Fietsen in Midden-Delfland en het Westland
Alle kanten op! Opvallend in de regio’s Midden-Delfland en het Westland is de grote afwisseling van het landschap met natuur, recreatie, glastuinbouw en landbouw. Midden-Delfland is een groene oase in de zuidelijke Randstad. In één van de oudste poldergebieden van Zuid-Holland liggen sfeervolle dorpen en gehuchten, veelzijdige recreatieterreinen en prachtige natuurgebieden. Monumentale boerderijen, vaarten en sloten in een uitgestrekt weidelandschap
Onderweg komt u deze borden tegen.
maken het beeld compleet. Het landschap van het Westland wordt gedomineerd door enorme groenteen bloemenkassen. De oude kernen zoals Wateringen, Naaldwijk en ’s-Gravenzande hebben nog verrassend
Hoe werkt het?
mooie plekjes. Rond Midden-Delfland en het Westland
Onthoud het nummer van de startplaats van uw fietstocht,
liggen steden als Delft, Den Haag, Maassluis, Rijswijk,
zodat u hier ook weer kunt eindigen. De afstanden tussen
Schiedam en Vlaardingen. De uitgestrekte fietspaden, de
de knooppunten staan op de kaart aangegeven. U volgt
bezienswaardigheden, het prachtige polderlandschap en
de genummerde borden in de richting van de pijl van
de duinen maken de gebieden tot prima fietsgebieden.
knooppunt naar knooppunt.
Daarom heeft het recreatieschap Midden-Delfland een fietsknooppuntensysteem aangelegd door landelijk en
In deze folder is de kaart van het fietsknooppuntensysteem
deels stedelijk gebied.
in drieën opgedeeld. Bij iedere deelkaart staat een beschrijving van het gebied op de kaart. Achterin de folder
Het fietsknooppuntensysteem Midden-Delfland en het Westland
staat een overzichtskaart van het fietsknooppuntensysteem. Uiteraard is het hele systeem met elkaar verbonden en is het goed mogelijk om van kaart naar kaart over te stappen.
U bepaalt zelf uw route en het aantal kilometers dat u wilt
De bezienswaardigheden onderweg staan op de kaart
fietsen. U kunt in twee richtingen fietsen, van knooppunt
aangegeven met een symbool. Uitleg hierover staat in de
naar knooppunt via genummerde borden. Onderweg
legenda op pagina 26. Adressen van bezienswaardigheden,
treft u bij ieder knooppunt een paneel aan waarop
fietsverhuur, accommodatie en horeca staan achter in de
het fietsknooppuntensysteem is gevisualiseerd.
folder.
2
3
Kaart 1
Polderen
vanuit de stad
Voor legenda zie pagina 26.
Moeder Aarde Centraal in het recreatiegebied Abtswoudsebos ligt het landart project ‘Moeder Aarde’, een heuvelpartij in de vorm van een vrouwenlichaam. Op de ledematen van Moeder Aarde zijn bijzondere struiken geplant, zodat een contrast ontstaat met het omliggende bos. Het hoofd op 5 meter hoogte biedt goed zicht op het omliggende gebied. Rijswijk staat bekend als één van de groenste gemeenten van Schipluiden
Nederland met veel buitenplaatsen en landgoederen die lang geleden werden aangelegd voor de aristocratie en de gegoede burgerij. Het Elsenburgerbos is eigenlijk een stadspark met
Kaart 1
Polderen
vanuit de stad
paden, graslanden en glooiende heuvels en twee plassen voor de recreatievisser.
Delft Delft is de stad van Delfts blauw, Oranje en Vermeer. Hoe
Opvallend in de regio’s Midden-Delfland en het Westland is
het beroemde Delfts blauw gemaakt wordt, ontdekt u in de
de variatie in het landschap. Natuur, recreatiegebieden,
fabrieken van de Koninklijke Porceleyne Fles en de Delftse
glastuinbouw en landbouw wisselen elkaar af. Vooral de
Pauw. Maak kennis met de ‘Vader des vaderlands’ Willem
combinatie van polder, karakteristieke dorpen en de vele
van Oranje en de bijzondere band die Delft heeft met de
recreatiemogelijkheden maken het gebied zeer geliefd.
koninklijke familie in Museum Het Prinsenhof en de Nieuwe
Midden-Delfland herbergt het laatste open weidegebied in
Kerk. In het Vermeercentrum maakt u een ontdekkingstocht
de regio en is gedurende vele eeuwen door mensenhanden
door het leven, het werk en de stad van de meester van
omgevormd van een moerasgebied in de delta, tot een
het licht, Johannes Vermeer. Natuurlijk is Delft ook bekend
afwisselend polderlandschap. Her en der staan prachtige
als Kennisstad met de Technische Universiteit en het
historische boerderijen zoals boerderij Hoofbosch aan
onderzoeksinstituut TNO.
de Schieweg onder Delft of boerderij Meerzicht aan de Willemoordseweg in Schipluiden. De dorpskernen in MiddenDelfland hebben een rijke geschiedenis, die is af te lezen aan de vele oude gevels. In de recreatiegebieden van het recreatieschap Midden-Delfland is voldoende gelegenheid om even tot rust te komen na een paar uur fietsen. In het gehucht ’t Woudt, met 60 inwoners het kleinste dorp van Nederland, veranderde het straatbeeld maar mondjesmaat door de eeuwen heen: de kerk met pastorie, een rij huisjes en drie boerderijen. De gevelsteen in één van de huizen (’t Woudt 23) herinnert aan de stichting van het schoolhuis in 1772. 6
Delft 7
Kaart 2
Glas
strand en duinen
Voor legenda zie pagina 26.
Kaart 2
Glas strand en duinen Duinen Het knooppuntensysteem voert in Den Haag door het Zuiderpark, een echt stadspark dat tussen de twee wereld oorlogen werd aangelegd als werkverschaffingsproject. Aan de rand van Den Haag liggen de recreatiegebieden De Uithof en Madestein. Ockenburgh is een mooi duingebied met aangrenzend een camping. Vanuit Den Haag is het maar een
Struinen
klein stukje naar de duinen, de kust en het Westland.
in de duinen
Uitwaaien De Noordzeekust wordt begrensd door de restanten van een oud duinlandschap, waarop de Westlandse Duinen zich hebben gevormd; deze zijn door eeuwenlange kustafslag heel smal geworden. De kust wordt sinds 1990 met regelmatige zandopspuiting op sterkte gehouden. De Kapittelduinen bij Hoek van Holland fungeren als broed-, rust- en foerageer gebied voor een groot aantal vogelsoorten. Het is lekker beschut fietsen in de duinen, maar het is ook heerlijk om uit te waaien op het strand bij een van de vele rustige strandovergangen zoals Ter Heijde, ‘s-Gravenzande en Vluchtenburg. Westlands glas
Westland Voor een staaltje hi-tech agro-industrie is het Westland de aangewezen plek. De grootste bloemenveiling ter wereld heeft hier haar hoofdvestiging in Naaldwijk en overal in het gebied staan grote kassen. Voor de geschiedenis van het Westland, waarin de groente- en bloementeelt uiteraard een belangrijke rol speelt, kunt u terecht in het Westlands Museum in Honselersdijk. Recreatiegebied ’t Kraaiennest aan de rand van De Lier is geschikt om te wandelen, te fietsen, te zwemmen of te luieren langs de waterkant. 10
Fietsen door de Westlandse Duinen 11
Kaart 3A
Nieuwe Waterweg boten en bunkers
Kaart 3B
Voor legenda zie pagina 26.
Verdediging Het Nederlands Kustverdedigingsmuseum is gevestigd in het Fort aan den Hoek van Holland. Het fort werd gebouwd ter verdediging van de waterweg naar Rotterdam. Het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum
Staelduinse Bos, in beheer bij het Zuid-Hollands Landschap, is een laatste restant van de duinen langs de Oude Maas. Na 1850 is er een bos aangelegd, overwegend met beuken en eiken. In het gebied ligt een oud bunkercomplex, dat nu
Kaart 3
Nieuwe Waterweg
het winterverblijf is voor zes soorten vleermuizen.
boten en bunkers
Hoek van Holland De Hoek, zoals Hoek van Holland liefkozend door Rotterdammers wordt genoemd, is een populaire badplaats voor inwoners uit het Rijnmondgebied. Flanerend over de boulevard langs de Nieuwe Waterweg heeft u een indrukwekkend zicht op kolossale containerschepen.
Hoek van Holland
Maassluis Het pittoreske Maassluis is ontstaan in 1340. Visserij was lange tijd de belangrijkste bron van inkomsten voor de inwoners van de stad. Naderhand vestigden zich hier het sleepvaartbedrijf L. Smit & Co en het scheepbergingsbedrijf W.A. van den Tak, later bekend als Smit-Tak. Maassluis werd zo de belangrijkste thuishaven voor de Nederlandse zeesleepvaart. In Maassluis is nu het Nationaal Sleepvaart Museum gevestigd, waar het glorieuze Nederlandse zeesleepvaartverleden te bezichtigen is. In de haven ligt de zeegaande Stoomsleepboot Furie. Het visserijverleden en zeker dat van de sleepvaart is in de stad nog volop herkenbaar. Nationaal Sleepvaart Museum 14
15
Vlaardingen De havenstad Vlaardingen is een voormalige haringvissersstad aan de Nieuwe Waterweg en is een prima uitvalsbasis voor een fietsverblijf in Midden-Delfland.
Vlietlanden
Het centrum heeft een levendig uitgaansleven en het is mogelijk er te overnachten in een luxe hotel of een gezellige B&B. Cultuur snuiven kan in een van de aanwezige musea.
historische binnensteden
oer-Hollandse polders
Aan de rand van Vlaardingen liggen diverse recreatiegebieden
Krabbeplas
zoals de Broekpolder, oorspronkelijk een veenweidegebied
De Krabbeplas is een uitgestrekt, relatief jong recreatiegebied
dat tussen 1956 en 1977 is opgespoten met havenslib. Het
met volop mogelijkheden om te fietsen, wandelen, golfen,
gebied is nu ingericht als recreatiegebied met uitgestrekte
surfen, zonnebaden of een duik te nemen in de plas. Hier zijn
bossen, veel wandel- en fietsroutes en een golfbaan.
in 1990 de resten gevonden van een man die omstreeks 1300 voor Christus heeft geleefd. De zogenaamde Krabbeplasman is tot nu toe de oudste ‘Vlaardinger’ van wie de stoffelijke resten bewaard zijn gebleven.
Schiedam Schiedam dankt haar naam en faam aan het water, de jenever, de historische binnenstad met mooie grachten en de hoogste windmolens ter wereld. De 18e eeuw was Schiedams gouden eeuw: de stilgevallen drankimport uit Frankrijk maakte de opkomst van de Schiedamse jeneverstokerij mogelijk. Tegen woordig is deze eens zo bloeiende bedrijfstak bijna uit de stad verdwenen. Aan de rand van Schiedam ligt Natuurcentrum Vlaardingen
Vlietlanden
De Boshoek met een permanente tentoonstelling over vogels en een mooie tuin. Molen in Schiedam
Het natuurreservaat de Vlietlanden, in beheer bij Natuurmonumenten, is een moerasgebied met open water en hooi- en rietlanden en kleine hakhoutbosjes. Het is een van de weinige Zuid-Hollandse veengebieden dat nooit is ingepolderd. Daardoor is het veen niet ingeklonken en ligt het gebied hoger dan de omringende, drooggemalen polders. Het Oeverbos is een van de weinige groengebieden direct aan de Nieuwe Waterweg. Vanuit het bos is de scheepvaart op de rivier goed te zien. 16
17
Adressen
Alle kanten op!
Het recreatieschap Midden-Delfland is eigenaar van de recreatiegebieden in Midden-Delfland. De gebieden zijn populair omdat je er prima kunt zwemmen, watersporten, luieren aan de waterkant, picknicken, spelen en sporten. De recreatiegebieden zijn vooral langs de stadsranden aangelegd als groene buffer langs de steden om het poldergebied open te houden. Het recreatieschap is
Horeca Midden-Delfland en omgeving - Beachhouse Wollebrand Broekpolderlaan 10, 2675 LJ Honselersdijk (0174) 64 11 44
een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Delft, Maassluis, Midden-Delfland, Rotterdam, Schiedam, Westland, Vlaardingen en de provincie Zuid-Holland. Meer weten over alle gebieden en de faciliteiten? Kijk dan op onze website www.recreatiegebied-middendelfland.nl. Hier vindt u uitgebreide informatie over alle recreatiemogelijkheden en kunt u de recreatiefolder aanvragen.
- Café Bar de Jachthaven Lange Wateringkade 30, 2295 RN Kwintsheul (0174) 29 70 23, maandag gesloten - Café de Luifel Dr. Weitjenslaan 28, 2685 VZ Poeldijk (0174) 24 69 25 - Café de Pynas ’s Herenstraat 20, 3155 SJ Maasland (010) 592 23 02, maandag gesloten
Fiets- en voetveren Het recreatieschap Midden-Delfland heeft twee fiets-/voetveren in de vaart: De Kwakel vaart van april tot en met september dagelijks van 11.00 tot 17.45 uur over het Bommeer in de Broekpolder. Bij slecht weer vaart de pont niet. De Trekschuit aan de Vlaardingervaart is een zelfbedieningspont. Voetgangers en fietsers kunnen zichzelf overzetten met deze pont door te draaien aan de lier op de pont. 18
19
- Café de Viskeet Strandweg 15, 2684 VT Ter Heijde (0174) 21 34 09 - Café Delierius Hoofdstraat 49, 2678 CE De Lier (0174) 51 31 83 - Café IJssalon de Vergulde Valk Dorpsstraat 27, 2636 CE Schipluiden (015) 380 8120, woensdag gesloten - Café Schielicht Kandelaarweg 123, 3047 EV Rotterdam (010) 470 27 17, maandag gesloten
- Pannenkoekenboerderij ‘t Sonnetje Korte Buurt 15, 3155 EG Maasland (010) 591 11 49, maandag gesloten
- Café Sport Dorpsstraat 30, 2636 CG Schipluiden (015) 380 81 29, maandag gesloten
- Paviljoen de Krabbeplas Surfpad 50, 3132 TW Vlaardingen (010) 234 07 55
- Café ‘t Jachthuis Foppenpolder 5, 3155 EA Maasland (010) 590 34 11
- Paviljoen de Oase Nieuwlandsedijk 20, 2691 KW ‘s-Gravenzande (0174) 41 43 47
- Café Vlietzicht Vlaardingsekade 61, 2636 BD Schipluiden (015) 380 88 86, zomerseizoen open
- Paviljoen de Zweth Zwet 1D, 2295 KZ Kwintsheul (0174) 29 01 25, maandag gesloten
- Eetcafé de Afrit Korte Buurt 16, 3155 EH Maasland (010) 591 16 86
- Restaurant de Lickebaertshoeve Oostgaag 55, 3155 CE Maasland (010) 591 51 75, maandag en dinsdag gesloten
- Eetcafé de Bonte Haas Dorpskade 79, 2291 HP Wateringen (0174) 29 23 77
- Restaurant het Oeverbos Maassluissedijk 201-203, 3133 KA Vlaardingen (010) 435 85 69
- Hotel Elzenduin Strandweg 18, 2684 VT Ter Heijde (0174) 21 42 00
- Sportcentrum Polderpoort Watersportweg 11, 3138 HD Vlaardingen (010) 249 22 55
- Koffiehuis de Hooiberg ’t Woudt 15, 2636 HD Schipluiden (015) 380 93 67, zondag gesloten
- Strandpaviljoen Zeezicht Nieuwlandsedijk 65, 2691 KX ‘s-Gravenzande (0174) 42 03 14
20
21
- Theehuis de Bongaard Hoofdstraat 63, 2678 CG De Lier (0174) 51 07 06, zondag en maandag gesloten - Wapen van Maeslant Kerkweg 42, 3155 EE Maasland (010) 591 49 98
- Hofboerderij Heulweg 1, 2291 BW Wateringen, altijd te bezichtigen
Musea/bezienswaardigheden Midden-Delfland en omgeving
- Korenmolen de Hoop Zuiddijk 94, 3143 AT Maassluis te bezichtigen op woensdag- en zaterdagmiddag
- Bezoekerscentrum d’Oude Koestal Peppellaan 4, 2691 NG ’s-Gravenzande, (0174) 41 73 51 open gehele jaar in het weekend en ‘s zomers ook op woensdag - De Westlandse Druiventuin Vlotlaan 535, 2681 RW Monster, (0174) 64 03 84 winkel aanwezig en rondleidingen mogelijk - Dijkpoldermolen Molenweg 6, 3155 AV Maasland alleen de buitenkant te bezichtigen - Druivenkwekerij Sonnehoeck Hollewatering 26, 2295 LW Kwintsheul, (0174) 62 81 93 - Fort aan den Hoek van Holland Stationsweg 82, 3151 HS Hoek van Holland, (0174) 38 28 98 - Gemeentemuseum Maassluis Zuiddijk 16, 3143 AS Maassluis, (010) 591 38 13 open dinsdag t/m zondag van 14.00 tot 17.00 uur - Graveeratelier ’t Luifeltje Zuidbuurt 87, 3132 KA Vlaardingen, (010) 434 56 14 zondag en maandag gesloten - Groeneveldse molen Woudseweg 186, 2336 AW Schipluiden, (06) 535 780 58 22
- H+T Keramiek Zuidbuurt 30, 3132 KB Vlaardingen, (010) 460 38 61 - Korenmolen De Vier Winden Haagweg 2, 2681 GR Monster, (070) 368 89 26 open zaterdag van 10.00 tot 16.30 uur
- Maeslantkering bezoekerscentrum Nieuw Oranjekanaal 139, 3151 XL Hoek van Holland - Molen de Drie Lelies Molenweg 8, 3155 AV Maasland - Molen de Korpershoek Gaagweg 1, 2636 AG Schipluiden, (015) 592 29 23 op afspraak - Molen de Windlust Heulweg 8, 2291 BX Wateringen, (06) 303 249 07 open zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur en op afspraak - Museum de Schilpen ’s Herenstraat 24, 3155 SJ Maasland, (010) 591 32 30 open zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur en woensdag van 14.00 tot 17.00 uur - Museum de Timmerwerf Hoofdstraat 63, 2678 CG De Lier, (0174) 51 57 79 open zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur en verder op afspraak - Museumhaven Haven, 3143 Maassluis, (010) 591 24 74
23
- Museum het Tramstation Otto van Zevenderstraat 2, 2636 HN Schipluiden (015) 380 88 63, open woensdag t/m zaterdag van 14.00 tot 16.00 uur en ‘s winters alleen op zaterdag. - Nationaal Sleepvaart Museum Hoogstraat 1-3, 3142 EA Maassluis, (010) 591 24 74 open dinsdag t/m zondag van 14.00 tot 17.00 uur - Natuurcentrum de Boshoek Bospad 3, 3121 CL Schiedam, (010) 470 20 50 - The Japanese Watergarden Grote Woerdlaan 38, 2671 CL Naaldwijk, (0174) 61 46 00 - Visserijmuseum / Vlaardings Museum Westhavenkade 53/54, 3131 AG Vlaardingen, (010) 434 87 22 open dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur en zaterdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur - Westlands Museum Middel Broekweg 154, 2675 KL Honselersdijk (0174) 62 10 84, zondag en maandag gesloten
Agro-recreatieve bedrijven Midden-Delfland en omgeving - Boerderijcamping Hoeve Bouwlust Oostgaag 31, 3155 CE Maasland, (010) 591 27 75 www.hoevebouwlust.nl - De Pluktuin Kleine Achterweg 28, 2671 LT Naaldwijk, (0174) 62 71 98 - Hoeve Ackerdijk Rotterdamsweg 223, 2636 KC Schipluiden, (015) 256 01 71 www.hoeveackerdijk.nl - Hoeve Avondrust Zuidbuurt 46, 3132 KB Vlaardingen, (010) 435 20 54 - Hoeve Rijckevorsel Bonnenweg 50, 3151 XA Hoek van Holland, (0174) 38 48 07 - Imkerij de BIJzaak Oostveenseweg 15a, 2636 EC Schipluiden, (015) 380 93 81 - Kaas- en zuivelboerderij Van Winden Gaagweg 36, 2636 AK Schipluiden, (015) 380 91 34
Fietsverhuur Midden-Delfland en omgeving
- Natuurkampeerterrein de Grutto Abtswoude 27, 2636 EE Schipluiden, (06) 51 01 01 62
- Profile Kees van den Burg Prins Hendrikstraat 235-241, 3151 AJ Hoek van Holland (0174) 38 23 18, maandag gesloten
- Stal de Karperhoeve Zuidbuurt 5, 3141 EN Maassluis, (010) 591 14 54
- Rijwielhandel Van de Bosch Dorpsstraat 11, 2636 CC Schipluiden, (015) 380 82 52 - Treinstation Maassluis Stationsweg 1, 3143 LS Maassluis, (010) 591 69 88
- Uitspanning de Landbouw Kalfjeslaan 135, 2623 AD Delft, (015) 261 78 76 - Zuivelwinkel Gerard van Winden Abtswoude 34, 2622 NA Delft, (015) 256 31 74
- Vakantiepark Vluchtenburg aan Zee ’t Louwtje, 2691 KR ’s-Gravenzande, (0174) 41 24 20 24
25
legenda Bebouwing Bedrijventerrein Bebouwing Kassen Bedrijventerrein Park/Plantsoen Kassen Sportterrein Park/Plantsoen †
†
†
†
†
†
†
†
†
†
†
†
†
†
†
†
†
†
†
†
Begraafplaats Sportterrein Water Begraafplaats Recreatiegebied Water Recreatiegebied
Spoorlijn
Gemeentegrens
Snelweg Spoorlijn
Provinciegrens Gemeentegrens
Hoofdweg Snelweg
Landelijke fietsroute Provinciegrens
Overige wegen Hoofdweg
Fietsroute fietsroute Landelijke fietsknooppuntennetwerk Fietsroute Fietsknooppunt fietsknooppuntennetwerk Afstand (km) tussen Fietsknooppunt 2 fietsknooppunten Afstand Molen (km) tussen 2 fietsknooppunten Natuurgebied Molen
Fietspadwegen Overige Fietspad Voet-/fietsveer Autoveerdienst Voet-/fietsveer Agro Autoveerdienst Camping Agro Dagcamping Camping
Parkeerplaats Natuurgebied
Duiken Dagcamping
Speeltuin Ruïne Sporthal Speeltuin
Fietsenstalling Duiken Fietsverhuur Fietsenstalling Golfterrein Fietsverhuur Groepsaccommodatie Golfterrein Horecavoorziening Groepsaccommodatie IJsbaan Horecavoorziening Informatiepunt IJsbaan Jachthaven Informatiepunt Kerk Jachthaven Kinderboerderij Kerk Manege Kinderboerderij Monument Manege
26
Ruïne Parkeerplaats
Station Sporthal Steiger Station Surfen Steiger Trailerhelling Surfen Trekkershutten Trailerhelling Uitzicht Trekkershutten VVV Uitzicht Gemotoriseerd VVV vaarverkeer Gemotoriseerd Vissteiger mindervalide vaarverkeer Vliegveld mindervalide Vissteiger
Museum Monument
Ziekenhuis Vliegveld Zwembad Ziekenhuis
Museum
Zwembad