Stedenbouw portfolio Jaap Duenk by Jaap Duenk

STEDENBOUW PORTFOLIO JAAP DUENK

GESELECTEERDE PROJECTEN --> Kunstwerk R.O.B. Deventer (NL) --> WATERFRONT IZOLA EAST (SL) --> CHIAIA WATERFRONT NAPELS (IT) --> COMMUNITIES ON THE EDGE, GENT (BE) --> PARC DE L’EAU, LUIK (BE) --> Gooik, parel van Pajottenland (BE) --> Water in de stad, Gent (BE) --> Ruimtelijk structuurplan Geel (BE) --> Natuurbegraafplaats Rekem (BE) --> Ruilplan St. Oedenrode (NL) --> Leiden Groendoord Fase 2 (NL) --> ‘s-Gravenzande Nieuwe vaart (NL) --> The Ceramic Factory, Almere Oosterwold (NL)

Jaap Duenk Urban Design Portfolio

Chiaia Waterfront Napels

STEDENBOUW PORTFOLIO JAAP DUENK

Dollardstraat 3G 3522 AK Utrecht Nederland (+31)612428590 jaapduenk@hotmail.com issuu.com/jaapduenk

Stedenbouwkundig Ontwerper < juni 2017(verwacht)

Universitaire Master Stedenbouw en Ruimtelijke Planning, KU Leuven, Sint Lucas Gent (BE)

< februari 2017 Uitwisselingsstudent Master Stedenbouw, Academie van Bouwkunst Amsterdam (NL) < februari 2017 Trainee bij Atelier Dutch, Almere (NL)

Projectenoverzicht / inhoudsopgave 2009

2009

2010

Prijsvraag: Activiteitenterrein Spaarndam (NL)

Masterclass: public life Apeldoorn (NL)

Project: Ongezouten Jong, Deventer (NL)

Masterclass: Stadsassen Deventer (NL)

Project: Beeldkwaliteitsplan Batavia, Lelystad (NL)

Een verwaarloosd gebied wordt een ontmoetingsplek voor het hele dorp

Innovatie van Apeldoorns centrale openbare ruimte door focus op tekorten

Kinderen spelend op manieren als nooit tevoren

Hoe een bedrijvenpark een echte waarde voor de stad kan vormen

Richtlijnen voor een historisch gebied op nieuw land

Saxion / gemeente Spaarndam

Gehl architects / Gemeente Apeldoorn

Saxion / Ongezouten Jong

Gemeente Deventer / Andries Geerse Stedenbouwkundige B.V

Saxion / gemeente Lelystad

2010

2011

Project: Kunstwerk directiekamer Rob, Deventer (NL)

Prijsvraag: Havenkwartier Deventer (NL)

Project: Twente Hi, Hengelo (NL)

Summerschool: Krimp in de Parkstad, Heerlen (NL)

Project: Living on the estate: Leek Terheijl, Groningen (NL)

Twee tot drie dimensionale vormen veranderen een kantoor in een ervaring

Een interactiever havengebied dankzij nieuwe pespectieven

Twenteâ&#x20AC;&#x2122;s gezicht krijgt een nieuw icoon als representatie van de regio

Lege gebouwen welke sociale problemen helpen oplossen

200 onopvallende nieuwe woningen in een landelijk gebied

Saxion

Gemeente Deventer

Saxion / ROZ Hengelo

Van Hall Larenstein / gemeente Heerlen

Van Hall Larenstein

BLZ. 8

2011

2012

Masterclass: Hydropark Schildehof, Antwerpen (BE)

Project: Almere Oosterwold (NL)

Workshop: Keilepier Rotterdam (NL)

Project: Visie Twente Centraal, Hengelo (NL)

Masterclass: Waterfront Izola East, Slovenië (SI)

Een verwaarloosd landgoed bindt haar krachten met een naastgelegen waterzuivering

Ideeën om Almere haar volgende stadsuitbreiding meer en meer in het landschap in te passen

De vernieuwing van een oude industriële havenpier tot een hippe stadswijk

Een nieuwe kijk op Twente’s oude industriële hart

Een verkenning van de mogelijkheden in een gesloten industriegebied

Van Hall Larenstein, gemeente Schilde

Van Hall Larenstein

Academie van Bouwkunst R’dam

Saxion, gemeente Hengelo

Saxion / UNIVERS. Ljubljana

2013

2014

2015

2012

BLZ. 10

BLZ. 18

Project: Waterfront Izola East, Slovenië (SI)

Workshop Analyse waterfront Scheveningen (NL)

Project: Chiaia Waterfront Napels (IT)

Project: Robbing Anonymity, Brussel (BE)

Project: ‘Communities on the edge’, regio Gent (BE)

Slovenië haar wens vervuld door een oud industrieel gebied te transformeren

De nieuwe boulevard van Schevingen nader bekeken

De stad, park en zee dichter bij elkaar

Korte film over een anonyme plaats die door een moord plots wereldwijd bekend wordt.

Ideeën leidend tot een grotere waardering van het open landschap in het Scheldeland

Saxion

KU Leuven

Projectenoverzicht / inhoudsopgave 2015

2015

2016

BLZ. 22

2016

BLZ. 28

natuur

landbouw

recreatie

Summerschool: Living Together in Istanbul (TR)

Project: Parc de Lâ&#x20AC;&#x2122;eau, Luik (BE)

Workshop: Gooik, parel van Pajottenland (BE)

Project: Begraafplaats Bornem (BE)

Project: Verkavelingsportfolio OMGEVING (BE)

Een onderbouwing van belangrijke waarden uit de Turkse cultuur

Een verwaarloosd wereldexpoterrein krijgt haar grandeur terug op een permanente wijze

Over de missing link tussen de stad en land nabij Brussel

Ontwerpend onderzoek naar Bornem haar nieuwe centrale begraafplaats gebundeld in een rapport

Een bundel van het bureau haar zeer uiteenlopende verkavelingen

Istanbul Univers. / KU Leuven

KU Leuven

KU LEUVEN / GEMEENTE GOOIK

OMGEVING / gemeente Bornem

OMGEVING

2016

BLZ. 30

BLZ. 34

BLZ. 36

18 appartementen senioren (83 m2)

12 appartementen jongeren (50 m2)

Project: Water in de stad Gent (BE)

Project: Structuurplan Geel (BE)

Project: Natuurbegraafplaats Rekem (BE)

Project: Bedrijventerrein aan de Zenne, Vilvoorde (BE)

Project: Harmelen Mauritshof

Een centrale visie op Gent haar steeds vaker benutte binnenwateren

Een nieuwe beeldtaal in de structuurplanning

Ontwerpen aan de eerste natuurbegraafplaats van Vlaanderen

Een bedrijventerrein met beeldkwaliteitswaarden als nooit tevoren

Een school maakt plaats voor 30 woningen en appartementen

OMGEVING / DE URBANISTEN / GEMEENTE GENT

OMGEVING / GEMEENTE GEEL

OMGEVING / PARK DE HOGE KEMPEN

OMGEVING

ATELIER DUTCH

2016

BLZ. 42

2017

BLZ. 42

2017

BLZ. 44

2017

BLZ. 46

Project: Groenoord fase 2, Leiden (NL)

Project: Ruilplan St. Oedenrode

Project: ‘s-Gravenzande Nieuwe Vaart

Project: The Ceramic Factory, Almere Oosterwold (NL)

Workshop: Marineterrein A’dam (NL)

De dichte opzet van het project Groenoord fase 2 geeft Leiden een hoogstedelijke en stoere uitstraling

Een verschuiving van een aantal functies levert onverwachte bijkomstigheden

‘s-Gravenzande krijgt een landschappelijke verkaveling in een ecologische waardevolle zone.

Werken aan de identiteit van Almere middels basale principes

Een korte film over een mysterieus gevoel temidden van het bruisende Amsterdam

ATELIER DUTCH

ACADEMIE VAN BOUWKUNST A’DAM

2017

Afstudeerthesis: Variatie in uniformiteit

UW PROJECT?

Diversiteit in het uiterlijk van Nederlandse koopwoningen vanuit een Vlaams perspectief

KU LEUVEN

UW BUREAU?

Kunstwerk directiekamer R.O.B. Deventer (NL) Voor de directeur van de academie Ruimtelijke Ordening en Bouw vervaardigde ik samen met twee medestudenten in 2010 een kunstwerk voor de Saxion hogeschool te Deventer. De locatie betrof de directiekamer van de voormalige Oost-Indische landbouwschool, wat een rijksmonument is. Het werk bestaat uit een verzameling ruitvormige styrofoam panelen die in een baan de overgang van een 2d vlak naar een 3d patroon maken. De stroom verzameld zich uiteindelijk als een wolk in het lichtste deel van de ruimte, boven het bureau. Aan de realisatie ging een uitgebreid proces vooraf, waarin de gemaakte ontwerpen aan de hand van eisen en wensen van de opdrachtgevers zorgvuldig tegen elkaar werden afgewogen. Hierdoor is er o.a. gekozen voor een geluidsdempend materiaal en bedekt het kunstwerk de achtermuur van de ruimte.

+ +

Waterfront Izola East (SL) Izola is een stadje op een schiereiland te midden van de maar 50 km lange Sloveense kustlijn. Het historische centrum, de naastgelegen vissershaven en de promenade langs deze punten hebben een sterke aantrekkingskracht. De promenade stopt echter bij het oostelijk gelegen industriegebied, wat als een achterkant van het eiland wordt gezien. De stopzetting van de industriele activiteiten daar is een kans om het eiland meer tot een geheel te maken. De verlenging van de huidige promenade brengt de twee delen in relatie en creĂŤert een ronde om het eiland. De activatie van dit gebied brengt de Sloveense wens van een langere kustlijn dichterbij. Door het gebied toegankelijk te maken is het in staat om een deel van de stad te worden, maar dan met een eigen karakter. De westkant: Het beeld wat veel mensen in hun gedachte hebben wanneer ze aan Izola denken. Deze kant wordt momenteel gezien als de voorkant.

De botsing tussen de hoogtelijnen en het grid creĂŤert een eigen sfeer t.o.v. de rest van het schiereiland.

De Oostkant: Met het plan voor Izola oost zal dit beeld meer in mensen hun geheugen voorkomen. Deze kant heeft een eigen karakter met een ruimtelijke kwaliteit die tot nu toe onvoldoende is gezien.

Door de hoogtelijnen in het gebied te accentueren wordt het deel meer bij de rest van het eiland betrokken.

De nieuwe route zal langs de heuvel buigen en daar landinwaarts lang de helling lopen.

Het gebied krijgt verschillende ruimtelijke entiteiten.

Huidige situatie

Scene 1

Scene 2

Scene 3

Scene 4

Scene 5

A’ B’

10 meter

C’

A’

B’

50 meter

C’

Onderzoeks-/ eindmaquette schaal 1:500

Chiaia Waterfront Napels (IT) Chiaia ligt op een steile helling ten zuidwesten van het centrum van Napels. Dit dichtbebouwde stadsdeel kent een structuur van een half opengewerkt voetbalstadion waarvan het veld aan de zee grenst. De sterke druk van de stad op dit open gebied aan het water creĂŤert een harde grens ter hoogte van het aan het water gelegen park. In het ontwerp is een voorbeeld van een woonuitbreiding uitgewerkt waarbij de bestaande structuur van de stad over deze grens wordt voortgezet. De sterke zichtlijnen vanaf de heuvel vormen voor dit gebied een belangrijk oriĂŤntatiemiddel en vinden ook hun plaats in de stadsuitbreiding. Ter hoogte van het uitgewerkte ontwerp blokkeert het markante statione Zoologica het zicht vanaf de heuvels. Hier is het verloop van de openbare ruimte langs het gebouw zo

vormgegeven dat het geheel vloeiend langs de nieuwe bouwblokken naar het water loopt. Tijdens deze afdaling doorbreekt deze recreatieve ruimte een aantal van het park haar problematieke harde grenzen, met de doorbraak van de harde kade als laatste en sterkste overwinning.

200 meter

+ +

+ + + + +

+ +

+ + +

Huidige situatie

Scene 1

Scene 2

Scene 3

Scene 4

Scene 5

A’

B’

C’

10 meter

D’

Onderzoeksmaquette schaal 1:500

A’ B’

D’

D C’

50 meter

Communities on the Edge, Gent (BE)

De stedelijke randen in het Scheldeland zijn vandaag in veel gevallen onzichtbaar geworden. Kernen als Wetteren, Kwatrecht en Overbeke zijn de afgelopen eeuw in de schaduw van Gent uitgewaaierd in het open landschap. Daarbij is het onderscheid tussen stad en land verloren gegaan en wordt het open landelijk gebied naast de Schelde veelal als achterkant gezien. Het project â&#x20AC;&#x2DC;Communities on the Edgeâ&#x20AC;&#x2122; werkt door middel van fysieke, maar ook sociale ingrepen aan een stevige en levendige stedelijke rand die getuigt van een grote waardering voor het open landschap.

Randen in het Scheldeland

Soorten Randen

4 1 5

1 Natuurgebied VS Residentieel woongebied

5 Landbouwgebeid VS Residentieel woongebied

2 Natuurgebied VS Verlinting

6 Landbouwgebeid VS Verlinting

3 Natuurgebied VS Verkaveling

7 Landbouwgebeid VS Verkaveling

4 Natuurgebied VS Industrie

8 Landbouwgebeid VS Industriegebied

2 6 1

7 8

1 km

Scheldeland, stedelijke restruimte of landschappelijke voorkant? De Schelde en haar oevers hebben een grote landschappelijke waarde. De rivier verbindt het Scheldeland met de stad Gent en heeft ook in Gent een ruimtelijk structurerende werking. Dankzij de werkgelegenheid die kernen als Wetteren en Kwatrecht maar vooral Gent bieden, is het Scheldeland een bijzonder aantrekkelijke plek om neer te strijken. Voor de toekomst ziet het er naar uit dat de vraag naar nieuwe woningen er erg groot blijft, terwijl er tegelijkertijd een grote vraag is naar groene open ruimte voor ecologische, agrarische en recreatieve doeleinden. In de strijd tussen deze twee vraagstukken trekken ecologische, agrarische en recreatieve waarden nog vaak aan het kortste eind. Langzamerhand wordt er steeds meer landschap verstedelijkt doordat de toenemende verstedelijkings-

druk te veel ‘ruimte’ krijgt. Daarbij is het onvoldoende duidelijk hoe de stedelijke omgeving zich verhoudt tot het groene open landschap. De open ruimte wordt hierdoor heftig geconsumeerd en soms zelfs als achterkant behandeld. Een overkoepelende visie om het behoud van deze groene ruimtes in goede banen te leiden ontbreekt. Samenwerken aan waardering De potenties voor een weerwoord op de sterke verstedelijkingsdruk in deze open gebieden zijn te vinden in de verstedelijkte randen. Het project gaat op zoek naar oplossingen die getuigen van een fysiek en mentaal duidelijke identiteit van de randen. De randen vormen namelijk het speelveld waar de verstandhouding tussen het stedelijk en het open gebied wordt bepaald. Deze

Principes

verstandverhouding is bepalend voor de ruimtelijke vormgeving van de randen en heeft daarmee een grote invloed op de waardering van het te vrijwaren open gebied rondom de Schelde. Door er meer samen te ondernemen in de randen krijgt de nabijheid van het open gebied meer waarden en identiteit. Zowel de bebouwde als de onbebouwde gebieden hebben zo de kans om betekenis toe te nemen. Het idee is met andere woorden om de waardering van het open landschap te vergroten door woningbouw, landbouw en natuur in één verhaal te verenigen. De rand tussen stad en land wordt permeabeler door de collectiviteit tussen de open en bebouwde ruimte te versterken. Een belangrijke voorwaarde voor deze andere mindset is echter dat de vaste scheiding tussen de gewestplankleuren rood, groen en geel verandert. Er is behoefte

Randenmatrix Zicht op het landschap creëren

Natuurwaarde creëren

Landbouw activiteiten toevoegen

Naastgelegen gebied toegankelijk maken vanuit gebied

Kavels opdelen

Sociaal platform toevoegen

Residentieel bosgebied

Verlinting

Verkaveling

Industriegebied

Gaten in weefsel vullen Natuurgebied

Landbouwgebied

Recreatie toestaan

Ongewenste ontwikkelingen verwijderen

Residentieel 19

aan een minder sectoraal beleid dat de verschillende manieren van ruimtegebruik niet van elkaar scheidt, maar elkaar laat versterken. Het idee van ruimte delen houdt ook het delen van bestemmingen in. Diensten uitwisselen Ecosysteemdiensten kunnen de aanwezige landbouw-, natuur- en stedelijke gebieden op lokale schaal met elkaar in relatie brengen. Meer contact met elkaar op de bekomen ‘plaats in de rand’ brengt een grotere wederzijdse waardering met zich mee. Wanneer de ene ruimte(gebruiker) financiële voordelen ondervindt van de naastgelegen ruimte(gebruiker), levert dit automatisch een waardering op. Bed and breakfast, voedseltuinen, ecologische bufferstroken en zicht op het landschap zijn voorbeelden van dergelijke baten. In de ver-

stedelijkte rand kunnen verscheidene van deze ecosysteemdiensten samenkomen. Op dergelijke plekkenvindt bovendien meer dan alleen een uitwisseling van goederen en diensten plaats. Ze functioneren tevens als sociaal platform. In de randen kunnen veel gebouwen een heropleving of nieuwe invulling gebruiken. Wanneer net deze gebouwen plekken voor de gemeenschap worden, kan de identiteit van de plek een sterke vooruitgang kennen. Recreatiegerichte thema’s in een landschappelijke omgeving als een scoutslokaal of natuureducatief of recreatiegebouw kunnen hierbij veel betekenen. Zij verankeren het landschappelijke karakter van het gebied in de gemeenschap. Randenmatrix als tool In de opgestelde Randenmatrix zijn verschillende van deze locatiege-

1 Natuurgebied vs Residentieel bosgebied

Natuurgebied

bonden ideeën uitgewerkt. De matrix kan inspiratie voor de benadering van verschillende verstedelijkte randen in het Scheldeland. Steeds levert een combinatie van een type onbebouwd gebied met een type bebouwd gebied een voorbeeld van een permeabele stedelijke rand op. De verschillende voorbeelden geven activiteiten weer die gemeenschap kunnen creëren, zoals moestuinen, sportkantines, manèges en natuureducatieve en recreatiecentra. Belangrijk is dat de hiervoor benodigde gebouwen zoveel mogelijk in de bebouwde randgebieden worden ingebed. Ten eerste omdat daar de mensen en het landschap nabij zijn, maar ook omdat zo min mogelijk van het resterende open landschap bebouwd moet worden. Uit de voorbeelden in de randenmatrix zijn principes af te lezen die in meerdere gebieden gebruikt kunnen worden. De randenmatrix

2 Natuurgebied vs Verlinting

3 Natuurgebied vs Verkaveling

4 Natuurgebied vs Industriegebied

Residentieel bosgebied

Verlinting

Verkaveling

Industriegebied

laat, in plaats van enkel moeilijk te realiseren fysieke ingrepen, ook andere manieren zien om de bebouwde rand te verstevigen, manieren waarmee juist de uitwisseling tussen de verschillende partijen in de beide types gebieden kan plaatsvinden met een toenemende waardering van het open en onbebouwde landschap als doel.

Concept toegepast op case 6

Gepubliceerd in het boek: â&#x20AC;&#x2DC;Strategische projecten voor de stadsregio Gentâ&#x20AC;&#x2122;

Stad en land binden in de stadsregio Als de Gentse periferie in het Scheldeland de randen van haar groene ruimte langs de Schelde op de voorgestelde manier versterkt, kan het, naast de genoemde voordelen voor zichzelf, een dienst bewijzen aan de Gentse stedelingen door het tekort aan groene open ruimte te beantwoorden. Een toenemende stroom recreanten vanuit Gent kan het gebied op haar beurt helpen om de open ruimte nog sterker te waarderen. 5 Landbouwgebied vs Residentieel bosgebied

Residentieel bosgebied

Landbouwgebied

6 Landbouwgebied vs Verlinting

Verlinting

7 Landbouwgebied vs Verkaveling

8 Landbouwgebied vs Industriegebied

Verkaveling

Industriegebied

Residentieel bosgebied 21

Parc de L’eau, Luik (BE) Het project verwijst naar een tijd toen er in Luik nog een harmonie bestond tussen de stad en het water. In het bestaande park van Coronmeuse is dit verloren gegaan door de voortdurend groter geworden bescherming tegen het water. Hierbij zijn verschillende takken van de rivier de Maas gedempt en werd er een voorkeur gegeven aan hoge kades. In 1939 werd in het gebied een Expo de l’Eau georganiseerd waarbij het overwinnen van het water de rode draad vormde van de vertoonde prestige. In het ‘Parc de l’Eau’ op Coronmeuse wordt de band tussen het water en de stad weder hersteld door de aanleg van een belevingspark. Een park waar het belang van de Maas sterk naar voren komt door er technische, educatieve, recreatieve en natuurlijke relaties mee aan te gaan. Hierbij staat ruimte voor de rivier centraal.

200m

Land teruggeven aan het water Het aangelegde wetland geeft het tot nu toe kunstmatig drooggehouden land terug aan het water en creĂŤert een natuurlijke buffer voor de stad Luik. Dit park zal een voorbeeldfunctie vervullen voor andere plaatsen binnen de stad, provincie en gewest. Het levert directe voordelen voor Luik, maar ook de steden stroomafwaarts zullen een positieve invloed van de wetlands en daaruit voortgekomen projecten ondervinden. De meest nabijgelegen stad Maastricht zal vooral meeprofiteren van de voortijdige waterbuffering op grote schaal. Op die manier krijgt een rivier, die op schaal van Europa nog veel meer steden verbindt, een centrale plaats in de stad. Ook krijgt Luik hiermee de internationale allure die het verlangt.

De hedendaagse Expo de l’Eau Dit ‘Parc de l’Eau’ wil aantonen dat er een nieuwe vorm van expo gerealiseerd kan worden voor de stad Luik. Aan de hand van het project wordt bewezen wat het toekomstige Luik kan worden in een groter verhaal dat zich richt op wonen, recreatie en educatie. Hierbij wordt de Expo de l’Eau van 1939 in eer gehouden door een verwijzing te maken naar het monumentale ontwerp van die tijd en een hedendaagse functie te geven aan het ‘Palais des Fêtes’. Als antwoord op het ontwerp van de afgelaste expo van 2017 op deze plek wordt er gekozen om hier niet te vertrekken vanuit een standpunt dat de oude succesverhalen van Luik gaat eren, maar net als in dat ontwerp een permanente oplossing te voorzien. Expo de L’eau zal nu een plek worden waar het water niet tijdelijk, maar voortdurend tentoon wordt gesteld.

De kringloop van water vormt de leidraad van het park. Het water wat er geconsumeerd wordt zal lokaal worden opgepompt en uiteindelijk weer worden gezuiverd. De vele stadia welke bij deze gebruikte duurzame vorm van zuivering worden doorlopen vormen de belangrijkste attracties in het park. Met dit thema krijgt dit stadsdeel een lokaalgericht park, wat op stedelijke schaal een duurzamer imago zal opleveren. > >>

Kunstmatig ogend gebouw waar de consumptie van water centraal staat

Inbreiding 1 (woonwijk) Inbreiding 2 (bouwblok)

Een nieuwe stepstone als deel van de Luikse recreatieve as Door de aanleg van een recreatieve as binnen de stad Luik worden verschillende complementaire steppingstones samengebracht tot één geheel. Van het 19de eeuwse Boveriepark, naar het multifunctionele Bavière tot het belevingspark in Coronmeuse ontstaat er een connectie tussen de kwalitatieve open ruimtes in de stad. Deze as heeft niet alleen betekenis voor Luik maar laat ook toe dat mensen zich op een trage, veilige en recreatieve manier van en naar de stad kunnen bewegen. De verbinding met grote nabij liggende steden wordt zo minder gedomineerd door grote verharde autowegen.

Maquette schaal 1:1000

Verplaatsen over het water Het grootschalige autogebruik is momenteel een van de problemen waarmee stad Luik kampt. Het beter organiseren en meer inzetten van openbaar vervoer is dan ook iets wat hoog op de agendapunten van de stad staat. Door het water prominent als vervoersmiddel in te zetten wordt het openbaar vervoersnetwerk binnen de stad sterker zichtbaar. Men ondervindt bovendien minder tot geen invloed van verkeersopstoppingen en kan zeer snel ter plaatse zijn dankzij de goede bereikbaarheid van de stadsdelen via het water. De waterbus zorgt niet alleen voor een alternatieve vorm van openbaar vervoer maar zal tevens relatie tussen de inwoners van Luik en de Maas versterken. Heropwaardering door inbreiding De trend van een stijgend bevolkingsaantal in Luik doet de vraag naar woningen toenemen. De verwaarloosde wijk naast Coronmeuse is toe aan een overkoepelende aanpak waarbij wooninbreiding een belangrijke rol kan spelen. Het stedelijke weefsel heeft veel ‘gaten’ en kent veel leegstaande industriële loodsen. Op lange termijn is er een evolutie mogelijk waarbij de buurt opgewaardeerd wordt door de aanwezigheid van ‘Parc de l’Eau’ en zo investeerders gaat aantrekken die de oude industrieterreinen kunnen omvormen tot woongebieden. Ter illustratie hiervoor zijn drie woontypologieën uitgewerkt. Een eerste typologie is gericht op een terrein direct naast het Parc de L’eau en bestaat uit een combinatie van wonen en vrijetijdsfuncties die onderdeel zijn van de activiteiten in het park. Deze over de lengte van het park gelegen lange constructie dient als scheiding met de verkeersas ernaast. Ze is op strategische plaatsen permeabel richting de wetlands. Het gebouw zal een sterk contrasterend uiterlijk krijgen waarbij waterconsumptie centraal staat. Het geconsumeerde water wordt vervolgens tezamen met het afvalwater van het paleis des Fetes op een duurzame manier in het park gezuiverd. De vele stadia van deze zuivering vormen het hoofdthema van het park en haar educatieve werking. In het bestaande stedelijke weefsel is een binnenzijde van een bouwblok gekozen om een typologie van eengezinswoningen uit te werken, wat uiteindelijk in een nieuwe woonwijk van 65 gezinnen een woonplaats kan bieden. Een kleiner gebied vlak naast de boulevard en aangrenzend aan het park krijgt een typologie van appartementen en eenpersoons duplexwoningen. Aan de straatkant bevinden zich 80 appartementen en in het binnengebied kunnen er 18 kleine duplexwoningen ontwikkeld worden. Door de wijk hiermee weer een sterke façade te geven, wordt een sterke scheiding tussen stad en park gecreëerd, wat het gebied haar ligging op het grondgebied van de rivier onderstreept.

Gooik, parel van Pajottenland (BE)

Het landschappelijke Gooik is gelegen onder de rook van het hoofdstedelijk gewest van Brussel. De Gemeente ondervind een sterke verstedelijking door de toenemende populariteit van de regio voor Brusselaars. De grote hoeveelheid lintbebouwing belemmerd de relatie met het achterliggende landschap fysiek en figuurlijk en door de afwezigheid van infrastructuur hierin blijft het er als een groene geisoleerde achterkant liggen. De overwegend stedelijke bewoners missen een connectie met lanschap en kijken er enkel op uit. De uitdaging voor de regio bestaat er in om de bewoners dit gebied te laten ervaren en hen er letterlijk de vruchten van te laten plukken. In de workshop is er gezamelijk een film gemaakt waarbij ik o.a. het alomvattende eindbeeld vervaardigde. Het bekende schilderij â&#x20AC;&#x2DC;De Oogstâ&#x20AC;&#x2122; die de schilder Breugel hier in de 16e eeuw maakte werd hierbij als inspiratie gebruikt.

Vaststelling van het tekort aan interactie met het landschap

Aankaarten van de tekortkomingen in het bestaande beleid

On-site verkenning van de potenties

Onthulling van een samenvattend wensbeeld met mogelijkheden van het landschap

Water in de stad, Gent (BE)

Bureau OMGEVING werkt samen met DE URBANISTEN aan een visie voor de stedelijke wateren in Gent. De stad wenst een alomvattend document dat zich naast waterbouwkundige aspecten tevens op recreatie en ecologie richt. Ook in Gent heeft water de afgelopen decennia een prominentere plaats gekregen, maar momenteel ontbreekt er een centrale visie welke als stuurmiddel kan worden ingezet bij toekomstige ontwikkelingen op en rond het water. Om de ambitie voor de 14 waterwegen weer te geven heb ik voor OMGEVING een 16-tal visiekaarten opgezet, tezamen met een aantal doorsnedes op diverse lokaties. De kaarten spreken zich uit over de drie centrale themaâ&#x20AC;&#x2122;s binnen de visie. De doorsnedes tonen een aantal gewenste ingrepen per lokatie.

Gebruik wateroppervlakte

Interface

Beleefbaarheid van het water

ca. 2000 m

Ruimtelijk structuurplan Stad Geel (BE)

Voor de gemeente Geel heb ik bij OMGEVING gewerkt aan de herziening van het structuurplan. Hiervoor heb ik de kaarten vervaardigd, die de belangrijkste toekomstige ontwikkelingen van de gemeente weergeven. De grafische vertaling werd in het ontwerpteam voortdurend gecontroleerd en is tevens een resultaat van een wisselwerking tussen dit ontwerpteam en de gemeente. Een belangrijk doel van de herziening was het grafisch moderniseren van de bestaande kaarten uit het structuurplan van 2006. Voor zowel de deelkernen als voor het gehele grondgebied van de gemeente is er in de kaarten een selectie gemaakt van gisdata. Hierbij was het van belang dat de kaarten exacter en daarmee bepalender zijn, zonder zo precies te worden dat de exacte invulling van de gewenste ontwikkeling reeds wordt bepaald.

Structuurplan gehele gemeente

bebouwd gebied compacte dorpskern bedrijventerrein uitbreiding bedrijventerrein fase 1 uitbreiding bedrijventerrein fase 2 uitbreiding bedrijventerrein fase 3 kernwinkelgebied

Structuurplannen deelkernen

grootschalige detailhandel wetenschapspark

Achterkant

Voorkant

stedelijke pool strategisch project

_PL_002

mei 2016 . 14063_URB

IKKE LING GEW ENST E ONTW

BEL

k structuurplan

Stad Geel . ruimtelij

open te houden

trum

historisch dorpscen

belangrijke gebouwe kleinschalig baken

water

primaire weg

groen binnengebied

gemeentegrens

dorpskern

beschermd landscha

mmen naar landbouw

zone te herbeste

op Y-kruising

groen dorpshart

vallei

trage wegen

bestaand bos

125

primaire weg in stedelijke ontwikkeling

Gewenste ontwikkeling

250m

ject

gsweg

belangrijke verbindin

te ontwikkelen woonpro

secundaire weg spoorlijn/station hoofdfietsas zachte verbinding

Actiekaart

grootschalige recreatieknoop landbouwgebied verwevingsgebied landbouw en natuur bos vallei indringende open ruimte waterloop gemeentegrens

mei 2016 . 14063_URB_

PL_002

mei 2016 . 14063_URB_PL_002 mei 2016 . 14063_URB_PL_002

GEWENST E ONTWIKKE

BEL GEWENSTE ONTWIKKELIN G

dorpskern

Stad Geel . ruimtelijk structuurplan

historisch dorpscentrum water vallei bestaand bos belangrijke verbindingsweg

LING LARUM

Stad Geel . ruimtelijk structuurplan

mei 2016 . 14063_URB_PL_002

dorpskern

mei 2016 . 14063_URB_PL_002

historisch dorpscentrum gemeentegrens belangrijke gebouwen kleinschalig baken op Y-kruising

groen binnengebied

trage wegen te ontwikkelen woonproject

bestaand bos

landschap belangrijke open te houden beschermd verbindingsweg naar landbouw zone te herbestemmenspoorlijn

belangrijke gebouwen

groen dorpshart

125

250m

GEWENST E ONTWIKKE Stad Geel . ruimtelijk structuurplan herinrichting openbare ruimte als dubbelplein

dorpskern

. ruimtelijk structuurplan Stad Geelwater vallei 0

125

250m

dorpskern bestaand bos dorpscentrum historisch belangrijke verbindingsweg water vallei bestaand bos belangrijke verbindingsweg

GEWENSTE ONTWIKKELING STELEN PL_002

Stad Geel . ruimtelijk structuurplan

LING OOSTERL O

GEWE NSTE

dorpskern ‘rust-Punt’ langs drukke verkeersomgeving belangrijke

water

gebouwen ONTWIKKELIN G OOSTERLO GEWENSTE historisch dorpscentrum

groen binnengebied Thomas More campus

dorpshart

vallei

trage wegen

bestaand bos

groen woonproject belangrijke gebouwen

belangrijke verbindingsweg

dreef als groene omarming van hetdorpshart dorp site voor ontwikkelingen in functie vantrage zorg wegen

125

spoorlijn gemeentegrens belangrijke gebouwen omgeving kerk als dorpscentrum trage wegen te ontwikkelen woonproject

Stad Geel . ruimtelijk

link met dorpskern

dorpskern

herstructurering van Antwerpseweg te onderzoeken herbestemming van bestaande bedijfssite zone voor grootschalige kleinhandel zone voor bedrijvigheid 0

125

historisch dorpscentrum water

ONTW IKKEL

structuurplan

water

belangrijke gebouwen

vallei

groen dorpshart

belangrijke verbindingsweg

compacte woonkern

spoorlijn

dorpskern

historisch dorpscent bestaande bedrijvenzone rum

vallei bestaand bos

250m

bestaand bos

trage wegen sweg

snelweg spoorlijn

125

250m

groen ‘Hart voor Ten Aard’

snelweg

als venster van

groene omkaderin

het dorp

g van het dorp

gewenst bos

trage wegen 125

mei 2016 . 14063_URB_PL_002

belangrijke gebouwe n

vallei

belangrijke verbindin gsweg

compacte woonkern

Albertkanaal

one

groen dorpshart

ING TEN AARD

water

bestaand bos

Albertkanaal als venster van het dorp groene omkadering van het dorp gewenst bos

bestaande bedrijvenz belangrijke gebouwen

ONTW IKKEL

dorpskern

ING STELE N

snelweg

belangrijke verbinding

250m

groen woonproject dreef als groene omarming van het dorp site voor ontwikkelingen in functie van zorg

GEWE NSTE

Stad Geel . ruimtelijk structuu rplan

mei 2016 . 14063_URB_

Stad Geel . ruimtelijk structuurplan

mei 2016 . 14063_URB_PL_002

trage wegen

te herbestemmen in functie van uitbreiding begraafplaats te herbestemmen in functie van uitbreiding recreatie

GEWENSTE ONTWIKKELING PUNT

mei 2016 . 14063_URB_PL_002

GEWENSTE ONTWIKKELING WINKELOMHEIDE

GEWENSTE ONTWIKKELIN G ZAMMEL

Stad Geel . ruimtelijk structuurplan

trage wegen project ter versterkin g van link tussen dorp en kanaal verbinding oostelijk en westelijk deel van Ten Aard

gemeentegrens

dorpskern water vallei 0

125

bestaand bos

dorpskern

groen binnengebied

bestaande bedrijvenzone

zone te herbestemmen naar recreatie en groen

belangrijke gebouwen

gewenst bos

historisch dorpscentrum water vallei

250m

groen dorpshart

belangrijke verbindingsweg

trage wegen

spoorlijn

te ontwikkelen woonproject

bestaand bos 0

150

300m

belangrijke verbindingsweg

gemeentegrens bestaande bedrijvenzone belangrijke gebouwen

gemengde zone voor gemeenschapsfuncties en wonen zone te herbestemmen naar natuur gewenst bos

groen dorpshart te vergroenen steenweg trage wegen

150

300m

250m

750

1500 m

Natuurbegraafplaats Rekem (BE)

De toekomstige natuurbegraafplaats van Rekem gaat de eerste natuurbegraafplaats van Vlaanderen worden. Met de wetswijziging inzake natuurbegraven in het vooruitzicht is Bureau OMGEVING gevraagt om een ontwerp uit te tekenen. De projectlocatie is gelegen aan de rand van het natuurpark De hoge Kempen, waar een kunstmatig naaldbos zich momenteel omvormt tot een gemengd loofbos. Hier is reeds een klassieke en verlaten begraafplaats aanwezig. Mijn bijdrage aan het project bedroeg het uitwerken van een concept voor de transformatie van het bos. Er is gekozen op bepaalde plaatsen de onderbegroeiing te verwijderen waardoor er open ruimtes in het bos onststaan. Deze begraafweides zullen een contrast gaan vormen met de steeds denser begroeide zones ernaast.

Fase 1

2016

2021

2026

17 m

2016

2021

2026

38 m

31 m

45 m

Drie entiteiten, waarvan 1 en 3 te versterken

Vijf open begraafvelden, samen met de bestaande

Cinematografische lijn langs de verschillende begraafvelden

100 m 460m

2016

2021

2026

21 m

53 m

602m 10 m

Leiden Groendoord Fase 2 (NL) Vo o r d e t w e e d e fase van de w o n i ng bouwlocatie Gr oenoor d is u itg e g a a n v an ee n ho o g sted e l i j k woonm ilieu m et over we g en d a p p a r te men te n b o u w. In het gebied van 2,5 hect a re i s d e p l a atsi ng van 40 0 w o o neenheden onder zocht. Dit h e e f t g e r esu l tee rd i n e e n model m et 370 appar tem e n t e n e n 3 0 een g e zi nsw on i ng e n . Alvor ens tot deze conc lu si e t e k o m en i s er zow el ee n to r en- als een bouwblokm o d e l o v e r w o g e n . U i tei nd e l i j k i s e r een ontwer p gekozen wa a r i n d e b e b o u w i n g al s e e n ha l f o pen bouwblok de r uim te d e f ini e e r t . D e bi nn e n g e b i ed e n be vinden zich op 1,5 m et e r b o v e n h e t ma a i vel d va n w eg e een onder liggende par k e e rg a r a g e ( 5 89 pl aa tse n ). A an de twee uitvalswegen die la n g s h e t g e b i e d l op e n i s de b e b o u wing hoog, waar door er e e n s t e d e l i j k e u i tstra l i n g ri chti ng de binnenstad ontstaat.

60m (2 0 v e r d .)

4 0 .5 m (1 3 .5 v e r d .)

68 22. 5m ( 7. 5 verd . )

64 2 2 .5 m (7 .5 v e r d .)

3 4 .5 m (1 1 .5 v e r d .) 22m (7 .5 v e r d .)

4 3 .5 m (1 4 .5 v e r d .)

192

46.5m (15.5 v e r d. )

43.5m ( 1 4 . 5 v e r d. )

2 5 .5 0 m (8 .5 v e r d .)

28.5m ( 9 . 5 v e r d. )

2 2 .5 m (7 .5 v e r d .) 1 6 ,5 m (5 .5 v e r d .)

10.5m (3 . 5 v e r d. )

Ruilplan St. Oedenrode (NL) Het Ruilplan voor St. Oedenrode biedt de kans om een win-win situatie te creëren tussen een aantal belangrijke functies in het dorp. Het cultureel en educatief centrum Mariendael is gelegen in een prachtig nieuw gebouw, maar kamt met een tekort aan ruimte. Dit terwijl de kerk ‘De Goede Herder’ leegstaat. Het idee is om Mariendael te verhuizen naar de kerk waardoor het bestaande gebouw vrijkomt voor de creatieve bedrijfjes die nu in een oud mavo gebouw zijn gehuisvest. Bijkomend resultaat van deze ruil is de mogelijkheid om het kasteeldomein van St. Oedenrode beter vorm te geven. Het mavogebouw zorgt hier namelijk voor een blokkade van de route door het gebied en heeft weinig relatie met het monumentale kasteelgebouw. Tevens levert de verhuizing van het cultureel centrum een mogelijke herinrichting voor het plein rond de kerk op. Het plein zou via een klein ruimtedefiniërend gebouw kunnen worden omgevormd tot een piazza.

Het Ruilplan met de verschillende verschuivende functies

Herinrichting De Goede Herder kerk

Oude mavo locatie

Kerkplein De Goede Herder

â&#x20AC;&#x2DC;s-Gravenzande Nieuwe vaart (NL)

Langs de Nieuwe Vaart in â&#x20AC;&#x2122;s-Gravenzande is een laag stedelijk woonmilieu gewenst. In het ontwerp is er gekozen voor een woonerf waaraan 33 woningen zijn gesitueerd. De ene keer aaneengesloten of aaneengeschakeld, de andere keer los. Aan de oostzijde is een ecologische verbindingszone geplant. De woningen richtten zich daarom ook aan deze zijde sterk op het landschap. De binding met het omliggende landschap wordt ondersteund door het gebruik van beukenhagen. Het ontwerp is tot op architectonisch niveau uitgewerkt en in een brochure gepresenteerd naar de opdrachtgever. Er werd samengewerkt met RECC vastgoedprofessionals. Het project is via een tenderprocedure ingezet.

The Ceramic Factory, Almere Oosterwold (NL) In het project genaamd ‘The Ceramic Factory’ wordt er een verhuizing van ‘De Kleiacademie uit Amsterdam Osdorp naar een groot perceel op de kleigronden van Oosterwold voorgesteld. De intentie van de organisatie is niet enkel om met klei te werken, maar ook om het ter plaatse te winnen. Het resulteerd in een directe connectie met het landschap van de Flevopolder. Ze combineren hun educatieve activiteiten met een kleine productielijn van keramische tegels en and andere bouwmaterialen. Middels lokale en externe kunstenaars die wonen en werken op het perceel, voorzien ze de omgeving van een cultureel platform.

The soil in the southern part of Flevoland has a lot of heavy sea clay (map 0,5m under groundlevel)

Generating identity

The Clay-academy moves to the claygrounds of Oosterwold

Inhabitants from Oosterwold can work with local clay to make their own products

The Clay academy combines education with local production of tiles / pottery for Oosterwold

The Eemvalley only contains landscape plots and will be the natural backbone of Oosterwold

The former use of the ground will have influence on how the ceramic will look

Source: Bodematlas_van_Flevoland

Bieten groeien het snelste op zandgrond: dat komt dan vooral omdat deze grond het snelste opwarmt. De grond moet los zijn en vruchtbaar. (bron: www.waterwereld.nu).

Voor Tarwe en triticale is een lemige grond of goede zandgrond, met een goed vocht leverend vermogen het beste. Gerst en rogge kunnen op droogtegevoelige grond worden verbouwd. De pH-waarde van de bodem is bij zand het liefst tussen de 5,2 â&#x20AC;&#x201C; 5,3 en bij leem tussen de 6,2-6,3. (bron: www.wclwinterswijk.nl)

Aardappelen kan je in principe verbouwen op alle grondsoorten, van zware klei tot zandgronden. Vermijd wel hele natte grond, de aardappel kan daar niet goed tegen. (bron: www.levenvanhetland.nl)

A load of 350 m3 of clay means:

Digging in a cirkel to a depth of 2,48 m

700.000 pots 0.5 m

350 X 5000 = 1.750000 tiles

350 X 1100 = 385.000 tiles

Agricultural toplayer

0,65 m Homogeneous clay 30 cm

0,14 m

Clay with wet interlayer

0.5 cm

0,07 m peatland

8m 16 m

Total surface

201 m2

0,70 m

Clay on peat soil

0,25 m

Pleistocene clay subsoil

0,09 m

sand

0,08 m

Homogeneous loam

1 cm 20 cm

20 cm

1944 x 36 m2 Bathrooms (walls)

m3 of clay

1,74 m

350 m3

Clay

30 cm

20 cm

3850 x 9 m2 Bathroom floors

or 16 trucks with clay

16 x 1296 x 54 m2 Kitchen walls

1750 x 20 m2 Kitchen floor

350 x 1m3 of tiles

30 cm

350 x 5m

The Clay Academy buys an excavator

Site development stages

Theo (Teacher): “Some ceramic has to be baked for 14 times!

Eva (young Oosterwolder): “This clay comes out of our garden!”

4 People can also bring soil from their own property to personalize their ceramic 50

7% 3%

75%

Plan elements Watersystem

Acces

2020 - 2030

2030 - 2040

2040 - 2050

2A 52

Building development

Controlled green

Uncontrolled green

2B 53

Working and living in nature

Artist housing

Clay academy

max. 70m2 house two level modelhouse

natural purification

2m = max. m2 private

connected to a claycircle

Artikel over The Ceramic Factory

Of course, Almere Oosterwold! Why a - for Almere not so typical - new district totally suits the city

Dutch architects and planners have been serving their people by building affordable and master-planned housing for the last several decades. With specific reasons to do so, the city of Almere is creating a change in the usual way of urban development. The socio-economic situation has pushed supply away from demand and the city has chosen more self-sufficient and bottom up types of development for the newest expansion: Almere Oosterwold. With Almere as the first Dutch city to step up and take the gamble, nobody is questioning why especially this city is doing it. What are the reasons for this city to start this alternative development model? And in what aspects does it differ from the traditional way neighbourhoods mostly are developed? With Oosterwold still in the beginning phase of the development, the question also is how future projects can answer to these aspects. Could proposed projects like ‘The Ceramic Factory’ implement all of them?

Almere, a city

Text Jaap Duenk

As a new town cial land, Almere h structed from scr first houses built in city extended from way it developed is You don’t have to see how old a ho at the same time a bourhood is. The c built by project dev have systematicall city. This way of b performed on a bi ing in large amou in same size and w ferences in exteri little expression of ing inside and it al the impersonal a the housing has b purpose. A strong housing in combin efficiency form im vations for this w

Many houses form Dutch Design prod been copied too As a result, the s housing unit itself by the large amo tion. Many neighb ker for buildings It looks like they with the typical ‘just ordinary is

y off the shelf?

built on artifihad to be conratch. With the n 1975 and the m then on, the s clearly visible. be an expert to ouse and often an entire neighcity was mainly velopers, which ly extended the building is often ig scale, resultunts of housing with minimal difior. They show f the people livlmost looks like appearance of been created on g need for new nation with cost mportant motiway of building.

m well-designed ducts, but have o many times. strength of the f is dominated ount of repetibourhoods hunthat stand out. y are designed Dutch idea of good enough’.

Photographer Hans van der Meer has visualised this very strongly in his book: ‘The Netherlands, off the shelf‘.1 He shows that in the last 30 years, the Dutch build environment has regularly been made with repetitive concepts. In the book, the well known writer Ole Bouman calls it a typical Dutch phenomenon. “The Netherlands today is not necessarily the result of lofty ideas. On the contrary, the country seems rather to be composed of a plentiful stock of half-finished products that are based not on their inspiration but their feasibility and applicability. Practical actions stand in the way of dreams. Actions, which are repeated endlessly and with small variations, provide a distinctive-and as a whole also unique-image of the Modern Netherlands.”2 This can’t only be seen in the architecture of homes, but also in for example elements of public space as trashcans and lampposts. With Almere being built in a high tempo during the last decennia, the city strongly represents this phenomenon. From this point of view Almere seems to be a typical Dutch city.

1 Van der Meer, H.,‘Uit voorraad leverbaar’, 2012, p.96.` 2 Idem.

With the society’s increasing demand for participation3, the housing stock of Almere stands in great contradiction with recent socio economic developments. While largely built during the decennia of the welfare state, it can be seen as an inheritance of that time. Housing was strongly controlled by the national government in this period dating from the beginning till the late 80’s of the 20th century. In the political situation from then on, the governmental role has decreased, therefore asking for more contribution of citizens. With the Dutch government taking this step back in spatial planning, a shift from the public to the private sector took place.4 This privatization of the building market has started in from these late 80’s. Since housing corporations own the biggest part of the Dutch housing stock, their increasing power hasn’t been without consequences. It resulted in a decrease of fair competition on the housing market.5 The monotone way of development in new neighbourhoods all over the Netherlands can be seen as closely related to the cost effi

cient view of these housing corporations. Because their power was not reduced but increased over the following years, this way of development is ongoing till this day. So the way of development didn’t change so much at first, but the demand for change is still there. “How do you make Almere more diverse?” Gerard Slingerland, project leader sales on behalf of the ‘National estate company’ wonders in its online magazine. An answer to the question to have a more consumer driven interest can be found in the ‘Structuurvisie 2.0’ for Almere, created by former alderman Adri Duyvesteiijn. With the national government stuck on possibilities to create a more diverse housing stock, the municipality of Almere changed the development system. The made ‘Structuurvisie’ means a lot in this transformation. Especially in Almere, the government had more or the less failed in its attempt to create less monotone neighbourhoods, because such a large part of the city’s building stock was made by large-scale development.

“With the national government stuck on possibilities to create a more diverse housing stock, the municipality of Almere changed the development system”

3 L.J. de Graaf  et al., Publicatiereeks over burgerparticipatie, Noties voor Burgerparticipatie?, Rijksoverheid, Cluster Democratie en Burgerschap, ministerie van burgerschap en koningsrelaties, 2010, p. 7. 4 R. van der Wouden et al., Verkenning van de ruimte 2006, PBL, NAi uitgevers, 2006, p. 11. 5 Idem.

6 h t t p : / / w w w. o m r o e p f l e v o l a n d . n l / nieuws/140068/almere-tvesha-10-is200-000ste-inwoner-www.hetkaninalmere.nl 7 J.J. Berg et al., Almere zoekt zijn identiteit, De Blauwe Kamer nr. 1-2016, uitgeverij Blauwdruk, 2016. 8 http://www.npo.nl/andere-tijden/ 26-112016/VPWON_1265202

The uncertainty about the identity of the city

Maybe the most important reason why the city of Almere started a different neighbourhood development model lies in its uncertain identity. The city only has forty years of history and just welcomed its 200.000th inhabitant.6 Despite this impressive prestige, there is still a lot of critique on the city. In a recent article of magazine ‘De Blauwe Kamer’, the desire of the city to keep on growing is concluded to be the reasons for the unsatisfied feeling people have of the city.7 Formulated in a different way, the article also shows us that there is rather a sort of disgrace of this existing identity than that there is no identity at all. For example, a constant factor for Almere is it’s dynamic character. The possibility for the city to refrain from getting a clear overall character lies deeply embedded in the extension model of the city. The node structure contains several centres (nodes), instead of one. An advantage here is the opportunity for the city to be extended with new themes because there is simply added a new node with the interests of that time. It creates the possibility to have an open-end city, but has the disadvantage that it is not recognisable for people. Simply because it is an exceptional city model, it stands in great contradiction with the more frequently created concentric cities. Television presenter Hans Goedkoop summarized Almere as the only example of what these days grows very rapidly.8 On a city scale, this results in a city that feels far from being ‘ready’. You can stress that these dynamics are close to the cities’ identity. This only does not count for the neighbourhoods. Build in rapid speed, they form witnesses of the time they were built in and look far from being dynamic.

To a more dynamic neighbourhood containing local connection and architectural diversity The city will do well by focussing on how it could create more dynamics in its neighbourhoods. At least for new developments, the city already realises that they could get a different meaning. Important steps on relevant aspects like locality and self-organisation are taken into account in the recent developments of Almere Homeruskwartier and Almere Oosterwold.9 For instance, Almere Oosterwold has a smaller focus on housing by obliging people to use part of their plot for agriculture.10 In this way people are tempted to grow their own food. This creates a very local connection with the area. An interesting challenge for Almere would be to also imple-

ment these important aspects in existing neighbourhoods. You can stress that the city already has a dynamic character on city scale, but it just hasn’t been addressed on the scale of the neighbourhood. Another important intention was to provide to new city developments was architectural diversity. For Almere Homeruskwartier and Almere Oosterwold counts that they are introducing the use of self-building on large scale to work on this. As there have only been small amounts of selfbuilding plots in the history of the city, they have always been there as a sort of underdog. Individual plots in developments like ‘De Realiteit’, ‘Filmwijk’, ‘Muziekwijk’ and ‘Eilandenbuurt’ form a continuous factor in the cities’ history. The current developments are a chance for this type of develop-

ment to become more dominant. The fact that people in these areas are able to work on their spatial surroundings drastically increases their influence. Therefore, urban areas can differ from each other more easily, and diversity increases. From this idea, there already is a severe increase of self-building programs in different parts of Almere. In this way people are contributing to the architecture in the area more than before, while developments in Oosterwold go even further. Here, people even have influence on their total urban environment. It forms an experiment with organic ways of development, where people can even work on the urban planning.

Oosterwold contains dynamic quality by slower development, generating different local identities Another factor that makes the proposed development plan for Oosterwold fundamentally different to traditional developments is that it is not supply-oriented. Here, preinvestments and active land policy are being avoided.11 In the vision document about the development, the cooperation between the involved governments (Rraam) has worked out the original plan of MVRDV. A target point of the development is to increase freedom within urban development of whom they say is especially needed in Almere.12 By giving the user the possibility to take care of big parts of the development process diversity is increased. The project is actually taking the large amount of pioneering done in the short history of the city as a lead to hands things over to its citizens. The proposed, less programmed way of building has the potential to enlarge this idea of being a dynamic and pioneering city.

For Oosterwold, th final image provide part of Almere has the future. One ch the strategy of ada ment. This means continuously being conditions at that m tors invest in site p provide it with acc innovating organic the base of the dev the amount of time this development. T pectation that ther needed to build the es. This stands in with the amount o develop earlier exte ere, where there wa the production of n With old city cente popular places to l time proves to be a factor. Built over l they show multiple ferent times. Ooste potential to show in a more recent

Theo (Te

“Some c

Eva (young Oosterwolder): “This clay comes out of our garden!”

9 B. Boonstra, Planning Strategies in an Age of Active Citizenship, 2015, p.98. 10 F. Van Deursen et al., Rraam Almere Oosterwold, Land-goed voor initiatieven, 2012, p.25. 11 Brochure Schaalsprong Almere, RVOB, 2013 https://www.rijksvastgoedbedrijf.nl/documenten/brochure/2014/07/04/schaalsprong-almere 12 F. Van Deursen et al., Rraam Almere Oosterwold, Land-goed voor initiatieven, 2012, p.17.

People can bring soil from their own property to personalize their ceram

here is not one ed of how this s to look like in hooses to use aptive developthat plans are adjusted to the moment. Promopreparation and cessibility. This strategy forms velopment. Also e is different in There is an exre is 30 years e 15.000 housgreat contrast of time used to ensions of Almas little time for neighborhoods. ers being very live nowadays, a very important longer periods, e visions, of diferwold has the us this aspect development.

Next to adaptive development and the aspect of time, the strong contribution of the individual seems to be an important aspect in creating a more diverse neighbourhood. Inhabitants in general can be full of creativity and with the platform the municipality is offering, there is a strong chance that they implement it in their build environment. This is an aspect that hasn’t been applied on large scale in the earlier and supply-oriented developments of Almere. It will cause a change in the relationship people have with the spot they live on, and therefore also with the city of Almere. This passive land policy calls on the individual and the collective to step up and take the lead. As people and their interest diver, their traces in the built environment will result in different local identities.

The Ceramic Factory as a motor for adaptive development One of the proposed projects in Oosterwold focuses on delivering the right resources the area needs, by which not only the client, but also their surroundings could profit. In the project named ‘The Ceramic Factory’, a move from the Clay academy in Amsterdam Osdorp to a four-hectare plot on the clay grounds of Oosterwold is proposed. The intention of the organisation is not only to work with clay, but also to extract it on site. It results is a direct connection with the landscape of the Flevopolder. They combine their educational activities with a small production line of tiles and other building materials. With the use of local and extern ceramic artists who live and work on the plot, they provide a cultural platform to the area. Their residences are individually designed according to their visions and needs.

They connect to other developments by using them for their business and visa versa. For example, they provide education and a natural environment for recreation, share their access road and deliver trees to a nearby Biomass power station. Also there is a large amount of freedom for the local artists to build their own house with minimum requirements. In this way, a divers living climate is created. The area will be developed by the speed the clay is extracted, which shows a consumer driven interest. Conclusion Almere has been criticized a lot, seemingly because there would be a lack of identity. However it does not seem there is no identity at all. There is rather a sort of disgrace of the existing identity, that

Artist housing within the landscape

Teacher):

of a city which continuously wants to extend. Therefore the city is too dynamic on cityscale. At the same time, the neighbourhoods which are ‘ready’, seem to be frozen in the time they where built in. An improvement for the city would not be to create more dynamics in-between her neighbourhoods, but within them. With developments like Homeruskwartier and Oosterwold this is at least happening for new developments. Working on important aspects like self-organisation will have a positive influence. The showcase of the Ceramic Factory proves this by working with a different formulation of time, local identity and connection to place to create a dynamic and divers part of Almere.

The clay academy as a cultural landmark

ceramic has to be baked for 14 times!

mic

max. 70m2 house two level modelhouse

natural purification

2m = max. m2 private

connected to a claycircle

Curriculum Vitae Jaap Duenk

PROFIEL

‘Ik hou ervan om net een andere weg in te slaan’

WERKERVARING

OPLEIDINGEN

Oktober 2016 – februari 2017

Febr. 2015 – juni 2017 (verwacht)

Trainee Stedenbouw: Atelier Dutch. Almere (NL)

Aug. 2016 – september 2016

Jobstudent Stedenbouw: Bureau OMGEVING, Landscape, Architecture, Urbanism. Antwerpen (BE)

Febr. 2016 – juli 2016 Mijn naam is Jaap, ik ben een enthousiaste stedenbouwkundig ontwerper in hart en nieren. De creatieve en ruimtelijke eigenschappen van stedenbouw, architectuur en landschapsarchitectuur leveren een ware match met mijn persoonlijke eigenschappen. Daarom houd ik deze focus al lang aan, maar verander ik graag van ruimtelijke en culturele context. Het levert mij telkens veel vreugde en nieuwe inzichten op om andermans unieke achtergronden en interesses te ontdekken!

PERSONALIA Nationaliteit Nederlands Geboortedatum 25 01 1990 Adres Dollardstraat 3G, 3522 AK Utrecht (NL) Telefoon 0031612428590 Email jaapduenk@hotmail.com

Stagair Stedenbouw: Bureau OMGEVING, Landscape, Architecture, Urbanism. Antwerpen (BE)

Febr. 2010 – juni 2010

Stagair Stedenbouw Gemeente Lelystad (NL) Afdeling ruimtelijke plannen

Universitaire Master Stedenbouw en Ruimtelijke Planning, KU Leuven, Sint Lucas Gent (BE) Sept. 2016 – februari 2017 Uitwisselingsstudent Master Stedenbouw, Academie van Bouwkunst Amsterdam, Amsterdamse hogeschool voor de kunsten (NL) Deeltijdstudie Febr. 2014 – februari 2015

Schakeljaar Master Stedenbouw en Ruimtelijke Planning, KU Leuven, Sint Lucas Gent (BE) Cumul minus geslaagd. De opleiding bestond uit onderdelen van de Universitaire bachelor Architectuur.

Sept. 2008 – juni 2013

HBO Stedenbouwkundig Ontwerpen, Saxion Hogescholen, Deventer (NL) Het tweede en derde studiejaar bestonden uit projecten die in het werkveld werden uitgevoerd.

Sept. 2011 – jan. 2012 Minor Landschapsarchitectuur, Van Hall Larenstein, Velp (NL) Sept. 2002 – juni 2008

HAVO (middelbaar onderwijs), Almende Isala College, Silvolde (NL). Profiel Natuur & Gezondheid.

COMPUTERVAARDIGHEDEN

TALEN

Adobe Illustrator Goed Adobe Photoshop Goed Adobe Indesign Goed Autocad Goed Sketchup Goed Microsoft office Goed ArcGis Basis

-Nederlands moedertaal -Engels Cambridge B2 -Duits beginner

PUBLICATIES -Catherine Mengé., Duenk, J. en andere studenten van de eerste master stedenbouw en ruimtelijke planning van KU Leuven-Faculteit Architectuur (2015). Strategische projecten voor de Stadsregio Gent, A©B SRP KU Leuven, 2015. -Leinfelder, H., Duenk, J. en andere studenten van de eerste master stedenbouw en ruimtelijke planning van KU LeuvenFaculteit Architectuur (2014). De zwakte van weinig verandering, een onbevooroordeelde blik op het hoofdstuk ‘ruimtelijke ordening’ in het Vlaamse regeerakkoord 2014-2019. Ruimte & Maatschappij, 6 (2), p. 1-13, 2014. LEZINGEN -Duenk, J. ‘Hoe doen onze zuiderburen het? Over zelfbouw in Vlaanderen’ In A, Oclin (voorzitter), lezingmarathon dag van de architectuur. Architectuurcentrum Amsterdam (ARCAM), Amsterdam, 2016. COMMISIES

HOBBY’S -Calesthenics -Hardlopen -Fixed gear -Stedelijke fotografie -Urban Exploring -Wereldreizen RIJBEWIJS -Rijbewijs B REFERENTIES -Peter Swyngedauw, bestuurder bij OMGEVING 003234482272 Peter.Swyngedauw@omgeving.be -Rob van der Velden, eigenaar van Atelier Dutch 0031653801133 r.vandervelden@atelierdutch.nl.

-Vierjarig lid opleidingscommissie opleiding Stedenbouwkundig Ontwerpen, Saxion.

Chiaia Waterfront Napels