Straatje om met Marisca

Grappig dat het thema 'Migratie' komt in de tijd dat ik even wat meer aan huis gebonden ben. Maar binnen kun je je ook inleven hoe het is om verre reizen te maken. Niet omdat je wil, maar omdat je moet: je eten raakt op.

In het begin dat ik hier woonde heb ik het niet gemerkt, maar sinds een paar jaar vliegen er, van de ene op de andere dag, groepjes zwaluwen rond onze flat aan het eind van de zomer. Ik probeer ze met mijn ogen te volgen maar ze zijn me te snel, ik kan niet zien welke soort het is maar gok op de boerenzwaluw.

Ooit zag ik langs de snelweg draden vol zwaluwen zitten en maakte daar een haiku en een tekening over: draden vol vogellijfjes vormen boven het verkeer een snoer richting zuid

Vogellijfjes naast elkaar.

Ze buitelen in het rond, het lijkt of het speelkwartier is. Zo zijn ze er en zo zijn ze weer weg. Ik fantaseer dat het jonge zwaluwen zijn met hun ouders en dat ze aan het trainen zijn voor de grote trek. Pa en ma weten wat ze te wachten staat en willen dat ze al wat vlieguren in de vleugels hebben. De kinderen vinden het een uitdaging om de ouders bij te houden in het wenden en

Boerenzwaluw. Foto: Alie van Nijendaal

Swalo: oergermaans woord?

keren en het aantal rondjes rond de flat. Zij hebben nog geen idee waarom zij zo'n goed uithoudingsvermogen nodig hebben, maar daar komen ze binnenkort wel achter.

Opeens schiet me het gezegde: 'Een zwaluw maakt nog geen lente' te binnen. Altijd gedacht dat het zo in de negentiende eeuw is ontstaan, maar nee, dat was al in de vierde eeuw voor Christus opgetekend door de Griekse filosoof Aristoteles.

Zo denk ik af en toe ook over hoe namen zijn ontstaan, zoals nu 'zwaluw'. Het zou kunnen dat het is afgeleid van het woord 'zwalken' dat staat voor de grillige vluchtpatronen die te snel zijn voor mijn ogen. Leuker vind ik de gedachte dat het is afgeleid van het Oergermaanse 'swalo', dat' gespleten stokje' betekent en slaat op de staart van de zwaluw. Ik teken de letters als een soort tattoo want net als de zwaluwen trekken zeelui ook over de zee en oceaan. Als zij 5.000 zeemijlen hadden afgelegd en veilig waren thuisgekomen lieten zij een zwaluw op hun lijf tatoeëren. Niet allemaal natuurlijk, maar de zwaluw stond wel symbool voor een veilige thuiskomst. Het is toch onvoorstelbaar dat een lijfje dat nog geen 20 gram weegt een vliegsnelheid van 50-65 kilometer kan halen en dat niet een paar uur maar dagenlang, duizenden kilometers vol gevaar en ontberingen. Wel handig dat je dan onderweg alleen maar die enorme grote mond hoeft open te doen om de vliegende insecten op te vangen. En dat zij zonder een tomtom die zegt: 'Neem de volgende afslag' hun weg kunnen vinden, het is één van de wonderen van de natuur.

Tekst en tekeningen: Marisca van der Eem

Podcast Groene Oren

Tip van Marisca: Podcastserie Groene Oren van Staatsbosbeheer waarin planten, bomen en dieren zelf hun verhaal vertellen. Luister vooral naar het verhaal van Daniel de nachtzwaluw.