Wat kunnen we voor uw gemeente betekenen? IZB, missionaire dienstverlener
Missionaire dienstverlener Hulp bij uw opdracht In 2010 vierden wij dat de IZB 75 jaar geleden werd opgericht. Bij die gelegenheid kreeg ik een brief van een van onze oudste leden. Hij wist nog heel veel van de beginjaren van de IZB. Hij wist vooral nog heel goed wat de IZB door de jaren heen voor zijn gemeente betekend had. Er waren voorgangers geweest uit de IZB-gelederen die geholpen hadden bij de opbouw van de gemeente. Er was hulp geweest bij het opzetten van evangelisatiewerk. Er waren dingen gebeurd die ook voor zijn eigen geloofsleven van blijvende betekenis waren geworden. In die ene persoonlijke brief zag ik de IZB door de jaren heen voor me. Nog steeds met dezelfde passie als in het begin: een diep verlangen om mensen in aanraking te brengen met Christus zelf. In iedere nieuwe tijd en situatie op zoek om toch hetzelfde te doen: mensen brengen tot de ontmoeting met Christus zelf. Hier staat de IZB voor. Want naar onze vaste overtuiging komt het hier op aan voor de kerk en de gemeente: leven met Christus zelf. Deze folder laat u in kort bestek zien wat de IZB doet. Wij helpen u graag bij de opdracht om met het evangelie in de wereld te staan. Louis Wüllschleger, directeur IZB
2
‘Ik zou willen dat ze Christus leren kennen.’ Dat is de drive van de IZB. Zending door getuigenis en dienst aan hen die het evangelie niet kennen of daarvan vervreemd zijn. Opdat ook zij delen in het heil in Jezus Christus. Niet voor niets heten wij voluit: IZB – vereniging voor zending in Nederland. Het is de opdracht en roeping van de kerk – en niet van een vereniging - om daar gestalte aan te geven. De IZB evangeliseert daarom niet zelf, maar ondersteunt gemeenten en gemeenteleden bij deze belangrijke taak. De IZB is te typeren als een missionaire dienstverlener.
Kerntaken van de IZB: Vorming Toerusting Missionaire projecten Materiaalvoorziening De vereniging met ca. 25.000 leden is verworteld in de gereformeerde traditie en actief binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Missionair kerk-zijn is één van de speerpunten van deze kerk en daarom werken we nauw samen met de afdeling Missionair Werk & Kerkgroei. Waar mogelijk trekken we samen op, waar nodig verwijzen we naar elkaar. Over en weer maken we gebruik van elkaars expertise en materialen.
3
Maatwerk Omdat elke gemeente een eigen geschiedenis en context kent, is onze dienstverlening daarop afgestemd. Maatwerk is ons specialisme. Samen met de kerkenraad en/of de missionaire commissie ontwikkelen we visie, beleid en een aanpak.
Als gevolg van deze werkwijze is onze dienstverlening zeer veelkleurig. Ze varieert van het begeleiden van een bezinningstraject met de kerkenraad, het uitvoeren van verkennende onderzoeken, het beleggen van een gemeenteavond over missionair werk, het geven van cursussen, het starten van een evangelisatieproject, de aanstelling van een missionair werker, het geven van cursussen, oprichten van een evangelisatiecommissie, tot het opstellen van een beleidsplan, etc. etc. Ook bij de uitvoering van deze taken zijn allerlei varianten denkbaar. Een gemeente kan zelf aan het werk gaan, maar ook voor kortere of langere tijd de hulp van IZB-medewerkers inroepen. Cursussen
De IZB beschikt over een scala aan cursussen om gemeenteleden te motiveren en toe te rusten voor het missionaire werk. Zo is de cursus Gunnend geloven is bij uitstek geschikt om het missionaire bewustwordingsproces in uw gemeente op gang te brengen. Andere cursussen, bijvoorbeeld Woorden vinden of Moeilijke vragen helpen gemeenteleden om het missionaire gesprek te voeren. Een compleet overzicht van het aanbod vindt u op de website www.izb.nl. Onderzoek In veel plannen voor missionair werk gaat het om veranderen. De gemeente ‘moet meer zus’ of ‘zou meer zo’. In onze visie gaat het echter niet allereerst om het opzetten van meer of andere activiteiten. Vaak leidt dat ook tot oneigenlijke discussies. Een goede analyse van de actuele stand van zaken in uw gemeente komt het gesprek over deze wezenlijke zaken ten goede. Wat is het missionaire gehalte van de (bestaande) activiteiten? Met
behulp van een zogeheten quick scan bieden deskundige IZBmedewerkers u inzage in de huidige situatie. Het rapport biedt aanknopingspunten en aanbevelingen voor een vervolg. Op basis van jarenlange ervaring heeft de IZB ook materiaal ontwikkeld waarmee u zelf op eenvoudige en doeltreffende wijze onderzoek kunt verrichten. Hoe staat het bijvoorbeeld met het draagvlak voor missionair werk onder uw gemeenteleden? Wat is het imago van uw gemeente? Denken de mensen buiten de kerk daar net zo over? De Basis box biedt praktische materialen voor onderzoek, zowel intern als extern.
Aanwaaispreekuur Als u vrijblijvend wilt bespreken wat de IZB voor uw gemeente kan betekenen, maak dan een afspraak voor een gratis ‘aanwaaigesprek’ over uw situatie. Elke eerste vrijdag en elke derde maandag van de maand is er een medewerker van de afdeling Toerusting beschikbaar voor advies. De IZB bevindt zich op loopafstand van station Amersfoort. U kunt uiteraard ook bellen of mailen.
Missionaire projecten op maat Naast de ondersteuning, begeleiding en advisering van lokale gemeenten kent de IZB missionaire projecten. In deze projecten helpt de IZB een gemeente die dat op eigen kracht niet kan, bij de uitwerking van een missionaire strategie. Bijvoorbeeld door de aanstelling van een evangelist/missionair werker.
werkers actief in diverse gemeenten en projecten, verspreid over het hele land. In grote steden (o.a. Amsterdam, Rotterdam, Groningen), in dorpen (zoals Huizen of Voorthuizen) of in nieuwbouwwijken (zoals Zoetermeer of Wateringse Veld). Niet alle 25 staan op de loonlijst van de IZB; sommigen worden geheel of gedeeltelijk betaald door lokale gemeenten, maar doen wel voor de inhoudelijke begeleiding een beroep op de IZB. ‘Hulpprofeet’ maakt veel kilometers Kees Koster, hoofd dienstverlening gemeenten, maakt van alle IZB’ers jaarlijks de meeste kilometers, ook al doordat hij nauw is betrokken bij de begeleiding van werkers in de IZBprojecten in het land. Amsterdam, Rotterdam, Groningen, Utrecht, Wateringse Veld... ‘Vaak voel ik me zeer bevoorrecht, omdat ik in de begeleidingscommissies van onze werkers bevlogen mensen ontmoet. Zodoende ‘reis ik mijn weg (meestal) met blijdschap’. Mijn zoontje noemde me ooit een soort ‘hulpprofeet’.
Het takenpakket van de IZB-medewerker varieert per situatie. De ene gemeente is gebaat bij een missionair predikant, een andere gemeente heeft behoefte aan een kerkelijk werker, die een missionair bewustwordingsproces stimuleert; een derde gemeente benoemt een pionier, die nieuwe vormen van kerkzijn opzet in een nieuwbouwwijk, weer een ander stelt een evangelist aan voor specifieke doelgroepen, in een oude stadswijk…. Missionaire werkers worden in principe tijdelijk aangesteld. Het is de bedoeling dat de gemeente uiteindelijk zelf doorgaat met een project. Op dit moment zijn ca. 25 missionaire
4
Een van de nieuwe aandachtsgebieden is de missionaire toerusting in dorpskerken. ‘Bij de bezinning op nieuwe kansen voor het evangelie, zijn we geneigd onze blik meteen te richten op de grote stad. De dominee van de (volks)kerk in het dorp is missionair van grote betekenis.’ Voor de komende tijd onderscheidt Kees drie speerpunten voor het IZB-beleid: gemeentestichting, missionair kinder-, jeugd- en jongerenwerk en diaconaal werk. Gemeentestichting is een hot item; allerwegen wordt geëxperimenteerd met nieuwe vormen van gemeente-zijn. De IZB heeft al geruime tijd ervaringen met varianten van gemeenschapsvorming, zowel in nieuwbouwwijken als in de grote steden. De pioniers op dit terrein komen geregeld bijeen om ervaringen uit te wisselen en beleid af te stemmen.
5
Bouwen aan een nieuwe gemeenschap Pionieren is echt een IZBwerkwoord. In nieuwbouwwijken, waar nog geen kerk is. Of in oude stadswijken, waar nauwelijks sprake is van missionaire kerkelijke presentie. Henk Boerman, missionair werker van de IZB, zou het gerust op zijn visitekaartje kunnen zetten: Pionier. Hij coördineert een waaier aan activiteiten vanuit Perron61, een hoekhuis in een nieuwbouwwijk. Kinderclub, Rock Solid, huiswerkbegeleiding, een Alphacursus, een kinderkookclub, pannavoetbal, de organisatie van de voedselbank en de Perron-meetings, de tweewekelijkse bijeenkomsten in een wijkcentrum een paar honderd meter verderop. De Perron-gemeenschap kent geen drempels. ‘Iedereen is hier van harte welkom en kan naar believen deelnemen aan de activiteiten van onze gemeenschap. Maar als het gaat om de navolging van Jezus Christus zijn we helder; dat is een ander verhaal. We hebben met andere woorden een hoge doelstelling en een lage drempel. Breed naar buiten, exclusief naar binnen. De helft van de huidige bezoekers heeft van huis uit geen kerkelijke binding of hooguit een heel dun lijntje met de kerk.’ De diepte-investering van missionair werk Zijn omvangrijke takenpakket verschilt nauwelijks van dat van een predikant. Elf jaar werkt Wim van der Vegte inmiddels als evangelist in Voorthuizen. ‘Dat lange dienstverband werpt vruchten af. Mensen kennen me, weten me te vinden.’ Missionair werk vergt soms een diepte-investering. ‘Bij een inwoner van het dorp die tot geloof is gekomen, ging er een proces van jaren aan vooraf. Daarin speelden ook de korte gesprekjes bij het schoolplein of ergens in een winkel een rol’, vertelt Wim.
Hij heeft een kantoortje in een bijgebouw van de kerk, op een centrale plek. ‘Jan en alleman komt hier langs.’ Belt het maatschappelijk werk: ‘Wim we hebben hier een mevrouw die vraagt om een bijbel. Kun jij dat regelen?’ Ander telefoontje, de vrijwilligerscentrale. ‘We hebben contact met een alleengaande man, die na een ziekenhuisopname terugkeert naar huis. Maar het is daar zo smerig dat hij besmettingsgevaar loopt. Zou je wat kunnen organiseren om het schoon te maken?’ Missionair werk en diaconaat liggen (soms) in elkaars verlengde. De grens naar pastoraat is ook vloeiend. Scopus, de andere missionaire cursus
In de jaren negentig introduceerde de IZB samen met de Evangelische Alliantie en Youth for Christ de bekende Alpha-cursus in Nederland. Kort tevoren verscheen de eerste Oriëntatiecursus Christelijk Geloof, eveneens voor mensen zonder enige achtergrondkennis. Als vervolg op deze basiscursus werd de Emmaüs-cursus ontwikkeld. Recent heeft de IZB aan deze lijst nog een nieuwe naam toegevoegd, Scopus. Een missionaire cursus, die in Duitsland al 25 jaar erg in trek is, en nu is vertaald. Scopus kent een eigen manier van Bijbellezen, of liever gezegd ‘Bijbel-beleven’. De deelnemers worden uitgedaagd om zich te verplaatsen in de huid van hoofpersonen uit een bijbelgedeelte. Het accent valt in deze cursus minder op informatie-overdracht en feitenkennis, meer op de existentiële beleving. Uit ervaring blijkt Scopus zowel voor zoekers en nieuwkomers als voor doorgewinterde gemeenteleden een toegankelijke methode om de betekenis van de Bijbel voor hun dagelijks leven te ontdekken.
Training voor dagelijks discipelschap Transparant is een nieuwe werktak, gericht op hoger opgeleiden in de leeftijdscategorie 25-45 jaar. Voor deze doelgroep belegt de IZB driedaagse trainingen gericht op discipelschap in het dagelijks leven. ‘Transparant duidt op het verlangen dat iets van de werkelijkheid van God zichtbaar wordt in ons alledaagse leven’, zegt ds. Wim Dekker, hoofd vorming en educatie van de IZB. ‘We willlen jonge mensen uitdagen en inspireren om getuige te zijn van Jezus Christus. Niet door ingestudeerde mini-preekjes, maar door de manier waarop ze in het leven staan. Anders dan bij andere landelijke conferenties voor de doelgroep, heeft de Transparant-driedaagse het karakter van een training.’ Samen met dr. Arjan Markus, missionair predikant te Utrecht, en Coby van der Zee, die negen jaar bij de afdeling Toerusting
ECHO ‘Het blaadje voor de buren’, noemt de eindredacteur Eline de Graaf-Klok het evangelisatieblad van de IZB, ECHO. En inderdaad, het blad dat 8 maal per jaar verschijnt, is uitstekend te gebruiken als hulpmiddel in het evangelisatiegesprek. De redactie zoekt voor elk nummer een creatieve vertolking van het evangelie, met een professionele vormgeving. De edities van Kerst en Pasen verschijnen in grote oplagen. Gemeenten kunnen daar informatie over de kerkdiensten tijdens de feestdagen aan toevoegen. Zie voor abonnement en tarieven: www.izb.nl. Tijding Het gratis ledenblad van de IZB, Tijding, verschijnt vier keer per jaar. U vindt hierin informatie over de organisatie, interviews met medewerkers en artikelen voor de bezinning op missionair werk.
6
werkte, ontwikkelde Wim het programma van de eerste driedaagse, in het najaar van 2009. Een van de doelstellingen was om de deelnemers meer inzicht te geven in de hedendaagse cultuur en de relevantie van het evangelie. ‘Verrassend’, ‘leerzaam’, ‘inspirerend, confronterend ook’, schreven deelnemers. ‘Je krijgt in korte tijd veel mee. Ik raakte er wel weer door gemotiveerd!’ Inmiddels is een tweede programma ontwikkeld, over de vraag ‘Hoe lees je de Bijbel?’ – waarbij onder andere aan bod komt welke plaats de Bijbel heeft in het dagelijks leven en hoe de Bijbel kan worden gebruikt in een missionaire context. Zie voor de eerstvolgende Transparant-training www.izb.nl.
Transmissie Samen met de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) verzorgt de IZB drie maal per jaar de uitgave van Transmissie, een kaderblad voor kerkenraden en zendings- en evangelisatiecommissies. Een abonnement is gratis; eenmaal per jaar wordt een financiële bijdrage gevraagd.
Licht in de avond Zes maal per jaar verzorgen we de uitgave van Licht in de avond, een blad dat in veel gemeenten wordt gebruikt bij het ouderenpastoraat.
7
Toerusting voor predikanten
‘Centrum voor contextuele en missionaire verkondiging’, heet het met een mondvol. Areopagus is de naam, het centrum van de IZB voor de toerusting van predikanten. Door middel van meerdaagse cursussen wil Areopagus predikanten en anderen met een preekbevoegdheid helpen meer eigentijds te communiceren. Dat ‘eigentijds’ slaat dan zowel op de vorm (de presentatie en communicatie) als op de inhoud (de hermeneutische vragen, de uitleg en de verkondiging). In de cursussen wordt tevens veel aandacht besteed aan de persoon van de prediker, zijn spiritualiteit, zijn psyche en de omgang hiermee.
De IZB heeft Areopagus in het leven geroepen, omdat er een toenemende verlegenheid bleek bij predikanten over de vraag hoe ze gereformeerd en eigentijds kunnen preken. ‘We ontmoeten in onze cursussen predikanten, die hebben geconstateerd dat hun gemeenteleden zo door de huidige cultuur zijn geïnfecteerd dat de woorden van het evangelie niet meer bij hen landen. Althans, niet meer via de manier van preken die ze gewend waren. Bij Areopagus helpen we hen om de relevantie van het evangelie voor vandaag opnieuw te ontdekken en dat in herkenbare taal uit te zeggen’, zegt ds. Wim Dekker, die met de Amsterdamse predikant dr. Paul Visser en communicatiedeskundige Astrid Slob verantwoordelijk is voor het cursusaanbod. Goede prediking geeft de gemeente ook meer zicht op haar missionaire betekenis vandaag. De predikant heeft hierin een vormende betekenis. Enkele thema’s uit het cursusaanbod van Areopagus zijn: Preken dichter bij het leven, Voorganger zijn bij een uitvaart, Catechismus in context en Een prediking die landt. Jaarlijks belegt Areopagus ook een landelijke studiedag voor predikanten én gemeenteleden. Vijfmaal per jaar verzorgen we een gratis digitaal magazine met studiemateriaal voor in de pastorie. Meer informatie: www.izb.nl/areopagus.
Evangelie & Moslims
Samenwerking
Met de stichting Evangelie & Moslims heeft de IZB vanaf de oprichting een bijzondere band. We benutten het werk van deze organisatie om in gemeenten het verlangen te versterken dat moslims in ons land gaan geloven hoe God ons in Christus liefheeft. De IZB stelt voor het werk van Evangelie & Moslims jaarlijks een bedrag beschikbaar dat gelijk is aan het salaris van een evangelist.
De IZB is al vele jaren lid van de Evangelische Alliantie. Hier vindt de ontmoeting plaats met organisaties die zich op een breed terrein inzetten voor evangelisatie en diaconaat. Omdat de Nederlandse Zendingsraad ook ons land als zendingsgebied is gaan zien, is de IZB toegetreden tot dit interkerkelijke platform, waar kerken en organisaties elkaar ontmoeten voor de bezinning op belangrijke trends in de missiologie. Daarnaast heeft de IZB een langdurige en gewaardeerde samenwerkingsrelatie met twee zusterorganisaties: de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) en de Hervormd-Gereformeerde Jeugdbond (HGJB). Website Veel informatie over de IZB en missionair werk in ons land vindt u op de website www.izb.nl. Naast een overzicht van alle activiteiten, vindt u er ook veel artikelen, lezingen en boekbesprekingen. Als u op de hoogte wilt blijven van actuele ontwikkelingen en publicaties, meld u dan aan voor de gratis nieuwsbrief, via secretariaat@izb.nl.
Boeken bestellen voor het goede doel In de riante voormalige kamer en suite van het herenhuis in Amersfoort, waar de IZB kantoor houdt, bevindt zich een boekhandel. Veruit de meeste omzet komt echter tot stand via de computers in de achterkamer. De IZB-Ark-boekhandel is namelijk één van de grotere spelers op de christelijke internetboekenmarkt. De boekhandel is ooit klein begonnen, om gemeenten en gemeenteleden van goede lectuur te voorzien: Bijbelstudie- en evangelisatiemateriaal. Nog altijd is dat een belangrijke functie van deze tak van de IZB-organisatie. Het klantenbestand telt veel lectuurcommissies en boekentafels in lokale kerken. Maar in de loop der jaren is ze uitgegroeid tot een volwaardige boekhandel, compleet met een grote collectie kaarten, cd’s en dvd’s. ‘We zijn gespecialiseerd in theologie en christelijke literatuur’, zegt manager Hans Borghuis. ‘Op dat gebied ligt onze expertise. Dat neemt niet weg dat we door onze dagelijkse relatie met het Centraal Boekhuis ook elke titel uit het assortiment van de betere boekhandel kunnen leveren. Dat maakt ons tot een interessant adres voor boekenliefhebbers met een hart voor zending: de winst komt geheel ten goede aan het missionaire werk in Nederland.’ De internetsite www.izb-ark.nl is de belangrijkste etalage. ‘Gemak dient de mens‘, zegt Hans. ‘Vanuit je luie stoel stuur je de bestelling en binnen twee dagen krijg je alle spullen in huis.’ Dagelijks haalt de wagen van het postbedrijf een karrenvracht op, uit de magazijnen in Amersfoort en Amsterdam. Bestellingen boven de € 50 worden portvrij verzonden. Begin 2010 hebben de IZB en stichting Ark Mission hun boekhandelactiviteiten samengevoegd. De boekhandel verzorgt onder andere de verzending van bestellingen voor uitgeverij Ark Media en de klanten van de website www. kinderbijbels.nl.
8
De nieuwe combinatie heeft de ambitie uit te groeien tot de grootste christelijke internetboekhandel van Nederland, voor particulieren, gemeenten en scholen. Met blijvende aandacht voor de oorspronkelijke doelgroep: momenteel telt het klantenbestand meer dan 130 boekentafels in kerken. Word lid en steun de zending in Nederland!
Het werk van de IZB wordt hoofdzakelijk betaald uit collecten en giften. Ook uw steun is van groot belang! Voor €10 per jaar bent u lid en blijft u op de hoogte van ons werk via het kwartaalblad Tijding. Maandelijks verschijnt een digitale nieuwsbrief. U kunt zich eenvoudig aanmelden via www.izb.nl of via een berichtje aan IZB, Joh. van Oldenbarneveltlaan 10, 3818 HB Amersfoort. Hier kunt u ook terecht voor het aanvragen van proefnummers, voor informatie over de cursussen en het aanbod van dienstverlening aan gemeenten. Om het niveau van onze dienstverlening te kunnen handhaven is in 2009 de actie Overbruggen gestart, waarbij we leden en donateurs vragen om maandelijks 5 euro per maand te schenken voor zendingswerk in Nederland. Mogen we ook op uw bijdrage rekenen? De IZB heeft het keurmerk van Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) en blijft ruimschoots binnen de vastgestelde normen. Van elke euro die we ontvangen, wordt meer dan 85 cent direct besteed aan onze doelstelling.
IZB - voor zending in Nederland Johan van Oldenbarneveltlaan 10 3818 HB Amersfoort
Tel. 033-4611949 E-mail: secretariaat@izb.nl www.izb.nl