2 minute read
Mijn Mening
De rubriek Mijn Mening is bedoeld voor lezers die willen reageren op gepubliceerde artikelen of op actuele ontwikkelingen in de branche om daarmee bij te dragen aan vakinhoudelijke verdieping. Wilt u ook reageren? Mail de redactie via Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl
Conserveren voor circulair construeren
Om de milieubelasting vanuit de bouw te reduceren, is er de ambitie om de gehele gebouwde omgeving voor 2050 circulair te maken. Wat betekent dit voor de conservering van staalconstructies?
Staalbouw biedt perspectief bij circulair bouwen, want al het staal wordt gerecycled. Daarbij krijgt het “nieuwe” staal zelfs een hogere kwaliteit door warmtebehandeling en walstechnieken. Bij deze recycling zit conservering niet of nauwelijks in de weg. Coatings worden op hoge temperatuur gekraakt naar rookgassen en slakken die beiden zijn af te vangen. Zink wordt zelfs grotendeels teruggewonnen en gebruikt bij de productie van nieuw zink.
Omdat deze eerste ‘recycling’-cirkel van constructiestaal al volledig gesloten is, is de ambitie gericht op ‘hogere’ niveaus van hergebruik waarbij -vergeleken met de fabricage van nieuw constructiestaal uit erts- fl ink op de CO 2 -uitstoot kan worden bespaard. De hoogste vorm van circulariteit, Preventie, is in de bouw te realiseren
door het casco te strippen en te hergebruiken. De CO 2 -emissie is dan bijna nihil, een grote stap naar een volledig circulaire gebouwde omgeving.
Op dit hogere niveau van circulariteit worden nieuwe eisen gesteld. Variërend van uiterst duurzame (en soms dure) metallisering (RandstadRail, Den Haag) of meerlaagse verfsystemen bij bruggen die honderd jaar of langer moeten meegaan. Of helemaal geen conservering bij gebouwconstructies die gedurende 15 tot 40 jaar slechts worden blootgesteld aan een niet-agressief binnenklimaat.
In een gebouw met een constante temperatuur en lage luchtvochtigheid duurt het oneindig lang voordat corrosie de staalconstructie onbruikbaar maakt. Staalconstructies in gebouwen kunnen met het oog op de materiaalafname zonder beschermlaag. Vanwege transport en opslag in de buitenlucht vóór de bouw en na de sloop wordt meestal een eenvoudige coating toegepast. Recente bouwprojecten waar circulariteit hoog in het vaandel
staat, (zoals Sportcomplex Het Binnenveld in Wageningen en het circulaire bedrijfsverzamelgebouw Nexteria – Unit C in Deventer), zijn volledig demontabel en remontabel. De staalconstructie is zonder gelaste componenten, met uitsluitend boutbare verbindingen uitgevoerd. De hele constructie van Nexteria is gecoat met lijnzaadolie die voldoende bescherming biedt tegen vliegroest en makkelijk te verwijderen is.
Rijkswaterstaat gooit het over een heel andere boeg: geen minimalisering, maar juist maximalisering van conservering. Punt 1 in het factsheet Circulaire bruggen en viaducten dat in januari 2020 verscheen: ‘1. Waardebehoud: verleng de levensduur. Goede conservering is noodzakelijk voor het behoud van bruggen. Aluminiseren is een manier om staal te conserveren die minder milieu-impact heeft en langer meegaat. Dit kan bijvoorbeeld bij stalen boogbruggen. De onderbouw van de brug moet wel op de conservatieve manier worden geconserveerd om inspecties mogelijk te maken, want dat is met aluminiseren niet mogelijk.’
Circulair bouwen stelt dus andere eisen aan staalconstructies. Bij binnentoepassingen zal de conservering geminimaliseerd worden, zo mogelijk biobased en makkelijk verwijderbaar of juist robuust om het gooi- en smijtwerk van bouw en sloop te weerstaan. Bij buitentoepassingen in bruggen zal de conservering gemaximaliseerd worden, met zo min mogelijk milieuimpact, maar wel een levensduur van minimaal honderd jaar moeten garanderen, het liefst voor de eeuwigheid… ●
