voorwoord
Je hebt deze THUIS waarschijnlijk gekocht of gekregen om je lekker mee terug te trekken in je eigen hoekje. Of dat nu op een lekkere stoel in de huiskamer of onder je warme dekbed is: je hebt zin in een paar uur lezen en ideeen opdoen voor de koude maanden die voor de deur staan. Het onderwerp vluchtelingen past daar dan niet zo goed bij toch? Als THUIS-Team denken we daar anders over! Nee, we gaan niet doen alsof het allemaal romantisch is. Maar mensen uit andere culturen brengen ook heel veel mee, en dat is een geschenk wat het waard is om uit te pakken. Lees de verhalen vanaf pagina 15 eens. Stephanie is een van mijn collega’s en wij lachen met regelmaat om elkaars vreemde dingen. Ze snapt niet dat ik er in de zomer alles aan doe om bruin te zijn, terwijl ik me niet kan voorstellen dat zij met de luxaflex naar beneden werkt om elk straaltje UV tegen te gaan ‌ Wanneer je naar de vensterbank in mijn werkkamer kijkt, zie je ook dat ik dol ben op tegenstellingen: het Zeeuwse popje staat zusterlijk naast het indianenmeisje. Juist door de verschillen ga je weer fris naar je eigen gewoontes kijken. Waarom eet ik altijd een dropje na het warm eten? Hoezo heb ik moeite met onaangekondigde visite? Ik hoop dat deze THUIS je de spirit geeft om van je huis een THUIS te maken. Waar niet alleen jij maar ook anderen zich welkom weten. Als de spreuk op de pagina hiervoor maar voor 10% waar is, dan wordt het tijd om alvast de stoelen naar de huiskamer te slepen! Anne Westerduin
4
5
Beeld ELISABETH ISMAIL
‘In
Portugal kan ik uren door het bos lopen zonder iemand te zien’ MAGUSTO FESTA Pedro: ‘Magusto vieren we in de winter, tussen november en januari. Dan kun je verse tamme kastanjes vinden. Voor Magusto gaan we met een groep van tien tot vijftien mensen naar het bos om zo’n vijf kilo kastanjes te zoeken. De kastanjes nemen we mee naar huis en laten we een paar dagen in de schil drogen. Op de feestdag maken we van dennennaalden een klein vuurtje. In de kastanjes maken we een snee en dan gooien we ze tussen de dennennaalden in het vuur, strooien er wat zout over en leggen er nog wat dennennaalden bovenop. Als de kastanjes poffen, halen we ze uit het vuur en eten we ze op. Vaak vieren we Magusto ’s avonds in het bos of thuis; we maken er een soort picknick van met bier, wijn en cake. Ook de kinderen zijn er dan bij. Naast het kastanjes eten, beschilderen we elkaar met de as van het vuur. Muito bem.’
16
PORTUGAL Pedro Silva (44) woont in Mala, Portugal, met zijn vrouw en twee kinderen. Omdat door de economische crisis het werk in Portugal niet voor het oprapen ligt, logeert hij een aantal maanden bij vrienden in Ermelo om te werken in de bouw.
Wij stellen elkaar de vraag:
‘WAT KAN IK VOOR JE DOEN?’ ‘w
at mij opvalt aan Nederland? Het weer verandert elke dag en het is hier zo koud. Ook jullie liefde voor barbecueën! Bij ons in Portugal is dat de normale manier om vlees en vis te bereiden. Daarnaast ben ik in mijn thuisland aan meer ruimte gewend. Als ik hier naar het bos ga, kom ik allemaal mensen tegen. In Portugal kan ik uren door het bos lopen zonder iemand te zien. En alles is in Nederland zo goed georganiseerd, soms voel ik mij daardoor wat verloren. Maar ik zie dat jullie daardoor wel meer tijd hebben om boodschappen te doen, te sporten en te winkelen.
nooit alleen Onze cultuur is heus niet de beste, dus of Nederlanders iets van ons kunnen leren? Ja dat wel; we staan in Portugal altijd voor elkaar klaar. Hier moet je iemand eerst leren kennen, maar in Portugal hebben we al snel een goed gesprek, zeker in de kleinere dorpen, waar ik vandaan kom. Vaak stellen we elkaar de vraag: wat kan ik voor je doen?
Zelfs onze kinderen stellen die vraag. We zorgen voor elkaar, dat zit in onze volksaard. Hoe het met de buren gaat, interesseert ons. En heeft degene die je tegenkomt, iets nodig, dan nemen we die persoon mee naar huis en helpen we hem of haar. Zelfs als we niet weten hoe we de ander kunnen helpen, zoeken we naar een manier om dat toch te doen. Soms missen we daardoor wat privacy. Dan klopt er weer iemand aan: “Ik zag je niet, gaat alles goed?” Nee, wij zijn nooit alleen. Nooit. Familie is voor ons heel belangrijk. In Mala wonen we met ons gezin onder één dak met mijn ouders. Vaak eten we samen en zijn mijn broer en zus er ook bij. We vieren graag festa [feest] met onze familie, zoals Magusto in de winter [zie kader] en trekken veel met onze ouders en kinderen op. De kinderen vinden het heerlijk om naar opa en oma te gaan en luisteren graag naar hun verhalen, maar krijgen als het nodig is ook van hen een standje. Iedereen helpt met opvoeden.’
17
CHINA Stephanie Wang (32) werd geboren in Beijing, China. Op haar achttiende kwam ze voor haar studie International Business Management naar Nederland. Daar vond ze haar liefde, met wie ze nu in Den Haag woont. Inmiddels werkt ze als accountmanager Foreign Rights bij een uitgeverij.
Jullie zeggen al snel:
‘KOMT WEL GOED’ ‘d
e eerste keer dat ik in Nederland aankwam? Ik vond het stil, een beetje saai zelfs. In China ben je altijd aan het werk en is er ’s avonds veel te doen. Nu wilde ik op zondag naar de supermarkt, maar was-ie dicht. Ik weet nog dat ik een broek kocht die vermaakt moest worden. Ik kon na een week terugkomen. Een week! In China gebeurt dat in een half uur.
Ja, Chinezen zijn harde werkers. Werken is in China je leven. Discipline, initiatief en proactief handelen zijn voor ons belangrijk. Kinderen kennen er op hun derde al het alfabet en de meesten spelen een muziekinstrument, vooral piano of viool. We willen het beste uit onszelf halen, zijn competitief. Niet alleen voor onszelf, maar ook voor onze familie. Je wilt en moet het goed doen en daarbij zeuren we bijna nooit. Follow the rules, maar dat maakt ons ook wel moe en gestrest. Nederlanders zijn veel meer relaxed en doen wat ze willen. Jullie hebben de vrijheid om een studie en baan te kiezen. Dat is mooi, hoewel sommige Nederlanders wel wat meer gepusht mogen worden. Als het niet lukt om een baan te vinden, is er een uitkering. Dat geeft
minder motivatie om hard je best te doen. Jullie zeggen al snel: komt wel goed … Maar door zelf initiatief te nemen, ervaar je meer voldoening op alle terreinen van je leven. TROTS Niet alleen in je werk, maar ook daarbuiten is familie voor Chinezen heel belangrijk. Je bent afhankelijk van elkaar. Je hebt respect voor je ouders, eigenlijk voor iedereen die ouder is dan jij. Ieder individu representeert het hele gezin. In je gedrag, je studie, je werk. Ze praten daar ook altijd over. Ik woon nu veertien jaar in Nederland en ben dat niet meer zo gewend. Mijn man – Chinese roots, maar geboren in Delft – snapt zelfs niet meer waarom mijn familie zo uitgebreid persoonlijke vragen stelt. Waarom willen ze dat allemaal weten? Een goede baan dwingt respect af. Het is de trots van de ouders. Maar ook als je trouwt of bij andere beslissingen in je leven, spelen je ouders een grote rol. Het is mooi dat je in Nederland zelf beslissingen kunt nemen. Hoewel het ook goed is om naar andere meningen te luisteren. Ouders hebben tenslotte ervaring, daar kun je best van leren.’
18
CHINEES NIEUWJAAR
‘Je
werk is je leven in China’
Jezelf even onderdompelen in de Chinese cultuur? Zet dan Chinees Nieuwjaar, 8 februari 2016, in je agenda. Stephanie: ‘Je kunt dan China Town in Amsterdam of Den Haag bezoeken waar veel activiteiten zijn, zoals leeuwen- en drakendansen. Het is daar supergezellig.’ Het Chinese jaar begint op de tweede nieuwe maan na de zonnewende van 21 december en wordt gevierd met familie en vrienden. Na de festiviteiten kun je met elkaar dimsum (kleine hapjes) eten. Zelf maken? Kijk eens op aziatische-ingredienten.nl/tag/China.
19
Retro & vintage met een missie 54
Tekst ANNE WESTERDUIN Beeld CARLA MANTEN
Springstore ’t Harde
Na een vliegende start van haar winkel moet Lize de Bruijn (34) nu soms even doorbijten. Maar Lize is niet bang: ‘Ik weet dat ik Springstore gestart ben, vanuit het geloof dat ik zoiets moest beginnen in ’t Harde. De zegen die ik ervaren heb in de afgelopen maanden, weegt al ruimschoots op tegen wat tegenwind.’
‘H
et winkelcentrum van ’t Harde lag allang op z’n gat. Ik sprak regelmatig inwoners van ’t Harde op wijkavonden en merkte dat er veel teleurstelling was. Steeds meer jongere mensen trekken weg en dat zorgt ervoor dat de voorzieningen ook achteruit gaan. Winkels en restaurantjes hebben geen zin meer om zich hier te vestigen. Zo’n zeven jaar geleden is de kern hier afgebrand en daar is eigenlijk weinig voor in de plaats gekomen.
Bidden voor t Harde Ik had al langer de wens om iets voor ’t Harde te doen. Ik kom hier vandaan en ik weet dat er van ’t Harde ge-
zegd wordt dat het hier harde grond is. Ik houd van de bevolking hier. Ook al geven mensen zich niet makkelijk, kijken ze de kat uit de boom, voelen ze zich niet zomaar thuis bij een ander. Nu geloof ik dat woorden kracht hebben, dus ik ben samen met mijn man en anderen gaan bidden voor ’t Harde. Of er openheid mocht komen in de kerken en tussen mensen. Daarbij was het ook steeds mijn gebed: wat is uw agenda met ’t Harde? Wat wilt U dat er gebeurt in deze plaats en kunnen wij daarin iets betekenen?
55
56
woensdag
12.30 uur De winkel gaat niet dicht tussen de middag, ik eet gewoon een broodje tussendoor.
SEPTEMBER
NOVEMBER Week 47
21 22
zondag
20
23
15.00 uur Geen klanten? Dan werk ik Facebook bij, zoek ik naar leuke nieuwe spulletjes op het web of richt de winkel weer wat anders in.
Heer, u
beschermt me,
bij u ben
donderdag
ik veilig.
18.00 uur De dag zit er weer op. Het is mooi geweest, ik ga naar mijn gezinnetje. Daar heb ik ook weer zin in!
vrijdag
maandag
9.00 uur Voordat ik de winkel open, duik ik achter de piano. Ik speel, zing en luister naar wat God te zeggen heeft. Soms doet mijn man mee en er zijn meer mensen die zich aansluiten. Maar of ik nu alleen ben of met anderen: ik vraag God zijn zegen over de komende week.
24 25
26
dinsdag
10.00 uur De koffiemachine wordt in gereedheid gebracht en de klanten kunnen komen!
zaterdag
2 Samuel 22:2
binnenwerk.indd 110
26-05-15 15:53
binnenwerk.indd 111
26-05-15 15:53
Scandinavisch design Het idee om hier iets te beginnen, had ik al langer. Ik heb het een tijdje in de ijskast gezet toen ik tegen een burn-out aan zat. Gaandeweg voelde ik de ruimte ontstaan om toch met dit idee aan de slag te gaan. Ik heb hele plannen uitgewerkt en verkend wat er wel en niet haalbaar was in ’t Harde. Uiteindelijk kwam ik op een laagdrempelige winkel met producten die allemaal vallen onder de noemer Huis, Kids & Koffie. Deze spullen, een mix van retro, vintage en Scandinavisch design, zijn hier in de wijde omgeving niet te koop en trekken een nieuw publiek aan.
Een streepje voor
Lekkere koffie
Ongeveer de helft van de klanten komt op dit moment uit ’t Harde, de andere helft weet via sociale media mijn winkel te vinden. Op Facebook zet ik regelmatig berichtjes en je ziet dat vrouwen dan bewust besluiten deze kant op te komen om lekker eens in de winkel te kunnen shoppen. De Hardenaren hebben bij mij wel een streepje voor, in die zin dat wanneer iemand bij mij aangeeft iets te missen in ’t Harde, ik kijk of ik het op kan nemen in het assortiment, mits het past binnen het concept natuurlijk.
De winkel doet zijn werk: ik heb al vaak gehoord dat klanten hier zo genieten: van de gezelligheid, de spulletjes, de mogelijkheid tot een praatje en een kop lekkere koffie. Toen ik laatst even een dipje had, zei iemand tegen me: al zou je na een jaar moeten constateren dat het financieel toch niet uit kan, dan is de zegen voor ’t Harde al duidelijke aanwezig geweest. Dat geeft me hoop, zulke woorden. Ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat de toekomst in Gods hand is en ik zie ernaar uit om daar onderdeel van te zijn …’
57