Charakterystyka przedsiębiorczości i jej psychologiczne uwarunkowania Co to jest przedsiębiorczość 1. Przedsiębiorczośd to cecha, lub sposób zachowania się przedsiębiorcy. Polega ona na prowadzeniu własnej działalności gospodarczej, ale przejawia się także w pracy na cudzy rachunek i rachunek w życiu prywatnym. 2. Zachowanie się przedsiębiorcze sprowadza się do: a) Gotowości i zdolności podejmowania i rozwiązywania sposób twórczy i nowatorski nowych problemów. b) Umiejętności wykorzystania nadarzających się szans i okazji. c) Elastycznego przystosowania się do zmiennych warunków funkcjonowania gospodarki. 3. Przedsiębiorczośd może przejawiad się we wszystkich dziedzinach życia począwszy od działao pojedynczego człowieka po różne sfery działalności przedsiębiorstw, a nawet paostwa. 4. Podstawowe pojęcia związane z przedsiębiorczością (cechy charakterystyczne przedsiębiorczości) A) EKSPANSYWNOŚĆ – oznacza wytyczanie sobie ambitnych celów i zadao, których realizacja pozwala na osiągnięcie większych niż dotychczas efektów ( jest to dążenie do dorównania najsilniejszym i najlepszym) B) INNOWACYJNOŚĆ - to prowadzenie wszelkich twórczych ulepszeo od drobnych usprawnieo do rewolucyjnych zmian w organizacji i technice. 5. Czynniki sprzyjające rozwojowi przedsiębiorczości. a) System gospodarki rynkowej. b) Indywidualne cechy człowieka, jego intuicja i wyczucie rynku. c) Wykształcenie. d) Kultura otoczenia danego człowieka. 6. W zależności od warunków mających wpływ na rozwój przedsiębiorczości można wyróżnid kilka jej typów. a) Żywiołowa – wynika z cech charakteru człowieka. b) Ewolucyjna – jest efektem rozwoju form przedsiębiorczych. c) Systemowa – dotyczy gospodarki rozwiniętej i jest związana z systemowym kształceniem przez paostwo społeczeostwa przedsiębiorczego.
CHARAKTERYSTYKA PRZEDSIĘBIORCY W GOSPODARCE. 1. Przedsiębiorca to człowiek, który organizuje i prowadzi działalnośd gospodarczą, oraz podejmuje związane z nią ryzyko. 2. Przedsiębiorca jest osobą która potrafi: a) Pozyskad właściwych ludzi. b) Zapewnid środki materialne niezbędne do rozwoju firmy. 3. Skutki działao przedsiębiorczych: a) Wprowadzenie nowych wyrobów na rynek b) Odkrywanie nowych rynków, które poprzednio nie istniały. c) Odkrywanie nowych zasobów i nowych sposobów, rozszerzenia ich podaży. d) Odkrywanie nowych technologii. e) Reorganizowanie istniejących przedsiębiorstw. 4. Podstawowe cechy którymi powinien wyróżniad się przedsiębiorca: a) Silna potrzeba osiągnięcia sukcesu. b) Potrzeba samorealizacji. c) Konsekwencja, wytrwałośd i determinacja. d) Umiejętnośd podejmowania ryzyka. e) Zaufanie do własnych zdolności. f) Umiejętnośd przyjmowania porażek i wyciągania z nich wniosków. g) Optymizm życiowy. h) Nowatorstwo. i) Zdolności przywódcze i potrzeba autonomii. j) Entuzjazm i poświęcenie pracy.
Motywacja jako kluczowy czynnik Przedsiębiorczości Motywy – czynniki wewnętrzne (uczucia, dążenia, poglądy), które pobudzają człowieka do działania i nadają kierunek jego aktywności Motywowanie to proces kierowniczy którego istotą jest wpływanie na podwładnych w taki sposób, aby przy jednoczesnym zaspokajaniu ich określonych potrzeb były realizowane cele organizacji. Motywacja spełnia trzy podstawowe funkcje
przejawia się tendencją lub przeciw tendencją do ukierunkowanej aktywności wywołuje i pobudza tą aktywnośd, tłumiąc jednocześnie inne tendencje sygnalizuje satysfakcję bądź niezadowolenie zaspokojenia danej potrzeby lub realizacji jakiegoś zadania Proces motywacji POTRZEBA – OKREŚLENIE CELU – PODJĘCIA DZIAŁANIA – OSIĄGNIĘCIE CELU Model motywacji tradycyjny stosuje zachęty płacowe stosunków współdziałania – uwzględnia społeczne potrzeby pracowników zasobów ludzkich – proponuje zwiększony zakres odpowiedzialności Kluczową kategoria w procesie motywowania jest potrzeba. Potrzeba jest to stan niepokoju w jakim znajduje się człowiek, wywołany brakiem czegoś, co jest potrzebne do dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego. Wyróżniamy potrzeby podstawowe i potrzeby wyższego rzędu. Im wyższa potrzeba tym mniej niezbędne jest jej zaspokojenie dla utrzymania się przy życiu. Potrzeby wyższe pojawiają się później w rozwoju osobniczym. Zaspokojenie wyższej potrzeby wymaga spełnienia większej ilości warunków. Potrzeby wg. Maslowa Piramida: fizjologiczne – wiążą się z funkcjonowaniem ludzkiego organizmu (jedzenia, picia oddychania, wydalania, seksualne), brak ich wpływa na zachowanie się człowieka bezpieczeostwa –ujawniają się w sytuacjach zagrażających organizmowi (choroba, utrata życia, przetrwanie) pobudzają do szukania sensu życia, gdy są zaspokojone nie zdajemy sobie z nich sprawy przynależności i miłości – skłaniają do nawiązywania bliskich kontaktów z innymi ludźmi przyjaźnie miłośd, do życia zbiorowego. Zaspokojenie tej potrzeby pozwala na rozwój społeczny człowieka. Brak powoduje izolację, niezadowolenie z życia stany lękowe. Uznania i szacunku – dostosowanie do wymogów środowiska, wpływanie na swoje postępowanie, poczucie siły. Związane z procesem wychowania Samorealizacji – rozwoju spełnienia się rozwój intelektualny max kwalifikacji
Kierowanie i zasady pracy zespołowej jako elementy działań przedsiębiorczych
Praca zespołowa – realizacja zadania wymaga współpracy wielu wykonawców. Korzyści – korzystniejszy podział pracy, wzajemna pomoc i grupowe rozwiązywanie problemu, lepszy przepływ informacji i łatwiejsza komunikacja, lepsza wymiana doświadczeo i uczenie się od innych, zwiększa się efektywnośd ekonomiczna. Zasady pracy zespołowej: zasada minimalnej liczby członków w zespole 6-10 powyżej 20 utrata poczucia więzi zaś 50 istnieją tylko więzi formalne zasada kwalifikacji zasada perspektywy działania zasada perspektywy działania – kandydat konfrontuje swoje oczekiwania i potrzeby z możliwością ich zaspokojenia zmniejsza to groźby konfliktu
Dobra komunikacja podstawą przedsiębiorczości Komunikacja w przedsiębiorstwie warunkuje skutecznośd osiągnięcia celu przedsiębiorstwa. kierownik decyduje jakie informacje są potrzebna pracownikom kierownik przekazuje je ustnie lub pisemnie, pracownik odbiera przekaz i go odpowiednio interpretuje, podejmuje działanie i przesyła kierownikowi informację o wykonaniu zadania kierownik interpretuje informację Kanały komunikacji w przedsiębiorstwie pionowa, (góra dół), pozioma Style komunikacji: instrumentalny – rozmowa skoncentrowana jest na przedmiocie, pojawia się obustronna wymiana argumentów, uważne słuchanie dążenie do uzgodnienia stanowiska, chęd zdobycia potrzebnych informacji egocentryczny(autokratyczny) – komunikaty skupione są na osobie nadawcy, który formułuje nakazy, zakazy, polecenia, nie uznaje innego zdania i kieruje tokiem rozmowy allocentryczny (partnerski) – obiektem zainteresowania jest partner, nadawca dostosowuje swoje wypowiedzi do jego potrzeb, prosi o rady i chętnie ich słucha, łatwo poddaje się perswazji i sugestiom rozmówcy Komunikacja werbalna porozumiewanie się za pomocą słów pisanych i wypowiadanych 7% i 38% głos
Komunikacja niewerbalna przekazywanie informacji za pomocą gestów wyrazów twarzy kontaktu wzrokowego postawy i ruchów ciała, dotyk i kontakt fizyczny, dystans przestrzenny
Psychologiczne uwarunkowania przedsiębiorczości osobowośd zespół trwałych cech psychicznych charakterystycznych dla każdego człowieka, regulujący jego działanie i zachowanie. Cechy te w dużej mierze są dziedziczne, ale także rozwijają się pod wpływem otoczenia. Na osobowośd składają się: charakter – cechy dzięki którym człowiek postępuje zgodnie z uznawanymi przez siebie zasadami wartościami. Kształtuje się w procesie socjalizacji Temperament - wrodzona zdolnośd do silniejszego lub słabszego przeżywania swojego życia Inteligencja – człowiek potrafi korzystad z nabytej wiedzy, odpowiednio zachowywad się w nowych sytuacjach. Wrodzone właściwości mózgu i ukształtowane w procesie wychowania. Zdolności i zainteresowania Cechy morfologiczne Warto poznad swoją osobowośd ponieważ: mamy lepsze zrozumienie swoich i innych zachowao można eksponowad dobre cechy, doskonalid słabe można wybrad najdogodniejszą formę aktywności Kim jest człowiek potrafi uczynid użytek ze swego rozumu myśli abstrakcyjnie jest wyposażony w uczucia i wole istota społeczna posiada jaźo – jest świadomy swego istnienia i ma poczucie jego sensowności Uczucia – stosunek człowieka do otaczającej go rzeczywistości.
Wyróżniamy uczucia przyjemne, nieprzyjemne, aktywne, bierne. Samoakceptacja – zaakceptowanie siebie takim jakim się jest ze wszystkimi swoimi zaletami i wadami oraz pełna świadomośd tego co się chce w sobie zmienid. Przeszkody w samoakceptacji: stawianie sobie zbyt wysokich celów stawianie zbyt wysokich celów przez osoby na którym nam zależy ciągłe porównywanie się z innymi poczucie braku wpływu na własne życie brak wiary we własne możliwości