Relatiemagazine 'De toekomst en Joulz'

OKTOBER 2014

Joulz en de

toekomst 06 Het nieuwe Joulz

12

14

Musselkanaal over Onze omgeving op gelijkspanning en wij

02 CV

PROJECT CV PROJECT

Ontwerpen, bouwen en te implementeren van de Stationsautomatisering voor een 100% ­elektrische hightech terminal op de tweede Maasvlakte.

OPDRACHTGEVER

Rotterdam World Gateway (RWG)

WAT EN WANNEER

• Het realiseren van een Scada-systeem (Supervisory Control And Data Acquisition) voor deze industriële klant.

• Start aanvraag, april 2014, de gunning vond plaats in oktober 2014.

De oplevering staat gepland voor 1 januari 2015.

BIJZONDERHEDEN

Met het systeem kan RWG centraal haar elektrische installatie - verspreid over de 108 hectare terrein - monitoren en reageren op verstoringen en direct zien waar de storing plaatsvindt.

IN DIT NUMMER 03

OKTOBER 2014

ARTIKELEN

RUBRIEKEN

04 Thema: De toekomst en Joulz

08 Hotline met...

06 Het nieuwe Joulz: hoogspan-

Rogier Bedaux op de Maasvlakte 2

12

ningsexpert kijkt vooruit

10 Waarom? Recyclen 14 Omgevingsmanagement, in gesprek met de omgeving

16 Masterclass – ons nieuwe

11 Kort nieuws 18 Kort projectnieuws

schakelcentrum

22 De werktekening 24 BIM, ontwerpen in 3D

Klant aan het woord – gemeente Musselkanaal

– Gelijkspanning

23 Duivels dilemma – Wiens ­verantwoordelijkheid is ­veiligheid eigenlijk?

Colofon ‘De toekomst en Joulz’ is het magazine voor alle relaties, klanten en medewerkers van Joulz en CityTec. Hoofdredactie Daniëlle Kramer Redactie Jeroen Maarschalkerweerd (HRM), Ron Oosterwijk (Projects), Ed Verhagen (KVM), Theo de Bruin (KVM), Joanne Meyboom (GreenTec), Gijs Lambooij (Communicatie), Marije Dijkstra (CityTec), Poco Más Communicatie en Zabriski Media Fotografie Sicco van Grieken, Monique Shaw, Mike Raanhuis, NFP. Vormgeving en realisatie Zabriski Media.

20 Focus op Joulz – Duurzaam staaltje in Bruinisse

WARM WELKOM Voor dit nummer van ons magazine was eigenlijk maar één thema passend: de toekomst. De transitie naar duurzame ­energie zet door. In de ons omringende landen gaat het nog harder dan bij ons, maar ook hier werken we hard om onze energie-infrastructuren klaar te maken voor wat gaat komen.

We zullen moeten investeren in betrouwbaarheid, veiligheid en innovatie. Dat kan alleen als we ook onze organisatie toekomstklaar maken. We moeten goedkoper kunnen aanbieden, nog efficiënter gaan werken en zorgen dat we nog beter kunnen doen waar we goed in zijn. Dat betekent keuzes maken en ­organisatorische veranderingen doorvoeren. In dit nummer leest u alles over hoe wij de t­ oekomst tegemoet willen; samen met u, samen met onze partners en samen met onze collega’s van Stedin en Eneco.

Heeft u naar aanleiding van de artikelen in deze uitgave vragen, opmerkingen of verbetersuggesties? Die horen natuurlijk graag!

Veel leesplezier.

DE REDACTIE

04 THEMA

Klaar voor de toekomst

Herinrichting activiteiten Stedin en Joulz Er verandert nogal wat in het energielandschap, nu en in de toekomst.

Onze klanten wekken meer en meer zelf energie op. Om de netten goed in te richten en de betrouwbaarheid van de netten te kunnen garanderen zijn grote investeringen nodig. En investeren is alleen mogelijk wanneer wij efficiënt en tegen lagere kosten kunnen werken. Daarom zullen Joulz en Stedin zich anders gaan organiseren.

E

neco heeft in 2008 gekozen voor een scheiding van ­netbeheerdersactiviteiten.

Hierdoor zou Joulz concurrerend en in een vrije markt kunnen opereren. Stedin zou zich met ondersteuning van Joulz kunnen richten op haar kerntaken. Voor beide bedrijven zijn de verwacht­ ingen maar ten dele uitgekomen.

Door inefficiency in de gezamenlijke ketens kampen we beiden met te hoge kosten. Daarnaast hebben de economische crisis en een ­verslechterd commercieel perspectief bij andere netbeheerders bij­ gedragen aan de niet uitgekomen verwachtingen. Dankzij eerdere reorganisaties is de productiviteit sterk verbeterd en is er zeker ­commercieel succes behaald, ­bijvoorbeeld op het gebied van hoogspanning en in de private sector. De kosten blijven echter structureel te hoog. Daarom hebben we besloten onze ­activiteiten her in te richten, zodat we onze klanten op een ­logische en efficiënte manier beter kunnen bedienen.

CITYTEC, ENECO ZAKELIJK GEERT MEIJER – directeur CityTec ‘Wij zetten onze dienstverlening op de snel groeiende markt voor ­intelligente openbare verlichting onder eigen naam – CityTec – voort als onderdeel van Eneco Zakelijk. En dat is ook gelijk de grootste ­verandering. Als onderdeel van Joulz gaven wij eigenlijk al invulling aan de visie ‘duurzaam decentraal samen’ voor o ­ penbare verlichting (OVL) in de markt. OVL is één van de belangrijkste energieverbruikers voor gemeenten en bijvoorbeeld bedrijventerreinen. In die markt zijn wij dé partij om onder andere hun klimaatdoelstellingen mee te r­ ealiseren.

Wanneer we o ­ ptrekken met onze collega’s van Eneco Zakelijk dan zal dat vooral merkbaar zijn in het aanbod van nieuwe commerciële ­proposities. De samenwerking tussen Eneco en NS, b ­ ijvoorbeeld, schept kansen voor CityTec voor de ontwikkeling van duurzame ­buitenverlichting bij hun stations en parkeerterreinen. Samen met Eneco kunnen wij ook financieringsconcepten, z­ ogenaamde ESCO’s, ontwikkelen.

Het betekent overigens niet dat we onze banden met Joulz en Stedin zullen laten verslappen. Onze opleidingen lopen via het Kennis en Ervaringsinstituut (KEI), de logistiek en magazijnen delen wij en we blijven de OV-kabelaansluitingen en de kabelstoringen aan de OVL oplossen voor Stedin. Het goede moeten we zeker samen behouden. Daarnaast zullen we ons met Luminext richten op de doorontwikkeling van intelligente, duurzame en beheersbare OVL; het liefst op gelijkspanning. En zetten we in op de totale ontzorging voor een opdrachtgever van de buitenruimte. Want licht zal uiteindelijk een s­ ervice worden, denken wij.’

05

HET NIEUWE JOULZ ANJA VIJSELAAR – directeur Joulz Projects ‘Het huidige Joulz Projects is straks het nieuwe Joulz. Wij zijn en blijven de specialist op het gebied van comlexe midden- en hoogspanning. Als zelfstandig onderdeel binnen de Eneco Groep helpen wij netbeheerders, energieopwekkers en zakelijke grootverbruikers met uitdagingen die bijvoorbeeld de energietransitie met zich mee brengt. Onze klanten hebben stuk voor stuk een bedrijfsproces dat zeer afhankelijk is van energie. Het moet gewoon altijd werken. Om beschikbaarheid van energie maximaal te garanderen, moet je integraal naar een energie-infrastructuur kunnen kijken en alle risico’s goed kunnen inschatten. En zo’n netwerk ook van A tot Z kunnen beetpakken. Dat kunnen wij als een van de weinigen in Nederland.

Wij hebben specialistische en hoogwaardige kennis van zowel oude als nieuwe energiesystemen, van ontwerp en engineering, van automatisering van netten, verbindingen en stations én van beheer en onderhoud van deze complexe netten. Bovendien kennen we grote delen van het Nederlandse net op ons duimpje, omdat onze mensen deze hebben aangelegd en al jarenlang onderhouden. Dit maakt dat wij kunnen meedenken en adviseren over verduurzaming van het net, hoe je het net intelligenter en nog betrouwbaarder maakt en dit ook kunnen realiseren. Dat hoeft trouwens niet alleen in Nederland. We maken voorzichtig al stappen de grens over.

Hoe we dat doen? De focus op complexe midden- en hoogspanning die wij hebben en nu optimaal kunnen uitbouwen, zorgt voor een verdere profes­ sionalisering van ons werkgebied. Bijvoorbeeld op het gebied van innovatie en werken met de nieuwste methoden technieken, zoals stationsautomatisering, Building Information Modelling (BIM), 3D-5D engineering en System Engineering. Voor onze klanten zitten daar voordelen als we kijken naar efficiency, voorspelbaarheid en betrouwbaarheid van hun energievoorziening. We willen ook zogenaamde Design, Build (Finance) & Maintain (DB(F)M) projecten aannemen. Dan profiteren onze klanten optimaal van ons totaalpakket aan kennis en vakmanschap.’

HET NIEUWE STEDIN FRANS VAN DE NOORT – directeur Joulz ‘Met een groot deel van Joulz (o.a. Joulz Service Provider) gaan we samen verder als brede netbeheerder onder de naam Stedin. Dit onderdeel werkte al bijna exclusief voor Stedin. Het is logisch dat we deze werkzaamheden integreren in de nieuwe organisatie. Met het herinrichten van de processen zorgen we ervoor dat vragen van klanten sneller worden beantwoord, dat we slag­vaardiger kunnen werken en samen betere kwaliteit leveren. In de nieuwe o ­ rganisatie wordt Stedin bijna twee keer zo groot. Als we naar de toekomst kijken, zien we grote uitdagingen. Onze industrie transformeert snel op dit moment, de innovaties op het gebied van decentrale energie opwekking, smart grids, maar ook de uitrol van slimme meters maakt dat we goed moeten kijken hoe we met al die veranderingen omgaan. Door de integratie van o.a. Joulz Service Provider denken we een ­stevige fundering te hebben om samen de vraagstukken te lijf te gaan en de eind­ klanten nu en in de toekomst met onze ­toekomstbestendige netten gegarandeerd te kunnen voorzien van energie. Verandert er veel voor klanten? In principe veranderen er alleen zaken ten goede.’

>>

06 THEMA

De organisaties Joulz en Stedin veranderen en grote delen van Joulz worden samen­ gevoegd met netbeheerder Stedin. Maar de vertrouwde naam Joulz verdwijnt zeker niet. Het huidige Joulz Projects is straks het nieuwe Joulz. Met een volledige focus op complexe midden- en hoogspanning zet het nieuwe Joulz haar hoogwaardige, specialistische kennis en heel veel ervaring in om toekomstgerichte projecten te realiseren.

Zoals we dat eigenlijk nu al doen. We geven vast een voorproefje aan de hand van ­v erschillende mooie projecten waar we nu aan werken.

Grootschalige uitbreiding en aanpassing van 380 kV station Beverwijk

Klaar voor duurzaam Het project in Beverwijk is een cruciale schakel in Randstad 380. Met dit programma wil TenneT in Westelijk Nederland de hoogspanningscapaciteit uitbreiden, nieuwe energiebronnen (wind, zon, import/export) goed inpassen in het net en tegelijk de leverbetrouwbaarheid verder maximaliseren.

Op de website van het programma, www.randstad380kV.nl, lees je hier alles over.

Meer informatie?

Bel of mail John Meulepas, Joulz Projects, 06-50879577, mail john.meulepas@joulz.nl.

De engineers, technisch specialisten en projectmanagers van Joulz Projects zijn voor het project in Beverwijk van A tot Z verantwoordelijk voor projectmanagement, engineering, coördinatie met andere partijen, uitvoering en oplevering. De inhoudelijk ijzersterke en goed op elkaar ingespeelde ploeg van Joulzhoogspanningsspecialisten blijft onder de vertrouwde, herkenbare Joulz-vlag opereren. TenneT-opdrachtgever Jan Euser: ‘Bij het opzetten van zo’n omvangrijk project als Beverwijk, zijn er twee keiharde eisen die er écht toe doen. Allereerst de veiligheid in de uitvoering want er wordt gewerkt in de nabijheid van hoogspanning. En kort daarop het besef dat wat we hier met elkaar neerzetten minstens 50 jaar mee moet gaan. Dat is de kwaliteit die we willen hebben, en dat betekent dus dat de uitvoering gewoon niet minder dan perfect mag zijn. Joulz Projects scoorde in de aanbesteding op alle punten

bovengemiddeld en we hebben veel vertrouwen in het team dat er nu mee aan de slag gaat.’

Eind 2016 wordt station Beverwijk vol­ ledig gebruiksklaar opgeleverd, met onder andere een groot, uitgebreid Centraal Dienstengebouw (CDG) compleet met installaties. Twee transformator­ gebouwen, compleet met de installaties en twee compensatie spoelgebouwen met 50 kV schakelruimte, compleet met de installaties. Een dubbelhoofdrail AIS (Air Insulated Switchgear) voor 15 velden. Zeven 380 kV GIS (Gas Insulated Switchgear) velden. Twee 380/150/50 kV transformatoren. Twee 50 kV compensatiespoelen incl. 50 kV hoogspanningskabels en GIS-velden.

Door zijn ligging bij de kust, is station Beverwijk een aangewezen plek om in de toekomst windparken op zee aan te sluiten. Dat verklaart het ruime aantal (reserve) velden dat wordt gerealiseerd.

07

OKTOBER 2014

Joulz en wind

150kV/20kV schakelstation voor datacenter Amsterdam

Projecten met hoge risico’s Het aantal datacentra groeit hard. Grote inter­ nationale ICT-bedrijven bouwen inmiddels hun centra in ons land. Natuurlijk gaan bedrijven met dit soort risicogevoelige activiteiten niet met iedereen in zee. Na een intensieve internationale aanbesteding gunde een groot datacentrum de opdracht voor het schakelstation aan Joulz.

Het mag duidelijk zijn dat veiligheid en bedrijfs­ zekerheid zeer belangrijk zijn voor bedrijven die verantwoordelijk zijn voor het dataverkeer van ­honderden mijloenen mensen over de hele wereld.

Dit soort bedrijven kunnen geen minuut stil liggen.

Na een grote internationale aanbesteding gunde men Joulz de opdracht om een 150kV/20kV schakelstation te realiseren voor een nieuw te bouwen datacenter in Noord-Holland. Het betreft hier een EPC (Engineering, Procurement en Construction) opdracht, waarbij we de realisatie van zowel de elektrische infrastructuur alsmede de civiele en bouwkundige werkzaamheden van A tot Z verzorgen. Door onze ruime ervaring op het gebied van alle benodigde ‘Design & Construct’ disciplines ziet de opdrachtgever in Joulz de betrouwbare partner voor hun project. De opdrachtgever is een buitenlandse partij die in Nederland een datacenter gaat realiseren. De werkzaamheden binnen het contract betreffen het volledige ontwerp, engineering, inkoop, bouw, commissioning en oplevering van het hoogspanningsstation. Het project is gestart in juli 2014 en wordt begin 2016 volledig opgeleverd.

De manier waarop de engineering is opgestart is maatgevend voor hoe het nieuwe Joulz in de ­toekomst zal opereren in commerciële UAV-GC projecten. Met onder andere de inzet van BIM 3D voor het ontwerp kunnen we in een vroeg stadium eventuele problemen opsporen en verhelpen.

Meer weten over oplossingen voor high risk projecten? Bel Rogier Bedaux 06-55892251, rogier.bedaux@joulz.nl.

De verbinding Duurzaam heeft de toekomst en windparken schieten als paddenstoelen uit de grond. Voorheen verzorgde de lokale netbeheerder de aansluitingen van het windpark zelf, nu mogen aansluitingen groter dan 10 MVA zelf worden aangelegd door de eigenaar. Joulz is steeds vaker partner in dit soort projecten.

Zo deed Joulz zowel het ontwerp als de aanleg van de onshore energie-infrastructuur voor Windpark Luchterduinen.

Een 150 kV elektriciteitskabel wordt vanaf het strand van Noordwijk via een 8 km lang tracé naar het hoogspanningsstation van TenneT in Sassenheim geleid. Bijzonder aan dit project is dat maar liefst 80% van het tracé via gestuurde ondergrondse boringen plaatsvindt. De werkzaamheden aan het landtracé worden in fasen uitgevoerd. Nu de kabels zijn getest en goed bevonden, moet de aansluiting tussen de land- en de zeekabels gerealiseerd worden. Dat is nog een karwei dat er niet om liegt. De verbinding moet op een diepte van tenminste 5 meter onder het zand verdwijnen.

Aan de Laarakkerdijk in het Brabantse Reusel-De Mierden bouwt Eneco een nieuw windmolenpark. Het windpark bestaat uit vijf windturbines, elk met een vermogen van 2 MegaWatt. De windturbines zullen elektriciteit gaan opwekken voor ruim 7.500 huishoudens. Joulz is in een vroeg stadium van het project gevraagd om de netaansluiting van het windpark te realiseren. Eneco is in samenwerking met Joulz beter in staat om de kosten te minimaliseren. Binnenkort starten de werkzaamheden voor de aanleg van het 11 kilometer lange tracé. Ook de parkbekabeling (tussen de ­windturbines onderling) wordt door ons verzorgd. Hiermee hebben we ruime ervaring. Meerdere parken van Eneco in Nederland zijn door Joulz voorzien van de benodigde elek­ trische infrastructuur.

Meer weten over het aanleggen van de netaansluiting voor een windpark?

Voor wind op land: Eric Roggeveen 06-46043796, eric.roggeveen@joulz.nl. Voor wind op zee: Kerem Kaplan 06-11034837, kerem.kaplan@joulz.nl.

>>

08 THEMA

Total Raffinaderij Antwerpen

Leveringszekerheid en veiligheid voorop Soms zijn er projecten waar leveringsbetrouwbaarheid van het grootste belang is. In een raffinaderij, bijvoorbeeld, heeft stilstand grote financiële gevolgen. We bouwen voor Total Raffinaderij Antwerpen een nieuw 150kV station en een nieuw 36kV station vol veiligheidsgaranties zoals gas insulated switchgear; UPS (Uninterrupted power supply system), een EMCS (Energy monitor control system) en AIS (air insulated switchgear).

Deze stations zijn het hart van de installatie in Antwerpen, wanneer er iets gebeurd met deze installatie dan ligt het fabrieksproces stil. Het werken op een raffinaderij vraagt veel op het gebied van veiligheid en leveringszekerheid.

Veiligheid is prioriteit nummer één en staat op een zeer hoog niveau. In dit complexe project hebben we met veel interfaces en verschillen partijen, aannemers, leveranciers te maken, allemaal met verschillende belangen. Dit vergt dus een goede coördinatie. Daarom verzorgt Joulz ook het projectmangement. We mogen best zeggen dat we ons hierin echt onderscheiden. Net als door onze grote technische ervaring met hoogspanning zoals selectivity studies, protection settings, IEC protocolen. De uiteindelijke oplevering staat gepland op 1 februari 2015.

Meer weten over hoe we onze betrouwbaarheid en l­everingszekerheid garanderen bij de bouw van h ­ oogspanningsstations? Dick Vergoes ­Houwens 06-11765257, Dick.VergoesHouwens@joulz.nl

SA systemen voor vier ­ koppelbare mobiele stations Na een Europese aanbesteding is de levering van Station Automati­seringsinstallaties (SA) voor vier koppelbare mobiele 72,5 kV stations gegund aan Joulz bij hoofdaannemer Alstom Grid. In geval van een calamiteit worden deze mobiele stations door netbeheerders Stedin en Alliander op tal van locaties in Nederland ingezet.

Om noodstroom te allen tijde te kunnen garanderen kunnen netbeheerders binnenkort gebruik maken van vier speciaal ontworpen mobiele 72,5 kV noodstroomstations. Joulz ontwerpt, levert, en test de Station Automatiseringsinstallaties voor 2 sets noodcontainers, elk bestaande uit 2 noodcontainers met elk 6 gas geïsoleerde schakelinstallatie (GIS) velden.

De containers kunnen in geval van een calamiteit op tal van locaties in Nederland worden ingezet, hetzij als enkel station met 6 velden hetzij als gekoppeld station met 12 velden.

50 kV Middelharnis

Het beste aan beide kanten Het project Geervliet 2-Middelharnis loopt alweer anderhalf jaar. Op de Zuid-Hollandse eilanden wordt een nieuwe elektriciteitsverbinding naar Goeree-Overflakkee gerealiseerd. De realisatie van deze nieuwe v ­ erbinding, tussen station Geervliet 2 en Middelharnis is door landelijke netbeheerder TenneT in opdracht gegeven aan Joulz. De nieuwe d ­ ubbele verbinding wordt aange­sloten op de hoogspanningsstations Geervliet 2 en Middelharnis.

Momenteel wordt het 50 kV station Middelharnis uitgebreid met twee nieuwe 150/50/10 kV transformatoren van 100MVA. Met deze nieuwe ­transformatoren en de aanleg van de 50 kV kabels tussen de trafo’s en de bestaande 50 kV installatie, wordt de koppeling gerealiseerd tussen de nieuwe TenneT 150 kV verbinding Geervliet 2-Middelharnis en het Stedin 50 kV net van GoereeOverflakkee. Daarbij wordt op het bestaande s­ tation Middelharnis de automati­sering uitgebreid. Daarnaast wordt het station Middelharnis op diverse punten uitgebreid, met onder andere een nieuwe accu installatie, kWh metingen en transformator regel- en beveiligingspanelen. De aansluiting op het net wordt hier in opdracht van Stedin gerealiseerd door Joulz. Ondanks de hectiek en een strakke planning zal het project naar v­ erwachting, op tijd, aan het eind van dit jaar worden opgeleverd.

•

WAAROM? 09

Hendrik-Jan Sepers, Directeur CityTec Operations (links) en Wim Pondman, Senior Inkoper CityTec nemen de prijzen in ontvangst.

CityTec wint Wecycle Award

Tweede leven voor lampen en armaturen Foto: Wecycle

CityTec heeft in september de Wecycle ‘Gouden Bakkie’ Award in ontvangst genomen. Die prijs wordt uitgereikt aan het bedrijf dat de meeste oude of kapotte energiezuinige lampen en armaturen heeft ingeleverd voor recycling. Metalen, glas, kunststoffen en elektronische componenten uit de openbare verlichting krijgen zo een tweede leven. CityTec levert jaarlijks ruim meer dan 30.000 stuks in.

A

lles gaat een keer stuk. Met de energiezuinige lampen en armaturen die onze straten en pleinen verlichten is dat niet anders. Dat levert een enorme berg afval op. CityTec wil het als bedrijf slimmer doen als het gaat om openbare verlichting.

Dat geldt niet alleen voor het realiseren van nieuwe dingen, maar ook voor het opruimen van de rommel die achterblijft. Al het afval uit de bedrijfsvoering wordt ingezameld en gescheiden in de eigen milieu­ straten en – voorzien van een ­certificaat voor verantwoorde ­verwerking – afgevoerd. Zo krijgen metalen, glas, kunststoffen, papier en elektronische componenten een tweede leven, met een minimale impact op de leefomgeving.

1,7 miljoen kilo spaarlampen Lampen, armaturen en elektronische componenten worden

i­ngezameld en verwerkt door Wecycle. Dat is een Nederlands samenwerkingsverband tussen zo’n 1600 producenten en importeurs, die niet alleen spullen verkopen, maar ze ook weer inzamelen en verantwoord (laten) verwerken.

In 2013 haalde Wecycle 1,7 miljoen kilo spaarlampen en tl-buizen op en 2,3 miljoen kilo armaturen.

Wecycle heeft een speciale ­campagne opgezet om installatiebedrijven bewuster te maken van het belang van het inleveren van energiezuinige lampen en arma­ turen. Die kunnen tot 80 procent (armaturen) á 90 procent (lampen) gerecycleerd worden. Wecycle ­verstrekt speciale inzamelbakken, die gratis opgehaald worden. De campagne richt zich met name ook op de monteurs. Die demonteren de zaak, tenslotte, en het is van belang dat ze zich bewust zijn

van de waarde van het inzamelen.

In totaal zijn zo’n 1600 installatiebedrijven inzamelpartner van Wecycle. CityTec leverde van al die bedrijven veruit de meeste spaarlampen en armaturen in.

Vanzelfsprekend Senior inkoper Wim Pondman van CityTec is natuurlijk blij met de Award, maar vindt vooral dat het scheiden van afval voor recycling een vast onderdeel van de bedrijfsvoering hoort te zijn. ‘Veruit de meeste van onze opdrachtgevers eisen dat we voldoen aan allerlei criteria, zoals de MVO-ladder en de milieunorm ISO-14001. Het goed regelen van de afvoer van lampen en armaturen is dan ook een “must”. Als grote speler vinden we dit ook vanzelfsprekend, als je kijkt naar de enorme hoeveelheid materiaal die op jaarbasis bij ons terugkomt.’

10 HOTLINE MET...

Rogier Bedaux

‘Alle zeilen bij op Maasvlakte 2’ Op Maasvlakte 2 realiseert Rotterdam World Gateway (RWG) een hagelnieuwe en duurzame terminal van maar liefst 108 hectare. Voor deze hightech terminal, die 100% elektrisch is, wil RWG continu geïnformeerd zijn over de status van haar elektrische energie netwerk. Joulz is gevraagd om de stationsautomatisering (SA) voor RWG te ontwerpen, bouwen en te implementeren. Een uiterst presti­g ieuze opdracht, aldus accountmanager Rogier Bedaux.

8.30u

‘De dag begint op kantoor bij RWG op Maasvlakte 2, alwaar we de kick-off meeting van dit project hebben. Deze opdracht is voor Joulz belangrijk omdat dit voor ons één van de eerste commerciële successen is waarbij we alleen het Scada-systeem (Supervisory Control And Data Acquisition) voor een industriële klant realiseren. Deze opdracht is bij meerdere marktpartijen ­uitgevraagd en uiteindelijk door Joulz gewonnen door haar grote expertise op het gebied van stationsautomatisering en de juiste invulling van de klantvraag.’

11

OKTOBER 2014

10.08u

We bezoeken met het team de locatie waar we het systeem gaan neerzetten. ‘Het klinkt misschien wat ingewikkeld, maar simpel gezegd geeft een Scada-systeem je op afstand inzicht in al je schakelaars. Zie het als een apparaat waarvan je wilt weten of het aan of juist uit staat. Scada is dan ook niets anders dan een glasvezelverbinding waarover een signaaltje gaat naar een centraal computersysteem: hij staat open of dicht en dat is dan op afstand te signaleren. RWG kan zodoende razendsnel op een centrale plaats al haar elektrische installatie verspreid over de 108 hectare ­terrein monitoren en reageren op verstoringen en direct zien waar de storing plaatsvindt.’

13.40u

Na de lunch gaan we op weg naar de volgende locatie waar we vergaderen met het projectteam. ‘We praten over een basis Scada-systeem, dat zo is opgebouwd dat RWG op termijn allerlei opties kan laten bijbouwen. Zo werd ons de vraag gesteld: “Kunnen jullie ook iets doen met de monitoring van het energieverbruik?”

Ja, dat kunnen wij zeer zeker. Joulz kan met haar SA expertise deze en andere oplossingen gezamenlijk met RGW bouwen en implemen­ teren in het bestaande basis Scada systeem.’

15.25u

We rijden een stukje met het team over het terrein. ‘RWG is een indrukwekkende partij om voor te werken. Rotterdam World Gateway stelt zichzelf ten doel een zo efficiënt mogelijke op- en overslag van containers te bewerkstel­ ligen. Veel processen vinden 24/7 én v­ olautomatisch plaats zoals de kranen, AVG’s (Automated Guided Vehicles), en de volledige administratieve afhandeling van c ­ ontainers. Dat garandeert een naadloze doorvoer van containers uit de hele wereld. Het is toch mooi als wij daar als Joulz aan kunnen bijdragen?’

16.55u

We zijn aangekomen bij de testruimte. ‘Bij Joulz hebben we een streepje voor als het gaat om stationsautomatisering, dat is één van onze sterke punten. Dankzij onze ruime ervaring en deze unieke testruimte die we hebben ingericht, is RGW overtuigd dat Joulz een Scadasysteem kan bouwen, testen én implementeren.’

18.20u

Na een lange dag nemen we nog een laatste kijkje bij de indrukwekkende installaties die straks gemonitord worden met ons systeem. ‘Belangrijk voor dit project is collega Dirk van Hofwegen, hij is System Engineer en wist voor RWG een heldere aanbieding op te stellen toegespitst op deze methodiek. Dirk is ook degene die vanuit zijn ervaring de juiste capaciteit kan inschatten en hij zorgt ervoor dat de benodigde applicaties en software beschikbaar komen om het Scadasysteem mee te kunnen opbouwen. In april 2014 is de aanvraag van RWG ontvangen en de gunning is nét definitief geworden. Dat betekent dus voor ons allemaal: alle zeilen bij, want de oplevering staat gepland voor 1 januari 2015.’

12 ONZE KLANT AAN HET WOORD

Wereldprimeur voor gelijkspanning

Musselkanaal energieneutraal

Henk Ensing, gemeente ­Stadskanaal: ‘Gelijkspanning maakt een intelligente besturing van de verlichting op hoog niveau mogelijk, waardoor je nóg meer energie bespaart.’

13

OKTOBER 2014

In Musselkanaal, één van de kernen van de gemeente Stadskanaal, realiseert CityTec een wereldprimeur.

Het centrum wordt er straks verlicht middels een ­energieneutrale installatie. De installatie wordt ook intelligent bestuurbaar. Het werken met gelijk­ spanning in plaats van met wisselspanning betekent dat de installatie effectiever, efficiënter en bovenal duurzamer is. Na een presentatie hierover door de ­innovatiemanager van CityTec, was Henk Ensing van de gemeente Stadskanaal overtuigd.

V

oor het nieuwe centrumplan van Musselkanaal, zocht de gemeente naar de meest duurzame oplossing voor openbare verlichting. En dat is gelukt. Met led-verlichting, een aantal masten die zonne-energie produceren, zonnepanelen op het dak van de muziekkapel, kleine windmolens én de toepassing van een gelijkspanningsnet. Het gelijkspanningsnet is bijna twee kilometer lang en telt 44 nieuwe lichtmasten met led-armaturen.

Daarvan hebben er 12 een ‘huid’ van zonnepanelen met bovenop een windmolentje. ‘In Stads­ kanaal gáán we voor duurzaam’, begint Henk Ensing. ‘Dat is allemaal vastgelegd in een duurzaamheidsnota en die geeft ons de ruimte om dit soort keuzes te maken.’

Gedachte is simpel De denkwijze van CityTec daarin is behoorlijk anders dan gebruikelijk, maar toch vrij eenvoudig uit te leggen, vindt Henk: ‘Het is eigenlijk simpel. Veel duurzame energiebronnen, zoals zonne­ panelen, wekken gelijkspanning op. Cruciale componenten, zoals led-armaturen, gebruiken gelijkspanning. Door de conver-

sies van gelijk- naar wissel­ spanning en weer terug, verlies je veel energie. Bovendien heb je ­frequentieomvormers nodig om het allemaal te laten werken. Sla je die conversiestappen over door een gelijkspanningsnet aan te leggen, dan spaar je energie, grondstoffen voor overbodige componenten én onderhoudskosten. Bijkomend voordeel, is dat gelijkspannings­ kabels veel beter geschikt zijn om ze ook voor dataverkeer te gebruiken. Dat maakt een intelligente besturing van de verlichting op hoog niveau mogelijk, waardoor je nóg meer energie bespaart.’

‘Iemand moet het zien’ Dat met gelijkspanningsnetten in openbare verlichting aanzienlijke voordelen op het gebied van duurzaamheid, kosten en betrouwbaarheid te behalen zijn, is in theorie bekend. ‘Maar iemand moet het zien en er een keer echt aan beginnen’, lacht Henk. ‘En dat zijn wij, dit keer. Er is dan ook veel belangstelling voor dit project uit het hele land. Tijdschriften over openbare verlichting en led-technologie schrijven er over. En in november hebben we hier een bijeenkomst met vertegenwoordigers van verschillende gemeenten, waar we het systeem laten zien en uitleg geven.’

Samen verder in gelijkspanning Gemeenten hebben verge­ vorderde plannen om in de komende decennia vele ­tienduizenden kilometers nieuwe, eigen openbare ­verlichting-netten aan te leggen. Gelijkspanning is hiervoor om verschillende redenen (duurzaam, lagere aanleg- en beheerkosten en het is minder storings­ gevoelig) bijzonder geschikt.

Innovatiemanager Tom de Vries van CityTec: ‘Wij geloven in gelijkspanning en dat houdt niet op bij openbare verlichting. De ontwikkeling is in volle gang, ook buiten de openbare verlichting. ­Componenten waren tot voor kort niet beschikbaar en moesten worden ontwikkeld.

Daarom heeft CityTec voor de openbare verlichting samenwerking gezocht met een aantal slagvaardige bedrijven – Eleq, Lightwell, Joulz, Direct Current en Luminext – om gelijkspanning in openbare verlichting beter voor het voetlicht te brengen en om proefprojecten te realiseren. Het is geweldig om te zien dat de eerste projecten nu worden gerealiseerd.’

Meer informatie over de ­techniek en de mogelijkheden?

Neem dan contact op met CityTec, Tom de Vries, ­telefoon: 088-8959000 mail: tom.devries@citytec.nl

14 DE WERKTEKENING

Gelijkspanning heeft de toekomst De belangrijkste veranderingen in opwekking, gebruik en transport van energie voltrekken zich op het gebied van gelijkspanning. Denk aan de groeiende hoeveelheid zonnepanelen, steeds meer elektrische auto’s en het elektriciteitstransport over honderden kilometers.

Welke kansen biedt gelijkspanning?

Zonnepanelen leveren gelijkspanning. Deze gelijkspanning wordt omgezet naar 230 Volt wisselspanning. Daarna wordt deze in ­bijvoorbeeld een computer of televisie omgezet in gelijkspanning.

Zo gaat bijna 10% van de elektrische energie verloren. Zonder die conversie zou je dus behoorlijk wat energie besparen.

Voordelen Gelijkstroom (DC) • Lagere CO2 uitstoot • Hogere energiebesparing • Kostenbesparing door vermindering van: - Energieconversies - Grondstoffenverbruik (o.a. koperreductie) - Schakelkasten door langere kabels - Componenten - Arbeidskosten • Betere beheersbaarheid en betrouwbaarheid - Eigen openbare verlichtingsinstallatie - Geïntegreerde communicatie - Slimmere componenten

e Ook accu’s werken met gelijkspanning. Een huisaccu kan in de toekomst worden opgeladen met zonne-energie als we weinig stroom gebruiken en levert piekvermogens als we die nodig hebben.

Veel elektrische apparaten in huis (computer, tablet, mobiele telefoon, computer, televisie) werken intern op gelijkspanning (DC).

Men kan dunnere kabels gebruiken voor het transport van energie. Een besparing van minimaal 20% op koper is haalbaar.

De voordelen van gelijkspanning zijn aanzienlijk bij ­openbare verlichting (vanwege meer aansluitingen op een kabel en de integratie van informatie en energie voor slimme straatverlichting). Ook in de glastuinbouw, industriële nieuwbouw, woningbouw en voor datacentra is gelijkspanning aantrekkelijk.

Er zijn minder componenten nodig. Het aantal groepenkasten wordt minder en de kasten zijn kleiner. Bovendien gaan componenten tot 2x langer mee.

Met gelijkspanning zijn de lampen ­individueel op afstand te beheren. Door ­integratie van tweewegcom­mu­ nicatie kan men onder andere de verlichting dimmen en schakelen.

Meer lezen?

DUIVELS DILEMMA 15

OKTOBER 2014

Veiligheid

Je eigen verantwoordelijkheid of die van ons allemaal?

In onze branche is veiligheid prioriteit nummer één.

We leggen onze werkwijze en afspraken goed vast en houden ons eraan. En toch gebeuren er nog onnodige ongelukken met soms zeer ernstig letsel. De impact, ook op familie en collega’s kan enorm zijn. Waarom blijft het dan zo’n dilemma of je je collega wel of niet aanspreekt op zijn gedrag?

D

e monteur in deze video zit thuis. Hij is getuige geweest van een ongeluk met een collega. De schuld die hij voelt is zo enorm dat hij tijdelijk niet kan werken.

Het is een aangrijpend verhaal. Keer op keer is het bij het vertonen van de video doodstil in de zaal. Het verhaal is zó herkenbaar. Dit 20 minuten durend portret, gemaakt door de afdeling Kwaliteit, Veiligheid en Milieu van Joulz, laat een dilemma zien waar we in de branche dagelijks voor staan.

kritisch

‘Mijn collega aanspreken? Ik ben toch niet gek?’

Een ongeval met letsel is er altijd één teveel en er zal niemand zijn die het tegendeel beweert. Toch maakt de waan van de dag dat we wel eens ­verslappen. Hoe komt dat? We horen vaker: ‘Je kunt toch niet de hele dag op alles letten? En het is een volwassen

positief

Bekijk het filmpje

vent, een goeie monteur. Hij weet wat ie doet.’ Of: ‘We schrijven alle incidenten en maatregelen op, mensen kunnen toch lezen?’ En de meest gehoorde: ‘Je hoort het zelf te weten!’ Dat klopt, je hoort het te weten. Maar toch kun je elkaar best aanspreken… Of toch niet?

We horen steeds vaker dat mensen waar dan ook op de werkvloer het erg lastig vinden. ‘Mijn collega ­aan­spreken? Ik ben hele dagen met hem aan het werk. Ik hou mijn ­werkrelatie liever goed. Ik ben toch niet gek?’

‘Het is de verantwoordelijkheid van ons allemaal’

De video, onder andere gemaakt door Theo de Bruin van Joulz maakt ook buiten ons bedrijf wat los. Ab Kats, Manager HSE van de DELTA Netwerkgroep: ‘Ik gebruik de indrukwekkende video regelmatig, want bij Delta hebben we te maken met dezelfde dilemma’s.

Ook wij hebben teveel incidenten en nog veel werk te verzetten. Het moet vanzelfsprekend worden ‘nee’ te zeggen als we op een onveilige manier moeten werken. We moeten elkaar in

onderling vertrouwen kunnen aanspreken op onveilig gedrag. Dat is lang niet eenvoudig, maar als je dingen goed bespreekbaar maakt, dan zie je uiteindelijk dat het wel wordt gewaardeerd.

Het is een kwestie van een lange adem, dat wel. Je moet vaak op veiligheid terugkomen en elkaar blijven aan­ spreken. We hebben allemaal een ­verantwoordelijkheid daarin. Zeker als leidinggevenden. Daarom komt Theo in oktober een presentatie bij ons

geven om ons veiligheidsbewustzijn op een hoger plan te brengen. Het wordt een boeiende dag met een incidenten­ markt, waar je kunt praten met mensen die iets is overkomen. We hebben een debat over het onderwerp en gaan met leidinggevenden het gesprek aan over wat zij kunnen doen om hun medewerkers te beschermen. We kijken er erg naar uit, want we beginnen liever vandaag dan over een week.’

16 OMGEVINGSMANAGEMENT

Onze omgeving, onze projectpartner Hoe goed onze bedoelingen ook zijn, onze omgeving heeft soms ‘last’ van wat wij doen. Of we nu openbare verlichting vervangen, een leiding neerleggen of ergens een hoogspanningsstation neer­ zetten. We confronteren mensen met een open straat, een koud huis, of een eind omfietsen. Omdat we in de woon- werk- en leefomgeving van onze klanten komen, verwacht men dat wij ook rekening met ze houden en ze betrekken bij onze projecten en werkzaamheden. Bovendien zien we dat samenwerken met onze omgeving de toekomst heeft.

W

ij houden steeds meer rekening met de omgeving waarin wij opereren.

Met mensen, met hun verhalen, gevoelens, en emoties.

En dat is maar goed ook. Heidi Nachtegaal is senior communicatieadviseur bij Joulz en houdt zich ook bezig met omgevingsmanagement en -communicatie: ‘Onze rol in projecten kan verschillen. Soms zijn wij hoofdaannemer, en soms werken wij in onderaanneming. In alle gevallen voelen wij de verantwoordelijkheid voor onze omgeving. Wanneer wij zelf een project aanpakken gaan we in een vroeg

stadium met stakeholders aan tafel. Niet alleen om hen te informeren, maar ook om hen te betrekken bij de plannen. Er zit kennis in onze omgeving die heel nuttig is.

De mensen en bedrijven in de buurt van een project of groepen mensen die er mee te maken krijgen hebben vaak veel kennis over wat er speelt, wat er in het verleden is gebeurd, wat er eventueel in de grond zit en wie de andere stakeholders zijn.

Zo kun je meteen in kaart brengen waar de eventuele angels zitten.

Onze ervaring is dat mensen soms inderdaad last van ons hebben,

maar dat wanneer je ze betrekt bij projecten, ze begrip hebben voor eventuele overlast. Bovendien, onze stakeholders kunnen ook onze partners zijn wanneer we zorgen dat we samen profijt hebben van een project. Zoals bewoners die meedenken over nieuwe verlichting bijvoorbeeld, of mensen die een verbeterde groenvoorziening krijgen op de plaats waar we bomen hebben gerooid.

Onze opdrachtgevers doen ongelofelijk veel moeite om het vertrouwen te winnen van de omgeving.

Dan willen wij dat vertrouwen op allerlei manieren behouden.’

17

OKTOBER 2014

Leiding over Noord: 16,8 kilometer en 300 stakeholders Inspraak over verlichting De omgeving krijgt dus letterlijk een stem in projecten. Een goed voorbeeld is het belevingsonderzoek dat momenteel door Joulz-bedrijfsonderdeel CityTec wordt uitgevoerd voor de gemeente Alblasserdam en de Drechtsteden.

Marcel van der Staaij van het Hilec Lighting Research Centre van CityTec werkt momenteel met burgers aan de nieuwe verlichting in het centrum van Alblasserdam: ‘Bewoners van de singel krijgen een periode verschillende armaturen “op proef”. Deze armaturen zijn ook allemaal weer uitgerust met verschillende ledlampen met verschillende kleuren en lichtsterkte. De bewoners mogen straks bepalen welke verlichting hun voorkeur heeft. Dat betreft niet alleen de bewoners van de straat zelf, maar ook de passanten uit de buurt. Ook voor hen is het van belang dat ze het gevoel hebben prettig en veilig door de straat te kunnen rijden.’

‘In februari van dit jaar hebben we met de gemeenten Alblasserdam en Dordrecht een informatieavond gehouden. De opkomst was groot en de mensen waren heel enthousiast dat ze mochten meedenken. Al snel kwam vanuit de bewoners bijvoorbeeld al de vraag of de verlichting dimbaar kon worden om zo energie te besparen. Op basis van alle input hebben we een plan gemaakt en bereiden we nu de proef voor. De bewoners kunnen een formulier invullen met hun bevindingen. Na een bepaalde periode gaan we dan bij de mensen langs om het formulier op te halen en voor een gesprek. Dat doen we ook bij de mensen in de zijstraten, zij hebben ook ervaringen met de verlichting en die kunnen afwijken van die van de bewoners van de straat zelf. Uiteindelijk kiezen we op basis van de resultaten en in samenspraak met de gemeenten het beste armatuur. Als alles goed gaat, is dat ook direct het standaard armatuur voor de rest van de gemeente. Ik denk dat dit soort betrokkenheid de toekomst heeft, mensen willen toch graag meedoen. En trouwens, het maakt mijn werk ook weer stukken leuker.’

Onze opdrachtgevers staan soms voor enorme opgaven waar veel omgevingsmanagement bij komt kijken. Bij het omvangrijke project ‘Leiding over Noord’ bijvoorbeeld. Drie jaar geleden werd duidelijk dat de warmtekrachtcentrale in Rotterdam zou sluiten. In die tijd lagen er al plannen om het warmtenet van Rotterdam te verduur­ zamen met de restwarmte uit het havengebied. De aankondigde ­sluiting bracht de plannen in een stroomversnelling. Katja Thoma, senior communicatieadviseur van Eneco, was met een groep ­collega’s betrokken bij het project, dat in zeer korte tijd gerealiseerd moest worden: ‘We begrepen dat we voor de 16,8 kilometer tracé, door drie gemeenten heel vroeg met de ruim 300 stakeholders ­moesten gaan praten. Nog vóór de vergunningsaanvraag hebben we een omgevingsteam geformeerd, hebben we de omgeving in kaart gebracht en zijn we in gesprek gegaan met grondeigenaren, huurders, pachters, provincie, het hoogheemraadschap, belangen­ organisatie voor behoud van groen, bewoners- en ondernemers ­verenigingen en ga zo nog maar even door. Het tracé voor de leiding is voor zo’n 70% veranderd ten opzichte van het originele ontwerp.

Rekening houden met specifieke wensen doe je niet zomaar; dat vereist een strakke beheersing van alle gemaakt afspraken gedurende het gehele project, tot en met de uitvoering. Ik ben er van overtuigd dat het vroegtijdig betrekken van alle stakeholders substantieel heeft bijgedragen aan een succesvolle uitvoering van het project.’

Samen voor een tevreden omgeving Katja: ‘Natuurlijk liepen we op tegen onwenselijke situaties. Verkeersaders sluit je niet zomaar af, een authentieke wijk moest worden ontzien omdat bewoners zich zorgen maakten dat hun woningen bij de geplande werkzaamheden mogelijk zouden verzakken. Door vroeg het gesprek aan te gaan, haal je deze zorgen naar boven en is er nog ruimte om samen naar oplossingen te zoeken.’

In de communicatie hebben we tijdens het hele project ingezet op open communiceren en betrokkenheid in de wijken. We hebben het niet mooier gemaakt dan het is, een werkgebied van 15 meter van hek tot hek is geen grap als dat in je eigen wijk gebeurt. Daarnaast is persoonlijk contact een van de sleutels geweest. Voor elke gemeente hadden we een gebiedsmanager aangesteld voor het onderhouden van contacten met stakeholders en de bewoners en ondernemers in de wijken. Ook bij de aannemers was er een rol voor omgevings­ management en -communicatie belegd. In het programma van eisen was ‘een tevreden omgeving’ een van uitgangspunten voor de reali­ satiefase en daar hebben we hoog op ingezet. En dat heeft bij de ­gunning ook zeker een rol gespeeld. De aannemers die voor ons werkten, zoals Joulz dat een gedeelte van het omgevingsmanagement op zich nam, hebben hun steentje meer dan bijgedragen. Zij hebben het in de voorfase opgebouwde vertrouwen vast weten te houden tijdens de uitvoeringsfase. Zij verzorgden het grootste deel van de communicatie ter plaatse en waren 24/7 bereikbaar. Die betrokkenheid vanuit Eneco en de aannemers is heel waardevol geweest.

18 MASTERCLASS

De kunst van het schakelen Schakelen in middenspanningsinstallaties leren de meeste monteurs nu nog vooral door héél lang mee te lopen met zeer ervaren collega’s. Die kennen hun werkgebied én de daarin voorkomende installaties op hun duimpje. En ze weten precies hoe je schakelinstructies betrouwbaar en veilig tot een goed einde brengt. Maar veel van deze gewaardeerde specialisten gaan op termijn met pensioen. En bovendien neemt de behoefte toe om vakbekwame monteurs minder gebiedsgebonden op te leiden. Het nieuwe Schakelcentrum van Joulz, aan de Keileweg in Rotterdam, biedt uitkomst.

19

OKTOBER 2014

P

eter Burgers is teamleider van de Joulz Opleidings Unit (JOU). In zo’n ­JOU-team leren aankomende technici en zij-instromers alle aspecten van het vak in de praktijk, om vervolgens als vakvolwassen monteur het bedrijf te versterken. Peter is één van de geestelijke vaders van het nieuwe ­Schakelcentrum. Hij legt uit: ‘Dit is toch wel een droom die uitkomt! Alles wat je buiten in de middenspanning aantreft, kun je hier oefenen.

We hebben 17 verschillende types stations met 24 verschillende installaties helemaal nagebouwd. En ze zijn van alles v­ oorzien wat je in het werkveld ook tegenkomt. We leiden ze niet meer gebiedsgebonden op, maar stomen ze klaar voor alle voorkomende werkzaamheden. Niet alleen schakelaars, maar bijvoorbeeld ook g ­ lasvezel- en koperverbindingen voor data­verkeer en stationsautomatisering. Er zijn zelfs stationsdeuren aangebracht, zodat we c ­ ursisten kunnen leren dat het slot er écht op moet als ze de werkplek ook maar een seconde verlaten. Dat soort dingen moeten hoe dan ook een automatisme worden.’

Hoge spanning De verrichtingen van de cursisten in het ­Schakelcentrum worden nauwlettend met camera’s in de gaten gehouden door de ­cursusleiding. Er is continu communicatie met degene die aan het werk is. En dat is niet voor niets, want de installaties staan – net als in het

‘echt’ – onder hoge spanning, in dit geval 10 kV. ‘We hebben daar bewust voor gekozen’, zegt Peter. ‘Zo ontkom je er niet aan om exact ­volgens de BEI (bedrijfsinstructie elektrische installaties – red.) te werken en met echte w ­ erken schakelplannen.’

E-learning en simulaties De stations in het Schakelcentrum kunnen ­‘geladen’ worden met de meest uiteenlopende configuraties. Er kunnen werkzaamheden of ­storingen gesimuleerd worden en alle componenten reageren daar ‘levensecht’ op. De Joulzbedrijfsschool KEI heeft de benodigde e-learning modules ontwikkeld om de cursisten snel en degelijk theoretisch op niveau te brengen.

‘We kunnen steeds beter opleiden in bepaalde specialismen’, vindt Peter. ‘Met als leuke bijkomstigheid dat ‘mijn’ opleidingsteam alle bekabeling en aansluitingen heeft kunnen realiseren in ons nieuwe Schakelcentrum. Een ongelofelijk interessant en leerzaam traject voor iedereen.’

De installaties in het Joulz Schakelcentrum worden in oktober nog eens uitvoerig getest.

En daarna wordt het centrum in bedrijf genomen.

Meer informatie over het Joulz Schakelcentrum?

Bel of mail met Peter Burgers, telefoon: 088-8958154 of mail: peter.burgers@joulz.nl

20

Golfbrekers duurzaam belicht Het haven- en sluizencomplex van Bruinisse (gemeente SchouwenDuiveland) is één van de drukste knooppunten van scheepvaartverkeer in Nederland. Als verbindingspunt tussen de druk bevaren Zeeuwseen Zuid-Hollandse wateren, is het er zeker in het toeristenseizoen soms letterlijk aanschuiven om er door te kunnen. Om de verkeers­ veiligheid op het water te waarborgen, heeft de gemeente opdracht gegeven de meerpalen op de golfbrekers bij de haven te voorzien van goede verlichting en bewegwijzering. Niet bepaald een standaard-­ klus, want een elektriciteitsnet ligt er niet en dit soort verlichting ligt nergens zomaar op de plank. Openbare verlichtings-specialist CityTec nam de uitdaging aan.

1

3

4

5

FOCUS OP JOULZ 21

OKTOBER 2014

2

1

Zonnepanelen

2

Constructie

3

ARBO-bordes

4

Sterkteberekeningen

5

Te water

6

Innovatieve opdrachtgever

De armaturen die de scheepvaart veilig de weg wijzen, worden met zonnepanelen gevoed.

Kabels zijn overbodig en het is nog duurzaam ook. De verlichting wordt bestuurd met behulp van lichtcellen. Die schakelen de lampen aan als het donker wordt en uit als er weer voldoende licht is.

De constructie die over de meerpalen wordt geschoven, is helemaal op maat gemaakt.

Daarbij is extra aandacht geschonken aan een sterke coating, die bestand is tegen een beetje zilte zeelucht.

6

De constructie, armaturen en zonne­ panelen op de meerpalen zijn sterk en van ­uitstekende kwaliteit. Maar als je er toch eens aan moet werken, bijvoorbeeld om schoon te maken, dan moet dat wel veilig gebeuren. Ook als het eens heel slecht weer is. Daarom is een ARBO-bordes aangebracht. Dat biedt een ­stevige ondergrond en goed houvast voor het servicepersoneel.

Zonnepanelen, lichtarmatuur, een A ­ RBObordes, verkeersborden, de hele speciale constructie groeide uit tot een gewicht van maar liefst 350 kilogram. CityTec heeft alle benodigde sterkteberekeningen uitgevoerd, om te g ­ aranderen dat de constructie duurzaam, veilig en onderhoudsvrij is.

Om de constructies op de meerpalen te kunnen plaatsen, is een werkschip ingezet.

Eb en vloed bepalen de werktijden. Alleen bij hoogwater kan er goed gewerkt worden.

In betrekkelijk korte tijd wordt de constructie geplaatst, vastgezet en getest.

Op de foto onze “innovatie”-uitvoerder Dick Breederveld aan het werk in de haven van Bruinisse

De samenwerking in dit project tussen opdrachtgever Schouwen-Duiveland en CityTec in dit project liep prettig. CityTec-projectmanager Richard Verbeek: ‘Het leuke is dat SchouwenDuiveland erg open staat voor innovatie, ­waardoor je samen tot het beste resultaat komt.

Als je een goed idee hebt, wordt er scherp geluisterd. Zo is de gemeente één van de koplopers in intelligent bestuurde openbare verlichting.’

22 KORT NIEUWS

Kort nieuws

Linke haak, innovatieve treeplank Het uitstappen uit grote bedrijfswagen is niet altijd even makkelijk. Er gaat dan ook weleens iets mis met soms vervelend letsel tot gevolg. Omdat we er alles aan willen doen om ongelukken te voorkomen, hebben we, samen met de Roteb, eens bekeken hoe het beter kan. ­ ijdens de terughaalactie in januari en februari zijn T onze bussen voorzien van handgrepen, maar het oplossen van het probleem met de achter opstap bleek ingewikkelder.

Het idee was om de trekhaak af te dekken met een speciale ­treeplank, maar daar was geen bestaande oplossing voor.

Medewerkers van Roteb bleken dezelfde problemen te hebben en samen met de leverancier van de opstap is het idee voor een speciale treeplank doorontwikkeld. Het ­resultaat is een innovatieve en veilige opstap waarmee de trekhaak, wanneer deze niet wordt gebruikt, volledig wordt afgedekt. Het is bij juist gebruik niet meer mogelijk om met de broekspijp op de kogel van de trekhaak te blijven hangen.

Daarnaast is ook traanplaat vervangen door een open ­structuur plaat om de kans op uitglijden te verminderen.

Joulz en MVO

‘Joulz valt in positieve zin op door de wil die bij meerdere medewerkers ­a anwezig is met Emma At Work zaken te doen. Joulz weet van aanpakken.

Dit geeft vertrouwen in de relatie.’

Lilian van Heckers, Consultant Emma At Work Emma at Work helpt jongeren met een chronische ziekte of lichamelijke beperking werkervaring op te doen zodat de kansen op een zelfstandig (financieel) onafhankelijk leven op latere leeftijd worden vergroot.

Foto: ANP Kippa

Ecolonia Alphen a/d Rijn

Citytec verlicht het 3FM Glazen Huis

Haarlem veilig tijdens Serious Request!

CityTec gaat calamiteitenverlichting op de grote markt in Haarlem plaatsen tijdens Serious Request van 3FM. In december dit jaar staat daar Glazenhuis en de gemeente wil, wanneer nodig, de bezoekers extra in het licht zetten. Het gaat hier om 20 armaturen en 32 ledspots. Wanneer de gemeente Haarlem tevreden is over het resultaat, zal er volgend jaar een uitbreiding komen.

Voor meer informatie over calamiteitenverlichting kunt u contact opnemen met Wilfred Akerboom, 06-53764660.

Eerste woonwijk op gelijkspanning in Nederland CityTec gaat in Alphen a/d Rijn een gelijkspanningsnet aanleggen in de nieuwbouwwijk Ecolonia. Het betreft een woonwijk met 106 lichtpunten waar een smart-DC ringnet aangelegd wordt. Onze (DC) aanbieding heeft ruim 60% minder kabeldoorsnede dan andere - AC opties en slechts 1 DC voedingskast nodig, in plaats van 2 AC voedingskasten. Dat zijn direct de grote ­(duurzame) voordelen van DC! De uitvoering van dit project zal dit najaar van start gaan en wordt ­gecoördineerd door de CityTec locatie in Waddinxveen.

De wijk Ecolonia wordt al jaren gebruikt als proeftuin voor milieubewuste en energiezuinige, initiatieven (sparen op energie en grondstoffen en het stimuleren van hergebruik en een gezond binnenmilieu). Ecolonia is een initiatief van de Novem en wordt gesteund door de ministeries van Economische Zaken en VROM en het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten.

Meer weten? Bel: Tom de Vries, t­ elefoon: 088-8959000 mail: tom.devries@citytec.nl

23 KORT NIEUWS 023

OKTOBER 2014

Joulz en MVO

‘Op het gebied van veiligheid ­o nderscheidt Joulz zich door de ­a anstelling van een medewerker die speciaal is vrijgemaakt voor het houden van werkplek­ inspecties (naast overige Joulz medewerkers die met enige regelmaat WPI’s houden). Constateringen worden open en transparant besproken, waarbij er wordt aangedrongen ­verbeteringen binnen een bepaalde periode aan te passen.’

Fikri Ben Omar, hoofduitvoerder Baas B.V.

Onze kennissessies

‘ We delen een schat aan informatie’ Onze workshops, seminars en ronde tafelsessies worden altijd goed bezocht. De onderwerpen van deze ‘platforms voor kennisdeling’ lopen uiteen van breed tot heel s ­ pecifiek technisch. Ook voor dit najaar hebben we weer diverse klanten uitgenodigd om door te praten over boeiende topics.

‘We krijgen regelmatig klanten die graag nog een keer naar onze sessies willen komen’, vertelt Mike Sterkenburg, ­manager Verkoop bij Joulz Service Provider. ‘Dat is niet ­verwonderlijk. De onderwerpen zijn heel herkenbaar en sluiten aan bij onze klanten. Het kan gaan over de gevolgen van de energietransitie voor n ­ etten op zee of het energie­ management in de medische sector bijvoorbeeld. Maar het kan ook gaan over energie­verbruik en vervuiling op het net door lassen; op locatie bij een klant. We zorgen voor veel onderlinge interactie bij deze bijeenkomsten. Zo ontstaan er onderling interessante relaties.

Wat is er nú al mogelijk Ontzettend leerzaam was bijvoorbeeld de bijeenkomst waarin het Rotterdams Stadskantoor aan de Meent zijn kennis deelde met de Jaarbeurs in Utrecht over de ervaringen met decentrale netten en het gebruik van het overschot aan koude voor de koeling van een ander gebouw. Schiphol en de TU Delft deelden daar ook met de aanwezigen hun ervaringen. Er waren ook experts van TNO en NDSM en met hun theoretische kennis werd het een heel interessante avond. De focus is t­ rouwens niet zozeer op innovatie, maar op wat er nú al mogelijk is. Zo’n zelfde constructie maar met andere onderwerpen kun je bedenken voor ziekenhuizen en datacenters. We organiseren deze sessies vaak in combinatie met Eneco en Stedin. Samen hebben wij ook een schat aan informatie te delen. Inmiddels hebben al meer dan 750 organisaties onze bijeenkomsten bezocht, waarvan er heel wat ‘terugkomers’ zijn.

Team in Utrecht heeft laagste CO2 uitstoot Eén van de MVO doelstellingen voor 2014 is het verlagen van de CO2-uitstoot door bedrijfswagens met 10%. In een interne competitie zijn verschillende teams met elkaar de strijd aangegaan wie het meest zou kunnen besparen.

Als bedrijf hebben wij ons gecommitteerd aan MVO- en duurzaamheidsdoelstellingen. Verlaging van de uitstoot door bedrijfswagens is daarbij een van onze belangrijkste middelen. CO2-uitstoot verlaag je bijvoorbeeld door zuiniger te rijden, beter te plannen, en met meerdere collega’s in één bedrijfswagen te rijden. Wij wilden wel eens weten welk Joulz team de hoogste besparing zou kunnen realiseren. De mensen van ons team ‘WV pool E&G’ in Utrecht hebben door zuiniger te rijden maar liefst 13,5% minder CO2 uitgestoten ten opzichte van het kwartaal ervoor.

Accurate engineering, lagere kosten Ruim 2 jaar geleden waren 3D en Building Information Modelling (BIM) nog nieuwe kreten binnen Joulz. Inmiddels zijn er al klanten die 3D en BIM eisen in hun uitvraag. Zo snel kan het dus gaan.

We willen steeds efficiënter werken en onze klanten moeten kunnen vertrouwen op ­accurate en zo foutloos mogelijke engineering, tegen de laagst mogelijke kosten. M ­ et de huidige technische mogelijkheden is het nu mogelijk om alle informatie over een gebouw of constructie te integreren in een 3D model. Ontwerp en bouw worden met BIM en 3D samengevat in één model. Met een dergelijk prototype voorkom je dat onderdelen straks tijdens realisatie niet op elkaar aansluiten. Het interessante aan BIM is dat ook andere informatie over het bouwwerk in het model geïntegreerd worden, zoals functies van ruimtes en onderdelen, planning van werkzaamheden, eisen en ­risico’s aan de verschillende componenten/ onderdelen. Zo is het mogelijk om op elk gewenst moment voor en tijdens de uitvoering te visualiseren wat de voortgang dient te zijn en welke onderdelen een overlap met elkaar hebben.

Een voorbeeld. Bij het bouwen van een hoogspanningsstation (150/ 20 kV) kunnen we, nog voor de uitvoering, ons ontwerp voor alle materialen en installaties aanleveren in een 3D Bouw Informatie Model. In dit model komen de civieltechnische, bouwkundige en installatietechnische onderdelen samen. Dat is een behoorlijke uitdaging, want er moet behoorlijk wat informatie bij elkaar komen.

Joulz is verantwoordelijk voor het merendeel van de installaties en onze civieltechnische onderaannemer is verantwoordelijk voor de uitvoering van het civieltechnische deel, het bouwkundige deel en de gebouw-gebonden installaties. Daarnaast werken we samen met een aantal leveranciers. Alle teken­ voorschriften, bestandsformaten en ­coördinatenstelsels van de aan te leveren onderdelen moeten worden samengebracht in één 3D Bouwkundig Informatie Model.

UITGAVE VAN JOULZ B.V.