WYDAWCA: CEBP 24.12 Sp. z o.o. ul. Kwiatowa 3, 30-437 Kraków redakcja@blizejprzedszkola.pl 12 631 04 10
kącik eksperta 2 W świetle prawa. Ty pytasz, my odpowiadamy Dariusz Skrzyński
w numerze 5.248/2022
materiały na czerwiec
bliżej nauczyciela 6 Adaptacja do przedszkola. W poszukiwaniu przepisu na sukces Marta Jelonek 12 Przedszkola dookoła świata – Kair, Egipt Hanna M. Górna
bliżej dziecka 16 Czas pożegnania Anna Bomba 18 Pożegnania i powroty Agnieszka Borowiecka 20 W słońcu i w cieniu Agnieszka Borowiecka 21 Szczęśliwe miejsce Agnieszka Borowiecka 22 Pierwszy dzień Agnieszka Borowiecka 24 Pirackie przygody Joanna Mruczek, Ewa Węc 28 Wycinanki i składanki oraz proste rysowanki 29 Z torby nauczycielki Ewa Bartczak-Sroka, Sandra Ciechowicz 32 Zabawy z wyobraźnią Agnieszka Dyniakowska 36 Summer Outdoor Games and Ideas,
czyli zajęcia językowe w plenerze Katarzyna Niemiec 40 Kącik zabaw integracyjnych Dorota Kluska 41 Wierszyki i rymowanki ułatwiające adaptację przedszkolną Maria Broda-Bajak 42 Rodzinny portret z malowanych kamieni Magdalena Żujew
Przewodnik BLIŻEJ PRZEDSZKOLA – materiały na czerwiec Wakacyjne atrakcje – propozycje aktywności dla dzieci młodszych Katarzyna Wójcik-Bożętka
ZESPÓŁ REDAKCYJNY:
Robert Halik – redaktor naczelny (r.halik@blizejprzedszkola.pl) Marta Stasińska – zastępca redaktora naczelnego (m.stasinska@blizejprzedszkola.pl) Monika Majewska – redaktor merytoryczny (m.majewska@blizejprzedszkola.pl) Natalia Łasocha – redaktor merytoryczny (n.lasocha@blizejprzedszkola.pl) Karolina Gawlik – redaktor merytoryczny (k.gawlik@blizejprzedszkola.pl) Dominika Góra – redaktor merytoryczny (d.gora@blizejprzedszkola.pl) Agata Babicz - redaktor merytoryczny (a.babicz@blizejprzedszkola.pl)
STALI AUTORZY: prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska, Anna Jankowska, Agnieszka Wentrych, Hanna M. Górna
WSPÓŁPRACA: prof. Bogusław Śliwerski, Dariusz Skrzyński, Barbara Szeląg, Ewa Stadtmüller, Edyta Kaczanowska, Katarzyna Niemiec, Wanda Papugowa, Anna Wiktor-Stępień, Marta Jelonek, Katarzyna Wójcik-Bożętka, Magdalena Ledwoń, Dagmara Czyż, Ewa Bartczak-Sroka, Sandra Ciechowicz, dr Zuzanna Jastrzębska-Krajewska
ZESPÓŁ DORADCZY: Maria Broda-Bajak, Agnieszka Czeglik, Ewa Lelo, Bożena Michalska, Małgorzata Wajda OKŁADKA: Fot. prywatne/rys. Izabela Pawińska (na zdjęciu Oskar Bednarski) ZDJĘCIA: depositphotos.com, adobe.stock.com GRAFIKA I SKŁAD: Tomasz Gil MARKETING I REKLAMA, PATRONATY MEDIALNE: Sandra Hotloś (s.hotlos@blizejprzedszkola.pl)
43 Lato w mieście
BIURO OBSŁUGI KLIENTA:
48 Wakacje w siodle
Gabriela Gąsienica (g.gasienica@blizejprzedszkola.pl) 12 631 04 10 wew. 102 Aneta Machał-Nieć (a.machal@blizejprzedszkola.pl) 12 631 04 10 wew. 105 Karolina Mączyńska (k.maczynska@blizejprzedszkola.pl) 12 631 04 10 wew. 109
51 Wakacyjne odgłosy 54 Podróż 57 Z mapą na szlaku
Dzieci mają swoje święto – propozycje aktywności dla dzieci starszych Marta Jelonek
61 Dzieci mają swoje prawa 66 Dobra zabawa to wspólna sprawa 70 Przyjaciel z przedszkola
ISSN: 1642-8668 INDEKS: 248428 DRUK: drukarnia Bimart NAKŁAD: 8 500
PRENUMERATA STANDARDOWA: 12 miesięcy: 432 zł*, 6 miesięcy: 216 zł*, 3 miesiące: 108 zł*
73 Choć się różnimy, to się lubimy
PRENUMERATA PLUS:
77 Święto dzieci
12 miesięcy: 792 zł*, 6 miesięcy: 396 zł*, 3 miesiące: 198 zł*
kącik logopedyczny 82 Kącik logopedyczny. Zabawy literkowe Ewelina Protasewicz ● Pod patronatem – str. 81 ● Książka miesiąca – str. 84
PRENUMERATA ABONAMENTOWA: standardowa: 36 zł* za miesiąc PLUS: 66 zł* za miesiąc *Kwota brutto – nie zawiera kosztów wysyłki prenumerata@blizejprzedszkola.pl 12 631 04 10 wew. 102 www.blizejprzedszkola.pl/prenumerata Przedruk materiałów zamieszczonych w miesięczniku w jakiekolwiek formie oraz ich publikacja w internecie bez wcześniejszej zgody Wydawcy są zabronione. Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian i skrótów w nadesłanych materiałach oraz do nadawania tytułów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam. Wydawca ma prawo odmówić publikacji reklamy bez podania przyczyny.
▪ bliżej nauczyciela
Adaptacja do przedszkola Marta Jelonek
W poszukiwaniu przepisu na sukces
Temat adaptacji przedszkolaka wraca jak bumerang przed inauguracją każdego roku szkolnego. Rozpoczęcie edukacji przedszkolnej to nie tylko przełomowy moment w życiu dziecka. To czas próby dla wszystkich dorosłych zaangażowanych w ten proces. Jak się przygotować do niego w sposób najlepszy dla dziecka? Istnieje wiele opracowań, poradników, for internetowych z przydatnymi informacjami i poradami, z których świadomi i troskliwi rodzice chętnie korzystają. Teoretycznie wszyscy jesteśmy przygotowani – nauczyciele i personel przedszkola w gotowości, rodzice, choć zestresowani, to pełni wiary w wygraną. A dzieci? Często płaczem i oporem okazują swoje niezadowolenie. Głośno i zdecydowanie sprzeciwiają się przekroczeniu progu przedszkola, jakby nie rozumiały trudu włożonego w przygotowania przez ich obecnych i przyszłych opiekunów. Skąd się biorą problemy adaptacyjne? Dlaczego jedni mają łatwiej, a dla innych to ciężka przeprawa? Jak wesprzeć rodzinę w tym czasie? Czy trzy lata to wiek odpowiedni do zmiany otoczenia rodzinnego? Czy poddanie malucha procesowi przystosowania do przedszkola jest dla jego psychiki obciążeniem nie do udźwignięcia?
Trzylatek gotowy na nowe wyzwania Po ukończeniu 36 miesięcy dziecko wkracza w średnie dzieciństwo zwane okresem przedszkolnym. Przez trzy lata posiadło wiedzę i sprawności, które otwierają kolejny etap jego uspołecznienia. Jest otwarte na nowe wyzwania, chętne do 6
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 5.248/2022
zabaw w grupie rówieśników i na tyle samodzielne, by spełnić oczekiwania przedszkola. Kluczowe osiągnięcia trzylatka w sferze rozwoju fizycznego i motorycznego to bieg, skoki, stanie na palcach, samodzielne wchodzenie po schodach z naprzemiennym stawianiem stóp. W zakresie samoobsługi potrafi umyć i wytrzeć ręce i twarz, założyć niektóre części ubrania, jeść łyżką. Posługuje się kredką i konstruuje trójwymiarowe budowle z klocków. Myślenie dziecka na tym etapie rozwoju nadal jest związane z działaniem praktycznym. Pojawiają się już pierwsze operacje myślowe na materiale wyobrażeniowym. Trzylatek może powtarzać niektóre czynności nie tuż po ich wykonaniu, ale po pewnym czasie. Obserwacja osób starszych z najbliższego otoczenia powoduje zapał do zabaw tematycznych, w których maluch nadaje przedmiotom znaczenia zastępcze (np. podczas zabawy w karmienie misia patyk służy jako łyżka). Koncentracja uwagi na zadaniu utrzymuje się przez około 5 do 10 minut. Dziecięce emocje cechują ekspresja i zmienność. Dzięki umiejętności inicjowania kontaktów z innymi poszerza się zakres zachowań i rozumienie sytuacji społecznych. Zabawy w grupie rówieśniczej są głównie samotne lub równoległe. Dziecko wprost wyraża swoje potrzeby i rozumie oczekiwania innych. Przed ukończeniem trzeciego roku życia pojawiają się uczucia złożone, np. wstyd, duma, zazdrość. O intensywności rozwoju trzylatka może świadczyć postęp w posługiwaniu się mową i komunikowaniu się. Dziecko dwuletnie ma zasób 200–300 słów. W ciągu roku liczba ta wzrasta do 1000, a nawet 1500. Przed ukończeniem czterech lat dziecko buduje zdania, rozmawia, dyskutuje, zadaje pytania, wyraża własne zdanie. Psychologiczne normy rozwojowe stanowią układ odniesienia dla pedagogów przedszkolnych. Indywidualne podejście do adaptacji każdego dziecka jest niezbędne z kilku powodów.
■ bliżej dziecka
Anna Bomba
scenariusz przedstawienia z okazji pożegnania starszaków
Czas pożegnania
Występują: odświętnie ubrane dzieci Scena: w tle dekoracja nawiązująca do pożegnania przedszkola i treści przedstawienia, np. rysunek budynku przedszkola w oddali i dzieci z plecakami zmierzające w kierunku szkoły Dzieci stoją w półkolu na scenie. Na środek kolejno wychodzą pary, które recytują swoje kwestie.
Narrator 1:
Z wielką przyjemnością i pełni radości serdecznie witamy zebranych tu gości.
Narrator 2:
Dziś po raz ostatni wystąpimy dla was, dlatego prosimy o ogromne brawa.
Dzieci 1 i 2:
Tak niedawno tu przyszliśmy z niepewnością, jak to będzie… Teraz trudno nam się rozstać, bo przyjaciół mamy wszędzie.
16
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 5.248/2022
Dzieci 3 i 4:
A dopiero była jesień, poznawaliśmy przedszkole, koleżanki i kolegów, bawiąc się wspaniale w kole.
Dzieci 5 i 6:
Zima nam podarowała mnóstwo śniegu i zabawy. Przy muzyce, na dywanie świat był barwny i ciekawy.
Dzieci 7 i 8:
Wiosną ptak za oknem śpiewał i podwórko nas wołało. Na zjeżdżalni i huśtawkach dużo śmiechu nas czekało.
Dzieci 9 i 10:
Czas zbyt szybko nam upłynął, nic nie poradzimy na to. Każdy urósł, wydoroślał, w kalendarzu już jest lato.
■ bliżej dziecka
Joanna Mruczek, Ewa Węc
propozycje zabaw stymulujących zmysły
Cele ogólne: stwarzanie okazji do uczestnictwa w zabawach sensorycznych; rozwijanie wyobraźni; ćwiczenie percepcji słuchowej i wzrokowej; doskonalenie motoryki małej
Co widać w oddali? Dzieci siedzą na dywanie i przekazują sobie „lunetę” (rolka po ręczniku papierowym). Kolejno patrzą przez nią i opisują to, co widzą oczami wyobraźni. Pozostali uczestnicy próbują odgadnąć na podstawie opisu, co to jest i podają rozwiązanie. Na koniec prowadzący opisuje, co widzi (statek piratów), i w ten sposób wprowadza przedszkolaki w tematykę zabaw.
Pirackie powitanie
prowadzący demonstruje każdy ruch, jaki należy wykonać, żeby zrobić czapkę. Przedszkolaki wykonują swoją czapkę równocześnie z nauczycielem, powtarzając jego ruchy. Następnie losują wycięte wcześniej kotwice i naklejają na swoją czapkę. Sposób wykonania czapki: Kartkę ustawiamy pionowo i składamy na pół. Następnie zginamy górne rogi w dół. Na dole pozostały prostokątne paski, które wywijamy do góry z jednej i drugiej strony. Wystające rogi pasków można zagiąć z obu stron tak, aby otrzymać trójkątny kształt czapki. Czapkę można zrobić również z gazety. Wskazówka: Tak przygotowane czapki można wykorzystać do zabaw z podziałem na cztery zespoły.
Zanim zamienimy się w piratów i rozpoczniemy wyprawę w poszukiwaniu skarbu, musimy się przywitać tak, jak to robią prawdziwi piraci.
Zadaniem każdego dziecka jest wypowiedzenie słowa: ahoj na różne sposoby, w zależności od zaproponowanego przez nauczyciela nastroju (np. śpiący, smutny, wesoły).
Piracka czapka Każdy pirat ma swoją piracką czapkę. Dlatego, żeby być prawdziwym piratem, każdy z was zrobi teraz taką czapkę.
Dzieci siadają w kole. Nauczyciel podaje osobie siedzącej po prawej stronie plik czarnych kartek formatu A3 i prosi, aby wzięła jedną kartkę, a resztę podała dalej. Następnie
24
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 5.248/2022
Pomoc do zabawy „Piracka czapka” do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
■ bliżej dziecka
Agnieszka Dyniakowska
ZABAWY Z WYOBRAŹNIĄ propozycje aktywności na dyżur wakacyjny
„Zabawa z wyobraźnią” – ilustracja ruchowa piosenki Dzieci słuchają piosenki „Zabawa z wyobraźnią” (sł. Agnieszka Dyniakowska, muz. Gabriela Gąsior, Wojciech Gąsior). Nauczyciel może prezentować ruchy, a przedszkolaki powtarzać za nim. Propozycja ilustracji ruchowej: B na słowa: stań tu z nami szybko dzieci wstają ze swoich miejsc i ustawiają się w szachownicę lub koło; C wszyscy udają, że znajdują się na tratwie i wiosłują; D uczestnicy zabawy przykładają dłoń do czoła i udają, że wypatrują czegoś w dali; E udają, że wiosłują bardzo szybko, uciekając przed rekinem; F udają, że przedzierają się przez gąszcz; G tworzą z rąk „lornetkę”; H patrzą w lewo i w prawo; I rozbiegają się po sali w dowolną stronę (można ustalić na początku zabawy, że uciekają w wyznaczone miejsce i siadają skrzyżnie). Zabawa z wyobraźnią (sł. Agnieszka Dyniakowska, muz. Gabriela Gąsior, Wojciech Gąsior)
Ref. Komu wyobraźni nie brakuje, niech się do zabawy zaraz szykuje. Stań tu z nami szybko, raz i dwa! Wyobraźnia teraz swój czas ma! B Po oceanie dryfujemy, na tratwie dzielnie wiosłujemy. C O, patrzcie, chyba widać ląd! D Ten rekin weźmie nas na ząb! Uciekać przyszedł czas! E Ref. Komu wyobraźni… Przez dziki gąszcz się przedzieramy, F niezwykłe stwory podglądamy. G Oj, chyba widzą teraz nas, H więc lepiej nogi wziąć za pas. Biegnijmy ile tchu! I
Wersje wokalna i instrumentalna piosenki „Zabawa z wyobraźnią” na płycie lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
32
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 5.248/2022
WAKACY NAJNE WSIATRAKCJE JESIENIĄ
Propozycje Propozycjeaktywności aktywnościdla dladzieci dziecimłodszych młodszychna naczerwiec wrzesień
Lato w mieście Cele: wdrażanie do uważnego słuchania utworu literackiego; poszerzanie zainteresowań dzieci; kształtowanie spostrzegawczości; doskonalenie zdolności manualnych
Poranny uśmiech Kuleczki – ćwiczenie oddechowe 1 Pomoce: styropianowe kule lub nieduże plastikowe piłki Wariant I: Dzieci dobierają się w pary i siadają przy stołach naprzeciwko siebie. Próbują zdmuchnąć styropianowe kule po stronie przeciwnika. Wariant II: Przedszkolaki stają w szeregu i kładą kule na otwartej dłoni. Na umówiony sygnał starają się zdmuchnąć przedmiot z dłoni. Do zabawy można wprowadzić element rywalizacji. Czyja kula poleci najdalej, ten wygrywa. Poranna pobudka – zestaw zabaw ruchowych z elementami kształtowania prawidłowej postawy ciała Powitanie – zabawa orientacyjno-porządkowa Maluchy dobierają się w pary. Stają naprzeciwko siebie i witają się wymienionymi przez nauczyciela częściami ciała, np. Witają się prawe dłonie. Witają się lewe stopy. Witają się plecy. Witają się obydwa łokcie. Na umówiony sygnał, np. klaśnięcie, zmieniają pary. zabawą warto nałożyć dzieciom frotki na lewe nadgarstki i ustalić, która to Przed prawa i lewa strona. Ćwiczenia dużych grup mięśniowych Dzieci stoją w lekkim rozkroku, ręce mają nad głową. Potrząsają kolejno palcami, dłońmi, całymi rękami, całą górną częścią ciała. Powoli opuszczają ręce i pochylają się aż do przysiadu podpartego. Po chwili bezruchu następuje powtórzenie ćwiczenia.
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 5.248/2022
4343
DZIECI MAJĄ JESTEM NA SWOJE WSI POLAKIEM JESIENIĄ ŚWIĘTO
Propozycje Propozycje Propozycje aktywności aktywności aktywności dla dladzieci dzieci dla młodszych dzieci starszych starszych na naczerwiec wrzesień na maj
Dzieci mają swoje prawa Cele: kształtowanie świadomości posiadania własnych praw; stwarzanie okazji do nazywania i okazywania emocji; rozwijanie umiejętności wyrażania się pozawerbalnie; wdrażanie do współpracy w zespole
Poranny uśmiech Kto to mówi? – zabawa doskonaląca percepcję słuchową Dzieci siedzą w kręgu. Jedno z nich zajmuje miejsce w środku i zasłania oczy. Wskazana przez prowadzącego osoba mówi: Lubię…! i dodaje imię swojego przyjaciela z przedszkola. Odgadujący otwiera oczy i wskazuje tego, kto się wypowiadał. Poranna pobudka – zestaw zabaw ruchowych z elementami kształtowania prawidłowej postawy ciała 1 Pomoce: kolorowe krążki; tamburyno Powitanie – zabawa orientacyjno-porządkowa Starszaki swobodnie biegają przy dźwiękach tamburyna. Podczas przerwy się zatrzymują. Nauczyciel podaje hasło: Ukłoń się! / Przybij piątkę! / Podaj dłoń! / Klepnij w ramię! Dzieci witają się w określony sposób z jak największą liczbą uczestników zabawy. Krążek w górę! – ćwiczenia uruchamiające duże grupy mięśniowe Przedszkolaki są w siadzie skrzyżnym. Krążki trzymają w dłoniach na kolanach. Na hasło prowadzącego: krążek w górę wstają bez podtrzymywania się rękami i unoszą tarczę nad głowę. Na sygnał: krążek w dół wracają do pozycji wyjściowej. W prawo, w lewo! – skręty tułowia Starszaki są w siadzie skrzyżnym. Na umówiony sygnał kładą dłonie na krążku ułożonym przed nimi. Przesuwają go po podłodze, wykonując naprzemienne skręty tułowia w prawo i w lewo.
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 5.248/2022
61
61
Ewelina Protasewicz
Zabawy literkowe
Zabawy literkowe to zbiór zabaw grupowych przeznaczonych dla dzieci w wieku przedszkolnym. Zabawy z pomocami dostępnymi w prenumeracie PLUS lub do pobrania na stronie www.blizejprzedszkola.pl można wykorzystać podczas lekcji logopedycznych, jako scenariusz do zajęć dydaktycznych z grupą lub do wspólnej zabawy. Zabawy językowe doskonalą mowę dzieci, usprawniają pracę i koordynację narządów artykulacyjnych, są okazją do nauki czytania oraz sprzyjają współpracy w grupie. Zapraszamy do wspólnej nauki przez zabawę! Literkowa gimnastyka buzi i języka Przedszkolaki wspólnie z nauczycielem wybierają słowo, np. imię dziecka, nazwę przedmiotu, potrawy czy zwierzęcia. Prowadzący zapisuje wyraz na tablicy i pokazuje go dzieciom. Wspólnie odczytują wyraz i przy każdej literze wykonują ćwiczenia buzi i języka zgodnie z legendą przedstawioną na plakacie.