1
IZENBURUA
MAILA
PORTADA
Aintzane Ibarluzea
1
KONTZERTUA
5. Maila
3
KOMIKIA: Maisua notak banatzen
Sara (4. Maila)
4
LIBURU EGUNA
1go Maila
5
ENGLISH THEATRE
6th Level
6
ATZOKOAK ATZO… GAURKOAK DIGITALAK
5 urteko gela
7
SIRENOA PORTU ZAHARREKO KAIAN
3. Maila
10
BERMEO
2. Maila
11
ZABALATIK MUNDURA
Hind eta Ana (6. Maila)
12
HONDARTZA GARBITZEN
5. Maila B
14
MATEMATIKAK LANTZEN
4 urteko gela
15
POZALAGUAKO KOBAZULOAK
Ainhoa García eta María Torralba (5.A)
18
KOMIKIA: Magia Liburua
Ana (4. Maila)
19
MUSIKA SORTZEN
3 urteko gela
20
GURE IPUIN ASTRONOMIKOAK
5. Maila A
22
“AXPI” ILUSTRATZAILEA GUREKIN
3. Maila
24
EUSKAL HERRIKO BASOA: Agenda 21eko Tailerra
Aintzane Ibarluzea
25
UME BAT ESPAZIOAN
Ane San José (5. Maila A)
26
SAN MARTINEKO LAGUNAK
2 urteko gela
28
ELKARRIZKETA KARLOS SANTISTEBAREKIN
3. Maila
30
BERTSOLARITZA
5. Maila A
32
OPERA TXIKI ARRIAGAN!!
3. eta 4. Mailak
33
LIBURU EGUNA
5. Maila A
35
PINTURA ETA ESKULTURA TAILERRA
Igela Kultur Elkartea
36
ASMAKIZUNAK
4. Maila
37
MENDEURRENA
Amaia, Xabier, Sonia eta Isabel (6. Maila)
38
KONTRAPORTADA
Javier de Miguel
40
ORRIA
KONTZERTUA Martxoaren 15ean, 5. mailako ikasleak, Andres Isasi musika eskolan egon ginen kontzertu batean. Kontzertua, pelikuletako zaratei buruzkoa izan zen, adibidez, Mickey Mousena. Hasieran, pelikula zaratarik gabe ipini zuten baina gero soinuarekin. Ondoren zarata egiten zituzten pertsonak erakutsi ziguten eta oso ondo egin zuten. Kontzertua ikusten ari ginenean, lagun asko ikusi genituen. Zarata arraroenak, mutilek egiten zituzten, Gorka eta Nestor deitzen ziren. Edozein objekturekin egiten zituzten soinuak. Azkenean, eskolara bueltatu ginen metroz.
83 URTEREKIN
JAIO ZENEAN
3
4
LIBURU EGUNA 1go Maila Apirilaren 1ean Liburu Eguna ospatu genuen. Hori dela eta Hamelingo Txirularien ipuina irakurri genuen. Lehendabizi , aurreko egunetan, gelan ekin genion irakurketari denon artean eta ondo egiten genuenez lau urteko eta bost urteko lagunei irakurtzea erabaki genuen. Hasieran, eta dibertigarriagoa izateko asmoz, arratoi-belarri batzuk moztu genituen eta Txirulariaren txanoa egin genuen. Gero marrazki batzuk prestatu genituen lagunei oparitzeko, baita hormairudi bat ere. Eguna heldu zenean nahiko urduri geunden, eta goizean goiz azken entsegua egin genuen. Atsedenaldian magia ikuskizun batzuk ikusteko aukera izan genuen eta txirrina jo zuenean abiatu ginen gelara biboteak margotzera eta den-dena prestatzera. Virginiaren gelan izan zen irakurketa. Gure lagun txikiek adi-adi entzun ziguten eta amaitzerakoan txalo beroak eskaini zizkiguten. Gu oso pozik jarri ginen eta gure marrazki bana entregatu genien. Amaitu baino lehen Aurorak magia saio bat luzatu zigun eta benetan ez genuela espero hain mago ona izaterik bera.
5
Last November 3rd 2010, a lot of pupils from Z Zabala school saw the theatre ; The island Of Treasure. The theatre was in the morning It was very funny, there were only one actor And one actress, but they asked some of the Pupils to disguise and act too.. There were some beautiful songs. We had a very good time. We hope to see another theatre nex t year. Joan zen Azaroan 3an bigarren mailatik seigarren mailarako ikasleek Batzokiko Areto Nagusian antzerki bat ikusi Nagusian, zuten ¨´Altxorraren Irla´¨ hain zuten, zuzen Oso barregarria izan zuzen. zen zen. Ume batzuk atera zituzten mozorratzeko eta parte hartzeko . Baita ere abestiak oso alaiak egon ziren.. Oso ondo pasatu genuen.. Espero dugu hurrengo urtean berdin pasatzea.
EGINDA: 6. mailakoak MADE BY: 6TH level.
6
Atzokoak atzo‌
Gaurkoak digitalak 5 urteko gela
Lista pasatuko dugu‌
7
Nortzuk ez dira etorri?
Zein hilabetean gaude?
Eguzkitsua gaur!!!
Gaurko eguna da‌
Interneten Algortako eguraldia ikusten dugu. 8
Txokoak aldatuko ditugu…
Jateko daukagu…
Gaurko lanak antolatuko ditugu..
2. platerrako…
Eta gaurko postrea…
9
SIRENOA, PORTU ZAHARREKO KAIAN Udaletxeak “ El Sireno del Río de la Plata” jarri du berriro Portu Zaharrean. Marcos Lopez argazkilariaren lan bat da. “Getxophoto”-ren aurreko erakusketa batean ere izan genuen ikusgai. Urte oso bat egongo da gure artean. Marcos Lopezek egindako lan hau marearen arabera aldatu egiten da. Itsas gora dagoenean gizon baten bularra bakarrik
ikusten da eta itsas beherarekin batera sireno bihurtzen da, zilarrezko isatsa duelarik. Ekimen honekin bisitari gehiago erakarri nahi dituzte Getxora eta gainera udalherriko ostalaritzan aberastasun gehiago lortu nahi dute.
10 Zabalako 3.mailako ikasleak portu zaharrean
BERMEO Apirilak 8an Bermeora joan ginen 1. eta 2. mailakoak. Bermeon, itsas museoa ikusi genuen. Han, gizon batek azalgu zigun nola arrantzatzen diren, bai arrainak, bai itsaskiak‌.Baina baleak ehizatzen zirela esan zigun arrainak ez direlako. Gero, itsasontzi bat hartu genuen eta Bermeotik Elantxoberaino buelta bat eman genuen kostaldea ikusten. Oso ondo pasatu genuen.
11
ZABALATIK MUNDURA Aurten ere, 6.mailakook hainbat ekintza egin ditugu. Gure eskolan zozketa bat eta joku ezberdinak eginez bildutako dirua UNICEF GKEri eman diogu behartsuei laguntzeko. GKEek egindako lana ezagutzeko, eskolara Manos Unidas, Unicef eta Emauseko kide batzuk etorri ziren guri azalpen batzuk emateko: -Manos Unidasekoak erakutsi zigun munduko jende asko gutxi daukala. Beste batzuk, ordea,aberatsak dira dirua daukatelako eta gainera, gehiago nahi dutela. -Unicefekoak azaldu zigun Afrikan neska batzuk ezin direla eskolara joan, haien gurasoek ez dietelako uzten; bakarrik mutilak joaten dira. Izan ere, neskak handiak direnean eta ezkontzen direnean beste familia batekin joango dira. UNICEF GKEk lan egiten du munduko ume guztien eskubideak defendatzeko.
12
-Emausekoak esan zigun arropa gehiena Asia aldean egiten dela, hor langileek diru gutxiago kobratzen dutelako hemen baino.Horretarako, taldeka jarrita, gure arropako etiketak elkarri begiratu genizkion.
Guri arreta eman diguna izan da jakitea guk jasten dugun arropa nondik datorren. GKE guztiekin asko ikasi dugu eta eskerrak eman nahi dizkiegu gure eskolara etortzeagatik. Eskerrik asko.
Zabalatik mundura itxaropena eramaten jarraituko dugu.
Egileak: Hind eta Ana 13
HONDARTZA GARBITZEN 5.B Martxoaren 25ean, 5. B mailako ikasleak Ereaga hondartza garbitzera joan ginen. Lehenengoz eskularru eta poltsa handi batzuk eman zizkiguten ez zikintzeko. Hondartza jasotzen hasi baino lehen han zeuden begiraleek, hondartzan botila bat zegoela eta botilaren barruan papertxo bat zegoela, esan ziguten. Eta botila aurkitzen bagenuen opari bat emango zigutela. Gu heldu eta piska bat geroago Getxoko beste eskola batzuk heldu ziren eta hondartza garbitzen hasi ginen. Altxorra Michaelek eta Joanak aurkitu zuten eta haiei Unai Basurkok erabiltzen dituen kroksak oparitu zizkieten. Azkenean, karpan kirolari famatu batzuk egon ziren eta egutegi bat, DVD bat eta pegatina batzuk oparitu zizkiguten. Hondartza oso ondo garbitu genuen!!!!! Eta, telebistan agertu ginen.
14
15
16
17
2010-eko urriaren 7an, 5. eta 6.mailakoak Pozalaguako kobazuloetara joan ginen. Han pixka bat itxaron genuen,eta monitore bat etorri zen.
Estalaktitak, estalagmitak eta eszentrikoak zeuden. Eztalagmitak behetik gora hazten dira, estalaktitak goitik behera eta eszentrikoak goian geratzen dira zizareen formak egiten eta oso txikitxoak ziren. Ezin ziren ukitu eta hori pena eman zigun guztioi , baina ikutzen bagenituen ez ziren gehiago haziko. Oso politak ziren eta hotz asko egiten zuen.
Monitoreak azaldu zigun nola estalagmitak eta estalagtitak euria egiten duenean ur tantak jausten zirela, eta izoztu egiten zirela.
Egileak: Ainhoa Garcia eta Maria Torralba.(5.maila A) 18
19
3 urteko haurrak
Musika sortzen
20
21
Irakurri nahi badituzu gure gelan daude ipuin astronomiko hauek.
22
23
Ikasturte honetan primerako bisita jaso dugu eskolan. Oraingo honetan Ilustratzaile baten lana ikusi ahal izan dugu Ainara Azpiazu "axpi" dugu. izan da 3. mailakoei marrazkien bitartez istorioak kontatu dizkiguna. Astelehen batean Ainara Azpiazu “Axpi� izeneko margolari bat etorri zen gure gelara. Marrazki oso politak egin zizkigun paper handi batzuetan eta marrazkiak eginez gain marrazkiak egiteko aholku batzuk eman zizkigun. Berak marrazkien bitartez istorioak kontatzen ditu. Marraztea bere afiziorik handiena da. Une honetan haurrentzako liburuak ilustratzea da bere ametsetako lana. Joan zenean marrazki batzuk egin zizkigun etxera eramateko Monikak fotokopiatu egin zituen eta klase eramateko. amaieran banatu zituen. !!!GURE BIZITZAKO ASTELEHENIK HOBERENA IZAN ZEN!!
24
Aurten ere, Agenda 21eko Tailerrak arte plastikoaren bitartez landu ditugu , eta oraingoan lantzeko gaia Artea eta Biodibertsitatea izan da. Horretarako,Euskal Herriko baso bat egin dugu,hemen bertan dagoen biodibertsitatea pixka bat gehiago ezagutzeko.Oraingoan taldekako lana izan da, zeren eta maila ezberdinen artean lan egin dugu: Txoriak: 3.mailakoak, (zozua,txantxangorria,okil beltza eta okil gibelnabarra,txepetxa,birigarro....) Zuhaitzak:4.Maila ,hostoak jarri eta margoztu eta 6.maila, zuhaitzen egitura egin(intxaurrondoa, astigarraga, pagoa, haritza eta zumea) Murala: 5.A eta 5.B Mailak Oso lan polita izan da, eta ikusi nahi baldin baduzue Liburutegiko txokoan aurkituko duzue,joan zaitezte!!!! Eskerrik asko danoi parte hartzeagatik Aintzane Ibarluzea IGELA MANUELA KULTUR ELKARTEA
25
UME BAT ESPAZIOAN
1 KAPITULUA. ESPAZIORA ABIATZEN Arratsalde batean, Aitor izeneko ume bat zuhaitz baten barruan sartu zen eta astronauta jantzi bat eta espaziontzi bat aurkitu zituen. Orduan, astronautaz jantzi zen eta espaziontzian sartu zen. Horrela jolasten hasi zen, eta espaziontzia martxan ipini zuen. Eta espaziora abiatu zen, hor hasten da bere abentura. 2 KAPITULUA. MARTEARREKIN Aitor, espazioan zegoela, konturatzen da bere aita astronauta desagertua aurkitu dezakeela. Baina, arazo bat zeukan. Non aurkituko ote du bere aita? Beno, bera saiatuko da aurkitzen. Gero Martera doa baina bidean oztopo bat aurkitzen du. Bidea meteoritoz beteta dago, orduan, beraien artean saiatzen da pasatzen, lortzen du, baina espaziontziak kolpeak hartzen ditu. Martera iristen da, han martetarrak ezagutzen ditu. Aitorrek, martetarrekin hitzegiten du, eta hauek diote bere Aita beraien laguna zela, baina, egun batean, Pluton baino urrunago dagoen planetara eraman zutela. Nortzuk? Estrapalak, Estrapolekus izeneko planetatik etorriak. Orduan, Aitorrek Estrapolekusera abiatu zen. Baina, bidean zulo beltz handi bat aurkitu zuen. Halako batean, zulo beltzera hurbildu zen eta Estrapalak lapurtutako beste planeten gauzak ikusten zituen. Beno, Aitorrek bere bidea jarraitu zuen.
26
3 KAPITULUA. AITA ASKATZEN
Geroago, Estrapolekus planetara ailegatu zen. Baina, kontu haundiz, hurbildu behar zen bere aitaren kaiolara. Aurkitu zuen, kaiolan sartuta zegoen, orduan, kaiola zaintzen zuen estrapalariaren giltzak hartu zituen lotan zegoelako. Aita askatu zuen. Aitorrek, mezu bat utzi zion estrapala nagusiari. Honek esaten zuen: “Nire aita kaiolan sartzeagatik mendekua eukiko duzue. Mendeku hori beraien planeta esistitzen zela esatea zen. Orduan, etxera bueltatzerako bidaian, zaldiaren izarraren antzeko gauza bat ikusi zuen, baina oso disdiratsua zen, bapatean zuloan sartzen dira eta ‌ 4 KAPITULUA. ETXERAKO BIDEAN Aitorri eta aitari espaziontzia puskatu zitzaien. Pertseo izeneko planeta batera joaten dira. Pertseo planetak, alde bat hezea zeukan eta bestea lehorra. Han oxigenoa zegoen. Aitorrek eta aitak normal hartu zezaketen arnasa. Aitorrek eta aitak ez zekiten zer egin . Bapatean, Pertseo pertsonaia mitologikoarekin aurkitu ziren. Pertseok esan zien:- Laguntza behar baduzue Lynx jakintsuarengana joan, baina ez ikutu inoiz bere kobazuloa. Eta Aitorrek esan zuen:- Eta non dago kobazuloa? Pertseok: - Planetaren ipurdian dago- erantzun zuen. Aitorrek eta Aitak bidea jarraitu zuten. Ondoren kobazulora heldu ziren eta Aitorrek Lynxeri esan zion: - Laguntza behar dugu etxera bueltatzeko. Lynxek esan zien: - Edan ezazue edari hau eta pentsatu non egon nahi zaudeten. Txas! Aitorrek eta aitak hala egin zuten eta, etxera bueltatu ziren. Familia guztia egon zen elkarrekin betirako.
Ane San JosĂŠ 5.MAILA A
27
SAN MARTINEN OSO ONDO PASATZEN DUGU:
ETA TXOKOETAN LAN ASKO EGITEN DUGU
28
GABONETAN OLENTZEROREN BISITA JASO GENUEN
ETA INAUTERIETAN ASTERIXEZ MOZORRATU GINEN:
29
ELKARRIZKETA KARLOS SANTISTEBAREKIN Karlos Santisteban Karrantzan jaio zen 1960ko otsailaren 29an. Bera euskal poeta eta idazlea da. Aurten guk gelan berak idatzitako liburu bat irakurri dugu: “Behin batean“ . Pasaden hilabetean gure eskolara etorri zen eta berarekin hizketan egon ginen , hona hemen gure arteko elkarrizketa:
1.-Txikitan gustatzen zitzaizun idazle bat izatea?
2.-Orduan ,noiz hasi zen zure interesa ipuinak idazteko?
Ez, txikitan, egia esan, nik ez nuen asmorik idazlea izateko, ez nuen inoiz pentsatu. Irakurtzea asko gustatu zitzaidan. Gainera, ni txikia nintzenean, ez zegoen gaur bezala, hainbeste jolasak. Zuek badaukazue gauza pilo, ordenagailuak, play station, mila filme...
Ba, urteak joan eta etorri Korkosten hasi nintzen poesiak idazten eta nire lagunei erakusten nizkien poesiak.
Ez dut idazten bakarrik ipuinak, poesia idazten dut, nobela batzuk ere ditut. Hasi nintzenean , batez ere, helduentzat idazten nuen. Zuek zer zarete?.. gaztetxoak, umeak, haurrak?... Denetarik idazten dut. Dena dela, egia da, azken urteotan gehiago idazsten ditut ipuinak, gehiago gustatzen zaizkit, egia esan. Azken urtetan ere hasi naiz berriro helduentzat idazten.
4.-Kostatu egin zitzaizu asko zure lenengo ipuina argitaletxea?
3.-Zergatik erabaki zenuen ipuinak idaztea eta ez beste motatakokoak?
Ba egia esan, hasi nintzen idazten aldizkari eta egunkari batzuetan eta ez ziren ipuinak, poesiak, erreportaiak,kritikak, komentarioak, bidaiak... ziren eta halako batean poesiak bidali nituen argitaletze batera eta esan zidaten baietz. Hori ez zitzaidan asko kostatu. Lehenengoa argitaletzen duzunean, bigarrena errezagoa izaten da, gero hortik aurrera errezagoa
30
Beno laguna,laguna ,ez, ezaguna da.
5.-Marrazkilaria, Belen Lukas,zure laguna zen?
6.-Denetatik,zein izan da libururik zailena idasteko?
Zailena idazteko... nik zehatz-mehatz ez dakit, baina lehenengoaez. Lan gehien ematen didatena izan dira bi: nobela bat 500 orrikoa baina azkenean kendu egin nituen eta utzi nituen bakarrik 100 ta piko. Badaukat gero, argitaratuta ere, hiztegi bat honomatopeiei buruz, eta hori oso lan handia izan zen.
Ba, burutik eta idazteko irudmena behar da, irudimenik gabe ezin da. Baina ez bakarrik burutik, ingurumenetik ere bai. Normalean nik idazten dudanean, hartzen dut gai bat, eta esaten dut gai honi buruz idatziko dut, eta gero hasten naiz pentsatzen, bueltak ematen, nondik-nora, pertsonaiak nola izango diren eta apuntatzen dut. Ikusten dudanean nahiko
7.-Nondik hartzen dituzu ideiak libururiak idazteko?
borobil dagoela hasten naiz lanean. 8.-Zure istorioak benetaskoak dira edo asmatzen dituzu?
Hasieran beti gustatzen zait azkena baina denbora pasatzen denean parekatzen dira, eta gero hau , zuek
10.-Badaukazu momento honetan libururen bat argitaratu barik?
Izaten dira asmatutakoak baina batzutan, errealitatetikgauza batzuk hartzen ditut, eta orduan, batzutan sartzen ditut, gehiengoan izaten da asmatua.Liburu honetan asmatutakoak dira 9.-Idatzi dituzun liburu gustietatik,zein izan da gehien gustatzen zaizuna?
Badaukat 50 inguru argitaratuta, eta egia esan badaukat liburu bat argitaratu barik, azken liburua 31 “Txakur hegalaria�
Zabalako 5.mailakoak 2011ko maiatzaren 16an Andres Isasira joango dira bertso bat abestera. Eta esan digute 11hamaika telebistako katekoak grabatzera etorriko direla. Han bertso jolasak, bertso papera eta sari banaketa egongo da. Guk hauek prestatu ditugu:
Kopla: 5.mailakoak abesteko aukera gu Zabalatik gatoz bertsoak abestera ((doinua Ama begira zazu zazu)
Zortziko txikia: Tamalez baditugu bi edo hiru mundu berdinak izatea guk dugu helburu txiroak lan egiten aberatsak buru eskubide berdinak izan beharditugu. Ai, ai, ai, ai, ai izan behar ditugu Ai, ai, ai, ai, ai izan beharditugu... (doinua hik lan eta nik jai)
Ane eta Lucia (5.maila A) 32
OPERA TXIKI ARRIAGAN!! Apirilaren11an,eskolako 3.eta 4.mailakoak Arriaga antzokira joan ginen opera bat ikustera . Horretarako metroa hartu genuen.Metroa txarto zebilen,eta askotan gelditzen zen eta azkenean argiak itzali ziren.Hori dela eta,beste metro bat hartu behar genuen.Bestea ondo zebilen eta Alde Zaharrera garaiz heldu ginen. Opera"Ipuinen zaindaria" zen. Horazio eta Ariadna ziren pertsonai nagusiak.Ariadna gelako azkarrena zen eta Horazio desastre hutsa.Biok liburutegi batean topo egiten ziren eta hor egonda abenturak hasten ziren.Ipuinen mundua sartzen ziren eta horri esker pertsonai asko ezagutu genituen: Hansel eta Gretel,Edurnezuri,Loti Ederra,Pinotxo... Gainera, arropak eta dantzak oso politak izan ziren.Oso ondo pasatu genuen,oso dibertigarria izan zelako!!!
33
Familia guztietako musika tresnak entzun genituen eta haien irudiekin batera, operako pertsonaiak aurkezten dizkizuegu .
34
Joan den ostiralean, apirilak 1ean, Zabalixko 5.mailako ikasleok parte hartu genuen LIBURU EGUNEKO metro enparantzan ospatutako ekintzan. Gaia magiari buruzkoa zenez hau antzeztu genuen genuen sarrera moduan:
ITSASOA ZERGATIK DEN GAZIA Batzuk galdetuko diozue zeure buruari ea zergatik den gazia itsasoa. Guk oso ondo ez dakigu baina galdetzen eta galdetzen erantzun hauek lortu ditugu: Itsasoko ura gazia da ibaietako harriak higatzen joan direlako eta gatza itsasoan zabaldu delako. EDO/ETA
LAPIKO BETE GATZ………………….. ZER IZAN DA BA GURE NATURA EDO LAPIKO MAGIKOA?........ Gero "Munduari itzulia 18 ipuinetan" kultura ezberdinetako ipuinez eta magiaz jositako liburua herriko jendeari kontatu genien. Primeran pasatu genuen. Bero ederra baita ere. Eta besteon aurrean irakurtzen ikasi genuen.
Itsasoko olatuak arrokak kolpatu dituztelako eta hondarra sortu dituztelako. Hondar horren artean gatza dagoenez, itsasoko ura, horregatik gazia da. EDO/ETA Itsasoko ura gazia dela gauza jakina da. Lagun batek esan zidan itsasoan bizi diren bakailaoengatik gertatzen dela hori. Egia ote da? Eta hala ez bada, zuek badakizue ZERGATIK den gazia itsasoko ura? Zuek magian sinesten duzue? Guk batzuetan bai eta beste batzuetan ez, zalantzan gaude.
Magian sinesten dugunean orduan guk badakigu itsasoko gatza nola sortu zen eta oraintxe bertan kontatuko dizuet Australiatik etorritako Carol izeneko neska batek erakutsi eta kontatu ziguna:
Gure bloggean hausnartzen baduzu argazki gehiago ikusiko duzu. “denonartean.blogpost.com” 5.maila
5.maila A 35
ESKOLAZ KANPOKO EKINTZA: PINTURA ETA ESKULTURA TAILERRA Aurten, eskolaz kanpoko ekintza honetan beste forma batzuk ikasten saiatu gara, horregatik iazko MARRAZKETA ETA MARGOKETA tailerra, aldatu dugu , eta oraingoan eskultura pixka bat lantzen ibili gara. Eskultura esaten dugunean, bolumenean pentsatu behar dugu, hau da, gauzak ez daude plano, baizik eta erliebe/bolumenarekin,errealitatean bezala. Eskultura batzuk egin ditugu jolasak,aurpegiak(erliebearekin),buztinarekin ere bai. Eta nola ez,beti bezala, margoketa ere bai, mugikariak ,koadrotxoak.....koloreen magiarekin!!!!! Hemen dituzue egindako lan batzuen argazkiak!!!!Opor onak pasa, eta datorren ikasturte-arte,hor itxarongo zaituztet!! Aintzane.
IGELA KULTUR ELKARTEA
36
Lotu galderak eta erantzunak
Gozo-gozo eta zuri-zuri . Uretan inork ezin ikusi . Zer da? Hortzak ditu eta ez du jaten,burua du eta ez du pensatzen. Zer da? Berokia hori hori . Gorputza janari jori. Hariak banan banan kendu Eta leunago berori. Zer da? Lau titiriti, bi tatarata, bat zarta –zirti, lau takataka. Zer da? Bi anaia gara. Gu aurrean jarrita,hobeto kusiko duzu. Zer gara? Makil txiki bat naiz eta bekokiaren gainean puntu bat daramat. Zer naiz? Neguan bilkuzik eta udan arropaz beteta. Zer naiz? Inoiz ikusten ez, eta nonahi firĂ-firĂ , inola harrapatzerik ez, eta bera gabe ezin bizi. Zer da Zein animaliak ditu hankak buruan? Txoko batean, musika nota bat tea hartzen ari da. Zer da? 37
MENDEURRENA 1833an Bilbon Juan Bta Zabala jaio zen eta Getxon 1905an hil zen. Oso gizon aberatsa zen, baina ez zeukan seme-alabarik. Hori dela eta, 500.000 pezeta baino gehiago utzi zizkion Udalari algortar behartsuen heziketan erabili zitzan. Getxotar honek bere izena duen Fundazioa sortu eta honen Arautegi zehatza eratu zuen. Horretan, ikasleak eskolan sartzeko, zer nolako baldintzak bete behar zituzten esaten zigun 3. artikuluan: 1- “Quien lo solicite sea huérfano de padre o que sus padres se hayan imposibilitado definitivamente o que sus padres sean sexagenarios.” 2- “Ser nacidos de legítimo matrimonio.” 3- “Que sus padres hayan observado buena conducta y moralidad.” 4- “Ser naturales de Guecho o Algorta con su actual jurisdicción, y con una vecindad de 6 años constantes como mínimo.” 5- “Estar considerado como pobre de solemnidad, bien el solicitante o sus padres, según los casos” Dena dela, Arautegiak salbuespen batzuk egin zituen fundatzailaren senideentzat, hau da, Zabala eta Icaza abizenak zituztenentzako. Horrela 4. artikuloak hauxe dio: “Los parientes del fundador no necesitan ser huérfanos, ni pobres de solemnidad, siendo suficiente que carezcan de bienes con los que puedan atender la educación e instruccción” Fundazioak irakaskuntza nolakoa izan behar zuen ere arautu zuen. Izan ere, klaseko neska zein mutilen kopurua eta ikasgaiak ezarri zituen.
38
Deiagarria da, mutilen eta nesken artean egiten zituen ezberdintasunak (10,11 eta 12. artikuluetan). Hau da, neskei Magisteritza ikasteko aukera ala mila ta bostehuneko “dotea� ematen zien. Berriz, mutilek Abadetza, Zientziak, Ekonomia, Arteak, Hizkuntzak eta Industrialak ikasteko aukera zuten. Azken hauei, diru kopuru bat ere jartzen zitzaien soldaduzkara joan ez zitezen. Getxoko Udalak behartsuen alde egindakoagatik Juan Bta Zabalaren izena eskolako kaleari jarri zion, eta herriko hilerrian hilarri bat eskaini eta ordaindu zion.
39
Hind, Amaia, Xabier, Sonia eta Isabel
40