2009 - nr. 1 by IZB, passie voor missie

tijding

In dit nummer onder andere: • kan een aap bidden? • afscheid van een dynamische vrouw • weet je wat de echo zei? • Huiskring Spangen: ‘Agenda’s kennen we niet…’

Informatieblad van de IZB • 71e jaargang nr. 1 voorjaar 2009

voo r a f

D oo r M . E . b r a k

Het is mooi geweest Nu de discussie over de pensioenleeftijd volop gaande is, ga je je bijna schuldig voelen wanneer je een paar jaar vóór de AOW-leeftijd het arbeidsproces uitstapt. Nu mijn vertrek aanstaande is, probeer ik me aan dat gevoel te ontworstelen. Na ruim 45 jaar (nee, niet al die jaren bij de IZB!) in loondienst gewerkt te hebben, is het mooi geweest. En om je heen kijkend, mag je heel dankbaar zijn voor het feit, dat je in een veeleisende baan het einde van je loopbaan haalt zonder opgebrand of uitgeblust te zijn. Het kan raar lopen in het leven. Op school vond men dat ik het onderwijs in moest, mijn vader meende dat ambtenaar op een gemeentehuis wel wat voor me zou zijn en zelf dacht ik aan maatschappelijk werk. Het ging gelukkig totaal anders, want voor geen van deze beroepen zou ik geschikt geweest zijn. Ik heb het nooit zo over ‘Gods plan met mijn leven’; daar heb je als mens geen inzage in. Ook het woord ‘roeping’ gebruik ik zelden; je kunt je daar gemakkelijk mee in de vingers snijden. Maar als je aan het eind van een weg staat – en zo beschouw ik dit moment – overzie je die. Mijn conclusie is: ik heb een levenstaak gekregen, die op een bijzondere manier bij mij paste. Van loopbaanplanning was geen sprake, maar er waren voortdurend mensen, die vonden dat ik iets kon of moest doen. Zo groeiden de taken en verantwoordelijkheden en werd het voor mijzelf steeds boeiender. Het is goed om nu te vertrekken. Voor de organisatie en voor mezelf, want het moment van de voorspelbaarheid nadert: ‘Dat heb ik allemaal al eens gezien of meegemaakt’. Wie dat gaat zeggen, moet weggaan. Het is tijd voor nieuwe mensen. En voor mij is het tijd om over te schakelen naar een wat lagere versnelling, want de motor heeft altijd heel veel toeren gemaakt. Elders in de kerk kan ik als vrijwilliger mijn ervaringen ten nutte maken en schrijven blijf ik zeker doen. U zult – als ik de gezondheid krijg – vast nog wel eens iets van mij lezen of horen. Toen ik aantrad bij de IZB zaten we met een handjevol mensen in één kantoorpand. Nu zijn er handenvol collega’s, verspreid over drie panden. Er was veel groei in het werk, vooral doordat de gemeenten gingen zien, dat zij niet kunnen leven zonder missionair te zijn. Wat heb ik veel mooie dingen gezien! Er waren ook negatieve en verdrietige gebeurtenissen, die onbegrijpelijk waren. Het was gewoon allemaal mensenwerk, waarin ieder zijn gezegend en soms ook schuldig aandeel had. Ik groet u hartelijk! Moge het u als IZB-getrouwen, dus als mensen die het belangrijk vinden dat het Evangelie de wereld ingaat, goed gaan! Moge het de IZB goed gaan! Geprezen zij onze God, die ons dag aan dag draagt!

Marja Brak, e-mail: m.brak@izb.nl

bezinning

Kan een aap bidden?

D oo r w. de k k e r

Religie is vandaag weer in. Dat is wel eens anders geweest. Calvijn lijkt dit jaar ook weer in. Waarom? Dat weet je zelden precies met een hype. Misschien heeft al die belangstelling meer met het woord calvinistisch te maken dan met de persoon van Calvijn zelf. Te pas en te onpas wordt immers over calvinisme gesproken.

Het woord calvinistisch wordt gebruikt wanneer het gaat over hard werken, perfectionisme, zuinigheid en ook wel bekrompenheid. Behalve dat Calvijn zelf heel hard werkte, heeft dit alles niet veel met hem te maken. De directe aanleiding voor het Calvijn-jaar is, dat hij 500 jaar geleden geboren werd. Ook nog een heel andere naam kom je dit jaar steeds tegen, namelijk die van Darwin, die 200 jaar geleden geboren werd. Zo is 2009 het Calvijnjaar én het Dawin-jaar.

Calvijn tegen Darwin? Een interessante vraag is: wat zou Calvijn van Darwin hebben gevonden? Zo’n vraag is lastig, want Calvijn leefde 300 jaar eerder. Toch leefde Calvijn niet meer in de Middeleeuwen. Hij stond aan het begin van een nieuwe tijd in Europa. De tijd waarin hij leefde, was de tijd van Renaissance en Humanisme, van de opkomende wetenschap, ook de natuurwetenschap. Calvijn was daar niet afkerig van. Voor de sterrenkunde had hij bijvoorbeeld grote bewondering. En alsof hij al iets vermoedde van de hedendaagse discussies tussen orthodoxe christenen over schepping en evolutie, over Andries Knevel en de EO, schreef hij dat we Genesis 1 niet helemaal letterlijk moeten lezen, maar dat Mozes zich in de beschrijving van de schepping heeft aangepast bij het begrip van eenvoudige mensen. Al dat spreken over ‘letterlijk’ met betrekking tot de Bijbel, als betrof het bijbels onderricht exacte wetenschappelijke informatie, is van veel later tijd. Calvijn had grote eerbied voor de wetenschap en hij was

tegelijk diep gelovig. Hij zou ook vandaag behoren tot die mensen, die niet op voorhand een tegenstelling maken tussen geloof en wetenschap. De gedachte dat de Bijbel exacte wetenschappelijke informatie zou bevatten over het ontstaan van hemel en aarde, die vind je bij hem absoluut niet.

Biddende aap? Calvijn zou intussen wel zeer tekeer gegaan zijn tegen mensen, die op grond van Darwins evolutietheorie de conclusie zouden trekken, dat de mens niet veel meer is dan een veredelde aap. In dat geval zou Calvijn zeggen: heb je dan wel eens een aap zien bidden? Nee, natuurlijk niet. En heb je wel eens van mensen gehoord die niet bidden? ‘Zeker Calvijn, die zijn er genoeg’, zijn wij dan misschien geneigd te antwoorden. ‘Klopt dat echt? ’, zou Calvijn antwoorden. Let eens op alle godsdiensten, die er in de wereld zijn. Overal wordt gebeden. En de

Calvijn

bezinning

‘Al die hele en halve religiositeit is niet zo interessant’ sisme’ als gebrek aan lef om zonder God te leven. Maar Calvijn zou zeggen: het zit anders. Het zaad van de godsdienst ontkiemt steeds weer op een of andere manier, omdat God zelf dat heel diep in de diepste lagen van de ziel heeft gestrooid, toen Hij de mensen schiep.

Darwin mensen, die zeggen: bidden is onzin? Houden ze dat vol? In hun diepste nood roepen ze ineens weer om hun moeder én om God. Bij een ramp die op de televisie te zien is, is het ‘O my God’ niet van de lucht. De mens is geen veredelde aap. De mens is een heel bijzondere schepping van God en dat merk je daaraan dat godsdienst onuitroeibaar is. Calvijn zegt het zó: God heeft het zaad van de godsdienst (semen religionis) in ieder mens uitgestrooid. Vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw waren er onderzoekers die dachten: misschien verdwijnt de religie in het moderne WestEuropa wel helemaal. In zeker opzicht kregen ze gelijk. Steeds minder mensen in West-Europa gaan naar de kerk. In een ander opzicht kregen ze echter geen gelijk, want intussen noemt wel 60% van de bevolking in Nederland zich ‘Ietsist’. Men zegt: ik ben niet echt christelijk of moslim, maar ik geloof wel, dat er ‘Iets’ is, een hogere macht, een oergeheim achter alle dingen. Vreemd. ‘Vooral ook erg halfslachtig’, zei onze minister Ronald Plasterk eens. Wie niet meer in God gelooft moet consequent durven zijn en atheïst worden. ‘Iet-

Bijbels fundament? Is het bijbels wat Calvijn beweerde? De uitdrukking ‘het zaad van de godsdienst’ komen we zo letterlijk in de Bijbel niet tegen. Maar de gedachtegang wel. Bijvoorbeeld in Handelingen 17, de rede van Paulus op de Areopagus. Paulus maakt een wandeling door Athene met al z’n afgodsbeelden, wordt daar inwendig boos over, maar zegt vervolgens niet tegen de Atheners: jullie zijn bezig met onzin. Hij zegt: jullie zijn allemaal op zoek naar God of je Hem ook al tastende zou kunnen vinden. Dat is niet vreemd, want wij horen van nature allemaal bij God. Wij zijn zelfs van zijn geslacht (Hand. 17:22-28). Dat lijkt wel behoorlijk op wat Calvijn zegt. Calvijn haalt zijn gedachten verder vooral ook uit Romeinen 1:18-23 en Romeinen 2:14-16.

Kan Calvijn ons helpen? Is het voor ons vandaag belangrijk naar Calvijn te luisteren? Mijn antwoord is, dat we hem niet zonder meer in alles hoeven te volgen. Maar Calvijn heeft in zijn tijd, waarin alles op z’n kop stond, houvast gezocht bij de Bijbel en is daar toen als geen ander opnieuw doorheen gekropen. Het zou wel heel dom en hoogmoedig zijn

‘De mens is geen veredelde aap’ 4

wanneer wij zouden zeggen, dat wij daar niet iets van zouden kunnen leren. Natuurlijk zijn we dan niet meer in alles geïnteresseerd. De uitvallen naar de RoomsKatholieke Kerk van zijn dagen ervaren wij bijvoorbeeld als behoorlijk tijdgebonden. Dat komt omdat die kerk intussen niet meer dezelfde is als toen. Maar de mens zelf is niet zoveel veranderd. Wat Calvijn opmerkt over het religieuze zoeken van mensen, het menselijk verlangen naar God en tegelijk de blijkbaar onuitroeibare neiging om in plaats van de ware God allerlei andere goden en machten te gaan dienen, dat alles is nog hoogst actueel. Calvijns gedachten hierover kunnen ons daarom juist ook vandaag helpen. Het is immers niet denkbeeldig, dat onze buurman moslim is, aan de overkant een hindoe woont, een vriendin van ons de laatste tijd aan boeddhistische meditatie doet en een collega op het werk zegt, dat hij eigenlijk niet gelooft, maar soms denkt, dat er misschien toch wel ‘Iets’ is. Hoe kijk je dan vanuit je eigen geloof tegen al deze mensen aan? Calvijn zou zeggen: je moet het zó zien, dat God die de Schepper is van al deze mensen, het zaad van de godsdienst in hun harten heeft gestrooid. Niemand is los van de ene ware God, de Schepper van alle mensen.

Thuis komen Ik vind dat een belangrijke gedachte. Nu we als christenen een minderheid worden in de samenleving dreigt namelijk het gevaar, dat we denken, dat onze God ook de God is van een minderheid en dat Hij met al die andere mensen, die zeggen niets met Hém te hebben, ook Zelf niets heeft. Soms kopt een krant: ’Het gaat niet goed met God in Nederland’. In het artikel dat volgt, staat dan bijvoorbeeld dat de kerkgang weer heel

co l umn jacobi J jou r naa l

sterk is teruggelopen. Dat laatste is bijzonder jammer, want door de kerkgang na te laten ontnemen mensen zich een belangrijke kans om God echt te leren kennen en een relatie met Hem op te bouwen. Maar de kop van het artikel is onzin. God was de God van Nederland al lang voor de zendelingen hier kwamen. Wanneer de mensen, die hier toen woonden niet Zijn mensen waren geweest, hadden ze nooit de boodschap over Hem begrepen, waren ze zeker geen christen geworden. Wanneer nu vandaag mensen het christelijk geloof de rug toekeren, blijven ze daarmee evengoed Gods mensen. God heerst in oordeel en genade. Hij plant en Hij rukt uit. Hij geeft perioden van geloofsbloei en ook de geloofsafval gaat niet buiten Hem om. Calvijn zou zeggen: dat is Zijn verkiezend handelen. Het is soms om van te huiveren. Want afval en ontrouw blijven niet ongestraft. Maar in en door alles heen blijven mensen Gods schepselen met wie Hij een plan heeft. Dat vooral moeten we in onze tijd van afval en multireligiositeit niet vergeten. In feite is al die hele en halve religiositeit in zichzelf niet zo interessant. Interessant is Hij, die ons geschapen heeft en de kiem van godsdienst in ons heeft gelegd. Aan ons intussen de taak om deze enige God, Vader en Schepper te blijven verkondigen. Dat dit zin heeft bewijst de praktijk. Dan is er bijvoorbeeld iemand op een Alphacursus, die is aan komen waaien uit het ‘niets’, zeggen wij dan. Maar dat is natuurlijk niet zo. Het was de wind van God, die haar dreef. Op een gegeven moment komt de vraag: is dit nu allemaal nieuw voor jou wat je hier hoort? Het antwoord is: ja, aan de ene kant wel, een heleboel feiten en namen ken ik niet. Anderzijds voelt het ook vertrouwd; net alsof nu eindelijk in mijn leven het kwartje valt. Net alsof ik antwoord krijg op datgene waar ik al heel lang naar op zoek was. Calvijn zou zeggen: dat is ook zo. Nu kom je eindelijk thuis bij die God die al zo lang naar jou op zoek was.

In het licht van 3D Arjan Markus, missionair predikant Jacobikerk, Utrecht Ze kwamen met 25 personen op bezoek in de Jacobikerk, een groep Pabo-studenten van de Hogeschool Utrecht. Een docent had gevraagd of dat mogelijk was. Het bezoek stond in het kader een van vak, waarin ze kennismaakten met een aantal religies. De moskee hadden ze al gehad, de synagoge ook en een rooms-katholieke kerk. Nu wilden ze kennismaken met een protestantse kerk. In één van de gotische koren van onze kerk, heb ik ze ontvangen. Daar valt het licht van boven door de hoge ramen ruimhartig naar binnen. Alsof God je in het zonnetje zet. Voor het licht werd dus gezorgd en ik zorgde voor koffie en koekjes. Ik was wel nieuwsgierig naar hun religieuze achtergrond. Op een enkele atheïst na, bleken de meesten te geloven dat ‘er iets is’. Op hun beurt wilden zij weten over mijn protestantse geloofsachtergrond. Ik heb ze uitgelegd waarom de Bijbel zo centraal aanwezig is in ons kerkgebouw. We hebben even bij het grote doopvont gestaan en bij de avondmaalstafel voor in de kerk. Er viel heel wat te vertellen, want zij hadden heel erg veel te vragen. ‘Als God er is, waarom zorgt Hij er dan niet voor dat het allemaal wat duidelijker is dat Hij bestaat?’ ‘Hoe weet je dat je in Jezus God tegenkomt?’ ‘Waarom vinden jullie dat verhaal van Jezus aan het kruis zo belangrijk?’ Tja, vragen stellen is makkelijker dan antwoorden geven. Ik besloot een verhaaltje te vertellen, dat ik ooit ergens gelezen heb. Het gaat over een driedimensionaal wezen, de Bol. De Bol besluit op een goede dag Platland te maken: een tweedimensionale wereld (met alleen lengte en breedte) met 2D-wezens. Eerst leven de 2D-wezens in harmonie, maar dan vergeten ze wie de Bol is en Platland wordt een hel. De Bol wil graag weer in contact komen met hen, om ze de goede weg te wijzen. Maar hoe? De 2D-wezens kunnen zich niet eens voorstellen wat een 3D-wezen is. Ze hebben geen idee van de derde dimensie. Uiteindelijk besluit de Bol om zelf naar Platland te gaan. Maar 3D past niet in 2D. Als hij in Platland verschijnt, is hij daar 2D: een volmaakte Cirkel. De Platlanders vinden de Cirkel irritant en ruimen hem uit de weg. Dat is het einde van de Cirkel, maar niet van de Bol. 3D is veel groter dan 2D. De Bol keert terug in Platland, weer als Cirkel. Sommige Platlanders gaan daarom geloven dat de Cirkel meer is dan een cirkel en zo komen ze in contact met de Bol. De Pabo-studenten keken me aan, sommige knikten begrijpend. Ondertussen scheen het licht door de hoge ramen nog steeds onverstoorbaar naar binnen. Alsof God hen uitnodigde om ook eens omhoog te kijken, verder dan hun eigen dimensies. Je vraagt je af op zo’n middag of die studenten de Bron van het licht zelf ooit zullen ontdekken. Als je kijkt naar de mogelijkheden van God, dan is er toch een grote kans dat dat zal gebeuren?

I N T E RV I E W

D oo r W. D E KK E R E N D . P H . C . L O O I J E N

Afscheid van een dynamische vrouw Het moet, maar eerlijk gezegd vinden we het nog een raar idee. Marja Brak gaat stoppen bij de IZB. Eind april trekt ze de deur achter zich dicht. We nemen de kans waar om op te diepen wat zij aan geschiedenis met zich meedraagt. Want waar was ze eigenlijk niet bij betrokken?

‘Ds. B.J. Wiegeraad, de eerste predikantdirecteur van de IZB, sprak in mijn geboortedorp Zegveld op een door de jeugdvereniging georganiseerde gemeenteavond. Die avond moest ik openen en toen dacht hij: Dat meisje kan wel wat en ik heb binnenkort een nieuwe secretaresse nodig... Zo is het gekomen.’

Jongerenwerk ‘Al snel kwam ik via de IZB in de landelijke Dabar-commissie. Dat waren voor het merendeel studenten en het was een geweldig leuke club. De jaarlijkse instructiedag in de Utrechtse Immanuëlkerk met honderden jongeren die Dabar-werk zouden gaan doen op campings waren heel bijzonder. Met Ad Alblas aan het orgel begonnen we altijd met psalm 149 in de nieuwe berijming. Dabar was eigenlijk veel meer vorming dan evangelisatie: je leerde er als jongere over je eigen geloof nadenken en praten. Dabar was de voorloper van het jeugdevangelisatiecentrum ‘De Windroos’ en werd daar ook in opgenomen. In 1973 en 1974 vonden er gesprekken plaats tussen HGJB en IZB. In onze gemeenten waren koffiebars ontstaan, die tegen Youth for Christ aanleunden, en vakantiebijbelclubs die met materiaal van ‘Timotheüs’ werkten. Dat

was niet altijd even gereformeerd en de tijd leek rijp voor een eigen missionaire jongerenbeweging. Ik werd als jonkie binnen de IZB bij de opzet betrokken. Met jeugdevangelist Gert van den Bos kwam er iemand in huis die een nieuwe toon zette: een directe manier van spreken over het geloof, maar ook over ethische vragen die elders vaak niet aan bod kwamen. We hielden de eerste kerstconferentie met zo’n 100 mensen en de daarop volgende jaren vond er steeds opnieuw een wonderbare vermenigvuldiging plaats, totdat de 1000 dicht genaderd werd. Heel vernieuwend was ook het Windroos-blad ‘Windstreken’, zowel qua toon en inhoud als qua opmaak.’

Nieuwe activiteiten ‘Begin 1980 startten we samen met HGJB en GZB een jaarlijkse jongerenzendingsdag. Op de eerste dag in De Flint in Amersfoort kwamen 1.300 jongeren af, terwijl er maar 1.000 in konden. Boze en teleurgestelde jongeren die naar huis moesten… Het jaar daarop weken we uit naar Dronten. Het was hartje winter en de wegen waren onbegaanbaar, maar er kwamen… 2.700 jongeren! Ik mocht die dagen presenteren. Dat betekende veel stress vooraf, maar het was ook prachtig, want voor een zaal staan is iets wat ik graag doe. ‘De Windroos en de jongerenzendingsdagen stelden de Gereformeerde Bond wel op de proef. Door het niet schuwen van onderwerpen, de keuze van muziek en werkvormen ontstonden er voortdurend

discussies in kerkenraden. Ook tussen de bonden onderling. Ik heb in die jaren geleerd wat de IZB-stijl is: Doe geen dingen omdat je vernieuwend wilt zijn; ze moeten het doel dienen. Ga vervolgens niet opzij voor kritiek, maar luister ernaar en leg uit waarom je het doet zoals je het doet. Als vervolg op het werk van De Windroos ontstond het 25+ werk, puur vormingswerk. Samen met ds. Bert Westland en later ds. Bert de Leede – en een werkgroep van enthousiaste vrijwilligers – organiseerde ik conferentiedagen, een vakantievormingsweek voor gezinnen en een winterconferentie. De deelnemers behoorden tot het kader van de gemeenten. Die kwamen om bij te tanken, want niet zelden leden ze in hun gemeente onder een zekere starheid of bloedeloosheid. Er waren ook grote groepen kinderen en tieners via eigen programma’s bij dit werk betrokken. Van de ouders van toen hoor ik nogal eens hoeveel dat voor hen betekend heeft.’

Voorbij Al deze werktakken vind je nu niet meer bij de IZB. Zeg je: het was opgaan, blinken en verzinken? De IZB was door de jaren heen goed in aanjagen, maar had en heeft ook de moed om het roer om te gooien als de tijd dat vraagt. Ik treur er niet om dat dingen voorbijgaan. Ze hebben vrucht gedragen, want mensen met visie hebben we weten vast te houden. Dat is een zegen gebleken voor de hele kerk, in al haar breedte. Het verbaast

Vaak op het podium

me wel dat we destijds zo goed wisten in te spelen op wat in de lucht zat. En dat we met het weinige wat we in huis hadden en met gemotiveerde vrijwilligers in staat waren iets goeds neer te zetten.’

In 1992 beginnen de plannen rond De Herberg. Hoe kijk je er op terug? ‘Wonderlijk was hoe opeens De Pietersberg beschikbaar kwam en bewonderenswaardig was de enorme dynamiek die ds. G. de Fijter als coördinator van het project inbracht. Ook van dat werk gold: we wisten niet waar we aan begonnen, maar de IZB durfde het in een combinatie van geloof en zakelijkheid – er werd en wordt altijd ook goed gerekend – dit nieuwe werk aan.’ Hoe zou je de visie en de stijl van de IZB willen typeren? ‘Er is altijd geprobeerd te verwoorden hoe het gereformeerd zijn in gesprek kan zijn met de cultuur. Dat is niet gemakkelijk, want in onze achterban en in onszelf zit ook een neiging om alles maar bij het oude te laten. Anderzijds ging het ook vanzelf:

wanneer je naar buiten treedt om anderen met het evangelie in aanraking te brengen, verandert er ook iets in jezelf. Je zult mij niet horen zeggen dat de IZB grote missionaire prestaties heeft geleverd, in de zin van mensen weer de kerk in krijgen. De waarde van de IZB ligt mijns inziens allereerst in de revitalisering van onze gemeenten en de missionaire bewustwording van gemeenteleden. Anders was er in de Gereformeerde Bond maar één kleur geweest en waren er veel meer mensen en gemeenten uit de Protestantse Kerk getrokken. Het verwijt dat we nogal eens kregen, was dat we de eenheid in gevaar brachten. De IZB werd gezien als de meest – of een té - progressieve bond en werd min of meer gedoogd. Ik heb de spagaat vaak aan den lijve ervaren: je wilt naar buiten met het evangelie, maar de evangeliserende instantie – de gemeente – moet het kunnen meemaken. Dat geldt vooral voor ons evangelisatieblad ECHO. Daar kwam ook de meeste kritiek op. Af en toe zonk de moed me in de schoenen, maar de volhar-

ding en de trouw van veel mensen in het evangelisatiewerk in onze gemeenten maakten me dan weer beschaamd. Doorgaan jij!’

En dat anderen hun heil zochten bij parakerkelijke organisaties als Agapè vond je geen probleem? ‘Ja, dat vond ik wél erg. Ik ben zeer trouw aan mijn afkomst, heb voldoende buiten de deur gekeken om te constateren dat het nergens beter is. Dat (groepen uit) onze gemeenten naar evangelische organisaties gingen, vond ik moeilijk. We hebben er

‘Spuigat’ van Marja Brak, de eerste column in onze kring?

Vakantie-vormingsweken organiseren

Start landelijke Herbergstenenactie in Polsbroek

ook niet adequaat genoeg op gereageerd. Zo deden we een beetje halfslachtig mee aan de actie ‘Er is hoop’. Gemeenten dachten soms bij andere organisaties meer dynamiek te vinden en daarmee meer missionair succes te kunnen behalen. Maar als ik nu om mij heen kijk, zie ik geen enkele organisatie in Nederland die missionair vernieuwend is of succesvol genoemd kan worden. We hebben het initiatief weer naar ons toegetrokken toen we in 1996 bewust aanhaakten bij de Alpha-cursus. Soms met enige inhoudelijke reserve, maar toch. Al vier jaar eerder trouwens hadden we in de gaten dat de geloofscursus hét nieuwe middel zou worden. Dat is te danken aan ds. René van Loon, die bij ons aanklopte voor de uitgave van zijn Oriëntatiecursus Christelijk Geloof. Die is en wordt nog steeds veel gebruikt en met zegen! En vervolgens introduceerden wij met CGK en GKV de Emmaüs-cursus.’

Hadden we dingen dan anders moeten doen? Hebben we de boot gemist? ‘In de missionaire projecten, waaraan evangelisten en missionair predikanten zijn verbonden, zijn we veel professioneler geworden. Dat geldt ook van de toerusting die we in gemeenten geven. Op deze beide punten hebben we heel veel in huis, waarvan de kerk ook breder kan profiteren.’

Waar gaat het naar toe? Waar hoop je op? Wat raad je ons af? ‘Het is de kunst te kijken waar de wind vandaan komt en hoe je daar het beste op kunt reageren. Kijk, al dat heen en weer gereis naar het buitenland is wel aardig om zelf bemoedigd te worden – dat heb ik ervaren door een aantal keren particulier naar Peru te gaan – maar wederkerigheid en dingen van daar naar hier halen: ik geloof er niet in. De context waarin je werkt, met alle voor- en nadelen van dien, is zo totaal anders. Ik vind het een zeer wijs besluit van ons bestuur om flink te investeren in toerusting voor de prediking via ons nieuwe centrum Areopagus. De impact van een preek kan niet overschat worden en steeds meer dominees zien in dat het geen schande is zich op dit punt te laten bijscholen. Waar het naar toe gaat in het missionaire werk weet ik niet. Er worden, in verhouding tot vroeger, veel meer mensen bereikt, maar ze komen nauwelijks de drempel van de kerk over. En houd je het geloof vast zonder kerk en zonder structuur? Ik vrees van niet. Soms denk ik ook: haast je met het doorgeven van het evangelie: nu kan het nog. De vrijheid van meningsuiting

Jaarlijkse Dabarinstructiedag in Utrecht

staat onder druk. Kijk naar de plannen van de atheïsten om anti-God reclame op bussen te zetten. Moeten christenen en atheïsten tegen elkaar gaan opbieden? Als je raad van me wilt: Blijf als IZB strijden tegen kneuterigheid en oubolligheid. Dat zit in de genen van ons deel van de kerk. Maar de grootheid van onze God eist stijl en allure en geen bekrompenheid. En blijf mensen helpen hun geloof handen en voeten te geven. Je moet opboksen tegen de druk van de tijd: mensen worden steeds vermoeider en zo kan de kerk – en de kerkdienst – een zaak van consumeren worden, van een laatste oase in de woestijn. Maar we zullen juist als navolgers van Jezus

Vele jongerenzendingsdagen GZB/HGJB/IZB

co l umn P E RR O N 6 1

door die woestijn moeten ploeteren en anderen onder de arm nemen.’

De IZB is een gereformeerde organisatie. Wat betekent dat voor jou? ‘Daar is dogmatisch van alles over te zeggen, maar ook praktisch. En bij dat laatste denk ik aan een preek die ik dezer dagen hoorde. Over Psalm 119. De predikant gebruikte het woord ‘ordening’. Gereformeerd zijn betekent voor mij ook dat er kaders zijn, stabiliteit, waardoor je niet direct in de hoek van allerlei emoties schiet en alles om jou zelf gaat draaien. Het gaat om de eer van God! En ook als je geloof soms kwakkelt of bestreden wordt, blijf je trouw aan God, want je weet dat je zonder Hem nergens bent. In diezelfde preek werd ook gezegd: de vreugde der wet is géén ordening zoals die in Noord-Korea of China, waar je het leger en mensenmassa’s strak in het gelid ziet. En juist dat zie je in onze kring nog wel eens: alle neuzen dezelfde kant op, anders hoor je er niet meer bij.’ Wat wil je nog kwijt? ‘Ik ben al die jaren bemoedigd door het ontmoeten van mensen die ik het goud van de gemeenten noem: de gunnende mensen, die voor mij een voorbeeld van christen zijn waren. Onvoorstelbaar trouw. Er was met hen ook een sterk wij-gevoel. Dat wordt minder – alles wordt vluchtiger en de binding aan een organisatie neemt af. Maar zonder die verworteling in de gemeenten en het hart van gemeenteleden heeft de IZB geen bestaansrecht.’

Ontmoeting na een Perronmeeting

Simpelheid! In het missionaire werk ben je voortdurend bezig met de vraag hoe je het Evangelie eenvoudig kunt overbrengen aan mensen die vrijwel niets over het christelijk geloof weten. In onze Perronmeetings speelt dit ook een grote rol. Voorafgaand aan elke Perronmeeting hebben we een moment van gebed. Eén van de afgelopen keren vroegen we of God Zijn zegen wilde geven over de meeting en of deze zou mogen meewerken aan de opbouw van een christelijke gemeente in Oosterheem. Afsluitend bad de medewerker die voorging in gebed voor mij persoonlijk. Hij vroeg om de vervulling met de Heilige Geest en wijsheid om te spreken. Daarna sprak hij de woorden: ‘Vader, geef Henk vandaag simpelheid!’ Er is al vaak voor mij gebeden. Alleen had nog nooit iemand gebeden of ik meer simpelheid mocht ontvangen. Na het gebed vroegen wij ons af of het woord wel bestond... Inmiddels koester ik het. Misschien bestaat het woord officieel niet maar er zit wel enorm veel waarheid in. In onze Perronmeetings streven wij ernaar dat voor een buitenstaander alles te begrijpen is. We gaan er vanuit dat als wij denken, dat alles begrijpelijk is er nog steeds elementen zullen zijn die mensen niet begrijpen. Deze aanpak betekent niet dat er geen moeilijke onderwerpen behandeld worden. Het Evangelie is niet altijd gemakkelijk te begrijpen. Maar juist daarom streven wij naar eenvoud. Dat is ook precies de betekenis van het woord ‘simpel’: eenvoudig. Mensen van buiten vragen een eenvoudige uitleg van moeilijke onderwerpen. Simpelheid betekent niet dat het Evangelie makke-

lijk gemaakt wordt. Mensen die het Evangelie niet kennen zijn niet onnozel. Simpelheid is voor mij het zoeken naar woorden en beelden die het Evangelie communiceren. De verkondiging moet raken aan de belevingswereld van de bezoekers en relevant zijn voor het dagelijkse leven. Eenvoud is bijvoorbeeld geen onnodig kerkelijk taalgebruik. Eenvoud betekent dat je weinig voor vanzelfsprekend houdt. Er ligt voor ons christenen een enorme uitdaging om het Evangelie uit te leggen aan onze omgeving. We moeten voortdurend blijven zoeken naar nieuwe vormen om het oude goede nieuws uit te leggen. Dat vraagt van doorgewinterde kerkmensen enorm veel inzet. Regelmatig wordt mij gevraagd of er wel diepgang bij ons is. Blijkbaar staat eenvoudig zijn haaks op diepgang. Vorige week werd ik gebeld door een bezoekster van de meetings. Zij had via een operatieve ingreep een nieuwe knie gekregen. Ze vertelde me dat de dokter niet begreep hoe zij zo snel kon herstellen. ‘Er is voor mij gebeden bij de Perronmeeting’, antwoordde ze. Diepgang heeft voor mij inmiddels een nieuwe inhoud gekregen. De simpele eenvoudige dingen geven vaak diepgang. Gewoon omdat daaruit blijkt dat mensen God in hun dagelijks leven herkennen en erkennen. Het kost ons vaak ongelooflijk veel moeite om de zaken in het leven simpel te houden. Het kost ons vaak ongelooflijk veel moeite om het Evangelie simpel te communiceren. Laten wij bidden voor simpelheid! Henk Boerman, missionair werker in Zoetermeer, project Perron 61

mi s s ionai r p r oject

D oo r A R J E N T E N B R I N K E

BOEI 90 is volop in bedrijf In december ontving u bij het verzoek om de IZB-contributiebetaling kort wat informatie over het missionaire project in Wateringse Veld. Nu een voortgangsbericht van de werker daar, Arjen ten Brinke.

BOEI 90 is een initiatief van vier partijen (IZB, PKN, Hervormde gemeente en Gereformeerde Kerk in Wateringen). Het project beoogt een laagdrempelige gemeenschap van God in de wijk te vormen, waar mensen Jezus kennen, Hem volgen en elkaar dienen. BOEI 90 staat midden in de grote VINEX-wijk Wateringse Veld in Den Haag. Op termijn willen we komen tot de vorming van een nieuwe gemeente in deze wijk. Nodig? Jazeker, want, op dit moment is er in dit gebied, waar 22.000 mensen wonen, geen enkele gemeente. We geloven dat gemeentevorming de beste vorm van evangelisatie is. In ons visiedocument staat het zo: De christelijke gemeente is de hoop voor de wereld.

Agenda De missionaire taak van de kerk Op donderdag 28 mei a.s. is er een bezinningsavond van de IZB in De Schakel te Nijkerk. Thema: Missionair werk als speerpunt van beleid. De Protestantse Kerk in Nederland gaat werk maken van haar missionaire taak. De komende jaren zullen alle gemeenten uitgedaagd worden meer missionair te zijn. De IZB is daar al heel wat jaren mee bezig, maar bereikt vooral de meer orthodoxe gemeenten. Wel heeft de IZB altijd zijn werk willen doen ten dienste van de kerk. In hoeverre kan er nu worden samengewerkt? Dr. A.J. Plaisier, de scriba van de PKN, zal deze avond spreken. Hij krijgt een hele serie vragen voorgelegd: Welke visie ligt ten grondslag aan het missionaire beleid

Wat is er opgezet? • Een kinderclub: Op dit moment hebben we iedere woensdagmiddag een enthousiaste groep kinderen. • Gespreksgroep: Eén keer in de twee weken komt een gespreksgroep bij elkaar die op dit moment een cursus christelijk geloof volgt. • Youth Alpha: Een keer in de twee weken is er op zondagavond een groep van 18 tieners die willen leren over God. Een gemixte groep van niet kerkelijke, randkerkelijke en kerkelijke jongeren. • Kerstmeeting / paasmeeting: Met kerst hebben we een eerste bijeenkomst belegd voor de wijkbewoners. De opkomst was boven verwachting! Er kwamen een kleine 200 mensen op af. Het evangelie is met hen gedeeld en we zijn nu hard aan het nadenken wat we met Pasen voor de wijk gaan doen.

Reacties van wijkbewoners: • Een tiener van de Youth Alpha: ‘Arjen, ik ben niet gelovig of zo, maar ik vind het fijn hier, mag ik de volgende keer ook weer komen, of mag dat alleen maar als je gelooft…?’ • Een deelneemster van de gespreksgroep: ‘ Ik weet niet wat dat is, maar als ik hier ben geweest ga ik altijd met zo’n blij, voldaan en vredig gevoel weer naar huis… ‘ • Moeder van een kind dat de kinderclub bezoekt: ‘Tja, ik geloof niet, maar vind het wel goed dat mijn kinderen hier naar toe gaan. Ik heb vroeger zelf op een zondagsschool gezeten en dat komt de laatste tijd steeds terug. Na mijn scheiding ben ik er veel meer mee bezig, ik vind het gewoon belangrijk dat mijn kinderen dit ook allemaal leren wat ik vroeger geleerd heb…’

Dr. A.J. Plaisier

Ledenvergadering Voorafgaande aan de bezinningsavond van 28 mei wordt de ledenvergadering van de IZB gehouden. Aanvang: 18.30 uur. Bezoekers krijgen de verslagen over 2008 gepresenteerd. Verder zal de voorzitter, ds. M.J. Tekelenburg, kort uiteen zetten hoe de IZB betrokken is en wil zijn bij het missionaire programma van de Protestantse Kerk in Nederland. Aansluitend begint om 19.45 uur de bezinningsavond. Bezoekers van de ledenvergadering kunnen eerst (om 17.30 uur) deelnemen aan een

agenda Studiedag Areopagus

van de kerk? Welke boodschap hebben we aan degenen die buiten staan? Zijn nieuwe vormen van gemeente zijn nodig? Is het ook van belang een nieuwe gemeente te stichten naast de bestaande? Wat moet er veranderen in de mentaliteit van ieder gemeentelid om een missionaire gemeente te worden? Wat kun je naar buiten als het je in je eigen gezin niet lukt het geloof over te dragen? Ds. H.C. Marchand, oud-bestuurslid van de IZB, die ervaring heeft met missionair werk in zeer verschillende gemeenten, zal een eerste reactie geven op de lezing van dr. Plaisier. Daarna kunnen alle aanwezigen zich in de discussie mengen. Aanvang: 19.45 uur. Einde: 22.00 uur. Aanmelding niet nodig. Toegang gratis.

Ds. H.C. Marchand

Het IZB-centrum voor contextuele en missionaire prediking houdt op vrijdag 27 maart a.s. in Amersfoort een dag over de prediking. Aanleiding is het verschijnen van het eerste deel in de Areopagus-reeks over de psyche van de hoorders van dr. Hanneke Schaap-Jonker. De dag is niet alleen voor predikanten, maar ook voor kerkenraadsleden en gemeenteleden interessant. Belt of mailt u even om te horen of er nog plaatsen beschikbaar zijn. Informatie over het programma is te vinden op: www. izb.nl onder Areopagus.

Emmaüs en Scopus Voor de beide missionaire cursussen worden speciale kringleiderstrainingen gegeven. Voor Emmaüs zijn die zeer aan te bevelen, voor Scopus zijn ze zelfs verplicht voordat men de cursus mag geven. Data en plaatsen zijn te vinden op de website: www.izb.nl

Transparant – alledaags geloven De IZB rust gemeenten toe voor missionair werk. Daarnaast willen we ons ook op individuele gemeenALLEDAA teleden richten, die in eigen omgeving transparant GS GELO VEN christen willen zijn. Voor hen is er van donderdag 1 t/m zaterdag 3 oktober 2009 een driedaagse training in discipelschap voor het dagelijks leven. Plaats: Mennorode te Elspeet. Transparant combineert uitdagende lezingen, Een 3-daa casussen uit de praktijk, cultuur, discussie, vergse training in discipels chap voor het da gelijks leven werking in kleine groepen en ruimte voor persoonlijke reflectie. De grootte van de groep is 30-50 deelnemers. Doel van de training is dat anderen door je manier van leven iets van de relevantie van het Evangelie ontdekken. Vanuit de IZB zijn ds. Wim Dekker, dr. Arjan Markus en mw. Coby van der Zee bij Transparant betrokken. Gastsprekers zijn drs. Leonard Geluk, wethouder in Rotterdam en dr. Kick Bras, predikant en o.a. hoofdredacteur van ‘Herademing’, tijdschrift voor spiritualiteit en mystiek. Meer informatie: www.izb.nl Ook zijn folders verkrijgbaar voor verspreiding.

Afscheid Marja Brak broodmaaltijd. Het is wel noodzakelijk dat u zich hiervoor opgeeft. Dat kan tot 21 mei a.s. via tel. 033-4611949 of e-mail: secretariaat@izb.nl. Van de bestuursleden zijn aftredend en herkiesbaar: ds. M.J. Tekelenburg, mevr. J.E. van Velzen-Vermaas en ds. R.F. de Wit. Het bestuur draagt hen opnieuw voor. Wanneer er tegenkandidaten worden ingediend, dient het bestuur dubbeltallen te stellen. Mocht u namen willen indienen, dan dient dat vóór 10 mei a.s. schriftelijk te gebeuren bij ons bureau.

Adjunct-directeur Marja Brak maakt per 1 mei 2009 gebruik van de mogelijkheid tot vervroegde uittreding. Op vrijdagmiddag 17 april om 14.00 uur is er in de Jacobikerk te Utrecht een bijeenkomst met een gevarieerd programma (onderbroken door een pauze) om haar uit te luiden. In aansluiting hierop is er een receptie, die rond 17.00 uur begint. Zie voor meer informatie: www.izb.nl. Ieder die tijdens de IZB-periode van Marja Brak haar pad gekruist heeft, is van harte welkom. Het is ondoenlijk ieder die dat betreft een uitnodiging te sturen, maar u bent welkom! ‘Ik hoop dat het een reünie wordt’, zegt ze zelf. Met het oog op de organisatie is aanmelding noodzakelijk. Bij voorkeur per e-mail: afscheid@aol.nl en wanneer dit niet mogelijk is: tel. 033-4611949.

E VA N G E L I S AT I E

D oo r G E R D A VA N V E L Z E N

Weet je wat de ECHO zei? Ooit heb ik een stukje in ons kerkblad geschreven: ‘Als het huis van je buurman in brand staat, dan waarschuw je hem toch? Je laat hem toch niet omkomen!’ Had ik daar nou zelf zoveel mee gedaan?

Het moet gezegd, dat de IZB mij gestimuleerd heeft om het gehoorde Evangelie toch vooral niet voor jezelf te houden, maar het aan iedereen die op je weg komt door te geven. Later werd ik gevraagd voor de ECHO-verspreiding. Ik had wel ‘ja’ gezegd, maar de moed zonk me in de schoenen, dat was toch niks voor mij? Hoe moet je beginnen?

Aanleiding tot gesprek Het bleek al gauw dat de meeste mensen in mijn buurt vroeger wel naar de kerk gingen, maar óf door hun huwelijk, óf doordat ze iets gehad hadden met kerkmensen, óf gewoon te druk waren - de bekende argumenten – er niet meer aan deden. Wel luisteren en kijken veel mensen naar de programma’s van de EO, zingen de bekende liederen mee en het evangelisatieblad ECHO wordt graag aangepakt. ‘Er staan zulke zinnige dingen in’. Door deze ervaringen smolt mijn aanvankelijke schroom weg en mijn buurvrouw, geen christelijke achtergrond - in tegenstelling tot haar man - wil het blad best lezen, ze vindt het een goed blad. Mijn overbuurvrouw, oorspronkelijk hervormd, ging intussen naar een evangelische gemeente en was laaiend enthousiast. Als ze na verloop van tijd iedere avond ingeschakeld wordt bij bijbelstudies, discipelschapstraining, etc. stopt ze ermee. Haar man is ongelovig en ze was geen avond

meer thuis… Een andere buurvrouw, die het blad al jarenlang krijgt, geeft me met Kerst altijd een bloemetje of zo: ‘Hartelijk dank voor het trouw brengen van de ECHO.’ ‘Kom eens naar een bijbelkringetje dat we hebben voor buitenkerkelijken.’ Nee, toch maar niet, haar zus in Rotterdam had het ook al gevraagd. Dus er wordt ook van een andere kant aan haar getrokken.

Een goed blad Bij een dooplid van onze eigen gemeente word ik altijd hartelijk ontvangen. De kinderen gaan wel naar de christelijke school. ‘Je wilt ze toch iets meegeven. Maar thuis was er altijd zo’n dwang, dat wil ik ze niet aandoen.’ Eigenlijk wil ik graag een afspraak met haar man erbij. Maar die is altijd druk, hij is timmerman en ’s avonds klust hij bij, dat lukt dus niet. De volgende keer is hij thuis als ik kom - in de ziektewet. Hij is rooms-katholiek van huis uit.

‘Mijn vader zou heus ’s zondags geen spijker in de muur slaan en dat wil ik ook niet. Je hebt je rust nodig en dan lees ik dat blad (ECHO). Een goed blad.’ Ook een andere mevrouw, die niet meer naar de kerk gaat, is altijd in voor een gesprek, de man is zeer vijandig. Ze maken van alles mee aan ziekte. Dan neem ik een bloemetje mee. Ook als ergens een baby geboren is, neem ik een aardigheidje mee en altijd geven we dan een boekje over de doop. Bij anderstaligen geef ik een bijbel in hun eigen taal. Iets mee te brengen voor de kinderen doet het ook altijd goed. Je probeert mee te leven in alles. Er zijn ook dames, die na de bijbelkring gevolgd te hebben, weer naar de kerk komen, eentje naar onze gemeente, twee naar de andere Hervormde gemeente. Er komen mensen naar de Alpha-cursus, de seniorenalpha of de vervolgcursus. Je zou er veel meer willen zien!

Troost Ik kreeg een adres van een mevrouw via de kampcommissie. Haar kinderen waren met een Wegwijzer-kamp mee geweest. Zij wist niet waar ik het over had, maar ik mocht toch binnenkomen. De volgende keer ‘deed ze me bij de deur af’, want ze luisterde net naar een man, met wie ze het roerend eens was: ‘Ieder heeft zijn eigen godsbeeld’. Het was in de tijd dat Harry Kuitert furore maakte. Ik hoefde dus niet meer te komen. Tot ik haar eens zag lopen – midden in de zomer - met een mutsje op. Ze had een

hersentumor gekregen, was geopereerd, maar ten dode opgeschreven. Ik ging weer langs en was zeer welkom. Ze huilde erg in mijn armen en ik huilde mee, maar er waren gelukkig woorden van troost in de Bijbel, die ze indronk en we hebben gebeden. Na regelmatige bezoeken, waar ik ook buren trof, die meeluisterden, was ze opeens niet thuis. Ze bleek in het ziekenhuis te liggen. Ik werd er toe gedrongen meteen naar het ziekenhuis te gaan. Nooit zal ik de blijdschap op haar gezicht verge-

Toevallig? Een ex rooms-katholieke mevrouw is bij de belijdenisdienst van een van onze kinderen. ‘Of de dominee alleen tegen mij praatte!’ Als er een ECHO komt met daarin een recensie van het boek van Henri Nouwen: ‘Ik heb het juist van een collega geleend.’ Uit alles blijkt, dat zij er mee bezig is. Bij een van mijn bezoeken zegt een mevrouw: ‘Ik zit op Hyves en ik heb dertien vrienden.’ De volgende ECHO gaat over Hyves! Ze heeft MS en is bezig met lectuur over euthanasie. De volgende keer kom ik met een ECHO over ‘Afscheid nemen’, met gesprekken daarover uiteraard. Mijn man wordt opgenomen in het ziekenhuis met hartklachten. Op zijn kamer ligt een mevrouw en het blijkt dat ik haar moeder gekend heb, een gelovige vrouw, maar haar kinderen ‘doen er niet meer aan’. Ik geef haar de zojuist verschenen ECHO met de stethoscoop in de vorm van een hart erop. ‘O, leuk, daar staat een hart op. Ik zal het zeker lezen.’ Haar adres heb ik doorgegeven aan de bezorger in haar wijk!

ten toen ze me zag: ‘Ik wist het wel, ik wist het wel,’ riep ze maar. Ik heb Psalm 23 gelezen en met hen – haar broer was op bezoek - gebeden. Kort daarna werd ik gebeld door een van haar zoons. Ze vonden dat ik het toch moest weten dat ze gestorven was en ik werd uitgenodigd voor de crematie. Daar heb ik met de zoons kunnen spreken over de opstanding en het Leven. Zulke dingen gebeuren toch niet zómaar, denk ik dan. ‘Mijn Woord zal niet ledig weerkeren, het zal doen wat Mij behaagt…’ (Jes. 55:11)

Vrucht dragen Als al die mensen, die afgehaakt hebben, toch eens zouden gaan geloven en weer naar de kerk zouden gaan! Als het zaad dat gestrooid is - ook via ECHO - mag gaan ontkiemen, mag gaan groeien en vrucht dragen voor het Koninkrijk van God! We weten vaak niet hoe en dat is misschien voor ons maar goed ook, maar Gods Huis zál vol worden. Daarom blijven we uitnodigingen rondbrengen in de straten en de wijken om de armen, de verminkten, kreupelen en blinden in te brengen.tot het grote avondmaal (Lukas 14:15-25). Een profaan liedje luidt: Weet je wat de echo zei (weet je wat de echo zei) Ginder in die bergvallei (ginder in die bergvallei) Ook al ga je nu voorbij (ook al ga je nu voorbij) Eenmaal ben je (eenmaal ben je) Eenmaal ben je toch van mij. Mag het voor velen Mij met een hoofdletter worden. Mevr. G.M. van Velzen-de Kleuver werkt met ECHO in Krimpen a/d IJssel.

M I SS I O N A I R P R O J E C T

D oo r R U F O P E T R I

Huiskring Spangen: ‘Agenda’s kennen Dominee Hans van Dolder, missionair predikant in RotterdamDelfshaven, is druk aan het bellen. Hij probeert alle leden van huisgroep nummer 1 te bereiken om ze eraan te herinneren dat de groep vanavond samenkomt. Typisch iets wat hoort bij ‘Geloven in Spangen’.

Spangen is een stadswijk in Rotterdam met ongeveer 9.000 inwoners. Zo’n 87% is allochtoon. Enkele jaren geleden begon de hervormde gemeente van Delfshaven - met steun van de IZB – hier met een nieuw missionair project: ‘Geloven in Spangen’. Doel is om in dit gebied, dat bekend staat als één van de armste stadswijken van Nederland, een christelijke gemeenschap te vormen.

Huisgroep ‘Het is geen kunst om een zaaltje te huren en kerkdiensten te beleggen’, vertelt Hans. ‘Maar daarmee bereiken we niet de mensen die in deze wijk wonen. Daarom zijn we - met hen - op zoek gegaan naar wat nodig is om in deze multiculturele context

het Evangelie te kunnen delen.’ Samen met Marian Vermeij, de missionaire werker die met steun van de hervormde gemeente van Waddinxveen betrokken is bij het project, leidt Hans één van de twee zogenoemde huisgroepen. ‘Momenteel zijn we bezig met het opzetten van nog drie andere huisgroepen, waaronder een voor jongeren en een voor ouderen. In deze groepen komen wijkbewoners samen om te bidden, te zingen en de Bijbel te lezen. Door deze opzet kunnen we meeleven met elkaar en groeien in het geloof.’

Agenda’s Vanavond komt huisgroep nummer 1 in Schiedam bij elkaar, want onlangs is een van de groepsleden hierheen verhuisd. In

haar flat is nog niet alles op orde, maar we worden gastvrij onthaald door Andrea (afkomstig uit de Dominicaanse Republiek) en haar kinderen Rynalldo (16) en Ashaina (15). Naast Hans en Marian is ook Marlies aanwezig, die vanaf haar achtste jaar in Nederland woont en een Indonesische achtergrond heeft. Emmanuël en Marita ontbreken, ondanks de verwoede pogingen van de missionaire werkers om ze te bereiken. Marlies verklaart: ‘Agenda’s kennen we niet en we leven bij de dag. Daarom is het niet voldoende om te zeggen: Tot de volgende keer.’ Hans: ‘Heb je even geen contact gehad, dan worden afspraken gauw vergeten. Bellen of sms’en is echter niet eenvoudig: Batterij leeg, geen beltegoed meer, telefoon uit... maar dat komt ook onder Nederlanders wel voor.’

Navolging Uit de gesprekken blijkt dat de woonsituatie van Andrea en haar twee kinderen tijdens de bijeenkomsten een terugkerend gebedspunt is geweest. Marlies: ‘In de huisgroep kun je over het geloof praten, maar ook over het dagelijks leven en samen bidden. En er gebeuren hier wonderen: kijk maar naar dit huis. God heeft ons gebed verhoord.’ Na een gebed en het zingen van enkele liederen, wordt de Bijbel opengeslagen. Lucas 14, over het navolgen van Christus, is aan de orde. Hoewel Andrea redelijk goed Nederlands spreekt, leest ze mee uit een grote Spaanse bijbel. De radicale woor-

Ds. Hans van Dolder in ‘t Vinkje

In een serie van vier artikelen besteden we aandacht aan gemeentestichtingsprojecten. In het vorige nummer van Tijding was dat Amsterdam-Hebron. Nu Rotterdam-Spangen.

we niet…’

Ashaina en Rynalldo bij de huisgroep den van Jezus over kruisdragen en Hem navolgen maken het nodige los. Andrea: ‘Familie is erg belangrijk, maar we moeten God op de eerste plaats stellen.’ Hans: ‘Geloven heeft inderdaad een prijs. Er zijn mensen die denken dat geloven een garantie is voor rijkdom en voorspoed in dit leven. Maar bidden kan ook tot gevolg hebben dat je juist iets kwijtraakt of op moet geven. Wat betekent dat voor jullie?’

In het daaropvolgende gesprek komen de vreugde en moeiten in het dagelijkse leven aan de orde. Andrea: ‘God belooft ontzettend veel, maar wij vinden het moeilijk als die beloften niet worden ingevuld zoals wij wensen.’ Ashaina beaamt dit.

Vermenigvuldigen Om 21.00 uur is het tijd voor het kringgebed. Bij de bespreking van de gebedspun-

Het project ‘Geloven in Spangen’ is gericht op relaties. Die vormen de basis om iets van het Evangelie te kunnen delen. Naast de huisgroepen zijn er ook allerlei andere activiteiten, zoals: tuinen opknappen, seniorenmiddagen, samen muziek maken en sportactiviteiten. Hierin werkt de hervormde gemeente samen met onder meer Youth for Christ, Athletes in Action en het welzijnswerk. Onlangs kreeg het project de beschikking over ‘t Vinkje, een voormalig kinderdagverblijf. Dit wordt opgeknapt om als uitvalsbasis voor ‘Geloven in Spangen’ te kunnen dienen. Meer informatie: www.geloveninspangen.nl

ten komt ook de functie van de huisgroep aan de orde. De deelnemers zijn het er over eens dat de groep hen helpt om als christen te leven en om te zien naar elkaar. Dat laatste is niet onbelangrijk in een stad waar anonimiteit en eenzaamheid groot kunnen zijn. Marlies ‘Het is heel waardevol dat je bijvoorbeeld weet dat een lid van de huisgroep rijexamen moet doen of aan het solliciteren is. Daar bidden we dan voor.’ Andrea: ‘Alleen als je elkaar kent, kun je elkaar helpen. Daarom wil ik op de plek waar ik nu woon ook met een groepje starten, al ken ik nog niemand.’ Hoewel alle aanwezigen christen zijn, is het de bedoeling dat er ook niet-christenen bij komen. Hans kent nog twee vrouwen die hij wil vragen. Dan dankt en bidt huisgroep 1, deels in het Spaans. De deelnemers hopen op vermenigvuldiging. In Spangen én Schiedam.

BOEKHANDEL

Boekjes waar je wijzer van wordt Dr. A. Noordegraaf schreef twee boekjes die beperkt van omvang, maar groot van inhoud zijn. Eén over de Persoon en het werk van Jezus en één over de Persoon en het werk van de Heilige Geest. De boekjes zijn geschikt voor een kring waarvan de leden zoeken naar verdieping. Maar ook voor persoonlijk gebruik zijn ze een aanrader. Beide tellen zeven hoofdstukken. Ze zijn voorzien van verwerkingsvragen en van onderdelen voor een liturgisch moment ter afsluiting van een kringavond. Verder maken citaten en enkele (niet overbekende) gedichten de boekjes tot waardevol materiaal.

Te bestellen via: www.izbboekhandel.nl of tel. 033-4613225 of e-mail: boekhandel@izb.nl U krijgt de boekjes per omgaande thuisgestuurd. Verzendkosten: E 1,25 voor één boekje; E 2,- voor twee of meer boekjes.

Wie is Hij toch?

Gedaanten van de Geest

Wat betekent het in de context van vandaag Jezus te belijden? De auteur geeft in zijn inleiding aan dat hij geen dogmatische verhandeling schrijft noch een theologie van het Nieuwe Testament. Hij gaat veel bescheidener te werk en bezint zich op enkele namen en titels die aan Jezus gegeven zijn in de Bijbel: Immanuël, Jezus, Christus, Heer, Mensenzoon, Zoon van God en Hogepriester. Die namen zijn niet los verkrijgbaar, maar vullen elkaar aan en verklaren elkaar. 65 pag.; € 4,75

Ook in dit boekje is de auteur niet thematisch te werk gegaan door de orde die we in de dogmatiek vinden te hanteren. Hij koos een andere aanpak. De Bijbel spreekt over de Geest en Zijn werk in allerlei beelden. Die beelden – gedaanten van de Geest – helpen ons om iets over de Geest onder woorden te brengen. Achtereenvolgens worden behandeld: Duif en adelaar – wind en vuur – tongen en talen – levend water – Helper en Gids – Aanklager en Advocaat – Voorschot. 75 pag.; € 4,75.

Aanmeldingsbon Aanmeldingsbon voor nieuwe leden

Zonder postzegel zenden aan: IZB, Antwoordnumer 70, 3800 WB Amersfoort

De contributie bedraagt minimaal € 6,80 per jaar. Een acceptgiro wordt toegezonden.

Naam + voorletter(s)................................................................................... .................................................................................................................................

fam.

hr.

mw.

Adres ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. Postcode ............................................................................................................. ......................................................................................................................................................................................... Woonplaats ...................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... Eventueel e-mail ........................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... wenst O wel O geen toezending van Tijding (4 x per jaar)

Opgegeven door: Naam + voorletter(s)................................................................................... .................................................................................................................................

fam.

hr.

mw.

k o rt nieuw s

Kort nieuws Jubileum missionair toeruster __________________________________ Als maatschappelijk werker kwam Tineke Zeefat-Otter 25 jaar geleden in dienst van de IZB. In die tijd hadden wij een werktak hulp en preventie bij verslaving als onderdeel van de afdeling Toerusting. Missionair werk en diaconale hulpverlening hebben altijd bijeen gehoord. Rond 1980 was het diaconaat vrijwel de enige loopplank voor het contact tussen de kerk en de wereld. Er kwam in de hulpverlening echter steeds meer aanbod op de markt. Voor zorg rond verslaving kon je terecht bij ‘De Hoop’ en instellingen voor ambulante zorg. De IZB kon dit werk dus beëindigen. Tineke schakelde moeiteloos over naar de missionaire toerusting, maar bleef wel de diaconale expert. Het was daarom ook logisch dat zij betrokken werd bij het werk rond het Missionair Diaconaal Centrum De Herberg. Ze

gaf instructie aan de Herbergaanspreekpunten in het land en was wekelijks in De Herberg om een assertiviteitscursus aan de gasten te geven. In de loop van de tijd is het cursuswerk een steeds belangrijker plaats gaan innemen. En Tineke is daarin mee ontwikkeld. Heel wat avonden ging ze op pad om vrijwilligers in gemeenten toe te rusten, trainingen te geven voor kringleiders en met kerkenraden na te denken over beleid. Vooral de vraag naar wat je bezielt en hoe we ons als mensen tegenover onszelf, elkaar en God verhouden, legde ze iedereen na aan het hart. Ze is nu de teamleider van de afdeling toerusting en geeft met veel enthousiasme lei-

ding aan de nieuwe cursus Scopus. Tineke steekt haar liefde voor de kerk en voor mensen die daar binnen en buiten omzwerven niet onder stoelen of banken. We zijn dankbaar dat ze haar werk al deze jaren heeft mogen doen. We hopen dat ze ons met haar gulle lach blijft vergezellen en dat haar werk voor velen tot zegen is. Het jubileum hebben we met een gezellige avond met alle collega’s en hun echtgenoten gevierd en in de recente bestuursvergadering werd ze uitgenodigd om in de bloemen gezet te worden.

het gezin Looijen alweer een verhuizing. Op het IZB-kantoor is aan dit jubileum aandacht besteed. We wijden er graag in Tijding ook een paar woorden aan. Tegelijk past dit niet zo bij de jubilaris. Hij verkiest de voorgrond niet. Ondertussen heeft hij wel de jaren door veel werk verzet en een schat aan ervaring opgebouwd. Heel wat keren is heen en weer gelopen tussen de IZB-pastorie en het kantoor. Ook heel wat werk speelde zich buiten Amersfoort af. Vele kilometers werden afgelegd van Groningen tot Eindhoven, van Arnhem tot Den Haag, zondags en in de week. De situatie van de kerk is door de toenemende secularisatie

en de invloed van het postmodernisme zorgelijker geworden, maar volhardend in geloof bleef de directeur op zijn post. God gaf hem de kracht, de volharding en de gezondheid. Onze dank richting de directeur en zijn vrouw verplaatst zich dan ook al spoedig richting onze getrouwe God. Begin dit jaar verliet het echtpaar Looijen de IZB-pastorie en betrok een eigen woning in Amersfoort. Dit doet vermoeden, dat ds. Looijen nog meer jaren deze taak in Gods Koninkrijk hoopt te vervullen. We wensen ds. Looijen toe dat door het werk van hem en allen die bij de IZB betrokken zijn velen het heil in Jezus Christus persoonlijk mogen ontdekken en ontvangen.

D.Ph.C. Looijen, predikant- directeur

Jubileum predikant-directeur __________________________________ Op 6 september 1996 werd ds. D.Ph.C. Looijen in Amersfoort bevestigd tot predikant voor bijzondere werkzaamheden in verband met zijn benoeming tot predikantdirecteur van de IZB. Op 6 maart 2009 is dit dus 12½ jaar geleden. Na nog maar drie jaar predikant te zijn geweest in het Groningse Oostwold riep de IZB hem tot deze taak. Het was niet eenvoudig gebleken de vacature van predikant-directeur vervuld te krijgen. Ds. Looijen kende de IZB al van zijn vijf jaar als toerustingspredikant voor GZB en IZB. De dankbaarheid was groot, dat hij in de roep Gods roep vernam, al betekende dit voor de hervormde gemeente Oostwold heel wat en voor

Ds. M.J. Tekelenburg, voorzitter

k o rt nieuw s Amsterdam __________________________________ Per 1 februari a.s. heeft Karel Smouter, die in dienst van de IZB, vanuit de Noorderkerkgemeente in Amsterdam een missionair project in de Jordaan uitvoerde, ontslag genomen. Deze keus is voor hem de uitkomst van een langdurig proces. Zijn afwegingen hebben geleid tot de conclusie dat zijn roeping voor Amsterdam naar zijn oordeel niet in dit project ligt. In goed overleg heeft de IZB toegestemd in zijn voortijdige vertrek. We betreuren het besluit van Karel Smouter en vooral ook dat de veelbelovende start van het project nu onderbroken wordt. Samen met de Noorderkerkgemeente zijn wij bezig ons te beraden op de voortgang van het werk in de Jordaan.

Groningen __________________________________ Op zondag 22 februari 2009 kreeg Groningen een nieuwe predikant. Normaal gesproken zouden we dat hier niet vermelden. Maar met de IZB is voor een periode van vijf jaar een bijzondere afspraak gemaakt. We zijn blij dat ds. J.A. van den Berg uit Stedum het beroep naar wijkgemeente Martinikerk heeft aangenomen. Voor 70% zal hij werkzaam zijn als gemeentepredikant en voor 30% gaat hij meewerken in het missi-

onaire project, samen met evangelist Jan Waanders. In zijn intredepreek riep ds. Van den Berg op de liefde na te jagen, waardoor de gemeente de geur van Christus zal verspreiden. Naast zijn IZB collega’s in Delfshaven, Eindhoven, Utrecht, Kralingen, IJsselmonde en Amersfoort is hij de zevende predikant die door een bijdrage van de IZB als predikant kon worden aangesteld.

Ds. J.A. v.d. Berg

Ontvlechting IZB-De Herberg __________________________________ In het vorige nummer van ‘Tijding’ is bericht gedaan over de verzelfstandiging van het Missionair Diaconaal Centrum De Herberg. In het najaar werd de overeenkomst tussen het bestuur van Stichting De Pietersberg en het bestuur van de IZB, waarin een aantal zaken wordt geregeld, ondertekend. Op dit moment wordt gewerkt aan de overdracht van allerlei zaken, zoals adressenbestanden, omdat De Herberg nu ook zelf de publiciteit en fondsenwerving gaat verzorgen. Wanneer u geïnformeerd wilt blijven over De Herberg - dat gebeurt nu niet meer via ‘Tijding’ - dan kunt u dat melden bij De Herberg, tel. 026 3342225 of e-mail: info@ deherberg-mdc.nl

Ondertekening door dhr. P. Voskamp en ds. D. v.d. Streek (De Pietersberg) en ds. H.J. v.d. Veen en ds. M.D. v.d. Giessen (IZB)

co l umn s igna l en uit s p r ang

Randleden

co l o f on

Welke gemeente heeft ze niet: randleden? Hun naam staat soms slechts op een kaartje, al dan niet met de aantekening: ‘geen bezoek’. Ze betalen vaak hun bijdrage niet en zijn soms zelfs onvriendelijk tegen de vrijwilligers van Kerkbalans. Wat heb je nu aan deze ‘kaartjes’? Tijdens de recente kerkfusie ruilden sommige kerkenraden al deze kaartjes dan ook in voor een zuivere kerk. En wij vinden in de kern van de gemeente vaak ook maar weinig positieve woorden als het gaat over deze categorie leden. Er is toch meer over deze randleden te zeggen? In elk geval zijn de meeste van hen ooit gedoopt in de naam van Hem, die ze bij Zijn kudde voegde. Op een of andere manier zijn ze weggeraakt van de kern of misschien nooit erg betrokken geweest. Deze leden zijn niet alleen een vraag aan de evangelisatiecommissie, maar aan de hele gemeente. Eerlijke bezinning is nodig: hoe denken wij over deze hervormde karaktertrek van ons gemeente zijn? Willen we diep van binnen misschien liever een strenge baptistengemeente zijn met duidelijke grenzen? Wie dé Herder volgt, besteedt aan deze schapen juist buitengewone zorg. Om te beginnen moeten we ze misschien maar eens als gewone leden gaan aanspreken. In Sprang vroegen we ons bijvoorbeeld af: wat merken deze mensen van de kerk waar ze lid van zijn? Is de vraag om de jaarlijkse bijdrage het enige contactmoment? Aankondigingen van activiteiten verspreiden we via ons kerkblad, waar randleden natuurlijk nauwelijks op geabonneerd zijn. De flyers die we bij de kerk uitdelen komen ook niet bij deze doelgroep terecht... Toen de nieuwe informatiegids uitkwam, besloten we die dus maar eens niet achter in de kerk uit te delen, maar aan de deur aan te bieden. Daarvoor had deze gids trouwens wel een facelift nodig! De reacties waren positief en de bijgevoegde enquête werd door ruim 150 randleden ingevuld. Maar nu worden we natuurlijk ook uitgedaagd om verder te denken. Kunnen we de stap maken om blij te zijn met het model ‘volkskerk’ en tegelijk routes bedenken die mensen kunnen afleggen van de rand naar het centrum? Het is tenslotte niet realistisch om te verwachten dat ze van het ene op het andere moment weer helemaal meedoen.

71e Jaargang nr. 1 voorjaar 2009 Contactblad van IZB – vereniging voor zending in Nederland. Wordt toegezonden aan de leden. De contributie is minimaal € 6,80 per jaar. Opzegging lidmaatschap voor 1 november. Bestuur Ds. H.J. van der Veen, voorzitter Ds. M.J. Tekelenburg, tweede voorzitter Ds. M.D. van der Giessen, secretaris Drs. A.P. van der Kooy, penningmeester Ds. M.C. Batenburg Prof. dr. ir. J.H. van Bemmel Dr. P. van den Heuvel Mw. J.E. van Velzen-Vermaas Ds. J. van Walsum Ds. R.F. de Wit Directie Ds D.Ph.C. Looijen, predikant-directeur Mw. M.E. Brak, adjunct-directeur Bureau Johan van Oldenbarneveltlaan 10 3818 HB Amersfoort Tel. 033 4611949 Boekhandel 033 4613225 E-mail: secretariaat@izb.nl Internet: www.izb.nl ING: 980 980 Rabobank: 30 22 06 191 Fotografie Rufo Petri en P. van den Heuvel Foto voorkant Gevelsteen met Lam Gods (Janskerkhof, Utrecht).

Welke stappen bieden we aan? Ik denk aan activiteiten waar zij wellicht wel aan mee willen doen, aan een (opfris)cursus over het geloof of aan een bepaalde taak in de gemeente. In een dorpsgemeente vallen deze randleden vaak ook nog samen met het sociale netwerk van gemeenteleden. Dat moet toch ook ergens vruchtbaar kunnen worden? Gebleken is ook hoe belangrijk pastoraat is voor het contact met deze mensen. Juist achter deze schapen gaat de goede (H)herder aan, zelfs één is bij Hem in tel.

Martin van Dam, missionair werker in Sprang-Capelle

Kinderpagina

De vorige puzzel De oplossing was:

Club om te koken De winnaars van de boekenbonnen zijn: Naomi Kuus in Kesteren, Jasper Mosterd in Emst en Thijs Remmink in Wierden. De extra boekenbonnen voor trouwe puzzelaars gaan naar: Matthijs Pols in Gouderak, Iris van Rynbach in Veenendaal en Corne Vellekoop in Nieuwerkerk a/d IJssel. Allemaal gefeliciteerd!

De nieuwe puzzel Breng onderstaande woorden – die te maken hebben met het werk van een toeruster – over in de figuur en zet ze op de juiste plaats . Hier en daar staat alvast een letter van een woord dat daar moet komen. Als je alles goed gedaan hebt, lees je in de gekleurde vakjes van links naar rechts twee woorden die je vertellen wat toerusten is. Schrijf je oplossing op een ansichtkaart en stuur die naar: IZB, Joh. van Oldenbarneveltlaan 10, 3818 HB Amersfoort of mail naar: erika@izb.nl (denk eraan je naam en adres erbij te zetten!) christen geloven IZB zending gesprek bewust worden gemeente bijbel bemoedigen folder vragen

evangelisten bijbelstudie PKN idee bijbelverhaal cursus geven gebed toerusting boek advies kerk kring

Cursussen g eve

oegen en Loes (9) vr 1) (1 ap Ja ? n se dat voor men . sters. Wat zijn u er to s twoorden op ze an n jn ke hreven zi sc en Bij de IZB wer r ke ek D n hen – Iwan het aan één va en schrijelkaar zitten j bi an d lf? an ga cursus ze et elkaar. We Maak je een rsus.’ een cursus m en ak m een nieuwe cu e W an . d je e et w n be n be ei eb kl h ‘Een . Na een tijdje itde cursus op geloof kunt u ven alles voor en hoe je het s gehad? n ag ee vr el n w se je en m heb oeilijke. Veel Welke vraag aar ook wel m m , en ag vr ke ‘Ik krijg leu k? ik aardig, leu cht: Die vind da je leggen.’ ie w n had va ns mensen ge Heb je wel ee !’ ‘Ja. Heel vaak rs na de curee of iets ande th k oo je k n ri D ? sus in de kerk zellig met ken we wat ge n ri d s m So a. ‘J cursus.’ s elkaar na de gehad die nik eens mensen el w k oo je Heb wat je zei? jd.’ begrepen van ijpen me alti nooit. Ze begr , ee n a… ah ‘H