NR 9/2019
MAGAZYN O HAZARDZIE
Sztuczna inteligencja
Handicapy bukmacherskie
Legalizacja hazardu na Ukrainie
Jak obstawiać na Formuła 1
NR 9/2019
Spis Treści Dwóch nowych legalnych bukmacherów str. 5 Rejestracja urządzenia losującego, urządzenia do gier oraz automatu do gier str. 10 Co napędza rynek wart 50 miliardów USD? str. 14 Handicapy bukmacherskie str. 19 Przyszłe trendy w technologii gier hazardowych. Jak VR i AI mogą pomóc branży str. 23 Czy sztuczna inteligencja zrewolucjonizuje hazard? str. 27 Przepisy dotyczące gier hazardowych w Republice Południowej Afryki – jak ograniczone są gry kasynowe i zakłady sportowe str. 30 Legalizacja hazardu na Ukrainie – konieczność czy potrzeba? str. 33 W jaki sposób obstawiać zakłady na Formułę 1 str. 37 Global Game Coin dostępny na BitBay! str. 42 LOTTO Partnerem Tytularnym Ekstraligi Badmintona str. 45 SiGMA 2019 – ważne wydarzenie w igamingu w Europie str. 48
www.e-play.pl
Dwóch nowych legalnych bukmacherów
Rozrasta się rynek legalnych polskich bukmacherów. Tylko w ostatnim miesiącu (wrześniu) pojawiło się dwóch nowych operatorów, którzy postarają się powalczyć o polskiego klienta. Czy im się to uda?
J
eszcze kilka lat temu Polacy mieli powody narzekać, że licencjonowanych bukmacherów jest bardzo mało, że wybór jest ograniczony, że produkt odstaje od światowych standardów. Od czasu nowelizacji UGH nasz rynek hazardowy wzrósł ponad dwukrotnie. Spowodowało to oczywiście również, że pojawiły się nowe spółki, które liczą na zarobek. Obecnie w Polsce mamy 17 licencjonowanych firm (w tym Traf ), z czego 16
posiada licencję na sprzedaż w Internecie. We wrześniu, w przeciągu 7 dni na rynku pojawiło się dwóch nowych operatorów – Noblebet i eWinner – którzy będą chcieli przebić się na rynku. Czy ich produkt jest wystarczająco dobry? Ekskluzywny bukmacher Noblebet to bukmacher należący do spółki Polski Bukmacher, która
co ciekawe posiada licencję na jeszcze jedną domenę – okbet.pl. Firma otrzymała zezwolenie Ministra Finansów na urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie zakładów wzajemnych przez Internet pod koniec stycznia 2019 roku. Witryna nowego bukmachera wygląda bardzo… „ekskluzywnie” i też tak sam o sobie mówi operator. Brand ambasadorem marki jest Sir Richard McCavin, starszy Pan z siwą długą brodą, który ubrany jest w ele-
5
Październik/Listopad 2019
gancki garnitur i możemy go zaobserwować w kilku miejscach na stronie internetowej. Oczywiście bonus powitalny to pierwsza rzecz, na którą patrzą gracze po starcie nowego operatora. NobleBet oferuje Pakiet Powitalny typu Premium, w którym do zgarnięcia jest równowartość 1650 PLN. U nowego bukmachera nie brakuje również innych atrakcji. Promocja „50 PLN ekstra od obrotu” jest skierowana dla ambitnych graczy, którzy nieustannie doskonalą swoje umiejętności generowania zysków. Promocja jest bardzo prosta. Wykonaj obrót 1000 PLN netto w ciągu jednego tygodnia, a otrzymasz bonus 50 PLN. Kolejna promocja to „Zakłady dotowane”, w której codziennie nagradzane są wygrane kupony kombinacyjne, aż do 500 PLN. Należy
6
zbudować idealną kombinację złożoną z minimum 3 (lub więcej) selekcji, aby cieszyć się z dodatkowych funduszy: • do zakładu z 3 selekcjami dodawane jest 5% do wygranych • do zakładu z 4 selekcjami dodawane jest 10% do wygranych • do zakładu z 5 selekcjami dodawane jest 15% do wygranych • do zakładu z 6 selekcjami lub więcej dodawane jest 20% do wygranych
ze Spółdzielczymi Kasami Oszczędnościowo-Kredytowymi (tzw. SKOK-ami).
Z technologicznych nowinek w NobleBet znajdziemy opcję Cash-out, która umożliwia „zamknięcie” zakładów jeszcze w trakcie trwania wydarzenia oraz szybkie wypłaty.
Co możemy znaleźć na stronie eWinner.pl? Oczywiście oprócz standardowych zakładów prematch i live dostępna jest wyszukiwarka kursów, czyli możliwość wyselekcjonowania zdarzeń na podstawie wysokości kursów, Cashout i konto tymczasowe. Bardzo ciekawie zapowiada się produkt bukmachera pod nazwą „Custom Bet” – klient ma możliwość zaproponowania własnego zakładu, a dział analityków przygotuje od-
A Ty na co postawisz? Gdyński eWinner to operator, który na rynku pojawił się 7 dni po starcie Noblebet. Spółka została założona w 2017 roku przez osoby powiązane
Ewinner licencję na zakłady wzajemne przez sieć Internet otrzymał w październiku ubiegłego roku, czyli prawie rok fani zakładów w Polsce musieli czekać na start bukmachera z siedzibą w Gdyni. To dość długi okres patrząc nawet przez pryzmat wszystkich formalności, które trzeba spełnić, aby rozpocząć sprzedaż.
www.e-play.pl
powiednie kursy i doda zakład do oferty. Na chwilę obecną eWinner nie oferuje zakładów na sporty wirtualne i brakuje aplikacji mobilnej, ale w niedalekiej przyszłości – jak podaje operator – będzie dostępna. Oczywiście nie zabrakło również bonusu powitalnego, który wygląda bardzo atrakcyjnie, ponieważ każdy gracz może liczyć aż na 3 bonusy o łącznej wartości 1150 zł: • Zakład Bez Ryzyka do 150 zł • Bonus 100% do 500 zł od II depozytu • Bonus 100% do 500 zł od III depozytu Każdy z przyznanych bonusów należy obrócić 3-krotnie po kursie minimalnym 2.5. Kto następny? Jak już wcześniej pisałem, w naszym kraju 17 firm posiada zgodę na oferowanie zakładów wzajemnych w Polsce, z czego dwie nie rozpoczęły jeszcze działalności: BestBet Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, który posiada zgodę na zakłady retail i Online oraz Typiko Sp. z o.o., którego udziałowcami są pośrednio Jacek Blycharz i Jerzy Stańko – znani na Śląsku przedsiębiorcy z branży hazardowej. Możemy spokojnie założyć, że co najmniej jeden nowy bukmacher powinien ruszyć jeszcze w tym roku.
Nie jest niespodzianką, że Ministerstwo Finansów obecnie rozpatruje kilka wniosków, w tym Superbet, który na chwilę obecną prowadzi tylko sprzedaż detaliczną, ale ubiega się o licencję na zakłady Online. Pytaniem, które należy sobie tutaj zadać to czy polski rynek będzie wystarczająco duży, aby każdy mógł na nim zarobić. Kilka tygodni temu w „Puls Biznesu” pojawił się artykuł Marcela Zatońskiego pt. „Bukmacherzy mają ruch w interesie”, z którego jasno wynika, że tylko dwie firmy (STS i Fortuna) zamknęły rok 2018 pozytywnym wynikiem finansowym. Wynik netto lidera rynku nie został ujawniony, ale Fortuna wykręciła wynik na poziomie +59,9 mln PLN. Największą stratę odnotowało ETOTO (-31,05 mln PLN) oraz Superbet (-24,35 mln PLN), który biznes rozpoczął od budowy sieci naziemnej, czyli bardzo kosztow-
nego przedsięwzięcia. Duży minus (-10,22 mln PLN) odnotował również Totolotek, który w roku ubiegłym był trzecią siłą na rynku pod względem obrotów. Jak widać bukmacherów na rynku przybywa, ale sam biznes na chwilę obecną jest opłacalny tylko dla dwóch największych graczy. Czy inne spółki mają pomysł jak temu zaradzić? Myślę, że najbliższe 3 lata będą prawdziwą weryfikacją dla wszystkich i czasem, aby przemyśleć własny model biznesowy. Przed nami bardzo interesujący czas na rynku zakładów wzajemnych w Polsce. Firmy będą wręcz zmuszone inwestować i wdrażać nowe produkty, aby w perspektywie kilku lat być rentowną spółką, która przynosi zadowalający dochód. n Obserwator19
7
Październik/Listopad 2019
Rejestracja urządzenia losującego, urządzenia do gier oraz automatu do gier
Bartosz Bulski – redaktor portali E-PLAY, specjalizujący się w opisywanu wydarzeń z rynku krajowego.
W poprzednim numerze Magazynu E-PLAY przybliżyłem Państwu procedurę uzyskania decyzji rozstrzygającej o charakterze gier. Jeśli maszyna przez nas przygotowywana do eksploatacji uzyska decyzję, iż według Ministerstwa Finansów jest maszyną hazardową wtedy może być eksploatowana jedynie w koncesjonowanych kasynach lub salonach gier Totalizatora Sportowego. Jednak najpierw musi przejść procedurę rejestracji.
A
by dokonać rejestracji urządzenia najpierw musi ono zostać poddane badaniu technicznemu przez jednostkę uprawnioną przez Ministra Finansów. Obecnie uprawnionych do przeprowadzania takich badań jest 8 laboratoriów
10
w Polsce (*patrz lista na końcu artykułu). Po uzyskaniu pozytywnego badania technicznego, stwierdzającego, że urządzenie spełnia wymogi techniczne narzucone przez ustawodawcę
należy złożyć do Ministerstwa Finansów wniosek o rejestrację urządzenia do gier na formularzu GL-1. Do wniosku załącza się pozytywny wynik badania technicznego. Elektroniczny formularz GL-1 składa się z kilku części, których pola oznaczone kolorem
www.e-play.pl
seledynowym wymagają wypełnienia przez wnioskodawcę w celu rejestracji urządzenia losującego, urządzenia do gier lub automatu do gier. Pozostałe pola na formularzu, oznaczone kolorem szarym są zablokowane. W nagłówku formularza GL-1 wnioskodawca zobowiązany jest podać aktualne i pełne numery identyfikacyjne: Pole nr 1. Numer Identyfikacji Podatkowej wnioskodawcy składający się z 10 cyfr (bez wpisywania spacji i myślników); pole nr 2. Regon wnioskodawcy (składający się z 14 cyfr). W przypadku posiadania krótszego nr REGON należy go uzupełnić zerami na końcu numeru, tak aby pełen numer składał się z 14 cyfr. Część A – Miejsce składania wniosku (organ, do którego adresowany jest wniosek)W polu nr 6 elektronicznego formularza GL-1 należy z rozwijanej listy wybrać właściwego naczelnika urzędu celno-skarbowego. Część B – Dane wnioskodawcy (dane identyfikacyjne: nazwa i adres); Część C – Koncesja, zezwolenie lub decyzja zatwierdzająca -numer i data wydania koncesji, zezwolenia lub decyzji zatwierdzającej lokalizację salonu gier na automatach; Część D – Dane urządzenia losującego, urządzenia do gier lub automatu do gier; W polu 20. Rodzaj urządzenia wg art. 4 ustawy -należy zaznaczyć znakiem x kwadrat odpowiadający rodzajowi urządzenia służącego do urządzania gry. W polu 33. ID miejsca urządzania gier – należy podać unikatowy numer ID nadany przez system KRAG. Numer musi być poprzedzony literowym oznaczeniem ośrodka gier (kasyna, salonu gier na automatach lub miejsca losowania nagród w loterii promocyjnej lub audioteksowej): dla kasyna gry należy podać literę Ki numer właściwy dla danej lokalizacji np. K123456789, dla salonu gier na automatach (monopol państwa) literę Si numer właściwy dla danej lokalizacji np. S123456789, natomiast w przypadku miejsca przeprowadzenia losowania nagród w loterii promocyj-
nej lub audioteksowej należy podać L0. W polu nr 34. Ważny od – należy podać datę planowanego rozpoczęcia eksploatacji urządzenia losującego, urządzenia do gier lub automatu do gier w miejscu przyszłej eksploatacji (opisanym w części D.3.) Część E – Informacja o załącznikach (w formularzu elektronicznym pola z tej części są zablokowane); Część F – Oświadczenie i podpis
osoby reprezentującej wnioskodawcę (w wersji elektronicznej wnioskodawca uzupełnia tylko pola 47. Imię, 48. Nazwisko, 49. Data wypełnienia, natomiast podpis w polu 50. wymagany jest na wniosku oryginalnym); Część G – Rejestracja urządzenia losującego, urządzenia do gier lub automatu (w formularzu elektronicznym pola są zablokowane, dedykowane dla operatora); Część H – Adnotacje organu.
wania w sprawie poświadczenia rejestracji.
Wypełnione elektroniczne wnioski GL-1 w formie plików nazwa_zgłoszenia.xls, wysyłane są przez wnioskodawcę jako załączniki do wiadomości e-mail na adres systemu KRAG: krag@krag.mf.gov.pl. Pliki te mogą być przygotowane zarówno w MS Excel jak i w Open Office, wymagany jest natomiast zapis wniosku w formacie Skoroszytu programu MS Excel 97-2003 pod nazwą niezawierającą polskich znaków i znaków specjalnych. Dla celów technicznych zaleca się rozpoczynanie nazwy zgłoszenia od numeru NIP właściciela urządzenia losującego, urządzenia do gier lub automatu. Po wstępnej weryfikacji zgłoszeń, system generuje do nadawcy odpowiedź z informacją o poprawności przekazanych wniosków. Jeżeli wiadomość zawierała poprawnie uzupełnione wnioski GL-1 to wnioskodawca jest o tym informowany, a zgłoszenia są skierowane do repozytorium – bazy zgłoszeń oczekujących na weryfikację danych z dokumentem oryginalnym i właściwy import danych do systemu KRAG. Import danych do systemu jest możliwy do wykonania jedynie przez uprawnionego operatora w miejscu składania wniosku (właściwy urząd celno-skarbowy), który jest w posiadaniu oryginałów wniosków. W jednej wiadomości e-mail można załączyć wiele wniosków. Jeżeli, w którymś z wniosków wystąpią błędy, system odrzuci wszystkie wnioski. Nadawca zobowiązany jest dokonać poprawek w błędnych wnioskach i wysłać ponownie, zarówno te po-
12
prawione, jak i pozostałe odrzucone wcześniej wnioski. Data elektronicznego wpływu wniosków o rejestrację nie stanowi daty wszczęcia postępo-
System KRAG jest systemem wspomagającym, służącym zautomatyzowaniu działań prowadzonych w obszarze rejestracji urządzeń losujących, urządzeń do gier lub automatów do gier i nie jest systemem teleinformatycznym organu podatkowego. W świetle powyższego dla wniosków GL-1 zastosowanie ma przepis art. 165 § 3 a nie przepis art. 165 § 3b ustawy Ordynacja podatkowa, tj. datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej (forma pisemna). n
Jednostki badające upoważnione przez Ministra Finansów do badań technicznych automatów do gier, urządzeń losujących i urządzeń do gier. Lp.
Nazwa upoważnionej jednostki badającej
Adres do korespondencji
Dane Kontaktowe
1
Dział Laboratorium Celno-Skarbowe Podkarpackiego Urzędu Celno Skarbowego
Dział Laboratorium CelnoSkarbowe Podkarpacki Urząd CelnoSkarbowy w Przemyślu ul. Sielecka 9, 37-700 Przemyśl
Ilona Kućmierczyk tel. (16) 676-44-56, fax (16) 676-44-44 ilona.kucmierczyk@prz.mofnet. gov.pl
2
GLI Austria GmbH, Austria, 8010 Graz, Riesstraβe 146
GLI Austria Sp. z o.o. Oddział w Polsce ul. Korzeniaka 8, 30-298 Kraków
Marcin Strzyżewski tel. (12) 623-03-00, fax (12) 661-64-59 office@gaminglabs.pl
3
Dział Laboratorium Celne Podlaskiego Urzędu CelnoSkarbowego
Referat Informatyki Śledczej i Badania Urządzeń do Gier Podlaski Urząd CelnoSkarbowy w Białymstoku ul. Octowa 2, 15-399 Białystok
Marcin Zgliszewski tel. (85) 745-87-60 fax (85) 745-85-39 Marcin.Zgliszewski@mf.gov.pl
4
Dział Laboratorium Pomorskiego Urzędu CelnoSkarbowego
Dział Laboratorium Iwona Szychta Pomorski Urząd CelnoSkarbowy w tel. (58) 666-90-72 Gdyni fax (58) 666-90-12 ul. Północna 9a clb.pomorski.ucs@mf.gov.pl 81-029 Gdynia
5
Wojskowy Instytut Łączności im. Janusza Groszkowskiego
ul. Warszawska 22A 05-130 Zegrze
dr inż. Ireneusz Kubiak tel. 261-885-537, 261-885-555 fax 261-885-589 kancelaria@wil.waw.pl
6
BMM SPAIN TESTLABS, SL. z siedzibą w Barcelonie, 08290 Cerdanyola Del Valles, Avinguda del Parc Tecnologic del Valles 3
Adres do korespondencji w Polsce: ul. Prądnicka 89/3, 31-202 Kraków
Mario Zilevski tel. 573-112-217 fax (12) 350-61-69 mzilevski@bmm.com
7
Instytut Elektrotechniki z siedzibą w Warszawie, ul. Pożaryskiego 28
Instytut Elektrotechniki ul. M. Pożaryskiego 28 04-703 Warszawa
Katarzyna Sobczyk-Tomaszewska tel. (22) 11-25-290, badania@iel.waw.pl Sylwester Rosochacki tel. (22) 11-25-298, tel. kom. 609-444-374, s.rosochacki@iel.waw.pl
8
Slovenski lnstitut Za Kakovost In Meroslovje, Ljubljana, z siedzibą w Lublanie (Republika Słowenii), Tržaška Cesta 002 SI-1000 Ljubljana
Adres do korespondencji w Polsce: SIQ Ljubłjana ul. Jana Pawła II 18 06-100 Pultusk
Damjan Semec tel.: +386 l 4778 341 fax +386 I 4778 444 damjan.semec@sig.si
Październik/Listopad 2019
Co napędza rynek wart 50 miliardów USD?
• Globalny rynek gier losowych i rozrywki online jest wart 50 miliardów USD1. • Hazard online wszedł do mainstreamu - granie odpowiada za 11 proc. całego ruchu w internecie. • Rozwój napędzają oczekiwania konsumentów, nowe technologie i rosnąca potrzeba bezpieczeństwa. • Zmiany prawne w poszczególnych krajach mają dostosować legislację do nowych wyzwań.
Ś
wiatowa branża gier hazardowych online w ostatnich latach rozwija się bardzo szybko – według szacunków ekspertów rynek w 2011 roku był wart ok. 30 miliardów USD, tymczasem w 2018 już 50 miliardów USD. Analizy prognozują jego dalszy dynamiczny wzrost i przekroczenie do końca 2020 roku granicy 60 miliardów USD, a do 2023 roku nawet 74 miliardów USD – przy
14
prognozowanym wzroście na poziomie prawie 9,7 proc. rocznie. – Gry już dawno wyszły z kasyn i zadomowiły się w głównym nurcie rozrywki – zwłaszcza tej online. Szacuje się że nawet 11 proc. całego ruchu w internecie związane jest z graniem i zakładami, łatwo można wyobrazić sobie skalę branży. Warto zwłaszcza zwrócić uwagę na sektor kasyn online,
który w 2016 roku był odpowiedzialny za 27 proc. rynku – zaznacza James Newman z Playtech, globalnego lidera w zakresie dostarczania rozwiązań dla rozrywki w sieci. Jak wynika z danych Playtech sektor kasyn online na świecie pod koniec 2018 roku był wart 12,2 miliarda EUR (w 2015 roku – 9 miliardów EUR). Największym rynkiem jest Europa – war-
www.e-play.pl
tym 7,8 miliarda EUR w 2018 roku. Według branżowych szacunków w Polsce hazard w sieci w 2018 roku był wart EUR 1,428 miliarda EUR. Co napędza wzrost? Po pierwsze i najważniejsze – ludzie. Gra stała się łatwiejsza i bardziej dostępna dla coraz szerszego grona odbiorców. To podobna droga, jaką wcześniej przeszły takie sposoby spędzania wolnego czasu jak telewizja, radio czy choćby darmowe gry online z systemem ukrytych mikropłatności. Po drugie – technologia. Główne trendy, które aktualnie kształtują rynek to: – Gry i rzeczywistość wirtualna – innowacje zmieniają sposób, w jaki odbieramy gry. Pierwsi dostawcy już oferują rozwiązania VR do tworzenia bardziej realistycznych doświadczeń, a także oferują możliwość grania w wirtualnych kasynach online na żywo. Dodatkowo, firmy wykorzystują uczenie maszynowe do personalizacji i ulepszenia doświadczeń każdego gracza. - Mobile – dzięki wykorzystaniu powszechności urządzeń mobilnych i tworzeniu dedykowanych aplikacji nowe rodzaje gier sprawiają, że branża jest bardziej otwarta i interesująca dla różnych grup konsumentów. – Grywalizacja – dostawcy oprogramowania kładą coraz większy nacisk na budowanie doświadczeń graczy i tworzą mechanizmy zbierania punktów, zdobywania nowych poziomów lub odkrywania kolejnych możliwości w ramach rozgrywki. Ważnym ele-
mentem jest również wykorzystanie nawiązań do kultury masowej (np. superbohaterów lub ulubionych postaci z filmów). - SSBT (Self Service Betting Terminals) – terminale samoobsługowe mające przenieść doświadczenia z sieci do punktów sprzedaży. Przykładem mogą być rozwiązania oferowane przez Playtech BGT Sports, które pozwoliły firmie zdobyć 95 proc. udziałów na największym rynku w Europie – w Wielkiej Brytanii. Po trzecie – bezpieczeństwo. Wartość rynku i kwestie związane z bezpie-
czeństwem graczy wymogły zmiany, które powodują że internet stał się najbezpieczniejszym miejscem do grania. Ochrona klientów zależy od dwóch czynników: odpowiednich rozwiązań technologicznych i prawnych. Na rynku dostępne są specjalistyczne narzędzia, które pozwalają na wczesnym etapie wychwycić osoby grające w niebezpieczny sposób i wspierają procesy przeciwdziałania uzależnieniom. Dowodem na konieczność ich zastosowania może być kara w wysokości 2 milionów funtów nałożona w Wielkiej Brytanii
15
Październik/Listopad 2019
na firmę, która nie zareagowała na czas mając do czynienia z osobą grającą w sposób niebezpieczny. Przykładem takiego rozwiązania może być BetBuddy.
– Technologie to główna siła napędowa rozwoju rynku także w Polsce. Widać to na przykładzie segmentu kasyn internetowych i uruchomionego w zeszłym roku oficjalnego legalnego kasyna pod auspicjami Totalizatora Sportowego – pierwszego miejsca, w którym Polacy mogą w pełni bezpiecznie i zgodnie z prawem zagrać w sieci – zaznacza Tomasz Mogiła z Playtech. Prawo w pogoni za wirtualnym asem W zakresie legislacji przepisy już zaczynają się zmieniać na dojrzałych rynkach. Jest to szczególnie widoczne w zakresie grania w sieci, gdzie rozwój technologiczny często wyprzedza uregulowania prawne. Może to prowadzić do sytuacji, w których przepisy negatywnie wpływają na doświadczenia z gier lub nawet w pośredni sposób wspierają podmioty działające nielegalnie. – Świat rozrywki online będzie się dalej intensywnie rozwijał, choć w różnym tempie w zależności od regionu. Patrząc w skali globalnej dzięki wykorzy-
16
staniu poziomowi absorpcji nowych technologii i liczbie ludności Azja jest kluczowym obszarem. Wskazałbym Amerykę Łacińską, ze względu na silne zakorzenienie sportu w kulturze, a także Afrykę. Widzimy też ogromny potencjał w krajach Europy Środkowej i Wschodniej – oczywiście uważnie przyglądamy się Polsce, ale obserwujemy też planowane zmiany prawne w Czechach, na Słowacji czy Białorusi – mówi James Newman z Playtech. Totalizator Sportowy oferuje rozrywkę graczom, tak aby nie musieli korzystać z rozwiązań typu off-shore lub tzw. szarej strefy. Spółka została wskazana przez Ministerstwo Finansów jako jedyny legalny podmiot, który posiada możliwość urządzania i prowadzenia działalności w zakresie prowadzenia kasyna online (szczegóły na stronie https://www.podatki. gov.pl). Po zmianie przepisów, m.in. w zakresie możliwości gier hazardowych online – urządzania, z wyjątkiem zakładów wzajemnych i loterii promocyjnych, zostały objęte monopolem państwa. n Michał Kwietniewski – CLUE PR
YOUR LUCK IS HOT Hit the Gong and summon the Dragon while your luck is hot. He rules the reels of fortune in this epic ALLPAY® game and can reward you with rich wins.
NOVOMATIC AG International Sales +43 2252 606 220, sales@novomatic.com www.novomatic.com
Presented cabinet: PANTHERA™ Curve 1.43
www.e-play.pl
Handicapy bukmacherskie W jednym z ostatnich artykułów rozwinęliśmy temat związany z podstawowymi zasadami związanymi z zakładami sportowymi. Informowaliśmy w jaki sposób ograć bukmachera, a także jakie występują rynki i co one oznaczają. Nie objęliśmy jednak jednych z najbardziej popularnych zakładów, czyli handicapów.
M
imo że handicapy są jednym z najpopularniejszych rodzajów zakładów na świecie, wielu graczy nadal nie rozumie zasady ich funkcjonowania. W tym artykule postaramy się przedstawić, jak grać handicapy i i ich rodzaje, z wykorzystaniem prostych przykładów. Zatem zaczynamy. Czym zatem jest handicap? Handicap to rodzaj zakładu, w którym bukmacher sztucznie wyrównuje szanse. Czyli, firma daje możliwość obstawienia po dobrym kursie zakładu teoretycznie słabszej drużynie, w postaci wyniku bramek, punktów, a nawet daje szanse na zwycięstwo obu drużyn. Handicap, czyli wyrównywanie szans zespołów jest ustalany przed rozpoczęciem danego wydarzenia, a następnie dodawany do wyniku końcowego. Te zakłady są bardzo fair dla gracza. W jakich dyscyplinach sportowych możemy obstawiać zakłady z handicapem? Zakłady z handicapem mogą być stosowane we wszystkich dyscyplinach sportu, począwszy od sportów globalnych, takich jak formuła 1, piłka ręczna, koszykówka lub siatkówka, najbardziej popularnych sportów amerykańskich, takich jak baseball, hokej lub futbol amerykański, kończąc na tenisie. Jest to jeden z najpopularniejszych rodzajów zakładów sportowych, coraz bardziej znany w Europie. Znamy jednak
dwa rodzaje handicapów. Europejski i azjatycki. Czym różni się handicap azjatycki od handicapu europejskiego? Jak już wspomnieliśmy, istnieją dwa rodzaje handicapów. Handicap europejski (EH) oraz handicap azjatycki (AH). Obydwa handicapy różnią się od siebie pod kilkoma względami. Po pierwsze, różnica polega na opisaniu tych handicapów. Kolejną różnicą, która pomaga rozróżnić te dwa rodzaje handicapów, jest różnica w ilości wariantów gry. Co więcej, handicap azjatycki różni się od handicapu europejskiego tym, że handicap azjatycki nie przyjmuje remisów. Czyli handicap europejski pozwala obstawiać trzydrogowo, natomiast azjatycki rozliczany jest dwudrogowo. Dodatkowo różnicą między tymi dwoma typami handicapów jest fakt, że
handicap europejski używają liczb niewymiernych do tworzenia tak zwanej linii handicapowej (0: 1, 0: 2), natomiast w przypadku handicapów azjatyckich stosuje się liczby wymierne ( 1/2, 3/4). Handicap europejski Handicap europejski jest dużo bardziej łatwy do zrozumienia niż uwielbiany w Azji handicap azjatycki. Europejski handicap (0: 1) to ten sam kurs co X2, czyli wygrana drużyny gości, co nie oznacza, że szanse w obu przypadkach będą takie same. Zwróćmy uwagę na następujący przykład handicapu europejskiego: EH, czyli handicap europejski - EH Łódzki Klub Sportowy – Legia Warszawa (0: 1) [-1] Łódzki Klub Sportowy 2.30 / Remis 3.60 / [+1] Legia Warszawa. • Stawiamy zakład na Łódzki Klub Sportowy z kursem 2,30. Wygrywamy, jeśli gracze ŁKS wygrają różnicą bramek wynoszącą 2 lub więcej. (2: 0, 3; 1, 4: 1, 6: 1 i tak dalej).
19
Październik/Listopad 2019
• Przewidywanie końca meczu jako remis to kurs 3,60. Wygrywamy, jeśli Łódzki Klub Sportowy wygra różnicą bramek równą przynajmniej 1 (wynik 1: 0, 2: 1, 3: 2, 4: 3). • Przewidywanie zwycięstwa Legii [+1] przy kursie 2,90. Wygramy zakład, jeśli Legia wygra lub mecz zakończy się remisem (1: 2, 2: 2). Jeśli już znamy podstawową definicję europejskiego handicapu, przyjrzyjmy się handicapowi azjatyckiemu. Handicap azjatycki, jak sama nazwa wskazuje, pochodzi z kontynentu azjatyckiego. To właśnie tam zapoczątkowano stosowanie handicapów azjatyckich. Popularność tego typu zakładów nieustannie rosła, toteż obecnie oferują je również właściwie wszystkie firmy bukmacherskie, a grono graczy bardzo chętnie je obstawiają. Także coraz więcej polskich, legalnych firm bukmacherskich, handicap azjatycki staje się coraz bardziej popularny. Powód, dla którego użytkownicy serwisów coraz częściej obstawiają handicapy azjatyckie jest to, że częściej w nich widzą tak zwane „value”. Dodatkowo, handicapy azjatyckie oferowane przez firmy bukmacherskie posiadają najczęściej niższą marżę, a to z kolei oznacza, że kursy na ten rodzaj rynku jest wyższy niż w przypadku klasycznych marketów. Dlaczego tak się dzieje? Wytłumaczenie jest proste. W związku z faktem, iż w zakładzie klasycznym 1, X, 2 mamy możliwość obstawienia trzydrogowo, to w handicapie azjatyckim mamy możliwość obstawienia zakładu tylko dwukierunkowo. Bardzo ważnym czynnikiem, który wpływa na atrakcyjność obstawiania handicapów azjatyckich jest fakt, że można postawić typ z dobrym kursem na „underdoga”, na przykład (+2.5), a także znaleźć bardzo atrakcyjne kursy na zdecydowanego faworyta spotkania (-2.5). Mam tu na myśli kurs na poziomie pół na pół, czyli w przypadku najlepszych firm 1.925 czy nawet 1.95. Podczas gdy w takim przypadku kurs na faworyta wyniósłby 1.30-1.35.
20
Zdarza się, że początkujący gracze często mają problem ze zrozumieniem rozliczania handicapów azjatyckich, potocznie nazywanych „azjanami”, szczególnie jeśli sprawa dotyczy handicapów ćwiartkowych. Tym samym postaram się w jak najprostszy sposób wyjaśnić Wam, jak to funkcjonuje. Przypuszczam, że na początku i tak okaże się to niezrozumiałe, natomiast po kilkukrotnym przeczytaniu tych przykładów zrozumienie stanie się dużo jaśniejsze. Poniżej zamieszczę kilka rodzajów podstawowych azjatyckich handicapów oferowanych przez bukmacherów, z krótkim objaśnieniem w jaki sposób są rozliczane. • Handicap azjatycki (0) – jest tożsamy z zakładem „draw no bet”, a na polskim rynku (na przykład w forBET - Remis - nie ma zakładu (remis=zwrot). W tym przypadku zakład będzie wygrany, jeśli drużyna, na którą postawiliśmy nasz zakład wygra spotkanie. Jeśli jednak w meczu padnie remis, to stawka, którą postawiliśmy na ten zakład zostanie nam zwrócona na konto gracza (bez żadnej straty). Natomiast, jeśli drużyna, którą typowaliśmy na zwycięzcę zdarzenia przegra, automatycznie zakład będzie także przegrany. • Handicap azjatycki (-0.25) – aby taki zakład był wygrany, drużyna, na którą postawiliśmy zakład musi wygrać przynajmniej jedną bramką. W przypadku wyniku remisowego gracz traci połowę postawionej stawki, a druga jej część zostaje zwrócona na konto gracza. Jeśli drużyna, którą typowaliśmy na zwycięzcę zdarzenia przegra, automatycznie zakład będzie także przegrany. • Handicap azjatycki (-0.5) – w tym przypadku zakład będzie wygrany, jeśli drużyna, na którą postawiliśmy nasz zakład wygra spotkanie. W przypadku remisu, jak również przegranej drużyny, na którą typowaliśmy nasz zakład, kupon będzie przegrany. • Handicap azjatycki (-0.75) – zwycięstwo dwoma lub większą ilością bramek drużyny, na którą postawi-
liśmy zakład powoduje, że zakład jest wygrany. Natomiast, jeśli ekipa ta odniesie wygraną tylko jedną bramką, powoduje to wygraną za połowę stawki oraz zwrot drugiej połowy. W przypadku remisu, jak również przegranej drużyny, na którą typowaliśmy nasz zakład, kupon będzie przegrany. • Handicap azjatycki (-1.0) –tego rodzaju handicap azjatycki wskazuje, że drużyna, na którą postawimy nasz zakład będzie musiała wygrać spotkanie co najmniej dwoma bramkami, żeby kupon był wygrany. W przypadku, jeśli drużyna, na którą postawiliśmy typ zwycięży tylko jedną bramką (na przykład 1-0, 2-1 i tak dalej) otrzymujemy zwrot całej stawki, a uwzględniając ten handicap (-1) finalny remis w spotkaniu. Natomiast, jeśli drużyna, którą typowaliśmy na zwycięzcę zdarzenia przegra, automatycznie zakład będzie także przegrany. • Handicap azjatycki (-1.25) – to kolejny z ćwiartkowych handicapów azjatyckich. Ważne jest, aby zrozumieć dokładnie w jaki sposób funkcjonuje jego rozliczenie i z jakich składowych jest złożony. Tutaj bowiem kursy są podzielone na dwa. Połowa postawionej stawki trafia na handicap (-1), natomiast druga połowa stawki trafia na zakład (-1.5). Komplikacja w tym wypadku polega na tym, że w zależności od wyniku spotkania, wygrywamy kupon, przegrywamy lub otrzymujemy zwrot połowy stawki. • Handicap azjatycki (-1.5) – w tym przypadku, aby zakład został rozliczony jako wygrany, drużyna, na którą postawiliśmy swój zakład musi wygrać spotkanie różnicą przynajmniej dwóch bramek. Zwycięstwo różnicą jednej bramki czy też remis drużyny, na którą stawialiśmy oznacza, że zakład jest przegrany. Analogicznie jest w przypadku, gdy ta drużyna dozna porażki. • Handicap azjatycki (-1.75) – aby zakład był wygrany, drużyna, na którą postawiłeś zakład musi wygrać mecz różnicą trzech lub więcej bramek. Jeśli ekipa, którą typowałeś wygra dwoma bramkami, otrzy-
www.e-play.pl
masz na konto gracza wygraną za połowę stawki, natomiast druga połowa zostanie anulowana, czyli zwrócona na konto gracza. Jeśli zdarzy się, że drużyna wygra tylko jednym golem, zremisuje lub przegra mecz, oznacza to, że Twój zakład jest przegrany. • Handicap azjatycki (-2.0) - aby postawiony przez Ciebie zakład był wygrany, drużyna, na którą stawiałeś musi wygrać mecz różnicą trzech lub więcej bramek. Jeśli ekipa wygra różnicą tylko dwóch bramek, cała stawka za zakład zostaje zwrócona na konto gracza. Natomiast jeśli drużyna, na którą stawiałeś, wygra różnicą tylko jednego gola, zremisuje lub dozna porażki, oznacza to, że Twój zakład będzie przegrany. • Handicap azjatycki (-2.25) – Twój zakład będzie wygrany, jeśli drużyna, na którą postawiłeś swojego azjana wygra różnicą przynajmniej trzech bramek. W przypadku dwubramkowej wygranej tracisz połowę stawki, a reszta zostaje zwrócona na konto gracza. Natomiast jeśli drużyna, na którą stawiałeś, wygra różnicą tylko jednego gola, zremisuje lub dozna porażki, oznacza to, że Twój zakład będzie przegrany. • Handicap azjatycki (-2.50) - Twój zakład będzie wygrany, jeśli drużyna, na którą postawiłeś swój zakład wygra różnicą trzech lub więcej bramek. Wygrana różnicą tylko dwoma lub jednym golem, oznacza, że zakład jest przegrany. Takie samo rozliczenie będzie w przypadku remisu lub porażki Twojej ekipy. Zajmijmy się teraz drugą stroną handicapów azjatyckich, a zatem: • Handicap azjatycki (+0.25) – w tym przypadku zakład będzie wygrany, jeśli drużyna, na którą postawiłeś zakład wygra mecz. W przypadku remisu, otrzymujesz zwrot połowy stawki, a druga połowa trafia na Twoje konto w postaci wygranej. Porażka zespołu, na który stawiałeś oznacza, że zakład jest przegrany. • Handicap azjatycki (+0.5) – jeśli drużyna, którą typowałeś na zwycięzcę zdarzenia wygra, bądź zremisuje
mecz, Twój zakład jest wygrany. Porażka zespołu, na który stawiałeś oznacza, że zakład jest przegrany. • Handicap azjatycki (+0.75) – w tym przypadku zakład będzie wygrany, jeśli drużyna, na którą postawiłeś zakład wygra lub zremisuje mecz. Porażka drużyny jedną bramką powoduje stratę połowy stawki, natomiast druga połowa stawki trafia na Twoje konto gracza. Jeśli drużyna przegra spotkanie różnicą dwóch lub więcej bramek, zakład, który postawiłeś będzie przegrany. • Handicap azjatycki (+1.0) – jeśli drużyna, na którą stawiałeś zakład wygra lub zremisuje spotkanie, Twój zakład będzie wygrany. Porażka drużyny dokładnie jedną bramką, powoduje, że otrzymasz na swoje konto zwrot całej stawki, ponieważ uwzględniając handicap wynik będzie remisowy. A jak już wiemy, handicap azjatycki nie przyjmuje remisów. Przegrana drużyny różnicą przynajmniej dwóch bramek powoduje, że Twój zakład także będzie przegrany. • Handicap azjatycki (+1.25) - jeśli drużyna, na którą stawiałeś zakład z handicapem wygra lub zremisuje mecz, Twój zakład będzie wygrany. Porażka dokładnie jedną bramką będzie skutkować wygraną za połowę stawki, a reszta zostanie zwrócona na konto gracza. Porażka dwoma lub większą ilością bramek oznacza, że zakład, który postawiłeś jest przegrany. • Handicap azjatycki (+1.50) – w tej sytuacji zakład będzie wygrany, jeśli drużyna, na którą postawiłeś swój zakład wygra, zremisuje lub przegra spotkanie tylko jedną bramką. Oczywiście przegrana drużyny dwoma lub więcej bramkami oznacza, że zakład, który postawiłeś będzie przegrany. • Handicap azjatycki (+1.75) - w tym azjanie zakład będzie wygrany, jeśli drużyna, na którą postawiłeś swój zakład wygra, zremisuje lub przegra mecz różnicą tylko jednej bramki. Porażka dwoma bramkami skutkuje tym, że tracisz 50% stawki, natomiast drugie 50% trafia na Twoje konto gracza. Porażka w spotka-
niu co najmniej trzema bramkami oznacza, że zakład będzie przegrany. • Handicap azjatycki (+2.0) – zakład w tym przypadku będzie wygrany, jeśli drużyna, na którą stawiałeś wygra, zremisuje lub przegra mecz dokładnie jednym golem. Porażka dwoma bramkami powoduje zwrot całej stawki na konto gracza. Jeśli jednak drużyna przegra różnicą trzech lub więcej bramek zakład będzie przegrany. • Handicap azjatycki (+2.25) - zakład w tym przypadku będzie wygrany, jeśli drużyna, na którą stawiałeś wygra, zremisuje lub przegra mecz dokładnie jednym golem. Porażka drużyny dwoma bramkami skutkuje wygraną za 50% stawki. Reszta jest zwracana na konto gracza. Przegrana co najmniej trzema bramkami w spotkaniu oznacza, że zakład, który postawiłeś jest przegrany. • Handicap azjatycki (+2.5) – w tym przypadku zakład, który postawiłeś będzie wygrany, jeśli Twoja drużyna wygra, zremisuje lub przegra mecz różnicą jednej, bądź dwóch bramek. Porażka trzema bramkami oznacza, że zakład, który postawiłeś jest przegrany. To są podstawowe zasady, które funkcjonują w rozliczaniu handicapów azjatyckich. Wspomnieć także tutaj należy również o tym, że bukmacherzy oferują także azjatycką linię bramek. Różni się ona od tradycyjnej linii bramek (Totals) tym, że występują w niej również linie ćwiartkowe, na przykład „powyżej/poniżej 2.25 bramki w meczu”. Zasada rozliczania azjatyckiej linii bramek jest w zasadzie taka sama jak podstawowych handicapów azjatyckich. Jeśli rozumiesz zasadę ich rozliczeń to swobodnie poradzisz sobie z linią goli. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, jak wspomniałem, poćwicz i przeczytaj powyższe rozliczenia jeszcze raz. To naprawdę bardzo proste. Wystarczy zrozumieć pewien schemat. Życzymy udanych typów i zapraszamy do lektury kolejnych artykułów. n PK
21
www.e-play.pl
Przyszłe trendy w technologii gier hazardowych. Jak VR i AI mogą
pomóc branży
Niewiele branż w ostatnich latach zrewolucjonizowało swój wizerunek tak bardzo jak sektor hazardu. Sekretny świat sklepu bukmacherskiego zadymione pomieszczenia z plastikowymi długopisami, kupony, tajemnicze kursy - ustąpiły miejsca nowemu światu, w którym hazard jest zabawny, intuicyjny i wszechobecny.
T
echnologia stała na czele tej transformacji, w szczególności mobilna, ale branża nie spoczywa na laurach. Nowym wyzwaniem dla firm hazardowych jest zapewnienie graczom jeszcze bardziej wciągających i przyjemnych wrażeń
oraz ochrona ich przed problemami związanymi z oszustwami i hazardem. Po raz kolejny technologia będzie w centrum tych rozwiązań. Ogromnym wyzwaniem dla firm hazardowych jest zapewnienie jeszcze
bogatszego, bardziej charakterystycznego i wciągającego wrażenia z gry na urządzeniach mobilnych. Gracze oczekują wysokiej jakości grafiki i płynnej rozgrywki dla wielu graczy, która pozwala im np. symulować grę w pokera na swoim urządzeniu.
23
Październik/Listopad 2019
Tutaj na pomoc przychodzi wirtualna rzeczywistoś (VR). Rynek VR znacznie się rozwinął w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy, a firmy sprzętowe od HTC po Google i Samsung wprowadziły na rynek własne konkurencyjne urządzenia. Te produkty zmienią sposób w jaki korzystamy z naszych telefonów i tabletów, a dla graczy obiecują zrewolucjonizować rozgrywkę. Zamiast po prostu oglądać film „James Bond” w pociągu, VR pozwoli ludziom stać się Jamesem Bondem, pójść do wirtualnego kasyna i usiąść z graczami - chociaż wirtualne martini wciąż jest niestety jeszcze nieosiągalne. Pomimo niewątpliwych postępów w tej dziedzinie na wysokiej jakości produkt u ulubionego bukmacher czy operatora kasyna online będziemy musieli jeszcze trochę poczekać.
24
Dwie inne technologie, które rewolucjonizują niemal każdą branżę, to sztuczna inteligencja (AI) i boty. Dają one znaczące możliwości sektorowi gier, zarówno z perspektywy eksperymentalnej, jak i bezpieczeństwa. Na przykład boty i sztuczna inteligencja mogą identyfikować wzorce problemowego hazardu, wysyłać graczom wiadomości i zapewniać pomoc i wsparcie. W tym roku w szczególności wielu operatorów zaczęło koncentrować się na tym, aby poprawić swoje działania w zakresie odpowiedzialnego hazardu. Na przykład Mr Green dzięki narzędziu opartemu na AI pozwala graczom badać własne zachowania związane z ryzykiem i rozwiązywać wszelkie problemy na wczesnym etapie. Swoje własne rozwiązania w tym zakresie oparte na uczeniu maszynowym wprowadzają inni giganci branży jak Kindred, LeoVegas, Playtech,
SBG i bet365. Przewiduje się, że sztuczna inteligencja w przyszłym roku będzie wykorzystywana szczególnie w zakresie marketingu, CRM i handlu. Sztuczna inteligencja i marketing Kiedy myślimy o marketingu cyfrowym, pierwszą rzeczą, która przychodzi nam do głowy są płatne reklamy: banery internetowe, pop-upy, reklamy Google, posty sponsorowane i tym podobne. Celem marketingu internetowego zawsze było podnoszenie świadomości wśród tych, którzy wchodzą na rynek docelowy. W miarę rozwoju Internetu użytkownicy stali się bardziej doświadczeni, a technologia postępowała. Istnieje obecnie więcej niż kiedykolwiek sposobów komunikowania się z marką i angażowania właściwych odbior-
www.e-play.pl
ców, w wyniku czego praktyka marketingu cyfrowego znacznie wykroczyła poza podstawowe założenia. W czołówce tego procesu jest sztuczna inteligencja. Wiele osób waha się przed AI z powodu braku wiedzy i częściowego negatywnego piętna wokół niej, ale technologia marketingowa AI wyrównuje szanse między gigantami przemysłowymi a MŚP. W przypadku firm, którym brakuje czasu, budżetu i zasobów na dedykowany zespół marketingowy lub agencję, AI może pomóc im w opracowaniu opłacalnych kampanii marketingowych online i zarządzaniu nimi. Dla właścicieli małych firm projektowanie reklam internetowych i zarządzanie nimi może być czasochłonne i mylące. Korzystanie ze sztucznej inteligencji to sposób na optymalizację
reklam online bez marnowania cennego czasu i zasobów, które można lepiej przeznaczyć na codzienne prowadzenie firmy lub obsługę klientów.
monitorować na kogo kierowane są reklamy, aby upewnić się, że są wyświetlane tylko klientom powyżej 18 roku życia.
Organizacje wszelkiego rodzaju wykorzystują sztuczną inteligencję do poprawy wyników sprzedaży i marketingu. Dzięki wystarczającej ilości danych można zobaczyć co prowadzi do potencjalnych klientów, jak najlepiej wchodzić w interakcje z klientami, kiedy wysyłać e-maile, jak dostosowywać strategię cenową i wiele, wiele więcej.
Wyrafinowana sztuczna inteligencja korzysta z uczenia maszynowego, aby przeglądać ogromne ilości danych w celu wykrycia wzorców i trendów wykraczających poza to, co ludzie mogą odkryć. Niezależnie od tego, czy chodzi o banery reklamowe, czy też o wybranie odbiorców, na których można kierować reklamy. Sztuczna inteligencja może teraz optymalizować reklamy online, aby zapewnić ich widoczność na rynku docelowym, zwiększyć ruch w witrynie i w rezultacie poprawić sprzedaż. Co więcej, sztuczna inteligencja zawsze się uczy - z każdą udaną kampanią robi się coraz mądrzejsza, co bezpośrednio przekłada się na wyniki firmy. n
W branży hazardu online wykorzystywanie sztucznej inteligencji również może być bardzo pomocne. AI będzie śledzić dla nas każde kliknięcie klienta, penetrację strony internetowej, ulubione zakłady, gry czy transakcje i profilować dla nas klienta. Sztuczna inteligencja może również
25
PaĹşdziernik/Listopad 2019
26
www.e-play.pl
Czy sztuczna inteligencja zrewolucjonizuje hazard? Niewiele branż w ostatnich latach zrewolucjonizowało swój wizerunek tak bardzo jak sektor hazardu. Sekretny świat sklepu bukmacherskiego – zadymione pomieszczenia z plastikowymi długopisami, kupony, tajemnicze kursy - ustąpiły miejsca nowemu światu, w którym hazard jest zabawny, intuicyjny i wszechobecny. Rafał Siedlarz
Z
badań wynika, że w najbliższych latach ML (uczenie maszynowe) może się stać kołem zamachowym gospodarki świata. Nie zapomnijmy również o zagrożeniach, które może nieść za sobą sztuczna inteligencja. Jak wiemy prawo nie na-
dąża za technologiami i co się stanie, kiedy to z winy programu ktoś poniesie krzywdę, a nawet śmierć. Czy odpowiedzialność ma ponieść pomysłodawca programu, programista a może tester, a co, jeśli za tym wszystkim już nie będzie stał człowiek a
komputer. Jak wiemy już dziś pewne algorytmy same potrafią stworzyć utwór muzyczny. Więc same będą w stanie pobrać z Internetu odpowiednie do nauki dane. No i najważniejsze kto w takim razie staje się autorem oprogramowania? Czy komputer?
27
Październik/Listopad 2019
Przechodząc do naszego głównego tematu czy sztuczna inteligencja zrewolucjonizuje hazard? Na początku należy wspomnieć o metodach nauczania maszynowego. Przystępując do budowy programu, który ma służyć hazardowi należy sobie zadać pytanie: Do czego ma służyć program? W odpowiedzi na to pytanie rozwiążemy problem wyboru metody zbioru uczącego. Metod uczenia maszynowego mamy wiele, ale dzisiaj nie skupię się na tym temacie. Po wyborze metody uczenia można przystąpić bezpośrednio do realizacji zadania. Jeśli chodzi o temat hazardu to ja widzę tu co najmniej dwa zastosowania ML, które mogą zrewolucjonizować branżę hazardową. Pierwsze zastosowanie – i najważniejsze – to w jaki sposób na wczesnym etapie kontrolować uzależnienia od hazardu, oraz w odpowiedni sposób stosować terapie na wczesnym etapie rozwoju choroby. Drugie zastosowanie to analiza i przeciwdziałanie, praniu brudnych pieniędzy. Występując w roli architekta pamiętajmy o wybraniu odpowiedniej metody nauki uczenia maszynowego. W obecnych technologiach, gdzie gry często podłączone są do Internetu w łatwy sposób można uzyskać szereg informacji o uczestniku gry. Właśnie te informacje w hazardzie dają nam światło na nowy paradygmat. Mając na uwadze zachowania ludzkie podczas uprawiania hazardu (ryzyka za grę) wyłaniamy kilka faz,
28
w jakich znajduje się grający. Są to między innymi entuzjazm, chciwość, złudzenie, strach kapitulacja, rozpacz i na końcu może być uzależnienie. Uzależnia można też podzielić na miękkie i twarde. Tutaj z pomocą może przyjść program, który może analizować naszego uczestnika gry w różnych wariantach gry. Dla przykładu godzina gry, dzień tygodnia, przegrana kwota, wygrana kwota, częstotliwość gry i kilka innych wariantów mających kluczowe znaczenie, aby rozpoznać przyzwyczajenia gracza. Kluczowym elementem jest tu terapia, w początkowej fazie uzależnienia od hazardu. Może to robić program poprzez zastosowanie inteligentnego bota, który będzie wchodził w interakcje z uczestnikiem gry w trakcje gry lub przed rozpoczęciem, czy też jego zakończeniem, ale przed wyciągnięciem wkładu finansowego. Uważam również, że to legislatorzy powinni dbając o dobro uczestników gry zapisać w ustawie tego rodzaju rozwiązania. Należy również podzielić klientów na to, ile mogą przeznaczyć na hazard miesięcznie. Jak wiemy obecne ograniczenia nie należą do skutecznych ani sprawiedliwych. Jeśli majętny człowiek chce przeznaczyć na rozrywkę 10.000 zł na dzień a ustawa ograniczy ten wymóg czy to stawkami, czy w inny sposób to zostanie ograniczona tak samo jak osoba, która nie należy do zamożnych, a tego dnia chce przeznaczyć 100 zł na rozrywkę. Istotą problemu jest to czy
osoba, która jest majętna i tez która nie jest majętna są osobami uzależnionymi od hazardu i czy wymaga to uzależnienie pomocy. Sprawa wydatków na hazard powinna być drugorzędna ze względu na różny status majątkowy graczy. Jako pasjonat nowych technologii oraz architekt oprogramowania w tym obszarze widzę ogromny potencjał rozwoju, który z pewnością przyniesie wiele korzyści dla całego społeczeństwa i szerzenia odpowiedzialnej gry. Odnosząc się od drugiego aspektu, czyli analizie i przeciwdziałaniu prania brudnych pieniędzy, z pomocą przychodzi uczenie maszynowe, kiedy to można stworzyć algorytmy, które będą w stanie analizować przepływy pieniędzy oraz podpowiadać, w jaki sposób dokonać uwierzytelnienia transakcji, aby była pewność, że pochodzi z legalnego źródła. Jak widzimy powyżej sztuczna inteligencja daje szerokie spektrum możliwości i z pewnością zapiszę się również hazardzie, doprowadzając do jego przemian oraz rozwoju. W kolejnym artykule zadamy sobie pytanie: czy sztuczna inteligencja zastąpi obecny algorytm losowy w grach hazardowych? Czy da się stworzyć tak algorytm i na podstawie jakich informacji można go stworzyć? Wreszcie czy powstanie rozproszony algorytm losowy który będzie indywidualny dla każdego uczestnika gry z osobna? n
Październik/Listopad 2019
Przepisy dotyczące gier hazardowych w Republice Południowej Afryki – jak ograniczone są gry kasynowe i zakłady sportowe Hazard jest kontrowersyjną działalnością na całym świecie. W Afryce Południowej branża hazardowa ma trudną historię, w pewnym momencie została zakazana we wszystkich formach. Mimo to od stuleci jest częścią kultury Południowej Afryki. na ograniczeniu liczby dostawców interaktywnych gier hazardowych do dziesięciu. Warto zauważyć, że Krajowy Urząd ds. Hazardu nie ma żadnych uprawnień regulacyjnych dotyczących hazardu, ale nadzoruje zakłady w całym kraju. Rządy prowincji same regulują te działania.
O
becnie istnieją witryny hazardowe online, które są znacznie wygodniejsze niż ich tradycyjne odpowiedniki. Te strony są stosunkowo nowe, co oznacza, że nie są regulowane w wielu częściach świata. W dzisiejszej Południowej Afryce istnieje kilka kasyn online, które są udostępnione bezpośrednio dla graczy z RPA, ale nie posiadają one licencji na działalność w RPA. Branża jest nadal silnie regulowana i możesz wciąż natrafić na nielicencjonowane strony przeznaczone dla wszystkich graczy. Regulowanie kasyn stacjonarnych Przed 1996 r. jedyną formą hazardu, która była legalna w Afryce Południowej, były zakłady na konie. Stało się tak, ponieważ ta forma hazardu
30
nie polega wyłącznie na szczęściu. W 1996 r. uchwalono krajową ustawę o grach hazardowych, która stworzyła politykę legalizacji i regulacji większej ilości form hazardu. To nowe ustawodawstwo powołało National Gambling Association. Dzięki tej ustawie każda z prowincji w Afryce Południowej miała uprawnienia do ustanowienia własnego ustawodawstwa dotyczącego hazardu w swoich lokalizacjach geograficznych. Ustawa ta ograniczyła liczbę kasyn w całej Afryce Południowej, a liczba dla każdej prowincji była też jasno określona. Ustawa ta została w całości zmieniona w 2004 r. Zmiana ta była spowodowana kilkoma czynnikami, a w 2009 r. zaproponowano kolejną zmianę ustawy. Propozycja polegała
Warto również zauważyć, że legalne kasyna działające w Afryce Południowej istniały już przed 1996 r. Kasyna działały w byłych niezależnych ojczyznach znanych jako stany TBVC. Państwa te przystąpiły do Południowej Afryki w 1994 r., kiedy apartheid został zniesiony i już prowadzone były tam legalne kasyna jako w niepodległych państwach. Rząd pozwolił tym kasynom działać przez jakiś czas, dopóki nie dostosują przepisów, które pozwoliłyby na ich legalne funkcjonowanie w ramach całego Państwa South Africa.. Legalizacja hazardu była również konieczna z powodu wielu nielegalnych operacji hazardowych w tym kraju. Było oczywiste, że rząd traci dużo pieniędzy na nieuczciwie płaconych podatkach, a przemysł będzie działał bez regulacji do czego nie chciano dopuścić. Nie było żadnej gwarancji, że gry i maszyny były zaprogramowane uczciwie, ponieważ nikt nie nad-
www.e-play.pl
zorował tej działalności. Dziś można znaleźć wiele legalnych kasyn w całej Afryce Południowej. Te domy hazardu muszą odnawiać licencje w regularnych odstępach czasu. Regulowanie kasyn online Dopiero niedawno rząd Południowej Afryki uznał istnienie kasyn online. Od 2010 r. Rząd uczynił hazard internetowy nielegalnym w Południowej Afryce. Nielegalne jest również reklamowanie kasyn online bezpośrednio mieszkańcom RPA. Ale przede wszystkim rząd zezwolił na obstawianie zakładów sportowych online w tym kraju i takie strony muszą uzyskać takie same licencje, jak inne stacjonarne domy hazardowe. To nie powstrzymało kasyn online od marketingu swoich usług dla mieszkańców Afryki Południowej. Niektóre kasyna są nawet tworzone specjalnie z myślą o rynku południowoafrykańskim. Te witryny hazardowe znajdują się poza Afryką Południową, co oznacza, że nie potrzebują licencji Południowej Afryki. Podjęto pewne wysiłki, aby przeciwdziałać tym stronom internetowym, ale rząd wciąż nie był w stanie ich wyeliminować. Potencjalny gracz z RPA nie będzie miał kłopotów z hazardem na międzynarodowych stronach, ponieważ rząd Republiki Południowej Afryki nie zajmuje się osobami prywatnymi. Zamiast tego skupiają się na zdobywaniu wiedzy i eliminowaniu witryn hazardowych.
wiązać spory z kasynami, ponieważ działają one jako neutralne strony trzecie. Ponadto zapewnia, że wszystkie gry są uczciwe, a wszystkie maszyny działają losowo. Jeśli gracz współpracuje z nielicencjonowanym kasynem online, nie może być pewien swoich szans na uzyskaną wygraną, jeśli takie kasyna nie wyślą twoich wygranych, nie można mieć możliwości skorzystania z pomocy prawnej. Hazard online a zakłady w kasynach stacjonarnych Mieszkaniec Afryki Południowej może obstawiać zakłady w Internecie lub odwiedzić fizyczne kasyna stacjonarne. Jeśli chce się być po właściwej stronie prawa, można grać w tradycyjnych kasynach lub zarejestrować się na legalnie działających stronach bukmacherskiej. Kasyna online są idealne dla osób, które nie chcą odwiedzać wypełnionych dymem domów hazardu, w których gracze oprócz uprawiania hazardu piją alkohol. Są również idealne dla osób, które żyją z dala od tradycyjnych kasyn. Dzięki stronom internetowym będzie można obstawiać zakłady z dowolnej lokalizacji. Wniosek Hazard jest legalny w Afryce Południowej, ale rząd zabrania korzystania z nielegalnych witryn bukmacherskich online. Jedynymi
akceptowalnymi stronami hazardowymi są te, które oferują zakłady sportowe. Nadal można obstawiać zakłady na międzynarodowych stronach hazardowych, ponieważ rząd zazwyczaj nie kontroluje pojedynczych graczy. Witryny takie jak Casino Secret obsługują rynek południowoafrykański, nawet jeśli nie posiadają licencji południowoafrykańskiej. Jeśli zamierza się grać online, należy upewnić się, że współpracuje się z kasynem, które posiada renomowaną licencję zagraniczną co może spowodować uniknięcie w przyszłości kłopotów. Jeśli obstawia się zakłady na wyścigi konne, trzeba będzie zapłacić podatek od wartości dodanej w wysokości 6%. W przypadku innych form hazardu nie trzeba zgłaszać swoich wygranych organom podatkowym. Kasyna online prawdopodobnie zostaną w RPA wkrótce zalegalizowane, ponieważ istnieją już wielokrotnie powtarzane wezwania do ich legalizacji. n
Chociaż łatwo jest znaleźć kasyna online, które akceptują południowoafrykańskich graczy, zawsze należy upewnić się, że wybrana strona ma renomowaną licencję na hazard. Najbardziej renomowanymi organami wydającymi zezwolenia w tej chwili są: Wielka Brytania Komisja ds. Hazardu, Gibraltar Regulatory Authority, Malta Gaming Authority, Isle of Man Gaming Commission i Alderney Gambling Commission. Organ licencjonujący pomaga roz-
31
www.e-play.pl
Legalizacja hazardu na Ukrainie – konieczność czy potrzeba? W 2009 roku, po incydencie związanym z pożarem w hali gier w Dniepropietrowsku, hazard został zakazany na Ukrainie. Zakaz miał jednak stanowić pośredni „etap” rozwoju rynku gier hazardowych: założono, że hazard zostanie zakazany na pewien okres i zostanie zalegalizowany wraz z przyjęciem nowych przepisów. Celem opracowania nowych przepisów było stworzenie „cywilizowanego” rynku gier hazardowych, który zapewni bezpieczeństwo graczy, ochronę przed oszustwami i zakaz korupcji.
Po
10 latach bez takich przepisów, teraz jest prawdziwa próba zmiany sytuacji i stworzenia regulowanego rynku gier hazardowych na Ukrainie. Nowy projekt ustawy o legalizacji gier hazardowych na Ukrainie (projekt ustawy nr 2285) został opublikowany na oficjalnej stronie internetowej parlamentu 23 października.
Ustawa została opracowana po tym, jak prezydent Vlodymyr Zelenskyi obiecał zalegalizować zakłady sportowe w ramach swojego programu liberalizacji gospodarki. Jak stwierdził premier Ukrainy Oleksiy Honcharuk, rozporządzenie ma na celu rozwój uczciwego i regulowanego rynku, który eliminuje rów-
nież nielegalne i skorumpowane punkty i hale bukmacherskie, które są obecnie w stanie działać w różnych miastach. Minister finansów Oksana Markarova powiedziała również, że szacuje, iż regulowany rynek zakładów wniesie dodatkowe 5-9 mld UAH potencjalnych dochodów podatkowych do budżetu państwa.
33
Październik/Listopad 2019
Jednak projekt ustawy został opublikowany po upływie trzech tygodni od pierwotnie ogłoszonego terminu. Co więcej, sam projekt ustawy został wydany zaledwie tydzień później po oficjalnych zapisach jego rejestracji w parlamencie. Jak stwierdzili niektórzy ukraińscy dziennikarze i osoby z parlamentu, opóźnienie wynikało z faktu, że różne zainteresowane grupy interesariuszy próbowały wpłynąć na te przepisy. Jak zauważył szef parlamentarnej frakcji większościowej „Sługa ludu” David Arakhamia: „Posłowie i grupa ekspertów pracowali nad jedną wersją dokumentu, a Gabinet Ministrów nagle przedłożył parlamentowi ukraińskiemu własną wersję – istnieją wiele aspektów projektu ustawy, które obecnie nie spełniają najlepszych standardów i przepisów zaproponowanych początkowo przez posłów i ekspercką grupę roboczą. Później inny poseł z tej samej frakcji większościowej (sługa ludu) Oleksandr Dubinsky ogłosił również swój zdecydowany zamiar zarejestrować alternatywny projekt
34
ustawy o przepisach dotyczących hazardu. Co obejmuje ustawodawstwo? Obecna wersja projektu ustawy opublikowana na stronie internetowej parlamentu proponuje nowy system licencji dla bukmacherów. Jednak liczba licencji będzie ograniczona. Na przykład dla kasyn będzie tylko 20 dla całego kraju, 80 dla bukmacherów, 10 dla kasyn online, 5 dla klubów pokera i 5 dla klubów pokera online i 160 dla kasyn. Będzie także 10 licencji dla operatorów internetowych, obejmujących zarówno zakłady sportowe, jak i kasyna online. Rynek będzie nadzorowany przez nowo utworzoną „Komisję ds. Rozwoju i regulacji rynku gier hazardowych”. Komisja przeprowadzi aukcje i będzie mogła cofać licencje, a także wprowadzić dalsze regulacje w branży. Organ ten będzie się składał z 7 członków (wszyscy z Ukrainy). Jego przewodniczący i członkowie są mianowani i odwoływani przez rząd Ukrainy – Gabinet Ministrów.
Członkami komisji powinni być obywatele Ukrainy, którzy posiadają wyższe (w administracji publicznej i administracji, wykształcenie specjalistyczne, ekonomiczne lub prawne) doświadczenie na stanowiskach kierowniczych przez co najmniej trzy lata w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Jednak jego przewodniczący i członkowie nie powinni być właścicielami praw korporacyjnych organizatorów gier hazardowych, producentami sprzętu hazardowego, otrzymywać od nich finansowych lub materialnych wynagrodzeń i pomocy ani zajmować żadnego stanowiska. Licencje zostaną uzyskane w drodze aukcji elektronicznych. Jednak zasady i procedury aukcji, kryteria i wymagania dotyczące uczestnictwa nie są jeszcze określone. Oczekuje się, że zostaną one określone przez nową Komisję do spraw rozwoju i regulacji rynku gier hazardowych. Jednym z najważniejszych postanowień projektu ustawy jest przyznanie licencji na wszystkie rodzaje hazardu, zarówno offline, jak i online: kasyno,
www.e-play.pl
bukmacherzy, gry pokerowe, loterie offline i automaty do gry. Licencje będą ważne przez 5 lat. Cena początkowa licencji została już ustalona i jest powiązana z kwotą minimalnego miesięcznego utrzymania dla pełnosprawnych obywateli na Ukrainie. Wyjątkiem jest licencja na loterię, której cena nie jest wskazana i zostanie ustalona przez Komisję w celu rozwoju i regulacji rynku gier hazardowych. Najdroższa licencja dotyczy kasyna w Kijowie – około 37,5 mln UAH rocznie (około 1,5 mln USD). Licencja dla kasyna w innych miastach, kasyna online i bukmacherów będzie kosztować od 25 mln UAH (mln 1 mln USD), licencja na automaty do gier – od 7,5 mln UAH (≈3 mln USD). Klub pokerowy będzie kosztował organizatorów najniższą cenę – zarówno w trybie offline, jak i online, cena licencji zaczyna się od 1,25 miliona hrywien (50 000 USD). Każdy stół hazardowy w kasynie w tym roku kosztuje kolejne 1,5 miliona UAH (60 000 USD) w ruletce lub 750 000 (30 000 USD) w przypadku innych sportów. Każdy automat będzie również kosztował 30 000 UAH rocznie. Roczna licencja sklepu bukmacherskiego (naziemnego) kosztuje 750 000 UAH. Tak wysoki próg ceny wejścia, wraz z wymogiem kapitału docelowego w wysokości co najmniej 30 milionów hrywien, powinny gwarantować, że tylko poważni operatorzy wejdą na rynek.
Ustawodawstwo obejmuje utworzenie specjalnego funduszu – funduszu na wsparcie opieki zdrowotnej, kultury i sportu. Byłby to specjalny fundusz budżetu państwa Ukrainy, który będzie finansowany z opłat licencyjnych i rozprowadzany na te obszary. Istnieją ograniczenia dostępu dla zagranicznych graczy, ponieważ projekt ustawy mówi, że weryfikacja / identyfikacja klienta wymaga dokumentu tożsamości i kopii indywidualnego numeru podatnika (wydanego przez ukraińskie służby podatkowe). W rezultacie to ograniczenie praktycznie uniemożliwia dostęp zagranicznym graczom. W odniesieniu do odpowiedzialnych zakładów nowe przepisy wprowadzają praktykę samoograniczania graczy. Każdy gracz może poprosić operatora komisji regulacyjnej o samoograniczenie na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Jeśli dana osoba nie rozpoznaje problemu z hazardem, jego krewni mogą również wprowadzić to ograniczenie. Projekt ustawy
wymaga, aby operatorzy byli społecznie odpowiedzialni i dbali o graczy, w tym promowali materiały na temat uzależnienia od gier i udzielali graczom informacji o instytucjach medycznych. Operatorzy będą również zobowiązani do zapewnienia, że obsługa klienta będzie w stanie zidentyfikować uzależnienie od hazardu i zapewnić mu porady. Co dalej? Projekt ustawy przejdzie debaty oraz procedurę propozycji i poprawek w ukraińskim parlamencie, ale kilku deputowanych już ogłosiło zamiar przedłożenia alternatywnych wersji projektów przepisów dotyczących hazardu. Konieczne jest uczynienie procesu bardziej otwartym, aby umożliwić udział społeczności ekspertów i społeczeństwa w dalszym opracowywaniu przepisów dotyczących zalegalizowanego rynku. Każde zatwierdzone rozporządzenie musi uzyskać publiczną legitymację, ponieważ nadaje ton rozwojowi przejrzystego i uczciwego przemysłu. n
W przypadku bukmacherów projekt ustawy pozwoli wszystkim operatorom na 800 obiektów naziemnych na całej Ukrainie, których otwarcie jest dozwolone tylko w obiektach niemieszkalnych. Istnieje również dystrybucja miejska – 32 licencje dla Kijowa (stolica Ukrainy), 16 – dla Odessy, Charkowa, Dniepru i Lwowa (ale nie więcej niż 40 sklepów bukmacherskich dla każdego miasta) i kolejne 32 – dla innych miast.
35
www.e-play.pl
W jaki sposób obstawiać zakłady na Formułę 1 Ponieważ nie wszyscy lubią obstawiać na najbardziej popularną dyscyplinę sportową, czyli piłkę nożną, w tym artykule zajmiemy się obstawianiem na wyścigi królowej motorsportu, czyli Formuły 1. Jest wielce prawdopodobne, że większość graczy jednak omija zakłady na sporty motorowe, to jednak obstawianie Formuły 1 jest bardzo niedoceniane.
S
tawianie na piłkę nożną w większości opiera się na „walce” z matematycznym modelem i usuwaniu z zakładów tak ważnego dla każdego z graczy „value”. W Formule 1 jest nieco inaczej. O tym za chwilę… Zacznijmy od tego, ze obstawiając kupony na Formułę 1 masz większą szansę na wygraną, gdyż ten sport oparty jest w dużej mierze na statystykach, z coraz to większą ilością rynków. Oczywiście najwięcej można postawić grając w bet365, natomiast polskie firmy zaczynają nie odsta-
wać w tym aspekcie. Przykładem jest choćby STS, który ma bardzo bogatą ofertę na zawody z cyklu Grand Prix. Nie będę przekonywać, że ten sport jest bardzo interesujący, ponieważ jest to kwestia gustu. Dla jednych to tylko samochody jeżdżące w kółko, dla innych z kolei super precyzyjny mechanizm, oparty na strategii. Ja w artykule skupię się tylko na samych faktach dlaczego warto grać. Abyśmy mogli odpowiednio postawić zakład musimy poznać jakie markety w Formule 1 są dostępne do
obstawiania. To analogicznie do piłki nożnej czy koszykówki, są zakłady długoterminowe i zakłady na aktualne wydarzenia. Przejdźmy zatem przez dostępne rynki: Zakłady na klasyfikację końcową mistrzostw świata Jednym z zakładów długoterminowych jest zakład na Mistrzostwo Świata kierowców. Jest to zakład, który może zapewnić wielką wartość, jeśli postawiony zostanie na Mistrzostwa Formuły 1 przed ich rozpoczę-
37
Październik/Listopad 2019
Zakłady na najszybsze okrążenie w wyścigu
ciem. Mistrzostwa Świata kierowców w Formule 1 są przyznawane kierowcom, którzy zgromadzili najwięcej punktów w ciągu całego sezonu (od marca do grudnia). Punkty przyznawane są w następujący sposób: 1. miejsce - 25 punktów; 2 -18; 3–15; 4 -12; 5 - 10; 6 - 8; 7 - 6; 8 - 4; 9 - 2; 10 - 1. Kierowcy ścigają się w około 20 zawodach podczas sezonu – w zależności od ustalonego w poprzedzającym roku harmonogramu. Ponieważ kilku kierowców uznawanych jest na początku sezonu za wyraźnych faworytów to kursy są odpowiednio do takiej sytuacji adekwatne. Analogicznie sytuacja prezentuje się w zakładach na zwycięzcę w klasyfikacji konstruktorów. Różnica jaka występuje pomiędzy oboma rynkami jest taka, że w klasyfikacji konstruktorów, każdy z zespołów otrzymuje za wyścig sumę punktów obu kierowców, którzy dla danego zespołu startują. Jednak zasada wyceniania zakładów jest taka sama. Zakłady head-2-head. To taka sama forma zakładów jak w innych sportach. Wybrani do zakładu są dwaj kierowcy (na przykład Lewis Hamilton i Sebastian Vettel) i ten który będzie na koniec sezonu wyżej w klasyfikacji indywidualnej kierowców to zwycięzca zakładu. Co istotne, w tych zakładach można znaleźć bardzo wartościowe kursy.
38
Zakłady Top 3 i Top 6 Tak jak w poprzednich przypadkach, jest to zakład długoterminowy. Obstawiasz tutaj kierowcę, który zajmie miejsce w pierwszej trójce, lub kierowcę, który ukończy mistrzostwa świata w pierwszej 6. Zakłady na Pole Position
Każdy wyścig ma długość około 300 kilometrów (wyłączając Grand Prix Monako), niemniej nitka okrążenia każdego z torów ma różną długość. W tym przypadku może być ich od 44 w Grand Prix Belgii do 78 w Grand Prix Monako. Monako jest także wyjątkowym Grand Prix, którego długość wynosi około 260 kilometrów. W przypadku tego zakładu obstawiasz, który z kierowców ukończy jedno okrążenie w wyścigu w jak najkrótszym czasie. I w tym zakładzie można znaleźć dobrą wartość w tym przypadku kierowca może zdobyć najszybsze okrążenie w wyścigu ale nie musi go wygrać. W tym roku dodatkowo, najszybsze okrążenie dla kierowców nagradzane jest w postaci jednego punktu (jeśli ukończy wyścig w pierwszej dziesiątce). Strategia obstawiania Formuły 1
Zakład na zwycięzcę Grand Prix
Jeśli chcesz postawić na Mistrzostwa Świata Formuły 1 lub zagrać zakład na pojedyncze Grand Prix, istnieje wiele stron ze statystykami, na które możesz spojrzeć, i pozwolą Ci podjąć lepszą decyzję. Oczywiście jest kilka dobrych polskich stron, niemniej najlepsze strony są jednak prowadzone w języku angielskim. Są to miedzy innymi: www.F1.com, 4mula1 Stats, Stats F1.com, AutoSport.com, ESPN F1. Z polskich portali można polecić stronę: wyprzedź mnie.
Rynek ten jest analogiczny do zakładów na Pole position. Określamy bowiem, który z kierowców wygra dane Grand Prix. Każdy wyścig Grand Prix rozgrywany jest w innym kraju.
Statystyki jednak są pozbawione sensu jeśli nie zrozumiesz zasad ich działania. Omówię teraz podstawowe rzeczy, na które należy zwrócić uwagę obstawiając wyścigi Formuły 1.
Zakłady na Top 3
Pozycja startowa
Ponownie jest to zakład na pozycję końcową kierowcy w pojedynczym Grand Prix. W tym przypadku obstawiasz na wybranego kierowcę, że zajmie miejsce w pierwszej trójce czyli zakończy główne zawody na podium na koniec wyścigu.
Pozycja startowa kierowcy może mieć duży, bądź i znacznie mniejszy wpływ na zwycięzcę Grand Prix i zmienia się z sezonu na sezon. Do tej pory, po czternastu wyścigach tylko w pięciu przypadkach zwycięzca wyścigu startował z Pole Position, co
Przed każdą Grand Prix kierowcy biorą udział w kwalifikacjach. Kwalifikująca się część Grand Prix określa, gdzie każdy samochód rozpocznie wyścig. Zwycięzca kwalifikacji rozpoczyna Grand Prix na pierwszym miejscu (pole position) itd. W tym zakładzie obstawia się, według którego kierowcy to będzie.
www.e-play.pl
daje nieco powyżej 35% statystycznie (jak poniżej): Lewis Hamilton > Valtteri Bottas Charles Leclerc > Lewis Hamilton Valtteri Bottas > Lewis Hamilton Valtteri Bottas > Valtteri Bottas Valtteri Bottas > Lewis Hamilton Lewis Hamilton > Lewis Hamilton Sebastian Vettel > Lewis Hamilton Lewis Hamilton > Lewis Hamilton Charles Leclerc > Max Verstappen Valtteri Bottas > Lewis Hamilton Lewis Hamilton > Max Verstappen Max Verstappen > Lewis Hamilton Charles Leclerc > Charles Leclerc Charles Leclerc > Charles Leclerc
Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że każdy tor jest inny, więc także szanse na odniesienie wygranej są różne. Można natomiast pomóc sobie sprawdzając statystyki ile razy kierowcy na danym torze wygrywali startując z pierwszego pola startowego. Lub też, ile razy dany zawodnik triumfowali w wyścigu startując z pierwszego miejsca. Co więcej, niektóre tory, takie jak Monako znacznie utrudniają wyprzedzanie podczas wyścigu, więc zdobywca Pole Position na tym torze ma znacznie większą szansę na wygranie wyścigu niż na przykład w Austrii. Dotychczas do Brazylii należy rekord pod względem ilości wyprzedzeni podczas wyścigu deszczowego. Toteż stawiając zakład takie informacje znacznie zadziałają na korzyść. Pogoda Nie trzeba być wielkim fanem Formuły 1 by wiedzieć, że zmienne warunki atmosferyczne mogą mieć wpływ na ostateczny wynik wyścigu. Dodatkowo, każdy zespół buduje inny samochód, w różnych specyfikacjach i na różne sposoby. Ekipy wybierają także różne strategie opon, nie wspominając już o tym, że każdy z zawodników ma różne umiejętności itd. Ważne jest, aby zrozumieć te rzeczy z wyprzedzeniem, ponieważ pogoda może się zmienić w jednej chwili. Zazwyczaj rynki i ceny reagują na zmiany pogody, ale zajmuje to tro-
chę czasu. Także działamy z pewnym wyprzedzeniem, zanim jeszcze rynki ulegną zmianie i łapiąc tym samym najlepsze możliwe kursy. Tor Jak już zostało wspomniane, każdy tor ma inną specyfikację. Po prostu różnią się od siebie. Tym samym, aby postawić właściwy zakład badamy największe zmiany przy każdym, pojedynczym Grand Prix, gdyż takie rzeczy mogą determinować zwycięzcę. To również pomoże znaleźć zakład jakiego szukasz. Tak czy inaczej, największą zmienną ze wszystkich jest tor, na którym ścigają się kierowcy podczas każdego Grand Prix. Tory mogą się bardzo różnić, więc sprawdzajmy tam umiejętności danego kierowcy Formuły 1. Tutaj najważniejsze są dane historyczne. Na przykład, odkąd Grand Prix Rosji znalazło się w kalendarzu w 2014 roku, to Mercedes wygrał każdy wyścig. Jednak jeśli zerkniecie już na Grand Prix Hiszpanii, spodziewając się podobnych wniosków, to jednak możemy o tym pomarzyć. Wyścig został wygrany przez 5 różnych zespołów w ciągu ostatnich 10 lat. Tak więc udzielanie wskazówek dotyczących zakładów na Grand Prix Hiszpanii na podstawie danych historycznych jest tak niezawodne, jak losowanie nazwisk zawodników z czapki. W takim przypadku może lepszym wskaźnikiem będzie sprawdzenie czasu z kwalifikacji, gdyż to może przekazać nam więcej. Zwróćmy też uwagę jak dobrze radzi sobie dany kierowca na tym obiekcie. Zmiana zasad Jest to bardzo dobre rozwiązanie, aby uzyskać przewagę stawiając zakłady długoterminowe na Mistrzostwo Świata kierowców i Mistrzostwo Świata konstruktorów. Musimy tylko zareagować odpowiednio wcześnie. Międzynarodowa Federacja Samochodowa (FIA) lubi dokonywać korekt w regulaminach, aby wyścigi
były bardziej ekscytujące, bardziej bezpieczne czy wyrównane. Ważnym w takim przypadku jest zrozumienie ich oraz jaki wpływ będą miały na dany zespół. Jedna prosta zmiana może mieć duży wpływ na szanse zespołu, więc pewna wiedza techniczna na temat tego, jak budowane są samochody, oraz korzyści, jakie to daje, pomogą znaleźć wielką wartość. Zakłady specjalne Zdarza się, że bukmacherzy, aby być bardziej konkurencyjnymi starają się tworzyć własną ofertę zakładów specjalnych (na zawodników czy zespoły) na poszczególne Grand Prix. To także dobra opcja, żeby w zakładzie poszukać wartości. Podsumowanie Myślę, że w dość prosty sposób wyjaśniłem podstawy dotyczące obstawiania wyścigów Formuły 1, co jest dość istotne jeśli chcecie dobrze obstawiać zakłady Grand Prix. Być może niektórych także czytając ten artykuł zainteresowałem samą Formułą 1 i zaczną regularnie oglądać wyścigi, a także je analizować. Z pewnością jednak używanie powyższych zasad pozwoli Wam na własnej znalezienie drogi na wyszukiwanie dobrych zakładów. n Powodzenia Obserwator 19
39
NE XT LEVEL ENTE RTAIN ME NT MERKUR GAMING Borsigstrasse 22 | D-32312 Luebbecke | Phone +49 (0) 5741 273 6930 www.merkur-gaming.com | sales@merkur-gaming.com MERKUR GAMING AMERICAS +1 954 531 1729 www.merkur-gaming.com | sales@merkur-gaming.com
Październik/Listopad 2019
Global Game Coin dostępny na BitBay! Mogłoby się wydawać, że po pomyślnym przeprowadzeniu akcji finansowania, zespół GG International nieco ucichł, a prace nad GG World Lottery wyhamowały. Najnowsze informacje, które otrzymaliśmy właśnie od firmy zdecydowanie temu przeczą. Posiadacze tokenów GGC będą niewątpliwie zadowoleni z informacji, że już od 22.10 będą one dostępne na doskonale znanej giełdzie BitBay.net.
G
iełdy BitBay nie trzeba nikomu przedstawiać, jednak niektórzy z Was mogli jeszcze nie słyszeć o projekcie GG World Lottery i związanym z nim tokenem GGC. Warto nadmienić, że podobnie jak BitBay, GG International posiada polskie korzenie. GG World Lottery to pierwsza, światowa loteria online działająca w oparciu o licencjonowane, krajowe loterie online. Stale rosnący zespół GG International posiada wieloletnie doświadcze-
42
nie w branży loterii, pierwsze kroki stawiał już w 2009. Dostrzeżenie ogromnego potencjału branży w połączeniu z ciężką pracą pozwoliło firmie osiągnąć status istotnego gracza na tym rynku. Choć może wydawać się to niewiarygodne, branża loterii jest warta więcej niż branża filmowa w USA. Portfolio dokonań firmy jest bogate. Pierwszym spośród dotychczasowych sukcesów było stworzenie od podstaw oprogramowania WhiteLot-
to. Jest to oprogramowanie działające w modelu white label dla stron oferujących losy najpopularniejszych loterii na całym świecie. W chwili obecnej korzysta już z niego kilkunastu partnerów biznesowych firmy z całego świata, a liczba ta stale rośnie. Poza atrakcyjnym wyglądem, WhiteLotto zapewnia rozbudowany CRM i liczne narzędzia ułatwiające prowadzenie biznesu. Sukces stworzonego oprogramowania pozwolił firmie na osiągnięcie sta-
www.e-play.pl
bilności finansowej oraz możliwość rozpoczęcia prac nad odważnym i ambitnym projektem, jakim jest GG World Lottery. Mając świadomość niewykorzystanego potencjału kanału online oraz zastrzeżeń wobec tradycyjnych loterii, GG International stworzyło wyjątkowe na skalę światową rozwiązanie. Generator Liczb Prawdziwie Losowych (TRNG – True Random Number Generator). Rozwiązanie to działa w oparciu o naturalną losowość świata i wykorzystuje podstawy fizyki kwantowej. System pomyślnie przeszedł testy Gaming Laboratories International, uznanego autorytetu w branży gamingowej i otrzymał certyfikację dla silnie regulowanych jurysdykcji. GLI jest liderem w dziedzinie testowania loterii i rozwiązań branży gamingowej, cieszącym się zaufaniem regulatorów w 475 jurysdykcjach na świecie.
działalności na szczególnie atrakcyjnych rynkach wschodzących. Poza Afryką, już wkrótce uruchomiona zostanie loteria w Peru (https://somoslotto.pe), co zapoczątkuje istnienie GG World Lottery na rynkach Ameryki Południowej. Uzyskaliśmy również informacje, że kolejnym celem firmy jest Azja, gdzie loterie cieszą się ogromną popularnością. Szybki rozwój stał się możliwy dzięki przeprowadzonej głównie we własnej sieci kontaktów zbiórce, podczas której oferowany był token GGC. Działanie to było podyktowane faktem, iż firma chciała uniknąć większego rozgłosu ze względu na złą opinię jaką miały inne projekty pozyskujące
środki poprzez ICO, czy inne formy crowdfundingowe. Poza udowodnioną i potwierdzoną w praktyce wiarygodnością projektu, atrakcyjności ofercie dodawał fakt, że dla posiadaczy tokenów przewidziane są kwartalne bonusy. Warto zauważyć, że projekt jako jeden z bardzo nielicznych zrealizował z powodzeniem wszystkie założenia przedstawione w opublikowanym niemal dwa lata temu whitepaper. Projekt bez wątpienia będzie rozwijał się coraz bardziej, co szczególnie powinno ucieszyć posiadaczy tokenów GGC, które będą dostępne w obrocie na giełdzie BitBay do handlu w parze BTC/GGC. n
Równolegle z pracami nad częścią techniczną firma pozyskała liczne licencje na prowadzenie oficjalnych, krajowych loterii online. Bardzo szybko uruchomiono pierwszą z nich https://lottozambia.com. Jak widać, strategia firmy zakłada rozpoczęcie
43
www.e-play.pl
Partnerem Tytularnym Ekstraligi Badmintona Po raz pierwszy w swojej historii liga badmintona w Polsce będzie miała swojego Partnera Tytularnego. Została nim marka LOTTO, której właścicielem jest Totalizator Sportowy. Spółka podpisała roczną umowę współpracy z Polskim Związkiem Badmintona.
L
OTTO Ekstraliga Badmintona, która do tej pory była znana pod nazwą Drużynowe Mistrzostwa Polski, startuje z pełną mocą. 14 najlepszych klubów badmintona w Polsce rozpocznie rywalizację w listopadzie i potrwa ona do maja. W sezonie 2019/2020 zostanie rozegranych 5 kolejek rundy zasadniczej, półfinał i finał. – To nie przypadek, że Totalizator Sportowy, właściciel marki LOTTO, został Partnerem Tytularnym Ekstraligi Bad-
mintona. Od wielu lat jesteśmy związani z tą dyscypliną sportu wspierając między innymi takie wydarzenia jak Narodowe Dni Badmintona. Podpisanie umowy z Ekstraligą Badmintona jest kolejnym krokiem we współpracy z tą rozwijającą się dyscypliną sportu – powiedziała Aida Bella, Dyrektor Biura Rzecznika Prasowego.
marki LOTTO, pozwoli na podniesienie poziomu organizacyjnego, a w dłuższej perspektywie również sportowego całej ligi. Marka LOTTO jest widoczna w większości wiodących dyscyplin sportu w naszym kraju, teraz przyszedł czas na badminton – stwierdził Marek Krajewski, Prezes Polskiego Związku Badmintona.
– Mogę śmiało stwierdzić, że wkraczamy w zupełnie nowy etap rozwoju badmintona w Polsce. Współpraca z Totalizatorem Sportowym, właścicielem
Środki otrzymane od partnera zostaną przeznaczone na działania marketingowe, jednolitą identyfikację wizualną hal, na których będą rozgrywane
45
Październik/Listopad 2019
mecze oraz program informatyczny do obsługi rozgrywek. Rozgrywki ligowe badmintona w Polsce mają długą i bogatą historię. Do tej pory zostało rozegranych z przerwami 46 sezonów. W poprzednim roku najlepszym klubem okazał się ABRM Warszawa, który w finale pokonał utytułowany SKB Litpol-Malow Suwałki. Obecnie czekać nas będą dodatkowe emocje za sprawą możliwości spadku. Ostatnia drużyna w tabeli spada do 1 ligi, a przedostatnia rozegra mecz barażowy. ◆◆◆ Historia badmintona w Polsce W Polsce ta forma raczej zabawy niż sportu przewędrowała w XVIII wieku z Francji (francuska moda doworska) i funkcjonowała jako wolant. Dowodem na to jest (za A. Szalewiczem) obraz olejny namalowany w 1733 roku przez nadwornego malarza Augusta II, przedstawiający czteroletniego księcia Augusta Sułkowskiego z rakietką i lotką piórową” [Szalewicz 2002; s.12]. Więc można śmiało powiedzieć, że prekursorami tej dyscypliny w naszym kraju był król Polski August III wraz z księciem Aleksandrem Sułkowskim. którzy przebywali przez wiele lat na dworze Ludwika XIV – króla Francji, gdzie poznali zasady tej dworskiej zabawy. Slady zainteresowania wolantem dostrzec mona u przedstawicieli polskiej literatury
46
jak: Stanisław Staszyc, Józef Ignacy Kraszewski, Juliusz Słowacki. Nazwa wolant funkcjonowała w Polsce do drugiej polowy XIX wieku, kiedy to pojawiła się angielska nazwę tej zabawy – badminton. Pierwsza wzmianka o badmintonie w polskiej prasie pojawiła się 20 maja 1883 r. w Kurierze Warszawskim, gdzie badminton obok tenisa, krykieta i „innych gier ogrodowych, angielskich i francuskich” był polecany jako „(…) najlepszy środek przeciw nudom podczas pobytu na letnich mieszkaniach i w krajowych zakładach kąpielowych” [za: A. Szalewicz 2002; s. 15]. W 1901 roku pojawia się podręcznik E. Cenara „Gry i zabawy ruchowe” wyd. przez ZPG Towarzystw Sokolich, z obszernym opisem techniki i przepisów gry w badmintona. W 1964 roku przy ZG TKKF została powołana Społeczna Komisja Kometki, która przez 13 lat pełniła nadrzędną funkcję w organizacji badmintona w Polsce. W 1977 roku organizacja ta uzyskała zgodę ZG TKKF na powołanie Polskiego Związku Badmintona
(PZBad). Zjazd założycielski odbył się 29 maja 1977 w Głubczycach, gdzie przedstawiciele dziewięciu klubów podpisali deklarację o przystąpieniu do Polskiego Związku, powołując zarząd tymczasowy. 28 sierpnia 1977 r. Związek został zarejestrowany, a pierwszy Walny Zjazd delegatów, który odbył się 7 listopada 1977 roku, dokonał wyboru władz, ustalenia kierunków działania oraz zatwierdził statut. Od tej chwili badminton zaczął być traktowany na równi z innymi sportami włączonymi w struktury Głównej Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki. Powołano 10 Okręgowych Związków Badmintona, zaczęto organizować kursy instruktorskie oraz studia trenerskie. W 1978 roku PZBad przystąpił do Europejskiej Unii Badmintona, a w 1981 roku Międzynarodowe Mistrzostwa Polski zostały włączone jako stała pozycja, do kalendarza International Badminton Federation (obecnie World Badminton Federation-WBF). Od 1992 roku, kiedy to na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie badminton stał się dyscypliną olimpijską, sport ten osiągnął prestiż równy innym dyscyplinom. reprezentanci Polski uczestniczyli we wszystkich turniejach olimpijskich. Obecnie w strukturze PZBad funkcjonuje 14 Wojewódzkich Związków Badmintona, liczba klubów i zawodników rośnie. Poza tym co najmniej kilka tysięcy osób uprawia w Polsce badminton rekreacyjnie, organizowane są liczne turnieje dla amatorów. Szkolny Związek Sportowy opracował przepisy "niepełne" na użytek organizowanych Wojewódzkich Igrzysk Młodzieży Szkolnej (młodzież szkół podstawowych) i Gimnazjady. n
Październik/Listopad 2019
– ważne wydarzenie w igamingu w Europie 22 sierpnia oficjalnie ogłoszono, że wystawa SiGMA '19 odbędzie się w dniach 27-29 listopada 2019 r. Wydarzenie odbędzie się w MFCC w Ta'Qali na Malcie i będzie okazją do ekspansji biznesowej i zawierania transakcji branży igamingowej - dla firm i osób uczestniczących w wydarzeniu.
O
rganizatorzy tego wydarzenia wyjaśnili, że spodziewają się, że będzie w nim 12.500 uczestników, reprezentujących ponad 2.500 podmiotów związanych z tą branżą i wystąpi podczas wykładów ponad 200 prelegentów. Organizatorzy oczekują obecności przedstawicieli z ponad 80 krajów na całym świecie oraz udziału w wydarzeniu 400 różnych sponsorów i wystaw-
48
ców. Kalendarz wydarzeń SiGMA zawiera również pełen zestaw eventów - podczas gdy wszystkie drogi branży igamingowej wciąż prowadzą na ten szczyt w listopadzie, targi są wspierane przez liczne lokalne i globalne wydarzenia odbywające się przez cały rok pod hasłem SiGMA Roadshow.
umożliwienie uczestnikom zdobycia okazji do nawiązania kontaktów z liderami branży iGaming. Pomoże im to w zawarciu transakcji z największymi markami na świecie, a także w kontaktach z wiodącymi dostawcami i ułatwi uzyskanie wsparcia od podmiotów stowarzyszonych.
Głownym celem tej imprezy, zgodnie z poprzednimi edycjami, będzie
To będzie już szóste takie wydarzenie. Każdego roku koncentrowano się na
www.e-play.pl
konkretnym obszarze branży, i to tym roku jest podobnie. SiGMA '19 szczególnie podkreśli, w jaki sposób sztuczna inteligencja i technologia blockchain może być wykorzystana w ekosystemie iGaming. W oświadczeniu organizatorzy wyjaśnili: „Jako prawdziwe światowej klasy wydarzenie z elitarną grupą delegatów, decydentów i liderów koncepcyjnych napływających z całego świata, SiGMA z dumą nazywa siebie Światową Wioską iGamingu. Poprzez zaangażowanie w jakość i lata udanych poprzednich edycji, SiGMA rozwinęła silną markę, przekształcając się w globalnego wpływowego wystawcę i organizatora, który może ułatwiać zawieranie największych transakcji w sektorze iGaming. Ta globalna postawa jest wzmocniona ekspansją Grupy w Azji, a inauguracyjne targi SiGMA Manila odbędą się już w czerwcu 2020 r.” Podczas gdy główne wydarzenie targowe odbędzie się w listopadzie, SiGMA już pracuje nad stworzeniem wielu lokalnych i globalnych wydarzeń, które doprowadzą do tej wystawy. Poszczególne dodatkowe eventy odbywają się pod marką SiGMA Roadshow i dają możliwość tym, którzy nie będą w stanie uczestniczyć w wydarzeniu listopadowym, okazję zobaczyć innowacje, a także nawiązać kontakt z menedżerami i delegatami z ich obszaru.
iGaming. Będzie 12 kategorii, które zostaną uwzględnione w prezentacji nagród. To wydarzenie zbiera pieniądze dla instytucji charytatywnych na całym świecie. Organizatorzy zapraszają wszystkich związa-
nych z biznesem igamingowym do wzięcia udziału w tym wydarzeniu, jeszcze można zarezerwować swoje bilety na poszczególne eventy i prelekcje pod adresem https://sigma. com.mt/register/ n
Podczas listopadowej imprezy po raz kolejny odbędzie się Pitch SiGMA, który zapewni młodym i innowacyjnym firmom start-upom miejsce na pierwszym planie. Daje im to możliwość zdobycia cennej ekspozycji na podłodze Expo, a także nawiązania kontaktów i zdobycia potencjalnego finansowania. Daje im to także możliwość poznania kadry kierowniczej i innowatorów, którzy mogą pełnić rolę mentorów pomagających w zakładaniu firm. Podczas imprezy odbędą się również Malta Gaming Awards, które podkreślają historie sukcesu z całego świata
49