Gezonde leefstijl & voeding in realtie tot kanker by Jalasystems

GEZONDE LEEFSTIJL VOEDING

in relatie tot kanker

Lize Baarspul

Vereniging voor Biologisch-Dynamische Landbouw en Voeding Voeding kan onze gezondheid ondersteunen. Met name voeding met veel levenskracht heeft een stimulerende werking op ons immuunsysteem. Levensmiddelen uit de biologisch-dynamische landbouw en veeteelt hebben deze kwaliteit. De biologisch-dynamische boer gaat uit van de samenhang tussen mens, dier, plant en kosmos. Hij heeft respect voor de eigenheid van elk gewas en dier. Daarom levert deze vorm van landbouw ons vitale, volwaardige en smaakvolle groenten, fruit, granen, zuivel en vlees die ons geven wat we nodig hebben. Kies daarom voor voeding van biologisch-dynamische kwaliteit, herkenbaar aan het Demeter keurmerk. En wordt lid van de BD-Vereniging om uw kennis over gezonde landbouw en voeding te vergroten. De BD-Vereniging organiseert inspirerende rondleidingen en verdiepende lezingen op biologisch-dynamische boerderijen, waar u aan kunt deelnemen. Voor 35 euro bent u lid en ontvangt u 5 x per jaar het ledenblad Dynamisch Perspectief met achtergrondartikelen en actuele onderwerpen.

www.bdvereniging.nl info@bdvereniging.nl tel. 0343-531740

F O H R E K E er toe doen! E B Y A A e KR dingen di

: t n e l u s n o c s g n i d e o ! p v e r o r u e u b t s Na een eigentijd en Cursussen

oplei

heeft? te maken e e ? m r a a d e richting wat een nieuw g en alles je in d k e e o o v Z r ? u . ied uis bij natu op dit geb sen aan gezondheid Voel je je th verder ontwikkelen n e m t e ag t werk je m woontes. Wil je gra gsconsulen edingsge in o d v e e o d v r n u o r ongez tieven als Als natu vaak doo g alterna

in an p van de en ontsta en de natuurvoed sprobem het beroe n id is in e b h m d n n e ro o d a Gez n vin tijl. Da ekomst! eer mense twoorde levenss u en de to n n Steeds m r o ra e o v v n jk p ngri om ee lent bela eleiden o het gaat en te beg ingsconsu g n d e in re o k e k rv is e v u ad betr natu mensen te Bijvoorbeeld met je r e le g . k on oo leidin ingspatro ng, maar -jarige op f- en voed rminderi e e arvoor In deze 3 v le a ts d n h u ie ic h d w d van vakken ze of ge e ij ll , A fw . e het gebie n ie le n allerg siske is ezondere ziekte of dische ba e m tot een g m o t k ls a o a a o o g z ar d, het ieken. Ma che en aan bo wanneer rekstechn , biologis zijn kom ie sp jk g e ri g lo g o n n e n e la k e m be h o ti c n te is fe iĂŤ st d eer, , zoals en holi voedingsl een bredere visie che vakk is d e m , et beeld vakken m n wereld , mens- e w u o b . d g n la edin lten kindervo de consu bekeken, nt krijgt le su n o dingsc atuurvoe ekeraars. deerde n u ostenverz st k e te fg k a ie z e Een st e e oor de m vergoed d elijkse 0 maand laats in 1 p tot n e g d a d in v id De lessen jaar van vrijdagm ber 2007. r m e p pte blokken anaf 21 se middag v zaterdag of kijk op brochure l, ook voor onze erend! n e r e i r p o s o v n Bel rhof.n rlijk i n. aybeeke 25 a r natuu n .k a w la cursusse s w h w ingen en Diederic id le n p e o g r andere Driebe 3971 PA 38 65 3 5 x fa / 5 ) 51 29 2 hof.nl tel. (0343 aybeeker ra k @ fo hof.nl e-mail: in aybeeker www.kra

ERHOF

EEK KR A AYB

Lize Baarspul, diëtiste/voedingstherapeute dr. sc. Jan Diek van Mansvelt, bioloog voor landbouw, landschap en voeding Gouda Media Groep B.V. Luma Stolwijk juni 2007

De brochure is te bestellen bij de uitgever, de Gouda Media Groep B.V., door overmaking van het verschuldigde bedrag op rekeningnummer 10.73.30.253 bij de Rabobank te Gouda onder vermelding van het aantal brochures. Het telefoonnummer van de Gouda Media Groep is 0182-322456. Prijs: € 7,95 inclusief 19% btw en verzend- en administratiekosten. Niets uit deze brochure mag worden overgenomen op welke wijze dan ook. Het auteursrecht wordt uitdrukkelijk voorbehouden.

Inhoud: Inleiding

Hoe kunnen we ons immuunsysteem versterken?

Aanvullende behandelmethoden

Ritme en gezondheid

Wat kunnen we nog meer zĂŠlf doen?

Onze levensmiddelen en de voedingskwaliteit

Onze levensmiddelen en hun werking in ons lichaam

Het zuur-base-evenwicht

De darmflora herstellen

Fyto-oestrogenen en kanker

Gezonde balans tussen warmte en koude

Een gezonde ademhaling van cel tot psyche

Nawoord

Samenvatting

Inleiding Voor ons welzijn is een gezonde leefstijl onmisbaar. Dat wil zeggen: een gezonde voeding, voldoende lichaamsbeweging, niet roken, ritmisch leven, aanhoudende stress en vermoeidheid thuis en op het werk vermijden en liefst ook een gezond milieu en een levend landschap om ons heen. Dit geeft al aan dat we zelf heel wat kunnen doen om te zorgen dat we gezond blijven. Toch is het goed ons te realiseren dat een gezonde leefstijl geen garantie biedt dat we nooit ziek zullen worden. Evenmin dat we altijd en volledig zullen genezen. Gezond of ziek zijn hangt van veel factoren af en is niet los te zien van ieders persoonlijkheid. Kanker is een verzamelnaam voor veel verschillende soorten ziektebeelden. Bij het ontstaan van kanker spelen meestal zowel erfelijkheidsfactoren (aanleg) als omgevingsinvloeden een rol. Lichaamscellen kunnen door familiaire aanleg gevoelig zijn om zich kankerachtig te ontwikkelen. Ook uiterlijke factoren zoals chemische stoffen, denk aan milieuvervuiling en roken, kunnen op termijn kankerverwekkend zijn, maar ook overdadige voeding of te vet en ongezond eten en te veel zonlicht. Daarnaast is onze psychische aanleg, onze predispositie, een belangrijke factor in onze gezondheid. Dit verklaart waarom de ene mens onder nagenoeg dezelfde omstandigheden wel ziek wordt en de ander niet. Wanneer we kanker hebben is het belangrijk dat te accepteren en zelf werkzaam bij de behandeling betrokken te zijn en blijven. In deze brochure vindt u algemene richtlijnen hoe u een gezonde voeding kunt samenstellen en welke accenten u kunt leggen als u (een aanleg voor) kanker heeft. Daarnaast staat hierin in grote lijnen beschreven wat u zelf kunt doen om uw gezondheid te bevorderen of, als u ziek bent, uw afweersysteem te activeren en te versterken. Ook is globaal aangegeven wat u zonodig kunt doen om uw eetlust te stimuleren. De informatie in deze brochure is nadrukkelijk niet bedoeld als een specifiek persoonlijk (voedings)advies voor wie dan ook. Tevens willen we uitdrukkelijk vermelden dat deze brochure evenmin bedoeld is om bezoek aan arts of specialist te vervangen. En tot slot, als u een persoonlijk voedingsadvies of bereidingsadviezen nodig heeft, is een consult bij een diĂŤtist of natuurvoedingsconsulent aan te raden.

Hoe kunnen we ons immuunsysteem versterken? Ons immuunsysteem, de natuurlijke afweer van ons lichaam, speelt een essentiĂŤle rol bij het ontstaan van kanker. Een sterk en actief afweersysteem kan een belangrijke bijdrage leveren bij het voorkomen van deze chronische ziekte. En naast de preventie ook bij het behandelen en overwinnen van veel soorten kanker. Daarom is het van groot belang dat u uw immuunsysteem probeert te activeren en te versterken. Dit kunt u op verschillende manieren doen. Dat is allereerst door een gezonde mineralenrijke voeding te gebruiken. Mineralen en spoorelementen zijn essentieel voor onze stofwisseling. Daarnaast is voldoende vet van goede kwaliteit belangrijk. Een goede voedingstoestand verhoogt uw weerstand. Met een goede voeding kunt u zich beter gaan voelen. Bovendien zorgt een goede voedingstoestand er voor dat u, wanneer u ziek bent, een kankerbehandeling beter aankunt. We weten ook dat ondervoeding en overvoeding een rol kunnen spelen bij het ontstaan van kanker als u aanleg heeft om die ziekte te krijgen. Daarom is het in dit kader ook zeer aan te raden om voor een goed lichaamsgewicht te zorgen. De darm en darmflora spelen een belangrijke rol bij ons immuunsysteem. Wanneer we gezond zijn hebben we een vrij stabiel patroon van darmbacteriĂŤn die kenmerkend is voor de betreffende persoon. Bij ziekte, na het gebruik van antibiotica of wanneer we langdurig ongezonde voeding hebben gegeten, is onze darmflora meestal verstoord. Met specifieke voedingsmaatregelen kunnen we bijdragen aan het herstel van de balans in de darm. Uit onderzoek en ervaring weten we dat we onze weerstand kunnen versterken door innerlijk actief te blijven en niet bij de pakken te gaan neerzitten. En door ritmisch te leven en de dingen die we doen met liefdevolle aandacht, met hart en ziel te doen. Ook het wandelen in de natuur en daar inspiratie uit halen ervaren steeds meer mensen als een activiteit die ons gezond maakt. Daarnaast is het belangrijk om u positief betrokken te voelen bij uw eigen welzijn, u daar zelf verantwoordelijk voor te voelen en uzelf actief op te stellen. Een groeiend aantal mensen raakt er van overtuigd dat ook in de gezondheidszorg de hele mens centraal dient te staan en niet alleen een gezond of ziek lichaam. Daarom worden bij zowel kankerpatiĂŤnten als hun behandelaars holistische behandelmethoden steeds populairder.

Aanvullende behandelmethoden Er komt steeds meer belangstelling voor de positieve effecten van deze holistische, ook wel complementair genoemde behandelmethoden. Dit zijn behandelwijzen die op hun effectiviteit en veiligheid zijn getoetst en als aanvulling op de reguliere gezondheidszorg worden toegepast. Ze zijn er veelal op gericht de zelfwerkzaamheid en het zelfherstellend vermogen van de patiënt aan te spreken en te stimuleren. Inmiddels hebben ze hun toegevoegde waarde duidelijk bewezen. Uitgangspunt hierbij is de visie dat de mens een lichaam, ziel en geest heeft die (min of meer) een eenheid vormen. Lichaam, gevoelens en emoties, zintuigindrukken en denken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar wederzijds. Met andere woorden: als mens die kan denken, voelen en handelen en die een biografie, een persoonlijke levensloop heeft, zijn we veel méér dan alleen een gezond of ziek lichaam. Naast een holistisch of spiritueel mensbeeld staan de eigen verantwoordelijkheid en de eigen ontwikkeling van de patiënt centraal. Een positieve en actieve levensinstelling heeft een goede invloed op onze weerstand en onze gezondheid. Een positieve en actieve levensinstelling heeft een goede invloed op onze weerstand en onze gezondheid. Naast homeopathische of antroposofische medicamenteuze therapie en/of acupunctuur, hebben veel mensen profijt van gesprekstherapie, uitwendige therapieën zoals (ritmische) massage en badtherapie, kunstzinnige therapieën en voedings- en dieettherapie. Verder kunnen ontspannings- en visualisatieoefeningen en meditatie, rustgevende natuurgeluiden of muziek, het gebruik van kleuren of van stimulerende of juist rustgevende geuren behulpzaam zijn. Sinds enkele jaren geeft ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als aanbeveling om de complementaire zorg te bevorderen.

Ritme en gezondheid Alle biologische processen in ons lichaam hebben een ritmisch verloop. Denk aan de manier waarop we omgaan met ons dag- en nachtritme, ons waak- en slaapritme en het ritme van onze afbraak- en opbouwprocessen respectievelijk overdag en ’s nachts. Ook onze spijsvertering en stofwisselingsprocessen hebben een eigen ritme. De verschillende ritmen samen noemen wij onze biologische klok. Een goed functionerende biologische klok is heel belangrijk voor onze gezondheid. Aan de andere kant weten we dat het innerlijk ritme bij mensen met kanker vaak is verstoord. Daarom is aan te raden zoveel mogelijk een ritmische dagindeling aan te houden. Dat werkt zowel preventief (het voorkomen van ziekte) als curatief (bijdragen aan de genezing). Niet alleen wij mensen maar ook planten en dieren hebben biologische processen die gekoppeld zijn aan het 24-uurs-ritme van de aarde. De manier waarop planten worden geteeld en dieren worden gevoed, gehuisvest en gefokt, hebben direct invloed op hun gezondheid en hun weerstand. We weten dat landbouwhuisdieren uit de bio-industrie veel zwakker zijn dan hun soortgenoten op biologische (EKO) en met name op biologisch-dynamische (BD-Demeter) bedrijven. De laatstgenoemde bedrijven kennen de strengste regels wat betreft het dierenwelzijn, de bodemgezondheid en het milieu. Ook biologisch geteelde voedingsgewassen (EKO en BD), die volgens hun eigen innerlijk ritme, hun eigen ‘aard’ hebben kunnen kiemen, groeien en afrijpen, zijn meestal gezonder en sterker dan gewassen uit de chemisch-industriële landbouw. Dit komt onder meer tot uiting in een betere houdbaarheid van de producten en een sterker aroma, dus een betere geur en smaak. We kunnen stellen dat een natuurvriendelijke landbouw, die rekening houdt met biologische processen, zowel de uiterlijke kwaliteit (vorm, kleur, gaafheid) als de innerlijke kwaliteit (aroma, houdbaarheid, vitaliteit) van onze levensmiddelen garandeert. Belangrijk pluspunt is ook dat plant en dier niet door technisch ingrijpen genetisch veranderd zijn. We weten immers nog niet wat de effecten hiervan op lange(re) termijn zijn op de gezondheid van mens, plant en dier en op het ecosysteem. De biologische landbouw is bovendien milieuvriendelijk en kostenbesparend voor de samenleving als geheel. De biologisch-dynamische landbouw is een spirituele landbouw die gebaseerd is op geesteswetenschappelijke inzichten die de natuurwetenschappelijke inzichten wezenlijk aanvullen en verrijken. In deze landbouwmethode speelt het begrip kwaliteit een centrale rol. Met het woord ‘dynamisch’ wordt aangeduid dat de onzichtbare krachten 10

in de natuur als realiteit worden ervaren en dat daar zoveel mogelijk mee wordt gewerkt. Het is eigenlijk vanzelfsprekend dat alleen gezonde bodems, planten en dieren gezonde levensmiddelen kunnen produceren die ons werkelijk voeden!

Wat kunnen we nog meer zélf doen? Kies voor levend en ‘levenskrachtig’ voedsel Voor onze voeding hebben wij plantaardige en dierlijke levensmiddelen nodig die in de levende natuur zijn ontstaan. Producten van ‘levenskrachtige’ planten die onder zo optimaal mogelijke omstandigheden met hun levensprocessen stoffen uit de bodem en de lucht hebben samengevoegd tot voedingssubstanties die voor ons onmisbaar zijn. Daarnaast dierlijke levensmiddelen die afkomstig zijn van gezonde, ‘vitale’ dieren. Levensmiddelen van biologische kwaliteit hebben dan ook zondermeer de voorkeur. Deze zijn te herkennen aan het keurmerk EKO. Producten uit de biologisch-dynamische landbouw dragen bovendien het kwaliteitskeurmerk Demeter. Van nature eten we geen levenloze stoffen, geen minerale voeding. Zout (natriumchloride) is het enige mineraal dat wij in pure vorm opnemen. Het komt onze gezondheid ten goede als we maar heel weinig zout eten. Kies voor levend en ‘levenskrachtig’ voedsel Neem de tijd om te eten en drinken Het is belangrijk dat u niet gehaast eet en drinkt. Dan kunt u zich ontspannen wat een goede invloed heeft op de spijsverteringsorganen. U kunt dan ook met meer aandacht eten en ervan genieten. Voedsel dat u met plezier en smaak eet of drinkt wordt beter verteerd dan voedsel dat u tegenstaat. Eten is tevens een sociaal culturele activiteit. Tijdens de maaltijd kunnen we anderen ontmoeten en met hen communiceren wat de gezelligheid kan verhogen en de eetlust stimuleren. Als u snel vermoeid bent, is het beter dat het niet te druk voor u is, want dat kan averechts werken. Het eten wordt aantrekkelijker als het in een prettige sfeer en omgeving smaakvol wordt opgediend. Hierbij spelen kleuren een belangrijke rol. Een vrij ‘kleurloze’ maaltijd met bijvoorbeeld bloemkoolsoep, witte rijst, venkel, witlofsalade en yoghurt toe zal ons niet erg aanspreken en zal onze vertering dan ook niet bevorderen. Hoe gezond elk van die producten op zich ook is. Naast een kleurrijke maaltijd en een passende garnering kunnen gekleurde servetten en een vaasje met bloemen op tafel het eten veraangenamen.