Eindrapport bachelorproef

EINDRAPPORT

Docent begeleiding: Linda Lacombe

Emily Allaert-Lisa Coulon-Thaïsa Debruyne-Jochen Muys-Josefien Vercamer-Chloé Vercruysse-Cassy Verthé

K&C BACHELORPROEF

“IDENTITEIT & DIVERSITEIT”

INHOUDSTAFEL VOORWOORD 0 INLEIDING 1 KUNST & CULTUUR

1 2 3

1.1 1.2 1.3 1.3.1 1.3.2

3 4 6 6 10

ONTSTAAN EN OPZET DOCENTEN AANBOD VAKKEN KUNST & CULTUUR Opleidingsonderdelen en keuzevakken Uitstappen en voorstellingen

2 WIE ZIJN WIJ? 3 BACHELORPROEF

18 21

3.1 KEUZE VAN DE BACHELORPROEF 3.2 OPDRACHT VAN DE BACHELORPROEF: IDENTITEIT

EN DIVERSITEIT VS VROUWENKUREN 3.2.1 Opdrachtgever: expertisecentrum Kunst & Cultuur 3.2.2 HUB_01 3.2.3 Thematiek (identiteit en diversiteit) 3.2.4 Kunstenaar Koen Vanmechelen 3.2.5 Doelstelling, missie en visie 3.2.6 Doelpubliek 3.3 LEZING (INHOUDELIJK + PUBLICITEIT) 3.4 INSTALLATIE 3.4.1 Theoretisch onderzoek

21

3.4.1.1 Definities rond identiteit en diversiteit 3.4.1.2 Verschillende facetten van identiteit 3.4.1.3 Documentaires 3.4.1.4 Literatuurstudie 3.4.1.5 Gesprekken/lezing

36 37 37 38 39

22 24 25 26 27 28 29 31 35 36

3.4.2 Opbouw van de installatie

40

3.4.2.1 Concept vastleggen 3.4.2.2 Selectie van het beeldmateriaal 3.4.2.3 Verzamelen van objecten 3.4.2.4 Boekenlijst 3.4.2.5 Procesboek 3.4.2.6 Maken van de muurinstallatie

40 40 42 42 43 43

3.4.3 Leidraad rondleiding 3.4.4 Creatieve verwerkingen

45 50

3.4.4.1 Ons doel 3.4.4.2 Het aanbod 3.4.4.3 Doelgroepen _ verwerking

50 50 52

4 5

53 55

ERVARINGEN REFLECTIE

5.1 TERUGBLIK OP HET PROCES 5.1.1 SWOT-analyse 5.2 DE FASEN 5.2.1 Fase 1: Thematiek uitwerken 5.2.2 Fase 2: Eerste brainstorm en herwerking 5.2.3 Fase 3: foto’s verzamelen en selecteren 5.2.4 Fase 4: Vormgeving van de installatie 5.2.5 Fase 5: gebruik van de installatie 5.3 TERUGBLIK OP HET GROEPSFUNCTIONEREN 5.4 TERUGBLIK OP DE RONDLEIDINGEN,

CONTACTEN EN GESPREKKEN

6 LEERASPECTEN 7 BESLUIT 8 BIJLAGEN

55 56 56 56 57 58 58 61 61 63

65 66 68

VOORWOORD Deze bundel is gemaakt in het kader van onze bachelorproef rond identiteit en diversiteit. U vindt hier een uiteenzetting over: het keuzetraject Kunst & Cultuur, wie we zijn, wat onze bachelorproef inhoudt en het proces dat we hebben doorlopen om onze installatie tot stand te brengen.

Als studenten Kunst & Cultuur Katho Kortrijk hebben wij veel plezier beleefd aan het in de praktijk brengen van onze studie/ onderzoek rond identiteit en diversiteit. Deze bachelorproef was voor ons een boeiende uitdaging.

Wij startten in het tweede semester van het academiejaar 2012-2013.

Elke woensdag en vrijdag kregen wij de kans om aan onze bachelorproef te sleutelen.

Zo hebben wij anderhalve maand tijd gekregen om onze installatie op te bouwen en vorm te geven. De overige tijd werd ingevuld door rondleidingen aan diverse groepen.

Zeker willen wij enkele personen bedanken voor hun steun en tips doorheen ons proces.

Dit in het bijzondere aan Linda Lacombe en Ruth Loos. Uiteraard willen wij ook onze andere docenten bedanken voor hun grote steun.

Alvast veel plezier met de ontdekkingstocht rond het thema ‘identiteit en diversiteit’.

1

0

INLEIDING

Identiteit en diversiteit zijn twee begrippen die voor ons van enorme waarde zijn.

Stel u eens een samenleving voor waar geen diversiteit is en waar iedereen dezelfde identiteit zou bezitten! Waartoe zou dit leiden?

Vandaag de dag, in een samenleving waar diversiteit meer en meer als problematisch wordt gezien, hebben wij getracht de meerwaarde van diversiteit in beeld te brengen... Dit deden wij aan de hand van een muurinstallatie waar de beelden het voor het zeggen hebben. Je komt dus in een wereld vol identiteit en diversiteit.

Natuurlijk hebben wij dat niet zomaar klaargespeeld. Hier hangt een lang proces aan vast. Onze werkwijze en ons onderzoek delen wij u graag mee in dit naslagwerk.

Het eerste hoofdstuk is gewijd aan een algemene uitleg over het keuzetraject Kunst & Cultuur zodat ook u wat meer zicht krijgt op deze module. U krijgt zowel zicht op welke docenten ons ondersteunen, hoe dit traject samengesteld is, hoe het ontstaan is en u krijgt wat meer uitleg over de verschillende keuzevakken.

In het tweede hoofdstuk komt u wat meer te weten over onze groep die uit zeven studenten bestaat. U kunt ons hier beter leren kennen en onze sterke punten en werkpunten ontdekken in verband met de bachelorproef.

In het derde hoofdstuk leggen we uit wat de bachelorproef omvat, wat de thematiek is, de doelstelling, de missie en de visie. Er wordt ook besproken welke groepen we op bezoek kregen en wat het grote verschil is met de bachelorproef ‘Vrouwenkuren’.

In het vierde hoofdstuk leest u over onze ervaringen die wij hebben beleefd tijdens onze bachelorproef.

Het vijfde hoofdstuk wordt volledig gewijd aan de analyse van ons werkproces dat wij hebben doorlopen.

In het zesde hoofdstuk wordt omschreven dat de kracht van beeldtaal veel sterker is dan de kracht van spreektaal. We prikkelden het zintuigelijk aspect ‘zien’ en gaven de bezoeker de kans om na te denken over wat er te zien is.

Hoofdstuk zeven biedt u de kans om onze bijlagen te bekijken. U vindt hier onder andere onze zelfontworpen flyer, de affiche, de uitnodiging, het abecedarium, de script van het filmpje, onze QR-codes, citaten uit het gastenboek, ons draaiboek van de lezing...

2

1

KUNST&CULTUUR

Kunst & Cultuur is een keuzetraject dat 3 jaar bestaat. Dit traject biedt ons de mogelijkheid om naast ons diploma van onze vooropleiding, een bijkomend getuigschrift ‘Kunst & Cultuur’ te behalen. Het traject kan gevolgd worden in het laatste jaar van een opleiding binnen de verschillende KATHO-departementen of als aanvulling op een behaald bachelor- of masterdiploma. Kunst & Cultuur wordt gestart in het tweede semester (februari – juni) van het academiejaar.

Kunst & Cultuur bestaat uit 30 studiepunten. Het actief laten kennismaken en samenwerken met organisaties in het kunst- en cultuurcircuit, zowel nationaal als internationaal, staat hier centraal. Natuurlijk is er ook plaats om voldoende basiskennis op te doen.

Tijdens dit traject hebben wij vooral een attitude aangemaakt die te maken heeft met appreciatie van het schone, het openstaan voor het onbekende, het op zoek gaan naar betekenis en leren genietend kijken naar nieuwe zaken.

Wat Kunst & Cultuur speciaal maakt is dat het over de departementen heen loopt.

Je start dus met een ‘onbekende groep’ die al heel vlug aan elkaar gehecht raakt.

Op het programma staan er zowel lessen maar ook verschillende uitstapjes en voorstellen. Ook kunnen wij genieten van een creatieve mix van hoorcolleges, begeleide zelfstudie, workshops, praktijkervaringen…

Er is dus een grote diversiteit in het aanbod.

Kunst & Cultuur biedt een standaardprogramma aan met daarnaast 2 keuzevakken die we uit een aanbod van 5 vakken konden kiezen.

Meer uitleg over deze keuzevakken kunt u lezen in ‘1.3.1 Opleidingsonderdelen’.

1.1

ONTSTAAN EN OPZET

Wegens een constante stijging van het aantal inschrijvingen werd er in 2007 beslist om een nieuwbouw te zetten aan IPSOC. Bij de inhuldiging van de nieuwbouw in 2011 was er nog meer reden tot feesten: een nieuwe opleiding was geboren.

‘Kunst en cultuur’ is een opleidings- en departementsoverstijgend traject.

3

Wat ‘Kunst en cultuur’ zo uniek maakt is het interdisciplinair karakter van de opleiding. Op die manier kunnen studenten eens de grenzen van hun afgelijnd studiegebied overstijgen. Daarenboven versterken de studenten die het traject volgen ook zelf het karakter van de opleiding, net omdat ze vanuit een veelheid aan opleidingen bij “Kunst en cultuur” terechtkomen. De filosofie achter de opleiding stelt immers dat kunst en cultuur zowat in elk studiegebied een meerwaarde kan bieden. Kunst als emancipatie (sociaal werk), kunst als decoratie (design), kunst als eyecatcher (marketing), kunst als educatief middel (onderwijs), ...

Het programma is opgebouwd vanuit de idee dat enkel hoorcolleges niet voldoen om kunst en cultuur goed te benaderen. Vandaar dat het programma een gezonde mix bevat van hoorcolleges, open ateliers, begeleide zelfstudie, workshops, bachelorproef en praktijkervaringen. De drijvende krachten achter de opleiding zorgen elk jaar voor een aantal ontmoetingen met representatieve figuren uit de kunstensector. Dit jaar hebben we gesprekken gehad met Lisbeth Gruwez, Miet Warlop, Yves Velter, Johan Clarysse en Koen Vanmechelen. Verder worden de studenten ook uitgedaagd om buiten de nationale grenzen van kunst te proeven.

Er is een studiereis voorzien van een week met de keuze tussen twee kunststeden: New York en Berlijn. En ook in ons thuisland worden er geregeld bezoeken gepland aan culturele en/of artistieke voorstellingen of exposities. In een paar maand tijd leren de studenten de verschillende dimensies van kunst kennen, en ze leren hoe ze kunst kunnen toepassen binnen hun studiegebied of tewerkstellingssector.

1.2

DOCENTEN

In het keuzetraject Kunst & Cultuur worden wij, studenten, gesteund door een team van enthousiaste en professionele docenten. Hieronder vindt u een lijst van onze docenten met een korte biografie:

Linda Lacombe is beeldend kunstenaar maar ook in de KATHO is ze geen onbekende. Daar is ze docent in het keuzetraject K&C waar zij de twee bachelorproeven begeleidt. Daarnaast geeft ze het vak ‘Zeggingskracht van kunst’.

Vanuit haar opleiding creatieve therapie geeft ze cursussen en workshops rond hulpverlening/begeleiding en kunst in IPSOC-bijscholing. We hebben bij haar de kneepjes van het vak geleerd. Zo leerden we op een correcte manier te vergaderen, reflecteren op onszelf en op de groep, op een goede manier informatie over brengen aan onze bezoekers.

4

Ruth Loos is beeldend kunstenaar (met een doctoraat in de kunsten), en kunstwetenschapper. Zij stelt regelmatig tentoon en publiceert over haar onderzoek en het werk van individuele kunstenaars en/of tentoonstellingsprojecten. Ze is docent binnen het keuzetraject K&C en geeft les in kunsthogescholen.

Ingrid Frenier is docent ‘Cultuurmarketing’ binnen de opleiding Eventmanagement HANTAL en het keuzetraject K&C. Ze coördineert diverse expertisecentra binnen het departement HANTAL waar ze ook onderzoek doet. Daarnaast is zij betrokken bij de uitbouw en organisatie van diverse kunst- en cultuurinitiatieven.

Patrick Allegaert is voorzitter van de Vlaamse theatercommissie. Daarnaast is hij de man die verantwoordelijk is voor het beheer van de collectie van het museum Dr. Guislain en op gezette tijden pakt hij, samen met zijn team, dan ook uit met een unieke thematentoonstelling.

Geert Bossaert is tuin- en landschapsarchitect. Hij runt zijn eigen dynamisch ontwerpbureau met een wijde waaier aan projectervaring en praktische kennis van de hedendaagse tuin- en landschapsarchitectuur. Dit zowel binnen de publieke, als de private sector. Daarnaast brengt hij zijn passie graag over naar de studenten van het vak vormgeving en openbare ruimte. Ook gaat hij regelmatig op reis om tuinen en parken te gaan bewonderen.

Sigrid Tanghe is schilder en een performancekunstenaar. Ze bezit een niet te stillen dagelijkse honger om tekeningen en schilderijen te maken. Daarnaast geeft ze graag haar passie door aan de hand van nuttige tips tijdens ‘Portfolio’.

Marian Dierckx is naast studiebegeleidster, waar ze verantwoordelijk is voor het toekennen van faciliteiten en ombuds voor de opleiding orthopedagogie ook docent communicatietraining, gesprekstechnieken en groepsdynamica binnen bachelor maatschappelijke veiligheid maar ook docent MAV (muzisch agogische vorming waaronder dans, beeld, drama). Haar taak binnen Kunst & Cultuur is het coördineren van het afstudeertraject, docent portfolio en kunstactualiteit. Daarnaast begeleidt ze ook de studiereis naar Berlijn.

Ann Debo is zowel docent Engels/Nederlands in het PHO maar ook is ze leerkracht in Katho International School of Education. In Kunst & Cultuur brengt ze de studenten wat meer bij tijdens haar lessen kunst- en cultuureducatie.

Dominique Nuyttens vertoeft alreeds lang op de KATHO. Hij is Docent binnen de afstudeerrichting sociaal-cultureel werk (opleiding Sociaal Werk). Hij biedt methodische vakken aan over cultureel werk in erfgoed- en kunstenland. Vaak gaat hij op stagebezoek in cultuurcentra en bib’s. Daarnaast is hij een sociaalartistieker, zowel buiten en binnen de school. Vandaar ook zijn keuze om vakdocent sociaalartistieke praktijken in de opleiding Kunst en cultuur te zijn.

5

1.3

AANBOD VAKKEN KUNST&CULTUUR

Zoals hierboven al vermeld, bestaat Kunst & Cultuur uit een standaardprogramma.

Daarnaast moeten er nog 2 keuzevakken gekozen worden uit een aanbod van 5 vakken.

1.3.1 Opleidingsonderdelen en keuzevakken

Dit zijn de vakken die bij het standaardprogramma horen.

Het zijn dus verplichte vakken.

Kunsten- en erfgoedbeleid De cursus stelt het kunstendecreet en het cultureel erfgoeddecreet voor in zijn algemene principes maar ook in zijn concrete dagelijkse impact. We bezoeken verschillende organisaties die gesubsidieerd worden binnen de beide decreten en spreken met communicatieverantwoordelijken, zakelijke en artistieke leiders over het runnen van organisaties.

Kunstactualiteit In dit opleidingsonderdeel krijgen we zicht op wat leeft en beweegt in de hedendaagse kunst. We maken kennis met verschillende kunstdisciplines en leggen de nadruk op cross-overs, de actuele tendens waar kunstenaars hun specialisme of domein overstijgen. We nemen een kijkje in verschillende kunsthuizen, proeven van vernieuwende voorstellingen en gaan in debat met kunstenaars.

Internationale studiereis met focus op Kunst & Cultuur

Bestemming Berlijn We hebben een week de tijd om door de stad te snuisteren en te ontdekken wat Berlijn op vlak van Kunst & Cultuur te bieden heeft. Ingrid Frenier begeleidde de studiereis naar Berlijn en nam de studenten mee doorheen een gevarieerd aanbod van kunstexposities (Boros Bunker, Hamburger Bahnhof, Fotomuseum Helmut Newton), een dansvoorstelling, geschiedkundige rondleidingen (Unterwelten, HÜhenschonhausen, Joods museum, Kaiser Wilhelm Gedächtniskirche), een lezing (straathoekwerk Gangway) en nog veel meer.

Na een week ondergedompeld te zijn in de Berlijnse cultuur begrepen we al snel waarom Berlijn het imago van kunststad aangemeten wordt.

6

Internationale studiereis met focus op Kunst & Cultuur Bestemming Berlijn We hebben een week de tijd om door de stad te snuisteren en te ontdekken wat Berlijn op vlak van Kunst & Cultuur te bieden heeft. Ingrid Frenier begeleidde de studiereis naar Berlijn en nam de studenten mee doorheen een gevarieerd aanbod van kunstexposities (Boros Bunker, Hamburger Bahnhof, Fotomuseum Helmut Newton), een dansvoorstelling, geschiedkundige rondleidingen (Unterwelten, HÜhenschonhausen, Joods museum, Kaiser Wilhelm Gedächtniskirche), een lezing (straathoekwerk Gangway) en nog veel meer.

Na een week ondergedompeld te zijn in de Berlijnse cultuur begrepen we al snel waarom Berlijn het imago van kunststad aangemeten wordt.

7

Bestemming New York Je maakt gedurende één week kennis met deze stad, zijn geschiedenis, zijn meest prominente kunstinstellingen. Aan de hand van historische wandelingen wordt de culturele evolutie van de stad geschetst. Zeer bekende plekken zoals Central Park, Wall Street of Fith Avenue, maar ook minder bekende buurten zoals de Lower East Side, worden verkend. Er zijn bezoeken gepland aan diverse topmusea zoals Metropolitan Museum, Museum of Modern Art (MOMA), maar ook minder bekende initiatieven zoals het New Museum for Contemporary Art komen aan bod.

Geïntegreerde bachelorproef We worden uitgedaagd om over het muurtje van onze opleiding te kijken en ons onder te dompelen in de veelzijdigheid van het werkveld.

Dit academiejaar was de opdracht ofwel: het uitwerken van het tentoonstellingsproject ‘Vrouwenkuren’ in samenwerking met Museum Dr. Guislain uit Gent, in de IPSOC Kortrijk. Tal van uitdagende opdrachten en omkaderingsactiviteiten kwamen aan bod: een tentoonstelling leren opzetten, publiciteit voeren, uitnodigingen ontwerpen en uitwerken, promotie en opening van een tentoonstelling organiseren, contacten met pers, educatieve bundel(s) maken voor diverse doelgroepen, rondleidingen begeleiden, een lezing of debat organiseren met deelnemende kunstenaars, inhoudelijke verdieping van het thema, verbindingen en linken maken met vakken uit de opleidingsprogramma’s, een artikel publiceren...

Ofwel de bachelorproef met als thema ‘identiteit en diversiteit’.

Hierover vindt u meer informatie in deze bundel.

Portfolio Als je het volledige keuzetraject doorlopen hebt, krijg je een eindopdracht, waabij je jouw opgedane kennis, ervaringen en inzichten integreert in een persoonlijk werkstuk. Met het portfolio toon je wat je weet en kan, wat je inspireert en waarin jij je nog verder wil ontwikkelen.

8

Plus twee vakken naar keuze uit onderstaand aanbod:

Kunst- en cultuureducatie In dit keuzevak willen we het filosofisch kader van de vier basisvormen van cultuur concreet maken. Dit doen we door linken te leggen met de verschillende ontwikkelingsprocessen van een jongere (3 - 18 jaar) aan de hand van concrete thema’s: wonen, aarde, kledij, reizen, licht, oorlog... Elke student onderzoekt één thema en benadert dit zo ruim mogelijk binnen de verschillende muzische domeinen.

De zeggingskracht van kunst Wat zegt kunst over de maatschappij waarin we leven? Wat laat de kunstenaar via zijn werk zien over zichzelf? Welke boodschap draagt kunst inherent in zich? Op een ervarings- en belevingsgerichte manier ontdekken we de waarde en zeggingskracht van kunst: kunst als cultuurdrager; kunst als uitdrukkings- en communicatiemiddel; kunst als werkvorm en middel binnen opvoeding, begeleiding, hulpverlening, samenwerking; kunst als verbinding tussen diverse actoren.

Cultuurmarketing Hoe kan een culturele instelling, ondanks de concurrentie van andere vormen van vrijetijdsbesteding, het publiek toch geïnteresseerd krijgen over hun aanbod?

Cultuurmarketing behandelt de gangbare marketingtheorieën toegepast op de creatieve sector. Theorie wordt praktisch uitgewerkt aan de hand van actuele cases.

Sociaal-artistieke praktijken Sociaal-artistieke praktijken zijn het Vlaamse pendant van het internationale ‘community arts’. Jong, fris en in volle groei. Werkplekken waar kunstenaars op eigenzinnige en diverse wijze bruggen slaan tussen sociaal en cultureel uitgesloten individuen (personen in armoede, politiek vluchtelingen…) en divers publiek.

In een wijk, met een parade… gebruik makend van diverse kunstvormen (theater, beeldende kunst, muziek…). De cursus geeft een overzicht van en inkijk in deze bijzondere artistieke ontmoetingen: visies over deze praktijken, bekijken en beoordelen van een voorstelling, bezoek aan verschillende organisaties, in het vel van de deelnemer kruipen…

Vormgeving en openbare ruimte Op wat is de vormgeving van de openbare ruimte gebaseerd?

Waar haalt men zijn inspiratie vandaan?

Wanneer een ruimtelijk geheel (tuin, park, stedenbouwkundig project) een goede vormgeving heeft, is het meestal een afgeleide van een hogere kunstvorm. Zo is bepaalde vormgeving in parken volledig terug te vinden in schilderijen, maar ook het ritme en de sfeer van poëzie of muziek kunnen inspiratiebron zijn voor vormgeving.

Boeiende voorbeelden worden bekeken en geanalyseerd & wij gaan ook zelf praktisch aan de slag.

9

1.3.2 Uitstappen en voorstellingen Om de richting Kunst & Cultuur beter te begrijpen gingen we op stap in de wereld van kunst. Hieronder geven we uitleg over de verschillende uitstappen die we maakten. Het bijwonen van voorstellingen en het maken van uitstappen verhoogt de voeling met Kunst & Cultuur, deed ons kennismaken met artistieke creaties en gaf ons ook de kans om onze eigen kunstgevoeligheid verder te ontwikkelen.

- Bezoek aan het museum Dr. Guislain

Bij één van onze bachelorproeven werkten wij samen met het museum Dr. Guislain.

Voor we van start konden gaan moesten wij natuurlijk een beeld hebben van wat er precies te zien is in het museum. We werden dus tijdens één van de eerste weken in de opleiding Kunst & Cultuur vriendelijk onthaald door de medewerkers van het museum. Dit was echter vrij bijzonder want de afspraak viel buiten de openingsuren van het museum, tijdens de avond. We kregen een rondleiding en na de rondleiding kregen we ook een overzicht te zien van welke werken het museum had kunnen strikken om bij ons in Katho Kortrijk in de tentoonstelling te brengen.

10

- Ontmoeting met Lisbeth Gruwez in Budascoop Op één van onze lesnamiddagen werden we verwacht in de Budascoop te Kortrijk.

We kregen een voorstelling van wat kunstencentrum Buda precies is en over de werking ervan. De verschillende projecten die tot stand kwamen in Buda werden toegelicht. Eén daarvan was het werk van Lisbeth Gruwez. We kregen een unieke kans om Lisbeth te ontmoeten en haar vragen te stellen. Ze vertelde ons over zichzelf, haar werk en toonde ons haar beeldmateriaal. Haar samenwerking met Jan Fabre werd ook toegelicht. Na deze ontmoeting werden we uitgenodigd om Lisbeth zelf aan het werk te zien.

- Voorstelling Lisbeth Gruwez Tijdens de opleiding zagen we diverse dansvoorstellingen. Eén daarvan was die van Lisbeth Gruwez: ‘It’s going to get worse and worse and worse my friend’. We namen plaats in een prachtige zaal in de Budascoop en wanneer iedereen neerzat gingen de lichten uit. De choreografie is gebaseerd op de mimiek en gebarentaal van grote redenaars zoals Obama, Hitler en Martin Luther King. De dans werd begeleid door live muziek van Maarten Van Cauwenberghe. Tussendoor weerklonken fragmenten uit een speech van de ultraconservatieve televisiepreker Jimmy Swaggart. In de dans kwam duidelijk voor hoe ze van de woorden een beweging maakte. Deze voorstelling zal velen onder ons nog lang bijblijven. We kwamen hier voor sommigen onder ons, voor het eerst in contact met hedendaagse dans.

11

- Lezing Koen Vanmechelen, Yves Velter en Johan Clarysse We maakten niet alleen uitstappen, maar ook op onze school werden enkele bekende kunstenaars uitgenodigd. Dit werd door de studenten van de opleiding zelf georganiseerd. Onze groep, de groep rond identiteit en diversiteit, kreeg de opdracht om publiciteit rond deze lezingen te maken. Vooral de lezing rond Koen Vanmechelen was voor onze bachelorproef één van de hoogtepunten. Na de lezing werd er tijd en ruimte voorzien voor een hapje en een drankje.

- Studiereis New York en Berlijn Voor de opleiding van start ging werd ons gevraagd om een formulier in te vullen met onze keuze (New York of Berlijn) voor de studiereis. De locatie New York was als eerste volledig volgeboekt, maar ongetwijfeld was Berlijn ook één van de toplocaties die Kunst & Cultuur te bieden had. In de periode van 16 maart tot 23 maart 2013 vertrokken wij met studenten van andere opleidingen op studiereis. Ook kregen mensen buiten de opleiding de kans om deel te nemen aan de studiereizen.

Deze gastdeelnemers konden zelf hun programma kiezen. De studenten Kunst & Cultuur hadden een vast programma. Dit vonden wij helemaal niet erg, want er was immers zoveel te zien in deze steden dat wij een zeer divers programma kregen voorgeschoteld en meteen ook plaatsen konden bezoeken waar andere deelnemers zich moesten voor inschrijven. Naast het drukke programma was er natuurlijk ook ruimte voor vrije tijd. De reis was een erg leerrijke ervaring die wij de rest van ons leven zullen meedragen.

12

- Lezing fotografie met Carl de Keyzer, Stephan Vanfleteren en Bieke Depoorter Na de hoorcolleges werd er opnieuw een leerrijke avond voorzien. We kregen de kans om een lezing bij te wonen van 3 topfotografen. Jammer genoeg was er 1 van de 3 fotografen afwezig. Namelijk Bieke Depoorter die voor een project in het buitenland zat. Zij had wel een video gemaakt waarin ze kort over haar werk en inspiratie vertelde. De andere 2 fotografen werden geïnterviewd en vertelden ons over hun leven, hun interesses en zo veel meer. Voor de lezing van start ging brachten we ook zelf een bezoek aan de tentoonstelling ‘Allez, Retour’ waarin het werk van deze drie fotografen werd tentoongesteld. Zo zagen we al min of meer wat hen intrigeert en boeit.

Carl de Keyzer

Stephan Vanfleteren

Bieke Depoorter

13

- Voorstelling A.T. De Keersmaeker/ Rosas & Ictus – Drumming De tweede hedendaagse dansvoorstelling zagen we in de Schouwburg te Kortrijk.

Deze was van opzet helemaal verschillend dan die van Lisbeth Gruwez. Zo werkte ze met 12 dansers, gebruikten ze een volledig podium waarbij de diagonaal centraal stond. Ook uitzonderlijk werd er live muziek gebracht. Voor ons was het interessant dat we twee dansvoorstellingen zagen, om zo duidelijk het verschil te kunnen zien.

- Nieuwe muziek door Rebecca Diependaele Op Katho Reno in Torhout werden wij uitgenodigd om een namiddag vol nieuwe muziek bij te wonen. Eerst kregen we een theoretisch gedeelte waar nieuwe muziek werd voorgesteld. Na de theorie was het tijd voor wat praktijk. We werden in groepen verdeeld en iedere groep kreeg een opdracht die met nieuwe muziek te maken had. Zo was er een groep die de zee moest imiteren, maar dit op een creatieve manier zonder echte instrumenten te gebruiken. Andere thema’s waren: prairie, bergen, stad en snoepjesfabriek. Na de voorstelling van de opdracht aan de andere groepen werd de namiddag kort geëvalueerd.

14

- Bezoek aan het atelier van Koen Vanmechelen Vrijdag 17 mei was de studiedag rond Koen Vanmechelen. Op die dag zijn we met de volledige groep van Kunst & Cultuur zijn atelier ‘The Open University of Diversity’ in Hasselt gaan bezoeken. Naast de groep studenten waren er ook een aantal leerkrachten mee. Docenten Linda, Marian en Ruth vergezelden ons op onze uitstap.

Toen we aankwamen aan het atelier werden al enkele eerste indrukken opgedaan.

Je kon vanbuiten af een grote kooi zien, doorzichtige eieren, rode lampen...

Iedereen was razend enthousiast om naar binnen te gaan. We werden binnen ontvangen door Renate, een medewerkster van Koen Vanmechelen. Koen kon er zelf niet bij zijn omdat hij zich in het buitenland bevond. Renate zou ons dus gaan rondleiden in het atelier en wat extra uitleg geven bij de verschillende werken.

Ze was op de hoogte van onze activiteiten en stelde ons enkele vragen bij Koen zijn werken. Eigenlijk wisten we al zeer veel. Dat kwam door onze installatie en door de lezing die Koen heeft gegeven. Toch waren er nog enkele werken en symbolen die we niet kenden. In het atelier staan ten eerste alle kippen uit zijn Cosmopolitan Chicken Project. Voor dit project had hij eerder die week de Golden Nica gewonnen, de Oscar voor de hedendaagse mediakunst. Bij de grote tafel met alle kippen had je ook een grote kooi met ‘de Adam en Eva’ van de kippen. Deze kippen blijven steeds in het atelier zitten. Als ze sterven worden ze vervangen. Ze zijn deel van zijn proces en deel van het atelier. Ze zijn het begin van alles, ze zijn de ‘oer’-kippen waaruit alle andere kippen ontstaan zijn. Ze mogen dus zeker niet ontbreken in zijn atelier.

In 1 van de grote ruimtes hing er een grote vogel aan het plafond. Het lichaam van de vogel was bedekt met veren, de hals en het hoofd zijn gemaakt uit glas. Op het hoofd van de vogel staat een hoorn. Deze hoorn is er niet zomaar op geplaatst.

De hoorn heeft een symbolische waarde. Plaats een hoorn op een dier en je hebt niet meer zomaar een kip of een vogel. Er is dan ook nog het mythische. We denken dan aan het magische van mythische dieren zoals bijvoorbeeld een eenhoorn.

Een derde reden zit hem bij het kuiken. Wanneer een kuiken uit het ei breekt, dan heeft het een hoorntje op zijn snavel. Die hoorn is er zodat het kuiken uit het ei kan breken. Dat hoorntje valt er meteen af eenmaal het kuikentje geboren is.

15

Opmerkelijk was dat we ook andere dieren zagen buiten kippen. Zo stonden er enkele opgezette lama’s, hagedissen, een kameel... De lama’s maken deel uit van een nieuw project waar nog niet veel over gezegd kon worden. Er waren verder ook heel wat ‘levende’ wezens aanwezig in zijn atelier. Zo had je heel wat andere vogelsoorten, zoals uilen, kalkoengieren en raven. Het atelier heeft een erg brede thematiek, er is enorm veel diversiteit. Dat werd bij ons nog eens extra benadrukt.

Het was een hele ervaring om alles zelf te ervaren en te kunnen zien. We hadden wel al heel wat foto’s en filmpjes gezien maar dat kan je niet vergelijken.

Het was de moeite waard om zijn atelier eens te bezoeken. Met dat bezoek begrepen we nu nog beter zijn werk. Renate gaf nog een kort besluit over zijn werken: “Zijn werk gaat eigenlijk niet om de kip. Ze zijn een metafoor om zijn volledige visie te vertellen. Koen zegt zelfs dat hij helemaal niet aan de kip denkt. Het gaat hem niet om de kip op zich, maar om de diversiteit en het verhaal er achter.”

Uitstappen bij keuzevakken Vormgeving en openbare ruimte: - Bezoek aan Rijsel

Het keuzevak vormgeving en openbare ruimte gaat eigenlijk over openbare ruimtes zoals bijvoorbeeld parken of pleinen en hoe deze zijn vorm gegeven. In het kader van dit vak mochten wij een bezoek brengen aan de stad Rijsel. We bezochten er diverse parken en plaatsen met het oog op hoe het park of de plaats is vormgegeven.

De begrippen die we in de les meekregen werden ons in de realiteit weergegeven.

Sociaal artistieke praktijken: - Bezoek aan Wit.H en Antigone

Sociaal artistieke praktijken is een vak dat ons aantoont dat niet alleen de welgestelden in onze maatschappij een meerwaarde binnen de kunst kunnen bieden, maar dat ook mensen met een beperking of mensen die het in het dagelijkse leven moeilijker hebben om de eindjes aan elkaar te knopen dit kunnen. We bezochten in dit kader Antigone en Wit.h, beiden in Kortrijk gevestigd. Antigone gaat te werk met zowel welgestelden als mensen die het moeilijker hebben in het leven en tracht met deze mensen een toneelvoorstelling te brengen. Voor de toneelspelers is dit vaak grensoverschrijdend en biedt het hen naast plezier ook het gevoel iets goeds te bieden te hebben voor de maatschappij. We spraken er met educatief medewerkster Inge Lattré over het werk dat Antigone al teweeg heeft gebracht en hoe alles in zijn werk gaat. Bij Wit.H werden we ook met enthousiasme onthaald.

Daar kregen we een uiteenzetting van de werking van de sociaal artistieke praktijk en kregen we de ruimte om vragen te stellen. Wit.H heeft als missie personen met een verstandelijke beperking die zich artistiek wensen te ontplooien, sterk uit te dagen.

16

- Bezoek aan De Figuranten

Tijdens ĂŠĂŠn van onze lessen sociaal artistieke praktijken werden we uitgenodigd bij De Figuranten. We kregen eerst een korte schets van artistiek leider Hein Mortier over wie De Figuranten zijn en wat hun doel is. Na de uitleg mochten we zelf aan de slag. De Figuranten werkt rond theater dus kregen we de opdracht zelf een kleine voorstelling samen te stellen. Daarbij kregen we 3 bestaande stukken als voorbeeld. We moesten de inhoud van de 3 stukken verwerken in onze kleine opvoering.

Dit was een niet zo evidente klus. We werden opgedeeld in groepjes en per groep kregen we een medewerker van De Figuranten toegekend. Na een uurtje brainstormen over de verhaallijn van wat we zouden brengen, gingen we over tot het spelen van ons verzonnen verhaal. We kregen een ruimte om te oefenen en na een uur werden we naar een gemeenschappelijke zaal geroepen. We brachten het stuk voor alle andere groepen en kregen opmerkingen ter verbetering van de regisseur van De Figuranten. Dit leidde soms tot hilarische taferelen. Het was een leuke, grensverleggende ervaring.

17

2

WIE ZIJN WIJ?

Naam: Allaert Voornaam: Emily Geboortedatum: 14/12/1992 Vooropleiding: Bachelor Lager Onderwijs 3 sterke punten: - Rondleiding geven - Creatieve verwerkingen opbouwen - Doorzetter 3 punten die je wou bijleren in deze bachelorproef: - Organiseren - Structureren - Vormgeving

18

Naam: Coulon Voornaam: Lisa Geboortedatum: 21/07/1992 Vooropleiding: Bachelor Lager Onderwijs 3 sterke punten: - Creativiteit - Rondleidingen - Communicatie 3 punten die je wou bijleren in deze bachelorproef: - Leiding nemen - Plannen - Zelfzeker zijn Naam: Debruyne Voornaam: Tha誰sa Geboortedatum: 28/06/1990 Vooropleiding: Bachelor Kleuter Onderwijs 3 sterke punten: - Creativiteit - Flexibiliteit - Doorzettingsvermogen 3 puten die je wou bijleren in deze bachelorproef: - Assertiviteit - Geloven in mijn kunnen - Optimistischer zijn Naam: Muys Voornaam: Jochen Geboortedatum: 17/08/1990 Vooropleiding: Bachelor Sociaal Werk 3 sterke punten: - Veelzijdigheid - Theoretisch goed onderlegd - Mensen rondleiden 3 punten die je wou bijleren in deze bachelorproef: - Organiseren - Communiceren - Delegeren

19

Naam: Vercamer Voornaam: Josefien Geboortedatum: 07/06/1991 Vooropleiding: Bachelor Interieur Vormgeving 3 sterke punten: - Vormgeving - Verantwoordelijkheid - Punctueel 3 punten die je wou bijleren in deze bachelorproef: - Voldoende luisteren naar andere - Rondleiden met een correcte verwoording - Spreken tot een grote groep Naam: Vercruysse Voornaam: ChloĂŠ Geboortedatum: 01/08/1991 Vooropleiding: Bachelor Eventmanagement 3 sterke punten: - Positivisme - Werkersmentaliteit/ondernemen - Organisatievermogen.

3 punten die je wou bijleren in deze bachelorproef: - Creativiteit - Computervaardigheden (bv. Photoshop) - Temperament temperen (m.a.w minder rap nerveus worden / opvliegend zijn) Naam: VerthĂŠ Voornaam: Cassy Geboortedatum: 27/08/1992 Vooropleiding: Bachelor Kleuter Onderwijs 3 sterke punten: - Omgaan met mensen en verschillende doelgroepen - Creatief en expressief - Flexibel - Geduldig 3 punten die je wou bijleren in deze bachelorproef: - Publiceren (computerwerk), - Organiseren en coordineren , - Zelfzeker spreken voor een grote groep

20

3

BACHELORPROEF

De bachelorproef, die op 9 studiepunten staat, is een belangrijk onderdeel van de opleiding. Er worden twee groepen gevormd die de opdracht krijgen om een project uit te werken rond een bepaalde thematiek. Afhankelijk van de grootte van de groep, wordt er beslist welke projecten er opgebouwd zullen worden. Dit jaar waren er voor het eerst 2 projecten: de tentoonstelling Vrouwenkuren en de installatie rond identiteit en diversiteit. In beide bachelorproeven worden er bepaalde zaken verwacht. Een belangrijke term binnen het project is multidisciplinariteit. Dat wil zeggen dat alle studenten uitgedaagd worden om even buiten de grenzen van de eigen opleiding te kijken en zich volledig te laten onderdompelen in de veelzijdigheid van de bachelorproef en de richting Kunst & Cultuur.

3.1

KEUZE VAN DE BACHELORPROEF

Bij de start van de opleiding moesten we allemaal een bachelorproef kiezen.

De verantwoording van de keuze werd gemaild naar onze docent Linda Lacombe.

Op basis van die verantwoording en de voorafgaande opleiding ging zij dan 2 evenwichtige groepen vormen. De verantwoording was van iedereen anders, maar de kern was gelijklopend.

We hebben deze bachelorproef gekozen voor een aantal redenen. Een eerste reden is de thematiek die zeer actueel is. Identiteit en diversiteit zijn 2 begrippen waar we dagelijks mee in aanraking komen, zonder het soms zelf te beseffen. Iedereen kende de begrippen wel, maar de kennis was niet diep en breed genoeg. Het leek ons dus enorm interessant om de 2 begrippen volledig te gaan uitdiepen, om zo op verschillende actuele punten terecht te komen. Een tweede reden is de opbouw van de installatie. We kregen Koen Vanmechelen als vertrekpunt. Bij hem zijn we dus moeten starten. Verder hadden we niets. We kregen de mogelijkheid om een installatie te maken die echt van ONS is. Onze ideeÍn, onze foto’s, visies, enz. We kregen de kans om zeer creatief te zijn. Een derde en laatste reden is de kunstenaar Koen Vanmechelen. Zoals ik al zei was hij het vertrekpunt van onze installatie. We hebben ons verdiept in zijn visies en werken. Uiteindelijk kregen we de kans om hem te ontmoeten en zelfs rond te leiden in onze installatie. Verder boeide het ons ook om de rede achter een kunstwerk of een kunstenaar te leren kennen. In ons geval dan de rede van Koen Vanmechelen zijn werken.

21

3.2

OPDRACHT VAN DE BACHELORPROEF: IDENTITEIT EN DIVERSITEIT VERSUS VROUWENKUREN

Bij de groep Vrouwenkuren was de inhoud van de bachelorproef wat verschillend met die van ons. De studenten die in de groep van ‘Vrouwenkuren’ zaten hebben de opbouw van een tentoonstelling georganiseerd. Van het concept tot de organisatie en de uitvoering. Op deze manier moesten ze diverse doelgroepen proberen te bereiken, het thema doorgronden en zich verdiepen in de deelnemende kunstenaars. Voor de tentoonstelling moest er een gidsenbundel gemaakt worden, de opening moest georganiseerd worden, gadgets werden aangemaakt, enz. Naast de grote opening van de tentoonstelling moesten ze ook een lezing organiseren met twee kunstenaars. De tentoonstelling liep van 1 maart tot en met 26 april. Op iedere woensdag en vrijdag hadden de studenten permanentie in de tentoonstelling. De doelgroep voor deze tentoonstelling was zeer breed. Lager en middelbaar onderwijs, hogeschool en universiteit, vrijetijdsgroepen, hulpverleningsorganisaties, en nog veel meer. Tot slot hebben deze studenten ook een activiteit georganiseerd in en rond de tentoonstelling. De activiteit ‘Ladies @ the museum’ was, net zoals de opening, een groot succes.

Bij de bachelorproef rond identiteit en diversiteit verliep het helemaal anders. De studenten bij ‘Vrouwenkuren’ hebben gewerkt rond de kunstwerken die ze kregen van het museum Dr. Guislain. Aan de hand van die werken hebben ze een gidsenbundel opgemaakt om rondleidingen te geven. Ze hebben dan ook een lange tijd groepen mogen ontvangen om rond te leiden. De installatie rond identiteit en diversiteit werd gestart vanaf nul. We zijn gestart bij Koen Vanmechelen.

22

Het concept bij onze bachelorproef was om identiteit en diversiteit weer te geven vanuit diverse disciplines en invalshoeken. Dat moesten we doen aan de hand van een eigen beeldtaal. We zijn gestart vanuit de kunstenaar Koen Vanmechelen.

We hebben kennis gemaakt met zijn werk en we zijn informatie gaan opzoeken over hem en zijn werken. Een tweede stap was het bloembladmotief als methodiek gaan gebruiken. We bekeken met welke invalshoeken we het werk van Koen Vanmechelen konden bespreken. Met andere woorden welke thema’s komen er allemaal aan bod in zijn werken. Op deze manier kregen we heel wat nieuwe invalshoeken waar we ons dan in verdiepten. Met al deze nieuwe informatie hebben we dan een muurinstallatie opgebouwd. Om de thematiek te laten spreken hebben we gekozen voor zeer krachtige foto’s en enkele sterke kernwoorden. De foto’s en kernwoorden werden zeer nauwkeurig geselecteerd. Eenmaal de installatie opgebouwd was moesten wij ook een lezing organiseren. Koen Vanmechelen kwam een lezing geven rond zijn werken en bezocht daarna ook onze installatie.

Die dag (27 maart) was meteen ook de grote opening. De installatie kon bezocht worden van 27 maart tot 3 mei. Na het opbouwen van een volledige installatie moesten er ook rondleidingen gegeven worden. Wij stonden ook in voor het organiseren van een studiedag rond Koen Vanmechelen.

Op 17 mei bezochten we zijn atelier in Hasselt. Deze studiedag was voor de volledige groep van Kunst & Cultuur.

23

3.2.1 Opdrachtgever: expertisecentrum Kunst&Cultuur Het expertisecentrum Kunst & Cultuur is een onderzoeksgroep die werkt aan lezingen, workshops, onderzoek, studiedagen, tentoonstelling en zo veel meer.

Kunst en maatschappij staan er centraal. De rode draad is het leggen en creëren van verbanden tussen kunst en maatschappij. Het expertisecentrum voorziet de nodige begeleiding, ondersteuning, vorming, informatie en documentatie over onderwerpen en vraagstelling hieromtrent. Er is een gevarieerd aanbod waarbij het accent kan liggen op: de hedendaagse beeldende kunsten, nieuwe media, interculturaliteit, geschiedenis en erfgoed, (cinefiele) film, kunst en wetenschap, kunst en event, kunst en psychologie/psychiatrie, kunst en filosofie, kunst en zorgwereld, outsiderskunst, kunst en ruimtelijke vormgeving, kunst en economie… Dankzij het expertisecentrum kregen wij, met de beide bachelorproeven, unieke kansen aangeboden.

Zoals eerder werd vermeld konden de studenten kiezen uit twee bachelorproeven.

In de ene bachelorproef werd het mogelijk gemaakt om een tentoonstelling uit te werken. Ze werkten hierbij nauw samen met het Museum Dr. Guislain.

De samenwerking met dit museum is mogelijk gemaakt door het expertisecentrum.

De studenten die de bachelorproef rond identiteit en diversiteit uitwerkten kregen de kans om lezingen te organiseren met enkele bekende hedendaagse kunstenaars.

Zo kregen we Yves Velter, Johan Clarysse en Koen Vanmechelen over de vloer. Daarnaast werd het ook mogelijk gemaakt om onze eigen installatie uit te werken en tentoon te stellen voor groter publiek. Dit in de HUB_01, de originele ontmoetings- en onderzoeksruimte van het expertisecentrum Kunst & Cultuur.

Naast de tentoonstelling, lezingen, de opbouw en verwerking van de installatie, werd er ook een deelname aan ‘Week van het ontwerp’ ingeleverd. Dit met het werk van studenten, waaronder de beide groepen binnen Kunst & Cultuur.

Andere punten die tot de projecten en realisaties behoren van het expertisecentrum zijn: de deelname aan het Kunstenoverleg Kortrijk, de lopende samenwerking in het kader van De Lezingen waaronder Vormingplus e.a, doorlopend publicaties omtrent nieuwe media, geschiedenis, hedendaagse kunstenaars, tentoonstellingen, onderzoek in de kunsten en tot slot het permanent kunst- en tentoonstellingsbeleid op KATHO, gekoppeld aan een kunstuitgave en rondleiding.

Wij kregen zowel de opdracht vanuit het centrum en tegelijk de unieke kans om deze bachelorproeven tot een goed eind te brengen en zo de opgedane ervaringen voor de rest van ons leven meedragen.

24

3.2.2 HUB_01 De HUB_01 is een mobiele, gepersonaliseerde en betaalbare studenten-woonterminal.

Het is een kot dat bestaat uit een centrale hub waar flexibele, mobiele units naargelang de behoeften en de wensen van de studenten kunnen aan gelinkt worden. De focus ligt op mobiel leven en leren. De kernwoorden zijn mobiliteit, customization, sociale integratie, compact wonen en personaliseren.

Er is een groene unit, een passieve unit, een streetlife unit en drie compacte units die door een centrale terminal waar studenten samen komen en elkaar ontmoeten verbonden zijn. Het centrale gedeelte zelf is ook verplaatsbaar.

Het bestaat uit zes delen die gelinkt zijn met de bedoeling een centrale en transparante ruimte te creĂŤren

Voor onze installatie mochten we van KATHO gebruik maken van dit gebouw. Wat de installatie een frisse en eigentijdse look gaf.

De centrale hub diende als tentoonstellingsruimte, deze ruimte was volledig in glas en dus zorgden we ervoor dat de foto’s dubbelzijdig werden afgedrukt. Zo konden mensen de installatie ook al deels van buitenaf zien.

In het begin hadden we nog geen water en elektriciteit. Maar deze problemen werden gelukkig opgelost tegen de dag van de opening van de installatie.

Tijdens de periode dat de installatie open was voor publiek kampten we wel af en toe met volgende problemen:

25

- Warmte van de zon zorgde voor het loskomen van de lijm van de stickers waardoor de foto’s van de ramen vielen.

- Onvindbaar, HUB_01 stond verstopt achter gebouw van de IPSOC. Wat goede bewegwijzering heel belangrijk maakte.

De locatie gaf ons dus een dubbel gevoel. Langs de ene kant is het een prachtig gebouw om zoiets dergelijks in te organiseren, langs de andere kant waren er ook heel wat kleine probleempjes die we in een andere ruimte misschien niet hadden gehad.

Wel is het een interessant gebouw voor toevallige passanten. Die komen dan binnen omdat ze dit speciale huis eens willen bezien en pikken onbewust ook het bekijken van een installatie mee.

3.2.3 THEMATIEK (IDENTITEIT EN DIVERSITEIT) De thematiek rond identiteit en diversiteit is niet zo simpel als we allemaal gedacht hadden. Beide termen zijn erg breed en moeilijk te omvatten. Daarom kregen wij de opdracht om eerst ons startpunt, de kunstenaar Koen Vanmechelen, te onderzoeken. Welke projecten heeft hij, welke thematiek zit er achter, welke interessante punten rond identiteit en diversiteit raakt hij aan, enz. Eenmaal we begrepen wat identiteit voor hem betekent en hoe hij dat in zijn werken toont, gingen we zelf op zoek naar identiteit en diversiteit. Eerst en vooral zijn we definities gaan opzoeken. Wat betekenen deze termen eigenlijk? Aan de hand van die definities zijn we verder gaan graven. Omdat we een installatie moesten maken met een krachtige beeldtaal zijn we onze woorden gaan omzetten in beelden. De woorden die we gevonden hadden, hebben we dan in ons abecedarium geplaatst.

Daaruit kan je afleiden dat onze installatie, net zoals ons onderwerp, erg breed is.

We konden nog veel breder gegaan zijn, er zijn enorm veel mogelijkheden die we aan bod konden laten komen. Toch hebben we enkel de sterkste beelden gekozen.

Waarom we net voor die aspecten kozen, verantwoorden we in onze installatie.

We zijn ook gaan zoeken in onszelf om deze complexe thematiek voor te stellen aan de bezoekers. Wat betekenen die termen voor ons? Wat is mijn identiteit, wat is de identiteit van mijn medestudent, enz. Hetzelfde deden we met diversiteit. Op deze manier kregen we twee invloeden. We hadden aan de ene kant de definities en de verschillende actuele gebeurtenissen en aan de andere kant onze eigen gevoelens, meningen, visies, enz. Door deze twee invloeden samen te plaatsen kregen we een zeer rijk aanbod om onze thematiek nog duidelijker naar voor te brengen voor de bezoekers.

26

3.2.4 KUNSTENAAR KOEN VANMECHELEN Koen Vanmechelen (1965) is een Belgisch hedendaags, conceptueel kunstenaar. Hij is bekend van zijn Cosmopolitan Chicken Project, Cosmogolem en The Walking Egg. Koen Vanmechelen groeide op in een zeer creatief milieu. Zijn vader was een kunstenaar en zijn moeder werkte als modeontwerpster. Het was in zijn jeugd dat zijn fascinatie voor kippen startte. Op jonge leeftijd was hij al geboeid door kippen. Hij had zelfs een broedmachine staan op zijn kamer. Tegenwoordig is Koen Vanmechelen nog steeds geboeid door de kippen. Men spreekt ook wel van de ‘kippenkunstenaar’.

Vanmechelen is een kunstenaar die zich niet beperkt tot 1 medium. Hij mixt de verschillende mediums door elkaar en verkrijgt op deze manier een zeer rijke collectie. Van schilderijen en tekeningen tot fotografie en films, glaswerk en zelfs houten beeldhouwwerken. De rode draad binnen zijn werken zijn de steeds terugkerende kippen en het ei. Beide zijn over de jaren heen een symbool geworden om een verbinding te maken tussen filosofische, politieke, wetenschappelijke en ethische kwesties. Het is dan ook niet vreemd dat wetenschap een belangrijke rol speelt in zijn werken. Zo werkt hij samen met verschillende wetenschappers binnen verschillende disciplines. Koen Vanmechelen wordt door zijn werken ook vaak gevraagd voor lezingen, debatten en gesprekken. Ook door ons werd hij uitgenodigd voor een lezing.

27

3.2.5 DOELSTELLING, MISSIE EN VISIE Onze missie was om een installatie op te bouwen met krachtige woorden en foto’s die onze bezoekers aan het denken zouden zetten. We wilden een ‘wow-effect’ bij zowel docenten als studenten. Het moest een installatie worden die anders is dan vele installaties, iets vernieuwend maar toch herkenbaar, iets dat je prikkelt als bezoeker, waar je uren in kan rondkijken! De installatie moest een venster worden waarin we de visies van 7 studenten in konden zien. Om te slagen in onze missie hebben wij een duidelijke doelstelling vooropgesteld.

De doelstelling was om een indrukwekkende installatie te maken waarbij de bezoekers stof kregen om over na te denken. Dat is zeer gemakkelijk gezegd, maar is niet eenvoudig om te verwezenlijken. Wat onze precieze doelstelling nu was zal ik uitleggen aan de hand van de SMART-doelen. SMART staat voor specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden.

Specifiek: Met onze bachelorproef willen we een installatie opbouwen rond de thematiek identiteit en diversiteit. Deze installatie mogen wij opbouwen in de HUB_01. De ruimte omvat veel ramen, we zullen dus een muurinstallatie opbouwen met foto’s die dubbelzijdig gedrukt zijn. Op deze manier kan je alles ook van buiten af bekijken.

We willen dat de mensen onze installatie bezoeken en versteld staan van de veelzijdigheid van de termen ‘identiteit en diversiteit’. De bezoekers moeten naar huis gaan met stof om over na te denken. We willen hen aan het denken zetten en vooral hun kennis en inzichten verbreden.

Meetbaar: De installatie staat naast het gebouw IPSOC. Wanneer de installatie af is zullen we heel wat foto’s zien hangen. Ze vormen een soort eye-catcher. De mensen moeten aangetrokken worden naar het vreemde gebouw met alle foto’s. De installatie moet klaar zijn tegen 27 maart. Dan is de grote opening met de lezing van Koen Vanmechelen. Ons doel was om de mensen aan het denken te zetten. Het idee was dat ze extra stof mee kregen naar huis om na te denken over onze thematiek. We hebben heel wat bezoekers gehad, maar we hebben nooit echt nagevraagd of ze werkelijk bezig geweest zijn met onze thematiek. We hebben enkele reacties gekregen, maar niet van iedereen. We kunnen dus niet ‘meten’ of we geslaagd zijn in ons doel.

Acceptabel: Iedereen had hetzelfde doel voor ogen. Ons doel hebben we gebaseerd op dat van de docenten en onze eigen verlangens. Onze docenten verwachtten dat we een muurinstallatie gingen opbouwen met een krachtige beeldtaal. Wij wilden vooral creatief te werk gaan en zelf foto’s kiezen vanuit onze eigen interesses. Iedereen had verschillende taken en verwachtingen. Samen hebben we de doelstelling opgesteld en ze uitgevoerd.

28

Realistisch: We hebben samen het doel opgesteld voor deze installatie. In het begin hadden we zeer grootse ideeën en gingen we allerlei zaken maken. Heel wat van die ideeën waren niet haalbaar en realistisch. We hebben ook volgende uitspraak geleerd van onze docenten “Less is more!”. We hebben onze doelstelling dan aangepast naar een haalbaarder en concreter iets. Het bewijs daarvan is onze installatie!

Tijdsgebonden: Op 30 januari zijn we gestart met de bachelorproef. Iedere woensdag en vrijdag kregen we tijd om aan onze installatie te werken. De installatie moest klaar zijn tegen maandag 25 maart. Toen werd een try-out gegeven aan de medestudenten.

Op 27 maart was de grote opening met de lezing van Koen Vanmechelen. Vanaf die dag werden er ook rondleiding gegeven. Op iedere woensdag en vrijdag was er dan ook permanentie. Rondleidingen werden gegeven tot 3 mei. Na 3 mei hebben we de installatie afgebroken.

3.2.6 DOELPUBLIEK Het doelpubliek van onze installatie is net zoals identiteit en diversiteit erg breed.

Omdat onze thematiek net zo breed is, is ze ook toegankelijk voor een zeer groot publiek. We hebben ons niet echt toegespitst op een bepaald publiek. Hoe groter de diversiteit in en tussen de groepen, hoe beter. Even een opsomming van de verschillende groepen die we op bezoek gekregen hebben. De rondleidingen gingen van start op 26 maart toen Koen Vanmechelen zijn lezing kwam geven.

Dierenzorg HIVB Roeselare: Op woensdag 27 maart zijn 60 studenten van dierenzorg onze installatie en de tentoonstelling van ‘Vrouwenkuren’ komen bezoeken. Ze hebben een korte rondleiding gekregen om daarna de lezing van Koen Vanmechelen bij te wonen.

Studenten ISAT-week: Op woensdag 27 maart zijn ook 80 studenten van de ISATweek (week rond diversiteit) onze installatie komen bekijken. Eerst hebben de studenten de lezing van Koen Vanmechelen bijgewoond. Na de lezing hadden ze de mogelijkheid om onze installatie in HUB_01 te bekijken. Wie wou kon ook nog een korte rondleiding krijgen. Contactpersoon Hans Vermeersch.

Koen Vanmechelen: het was een hele eer voor ons om Koen Vanmechelen rond te leiden. Na zijn lezing kwam hij onze installatie bezoeken. Hij was tevreden en zelfs verrast van bepaalde thema’s die we in onze installatie geplaatst hadden.

29

Studenten Sociaal werk IPSOC: alle eerstejaars studenten (80) van de richting sociaal werk zijn onze installatie komen bezoeken. Ze wilden geen verwerking maar we hebben ze toch actief laten deelnemen tijdens onze rondleiding. De studenten kwamen telkens in groepjes van ongeveer 30 studenten. Dat was op 16, 17 en 19 april. Contactpersoon Benedict Wydooghe.

Internationale studenten SPACE: Op woensdag 17 april kwamen deze studenten langs in onze isntallatie. Deze tien studenten wilden wel een verwerking. Eerst moesten de studenten een foto kiezen die bij hun identiteit past. Deze groep was namelijk het perfecte voorbeeld van een diverse groep. Allemaal mensen uit verschillende landen die een groep vormen. Na de rondleiding werden nog enkele kennismakingsspelletjes gespeeld om hun diversiteit te benadrukken, maar ook hun gelijkenissen. Contactpersoon Bart Vanhoenacker.

Lerarenopleiding RENO Torhout: Op maandag 22 april hebben we een rondleiding gegeven aan 60 studenten van de opleiding lager onderwijs KATHO RENO. Alle studenten hebben een verwerking gekregen. Er waren 3 mogelijkheden waaruit de studenten mochten kiezen. Wij werden dan een week later ook uitgenodigd op hun campus voor een workshop. Contactpersoon Sigrid Tanghe.

Studenten ontwikkelingspsychologie KATHO Kortrijk: Rondleiding aan 18 studenten op dinsdag 25 april. Contactpersoon Dominique Maes Studenten Hantal Eventmanagement: Bezoek op 26 april. De nadruk werd bij deze 50 studenten gelegd op het bespreken van de verdeling van affiches, de kostprijs, de locatie, enz. We hebben een beetje onze rondleiding aangepast naar hun studies. Verwerking was er niet, we zijn dieper ingegaan op bepaalde punten. Contactpersonen Ingrid Frenier – Bart Derolez

Studenten Hantal 2MKA: Bezoek op 25 april. Ook bij deze 15 studenten werd de nadruk gelegd op interessante zaken bij hun studies. Deze rondleiding was hetzelfde als die van eventmanagement. Contactpersoon Ingrid Frenier Werkgroep Diversiteit KATHO: Op vrijdag 26 april werd een grote rondleiding gegeven aan de werkgroep diversiteit waarbij Linda ook aanwezig was. Er werden linken gelegd met hun diversiteitsplan en er werden tips meegegeven voor meer diversiteit op KATHO.

Roland Gunst: Normaal kwam hij samen met de werkgroep diversiteit maar wegens omstandigheden kon hij er helaas niet bij zijn. Een week later gaven we een rondleiding aan hem alleen (op 3 mei). Hij was zeer onder de indruk. Delen van zijn documentaire werden gebruikt in onze installatie.

30

Verder zijn er nog een aantal individuele bezoekers gekomen. Dat waren dan familie en vrienden van de studenten. Aan hen werd er een rondleiding gegeven en eventueel ook een kleine verwerking. Zoals je zelf kan zien is er al een enorme diversiteit tussen de groepen op zich. Dat was dan ook onze bedoeling. Binnen de groepen had je dan ook nog eens diversiteit. De studenten zijn allemaal verschillend, hebben een verschillende vooropleiding, verschillende interesses, enz. Diversiteit was zeker aanwezig tijdens de bezoeken van verschillende groepen.

3.3 LEZING (INHOUDELIJK + PUBLICITEIT) Op woensdag 27 maart 2013 hadden wij het grote genoegen om kunstenaar Koen Vanmechelen te mogen verwelkomen op IPSOC. De dag werd ingedeeld in twee lezingen van de kunstenaar en een gesloten gesprek samen met Koen en de groep identiteit en diversiteit. Voor het gesprek werd een rondleiding gegeven in de installatie rond de kunstenaar in de HUB_01. Daarna volgde een nabespreking met de studenten. Verder is een verslag van de lezing te vinden en onze aanpak naar publiciteit toe.

Lezing Koen Vanmechelen

Dat Koen Vanmechelen de kippenkunstenaar is wordt al snel duidelijk. Studenten of bezoekers die hem niet kennen, maken meteen kennis met zijn grote passie: kippen. Hij start zijn lezing met het begin van alles. De kip dus. Op de wereld zijn er 7 miljard mensen en zijn er ruim 7 kippen voor elke mens. De kip is het meest zuiver gekweekte ras op de wereld. De eerste kip werd ontdekt in het Himalaya gebergte zo een 7500 jaar geleden. Het was de kip die de eerste stap zette naar de woonwereld van de mens, niet andersom wat vaak beweerd wordt. De kip was toen en is nu nog steeds een dier met heel veel verschillende functies. Een kip heeft een signaalfunctie. Het vertelt de mens wanneer er onraad aankomt of wanneer het dag of nacht is.

Dat is een functie die in die tijd van groot belang was. De mens is deze kip dan gaan MANIPULEREN & MUTEREN. De kip werd gemanipuleerd tot wat de mens graag zou willen. De mens gaat zich als het ware gaan spiegelen met de kip. Voorbeelden van zo’n manipulatie zijn de Poulet de Bresse met zijn rode kam, witte veren en blauwe poten. Die kip staat symbool voor de vlag van Frankrijk. Een ander voorbeeld is de zijden kip uit China, waar hun hoofdproduct vroeger zijde was.

Nadat Koen Vanmechelen wat meer verteld had over de kip in het algemeen, ging hij over op zijn projecten. Hij lichtte alle projecten toe met beeldmateriaal en extra uitleg.

31

Cosmopolitan Chicken Project Het Cosmopolitan Chicken Project is een werk van Koen waarin hij kippen met elkaar gaat kruisen. Hij is begonnen met de Mechelse koekoek (België) en de Poulet de Bresse (Frankrijk). Hij heeft deze rassen gekruist in Watou, op de grens met België en Frankrijk. Hij bracht 2 identiteiten samen en verkreeg 1 nieuwe identiteit. Met deze kruising is hij dan de wereld gaan rondreizen. Hij is naar Nederland, Duitsland, Afrika, Thaïland, Mexico... geweest. Daar gaat hij zijn “nieuwe” kip gaan kruisen met een ras afkomstig uit één van deze landen. De uitkomst van deze kruising wordt dan opnieuw gekruist met een andere kip uit een ander land. In Engeland kwam Koen Vanmechelen voor het probleem te staan dat de Red Capkip onvruchtbaar was geworden. Daardoor is hij op zoek moeten gaan naar een boer die nog een zuivere Red Cap had. Door deze dan te gaan kruisen met zijn kip is de Red Cap opnieuw vruchtbaar geworden.

Koen Vanmechelen bevindt zich eigenlijk op het snijvlak tussen KUNST & WETENSCHAP. Bij het kruisen van de kippen zijn in de latere generaties de kleuren van vorige generaties zichtbaar geworden. Hij wilde daar het fijne van afweten en zo is eigenlijk de interesse gekomen bij Koen Vanmechelen om de kip vanbinnen te gaan onderzoeken. Hij is doorsnedes en scans gaan maken van overleden kippen. Hierdoor kon hij virtuele kruisingen gaan maken. Met de 3D beelden gaat hij de kruising op voorhand al maken. Vervolgens overgiet hij deze 3D beelden met 24 karaat goud.

Zo lijken ze op een toekomstige archeologische vorm.

Koen Vanmechelen heeft over de hele wereld 8 verschillende plaatsen waar hij zijn verschillende rassen kruist. Dit om zeker te zijn dat al zijn werk behouden blijft. Bijvoorbeeld als er kippenpest uitbreekt, dan gaat niet al het werk verloren. Zo worden ook van alle kippen bloedstalen bewaard. Hij heeft in totaal 2000 kippen in zijn bezit.

32

OpUnDi (Open University of Diversity) De Open University of Diversity is het atelier van Koen Vanmechelen. Daar kan je al zijn werken bewonderen. The Walking Egg, the Cosmopolitan Chicken Project en de Cosmogolem zijn daar enkele voorbeelden van.

Walking Egg The Walking Egg is een project rond fertiliteit. Vruchtbaarheid is een zeer belangrijk iets. Het grootste verlangen van een mens is om een kind te kunnen krijgen. In bepaalde culturen is dat meer of een verlangen, het is noodzakelijk om bij de groep of samenleving te horen. Over heel de wereld is de vruchtbaarheid gedaald. Dit is een groot probleem voor vrouwen uit landen waar onvruchtbaarheid een groot taboe is. Ze worden door hun samenleving waarin ze leven sociaal geïsoleerd. Ze zijn niets meer waard in de ogen van de ander omdat ze hun naam niet verder kunnen overdragen. Ze zijn nog minder waard dan een hond, bij wijze van spreken. Met The Walking Egg project probeert Koen Vanmechelen bij te dragen aan die fertiliteitsproblematiek.

Koen Vanmechelen maakt voor de Biënnale van Venetië een glazen ei met ijzeren poten onder om over de wereld te kunnen rondwandelen.

33

Cosmopolitan Chicken Project: Genetic Research Koen Vanmechelen had tussen zijn kippen een haan gevonden die uitgesloten werd door de andere. De oorzaak bleek het ontbreken van ĂŠĂŠn spoor. Om de haan van zijn sociale ondergang en dood te redden liet hij een prothese plaatsen bij de haan. Hij liet de sporen bekleden met goud. Hij heeft het dier zijn sociale context/ status terug gegeven. Hierdoor kreeg hij een klacht van Gaia. Bij de verdediging in de rechtbank bleek dat hij, volgens de wet, blijkbaar geen protheses mag plaatsen bij een haan.

Wel mochten, volgens de wet, de poten worden afgesneden, de vleugels afgeknipt,...

Hierop heeft Koen Vanmechelen duidelijk gemaakt dat hij de haan helemaal niet verminkt heeft en vroeg zich af wat er in godsnaam nog als normaal werd bekeken.

Hij stelde nadien ook de vraag aan Gaia of deze kwestie kon bevochten worden en dat het tijd was dat zij nu eens hun werk deden.

Cosmogolem De Cosmogolem is een grote houten reus die gebouwd werd door Koen Vanmechelen in samenwerking met zuster Jean Devos en Peter Adriaenssens. Het is een sociaal artistiek project dat staat voor HOOP en EVOLUTIE voor kinderen over de hele wereld.

Over heel de wereld bestaan er momenteel 30 beelden, waaraan ongeveer 10 000 kinderen aan hebben meegewerkt. De bedoeling is dat er nog beelden bijkomen. De verschillende landen krijgen de onderdelen los van elkaar. Ze kunnen zelf het beeld in elkaar steken en kunnen het beeld versieren naar hun wensen. Nadien kunnen kinderen er boodschappen of gedachten gaan instoppen. De Golem is bovenaan open dus daar kunnen alle gedachten worden ingestopt. De diversiteit in dit project is te vinden in de inhoud die per locatie verschilt.

34

3.4

INSTALLATIE

35

In dit deeltje vindt u alles terug over de inhoud, opbouw en onderdelen van de installatie.

3.4.1 Theoretisch onderzoek

Het grootste onderscheid met de andere bachelorproef binnen Kunst & Cultuur ligt in het verzamelen van het inhoudelijk materiaal. Bij de tentoonstelling “Vrouwenkuren” lag de inhoud reeds vast. De werken werden geselecteerd door het Museum Dr. Guislain. Voor de installatie rond identiteit en diversiteit zijn wij zelf op zoek gegaan naar materiaal, en daar is een heel onderzoek van de thematiek aan voorafgegaan.

“Identiteit” en “diversiteit” lijken eenvoudige begrippen maar behelzen ongelofelijk veel facetten. We hebben gemerkt dat we eindeloos associaties konden maken en dat het ook helemaal niet eenvoudig is om die in beeld te brengen.

Maar voor we de thematiek in beeld kunnen brengen hebben we die eerst mooi moeten aflijnen.

3.4.1.1 Definities rond identiteit en diversiteit

Josefien heeft het startschot gegeven voor de research door bij het introduceren van het procesboek reeds de definities van de begrippen te noteren volgens Van Dale.

De definities luidden als volgt: “Diversiteit betekent verscheidenheid. Diversiteit kan plaatsvinden binnen een samenleving, in de vorm van verschillende etnische groeperingen, maar ook in de natuur.”

“Identiteit is de eenheid van wezen, volkomen overeenstemming en persoonsgelijkheid. Het beeld dat iemand van zichzelf heeft wordt zelfbeeld of zelfconcept genoemd.

Er zijn verschillende soorten van het begrip identiteit te onderscheiden, zoals persoonlijke, genetische, sociale, culturele en nationale identiteit.”

Uit de definitie konden we de immense breedheid van de thema’s al wat inschatten.

Zo zijn we dus in eerste instantie elk afzonderlijk informatie gaan opzoeken rond 1 bepaald facet. De thema’s werden als volgt verdeeld: Culturele identiteit Emily Online - identiteit Lisa Sociaal-economische identiteit Jochen Genetische identiteit Thaïsa Pan-Europese identiteit Josefien Nationale identiteit Cassy Open universiteit voor diversiteit Chloé

36

Tijdens de daaropvolgende vergadering hebben we elk ons eigen thema voorgesteld aan de groep. De afbakening van het onderwerp was belangrijk als aanvang om niet te verdrinken in de uitgestrektheid van het thema en tegelijk ook om onze eigen kijk op de thematiek te verruimen. Dat liet ons (en dus ook de bezoekers) toe om het thema eens vanuit een ander perspectief te benaderen, en laat dat nu net de doelstelling van onze installatie zijn.

3.4.1.2 Verschillende facetten van identiteit

Het concept “identiteit” hebben we dus ontleed in verschillende facetten. Die opdeling vormde de basis voor de verschillende fotogroepen in de installatie.

Die facetten kunnen we onderscheiden door de vraag te stellen wat onze identiteit precies allemaal vormgeeft.

Zo is er de genetische identiteit. Iedereen wordt geboren met een uniek DNAprofiel die in grote mate het uiterlijk en het karakter bepaalt. Het uiterlijk en karakter is dan weer op zijn beurt zeer bepalend voor de identiteit. Genetisch bepaalde kenmerken zijn over het algemeen onveranderlijk, hoewel we in onze rondleidingen ook aantonen dat ook hier manipulatie mogelijk is. Uiterlijke kenmerken kunnen we immers aanpassen met behulp van plastische chirurgie.

Karaktertrekken en persoonlijkheidskenmerken zijn dan weer moeilijker te beïnvloeden. Daarnaast speelt ook de omgeving een belangrijke rol. De opvoeding door zowel ouders, familie of “significant others” zoals de schooljuf zijn in veel gevallen doorslaggevend voor het normen- en waardenkader dat men ontwikkeld.

Later zullen andere sociale netwerken de identiteit vormgeven, zoals de sportvereniging, klasgenoten, de chiro-leider,…

We vonden het zeer belangrijk om al deze facetten van identiteit mee te geven aan de bezoekers, en ze erop te wijzen dat ieders identiteit uit verschillende lagen bestaat. We maken ook een onderscheid tussen de lagen die we tonen aan de buitenwereld, en de lagen die we voor onszelf of dichte familie en vrienden houden.

3.4.1.3 Documentaires

Om nog wat dieper in te gaan op identiteit, en dan vooral met betrekking tot identiteitscrises, hebben we ook twee documentaires bekeken. Één van die documentaires was de eerste aflevering uit de docu-reeks “Te Gek!?”. In die aflevering kwamen een aantal persoonlijkheidsstoornissen aan bod vanuit persoonlijke getuigenissen. Die werden verder belicht door autoriteiten in het vakgebied van de psychologie zoals Paul Verhaeghe en Dirk De Wachter. Een eerste getuigenis handelde over een vrouw van middelbare leeftijd die bijna twee jaar werk onbekwaam was door een serieuze burn-out; een fenomeen dat het laatste decennium meer en meer mensen treft. Daarnaast kregen we ook nog getuigenissen te zien van een vrouw met Borderline en een jonge man die een game-verslaving overwonnen heeft.

37

De psychologen die in de documentaire aan het woord kwamen legden telkens de link tussen deze persoonlijkheidsproblemen en de toenemende mate van individualisering en flexibilisering in onze westerse maatschappij.

Via Linda leerden we ook de documentaire kennen over Roland Gunst, getiteld “Colour Bar”. Roland Gunst werkt in de multimediacel van IPSOC en heeft een documentaire gemaakt over zijn zoektocht naar zijn identiteit. Zijn vader is Belg, zijn moeder Congolese. Op 12-jarige leeftijd is hij in België komen wonen. Terwijl hij in Congo altijd werd gezien als “een blanke” werd hij in België plots gezien als “een zwarte”. Omdat hij aanvaard wilde worden heeft hij nu het gevoel dat hij helemaal geassimileerd is, en daarop heeft hij besloten om in Congo op zoek te gaan naar zijn Afrikaanse identiteit.

“Colour Bar” schetste een prachtig beeld van de penibele situatie waarmee mensen met twee achtergronden mee moeten leren omgaan. Tegelijk geeft het ook het inzicht mee dat iemands identiteit altijd een gevolg is van interactie met de omgeving.

3.4.1.4 Literatuurstudie

Naast het internet en audiovisuele publicaties zijn we ook gaan zoeken in de traditionele bibliotheek. Zo hebben we allemaal het eerste hoofdstuk gelezen uit het boek “Identiteit” van Paul Verhaeghe. Op de vergadering van 20 februari hebben we dan ook wat gediscussieerd over de inhoud van dat boek.

Maar omdat we het allemaal erg belangrijk vonden om interdisciplinair te werken zijn we niet blijven stilstaan bij de psychologieboeken. En dus zijn we ook gaan kijken in de rekken van de sociologie, de filosofie, de ethiek en de culturele antropologie. Daarnaast hebben we ook allemaal zelf eens in ons eigen boekenkast gekeken en daar ook nog inspiratie uitgehaald. Ik geef hier een greep uit de werken die we geraadpleegd hebben (de volledige boekenlijst is te raadplegen als bijlage):

“De culturele eeuw”, R. Pinxten & K. De Munter, Houtekiet: Antwerpen, 2008 “Crossculturele psychologie”, J. P. van Oudenhoven, Coutinho: Bussum, 2011 “Diversiteit als uitdaging: de zin en onzin van divers talent”, R. Knegtmans, Amsterdam: Boom, 2010 “OpStap naar de samenleving: over diversiteit en sociale inclusie in voorzieningen voor kinderen”, A. Roetman & W. Schepens, Amsterdam: SWP, 2012 “Identiteit en interculturaliteit: identiteitsconstructie bij jongeren in Brussel”, B. Lleshi, Brussel: VUBpress, 2010 “De multiculturele persoonlijkheid als gevolg van adoptie en migratie: een gouden kans”, I. Ypenburg, Assen: Van Gorcum, 2009

38

3.4.1.5 Gesprekken/lezing Naast deze traditionele bronnen hebben we ook nog inspiratie geput uit tal van andere bronnen, waaruit ook onze dagdagelijkse gesprekken. Onze eigen ervaringen hebben alleszins ook wel een niet te onderschatten invloed gehad op de uiteindelijke installatie. De associaties die we maken met een bepaald thema zijn immers nooit toevallig. Zo zal de ene bij het thema “online identiteit” meteen denken aan het personage die hij gecreëerd heeft in een virtuele game zoals Runescape, terwijl de ander eerder denkt aan mensen op datingsites die een vals profiel aanmaken om zo meer kans te krijgen op de datingmarkt.

Vanuit onze verschillende scholingsachtergronden hadden we ook toegang tot syllabussen uit diverse vakdomeinen. Emily, Cassy, Thaïsa en Lisa hebben allemaal les gekregen over methodieken met betrekking tot de creatieve verwerking van educatief materiaal. Chloé heeft vanuit haar opleiding “event management” een reeks aan tools ontwikkeld die ons later veel geholpen hebben bij de organisatie en ontwikkeling van de tentoonstelling. Josefien heeft dan weer het leeuwendeel van de vormgeving op zich genomen. Jochen bracht ook nog wat cursussen aan vanuit zijn opleiding “sociaal werk” zoals de syllabus “omgaan met diversiteit”.

Ter voorbereiding op ons onderzoek hadden we reeds wat onderzoek verricht naar de kunstenaar Koen Vanmechelen. Linda en Ruth hadden reeds een aantal artikels verzameld met interviews en recensies.

Ook de lezing van Koen Vanmechelen was een ongelofelijke bron van informatie voor de verdere uitwerking van onze installatie. De lezing viel weliswaar op het moment dat onze inhoudelijke zoektocht reeds voltooid was, toch hebben we nog een aantal beelden kunnen bij zoeken en wat details aanpassen. Voor de lezing hebben we Koen Vanmechelen ook mogen ontvangen in de HUB_01. Nadat we hem een rondleiding gegeven hebben zijn we nog een tijdje in gesprek gegaan over zijn werk, en dan vooral over zijn visie op diversiteit in de samenleving.

Toch hoeft men zeker geen kunstenaar te zijn om ons ideeën te geven voor onze installatie. Tijdens de rondleidingen, en dan vooral de meer informele rondleidingen met toevallige passanten, waren er bezoekers die dikwijls associaties maakten die wij nooit gezien hadden. Het is ook wel een beetje eigen aan het zeer brede thema om eindeloos associaties te kunnen leggen.

39

3.4.2 Opbouw van de installatie 3.4.2.1 Concept vastleggen Eerst zijn we als groep verschillende soorten installaties gaan opzoeken. Dit om een beeld te krijgen hoe een installatie wordt gemaakt of er kan uitzien. Hier gingen we eerst en vooral naar de installaties van Koen Vanmechelen kijken maar ook andere installaties van verschillende kunstenaars. Zo zijn er verschillende regels waar men zich best aan houdt bij het maken van een installatie. Het is bijvoorbeeld belangrijk om één hoofdkleur te kiezen en dan te werken met een detailkleur. Zo zorgt men er voor dat een installatie sterker overkomt en niet een overladen gevoel geeft aan de toeschouwer. Dan moet er ook worden nagedacht over het te gebruiken materiaal.

Hier kan er ook best gekozen worden om zoveel mogelijk het zelfde materiaal te gebruiken of toch zeker voor niet meer dan drie verschillende soorten te gaan. Want hier is de regel “Less is more” ook van toepassing. Zo zijn wij ons dus verder gaan verdiepen in de verschillende mogelijkheden die een installatie biedt. Voor de opbouw van een installatie kan men kiezen voor bijvoorbeeld een vloerintallatie, een muurinstallatie of objecten in de lucht. Dus het is cruciaal voor het verdere ontwerpproces om in het begin een juiste presentatiemanier te kiezen. Wij moesten zeker rekening houden met de gekregen locatie, namelijk de HUB_01. Het is een gebouw met bijna alleen maar ramen en een zwarte vloer. Dus bijna geen aanwezigheid van volle muren. Dit zijn dus allemaal factoren waar we als groep rekening mee moeten houden bij het creëren van een ontwerp. Daarom hebben we besloten om voor een muurinstallatie te kiezen. Door de talrijke aanwezigheid van de ramen was dit een interessante keuze.

3.4.2.2 Selectie van het beeldmateriaal

Na het verzamelen van het beeldmateriaal gingen we de foto’s ordenen volgens categorieën op een grote tafel. Daarna gingen we een grondiger analyse maken van de beelden en de thema’s waar we ze bij pasten. We kwamen tot de conclusie dat onze eerste poging tot ordenen per thema niet helemaal goed aanvoelde. We stelden onszelf de vraag wat het beeldmateriaal werkelijk voor ons betekent. Waar we de verschillende foto’s nog zouden kunnen plaatsen en waar het dan ook logischerwijze past.

Er verstreken uren, waarna we tot een tweede groepering binnen de verschillende deelthema’s kwamen. We verbonden ook verschillende groepen met elkaar, de rode draad doorheen ons beeldmateriaal. We verkregen enkele interessante linken en telkens kregen we diverse reacties van derden die op hun beurt andere linken zagen tussen de verschillende deelthema’s.

40

Toch waren we nog steeds niet helemaal overtuigd van ons werk en verdiepten ons nog meer in onze gedachten en gevoelens bij het beeldmateriaal. Nieuwe beelden werden bij onze deelthema’s gebracht. De groepen werden nogmaals grondig geanalyseerd. Dit bracht ons wederom tot nieuwe linken.

Het uiteindelijke resultaat van ons geselecteerde beeldmateriaal werd in de HUB_01 geplaatst als een muurinstallatie. Tijdens het vastmaken van het beeldmateriaal zagen we opnieuw dat er foto’s in diverse groepen konden worden geplaatst. We maakten een goede keuze aan beeldmateriaal en de reacties van de bezoekers waren verrassend.

“Diversiteit en identiteit worden, in jullie installatie, op een andere manier belicht waar ik zelf nooit aan gedacht zou hebben.” – KVM

41

3.4.2.3 Verzamelen van objecten Naast de verzamelde foto’s werden ook objecten gezocht die onze installatie nog interessanter konden maken en voor een extra beleving zorgen. Als eerste hebben we er voor gekozen om een boek over handlezen en tarotkaarten toe te voegen. We vonden dit passend bij het thema “bijgeloof”. Omdat veel mensen geloven in deze manier van voorspellen. Als tweede werd een wit masker toegevoegd, dit bij de groep “online”. We kozen voor het masker omdat mensen zich op het internet vaak anders voor gaan doen. Ze geven zich uit voor iemand anders en zetten zichzelf zo een masker op. Een DNA-streng werd toegevoegd bij het werk van Koen Vanmechelen omwille van het DNA bij zijn Cosmopolitan Chicken. Maar de streng kan ook bij andere thema’s terecht zoals DNA. Daarom werd gekozen om deze in het midden van de installatie te leggen. Röntgenfoto’s werden geplaatst bij het thema “identiteit zit aan de binnenkant”. We vonden het interessant om letterlijk een foto van een persoon zijn binnenste bij deze groep te hangen. Het laatste object, de spiegels, werden bij het thema “wie zie ik als ik in de spiegel kijk” gehangen. Dit om de toeschouwer na de verduidelijking van dit thema de kans te geven om eventjes naar zichzelf te kijken in de spiegel, en zich te confronteren met hoe hij eruit ziet naar de buitenwereld toe. We hopen door deze objecten toe te voegen dat bezoekers zich kunnen inleven in onze installatie.

3.4.2.4 Boekenlijst

Er werd gekozen om een boekenhoekje te voorzien in de installatie. We vonden het als groep boeiend om onze bezoekers ook een kans te geven zich te gaan verdiepen in de thema’s identiteit en diversiteit. Daarom leek het ons een goed idee om de boeken waar wij zoveel informatie hebben uitgeput ook tentoon te stellen aan de bezoekers. Met behulp van Philip de bibliothecaris werden alle boeken verzameld en werd ook een boekenlijst opgesteld. We kozen er voor om de lijst naast het boekenhoekje te hangen en deze ook mooi grafisch vorm te geven. Achteraf werden ook lijsten afgedrukt voor de bezoekers, zodat ze na een bezoek gerust de lijst kunnen meenemen naar huis om zich verder te verdiepen.

42

3.4.2.5 Procesboek Vanaf het begin van onze bachelorproef kwamen we als groep op het idee om een groot schetsboek aan te kopen. Om daar ons werk in te laten zien en ook later onze evolutie. Zo kwam een procesboek tot stand maar ook een gastenboek. Later toen de installatie te bezichtigen was gebruikten we het boek ook om gasten een korte reactie te laten noteren. Zo ook aan onze hoofdgast Koen Vanmechelen die een kleine schets van “The walking egg” maakte voor ons. In het boek zijn duidelijke onze stappen te zien. In het begin is er informatie over Koen Vanmechelen te vinden, ook over zijn drie hoofdthema’s. Daarna volgt onze opzoeking rond identiteit en diversiteit. Een volgende stap zijn de foto’s verzamelen. In het boek zitten foto’s van ons genomen tijdens het proces van de fotoselecties. Het abecedarium is ook volledig terug te vinden in het procesboek. Ook informatie over video’s als “Te gek” op Canvas of het boek “Identiteit” van Paul Verhaeghe. Voor ons is het een leuk werkmiddel om aan onze bezoekers te tonen hoe we juist te werk zijn gegaan. Ook dat het nu dient als gastenboek zal het procesboek alleen nog maar mooier maken door alle leuke reacties van onze bezoekers.

3.4.2.6 Maken van de muurinstallatie

Bij de opbouw van de muurinstallatie zijn we begonnen met de vier houten blokken te gaan plaatsen in de HUB_01. Het is niet gemakkelijk om onmiddellijk een juiste compositie te vinden. Daarom is het belangrijk om verschillende opties te gaan uitproberen. Omdat we als vertrekpunt de kunstenaar Koen Vanmechelen hebben in onze installatie hebben we er voor gekozen om hem centraal in het midden van de HUB_01 te plaatsen. Zo is het duidelijk dat hij ons vertrekpunt is, ook werden twee blokken op elkaar geplaatst zo komt de kunstenaar iets hoger te liggen dan de rest.

Op deze blok werd een foto van Koen Vanmechelen gelegd en ook zijn drie verschillende thema’s waarrond de kunstenaar werkt. Vervolgens werd gekozen om de verschillende groepen van foto’s te gaan bevestigen aan de ramen. Doordat de ramen in de HUB_01 bestaan uit verschillende delen, met steeds een zwarte onderbreking hebben we zo mooi de foto’s groep per groep kunnen bevestigen.

Omdat de ramen zich opvolgen in een boog, hebben we er voor gekozen om een logische volgorde te gaan opstellen. Zo is het eerste thema na Koen Vanmechelen zijn werk “The walking Egg”, fertiliteit omdat dit ook met vruchtbaarheid te maken heeft. Zo volgen de groepjes elkaar raam per raam op. Nadat alle foto’s werden bevestigd met de zwarte tape werden de linken gelegd met de rode tape. Deze linken liepen door van op het raam over de blokken en over de zwarte vloer. De lijn werd niet vol gelegd. Soms werd er een onderbreking gemaakt. Dit zorgt voor een grafische toets en is ook leuker voor de toeschouwer om zelf de lijn verder te gaan verbinden. Nu alle foto’s zijn bevestigd moesten alle objecten nog een plaats krijgen.

Deze werden met oog voor detail geplaatst in de installatie.

43

Ook werd een plaats gegeven aan de boekenhoek, de QR-codes en het filmpje in de zij-hub. De boekenhoek werd tactisch aan de deur geplaatst, zo kunnen bezoekers bij het verlaten van de installatie nog snel enkele ideeĂŤn meepikken. De QR-codes gemaakt uit het abecedarium werden aan het sanitair blok, bestaande uit volle muren opgehangen. Deze kunnen dan achteraf makkelijk letter per letter worden gescand met de iPad. Voor het fimpje werd de zijhub gekozen omdat daar een mooie effen witte wand is, dus ideaal om daarop te projecteren.

44

3.4.3 Leidraad rondleiding Voor de rondleiding gebruikten we volgende tekst als leidraad. Per rondleiding waren er 2 gidsen voorzien. Aangezien we met 7 zijn in de groep, konden we telkens afwisselen, wat het ook boeiend maakt. Zo hoorden we af en toe nieuwe feiten en weetjes die je met een andere gids nog niet had gehoord.

Deze leidraad is dus redelijk basic en aanpasbaar naar eigen interpretatie.

Bij de start van een rondleiding stelden we onszelf voor en legden we de nadruk op het feit dat er in onze groep veel diversiteit zit. Ook gaven we uitleg over de structuur van onze installatie. Vervolgens startten we met Koen Vanmechelen. Aangezien hij voor ons ook het startpunt was van de hele opdracht.

Hieronder wordt de tekst weergegeven van onze leidraad. Deze volgorde kon aangepast worden naargelang we wilden.

Onderaan de leidraad vind je ook het volgende terug: ‘SPECIFIEK VOOR HANTAL’.

Voor de rondleiding aan de studentengroep van Hantal was het interessant om ze wat meer informatie te geven over de technische werking en management-kant van deze hele installatie.

Opbouw installatie: - Strak – weinig kleuren - Foto’s werden niet willekeurig opgehangen – volgen dezelfde lijnen - Rode lijnen = rode draad – vormen verbinden met bepaalde foto’s/voorwerpen - Opstelling van sokkels KVM in het midden en hoger = centraal punt installatie - Korte bespreking procesboek – abecedarium

KOEN VANMECHELEN Koen Vanmechelen heeft 3 projecten uitgewerkt. Namelijk COSMOGOLEM, COSMOPOLITAN CHICKEN PROJECT en WALKING EGG.

45

Cosmogolem Dit is een sociaal artistiek project. Het zorgt voor een gemeenschapsgevoel.

De Cosmogolem is een houten reus van ongeveer 4 meter hoog. Hij wil een helper en redder zijn voor al diegenen die behoefte hebben aan hulp, hoop en moed, met name kinderen. De Cosmogolem is leeg en in zijn luiken hart, kunnen kinderen hun dromen en wensen deponeren. Op deze manier toont het standbeeld diversiteit aan.

Hij stimuleert het gemeenschapsgevoel door het reizen over de hele wereld, het delen van zijn ervaringen en het overbruggen van de kloof tussen culturen.

Op dit moment hebben 26 Golems een thuis gevonden; onder meer in Nederland, India, Pakistan, Tanzania, Polen, Chili en België. De Cosmogolem heeft ook hier in Kortrijk gestaan op het Stationsplein.

Steeds meer internationale en lokale organisaties staan te popelen om zich te betrekken bij het Cosmogolem project. Verschillende nieuwe reuzen zijn klaar om zich te nestelen in Cambodja, Japan, de Verenigde Staten, Nicaragua, China en Namibië.

Cosmopolitan chicken Koen Vanmechelen lanceerde zijn Cosmopolitan Chicken Project (CCP) in de late jaren negentig. Centraal in dit kunstproject staat de kruising van de kip. Zijn doel is om de ultieme bastaard kip te “creëren”. De rode draad is de kip en het ei, symbolen die de wetenschappelijke, politieke, filosofische en ethische kwesties koppelen.

Door zijn kruisingen krijgt de kip meer en meer nationaliteiten.

Walking egg Tijdens dit project stort Koen Vanmechelen zich in de internationale wetenschappelijke wereld, bijgestaan door vruchtbaarheidsspecialist Willem Ombelet. In de kern van hun zoektocht staan kwesties van identiteit en reproductie, met een speciale focus op (on)vruchtbaarheid in ontwikkelingslanden, centraal.

Samen met een team van wetenschappers, journalisten en denkers, proberen ze licht te werpen op het welzijn van de onvruchtbare familie en zijn problemen.

Citaten van KVM: ‘Het ei is een potentiële drager van hoop voor de mensheid’.

Betekenis: Het draagt de belofte van heling in zich. Dat hebben recente ontdekkingen aangetoond. Indische wetenschappers maakten een vaccin tegen slangengif op basis van een hoenderei. Amerikaanse wetenschappers produceerden ook eieren die medicatie bevatten tegen kanker en andere ziektes. In beide gevallen werden genetisch gemanipuleerde kippen levensreddende wezens.

Fertiliteit 25-jaar IVF: EISCHILDERACTIE (AZ Groeninghe). Project waarbij mensen een groot ei mochten beschilderen. KATHO heeft er zelf een in zijn bezit namelijk die van Eva Daeleman. Ook Linda Lacombe heeft ook een geschilderd en deze kan je zien in onze installatie.

Foto van Halloween: Oorspronkelijk feest v/d vruchtbaarheid en oogst. Stonehenge: vruchtbaarheidsrituelen werden daarbij uitgevoerd. Indiaanse godin van de

46

Vruchtbaarheid; bv. Bloemkool , ooievaar (langs hier) -> deze symbolen duiden op bijgeloof, vanuit wanhoop. In bepaalde culturen en stammen heb je geen waarde als vrouw wanneer je geen kinderen kan krijgen. Goden van vruchtbaarheid bestaan al lang en worden nog steeds aanbeden. (Bijvoorbeeld: Aphrodite, de Oosterse Sita, enz.)

Bijgeloof Leeft zeer sterk onder de mensen. Er zijn veel vormen van.

- Vrijdag 13de - 13de verdieping in Amerikaanse gebouwen bestaat niet of wordt nier verkocht.

- Zwarte katten - Enz. (zie foto’s)

Foto 2012: DOOMS-DAY: Zeer actueel: schuilkelders werden klaargemaakt voor het einde van de wereld.

Waarom dit luikje? Geloof kan je identiteit volledig bepalen. Je religie bepaalt hoe je je moet gedragen, denken, kleden, enz… Bij ons is dat niet meer echt zo maar als je kijkt naar de Islam komt dit nog veelvuldig voor waardoor er diversiteit gecreëerd wordt tussen mensen.

We kozen eerst voor de verschillende geloven maar we ondervonden in ons proces dat bijgeloof er nog beter bij aansloot. Er zijn zoveel geloven op de wereld waardoor niet ieder geloof aangekaart kon worden. Dit ligt soms moeilijk bij bepaalde personen. Hierdoor hebben we dus voor bijgeloof gekozen, omdat dit in vele culturen voorkomt.

Ons ik is nooit af Iedereen is steeds bezig met zichzelf om zich te gaan verbeteren dit niet enkel op uiterlijke kenmerken maar dit kan ook slaan op intelligentie. Je bent niet tevreden met jezelf, je wilt altijd dat ‘tikkeltje’ meer. Net iets langere benen, die extra punten op het rapport, betere prestaties in je favoriete sport, enz.

We zijn geen statisch gegeven. We zijn steeds in verandering waardoor we dus eigenlijk steeds aan het evolueren zijn. De mens stelt steeds werkpunten op voor zichzelf en is dus constant in verandering. Dat bewijst nog eens de diversiteit tussen de verschillende mensen. Het proces, de werkpunten, de evolutie is bij iedereen anders.

Het gezien worden Iedereen wil op de 1 of andere manier gezien worden. Wanneer we niet gezien worden voelen we ons slecht. Iedereen doet moeite om gezien te worden. Dat kan zeer extreem zijn (Nicki Minaj/Jessy J) Paria’s zijn een groep in de Indische maatschappij. (Wordt gewerkt met kastenstelsel) Ze worden de onaanraakbaren genoemd. Ze horen nergens bij. Deze naam die

47

ze krijgen is dubbel. Aan de ene kant worden ze niet geaccepteerd door de maatschappij, ze behoren namelijk bij geen enkele kaste. Ze worden niet gezien. Aan de andere kant worden ze wel bekeken. Het is in hun ogen uitschot, lager of hen kan je niet raken.

-Paria’s: INDIA, Nepal, Pakistan... Gekoppeld ah Hindoeïsme: Kastensysteem van sociale klasses, waarbij de geestelijken/ priesters ‘Brahmanen’ bovenaan staan.

Op de 2e plaats staan de kshatriya’s = strijders en heersers Op de 3e plaats: vaishya’s = landbouwers en handelaars Op de 4e plaats: shudra’s = burgers en arbeiders Op de laatste en laagste plaats: paria’s = doen het vuile werk vd maatschappij / vuilbak vd klasses ‘De Onaanraakbaren’, dit omdat door leden van hogere kasten het aanraken van paria’s een onreine daad is.

Het is ‘verplicht’ om te trouwen binnenin je eigen kast.

Foto van scène ‘Black Swan’: waarin er veren/vleugels uit haar rug komen. In de film is ze de witte zwaan maar voor haar voorstelling moet ze ook de zwarte kunnen spelen. Ze gaat zo diep in het proces van verandering dat ze zichzelf (witte zwaan) verliest en dat ze enkel als ‘zwarte’ overblijft Iedere mens heeft nood aan aandacht en liefde. Blijkt uit een proef dat werd uitgevoerd met baby’s. Enkele kinderen kregen zeer veel liefde van de verpleegsters (gepraat, geknuffel, veel affectie, enz.), een andere groep kinderen kreeg geen affectie. Enkel het noodzakelijke werd gedaan: eten geven, wassen, luier verversen, enz. Ze waren zeer gezond. De baby’s waren niet ziek, ze kregen alles wat ze lichamelijk nodig hadden. Er werd alleen niet tegen gepraat. Resultaat: de baby’s stierven. Dat ging niet zomaar. Op een bepaald moment stopten de kinderen met hun verbaal gedraag naar de verpleegster. Ze stopten met huilen of reageerden niet meer als ze iets niet nodig hadden. Kort na die vaststelling stierven de baby’s.

We verwachten dat de anderen zich gedragen zoals wij zouden willen. We willen authentiek zijn maar toch willen wij niet buitengesloten worden. We willen allemaal zeer graag bij de groep horen met onze eigen identiteit waardoor we toch authentiek blijven.

If you can’t beat them, join them Vaak zitten we met het gevoel dat we bij de groep willen horen. Uit ervaring van vroeger merken we ook vaakd at mensen zich liever gewoon aansluiten bij de groep dan alleen te staan. Bv.: Hitler…

Identiteit zit aan binnenkant ID: toont wie je bent aan de buitenkant, waar je geboren bent en wat je nationaliteit is maar het zegt helemaal niets over je karakter.

Een ID is een stempel toont wie je bent maar zegt niets over wie je bent vanbinnen.

48

De ander bepaalt de manier waarop de ander over mezelf denkt Heeft ook te maken met het gezien worden. Onder onze kledij, zien we er allemaal hetzelfde uit.

Jezelf gaan spiegelen met een ander persoon.

Online Hoe mensen zich voordoen online.

Tussen 2 werelden Hier hebben we verder gegaan op de culturen en de mengeling er van. Je ziet meer en meer verschillende culturen. Bijvoorbeeld: in een klas. Je ziet ook een verschil in de soorten modeshows. We vinden ook dat adoptie voor heel veel diversiteit in een gezin. Het kind kan ook moeilijkheden hebben met zijn identiteit. Bijvoorbeeld: een Afrikaanse jongen voelt zich anders dan iedereen hier in BelgiĂŤ maar als hij naar Afrika gaat, zal hij zich ook niet echt thuis voelen.

Protest Door al die verschillende identiteiten en diversiteiten komen er soms protesten tot stand. Het meest voor de hand liggende was waarschijnlijk het hoofddoeken verbod.

Om de sluier te gaan wegnemen, neem je ook een deel van hun identiteit weg.

DNA Dit spreekt voor zich. De dag van vandaag kan je al gaan kiezen of je kind groene, blauwe of bruine ogen heeft.

Vingerafdruk: genetisch bepaald Prinsessenpopje: Little Miss America: de dag van vandaag kunnen we genetisch bepalen hoe ons kindje er uit zal zien; bv. Bruin/blauw ogen, zwart haar, sportief aangelegd... (dit is het tegenovergestelde van wat KVM doet.), link met Fascisme

Installatie KVM is veel bezig met installatie en daarom gingen we ook opzoek naar andere kunstenaars die installaties maakten i.v.m. identiteit en diversiteit. Ook was dit voor ons handig aangezien we zelf een installatie moesten maken.

Lijst met kunstenaars in procesboek.

Positieve gevolgen Identiteit en diversiteit leidt niet enkel naar protest maar ook zeker naar goede gevolgen.

Hier benadrukken we het positieve dat uit diversiteit komt.

Slot: De zin van Emily aan de ingang kort overlopen en linken aan de groep die aanwezig is. + draaiboek tonen en qr codes uitleggen

49

Specifiek voor de HANTAL:

Bespreking van publiciteit - Affiches (tonen!!!!)

- Waar hebben we ze gehangen? In en rond de katho.

- Bewegwijzering: voorbeeld tonen + zeggen dat we ze rond de katho gehangen hebben.

- Digitale affiche doorgestuurd per e-mail. E-mails kregen we van Linda en ook van Vrouwenkuren. + verschillende hogescholen, basisscholen, ‌ - Lezingen promoten: - Lisa heeft gemaild naar de verschillende kunstenaars die een lezing kwamen geven. Op die manier konden we enkele afspraken maken.

Bespreking van de kostprijs: - Potje gemaakt (makkelijkste en eerlijkste manier) - Bestelbons van Katho gebruikt

Bespreking van de locatie: - Hub : kot van de toekomst, installatie aanpassen aan de mogelijkheden van de hub, veel e-mails gezonden om alles op tijd af te krijgen

3.4.4 Creatieve verwerkingen 3.4.4.1 Ons doel

Een creatieve verwerking geeft de bezoeker de mogelijkheid om zich te verdiepen in het thema van onze installatie. Dit kan aan de hand van verschillende activiteiten.

De bezoekers gaan actief aan de slag. De bedoeling van onze verschillende verwerkingen is dat het steeds aangepast is aan de doelgroep. Voor de groepen die geen creatieve verwerking aangevraagd hebben, zorgden we er steeds voor dat er voldoende interactie voorzien was. Op die manier kregen zij ook de kans om actief om te gaan met onze installatie. We ondervonden dat de bezoekers, wanneer ze de installatie verlieten, nog stof hadden om na te denken. Dit is dan ook onze ultieme doelstelling geweest.

3.4.4.2 Het aanbod

We zorgden voor een uitgebreid aanbod aan activiteiten. Op die manier konden we dan het meest passende gaan selecteren voor elke doelgroep.

Om aan een uitgebreid aanbod te komen, hielden we een brainstorm. Alle mogelijke activiteiten werden opgesomd. De nadruk lag hier op heel diverse activiteiten.

Zo kwamen we aan speelse, maar ook meer diepgaande activiteiten. Hieronder vindt u een lijst van de activiteiten die we daadwerkelijk uitvoerden.

50

Bol wol: In onze installatie hebben we maar een beperkt aantal relaties gelegd. Daarbij zouden de groepen de kans krijgen om zelf hun relaties te gaan maken. Het is de bedoeling dat iedere bezoeker voor een subthema staat. Op die manier gooit de bezoeker de bol wol doorheen de ruimte om een link te gaan leggen naar een ander subthema. Zo creëren we een ‘spinnenweb’ van linken. Per link moet er een goede redenering achter zitten. De bezoekers moeten die steeds verwoorden. Wanneer we het spinnenweb op de grond leggen, krijgen we een overzicht van de verschillende linken die de bezoekers zelf gelegd hebben.

Matchen: Bij deze activiteit moeten de bezoekers één foto of één citaat gaan selecteren uit onze installatie die past bij hun identiteit/nationaliteit/karakter. Hierna volgt er dan een bespreking.

Stellingenspel: Bij deze activiteit bieden we verschillende stellingen aan waarbij de bezoeker moet aangeven of hij er al dan niet mee akkoord gaat. Zo ontstaan er meerdere discussies waar we dieper op ingaan. Deze stellingen hebben te maken met het thema ‘identiteit & diversiteit’.

Teambuildingactiviteiten

We bieden verschillende activiteiten aan om de groepsdynamiek te stimuleren.

Zo leren ze omgaan met de verschillen in de groep.

1. Raadsels oplossen We verdelen de bezoekers in verschillende groepen. Elke groep krijgt een aantal raadsels. Het is de bedoeling dat ze door samen te werken tot het correcte antwoord komen. We zorgen voor raadsels die de stereotypen doorbreken.

2. Zoek het juiste kleur! (stippenspel) Elke bezoeker krijgt van ons een stip op hun voorhoofd gekleefd met een bepaalde kleur. Elke kleur staat voor een groep. Zonder te communiceren moeten ze zich gaan verdelen in de juiste groepen. Eén persoon heeft een kleurloze stip en hoort dus nergens bij.

3. Alfabetiseren De bezoekers moeten hun voornaam volgens alfabetische volgorde rangschikken.

De moeilijkheid hierbij is dat de bezoekers niet mogen praten.

51

4. Cirkel Alle bezoekers vormen een cirkel. Op de grond waren er verschillende kruisjes getekend (1 kruisje minder dan er personen aanwezig zijn). 1 persoon staat in het midden. Deze persoon zegt een kenmerk over zichzelf bv. ik hou van … , ik haat …

De personen die dezelfde kenmerken bezitten, moeten zo snel mogelijk van plaats ruilen. Degene die geen plaats vindt, gaat in de midden staan en geeft ook een kenmerk van zichzelf. Zo gaat het spel door.

5. Levenslijn Bij deze activiteit moeten de bezoekers hun levenslijn gaan tekenen op een groot blad dat in de zij-hub’s aanwezig zal zijn. De pieken en dalen in hun leven zijn van ieder persoon te zien. Na afloop bespreken we de verschillen van elke bezoeker.

Op die manier is de diversiteit ook zichtbaar.

3.4.4.3 Doelgroepen _ verwerking Doelgroep Internationale studenten SPACE

Lerarenopleiding (RENO Torhout)

IPSOC-bijscholing – groep ontwikkelingspsychologie & pedagogie

Soort verwerking Alfabetiseren Matchen Cirkel Activiteit met bol wol Stellingenspel Raadsels oplossen Zoek het juiste kleur! (stippenspel) Levenslijn

52

4

ERVARINGEN

Onze persoonlijke ervaringen mogen uiteraard niet ontbreken in dit dossier. We lijsten per persoon op wat hun meeste ‘wauw’- en ‘baal’-moment was, hun confrontatie met zichzelf en de meest bijgebleven bezoekersgroep.

Jochen WAUW: het gesprek met Koen Vanmechelen in de HUB_01, de informele contacten met bezoekers BAAL: telkens vroeger moeten afspreken om de foto’s op te hangen, die ervan waren gevallen door de warmte van de zon...

CONFRONTATIE MET MEZELF: blijkbaar kom ik vlot over bij een rondleiding hoewel ik dat zelf niet zo ervoer MEEST BIJGEBLEVEN GROEP: de losse bezoekers Josefien WAUW: het informeel gesprek met Koen Vanmechelen toen ik hem ‘s avonds begeleide naar zijn wagen Een unieke ervaring om nauw met de kunstenaar Koen Vanmechelen te kunnen samenwerken.

BAAL: de moeilijke vooruitgang in het begin; steeds opnieuw ophangen van foto’s in installatie CONFRONTATIE MET MEZELF: een grote groep mensen aanspreken, Koen Vanmechelen ontmoeten als persoon en niet als kunstenaar Thaïsa WAUW: werken rond een kunstenaar en deze dan ook in levende lijve ontmoeten en hem aan het woord horen over zijn werk.

BAAL: de foto’s die telkens naar beneden vielen in de installatie.

MEEST BIJGEBLEVEN GROEP: SPACE, de rondleiding was in het Engels (wat ik leuk en grensverleggend vond) en de ontmoeting met de verschillende nationaliteiten Emily WAUW: einde van de opbouw van de installatie. Mooi geheel geworden.

BAAL: te lang stil gestaan bij de brainstorm vond ik CONFRONTATIE MET MEZELF: veel meer werk dan verwacht (foto’s selecteren, opbouw, voorbereiden van groepen etc.) -> nooit gedacht dat dit zoveel inspanning zou vergen

53

MEEST BIJGEBLEVEN GROEP: RENO, tof om zoveel activiteiten te organiseren rond onze HUB_01. Tof dat de bezoekers de kans kregen om dieper in te gaan op onze thematiek

Lisa WAUW: Koen Vanmechelen rondleiden en zijn positieve feedback op onze installatie.

Ook de feedback van Roland Gunst.

BAAL: lang stilstaan bij begin, foto’s steeds opnieuw ophangen CONFRONTATIE MET MEZELF: traag en verkeerd gestart. Opnieuw moeten vertrekken van bepaald punt MEEST BIJGEBLEVEN GROEP: RENO (Leuke groep en aandachtig, ook tof met verwerking) en Roland Gunst Cassy WAUW: de ontmoeting met Koen Vanmechelen en de rondleiding BAAL: het opnieuw beginnen van de brainstorm CONFRONTATIE MET MEZELF: ik had soms het gevoel dat we in de eerste fase niet vooruit gingen omdat we zoveel terug moesten keren en opnieuw beginnen.

MEEST BIJGEBLEVEN GROEP: RENO en Roland Gunst

Chloé WAUW: De studiedag in het atelier van Koen Vanmechelen BAAL: de tijdsdruk voor het maken van de installatie. Een maand extra ging geen kwaad kunnen CONFRONTATIE MET MEZELF: Mijn verwachtingen lagen veel lager dan het uiteindelijke resultaat MEEST BIJGEBLEVEN GROEP: Hantal – 2MKA, dit omdat ik mijn vooropleiding in de Hantal deed. Ik vond het leuk om nog eens in contact te komen met studenten die geïnteresseerd waren in het ‘achter de schermen’ van een project.

54

5

REFLECTIE

In het volgende hoofdstuk geven we een terugblik weer van de hele bachelorproef.

We kijken terug op het proces, de verschillende doornomen stappen, het functioneren als groep en ook op de rondleidingen.

5.1 TERUGBLIK OP HET PROCES POSITIEF

Locatie HUB_01 Leren van en met elkaar Feedback van de bezoekers Diverse groep Aandacht voor ieders kwaliteiten Mogelijkheid om grenzen te verleggen Leren samenwerken Duidelijke evolutie als groep Bredere kijk op diversiteit

NEGATIEF

Locatie HUB_01

Onduidelijkheid bij aanvang project Tijdsdruk

Niet alles goed kunnen uitwerken

Eigen publiekswerving

Tijdspanne om installatie te bouwen

Taalgebruik (soms te simpele woorden)

Foto’s telkens opnieuw ophangen na een zonnige dag

55

5.1.1 SWOT-analyse

5.2 DE FASEN 5.2.1

Fase 1: Thematiek uitwerken

Toen we de opdracht kregen was het vooral belangrijk om vanuit het werk van Koen Vanmechelen te vertrekken. Om zo het thema diversiteit en identiteit verder uit te werken. Daarom leek het ons logisch om iets meer te weten te komen over de kippenkunstenaar. We splitsten ons per twee op en zochten allerlei informatie op.

Dit ging van interviews tot boeken over Koen Vanmechelen.

Nadat we alle info die we konden vinden rond Koen Vanmechelen hadden v erzameld, gingen we allen rond de tafel zitten en bekeken, bespraken we de verschillende interviews, artikels en boeken.

In zijn verschillende projecten ondervonden we dat diversiteit een groot onderdeel is. Vooral in zijn ‘Cosmopolitan Chicken Project’ komt dit zeker aan bod.

56

Daarom kozen we er ook voor om juist vanuit dit project aspecten te gaan halen en te gaan gebruiken om uit te diepen.

Om het thema duidelijk te maken vertrokken we dan ook letterlijk vanuit de begrippen ‘identiteit en diversiteit’. We zochten de begrippen op in de Van Dale .

Met deze stap kwamen we dan ook tot de verschillende soorten identiteit (nationale, sociale, culturele,…). Per identiteit bespraken we kort wat wij daarbij denken.

Welke documentaires, boeken bestaan er rond dit thema. Om verder aan de slag te gaan, verdeelden we de soorten identiteiten onder elkaar op.

Nadat iedereen voldoende informatie had verzameld gingen we terug rond de tafel zitten en bespraken de verschillende soorten identiteit. We haalden dan ook de interessantste aspecten eruit. Zo konden we de volgende stap zetten in ons proces.

5.2.2 Fase 2: Eerste brainstorm en herwerking

Na het verzamelen van informatie rond het thema diversiteit en identiteit, hielden we een eerste brainstorm.

We hadden enkele aspecten uit de opgezochte informatie gehaald en zo verwerkt naar een mogelijke installatie.

Deze installatie zou uit verschillende delen bestaan.

Een eerste deel zou worden opgebouwd vanuit de visie van Freud en zijn gelaagdheid van de mens. We hadden dan ook het idee om te werken rond de gelaagdheid van de mens . Het opbouwen van een identiteit en alles wat er bij komt kijken.

Zo zouden we vertrekken vanuit een naakt persoon die per laag aangekleed wordt met kledij, make-up,…

Als slot zouden we er een spiegel zetten zodat de bezoeker over zijn eigen identiteit kan nadenken.

Een volgend deel zou het reuzennest zijn. Zo zouden we een subtiele link leggen met de kunstenaar Koen Vanmechelen. Het zou de bedoeling zijn dat de mensen de kans krijgen om iets van hun eigen identiteit te gaan noteren op een blad papier en die in een doorzichtige ballon te steken. Dit zou dan ook meteen een soort gastenboek zijn.

Naast het nest zouden we ook een soort spinnenweb leggen met de verschillende linken van identiteiten die aan bod kwamen.

Als slot zouden we de zij-HUB gebruiken als videokamer, waar een zelf gemonteerd filmpje te zien zou zijn.

Dit eerste idee hebben we dan ook met de opdrachtgevers besproken. Daar kregen we te horen, dat het de bedoeling is om het thema open te trekken, terwijl wij iets te diepgaand op één aspect gefocust waren.

57

We moesten dus een stap terug zetten en vooral beelden, teksten, citaten… gaan opzoeken rond het thema diversiteit en identiteit.

Doordat we met zo’n diverse groep zijn zouden we automatisch verschillende aspecten gaan uitkiezen die aansluiten bij diversiteit en identiteit. Met de verschillende meegebrachte beelden kunnen we dan een ‘wall-installatie’ gaan maken.

5.2.3 Fase 3: foto’s verzamelen en selecteren

Om zoveel mogelijk verschillende thema’s uit te kiezen zochten we elk individueel naar beelden, citaten, documentaires… die voor ons aansluiten bij diversiteit en identiteit.

Ondanks de grote diversiteit en interesses in onze eigen groep zagen we een hele hoop raakpunten in de meegebrachte beelden.

Om de verschillende beelden te laten spreken overliepen we ze één voor één en legden we ze uit op tafel. Zo konden we de meegebrachte beelden onder verdelen in subgroepen.

‘Less is more’ kregen we verschillende keren te horen. Daarom bekeken we de verschillende subgroepen met hun beelden en citaten kritisch. We legden subgroepen samen, maar kozen ook voor de sterkste en meest sprekende beelden. Sommige groepen vulden we aan met extra opgezochte beelden en citaten.

Deze stap was voor ons nogal moeilijk, doordat we zo een diverse kijk hebben op de verschillende thema’s. Door soms langdurig overleg kwamen we dan ook telkens tot een besluit.

Nadat we de thema’s hadden gekozen en de beste beelden ervan hadden uit gehaald legden we de beelden terug samen en zochten verbintenissen. Zo legden we letterlijk een rode draad die de verschillende groepen of een bepaald beeld aan elkaar koppelden. Door deze oefening ondervonden we dat we een eindeloos aantal linken konden leggen. We kozen er dan ook de meest duidelijke linken uit. Zodat het vooral duidelijk zou zijn voor het publiek, maar dat zij ook zelf de kans krijgen om eventuele linken te leggen.

5.2.4 Fase 4: Vormgeving van de installatie

Na het kritisch selecteren van de uitgekozen beelden en citaten, konden we over gaan naar de volgende stap! Het creëren van een installatie. Met in ons achterhoofd de HUB_01 begonnen we dan ook een brainstorm. In deze fase kwamen er vooral veel vragen aan bod zoals: Hoe brengen we de beelden over naar het publiek?

Wat doen we met de vele ramen in de HUB_01? …

Enkele belangrijke vragen voor ons waren dan ook: Kunnen we de ‘wall-installatie’ niet naar een ander niveau brengen? Wat is vernieuwend? Voor ons leek een gewone muur aankleden nogal saai en veel voorkomend.

58

Daarom zochten we naar een originele manier om de beelden te tonen. Doordat we de HUB_01 konden gebruiken, vonden we het dan ook belangrijk om de vele vensters te gebruiken als troef. Zodat je niet alleen in de installatie kan rondwandelen, maar hem ook van buitenaf kan bekijken.

Om tot een idee te komen legden we de beelden uit op de grond om zo tot inzicht te komen. Bij het uitleggen van de beelden vonden we het leuk om in de beelden te staan. Het zorgde voor een andere kijk op het geheel. Maar het maken van een ‘vloer’ installatie is niet zo simpel. We zochten enkele voorbeelden op en een steeds terugkerend probleem was ervoor zorgen dat de beelden vast blijven hangen aan de grond en dat ze zichtbaar blijven en dat zeker met ons beperkt budget. Maar wat als we de beelden op een houten verhoog zouden leggen, zodat je hetzelfde effect zou krijgen? We zochten naar sokkels die we konden gebruiken om zo hetzelfde effect te krijgen. Al snel botsten we op een viertal blokken die enkele centimeters hoog waren. Ideaal voor onze installatie. De blokken boden ons nog voldoende mogelijkheden om ze naar een bepaalde vorm te schikken. Het enige probleem was dan wel de kleur. Na wat onderhandelingen kregen we groen licht om de blokken in het wit te schilderen. Deze kleur is neutraal en zou ideaal bij onze zwart-wit beelden aansluiten.

Toch wilden we gebruik maken van de ramen in de HUB_01. Het zou niet alleen een lokmiddel zijn voor het publiek, maar het geeft ook een leuk effect. ‘Is het niet jammer om de ramen vol te kleven?’ Toen kwamen we op het idee om de beelden langs beide zijden te laten afdrukken zodat je ook van buitenaf de beelden kon waarnemen.

Bij het afdrukken van de beelden ondervonden we enkele problemen. De beelden moesten langs beide zijden zichtbaar zijn. Door omstandigheden, waren de beelden langs beide kanten te zien, maar stond één van de beelden ondersteboven!

Zo moesten we niet enkel de beelden spiegelen maar ook centraal zetten om de beelden correct te kunnen bijsnijden.

Koen Vanmechelen was ons vertrekpunt, daarom was hij ook een centraal punt in de installatie. We stapelden twee blokken op elkaar zodat het iets hoger lag. Naast de andere bijkomende blokken, waar later enkele thema’s en voorwerpen zouden op komen. De blokken zijn niet zomaar geschikt we hielden rekening met de bepaalde lijnen. Enkel verticale en horizontale lijnen werden gebruikt, want diagonale lijnen zouden het geheel te druk maken. Door het gebruik van verticale en horizontale lijnen in alles zorgen we ook voor één geheel dat rust uitstraalt.

We maakten dan ook het besluit om de beelden met deze verticale en horizontale lijnen aan de vensters te kleven. Natuurlijk moesten we eerst op zoek gaan naar een manier om de beelden aan het raam te bevestigen, zonder dat het geheel gebroken werd. Het besluit was al snel genomen om een zwarte tape te gebruiken die langs beide kanten zwart was.

59

We probeerden verschillende manieren uit om de tape op te kleven, over de hoeken, vanuit de hoeken… Ook daarbij kwamen we als snel tot het besluit hoe we de tape zouden bevestigen. Naast de beelden zouden we graag de installatie afwerken met voorwerpen. Maar de juiste voorwerpen vinden is niet zo simpel. We vertrokken vanuit vele ideeën om dan het aantal voorwerpen te reduceren. Het is niet de bedoeling dat de installatie volstaat met fysieke voorwerpen.

Bijvoorbeeld: Eén van de thema’s is DNA: dus kozen we ervoor om een DNA-streng te maken. Niet denkend aan de kleuren van de installatie schilderden we de DNAstreng in de juiste kleuren volgens de wetenschap, rood-blauw. Later merkten we dat er nergens blauw in onze installatie terug te vinden was. Daarom kozen we ervoor om enkel met de rode bollen een DNA-streng te maken.

Hetzelfde kleur als de rode draad.

Om het centraal punt van de installatie af te werken hadden we een decoratieve kip uit stro gevonden. Maar na nader inzien verplaatsten we de kip, omdat de kleur en vorm niet echt bij de installatie paste.

Bij de groep ‘Wie zie ik als ik in de spiegel kijk’ legden we spiegels. Omdat deze moeilijk te bevestigen waren aan het raam, kozen we ervoor om ze op een lagere blok te leggen. Later zouden we dan ook een verbinding naar de spiegel leggen.

Bij het thema ‘Wie ben ik online?’ legden we een wit masker. Wanneer we de groep aanmaakten merkten we dat veel mensen zich anders voordoen dan ze in werkelijkheid zijn, ze zetten een masker op. Vandaar het witte masker.

Het geheel werkten we af met onze ‘rode draad’. We legden enkele duidelijke linken met een rode tape. We zorgden ervoor dat de tape in rechte lijnen getrokken werden enkel verticaal en horizontaal en zo tot zijn eindbestemming kwam. Door het steeds terugkeren van verticale en horizontale lijnen creëerden we dan ook één geheel.

Aansluitend bij de installatie zorgden we voor enkele extra’s. Om tot de installatie te komen, hebben we een abecedarium opgemaakt. Dit is een soort lijst waarin alle woorden die aansluiten bij het thema worden opgesomd volgens alfabet. We zochten een manier om de lange lijst aantrekkelijker te maken naar het publiek toe.

Daarom vormden we de lijst per letter om naar een QR-code met behulp van een iPad kan gelezen worden.

Naast de QR-codes hebben we ook een boekenhoek aangemaakt. Waar je boeken rond het thema kon terug vinden. We zorgden voor een grote variëteit waar het thema met zijn verschillende aspecten aan bod kwam, zo zijn er boeken die meer gefocust zijn op het gebied van psychologie, filosofie,…. Voor mensen die zich dan ook meer in het thema wilden verdiepen konden een boekenlijst meenemen waarop verschillende thematische boeken stonden.

60

Aansluitend bij de installatie maakten we ook een filmpje. In het filmpje waren er enkele fragmenten te zien van documentaires die wij hadden bekeken en volgens ons niet aan de installatie mochten onderbreken!

Als slot zorgden we voor een groot procesboek. Waarin het proces naar onze installatie terug te vinden is, maar ook ons proces als groep. Er is ook een mogelijkheid om er als bezoeker iets in te noteren na het bezoeken van de installatie.

5.2.5 Fase 5: gebruik van de installatie Na het opbouwen van de installatie kregen we de kans om ze ook te gaan tonen aan groepen. Zo ontvingen we hele diverse groepen. Wij zorgden er telkens voor dat we tijdens onze ‘rondleiding’ de juiste aspecten uithaalden die specifiek voor deze groep interessant konden zijn.

Zo ontvingen we bijvoorbeeld de Reno: dit is een hogeschool voor studenten lager onderwijs. Bij hen legden we dan ook verschillende linken naar het onderwijs en hoe je om kan gaan met diversiteit in de klas.

Iedere rondleiding was dan ook divers. We merkten op dat iedere student tijdens de rondleiding zijn eigen accenten legde. Bij bepaalde studenten werden er uit bepaalde subthema’s andere beelden besproken of verhalen verteld. Dit zorgde ervoor dat iedere rondleiding steeds anders was, zeker wanneer je het met een andere medestudent uitvoert ook al is het voor eenzelfde doelgroep.

Sommige doelgroepen vroegen ook een verwerkingsopdracht aan. We zorgden ervoor dat we een heleboel verwerkingsopdrachten hadden uitgewerkt. Wanneer we te horen kregen welke doelgroep de verwerkingsopdracht aanvroeg.

Hadden we enkel de best bijpassende activiteit er uit te kiezen.

5.3

TERUGBLIK OP HET GROEPSFUNCTIONEREN

Onze bachelorproefbegeleidster Linda Lacombe had bij aanvang de twee groepen ingedeeld opdat er in beide bachelorproefgroepen een optimale diversiteit aanwezig is aan vooropleidingen, kennis en vaardigheden. Op die manier was het mogelijk om het thema vanuit verschillende invalshoeken en perspectieven te belichten.

De diversiteit in onze groep zelf was absoluut een meerwaarde om rond het thema te werken. Omwille van het interdisciplinair karakter van de opleiding komen er studenten terecht vanuit diverse opleidingen. In onze bachelorproef waren de opleidingen event-management, kleuteronderwijs, lager onderwijs, interieurvormgeving en

61

sociaal-cultureel werk vertegenwoordigd. Men zou kunnen zeggen dat elk van ons een ‘specialisatie’ had in de groep. Josefien heeft het gros van de publiciteit op zich genomen omdat ze reeds jaren thuis is in het maken van allerhande ontwerpen. De affiche en uitnodiging zijn haar creatie. Chloé heeft vooral de organisatorische taken op zich genomen. Zij was immers al thuis in de wereld van draaiboeken en contactpersonen, van mailings en deadlines. Jochen kon de thema’s “identiteit” en “diversiteit” op een ander manier benaderen door zijn praktijkervaring in de sociaal-culturele sector. De ‘kracht van diversiteit’ heeft hij tijdens zijn stageperiode bij sociaalartistieke organisatie Victoria Deluxe dagelijks kunnen meemaken.

Lisa, Emily, Thaïsa en Cassy zijn alle vier thuis in de wereld van het onderwijs.

Het spreekt voor zich dat ze tal van methodieken hebben aangereikt om de thematiek op een boeiende, verrassende manier aan de bezoekers over te brengen.

De creatieve verwerkingsopdrachten zijn volledig op hun conto te schrijven.

Toch was ons groepsfunctioneren méér dan ieder die ‘zijn ding doen’. We gingen niet elk in een hoekje van de HUB_01 gaan zitten met elk onze bezigheid waar we goed in waren. Neen, we gingen actief op zoek naar uitdagingen, naar taken waar we niet aan gewend waren. En die kruisbestuiving is wel heel opvallend als we een rondleiding geven. De bezoekers zullen dat niet gemerkt hebben, maar het viel onszelf wel op dat we zaken begonnen over te nemen van elkaar. De foto’s die Lisa gezocht had rond “Ken jezelf” worden door Thaïsa in detail besproken. En Jochen is erg geboeid geraakt door het thema ‘geloven’ waar hij zich aanvankelijk nogal van gedistantieerd had.

En zo hebben we elkaar doorheen het bouwen van de installatie leren kennen. Aan de hand van discussies en gesprekken rond de thematiek. Want laat het duidelijk zijn dat we tijdens de eerste vergadering van de bachelorproef allen nobele onbekenden waren voor elkaar. Het tempo lag natuurlijk hoog, in een paar maanden tijd moesten we een installatie opgebouwd en al weer opgeruimd hebben. Gelukkig werden er voldoende activiteiten voorzien in de opleiding waardoor we mekaar op een meer informele manier leren kennen. De vele uitstappen en voorstellingen dragen daar zeker toe bij. Ik denk ook aan de studiereis, en de hechte groep die we geworden zijn bij het terugkeren. Daarnaast spraken we ook geregeld af buiten de contacturen. We waren dus meer dan enkel studenten die toevallig eenzelfde opdracht maken.

Toch liep het ook niet altijd even vlot. Twee factoren werkten dat soms in de hand: de tijdsdruk en het subjectieve karakter van de installatie. We hadden ook een installatie kunnen maken die identiteit en diversiteit op een puur wetenschappelijke manier benaderde. Dan was er (zo goed als) geen reden tot discussie. Maar dat was niet de opdracht, op die manier konden we geen boodschap overbrengen. De installatie is subjectief van aard, in die zin dat we klemtonen leggen die WIJ belangrijk vinden wanneer we het hebben over identiteit en diversiteit. Klemtonen die we belangrijk vinden of die dikwijls over het hoofd gezien worden. De discussies konden nogal hoop oplopen bij het selecteren van de foto’s. We konden nu immers

62

niet alle klemtonen leggen die elk lid van de groep erin wilde. Uiteindelijk hebben die discussies ons wel geholpen bij het verdedigen van onze keuzes.

De grootste moeilijkheid bleek echter om iedereen een gelijk(w)aardige invloed te laten uitoefenen op de installatie. Chloé en Josefien bleken reeds snel het voortouw te nemen en de leidersfunctie op zich te nemen. Elke groep heeft nu eenmaal één of meerdere leiders nodig, maar het kwam aanvankelijk nogal intimiderend over op de groepsleden die wat meer tijd nodig hebben om uit hun schulp te kruipen.

Bij een tussentijdse evaluatie hebben we daarover gepraat en nadien zijn we meer gaan polsen bij iedereen om akkoord te gaan met beslissingen in plaats van meteen beslissingen te nemen. Ik kan nu wel met zekerheid zeggen dat iedereen een volwaardig aandeel heeft in de installatie. En zo hebben we tijdens onze bachelorproef niet alleen de kracht van diversiteit, maar ook de valkuilen van diversiteit ervaren.

Hoewel die valkuilen toch wel te verwaarlozen zijn ten opzichte van de meerwaarde van diversiteit. De valkuilen hebben we immers snel overwonnen, terwijl de meerwaarde ervan eerder een blijvende invloed zal hebben. Zo is Jochen bijvoorbeeld op een heel andere manier gaan denken over “geloven” door zich te gaan inleven in de diversiteit aan meningen daarover.

5.4

TERUGBLIK OP DE RONDLEIDINGEN, CONTACTEN EN GESPREKKEN

De rondleidingen zien we toch wel als de kers op de taart van onze bachelorproef.

Ik denk dat de bezoekers kunnen getuigen over het enthousiasme die we niet konden verstoppen tijdens het geven van een rondleiding. Het was ook een soort mentale ontlading, om onze wekenlange research en selecties eindelijk te kunnen omzetten in kennisoverdracht en hopelijks in een aanzet tot het veranderen van attitudes. Dat laatste was immers de hoofddoelstelling van deze bachelorproef.

En naarmate de bachelorproef vorderde, zijn we die doelstelling ook gaan zien als een persoonlijk missie. Een vergelijking met de Messias en Zijn Blijde Boodschap is misschien wat hoogmoedig, maar het komt toch in de buurt. Natuurlijk kunnen we met onze installatie de wereld niet verbeteren. Maar alle verandering begint bij kleinschalige mentaliteitswijzigingen. En ik denk toch te kunnen zeggen dat we daar bij een aantal bezoekers wel in geslaagd zijn.

Het was ook erg leuk om bezoekers te mogen ontvangen die toevallig passeren en zich aangetrokken voelden tot onze installatie. Sommigen waren ook aangetrokken door het ‘kot van de toekomst’, maar dat wisten we handig te koppelen aan een rondleiding door onze installatie. Veel bezoekers waren gefascineerd door onze manier van werken. En dan bedoel ik vooral onze manier om met de zware thematiek om te

63

gaan. We kregen veel complimenten over onze beeldtaal. De zwart-witfoto’s vielen erg in de smaak. Ik denk dat kleur soms teveel afleidt van de inhoud, van de eigenlijke boodschap. Van buitenaf leek het misschien een geordende wanorde, maar eens binnenin vonden bezoekers gemakkelijk hun weg langs de verschillende subthema’s en rode lijnen.

De meest diepgaande gesprekken vonden over het algemeen ook plaats met de toevallige passant. Bij de geplande rondleidingen was er meestal niet genoeg tijd om echt diep op het onderwerp in te gaan. We kozen er dan voor om een aantal subthema’s extra goed te belichten waarvan we dachten dat ze het meest aansloten bij de doelgroep.

64

6

LEERASPECTEN

We kozen er voor om onze installatie niet in spreektaal te brengen maar in beeldtaal. De kracht van beeldtaal is vaak sterker dan de kracht van de spreektaal.

We wilden de bezoeker aan het denken zetten door middel van visueel materiaal.

Toen wij van start gingen met de uitwerking van onze installatie kozen we er voor om niet alles letterlijk te brengen aan de mensen. We hadden de bedoeling om het beeld telkens te laten spreken. We prikkelden het zintuigelijk aspect en gaven de bezoekers de kans om na te denken over wat er te zien is. Bij een rondleiding kregen de mensen dan ook telkens de mogelijkheid om, voor de toelichting van de keuze van het beeldmateriaal door de studenten, zelf eens rond te kijken.

De beelden waren ook een aantrekkingspunt voor velen. Wij hadden de mogelijkheid om met de glazen wanden van de HUB_01 aan de slag te gaan. We zorgden dan ook voor beelden die zowel langs binnen als buiten te zien waren. De beelden spraken voorbijgangers aan en nodigden hen uit om binnen te stappen.

Veel van onze beelden zorgden voor herkenning. Iedereen die bij ons langs kwam kon zichzelf wel bij één of meerdere groepen plaatsen, terwijl zij voor het bezoek eigenlijk zelden hadden stil gestaan bij het thema diversiteit en identiteit. Door een verscheidenheid aan herkenningspunten te plaatsen in onze installatie, die aan de hand van beelden de mensen aanspoorden tot nadenken, kunnen we stellen dat beeldtaal een grotere kracht heeft dan spreektaal. Plaats enkele woorden op een raam en de voorbijganger zal ze lezen en gewoon verder wandelen. Praat met mensen over identiteit en diversiteit zonder beeld en maar de helft van de luisteraars zal na een week nog weten wat er precies is verteld. Plaats beelden met visuele herkenningspunten en de mens zal verder gaan nadenken, onthouden en de beelden van dichtbij gaan bekijken. Beelden trekken eenmaal meer aan dan woorden indien ze een duidelijke, diepgaande boodschap in zich meedragen. Boeiend beeldmateriaal is van belang.

Vraag de mens na te denken over diversiteit en identiteit en te formuleren waaraan zij dachten, het antwoord zal beknopt zijn. Maar vraag de mens onze installatie te bezoeken en na te denken bij de beelden, dan krijg je steeds de reactie: “Diversiteit en identiteit betekent veel meer door deze installatie te bezoeken dan wat ik er eigenlijk al over wist en dacht. Er worden aspecten belicht waar je in het dagelijkse leven niet bij stil staat. ” Er moet meer aandacht worden besteed aan dit thema en dit niet enkel in de vorm van spreektaal, maar dus ook in de vorm van beeldtaal. Zo blijft het de mens langer bij, gaan ze dieper nadenken en komen er zaken aan het licht waar voordien amper werd bij stil gestaan.

65

7

BESLUIT

Eerst en vooral kunnen we besluiten dat de volledige opdracht voor ons allen een positieve ervaring was.

We hebben, gedurende de bachelorproef, kunst leren beleven en bekijken op een intensere manier. Doordat we zelf een kunstinstallatie moesten opbouwen, ervoeren we de successen en moeilijkheden die ook een kunstenaar doormaakt.

We zijn voor onszelf op zoek gegaan naar een unieke taal om onze inhoud over te brengen naar een publiek. Deze zoektocht leidde ons naar een universele beeldtaal, zoals reeds vermeld in deze bundel. We merkten dat deze methodiek meer te weeg bracht bij de bezoekers dan simpele schrijftaal.

Ook door het feit dat we hedendaagse, atypische beelden kozen, (in tegenstelling tot ouderwetse en typische beelden) gaf het de installatie een volledig nieuwe dimensie.

De installatie krijgt, tot onze grote vreugde, een heel mooie toekomst. De werkgroep diversiteit KATHO zal al onze verzamelde beelden integreren in hun cursus voor de lessen diversiteit. Ze vonden het interessant dat wij deze beelden hadden gekozen en dat die hun studenten ook meer zullen aanspreken dan hun ietwat verouderde, geschreven cursus.

Het feit dat we dus aan kennisvalorisatie doen, biedt onze bachelorproef een innovatieve extra.

Als slot willen wij het expertisecentrum bedanken voor de kans die zij ons gegeven hebben om dit thema uit te werken.

Ook bedanken wij iedereen die ons tijdens het proces geholpen heeft.

66

67

8

BIJLAGEN

68

LEZINGEN

MAART 2013 KATHO

YVES

VELTER

DONDERDAG 14 MAART 2013 / 19u30

JOHAN CLARYSSE

KOEN VANMECHELEN WOENSDAG 27 MAART 2013 / 19u

GRATIS TOEGANG KATHO/IPSOC /AULA L 112/INSCHRIJVEN VOORAF:linda.lacombe@katho.be/INFO:www.katho.be

K&C

presentatie Bachelorproef Identiteit & Diversiteit

HUB_01

Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen tegen uiterlijk vrijdag 7 juni 2013 tav lisa.coulon@student.katho.be

U bent van harte welkom, de studenten Kunst & Cultuur

Graag nodigen wij u uit op de presentatie van onze Bachelorproef rond Identiteit & Diversiteit. De presentatie gaat door op dinsdag 11 juni 2013, om 14u in het lokaal L018 in de gebouwen van Katho-Ipsoc. De presentatie zal ongeveer anderhalf uur duren. Het zou veel betekenen voor onze groep en een meerwaarde zijn voor onze presentatie indien u er zou kunnen bij zijn. Hopelijk kan u een plaatsje vrijhouden in uw agenda voor ons.

Geachte,

Uitnodiging

HUB_01

Kunst & Cultuur stelt voor 27/03/’13 tot 26/04/’13 Vrij te bezichtigen op woensdagmiddag en vrijdagmiddag

KOEN VANMECHELEN

INSTALLATIE K&C

IDENTITEIT/ DIVERSITEIT Locatie HUB_01: naast IPSOC gebouw/parkeer route 3 Bezoek op afspraak/ linda.lacombe@katho.be

Enkele reacties uit het gastenboek...

“Understandable installation” “Very interesting project!”

“HEEL ORIGINEEL, zeer tof gedaan” “Thumbs up voor dit project! :)” “Gelukkig ben “ik” ik - Tine”

“De diversiteit in jullie groep heeft gemaakt dat jullie tot een schitterend resultaat gekomen zijn. Proficiat. Jullie docent B.P.”

“Mooie tentoonstelling, installatie zit goed in elkaar!”

“Leuk kot van de toekomst :)”

“Leuke installatie! Het zet de oogkleppen open en doet nadenken.”

“Heel origineel en verrijkend. Het zit ook wat we eigenlijk al weten in de verf. Mooi, origineel, extravagant, toffe rondleiding” “Tik, tak, tok, de installatie was/is TOP!”

“Diversiteit is zeer belangrijk, super dat je daar de aandacht op richt, dit zegt veel over jullie diversiteit!”

“mooi met de zwart-witfoto’s, zo heb je een supermooi effect!”

“Toffe foto’s, super gedaan!”

“ID, what an idea!”

“Tof om zo’n bende zo enthousiast te zien. Proficiat, A.S. Stuvo” “Even interessant als warm. Leuk gedaan! Groetjes, 2MKA” “Sterke keuze voor zwart-witfoto’s. Ivo Engelen, HIVV” “Inspirerend! Eva Cornelis, IPSOC” “Mooi gedaan! 2EVA”