VRIENDENMIDDAG 2016 (foto)verslag van de jaarlijkse Vriendenmiddag van de Vrienden van HOVO Utrecht 18 januari 2016 Eenhoorn Amersfoort. Onderwerp van de lezing 2016 was:
DUURZAME ENERGIE - ZIN EN ONZIN inleider:
Prof.dr.ir. K.P. (Krijn) de Jong
Op enkele uitzonderingen na is het fotowerk van de hand van Joop Ross, evenals de vormgeving. Het tekstverslag is van Lilian Hacquebord, Engelien Verhoeff en Joop Ross. Dit fotoboekje is uitgegeven door de Stichting Vrienden van HOVO Utrecht.
Š Vrienden van HOVO Utrecht
Op 18 januari j.l. vond de jaarlijkse lezing plaats voor de Vrienden van HOVO Utrecht tijdens de z.g. Vriendenmiddag. Ditmaal voor het eerst niet in het Academiegebouw in Utrecht, maar in Eenhoorn in Amersfoort. Het bleek een prima locatie te zijn, recht tegenover het station en met een parkeergarage onder het gebouw. Vanaf een uur of twee kwamen steeds meer mensen binnen, vaak oude bekenden die, onder het genot van een kopje koffie, geanimeerd met elkaar in gesprek waren.
De lezing werd gehouden door prof. dr. ir. K.P. (Krijn) de Jong, hoogleraar Anorganische Chemie en Katalyse en bestuurslid van het Debye lnstitute voor Nanomaterialen wetenschap aan de Universiteit Utrecht. Titel van de lezing: ‘Duurzame Energie - Zin en Onzin’. Harry Peeters, voorzitter van de Vrienden, verwelkomde iedereen. Daarna kreeg Henk Wevers (dagvoorzitter) het woord om de lezing van prof. de Jong in te leiden.
Al meteen maakte prof. de Jong duidelijk dat hij het in zijn lezing niet zou kunnen stellen zonder scheikundige formules om zinnig over dit onderwerp te spreken. Ongetwijfeld waren de formules die hij ons in de loop van de lezing voorschotelde voor sommigen van de Vrienden gesneden koek, voor anderen misschien schimmige herinneringen aan het vak scheikunde in een ver schoolverleden... Bovendien wees hij ons nog op een stelling van David Mackay die stelde dat ‘Energie gaat over getallen en niet over bijvoegelijke naamwoorden’. Het gaat gewoon over harde cijfers en niet over mooie verhalen... Gezien de in zijn verhaal voorkomende hoeveelheden kilojoule’s en kilowatt’s werd dat zeer duidelijk.
Kern van het verhaal is, dat we de dubbele hoeveelheid energie gebruiken dan echt nodig is om in leven te blijven. Nu wil dat niet zeggen dat al dat ‘te veel’ onnuttig is, maar het zou een stuk minder kunnen, vooral ook vergeleken met veel minder welvarende landen in de wereld. Die energie wordt opgewekt uit fossiele bronnen wat een enorme CO2 uitstoot veroorzaakt, met als gevolg een substantiele opwarming van de aarde, met alle problemen van dien. Zet je de noodzakelijke behoefte aan energie voor de mensheid af tegen de energie die we werkelijk gebruiken en dat weer tegen de kwalijke gevolgen van de opwarming van de aarde, dan zie je dat het anders moet en dat het, gezien onze behoefte, ook kan! Tijdens de klimaatconferentie van Parijs hebben politici uit de hele wereld overeenstemming bereikt op het punt de opwarming van de aarde te beperken tot max. 2 graden, zelfs met de intentie nog verder te gaan tot 1,5 graden. Dus zal de oorzaak van die opwarming moeten worden aangepakt: vermindering van de CO2 uitstoot!
Dat kan op verschillende manieren worden bereikt: - energie efficiënter gebruiken - minder energie gebruiken - andere (duurzame) energiebronnen ontwikkelen. Hier komt prof. de Jong bij de essentie van zijn verhaal: wat zijn zinnige- en wat zijn onzinnige maatregelen? Prof. de Jong noemt verschillende mogelijkheden om de CO2 uitstoot te verminderen die weinig zinvol zijn, zoals het ontwikkelen van ondergrondse opslag, of het sluiten van kolencentrales in Nederland. Vervolgens ging hij in op een aantal zinvolle mogelijkheden. – We kunnen energie efficiënter gebruiken. Voorbeeld: met de oliewinning komt gas mee dat afgefakkeld wordt, dat zou gebruikt kunnen worden. – Op grote schaal meer duurzame energie opwekken: windenergie, zonnenergie en energie uit waterkracht. Deze hebben een oneindige waarde (zo lang de zon het blijft doen). – Persoonlijke acties: de thermostaat lager zetten; minder met vliegen. Minder met de auto rijden en anders (elektrisch!) Bewust zijn van ons koopgedrag: minder onnuttige troep kopen.
Bij al die persoonlijke zaken is van belang dat daar geen ingewikkelde afspraken voor nodig zijn. Je kunt er direct mee beginnen! Met deze aanbevelingen beĂŤindigde prof. de Jong zijn lezing. Hij heeft het voor ons eminent duidelijk gemaakt dat de oplossing van het ingewikkelde energievraagstuk zeker niet alleen een politieke en wetenschappelijke kwestie is, maar dat individuĂŤle gedragingen, al of niet door de overheid aangestuurd, van groot belang zijn. Uit de zeer diverse vragen die werden gesteld bleek dat de toehoorders nieuwe inzichten hadden verworven in dit gecompliceerde onderwerp. De klimaatsceptici leken in de minderheid te zijn. Desgevraagd zei de spreker dat hij hoopvolle ontwikkelingen ziet, maar dat de belemmeringen op allerlei gebied ook groot zijn.
Tijdens de afsluitende, zeer geanimeerde borrel werd nog druk nagepraat met prof. de Jong over de lezing en met de voorzitter van de Vrienden over b.v. het al- of niet waarderen van de gekozen akkomodatie. Al met al wederom een informatieve, leerzame en gezellige Vriendenmiddag 2016.
Meer lezen? Prof. de Jong gaf aan het einde van zijn lezing nog een tweetal mogelijkheden om zich verder te verdiepen in de door hem behandelde materie: http://www.nature.com/articles/nenergy201520 http://www.withouthotair.com/