IDŹ DO: Spis treści Przykładowy rozdział
KATALOG KSIĄŻEK: Katalog online Zamów drukowany katalog
CENNIK I INFORMACJE: Zamów informacje o nowościach Zamów cennik
CZYTELNIA: Fragmenty książek online
Do koszyka Do przechowalni Nowość Promocja
GRZECZNE DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJĄ. 101 BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH PRZEZ KOBIETY, KTÓRE NIEŚWIADOMIE NISZCZĄ WŁASNĄ KARIERĘ. WYDANIE II Autor: Lois P. Frankel Tłumaczenie: Marta Kącka ISBN: 978-83-246-1864-4 Tytuł oryginału: Nice Girls Don’t Get the Corner Office: 101 Unconscious Mistakes Women Make That Sabotage Their Careers Format: A5, stron: 280
• Œwiatowy przebój • Hit na Amazon.com • Totalny bestseller wydawnictwa Onepress Doroœnij do własnej kariery! • Koniec ze słodkimi uœmiechami, nieœmiałym przytakiwaniem, lękliwym wyrażaniem swojej opinii • Stop dokarmianiu, zwierzaniu się, ankietowaniu innych przed podjęciem decyzji • Precz z grzeczną, małą dziewczynką — miłą, bojaźliwą i ciągle w tym samym miejscu hierarchii zawodowej Grzeczne dziewczynki zazwyczaj œwietnie czują się na ciepłej, bezpiecznej posadce. Dobrze sprawdzają się na swoim stanowisku, są sumienne i poukładane, nie wadzą nikomu. (…) Niegrzeczna dziewczynka za często mówi to, co myœli, i za bardzo pyskuje. Czasem obrywa za to po nosie, wplątuje się w konflikty albo dostaje wypowiedzenie. Ale podnosi się i radzi sobie jeszcze lepiej niż poprzednio. Dostaje jeszcze lepsze stanowisko, jeszcze bardziej wymagające i odpowiedzialne. Czasem zakłada własną firmę. (…) Może jest jej trudniej, ale częœciej dostaje awans od życia. Beata Rzepka, coach kariery
Drugie wydanie książki zawiera dodatkowy rozdział napisany przez polskie Czytelniczki! Onepress.pl Helion SA ul. Kościuszki 1c 44-100 Gliwice tel. (32) 230 98 63 e-mail: onepress@onepress.pl redakcja: redakcjawww@onepress.pl informacje: o księgarni onepress.pl
Oby dzięki tej książce na wysokich piętrach firm było nie tylko bardziej profesjonalnie, ale także o wiele piękniej. Janusz L. Wiœniewski
Spis tre ci O autorce
9
Przedmowa
11
Wst p
13
Rozdzia 1. Pocz tki
19
Rozdzia 2. Jakim jeste graczem
33
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Udawanie, e to nie jest gra ...........................................................34 Granie bezpieczne i bez przekraczania granic ...........................36 Ci ka praca ....................................................................................38 Wykonywanie pracy za innych .................................................... 40 Praca bez przerwy .......................................................................... 42 Naiwno ........................................................................................ 44 Ciu anie firmowych grosikรณw ......................................................46 Wyczekiwanie, a dostaniesz to, czego chcesz ........................... 48 Unikanie biurowej polityki ........................................................... 51 Bycie sumieniem .............................................................................53 Chronienie g upkรณw ......................................................................56 Trzymanie j zyka za z bami .........................................................58 Nieumiej tno wykorzystania istniej cych relacji ...................60 Niezrozumienie potrzeb ...............................................................62
Rozdzia 3. Twoje zachowanie 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
65
Ankietowanie przed podj ciem decyzji .......................................66 Potrzeba bycia lubian ...................................................................68 Brak potrzeby bycia lubian ........................................................ 70 Niezadawanie pyta z obawy przed mieszno ci .................... 72 Na ladowanie m czyzn .............................................................. 74 Mรณwienie ca ej prawdy i tylko prawdy (tak Ci dopomรณ Bรณg) ...................................................................76 Ujawnianie zbyt wielu informacji osobistych ........................... 78 Nadmierna obawa, e kogo obrazisz ......................................... 80 Zaprzeczanie, e pieni dze s wa ne .......................................... 82 Flirtowanie ...................................................................................... 84 Uleganie tyranom ...........................................................................86
6
GRZECZNE 26. 27. 28. 29. 30.
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
Urz dzanie biura jak salonu ........................................................ 88 Karmienie innych .......................................................................... 90 S aby u cisk d oni .......................................................................... 92 Brak zabezpieczenia finansowego ............................................... 94 Pomaganie .......................................................................................96
Rozdzia 4. Twoje my li 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44.
99
Dokonywanie cudów ...................................................................100 Przyjmowanie pe nej odpowiedzialno ci ..................................102 Pos uszne wykonywanie polece ................................................104 Postrzeganie m czyzn u w adzy jako figur ojca .....................106 Ograniczanie w asnych mo liwo ci ...........................................108 Ignorowanie zasady „co za co ” .................................................111 Opuszczanie zebra ..................................................................... 113 Przedk adanie pracy nad ycie osobiste .................................... 114 Pozwalanie, by inni marnowali Twój czas ................................ 116 Przedwczesna rezygnacja z celów zawodowych ........................ 118 Ignorowanie znaczenia sieci relacji ............................................120 Rezygnowanie z przywilejów ......................................................123 Wymy lanie negatywnych historii .............................................125 D enie do doskona o ci ............................................................127
Rozdzia 5. Budowanie w asnej marki i sztuka autoprezentacji
129
45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53.
Nieumiej tno zdefiniowania w asnej marki .........................130 Pomniejszanie znaczenia swojej pracy lub pozycji ..................132 U ywanie samego imienia lub przydomku ..............................134 Czekanie, a kto Ci zauwa y ................................................... 136 Odmowa przyj cia presti owych zada ....................................138 Skromno .....................................................................................140 Pozostawanie we w asnej strefie bezpiecze stwa ......................142 Oddawanie swoich pomys ów ....................................................144 Praca na typowo kobiecym stanowisku lub w typowo kobiecym dziale ...................................................146 54. Ignorowanie informacji zwrotnych ...........................................148 55. Bycie niewidoczn ........................................................................150
Rozdzia 6. Jak brzmi Twoje s owa
153
56. Formu owanie pyta zamiast stwierdze .................................154 57. U ywanie rozbudowanych wst pów .......................................... 156 58. Wyja nianie ...................................................................................158
SPIS
TRE CI
7
59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71.
Pytanie o pozwolenie ...................................................................160 Przepraszanie ................................................................................162 U ywanie s ów pomniejszaj cych znaczenie osi gni ..........164 U ywanie nieprecyzyjnych okre le .......................................... 166 Nieudzielanie odpowiedzi na pytanie .......................................168 Zbyt szybkie mówienie ................................................................170 Niestosowanie j zyka swojej bran y ..........................................172 U ywanie wype niaczy .................................................................174 Stosowanie z agodzonego j zyka ................................................176 Technika kanapki .........................................................................178 Mówienie przyciszonym g osem ................................................180 Mówienie g osem wy szym ni naturalny ................................182 Przeci ganie wiadomo ci zostawianych w poczcie g osowej ........................................................................184 72. Brak pauzy przed udzieleniem odpowiedzi .............................186
Rozdzia 7. Twój wygl d
189
73. Niestosowny u miech ..................................................................190 74. Zajmowanie zbyt ma ej przestrzeni ...........................................192 75. Wykonywanie gestów niezgodnych z przekazywanym komunikatem ...............................................194 76. Nadmierne lub niedostateczne o ywienie ..................................196 77. Przekrzywianie g owy ...................................................................198 78. Nieodpowiedni makija ............................................................. 200 79. Nieodpowiednia fryzura ............................................................ 202 80. Nieodpowiedni ubiór ................................................................. 204 81. Siadanie na stopie ........................................................................ 206 82. Publiczne dbanie o urod ........................................................... 208 83. Trzymanie d oni pod sto em w trakcie zebra .........................210 84. Noszenie okularów na a cuszku ..............................................212 85. Nadmiar dodatków ......................................................................214 86. Brak kontaktu wzrokowego ........................................................216
Rozdzia 8. Twoje reakcje 87. 88. 89. 90. 91. 92.
219
Internalizowanie otrzymanych komunikatów ....................... 220 Przekonanie, e inni wiedz wi cej ni Ty ............................... 222 Notowanie, parzenie kawy i robienie kopii ............................. 224 Tolerowanie niew a ciwego zachowania .................................. 226 Nadmierna cierpliwo ............................................................... 228 Przyjmowanie stanowisk bez perspektyw ................................ 230
8
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
93. 94. 95. 96. 97.
Przedk adanie potrzeb innych nad swoje ................................ 232 Zaprzeczanie w asnej sile ............................................................ 234 Przyjmowanie roli koz a ofiarnego ........................................... 237 Akceptowanie polityki faktów dokonanych ........................... 239 Akceptowanie problemów wynikaj cych z cudzych b dów ..........................................................................241 98. Zabieranie g osu na ko cu ......................................................... 243 99. Zg aszanie skarg dotycz cych dyskryminacji ze wzgl du na p e ....................................................................... 244 100. Tolerowanie molestowania seksualnego .................................. 246 101. P acz ............................................................................................... 248
Dodatek A Plan rozwoju osobistego
251
Trening .................................................................................................. 252
Dodatek B Polska Grzeczna Dziewczynka
255
B dy Matki Polki ................................................................................ 257 B dy i jak ich unika ........................................................................... 260 Za skromna, za mi a, za grzeczna — b dy w wychowaniu .............263 Refleksje nad kaw ................................................................................265 Z mi o ci do bezpiecze stwa ...............................................................271 Rozbi szklany sufit ............................................................................. 272
5 Budowanie w asnej marki i sztuka autoprezentacji Kiedy masz wymieni najbardziej znane marki, które z nich przychodz Ci do g owy? Je li jeste taka, jak wi kszo ludzi, od razu przypomnisz sobie o Adidasie, Coca-Coli czy Xeroksie. Te marki s nie tylko powszechnie znane — ich nazwy sta y si równoznaczne z samym produktem. Kiedy idziemy do restauracji i prosimy o col mo emy otrzyma napój wyprodukowany przez firm Coca-Cola lub przez inn firm . W punkcie powielania robimy kserokopie, niezale nie od tego jaka firma wyprodukowa a urz dzenie, z którego korzystamy. Kupuj c adidasy, nie zawsze wychodzimy ze sklepu z butami firmy Adidas. Marki zyskuj dobr reputacj dzi ki utrzymaniu sta ej jako ci i marketingowi. Jedno bez drugiego nie zapewnia ci g ej obecno ci na rynku i nie gwarantuje sukcesu. Bruce Heller, prezes Strategic Leadership Solutions w Encino w Kalifornii, uczy profesjonalistów, by my leli o sobie jak o markach, które trzeba wypromowa . „Na miejsce pracy — mówi Heller — musisz patrze jak na rynek, na którym to Ty jeste produktem”. Buduj c w asn mark , najpierw okre lasz, co odró nia Ci od innych osób w miejscu pracy, a nast pnie promujesz te ró nice jako mark . Jedno z ulubionych powiedzonek Hellera — co z oczu, to z g owy i z pracy — jest szczególnie warte przypomnienia. W m odo ci cz sto dowiadujemy
130
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
si , e mamy by widoczne, lecz siedzie cicho. Przenosz c to w doros o , wykonujemy prac cicho i skromnie. Nieraz s ysz , jak kobiety mówi , e nie dbaj o uznanie, s szcz liwe, e mog y do o y swoj cegie k . W efekcie jeste my pomijane przy awansach i projektach, na które zapracowa y my i które nam si nale . Wskazówki zawarte w tym rozdziale maj Ci pomóc okre li w asn mark , uzna jej warto i stworzy odpowiedni strategi marketingow .
B d 45. Nieumiej tno zdefiniowania w asnej marki Nie tak dawno, gdy szuka am pracownika do zespo u szkoleniowego, przeprowadzi am rozmow kwalifikacyjn z kobiet , która mia a doktorat z rozwoju organizacji. Jej yciorys by imponuj cy. Wydawa o si , e posiada wykszta cenie i do wiadczenie, jakiego szuka am, lecz nie by am pewna, jaka jest jej specjalizacja. Poniewa nasza firma jest znana z tego, e zatrudnia ekspertów z ró nych dziedzin, którzy wykorzystuj swoj wyj tkow wiedz , aby pomóc klientom w rozwini ciu potrzebnych im umiej tno ci, zapyta am j : „Z czego jest Pani najbardziej znana?”. Przez nast pne 35 minut opowiedzia a o wszystkim, co do tej pory zrobi a, o swoich zainteresowaniach i o tym, w jaki sposób firma skorzysta aby, zatrudniaj c j . Problem w tym, e nie odpowiedzia a na zadane pytanie. Pomimo kolejnych 45 minut dociekania i zadawania pyta na kilka sposobów, nigdy nie dowiedzia am si , co wyró nia o j spo ród wszystkich innych psychologów zajmuj cych si t tematyk . Peter Montoya jest wydawc magazynu „Personal Branding”. W pierwszym numerze pisma napisa : „Osobista marka to obietnica, na podstawie której kszta tuj si oczekiwania otoczenia. Dobrze zbudowana marka jasno komunikuje warto ci, charakter i zdolno ci danej osoby”. Tego brakowa o w mojej rozmowie z kobiet , która chcia a zosta cz onkiem naszego zespo u trenerskiego — nie zosta a wybrana, poniewa w kontakcie ze mn nie potrafi a jasno zdefiniowa swojej marki.
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
131
Wskazówki i Sporz d list trzech dzia a , które przynosz Ci w pracy najwi ksz
satysfakcj . Z regu y jeste my dobrzy w tym, co lubimy, wi c je li skupisz si w pierwszej kolejno ci na tych punktach, atwiej odnajdziesz w a ciwy kierunek. Mo esz wypisa takie dzia ania, jak pomaganie innym, s uchanie, rozwi zywanie problemów, negocjowanie, pisanie raportów technicznych, zarz dzanie projektami, zbieranie danych, identyfikowanie przeszkód, wdra anie rozwi za i wiele innych. i Nast pnie opisz te zachowania, pokazuj c, w jaki sposób
wykorzystujesz je w pracy, na przyk ad: „Zdolno efektywnego s uchania pozwala mi gromadzi dane od osób niech tnie udzielaj cych informacji. Dzi ki umiej tno ci pisania raportów mog przedstawi te dane w obiektywny sposób. Po zebraniu i przedstawieniu danych potrafi zidentyfikowa i wdro y rozwi zania”. Prze wicz wypowiadanie tych s ów na g os, tak by w odpowiednim momencie mog a je wyrecytowa p ynnie i bez wahania. i Przeczytaj poradnik Zbuduj w asn mark Eleri Sampson. i Zastanów si , w jaki sposób te zachowania wyró niaj Ci z grupy.
Przyk adowo umiej tno gromadzenia i przedstawiania danych mo e by wyj tkowa w firmie znanej g ównie z produkcji. Z kolei umiej tno budowania relacji mo e by unikatowa i cenna w organizacji, w której produktem jest kapita intelektualny.
132
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
B d 46. Pomniejszanie znaczenia swojej pracy lub pozycji Nie pami tam ju , ile razy s ysza am, jak kobiety na pytanie: „Gdzie pracujesz?” odpowiada y w sposób pomniejszaj cy w asne znaczenie: „O, ja tylko kieruj kancelari prawn ”, „Jestem tylko asystentk ”, „Tak jakby zarz dzam grup zajmuj c si technologiami informatycznymi”. Podobne wypowiedzi nie zach caj do bli szego zapoznania si z tak opisywanymi „markami”. Wyra aj natomiast zak opotanie lub brak dumy z wykonywanej pracy. Ka da praca w ka dej firmie jest niezb dna do jej funkcjonowania. By mo e nie jeste prezesem IBM, ale nie zajmowa aby swojego stanowiska, gdyby nie by o ono potrzebne do prowadzenia dzia alno ci. Zdefiniowanie powodów, dla których jeste potrzebna firmie, jest kluczowe dla w a ciwej prezentacji marki. Z tym wi e si umiej tno przedstawienia, na czym polega Twoja praca, w sposób zwi z y i dla Ciebie najkorzystniejszy. Nie mówi , e masz k ama , ale e powinna wyrazi dum ze sposobu, w jaki pomagasz firmie realizowa cele biznesowe. Je li w trakcie jazdy wind (w niskim budynku) nie potrafisz opowiedzie , czym si zajmujesz, to nie uda o Ci si jeszcze zdefiniowa w asnej marki.
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
133
Wskazówki i Prze wicz swoj wypowied . Postaraj si , by by a zwi z a, nie zawiera a
wyra e umniejszaj cych Twoj pozycj i podkre la a mocne punkty. Oto przyk ady: „Zajmuj si koordynowaniem projektów w firmie architektonicznej. Moim zadaniem jest dbanie o sukces firmy poprzez zapewnienie terminowej realizacji wysokiej jako ci us ug”. „Pracuj w firmie przewozowej i odpowiadam za prawid owe oznaczenie paczek, które dzi ki temu docieraj do adresatów mo liwie najszybciej”. „Jako kierowniczka zespo u pi ciu sprzedawców odpowiadam za motywowanie i szkolenie pracowników, tak by osi gali wyniki sprzeda y wy sze od planowanych”. „W obecnej chwili szukam pracy, w której mog abym wykorzysta swoje ponaddziesi cioletnie do wiadczenie w pisaniu instrukcji technicznych zapewniaj cych bezpieczne i efektywne wykorzystanie urz dze laboratoryjnych”. i Spróbuj sformu owa wypowied przedstawiaj c Twoje osi gni cia,
u ywaj c modelu problem – dzia anie – rezultat, na przyk ad: „Identyfikuj problemy zwi zane z wydajno ci systemów i zalecam dzia ania naprawcze, których wynikiem jest redukcja kosztów firmy”.
134
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
B d 47. U ywanie samego imienia lub przydomku Czy s ysza a ostatnio, aby m czyzn na wysokim stanowisku lub posiadaj cego w adz nazwano zdrobniale? Lesiu Balcerowicz, Janek Kulczyk, Tomu Lis? Nie s dz . Zdrobnienia odbieraj znaczenie. Wszystkie przydomki i zdrobnienia s u ywane jako czu e okre lenia dzieci. W przypadku doros ych cel jest ten sam — lecz wi kszo m czyzn przestaje u ywa zdrobnie , kiedy staj si nastolatkami. Jolanta Kwa niewska mo e mówi do prezydenta Olek, ale jego doradcom podobne zachowanie nie usz oby na sucho. Ze zdumieniem obserwuj , jak kobiety przedstawiaj si pe nym imieniem, a ju po chwili rozmówca zwraca si do nich zdrobniale. Jedna z moich klientek o imieniu Barbara powiedzia a mi, e ju w chwil po tym, jak si przedstawi, zamienia si w Basi . „Nie s ysza am nigdy, aby Edward zamienia si w Edzia” — narzeka a. Podobnie, kiedy s ysz , gdy kobieta podaje przez telefon jedynie imi lub nagrywa na automatyczn sekretark informacj : „Tu Ewa. Zostaw wiadomo po sygnale…”, zastanawiam si , dlaczego pomin a nazwisko. To cz ste zjawisko w ród personelu administracyjnego — zupe nie niepotrzebnie. Rzadko kiedy us yszysz w s uchawce m czyzn przedstawiaj cego si samym imieniem. To ma a, lecz znacz ca ró nica. U ywanie samego imienia sprowadza Ci , raz jeszcze, do statusu dziecka. Zapytaj dziecko, jak si nazywa, a najcz ciej poda tylko imi . Po czenie imienia i nazwiska przenosi Ci w doros o .
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
135
Wskazówki i Nawet je li ca e ycie by a Kasi , Danusi , Gosi czy El , od dzi zacznij
si przedstawia pe nym imieniem. Z czasem otoczenie odbierze Twój sygna . Zmie wizytówk , tabliczk na drzwiach czy nadruk papieru firmowego, tak by wsz dzie mo na by o przeczyta Katarzyna, Danuta, Ma gorzata czy El bieta. Je li zrezygnujesz z u ywania zdrobnie w relacjach zawodowych, b dziesz mia a du o wi ksz szans , e otoczenie potraktuje Ci powa nie. i Zawsze u ywaj pe nego imienia i nazwiska — nagrywaj c wiadomo
w poczcie g osowej, rejestruj c konto e-mailowe, przedstawiaj c si i odbieraj c telefon. i Je li rozmówca zdrabnia Twoje imi , popraw go, powtarzaj c pe ne
brzmienie imienia.
136
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
B d 48. Czekanie, a kto Ci zauwa y Podczas ostatniej redukcji zatrudnienia Justyna desperacko chcia a pozosta na swoim lub na innym stanowisku. Wiedzia a, e za zamkni tymi drzwiami zapada y decyzje o tym, kto mia zosta , a kto musia odej . Podczas gdy Justyna czeka a nerwowo na wyrok, zasugerowa am, e nie ma nic do stracenia i powinna pój do szefa oraz do dzia u HR i przedstawi argumenty przemawiaj ce za pozostawieniem jej w firmie. Spojrza a na mnie, jak gdybym zaproponowa a, by nago przebieg a przez gabinety kierownictwa wy szego szczebla. Nie tylko nie potrafi a znale argumentów, które mog yby w jakikolwiek wp yn na zmian sytuacji, ale co wi cej, nie by a w stanie sobie wyobrazi , e mog aby pój do szefa i je zaprezentowa . Redukcje zatrudnienia i tendencja do wprowadzania p askiej struktury organizacyjnej wymuszaj okre lone zachowania — trzeba zosta zauwa onym w pozytywny sposób, zanim zaczn si zwolnienia. Stawk jest zachowanie pracy w sytuacji, gdy zapadaj kluczowe decyzje. Mo e si okaza , e wystarczy przekona decydentów, by dostrzegli Twoje unikatowe umiej tno ci i uznali je za cenne w nowo tworzonej organizacji. W przypadku firm o p askiej strukturze organizacyjnej niedostatek okazji do awansu sprawia, e zadania i projekty, dzi ki którym mo esz sta si bardziej widoczna lub zdoby specjalistyczne umiej tno ci, s tym bardziej cenne. Takie zadania dostaj do wykonania osoby, które subtelnie (a czasami niezbyt subtelnie) zwracaj uwag na to, e s w stanie to zrobi . Musisz zna swoj mark i sprzeda j , gdy nadarzy si okazja. Kobiety, szczególnie te, które nie osi gaj dobrych rezultatów w „sprzedawaniu” w asnej marki, s cz sto pomijane — nie z powodu braku umiej tno ci, lecz na skutek b dnego przekonania, e ich osi gni cia zostan w ko cu zauwa one.
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
137
Wskazówki i Je li firma przygotowuje si do nowego zadania, a Ty chcia aby je
wykona , popro , by rozwa ono Twoj kandydatur . i Je li jeste gotowa do zrobienia kolejnego kroku w karierze, mów
o tym na g os. Niech otoczenie dowie si , e masz ochot na kolejna wyzwania. Im wi cej ludzi b dzie o tym wiedzia o, tym wi ksza jest szansa, e gdy pojawi si nowe mo liwo ci, us yszysz o nich. i Bezustannie w subtelny sposób prezentuj swoje osi gni cia. Mo esz
przygotowa tygodniowy lub dwutygodniowy wykaz osi gni — Twoich lub Twojego dzia u. Drugim sposobem mo e by przedstawienie sukcesów w formie „najlepszych praktyk”. Przyk adowo na zebraniu pracowników mo esz opowiedzie , jak rozwi za a okre lony problem lub pokona a przeszkod , która grozi a niedotrzymaniem terminu. i Opracuj strategi marketingow . Wyobra sobie swoj przysz o
i zapisz poszczególne kroki, jakie podejmiesz, aby tak w a nie wygl da a. i Po wi czas na nauk , poznawanie opinii otoczenia na swój temat,
spotkania z trenerem lub robienie rzeczy innych ni te, w których ju jeste dobra. Te cztery dzia ania pomog Ci przygotowa si na nieoczekiwane wyzwania i mo liwo ci.
138
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
B d 49. Odmowa przyj cia presti owych zada Dyrektor operacyjny ma ego oddzia u firmy, której g ówna siedziba mie ci a si w Warszawie, zosta a poproszona o wej cie w sk ad komitetu wykonawczego firmy. Od dawna narzeka a, e nie doceniano jej osi gni , dzi ki którym deficytowa placówka zacz a przynosi zyski. Pro ba o wej cie w sk ad komitetu by a wyra nym sygna em, e doceniono jej zas ugi oraz dostrze ono wk ad, jaki wnosi w dzia alno firmy. A co ona zrobi a? Odrzuci a propozycj , poniewa w przesz o ci uczestniczy a w kilku posiedzeniach komitetu i uzna a je za „wielk strat czasu”. Pierwsze s owa, jakie ode mnie us ysza a, brzmia y: „Przesta by dziewczynk !”. Nie mog am si opanowa . Nie zastanawiaj c si nad szerszym obrazem sytuacji, post pi a w sposób zgodny z warto ciami wpojonymi jej w dzieci stwie — nie chc c marnowa czasu i pieni dzy firmy, wybra a ci k prac . Mo liwo zaprezentowania umiej tno ci przy pracy nad presti owym projektem nie ogranicza si jedynie do okazji tak podnios ych, jak wej cie w sk ad komitetu wykonawczego firmy. Moderowanie wa nego spotkania, poprowadzenie bardzo wa nej prezentacji dla klienta lub przygotowanie prezentacji dla wy szego kierownictwa — wszystko to s przyk ady zada zapewniaj cych du widoczno i nie mo esz sobie pozwoli na ich odrzucenie. Zdaj sobie spraw , e wszyscy mamy ma o czasu, e zebrania potrafi ci gn si ca wieczno i e przygotowywanie prezentacji dla klientów wi e si z ogromem pracy i pewn doz ryzyka. No to co? Wykorzystaj te okazje, by zwróci uwag na swoje wyj tkowe umiej tno ci i buduj relacje z innymi osobami, które s postrzegane jako wp ywowe. Pami taj, 90% sukcesu jest wynikiem samej obecno ci!
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
139
Wskazówki i Je li zostaniesz zaproszona do uczestnictwa w jakim gronie, przyjmij
zaproszenie. Je li nie masz czasu, znajd go. To inwestycja w przysz o . i Kiedy otrzymujesz propozycj pracy na stanowisku lub przy zadaniu,
które jest dla Ciebie nowo ci , zgód si . Skoro inni s dostatecznie przekonani, e sobie poradzisz, Ty te powinna nabra takiego przekonania. i Pro o przydzielenie potencjalnie ryzykownych, lecz wa nych
projektów. Kto nie ryzykuje, ten nie wygrywa. i Zg o si na ochotnika do przygotowania prezentacji dla kierownictwa
wy szego szczebla. Korzy ci zazwyczaj s wi ksze ni ryzyko, a nie mo na nabra wprawy nie próbuj c. Kontakt z wy szym kierownictwem jest kluczowy, je li chcesz zosta zauwa ona. i Pami taj, e w miejscu pracy cz onkowie wy szego kierownictwa
s Twoimi klientami. Dlatego musisz uczestniczy w zdarzeniach, które pozwol Ci identyfikowa i zaspokaja ich potrzeby.
140
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
B d 50. Skromno Zarówno ch opcy, jak i dziewczynki s w dzieci stwie uczeni skromno ci — ale kobiety bior sobie t lekcj zdecydowanie zbyt mocno do serca. Je li bowiem przenios a gór , pokona a barier d wi ku czy dokona a cudu, nie jest to ani czas, ani miejsce na skromno . Kiedy otoczenie nie dostrzega Twoich znacz cych osi gni , musisz je podkre li . Sprawianie wra enia, jakby wszystko przysz o Ci atwo i bez wysi ku — kiedy w rzeczywisto ci wymaga o nadludzkiej pracy — nie jest najlepsz strategi marketingow . Ewelina to doskona y przyk ad przesadnie skromnej osoby. Jako dyrektor dzia u rozwoju umiej tno ci mened erskich odpowiada a wraz z zespo em za przeprowadzanie ocen pracy kierownictwa, opracowanie indywidualnych programów rozwoju dla ka dego cz onka wy szego kierownictwa i prowadzenie szkole . Kiedy jej firma po czy a si z inn , zakres obowi zków Eweliny niemal e si podwoi , jednak liczebno zespo u pozosta a bez zmian. Pomimo to, dzi ki kreatywnym sposobom dzia ania, uda o jej si wraz z zespo em zrealizowa wszystkie powierzone zadania. W trakcie dorocznej oceny szef Eweliny pochwali j za wykonanie dodatkowej pracy i wr czy hojn premi . Zadowolona, e doceniono jej dobr prac , odpowiedzia a: „To nie by o nic takiego”. Posz a na spotkanie z zamiarem poproszenia o przydzielenie dodatkowych pracowników, ale gdy szef j pochwali i da premi , zupe nie zbi o j to z tropu i nie potrafi a wykorzysta jego uznania dla w asnych celów. Z powodu w asnej skromno ci musia a opracowa now strategi zabiegania o przyj cie do jej dzia u nowych pracowników, bo przecie sama przyzna a, e wykonanie zadania to nie by o „nic takiego”.
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
141
Wskazówki i Ca kowicie, zupe nie i nieodwo alnie usu ze swojego s ownika
zwrot: „O, to nic takiego”. i Kiedy przekazujesz informacje na temat swoich osi gni , nadaj
im nale ne znaczenie. Ewelina powinna by a powiedzie co takiego: „Wszyscy cz onkowie zespo u musieli pracowa do pó na i przychodzi do biura w weekendy, ale jestem dumna z wykonanej przez nas pracy i cieszy mnie, e Pan j docenia”. i Kiedy kto Ci chwali, spójrz mu w oczy i odpowiedz z u miechem:
„Dzi kuj ”. Unikaj minimalizowania wysi ku, który leg u podstaw sukcesu. i Przekazuj prze o onemu listy wyra aj ce uznanie dla Twojej pracy. i Trzymaj nagrody i dyplomy w widocznym miejscu. i Za ó teczk z napisem: „Tak trzyma ”, do której b dziesz wk ada
dowody uznania — listy z podzi kowaniami, wyj tkowo dobre oceny pracownika itp. Przegl daj je w chwilach, gdy zaczynasz w siebie w tpi .
142
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
B d 51. Pozostawanie we w asnej strefie bezpiecze stwa Zapyta am pewnego m czyzn , dlaczego ubiega si o stanowisko, skoro wiedzia , e nie mia wymaganych kwalifikacji. Jego odpowied by a prosta: „Jestem bystry. Naucz si ”. Kobiety tkwi na stanowiskach z obawy, e inaczej strac grunt pod nogami. Je li kobieta nie ma stuprocentowej pewno ci, e spe nia wszystkie kryteria, nawet nie pomy li o ubieganiu si o stanowisko. M czy ni w wi kszym stopniu ni kobiety s gotowi podejmowa nowe wyzwania — takie, z którymi do tej pory si nie zetkn li, lecz dzi ki którym mog si sprawdzi i udowodni swoj kompetencj . Na dzisiejszym rynku pracy patrzymy na osoby pozostaj ce na jakim stanowisku zbyt d ugo w ten sam sposób, w jaki traktowali my kiedy osoby nagminnie zmieniaj ce miejsca pracy — jak gdyby by o z nimi co nie tak. Gdy pozostajemy zbyt d ugo na zajmowanym stanowisku, otoczenie mo e odnie wra enie, e p awimy si w samozadowoleniu lub e nie pozostajemy na bie co z osi gni ciami technicznymi w naszej dziedzinie. Niektóre kobiety nawet odmawiaj przyj cia zada , do których zosta y wybrane, poniewa nie czuj si dostatecznie wykwalifikowane. Du y b d. Nie ma lepszego sposobu, by wykre lono Ci z listy osób ch tnie korzystaj cych z mo liwo ci rozwoju, ni odmowa przyj cia propozycji — a nie ma wi kszego wyzwania ni dobra okazja. Jak na ironi , nawet osoby zamkni te w swojej strefie bezpiecze stwa nie uwa aj , e taki model zachowania jest atrakcyjny. Wi kszo ludzi uwa a, e to w a nie jednostki pe ne entuzjazmu, podejmuj ce ryzyko i gotowe na wszystko maj charyzm i s godne na ladowania.
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
143
Wskazówki i O ile obowi zki zwi zane z danym stanowiskiem nie ulegn znacznej
zmianie, co 3 – 5 lat szukaj nowego zaj cia. i Nie pozwól, by l k przed pora k powstrzyma Ci przed ubieganiem
si o prac , któr mog aby wykonywa po krótkim przeszkoleniu. i Na bie co led rozwój swojej bran y — zapisz si na odpowiedni
kurs, czytaj ksi ki. Je li ostatnio niczego nowego si nie nauczy a , nie rozwijasz si . i Zg aszaj si na ochotnika do wykonania zada , które poszerz zakres
twoich umiej tno ci lub pozwol Ci zdoby now wiedz , zwi kszaj c Twoj atrakcyjno na rynku pracy. Je li jeste gotowa do podj cia skalkulowanego ryzyka zwi zanego z ewentualn pora k , poznawanie specyfiki pracy ju po obj ciu stanowiska nie jest oznak egoizmu. i Zacznij szuka kolejnej pracy w dniu obj cia nowego stanowiska.
By mo e nie wykonasz adnego ruchu przez kilka kolejnych lat, lecz pozostaniesz otwarta na ewentualne mo liwo ci.
144
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
B d 52. Oddawanie swoich pomys รณw T histori wszyscy znamy a za dobrze. Kobieta ma pomys . Dzieli si nim z otoczeniem. Pomys zostaje zignorowany. M czyzna przedstawia ten sam pomys . Dostaje awans. Kto jest winny? Kobieta. Pozwoli a sobie ukra pomys , zamiast zwrรณci uwag na jego autorstwo. Dlaczego? Po pierwsze, nie jest pewna siebie, a po drugie, nie chce wyj na osob samolubn , agresywnie broni c swojego terytorium, konfrontacyjn i niepotrafi c gra zespo owo. Za ka dym razem, gdy oddajesz pomys , oddajesz cz stk szacunku dla siebie samej. Rรณb to dostatecznie cz sto, a Twoja pewno siebie b yskawicznie si skurczy. Nie przyjmuj b dnego za o enia, e Twoje pomys y s pomijane, poniewa jeste kobiet . Bra am udzia w zebraniach, na ktรณrych propozycje kobiet zosta y zignorowane z najprostszych przyczyn: bo kobiety nie mรณwi y do g o no i nikt ich nie us ysza , bo wyszepta y pomys na ucho koledze siedz cemu obok, ktรณry zg osi go jako swรณj, bo wybra y niew a ciw chwil na jego przedstawienie. Wszystkie te b dy mo na w miar atwo i dyskretnie wyeliminowa . Wa ne jest nie tylko to, by nie oddawa w asnych pomys รณw, lecz rรณwnie โ by umiej tnie je sprzeda . Twoje pomys y maj warto na rynku, jakim jest miejsce pracy. Za ka dym razem, gdy Twoja sugestia zostaje przyj ta, dokona a udanej sprzeda y. Je li uda Ci si zrealizowa dostatecznie du o takich sprzeda y, zbierzesz du o niewidzialnych etonรณw, ktรณre b dziesz mog a wymieni na przys ugi, wymarzone projekty lub dodatkowe przywileje.
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
145
Wskazówki i Wyrób w sobie nawyk, by za ka dym razem, gdy przedstawisz
pomys , zada pytanie, na przyk ad: „Moim zdaniem powinni my uszeregowa rozwi zania wed ug wa no ci i wybra dwa najistotniejsze do natychmiastowego wdro enia. Czy kto uwa a, e nie mo emy od razy przyst pi do pracy?”. W ten sposób zwi kszysz prawdopodobie stwo, e propozycja zostanie poddana pod dyskusj , i zyskasz pewno , e zosta a wys uchana. i Kiedy kto zg asza tak sam propozycj , jak Ty wcze niej
przedstawi a (cho w nieco innej formie), zwró na to uwag , mówi c: „Wygl da na to, e opierasz si na mojej pocz tkowej sugestii, wi c by abym za”. i Mów g o no, tak by wszyscy Ci s yszeli. i Zamiast szuka potwierdzenia dla swojego pomys u, szepcz c go
na ucho osobie siedz cej obok, zaryzykuj i przedstaw go publicznie. i Kiedy tylko jest to mo liwe lub w a ciwe, przedstawiaj pomys y
w formie pisemnej. Nadaje im to pewn wiarygodno , której nie posiadaj s owa, i przypomina, kto by ich autork . S owo pisane jest nadal jedn z najistotniejszych form komunikacji i niektórzy ludzie reaguj przychylniej, kiedy mog „zobaczy ”, co masz do powiedzenia.
146
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
B d 53. Praca na typowo kobiecym stanowisku lub w typowo kobiecym dziale Przez ponad 20 lat obserwowa am, jak kobiety zajmuj ce stereotypowo kobiece stanowiska — asystentki, sekretarki, urz dniczki — co weekend je dzi y na uczelnie i zdobywa y dyplomy w nadziei, e uda im si wspi na wy szy szczebel drabiny korporacyjnej. Widzia am równie kobiety z dyplomem wy szej uczelni podejmuj ce prac na typowo kobiecych stanowiskach w nadziei, e zostan dostrze one i otrzymaj awans. Niestety, w obu tych grupach nie widzia am zbyt wielu kobiet, którym si uda o. Sp dzanie czasu w „kobiecym getcie” sprawia, e atwiej mo esz zosta uznana za niegodn wy szego stanowiska. Czy wed ug mnie jest to w porz dku? Oczywi cie nie. Rozejrzyj si po swojej firmie. Czy s w niej takie dzia y? Do tej kategorii cz sto zalicza si dzia y personalne i HR. Fakt, e w ród piel gniarek i nauczycielek w szko ach podstawowych przewa aj kobiety, spowodowa , e p ace w tych obszarach s ni sze ni warto wykonywanej pracy. Czy znajdujesz si w takiej sytuacji? Je li tak, nie b dziesz mia a takiego samego statusu, co osoby pracuj ce w dzia ach, w których obie p cie s reprezentowane w równych proporcjach. Dobrym przyk adem jest tu sektor bankowy. Kiedy kasjerami byli g ównie m czy ni, z tym stanowiskiem czy si pewien presti . W miar jak coraz wi cej kobiet zajmowa o to stanowisko, p ace zmala y, a stanowisko kasjera utraci o dawny blask. Zbyt d ugie pozostawanie w takiej roli lub w takim dziale ograniczy Twoj atrakcyjno na rynku pracy.
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
147
Wskazówki i Staraj si o przydzia zada w dzia ach, w których pracuje
porównywalna liczba kobiet i m czyzn. i Gdy zostaniesz poproszona o obj cie typowo kobiecego stanowiska,
zastanów si , czy korzy ci d ugofalowe s wi ksze od krótkofalowych. i Nigdy nie oferuj si , e zrobisz kserokopie lub zaparzysz kaw na
zebraniu. Je li zostaniesz o to poproszona, zaproponuj, by zastosowa zasad rotacji lub by kierowa si d ugo ci sta u (zobacz równie b d 89). i Je li wyj cie poza stereotypow rol wymaga dodatkowego szkolenia
lub wiedzy, zdob d j . To op acalna inwestycja w przysz o . i Je li zdoby a kwalifikacje potrzebne do wyj cia poza stereotypow
rol , lecz mimo to nic si nie zmienia, zastanów si , czy nie zosta a „zaszufladkowana” i czy nie czas poszuka pracy w innej firmie.
148
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
B d 54. Ignorowanie informacji zwrotnych O ka dym z nas kr ploteczki. To wszystkie informacje na nasz temat, jakie inni ludzie wymieniaj mi dzy sob za naszymi plecami. Musisz wiedzie , co s dzi o Tobie otoczenie, aby skutecznie kszta towa swój wizerunek. Zbyt cz sto ludzie bagatelizuj znaczenie informacji zwrotnych ( ywi c nadziej , e wszystko zostanie zapomniane) lub kwituj je uwag : „To tylko opinia jednej osoby”. To, jak nas postrzegaj , staje si rzeczywisto ci . Ludzie nie znaj Twoich intencji, widz , jak si zachowujesz. Mo esz wyja ni lub usprawiedliwi swoje post powanie, ale to nie rozwi zuje problemu polegaj cego na tym, e Twoja marka nie spe nia oczekiwa klientów. Pr dzej czy pó niej ludzie przestan j kupowa . Naszym klientom powtarzamy: „Kiedy trzy osoby mówi , e jeste pijana — po ó si ”.
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
149
Wskazówki i Popro , by dzia HR przeprowadzi ocen Twojej osoby w ród
wspó pracowników, i zapoznaj si z wynikami. Zobaczysz siebie oczami innych i b dziesz mog a skupi si na obszarach, które w dalszym ci gu wymagaj pracy. i U atw swojemu szefowi przekazywanie informacji zwrotnych,
regularnie o nie prosz c. i Kiedy otrzymujesz informacje zwrotne, nie przybieraj postawy
obronnej i zapytaj: „Czy mog aby mi powiedzie nieco wi cej na temat tego, kiedy i w jaki sposób to robi ?”. Unikaj udzielania wyja nie dotycz cych tego, jak i po co to robisz. i Kiedy otrzymane informacje nie s przyjemne, spokojnie je przemy l.
Je li potrzebujesz wyja nienia, zwró si do tej samej osoby i popro o nie bez emocji. i Wi kszo ludzi niech tnie udziela informacji zwrotnych, wi c
gdy je otrzymasz, potraktuj to jak dar. i Je li prosisz o informacje zwrotne, tym samym sugerujesz, e masz
zamiar do czego je wykorzysta . Daj otoczeniu zna , co robisz, by zmieni swoje post powanie w obszarach, które tego wymagaj .
150
GRZECZNE
DZIEWCZYNKI NIE AWANSUJ
B d 55. Bycie niewidoczn Z pewn m od kobiet skontaktowa si kolega, który poinformowa j , e znalaz a si w ród najlepszych studentek V roku. W trakcie rozmowy wspomnia , e by mo e poprosz j o wyg oszenie mowy na zako czenie studiów, na co ta odpowiedzia a: „Mam nadziej , e nie”. Cho czu a dum z wyró nienia, jak wiele innych kobiet chcia a pozosta niewidoczna. Tak samo zachowuj si kobiety w miejscu pracy. Kiedy potrzebna jest osoba do przygotowania prezentacji dla kierownictwa wy szego szczebla, kobiety du o rzadziej zg aszaj si na ochotnika, a kiedy zostan wybrane bez zg aszania si , cz sto przekazuj to zadanie jednemu z kolegów. Prowadz program rozwijaj cy zdolno ci przywódcze (dla m czyzn i kobiet), w trakcie którego uczestnicy pochodz cy z tej samej firmy pracuj w ma ych grupach nad rozwi zaniem autentycznego problemu stoj cego przed ich organizacj . Ich zadaniem jest wypracowanie rozwi zania, które b dzie obejmowa o identyfikacj problemu, jego przyczyny, propozycje wyeliminowania go oraz prezentacj przeznaczon dla kierownictwa wy szego szczebla. W ostatnim dniu programu wy sze kierownictwo firmy zostaje zaproszone do wys uchania prezentacji i wypowiada si na temat proponowanych rozwi za . Wielokrotnie efekt przerós naj mielsze oczekiwania, a proponowane dzia ania zosta y w czone do planu biznesowego firmy. Jak to zwykle w takich przypadkach bywa, kobiety wykonuj ce to zadanie pracuj jak pszczo y robotnice. Dbaj , by m czy ni byli skoncentrowani, przygotowuj materia y i slajdy, upewniaj si , e opinie wszystkich osób zosta y wys uchane i wzi te pod uwag . Natomiast kiedy przychodzi do wyboru osoby, która ma poprowadzi prezentacj , sprawy wygl daj zupe nie inaczej. Od prawie 20 lat obserwuj grupy wykonuj ce to wiczenie i nie mog sobie przypomnie ani jednego przypadku, gdy to kobieta podj a si prezentacji. Zwykle natomiast proponowa y, by to zadanie przypad o w udziale najbardziej „wygadanemu” m czy nie w zespole. Kobiety s dostatecznie niewidoczne bez podejmowania dodatkowych kroków, które sprawi , e na pewno nie zostan zauwa one. Sytuacje podobne do opisanej powy ej to idealne okazje do zaprezentowania swojej marki. Nie odst puj ich konkurentom — nawet je li jest to przyjazna konkurencja.
BUDOWANIE
W ASNEJ MARKI I SZTUKA AUTOPREZENTACJI
151
Wskaz贸wki i Zg o si na ochotnika do prowadzenia regularnych zebra dzia u. i Zg o propozycj przygotowania prezentacji na spotkanie
stowarzyszenia zawodowego Twojej bran y. i Pisz artyku y do lokalnej gazety, pism bran owych lub biuletynu
firmowego. i Kiedy potrzebni s ochotnicy do kontakt贸w z wy szym
kierownictwem, wykorzystaj okazj . i Upewnij si , e w trakcie zebra nie jeste niewidoczna. Publiczna
prezentacja pomys 贸w to wietny spos贸b na pokazanie swojej marki.