastanesi
Mardin Devlet Hastanesi Muğla Devlet Hastanesi Fethiye Devlet Hastanesi
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1. Samsun Asker Hastanesi
Çorlu Asker Hastanesi
Gazi Osman Paşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
1.
ÖZÜRLÜ SAĞLIK KURULU RAPORLARI HAKEM HASTANE LİSTESİ NO 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 1.
ILI Adana Ankara Ankara Ankara Ankara Antalya Bursa Denizli Diyarbakır Edirne Erzurum İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İzmir İzmir K.Manmaraş Kayseri Malatya Sakarya Samsun Sivas Trabzon Van Zonguldak
HASTANE Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr . S.Ulus Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Antalya Devlet Hastanesi Bursa Devlet Hastanesi Denizli Devlet Hastanesi Diyarbakır Devlet Hastanesi Edirne Devlet Hastanesi Erzurum Numune Hastanesi Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Bakırköy Prof.Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr.Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kahramanmaraş Devlet Hastanesi Dr. Vedat Ali Özkan Eğitim ve Araştırma Hastanesi Malatya Devlet Hastanesi Sakarya DevletHastanesi Samsun Mehmet Aydın Devlet Hastanesi Sivas Sultan I. İzzettin Keykavus Devlet Hastanesi Trabzon Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Van Devlet Hastanesi Zonguldak Devlet Hastanesi
MESLEK HAST.İŞYERINE YÖNELIK ÇALıŞMALAR
İşyeri Ortam Analizleri: İşyerindeki sağlığa zararlı etkenlerin ölçümü hem meslek hastalıklarının önlenmesi, hem de meslek hastalığının tanısını koymada önemlidir. Her bir madde için izin verilecek en yüksek doz değerlendirmesi de böylece anlam kazanır. M.A.C.: Daha çok kısa sürede etki gösteren maddele için kullanılmaktadır. T.L.V.: Daha çok uzun surede etki eden maddeler için kullanılmaktadır. Bu işyerindeki günlük ortalama değer ya da esik değeri göstermektedir.
MESLEK HAST. TANıSı KOYARKEN İZLENECEK YOL: 1. İşçinin daha önceki muayene bulguları gözden geçirilmeli. 2. Hastanın/hastalığın öyküsü alınmalı, yaptığı işle ilgisi araştırılmalı. 3. Tıbbi muayene bulguları bu bilgiler ışığında tekrar değerlendirilmeli. 4. Meslek hastalığı kuşkusu devam ediyorsa işçide ve işyerinde şüpheli madde analizi yapılarak kesin tanıya gidilmelidir.
ODİOMETRİ
TEDAVI VE REHABILITASYON: Meslek hastalığı klinik ve laboratuvar bulguları ile kesinleştikten sonra tedaviye başlanır. Tedaviden sonraki duruma göre aynı işine dönüş ya da işyeri değiştirme konusunda karar verilmelidir. İşçide kalıcı sakatlık bırakmışsa rehabilitasyon uygulanması ile yeni beceriler kazandırmak, hayata uyumunu sağlamak gereklidir. Böylece hem işçinin ruhsal ve sosyal sorunları, hem de çıkabilecek bazı sosyal sorunlar önlenmeye çalışılır.
Hastalığın Rutin Analizlere En Sık Etken ve Önemli Belirti Görüldüğü Ek Laboratuvar Görüldüğü Hastalık ve İşaret Sistem Muayeneleri İş Kolu 1-KiMYASAL Yorgunluk, eklem Sindirim, Kanda bazofil Kurşun izabe, kurşun ETKENLER ağrıları, kabızlık, hematopoetik, oksitleri elde edilmesi, eritrosit, A.Metal ve barsak koliği, sinir sistemleri idrarda kurşun akümülatör yapımı, Metaloidler anemi, koproporfirin III, kaynakla hurda gemi 1.Kurşun ekstansör felci Deltaaminolevulinik parçalama zehirlenmesi asit aranması Titreme, maske Sindirim, Civa madeni ocağı, 2.Civa yüz,ruhi bozukluk, ağız termometre, zehirlenmesi parkinsonizm, mukozası, İdrarda civa barometre stomatit, erethism sinir sistemi yapımı (çekingenlik, korku Titreme, maske İdrarda Filiz elde edilmesinde 3.Manganez yüz,ruhi bozukluk, Sinir sistemi manganez, Ve kırılmasında, zehirlenmesi parkinsonizm çevre analizi kuru pil yapımı 4.Kadmiyum Boğazda yanma, Solunum Göğüs filmi, Kadmiyum kaplama, zehirlenmesi öksürük, dispne, sistemi Çevre analizi kadmiyum alaşımı akciğer ödemi kullanılan yerler 5.Krom yarala Deri yaraları,burun Deri, solunum Yama(patch) testi, Krom kaplama, sistemi çevre analizi fotoğrafçılık, rı,dermatitler septumu delinmesi krom kanseri akciğer kanseri tekstil, kaynakçılık 6.Nikel derma Kaşıntı, şişlik, Deri Yama (patch) testi, Nikel kaplama titleri ekzema çevre analizi
Etken ve Hastalık
Önemli Belirti ve İşaret
Hastalığın Görüldüğü Sistem
Kusma, ishal, deride Deri, 7.Arsenik pigmentasyon sinir sistemi zehirlenmesi değişiklikleri, kas ağrıları, polinevrit Baş ağrısı, B.HALOJENLİ Sindirim, bulantı, üriner sistem HİDROKARkusma, sarılık, BONLAR (böbreklerde) yüzde ayak 8. Karbontetra bileklerinde ödem klorür (hepatomegali, zehirlenmesi oligüri) 9.Trikloretilen Baş ağrısı, Sinir sistemi zehirlenmesi bulantı, uyku hali Baş ağrısı, Solunum ve kusma, sinir 10.Metilbromür dispne,epileptiform sistemi zehirlenmesi kriz, fobi
Rutin Analizlere Ek Gerekli Laboratuvar Muayeneleri Saçlarda arsenik aranması, çevre analizi
Karaciğer, böbrek Fonksiyon testleri
İdrarda triklorasit asetik
Kanda bromür
En Sık Görüldüğü İş Kolu Bakır tuzuboya işleri, suni deri ve renkli kağıt yapımı
Kimya sanayii, çözücü olarak madeni yağlardan temizleme Kuru temizleme, madeni parçaları temizleme Soğutucu tesisler, yangın söndürme, kimya sanayii
Etken ve Hastalık
Önemli Belirti ve İşaret
C.AROMATİK HİDROKARBONLAR
Yorgunluk, baş ağrısı, Dişeti kanamaları, purpura Baş ağrısı, siyanoz, subikter, anemi
11.Benzol zehirlenmesi 12.Benzolün nitro ve kloronitro bileşikleri D.GAZLAR(Akut zehirlenmedışında)
13.Kükürtlühidroj ene maruz kalma
Gözlerde yanma, bradikardi, solunum merkezi paralizisi
Hastalığın Görüldüğü Sistem
Rutin AnalizlereEk Laboratuvar Muayeneleri
Kan ve kemik Hematopoetik İliği muayeneleri, sistem idrardasülfat oranı, fenol Kan, karaciğer Methemoglobin, karaciğer testleri, çevre analizi Gözler ve solunum sistemi
En Sık Görüldüğü İş Kolu
Çözücü olarak kullanımı, yapıştırıcı kullanımı Patlayıcı maddeler
Çevre analizi
Deri sanayii, kanalizasyon işleri
14.Karbon disülfür zehirlenmesi
Baş ağrısı, bulantı, görme bozukluğu, kas ağrıları, ruhi bozukluklar, arterioskleroz
Merkezi sinir Sistemi dolaşım sistemi
İdrarda iyot-asit
Suni ipek, çözücü olarak kullanımı kimya sanayii
15.Azot oksit zehirlenmesi 16.Arsenikli hidrojen zehirlenmesi
Öksürük, göğüs ağrısı, akciğer ödemi
Solunum sistemi
Çevre analizi
Kaynak
Halsizlik, solukta Sarımsak kokusu, karın sancısı, titreme, delirium,
Kan, böbrekler
Hemoglobinüri
Metal sanayii
Etken ve Hastalık E.ORGANİK FOSFORLU BİLEŞİKLER
17.Malathion, Parathion
Önemli Belirti ve İşaret Bulantı, görme bozukluğu, ataksi, titreme, miyosis, konvülsiyon,koma
18.Makina yağları dermatozları
Kaşıntı, kızarıklık, püstül,Fronküllü komplikasyon
19. Maden kömürü katranı lezyonları (akciğer, deri kanserleri)
Solunum yolu irritasyonu,deride kaşıntı, makül, papül püstül, ülserasyon, neoplasm
F.MAKİNA YAĞLARI
G.MADEN KÖMÜRÜ KATRANI
Hastalığın Görüldüğü Sistem
Rutin Analizlere EkLaboratuvar Muayeneleri
En Sık Görüldüğü İş Kolu
Sinir sistemi
Kanda kolinesteraz inhibisyonu
Bu maddelerin imali şleri, tarım işleri
Yama testi, çevre analizi
Madeni imalat ve makina sanayii
Deri
Deri ve solunum sistemi
Çevre analizi
Kömür distiasyonu işleri
Kaşıntı, kızartı, -püstül, ekzema Deri İnşaat işçileri Öksürük,nefes darlığı Solunum Göğüs grafisi, Maden ocakları, II) TOZLAR Vital kapasitede kalp-dolaşım akciğer Kum A.MİNERAL TOZLARI azalma,sağ kalp sistemi fonksiyon testleri, püskürtme, 21.Silikozis yetersizliği Çevre analizi seramik sanayii Öksürük,nefes darlığ Göğüs grafisi, Solunum, Filiz elde Vital kapasitede Akc.fonksiyon 22.Asbestozis dolaşım edilmesi, azalma, sağ kalp testleri, Çevre sistemi İplik yapımı 20.Çimento dermatozu
yetersizliği
analizi
Etken ve Hastalık
Önemli Belirti ve İşaret
30.Radyasyon hastalıkları
Eritem, yanıklar, bulantı,kapiller frajilite (purpura, ekimoz), saç dökülmesi, katarakt, neoplasm
Hastalığın Rutin En Sık Görüldüğü Analizlere Ek Görüldüğü Sistem İş Kolu Laboratuvar Muayeneleri Hematopoetik, Kan ve İzotopla reprodüktif kemik iliği çalışan sistem, muayeneleri Laboratuderi ve saç varlar
IV. BİYOLOJİK ETKENLER A.MİKROORGANİZ MALARA BAĞLI HASTALIKLAR
31.Şarbon, Brusellozis tetanoz,ruam, leptospirozlar
32.Fungus ve parazitlere bağlı hastalıklar Aktinomikozis, ankilostomiosis
Hastalığa özgü belirti ve işaretler
Hastalığa özgü belirti Ve işaretler
Hastalığa göre değişik sistemler
Hastalığa Deri,yün özgü işleri, bakteriyolojik inşaat, incelemeler kanalizasyon işçileri
Hastalığa göre değişik sistemler
Tarım Hastalığa işçileri, özgü bakteriyolojik, madenciler, parazitolojik tuğla,kiremito cakları incelemeler işçileri
KURŞUN
Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri: Kimyasal Simgesi : Pb. Özgül Ağırlığı : 11.3 Erime noktası : 327 o C Atom Ağırlığı : 207 Kaynama : 1525 o C Görünüşü: Gri renkli, yumuşak, ağır metal
KURŞUNUN DOĞADA BULUNUŞU:
Kurşun doğada az, yaygın olarak bulunur. Su ve gıda maddelerinde de vardır. Kırsal bölgede vücuda bu yolla girer Şehirde araç eksozlarından havaya karışarak girer. Şehirde yapılan bir araştırmada solunum Yoluile günde 30-40, besinlerle de 500 mikrogram kurşunun vücuda girdiği, bunların 40-50 mg/günde kana karıştığı belirlenmiştir.
KURŞUNUN DOĞADA BULUNUŞU: Kurşunla direkt teması olmayan toplum kesiminde idrarda 35 mg/L, kanda %25 mg/L kurşun bulunmuştur. Kurşun doğadan genellikle sülfür bileşiği olan Galena filizinden elde edilir. Hava ile teması sonucu okside olur.
KURŞUNUN KULLANıM ALANLARı: Kurşun ve bileşikleri endüstride oldukça
yaygın olarak kullanılır. a.Saf metal olarak: Kurşun boru, Kurşun lev ha, Çatı örtüsü, Kurşunlu tel ve kablolar, Kurşun mermi ve av saçmaları, Bazı kimyasal maddeler için özel kap, X ve Radyoaktif ışınlardan koruyucu levhalar
KURŞUNUN KULLANıM ALANLARı: b.Alaşım ve inorganik bileşik olarak: Akümülatör levhaları (Pb+Antimon), Metal dizgiharfleri, Lehimcilik, Boya maddeleri ve astar boya (Pb3O4) = Sülyen ve Üstübeç boyada, Seramikçilikte, sır boyası olarak (PbSO3), İnsektisid yapımında K.Arsenat (PB3AsO4)2, Lastik sanayiinde (PbS), Ressam boyalarında (Pb. Kromat) olarak c.Organik bileşik olarak: Plastik madde yapı mında (Pb Stearat), Motor benzini içinde Pbt etra etil ve metil şeklinde.
KURŞUN ZEHIRLENMESINE YOLAÇAN İŞLER:
150’den fazla iş türünde olabileceği bilinmektedir. 1.Kaynakçılık ve lehimcilikte buharlaşan
kurşun oksit partikülleri (fümekurşun) (0,11 mikron boyutunda) solunması sonucu zehirlenme görülür. 2.Sülyen ve diğer boya çeşitlerine karışan kurşunun taşıma ve kullanımı sırasında havaya
karışımı sonucu yapabilir.
KAYNAK DUMANI
KURŞUN ZEHIRLENMESINE YOLAÇAN İŞLER
3.Akümülatör plakası yapımında, kaynatılmış kurşunbuharının solunması ile akut zehirlenme olur. Ülkemizde en çok görülen
zehirlenme şeklidir.. 4.Bina ve gemi boyamasında, boyalı araç ve gerecin sökümü ya da kaynak yapılmasında zehirlenme olabilir. Bir çok ülke boyalardaki kurşun miktarının %2’yi aşmaz.
KURŞUN ZEHIRLENMESINE YOLAÇAN İŞLER 5.Matbaacılıkta, daha çok harf dökümü için kurşunun eritildiği yerlerde görülebilir. 6.Seramik sanayiinde toprak kapların sırlanmasında çalışan işçilerde, 7.Kurşun boru, levha, tel ve kablo, av saçması yapımı işlerinde çalışanlarda 8.Plastik madde yapımı işlerinde çalışanlarda, 9.Kurşun karışımı maddelerin depolanması, hurdacılık işlerinde çalışanlarda,
KURŞUN ZEHIRLENMESINE YOLAÇAN İŞLER
10.Benzinli, motorlu araç onarımı yapan işçilerde, parçaların tetra etil kurşunlu Benzinle yıkanması sırasında oluşan buhara maruz işçilerde 11.Kurşun boru ile taşınan suların içilmesi, kurşunlu insektisitlerin bulaştığı su ve besin maddelerinin yenmesi, kurşun karışımlı maddelerle yapılmış değirmen taşlarında öğütülmüş unun yenmesi, kurşun karışımlı boyalarla boyanmış gıdaların çocuklarca yalanması sonucu sindirim yolu ile bulaşma olabilir.
KURŞUNUN VÜCUDA GIRIŞI; En
çok solunum yolu ile vücuda girer. Sindirim yolu ile giren kurşunun 1/10’u dolaşıma katılır. Deri yolu ile organik Pb’lu maddeler bulaşır
VÜCUTTA PB DEPOLANMASı: Özellikle eritrosit içine girer (%95’i). Kemik, karaciğer, beyin, böbrek ve çizgili kaslarda toplanır. Kemikte Pb3(PO4)2 hâlinde depo edilir. Kanda, kurşun SH (sülfidril) grubu taşıyan enzimleri bağlayarak enzim aktivitesini bozar. Eritrositin hücre zarını etkileyerek elektrolit alışverişini bozar. Sonuçta eritrositin hemolizine neden olur. Dolayısıyla anemi yapar. Ayrıca eritrosit yapımında önemli görevi olan A.L.A dehidraz enzimini bağlar. Böylece kanda protoporfirin ve Koproporfirin-III. birikimi olur. Bu, erken tanıda önemli bir bulgudur. •Arteriollerde spazm yapar (etki şekli açıklanamamıştır), •Konstipasyon, •M.S.S.’ni etkiler, paralizi yapar.
AKUT/KRONIK PB ZEHIRLENMESI: Akut zehirlenme azdır. Düşük ve intihar teşebbüsü ile bol kurşunlu ilaç alımında ortaya çıkabilir. Kronik zehirlenmeye sanayide sık karşılaşılır •Karın ağrısı, Kabızlık, Kansızlık •Halsizlik (kas ve eklem ağrıları), İştahsızlık •Kadınlarda adet düzensizliği •Erkekte sekonder sterilite •Retinada bozukluk sonucu geçici görme kusuru •Diş etlerinde mor band (Burton): Bir akümülatör yapım yerinde 89 işçinin 28’inde (%31.4) bu bulgu belirlenmişti. Bu bulgu bizmut (siyah), civa (mavi), antimon ve arsenik (yeşilimsi) zehirlenmelerinde görülebilir. •Felçler: Daha çok ekstensör kaslarda (n. radialis) olur. El bileği düşer.
LABORATUVAR BULGULARı: •Anemi (normokrom, mikrositer, lenfositoz) •Kanda kurşun: Normal değer: 40 mikrogram/100ml. 70 mikrogram/100ml sınırdeğerdir. 70mikrogram/100ml’den yüksek tehlikeli. •İdrarda kurşun: Normal değer 80mikrogram/L’dir. 130 mikrogram/L’nin üzerindeki tehlikelidir. •İdrarda koproporfirin: Normal değer 150 mikrogram/L’dir. 300 mikrogram/L üzerindeki değerler tehlikeli. •İdrarda A.L.A.: Normal değer 6 mikrogram/L’dir. 10 mikrogram/L üzerinde tehlikelidir
TEDAVI: Amaç, iyonize kurşunu iyonize olmayan hale getirip vücuttan atılımını sağlamaktır. •Sodyum sitrat (asidoz yaparak kemikten kurşunun ayırımını sağlar). •1953’den beri kullanılan CaEDTA (Ca versenat) kanda kurşunu bağlayarak itrahını sağlar. Çok miktarda verme (2 mg/500cc izotonik içinde) böbrek harabiyetine yol açabilir. •D-Penisilamin
KORUNMA: •İşyeri havasında Pb ölçümü: Sık sık yapılmalı (MAK 0,15Mgr/m3) •Havalandırma •Kapalı yöntem •Islak zemin (toz halini tutmak için) •İş elbisesi •Yemek ve sigara içiminden önce elleri yıkama •Muayene: İşe giriş ve periyodik muayeneler
KORUNMA: Batı Almanya’da 1952-1965 yılları arasında 1180 yeni vaka bulunmuştur. İtalya’da 1960-1968 yılları arasında 455 vaka belirlenmiştir. Türkiye’de ise1965-1975 yılları arasında kurşunun meslek hastalığı ihbarı hiç yapılmamıştır
1978 YıLıNDA AKÜ YAPıMıNDA ÇALıŞAN 157 IŞÇIDEKI ARAŞTıRMAYA GÖRE: İşçilerin %67’si 9-10 saat/gün çalışıyor. %94’ü sinirlilik, %94’ü baş ağrısı, %87’si iştahsızlık, %85’i unutkanlık, %86’sı halsizlik, %81’i eklemlerde ağrı, %80’i cinsel güçte azalma ve isteksizlikten yakınmakta. İşçilerin %95’i bu şikayetlerle gittikleri S.S.K. hastanesinde ilgisi olmayan ilaçlarla tedaviye alınmışlardır
1977-1978:İSTANBUL MESLEK HASTANESINDE 836 KURŞUN ZEHIRLENMESI TEDAVI EDILMIŞ.
Bunların: %77.4’ü akü işçisi, %9.9’u Pb Oksit yapımı işçisi, %6’sı av saçması yapım işçisi, %3’ü matbaa işçisi, %1.6’sı benzinle iş yapan ve kaynak işçisi.
PNÖMOKONYOZLAR Solunum yolu ile akciğerlere giren tozların birikmesi sonu meydana gelen, az veya çok akciğerlerin radyolojik değişiklikleriyle birlikte bulunan hastalıklara Pnömokonyoz denir. Neden olan maddeye göre değişik seyir gösterirler; öldürücü, malul bırakıcı çeşitleri yanında klinik belirti vermeden sürüp giden pnömokonyozlar da vardır. Pnömokonyoz çalışma ortamında bulunan toza maruz kalma sonucu oluşur. Önemli meslek hastalıklarındandır.
ETKEN VE NITELIKLERI:
Etken tozdur. Toz, havada asılı olarak kalabilen, ıslandığında çökebilen,0,1-150 mikron (1/1 000 mm) olan katı parçacıklar. Bunların bileşimi meydana geldiği maddenin aynıdır. Havadaki tozların birbirinden ayırımı yapılabilir. Sigara dumanı 0,5 mikrondan küçük katı parçacıklar. Tozun (pnömokonyoz yapan) özellikler: Geniş yüzeyli, büyük hava hacmiyle temas edebilir. (1cc madde 6 cm2 yüzeye sahipken bu madde 1 mikronluk parçacıklara bölünse 1012 toz parçacığı meydana gelir ve toplam yüzeyi 6 m2 olur ve 100 m3 havayı yoğun tozlu hale getirir.)
0,1-10 mikron büyüklüğündeki tozlarsolunabilen tozdur
TOZLARıN GRUPLANDıRıLMASı:
A.Organik Tozlar: Polenler, kıl, yün, pamuk, ot, saman, talaş, un vs. B.İnorganik Tozlar: Silis, kömür, demir, mermer, çimento tozları vs. a-Silis (silikat) dünyada yeryüzünün %60’ını oluşturur, çakmaktaşı, kum gibi maddeler örnek gösterilebilir. b-Yine Amyant silis tozuna örnektir. c-Kömür tozu d-Pamuk tozu
SANAYIDE TOZ HEMEN HEMEN HER YERDE GÖRÜLÜR: •Maden ocakları •Tünel ve baraj, karayolu yapımı işleri •Döküm işleri (kum ve grafit) •Porselen sanayi, temizleme tozu (fay vb.) yapımı •Tuğla yapımı •Mermer işlemeciliği •Çimento yapımı (CaO2) •Elektrik kaynağı (Fe oksit) •Pamuk çırçırlaması ve dokuması •Buğday siloları, un değirmeni ve harman işi •Sigara sanayi •Ağaç doğrama işlerinde
PNÖMOKONYOZLARıN SıNıFLANDıRıLMASı:
Tozun insan vücudunda hastalık nedeni olduğu Hipokrat tarafından söylenmiş, daha sonra Paracelcus ve Ramazzini bunu tanımlamışlar Akciğerlerde olan değişikliklere Zenker adında bir Alman patoloğu Yunanca kökenli “pnömokonyoz” adını vermiştir. Bu, genel bir toz hastalığı tanımıdır. Ancak tozun yapısına göre özel adlandırmalar sonra yapılmıştır.
PNÖMOKONYOZLARıN SıNıFLANDıRıLMASı;
Silikozis (Silikatın yol açtığı ), Talkozis (Talk tozunun yol açtığı ), Antrakozis (Kömür tozunun yol açtığı K.İ.P) Beriliozis (Berillium tozunun yol açtığı), Bissinozis (Pamuk tozunun yol açtığı), Stannozis (Kalay tozunun yol açtığı), Bagassozis (Şeker kamışı tozunun yol açtığı) Asbestozis (Asbest tozu ile oluşan mezotelyoma,) vb.
AKCIĞERDE YAPTıĞı ETKI DERECESINE GÖRE SıNıFLAMA:
1. Minor (Antrakoz, Bissinoz, Çiftçi Akciğeri, vb.) 2. Majör (Silikoz, Asbestoz, Talkoz, K.İ.P.) 3. Benign (iyi huylu) şeklinde ayrılmaktadır.
Akciğerlerde proliferatif reaksiyon ve fibrosis yapan tozlardan oluşan çok ağır seyreden hastalıklar: Silikozis, Asbestoz, Talkozis Akciğerlerde fokal amfizem yapan, sık iş göremezlik neden, olan ağır seyreden hastalıklar: K.İ.P.(Kömür İşçileri Pnömokonyozu)
Akciğerlerde gevşek fibrozis yapan, yabancı cisim reaksiyonu oluşturan orta derecede iş göremezlik yapanlar: Kil, Mika, Feldispat ile oluşan Silikatozlar
Akciğerlerde allerjik etki yapan, orta derecede iş göremezlik nedeni olan ve hafif seyredenler: Bissinozis, Çiftçi akciğeri, Bagassozis Akciğerlerde doku reaksiyonu yapmayanlar ve inert tozlardan oluşan hafif seyredenler: Siderizos (Fe), Baritozis, Stonnozis Akciğerlerde pnömoni yapan tozlar: Berilyum, Manganez, Vanadyum Karışım halinde ve silise göre daha ağır klinik tablolar oluşturanlar: Sidero-Silikoz, Sutrako-Silikoz vb.
TOZUN AKCIĞERLERE GIRIŞI: 10 Mikrondan büyük tozlar akciğerlere varmadan çökerler. Oral, nazal, trakea, bronşial ve alveoler savunma sistemleri tozu engeller. 1.Büyük parçalar (10 mikron ve üstü) burun ve ağızda tutulur. 2.Bronş ve solunum yolu mukozası terse hareket eden tüylü hücreler ve yapışkan salgıları ile tutar dışarı atar(3-10mikron)
TOZUN AKCIĞERLERE GIRIŞI: 3.Alveollerde tozlar sedimantasyon ve diffüzyon yolu ile alveol duvarında tutulur (3 mikron). Fagosite edilir ve lenfatik yolla akciğerden atılır. 4.Dokuda yerleşen tozlar da yapısal özelliğine göre dokuda değişik yapılar meydana getirirler.
SOLUNUM FONKSIYON TESTI
TOZUN AKCIĞERLERE GIRIŞI
Silis - halojen lifler oluşturur. Kil - kömür tozu - retiküler alan, gevşek lifler oluşturur. Demir, kalay gibi tozlar doku reaksiyonu yapmadan birikirler. Deney: Radyoaktif demir tozu, 2-20 dk. da akciğerde toplanıyor. 2-4 saatte azalıyor. 4-25 saatte en aza iniyor. Kalan kısım dokuda sürekli yerleşiyor.
TOZUN AKCIĞERLERE GIRIŞI Şu halde; tozun büyüklüğü, yapısı, havadaki yoğunluğu (mgr/cm3) önemlidir. Örneğin; 0,5-5 mikronluk 800/cm3 (silis tozu) tehlike sınırını aştığı halde kömür tozu için zararlı sınırda değildir. Maruz kalma süresi: Silikoz-Asbestoz 8-10 yıl, Maden kömürü 15 yıl. Temizleme tozu 6 ay. Kişisel farklılıklar: vücut reaksiyonlarının farklılığı nedeniyle (sigara, tbc, vb.) aynı yerde Çalışanlarda oluşum hızları farklı olmaktadır.
KORUYUCU ÇALıŞMALAR: 1)İşe giriş muayenesi: Akciğer grafisi çekilmeli, göğüs çapı (nefes alış ve nefes verişte) ölçülmeli. Allerjik reaksiyonu olup olmadığı, daha önceki işi ile ilgili bilgi alınmalı. Solunum fonksiyon testi yapılmalıdır. 2)Tozlu iş yerinde çalışan işçilerde 6 ayda bir akciğer grafisi ve diğer muayeneler yenilenmeli (İş Güvenliği ve İş SağlığıTüzüğü)
KORUYUCU ÇALıŞMALAR: 3) İşin özelliğine göre kişisel koruyucu araç ve gereçler sağlanmalı ve kullanılma eğitimi yapılmalı. 4) İş yerinde tozu uzaklaştırıcı yöntemler (aspirasyon, yaş yöntem, maske, su bandı, vb.)uygulanmalıdır. Aralıklı olarak iş ortamında toz ölçümü yapılarak izin verilen doz altında tutulması sağlanmalıdır.
KORUYUCU ÇALıŞMALAR: 5)Hastalık muayenelerinde, yapılan işle ilgisi olup olmadığı öncelikle araştırılmalı. Meslek hastalığının erken tanısı yapılmalı. Gerekiyorsa iş türü değişikliği sağlanarak hastalığın ilerlemesi önlenmelidir. 6)Hastalık oluşmuşsa tedaviye alınmalı, rehabilitasyon yöntemleri ile işçinin yeni bir iş türünde çalışması önerilmelidir
53.Çalışma ortamında ergonomik koşulların uygun olmadığı işyerlerinde aşağıda yer alan hastalıklardan hangisinin en çok görülmesi beklenir? A) Mesleki cilt hastalıkları B) Mesleki solunum sistemi hastalıkları C) Mesleki kas iskelet sistemi hastalıkları D) Mesleki kalp damar sistemi hastalıkları
.Aşağıda yer alanlardan hangisi meslek hastalıklarına karşı alınacak genel tedbirler arasında yer almaz? A) Meslek hastalığı yapan zehirli ve zararlı maddelerle çalışılan işyerlerinde, işçiler kişisel koruyucularını temin ederek işe geleceklerdir. B) Çalışanların işyerindeki meslek hastalığı meydana getirebilecek maddeler hakkında eğitimi sağlanmalıdır. C) İşyerinde kullanılan zehirli ve zararlı maddeler, teknik imkân varsa aynı işi gören daha az zehirli ve zararlı maddeler ile değiştirilmelidir. D) Meslek hastalıklarından korunmak için uygun işe yerleştirmeye önem verilecek, işe giriş muayeneleri düzenli olarak yapılacaktır.
Silikozisin önlenmesi bakımından aşağıdaki yöntemlerden koruyucu gücü en düşük olan hangisidir? A) Etkili – boşaltıcı (vakum) havalandırma sistemi kurmak B) Toz maskesi kullanmak C) Islak yöntem kullanmak D) Yılda bir akciğer filmi çekmek
Silikozis meydana gelmesi için ilgili yönetmelikte en kısa süre ne kadar olarak belirtilmektedir? A) 1 yıl
B) 3 yıl
C) 5 yıl
D) 7 yıl
PnĂśmokonyozun radyolojik deÄ&#x;erlendirilmesinde filmdeki irregĂźler opasitelerden 3 - 10 mm boyutunda olan opasiteler hangi sembol ile belirtilir? A) r opasite
B) s opasite
C) u opasite
D) t opasite
Toza bağlı akciğer hastalıklarının oluşu bakımından en riskli toz büyüklüğü hangisidir? A) 1 mikrondan küçük olanlar B) 1-5 mikron büyüklüğünde olanlar C) 10-15 mikron büyüklüğünde olanlar D) 20-25 mikron büyüklüğünde olanlar
76. Mesleki sinir sistemi hastalıklarına neden olan aşağıdaki nörotoksik maddelerden hangisi alzheimer hastalığına neden olabilir?
A) Cıva
B) Kurşun
C) Barbituratlar
D) Alüminyum