Breien aan de haard, het is zo geklaard!
Naam: ……………………………
INHOUDSOPGAVE Het wordt koud buiten. Wat nu?........................................................................ 2 Tijd om te ontwerpen! ....................................................................................... 4 Een slipsteek maken ........................................................................................... 5 Een steek opzetten............................................................................................. 7 Recht breien ....................................................................................................... 9 Averechts breien .............................................................................................. 11 Een gevallen steek oprapen ............................................................................. 13 Afkanten .......................................................................................................... 14 Pompons maken .............................................................................................. 16 Franje ............................................................................................................... 18 Een knoop aannaaien ....................................................................................... 21 Een strik breien ................................................................................................ 22 Naaisteken ....................................................................................................... 23 Nieuw kleur opsteken ...................................................................................... 27 Losse eindjes afhechten ................................................................................... 28 Testen maar! .................................................................................................... 29 Checklist ........................................................................................................... 31 Mijn sjaal en ik ................................................................................................. 32
1
Probleemstelling
HET WORDT KOUD BUITEN. WAT NU?
Vul de rebus in. Welk woord kom je uit?
………………………
Wist je dat …
……………………………………………….
Dikke-truiendag voor de eerste keer georganiseerd werd op 16 februari 2005. Sindsdien wordt de dikke-truiendag jaarlijks georganiseerd. De datum is elk jaar anders, maar steeds zo dicht mogelijk bij 16 februari. Op dikke-truiendag zet de school de verwarming enkele graden lager. Zo besparen we samen energie en zorgen we ervoor dat de CO²-uitstoot daalt, wat goed is voor de opwarming van de aarde.
2
ď ” Vul het kruiswoordraadsel in.
1 2
3
4 5 6
7
Horizontaal
Verticaal
2
Om de uitstoot te verminderen leggen we ... op het dak. Zo krijgen we zonne-energie.
1
Een ander woord voor chauffage is ...
3
Door klimaatsverandering ontstaan er verschillende rampen. Een ... is een vloedgolf uit de zee die de kuststrook onverwacht overspoelt.
5
De slechte stof die in de lucht hangt, noemt men ...
4
Door slechte gassen in onze lucht ... de temperatuur op onze aarde.
6
We kappen te veel ... .
6
We verbruiken te veel ... . Bv.: benzine, chauffage, licht...
7
Er worden nu ook ... langs de weg geplaatst om energie op te wekken door middel van wind.
3
TIJD OM TE ONTWERPEN! Ontwerpfase Welke kleuren mogen we allemaal gebruiken voor onze sjaal?
Hoe zal ons werkstuk er uit zien?
Hebben we het nodige materiaal?
4
EEN SLIPSTEEK MAKEN Uitvoeren STAP 1 Rol ongeveer 50 cm draad van de bol. Dat is ongeveer de lengte van je arm.
STAP 2 Maak een lus in de draad door de draad rond je wijsvinger te wikkelen. Houd de lus met je duim vast.
STAP 3
Laat het garen van de bol (niet de losse draad) achter de lus aan je vinger vallen.
STAP 4 Neem het garen tussen de wijsvinger en de duim van je rechterhand. Haal het garen door de lus.
5
STAP 5 Laat de lus in je linkerhand los en trek het losse deel naar beneden. Er ontstaat een losse knoop.
STAP 6
Steek een breinaald door de lus, trek dan de draad van de bol aan zodat de knoop sluit.
Steken tellen Als je op het einde van elke toer je steken telt, weet je meteen wanneer er iets mis gegaan is en kun je de fout herstellen.
6
EEN STEEK OPZETTEN Uitvoeren STAP 1 Neem de breinaald met de steek in je rechterhand. Haak dan de losse draad onder de vingers van je linkerhand, zoals hier.
STAP 2 Wikkel de draad rond de duim van je linkerhand en maak een losse lus door de breinaald naar je duim te bewegen, zoals hier.
STAP 3 Steek de punt van de breinaald onder de wol op je duim. Wikkel de draad van de bol rond de wijsvinger van je rechterhand.
STAP 4 Wikkel met je rechterhand de draad achter de breinaald. Breng hem vervolgens naar je toe tussen je duim en de breinaald.
7
STAP 5 Neem de breinaald weer vast. Laat je linkerduim naar de bovenkant van de breinaald glijden en laat de lus op de breinaald vallen.
STAP 6 Trek aan het losse uiteinde van de draad om de steek vast te trekken. Volg de stappen 1 tot en met 5 om nog meer steken op te zetten.
Een breidagboek bijhouden is heel nuttig! Zo kan je opzoeken wat je al allemaal hebt gemaakt.
Noteer voor elk breiwerk het volgende: - Wat je precies maakte - Begin- en einddatum - Welke steken je gebruikte - Voor wie het breiwerk was - Welke garen je gebruikte - Welke naalden je gebruikte - Foto van het eindresultaat
8
RECHT BREIEN Uitvoeren STAP 1 Neem de breinaald met steken in je linkerhand. Druk de punt van de andere breinaald in de eerste steek, van voor naar achter.
STAP 2 Wikkel het garen om de achterkant van de breinaald. Vervolgens leg je hem tussen de punten van de twee breinaalden.
STAP 3 Vervolgens laat je de punt van je linker breinaald langzaam langs de rechter breinaald naar de punt glijden.
STAP 4 Laat de linker breinaald over de punt van de rechter breinaald glijden en dan weer een beetje terug. Je hebt nu een steek op je rechter breinaald.
9
STAP 5 Laat de rechter breinaald naar de punt van de linker breinaald gaan tot de steek van de punt glijdt. Nu heb je een steek gebreid.
STAP 6 Trek de draad in je rechterhand iets aan zodat de steek wat strakker wordt. Brei dan elke steek van deze breinaald op dezelfde manier.
STAP 7 Als je elke steek van de eerste naald hebt gebreid, wissel de naalden zodat de breinaald met de steken weer in je linkerhand ligt.
STAP 8 Brei op dezelfde manier alle steken van de volgende naalden. Naarmate je meer naalden hebt gebreid, wordt het breiwerk langer.
10
AVERECHTS BREIEN Uitvoeren STAP 1 Duw de breinaald in je rechterhand zo in een eerste steek dat deze breinaald de linker breinaald kruist. Leg de wol voor de breinaalden.
STAP 2 Houd de punt van de rechter breinaald onder je duim. Wikkel dan de wol rond de punt van de naald en onder je duim door.
STAP 3 Houd de wol en de breinaald in je rechterhand en duw de punt van de rechter breinaald naar beneden, tot ze de andere breinaald raakt.
STAP 4 Laat de punt van de naald achter de linker breinaald glijden en duw de breinaald omhoog zodat de steek een beetje van de punt af komt.
11
STAP 5 Laat de steek op de linker breinaald voorzichtig van de punt van de breinaald glijden. Nu heb je een averechte steek op de rechter breinaald
STAP 6 Brei zo alle steken van de breinaald. Neem dan de breinaald met de steken in je linkerhand en brei de volgende breinaalden ook averechts.
Een proeflapje breien Hoe enthousiast je ook bent over je breiwerk en hoe vervelend je het ook vindt om eerst een proeflapje te moeten breien, je neemt er toch best even de tijd voor.
12
Uitvoeren
EEN GEVALLEN STEEK OPRAPEN
STAP 1 Als je een steek laat vallen, zet je je rechterbreinaald in de steek in de naald eronder en door de lus links van de gevallen steek.
STAP 2 Laat de punt van je linker breinaald van de voorkant naar de achterkant door de steek gaan. Duw hem niet door de lus!
STAP 3 Breng de linker breinaald over de punt van de rechter breinaald zodat de lus door de steek gaat. Trek de linker breinaald uit de steek.
STAP 4 Zet de stek terug op de linker breinaald door de punt van de naald in de steek te laten glijden en de rechter breinaald eruit te trekken.
13
AFKANTEN Uitvoeren STAP 1 Brei twee steken, duw dan de punt van de linker naald in de voorkant van de eerste steek die je hebt gebreid, zoals je hier ziet.
STAP 2 Laat de steken naar de punt van de rechter breinaald glijden. Til de eerste steek over de tweede. Houd daarbij de draad van de bol strak.
STAP 3 Laat de linker breinaald uit de steek glijden, zodat er nog maar 1 steek op de rechter breinaald staat. Brei dan nog een steek.
STAP 4 Duw de linker breinaald weer in de eerste steek de rechter breinaald en til die over de tweede steek zoals in stap 2.
14
STAP 5 ďƒź Kant zo alle steken van de breinaald een voor een af tot je uiteindelijk nog maar 1 steek op de rechter breinaald hebt staan.
Street art betekent letterlijk: straat-kunst. Het wordt gemaakt op straat, op muren, schuttingen en stoepen, en mensen die toevallig langslopen zijn het publiek. Street art kan een boodschap hebben, of gewoon voor de lol zijn. Knit graffiti is een nieuwe vorm van street art.
15
POMPONS MAKEN Uitvoeren STAP 1 Neem een stukje wol van ongeveer 25 cm. Doe dat tussen je wijsvinger en je middelvinger, zo dat beide stukken even lang zijn.
STAP 2 Leg je 3 middelste vingers tegen elkaar. Klem het uiteinde van het garen aan de bol met je duim tegen je middelvinger.
STAP 3 Wikkel het garen ongeveer 80 keer rond je vingers. Niet te strak, zodat je vingers geen pijn doen.
STAP 4
Breng de draad uit stap 1 naar voren tussen je middelvinger en je ringvinger.
16
STAP 5 Vraag of iemand het losse deel van de draad rond de lussen wil binden. Zorg dat het niet te strak zit.
STAP 6 Laat de lussen voorzichtig van je vingers glijden. Trek de knoop stevig aan. Maak nog een knoop om alle lussen vast te zetten.
STAP 7 Pak de lange draden van de knoop vast en knip door alle lussen. De pompon zal er vrij slordig uitzien omdat de draden niet even lang zijn. STAP 8 Knip de uiteinden bij zodat je een nette pompon krijgt. Knip één van de lange draden af, gebruik de andere om de pompon vast te naaien.
17
FRANJE Uitvoeren MET HAAKNAALD STAP 1 Knip 2 stukjes wol, die iets meer dan twee keer zo lang zijn als de franje die je wilt maken. Leg ze naast elkaar en vouw ze dubbel STAP 2 Haal een haaknaald door de eerste twee steken. Steek ze van de achterkant naar de voorkant.
STAP 3 Leg de stukjes wol om de haak van de naald. Trek aan de haaknaald zodat de lus door de achterkant van het breiwerk gaat.
STAP 4 Laat de lus over de haaknaald glijden. Haal het uiteinde van de wol dan door de lus en trek dit zo stevig mogelijk vast. 18
STAP 5 Maak franjes langs de hele rand van het breiwerk. Knip de draadjes op gelijke lengte.
ZONDER HAAKNAALD STAP 1 Knip 2 stukjes wol, die iets meer dan twee keer zo lang zijn als de franje die je wilt maken. Leg ze naast elkaar en vouw ze dubbel. STAP 2 Rol het vouwpunt een paar maal op zodat de wol een punt vormt. Neem de punt tussen je duim en wijsvinger.
STAP 3 Duw de punt tussen de eerste en tweede steek van het breiwerk. Trek de punt met je vinger naar voren.
19
STAP 4 Duw de losse eindjes van de wol door de lus en trek ze zo stevig mogelijk vast. Maak nog meer franjes. Knip de draadjes op gelijke lengte.
Knit Graffiti en andere vormen van street art worden niet door iedereen gewaardeerd. Sommige mensen vinden het vandalisme, en soms is het dat ook. Knit graffiti is geen vandalisme. Je beschadigt er niks mee en het is makkelijk weg te halen.
20
EEN KNOOP AANNAAIEN Uitvoeren STAP 1 Steek een stukje van de gebruikte wol door het oog van de naald. Maak een knoopje aan het eind van de draad.
STAP 2 Bedenk waar de knoop moet komen. Haal aan de achterkant van het breiwerk de naald door een steek en trek de draad aan.
STAP 3 Steek de naald weer door dezelfde steek om de draad vast te zetten. Steek de naald dan naar de goede kant van het breiwerk.
STAP 4 Keer het breiwerk binnenstebuiten. Steek de naald door een van de gaten in de knoop. Duw ze dan terug naar het andere gat.
21
STAP 5 Steek weer door het breiwerk. Slinger de draad door een aantal steken om hem stevig vast te hechten.
EEN STRIK BREIEN Uitvoeren
Vorm van de reep breiwerk een strik. Maak kleine steekjes op de achterkant om de knoop en de uiteinden vast te zetten.
Breien wordt in het Europa van na de 19e eeuw vooral gebezigd door vrouwen. Daarvoor werd er evenwel vooral door Europese mannen gebreid, zoals schaapherders tijdens het hoeden van hun kudden. Tot in de 20e eeuw was de breiende schaapherder of visser nog een normaal verschijnsel. Tot in de jaren 70 van de 20e eeuw werd breien, evenals haken en borduren, aan meisjes geleerd op de lagere school. Op sommige scholen werd ook breiles aan jongens gegeven. De decennia daarna is het aantal scholen dat nog breiles inroosterde snel afgenomen. Vanaf 2010 komt de wekelijkse breiles op vrijwel geen enkele basisschool meer voor. Een uitzondering vormen Vrije scholen waar het handwerken nog wel wordt aangeleerd. Wij zijn daardoor authentiek en uiterst creatief in onze school! 22
NAAISTEKEN Uitvoeren AAN- EN AFHECHTEN STAP 1 Maak enkele kleine steekjes op de achterkant van het breiwerk. Zet de knoop vast.
STAP 2 Wanneer je klaar bent, steek je dezelfde steek nog een aantal keer door een steek. Knip de draad af.
De combinatie van de rechtse en de averechtse steek is de basis van alle breiwerken. Door afwisselend een naald rechts en een naald averechts te breien, krijg je de tricotstreek. Echt waar, het enige wat je moet kennen als je wilt breien, is de rechtse en de averechtse steek.
23
KRUISSTEEK STAP 1 Steek de naald van achter naar voren door het breiwerk. Trek de draad erdoor. Steek de draad diagonaal daarboven weer door het breiwerk. STAP 2 Steek de naald door het breiwerk om een steek te maken. Steek de naald weer naar voren, opzij van de eerste steek. STAP 3 Steek de naald weer door het breiwerk, zodat er een X ontstaat. Steek de naald door het breiwerk om de steek af te hechten.
24
ACHTERSTEEK STAP 1 Steek de naald vanaf de achterkant naar voren en trek de draad door het breiwerk. Steek ze een stukje verder weer in het breiwerk.
STAP 2 Trek de draad voorzichtig aan. Steek de naald een stukje verder, links van de eerste steek, weer naar voren.
STAP 3 Steek de naald weer in het breiwerk naast de eerste steek en trek de draad erdoor. Herhaal de stappen 1 en 2 steeds opnieuw.
25
STEELSTEEK STAP 1 Steek de naald van achter naar voren daar waar je het blaadje wilt laten beginnen. Steek de naald weer op dezelfde plaats naar achteren.
STAP 2 Steek de punt van de naald een stukje verderop weer door het breiwerk. Leg dan de lus van de draad onder de punt van de naald.
STAP 3 Leg de draad in een lus. Maak een steekje over het einde van de lus. Steek de naald weer naar de achterkant.
STAP 4 Maak zo een aantal steken waarbij je de draad iedere keer vlak naast de vorige steek legt. Probeer de steken gelijk te houden.
26
NIEUW KLEUR OPSTEKEN Uitvoeren STAP 1 Begin altijd aan het eind van de breinaald met de nieuwe wol. Brei de naald uit, maar laat ten minste 20 cm draad van je vorige bol zitten.
STAP 2 Bind de nieuwe wol met een losse knoop aan de oude wol. Laat dan de knoop tot het breiwerk glijden en trek hem iets steviger aan. STAP 3 Als je de eerste steek van de naald breit, doe je dat met de nieuwe wol. Als je klaar bent met het werkstuk, moet je de losse eindjes afhechten.
27
LOSSE EINDJES AFHECHTEN Uitvoeren STAP 1 Trek het losse draadje wol door een maasnaald. Duw de naald door de eerste steek van de breinaald erboven, zoals je hier ziet.
STAP 2 Trek de draad door de steek, zoals je hier ziet. Duw dan de naald door de steek in de breinaald erboven en trek de draad ook daar doorheen. STAP 3 Werk de draad zo door het breiwerk. Maak ongeveer acht steken. Knip de draad dan af op een kleine afstand van het breiwerk
28
TESTEN MAAR! In gebruik nemen Is jouw sjaal wel lang genoeg? Schat en meet de lengte van jouw sjaal. Ik schat:
….. m
….. cm
Ik meet:
….. m
….. cm
Wanneer deze stappenplannen lukken, is jouw sjaal lang genoeg! Dubbele slag 1 Doe de sjaal achter je nek. 2 Wikkel elk uiteinde in de nek en om je de schouders. 3 Wind rond je nek en wikkel rond de schouders. 4 Hang de sjaal evenwijdig om de nek.
Lus en erdoor 1 Vouw je sjaal in de helft. 2 Drapeer rond de hals met een lus aan het einde op de schouder. 3 Doe het lange uiteinde door de lus. 4 Trek aan en hang de sjaal in het midden van de borstkas.
29
De warmte van de sjaal. We gaan naar de speelplaats met onze eigen gebreide sjaal aan.
Omcirkel wat van toepassing is. Voelt de sjaal zacht aan? ja / neen Voel je veel wind aan je nek en hals? ja / neen Helpt jouw sjaal tegen de koude? ja / neen
Genieten Breien is een ontspannende hobby, dus geniet ervan. Doe rustig aan, je hoeft niet meteen alle technieken te beheersen. En raak niet in paniek als er iets mis gaat of als je een steek laat vallen. Breien biedt eindeloze mogelijkheden, speel daar gewoon wat mee. Verzin een leuke bestemming voor restjes garen, maak cadeautjes voor je vriendinnen en laat je creativiteit tot uiting komen.
30
CHECKLIST Evaluatie ď ” Hoe heb jij het ervan afgebracht? Zet een
of een
De juiste kleuren gebruiken met behulp van de kleurencirkel. Het opzetten van een steek aan de hand van het stappenplan. Een rechte steek uitvoeren aan de hand van het stappenplan. Een steek laten vallen. Een steek oprapen aan de hand van het stappenplan. Een averechtse steek uitvoeren aan de hand van het stappenplan. Je sjaal thuis verder afwerken. Enkele afwerkingen toevoegen aan je sjaal. Je sjaal volledig afwerken met alles erop en eraan.
31
.
MIJN SJAAL EN IK Eindproduct ď ” Maak een tekening van jezelf met je nieuwe, zelfgebreide sjaal.
32