ΣΑΚΕ - ΑΛΒΑΝΙΑ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΑΛΙΝΟΡΘΩΣΗ

AΛBANΠA

απo Tηv απoTτεIρα σ oσIαλlοτ Iκ η ξ

oIκoδoμησ η q σTηv παλlvoρΘωση ToU καπITαλloμoυ

ΛIΙoΦAΣΕIΣ o τηζ ixταxτηE Συνδι&oxεψηζ τη5 ΣΛΚΕ (xαλoxαiρι 7986) xαι g τηζ jηE ΣυνδιdoxειpηE tηE ΣAΚE (Io{ληE 1990)

At'ιTιrιPoΛoΓoY H 3η ΣυvδιdoκεΨηηs M.Λ oργdvωoηζ ΣAKΕ εvtκριvε,ηv ειΦ'γτ1σηoiεnκd με ηv πoρε!α ηq Aλβaviαq.αryδηv απ6πει. ρα.ιjκoδοiilσηζ τoυ oooιαλιoμo0oηv παλιv6ρθωoητoυ ι('απι,ταλιoμo0 kdι ciiεeεoε oτηv ΚΕ ηg ΣAKΕ va ηv επεξεργαoτεi παραπ6ρα .ηvΚαι vα η διiloει oη δημooιδητα. επoΧη ηq 3ηq Συvδιdoκει]lηζ(o0Δηζ 1990) κoι Aπδ αi0 ηv επoγη πo1l ψγτdyθηκε η qxqlyη πεβιoo6τ6bo πoλ0 ειonνrloi @6oεiq ηζ KΕ Υια ηv 3η Συvδιdoκεψηηζ ΣAΚΕΔεiiiβriηq 19s9), πbραoε 6,vαgyρ6voq. MΕoα o' αυτ6v τov yρδvo,.6μωq, oηv A,λβαviαtγιvαv .τ6oα πoλλd, πoυ 6πειoαv .idθε επdvαστdη, κdθε κoμμoυvιoτt'ι,Yια η φ0oη τoυ αλβαvι' κo0 καθεoτιbτoq.

H "πεPΕστPoιkααλd αλβαvικd" Yια ηY oπoiα €κavαv λδΥo oι Θ6'oειq.η9.ΚE ηq ΣAKΕ Υια ηv 3η ΣυvδιdoκεΨηηq oργr. vωaηξ εlvδι πιo γεγovδq "ηλioυ φαειvδτερov:'.Στo αvaloιvωΘtv.ηq διαβαλκαvικηqoυvδιdoκεΨηq,πoυ 6'γιv9 o^τqTΙραvα oτo τiλη. τ6υ oκτιi:βρη 1990,oι ηγεo[εg τφv εξι βαλκovικιbv κρατωv .YaιρετΙζoUv τιζ Θετικ6q oλλoγ6ξ oτηv Ευριilπη iαι τov[ζoυvηv αv6ι/κηαvdπruξηg ηq_ιoy0og τoυ.v6μoυτηq πλouραλιoτικηq pnιιoκPατiαξ, .τωv δημoκρατικcilvθεoμιbv Και τηξ oικovoμiαg τηq αγoρ69".

Aπ6. kει και πiρα,. τα ιlbγov6τα σηv Aλβαviα πηραy.uooon Χιovooτιβdδαζ' il oμαδικfi φυγi Aλβαvιlv 'πρoq η -δ0oη,oε ?vαζηηoη εv6q μεβoκdμdτbυ και μιαq αvΘριbπιηq διαβiωoηg και bi τρdvταyiflq περιπτιboειgσαv κι αυττ1τoυ qQvκιo! ξYΥραφεα'ιoμαiiλ Καvταρ6,μoιdζoυv πια παρovuχiδeg.H .κρioη ξεoiταoε αvoixτd, o λα6q.κατ6,βηκεστoυq δρ6μoυq, ξλιdδεq. ΕΜηvεq μειoibnκoι κα AβαvoE πΦqqqv oτα o0voρα, δημιoψγιilvταq.6vα oκλαβoπdζαρo σηv Eλλdδα, τα.πoλιτκd κ6μμ.ατα bρxιoαv vα ξεφυiριbνoυi τo tvα μeτd τo 6λλo, oι υπoυργo[και ioiματκoΙ ι60vovτεg vα αvτκαΘioτavταιΚαι πdvω απ' δλα επιoiioπoιiΘηΚαv oι μεταρρυΘμiqειqτ0πoυ:,6ψιμηζ περεoτρδl.Κσ,. H ηYεnκi κλ[κα,πρooπαθιbvταζva διαηρηoει ηv εξoυ. oiα ηq,. παζαρε0ει oυvεγιbq με τoυζ καπιταλιoτt^ζ.Και ιμπεριαλιoτΞqδ1oηs και αvατδληqκdπoια oικovoμικη .βoηθειa", με ιη'nριv'6vα μoρφηεπεvδ0oεωv, yρ6vo, oι Θ6oειq ηζ KΕ ηq ΣξKΕ Yα ηv 3η Συvi,ιι\oκει!tητiq oργαvωoηqμληogv για παλιv6ρθφσ1τoU ι<απιι,ιλιoμbi oηv Aλραviα, γ[α βαθιd κρ[oη τoυ καΘεoτιbτoζ,Yια

ι:κρηξεuuκειμενη ΚατdρρεUσητoU,μtοα oε ι<ι.ηι(ιιιι ^ι'ιvιnvιι<ιnv ι|(ιλιt\ιι'ι'ωvΥεvωv. Yrηρξαv τδτε αγωvιoιtg, ιδιcιiιε1lιι ιιι'v vιιilv, πoυ με δυoκoλiα αποδ6yovιαv ιι1v ιιviλιιιιιI ιιιιι; Yια ηv πoρε[α ηg Aλβαviαq η και πoυ αvιιδικoiιlιιv 1ιιιιil 1ιιιι; Ιlιorε0oUμε πωs τιilρα, ε[vαι η Ιδια η ζωVιαvιl ιι1lιιγ1ιιιιικ0ιιιια, oι ασΚo[ τoU Aιδλou πoυ dvoιξαv ση Υειτovικι) μιιq χιι'ιχι, ιιοU ιτειΘoυv γα ηv oρΘδητα τωv oυμπεραoμdτωv μαq. Ετoι, η Ιδια η Θεωρητικη αvdλυoη απoγτd μuιιxιlιvιl1ρYκr σημασια. Mπoρε[ καv6vαq vα η μελετηoει υπ6 τo φωζ ιωv εξελiξεωv πoυ μεσoλdβησav, vα η μελετησει .ι]tυyρd", Χωριζ ouvαιoΘηματικtq φoρτ[oειq Κoι vα επιβεβαι6σει ηv oρθbιηια τωv σUμπερασμdτωv ηζ. o βαακ6c κoρμ6q ηq αv6λυoηζ πoU δημoαε0ετα: o'αυτη η μπρoσo0ρα δεv dλλαξε σε τιπoτα απ6 nq επεμβdoειq και συμπληρriloειq πoυ 6γvαv oτo αρyκ6 κε[μεvo. Πρoτψηoαμε επioηq vα oπoφ0γoυμε εΚτεταμtvεq αvαφoρ6q oτα YεYov6τα Και τιζ αβανκ69 εξελiξειq τoυ τελευταloυ y1c6voυ, Yιατt 6τα κι αλλιωq o0vτoμα θα 6'yoυμε ξεπ6ραoμα κσι τωv oημεριvιbv Θ6,oεωv ηq αλβαvικτ]g ηγεo[αq, καΘιΔq τα YεYov6τα τρ6γoυv με ΚιηματoΥραφιΚr1ταy0ητα. Εκε[vo πoυ εvδιαφ6ρει η Θεωρητκι] αvdλυ. oη ε[vαι περιoo6τερo η διερε0ηση τωv αιτ[ωv Kαι ηζ ιστoρικfiq διαδρoμlg αυηq ηq πρoπoλεμικd πιo καΘυoτερημtηq X6ραq ηq Ευριbπηq, απ6 τα πριilτα βι'tματα oτo δρ6μo ηg ooααλιonκfηg oικoδ6μησηζ, σηv oκovoμκf1 yρεoκoπ[α και τo πισωY0ρισμα σ' 6vα 11α1ηλ6τατoυεrππ6δoυ καπιταλιoμδ.

H αvdλυoι1 αυττ16Χει ι]δη μεταφραoτε[ oε ξ6vεq γλcilooεg και Θα απoτελtσει η βdoτl μιαq διεΘvo0i πρωτoβoυλιαs ηq oργdvωoηζ μαζ Yια συζηηση τoυ .ζητiματoq Aλβαv[α" oτo διεθv6g μαρξιonκ6.λεvιvιoτικδ κiημα. Σημερα, πoU τo αλβαvικ6 καΘεoτ6q 61ει πετdξει κdΘε μdoκα, η στaoη απ6vαw[ τoυ δεν μπoρεt πια vα Θεωρe[ται απλd βαoκ6 κριηριo Υια τo ΧαραΚηριoμ6 μιαξ πoλιτκηq δ0vαμηq oαv μαρξoτκf1g-λεvιwoτκηq. H καται/Υελ[α τoυ αλβαvικo0 καΘεoτιlτoq απoτελε[ πρoUπδΘεoη για κdθε παραπiρα σUζη-ηoη, oγεaκd με τιζ αρΧεζ oυγκρ6ηoη9 εvδ q διεθvo0 q μαρ ξoaκo 0- λεvιvιoτικo0 κιvηματoq. Tα ζητt'1 ματα αυτd πρt,πει vα ξεκαθαρ[ooυv μtoα απ6 ηv αvoι14τl]oυζf1τηoι] τoυζ μπρooτd oτo διεΘvΕq επαvασταTικ6 κ[ημα.

H oργdvωΦ μαq Θα τo επιδιιilξει αυτ6 oτo μ6ιρo ιιιιv διlvd. μειΔv ηq, YιατIo πρoλεταριακδq διε0vιoμ6q αιιιlιι:λεl αvαιι6. oιιoσro oτoι11ε[oηζ ιδεoλoY[οq καl ιηq ιιcιλιιικι]ι; ι16 ιι1ιdξηg' H ΚΕ ιιlq )ΛΚ! l!l!l() Δεκt1ιβ1lι1ι;

ru.:liiil AΛBANlA

απ6 τη σoσιαλιο τJt'?.i|

oιι|oδoμηση

στηγ

nl

*|α'tτJτU' λJστJt|η

παλιγ6qθωση

Aπ6φ αoη τη q 3 η s Σ υvδl 6 oκε ψη q τ η q M.Λ oρ γovω oη g Σ AκE (l o0 λη q 1 9 9 0 ) H θκτακτη Συvδιdoκει}η ηq oργdvωΦq μαq, πoυ 6γιvε τo καλoκαiρι τoυ 1986, ααxοληθηκε με τo ζητημα τoυ μlκρoo. oτlκo0 εΘvlκloμoιi oηv πoλιτικη τoυ αλβαvικoO κ6μματoq και κρdτoυq. Στα oυμπερdoματα τηg απ6φασηq τηq θκτακτηg g γραφδταv : Συvδιdoκει|.lη .Mπoρohμε vα πo0με με βεβαι6ητα 6ι oι Aλβαvo[ ηγ6τεq ιδεoλoYiα και εγκατ6'λειιtlαv oριoτικd η μαρξonκη-λεvιvιoτκi ηv ovτκατ6σησαv με η ρεβιζιovιoτκη. Σημερα δεv μπoρo0με vα ιoxυριζ6μαoτε 6n oι ηY6τeζ τoυ KΕA εξακoλoυΘo0v vα oικoδoμo0v τo ooααλιoμ6. loα-[oα, τo αvτiΘετo πρ6πει vα oυμθoivει, γιατ[ oι ρεβιζιovιoτ6q δεv oικoδoμo0v, αΜd Υκρεμiζoυv βημα-βημα τo oooιαλιoμδ. Παiρvov. ταg 6μω9 υπδιtlη μαq, πρrilτo 6τι δεv 6yoυμε πρooδιoρ[oει ακδμη η nρovικη oτιYμη πoυ 6γιvε η στρoφη και δε0τερo 6n yρει6ζεται 6να yρovικ6 διdoημα Υια vα oλoκληρωθε[ τo αvτεπαvαστατιΚ6 πρoτo6q ηζ παλιv6ρΘωoηξ τoU Καπιταλιoμo0 oηv Aλβαv[α, τo ζηημα αυτ6 μ6'vει αvoιyτ6 και μπαivει υπ6 εξtταoτ1".

Eπβdλλεται και μπoρo0με πια vα πρoxωρησouμε αK6μη περισoδτερo τηv αvdλυoη μαq για ηv πoρεiα τoυ αλβαvικoOκρdτouq Kαι vα ερευvηooυμε τα α[τια Kαι τouq 6ρoυξ κdτω απ6 τoυg οlιoloυq oυvτελ6oτηKε τo πρoτσθq ηq καπιταλιαrικηg παλιv6ρ(}ωoηq.AoφαλΦq, oι διαδικαolεg παλιv6ρθωoηq αrηv Aλβαviα ιικoλoOθηoαv 6vα διαφoρετικ6 δρ6μo και θxoυv διdφoρη αιτιo5

λoγiα απ. αυτδg αηv EΣΣΔ και στιq dMεg πριbηv oιloιαλιo ικθg .-H χωρεq, τωριη αvdλυfi μαq, αv και σUμπUKvωμ6vη,πιoτε0ουμε 6τι μπoρεi vα διiloει μια αδιdΨευαη εικ6vα ηq πoρεiαg τηg Aλβαv[αg απ6 ηv απελευΘ6ρωoη μθ1ρι τΦρα. AoφαλΦg τo ..γθμισμαΣ αυτηξ ηq αvdλυηq με περισoδτερα αroι1εiα, ε[rε τou παρελΘ6vτog εiτε απ.αυτd πoυ Θα πρoκ0πτoυv oυvε1ιbq, εlvαι απbραiητo. ΠιαrεΦoυμε 6μω9, δτι η πρ6oΘεση oπoιωvδηπoτε αroi1εiωv oε τ[πoτα δεv πρδκειται v' αMδξει τηv κεvτρκfl τηq κα τα βαoκd ηq σUμπερdoματα. o0λληψη ,H μcλθτη τηq εξ6λιξηξ τηq αλβαvικiq κoιvωviαg (6πωq και κdθε κoιvωvιKooιKovoμικo0oυαηματog) δεv μπoρεi vα γ[vει με βdoη ηv ιδδα πoυ αυη θ1ει για τov εαuτδ ηq η τηv πρoπαVαvοα με τα <επεξεργαoμδvα" στoιχεια τωv ηγετιilv τηg. Πρθπa vα γ[vει με 6πλo η Θεωρiα τoυ διαλεκτκo0 και ιαroρκo0 υλομo0, vα ξεκιvηoει δηλαδη απδ τη μελ6η τηq εξ6λιξηq τoU τpδπoυ παραγωγηq τωv uλικΦv αγαΘιi:v, oη διαλε1τικη τoυ σX6ση με τo επoιKoδ6μημα κα ηv πoρεiα ηq ταξκηq πdλΠξ.; -Πρ6πει εξαρχηq vα δηλωΘεi, δτι τo εYχεφημ-α αυτδ παρoυαdζει μεγdλεζ εγγεvεig δυo1θρειεq, o;1ι τ6οo λ6γω τωv Θεωρητιiιbv-επιαημovκιbv τou απαιτηoεωv, δoo γιατi απoυαdζει 6λo9 εκεlvoq o πλo0τog αvαλυτικΦv oτoιxεiωv, πoυ εivαι απαραiητoq και βoηθdει τηv επιστημovικf16ρευvα. Eτoι, ε[μααιε αvαγκαoμ6voι vα καταφι.lγoυμεστιq επioημεq πηγ6q κα κυριoλεκτκd vα αvαoκαλ6ι}oυμε τα λiγα vτoκoυμθvτα πoυ υπdρ1oυv, για vα αvαζηηooυμε τηv ιαroρκη αληθεια.

1. l ΣToP| KAΣTolxElA H Aλβαv(α ηταv η πιo καθυαrερημ6vη xιi:ρα τηg EυρΦrηq, με αv0παρκη βιoμη1αv(α (θξω απ6 κdπoιεg πετρελαιoπηγδq πoυ εκμετdλλεUovταv oι lτoλo( ψπεριαλαrθq) και ελlμαro πρoΜταριιiτo. H oικovoμικη ηs δoμη πριv τov πδλεμo Θ0μιζε περιoolτερo Aφρικη παρd Eυριbπη' H oικovoμικη καθυα16ρηοη εixε ηv αvταvdκλαΦ τηq Kαι σηv κoιvωviα. oργαvωμθvo εργατκ6 κivημα δεv υπl,1ρxεKαι τα πρΦτα oκιρηματ6 τoυ εμφαviζoνται μδλιq oη δεκαετiα τoυ 30.

To iδιo oυv6βη Kαι με τo Koμμouvιαικδ κivημα πoυ κ6vει ηv εμφdvιΦ τoυ επloηg τηv iδια περioδo (αrα μ6oα ηq δεκαετiαξ τoυ 30), αηριγμθvo κ0ρια oε δημoκρ6τε9 διαvoo0μεvouξ πoU εi1αv 6ρΘει oε επαφι\ με τιξ κoμμouvιστκθg ιδθεg αro εξωτερικ6. Σ.αυτ6 τo κoμμouvιστκδ κ[vημα κυριαρ1o0oε o καταKερματιoμ69 και η δι6oπαση σε μικρθg oμdδεg, εvιb o τρoτοκιoμδq εκμεταλλε0τηκε ηv καΘυαrθρηo/1τoυ και αvθπτυξε ιδια1τερη επiρρoη. Παρd τιg πρoαπdθειεq ηξ Koμμoυvιαrικηg Διεθvoιiq Kαι τηq Bαλκαvκηg Koμμoυvιατικηq oμooπovδiαq vα βoηΟl1οι:ι τouq Aλβαvo0q κoμμoυvιαι6q αη αυγκρδηΦ τoυq, αυιδ δι:v 6γιvε κατoρΘωτ6 πριv τov π6λεμo.

6

To KoμμoυvιαrκO K6μμα Aλβαviαq ιδρΟΘηκετoν Noθμβρη τoU 1941, αrη διdρκεια ηq ιταλκηq κατoxηq. lδρ0θηκε κdτω απδ ηv π[εoη ηξ πραγματικ6ηταq, τωv αvαγκΦv τoU αvτιφασιστικo0 κα εΘvκoαπελευθερωτκoO αγΦvα τoυ αλβαvικoO λαo0, πoυ 6ρxιζε vα φoυvτιbvει Kαι στov oπoio oι Aλβαvoi κoμμoυvιαrfq καλo0vταv vα πα1ξoυv ρδλo πρωταγωvισrικδ, καΘoδηγητικ6. oι Θεωρητικ6q και πρoγραμματικθg επεξεργαoiεξ τoυq f1ταv τδτε αvOπαρκτεg και τo 1941 απλd ιδρ0θηκε τo K6μμα με η oιrγ1ιilvεUση διdφoρωv oμlδωv, 1ωρig vα γivει καv τo πριbτo Συv6δριδ τoυ (αυτδ θγιvε τo 1948). oι ηγ6τεq τωv παλιιbv oμdδωv δεv μrηκαv αη vθα ηγεoiα, κoρυφαiα φuoιoγvωμiα ηg oπolαq αvαδεi1ηκε o Evθ6ρ Χ6τζlα. Aυτoi 6μω9 πoτθ δεv oταμdτηoαv τov φραξιovιαrικδ αγΦvα και α' 6λη τη διdρκεια τou εθvικoαπελευΘερωτκo0 αγιilvα τo KKA αvτιμετιilπιoε μ0ρια 6oα εoωτερκd πρoβληματα.

To KKA Urηρξε η μδvη πoλιτικl,1δ0vαμη πoυ oηκωoε η σημαiα τoυ αγΦvα εvOvτια στouq lτoλo0g και αργδτερα τoug ΓερμαvoOq κατα1ητθq. o αλβαvικ6q λα6q ε(1ε μια μακρd παρdδoαη εΘvκoαπελευΘερωτικΦv αγΦvωv και o πατριωτιoμlq απoτελoΟoε βαακ6 xαρακτηριστικ6 τoυ. Eτα τo KKA κατdφερε vα oυvεvιiloει 6λα τα πατριωτικd αroι1εiα αro Δημoκρατκδ Mθτωπo και vα αvαδει1τε( oε ελdxιαro xρ6vo oε ηγθτρια δ0vαμη 6λoυ τoυ αλβαvικoO λαo0. Στη διdρκεια τoυ 6voπλoυ αγΦvα κρdηoε μια oωαrη γραμμη και κατdφερε vα απoκρo0oει oη oυvδ1εια και 6λε9 τιg πρooπdΘειεg τωv AYγλoαμερικdvωv vα βdλoυv πδδι αηv Aλβαviα.

1-{απελευθθρωoη βρηκε τo KKA κυρiαρxo αη 1Φρα, με τov λαδ vα τo περβdλλει με απδλυη εμπιστoσOvη και τιq αστoφεoυδαρxκ6ξ κλiκεg κυριoλεκτικd oυvτρψμδvεg πoλιτκα. H Aλβα. v[α αvακηρΟ1ηκε Λα(κη Δημoκρατiα Kαι τo KKA εixε τηv εξoυoiα, ηγεμovε0ovταg αro Δημoκρατκδ Mθτωπo' Στη xιilρα dρχισε η oικovoμικη αv6ρθωoη πoυ rηρε τα' πρΦτα μεταπoλεμικδ xρ6vια μoρφη xιovooτιβdδαq. H Aλβαν[α, η πιo καΘυoτερημθη χωρα ηq Euριi:rηq, πoU πρoπoλεμκd γvιilριζε μ6vo τηv πε1vα, ηv ελovooiα και τo βo0ρδoυλα τωv αγ0δωv, εi1ε 6λε9 τιq πρoUπoθδoειq για vα oκoδoμηoει τo ooααλιoμδ. Πodq ηταv αυτθq; AοφαλΦq, η αv0πτυξη τωv Παραγωγικιbv δυvOμεωv δεv ηταv τδτια, πoU vα αrηρiξει θvα dμεoo π6ραoμα oτo oooιαλιoμ6. oμωξ υπηρ11ε,πρΦτo η λαΙκη εξoυαiα πoυ lβ1ταvμoρφη τηξ δl1τoτoρΙoξ τoυ πρoλεταρ16τoυ. Yπ!ρ1ε, δε0τερo τo οoααλιoτικδ αrρατδπεδo και πριilτα-πρΦτα η αrαλιvικη ΕΣΣΔ, πoυ δδιvε αrηv Aλβαviα 6λη τηv απαραiτητη βoηΘειo για vα αvαπτ0ξει τιq παραγωγικ69 δυvdμειξ και vα δ1ει livα γρηγoρo πθραoμα αro ooααλιoμ6. Σε χΦρεq σαv ηv Aλβανiα, τo πδρασμα στo ooααλιoμ6 εξαρτdται πριbτα απ6 η oωoη λ0oη τoυ αγρoτικo0 ζητηματog και τη oτερδωoη ηq εργατoαγρoτικηq oυμμαxiαg και τo 1945 η Λ.Δ. Aλβαviαg 6ρ1loε vo λOvεl oωoτ6 oυτ6 τo ζητημα'

Aρyιoε vα βoηθ6 τηv αγρoτιd πoU για lιριbιη φιt1l(tι:[xε πdρει γη, vα καταoκευdζει εγγειoβελτιωτικd θργα οιηv (llιιtιOρo,vα oργαvΦvει τοι;g lιριilτouq μηXαVoτρακτερικo0gοια()1lιl0g.oλα αυτd με lιιoιιi.loειg,τε1vικη βoηθεια και μηxαvηιl(lι(lιιοU τηq θδιvαv κ0ρια η ΕΣΣΔ, αλλd και dλλεq Xωρεq rηg Λαικηq Δημoκρατiαg,ιδιιιiιερα εκεlvεg πoυ εi1αv δvα κdπoιo ι:lt1lιεδoβιoμηxαvικηq αvΔιιιυ[,ηg. Aρxιoε ταυτ6xρovα και η αξιoτιoiηoη τoυ πλo(lοιιlιl o ιηv Aλβαvlα oρυκτo0 πλo0τoυ, με τηV αvdτιτυξη oε ττριbιηφ(roη ιηg εξoρυκτικηg βιoμηxαviαg. Τα ιιριbιιr μεταπoλεμικd1ρ6vια η Λ. Δ. Aλβαviαg αvτιμετιi:rιoε lιριbιη ιηv ειτ1θεoητηq τιτικηgκλ[καgπoυ επεδiωKε vα εVσα)μαιωoε;ι ιηv Aλβαviα στη γιoυYκooλdβικη oμooπovδiα. H καταγγε. λiα roιl τιιιoμo0 απ6 τo KKΣE Kαι τηv Koμιvφ6ρμπρoσφερε μεγdλη βoηθεια Kαι στηv αλβαvικη ηγεo[α πoυ καταφερε με τη oι:ιρd τηg vα απαλλαγεi απ6 τoυq πρdxτoρεq τoU Tiτo oτoυg Vα σUσφιXτoOvακδ. κδλπoιlq τηq. Auτδ ταυτ6xρovα επ6τρει.|.lε μη περιooδτερo oι δεoμoi τoυ KKA Kαι τηq ΛΔA με τo KKΣΕ Kαι τηv EΣΣΔ, καΘΦg Kαι με τα κ6μματα Kαι τιq εξoυoisg τωv Xωριbv τηq Λα(κηq Δημoκρατ(αq,ευρωπα[κιi:vκαι βαλκαvικιbv.

Aυτη η oOvτoμη ιαroρικη αvαδρoμη αrη γ6vvr1αητoυ KKA και ηq ΛΔA εivαι απαραiηη για vα μπoρ6oouμε vα δo0με πoιl ηταv η κατdαrαoη oτηv Aλβαviα μ6λι9 εκδηλιbΘηκεη χρouτσιoφικη αvτεπαvdαrαoη, αια μθoα ηg δεκαετ[αq τoυ 50.

E1oυμε θvα λαδ, βαoικd αγρoτικηg κoιvωvικηg o0vΘεοηg, με θvτovεq εθvικ6q παραδδoειq και ιδια[τερα αvαΓιτUγμθvo τo αioθημα τoU μιKρoαστικo0εθvικιoμo0, γεγov6g απ6λυτα Kαταvoητ6 λ6γω τηq μακραiωvηξ ιστoρiαq εθvικηg oκλαβιdg και εξdρτησηq. Exoυμε fvα KK vεαρδ, dπειρo, xωρiξ πoρ6δooη Θεωρητlκιilv καt πρoYραμματlκιirYαvoλ0oεωY, αvαγκαoμθvo απ6 τηv iδρυoη τoU vα παλε0ει κot εσωτερlκ6 εvdvτια οε τρoτακιαr€ g και τιτικo0g,.πoυ,6μω9 κατdφερε vα κερδ[oει ηv εμπιoτooOvη αυτo0 τoυ λαo0 oτlq oυvΘηκεξ τoυ εΘvlκooπε. λευΘερωτtκo0 oγιilvα Kαι vα αvαδειxrεi σε αvαμφιoβητητη ηγθτρια δ0vαμη τηg αλβαvικηg κoιvωv(αg.Εixαμε 16λoq, κι αυτo ε[vαι πoλ0 oημαvτικδ, μια oιKovoμiα πoυ oτηρlζ6ταv 6oolκo oτlg πlατιiloεlq κot τη θoηθεlo oπ6 τηv EΣΣΔ κot τlξ 6λλεq Λα.iκ6 q Δημoκρoτiεg. oι παραYωγικ6qδυvdμειg,μoλovoτι αvαιιτ0ooιlvι(lv ιlι; γt)Ι]Yoρoυq ρυθμo0g, εvτoOτoιq απε[xαv πoλ(l αlιδ ι<l ι:lliιιr:διl lιιlιl ιll ια. oικovoμiα. Στov ιιl1r/:ιt l0)V ll{ι[lιιt(ι}tιK{r)VΟχθ. ιε[ μια oooιαλιoικη oεωv, d 1oυμ ε l rαλ λ α(κ 11 ι δ ι o κ ι η ι l i rι ι l ι ι 1 [t ι ι l 1 l r 1 1 ι t v ι ι ι . t :v ι i l o ι ηv αγ ρoιικη oικovιl μi α αρ 1i ζει v (l (ι v (ι tl ι ι , ()(} , , ι ( ι ι ι ( ) ι r 1 l ι l ι ι l ι , :q l ηg κολλεxιι[}olιcliηo η q . A o φαλ ι i . l q ι l ι λ ι ι ι κ ι , ι . 1l iι / l ι . i r ι r ι ι | l | } ( ) ι , ( ) ( ι vT o v ι:v0ιιlιlιrtιl1tδ ιω v 1l ι : ι αι ι ελ ι : ι l ()ι : 1l ι , l ι ι κ ι . l v Χ|) ι , l v ι | | v ,I t | | ι ( t κ ( ) v } α v σ ε ι1()ικιllιιlλιιικl\ ι: v (l ι I|ι (l ι l ι : ι Ι ]V I ι γ | ι l { ι ι ι ι l (i 11 ι ||}llι ι . , ι ι l 1 . ' l ι Λ / o μ φ q, l:tιilι l : δ ι l ι tv i l tι ι ι l [, ι 1ι ; ι ι l )v l ι (ι |)ι ι γ ιι | γ ι nι l | v i r ι l v i ι 1 t ι : ωv δ ε v ι ιl ;1ιl1r11λil l ιrΙ:i1ir:ιil:ιικι.ηι l 1 v (ι (ι v (ι |ι ι ι l x(} ι l ι l v 11ι v t. |ι |(ι ι (| ιt | l l ' l | | , l t ι . | | ) ι | )ιvo υ ε 0 |)(, ι| (., tιl(: lIl)ιι., ι |l ι (ι ι : l . '(ι ι ι ι l (; i , ι |v ||l ||l . I l ι |ι | | | ι | | | | v i t x I l ι 1 l ι κ ι t Οκ ι v ηI

δπωg δδειξε η σoβετικη εμπεφια και γεvi. ματoξ. Tlπα κιvt'1ματα, αv6λυoη,μπoρo0v vα αvαπτUxθo0vμδvo kευoi η Θεωρηiiκt'1 π6vω αirl βαΦ ηs αvωτερηq τε;1vκηq,πoυ επιτρθnει vα αvα. πτ0ooετα η πιiραγ-ωγιK6ηταηξ εργα-σιαqμε λγγιωδ91s 0υθ. uoιjc Kαι μαξι πic η ooααλιαrκΙ1 αυτεvθργειατωv εργαζ6μεvωv ilα<αivlμ.α,ιbαviil'lkoιvωviααια τθλη ηq δεκαετiαqτoU 50 δηπερι6δoυ απ6 τov vυi αriομητi.1vπρiilη φαση ηξ μεταβqτ1κηg καrπταλιoμ6πρoξ ηv oκoδδμηoη τωv βασεωvτoυ σoσιoΛισμou, κα στov toμ6b τωv παραγωγικιbvδυvdμεωvKαι στov.τoμδατωv παραγoΛ/ικωνσxθσεωv kα εixε πg πρclijπoθθoειgvα oλα<ληριiloa .uε'εrπτυx[ααυτn η μετΦατκl,lπερioδo. Για vd- εξακoλoυΘfloεi,6μω9, τo KKA vα απoλαμβlvει ηv εuπιστoσ0vn τoυ σλβαvικo0λαo0, 6πρεπε απδ κει και πθρα vα εγtρηθεi η.διαρκl't ιivoδo τoυ βιoτκo0 κα πoλιτιαrκo0 τoυ επι. πξδoυ, σrα.πλdιαa ηg oικoδδμησrlξτoU oooιαλιαrκo0 τρ6πoυ παραγωY,lq.

2. }| xPoγTΣ|oΦlκH AΝTEΠANAΣTAΣH

/τo κομμo EργαoiαgAλβαviαg (θτoι μετovoμ6αηκε τo KKA) f1ρΘεπριijτo ob'ouγκdoυσημε τouq χcouταoφικo0g. KαΘoριατιiδ ρδλb γι' αυτl,tη oι1γκρoυoηθπαιξε η πρoσ6\ryισητou {ηouτα6φ με τov T1τo.oι Aλβαvoi Koμμowισrε.qειxαv gt μεγαλυτερn εμπειρiα .και για τov αvτεπαvαστατικδρδλo τoυ Tiτo και τoυ iπιπλθov εi;1ε απειληθεi η iδια η υπδαrαoη ηq τιiιoμοU ΛΔA: Aπ6 τo 1955,λoιπδv, ξεκιvoOvoι πρoατρβθq τoυq με τov Χρoυτα6φ, αρχικd πdvω αio ζtημα τoU τιτισμo0.Πoρ. δλα αυτl αδυvατb6v vα καταvoflσouvστο βΔθoq τηg 6λη τηv πoυ φ6ρvει τo χ}ouταoφικδ 206 oυ. αvτεπαvαστατικηαrρoφlβ1 vθδριo Kαι ηv τioρεiα καπιταλιαrικiq παλvδρθωoηξ πoU σηματoδoτεi.

Av κα o πτιoμδg, σε σUvεργαoiαμε τovxcouταoφισμO, πρoαπαΘεivα oργιivΦδειθvα κbιvoOργιoπραξικδrημααroυq κ6λπouq τoU KEA και vα αvατρθι}ειηv υπ6 τov Evβ6ρ X6τζια ηγεoiα, bv και ε[vαι oε γvΦη ηg επiΘεoηgεvOvπα αrov Στ6λιv, oι αro βdθog ηq επιxειAλβαvotηγ6τε9 δεv μπoρoOvvα-1,tπouv xι Eτα, bτρo.φηs. χαιρετiζoυv αυτo-i.τηv" καταπo}6ρoijμεηq. μησrl τηq πρooωπoλατρεidξ.και τo iδιo τo 206 oυvθδριo.,'To sd συv6δρι6τoυ KEA (Mαηq 1956)δεv καηγγελε αvoι1τdτo 206 oυvθδριo,H αλβαvικη-ηγεoiα.tκαvε γvωoτη 11ρoυταoιiικ6 .iηv κ9! nq επιφυλd. αvτ{6εfi ηζ ση σoβιεnΚη κ^α.Θoδηγηoη -Φ! ... ξic ηs σ' δ,τι.αφoρ.dμιiι oειρi' Θ6oει9και πρdξειq .To kοiμα.Εργαoiαq Aλβαviαq δε μπoρo0oε 6μωζ vα εκφρdoει δημ6αα, oτo Συvt,δρι6 τoυ, η δκi τoυ αvτiθεoτ1oτιg απoφdoειg .ιoυ XX ΣυveδρEoυτoυ ΚΚΣΕ και τιζ επιφυλ0ξειg τoυ επΙ ηq oυo[αζ, γιατ1ιυπηρyε o ooβαρ6ζ λ6γoq 6n 6vαq τtn.oq τρδπoq δρdoηg Θα f1ταv εκε[vη η oτιγμf\ γρηoιμ.oq μ6vo oτoυq c'xΘρciis,πoυ'εΙyαv εξαπoλ0oει μια λυooαoμ6η επiΘεoι\εvdv-

nα ση Σoβιετκf1 Εvωoη, εvdvτια oττγvεvδητα τoU oooιαλιoaκo0 oτρατoπ6δoυ και τo διεΘv6q κoμμouvιστικ6 κiημα ... Eξdλ. λoυ, εκεivη τη στ'Yμl δεv ηταv oκ6μo πoλυ γvωoτ6g o πρoYματικ6q oκoπ6q oτov oπoΙo oπ66λεπε η κλlκα, τoυ Χρoυτoι6φ με τηY πρoιbΘηoη τωv ΘtoεΦv τηζD.1,,/EδΦ, βθβαια, δ[vεται μδvo η μια πλευρd τoυ ζηηματog. oπωg παραδθ1εται o Evβθρ Xδτζια αro βιβλio τoυ .ol Xρoυταoφκρ[", β1σ μ6ρα πριv εκφωvηθε[ η διαβδηη "μυαrικη θκθεoη Χρoυταδφ" αιo 20δ αυvΔδριo τoυ KKΣE, τoυg ε[1ε δoΘεi και εi1αv πλf1ρη γvιiloη. oμωq τηv επθoτρειJ.lαv αroυq ooβιετικo0g 1ωρig τo πoρoμlκρδ α16λlo και μδvo απδφuγαv vα τηv υιoθετηooυv oτo oOvoλδ τηq. Πιitg μπoρε[ vα ερμηvευτε[ αυτf1 η σrαση; AoφαλΦq η δεδo. μ6vη Θεωρητlκf ovεπ6ρκεlo τωv Aλβαvιilv ηγετιilv δεv τoυg επθτρετ.ιεvα δoυv τo βOΘoq τηq επιxειρoOμεvηq απ6 τoug XρoυτσιoφιKo0goιρoφηq, vα oυvειδητonoιl,1ooυv6τι πρ6κειται για αvτεΠαvdoιαoη. oμωq, αυτl1 η αvεπ0ρκεια oε καμιd περiπτωση δεv μrιoρε( vα δικαιoλoγηoει η oιωπl,1(θαrω και στιq εoωτερικ69 o1θoειq τoυq με τo KKΣE) απ6vαvπ αηv πρoβoκατlρκη επlθεoη τoυ Xρouτoιδφ εvdvτια αrov Στdλιv,lαφo0 μdλστα o lδιog o EvβΔρ X6τζια τιαραδ61εται, 6τι η .μUσrικη θκθεgη" ηταv "αvαριθμητεξ τεραιιilδιι<εζ καηYoρ[εg και σLιΚoφαv. τtεζ εv6vnα στov μεγdλo κaι αλημ6ητ0 Στdλιv,'2.;EδΦ υπει. oθρ1εται αoφαλιbg τo oιoι1εto τoU μικρoαoτικo0 εΘvικιoμoO, πoυ εvυπdρ1ει απδ τ6τε oτo KEA. Elvαι κol o μιKρoαoτικδq εΘvικιoμδq πoυ oδηγε[ oε τ6τιεq oημαvτικ6g υπo1ωρτ\oειg αρXωv μπρoστα αηv πριi:η επlθεoη τoU χρoUtoιoφιoμoU,πθρα απ6 ηv ιδεoλoγικoπoλιτκf1 καΘυoτθρηoη τoU αλβαvκoO κoμμouvιαrκoO κιvηματog. Δεv μπoρo0με, 6μω9, vα ισXUριστo0με0τι τo oιoι1εlo τoU μικρoααrικo0 εΘvικιoμoOηταv κυρlαρxo και καΘδριζε εκε[vη τηv περioδo η σrαση τωv Aλβαvιilv κoμμouvιστΦv.Γιαt[ αuτo[ αvπσrαΘηκαv πρ6γματι, αm oυvθXεια, στη χ)ouτσιoφικl1 αvτεπαvdσταση και Uπερασπio.ηκαv μια oειρd αρ1ειακd ζητl1ματα τoυ μαρξισμo0-λεvιvισμoι:l.M6vo πou αUτη η αvτiαιαoη oφραγιζ6ταv απl ηv αρxη Kα απ6 η Θεωρητκfi αvεπdρκεια και αιι6 τov μικρoααrικ6 εΘvκιομδ. Σε πoιδ βαΘμδ τo κ0Θε oτoι1εlo καΘδριζε η σrαση τouq δεv εivαι δυvατ6v vα βρεθεi και o0ιε c1ει σημαoiα, αφo0 εκε(vo πoU επιχειρo0με ε(vαι vα βγ0λoιηlε oυμπερd. σματα για τα πρα1τικd απoτελθoματα πoU εiχε αυιΛ η oτdoη, και στov τoμθα ηq εσωτερικηg oικoδδμησηq oιηv Λλβαv[α και αrov τoμθα τoυ διεθvoΦqKoμμouvιστκo0 κιvημαι<lg. oι παρεμβ6σειq τωv Aλβαvιilv κoμμoυvιαrιbv oιιq διrc διεΘvε1q 1. loτoρiα τoυ ΚΕA, τ6μoq 2' oελ. 14, ελΜvι!ζη tκδooη, ',loιoρκ6,q Εκδooειq"' 1977, α εrnoτ1μαvoaq δκ69 μαq.

2. σ Xρoυταoιρκol' εMηwκιl 6κδooη, 'Λειιβα'', 1985,oι:λ l20.

10

σUσκεψειξτωv KK,(Boυκoυρθαrι1957,Mδα1α 196.0)' μ-o}9y9τ.

6vorydY il6τωπo σπ6voYτl σTov xρoυτσ|oφtσμo,εoειXvαv τωv εκεivωv iαυτδxρovα και ηv αvεπdρκει6 τoυξ, ηv απoυoiα τov vα διαδραματiooυv, απαιio0vταv πbu για πρoυπbοεoεωv ιιiτoρικ6 τoυg ρ6λo. Ση δηλωoη πoU Uπoγραφηκε ση σUσκε.ιστo-ρικ6q'oπoφ6-oaq^'τo-υ^ Φη iou 196d tvετα1 λQyoq Υ.α .dvoιξαv vεα περιooo 2ao0 Σwεδρloυ τoυ ΚKΣΕ', ττoυ -επioηg αuεπiαηg,xι Avαφ6ρεται κ[ημα,3' oτo οιεΘv6ξΚoμμouvιστιΚ6 τ6 εivαι απδκαλυπτικδγια τo θεωρητικδεπ1πεδoτωv Aλβαvωv nνεiωv. 6τι .τιilρα 6xi μ6vo oη Σoβιετικη Εvωoη, αλλd και iτιc dλ}'εq oodιαλιoiικ1q xιilρεq εξoλεiφ.ΘηκαYoι 'ζoιvωvι. κC'πι. κo6ικovoμικ6q δuvατ6τητεξ πoλιv6ρΘωoηξ τoυ τoλιoμo0"4.

-bα-[πoρo0oε vα αvαφδρεικαvθvαgκι 0λλα αroι;1εiα,9.η9q ]α συYxdρηinριαπρoq τoUξ χcoυτoιoφικoOqγια τηv{εξovτωση τni,..αviιibμματiκηξ oμdδdξ" (δηλαδΛτωv μπoλoεβiκωv.ηγετωv ιloλ6τιiΦ, Mαλεvκ6φ,Kαγκ6voβιτg,ΣαμπoUρoφ,Kλπ)',για vα (πoιχειoΘdηΘεiτo ouμπθραoμα,6τι α trλβαvo(Koμμouvιστε,q δεv εixbV oυMdβει δλo τo βdθoq τoU χρouτσιoφισμoυκα lotσF τερo,iηY πoρiio κoπtτoλloτlκηξπoλlY6ρΘωo-ηξ. ιiαoεvθετκα,.πρθπa εδΦ vα oημεκitooυμειiτι τo iδιo ιcr10εικα επiθ'oη ενdvτια αrov Στdλv' Aκδμη κι για tη xρoυτbιo.φικι:1 δiαv rlρδL, oε πληρη ρlrξrl μ.ετov χρoυταoφιoμ6,δεv μπδρεoαv ιciπο εvα oημδιιjkciι.ilδτ6 κol-δεv ηΘελov)vα. καταvoησoυv τηv oυoiα τηq αvτισταλιvιKηqε|qrρα.rειαq.Kαι oι ιoιoι πfioαv ioιτικιi Θ6oη'dπθvαvτισε βαoκd ζητι,tματατηq θεωριαξ ηξ oooiα:ιιαrκl,tsilκoδδμηοrηξπoΨ αvlrπυξε o. Στdλ.r (π.1' τo δηiατoρ1αqτoυ πρoλεταριlτoυ,τηg ζiiiημα τou κρdτbυξ ηq .αviιθ6oεωv τηg oooιαλισrικiξ. κoιvωiιiειjinq π6ληξ και iωv vιαλl..YπΦxδuv αλβαvκθξ εκδδoειg 6πoυ θργα τoυ Στdλv εμ(τo τ-ελdυταio,καΘαρd..

999ρη.τ.ιK6, φαv(ζovταi,λoγoκρiμμθvα. iμημi ηξ ειΦYηΦξ.τou αro 18o oυvθδριoτoυ.KKΣE)' Mπo. o.ει,επιoriivα δiι'κιivεvαq τη μπρooo0ραπoυ κυκλoφ6ρηoε.αrα Ξιl.nvκα irε τiτλo .Για io ζηημα Στdλιv-H αλβαvικfι Θ6o11. (..Πobεiα,,,.1975) καθΦq και i6 6ργo τoυ.E' X6τζια oXρ'oυταo. (..Λειι}iα',, 1985), αro oπoio η UπερασrιισητoU -Σταλv καφικoi, (ισXυριζεταloUτε πληv oαφηg αvτιαταλvιoμ_oq. ταvτ6ει 6μμεooq .δτι λlγo o0τε.πoλ0, iα τελbυτα(α1ρ6vια-o Στdλιv εi;1ε16o.ει τov θλεγxo κα δεv-ηξερε τi μv6ταv 6io KKΣE κα ηv E!ΣΔ), oμδq δεv επιτβ.6πεταvα παραγvωρiooιlμεηv αvriαταστlπoU πρδβαλαv oι AΜαvoi ηγθτεξ εv6vτια σε oριqΙεvεq rιλευρεξ τoU xboυταιoφιoμod,πoλd.περiooδτερo πoυ oε διεΘvδg-επiπεδo ηγεoiα κα δ1ι iiiαv oι μδvδι πou αvτιαrdΘηκαv,σαv oυλλoγικl,1 3 Σξηηoειq oτo διεθvt'1 κoψoυwoτκ6 rtημα", oελ. 549, εκδ6oaq "\t|vog", 1975. .ι δικ6qμαq. Σιiι lδιo,oa\. 518,α εrπαr1μdvoaq t1

σαv ατoμα, ^εv.αvτιαση ρεβιζιovιστικη λαiλαπα. H αvτ(αrαoι] τoug αυτf1 βotΘηoε πdρα πoλ0 τouq κoμμoυvιoτθg Kαι τoυq επαvαoτdτεq_oε 6λo τov κδoμo και απoτθλεoε πρoωΘητικr1δ0vαμη για τη- διαφoρoπoiηoη τωv επαvααrατικιbv oτoι1εiωv και η δημιoυργiα τωv πριilτωv μαρξιαrκΦv-λεvιvιoτικιilv ibμμdτωv και oργαvΦσεωv και_απ' gυη ηv dπoι].lηαπoτελε( loioρικη oυvειoφoρ6 oτo μαρξιαrικ6-λεvιvιαrικ6 και επαvαστατικO iιvημα. Σ[γoυρα, εκε(vη τηv περioδo oι Aλβαvo[ ηγ6τεq δεv εi11αvxρεoκoπηoει και ξωφληoει σαv επavαατdτεg και η πΟλη τoijg εvδvτια.στov Xρoυταoφιoμδ, 1lε δλεg τιg αvτιφdoειg και αvεπdρκειθq. τηg, διευκ6λυv-εαvτικειμεvιKd τoυq μαρξιαrθg-λεvιvιαriq oε.δλo τov κ6oμo. oμω'g αrη oυv61εια, o μκρoαoiικ6g εθvικιoμδg φ_oOvτωoεκαι βαΘμια(ακυριdβ1ηoε (eα οoομε π.ιbg)και τoυg oδηγησρ σε τθτιεq απoφdοειg (βαoικd αιov oικoviiμικO τoμ6α) πoυ γ(vovταv βαρiδια αrα π6δια τoUξ Kαι τoυg oδηγηoαv στη χρεoκoπ(α. Eτoι, και η πρoσφoρ6 τoυg oτo διεΘv6q μαρξι. αrκδ-λεvιvιαrκ6 κiημα μετατρdrηκε στo αvτiΘετ6 ηq iα απo πρoωΘητικη δ.0vαμηθγιvε φρθvo τoU κιvηματog, μdqi με .τov χρoUτσιoφιQ'6 και τ9v μ9o.(oμ6.Aυτ6 δεv oημα(vεi αυμiταιγviα με Ιouq ρεβιζιovιαrθq, .αM6 εivαι 6vα αvτικειμεvικ6 γεγov6q.

Eκεivo πoυ 61ει ημαoiα ε[vαι 6τι Χρoυταoφiκoi, Mαb(ioi και Aλβαvoi (oι τελευτα(oιαπδ τα μθαα ηq δεκαdτiαξ τoυ 60) φρδvαραv τo κ(vημα, o καθ6voq μα διαφoρετκo0q λδγoυq.

3. o olκoNoMlKoΣAΠoκΛE|ΣMoΣ

H oΟγκρouαl τωv A}βαvιilv ηγετιilv με τov 1ρoυταoφιoμδ

fΨPαvιζδταv απ.Qμια Θαv6oιμη,.6ηωqαπoδεixπjkε, αvτ(fuαιiη.

Aπ6 η μια, oι Aλβαvo(πρooπαΘoΟoαV vα αrα-Θciuv.oε επαvααrατικ6q θ6oει9 κα απ6 τηv 6λλη, δεv εi1αv ouΜOβει τo βdΘog τoU Xρouτσιoφισμoq,εvιil η μκρoααrκη εΘvκιαrκη παρθκκλιoη τoυg τραβoΟαεouvθ1ειαπρoq τα πioω' Δεv μπoρoboαvvα διαvoηθoOvδτι oι olκovoμlκEgoπoφ6oεlg τδv 1ρoυτoιoφικιilv oδηγoOοαvoε καπιταλιαrικηπαλιvδρΘωoηκαι καid ouvθπdιαoε α16oεlg_εκμετ6λλευσηξμε τιq xωρεq τηq Λαικιjg Δημoκρατiαg.Eτα δεv πηραv καv6vαμ6τβoιbαrε vd απoφιiγoυv.iov επερ1δμεvo o!κovoμlκ6oπoκλεloμ6.

H αλβαvκη oικovoμiα,η βαoαvιατiκ{(λδγω ιηg βα1lιdgoικo-

voμικηg καΘυαrθρ.ηηq) πoρεiα τηg ooοiαλιo ιικι\qJιlικιlδδμηηg oτ η ρι ζ δτ αv α πo κ λ ε l α τ ι κ 6 o τ η o o βι ι : ι ι κ /1[tιl{ (} ι:ιιι.ιl.pιlO o ι vτδ . πιεg rηγ69 oυooιi:ρευηg δεv 1tlιcl1lιlilιlιlvιικι'l1ll1vιt ιltιοδΦσoυv. Πoι d- t !τ αv η κ α τ l o τ α o η τ η q ι l λ [ t ι ι v ι κ ι ) ι ;ιlικιlvιlitlιlι; ο ιιq α ρ x εq ι ηq δε καε τ [α q .ι o υ 6 0 , , . Γ o^ε μl ι 6ρι ol l ε ι Ι ] v Ε Σ Σ Λ ι ι l |ι l ι t λ ι l ι l ι l t : ι ιtl |1, ιlιtvt:1t,1 1ρ 6vια 196O ) ι ι l 5 o ' l ' ι o ι l O ι ,V ι l λ ι κ ι l tl l |.ιllιl1lικιlιl ,.1lr ιiiβ ι6u ι 1. 91B()λε ι ; τ lι 1 l ι : γ /l λ ι : qε Ι ι ι : v δ ι l ι l tι ι ; ι l ι ι 1 1 llζιlvι.ιv ιli: lιιbτιboηg ΛΛΛ ειg, ι t : yvι κl . 1[t ι l ι ]( ) l : ι rκlι ι ι 1 t ι 1 1 ι ι v /1 1 l ( ιtιι(ttι ι ,l ι l 1 v l ) )Λ Λv α υτδ f1τα v t,,

Θεμιτδ και απαραiητo στιq oυvΘtκεq 0παρξηq τoυ σooιαλιαιικo0 oτρατoπθδoυ, λειτoυργiαξ ηq παγKoσμιoq σoσιαλιΨκηξ αγoραi και 1αμηλdg αvdπτψΕnq τωv παραγωγικιbv δυvdμεοlν αmv AλBαviα. γιv6ταv επκivδυvo και καταστρoφικo στιq σUvθηκαπιτbλιoτικηg παλιv6ρθωσηq. H αλβαvικη ηγεoiα, κεq τηi.oυvθ1ιoε ακριβΦq ηv iδια_Ιt9λΨΨη Kαι στo σxεδιασμδ δμδξ, τδυ 3oυ πεvτd1ρovoυ o1εδioυ, 1961-1965.Aυτ6-εivα η μεγαλιjτερη απ6δειξi για τo δτι, o0τε καv στα 1960.61, υπoπτευ6ταv (πδαo μdΜov αvτιλαμβαv6ταv) τoυg πραγματκoOq (xoπoυξ τωv xρouταoφικΦv και εξακoλoυΘo0oε vα τρεφει εμπιστoσUη σnq α6σειξ με ηv EΣΣΔ. εiα,.o oυicjvoμuiOqαπoκλειoμ6q τωv 1ρoυταoφκιbv-,.πoυ 0ρ1ιoε τb M0η καi oλoκληριbΘηκετov-o1τιbβρη τoυ-1961, dφηoε τhv αλβαvκh oικovoμiα εvτελιbg ..ξεκρθμαoτ4..Tov επ6μεvo μiοvo b απoiαειoμ6q oλoκληρΦθηκ9,6ταv αro παι1v1διμπηκαv kiι oι αMεq πριbηv ooαιαλαrικθs-Xωρgq, πoυ (1ωρiq vα κdvoυv επioημo απoκλειoμδ 6πωq η EΣΣΔ) dρ1ιoαv τηv κωλUσιεργια, .noιiqτoU κλι,1ριvγκ,μεiωvαv τov oγKo των αvταΛΛαηv κατ&ργηση f1ταv δι επιπiωoειq oτηv αλβαvικη oικovoμiα κλπ.. γδv, απoκλειoμδ; τov dn6 αυτ6v H εξoρυ1τκη βιoμηxαviα πoυ απoτελo0oε τη βαql δληs ηq gιoμniαvιiηc παραγδiηg και απoκλειστικη πηγη εξαoφdλιoηq bυvαrλαγμαiog δε1δταv διπλδ πληγμα. Aπ6 τη μια θ1αvε.τιq αγoρεs πbuιηoηs.iωv εμπoρεuμdτωv' ηq κoι απ6. τηv dΜη oiεioι1vταv τbυ. iπαρα1τητou μηχovoλoγικoO εξoπλιoμo0. για τov εκσι,Yχρovιoμδ ηq. Av σε πρωη φαση τo πρoβΛημα ηταV o μη εκoιlγxρovιiψδg, η διαηρηoη τoυ πεπαλαιωμδvoυ-μηaαvol.oγκo0 εξδππψciο iα η μη επθκταoη τoυ -τε1voλoγκoO.εξοπλιoμδο αroυg τoμεiq τωv'ilηxαvoκατασκευιbv Kαι τηξ ελα.φ.ριδg κiι επιoιτιαiκηξ βioμηxαviαξ, oε δε0τερη φ6η -τo πρ6βλημα oξυvδταv ακδμη-τiερioδlτερo, καθιbξ τα ηδη παλιl μη1αvηματα γ1voιrrαvακδιiη.παλδτερα, με απoτθλεoμα η Xρηση τoυg vα γ[. vεται καθαρd αvτιπαραγωγικξ.

Aκ6μη 1ειρ6τερα' 6μωq, ηταv τα πρoγματα y!α ηγ αγρoτικη πoυ βριoκ6ταv σηv τρoΧια ηq κoMεΧτιβoΠoιησηξ. oικovoμiα 'ειvαι oι iτboUπoθδoειg ιbαιε η- oooιαλιoτικη κoλλεxτιβo. Πoιδg πoinon vα μπoρ3oει vα πετ01ει; Mιλιi:vταq με 6ρoυq πoλιτικηg oκoVoμιαq,.πρiπει vo δo0με δυo βαοικθg πρoιjπoΘEoειq,χωριq τιg oπδιεg..ηioλλεXτιβoπo(ηη εivα καταδικαoμδη oε απoτυxiα ndυ θα εiτιιiερει vδμoτελειακd και ρηξη ατηv εργατoαγρoτκη oυμμα11iα.Δηλαδη θα 61oυμε φραKαρισμα ηq _αvαrττUζηqτωv lιαbαγδμκιilv δuvdμεωv Kαι αvατρoΠη τωv oικoδoμo0μεvωvσoιlιαλιαnκιbvπαραγωγκιbv αx6oεωv.

Xρειdζεται τiρΦτo, η oooιαλιoτικη βιoμηxαviα (τo Ψ9Jos τηc ι,ι1iατoiliαg τoυ πρoλεταριdτoυγεvικoτερα) vα εφoδιαζει τoυg ιlιlιrιαλισtικoOgαγρoτκo0g oυvεταιριoμoOg(61ι μδoω τηq εμπo. |}lι,Jl(Ιrικηgκιlκλδφoρ(αq,αλλd με τoυq μηχαvoτρακτε-ριKoυq ilι.rit1rοι,,lq kαι τα αλλα κρατικd ιδρ0ματα)με τα θoαlκ6 μ6αo

πopσYιυγηs (αρδευτικd και γεvικd εYγειoβελτιωτκd 6ργα, τρακτ6ρ και dλλεq μη1αv6q, απlρouq, λπdoματα και 0λλα 1ημικ6 μθοα, κλπ). M6vo θτα μπoρεi vα διαπιαrιboει o αγρδηq στηY πρ6ξη ηv UπερoXt ηs μεγαληq παραγωγf1g και vα ξεριζιbvεται βαθμιαiα απδ μ6oα τoυ η σUvεiδηoη τoυ ατoμικo0 εμπoρεUματoπαραγωγo0. Kι αυτδ απo1τd ακ6μη μεγαλ0τερη oημαoiα oε χωρεq σαv ηv Aλβαviα, 6πoυ ιαroρικl o αγρδηξ δεv υrrηρξε ελε0θερog εμπoρεUματoπαραγωγ6g και η πρΦτη αγρoτικη μεταρρ0θμιoη (μo(ραoμα ηq γηq) τoυ ικαvoπoιε[ 6vαv παλιδ και θvτovo π6Θo και τov κdvει vα γατζιilvεται απ6 τo δlκ6 τoυ κoμματ0κι YΙ.lq,πoU επιτθλoυq κατdφερε vα απoκτηoει.

Xρειdζεται δε0τερo, Π "πlλη" (δηλαδη η ooααλιoτικη βιoμη1αviα) vα μπoρεi vα εφoδιdζει 1ρ .χωpιδ" (δηλαδη ηv αγρoτιd) με 6loμη1ovlκ6 εμπoρε0μoτα ατoμlκηg κoτov6λω. oηq (εvδυμασια, τρoφη, εiδη voικoκυριo0, κλπ, κλπ). |δια1τερα oε oυvθf1κεq 6πoU uπdρ1ει μικρδq κληρoq και μκρl,1εμπoρεUμα-

τκι] παραγωγfr,η εμπoρευματκ/1κυκλoφoρiααrα εiδη ατoμκηg καταvdλωor1gαv6μεoα στQv "πδλΠ" και τo "1ωρι6,, εivαι o μ6Yoq πoραδε1τ6q τρ6πoq ooσιαλιoτικl1qoικoδ6μησηξ. Πoιd ηταv η κατ6αrαoη αη ΛΔA; To 1955 η αλβαvικηηγεαiα βdζει oαv oτ61o vα αρ1(oει ηv κoλλε1τιβoπo[ηoηκαι vα ηv oλoκληριiloεισε μια δεκαετiα,τo 1968' onωg φαivεταιαπ6 τα επ(oημαστoιxεiα,τo 1955 δεv ε[1ε τη δυvατδητα vα εφoδιdσει τo oooιαλιoτικδ 1ωρι6 o0τε με μη1ovημoτα,oιiτε με 6loμη1αvlκ6 πρoT6vτο ατoμικηg κoτov&λωαηg.Fl λ0oη τδτε για η γρηγoρη κoΜε1τιβoπoiηoη βριoκδταv αrιg πιαrΦσειq Kα η βof1Θειααπ6 ηv EΣΣΔ. Απ6 καvδvα επ[oημo αroι1εio δεv φα[vετα vα απαo1oλεi ηv αλβαvκτ,1 ηγεoiα τo πρ6βληματηq δημιoUρμαξ oλoκληρωμθvηg vτ6πιαg βιoμη1αvικηqβdoηs' πφd τo 6τι (δπωq παραδ61ετα o E. Xδτζια) o Στdλιv πρooωπικdτov oυμβoΟλευoεvα πρoσαvατoλιoτo0v oκρlΘιilqσ.αυτ6 Kαι vα μη αηρiζovται στo διηvεκθq αη βoτ]Θεια, o Στdλιv, β6βαια,oαv μαρξιαrηq,f1ξερεπoλΟ καλl 6τι αυτ6 ε(vαι "τo aλφα Kαι τo ωμδγα" ηq ooααλιαιικηg oκoδ6μηoηq,καΘιirqη 0παρξη τoυ ooααλιoτκo0 oτρατoπθδoυ δεv εξlλειι!ε τov κivδυvo ηg καπιταλιατικf1g rιαλιvδρΘωoηq. oμωq o E. X6τζια και oι dλλoι Aλβαvo[ηγdιεg δεv f1ταvoε θθoη vα καταvoι\ooυvτη μεγdλη Θεωρητικι,1 (και τιρα1τικr], δπωq πoλ0 oOvτoμααπoδεixτηκε)oημαotατηg υlι(lδειξηqτoυ Στdλιv.

Mδλιg,λoιπδv, dρ1ιoε o αιlcrκλειo1lδq, εξαφαvlοιηκαvκαι oι

δυo απ αραi τη τ o ι γ ι α τ η o o o ι α λ ι ο ι ι κ τ ] κ o λλε1ιι[tιltιιl[ηo η δ ρ o ι: τρoφoδooiα τηq αγρoτιdq ιlε ]lΙlΧ(ιVr\1lαιακαι [iιι11tι1xrlvικd πρoΤδvτα ατoμκηq καταvdλωoηc; Φιlιlικι1, δεv 1ltιι11lr l vιr καrηγoρf1oε ι καvdvαq τ o u q A λ βα v o ι ,l ι ; l 1 γ Ι ι:l : ι ; Y ι. (lι,ιl\ ιι1v l:ξθ λιξη. To ε ρι i l τ η μα, 6μ ω q , t ι o υ 1 l l ι α i v l ,ι l .l v ι ι ι , τ l tκo vιlv γlσ Yo o vτtμ ε. τ ωπ ΙσoυY τσ v 6 o δ ε δ o μ tv α πo υ δ ημ lo υρ γ{ 0ηκo v; Π o ιd τ )ι αv ε κε [vα ια ( ) ι K ( ) v ( ) J l ι κκdr r ι ( ) Ι ,γ ( ι v ι |r ιιι(1Ι 1ti t1lιι r ιιlιl lιl1ρ α v μ α t,l

vα διαφυλ6ξoυv ηv εργατoαγρoμκ!Qu[uαxiακα vα εξαoφαλioδαωιιoiικn.riρooπiiκη,δηrαοηη γoργη.αvdπτυξη "δuVΞnτωv παdαγωγιK6vδUvΦεωv, πdvω αη βαoη ηq αvωτερηqτ,εσooιαΛιστιKωv xvιKηq,.καi.ηv oλoκλ|ρωoηκα τελειoπoiηoητωv σxεσεφv; παραγωγιKωv .iT *vilιστιKη,.bταλιvικη πεiρα μαξ διδασKει 6τι αυτ6 εivα τo Z6τnuo.κλεlδi τηq επilvαoταdηξ και τηg δι1τατoριαξ' τoU iδδχΞiαδiα1ou, ιδiαιτερα στιq oικovoμκ6 καΘυοτερημθvεg

vαvκηdειη.επαVααrαηoι μπoλoεβii;δ;ξ'.aT..;J-^i.ιiΦ|δ.. καθbλoυvα εipαρμδoouvη NEΠ, πρoxεψδvou i<biοεv δicrrαoαv Δεv oιστασαv oυμμα11ια. vα διαoφαλioουvτηv εργατoαγρoτικt'1 διεΘv6g.κεφdαro υπoτ.6λεΦ ακοιiη Kq1."φδρδ 'iλαιo",.bπωq "λn-o-Gδυv θλεγε o Λ6vιv, (μq ηγ πoλιτικfl.τωvεκχΙ9ηησ-εωv πρoκεψ6voυvα εξαoφαλiκαi αdγοτερbτωv υπερoγκωv.iοκωv1,

oικoδδμηημφι,o. ;;ι;i;.δiαρE.ηiα-iια. τη ooαι.ιΔioτιiη

uπoλoεβiκoι .uετdπρoiιj:ρηoαv ση μαζικf1κoΜεχτιβoπoιηση,oεκα τnv-oiτωβριαvη επαv6αrαoη, oταv πι9 Urηρχαv γo6vια τoυ χωριoU με μηxαiiτη ζωη oι πρbijπoθθoειg.τρoφoδooiαq πρoΤδvrα. κα vl,tιiαiα βιoμη1ανκδ δii,πoιobριkoi.ηταv επιoημovεg μαρξιαrθg και f1ξεραvvα κλεivbυv τ, drυτι6τouq στoυq αwπlμovoυξ μιKρoαστouqτUπoU .εoγατιKl,lc αvτιπoλiiεuσΠq,,και vα ελiooovται στη . διεθvη

oντι *fijη'. aξδπoωuταqαro dπακρoτιq^εvδo(μπεριαλιαικθs Mπρεστ-Λιτoφσκ Θθciειi.Rk6μη και ηv ατιμωτκι!oυvΘηκητoυ

υπδ. εδαφη(πoυqιμπεριαλαrθg) Hδ;.fu;iδρoο?ε δoβιεiικ6 εξoUvεαρη σoβιετιKη,

νoαι!αv..πδoκεμlvoυ vα αrεριιilσouvη δuαrυ1Φg,δεv ηταv επισημovεq 6iα' bι λλβαvo(.κoμμoυvιαrθq, καiαvoηoει ηv oυotα τoυ επιστη.μovιiδυ μαρqιoμo0,δεv.εi1αv iδ0 -σδσiαλιoμbυ.:J,iiιvη ηv κ.ριoψηπεvταετiα (1960-1965) o βoλovταριoμδq,καη ooOvτωoεo μιKρoαστκ6q.εθvκιdμδq, πoλιτκl,tαυΘαiρεοiααvπκατθαησαv ηγ επισrημη ηq.glqζηq vα αιιc κoνωvκδξ κα oκovoμκ6g voμoτθλειεq,με-απoτεΛεσμα δii.ιoεi η oκovoμικl,1xρεoioπid, vα UπovoμεuΘεi-ηεργατoαγρo. ii*i.-δi,,ιiμαxlαiαι τελικα v-q llΠ oλoκληρωΘo0vπoτ6 oι βdσε( ηq'odinαλιαrικηq oκοδ6μηαηq.

4. o M|κPoAΣTlκoΣEΘN|κtΣMoΣ

Πoιv εξετασoUμεπoιd ηταv η πoλιτικr'1πoυ επιβαλ6iαv.vα εodouδodw oι Aλβαvoi ηγ6τε9 μετl τov ρεβιζιovιατκo απoKλειoμδ,,πρεπει vα δo0με πoια πoλιτικl1εφOρμooαvκαι πoια ηταv τδ - πρι;Jτααπoτελθoματαηq. nι.iuιοιαoμεvoιαπδ τov oiκbvoμκOαπoκλεισμδηα μη θχovrαq τoU (αφo0δεv τov παδδi Ξγiαiρα καv6vαμθτρoαviιμετΦπιol,1q υnbπτειjδτ<ivκα εξακoλoυθo0oαvvα τρθφoυνεμπιστoσυη στη ;;βι;iiiιi nνεoiα),iατδληξαv σηv πιo ε0ηo'λnκα.πιo, πρooιη ΓJΙd-δΞtioμbvoiEεoλoγικδπoλιτκδ-επiπεδδτoυq) λ0oη,.τιoυ i;ιξ δδηiδuαi με μαθηματικflακρβεια στη χρεoKoπ(α..Kλεi15

σΤΓlKoV"στov εαUτδ τouq κα αηγαγαv σε κUριαρχo oιKovoμικo δ6γμα η."μδΘoδo τωγ.olκovoμtΦv". Av με.λεiηbει καvδvαg τη αxετικl1 επιΧειρηματoλoγiα τoυg, Θα βρεΘεl μπρooτd oε θvα περιβ6λι μκρoαoτικηq αφδλειαq κoι επιoiημovιkηξ 0γvoιαq. Τo μ6vo πoυ υτταρxειε[vαι η .εθvικ4 περηφdv.εια",δ.μικboαoiικ$g εθvικιoμδq: .o αλβανικ6q λα6q ξαι τo Κ6μμα τoυ Εργαo[αq Θo ζι|ooυv και.με τo.y6ρτo εdv θ9ι ε(vαι αvdγκη, αλλd οεi θα πbυληΘo0v πoτt για τριαvτα δηvdρια. Πρoτιμolv vα πεθdvoυv 6ρΘιbι Κo!μP nμη παρd vα ζηooυv oη wρorτ] και γovαnoτoi-S. Εδιil δεv πρ6κειται για φραστικ6q υriερβoλ6g μιαq παvηγυρικηq oμιλiαg, αλλd για ηv oυoiα μιαg πoλπκηg, πoυ.ακoλ6uθ'εi. ται με oυvθπεια απ6-τδτε και θα δo0με oτη oυvlxεια πo0 oδηγησε..Τ6τε' πρωτoδιακηρ0αoεται Kαι oαv Θooiiη oρxη τηξ ooσιαλιoπκηg oικoδ6μησηc η (στηρ'ξη oτlq δlκilq-oδi ου: v6μεlg,. Γεvκd αυτ6 εivαι oωoτ6, 6xi δμωq με ηv 6irvoια πoυ τou 6δωoαv oι Aλβαvoi καθoδηγητ69. Av πρ6κειτdι vα μιληooυ.αrov .με για.μια γεvκη αρxη τoυ oooιαλιoμo0, θα αvαφερθoiμε Θoαlκ6 .olκovoμlκ6 τou v6μo. .εξαoφdλιoη τηg αiι;lταηq καvoπolη oηζ τωv διαρ κιΔq oυξαv 6μεvωv υλικιbv κ ciι.πoλιnonκιbv αvαγ-κιbvoλδκληρηg ηg κoιvωνiαq, μ6oω ηq αδιdκorηq αvdπτυξηq και τελειoπoiηoτlC n1q ooααλισnΚηq παραγωγηq. πdvω ση βdση ηζ πιo ιtηληq τεyvικηq'6. Στov oριoμδ αυτ6, o Στdλιv δivει με πληρδτητα τo περιε16με. vo τoU ooααλιoτκo0 τρ6πoυ παραγωγηg Kαι στα 5υo τoυ δioι1εiα, τιg παραγωγικθg δυvdμειq και τιq παραγωYιK6q ox6oειg.

Kαι β6βαια, o0τε τo καθεαrιbg τωv oικovoμiωv oi μια κdδυαrερημεvη κΨ υπoτυπιi:δη παραγωγικη βdη, o0τε η τρoφη "με τo X6ρτo" πληρoOv τιg πρoυπoθ6oειq πoυ bπαιτεi buτoq δ voμos για vα ε[vαι 6vα κoιvωvκ6 καθεαrΦq oooιαλιαικδ ..E^ivαι .oπαραiτητo vα ξεκαθαριαrεi αυτ6 τo ζηημα, γιατ( oι Aλβαvoi ηγιiτεg κατdφεραv (αrηριζ6μενoι στηv 0Ηαρξη εv6g γεvικl-1αμηλo0 Θεωρητικo0 επιπ6δoυ) vα περαooυv oτb διεθv.θq μαρξιαrικδ.λεvιvιoτικ6.κ[vημα μια μιKρoαστικη-εξιoωτικηαvτlληψη γιg τo oooιαλιoμ6. Eτα. ακouγ6ταv oυxvα η dπδψη, 6τι μπoρεi με-Vστηv Aλβαviα vα μηv υπdρxει αvαπτυξη τωv παρα. γωγικιbv δυvdμεωv, vα υπdρ1ει φτιi:1ια,oμωq αuτδ εivαι Δvα αvτικειμεvιK6(αvαπ6φευκτo)γεγov6g, πoυ σε τ[πo-.αδεv αvαιρεi τo oooιαλιαrικδ xαρακτηρα τoυ Koιvωvικoικovoμικιr0oυoτflματoq τηq Xωραq, o oπoiog καΘoρ[ζεταιαπ6 τηv lιι,ιδιητα iωv παραγωγικιilvo1θoεωv, απ6 τηv 0παρξη κρατιKηq ιδιoκτηo(αq oτα μθoα παραγωγηg και απ6 τov εξιoωτιoμ6 oιη διαvoμη...5g μαq-ισχUρlζovται oι Aλβαvo[ ηγθτεg-oαv συvtιιειιι ιηξ κoιvω.5. Ε. Xoτζια. oμλiα 9ιηv 2ξεπt,τειo ηq Eδρυoηqιιιt Κt Λ κaι σηv ,l,|ι1 ι;ι ιt ι ειo τηg oy ι ωβριclvηq Ε παvoo rαoηq. /;

ll

.

( ' ' ικc lνc η ιικd

rτ ρoβλη μ α ιo

τ oιJ

Σclrlιcιλιι'lι|'ιι (, ιηv

€ Σ ΣΔ .

vικι]g ιo6ηταq, η καταvdλωoη των πρol.δvτωvδιατρoΦγlcδεv 6xdι.μεγ(λη ξiιαφoρd αvdμεod onξ διdφoρs:ξΚolVσvlΚξζ oμdδεg"l. Στηv πραγματικ6ητα, εδιb θ1oυμε μια παραλλαγη τΙq χρoUταoΦικηξ και μπρεζvιεφικηgιδεoλo1ικηgπρ_oπαγαvδQξ(πoυ τα0τ(ε iδ ooα.αλioμbμε ηV κρατκf1μoρφηιδιoκηoiαq), με η οιαφo.ρdδτι τo ιδεδλδγημα πρooαρμ6ζεταιστξ oυvΘηκε.gμια.q oικovoμiαg.Θεωρo0μεπερ-ιττoνα ασXoληΘoU. καθυαrερημθvηg bvb.ιυfυiα εδιb με ηv αvτiκρoυoητΠS1.θεωρiαξ" πoυ ταυτi. με ξει τo οoααλoμ6 i,ε ηu κρατκη μoρφηιδιoκη.oiαq.Kδτι τ6-τιo iχει γivει oε αρκετ6qαvαλ0oειgηξ oργαvωσηq.μαq,πoυ.or1μδαεi]τηκαvκdτd καιρo0g στov "oχτωβρη", εvω αη μελθη για ηv πoρεiα ηξ σoααλαrικη-g_oκoδ6μηηs και ηq καπιταoτα λιoτικt'1gπ'αλιv6ρΘωoηqστηv EΣΣΔ (ιoψ -δΙtμ9.qι-ε.9εται τε0xη τilq " Mαρξιαrκηg ΛεvιvιαrικηqE Π|ΘEΩPH ΣHΣ " ) .υπ0ρxει ?vαλUτικl,lτδrioΘθηoη αxετκd με τα.πoιoτικdαroι1εiα πoυ τωv o16oεωv παiiρooδιoρiζoιjvτov oooιαλιoτικδ1αρακτf1ρα . ραγωγηq. oφε.πιiuμε,6μωq, μια o0vτoμηαπlvηoη στov κoμπασμδτωv η,φτωΧια.και AλβαvΦvηγετΦv,για τo 6τι... κoιvωvικoπoiησαv τηv αΘλιδητα. "Mερικoi voμiζoυv-θλεγε o Στdλιv, μιλιbviαq τo 1935 αηv πρωη παvεvωααKηoυoκει|η τωv σταXαvoμπbρεi vα'oτεριrilσqι 9 oooιoλιoμ6ξ με.μια φικbv-dπ k6πoια υλικι| εξιoωoη τωv ovΘριbπωv π6vω' oτη 66oη μιαq μiζερηξ- ζδηξ. Aυτ6 δεv εivoι oωoτ6. Εivαι μ'κ.ρo. .αoτiκη,α1viιληiμητoυ σoσ'αλιoμo0. Στηv πρoγμoτικ6τη.

Tσ, o- oooιαiιbiοs μπoρεi vo vικf1oει μ6vo -π6vω στη 66oη τηξ ψηληξ-πbραγωγ1κ6τηταqτηξ^δoυλι6ζ, ovιb. τερηξ . αi6 τoY καπιτoλιoμ6, 'π6vω' στη 6aση .τηξ oφΘo. vi.αξ oε πρoi.6vτo και σε κ6Θε εiδoυg αvτικεiμεvσ ιζατσ. v6λ.ωoηξ,-π6vω oτη 66oη τηq ε0πoρι|ξ και πoλιτιoμt. vnc ζωic 6λωv τωY μελr1ιY τηξ κo'vωvioqD6. Αξ iα βαλλoυv λoιπ6v με τov Στdλ1v, 6ooι υπo-αηρiζoυv τov Aq καΘεoτι.ilτoq.^ "oobιαλion1x$υ χαpαKτf1ρα τoυ αλβαvικo0 απoδιboouv κα d'. ιiυτ6v.ηv κατηγoρiα τoυ "oπαδo0 ηg Θεω.ρiαg τωv παραγωγκιilv δυvdμεωv". .

Aξ εlταvlρΘouμε 6μωq αrηv-αvdλυol'1μαq' Πo0 oδηγo0σε τo ΠρΦτα πρΦτα σηv περικoΓη τωv "KαΘεσrΦq τωv oικovoβιΦv". επεvδιjαεωv. Σε μια χωρα με τθτια καθυα16ρηoη, oι Aλβαvo[ ηγ6τεq διαπiαrωv-αv,6τι .πλαn6ζ δυvατ6ητeg απaταμiεyong iiι πo.Μαπλd απoΘ6ματα υrηρyαv και στo πεδ[o τωv επεvδ0oεωy,. Kαι δβαζαv καΘf1κovαrα κρατικ6 ιδρ0ματα nvα κdvoυv βα. lιtg 6ρευiεq Υια να καΘoρ[ooυv ακρβιbg π6oo oυμφ6ρouv oιΚo/ ΕιΦΥηoη τoυ Pαμiζ Aλiα oηv 3η 0λoμ6λεια ηq KΕ τoυ KΕA' Λιηιlληq1987. oελ. 656. ιι Σ'r?λιv:Zηηματα Λεvιvιoμo1, εΜηvικη 6κδoo11,

t7

voμιΚd τα vεα 6ρYα πoυ μελετo0oαv δ$1ωq vα παραμεληΘεi η πoλιnκιl oπoυδαι6ητα"9. Av εivαι δυvατδv vα διαπιoτιirvεται δυvατ6τητα απoταμ1ευαηqαπδ τov τoμ6α τωv επεvδ0oεωv αrηv Aλβαviα τoυ 1961! Δε0τερo, αηv πτΦη ηq παραγωγκ6ηταq ηq εργαoiαξ και τωv ρυθμιilv αOξηoηq ηq παραγωγηξ. o μη1αvoλoγικδg εξoπλιoμ69 τηg βιoμη1αv(αgι\ταv f1δη παλιωμθvog. H μη αvτικατ6oταol,1τoU με v6o και πιo oυγ1ρovo εξoπλιoμ6.oδηγo0oε αηv παραγωγικη α1ρf1ατευoτ]τoυ. Φυακδ, oε θvα oooιαλιoτικ6 καΘεoτιilq o εξoπλιoμδg πρθπει vα σUvηρεiται κα oι oικovoμiεq vα απoτελoOv βαoικδ αroι1ε1o τηq παραγωγικηg διαδικαα[αg. oμωq τα μη1αvηματα θxoυv θvα oριoμθvo παραγωγκo κ0κλo ζωηg και πθρα απ6 αuτ6v γivovται αvτιπαραγωγικd. Eκτδg αυτo0, η πρδoδoq τηg τε1voλoγ[αg απαιτεi θτα κι αλλιΦg ηv αvτικατdαταση τωv μηyαvημdτωv παλι6τερηξ τεχvoλoγiαq, πρoκειμ6vou vα δoΘε( ιilΘηoη αrηv dvoδo ηξ παραγωγκ6ητα9 ηq κoιvωvικηq εργαoiαq.

To απoτθλεσμα για ηv αλβαvκη βιoμη1αviα ηταv τραγκδ. H παραγωγκ6ητα δεv μπoρo0oε vα αv6βει (αυτδ πoυ 6διvαv oαv dvoδo ηq παραγωγικδηταg πρoερ16ταv στo μεγoλ0τερo πoooαrδ απ6 dvoδo τηq εvτατικ6ηταg ηg δoυλι0g) και τα ηδη λιγoαrd μη1cvηματα π6λιωvαv και θβγαιvαv εκτδg παραγωγηq. oι απιbλειεg απδ τo πdλιωμα κα ηv α11ρηαrευoητωv μn1αvικιilv μ6oωv παραγωγηg αvαπληρΦvovταv με τηv δvταoη ηg χειρωvαKτικηq εργαoiαq. Eτoι, τo 1980 παραδδ1ovται δτι oτov τoμθα τηt εξoρυκτικηq βιoμη1αv[αg τo 85% τωv εργoolΦv γlv6ττov με δoυλ16 oτo 16ρl (!) και 6τι oτη βιoμηxαviα επικρατε( βιoτε1vικδ πvε0μα10. Δηλαδft, με τηv πdρoδo τoυ xρ6voυ η αλβαvικη oκovoμ(α κατθφεuγε δλo και περιooδτερo στη 1ρηαμoπoiηση ηq φηvηq εργατικηg δOvαμηg,.γεγov6g πoυ βdΘαιvε ακ6μη περιooδτερo τηv τεXvoλoγικt καθυoτθρηoη.

H βιoμη1αviα παρθμεvε βαoικd πρoσαvατoλιoμdvη oτov εξoρυκικ6 τoμθα. To 1αμηλ6 επiπεδo τoυ εξωτερικo0 εμπoρlou Kα η θMειΨη πιαrιiloεωv εμπδδιζαv ηv αvdπτυξη τηs αrηv κατε0θυvoη ηq παραγωγηξ μloωv παραγωγiq. Eτoι, η σUvεταιριστικoπoιημθη 0παιθρo. παρθμεvε Χωρiq oηριξη απδ μηxαv6g και βιoμη1αvικd πρo.ι6vτα. H λ0oη βρ6Θηκε και δω oιηv πλατιd χρηση ηq χειρωvακτικηg εργαoiαq. Avτ( για τηv dvoδo τηq παραγωγικδηταq ηq αγρoτικηg oικovoμiαg, μθoω τηg τελειo. πoιησηq ηξ τεχvικηq Kαι τηq αvdπτυξηg τηq xημικ/1gβιoμηxαviαg, επιδιιilΧηκε η αυξηση τηq παραγωγηq μdoω ιωv ξε1ερoωμdτωv και ηq αOξηoηq ηq καλλιεργ.loιμηq γηq Εivαι 11αρακτηριαrκ6,δτι μ6xρι τo 1961 η γεvικη αιξηση ηq 9. loτoρ[α ταl KΕA", τΦq 2' σελ. 81.

10. Pαμiζ Aλ[a: ΕκΘεoη τoυ Πoλιτικo0 Γραφεioυ oιηv 8η 0λoμ6λεια ηζ ΚΕ τoυ KΕA, loυλη9 1980' 18

γεωργκηq παραγωγ:1q πρoερχδταv κατd 62%'qπp ηv α0ξηoη τωv.κ.αλλιbργηαμωv εkτdoεωv και μδvo κατd 387o απδ ηv o0. ξηoη ηs απ6δooη9 τωv καλλιεβYειΦv11'Τo 1980 oμoλoγε[ται 6iι bη γεωργ(α η.μ'ση δoυλι6 γivετοl με τo X6ρl1z. Av Θθλoυμε vα δΦboυμε δvα xαραKηριστκδ αroι1εio, μπoρo-Qψ vα αvαQθρoυμε, δτi oι Aλβαvoi ηγδτεq καμ6ρωvαv τo-.19B0 δτι πρωτoiι6ρoι σUvεταιρισμoi τoυq παρηγαγαv 700 με ζQQ 1$α,καλbμπ6κι io αrρθμμα, 6ταv τηv iδια περ(oδo oην Eλλ0δα θvα μδbo αγρoτικδ voικoκυρι6, oε περιoΧ6q 6xι μεγdληq ευφoρiαg τηq γ.lq, παρηγαγε περiπoυ 1200 κΛr καλαμπδκι τo oτρθμμα.

H εκβρoωoη ακαλλιθργητωv περιo1Φv με Xρηση τηq χειρωvακτκηq εργαοiαq απoτ6λεoε αrαθερη πoλιτκη για δλη η.v περioδo μετ'α τo 1960, μ61ρι oημερα. Πρδκειται για πoλιτικl,l hvτιoικ6voμικτ\,πoυ oδηγoιioε σηv χρεoKoπiα ηv αγρoπκη oικovoμiα, αrηv εξdvτληση ηv αγρoτιd, oπ6 ηv oπoiα απαιτo0vταv μ6vo oκληρη δoυλιd, και τελκd αrη διdρρηξη ηq εργατoαγρoiκηq oυμμαXiαq,αrηv υπov6μευση και τη διdλuoη τωv πρΦτωv βOoεωv τωv oooιαλιoτικΦv ox6oεωv παραγωγηq. Γιατ( η αγρoτιd κερδηθηκε απδ τoυξ κoμμouvιστθq oη διdρκεια τηξ εθVικoαπελευθερωτικηg επαvdoτασηq, 6ιlωq oτη oυv61εια θπρεπε vα κερδηθεi με ηv υπερoxη τoυ oooιαλιαrικo0 τρ6πoυ πα.ραγωγηqκαι τη oυvε1η βελτiωoη τoυ βιoτκoΟ τηg επιπ6δoυ' Στo βαθμδ πoυ αυτδ δεv εξαoφαλιζδταv, η αγρoτιd απoμαKρUvδταv απδ τo πρoλεταριdτo Kαι κλειvlταv αro καβo0κι τηq αUτooυvfiρηoι:1qτηq, 6πωξ Θα δo0με παρακdτω.

Avdλoγα ηταv τα ouμπτιilματα και στov τoμθα τηg βιoμη11αviαg και αη oυvεiδηση ηq εργατκηq τdξηq. o πεπαλαιωμθvoq εξoπλιoμδg, η τερατιbδηq $Kτgσηq τωv χεφωvακτκΦv πρoτoξ κciι η εvτατκoπoiηoη ηξ δoυλιdq (oε oυvδυαoμ6 με τηv καθηλωoη τoυ βιoτικo0 επιπθδoυ, δπωq Θα δo0με παρακdτω), 6xι μ6vo ατδκovταv απαγoρευτκ6 για αv0πτuξη ηs oooιαλιαικηg bυτεvθργειαq ηq εργατκηg τdξηg Kαι η δημιoυρYiακιvηματog πρωτoπδρωv, αλλ6 βαΘμιαiαγεwo0oαv η δυoαρ6oκεια στoUξ κ6λπoυq ηq εργατικηs τdξηs.

T[ θπρεπε λoιπδv vα γivει; o ooααλιoμ6g μπoρo0oε vα oιKoδoμηθεi oηv Aλβαviα, παρd τov ρεβιζιovιoτικδ απoκλειoμδ, αρκεi vα ακoλoυΘo0vταv o λεvιvιαnκ6g-oταλvκδg δρ6μoq ηvn γiα τα dλματα αro κεvδ Kαι τηv χωριq αvτiκρυoμα κoλλε1τιβo. πo[ηαη, θπρεπε vα ακoλoυΘηθεioταθερl o δρ6μoq τηq αv0πτυξηg βαριdq βιoμη1αviαg, πoυ μδνo αυη θα μπoρo0oε- vα οηρiξει ηv dvoδo oλ6κληρη9 ηq λαiκηq oικovoμiαq και ιδιαiτερα iηv κoMεxτβoπo(ηoη τηq αγρoτικηg oικovoμiαg. Φυoικ& δεv εivαι δυvατov, vα δΦooυμε εδΦ και 6xovταq ελλιπη αroι1ε[α' δvα αvαλυτκ6 διdγραμμα τηg πoλιτικηq πoυ θπρεπε vα ll, lαroρΙaτω ΚΕA' τΦas 2' σλ. 9ι. |2' Pαμζ Aλiα:Εκθεoη τoυ ΠΓ σηv η oλoβλεια ηζ KΕ τoυ KΕA. 19

ακoλouθηoειη αλβαvικηηγεoiα αrιg αρ169 ηq δεκαετiαqτou t,υ. Σκιαγραφωvταqoμωξ τouq βαακoΟgdξovεg αυτflgηq πoλτικηq, μπoρo0με vα ηo0με με αγoυριd 6τι θπρεπε vα εφαρμoαrε( μια .αλβαvκl,lNEΠ". . Στo βαΘμ6πou δεv uηρ1αv δuvατ6ητεg vα γ[vει μαζκ{ κoλ. ΛδχιιpoιιQιηση λε1τιβoπo[ηoηστηρ!γμεYη oτηρlγμ6v'ηστηY oτηv oσloκoπη oδl&κoπη τρoφoοoσio τρoφbδioio με μ6αα .πoραγωγfq^ κοι θloμη1ovlκ6 πρo.f6vτo. ατoμlκiig κoτov6λωoηq, επιβολδταv καθΟατθρηoη iηg κoλλε1τιβδπoiηoηg μεΙρ'ξ σηs 6τoυ δημ|oυργηΘouv δημιoυργηΘo0v oυτoi oυτoi ol 6ρol. Eπειδι,1η μ61ριq oToυ

αv0πτυξη τωv παραγωγκιilv δυvdμεωvσηv Aλβαviα βριoκδiαν βριoκδταv σε πoλ0 Xαμηλδεπiπεδo κα δεv μπoρoΟoεvα γιvει πλιiπd εoωτερ.κηoυooιi:ρευoηεκεivη ηv επo1η, 6πρεπε vα αvαζηηθo0v πρδoΘετεgπηγ6q ouooΦρευoηg.Πoι6q;H πoλτικη ταiv εκ1ω. ρησεωY ηταv μια πoλιτικηoXι απλα εvδεδειγμθvη'αΜd επlΘε. Θλημ6 vη.

Avτi vα γivεται λεηλdηoη τoU oρuKτo0πλo0τou με πρωτ6γovα και. αvτιπαραγ{ι)γικd μ6oα. η oπoiα δεv δημιoυργo0oεηv απαραiηη ouooιilρευoηγια δεuρuμθvη ooααλαrυiη αvαπαρα-

γωγη, 6πρεπε vα γivει εκμετdΜεuσl τωv εivδ o (μπεριαλιαrικιjrv αvπΘθoεωv, με εκ1ωρησειq gvπΘ6oεωv, εκχωρησειq πρoq πρoq τo δuτκ6 κεφ0λαιo, t με αvrdλ.

λαγμα.πιαrΦoειg πbιj θα δ(voVταv για ηv αv6πτυξηbαριοsσοπoU τη oειρd τη oειρdηξ σειρα Θα δημιoυργo0oε Θα δημιoυργo0σετiq.πβoυτioeε. μη1αviαg, μηxαvιαq, μη1αviαg, τιq πρoUπoθθ. μεμεμε ηξ Θα ηoU ηoU σειq oειg

σ.oσ^ιαλισrιKηq oooιαλιαιικflq oυooΦpευoηq.Aυτδ δμωg Θεωρηθηκεαπ6 τoυq Aλβαvo0g ηγ6τε9 "ξεπo0λημα για τριdvτα δηvαβια" και απoρρiφΘηκεμετd βδελιrψiαg.o μκρoααrκ69 εθvικioμbqτouq τUφλωvεKαι δεv τoυg επ6τρεπε vα μελετηαoυvδαro] κα oτo ελd1ιαro η λεvιvιαrκη-αrαλvκf, πεiρα ooα.αλαrκηg oικoδ6μησηq.

E[vα γεγov6g, -δτιoι καπιταλιαrκθqxΦρεq τηq δOoηqπληoiαoαv τ6τε.τηv Aλβαviα και δδει1ναv διατεΘεψθvεqvα ιk.αvorioιηooυv.αιτl,1ματα για πιαrΦoειg.-Φυoκd,oκoπ6 τoυξ εi1αv vα ηv τραβηξoυvoηv τρoxιd ηq εξαρησηq. oμωq μια xιilρα ηq διτoυ πρoλεταρι&τoυδεv 11ει vα φoβηθεi-τiπoταbπδ 11τατoρ1αq τιg πιαrιi:oειg, δταv αυτθg πdvε αrη διεOρυvoητηg παραγωγl,1g ι(9ι o]ηv ια1υρoπoiηη Ιηq σ.oααλιατικηqπαραγωγικηqβdσηq H σ.oβιεπKηπεiρα απoτελεiαδιdι.Uευαro μdρτυραγι. αυτ6,oμωq oι Aλβαvo(ηγ6τε9 μετ6τρει!αvτo .καUι0 π(oiωoη απδ τo dξωτεριKo" oε απαρdβατoδ6γμα ηg oooιαλιαrκηg oικoδδμηoηg και oδηγηoαv ηv τηq xιbραq σε μια πoρε[α oιjρβ1: -oικovoμig κvωσηq.Αυτδ, εκτ69 τωv dΜωv, oδηγηoε κα σε αvαtρεoη"τi1q βgo.^ηsλεvιvιαrκηg-αroλιvικηqαρχηζ για η δυvατδτi1ταbικoδδμηoηq τcυ oooιαλιoμoΟoε μlo μ6Yη xιδρo. Δεv θφταvε6μω9 αuτ6. H dγvoια ηq αJιβ-αvκηg ηγεotαgαrα tητηματα ηq πoλιτιKηqoιKovoμiαgoδηψ1oεoε πoλιιικ69 αuθαιρεo[ε.g.Eτα, .1ρ lV Συv6,δριoτoυ Κ6μματo9' oιηριγμt,vo πdvω o' αυ.τ69ag ριζικ6q κoιvωvικt,gμεταμoρφιiloειg,.'6ciταoε oτo- oυμπ6ραoμα 6τι oτη λαTκι| Δημoκρατiα Aλθivtdq oι. κoδoμηΘηκε η oικovoμικι| 66oη ioυ-oooιαλιoμo0 τ6oo 20

oτιg π6λειq 6oo ιζσι στιξ επσρxιεξ'13' Aυτd λθγovrαv για ηv Aλβαviα τoυ 1961 και απoτελo0vηv καλ0τερη επβεβα(ωη για ηv περ( ooααλιoμo0 αvτληψη τωv Aλβαvιbv ηγετ<ilv.Mια αvτληψη μιKρoαστικf1-εΘvικιoτικη, πoυ αγvoεi τιg αroι1ειιbδειgαρ1θg τoU επισημovικoO ooααλιoμo0, πoυ δεv παiρvει υπ6ι|.lηηq o0τε καv τov εκλα(κευτκ6 oριoμδ τoυ Λθvιv: .σoααλισμοg ioov ooβιετκfl εξoυoiα σUv εξηλεKτρι. oμδξ", δηλαδi 6τι o ooααλιoμlg δεv μπoρεi vα voηΘεixωριq μια πρωτoφαvι]αvdπτυξη τωv παραγωγκΦv δυvdμεωv και ηq κoιvωvικl,1g παραγωγικδτηταq ηq εργαoiαg.Mια αvτιληψηπoυ, αrηv καλ0τερη περiπτωoη,ταuτiζει τg oooιαλιαrκθq παραγωμκθq o1θoειq με ηv εξioωoη αη φτιilxια και ηv αΘλι6ητα. oι Aλβαvo(ηγθτεq βdφτιoαvη Xωρα τoυg ooααλιαrικη, οε μια αrιγμll δπoυ δεv εi11αvoλoκληρΦoει Kαv η μεταβατικηπερloδo απδ τov καπιταλιoμδαro oooιαλιoμδ.Σηv πραγματικδ. ητα, εi11αμεδvα περβλημα πoυ cμoιαζε ooααλιαιικ6 (κρατκoπoiηoη τωv μ6oωv παραγωYfιq,κoλλεκτιβoπoiηoηαrη γεωργiα και δικτατoρ[ατoυ πρoλεταριdτoυ),6μω9 τo εσωτερικ6αυτo0 τoυ περιβλt'1ματog απε[1ε πoλ0 απ6 τo ooααλιoμδ, αφo0 δεv f1ταvδυvατ6 vα λειτoυργl,1oει o βαακ6q oκovoμικδq τoυ vδμog. Δεv τo επ6τρεπε o0τε τo επ1πεδoτωv παραγωγικιbvδυvdμεωv, o0τε η πoιδητα τωv παραγωγκΦvoχθoεωv.Γιατl βαoκδ αroι11εioπρo6δoυ εvδg oooιαλιαrικo0τρ6πou παραγωγηqεivαι η ooααλαnκη αυτεv6ργειατωv εργαζ6μεvωv μαζΦv και τθτια αυτεvθργεια δεv μπoρo0σεvα υπdρξει πdvω αro θδαφoqμιαq Kα. και Θυαrερημθηg τε11vικηg, εvδg παραγωγικo0πρωτoγovισμoO εvδq oταΘερoπoιημfvoυdΘλιoυ βιoτικo0 επιπ6δoυ. oπωg Θα δo0με αrη oυv61εια,αυτδ πoU παρoυααζδταv oαv αυτεvθργεια ηταv ακρβιbg τo αvι[θετδ τoυ.

5. H ΣYΓKPoYΣH ME ToYΣ κINEzoYΣ

H αλβαvκf1 oικovoμ(α δ61ηκε βαρ0 πλ,1γμα απδ τov oικovoμικδ απoκλειoμδ τωv χρoυταoφιKιi:v. Aρκε( vα κdvoυμε μια o0γKριση τωv αr61ωv πoU πραγματoπoηθηκαv στo κρ[oψo 3o πεvτθ1covo oε o1θor1 με αυτoOq πoυ ε(1αv πρoκαθoριαrεi.

Bιoμη1αvικ] παραγωγl,1 Παραγωγη μ6oωv παραγωγf1g Παραγωγη ειδΦv καταvdλωoηq

Aγρoτκfi παραγωγfl Eθvκδ ειoδδημα Πραγματκδξ μιoθ6qυπαλλl1λωv Aγρoτκδ ειo6δημα

52% 54% 50% 72% 56% 30% 35%

39% 36% 44%

oπoυ απoυαdζoυv τα αroι1ε[α'οημα[vει6τι πoτθ δεv δδΘηκαv 13' loτoriα ταl K4,

τ6μ 2' oελ. Φ.

21

στη δημoα6τητα. Γεvκ0 ε[vαι αδOvατovα βρει καv6vαq στιq επioημεq αλβαvικθgrηγrξ αKριβηαroι1εiα για τo τi πρoβλεπ6oε κdθε πεvτd1covo. Kαι τoy και τι τελικ6 πραγματoπoιηΘηκε ιδια1τερηεvτOπωoηκ&vει η oλoκληρωτκf1απoυotααroιxε[ωvγια ηv αUξηoητoυ βιoτικo0επιπθδoυκα τωv πραγματικΦvαπoδo.

1Φv εργοτιi:vκα αγρoτΦv.

Eκε[vη τηv περ(oδo η αλβαvικd oικovoμiα rιiρε μια κdπoια αvdoα με ηv αvdπτυξη τωv o16oεωv και ηv παρα1ιilρηoηπιαrιboεωvεκ μθρoυqηg Kivαq. oμωq κα πdλι o πρooαvατoλικαι oμδg τηg oικovoμ[αgπαρθμειvε μovδπλευρog:εξoρu1τικι,1 εvεργειακηβιoμη11αviα απ6 η μια (με τo πρ6βλημαηq γηραvσηq τoU παραγωγικoιllεξoπλιoμo0 vα γivετα οuvθ1ειαπιo θvτovo) και ξε1ερoΦματαεδαφΦv απ6 ηv 6Μη. H μεγαλη πλειofiφiα τoυ πληθuoμoOεξακoλoυθo0oεvα αo1oλεiταιστov γεωργικ6 τoμθα κα μdλιαrα στα αvτιπαραγωγικdξε1ερoΦματα.Tαυτδxρovα δε, oι Aλβαvoi καθoδηγητθgαπoδθ1ηκαv σε μεγ6λo βαθμδ Kαι τα ρεβιζιovιαrικdμαoκ6 δδγματαγια η δι1τατoρiα τou πρoλεταριdτoυKαι τη oooιαλιoτικfi oικoδδμηoη (για τιq αvπΘθoειqηg ooααλισrικηξ κoιvωv[αg,κλπ, κλπ). Παρ6 τα επαvειλλημμθvαμεγαλεπβoλα q1θδια κα τιq υπoα1θoειg δτι η Aλβαviα μετατρ6rετα oε 1Φρα βιoμη1αvικη-αγρoπκf1, 1ιbρα παρω.,ωγηξμθoωv παραγωYηξ,τ1πoτατθπo δεv γιv6ταv.

E[vαι 1αρακηριoτικδ τo γεγovδq τωv παvηγυριoμιilvγια ηv iδρυoη εργoαrαo[oυ παραγωγf1qτρακτθρ.oμωq τo εργoα16αo αuτ6 πoτθ δεv λειτo0ργησεκα η αλβαvκi γεωργiα εξακoλoυΘεi και ol,1μεραvα χ)ησψoπoιε( oε μαζιKηκλiμακαπρoπoλεμκd τρακτδρ με ερπ0αιριεq, λiγα ειoαγ6μεvα (κ0ριααπδ η Σoυηδ1ακαι ηv Πoλωviα)τρακτ6ρ,εvΦ η μεγ6λη μdζα ηq γεωργκηξ δoυλι69 γfvετα με ζιbα Kα με τo 1δρι.

To 1978 διακ6πτovταικα oι oκovομικ6q q1δoειq με ηv K[vα, εξατiαq τωv εκβιαoμιilvκα τωv UπαγoρεOoεωvτoυ κιvθζικouooααλψπεριαλιoμo0.Εvα vθo κ0μα μκρoααnκo0 εΘvκιoμoOoαριirvει ηv Aλβαviα,πoU πια κλε[vεταιερμητικdαrα o0voρ6 ηg, χωριq vα θ1ει κdvει τo παραμικρδ βημα πρoq η ooααλιαrικι,1 εκβιoμη16vιση.H περioδoq αυη oηματoδoτεlKαι ηv oλoκληρωτικη1ρεoκoπiα τωv AλβαvΦv ηγετΦv, πoυ ι.1ρΘεσαv voμoτελειακδ απoτθλεoμαηξ oικovoμικηgxρεoκoπlαg.Aυη φαivεται αvdγλuφα oηv 6κθεoη πoυ θκαvε εκ μθρoυg τoυ Πoλιτικo0 Γραφε[ouoηv 8η oλoμθλεια τoυ KEA (lo0ληq 1980) o Pαμiζ Aλiα. Για πριbη φoρd oι Aλβαvoi ηγθτεξ αvακαλ0πτouv,δτι oτov καrnταλιατκ6κδoμo θ1ει oιlvτελεαrε[ μια vθα τε1voλoγκl,1θκρηξη κα βdζoυv α161o vα εκμεταλλευτoOvκι αυτoi τα v6α τε1vκ6 επιτεσγματα.Πι.i:q6μωq;Σ'αυτδ πoτθ δεv απdvτηoαvκαι φυα. κd oτηv πραξη δεv 6καvαv τiπoτα,oΟτεμπoρoOoαvvα κdvoυv πια. Σ, αυη ηv ειΦYηση γ[vεται και π6λι λδγoq για .oτεv6q κoι βιoτε11vικ6,q αvnληιtlειq"για απελπιαrκ0 xαμηλδ βαΘμδεκμετdλλευoηgτoU oρUKτoυπλoOτouκαι σηv κυριoλεξ[αληoτρκl1 22

εκuετ6λλευoη τou, για αδυvαμiαεξερε0ησrlξ και οvακdλυι.Uηq vθ.ωvπετρελιiτκωvκbιταoμ6τιiv (φυ'oκδf1ταv,αφo0.τα μη1αvηματα εiχαV γivει rια d1φηαrα),κλπ' Kι 6μωξ.,θvα.xlc6vo.πριv, μιλιilvταc αro 5o oυvθδριo τoυ Δημoκρατκo0μετωπoυ AΝJαvιαq, o Pψζ Aλiα αερoλoγo0oε 6π η Aλβαvtα "ειvαι-oε Θtoι1 vα εξαoφαλιιiει μ6η ηq η oυvτf1ρησητωv μηxαvtilv Και τωv τεχvικiitv εξoπλιoμιilv, vα παρdYει oλ6κληρεq πoρσYωYιξξξ Yρσμ. .μtξ κdι ερYooτ6oιo, Yεωτρ0παvα Yα oρυXεια' ΚλΠ.ιl|a' τ.α μεγολ-αλ6για για παραγωγl,lμθoωv παραγωγt'1qπoτδ δεv θλειψbv.απδτq ειoηγltoειqτωv AλβαvΦvηγετΦv, δμωg oι αριΘμoi dιvα αμελκτoι. Tα 2l3 τoυ oυvoΜdγματoqπdvε για,εισ1γ1υγθq πριbτωvυλΦv κα μ6vo τo 1/3μα ειoαγωγθqμηxαvΦv.Πιbq λoιiτoil vα γ[vει κατ6xiηoη τωv v6ωv τεχvoλoμιirv;Aπ6 πo0 vα αvτληθεi τδ απαιτo0|εVo.oυvdMαγμα,6ταv αrov.τoμθα τηg εξoριlκτικηg βιoμηχαv(αq(απoκλειαrrκ1rιn\di oυvαλλdγματoξ) onμ.ειωvovτiliαπαιiilτθq απoτυχ[εq,λδγω τωv παμπ6λαιωv και xιiλαoμδvωv εξoπλιoμιbv και ηq μαζικηq xρησηq τηq xειρωvακτκηq εργαoiαq; Για τα.iοιιi kαι 1dιρδτεραση γεωργκll παραγιrlγf1. 'π6ραoμα σηv (εvτατικ/1αvdπτυξη" μιλdγε και ηv ιoια στιγμη Ψ9ζouv oαv oτ61o vειi ξεxερoΦματα!oταv παiρvoυv στηv κ-q}γτερη πεοiπτω&t 750 κλ?i kαλdμπ6κιτo αrρ6μμα,6ταv τo 50% ηg γεiυργκiq.παραγωγiq γiviται με τo 1θρι, τι ρ.qλ9καλoOvταιvα παiξoυv τα ξε1ερoιbματα;To ρδλo ηq σuYKηΨψηqτηξ αvεργiα(, τoυ φobidlματogτoυ κ6α19υξ ηξ αrιq πλdτεξ τωv αγρoiωv,,πoυ ιiviι vci τouξ παρα1ωρr|ooυvμδoα αvdπτυξηq ηq παραγωγικ6τηταqKαι ηξ σrρεμματικηqαπδδooηξ.ηq γηq, τouq iοobοoαvob εξαvτληiκη pφωvακτκl,t δoυλd χωρiq καμιl πρo. oπτικη αvdκαμιμηgηξ αγρoτιKiq πoραγωγ1q.

6. Δ|APPHΞH THΣ EpΓAToAΓPoTlκHΣ ΣYMMAxIAΣ

To 4o oυvδδριoτoυ KEA διαπiαιωvε lπ oι διdφoρoι μετασχημ99ματιoμoi .oδfιΥηoαv σe μια ξεκdΘαρη.αλλαντIm9 nΘικf19' -φfιq τoυ εργαζ6μεvou, ηζ oυvεiδηfig τoU Και ηξ αvτληιlηξ ιδιoyηaiq' ηζ.σψπεριφo. tcii για η.δoiλid Και ηv κoιvωvιι<r1 .ρdq τoυ απtvαvτ oηv κoιvωviα Κaι ηv.oιΚoYΕvειq."]c. Λbμα τoυ αθρα' πoυ θρ1ovτα oε αvτiθε-oημε.tλλεg IΨ99o. x6c τδv iδιωv tωv AλβαiιilV ηγετΦv.Στo iδιo ββλio (oελ. 31€2) iinδρει vα βρει καvθv.αqαroιfεiα για η σψπoταριστικη δoυλd επιβιωσεωv' oτo xωριδ, για ηv κυριαρ1iατων μιKρoαγρoτικωv κλπ, Kλπ. κρατoq, σro πρo,(δvτωv τωv παρdδoση iη για μη t τoιxdιιi πoυ kαoε αλλo παρh πληρη oκoδ6μηoη τω-vooααλιoιικδv nαραγωγικιilvα1θoεiυvκαι'αλλαγ{ ηq oυvεlδηoηξδεi14' Λalk6Bημα, 10.6'1979. |5 loτoρaαταl Κil, τΦq 2' σελ. σ7.

23

xvouv. Kα δεv ηταv δυvατ6v vα αJμβει διαφoρετικd.H κoΜε1τιβoπo(ηoηπoυ oηρiζεται ση σκληρη χειρωvακτικf1δoυλι6 επ( πo}.λ61ρ6vια oδηγεi σηv αvατρorni ηq εργατoαγρoτικr\q ouμμα11iαg και τouλdμστov για ηv Aλβαv[α θ0μιζε τo τυ1oδιωκτκδ "μεγdλo dλμα rφoq τα μπρoqΣ τoυ M6o Toετo0vγ<. Σ[γoυραυrπjρ1αvooβαρ6qεπιτυ11εg,αv oιγ<ρivει καv6vαqτo τδτε επ[πεδo τηg Aλβαviαq με τo dΘλιo πρoεπαvααroτικ6. oμωξ αυτθg διoγκΦvovταvKαι μεγαλoπoιoOιrrαv(o,αυτ6 oυvθβαλε και o μιKρoαστικ6qεΘvκιoμ6q).Kαι τo 1ειρ6τερo δεv εivα oι υπερβoλθgαrα λ6για, αλλd η αυΘαφεoiαστrlv oικovoμκfl και κoιvωvικl,1πoλιτικ{, πoυ δεv 6ργηoε vα φαvεριilσει τα πριbτα oημdδιατηq.

H αγρoτιd dρ1ιoε vα δυoαvαo1ετε[,καΘιilq6βλεπε 6τι καΘηλωvδταv oε oκληρftδoυλιd χωριq oυαααrικι] αvταμoιβ{.Δημιουργ{Θηκεκ0μα φuYηξ πρoq τιq π6λει9. Kαι τδτε η αλβαvκι1 ηγεoiα, καθαρd βoλovταριαrικd,καΘαρdδιoικητικd,θρριξε τo oΦvθημα:.vα αvεβohμε στoυζ λ6φoυ9 ΚC;lι στo βoυvd ... H dvoδoq oτα βoυvd Θα εξαλεiΨει ηv επιζr]μια,αvτιo'κoYo1ιικι|,μι. κρoαonκf1Και Yραφε'ιoκραnn]τdoτ1πoυ παραηρε[ται Yια ηv κdθoδo σηv

π6λη"16.

Γιατ[ 6μω9 δημιoυργoOvταvη τaση φuYηqπρoq τιq π6λειq; H αλβαvικη ηγεoiα βρiκε τηv ε0κoλη εξηγηoη τoU (μιKρoασπQro0". oμωq τα KoιvωvιKdφαιv6μεvα δεv εξηγo0vται με μετααλλl με αvdλυoη ηq Uλκηξ τoυq βdoηq. φυακd ιδεoλoγβ1ματα, To αλβαvκδ 1ωρι6 θδιω1vεη vεoλαiα, γιατi δεv ηq πρ6oφερε παρδ μδvo σκληρη δoυλι6, χωρiq πρooπτικι].Kαι γιατ[ l1ταv αvτιoικovoμκfrη κdθoδoξ στιq π6}ειq; Γιατ1oι Θθoειqεργαoiαq αη βιoμη11αv(α δεv αυξdvovταv,λ6γω ηq πoλ0 1αμηλflq oυooιilρεuoηg,και η εργαoiα εξααφαλιζ6ταv τε1vητd, μθoω ηq επιδ6ηoη9 θθoεωv εργαoiαq απ6 τov κρατκ6 πρoιjπoλoγιoμ6.

Aυτη η πoλιτικι\ πou ε[vαι απαρα[τηη αrα πρΦτα oτdδια ηq oooιαλιoτικηg oικoδδμηoηq (ιδιαiτερα στη βαρι6 βιoμη1αv(α, δπoυ η απoδoτκ6ητα εξετ6ζετα oε δεκαπεvταετ{ κλiμακακαι δ1ι oε κλ[μακαεv6q η δυo 1c6vωv) και γ[vεται υπovoμευτικl1 αη ouvδ1εια, απoτθλεoε oταΘερ6 oτoι;1εioτηg oικovoμικ{g πoλιτικf1gτωv AλβαvΦv ηγετΦv για δλη ηv περloδo απδ ηv απελεuΘθρωσημθXρι Φμερα. ΕδΦ βλ6πoυμε καΘαρd τo πιoωγ0ρισμαπoU αvαπτOooεται αηv αλβαvκfl oικovoμiακαι κoιvωνiα,λ6γω τoυ βαΘ6ματoξηq oικovoμκηg κρ(σηq.H μεv γεωργiα ε[vα τυπκ6 κoλλε1πβoπoιησαv ooααλιμθvη, 6μωq oυαααnκd δεv μπoρεi vα λειτoυργl,1σει ατκl,1μεγdλη παραγωγι\ και απoδιιil1vει τouq παραγωγo0q,oι oπoloι αιαθdvovται6τι Θα f1ταvκαλ0τερα αv εixαv τo δκ6 τoυq κoμμdτιγηq, με ηv ελπ[δα6τι Θα μπoρo0vvα τo μεγαλΦσoW, ι6. Εvβtρ X6τζα: Ειfiyηoη oτo 5o oυvtδριo τoυ ΚΕA, l Notβρη 1966.

ιι|

vα θ1oυv καλΟτερηαπδδooη, vα απo1τflooυvμ6oα παραγωγηq, κλπ. o αγρδηq γuρiζει απ6 dπoι[η oυvεiδηoηqαrη Θ6oητoυ μικρo(διoκητη(απ6 τηv oπo(α αoφαλΦqκαι δεv εi1ε ξεφuγει τελεiωg)'Δεv μπoρε1lμωg vα γ[vει ατoμκ6q εμπoρευματoπαραγωγ6q κα ωθε(ταιση φuYn πρoq τιq π6)ειq. Eδιil, αvτi για τo πθραoματoU ατoμιKo0εμπoρευματoπαραγωγo0 αrη Θδoητou σUvεταιρισμ6voυαγρδτη ηξ μεγοληq oooιαλιατικηq παραγωγηξ, θχoυμεμια πρoλεταριoπoiηoηηq αγρoτιdξ,πoU φαivεται oαv απoτ6λεσματoU oooιαλιoμo0,εvΦ ββαα δεv εivα.

Aπδ ηv d}ιλη,τo "φρακδριoμα"ΤΠξ βιoμη1αvικηgαvdπτυξηq δεv επιτρθπειηv α0ξηoη τωv θθoεωvεργαοiαξ, ιirαrε αυτθqvα απoρρoφηooυvθvα μθρoξ τoυ κ0ματoξ φυγηq τηq αγρoτι69 πρoq τιq πδλειq. H αvεργiα εξαλεiφετα τε;1vητd,με η αrαΘερf, και oλo6vα διευρυvδμεvηεπιδ6ηoη θ6oεωv εργαoiαq,πoυ απoμυζdθvα oλoθvα και μεγαλ0τερoκoμμdπ ηq 6τoι κι αλλιΦq xαμηληqouooιilρευoηq.Kι αυτf1η κατdαrαoη ε[vαι εlιiηq απ6δειξη για η μη λειτoυργiαμιαξ πτυμ,1gτoυ βαoκoΟ oικovoμκoO vδμoυ τoυ ooααλoμo0.

To iδιo τo oOvΘημα"vα αvεβoOμεστα βouvd" εlvα ημdδι μη ooααλαrικiq oκovoμικιjgαvdπτυξηg.Σε θvα ooααλιαrικδ καΘεαrΦq,η oιKovoμιKι.1 αvdπτυξη απατε[ η αγρoτιd vα τρoφoδoτε( αrαΘερd η ooααλαrκf1 βιoμη1αviαμε εργdτεq. Aυτ6 γιvδταv στη ooααλιαrικη EΣΣΔ Kαι πετUχαivovταvπριbτo με η παραγωγ,1q(πoυ δημιouργo0oε μη1αvoπoiησητηq αγρoτικt'1g περιττ6 xδρια) κα δε0τερo με η συvε1φ,1 διεOρυvoηηq βιoμη1αvικl1qπαραγωγικlElξβασηq (πoυ δημιoυργo0oεv6εq ζωvταvθq και 61ι επιδoτoOμεvεqΘθoειqεργαoiαq).Στηv Aλβαviα τ(πoτα απδ τα δυo δεv ωvθβαvε. o0τε η γεωργκt παραγωYημηxαvoπoιoOvταv,o0τε η παραγωγκf1βαoη ηs βιoμη1αviαgδιευρυv6ταv, Φαrε vα απoρρoφd και ηv α0ξηor1τou rιληθυoμo0πoυ ι]ταv αρκετd oημαvτικl,1.

Eπειδfl,δμωξ, η επιδ6ηoη τωv Θθoεωvεργαoiαq αηv πδλη κδαrιζε αρκετd Kαι απoστρ6wιζε τoυg πδρoυξ τηq ελdxιoηq oυαoιitρευor1qπoU πραγματoπoιoOvταv,η vεoλαiα oτελv6ταv αvαγκααnκdαrα βoυvd για vα ξε1ερoιilvει εδdφη' τα oπoiα αη oυvθ1ειαoε θvα μεγ0λo βαΘμδεγκαταλε1πovταvκαι ξαvαγivovταv 1θρoα. Eτoι, αro 6voμα ηq .καταπoλθμηoηgτoU μικρoασrισμo0", τo καθεαrιilg αρ1iζει vα χcησιμoπoιεi oλoθvα και πιo πλατιd αroιxεlα β[αg,πρoκειμθvoυ vα εξαvαγκdoει τov πληθuαμδ και ιδια(τερατη vεoλαiα vα πειθαρ1flσειστα "0β6ματα" τoυ "σoααλιoμo0 ηq εξαθλiωoηq". H iδια η τασrl φUγηξ πρoq τιq π6λει9 oημαivει lτι εi1ε απdoει η ηΘκoπoλιτκη εvδητα εργατικηg τrξηq--αγρoτιdg-κδμματoq-ηγεoiαg, 6τι στιq παραγωγκθq η1θoειg, πoυ δεv ηταv ακδμη ooααλιαιικθq, αλλr βριoκovταv oτη μεταβατικη φdoη απδ τov καπιταλιoμ6 oτo οooιαλιoμδ,εixε αρ1ioει vα εμφαv[ζεταιτo αroι1εio τoυ αvταγωvιψoU. Ilρcπει vα θεωρε[ταιδεδoμθvo,6τι η αλβαvκl,1ηγεoiα dρxιoε

vα χαv€ι τηv U-πoστηριξηηξ αγρoτιαq iδη απδ τα μθαα τηq δεκαετiαq τoυ 60. To μ6vo αroι1εio oυvoμ\g l,1ταvo εΘvκιoμ6q πoυ εi1ε εvταθεi μετd ηv επiθεoη και τov απoκλειoμδ εκ μθρouq τωv χρouτσιoφικΦν.oμωg αuτδq o εΘvικιoμδg,ιδιαiτερα θvτovoq αrov αλβαvικδλαδ, δεv fταv δυvατ6 vα απoτεJtεiαroμ 1εio ηθκoπoλιτιKηq εvlηταq αro διηvεκθq,6ταv η αoααλαnκlΣ1 oκoδ6μηoη δεv πραγματoπoιoOvταv, δταv o βαoκ69 ακovoμκδq v6μog τoυ ooοιαλιoμo0 δεv }ειτouργoOoε.

E[παμε και παραπdvω,6τι απ6 τα επioημα vτoκoυμθvτααπoυoιdζoυv μα ηv πραγματικτ\dvoδo τoυ βιoτκo0 επιπθ' δoυ τoυ αroι1ε(α λαo0. Mδvo αro 5o ouvθδριoτoυ KEA αvαγvωρiαηκε δτι .4 διαηρηoη v6ρμαg oυooιbρευoηq υιtιηλ6τερηq απ6 τηv πρ6θλεψη ση διdρκεια τoυ τρ[τoυ πεvτdyρovou σXεδΙoυ, δεv επΕτρε{ε τηv εκτ6λεση τoιl καΘηκovτoξ πoυ καΘ6ριoε τo τΕταρτo oυv6,δριo Yιd τηY o0ξηoη τωY απoδo. yebv κα-ι τωv πραYιιoτι'ζrbv_εo6δωY τωY ερYαζ6μεvωY τηq π6ληq κα' τoυ x0'ριo0,17.

Mε dλλα λδγια, η πρooπdΘειααvτκατdσrαηξ μθρoυqτωv πι. αrιiloεωv πoυ θκoι,[.nv oι χ}ouτσιoφκo[,με ηv α0ξηoη ηξ εσωτερηηq oυooιilρευoηgπ6vω απ6 τo πλdvo, oδf1γ1oεαηV περικoπt] τωv αuξf1oεωvπρoξ τov εργαζ6μεvo πληΘυoμδ.Aυτ6 ηταv απαραΙητo για κε(η ηv κρiαμη περioδo, δμωg αη α,lvθ1εια 6γιvε αταΘερf1πoλιτικf πoυ oδηψ1oεαrηv αvαiρorιl1 τωv ooααλιαrκΦv o1θoεωv παραγωγl1q(αro βαθμ6 πoυ αuτ6q ε[1αν oικoδoμηΘε[,αrη δι6ρκεια ηq μεταβατικ!q περι6δou) και αηv π αλl v6ρΘ ωoη

τωY

καπlταλloτlκΦY.

Σε 6λα_τα μετθπειτα πεvrd1covα oι πρoθλ6ι}εtsγια α0ξηoη απg απoδoxθq εργαζδμεvωvκα αγρoτιilv μειΦvovτα oυv61εια: ΠENτAxP oNo 1961-65 1966.70 1976-80 1981-85Δεv υπdρ1o 1986-90

EPΓAτEΣ 30% 9-11% 11-140/" υv αroι1ε[α 4-6%

A Γ P o τ EΣ 35% 27.λ 10-12%

Kα αv αKδμη δεμo0με δπ oι πρoβλ6ιpειqπραγματoΠoιo0vταv (πρdγμq.ηoυδεv γv6ταv q1εδδv πoτ6),πdλι η πτΦoη τoυ ρuΘUQ0.αv6δoυ τoυ βιoτικo0επιπθδoυ απoτελε[ oημdδι βαΘμι'αiαq εξdλειι.|'ηqτωv ooααλιαrικιilv βdoεωv, αv μdλιoτα πdρoυμε υπ6ι!η μαq τo dΘλιo βιoτικ6επiπεδo τoυ αλβαvκoιj λαo0, πou απαιτo0oε δμ επβρdδUvση τωv ρυΘιlΦvαOξηoηq,αλλd μεγdλη επιτd1uvcrr1, πρoκειμθvouvα φτ6oει 6vα αxετικd καvoπoιητικl επiπεδo.

Avrφθραμε Kαι πρoηγo0μεvα,δτι γεvικd τα οτoι;1εiαπoυ 17.Ειoηηoη τoυ Εvβρ X6τζα.

26

υπdρ1ow εlvαι ελλrπ!. oμωq εivαι α;1εδδvαv0παρκτατα στoιχεiα για ηv αvdrrruξηκα ηv πoρε(α ηξ ταξικηq πdληg oηv αλβαvκt Kαvωviα, καΘξ κα για τιq εξελΙξειq αro Kδμμα Eργαoiαq Aλβαvtαq.H π0λη μ6oα ατo αλβαvκ6 κΦμα δεv δεξαγ6ταν με τρ6πo κoμμoιMστιK6,δεv θβγαιvαv στo φωξ α σι,γκρoU6μεvεq ιδθεq. Σu)ιvd ΘΦιζε παλατιαv6 πραξκorπ1ματακα μd1η φατριΦvγια ηv επκρ0ηoη. Xαρακηριατκδ παρdδειγμαη περiπτωcr1τoυ Mεμ6τ Σιθ1oυ,πρωΘυπoυργo0ηq xΦραq και πιo αrεvoΦ oυνεργ6η τoυ E. X6τζια. Kαvθvαq πoτθ δεv θμαΘετi αφφΦq α.vθβαιvε με τo Σιθ1oυ.AvακoιvΦΘηκεμδvo 6π "αυτoκτδvτ.1σε", γιατi αvακαλ0φηκε 6τι {ταv (πραxτoραq πoλλιilv μυαrκΦv urηρεαΦv". Tiπoτ. dλλo και ειδκd τiπoτα πoυ vα δε[1vει κατ6 π6oo o Σιθ1ou εξθφραζε μια d.}ιληπoλιτικ{ πλατφ6ρμα, κdτι τθλoq πdvτωv πoU vα απoδεκvOει τov (πρα1τδρικo" ρδλo τoυ' Σf,μερα, τo iδιo τo καΘεαrιilξ, πρoωΘΦvταξη .φι}ελευΘερoπoιηΦ" τoυ, απoκαλ0πτει oριoμ6vα αroι1ε[α για τηv πoρεiα ηq ταξκfiq παληq αη XΦρα. Για παρdδειγμα,τo μυΘια16ρημα "Tα μαχαΨια", πoU κυκλoφ6ρηoεεπiαημα απδ τo εκδoτκ6 ηq vεoλα[αq, αoφαλΦqεivαι μια απδπειρα vα φoρτωΘoOvoι ευΘ0vεξ στηv .αo0δoτΠ δρdoη" τωv μUστιKιilvuπηρεαtbv, πoU Qρ9ιig'αv"πισω απ6 ηv πλ6η τoυ κ6μματ0ξ". Mια επαvdληfi δηλαδi τoυ παμπ6λαιoUπαρψUΘιoOτωv .Kαλd)V,,πoυ δεv ξ6: ρoυv τ[πoτα και Θα διoρΘΦooυvτα πρdγματα, και TΦv "K.oκ(bv",πoυ φταivεγια 6λα κα Θα τψωρηΘo0v.

M6oα oε oυvΘf1κεgoικovoμκl1q1cεoκoπiαq και κατ6ρρευoηq κα αυξαv6μεηg εξαθΝωσηqτωv λαΙκιilvμαζιirv,πoU αvαγκαστικ6 γ6wηoε δυoφoρ[α,αγαv6κηoη και διαμαρτυρ[α,τo καθεαrιilg αvαγκααrικd αrρdφηκε σηv καταστoλη, η oπoiα βθβαια βαφτiατηκε(υπερασπισl τoυ ooααλιoμo0 απ6 τoυg ε1Θρo0g ΤoU". Aπ6 τα λiγα αroι1ε[απoυ τΦρα θρ1ovται στo φωq τηq δημooι6ηταq απ6 τo (διo τo καΘεαrιirq,γivεται καταvoητflκαι η εμμovη τωv Aλβαvιilv ηγετιbv ατo εξΦφθαλμααvτιεπισημovικ6 ιδεoλ6γηματoυ μαoi'oμoo,περι (αvταγωvιαrκιilv αvτιΘθoεωv oτo oooιαλιoμδ". H εκτεταμ6w1Kαταστoλt ειxε αvdγκη απδ ιδεoλoγικl,lαηριξη Kαι η αvαφoρd oε (αvταγωvιστικθqαvτιΘ6σειqD,εκτ6q τωv 6Mωv, βoηΘo0oεκα d αυτδ. Δεv 61ει crr1μαoiα vα ερεuvf1oεικαvθvαg ηv θκταoη και τηv θvταoη ηξ Kαταστoλ|q,o0τε β6βαα Θα αvαζητ'1σoυμεαηριξη αηv ααrικfi πρoπαγdvδα,μoλovδπ αuτr]εv πoΜoig τρoφoδoτε[τα απ6 επior1μεqrιηγθq. Για μαg εivαι oiγoυρo, 6τι η oιKovoμκι\ αuθαφεoiαπoυ θφερε η χcεoκoπiα κα θοβηoε η ooααλιoτικf1 πρooπτικl,1,dταv επ6μεvo vα oυvoδε0εται και απ6 πoλιτικι] αυΘαιρεoiα.Aρκε( vα αvαφερΘo0μεστo ζητημα ηs απαγ6ρευoηξ τηq Θρηoκεiαg, κdvovταg o0γκριoη αvdμεoα αηv αλβαψκl,1κα η ooβετικ] εμπεφiα. H μπoλoεβiκκη καΘoδtYηoη, μoλovδτιη EΣΣΔ εi1ε φτ6oει o,θvα πρωτoφαvθqoικovoμικ6κα πoλιπαrκ6_1oρφωτκδ (αυτδεivαι τo πιo σημαvτι27

Kο) επiπεδo, δεv απαγ6ρεΨε η Θρηoκε(α'αλλα επ6τρει!ε η λειτouργiα τηg μδoα oε καΘoριoμθvααπ6 η ooβιετικη voμoΘεoiα πλα[αα. Γιατ[ oι μπoλαεβiκoιηξεραv πιilq oι πιoωδρoμικθg επιβιιiroειqαrη oυvεiδηση τωv μαζιilv δεv εξαλεiφovται με διατ0γματα,αλλd με μακρ61ρovηδιαπαιδαγωγητικηδoυλι6, πoυ μαζi με τo ooααλιoμ6 oφυρηλατε(και τo "v6o dvΘρωπo".Avτiθετα, η αλβαvικιj ηγεoiα, oε πληρη απoκoπι\ απ6 τιq λα(κθg μαζεq, απαγδρευoε η Θρηoκε(α,σε μια 1Φρα με τερdαιια oικovoμικη και μoρφωτκfl-πoλιτιαrκflκαΘυαιθρηoη,δημιoυργιilvταq vθα ρηγματαστιq o1θοειq ηq με τov αλβαvικδ λα6, κα ιδιαiτερα με τo κoμμdτιτoU πoU ε[vα εΜηvκf1q εΘvκ6ηταg, αr6λvovτdg τo αrηv αγ<αλι6τou vτδπιoυ οωβιvιαrκo0 oυρφετo0.

Aoφαλιilg,τo "ισo μoiραoμαηq φτιil1ιαξ""δεv παρlμειvε για πoλ0. Δηλαδ'i αηv Aλβαv(αδεv εγκαΘιδρ0θηκε κdπoιog μιKρoαoτκδg ooααλιoμδq, δημιoυργιbvταgμια παγκδoμια πρωτoτUπ[α. o εξιαωτιoμδq αrη φτΦ1ια μετατρ0rηκε σ0vτoμα, απδ αvτιεπιστημovικδ-oυτoπικδ δραμα ηξ μιKρoααrικηgεθvικιoτικf1q ηγεoiαq, oε απλδ πρoπαγαvδιαrικδ oλ6γκαv απ6vαvτι στιq εργαζ6μεvεg μαζεξ ηq xωραq. Δεv flταv δυvατδ vα γ[vει α}ιλιΦq. oι oιδερθvιεqoικovoμικθgαvαγκαιδητεq, oι αvπKεψεvκo( vδμoι εξθλιξηq κdθε κoιvωvικoOα1ηματιομo0,λειτo0ργηoαvκαι σηv περ[πτωoητηq.Aλβαviαξ.Ση 1Φρα "γεvvηΘηκε"η vθα ααrκι] τdξη, μ6oα απδ τoυg μη1αvιoμoOqτωv δια1ειριαrιilvηq εξoυoiαg, πoυ θγιvαv .rτιo ισoι" απδ τov υπ6λoιπoαλβαvκδ λα6. l-{εικooαετiα 1960-1980,oημαlvει για ηv Aλβαviα, 61ι ηv oλoκλ1ρωoη ηq μετdβαoηq απ6 τov καπιταλισμ0 σηv rιλ',tρη oικoδ6μηo11 τoυ ooααλιoμo0, αλλd ηv .σvτιστΡoφi. τΠξ βετdβαoηq Kαι τηv oλoκληρωoη ηq καπιταλιατικηqπαλιvδρθωσηq, πoU 11covικdμπoρo0με vα ηv τoπoΘετηooυμεπερi τα τθλη ηq δεκαετiαg τoυ 70,. H Aλβαviα ε[vαι μια καθυαrερημθη καπιταλιoτικt'1 1ιilρα, .τβtτoKoσlΙικo0"τ0πoυ, 6vα ε(δoq ευρωπαΤκflqΛιβ0ηs (xωρiq 6μωq vα διεΘ6τειτo oυvαλλαγματoφδρo πετρθλαιo),6πoυ θvαq λα6q ζει oε oυvΘf1κεq μεγdληqφτΦ1ιαg

Kαι μια μικρη oμdδα KoμματιKηq Kαι κρατικl1q γραφειoκρατ[αg απoλαμβdvει πρov6μια oκovqrκd κα κoιvωvκd.

'Mε τα oτα11εΙα παl 621ouvcro μεταξ0 πρoκhιtει, o 14ovκ6q πρooδιoριoμ6ζ ηq oλoκληρωoηζ τoU πρoτo6q ηq καταταλισnΚηζ παλιv6ρθω. oηζ' Yια τα τ6λη ηg δεκαετiαq τoυ 70, μaΜov δεv εΙvαι ακριβfiq' To πρoτo6q αυτ6 πρ6,rτa vα ε$1ε oλoκληρωΘεi αρκετd πρωτυτερα' AρκεI vα αvαλoγιoτo0με, 6n η μεταβαnκη περioδog τoυ αvτioτoι11oυ πρoτo6q oηv EΣΣΔ κρdηoε περ[πoυ μια δεκαετiα (μ6oα δεκαετiαq 50 _ μ6oα δεκαετiα9 60). Δεν ε[vαι oμωq δυvατ6' oη μελtη τtnωv φαιvoμtvωv' vα ε[vαι κα. vε[q yρovκd απ6λυτα ακρβηζ. Εκε[vo λoιπ6v πoυ 6yει oημαotα, ε[vαι o yρovκ69 πρooδιoριoμ6g ηq 6vαρξη9 τoυ πρoτo6q (πoυ για ηv Aβαv[α τoπoθετεiται αoφαλ6oτατα στιζ αρX6ζ ηζ δεκαετ[αq τoυ 60), τα α[nα παl τo γ6vηoαv και α φdoειq εξελιξηq ταl. Ω9 πρoq αυτd τtπoτα δεv μπoρe[ v,o}λαξει oηv αvdλιnη μαq. ?,8

H μδvη διαφoρ6ηg απδ χΦρεq παρ6μoιαqoικovoμκηqαvdπτuξηg εivαι δτι η Aλβαviα, εξαιτ[αgτΠξ "κλειαηq" πoλιτικηq, δεv εi11εμθ1cι πρ6τιvog πθoει ξαvd ατα δffiιn ηg ψπεριαλιαιι. κiq εξdρηoηg. Aυτδ 6μωq oφεΛlταv αro 6τι απocrrραYYiαrηκε κυριoλεκτκd o λαδq και εξαyrλtΘηκαv oι εσωτερκ6ξ rηγθq oυooιi:ρευoηg.Kαι φυoκd η αvυπαρξiα εξωτερικo0 Xρθouq δεv απoτελo0oε απ6δειξη 6τι η χιbρα εivαι oooιαλιαrικη. Aρκεi vα oκεφτo0με δτι κdτι τθτιo κατdφερε και η δuvααrεiα ToαoυoθσκoU, Kαταδκ6ζovταgτov ρoυμdvικoλαδ αη φτιil1ιακαι ηv εξαθλiωoη. Για τo 6θλιo επ(πεδo διαβiωσηqτoυ αλβαvικoOλαo0 δεv 1ρειdζεται vα αvαφερΘε[καvθvαgστα στoιχεiα πou κooμoOv, τελευταiα 6λo και πιo oυ1v6, τιg αηλεg τoU αστικo0 τ0πoυ, o0τε αrα vτoκυμαvτ6ρπoU κατακλOζoυvτιq oΘ6vεq τωv ηλεoρdoειilv μαq. Aρκo0v τα στoιχεiα πoυ δivει η iδια η αλβαvικ/1 ηγεoiα. Στεκδμααrε μ6vo ατηv επiσημη παραδo1t'1(αrιq ειoηγf1σειq τoU P. Aλiα αrηv 3η και ηv 4η 0λoμ6λεια τηξ KE τoυ KEA-1987 και 1988),δτι αηv Aλβαviα καταvαλιirvovταιπερ[πoυ 22o κιλ6 αηρ6 τo 1cδvo κατ.dτoμo, 6τι oι Θερμ[δεqπαiρ. vovται κ0ρια απ6 φυτκ69 κα 61ι ζωικ6q rηγ6ξ κι 6τι τα φαolλια, τα λα1αvικd και oι πατ6τε9 κατθ;1oυvσημαvτικ6μθρoq αη διατρoφιjτoυ λαo0' Kα( τi vα πει καvθvαgγια τo α161o πoυ 6μπαvε τo 1987 (για vα κατα1ηΘε[τo 1990,πoυ αμφβ0λλoυμε vα επιτεUχθε[ καταvdλωση 4 κιλΦv Ψαριιbv αv κατα1τl,1Θηκε), κατ.dτoμo τo 1c6vo! Kαι μλdμε για μια 1ιilρα πoυ βρ61ετα απδ ηv Aδριατκl,1,τερ6ατιo και πλo0αo υδρoβι6τoπo'Tθλoq, αξiζει vα oημειωθεi,δτι o αλβαvικδqλα6q ouδθπoτε 6μαΘεγια τo Toερvoμπλ. H επioημη πληρoφ6ρηo11 απoαιbrηoε εvτελιbg τo γεγovδq, γιατi Θα πρoκαλoOvταvκoιvωvκt'16vrααη, εξατiαg τoυ δπ o αλβαvκ6q λαδξ θ1ει oαv βdoη διατρoφηξ τα αvεπεξθργαστα γεωργικ6 πρoΙδvτα. oμωξ, και η κατdστασηηξ μη εξdρτηoηg, δεv μπoρε( vα κρατl1oειμα π6vτα, 6ταv.πρ6κειτα για θvα εΘvικ6 ααnκδ καθεoτιbg. H αλβαvικη ηγεoiα, χρεoκoπημθvηπια oλoκληρωτικd, αvαγκdζετα vα κdvει η δικη ηq "περεσtβ6Τκα",η oπoiα πρoωΘεiταιμε 6λo Kαι rτιoγρηγoρoυξ ρυθμoΟg.

7. ((ΠEPEΣTPO.IKA AΛA AΛBANIKA))

Av μελεηoει κorθvαq ηv oμλiα τoυ Pαμζ Aλiα αηv 3η oλoμθλεια τηq KE τoυ KEA ("Λα(κ6 Bι]μα", 26.4'1987)Θα διαπιαrΦoει πδocl:1rαγικlβ1 εivαι η oιKovoμιKf1 και κoιvωvκι,1κατdαrαση στηv Aλβαviα. To επιoιτιαrικ6 πρ6βλημα θ1ει γivει πoλ0 θvτovo. Kα η πρoαπdΘειαvα λυΘε(γivεται μθoω ηq επιδδτησηξ τωv τιμιilv oτα επιατιαrικd εiδη και κdπoιωv dλλωv μεΘδδωv, γvωσrιilv απδ ηv πραΧτικτiτωv 1ωρΦv τoυ παλvoρΘωμθvou καπιταλιoμo0. ΠαρατηρoOvταιμεγdλεg ελλεiιpειg σε τρ6φψα,εvΦ τo επiπεδo διατρoφl,1g τoυ λαo0 ε(vαι0θλιo.Tρθ-

Γ-

φετα βασικd με φυτκd πρoi,6vτακα ι!ωμi. Γιατi oυμβαivειαυτ6; Γιατi η αγρoτι&θπαιJ,επια vα τρoφoδoτεi με τρδφιματηv εμπoρευματικfiκυκλoφoρiα,αφo0 αυη η iδια κυκλoφoρiαεδιil κα δεκαετ[εgδεv μπoρε[vα τρoφoδoηoa ηv αγρo.τιdμε τα απαραiητα βιoμη1αvικdπρo.(δvταατoμικηq κα. ταvdλωoηg κα αφo0 τo' κρdτog δεv ηg παρθ1ει τα απαραiηΤ9.μ6oα παραγωγηξ. oι oυvθι,1κεgζωηq αιηv 0παιΘρo εivαι dθλιεg. Aρκε[ vα αvαφθρouμε6τι oη oυvτριπτικ{πλειoι,pηφiα τωv 1ωριιilvδεv υπdρ1oυvυδραγωγε[ακα δiκτυαOδρεuoηg.

H αγρoτι6 δεv τρ-θφειπλθov καμι0 εμπιoτoo0vη αro κρdτog και πρoτψd vα απoθηκε0ειt] vα καταvαλΦvειμ6η ηq τα πρo[6vτα πou παρdγει.Eτα, παρoυαdζεται τo φαιv6μεvoYα 0υξ6Yεl η- oγρoτlκf πoρoγωγη, αλλ6 vo μεlιirvετol η κρατli<η oυγκ6vτρωση σTσ oγρoτlκ6 πρoTδvτα, παρd τo γεγov6q 6τι η αλβαvικηηγεoiα αvoγκ6αrηκε επαvειλημμ6vαvα αυξηoει τιg κρατικθqτιμ_θqoυγκθvτρωσηq,πρoσπαΘιbvταqvα αvbψει λiγo τo υλκδ εvδιαφ6ρovτωv αγρoτιitvγια ηv παραγωγ{!Tαυτ61covα Qρχιoαvνα πληΘαivouvτα φαιv6μεvαμα0ρηξ αγoρdq, 6πω9 oι iδια oιaλβαvo( ηγ6τεq παραδ61ovται.Kα δεv Θα μπoρo0oε vα.γ[vει διαφoρετικd.oταv η αγρoτιd δεv παραδ[vεiηv παρqγωγι] στηv κρατικιF1 oυγκ6vτρωση,θvα τoυλ01ιoτo τμl,1μα .oε ηξ. qα τo πoυληoει oε τιμθq ι!ηλδτερεq απ6 τιg iβατικθξ, κUκλωματαμαυραγoρiτικα.Mε 6λλα λ6για, βρ[oκεταιoε πληρη δξuvor1η αvταγωvιαrκι] αvτiθεoη π6ληq-1ωριo0,oαv απoτθλεπαλιΨα-ηq oλoκλ!ρωoτ1qτoU πρoταθg ηq καπιταλιoτικl,1g vδρθωοηq.

Bλθπovταq τα αδι6ξoδα, oι Aλβαvot ηγθτεg πρooπαΘo0vαπεYvωoμθvα vα βρoυv λ0oειg με μ"6τρατ0πoυ .περεστρ6τκα". liραv απoφ6oει9για διεOρυvστlτωv ατoμκιitv κf1πωvκdι κoπαδιιilv, στα oπoiα Θα δoυλεΟoυvα αγρ6τεq π6ρo oπ6 τo ωρ6ρ16τoυg και με δικα(ωμαvα εμπoρε0ovTσtot iδlol τα πρδιovτα στιq αγoρθg, ΠιoτεΦoυv6τι θτoι Θα αvdι.poυvτo Uλικδ εvδιαφθρovστouq αγρδτεq και Θα αvεφoδιααrε(ατoι11ειωδΦg η αγoρ.α,ιilαrε vα μηv υπ6ρξει ιo11uρf1 επιατιαrικ,1 κρiΦ. ΣOvioμα, 6μωq, απoδεi;1τηκε(δπωq ακριβΦg 6γιvε και-σην EΣΣΔ, αηv περloδo ηs "πρωτμηqπερεαrρ6ikq"),6Π με τθτια μθτρα δεv λ0vετα τo εrιιατιστιK6πρδβλημα. oι παλιoi κoμπαoμoiγια ηγ ι.πληρη oκoδ6μηo11τoυ ooααλιoμo0 αro 1ωρι61,6παι].lαvπια vα επαvαλαμβdvovται.Tα μθτρα πou παlρvo.vrαδqv εivαι κdπoια αλβαvκfl NEΠ, oλλα η αλβαvκf1 "πεβεστβ6Tκα".Δεv εivαι μια πρooωριvf υπo1Φρηoηγια vα αηρι1τε( η μεMovτκη επtΘεη (πρ6γμαπoυ δεv Μγεται, dΜω9πε), αλλQ παvικδβληη υπo1ιbρηoημπρoα16 αrov αγρ6η πou δεv αηρiζει πΜov 1v εξouoiα και μovαδκ6 πlθo 61ει vα γ[vει ελεΦΘερoqεμπoρεUl1τoπαραγωγ6q,δηλαδι,lμικρoαoτδq.Mηv ξεpdμε dλλωαrε, 6τι θτα ακρβιilg ξεκ[vηoε και η "περεαrρδΙK α,,.

E[vαι τδαo τo βdΘoq ηg καπιταλιαrκιjq κρισηc πoU η αλβαvι.

30

κi ηγεoiα απαlτεi 61ι μ6vo απ6 τoυq αγρδτεξ, αλλd και απ6 τoUξ εργαζ6μεvoυq τωv γεωργικΦv επι;1ειρfloεωv(κρατικoi υπ6λληλoQvα δoυλεΦoυvσε κt'1πoυgκαι κoπαδdκια Kαι vα εξαoφαλζow με ατoμιn] παραγωγι1(πθρααπ6 τo καvovκ6 ωρdρι6 τoug) oλ6κληρη η διατρoφ{ τωv oικoγεvειιilv τoυq: 'Mερικo[ oκΕφτovται6n π6φτoυv στo λαιμ6 τωv εργατιilv ηζ Yεωργiαζ αv τoUξ ζηηoaq vα ερΥαστoOv πdvω απδ η v6ρμα Ycι vα πα. ρdl/oυv Υια τov εαυτδ τoυg λαyαvικi, φαoo0λια και πατdτεq, γdλα και αβΥd, δπωζ η αYρoτιd. ... Δεv εivoι δυYoτ6 vα εivαι τo κρ6τoq εφoδιαoτι|ξ τoυ, πληΘυoμo0 τωv Yε. ωργικιbv επιγειρι|oεωY Yισ τo κoΘετl"1E. Kι 6μω9,ηv (δια επo1ι], εξακoλoυθoOvoι αερoλoγiεq πoυ πια θ1ouv τo 1αρακτt]ραπαραπλαvητικo0κηρuγματogαπθvαvτι oτov αλβαvικ6 λα6, για π6ραoμα σηv "εvΤoTικΠαvdπτυξη".

Mα πo0 Θα γivει Π .εvτατκt αvdπτυξη",σroυq κηπoυg και τα κoπαδ6κια;Kαι τ[ ε[δoυg .ΕvΤσTKt αvdπτυξη" ε[vαι αυfi, πou αηρiζετα αη δoυλd με τo 1θρι (αro διπλ6 μερoκdματoαγρo. τιilv και εργατιilv γεωργικΦv επι1εφι!oεωv)και 61ι αηv rιληρη μη1αvoπoiησηκαι ση χρηc,ητωv πλεovεκημ6τωv ηξ χημικηξ T[ εiδoυq "εvτατκl,1αvlπτυξη" εivα αυτl1,6ταv τo βιoμη11αviαg; καλψπ6κι μαζευετα με τo 1θρι κα για vα γivει αuτ6 αr6λvoιrτα (βιoαrα 1ωρdφιαoι μαΘητ6qκαι oι εργdτεq τωv βιoμη11αvικιilv τε11vικιirv σηv πραγματκ6ητα) επιχεφl,|oεωv; Mελετιilvταq ηv ειΦγr.lση τoυ Pαμiζ Aλ[α και αηv πιo πρδσφαη 8η oλoμδλεια ηξ KE τoυ KΕA (25.9.1989) θ1ει καvεiq ηv αioθηoη 6τι ακoι]lεικdπoιεq απδ τιg oμΛiεq τoυ Γκoρμπα. τo6φ ηg περιδδoυ 1985-87.To μεγαλΦτερoμθρog ηq αφιεριilvεται oτη ατηλiτευση φαιvoμδyωv κατα1ρfloεωv πρΦτωv υλιbvκα 6τoψωv εμπoρεuμ6τωv,γivετα λδγoq Υ.α <απoKρoυc,τικ6q εκδηλιbσειqxαηριo0 και απειΘαρ1[αgυ, tια χαβ[λδ επiπεδo παραγωγικ6τηταqτηq εργασiαg, για .τεμπεληδεq, απρ6oεxτoυq και απατειilyεqΣ, για εργdτεξ πoυ παρατ6vε η δoυλιd <Yα vα μεlvoυv τρειq, τ6ooεριq και πθvτε μθρεξ oτo YΦo τoυ ξdδελφoυoτo γωρι6" (!) κλπ, κλπ' H oιrγκριoημε αυτ6 πoυ λ6γovταv αro παρελθ6v ε[vαι απoκoλυπτικηκαι απoδεκvOει τηv oλoκληρωτικl,1 απoυoiα ηΘικoπoλιτικηgεv6ηταg, ηv πληρη διdλυoητωv ooααλαrκιirv αχθoεωv παραγωγt,lξ.

Kα oι λ0oειq; Σε δ,τι αφoρd ηv 6voδo ηq παραγωγκ6ητα9 ηq εργαoiαq,oι Aλβαvo(ηγθτεξ εξακoλoυΘo0vvα επιμ6vouv σηv εvτατκoπo[ηoη ηg δoυλdq. To πρ6βλημαγι, αυτoOqδεv ε[vα τo 6Θλo τε1voλoγκ6 επiπεδo ηg βιoμη11αviαq κα ηq γεωργiαq, αλλ6 ΘεωρoOvδτι .σπoΨααστι'Φ |/ια ηv dvoδo ηg παραγωγκδηrαq ε[vαι η δoυλιd τoυ αvΘριbπoυ,τo επlπεδo ηξ oυvεiδηoηqΚα τηq ειδkeυoι]q rou.. B6βαια,ξθρoυv πoλ0 καλd, 18.Pαμiζ Aλiα: oμλiα oηv 3η 0λoμ6λεια ηq KE τoυ KEA, "Λαi.κo Bt'1μα"' 26'4'1987,η εrnoημαvα1τoυ πρωτoπιπoυ. . rl

δτι δεv μπoρεi vα γ(vετα λ6γoq για 6voδo ηg ειδ[κευoηq,6ταv η τε1voλoγ[απoυ χρηαμoπoιεiται ε[vα αvτιπαραγωγικηκαι παvdρ1αια.Kι επειδη oooιαλιαrικηoυvεiδηoηκαι εΠαvααrατικ6g εvθoυααoμδg δεv uπdρ1oυvπλ6ov oτιg μdζεq τωv εργαζoμθvωv, ιδιαiτεραστιq vεδτερεgγεvvιθq,πρoαπαΘoOvvα δημioυρ-

γηooυv κdπoια υλκd κivητρα με ηv .τελειoπoιησ|ι τωv μηχαvιoμιbu και τωv διαφ6ρωv μo11λιilv πoυ oυvδ6oυv καλ0τερα ηv αιιoιβη τωv αμoιβη τωv εργαζoμ6'vωv ερ_γαζoμ6,vωvμε ηv παραYωγη, πoυ κdvoυv τov ερ-

γdη, τov ειδικ6 f1 τov ιΘ1vovταπιo εvδιαφερ6μεvo Yια ηv dvoδo ηζ'παραYωγκ6ηταq Και ηζ πoι6ηταq τΠqερYαo[αζ" (απδ ηv (διαειoηγηor1τoυ P. Aλiα).

H αλβαvηn "πΕβεστβδιKq" (πoυ γivεται αιoΘηπ,1και αη δ0oη και φ1oλιdζετα με ουμπdθειααπ6 τα ααrκ& θvτυπα)δεv αφηvει τιπoτα πoU vα μηv τo αvτιγρdι.|.lει, με τo δικl τηg φυακd, πιο πρoοεγμ6vo τρ6πo. Aπδ η λειτouργiα τoυ "ελ6,γyoυδιaμ6,ooυ τolJ Xρηματog), μθχρι τιg αMαγ6q oτo επoικoδδμημα,στηv εκλoγκη voμoθεoiα,κλπ, Πρ6κειτα για παραλλαγθqτωv μθτρωv πoU εφαρμ6ζovταιεδιir και 1ρ6vια oηv EΣΣΔ Kαι τιq dλλεq χωρεq τou παλvoρΘωμ6voυκαπιταλoμo0.Kαι φυoκd 1ρειdζovτα Kα ηv αvdλoγη ιδεoλoγκt εnθvδυoη. .H εvαρμ6wσητωv Υεvκcilvoυμφερδwωv ηζ Koιvωvlαqμε τα oψφ6ρowα τoυ ατ6μoυ-}ιθει o Pαμiζ Aλ(α-απorελεE 6vα απ6 τ9 πιo δ0oκoλα πρoβληματατoυ ooααλιoμo0.Aυτ6 τo επβεβαιιbva κα τo παρ6δειΥμα ηq Σoβιεnκι'1qΕvωoηq Και τωv 6Μωv πριilηv oooιαλιoτικιilv yωριbv' Εκε[ δεY εYoρμovioτηκι'v oυτ6 τα oυμφΕρovτo oε τρ6πo πoU να καταoidhoαv εvδιαφερ6μεvεq Υια ηY dvoδo ηq παρα\/ωντ1q ηv εργαnκfi τdξη, ηv αγρon6, nq πλαn6q εργαζ6μεvεg μdζεg''19.

Eπειδη ατov παλιvoρθωμθvoκαπιταλιoμ6 (γεvικ0 και ειδικd αrov αλβαvικδ)πραγματικdυπdρ1ει αvτiθεoη oυλλoγκo0-ατoμ1κo0'oι Aλβαvoi αvαΘεωρητ6goβηvouv με μια μovoκovτuλιd oΛα τα επιτευγματατoυ πρoYμoτlκouoooloλloμo0 o, αυτ6v τov τoμ6α, 6πou φαιvδταv καθαρd η υπερo1f1τoυ oπθvαvτι αrov καπιταλσμ6. Ση -ooααλιαrκη EΣΣΔ, για τρειq oλ6κληρεq δεκαετ[εg,ηταv oκρlΘΦq η εvoρμOvloητoυ oτoμtκo0μd.τo αrλλoγlκ6, πoU πετUxα(vovταv μθoω τωv ooοιαλιoτκΦvα16oεωv παραγωγηq,πoυ 6διvε Φθηoη αιη θυελλιbδικηα0ξηoη τηg παραγωμκ6τηταqηξ εργαoiαqκαι 6λη9 ηq KoιvωvικηqπαραYωγηξ. oμφs αrov παλιvoρθωμθvoκαπιταλιoμδ,oκρl6ιbgετiεl. δη. ovoτρ.6.πηκαvo.I oooloλloτlκ6q o16oεlq πoρoγiυγηq, υπ6ρ1ει rιλ',ιρηsαvτ[θεoηατoμκo0-oυMoγικo0,γιατl-αυτ6-πbυ oαv oυΜoγικ6 δεv εivαι παρd τα πρovδμια και η ltlΨα^viζεται διαφθoρdμιαg 1o0φταqκαπιταλιαrιbv.vlou τOnou.. Kαι rλd αυτd λδγovται απ6 τoυq διdφoρouqαvαθεωρητθqηγθτεg,για vα αrηρiξouv τo πθραoμα oε oυαrηματα τευλoρικo0 τ0πoυ, 19.Λαko Bημα'1.10.1989.

32

δπoυ η o0vδεoη ηq αμQιβηq με ηv παραγωγικδητα δεv γivεται με τρδπo ooααλιαrικ6, αλλα με τov τρ6πo πoυ τ6oo καλ6 γvωρiζoυμε απδ πg καrπταλιαπκθq κoιvωviεq.

Aυτ6 ακριβιilg επιδιιbκoυv τιilρα oι Aλβαvo[ ηγθτεq. Nα αvτψετωπiooυv τα φαιvδμεvα ηq αδιαφoρiαq για η δoυλιd με εv[. σXUση τoU "ελθγXoυ μθoω τoυ 11cηματoξ" και ηg oovδεoηg τηg αμoιβηq με τηv εvτατικ6ητα τηq δoυλιdg. oπωq δμωq απ6δειξε και η πε[ρα ηξ "περεσrp6Tκα", αυτθq oι μεooβθζικεq μ6θoδεq ε1vαι καταδικαoμ6vεq και απαιτεiται αργd η γρηγoρα τo πθραoμα oε αvoι1τθq μoρφ6s εκμετdλλευσηq, με κατdργηση τωv επιδoτoιiμεvωv θ6oεωv εργαo(αg και πληρη λειτoυργ[α τoυ v6μoυ ηq αξiαq και σηv αγoρd εργατκηq δOvψηq. Aυτ6 δεv τo θ1ει απoτoλμηoει ακ0μη o0τε η γKoρμπατσoφικη κλiκα, αv και βρioκεται στιq πρoτεραι6ητθ9 ηξ, γιατi Θα πρoκαλEoει κoιvωvκη 6κρηξη Kαι απεργιακ6 κ0μα20.Aργ0 i γρηγoρα, δμωξ, 6λε9 oι oικovoμiεg τou παλιvoρΘωμδvoυ καπιταλιoμo0 Θα αvαγκααroΟv vα καταφ0γouv σηv εξ6λει4η και τωv τελευταiωv ρεφoρμισrιKωv μη1αvιoμΦv, μθoω τωv oπo(ωv 1εφαγωγo0v τιq εργgζδμεyεq μαζεq, Για ηv αλβαvκt'1 oικovoμlα δεv υπdρ1ει Φιλη λ0oη. Σε πρΦτη φdoη Θα αvαγκααrεi vα καλ0ι}ει τα τερ&oτια dιλεlμματα κα πq dλλεg μdαnγεξ με εξωτερκδ δαvειoμO. oμωq αυτδg o δαvειoμδg Θα ηv β6λει οε θvα vθo φα0λo κ0κλo ελΜιμμ6τωv κι δτα η δπoια αvακoOφιoη θα ε(vαι πρ6oκαιρη.

H oκovoμκ{ 1cεoκoπiα oδηγ,1αε f1δη τoυq Aλβαvo0q ηγ6τε9 vα β6λow vερδ και αro κραoi τoυ ααrκoΟ εθvικιoμo0 τoυg. Kα δεv μπoρo0σε vα γivει αλλιιilg, αφo0 τελκ6 εκεivo πoυ υπεριq10ει εivα oι oικovoμιK6g και κoιvωvικ6g voμoτ6λειεg τoU Kαπιταλαrκo0 τρ6πoυ παραγωγηg, πoυ oδηγoOv αηv θvταξη στo διεΘvθg o0αημα τou ψπεριαλιoμo0. Tα τελευταiα 1ρ6vιιi εγκαταλεiπεται η θεωρiα τηg πληρoυq αvεξαρηoiαg απδ τov θξω [δoμo και γivετα λδγoq για επιδρdoειξ ηq Kρισηq τoυ καπιτhλιoμo0 αrηv αλβαvκf1 oκovoμiα. Πρ6κειται για ιδεoλoγκlF1πρoετoιμαoiα τωv αvαγκαατικιilv αvoιγμdτωv πρoq τo δυτικ6 κεφdλαιo και ιδια[τερα τo δυτικoγερμαvικδ. oι oυ1vθg "ιδιωτικεq" επιoκθι,pειgτoυ φαοioτα Στρ6oυ9 αυτ6 πρoετoiμαζαv, Hδη ετoιμdζετα μεγdλn 1ερμαvκη επθvδυoη αrov τoμδα τωv oιδηρoμε1αλλευμdτωv, τρoq μεγdλη λ0πη τηq ελληvικηq αoτιkηq τdξηq πα.l βΜπει vα 1dvει μια μεγdλη επθvδυoη oε oυvdMαψtα, Φuoκd τΦρα τα πρdγματα εivαι διαφoρετικd. Λα(κη εξoυoiα και oooιαλιαrικθg o1θαειg παραγωγηg δεv υπdρ1ouv. Kαι o 20. H αv6λυoηαυη γραφηκε τo Δεκ6μβρητoυ 1989.To πρoγρaι4'q qηv ζoιΚovoμια ηζ αYoρa?", πoυ ι!ηφioηkε τov Υ!α τo^π6ρaoμα^ o11τιilβρητoυ 1990απo τo Avιbτατo Σoβιtτ oηv ΕΣΣΔ,.1iεταbπo μια ισXιJρη.διαμαγr7τωv διαφoρωvφατριtbvηζ ηwτιΚηζ κdoταq τoυ ooααfu. μπεριαλιoμo0,η oπo[α oυvεη[ζετα και μετα ηv ιtηΦιoη τoi.ιπρoγραμμα. τoq' ξεκιvα vα πρqYμα'τ9πoιηoaαυτ6 πoυ πριv 6εv απoτoλμoiocii oι ooιci ηγετεq τoυ Kρεμλ[voυ. .1 )

ΨΙ9Qι9ιoμ6q ε1vαιπoλ0 πιo δυvατ6g απ. 6τι τo 1960, θ1ovταg επιηΛεov ηv εvoητα ηq παγκ6oμιαq καπιταλιαrι-αvαΙ(ησει Eτσι, oι 6πoιεq δuτικθqεπεvδOoiιg irηv Aλβαviα Ιηs,αγoραq' Θα εχoW σαv απoτελεσμα oxι ηv υπoβoι]Θηoηηq ooααλιαnκl1qoυooιi:ρρυφξ,9λΔΦηn-εξαρηori πis.xd;ραq,για vα με. τατραπε[ τελικd, απ6 δλεq τιg απ6ι}ει9, oε b.vdτuπκ6 δε(μα .ΤβtΤoκoΦlκgιj"

6ρξ16μq21.

. 21. Aπ6 τo Δεκ6βρη τoυ 1989,πoυ πρωτoδημooιεimκεαυττin αvdμεxρι τov oκτιilβρη τoυ 1990,πoυ oλoiληριbvεται η εiτιiελεια αUηζ ηq μπρ9σoΦαξ' τα.βημρτα αIψo6δαl* τoi olβαvκciιι καbεoτιil^Uσιι' τoξ.ιΨoξ τov διmκ6 "φι|ε,biiΘεριq6: ξα ηv "oι!<oioμιατ4ζ αYΦdξ" υfiρξαv.εvτlπωqιαΚd..p\1ι μ6u-oiπβεραι6θηκαv 6λεξ oι πboβι}ψειq ηq αvdλυoηq μαq, dλd iαι ξεπερdoηκαi ωq πρoξ ηi τα11οiητα εφoρμoγftqταus.

To αλβαwκ6 καΘεoτιbg.απεκατ6oηoεng o116,oει9 τoυ με ΕΣΣΔ Και o^oιζληρωvειηv αwιστoιm απoκατdoταol1με nc HΠA. ηv (Aυτ6 δεv απoτελε[ καμμιd παραβιαoη oρx6v εξωτερ@q. πoλιnkηq oocλαιonκob κρdτoυξ' δμωq α Aλβαvoi.ηγ6τεq_βyμ πρ6:ivoq τo idρoυoiαζαv oαv τεno και κdπαα δυσruΧεiξ "oΠσδo[" τoυqμαζ τo κowohoαv σαv oημαtrαoηv "πoλεμιni: ταη.εvαvτ[ov μaq. Εt πhωι ιτεμrπιboa, η αMiιψ rφξτυas cyιvε ξαφψd και 11ωρξεξηmoaq και ιjαvταζ6μiιiτε ηv ε!<ηηξη πoυ θα πρoΚdλεσε oτoυg δυoruyε[g πoυ πρoαvαφ6ρqlε, γ( αUlo κq!τρ.oψηΨy vα τo ξεrερdσαlv... ωξ 1η γεv6μεvo). =Παρd}ληλα υπtβαλε αιη|η v9 ulyει μεl'bξ ηg ΔAΣE και επloι1μα oιαn1ρυξε πρ-oξ τoυq καrτιταλιστεζ0λoυ ταJ κ6oμoυ 6n εlvαι 6ταμo vα επεvδ0αaq. Tov.lo0λη τoυ 1990μ(λιαiα ψηφισηKε oyinκ1q lP'xτεt u-Ψη.'/ια vα vψψoπoιησa εστω Και'ει( τωv ιloτΦωv nq ryμλτεg ξ6vεg εrτεvooσειξ'-πoυσιjμφωvαμε τo Σ0wαwα ηξ x6ραξ Θεωρobviαv... εσΧdη ιτρoοooιa. vα .πρ.ooφ6ρειτo αλβαvκ6 καθεoτιilg 'oτoυq ψπεριαλιoτ6q; ' 'τl !x9ι Λlιovo εvα πλo0αo 9υσΨ6 υπ6δαφoq και πdμφθηη 6ργαnki δ0voμη (!ηv. rιιo φΨΨ ηs Ειφι0rη'q). ΣιYd αYd μdλιoτα πρoετoψdζεtαι νoμoaεcΠα\/ιακlcισψo τωv πρΦληματικ6v εrnyεψηoεωv κα μαζκ69 απoλ0σaζ' oLryφωvαιJε τιq αρxεζ ηq καπταλιoιτ<ηcβιωoιμ6mταe. oι.ΚαΙιταλιστεζ' βεβoια' δεv αρκohwα d αυτd. Θtλoιjv 6vα καθεoτcbq απ6λυτα.πaΘηvιo κΨ υπoταγμ6vo.Eξ(λλoυ, η f'Μειι!η βαoιηs υπoδo|μηζ (η^εττικoMωvιεq,μεταφ-oρ6q'κ|π.) ι1αvoυv πρoβλημαπκca π9 επεvooσει(' αΚ6μηκcιl arov εξoρι-*<nι<6 τo116α.Γ( αυτ6 κα α aπεoιαλιστεq-αvαWαζωv τo καθεoτιbg vα αvαπτoξa πριΔτα αυτd τα 6ργd ιnoδoμηζ' 1ιε δαvaψ?6 και παρaπ6ρa ξζoιηιιoμα τoυ λαo0 και τojv-εoωτεριΚωv π6ρωv'.και fiδη α Γιαπωv6ζoι ψπεριαλιoτ6q ετoιμdζovται vα πdραlv τ6nα 6ρYα 0ι.ψιτεριαλιoτ6.ξ,λoιπ6v' ιτιt'ζαlv ακ6μη πφιoo6τερ0 τo καθεoτιΛq,με μ.oxλ2τ9 :αvθρcbrlu.αδκαcilματα'. Ση-ΔAΣΕ μ6vb Θ6oηπαραηi;riη 6yει δoθεt 9ηv.Aλ'Pαvι9' εiιb ακoμ.η'iα η εΜηvικη δε4a κbρεiηoη φερετcιι αφ'ι4ιπιλαl αIτεvαvτιoτo αλβαvκ6 καθεoτιbq,μη απoδε116μεη πq τρoπoπofiσaζ-ση vψoΦζα πoυ αυτ6 Θ6τa υπoψ η9 o iβkvΦ τωv ΕξωτερκcΙlvφ6ρεται vα δηλιiιva oτov ελλi1vα oμbιoγtι ΨoυPY6ζ τα'' oτι ryα τo dY9ιwα τωv εκtληαιbv εivαι μ6vo ζηημα s1ρovα.ι..

H περιπτω(π,ικαvταρε' o oπo[oq επ[ 11ρovιαηταv τo 21οl.δεμ6vo πaιδ[

MλΦvταq για ηv αλβαvκι1 κoιvωv[α'για τιξ Φ(θσειc λαoΦεξoψ$αq, δεv μπoρεΙκαvθvαqvα εΙvα απ6λuτα-oιiι$fiq.Mε 6oα εκτθΘηκαvπαραπ6vω, ε[vαι oiγoυρo, 6π δεv υπdρfεi τnα καμιd ηΘκoπoλιτκι] εv6τητα λαo0-εξouolαq.Aκ6un κα-d-παραδoαακδg αλβαvικ6q εΘvκιoμ6q θxgi υπovbμευτbt,λ6γω ηξ 6Θλιαs 9ικoy9μικηqκατdαrαηq τωv λαikΦv μαζΦv. H αδιαφoρ(αγια η δouλιd, τo κλεioψo ηq αγρoπ6ξ oε μoρφθξ .oκo*v.ειακfrq ακovoμ(αg",τα φαιv6μεvακατα1cl1oεωvκdι μαOρηq.αγoρdqiτoυ παiρv.oυvδιααrdoεη, ε[vαι oι'πριbτεq μoρφθq-λα.iκt'1q ilvτiορα. oηg..lδεg. t1αv.οε 6λα τα καθεαrιbτατou παλιvoρΘiοirθvoυ kαπιτολιoμo0.Σε.κqμι6 περiπτωη 6μωξ, δεv πρ6κεiται vα αrαμα. τι]oει.εκε[-η λαΤκi αvτ[δραη. oι tδιεq δι εξελ1ξειq otηv αvατoλκι] EυρΦrη δεv μπoρεl vα μη δΦobuv ΦΘηoη-oιil αιrπστoιxα πρoτoδg και μθoα αηv Aλβιiviα ιιι αυτ6 orιd0δει vα πρoλdβει η ηγεg1α με τηv "πεPεστβ6ikα αλα αλβαvικ6". M6iρι π6τε, 6μωq,Θα μπoρε[vα ελ6ψ1α ηv κατdαrαoi1;22

8. Σ YNo ψl Σ H

Aπ6 6oα εκτθΘηκαvπρoηγo0μεvα,γ[vετα φαvερ6, 6π n παλ. voρθωοrητoυ καπιταλιoμoΦαηv Aλβαvtα ακoλo0Θηoεμiα πoρεiα διαφoρετκl1απ6 6τι αηv EΣΣΔ και σπξ dΜεq'1ιbβεq τoυ πριilηv oooιαλιαrικo0 oτρατoπθδoυ. Στo αλβαvικ6 ?oilμd και κρ6τoq δεv εi1αμε καvεv6q_εiδoυgρεβιζιovιαnκ6 πραξiκ.6rημα ΙιoΨv.αoδι!γ1o-εσε μια oxεδιαoμθΦ πoρεiα καπιταλαιiκiq παλιvδρΘωor1q. Εi1αμε θvα πρoτΦqπαJ αvαrrni1Θηκεκα oλ<iκηιστoρικι] περloδo περιπou μιαq εικoσαετ(αg μια Pj99lΨ..σε (1960:80)και εi;1εoι,lγκεκρψδvεqατtεq, T-oKΕA εi1ε-τ-oσαΦξι τoU μιl(ρoασπκo0εΘvικoμoO, πoU αvαπτ0ooετα o1εδ6v.oε 6λα τα κ6μματατωv απoκιαkΦv κα εξαρτημ6vωv χωρφY, Hταv ταυτ6χρovα 6vα κδψα vεαρ6, 6πε(ρo, με πoλ0 1αμηλ6 ιδε9λoΥκoπoλτκ6 επiπεδδ-και q1iοοv πΜρη dγvoια.oτα βαακd ζητt'1.ματα ηq πoλιτικι]g oκovciμiαq και τ.irv voμoτελειΦγ ηq ooααλιαrκι]q oικoδδμηoηq.Aυτd τα δuo xαδεv τoυ επθτρει!αv vα δΦobi με ouv6πεια ibv ρακτηρ^ισ-πκd αvτιρεβιζιovιoτικ6 αγΦvα κιiι πρoπαvτ6q vα.αvαπρooαρμ6oει ηv τα1τικ{ τoU για ηv oικoδ6μησl τoU boααλιoμδιi στhν Aλτoυ κα.ΘεoτιΔτoq, αoφαλιbg δεv oτερεiτα γεvκ6τερηq πoλιτιl<ι1ζoημaσιαζ. ι1 απoυσι(ι aσnηq πoλιnΚηξ αvππoλiτευoηqσηv Aλβαv(α,-oε συ!9!!'σ!!'με η XρεoΚoπια ηξ.oημε;ρινιIc ηyqq(αξ, avαγiαqει ioυq ψπερια^ιστεξηξ Δoσηq vα ιφoετoιιnζow η διdδom λιnrι. Κiι oπιιloδηπoτε' 6vαg "μψaγ5q xaβελ"' δεδoμ6voυ.μ(λιoid.ται EιεΘvoυcκG φUξ ξα! τoυ λoτ/o|εΧvιΚo0αvαoτημaτoqταl.loμαf1λ Kαvταρ6, εlvciι μa ιoαuιη'+υσ|ι Yα.εvα καθεστΦξ-μαριoνtτα.o 1φ6voq fo δεiξa. ζz. ΛιYoυq μηvεξ αρYoτερα ξeσπασov τα wωoτd γεYov6τα, με τo κoaα φγmζ πρoξ η9 ξ6vεg πρεoβεtεζ, πoU 6φεραv dε.απ6wι,joη τo Kαυεστωq-κα τo cιvo6ασα|l σε νεεξ ιno2φμ]ωιq oττ1vκατajΘwoη ηq " φι}ιε)ευ ΘερoπoEηoτ7g'.

βαviα.

Tηv πεvταετiα 1960-65,τo KEA, με τηv πdλη τou εvdvτια στov xρouτoιoφικδ ρεβιζιovιoμ6, διευκoλUvει τoυq μαρξιαrθqλεvιvιαrθg και τouq επαvααrdτεg oε 6λo τov κδoμo.,Tαuτ61co. vα 6μωq, π6φτει αrη δivη τηq oiγouρηξ oικovoμικι]g1cεoκoπ[αq και ηq βαΘμια[αqαvατρorπ1ξτωv πριilτωv oτoγεiωv ooααλιαrικjq oκoδ6μηor1qπoU εi1αv δημιoυρψ1θεiαηv Aλβαviα. oι αvrψαρξιorκθq αιrrληΦιq τoU για τo ooααλιoμ6 και ηv εργατoαγρoτικfi oυμμα1tα,η κUριαρxiα τoυ μικρoαστιKo0εθvικιομo0, τα ιδεoλoγκ6 δlvεια απ6 τov μαoΤoμ6κα η εv γθvει πo. ρε[α τoυ, απl τo 1965 (περiπoυ) και μετ6, φρεvdρoυv τo διεΘvθqμαρξιoτκ6.λεvιvιαrικ6 κ[vημακαι εμπoδiζoυv τηv αv6πτυξη κα οφυρηλdηofl τou.

H Aλβαviα γivεται τελικd μια καθυoτερημ6vηκαπιταλιατικf 1Φρα και τo KΕA θvα κδμμα ρεβιζιovιατκδ, με κυρ(αρ1ηιδεoλoγiα τov ααrκ6 εΘvικιφδ. H αλβαvκlF1"πsβεστβ6.ικα"oδηγει με μαθηματκfiαφ1βια αrηv εξdρηoη απ6 ηv ιμπεριαλιαrκ{ Eυριilrη κι αUτηη εξdρηoη Θα καΘoρioa oε μεγdλo βαΘμ6κα τo μθ)ιλovηq σημεριvηqαλβαvκ'!q ηγεoiαq πoυ oiγouρα δεv πρ6κειτα vα απoφιrγει τιg κoιvωvκθq εφηξεξ.

9. EME!Σ κAl H AΛBANIA Ε[vαι 1νωαιδ, 6τι η oργ6vωΦ μαq, απ6 ηv iδρυolF1 ηq, ακoλoΦΘηoεμια πoρε[α σUvαγωvιστκι] πρoq τo KEA και η ΛΔA, 6τι υπεραoπiαηκε τιq Θθoειq τoυξ Kαι θδωoε μεγdλεq μαχεq μθoα αηv Eλλdδα εvdvτια σrouq ρεβιζιovιαrθq6λωv τωv απoxρΦoεωv και τo .βoρειoηπElpΦτκo" φαααrικ6 oκuλoλδι. 01ι 6δικα, 6ταv μιλoOoαvγια "αλβαvδφιλouqΣoηv EMdδα, εWooOoαv τη ΣAKE, αφo0 fiταv η μovαδικ{ πoλιτικf1δ0vαμη πoυ υπεραoπιζ6ταvκαι α,lμφωvo0αεμε τιξ Θθoειqτωv AλβαvΦv καΘoδηγητιilv.H τωριu] μαq τoπoΘθηoη, 6μωξ, δεv μπoρε( vα ΘεωρηΘεi"κεραUv6qεv αιΘρiα", o0τε oαv πρoαπ6Θειααπεμπλoκflq απ6 τηv "αλβαvoφιλiαΣ,για vα,,. φυλ6ξoUμετα ρo01α μαq εv6βι εξελξεωv αrηv Aλβαviα.

H ordoη μαq απθvαvrι αro KEA μπoρε( vα ερμηvευτε[μ6vo απ6 ηv πiαη κα ηv εμμov{ μαq στov μαρξιoμδ.λεvιvιoμ6και oε o1θoη με τo πpoτoθg ηg ιδεoλoγικoπoλιτικl,1g ωρiμαvoηg τηq oργdvωΦq μαq. Για δι6αrημα μιαq τετραετiαq περ1πou (1975-78),τρθφαμεπραγμαπκd μεγaλη εμπιαroo0vηαro KEA κα ανπγρ6φψε μηχαvιαrκ6 τιq απoφ6oειq και τιq απ6ι{lειqτoυ για 6λα τα ζητf1ματα.Ei1αμε επiγvωoη τoυ δικo0 μαq τραγικd xαμηλoOεπιπδδoυ και πιαrε0αμε, 6τι τo KEA εivαι κδμμα τηq πρωτoπoρ(αq,πoU oφελoυμε vα δε1δμασrε τηv καθoδftγηΦ τou. Mdλιoτα, πρoστρθ1αμειδιαiτερα oτιg απlι,Uειξ τoυ KΕA και 61ι τoυ κιvθζικoυ κ6μματoq,γιατt αυΘδρμηταδιαπιαrΦvαμε, 6τι αυτθq ε[vαι πιo κovrd orη δικt] μαq αρxειακi αrdoη απθvαv. π στov μαρξιφ6.λεvιvιoμ6' 36

H ρηξη τωv Aλβαvιilv με τoUξ Kιvθζoυgηγ6τεξ κα η κατα\ryελiα τou μαoi.oμoOδεv πρoκdλεoε καvθvα κλovιoμ6 αηv oργdvωof1μαq, o0τε καμι6 διdαπαoη, πou ι]ταv καΘεoτΦξ oε 6λα αvεξαiρετα τα τ6τε μαρξιαrκd.λεvιvιαnκ6 κ6μματα.oμωq, flταv θvαq oημαvτικδqαrαΘμ69 για ηv oργdvωΦ μαξ, γιατ[ διαπiστωσε, 6τι κ0πoυ 1ωλαΙvειη αλβαvκιi ηγεoiα. Hδη απδ τo φΘιv6πωρo τoυ 1978 (λiγoυq μηvεq μετ6 η δημ6αα καταγγελ[α τou μαoToμo0),η oργdvωof μαq μελ6ηoε τo ζl'tημα τωv o1θ. oεωv αvdμεσα στα κδμματα και κατd1τησετιq λεvιvιoτικδgαrαλιvκθg Θθαειq(ηv ouoiα'τωv oπo[ωvμ61cι τ6τε αγνooΦoε) για τηv oυτoτελf επαλtiΘευoη, με 66oη τov μαρξIoμ6. λεvlvloμ6, τηq πε[ραq και τωv απoφdoεωv τoU πρωτoπ6ρoυ κδμμqτoqκα 6μ ηv μηxαvιστκι]αvτιγραφdτouq.

BαΘα[vovταqακδμη περιoo6τερo o. αυτι] ηv κατεOθUvση,η 1η Συvδιdoκεψητηq ΣAKE (6voιξη τoυ 1979) κατθληξε αro oυ-μπ6ραoμα, 6τι η τα1τκι,1τou KEA απθvαvτιαrov κιvθζκo ρεβιζιovιoμ6 (η μη θγκαιρη καταYlελlα τoυ κα o περιoριΦ6q για 1ρ6vια oε διμερε[gδιαβoυλεOoειq)fiταv λ6Θoq, αvτ(Θεη πρoq η λε-vιvιατκfl-αrαλιvικι\διδαoκαλ1ακαι πρα1πκf,' πριv και μετd ηv iδρυoη ηξ Tριηq ΔεΘvo0q. Eπ[or1q,6π τo KEA δεv 6παζε oωoτ6 τo ρ6λo τoU σαv κ6μμα ηξ πρωτoπoρiαq (θτα τo θεωρo0oαμετ6τε) και δεv βoηΘo0oετo διεΘvδgM-Λ κivημα.

A-υrqsμαq τιq απ0ψειq τιq γvωστoπoιι]oαμε,τov Mdρτη τoυ 1979,με επιαroλl,1μαξ πρoq ηv KΕ τoυ KEA. Aφo0 περιμ6vαδιdαημα xαι δεv rΦραμε απ6vηor1, τov Νoθμβρη τoU μg^ε^vq 1980 δημoοιoπoιf1ααμεαuτθq τιg απ6ιpεiq Kαι τηv κρiτιkf1μαq πρoq τo KEA, με εκτεvθq dρΘρo στov "oxτ6βρη" και αη oυv61εια μq κ0γαμε 1ryωαrθqoε μαρξιαrκd-λεvιvιαrκ6 κδμματα με τα-oπoiα αρ1[oαμετ6τε vα αvαrπOoooψε o1θoειq. oλo τo '1ρovικ6 διdoτημα απ6 τ6τε, παρακoλoυΘo0oαμε αrε.vd τιq Θθoειg τωv AλβαvΦv ηγετΦv. Στα ζηfiματα τηg oo. αOλιατικflqoκoδ6μηor1q,η Θεωρητικημαξ εμπειρ[αι]ταv ελ6μση και θτα δεv εiμααrε τ6τε oε Θθor1vα διαπιαrΦoouμε τo πρoτolg ηq καπιταλσrικηξ παλιv6ρθωoηξ.oμωq oε ζητf1ματα εξωτερικηq πoλιτικl,1gκαι πρoλεταριακo0 διεΘVιoilo0,υπ1δxαv αroι1εiα πoυ δεv ταiριαζαv oε μαρξιαrικδ-λεvιvιαrικδκ6μμd kαι ooαΦιαrικ] χωρα. H KE ηq ΣAKE απoφdαoε τov Σεriτ.θμβρη τou 1985 vα αrψατfoει κdΘε αvαφoρ6 αηv Aλβαviα (εξωτεilικ{. και.εgω1ερ1κι| πoλιπκ{) απδ τov "oxτΦβρΠ", μθχbιξ 6τbu μεΜηΘεt oλoκληρωμ6vατo ζiημα κα βγoυv oiγoυρα dι;μπερ6σματα.

To καλoκαQι τou 1986 θγιvε 6κτακη Συvδιdoκεψηηξ ΣAKE μ-ε-Θθμα'τov αλβαvικ6 μικρoαoτικ6 εθvικιoμ6. H ειΦγησrl τηq KE ι!ηφioτηΙε σ. αυτlj τη Συvδιdoκει!η, αλλ6 δεV δο.Θηκε 6μεoα αrη δημoαδητα. o λ6γoq f1ταv,6τι δεv Θ6λαμε vα εvεργfooυμε αυτ6voμα π6vω oε 6vα τ6oo ooβαρl ζftτημα, α}λd vα oυζηπ,1ooυμε πρΦτα αυτθq μαξ τιq Θθoειξ iε oriιilμbvα μαρξιαrικd-λεvιvιαrκdκ6μματααπ6 τα oπoiα εi1αμε τδτi εVδει37

ξειq, δπ φατoOv κ6παεq απoαr6oειq απ6 ηv αλβαvκι] πoλπκd και,πq Θ6oειqτoυ KΕA. Evα 1c6vo αργ6τερα θγιvαv oι σχετκθq επαφθq, 6μωq δεv υrπ]ρξε 61ι αvταπδKριση,αMd o0τε δι6Θεoη oυαααικιlq oυζι1ηoηs τou ζητt1ματoξ.Για μαξ ι1ταv πια δεδoμθvo, 6π θπρεπε μ6voι μαq vα ακoλouΘf,oouμετo δρΦo ηq αvoι1τdq καταγ1ελlαξ τωv Aλβαvιilv ηγετΦv, oε δεΘv6q εrιΙπεδo, AMωαrε, η κΕ ηq ΣAKE ε[1ε οn1ετκ{εξoυαoδ6ηoη απ6 ηv 6κτακη Συvδιdoκει|η για τη δημooιoπoiηor1 ηg απ6φαηq, 6ταv τo θφιvε o<6πψo.

H απ6φαoη ηq 6κτακτηq Συvδιdoκεψηq,6πωq fiδη εivαι γvωαrδ, αvαφερ6ταv αro ζtημα τoυ αλβαvκoιi μικρoααrκo0 εΘvικιo1toιi,αrov τqrθα ηξ εξωτερικr]qπoλιτικι]q και τoυ διεΘvoOqM-Λ κιvιlματoq.Συμπεραoματκd,κατθληγε αη Θθoη,6π η Aλβαvtα δεY μπoρεl Yα εΙvol ooααλιoτικd 1Φρα κα ανθΘετε αrηv KE ηq ΣAKE τηv παραπ6ρα μελθη τoυ ζητι]ματoq. H KE 6κριvε, 6π υrπ]ρ1εη δυvατ6ητα vα,γ[vει, αrα πλαiαα ηq 3ηq Σwδιdσκεψηξ, oλoκληρωμθη αv6λυor1για ηv παλιv6ρΘωση τoU καrιταλιo1ro0αrηv Aλβαvtα κα γι.αuτ6 δεv θδωoε αη δημoα6ητα ηv απ6φαη ηq 6κτακηq Συvδι6ο<εψηξ,πρoπμΦvταq vα δoΘε[oλoκληρωμθvαη 6πoι!fl μαq, αφo0 6λλωαrε τo 11covκ6δι6αημα μθ1cι ηv 3η Σwδι6o<ει|η δεv frταv μεγdλo.

Av λoιπ6v η oργdvωΦ μαq πρθπει vα κdvει αυτoκριτικflγια η στ6ση ηξ απθvαvπ στo KEA κα ηv Aλβαvtα, αuπ| δεv θ1ει vα κdvει παρd με τo 11αμηλ6ιδεoλoγικoπoλιτικ6 ηq επiπεδo, πoU ηs επθτρε(ε μ6vo βαΘμιαtαvα διαπαrΦσει και vα εμβΘ0. vει στo πρoτo6q ηq καπιταλιαrικι,1g παλιv6ρΘωor1q. oυδθπoτε σUμπεριφερΘι]καμεαπθvαvτι αrηv Aλβαv[α, 6πωq oι ρεβιζιovι. ατθξ ηγ6τεq απ6vαvπ αrα καΘεαrΦτακα τιξ ηγεoiεξ τoυ πoλvoρΘωμ6vα.lκαπιταλιoμo0,ηoυ 6αrιεuδαv vα λβαvζouv κα μ6λq γ[vovταv oι αMαγθξ vα φτι'lrroυvεκεl πoυ πριv θγλuφαv.0υδ6πoτε β6λαμε ηv αλβαvκi ηγεo[α πdvω απ6 τov μαρξιoμ6λεvιvιoμ6 και τo επαvαστατικ6 κivημα αrηv EΜdδα κα.ι τov κ6oμo. To 6τι αργfroαμε vα φτ6ooυμε ση σημεριvl,1κατηryελlα (καλ0τερασπlv κατα\|.γελ(α τoυ 1986),δεv oφε0εται σε oκοπιμ6τητε9 και πρooπdΘειεg 6oκησηq μικρoπoλιτικflq, αλλd αro 6τι καΘυαrερoΦoεη ιδεoλoγκoπoλιτικfl ωρiμαvor1τηq oργ6vωΦξ μαξ, για λ6γoυ9 πou εκτθΘηκαvστov απoλoγιoμδ δρdcηq ηq KE ηg ΣAKE, πoυ εγφ[Θηκε απ6 ηv 3η Συvδιdoκεfi.

38

H χυQιαQxiατoυ

μιχQoαστ Jι'|o{' εθγιχισμoιi στo K.E.A. N(trJτιΙγ αλβαvJ'|i πολιτ Jι4η Aπ6φαoη τηq Eκτoκτηq Συvδl6oκεψηξ τηξ M-Λ oργ6vωoηq ΣAκE (Koλoκoiρl 1986)

|. ol AΛBANot HΓETEΣ ΣYΓκAΛYnToYN TlΣ TAΞ!κEΣ ANT!ΘEΣE!ΣκAl ΣTH ΛYΣH ToY EΘNlκoY ZHTHMAToΣΔEN ΣTEκoNTAI Στo E ΔAΦoΣ ToY MAPΞ|ΣMoYΛ ENlNtΣMoY H 9..aη τωv Aλβαvιil.vηγετΦv αro ζiημα τωv παγκ6o1tιωv αvτιΘεσεωv και στo εΘvικ6 πρ6βλημα ε[vαι απoκαλuπτικτ[' για, τoυq. ην oυoiα τωv.γεvκ6τερφyαπ6ι,pειirv . Για ηv αvdλυη τou Θ6ματo9αuτoO,ri oυxvι1και μακρooκεληξ αvαφoρ6 'αrιg απδι!ειq τoυ Στ6λιv ε[vαι voμ[ζoυμL αvαγκαiα, πρoκεψθvoυ.vα απoδει1Θow oι ισxυρισμotμbs.κα ταυτ6Xpovα vα απoκαλυφΘoιivoι απ6ι}ει9 iαι η iτρti1τικi τηq αλβαvικl'1gηγεοiαq. Aυτ6 γ[vεται ακbμη πιo αvαγiαiδ αφb0 oι ρεβιζιovιαrκ6q απ6ι|.ιει9τoυg ΘεωρoOvταιαπ6 πδMoοq σαv η σUγχρoνημαρξιαrκη και λεvιvιαπκt αιrrλη(η για τιq αιriιΘθoειq αrov κlφo' }nuεΡα, o0μφωvαμε τouq Aλβαvo0qηγθτεg,oι εξαρημθvεg χωρεξ-ηq Aσιαq, ηq.Aφρικηq και ηξ Λ' Aμερικ{q "6xouv η Qι1vατδητ9 vα.επβdλλoυ! or.q εκβιoμηyαvιoμ{vεξ.δw.dμagτα okαια αιηματd τ9Uξ Yια {oεg αvταMαγθ,goτo oκovoμκδ πbδ[o ξαι.Yια owεργαo{αt!9.Qβoιβαio6φελo9,' Kα ακδμα, .o σωστ6ξ δρξuoc Yια νg επβdλλow oι εξαρημ6vεq yιilρbq μια ν6α διεθη oιΚovoμκfι τdξη..'. ε[vαι εκε[voζ ηq απoφααonκr]ξ εvcιv-

τtωaηξ πρoq η vεoαπoικιoκρατικf1καταλf1oτευoη,τo πdραμo και η διαγεΙρισι1τoU εθvκo0 πλo0τoυ'(παρθμβαoητoυ Aλβαvoιll υπoυργo0EξωτερκΦv αιov oHE τov oμΦβρη τoυ '83), oι τoπoθετι]oειgαυτθq διαπερvoΟv .σαv κ6κκιvη κλωoτη" ηv πoλιτικfl φΛoλoγiα τωv Aλβαvιbv ηγετΦv. E[vα αvαμφιoβητητo τo γεγov6q, 6τι αrη crr1μεριv{ παγκδoμια καπιταλιαrικf1 πραγμgτικδτηταoλoκληριilΘηκετo πρoτoθq τηq διdoπαoηg τηq εθvικηq ααrικ|g τdξηq oτιq εξαρημ6vεg XΦρεq oε δυo κoμμdτια,τηv επαvαστατικη(μικρoααro()και ηv ouμβιβααrικη (μεγαλoααroi)'Aκ6μα δεv μπoρεi vα αμφιoβηηθε[τo γεγov6g, 6τι oλoκληρΦΘηκεκαι τo πρoτoθg ouγκρ6ηoηq τoU πρoλεταριdτoυ oε τdξη o'6λεq αχεδδv τιg εξαρτημδvεgxιbρεq. Aυτδ oημαivει, 6τι υπ6ρ1oυv ot oYτtκεtμεvlκoi6ρol Yto vσ oυγκρoτηΘεi σε αvεξ6ρτητη πoλlτlκli δ0voμη τo πρo. λετoρ16τo Kαι vα εξαoφαλioει τηv καΘoδtγηoη, τ6oo oτov εΘvικoαπελευΘερωτικ6αγΦvα δoo και orηv αvτιTμπεριαλιαrικη επαvασταση.

Mετd ηv.ειααγωγt], αq περ6ooυμεσε μερικθqαλιjΘειεgπou τιg .ξ61αoαvD oι Aλβαvoi ηγθτεξ. ΠρooπερvoOμε πρog τo παρδv τo ζι!ημα, 6π oι Aλβαvotηγθτεq δεv κ6voυv δια11ωριoμδ αvdμεοα αrη vτ6πια μεγαλoααrικ'] τdξη και τoUξ καταπιεζ6μεvoυg λαoΟq.

1. Στη oυvτριπτικfiτoυg πλειoΨηφ[α,αv δ1ι αrηv oλ6τητd τoUξ, oι λεγδμεvεg "αvαπτυσσδμεvεqχιbρεq" εivαι oλoκληρωτικ6 qξqρημ6vεg απδ τιq δuo ιμπεριαλιαnκθqυπερδυvdμειqκαι τιg dλλεg ιμπεριαλιαrικθqδυvdμειq,ΓαΜ[α, Bρετανiα, Γερμαviα κλπ' Bθβαια υπdρ;1oυvκαι (εvδιαμεσεξ" χωρεq oαv τηv Nικαρlγoυα, πoυ βγηκαv μ6oα απ6 η φωπ6 ηg αvrψπεριαλιαrκ,1g επαvdαrαoηq, πoU απoτελo0v β6βαιαηv εξαiρεoη κα ηv μειoΨηφiατωv λεγ6μεvωv (αvαπτυooδμεvωv11ωριbv".oμωg και αυτθgo11ιitρεgδεv εivα πραγματικl αvεξdρητεg, γατi oι πoλιτικθgδuvdμειgπoυ ηγoΦvτα oε αuτθq,6πω9 για παρdδειγμα oι Σαvτιv[αrαqστη Νικαρdγoυα,και πoU δεv εκπρooωπoOvτo πρoλεταριdτo,κ6voυv μια oειρd υπo;1ωρηoειgκαι oυμβιβααμoΦq παγι<δoμιoιμπεριαλισμo ιμπεριαλιoμl Kαι και ξεπouλαvε με τov παγι(oσμιo ξεπoυλdvε βαθμιαια βαθμια(ατιξ Kαταxτηoειg τηg επαvdαrαoηg. Noμoτελειακdαυτθg oι 11ιilρεg'αv δεv μπoρθoει δεv πρoλεταριdτoμε καΘoδηγηoητoU τoU επαvαεπαvαμπoρθoειτo πρoλεταριdτo με ηv ηv καΘoδηγηoη αrατικo0 τoυ κδμματoq vα ελθγξει ηv κατdαrαoη, oδηγoι]lvται crηv πληρη εξdρτηoη απ6 τoυg ψπεριαλια16ξ και τoUξ ooααλΠαραδεiγματα υπ( υπdρ1oυv πdρ;1oυv6φθovα: η Aλγερiα παμπεριαfuαr6q. Παραδεiγματα μπεριαfuαr6q. λι6τερα, η Moζαμβiκη, η Aγγ6λα, ,α, Kλπ., πρδoφατα.

Eivαι λoιπδv φαvερl, 6π τo vα ια1υρiζεταικαvεig, 6πωq η Aλβαvικη ηγεotα, δτι μπoρo0v oι λεγ6μεvεq .αvαπτUσoδμεvεg11ιilPtξ" vα εrnβdλλouvιolπμεg α1θoειgμε τov ψπεριαλιoμδκα δπ μπoρoOvvα απoκτηoouvτov lλεγ1o π0vω σrov εθvικδ πλo0τo, απoδεκvOει περ[τραvαδτι θπαιpεvα αrθκεται αro 6δαφoqτoU και τηq επαvdαrααηg.Γιατi για τouq κoμμαρξιoμoO-λεvιvιαμoO μoυvιoτ6qεivαι αυτovδητoκαι καΘαρδ,δτι η επιβoλη ιo6τιμωv 40

oκovoμκιilv q1θoεωv κα o f,λεφ1oqτoU εΘvκoO πλo0τoυπρoijπoθθτoυv τηv πoλlτlκf κol oικovoμlκη ovεξoρτηoio..Kαι η αvεξαρηoiα κατα1τdταιμδvo με ηv θvoπλη επαvddrαoη κα ηv εγκαθ(δρυσηηq πρoΜταριακηqδι1τατoρiαqαη μ(αd.ηv dλλη μoρφlt ηs. Φυoκd, oι Aλβαvoi ηγθτεq τα γvωρiζoυvπoλ0 καλd αυτd,γιατi Kαι oι iδιoι τo '78, 6ταv 6καvαv πoλεμκl,1στouq μαoTκo0qρεβιζιovιαr6q,τoυξ εφωvε0ovταvγα τιq απδψειq foυq για μiα vbα διεθvf1oικovoμκt]τdξη πραγμ6τωv.Aκ6μη, oι Aλβαvoi,δεv αγvoo0v αυτd πoυ τ6vιζε o Στdλv: ..Λ4gvo Φμερα 6γιvε φ-αvερδ6a δεv μπoρεt vα voηΘε[απελευθ6ρωoη τωv καταrιιεζ6μεvωvεθvofiτωi Xωριζ η ρηξη με τov ιμπεριαλιoμ6' xωρiq ηv aνcιτρoπη ηζ κεφαλdιoκβ:αiαq τωv Καταπιεζ6μεvωu.εΘvιbv,1φρig τo π6βcioμα-ηg εξ.oυoiαg oτα y6ρια τωv εργαζδμεvωvμαζιilν αυτιbv τωv εθvoi1τωv, ("H επαv6oταoη τou oμιilβρη και τo εθvικδ ζηημα", AΠAΝτA, τ6μoq4). ' 2.Tα παραπdvωβθβαιαδεv oημα(voυv,6τι απoκλεiεταιn πιΘαvδητα { η δυvατ6τηταμερικθgεξαρημθvεg 1ιilρεgvα.πdρouv μεμovωμθvαμθτρα.πoU vα.Θ$ouv π4iαγματυid.τoi:q ιμπεριαλστεs και τoUξ ooααλψπεριαλιαr6q.

Mι,1πωg, 6μωq,.o-αγιilvαg αυτΦv τωv 1ωριilv,oι αvτιoτdoειg τωv κυρiαρ1ω.v τξεωv d.αuτθq τιg 1ιbρεξ.απ6vαvτισηv ιμπεριαΛιστικηπoλιτικη καταληστεUσΠS, 9rεoριoμθvα ζηηματα (π.x. πετρελαιo,xρεη, πειvα, κλπ.),ταυτiζεταιμε τov εθvικoαπελεuΘερωτικoαγωvα, με ηv επαvαστατκl,1πρoλεταριακl1λ0oη.αγιi:τou εθvικoO ζητηματos αrιg oOψ1ρovεqoi,lvΘηκεq;Mηπδq o vαq τωv "εθvικd)v"ααrκιilv τ6ξεωv για τθiιεξ μικβοgη "μεγαΔεg" μεταρρυθμioειgoδηγεi αrηV πραγματκι] l.bυτεριαkα αvεAq μη μιλ]ooυμεβθβαα iια io κoivωvκd, τo ταξικ6 ξαρηoiα; ζiημα, πoυ δεv πρ6πει οΟτε αrιγμt vα τo ξε1vdμε ακ6μα.και στιq πιo υπαvdπτυκτεqχιbρεq.

Aλλo πρlγμg, λ9ιπδv, o "αγ6vαξ', ηξ KUβερησηq τoυ Mεξικo0, ηq B-εv-εζoΦλαqι] τoυ Kαvrdφι κα οΜo.πραγLir o επαvατoυ πρδλεταρι6τoυ, 9πα11κrqδρ6μoq πoυ.,μ9 ηv καΘoδflγ1or1 Θα λ0oει Kαι τo εΘvκ6 ζ'|ημα γεvικ6 καi τo ζllημα τoυ iθvκod πλo0τoυ ειδκd. o Στdλιv, απαvτΦvταqoτov.Σξμιτq, πρoσπα. Θo0oε vα δεiξει.τηv τερdoτια διαφoρd πou uπtiρ1ii αiομεoα στα επαvαστατκ6 μ6τρα και η vικη ηq επαv6αrdoηq,oαv 6ρo για Ι λUη τoU εθvκoO ζηπjματoq.ΕΜγε λoιπδv: "Στo λδYo τoυ Σ6μιτqτ9iiζεταi 6n τ9 δικα[ωμα'ηq εΘwκfiq αυ.τ'oδιdΘεoηξδqY μπoρε[ vα ΚcιταXηΘεtxωρ[q επciiαoταnkη πdλη. o Σ6μιτ9 λ6ε.: ',ΕwoεΙται6a τ6ioια-δκαιbματα uπooobv vα ΚαταXηΘo0v μ6vo με επαvcιστατκfι πdλη. Δiv μπ6ρoiv vα καταXπ1Θo0vμε τov κoιvoβoυλευτκδ δρ6μo, αlιl'd.μπdρow vα πρo6λΘoυu..μ6voαπ6 μαζκθ9 επαvαoτατικ6qεv6ργειεξ". Tt Θα 19ι 6μω.ζ',επαvαoτατκηπqΔη,,και',επαvασiαnκ6,qεν6ργειεq',; Mπoρohμε dραγε vα ταυτ{ζoilμεηv ''επαvαoτατιkηπisiη" iαι 4l

nq',επαvcιστατιΚεqεvερYειεζ'' με ηv αvατρoπfι ηq κυρiαρyι1q τdξηξ, με ηv κατdληιtη η9 εξoυotαξ, με η vkη ηζ επαvdσταoηζ oαv 6ρo Yια η λ0oη τoυ εθvικo0 ζηηματoq; Φυoκd δεv μπoρoιψε. Aλλo πρdYμαdvαι vα μλ6ζ γα η vιη ηζ επαv6oταoτ1goαv βαακ6 δρo Yια τη λ0σ|ι τoυ εθvικoOζηηματoq και εvτελΦq dλλo πρdψα ε[vα vα βdζειq oαv 6ρo για η λ0oτ1 τoυ εΘvικo0 ζηηματoq ng 'Επαvαoτατικ6gεv6ργειεζ'' Και ην ',επαvαστατκr]πdλη''. ΕIvαι απαραlητo vα oημειιilooυμε 6n o o συvταYματικ6qδρ6μo9, δεv δρδμoq των μεταρρυθμ[oεωv, απoκλεlει καθδλoυ nq ,,επαvαoταnκ6qεvθργειεq,'Και ηv ',εrτα. vαoταnκf1πdλη,,."(.Aκδμη μια φoρd για τo εθvικδ ζητημα", AΠANτA, τ6μo9 7).

3. Επικεφαλiξ τωv εξαρτημδvωv 1ωριbv τηq Aoiαg, τηg Aφριn,1qKαι ηq Λ. Aμερικηq,ση oυvτριπτικητoυq πλειoι.Uηφiα, βρ[cκεταιη oυμβιβααrκη μεγαλoααrικ'1τ6ξη. H τdξη αυfi εivαι "δεμθvη" με χλα δu6 vηματαμε τoυξ ιμπεριαλια169πdτρωvεq,με δεoμo0gπoυ 6μ μ6vo δεv μπoρεi αMl κα δεv Θθλει κα αvτεvα διακ6ι.l,ει.

E(vα λoιπ6v oλoκληρωτκ6 αvτψαρξιαrκιΙ1 παvαστατικflη dπofi, 6τι η μεγαλoααrικ| τ6ξη μπoρε[ vα επιβdλλει τιξ ιoδτιμεξ q1θoειq με τov ιμπεριαfuoμδκαι 6τι μπoρεi vα κυριαρ11ησει στov εΘvκ6 rλoUτo, o Στ6λιv, 6ταv αvθλυσε ηv ταξκi φ0η κα τov ρδλo πoυ θα παiξει η vr6πια κεφαλαoφατiα αng εξαρημθvεξ xωρεq, τδvιζε: .M6vo Φμερα 6λo9 o κ6oμoq βλ6πa καΘαρd6n η εΘvιι<f1 κε,'λαo0', φαλαιoκρατ{αδεv απoβλtπει oηv απελευθ6ρωoη τoυ η9'' απ6 ηv εΘvικf1καταπ[εoη, αλλd oηv ελευΘερ[αηq vα απoμυζd κ6'ρδηαπδ τo λα6, oηv ελευΘερ[αvα διαηρησει τα πρov6μια Και τα κεcpdλαιdηq".

Kαι παρακdτω: .Ετoι Π επαvdoταoη τoυ oyτιilβρη, βdζovταg τ6λoq oτo παλι6 αonκ6 απελευΘερaTιΚ6 εΘvικ6 κEημα, εγκaινlαoε ηv επofi εv6q v6'oυκιvτ]ματoq,τoυ ooααλιoτικo0 κιvηματoq τωv eρΥατωvκαι τωv αYρoτιilv τωv καταπιεζδμεvωvεθvoτητωv,πoυ υτρ6φεταιεν6vnα oε κdΘε καταπiεoη - oυvεπιilζ και εvdvαα oηv εΘvικf1καταπ[εoη- εvdwια oηv εξoυo[α ηq κεφαλαιoκρoτ|αqηζ',διniζ τoUζ,,Καιηζ ξεηζ' εvdvaα oτov ψπεριαλισμο γεvικ0".("H επαvdσrασητoυ oμιilβρη και τo εΘvικδζηημα", AΠANTA,τδμoq4) Avαλ0ovταqεξdλλou τα αvτικεψεvκd rφoτσθξ ηq καπιταλιαrικηg αvlπτυξηg oε τθτιεq xωρεq Kαι τα καθηκovτατωv Koμμoυvιαrιilv,θλεγε: . α. Λ6Yω ηg εvταnκηq εξαγωγτ1qκεφαλα[oυαπ6 nq πρoyωρημ6vεqχCiJρεζ αng καθυoτερημ6vεq,εξαγωγηg πoυ εvθαρρbvετoι απ6 η oταΘερoπo[ηoητoυ καπιταλιoμo0, o καπιταλισμδξ στιq απoκιακ6q χ6ρεζ αvαπτ0ooεται και Θα αvαπτiooeται με Ιloριlo0qρυΘμo0q,oπhζovταq nq παλι6qμoρφεζ τωv Κoιvω. vκoπoλιτκtbvoυvΘηκιbvκaι ειodγowαq vΕεq. β' To πρoλεταριdτo oτιζ Xωρεξ αυτ69 αvαπτ0ooεται και Θα 42

αvαπτ0ooεταιμε εwατικo0q ρυΘμoξ. γ. Avαπτιiooεται KcιιΘα αvαπτ0ooεταιτo eπαvασταnκ6εργα. τκ6 κiημα κα η επαvαoτατκι] Κριoη στιζ απoικ[εg. δ. Σε oυvδυαoμ6μ'αυτ6 αvαιτajooowαι και Θα αvαπτ0ooovται oριoμΕvα oτριilματα ηξ εΘvικfιq αoτκf1q τdξηζ, τcι πιo πλo0αα και τα πιo ιoyυρd, πoυ επειδf1φoβo0vται ηv επαvdσταoη oη ΧιΙlρα τoυq περιoo6τερo απ6 τov ιμπεριαλιoμ6, Θα πρoτψf1ooυvvα παζαρ6,ιtloυv με τov ψπεριαλιoμδ,πρoδ[δovταg tτα ηv {δια τoυg ηv πατρ[δα (vδiα, Aiγυrττoqκλπ.) ε. Για 6λoυq αυτo0q τoυξ λ6ι/oυqη απελευΘ6'ρωorιαυτcbv τωv yωρtΙlv απ6 τov ιμπεριαλιoμ6 μπoρεt vα πραYματoπoιηΘεt μ6vo oηv πdλη εvdvτιcι σην oυμββαoτικr1εΘvικfγαoτικι| τdξη" ("Tα 6μεoα καΘf1κovτατωv κoμμouvιαrκιbvαroι1ε[ωv αrιg AΠANTA, τδμoq 7) απoικιακθgκα εξαρημθvεg 11ιilρεg", 4. Aφo0 λoιπlv αvαλOoαμεθεωρητκ6 τo πρδβλημα,πoυ σκ6. πψα α;o<δτισαvoι Aλβαvoi ηγθτεξ, μπoρo0μεvα διατυπιbσouμε τoυq 6ρoυq πoυ απαιτoOvταιγια vα λυΘε[πραγματικ6τo εθvκ6 ζ',ιημα. Σ0μφωvαμε τo μαρξιoμ6 λεvιvιoμ6 τρε[q ε[ναι oι απαρα[ητoι 6ρoι: o. Nα Ylκfloεl η 6voπλη λα.iκli επoY6oτooη κ6τω oπ6 τηY κoΘoδηγηαη τoυ πρoλετoρl6τou.

6. To 6Yoπλo πρoλετoρl6τo vo oπoμovΦoε! κo! Yo συ. vτρiιpεI μαζi με τov lμπεριαλloμ6 κol τη oυμ6l8ooτtκf εΘvlκη ooτlκη τ6ξη.

Y. No εξαoφoλloτεl μlo oτοθερ[ καl oτεvtl oυμμα11iα οY6μεοo oτo oπελευΘερωτικ6κiYημo oυτιirY τωv 1ωριδY κοl στo πρoλεταρloκ6 κiYημo τωY lμπερlαλloτικιδY κot oooιoλlμπερlαλloτlκιbv 1ωρΦv.

Eivαι απαραiητoι oι δρoι αυτo[, γιατ( μ6vo 6τα μπoρε( η αvτιιμπεριαλιατικl1 και δημoκρατικfl επαv6αταση vα μετεξελι1Θε[ oε

ooααλιαrικι,1,για vα λuΘε[θτα πραγματκd τo εΘvικ6 ζ'iημα. o Στdλιv, αro dρθρo τoυ "Tα dμεoα καffiκovτα τωv κoμμouvισπκιirv αroι1εiωv αιιg απoικιακθqκαι εξαρημθvεg 1Φρεg", θ}ιεγε 6τι, απδ τo 1925 ακ6μη,διψoρφιilvovταιβαΘμιαiαoι αvτικειμεvκθg oυvθ(Kεξ σπq εξαρημδvεξ xωρεq να δημιoυργf1σouvκα αυτθgτo δικ6 τouq 1905.

Yπ6ρ1ει ακδμα θvα oημεio πou πρθπει vα απαvηΘεi. Ti κdvouv oι κoμμouvιαrθq,6ταv σε μια χιilρα ξεoπ6σει μια αvπψπεριαλιαrκf1επαvdαrαor1 κα ε[τε δεv κατ6ρθωoαvαη6μαvα α,Yκρoτfloow κoμμouvιστικ6κ6μμα,ε[τε δεv μπ6ρεoαv vα εξαoφαλlooυv ηv καΘoδl,1Yηση τoυ αγιilvα; Σε τθτεg περιrπΦoειg,oι μαρξιαrθg-λεvιvιαrθq τωv d)ιλωv 1ω. ρΦv oφελouv vα πρooφδρouv κ6θε βof1Θεια,αrα rιλαioια τωv δυvατoτl1τωvτouq, εκπληρΦvovταqθτα τo καθl1κovτoυq πoU απoρρθειαπδ τov rφo}εταριακδδεθvιoμ6. oφελoυv 6μωq ταυτ61ρovα vα δρ6oouv με τ6τιo τρδπo, Φαrε απ6 τη μια.vα μη σι,Yxωvευτow με η μικρoααrικι\δημoφατ[ακαι απ6 ηv dΜη, με η βoiΘεια πoυ πρooφ6ρouv,vα α,vτεΜooυv αηv παραπθ43

ρα εrιΦluστl τωγ πρoλεταριακΦvστoιχειωv,αvεξαρητα απ0 τo γεγov6q 6τι αυτd μπoρεi vα βρ[oκovταιακ6μη και σε "εμβρυΦδιη" μoρφ{. oι μαρξιαrθq-)εvιvιαr6qηξ xΦραξ πoυ ξεαπdει η επαvdαrαoη oφελoυv vα δρdoouv απoφαoιατικdκαι δραoπ]ρια,Φoτε τελlκ6 Yσ κερδiooυv τηY κoΘoδliγηoη τoυ oγιilvα. To αv αuτ6 Θα τo πετ01oυv Kαι σε πoιd φdoη ηq επαvdoταc,ηq, δεv εivαι oiγoυρo κι o0τε μπoρε[ vα γ[vει αwικεiμεvo μελdηq.

K6τι τθτιo Θα f1ταvδιαvooυμεvlαrικoq q1oλααrικιoμδg. Eκεivo πoυ πρ6πει vα υπoγραμμlooυμεε[vαι μ6vo τo γεγov6g, 6τι η εξαoφ6λιcη τηq καΘoδf1γησηqσrηv επαvdαrαoη απ6 τo πρoλεταρι6τo εivαι oπαραiτητog 6ρoξ για η λ0oη και τoυ εθvικo0 ζηπ]ματoq. o Στdλιv fiταv oαφl]q για τα καΘfiκovτατωv κoμμouvιαrΦv αrιq 1Φρεq πoυ δεv αvαπτu1Θηκετo πρo}εταριdτo: .ΠρoηYo0μεvα ηv απoικιαn] αvατoλf1 η φαvτdζovταv σαv κdn τo εvια[o και oμoιoYεv6g... Σfιμερα 6'γoυμε τoυλ1yιoτov τρεtq καηγoρ[εq απoικιακιilv και εξαρημ6'vωv yωριbv. ΠριΙlτo, nζ ΧιΔρεqσαv τo Mαρ6κo πoυ δεv 6yoυv fι oxεδ6v δεv 6yoυv δκ6 τoυq πρoλεταριdτo ΚC'ιδεv εtvαι καΘδλoυ αvετττιημ6vεg απ6 βιoμηyαvικr] dπofi'.... Για τιq yιilρεq σαv τo Mαρ6κo, 6πoυ η εΘvκf1 ασnκι1 τdξη δεv 61a ακ6μη λ6γoυ9 vα διαoπαoτε[ oε επαvαoτατκ6 και oυμββαoτκ6 κ6μμα, τo καΘf1κovτωv κoμμoυvιcrκιiιv croιyεΙωv εΙvα vα πdρoυv 6λα τα μ6τρα Yια vα δημoυργηΘε[εΙvα εvια[o εΘvκ6 μΕτωπo εvdvnα oτov ψπεμαλι. oμ6. Σ' αυτ6q nξ xιilρεq o ξεyωριoμδq τωv κoμμoυvιoτικιilv oτoιyεlωv oε εvιαfo κδμμα, μπoρεt vα γΙvει μ6vo μ6,oασηv πo. ρε[α τoυ αYιΙtvαεvdvτια στov ιμπeριαλιoμ6, ιδια[τερα0oτερα απ6 η vυα7φ6ραεπαvcισταnκfl π(λη εvdvτια oτov ιμπεριαλι. σ|J6" ("f q καΘt]κovτατoU παvεπιαημiou τωv εργαζlμεvωv ηq Avατoλlq q1ετκ6 με τιq απoκιακθq και τιξ εξαρτημθvεq xωρεq ηξ Avατoλfrq",AΠANTA, τ6μoq 7). o Λθvιv, αro 2o ow6δριo ηq Koμμoυvιαrκιlq ΔιεΘvo0g,τ6vιζε κ6τω απ6 πoιoOq 6ρoυ9 μπoρε[ vα πρoσφερΘεiβoηΘειαστα αnξ εξαρημθvεq 1ιilρεg: ααπκoδημoκρατκ6εΘvκd κιvl,1ματα . H Κoμμoυvιoτκf1 ΔιεΘvι1ζ δεv πρ6πει vα υπooηρΙξει τα αonκo-δημoκραaκdεΘvκd κντ]ματα oπg απoκfεg και nq καΘυ. oτερημ6vεq Χ6ρεξ' παρd μ6vo με τov 6ρo 6n τα oτoιyεlα τωv μεMovaκιilv πρoλεταμακιbv κoμμdτωv,πoυ δεv ε[vαι μδvo oηv και Θα διαπαιδo|ιωovoμαo[ακoμμowιoτκd, Θα σι,lYκεvτρωΘo0v mΘo0v oε 6λεq ng καΘυoτερημ6vεqxιilρεq' 6τα πoυ vα απoκττ]ooυvoυvεEδηoτ1 τωv ειδικιΙlvκαΦ1κ6vτωvτoυg, καΘηκ6vτωv τoυ αγιilvα εv6vτια στo ασnΚo-δημoκρατκ6Ktημα στo εσωτερκ6 τoυ κdΘε 6Θvoυg τoυg. H Koμμoυvιατκf1Διεθvτ1qπρθπa vα 6ρΘa oε πρooωριvf1 oυμμαyiα με ηv αonκι] δημoκρατ[α τωv απoικιιbv Kαι τωv καΘυoτερημΕvωvyωριbv, αλλd vα μη σιlYχωνευτεΙμαζι ηζ και vα διαηρf1oει απαρα[ητα ηv αvεξαρηotα τoυ πρoλεταριακo0 κιvτ]ματoq,ακ6μα και σηv πιo εμβρυιilδκιl Μ

μoρφη 1ρι," (Λ6\,ιv:ΔIAΛΕΧTA EPΓA, τoμ' B, μ6ρoq 2o).

Yσrερα απl τα παραπdvω, voμiζoυμε 6τι δεv μπoρε[ vα υπ6ρ1ει η παραμιKρi αμφιβoλiαγια τo δπ α ηγθτεq τou K.E.A. θπαιpαv vα βλθπouv τo εΘvικ6 ζ',lημα oαv μθρoq τoυ γεvικoO ζητιttματoξτηξ πρoλεταριακιiq επαvdoταηg και 6τι oη λ0or1 τou εΘvικoΦζηΦματoq δεv αr6κovτα στo 6δαφo9 τoυ μαρξιoμo0-}εvιvιoμoO. Εivαι φαvερ6 6τι, με η γvωατ{ πιq πρoπαγdvδα πoυ αvαπτ0oooυv απ6 τov αλβαvικδ τ0πo και απ6 τo βiμα δι6φoρωv δεΘvΦv oργαvιoμΦv,πρoπαγdvδα πoU oε καμι6 περ[πτωoηδεv oυμβ-ιβ6ζεται με τo μαρξιoμ6-λεvιvιqlδ,α,loκoτiζouvτιq ταξικθq αvτιΘθoειgκαι UπovoμεOouvτo πρoλεταριακ6 κ(ημα και ηv επαv6αrαoη αrιq εξαρημ6vεq χωρεξ. Δεv 1ρειdζεται και πoMι1 σKθψηγια vα καταλ6βει καvlvαq, 6τι η πoλιτικη ηq oOoφιξηqτωv φλκΦv α1θoεωv με τouq εK. πρooιitπoυq τηq vτ6πιαξ αoτκiq ταξηq τωv εξαρημθvωv 1ωριirv,πoμ εφoρμ6ζow με oυvθπεια α AλβαvoΙηγθτεξ, πρoij. πoθ6τει και απαιτε( τα εγκιilμια για ηv vτδrnα ααrκιl τdξη και 1o μ0rημα τoυ μαρξιαrικo0-λεvιvιαnκΦ κιvl,1ματoξκα τou αυ. Θ6ρμητouπρoλεταριακo0 κιvf,ματoq,πou μπoρεΙ vα γtvει με διdφoρouξ τρ6πoυq και μθoα, Tα παρΦε[γματα εlvαι αμ6τρητα: lρdν, Touρκ[α,oμdδα Kovταδ6ρα, Nικαρdγoυα,EMdδα, Avω B6λτα, κ.α. Ετα, με ηv πρoβoλl μθoα απ6 τοv Aλβαvκ6 τ0πo ηq πofuτκf,q των ηγετΦv τωv Σαwιvlαrαg κα με ηv πλιiρη απoαΦ1η. σrl ηq δρ6oηs τωv κoμμowιαrιilv ηg Nκαρ6γoυα, πoυ παλε0ouv απoφααατικ6 για vα διαφυλdξoυv και πρoωΘfiooυv τιq .κατα1τ{oειq ηq επαv6oταoηq, καταφθρvouv6vα oημαvτικδ 1τ0rημα oτo πρoλεταριακδ κivημα κα αrηv επαv6αriior1 αη Nκαρdγoυα. Για 1c6vια oι ηγ6τεξ τωv Σαvnvlαrαq ε[1αv φυλακ[αει ηv nYεqιq τoυ M-Λ κ6μματo9κα o Aλβαvκ6g τOπoqαωπo0σε, πρoκαλΦvrαqθτα 6λoug τoυq επαvααr6τεq.

To πωg εγκωμι6ζouvκα αvεβdζow αrα oυρ6vια τoι,q εκπρooΦπoug ηg αvτιδραoτκi|q ααrικι]g ταξηq τωv εξαρημθvωv χωρωv, φαivετα ακδμα κα απ6 τα 1αρετιοrπ]ριαπoU αrθλvoυv σ'αυτoOq. Τυπικ6 παρ6δειγμαεivαι τo 1αιρετιαntριo πoU θαrειλαv αrov πρ6εδρo ηq Aλγεριvt'1qΛ'Δ, : ''. .Επωφελo0μαι ηg ειxαψ[αg, αvαφθρε μταξι1 τωv 6Μωv, vα εκφρdoω ηv πεπo[Θηoηδn oι φλκ6q oy6oειg αvdμεoα στoυq δυo λαo0g και τιξ δυo γιbρεg μαg Θα αvαπτhoobvται πdγτα και περιoo6τερ0 πρoζ τo κoιv6 ιilφελoq και ηv πdλη εvdwια-oτov ιμπεριαλιoμ6 και η vεoαπoιtζιoκραr[α"(Σ0μφωvα με τo ATA).

Aλι|Θεια,η.ααrικ{ τ9ξη ηq Aλγερ(αq,πoυ ξεπo0ληoε τov αγΦvα τoυ Aλγερlvo0 λαo0 εvdvπα σroη ΓΦλoυq απoiκιoκρ6τεξ και ε[vαιδεμθη Φμερα με 1λια δυo vl1ματα1iε τoυq ιμiτεριαλιαrθq,πo}ευει (!!)εv6vnα αrov ψπεριαλιξ16;

Παρ6μoια χαιρετoτl,lριαπρoq τoυq vτlπιoυq πλoυτoκρατεq διαφ6ρωv 1ωρΦv, πoU... (αγωv[ζovται"εvdvτια αrov ιμπεριαλι. oμδ, ακ6μα και εvdvτια στov... ρεβιζιovιoμ6,Θα βρει καvεtg πo}ιλ6 αrov Aλβαvκ6 τυπo. Πριv κλεiooυμεαυτ6 τo κεφ6λαo, πρ6πει vα μιλ|ooυμε για τα πιo χαρακηριαrικ6 παραδε(γματαεξαρημθvωv 1ωριbv απ6 η Λ. Aμερικl1,ηv Aoiα κα ηv Aφρικl,1, με τιq oπoiεq oικoδoμoOv τιq αxθoειξ τoυq oι Aλβαvo(ηγθτεq.

ANΩ BoΛTA Θα αρ1[oouμεμε ηv Avω 86λτα. ΣOoφιξαvτoυg φιλικoΦqδεQΙoflq με η vτδπια αvτιδραorκι] αoτικlt τdξη και εκθει6ζoυv τouq εKπρooιilπoυqτηg, παρd τo γεγov6q 6τι θβγαλαv σηv παραvoμiατo μαρξιαrκ6-}εvιvιαικ6 κ6μμα, Aπ6 τov Aλβαvικ6 τ0πo πληρoφoρo0μαατε,6τι γivovται oυ1vθq επιoκθΨειq αvτιπρoσωπειΦv,τ6oo κoμματικΦvδoo και To πιo εξωφρεvικδ 6μωq κρατκιilv, και απ6 τιq δuo πλευρθg. απδλα εivαι, 6τι τo καλoκαiρι τou .85, πoυ θγιvε αη ΓαM(α τo φεαιιβdλ τωv vεoλαΦv τωv μαρξαrκΦv - λεvιvιαrκιilv κoμμdτωv και oργαvιilσεωv,oι ηγ6τεq τou KΕA δεv αr6λvoυv αvτιπρoσωπεiα ηq ΕNEA αrη ΓαMiα, αλλ6 αrηv Avω B6λτα, για vα αJμμετdo1ει αro φεαrβ0λ Nεoλα[αξπoU oργdvωvε εκε( η αvπδρααrικf1 ααrικfi τdξη!! Για τα αλιoβερioια αυτ6 ηg ηγεoiαq τoυ KEA με ηv ααrικfl κλiκα τηq Avω B6λτα φρovτiζoυv και μαξ εvημερΦvouvστo "ΛαΙκ6 Bf1μα"(13.11-83'27-11-83,1-1283, 15-12-83,1-3-84).

Eδιil δεv Θα επαvαλdβouμεαυτ6 πou λθvε για τιq εθvκιαrκθq τo γεγov6q κλiκεq, Δεv πρθπει 6μω9 vα περ6oει απαρατl,1ρητo δτι, μ'αυτd πoυ Μvε η σrιγμη πoU η κλkα ηg Avω 86λτα φυλα<iζεικαι βαoαv[ζειτoυq Koμμoυvιαιθq,μαq Θυμlζoυvπoλ0 η σ16η τoυ Xρoυτoι6φ απθvαvτι στo N6oερ και σiα, πoυ εi11ε oαv απoτ6}εσμαη διdλυor1τωv κoμμouvιαrκιi:vκoμμ6τωvαrιq χ6ρεξ ηq M6σηq Avατoλflq και αλλo0. Σuγ1ωvε0τηκαvτδoo πoλ0 με ηv κλΙκα τoυ T6μαq Σdvκαρα, πoυ θφΘαoαvπια στo αr1μεiovα αδιαφoρoOvγια τoυq Mαρξιαrθq-Λεvιvιατθgηg Avω B6λτα. Στθλvoυv oηv Avω B6λτα xωριq [1vog vτρoπηq και κoμματικθqαvτιπρoσωπειεq (η ENEA για παρdδειγμα rηγε δυo φoρεξ)' Kαι φτdvoυvστo oημεfovα διαφημiζoυv(αro Λ.B.' 1311-83)τo τi λθει γι, αυτoιjqo δκτ6τoραqTlμαq Σ6vκαρα!! "o T6μαξ Σdvκαρα αv6φερε ag επιru\r[εξπoU πραψατoπo[ηoε o Aλβαvκδs λαdq oτη διdρκει(' τωv 39 yρ6vωv λευτεριdgμε ηv καΘoδf1YησητoU KΕA με επικεφαλι]qτo o. Evβερ Χ6τζια.

Tδvιoε 6n 40 γρ6vια o Aλβανικ6q λαdq κα η ΛΣΔ ηg Aλβα. v[αg αγων[ζovτoι κατd μ6τωπo με τov ιμπεριαλιoμ6, ηv αvτt. δραaη, τo ρεβιζιovιoμ6 κα με δλoυq τoυq εyΘρo0q τωv λαιilv. Στov αγιbvα αιJτ6,ε[πε, η Aβαviα wιbριoε μ6vo vkεq, YιατtκαΘoδηYε[ταιαπ6 6vα K6μμα με υψηλη πoλιτικf1ωριμ6ητα, τo oπo[o 6ya επικεφαλfιg τo o. Ενβ6ρ X6τζια Και μειζ πρ6πει vα 46

παραδειψαnarobμε απQ τov αγebuατoυ Aλβαvκo1 λαo0. o T6μαq Σdvκαρα τελε[ωoετo λ6γo τoU αvαφωνιbvταc',Zιiτω o^o.ΕuF69 {δτζα' ζlτω o γεvvαi9s Aβαvκ6q.λα6q, φλog τoυ E'o^ταικoυλαoυ, Κατω o ψπεριαλισμ6ξ' η απoκιoκρατlα και o φεoυδαρyιoμ6g\,, Noμ[ζoυμε6π δεv ;φειδζovrα q16λα.

ToYPκtA

Aλλo πoρdpιγμ.α oι οηθo_ειqτouq με ηv Toυρκiα,δηλαδftμε ηy φqασrΙΙ(t]1o0vτα ηg Toυρκiαg. Δεv Θα εξετdooυμεε.δΦτ9l ζηημα, αv πρθπει η 61ι 6vα κρ&τoq rιρoλεταριακlνα 61ει διπλωματκθgo1θoειg με..εvα.:ιior. oιτκ6 καΘε9Φq. .ΠαρακoλoυΘιbvταq κ.αvειqoυoτηματι,'l ιη για η xωriα μαq,,' Oα 1..[.".11 φ!λη.τou Λ.B. "trρqol"τt]ρι6ητεq 6κΘαμβo9μ'αΨΙq πou Θii διαβ6oει,για τη δραoηbιolη'ι, ].iι}ι] αvαπτOooειη Aλβαvικτ]πρεoβε1ααηv Toυρiια. zib ,r ..l ]0 9 84 διαβ6ζouμε αvfuεoα αr' 6J\λα : .Στα [δια πλαΙαα o πρεoβ-ευπlcηc Λ.Σ.Δ.

-Σιt11oυ, ηζ Aλ,,iι,iαq qg1v To0oκικη Aημoκρατtα, Γ^κυ-λ1αvt oργd'νωa. οτηv εo.ρα ηζ πρεσβειαξ.ι1v πρoβoλl ηq ταιv[αg ,Στα τoυριoτικd μερη ηζ ξλβαviαq''. Συμμετε[11αv πdρdYovτεξ ηs . τ6yvηq και τωv γραμμdτωv,σUYYPαφ εiq, πoητ6q, καΘηητ6g, δημ.δ α?iγρd φoι' φιλoι.ηζ.Xωραq μ9ξ' Κ.λ.π..ΠαρευρtΘηκαvκoι o Γεvικδq ΔιευΘ.υvfig Τ0π9y κα1Πληρoφoριqlvoτo nρ'ωθυπoυργε[o,Tα14. giμ KαρgταΨnε|.' o_Γεvικβ; ΔιευΘυfig Γdιιilv ερvioγκdil Mπι. λΙτg'_o.διευθιlvfig διμερrilvoy6oεωv oτo Yπoυρiεio ioiριouo,0 Και Πoλι.qσμo0'Σo0yα Γκυvτ6v, κ.λ.π.. oι oυμμετdo11oviεq'πoρ-αΚoλo0θησαvμε πρoooyη Κoι χειρoκρ6moαv ηv αλβαvικf1 ταιvι,α'εκnμησαv τιq vlκεq πoυ επιτeλ6oΘηκαvoη yιΔρα μαq αUτd τα 40 yρ6vια. Γιq τoυq παρυυριoκ6μ-oεvoυζ'οδθi1κε.κoκτ61.λ, πoυ'πt,ραoε oε Θερμf1και φιλιkfiατilοoφαιρ|α"1Σdμφωvα με τo ATA). Δεv 1ρειdζεται voμiζoυμεvα επιXειρηματoλoγ,1ooυμε ιδιαiτερα, για τo πoιoι Kαι πωq μαζεOovτασε τθτoιεqεκδηλιilobιcκαι udλστα σε oυvθf1κεqφαααrικηq δικτατoρ(αq.Kαι δεv xρειdtεται vα πouμε-πωgπαρδμoιεgεκδηλιiloειqδεv 61oυv καμιd oxδΦ με τ_ωvδuo rαωv (lt),6ταv oι.δηΙ Ψαφ.ξηκατωv α1θoεωv.με^ταξ0 μojιPατε,q κoμμouvιαr€g.βαoαviζovτα κα δoλoφovoOvτα, τo γεγov6g, 6ταv διαβdζoυμε -trιvαl 9l,Ψιφγo,ρα6τιπρoκλητκδ στo "Λα(κδ.Bι,tμα", oι παρευριoκδμεvoι.iκΦηoαv iιq vkbq πoυ'επιτελ6'oτηκαvoη yιilρα μαq dυτd τα 40.iρ6vια.. T6ao πoΛUεχouv χασει ηv.αloΘηoη ηq Πραγματκ6ητα9; l o πιo απoκαλUπτιKO ισωq απδλα εivαι τo εγκιilμιoπoυ πλθκouv στov $pμ.αJι|τq1o-0ρκoτo-8o oυv6δριo.τoi;κεe. Eκει, αvαμεσ]ασr' αλλα, διαβdζoυμε:.o Aλβαvκ6q λα6q τρtφει ιδιαΙτερ.o Θαυμαoμ6 και εκτΙμno0 για τ6 Moυ6ταφd' Κεμbl' λiατo0ρκ, αυττ].ηv επιφαvη πρooωπικ6ητα Και iτoιιnio dvδρq, πoU' με μεYdλo κoυρdγιoκαι εμrwεδμεvbqαπ6 ηv πρooδευiικi] 47

δnμoκρατκι'ιoκ6ιtη, απ&λλαξε ηv Toυρκ[ακαl τo γεwαlo λα6 ηξ αiτο τo-αiμπλbιlμα ηξ 0πoδo0λωoι7ξτωv dλλωv λαtbv ηg αilioκρατoρ[αqτωv ooυλτdvωv, εδρα[ωoε ηv εv6ητα Και ηv πραγμαnκι'1αvεξαρηoΙα τoU τoυρΚιΚo0tΘvoυζ,-!ιlπαoε ηv Toυρκiαoτo δρ6μo ηg δημoκρατEαgκα1ηζ πρo6δoυ". Δdv θθλoυμεvα αvαφερΘoUμεεδΦ αro πoι69 ηταv και τ[ θκφραζε o Kεμ6λ Aτατo0ρκ.oμωq oiγoυρα,καμιdεθvκt'1αvεξαρηoια, καμιd εvδητα iαι καμι6 δημoκρατiαδεv μπoρo0oε και δεv t'1θελεαυτδg vα αrεριΦοει σηv Toυρκiα.Tα μεταρρ1,lθμιαrιπoλιτκιilv.,.oαv κd πdoγρdμματα .aεviqε'λo και oι oρiζovrεq τθτιωv_ααrιilv f1 τov Aτdτo0ρκ, περιoρ(ζovται θτα και αλλιιilg τov απτd ιμπdριαλιoτικdδεoμ6. To vα εγκωμιdζειgΦμ.ερα dκριτα τov AτατδΟρκ,1ωρ[g vα παiρvειq υπ6Φη ooυ δλ, αυτd, και ακδμα τιq σι,γt(εKρψθvεqαvτΛα(κθq και αvτιKoμμoυvιαrκθgτoυ εvθbγειεξ πoυ κdτθγραψεη ιoτoρiα,εivαι πρδκληoη.Kαι εivαι ακ6ilα πρ6κληoη κα ilπoκριoiα, αv σκεφτε[κανεig 6τι η 1o0vτα τoυ.Εβρδv κdvει.επαvαvειλλημμθvεgεκαrρατεlεgφαααπκoπo[η.

AUτ6 σηξ κω διαφΘoρdq,oτo 6voμα 1qμ .μεtαλou Aτατo0-ρ-κ,,. δλd δεv μπoρε1vα μη πρoβληματiζouv.Kαι vα μη β6ζoυv oε σκ6ιlη, 6τι δλα αυτd τα εγκΦμια γivovται αro 6voμα τoU πραγ.ματιoμo0κα τωv διακρατκιitvq1θoεωv! Για'τo πωg πρδπει vα βλθπoυμε τov Aτατo0ρκ,φτ6vει_τo &ρΘρoτo Στ-dλιV"H EΠΑNAΣτAΣH ToY oXτΩBPH KA] To EΘΝlKo ZHTl-{MA",πoυ γρdφει : ot|μερα 6λoq o κ6oμo9 θλΕπει καΘαρ0 .6τι^η "M6Yoκεφiλαιoκρoτio δεv απo8λ6πει oτηY απελευp6. εΘvικι| ,λσo0 τηξ'' oπ6 τηv εΘuικfγ κ9τ9ιπiεoη ρωση τoυ -oτηi -αλλ6 ελευΘερiα τηξ vα απoμυζd κ6ρδη απ6 τo λoδ,oτηY ελεuΘερΙα vo διατηρι|oει τα πρov6μια κoι τι' κεφ6λoι6 rη9" (AΠANTA,τδμog 4, oελ. 183).

κAΘEΣτΩΣ xoMΕTNl AΝTtΔPAΣτtκo.83,

σε ηλεγρdφημd τoυ πρoq ηv ηγεoiα To Φλεβ6ρητoU τoυ |ρdv,o Pαμiζ Aλiα θλεγε : .Σαυττ1ηv αξooημe[ωη ιατoρικfι μ6ρα |/ια τo tΘvoq oαq, ε1xoμαι o εφηv6φλoq λαδq vα πετ0ya καιvo0ργιεq vkεq oηv αiitπruξη και ευημερiα ηq xωραζ, oηv dμυu!ι ηg πατρiδgc απδ nq.dιlvωμoo{εqτωv ψπεριαλιoτκιbv υπερδυv6μερy" (Λ.B., 17-2-83). Τo αvτιδρααrικδκαΘεαrΦq τoυ Xoμεiνi βαoαviζει,φυλακ(ζει και πρoσπαθεivα εξovrΦoει τoυg μαρξιαrθg-λεvιvιαrθqκαι-τoυξ επαvbαrdτεg και oι-Aλβαvol ηγδτεg ε01ovται στov ιραvικδ λαδ v6εg viκεg!!Ti 1λευαoμδgεivαι αυτ69!oι λ6ξειq 61oυv 1doει πια τo vδημd τoυg! Δεv τoυq απασ1oλε[τo γεγovδq -δτι oι αvπυπερδυvαμκθgioρΦvεg ρi1vovτα απ6 ηv κλΙκατoυ XoμεΙv( μ6vo κα μ6vo για vα εξαπαηooυv τoUξ λαo0g τ.oy|ραγ.

Av παρακδλoυθηoεικαvbiq λεπτoμερειακ6τov αλβαvικδ.τ0πo δεv μπoρεi παρ0 vα τoU σXηματιαrε[η πεπo[θηoη,δπ η Aλβαvι48

ηη ηγ9Φα πρooπαΘεl vα δημιoυργl1σειηv εvτOπωoη αrov Aλβαvκ6 λα6 -κα ηv παγκ6oμια πρooδευπκfrκoιvd γviilμη, 6τι η ηγεoiα τα,l !ρ6v α.lvε1ζει vα πα(ζα πρooδευτκδ ρδλo. Παραθθμερκιilv φ0λλωv απ6 τo Λ,B.: 17-2-83, Ιguμε^-τιq ημερ-oμηvtεq 29-5-83,12-6-93,7-g-93, 12-2-94,5-g-94. Σε αvτiΘεη με τηv πρo<πκfl τωv AλβαvΦv ηγετΦv απ6vαvτι αro XoμiM, o Λθvιv τ6vιζε : .:ιι. Σ.yετικ6 με τσ πιo κoΘυoτερημΕvα κρ6τη Kι'' Ε.Θvη, 6πoυ επικρατoOv περιoo6τερ0 oι φεoilδojyικεq η πατρια.ρyικ6-qη πατρισρxo.αγρoτικ6q oyΕoειq-,--πρξ. πει ειδικ6 vo 6yoυμε υπ6ιpη : ... ... Tρ!τo' 6τι εivoι ov6γκη vα κoταπoλεμηΘεl o παYισ. λoμιoμ6q και τσ παρ6μoιo ρε0μoτo πoυ Θ6λoυv vα συv. δυ6ooυv τo απελευΘερωτικ6 κiYημα εv6vτιo στoY ευ. ρω.παΤκ6 Kαι 'τoY αμερικ6vικo ιμπεριoλιoμ6 ιιε τηY εvioyυoη τηg Θ6oηq τωY y6vωv, τωv τoιφλiκ6δωv. τωY μoλ6δωv κ.λ.π., (ΠPoΣXEΔlo ΓlA τo EΘNIKO KAl AΠotK|AKO ZHτHMA. Για τo δε0τερooυv6δριoηq Koμμoυvιαrκf1g ΔεθvoOg,Διαλεμ6 Eργα, τoμ. B', μθρoqll, oελ. 449).

BlEτNAM, κAMπoτzH, κoPEA Eκε(vo πoU μαξ πρoβλημdτισε,εκτ69 τωv dλλωv, ι]ταv και oι q16oειg τoυg τ6oα 1c6vια με τoUξ Bεwαμ6ζoυq, Kobε6τεq κα dλλoυg ρεβιζιoνιαrθq.oλα αυτ6 τα 1ρ6vιιi διαηβoOoαv αr6vδq κoμματκθgo1.θoqιgκα παρευρiσκovταvαrα oυvθδρια,παρ0 τo γεγov6g 6π, ιδια(τεραoι πριilτoι,ο0oφιγγαv 6λo κdι περιooδτεgo τιq.oχβoειq τouq με τoυg ooβιετικoOqooααλιμπερι.αλιαrθg. ξlΡoκαλoOv.τoUξ επαvααr6τεξ και τoυq μαρξιoτdq-λbvιvισrδg, 6ταv αvαφ6ρoυvστo Λ.B., δτι o E. X6τζια, oε oυvdvτnΦ τoυ ατα Tiραvvα με τo Bιετvαμθζo πρεΦευiι1, αvdμεoα oτ.α ilλλα δηλωvε : .Εiμαoτε πεry9ιoμ6v9ιQn oε κdΘε aτιwι'ι Kαι σε κdΘε περioτα. cη o BιετvαμΕζκoq λα6q, τo K6μμα και η Κυβ6ρvηΦ τbυ, Θα διαφυλdξoυv απoφααonκd τιq v[κεq π6υ κατακfi6ηκαv σε αγιilvα εvdvnα σΓov ψπεριαλιoμ'6και Θα παλαfulloυv dπdφααoτικd γα_η.v oικoδ6μηoτ7τoυ ooααλιoμo0 oτo μαρξιoτκι5-λεvιvιoτκ6- δρ6μo κα εudvnα orov αvoκτ6 και καλυμμ6,voo0γ74ρovo ρεβιζιovιoμ6. To Bιετνdμ και η Σoααλιonκι'1AΙβαvEα δii.μπo. ρo0v uα εξαπαηΘo0v και o0τε vα καταβληΘoιlιl.απ6τα ψπbρια. λιoτκ0 και ρεβιζιovιoτκdκρdη,,' (Λ.B. 12-5-83).

E(vαι γvωαπ] επioηg η υπoαriρξη πoυ πρ6ιiφεραv και πρooφθρow (πouq Bιετvαμ6ζoυvκαι τ<iυgKαμπbτζιdvbι1sσΓη σuγκρ9UΦ τouq με τoυg Kιvθζoυq oooιαλι|περiαλιαrε.q.Mε η σrαφ τoυq-gυτt!απ6ρρι(nv τo }εvιvιαrκδ ηiιτt'1ριoαiov καΘoριoμ6 τωv δ[κoιωvκαι 6δικωv πoλθμωv και doπδαηKαv τo καoυτoκκ6 κριηριo' vα επμεivoυμε περιooδτερo στo Qμ 9-εy11ρε1dζετα -.Noμζoυμε., αuτ6. H Aλβαvιnj ηγεoiα oιr91ωvεσηκε μδ τιg ρεβιζιovιζ'1ημα 49

rσπκθξ κλiκεq ηq Aπω Avατoλtξ, πou εlvα τα πρoωΘημ6vαφυλ6κια τωv ooβιετκιilv ooααλψπεριαfuαrΦv αr.r|νπεριoxlt ψτt. ΠαραΘθτoυμε μερικ6 φ0λλα απ6 τα Λ.B., πoυ περι61oυv1αιρετιoτflρια oτιq dλλεq ρεβιζιovιαrικθq κλiκεq: 4-12--83' 12.9.

85, 9-10-83(Λδγog τoυ Mαλλε.στov o.H.Ε.),4-9-83,12.58 3. Θα μπoρo0σαμε vα αvαφερθoΦμεκαι oε 6λλεq Θθoειg τoυq, 6πωq για παρ0δειγtα αηv θμμεcη uπoαΦριξη πoυ πρoσφθρoυv στo (ruvασπιφ6 ηq Kovταδδρα και σηv ααrικfl τ6ξη ηq Aργεvτιvtlq (Λ.B. 4-10-84,30-8-84,2-10-83). Νoμiζoυμε6μω9 6τι δεv 1ρειdζετα, γιατi τελκ6 6γιvε ξεκ6θαρo, δτι oι Aλβαvo1ηγθτεq καλλεργoOv τηv ταξκi oυμφιλiωcπt κα UπovoμεOoυvτov επαvαστατκ6 αγΦvα τωv καταπιεζδμεvωv λαΦv μα εΘvκ! κα κoιvωvκ{ αrε}εuΘθρωoη..

ll. o| AΛBANo| HΓETEΣ ΩPA|oΠoloYN τoYΣ ΔYT !κ o EYP Ω Π Al o Y Σl M Γ l E P l AΛlΣτ E ΣκAl κA ΛΛ|EPΓ oY NTH N TAΞ I K H Σ YM ΦlΛlΩΣH Ξεκιvιilvταg αυτ6 τo κεφdλαιo, αξiζει vα oημειιiloouμεμερκ6 απ6 oμλiα τoυ P. Mαλ}€ αrov o|.|E, τov 01τΦαπooπ6oματα .84. Aπooπdσματα τuπικ0 Kαι xαραKτηριαrκd τηq αλ. βρη τou βαvικl1qατdoηq. .Aυτft η πραψατκ6ητα απoδεt\ψει 6n τα ευρωπαlκd κρdη τη δι6ξoδo απ'αυττ] ηv κατdoτooη δεv μπoρεΙ και δεv πρ6πει να τηv αvαζητf1ooυvστιq πρooφoρ6g πoU τoυξ oερβlρoυv oι ιμπεριαλιonκ6qυπερδυvdμειq.H υπερdoπισ|ι τωv ευρωπαlκιΙlv yωριbv, η eλειλΘερηκαι αvεξdρηη αvdmυξη τωv λαtΙlv εξατωv παραY6vτωvπoU πρoξε. oφαλ[ζowαι 611ιμε η διαττ1ρηoτι vo0v τov π6λεμo, μα με ηv Καταστρoφf1και ηv εξdλειιpf1 τoυqΣ nKαl Π αvdττruξητωv πυρα0λωv μ6ooυ βεληva<o0qoτηv Ευρ6πη, η oπoEα τo0η ηv περ[oδo o1εδ6v 6yει επικρατfγoει και παw6oιlια πoλιτκfι, εκτ69 τωv dλλωv, Ε11ει σηv ει'φωπαi.κf1 oαv oτδyo ηv εδρα[ωaη αυτηζ ηg ηττoπdΘειαζ oτιξ εUρωπα|κtq xΦρεξ και λαo0g. Aυττ]επιδιιΙlκει vα oφιov[oa Και παραλ0oει ηv Θεληol] τoυξ |ιια vα uπεραoπioouν ηv αvεξαρηo{α Και ηv εΘvκι] αξoπρΕπaq να αυξf1oειτov 6λεγyo Κα ηv υπαγ6ρευo11στoυζ oυμμdyoυq To|Jqν *oι δ0oκoλεg αυτ69 καταoτdoειq πoU δημιoυργt'ιθηΚανΚαι δημιoυρYo0wα oυv621aασrov κ6oμo, Θ6τoυvτo καΘηκovμπρooτd oτα Κρdη μ6λη vα ιδoOv ηv πραYμαnκδητα 6'τα 6πωq ε[vαι, απαλλαYμΕvα απ6 κdΘe o0μπλεΥμα κατωτερ6ηταζ και μoφoλατρκ6 α[oΘημα". (Λ.B.,4-10-84). oλα αυτd ε[vαι πoλ0 "χΡι1oψα" Kα .διδαKτ6ξ" tισ τouq επαvααr6τεq Kαι τoυq μαρξιαrθq-λεvιvιαrθqo, δλo τov κ6oιro. Kαι εivαι .xρΠσψα", γιατi αργα η γρηγoρα η σUvτριπτικf1πλειofi50

φiα;ωy oυvτρ6φωvαro-.παγκ6qlιo μαρξιαπκo.Jlεvιvιαrικδκ[vrloι ξgjα ξεκαΘαρioειτo ρ6λo πoυ πριiγιiαiκ6 παiζouv olβ1μερα Aλβαvcliηγθτεq. ι.!f,1qgqγ" oι Aλβαvo[ ηγ6τεq μερικθq βαακ6q αλιiΘειεq πoυ παρ6Ιαλιoτερα τιq πρoπαγdvQιζαyκαι α (διoι. δειγμα, 6τι o. ιμπεριαλιqt6q Θαπαραμεivει"Ξθxασαv"'για επιΘ-ετκ6qiαι dρλαγαq κι αv ακ6μη τou μεivει 6vα δ6vn, δπ oι ψrιεριαλιιiτκεc bαπκθq τ6ξειq τωv 11ωριilvτou λεγ6μεvoυ "δεOiθβou" κ6oμoυ αvταγωviζovταιτ6oo με τιq δυo ιμπεριαλαrκθq Uπερδυvdμειq 6oo και μεταξ0 τoUξ, για.τ9 ξαvαμoiρiroματωv irγoρiιv καi o1i για vα υπεραoπloouvτα λαikd oυμφθρovτακαι ηV-εΘvκt'1αvεlgρηoια. Σταμ6ηoαv τηv πoλεμκη- oτoυq ρεβ.αvαατθqηq t,ovηξ και στo φααστα Στραouq' oι Aλβαvoi διπλωμdτεq πρoαπαΘo0VVσ .Πσβσδιboouv"ατιq αλεπo0δεg ηq δυτμ9-εlE'ωπαTκf1sιμπεριαλιαrιiflq διπλωματiαq μαΘηματα,για τη "δι6ξoδo απτiv 6'αmμη κατdαrboη τωv κρα. τωv τoυqD,-γιαηv .Uπθβoσπιστlηg εθvικ{q τoυq αvεξαρηoiαq.απτigδυo υπερδυvdμειq"(!η. γiα ηv ελδueερil αvαiτiuξh τωv λαΦv τouq κα d}λα εuτρdπελλα.Διαiυμπαv(oυv'αrπ6 βfruα τoυ oHE κ6θε φoρd, o, 6λoυ9 τouq τ6vδυq, iη .μεγαλδφi,ll,1 αvακαλUψη,,lτι oι.ιμπεριαλιαrικθqυπερδυvdμειgεπιδιιilκouvvα παραλ0φuν ττ1.Θ6ληqrJ!ωv ε!Jρφπαι.Κ6v1aωjωv(!) (διdβαζε . ιμπεριαλιαr.κι] ααrικ{ τdξη) 1αι |αιilv, YιCιvα Uπερaιiπiooυi ηv au!ξαρησtα ^τoυξΚαι ηv εΘwκr]τoυq αξoπρ6πiια"| .αrιξ oμωξ.πoιo[ ε[vαι αυτo! πoυ κυβρvoOv δυτκoευρωπαΙκ6q ψrεριαλαruθq χΦρεξ; Πoιd ωμφd-ρovταεκΦooωπoOv;Ti αηv Ιιραγματικ0τητα,τδλog π6vτωv, Θδλoυv vα Uπερα(,πioouvκαι 6ταv ακδμα αvτιαrθκovταιστιq δυo υπερδυvΦειξ; Tηv αvεξαρτηο[α και ηv λεuτεριd τωv λαιbv τoυξ i η δiκιd.τoυq λεiα απτΙqψπεριαλαrκθg κατα1π]oειq; Aυτd 6λα, oε oυvδυαoμ6με τo γεγov6q, 6π παραιπ1Θnκαv απδ τηv πρoπαγ6vδιoη τoυ oυvΘf1jατoql6τι "ι| υπδeboη τηq .επαv6oτooη.gκot. τηq oπεlευΘερωσηs -εΘvlκflg τωv λαΦY δεv εivol μ6vo π6Θoc κii πρooπτlκ6. orΙιi κol πρ6θλη1ιoπou-ζητ6εt λ0αη)ο,-xωριqvα διiloouv τηv παραμικρ{εξiγηη,.δεv μπoρo0vπαρ6 vi !αq oδηγl1oouvστo oυμrτθραqlα,6π oι Aλβαvoi ηγθτεξ παoxiζoΦ vα πεiδuv τo εUρωπαTκδπρoλεταριdτoκαι.τoυqλαo0q,-6τι6λλαξε η φ0oη και o,1αρακτflραqτηq ψπεριαλιαnκι]qαατικηgτ6ξηξ.καi iατα oυvεπεια πρεπει vα παραιηθoOv απ6 τov ταξκ6 αγιilvα εv6vτια gψ "9*rl ToUξ" ααrικfl τdξη, απ6 τo ξεoκδiτασμαηq ιμπερια}!αrκηs Ληστειαξ σε βαρoq τωv απoικιιilv ηq, υπovoμεOoιrταg ετα.τo μετωπo τoυ ευρωπαikoOπρoλεταρι6τoυμε τouq καταπιεζ6μεvoυgλαoΟq,-κα-vαβdλoυv ηv πρδλεταριακι,r επαvααrα.1ρovovτo0λαπo η και η. δικτατoρiατoυ πρoλεταρidτouαro ηq ιαroρ(αq. o-iδιog o E. X6τζια πdvω αηv tδιαγρψμfl εirτεκdπoτε : .l0v UπaPσσπιoητωv ευρωπαikιΙlvyωριΙlv, ηv ελε0Θερηκαι 51

μ

ανεξdρτηm αvdπruξrt τoυξ' ηv εδαφικη τoυζ αΚερ()ι6ητα, δεv.εΥΥυobvταιolτε-io Σhμφωvoτoυ Aτλαvnκo0 o0τε τo Σψ. φωvo ηξ Bαρooβ[αζ,o0τε α oτραaωnκ6q β6oειq ryoΨPν/KατooτaΘηκαv oτα δι6φoρα κρdη και o0τε τα ατoμικd δπλα τωv υπερδυvdμεωv.Aυτtζ διαoφαλiζovταιδιαλiowαξ αυτd τα o0μφωvα Κcιιoτξλvovταg oτα oπ{no.τoUζ τoυq αμeρκ'dvoυgKαι σo. oτρατιωτεξ, oυwρiβoνταζ Και κoμμαnλζovταζ τα πoBιετικoiq.oικδvoμικd .λιτικd, και στρατιωτικd δεoμ6 με τα oπoEα η oυdoιγκτov και η M6o11αθyoυv δ6oει ηv Ευριilrη, (Λ.B.,41 0-84) . o Ε. X6τζια .vouθετει", .πρoτρεπειDηv ψπεριαλιαrκηααrικρατιbvνα .διααφαλiσει".ην κt'ι τdξη τωv δυτικoευρωπα(κΦv αιiεξαρηοiα τoυq, ηv εδαφκη τoυξ ακεραι6ητα και ηv 9λε0Θερriκα.αvεμπδδιαrηαv6πτυξητoU .δικou τΠξ" λαo0!!-"Ξθχασa" σUΤδ πou δηλωvε απ6 τo βημα τou 7oυ oυvεδρiou τoυ KEA: .4 υπ6Θεorι ηq επαudoτασηζ Και ηq απελευθtρ!υ.oηs τωv λatilv δεv εlvα μ6vo π6Θoξ και rφoorπwi, μα Και πρ6βλημα πoυ ζητdει λ0oι7'' τo iτ.ρ0βrημ6iou τΦρα εivα, πΦg Θα εξαoφ_αλioειη ιμπεριαλατκl,l doτικη τ6ξη, τηg Γερμαviαξ για παρ6δειγμα,.τηv(αvεξαρτiloια" τηq απδ τιq uπερδυvdμειg.Kαι τo τραγικδ εivαι, δτι iαi.lτiζει ηv ..bvεξαβτΠoiα"ηq ααrικfg τ6ξηq με ηv αvε-μπ6διαη και εΜ0θερη αv6πτυξητoυ λαo0 και τoU πρoλεταματou. o0τε καv τov αriαα1oλεi πια τo γεγov6ξ, 6τι κα παλ η Γερμαviα Θα ε(vαι ψπεριαλαnκη κα Θα καταπιθζει και Θα εκμεταλ}ε0εται τo .δικδ ηξ" πρoλεταριlτo και τoυg λαo0g ηq Aoiαq, τηq Aφρικηg καi τηg Λ. Aμερικηq. Evα τδτιo xαρακηριoτικδ παδαοεiγμα kρ6τoυg "απαλλαγμθνoυαπδ nq υπερ-δυvξμgq"ει Σε θvα dρΘρoτΠQ12θριl.Πδπoυvα η ψπiριαλιαrικη.Σouηδiα! λιτ",.iτιξ 24-1-84,με τ[τλo "H διdoκεΨητηq Στoκ1δλμηs^ αrα 0λλα αvαμεσα EιρηvηD, τηv αυτdπ6η καιvobργια για μια διαβΔζoυμε: ,iΕμbiξ-αvnλαμβαv6μαoτε πoλ0 καλd τoυq ιηεlg oκoπo-ξ εv6vτια.oiov ιμπeριαλιoaκ6 π6λεμo τωv πραYμαnκ6 oυδ6τερωv κρατιΙlv, 6πωζ η Σoηδiα, η Eλβετiα,η Aυoτρiα και η Φιλαvδ[α, 6ταv oι dλλoi κdvoυv δημαγωγiαη αγowhρoυv τoυζ π6τρωv6q ΤoUqυ(Λ.B.'29-1-84)' Δεv 1cειdζovται voμζoυμε oxδλια ! Στηvbυοiα, μ, αυτl πoυ λ6vε, oυvιαro0v στouq ευρωπα(κo0g λαoΟqκαι στo πρoλεταρι0τoηv Σoηδiα, σαv τo πρ6τυπo μιαq .ι,rγεig oκoπo0g εvdvτια αrov "αvεξαρτητηq"x6ραξ πoυ δ1ει π6Μμo"! ψπεριαλαrκ6 .Ti θα πει δμωg,..αvεξdρηη, Kot .oUδδτερη"Σoηδiα; Nα oι τiτλoi μdρκιbvαioλiωv τoυ Aλβαvκo0 ΠρακτoρεioυEr δηoεωvγια η Σoηδiα, πoυ δημoαεOovτααιo Λ,B. l,Διαμαρruρ[αηg ΣoηδΙαq Υια ηv παρaβiαoη τoυ εvαdριoυ .Κα1αδι. yωρaυ .iaζει ηg.απδ Σoριεniο πoλεμικ6" (Λ.B., 13-9-B!)^, .!qγα (Λ.B.' 29-3-84), τωv υπερδυvdμεωv" ηv.πoλιτικη 52

η^Σ!η^δiαδιαμαρτ0ρεταιγια παραβiαor1απ6 Σoβιεnκd πλo[α' (Λ'B.,30-9-84).

Evιil γ-ια τηv Aυorρ(α διαβdζoυμε : .(ΛB, mc Aυ"Tηv κυριαρx[α σ,!!o' απoφαo{ζoυvεξωτερκot τyαρdγoyτi3l z-d-aι1.

-!εΥ |9'oΙι oι απoψειξ πoU εκφρασαv τ6oo o E. Xδτζια δoo και o ^ και-ε(vαιη.γεvικι]IoUq γραμμη,μiτoρεiκαvεiq !9μiζ4Δια.{ταv πoΛυ ευκoΛα vα τo oιαπισrωσει 1ωρig αμφιβoλiα,απ6 τιq τoπο9Φσειq Aλβsvωv διπλωματιilv-κ<iιπq iταρεμρ.οoεητδιiξ oε διdφoρεqδεθvεiq διαoκ6iβιq, 6πoυ δεv κιiuβιiqovτciιvα ioviζoυv ηv ..αy6yκηηq. πqΙs,: και vα διαπιαidlvbυvη Θθληη (διdβαζεηq ιμπεριαλιαrικηg. ααrιiηζ ]9Ι 9.υρωπαiktQv,1ωρΦv, ταξηq), κα dMα παρ6μoια.Ari6 μα-αvεξαρτDoiα .vα,"πcrλαiιpει " τετιo Uλικo βρΙΘoυvτα δελτ(α τoυ ATA (A|banian'Td|egraphic Agency).

AvακεφαλαΦvovταg,μπoρo0με vα πo0με με απ6λυη βεβαιδητα, 6τι n.γραμμητωv ηγετΦvτoυ KEA.αviιπρooωπεu.εi γiα τα μαρξισπκα-λεvιvιαrκdκδμματα και oργαvιiloειq,ιδιαiτεραiια τo εuρωπαik6 πρoλεταριdΙo, η γραμμη ηq πΦαiηoηg απb τηv Ια.1κη πdλη, τ4Y επαvdαrαoη kαi πi δκiατciρiα ioυ,πρoλεταη,ξ πρooθγγιoηξκoι τoυ σUvαoπισμoιi Pι9Ι9Y..Lγρ9μμη ιμπεριαλιστικηασrικη τdξη τωv 1ωριilv τou λεγ6μεvδυ με ηv "δε0τερou κδoμou", σΙo δvoμιi δηΘειi-ηq .κoιvι,lqh&ληc" εvαvτια αrιq δuo ψπεριαλαrκθq.uπεjrδ-ι,vdiεiq EΠA.iαι EεΣh, iια ηv ..u11ερβαπιoη,].[|S εΘvκηg αvεξαρiηoιαqκαι ηq εφηηξ.

E,κτoξτωv-αΛΛωv,εξυrηρετεt ηv πραγματoπolηoητou αrραlηγ-ικoJJo1εδioυ .τη9 ηγε<iiαqτoιi κEe,.ηg πρciodwιoηξ-?αι

g.,9-φ5Ιsτ.ω^v φιλικωξoχεσqωvμε ηv ψπεριαλιατικ{ dd,τικf ταξη τωv κρατωv ηξ Δ. Ευριilrηq.

llt . o t AΛ B AN ol HΓ ET EΣ Σ T HN EΞ Ωτ EP Iκ H πoΛlTlκH ANT|κATEΣTHΣAN ToN Π P o Λ E T APl Aκ o At EΘN t Σ Mo ME T oN M t κP o AΣ T lκ o EΘN l Kl Σ Mo κα ηv 14η ηq Aλβαvκηq με πq Θδoειq ..lηΥ9%9}η!oομε ειvαι vα αrαΘo0με

oτιq απδι|ε'ιqκilι ηv πραχρη9ιμo !Υ"gαs, και τou.Στdλιv,oτα πρδρληματα iηq ΙIlT!--τωνμπoλoεβ[κωv πoλιτικηgκαι ηq σrdηξ ηq πρoλiταριαiηgεξoυ9}9]ερ"ηs σιαξ. .Nα.γιατ[ τo κ6μμα μαζ, ov Θ6λει vo κρατι|oει τηv εξoυ. σ'σ' ειvαι υπo1ρεωμ6vo vα κ6vει τo ,bvιilτoτo πoυ μiτoρεi vα

oε μια (oη δικι]-τ9υ,l. Στdλιv)xι;lbαiiα ηn \P.1y!!q!9π9ηθei gYαπruξη, και τo ξ0πνηματηcεidvdστoσne.σ, ηv υπooτηριξη Χωρεq'' ("H'πρoλεταριακι'1επdvdσταoη και o απo6τd9^εζ,Ι!ζ m.ζ ι<αoUτσκιΣτoυ Λ6vιv). Nα γιατt τo κ6μμα ilαg oπ6 εΘvκf1

δ'!^u:Ψ απ6 τov.byτιbβρη ygτ91odπnκε loυ iglτ oε διiiμη oιεθη' σε Κoμμcι κλfuακα" ηξ αvατρoπiζoε διεΘντ1

53

...*Σηv περtoδo αυτη τα. ΚαΘ-ηκovτατo-Uκ6μματ9ζ στPv τoμ6α τnc dξωτερικf1g.πoλιτικfiq καΘoρΙζovται oπ6 τη Θt. ii τoυ'iομioτοξ ldq oqv .κ6μμo τηq διεΘvo0q επovd. oiαonc. Tα καΘfικovτααυτd εlvaι : και σι]Yιζρoυc'aζ αM<ρo0oag ng_αvτιΘεσaζ ng.αvτιΘ6oει9Kq 6λε9 πξ 1o. Nα εηlεταMευ6μαarε dλεg αvdμeoα aiιq κεφαλαioκραnι<6qoμ6δεq κ4.πq κΦερufισ9ιS !?!

τov ψπεριαλιiiiιρanoυi η kωρα μbqγα vα απoowΘξτouμε

oμ6. ,2o.

Nα μη λυπo0μαστε τιξ δυv6μειq κσι τo μ6oo. για Yα 6onΘo0ui τn πρoλετoριoκι1 επoY6στσση oτη Δ0oη. sb. t'ιd δυvαμtbcioυφτdv K6ι<κvo Στρaτ6i1.:Ι.o_ξ6μμαπPιv κα 0αrερα απδ τi1vκατ.6ληφ ηq εξoυotαq",AΠAΝTA, τoμ, 5). *A.qπερdoo'υμετιbρα oτιq'αvnΘ6oειξ ηq δε0τερηq KαηΥo. o[αc' .xι;liα oτιc εξωτερικ6ξ αvnΘ6oειq πoυ υπdρΧoυv αvαμεσα στη μαξ, η xιilρα τoυ ooααλιoμo0 και o, 6λεq τιξ Uπολoιπεξ -Χ6ρεζ, ng xιbρεq τoυ καπιταλιoμo0.

-Σε iΙ oivΙoταvτα αυτ69oι αvnθ6oaq; Συv{oταvταιoτo 6τι 6iιo Θα υπdρyει η κεφαλαιoκραnn].περικ0κλωoι1,Θα υπdρyει Και o κ[vδυvoq επ6μβαoηq απο,μερoυq τωv κειjαλαιoκραnkιbvxωριilv και 6oo Θα υπdρ74ειαυτ6go,K!v. κ[vδυ. δυvoq bα υπΦxει και d kιvδυvoξ..ηζ r.ταλιu_δρΘωoιγg,.o vog iα απoKατασταΘεiη καπιταλιonκf1τdξη πραγμdτωv oη μαζ.

Xιilρα ^

rfiioρε'ι 6ρoYε vα 6yει καYεΙg τη γvιbμη 6τι oι .oYτιΘΕ. oυτ6c- εiYαι 6υvoτ6 vo ξεπερooτo0v π6ρo Yιd σε'ξ π6io απ6 μiα μ6Yη xciιρα; o1ι |ε μπoρεl. Γιoτi oι πρooπ6Θειεξ μισξ ιι6Yηξ XΦραξ' ιζ! αY- σκoιισ n xdιρα αυτrt εivoι yrΙιρα .vα τηq πρoλετoριoΚηξ -oι'ζτoτo. εξdoφ-αλiooυv oλoκληρωτικ6 iι{c,-υεv αiκo0v γid 7π6, τov κιiδυvo μιαq επ6μ6ooηs. Γι, αυτ6 τo λ6Yo η πλΕριo εξαoφ6λιoη oπ6 επtμ09ση' συYεπe0q.κoι η oριεivαι δ.υYατfγμ6vo σε πσ. oτιirι vιiη ioυ oboιoλιoμo0 oπoτ6λεoμα .τa'Y κoιvιbv oαY kλiμoκα, μ6vo iiοiμια ioodπoΘειιiιv τωY πρoλετ6ρι0'v ιι'σξ oειρ6q γωρΦv ι| αkομα καλ0τερα μ6vo oαv oπo-τΕλεoμo-τηξ viκιfS τωY iρo.λετdριωY iεριiιbv xωρeiιv,ι (.Για τιξ τ01εq τoυ Σooιαλι oiroιi ..Aζ απi Σoβιiπκft Evωοη,, AΠANτA, τ6μoq 7). πdρdσbψε σro δε0τερo κΙuδυvo.

Xαbω<iηριoiκο Yvιilριoμα-αυτo| τoυ κvδι.lιloυ ε[vαι'1. 6λλειfi πiois oιh aιεevτ1 iρoλεταριaκfι επαvdoταoτ1,η 6λλεΦη πΙσηq'στη ikη ηq' η σκεπτισnκηστqq απfvαvτι στo εθvυζoα.iιημα τωv απoιKιιilv κqι τωv.εξαρημ6vωv πελbυoiρωτιko τoυ γεγov6τo9 6n.ΧωρEζ ηv υπ9.qτf1καταvιiησ|ι xδiωv, h μη -διΕ'n Κιvηματoξ τωv αλ^ωv επαvαστατικoO τoυ απδ μΕρoυc .xωρtΙlv vα αw6ξει μπρoζ στov Θα δεv μπoρo0oε μαq η *6ρα -iτα:γκδΦo ψπεριαλιoμ6' η μη καταγδηoτ1τoU ι/εΥovoτoq 9n η vliη τbυ iooiαλιoμo0 oε μιo uξvη yrbρα δεv ιιπoρει 'Yσ εivdι oριoτικι|, γιdτΙ δεv iπoρεΙ vo εiYoι εξαoφoλιoμΕvη 54

frπ6 μια επΕμ0αoη, 6oo η επovhoτooη δεv Θα Εγει vικr|. /oει τoυλ6yιστov σε μια oειρ6 Xcbρεξ, η ιιη κoτov6ηoη τηξ στoιxειιbδικηq εκεΙvηq oπαiτηoηq τoυ διεΘvιoμo0, o0μφωvo ιιε τηv oπolo η vIκη τoυ oooιαλιopo0 σε ιιιo μ6vη γr1ρo δεY εivαι αυτooκoπ6g oλλ6 μ6oo Yια τηY ov6πτυξη και τηv.υπoστηριξη τηq επαv6oταoηq στ'ξ 6λλε9 xιi'ρεξ.

Aυτ69 ε[vαι o δρ6μoq τoυ εΘvικιoμobκαι τoυ εκφυλιoμo0,o δρ6μoq ηq oλoκληρωτικ|1ξ εγκατdλειιlηq ηq διεΘvιoaκf1gπoλιnκf1q τoυ πρoλεταριdτoυ, γατt oι 6vΘρωπoι πoι' π6oyoυv oπ, αυτιl τηv αρριΙιoτεια δεv 0λtπoυY τη γιiιρα μ.αξ σαY Εvα μΕρog τoυ oυv6λoυ πoυ λ6γεται πoγκ6oμιo επovo. oτατικ6 κivημo, μα σσY αργι| κoι τ6λoq oυτci0 τoυ κιYf1. ματoξ' 621ovταq τη YYd'μη 6τι τo oυμφ6ρovτo τωv 6λλωv xωριlY πρ6πει Yα Θυoιooτo0Y Yια τα oυμφ6ρovτo τηq μilραq μαqυ ("Eρωτfioειq και απαvτι]oειg", AΠAΝTA, τoμ.7). .Aυτfι ε[vαι η εΘYικιoτικι| vooτρoπlα Y6oυ τ0πoυ πoU πρooπαΘε( vα βdλει τ6'λoqoηv εξωτερικr] πoλιnκι] ηξ oXτωβριαvτ1s Eπαvdoταoι1q, Kαι καλλιεργε[ oτoιyε[α εκφυλιoμo0" (ατo iδιo). .Tδτε rηγτ] τoυ δε0τερoυ αυτo0 κιvδbvoυ, τoυ κιvδ0voυ τoυ εΘvικιoμo0 πρ6πει vα ΘεωρηΘε[τo δυv6μωιlα τηξ αoτικι|q επιρρoι|q oτov τoμ6σ τηq εξωτερικι|g πoλιτικιfq, στov τoμ6α ηζ πdληξ τωv κεφαλαιoκραnκιbvκρατιΙlv εvdvτια oτα Κρdη ηq πρoλεταριακι]gδικτατoρ[αg"(αro iδιo). .Aπ6 ηv dλλη μεριd ε[vαι ξεκdΘαρo 6n μ6vo π6vω oτη 66oη τoυ συvεπo0g διεΘvιoμo0, μ6vo π6vω στη 06oη τηξ εξcιτερικι|q πoλιτικι|q τηξ oγτω6ριovι|q EπoY6. στσσηξ' μπoρεI η πριΙlτη vικι|τρια xd'Po Yo διατηρr|oει τo ρ6λo τoυ σηιισιog6ρoυ τoυ παγκ6oμι0υ επσvαστoτr κo0 κιvι|ματoq, 6π o δρ6μoq ηg μικρδτερηgαvτtoτασηξ Kαι τoυ eΘvικιoμo0σηv εξωτερκf1 πoλιnκfi εlvαι o δρ6μoq ηq απoμ6vωoηq Kαι τηq απoo0vΘεoηζ ηq πρ6η9 vικι]τριαq xqραq.

Nα γιατ[ τo γ6oιμo τηq διεΘvo0q επovαoτατικι|q πρooπτικι|q oδηγεl oτov κiYδυvo τoυ εΘvικιoμo0 κoι τoυ εκ. φυ!ιoμo0" (αro iδιo. o)εq α υπoγραμμloειqb[vαιδκθq μαq). oι τoπoΘετt'1oειq αuτθg τou δ6oκαλouτoU διεΘvoUgπρoλετα. ρι6τou l. B. Στdλιv εivα κρυαr6λιvεξ και (μιλαvεΣ μ6vεq τoιJq. ΣΦμφωvαλoιπ6v με τov l. B. Σταfuv, τιi καΘ{κιivταioυ κ6μματoq αrov τoμ6α ηq εξωτερκf1qπoλιτικf1qπρθπει vα καΘoρ[. ζovτq1απ6 η Θθοητou oαv κ6μματoξ ηq δεΘvoOqεπαv6oiασηq.Ti ημα[vει αυτδ ; Aυτ6 oημαfvεl 6τl τo πρoλετορlακ6 κρ6τoq πρ6πεl Yα κ6vεl τo αvιδτατo πou μπoρεi vo πρoγμoτoπolηΘεi oτη 1Φρα τoυ γlα τηv ov6πτυξη, τηv υπooτliρlξη καi τo ξ0: πYημσ τηq επoY6στασηs o. 6λε9 τlq 1ιbρεq. Στηv αYτF

ν

Θετη περiπτωση oδηYεΙται oτoY εΘYlκloμ6 κol τov εκ. φ'To υ λιoμ6 . πbo}εταριακ6 κρ6τoq, ατo xdραγμα ηξ εξωτερικfiq τoυ πoλπκiiq, πρθπει vα θ1ει 6ξovα κα 1ryΦμovαηv πρoΦθηor1τoυ εvεργoOπρoλεταριακo0διεΘvιφoΟ. nυτη η dυvεrτiq εξωτερκιt1πoλιτκt'1ηq oΙτΦPιΨiq επαvασrασηξ, πoυ εφb'ρμ6oετo KKΣΕ με τ_ol. B. Στ0λιv επικεφαλls, πoτε δεv io.iμπ6διoε κα δεv τo δυoκ6λεψεσro vα κ0vει τoυξ αvαγκαioυq oυμβιβαoμo0qκαι υπoxωρioειq για τo καλl ηs ι.rποοεηq ηq επαvdoταoηq κα τoυ^ooαoλoμo0. λξιζει vα υiτoiραμμiooυμε,6τι oι Aλβαvoi Π!θτεg πoτθ μα πoτδ,.o0τε ακδμη και στιξ καλθq τoυq μθρεq, δεv βμ!καv vα διακnρOξoυvδημ6αα 6τι αυτo[ ατo x6ραγμα ηξ εξωτερικ{g τoυξ.πoλιτικf1qξεκιv6vε απ6 η Θθση τoυ κ6μματ69 τoυg oαv κ6μματo9ηq διεΘvoUqεπαv6αrαcπlξ..

Mπoρoiiμε ατα ooβαρa vα ισxΨριζ6μαατε,0αrερα απδ.6oα εκΘθoιiμε.αrαπρoηγbOilεvα κεφιiλαιir, 6π.και Φμερα oι Aλβ.α. vo( ηγθτεξ κ6voi.lvτo αvιirτατoπoυ μπoρε[vα πραγματoπoιηΘεl αrη Ιωρα.τoυξ για ηv αv6Ψτυ€ n , πy υπoαriριξη και τo ξ0πvnuα Tnq επαvαστασrlξσ oΛεξ τιξ xωρεq; ΦUω<6.δεvμπoρoΦε''-Kα δεv μπoρo0με,6πωq dMωαrε τoviσαμε σrα πρdηγdOμεvακεφ6λαια,γιατ[ η στραηγικl,1τoυq επιδiωξη εtvαι.Φμερα η παραπ6ρα o0oφιξη τωv α1θoεωv με μv αvτιδραατικη ααrικfr τdξη τωv χωρωv τoU-λεJoμεvou .oεU.τε. βoU,.και "τρiτoυ" κ6Φoυ. Για vα πρoωΘηΘεi6μωq αυτt.η bvτεπαvαατιiτικf1γραμμl,l,απατε[ται η πρoιilΘησηηξ γραμμηq ηq ταξικηg oυvεργαoiαq και ηξ υπov6μευoηξ ηq επαvασταoηξ *α.ηi δκτατoρiαq ioυ πρo}εταρι6τoυκα τoυ παγκδoμιoυ κιvl,1ματoq. μΦξιαnκoO-}εvιvιαrκoO ' nαiq εξηγεiται η σrρoφη αυτi; Aπ6 ηv εΘvικιαrικ,1παρ6κκλιοrn π6u αiiο παrο τbυq χαρακτiριζε. H oπoρτoυvιoτικt'ιαuτt αdρΦαrεια, oε oυvδυαoμ6-μ.ε τov ι1,iπεριαλιαrικδ-ρεβιζιovιατικ6 αiτbκλειoμ6πoυ εvτ6Θηiε dκδμα περιooδτερo μετ6 ηv πρoδo. oiα τωv μαoikΦvρεβιζιδvιαrΦv,α,lvετδλεoαv_6λα.μαζi(1ωριqμ.. αυτ6 vα.Θθλoυμε-νdπo0με 6τι εivαι α μovαδικoiπαρdγovτεξ) στo vα oYτ!κoτσστio6υY o! AλΘovoi ηγ6τεξ oρloτlκ6 κo: τελεoiδlκo τoY πρoλεταρlακ6 δlεΘvιoμ6 με τov μt. κρoooτlκ6 εΘvlκloμ6. τΠv Ιιβoooταv μιλΦε για παλι6 oπoρτouvιστκi αρρΦατεΨ. .56, απδ τηv διoρiζoυμε-1ρovικ6,πρoq τo παρ6v, απδ τo επo11ηδηλαδ',tπou dρ1ιoε η παλη εvαvτια στoUξ χρouταoφr κo0g ρεβιζιovιαrθq.

H. π α}εkκλloη-oυτη θ1εl τηv ηηYη τ ηs. γ6 Yvηα{ q.τ ηq ατηv ε.Θvlκηκiτoπiεση πou υπ!oτη o oλΘoYlκOq-{o.6q κoi πoυ 6okηoε oημoiτικη επiδρooη κσl στoυξ Aλ6α.

Yo0q κoμμoυvloτ6g. o ΣταλV. αvαλ0ovr-αgηv rηYη ηq γ6vvηor1qηq εΘvικιoτκl,1gπαρθκκfuoηsαπδ τo μαρξιoμδ-λεvιvιoμ6,πoU παραηρειται 56

εθvoτf1τωv, oυvηθωqστouq Koμμouvιστθgτωv καταπιεζδμεvωv . τ δ vζ ε : .'.'.Aπ6 ηv dλλη μεριd' oι Κoμμoυvιoτξqπoυ πρo6ρyovται απ6 τov τoiτκ6 ιΘαΥεvfιπληΘυoμδ,πoυ 6ζηoαv η δ0oκoλη περioδo τηq εΘvκηq καταπ[εoηqκαι δεv 61oυv ακ6μα απαλλαΥε[ oλoκληρωnκd απ6 τo φdvταoμd ηq' υπερβdλλoυv oυs1v0η aημαoiα πoυ tΧoυv oι εθvικ6qιδιoμoρφ[εqσηv Κoμματκf1δoυτα ταξκd oυμφt'ρovrατωv εργαζ6μεvωv λιd και δεv πρδo611ouv fι απλωq oυγy6,oυvτα oυμφ6ρovτα τωv eργαζ6μεvωv τoυ δoiιμtvou 6θvoυqμε τα '1ταvεΘvκd'oυμφ6ρowατωu-εργαζ6μεvωv τoυ δooμtvoi iδιoυ 6θvoυg, μη μπoριbvταξ vα ξε74ωρ[ooυvτα πρcbτααπ6 τα δε0τερα Και με βdoη α0τd vα oργαvtbooυvηv κoμμαnκr]τoυg δoυλειd.

Tb γεiov6q., με η oειρd τoυ oδηγεΙ oε παρ6κκλιoη' απ6 τov koμμoυiιoμ1 πρoξ τov αστικoδημoκρατικ6 εΘvικι. και π.αvιoλαμιΨ.o0 oιι6, πoi π6τε-π6τε Ψ9Φveι^ημo.ρ.φη 'τoυ 0μεoα καθηκovτα τbυ παvτoυρκιoμo1.(Σηv Avατoλη)' ("Tα τoυ κ6μματoqστo εθvκδ ζl,tημα", AΠANτA, τoμ. 5oq). Περv.fuετΦρα oε μια dλλη πλευρd πo-υεκδηλΦvεταιη εΘvικι. οτικd πbρ6κκλιoη τωv ηγετιilv τoU KΕA απδ τov μαρξιoμ6λεvιvιoμ6. oταv εξιαιορoOv πΦg κατακπ!θηκαvoι μ61ριτιilρα vlκεq τoυ Aλβαvκo0 λαδ0, (ξεχvo0v. oυαηματκd vα αvαφθρoυvη διεΘviαrικt'1 βoηΘειαπoU τoυq πρloφερε η Σoβιετικf1Evωoη, oι επαvααrdτεq,τα πραγματκd Koμμouvιστικδκδμματα,oι καταπεζδμεvoι λαo( κα τo διεθvδg πρoλεταριdτο.

Aπ' ηv dλλη τov[ζoυvυπερβoλικ6τov ρδλo τoυ αλβαvικoιi Σ,αυτδ τo πvε0μαμιλlvε oro Λ.B. (15λαo0 καi τoυ κδμματoq. πoU στlλvouv στo χαιρετιαrηριo^ 9-83).Στo Λ.B. (15-10.B3), αrov E. Χ6τζια για τηv 75η επθτειo τωv γεvνεθλiωvτoυ, μλdvε με πoλ0 αrδιiφo Kα κoμπoρημoσ0η κα φυoκd ξ9xvo0γ κα πd'λ Vα αvαφερθb0vαrη διεΘvιαακι,1 βoηθειαπoυ πηραv. Aυτ-δδεv oυv6βανd τυ1α(α.H εθvικιoτκi παρθκκλιoηαπ6 τo μαρξιoμδλεvιvιoμδτoυq Θδλωvετo voυ Kαι τηv καρδιd,τoυg θoπρω1vε vα Uπερτov(ζoυvκα vα διoγκΦvoυvτιq καvδητεq Kαι τα-πρoτερl,1ματα τoυ λαo0 τoυq Kα vα κ6voυv πoλλθg φoρθq κυρiαρ1α τα oυμφθρovταηq χΦραq .ΤoUξ". oταv τbπoθετoOvtαιoτo ζητημα "πoιδq-πoι6v" αvαμεσα αrov ooααλιoμδ και καπιταλιoμ6, ηv εγγ0ηση για τo μ6λλov τηq xΦραq τoυq τη βλθπoυv απoκλειoτικξ oτη .διoρατικΙ γραμμητoυ κ6μματoq".Δεv βλθπoυv,δπωg εiπαμε και παραπdv'ω, liι, 6oo δεv 61ει vlκηoεt o σoσtσλIoμ6goτlq κυρ16. τερεs κoπlταλIoτlκ6gxΦρεξ, η xΦρα τηs δlκτoτoρioq τo-υ iτρoλετoρl6τoυδεY Θo εivol εξooφαλloμEvη κol 6τl εivol πoλ0 oημovτlκη η ΘofΘεlα πoυ πρooφEρouv oι ε π o vαo τ 6 τ ε g, τ o μ oρ ξ ι oτ l κ 6 .λ ε v l v ι oτ l κ 6 κ 6 μ μ oτ o, τ o δlεΘv6qπρoλετoρl6Toκα| ol λooi. .H oυvειη και διoρατικη καΘoδftγησι1 τoU κ6μματo9εlvαι εwΦoη 1/ιατo ooααλιoτκ6 57

παρ6v και μ6Mov" (Λ.B.,9-2.84).

Evιb o E. X6τζια, oτo λ6γo πoυ δημoαεΟηκε αro Λ.B. (2010-83)δflλωvε: "o εΧΘρol μαg εξωτερκoi κα εoωτερικo[,πoλ. λ6g φoρ6q απoπειρ6ΦKαv Καl Θα απoπειραΘo0vκαι στo μilλov vα τo κdvoυv αυτδ εvαvτtov μαg, 6μωq oπOruyαv και θα απoru. yα[voυv,εφ6oov κdΘε βι1μαπoυ ρ[1goμε oη ζωrt Kcιιτov αΥιilνα μαg, Θα ε[vαι καρπ6ζ μιαξ oυvετf1gκαι ιtιl11ραιμηgαwαvdκλα. σηq, πoU Θα oυvτaυτiζεται με n επιΘυμiεq Κcιι τoυζ π6Θoυq τoυ λαo0 καΘιilg Kαιμε ηv ιδεoλoYtα τoυ κ6μματ6ζ μαξ, τov μαρξιoμ6.λεwvιoμ6. .Bαδ[ζovταq απoφααoτκd oτo δρ6μo τoυ κ6μματoq o αλβαvικ6q λα69 Θα ε[vαι πdvτα λε0τερo9, αvεξdρητog και κυρ[αρXoζ σπιv αvΘιoμ6η κα πλo0αα Πατρ[δατoυ". oι Aλβαvoi ηγθτεg ξεκαθαρiζoυvη Θθoητoυg. Δεv τouq απασχoλεi καv τo πρ0βλημαηq βoηΘειαξπoU πρθπει vα πdρoυv απ6 τo διεΘvθqπρoλεταρι6τo,τouq καταπιεζ6μεvoυqλαo0g, απ6 τoυξ επαvααr6τεq κι απ6 τα μαρξιorκd.λεvιvιατικd κ6μματα κα oργαvΦoειq.

H εΘvκιαrκi παρ6κκλoη απδ τov μαρξιoμ6-λεvιvιoμδεκδηλΦvovταv Kαι στιξ q1θoειq τouq με τα μαρξιαrικd-λεvιvιαnκdκδμματα και oργαvιiloειg,6πoU απoρρiπτovταvγεvικθg αλf1Θειεq αrov τoμθα τoυ πρoλεταρ1ακo0δεθvιτoυ μαρξιoμo0-}εvιvιo1,to0 oμo0, δπωq για παρ6δειγμαη 0παρξη τoU πρωτoπδρoυκ6μματoξ Kαι τα καΘf1κovτ6τoυ και η αρ1d ηξ αυτoτελoOqεπαλflΘευoηqηg πεiραq τoυ πρωτoπ6ρoυκδμματog.Στo 7o oυvθ. δριo τoυ KEA διαβdζouμε: .To κ6μμα μαq ε[vα ηξ ννι0μηq6α εμε[qτα μαρξιoτκd-λεwvιoτικdKαι ερΥαnΚ6 κ6μματa,καταvoιilwαq oωoτd τov d}λoτε μεγdλo ρδλo ηq Koμιvτθρv ηv επoyr] τoυ Λ6vιv Και τoU Στdλιv, 6Xoυμε καΘι1κovvα δυvαμιilvouμεKαι oφυρηλατo0μεoυvεyιbq η στεvτ1oυvερΥαo{ααvdμεoα oτα κ6μματd μαξ, φυακd Χωριζ vα εξαρτo0vται Κcιιvα πα[ρvoυvδιαταYΕξ απ6 τo tvα η τo 6λλo. Σov διεΘvιoτ6ξ.κoμμoυvιoτ6g, εiYαι ov6γκη vα ovταλλ6ooυμε τηY πεiρα ov6μεo6 μσξ Και' στιξ oυvΘι|κεq τηq κ6Θε xtilPσξι o κoΘt-voq vα δρα με 6doη τo Mαρξιoμ6.ΛεYιYιoμ6, (7o Συvδδριo KEA, oελ. 313).

Eπαvειλλημμθvαθ1oυμε αlvαvτηoει αυτfl η θδση Λεg κα τo πρ6βλημαβρ(oκεταιατιg διαταγ69.H oυoiα 6μωq ε[vαι,δτι καμoυφλ6ρoυvηv αvτiΘεΦ τouq σηv ΦπαρξητoU επαvασ(ατικo0 κθvτρouμε πq φρdoειgγια .διαταγθq", κλπ.

Eτα, με χαραKηριστικδτρδπo, εκδηλιilvoυvτηv απoμ6κρυvot'1τoυg απ6 τov πρoλεταριακδ διεθvιoμ6, απτd καθηκovτd τouq απθvαvτιστιq αημεριv6ξαvdγκεξ τoυ διεθvoOgλΙ-Λ κιvf1ματoq (πρωτoπ6ρoκ6μμα,επαναστατικδκθvτρo,διεθvηgεv6τητα).

H εθvικιαrικηπαρθκκλιoηεκφρ6ζετα ακδμη 6ταv αvαφ6ρov. τα στov iδιo τov αλβαvκ6 λαδ κα αη oυμβoλητoυ κ6Θε λαo0 αγΦvεg εv6vτια στouq Nαζιφαoiαrεg στoυq απελευθερωτικo0g 58

κατακτητθq κ.α. Θα αvαφθρoυμε μερκ6 χαρακηριστικd oημεiα απδ τo χαιρετιoτηριo τoU E. Xδτζια με τηv ευκαιρiα τωv 401covωv τΠξ r:πελευΘθρωoηq ηq Aλβαv1αg : n Σπ6vια oυτ69 τιξ viκεg 6λλoq λα6q απ6γτηoε 6πωq εo0, λαt μou, γιατ[ ηooυv ιo74υρ6q, τoλμηρdq' αιoι6δo. ξoξ και πdvτα αΥαπo0oεq η ζωη. Aπ6 τoυg κ6λπoυq ooυ 6βγαλεq Θρυλκo0q Yo0ξ και ΘυYατ6ρεζ, φλoΥερ6καρδoυ9, αετoμdτηδεζ και δυvατo0ζ σcιv τoυq βρdXoUζ τωv Aλπεωv, πoυ oρμo0oαv oτov εyΘρδ oαv αoτραπ6ζ και κεραυvo[. Ttnoι ηταv oι Υιo[ και oι ΘυΥατ6ρεζ σoυ, πoU oε καθoδηησαv στιq μdXεζ, πoU τρcιΥoυδohoαv ταυτ6yρovα με πq πoλεμικ6ζ κρoυγtg κoι πoυ σU, αvδρε[ε και μεγαλ6ι!lυ1ε λα6, τραYo0δηoεζ τιq Θυo{eq τouq. oΧι 6vαg και δυo, o0τε μερκ6'q 14λιaδεq dvΘρωπoι, oλλd 6vαq oλδκληρog λα6q εμπv6onαv oε κdθε στιYμη' oε κdθε επo14η,o' dλεq πq Θoλ6q στιwεq ηq ιoτoρiαq, απ6 τo 6vδoξo παρελΘδv ooυ Πατρ[δα μoU. Πoτ6, δεv Θ6λωoε η σΚ6ιlη τoυ Aλβαvo0 oε ΘhεMeq και φoυρτo0vεq, πoτ6 o Aβαvκδq λαdq δev υπ6κυιtlε, ilλ6 δι6oxισε τιξ θ0ελλεq και κατ6βαλε τoυζ εyθρo0q' 6oo μεγdλoι, dγριoι κα εξoπλιoμ6voι κι αv ηταv.

Eo1, αγarημ6vε λα6, δεv ηooυv βdρβαρoq' α dΜoι φ6ρΦκαv oαv βdρβαρoι απ6vαvτ[ ooυ. EoO λα6 μoυ δεν f1ooυv Χωριq κoυλτo0ρα, oι dMoι επεδ[ωκαv vcι σoυ επιβ6λλoυv ηv υπoδoυλωnκf1 κoυλτo0ρα τoυq. Εo0 δεv e[Xεζ μ6vo ιo1υρo0ζ μυζ, αλλd και oξ1voια και μεYdλη καρδι0' γ' αυτδ κα oι ειoβoλε[q δεv μπ6ρεoαv vα σε αφoμoιιbooυv o0τε vo oε εξαγoρdooυv. oι εyθρo[ τ{πoτα δεv παρ6,λειι!lανvα πoυv εvdvnd ooυ, αλλd η ζωι'1' o αYιilvαξ, η ιoτoρEα επιβεβαiωoαv τo αvτiΘετo. Eo0 fιooυv υπ6ρτερoξ απ6 κdΘε dπo(η απ6vαvτι στoυq εΧΘρo0ξ ooυ" (Λ.B.,2-12-B4).

To ζητημα δεv εivαι αv πρδπει vα υμvεig τo λαδ ooυ f1 δ1ι.

Aλλd εivα απαρdδεκτo για δvαv ηγθη ooααλαrικηg 1Φραq vα ξε1vdει πωq ε[vα αηv oυoiα ηγθηq ηq παγ<6oμιαq εργατικηg τdξηq, vα ξε1vδει τo ταξκδ πρ6βλημα Kα vα καταφε0γει κdθε φoρα, 6πω9 εδΦ, oε τ6τιε9 εΘvκθg κoριilvεq.

Kαι δεv ε[vαι η μovαδκη φoρα, πoυ γivεται κdτι τθτιo. Πdvτα o E. Xδτζια, αλλα και 6λo τo KEA υμvoΟααv τov (αιωvιo Aλβαv6", ΤΠv Aλβαviα με ηv ιαroρ(α ηq, 6Ψαχvαv vα βρoυv ακ6μη και ηv αλβαvικη ρiζα τωv oπλαρxηγΦv ηq εMηvικηq επαvd.1821, € Γ rασηξ τoυ αvαφδρovταv εγκωμιααrικd πdvτα (αvεξdρητα απ6 τo ρlλo πoυ 6παιζαv αυτoi) στoυξ Aρβαviτεg τηq Eλλdδαq και σ' 6λoυ9 τoυq dλλoυq Aλβαvo0g μεταvOαrεq στιq dλλεg χωρεq. Aυτδ δεv εivα oωαΦ διεΘvιαrκfl ταξικη τoπr:θ6. ηoη. Δεv μπoρεlg vα ξεμdq τoυq δεqlo0g πoυ πρθπει vd1ει η εργαπκl1 εξoυoiα Φμερα αrηv Aλβαv(α με τov αγΦvα δλoυ τou διεθvoOq πρoλεταριdτou για ηv επαvδαrαoη. Nα γιατi κι εδιil, 6πωq κα oε πoλλd παρδμoια, εκφρdζεται η εΘvκιαrικη παρ6κκλιoη. ΣυvιαroOμε vα μελετηΘεi πρooε;1τικd6λo τo 11αφετιαη.

59

.ριo τοU E. Χδτζια πou δημoαε0ηκε αιo Λ.B., (2-12-84).

H εΘvικιαrικη.παρθκκλιoηεκφρdσηκε αvdγλυφα ακδμα xαι αηv πdλη τoυg εvOvτιαστouq ooβιετκo0g κα κιvθζoυgρεβιζιovιαrεg. Kdι αrιg δuo περιπτιilοειq,βγι1καvoε αvoι1τηπoλεμκι1 Kαι oι μδvo 6ταv oι ooβιετκo(θκoι!αv πg διπλωματκθg.o16oειq kιvδζoι ρεβιζιovιαr6q0φηoαv αvεκrληρωτεq αvελλημμθvεgυπooυμβo0. και απoτρdβηξαvτouq τε1vικ,o0g,τoυg xρευ]roεiq.τoυq ε[vαι ακ6μη τo'γεγovδq, oτι oι [λFαvoι λbυq. Xαρακηριoτικ6 ,7B κdvαvε μεγdλo θ6ρυβo,oτι oι κιvθζo.ισo. ηγθiεq, rioυ αrα dιαλιμπεριαλιαr6gεvτεivouv τιq πρooπdθει6qτouq για_vαγivoυv uπερδοvαμη,τα iελευταiα 1cδvια δεv αρθρΦvoυvλ6ξη.εvdvτιd τoυξ. Tελεuταiαv2dφηKε στοv αλβαvικ6τ0πo' 0τι υπ6γραι)αv πρωτδκoλλoμε τoUξ Kιv6-ζoυg εμπoρκ6 Pgβ^ι(ιovιoτdg ,Av.μελεiηoει καvεiξ πρooε1τικ0τo βιβλio τoυ E..Τ9τζιg Aλβαvoi 6μ oι .Χρoυτoιoφ166["' vα διαπιαrΦoqι' ε0κoλα μπoρεi ηγiτεq επι1ειρo0vφαvερη επ(θεαη αrov Στdλιv. Για παρdδειiμα, εναι πbcjαητκb vα τbυg δivoυvoι ooβιεπκo(ρεβιζιovιαrδq ihv περιβoητη μUστικηθκΘεoη τoυ Χρoυτoι6φε.vdvτ.ιαoτov Kα oι Aλβαvoi ηγθτεg Σiαλιv,"αυτδτb.αιoxρδ λιβελλoγρdφημα, vα μηv βρiοκα.lvμια koυβ6vταvα ξεαroμlooυvεvdvπ$ τoυ5 oι Aλβαvoiηγθτεq,τελικ6,δεv μπδρεoαvvα απαλλαγoOvαπ6 mv oπ6oτoυvιαrικηαρρΦαrειαηg εθvκιαrκηg παρθκκλιoηq. kλεivoυμε το κε$ολαιo αυτδ με dλλη μια αvαφoρdαrov Στdλιv: "Πρ6πει vσ Θυμ6μooτε 6τι oι κoμιlouvιστικtg μ-αq oρYαvι;ioειξ στ'ξ ακριvtq περιoytq, oτιξ- δημoκρoτiεq κ-αi τιq περιoytq μπoρo0v να C'vαπτυxΘo0vκαι Yσ oρΘoπoδf1ooiv' vα γivoυv πρραγματικ6 διeΘvιoτικ6 ιιαρ. ξιoτικ6- oτελΕxη μ6vo oτη περfπτωoη πoυ Θo υπερv511.

6oυv τoY εΘiiiιdμ6" (..l-{τδταρτη α0oκει!η τηξ KΕ ΤoY KKΠ (MΠ) με τα υπε0ΘυvααrελΔXΠ1ωι1εθvικιi:vδημoκρατιΦv κα περιoxιilv",AΠAΝTA, τ6μoq 5, oελ. 343).

t v . o l A ΛBAN o ! H Γ E τE Σ Σ Y ΣΦ|ΓΓoY ΝTlΣ ΣxEΣE!Σ To Y Σ M E TH N AN T|ΔP AΣTIκH A ΣT IK Hτ AΞ H TH Σ x Ω P AΣ M A Σ κAl M E A Π Po κ A Λ Y tI To Y Σ P E B| z l o N lΣTE Σ To βιβλioτoυ E.X6τζ|α .Δυo φλoι λαoi" ητgv η oταγδvα πoυ ξεxελιδε τo πoηρι και μαξ αvdγκαoε .επειγ6vτωξ" Vα επαvεξεlbooυμε ηv εξωτερικη τoug πoλιτικη κι 6λλε9 αημαvτικθg πλευρrq.ηq iιoλιiικriq τouq γραμμηξ.Γι, αuτo.τo λδγo κρivαμε δτι εivαi oκ6πψo να idvoυμε 6να o0vτoμo α1oλιαoμ6τoU περιε1oμ6voυτoυ iαι vα δεiξoυμε lτι μ, αυτδ δivoυv τα διαπιαιευfi.ριd τoυg αrηv ααrικη ταξη ηq 1Φραq-μαg. Στη oελ(δα 144 διαβdζoυμε ' κEμεiq γαιρετiζoυμε τ'ξ πρoiπ6Θειεq τηξ ελληvικηq κυθtρvηoηξ vσ 6γει oπ6 τb Neτo", Nil ακεφθε(καvεlq oτι αuτd λ6γovταvγια ηv απδ60

φαση ηq κυβδρvηoηqKαραμαvλ,1γq .βγ6λει η χιbρα μαg απδ τo στραπωτικδoκ6λo9 τoυ επιΘετκoΟoυvααπιoμo0τoυ ΝATo", πoυ ηταv θvαq αvτιδρααrκ6g και επκivδuvog ελιγμδq,για vα καλμdρει τιg διoγκoOμεvεqαvτιιμπεριαλιαrικθqδιαθ6oει9 τou λαo0 μαg. Στo dρθρo, .Eμε[ξ α AλβαvoEεπιθυμo0μεη πoλιnκfi μαq μe τo ελληvικ6 κρ6τoq vα ε[vαι ρεαλιoτκf1, φιλικf1και oταΘερη", κατ6ληγε: .ΕΧoυμε ηv πεπoΙΘηση6n oηv Ελλdδα υπ0ρ11oυv λoγκo[ πoλιτκol πoυ βλ6πoυv τα πρoβληματαρεαλιoτκd', (oελ.

156,υπoγρ.δικτ]μαq)' E(vαιγεγov6g 6τι η vτ6πια oλγαρ1iα τα τε}ευταiα 1ρ6vια dλλαξε oτ6oη απθvαvτι αιηv Aλβαviα. oμωg γιατi θγιvε αυτδ; Xρδvια ολδκληρα oι Aλβαvoi ηγθτεq απoφε0γoυvvα μΛ{ooυv για τo επαvαστατικδκiημα αη xιbρα μαq, για τoυq αγΦvεq τoυ λαo0. o0τε μια φoρd δεv τoπoΘετηθηκαvκριτικd αηv φλoΤμπεριαλιαrκη πoλιτικη τωv εκπρoσιbπωvτηg 6ρ1oυoαq τdξηq, εiτε ηq δεξιdq εiτε ηq ooααλδημoκρατiαg.To μδvo πoυ μθvει ε(vαι οι φιλoφρovηoειξκαι τα .Πσχ1d"λδγια για τov ελληvικ6 λα6, πoυ βθβαιααπoτελoOvηv διπλωματκι\γλΦooα ηg oυvoλλαγiq χωρiξ αρχεq με ηv ααrκι] ταξη ηq EMdδαq.

H vτ6πια αoτικl,1τdξη dλλαξε μ6vo τηv τα1τικfi ηξ, για vα εξυrηρετηoει καλΦτερατα στρατηγικ6ouμφ6ρovτατoU αμερικ6vκoυ ιμπεριαλιoμo0και vα Uπovoμε0oειτιg κατα11τtβ1oειξ τoυ ooαoλoμo0' Στιq oελiδεq 188-189τoviζεταικαι πdλι με 6μφαcrη,6τιη ελληvικl,1κυβ6ρvηoη "επιΘυμει"τιq καλθg α1δoειg με τη 1ιbρα τoug. Στιg oελ[δεq 19ο.191και στo o16λo με τiτλo, .Σxεnκd με τo ταξiδι τoυ Καραμαvλι] oη Γιoυγκooλαβlα Και η PoυμαyΙα", καMιεργε(τα θμμεoαμα καθαρdη αvτληfi, 6π η Eλλdδα εivαι αvεξdρητη(!), oε αvτiθεoημε τoUξ Γιouγκooλdβoυgκαι τouq Poυμdvoυq,πoυ ε(vα δεμθvα με 1iλα δυo fiματα με τouq ιμπεριαλιαrθg.Στo rρθρo αυτδ πλαoo0ρoυv κι' dλλεg γvωατδq θθoειg, δπωg, .δτι στα Bαλκdvια υπdργa η δυvατ6ητcι vα μη επιτραπε[η επ6μβαoι1τωv μεγdλωvδυvdμεωv"' Ση oελiδα 228, (κoμμdτιπoU εivα παρμθvo απ6 τo 8o oυv6δριo τoυ KEA) διαβdζouμε: .Διαπιoτιbvouμε με ικανoπolηoη 6n η ελληvικι| κυθ6ρvηoη και o ελληvικ6q λαδq ε[vαι πρoδιατεθεψdvoι και επιΘυμo0voι oy6oειq αvdμεoα oτq δυo Χ6ρεξ μαξ vα πρoωθo0wαι με βdoη η φλια Και ηv καλf1γaτov{α και yα[ρovταιYια τιζ πρoδδoυqo Εvαg τoυ dλλoυ... oι πρooπdθειεq oπoιoυδηπoτε vα βdλει oφf1ναoη φλiα aυτf1θα απoτ014oυv". Σιγ<αλOπτoυvθτα, για μια ακδμα φoρa, τιq στραηγικδg επιδκilξειg ηq vτ6παq ααrκfig ταξηq Kαι τωv Aμερικ6vωvψπεριαλαrΦv τ6oo αrα BαλκOvια6oo κα d oλδκληρη η Mεo6γειo. Ση oελiδα 255 δηλιbvoυvαπερiφραστα,δτι η o0oκειpηγια ηv απoπUρηvκoπo[ηαητωv Bαλκ6vωv ηταv σηv πραγματικ6ητα εv0vτια στo NATO, εvdvτια αrιg HΠA. Mε ηv πραγματι.

61

I

σrικn αUτ|tldπoΨη, δlvoυv Cι'-..ιUΠΕβtoλιατκ6Kαι αvτιαμερκ6vκα εOc,rlμααη oooιαλδημoκρα..ια τι)ι |-lqηgγξρf,6ψ. Τ6λoq, αio βιβλio oυτδ εξυμvoOvται απρoκdλυπτoι ρεβι-ζιovι. αrθq κdι υπoffiρι1τθq ηs vτ6πιαg ααιικηg τdξηq ηq χ-ωραξ μαg,.6πωq o Mαvδληg Γλ6ζoq. Mηπωg o Γλθζoq αvθλαβε vα iταiξει τo β6λo τoυ oυvδετκo0 κρiκoυ αvdμεoα στoυξ Aλβαvo0g και τouq θΜηvεq ooααλδημoκρdτεq; ηγ6τε9 ..EvτOπωoη επισηq riρoκαλε( τo γεγov6q, 6τ μθoα απ'oυτδ τo βιβλio επιτibεvται.αι6v N. Zα1αριdδη και παρdλληλα εξuμνoOv Edoκoλιouθvoυqρεβιζιovιαιθq σαv τo Bαφειdδη, πoυ για πoΜd oι Γιoυγκoαλdβoι ρεβιζιovιαr6g. To iρovια τδυ παρεixιiv.dαυλo ,85 κdλεoαv σtηv πρεoβΞiα- τoυq τov Noθμβρη τoυ μ6λιoτα, αηv Aθηvα και μαζi με τα αrελθχη_τo_Uλεγδμεvou K.KE, Kdππo και.KαλoOδη "γιbρταoqγ"(!) ηv θvδoξη λα(κfl επαvdoταoη τoυ AλβαvικoΟ λαo0' To περιε1δμεvo τoU 6ργoυ .Δυo φλoι λαoΙ" πισrε0oυμε πωq δεv απdoκijπ.εi πoυΘεv6 α}ν\o0, παρd vα κoλακε0oει ηv vτ6πια ααrικη τ0ξη, vα κ0vει "δΠβδoιεg o1θoειq" μαζi τηg, χ(Dριq i1vog.αρ1dιακδτηταξ. Aλλωαrε, δεv εivαι τυ1αiog o τρδπog πbu τα ααrκ6 θvτυπα υπoδθχηκαv αυτfl ηv 6κδooη. ΠαρακoλoυΘιbvταgκαvεlg πρooε11τικdτov αλβαvικδ τ0πo,-τo αλβαvικδ πρακτoρεio ειδηoεωv και ιδιαiτερα τo Λ.B.,.1ou δημιduργε(τα η πεπδiθεoη, 6τι oι Aλβαvoi ηγθτεq παρouοιdζoυv με τθ.no τρδπo ηv αrdoη ηg oooιαλδημoκρατ1αgτoυ ΠαπαYδρεoU στα διδφoρα διεΘvη πρoβλf1ματα,Φαrε vα δημιoυργε1ταιη εvτOπωoη, δτiη ελληvκη κuβθρvηoη 61ει δημoκρατκ6 Kα αvτuμπεριαλιοτικ6 πρooαvατoλιoμδ. Δημιoυργιilvταq θτα αυΞ ηv iτ.lιααrη εικ6vα riετυ1α1voυv' εκτ69 τωv dλλωv, vα δκαιoλoγoΦv τη oιioipιξη τωv αxθoεΦv τoUξ με ηv vτδπια ααrκη τlξη. Παραθθτoυμε, iδλos, τιq ημερoμηviεξ ηξ εφημερiδαg Λ.B. (Λα(κo BΛμα), γιo vα μπoρε( vα ελθγξει o καθ6vαg τouq ισXUριδμoυq μσq και vα διαμoρφΦαει πρooωπικη ovτληΨη. Aq αη1ιiιω0εi,6τι τα περιoo6τερα δημoαε0ματα εivαι παρμ6vα απδ τo ιλβαvκl; rιρακτoρεio ειδηoεωv ATA. Λ.s, .g-9-ε4. 6-8-84, 23-B-84, 30-8-84, 9-B.84, 27-9-B4' 29 84,15 9-85. 25-10-84, 15-5-83, 26-7-84, 14-10-84, 2-1033, 20-5-84

δlεΘvloμo0 κσt στηv oYτlκoτ6oτoof τoυ απ6 τov μtκρo. ooτlκ6 εΘYlκloμ6.

2. Aπ6ρρlιpαv Θoolκ6q oλfrΘεlεq τoυ μoρξloμoιi.λεvι.

Y:oμo0 για τo ζητηματo τηq πρoλετoρlακηg επov6oτo. σ1S, τηs oπελεuΘ6ρωσηξ τωY κoτoπ:εζ6μεvωY λαΦv, τηs τoξlκιiq π6ληg, τηs lμπερlαλloτικιlq φ0σηξ τηs αoτlκfg τ6ξηs τωY 1ωριilY τoυ λεγ6μεvoυ δε0τερoυ κ6. σμou' τηg oτ6oηq oπEvovτl στηv αατικιl τ6ξη τoυ λε. γ6μεYoυ δε0τερoυ και τρiτoυ κ6oμoυ.

3. Mπoρo0με Yα πo0με με oπ6λυτη ΘεΘα16τητo6τl ol AλθαYoi ηγ6τεs εγκατ6λεlΨoY oρlατlκ6 τη μoρξloτlκli. λεvlvloτlκf lδεoλoγΙo κot τηY oYτlκoτ6oτησoY με τη ρε. θlζlovιατlκtl.

4. Σημερo δεv μπoρo0με vα lo1υρlζ6μooτε 6τl ol ηγ6. τεq τoυ KEA εξακoλoυΘo0Y Yo olκoδoμo0v τov σoσto. λloμ6. tαo.ioo, τo οYτiΘετo πρ6πεl vo oυμ6oivεl, γlατi ol ρεθlζlovloτ6g δεY olκoδoμo0Y, oλλ6 γκρεμiζoυv θtiμα.θιiμo τoY ooolαλIoμ6. ΠoΙρvovτoq 6μωξ υπ6ι|lη t|qξ, πρΦτo 6τl δεY 61oυμε πρoαδloρ!oεl oκ6μη τη xρoYlκli oτlγμfl πoυ 6γlYε η oτρoφi κot δε0τερo 6τl 1ρε16ζετoι 6vα xρoYlκ6 δ16oτημo γlα Yα oλoκληρωΘεi τo αYτεπαYoστoτlκ6 πρoτo6g τηs παλlv6ρΘωoηq τoυ κoπlταλιoμoιi στηY Aλθovio, τo ζητημα oυτ6 μ6Yεl ovol1τ6 κol μπoivεl υπ6 εξ6τooη.

v. E ΠΙΛC :r 6 1 Kλε(voυμε, ουμπυκvΦvovταq τα βαοκd oυμπερ0oμoτα. ,56 1. Τoυξ Aλ6ovo0q ηγ6τεs τoυq Θ6ρolvε oπ6 τo η oπoρτoυYtατικtl oρρΦoτεlo τηq εΘvlκloτlκηq πoρθκκλl. oηq-oπ6 τo μαρξloμδ.λεvlvιoμ6. Tελlκ6 δεv -μπ6ρεoov vα--oπoλλoγoιiv αi6 τo φoρτio oυτ6 κol oδηγtlΘηκαY oε αυvΘηκεq 6vτovηq ιμπερloλloτlκo.ρεΘlζlovιoτlκ[q πiε. σηξ iτηv oλoκληρωilκη oπ6ρρl$η τoυ πρoλετoρlακo0 (;Ζ

63

,f