Jaremianka Maria Jarema 24 .11.1908 Stary Sambor 1.11.1958 Krak贸w.
• • •
• • •
• • • • • • •
Urodzona 24 listopada 1908 roku w Starym Samborze, zmarła 1 listopada 1958 w Krakowie. Po ukończeniu gimnazjum w Samborze studiowała w latach 1929-1935 na Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych rzeźbę w pracowni profesora Xawerego Duniowskiego. W ostatnim roku studiów przebywała w pracowni majsterskiej. Na terenie Akademii związała się z założoną ok. 1930 roku „Grupą Krakowską”, skupiającą młodych, awangardowych plastyków o skrajnie radykalnych poglądach społecznych. Zajmowała się w latach 1935-1938 pracą kolportażową MOPR - Międzynarodowa Organizacja Pomocy Rewolucjonistom Od 1933 uczestniczyła w wystawach „Grupy Krakowskiej” a od 1936 w wystawach ZPAPZwiązek Polskich Artystów Plastyków , wystawiając rzeźby, a od 1938 roku obrazy. Lata okupacji spędziła w Krakowie, pracując najpierw jako garderobiana w Kawiarni Plastyków, a później w warsztacie lalek artystycznych. Po wyzwoleniu wstąpiła do PPR i przez pewien czas była członkiem egzekutywy Koła Plastyków. W okresie powojennym brała udział w wielu wystawach w Polsce i za granicą. Uczestniczyła w konkursach na dekoracje i kostiumy do baletu Piotra Perkowskiego „Swantewit” (1948, nagroda) i na pomnik Chopina w Krakowie (1949, wyróżnienie). 1951 zaczyna tworzyć monotypie W latach 1956-1957 współpracowała z założonym przez Tadeusza Kantora teatrem „Cricot 2”, projektując kostiumy i występując na scenie. W 1956 roku była przedstawiona do Międzynarodowej Nagrody Fundacji S. Guggenheima. W 1958 roku otrzymała nagrodę miasta Krakowa za całokształt twórczości artystycznej. W 1958 roku otrzymała nagrodę Towarzystwa Przyjaźni Włosko-Polskiej na Biennale w Wenecji. W tym samym roku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Janina Kraupe-Świderska 1921, Sosnowiec – dziś
Kalendarium • • • • •
• • • • • • • • •
1921 – narodziny w Sosnowcu. 1938-1939 – studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. 1940-1941 – kontynuacja nauki w Kunstgewerbeschule. 1942-1943 – uczestnictwo w działalności teatru konspiracyjnego Kantora. 1945-1947 – kontynuacja nauki w krakowskiej Akademii w zakresie malarstwa sztalugowego. 1945-1948 – równoległe studia na kierunku grafika. 1946 – pierwsze akwaforty. Od 1948 do emerytury – praca na macierzystej uczelni. 1957 – związek z twórczością członków „Grupy Krakowskiej” 1952 i 1978 – reprezentacja Polski na Biennale Sztuki w Wenecji/ 1965 – Biennale Sztuki w Sao Paulo. 1980 – tytuł profesora nadzwyczajnego. 1987 – tytuł profesora zwyczajnego. 1992 – reprezentacja Polski na EXPO w Sewilli
Jarema: rzeĹşby, obrazy, kostiumy Akt, 1936-37
Taniec, 1955
Tancerki, 1946, gwasz, tektura
Projekt scenografii do baletu Piotra Perkowskiego, Swantewit, 1947-48
Kostium Papieża Juliusza II Kostium Alice d’Or do Mątwy S.I. Witkiewicza 1956
Janina: Łabędzie, 1948 ; Wróżka 1947
Sen rybaka, sucha igła, 1948 Człowiek i wszechświat, akwaforta, 1948
Tancerze, sucha igła, 1948 Sen, akwatinta, 1948
Monotypia • technika graficzna płaska, polegająca na wykonywaniu barwnej kompozycji wolno schnącymi farbami olejnymi lub drukarskimi na płycie metalowej lub szklanej i odciskaniu na zwilżonym papierze. Monotypia pozwala na uzyskanie tylko jednej odbitki.
• • • • • • • • •
Kompozycja, ok. 1953
Chwyty, Kompozycje, Wyrazy, Obroty, Formy, Filtry, Rytmy, Przenikanie, Penetracje
"Chwyt", 1951,
Kompozycja, 1952-1956
Filtry II, 1958 Filtry XIII, 1957, gwasz, monotypia na papierze
Przenikanie 6, 1958
Penetracje, 1957
Wyrazy 1954-1957
IV
V
IX
Rytmy 1957-58
rytm IV 1958 rytm IX 1958
Penetracje
Penetracje, 1956
Penetracje 1958
„ Każdy artysta nowoczesny musi tworzyć własny styl – inaczej nie jest twórcą, tylko naśladowcą. Jarema dobrze to wiedziała i dobrze wywiązywała się z tego trudnego zadania” – wspomnienia Zofii Wielowieyskiej-Ratkowskiej
W ceremoniach naszej „historii” Przeznaczono dla Ciebie ostatnie strony. Bez wstydu! I w strachu przed twoją WIELKOŚCIĄ. Bo na pierwszych stronach przechadzały się na tym „BALU” miernoty. „Bohaterowie” dnia. - T. Kantor „Zabrakło tych kilku lat życia, które niewątpliwie ugruntowałyby na terenie międzynarodowym znaczenie jej sztuki tak skromnej i oszczędnej w wyrazie, a tak poetyckiej”
Kopernik II, 1952 Obserwacja księżyca, 1952
Dziecko z gołębiami II, 1953
Koreańskie dzieci, 1953
"Rodzina II", 1955
Groteskowy demon, 1958
Wisznu, 1958
Metamorfozy I, 1963
Metamorfozy XVI, 1963
Znaki 1986
Bez tytułu 1986
Preludium Bacha, 1981
Znaki, 1988
Requiem Pendereckiego II, 1989
Muzyczny zapis, 1989
Wizja Ĺšw. Jana II, 1986
Medytacja z irysem, 1988,
Powrót duszy,1990
Sygnatura i horoskop J.Kałuckiego, 1996,
Pejzaż III 1953 monotypia Janina K-Ś
Wyrazy 1957 Maria Jarema
Uczestnicy i organizatorzy I Międzynarodowej Wystawy Sztuki Nowoczesnej w 1948 r. w Krakowie. Siedzą (od lewej): Janina Kraupe, Jerzy Tchórzewski, Erna Rosenstein, Jadwiga Maziarska, Jadwiga Umińska. Stoją (od lewej): Tadeusz Brzozowski, Jerzy Malina, Marek Włodarski, (X), Tadeusz Kantor, Maria Jaremianka, Jan Tarasin, Andrzej Wróblewski, Marian Szulc, Mieczysław Porębski, Kazimierz Mikulski, Maciej Makarewicz, Zofia Gutkowska, Jerzy Nowosielski. Stoją wyżej (od lewej): Marian Sigmund, Kazimierz Wojdanowicz. Na pierwszym planie leżą (od lewej) Andrzej Cybulski, Ali Bunsch
Prezentacja multimedialna Joanna Pukalska
Bibliografia • Słownik terminologiczny sztuk pięknych PWN • Maria Jarema: 1908-1958, Barbara Ikosz, Wrocław: Warszawa: Zachęta 1998 • Zielone Lata, Maria Jarema, Józef Chrobak, 2008 • Maria Jarema (wspomnienia i komentarze) Kraków, 1992 • http://culture.pl/pl/tworca/maria-jarema • http://culture.pl/pl/tworca/janina-kraupe-swiderska • https://krakow.pl/get_pdf.php?dok_id=1171 • http://www.imnk.pl/strona_glowna.php?autor=134 • http://www.muzeum.chelm.pl/zbiory2/sztuka_wspolcz esna/rezultaty.php
Dziękujemy za uwagę miłego wieczoru - Asia i Zuzia
ps. Polecamy filmy na stronie : http://fundacja93.pl/