Kaleidoskopio C1

BookC1_Covers.indd 1

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ

ΚΑ Λ Ε Ι Δ ΟΣ ΚΟΠ Ι Ο Σειρά εκμάθησης της ελληνικής ως ξένης / δεύτερης γλώσσας

Επίπεδο Γ1 τόμος α΄

Τόμος α΄

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

ISBN: 978-1-908362-67-4

Το ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ και το ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ περιλαμβάνουν: • Πέντε διδακτικές ενότητες με ασκήσεις αφόρμησης, κείμενα και ασκήσεις λειτουργικής κατανόησής τους • Δύο CDs με τα κείμενα των ενοτήτων του ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΑΘΗΤΗ και του ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • Δραστηριότητες κατανόησης προφορικού λόγου • Δραστηριότητες παραγωγής προφορικού λόγου • Δραστηριότητες κατανόησης γραπτού λόγου • Δραστηριότητες παραγωγής γραπτού λόγου • Δραστηριότητες επέκτασης του λεξιλογίου • Πολιτιστικά και διαπολιτισμικά στοιχεία για την κάθε Ενότητα • Tραγούδια • Λίστα θεματικού λεξιλογίου για κάθε Ενότητα • Παιχνίδια ρόλων • Ασκήσεις γραμματικής, συντακτικού και λεξιλογίου • Κανόνες και ασκήσεις προφοράς • Ιδιωματισμούς, εκφράσεις και παροιμίες της ελληνικής • Προτάσεις για συνθετικές δημιουργικές εργασίες • Προτάσεις για περιήγηση στο διαδίκτυο, ελληνικές ταινίες και βιβλία σχετικά με το θέμα κάθε Ενότητας • Πίνακες γραμματικής • Τα κείμενα ορισμένων δραστηριοτήτων ακουστικής κατανόησης • Τις λύσεις των κλειστών ασκήσεων • Αυθεντικές φωτογραφίες από την ελληνική πραγματικότητα

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ & ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΕΠΙΠΕΔΟ Γ1

Στόχος της σειράς εκμάθησης της ελληνικής ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ είναι να παράσχει στον ξενόγλωσσο σπουδαστή μία όσο το δυνατόν πληρέστερη εικόνα της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας, ιδωμένης από πολλά πρίσματα. Φιλοδοξεί να αποτυπώσει τις αγωνίες, τις χαρές, τον ενθουσιασμό, τους φόβους, τα επιτεύγματα και τους προβληματισμούς των Ελλήνων σήμερα, μέσα από την παρακολούθηση της ελληνικής κοινωνίας στα θέματα που θίγονται εδώ. Επίσης, στόχος των βιβλίων είναι να καταστήσουν τους μαθητές ικανούς να ανταποκριθούν στις ανάγκες επικοινωνίας αλλά και πιστοποίησης των γνώσεών τους, μέσω της συμμετοχής τους στις εξετάσεις πιστοποίησης της ελληνομάθειας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (ΚΕΓ) ή άλλων οργανισμών οι οποίοι οργανώνουν ή πρόκειται να οργανώσουν τη διεξαγωγή παρόμοιων εξετάσεων με βάση του Ευρωπαϊκό Χαρτοφυλάκιο Γλωσσών και τα επίπεδα του ΚΕΓ, βάσει του Π.Δ. 60/30-6-2010 ΦΕΚ Α΄ 98. Το ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ Γ1 – Τόμος α΄ (το οποίο κυκλοφορεί σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή) συμπληρώνεται από: 1. το ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ (και σε ηλεκτρονική μορφή), το οποίο περιλαμβάνεται στην έντυπη μορφή (δεύτερο μέρος της έντυπης έκδοσης), 2. το audio book ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ Γ1 – Τόμος α΄ σε μορφή 2 CDs, τα οποία περιλαμβάνουν τα κείμενα των ενοτήτων του ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΑΘΗΤΗ και του ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, 3. την ηλεκτρονική πλατφόρμα εκμάθησης ελληνικής γλώσσας σε επίπεδο ελληνομάθειας Γ1 (και Γ2) ΓΛΩΣΣΑ www.ellinikiglossa.eu, με επιπλέον κείμενα και ασκήσεις, 4. την υποστήριξη μέσω σεμιναρίων και συμβουλευτικής σε διδάσκοντες από το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού.

s Ι 2 CD Ε Χ Ε Ι ΠΕΡ ΚΕΙΜΕΝΑ Α ΜΕ Τ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΩΝ

Παιδαγωγική υποστήριξη και μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας εκμάθησης της ελληνικής «ΓΛΩΣΣΑ» www.ellinikiglossa.eu

Εκδόσεις ΑΚΑΚΙΑ

Εκδόσεις ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

6/4/2013 7:34:35 PM

ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ Γ1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ 7 ΟΔΗΓΟΣ ΣΚΙΤΣΩΝ 15

ENOTHTA 1 - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΑΦΟΡΜΗΣΗ 3. ΚΕΙΜΕΝO Τον άλλο μήνα πάω για κρέμασμα 4. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 4.1. Υποτακτική 5. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 6. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Η τιμή και το χρήμα 7. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 7.1. Η Μαίρη και ο Τάκης 7.2. Η οικογένεια ζει και βασιλεύει 8. ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 9. ΠΙΝΑΚΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ Πίνακας υποτακτικής

ΕΝΟΤΗΤΑ 2 - ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΑΦΟΡΜΗΣΗ 3. ΚΕΙΜΕΝΟ Η ανατομία ενός εγκλήματος τιμής 4. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 4.1. Παρατατικός Α και Β συζυγίας, ενεργητικής και παθητικής φωνής και ανώμαλων ρημάτων 5. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

17 17 18 18 20 20 25 26 26 26 26 27 28 30 30

33 33 33 34 36 36 37 11

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ Γ1

6. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Ομιλία Ά. Διαμαντοπούλου για το γυναικείο κίνημα 7. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 7.1. Ο σεξισμός στη γλώσσα επιδρά στη σκέψη 8. ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 9. ΠΙΝΑΚΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ Παρατατικός ενεργητικής και παθητικής φωνής

39 39 40 41 42 43 43

ΕΝΟΤΗΤΑ 3 - ΠΟΛΙΤΙΚΗ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 45 2. ΑΦΟΡΜΗΣΗ 45 3. ΚΕΙΜΕΝΟ 46 Ο φανατικός 46 4. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 48 4.1. Σύνθεση λέξεων με προθέσεις ή με αχώριστα μόρια 48 4.2. Σύνθετα του «βάλλω» 49 5. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 50 6. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ 51 Ομιλία Γ. Παπανδρέου στη διάσκεψη Τούρκων Πρέσβεων 51 7. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 52 7.1. Πολιτικό σύστημα, Σύνταγμα και θεσμοί στην Ελλάδα 52 8. ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 54

ΕΝΟΤΗΤΑ 4 - ΕΡΓΑΣΙΑ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΑΦΟΡΜΗΣΗ 3. ΚΕΙΜΕΝΟ Ο ήλιος έκαιγε πολύ...

4. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 4.1. Αντωνυμίες 5. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 6. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Ομιλία Π. Αδρακτά για την ανεργία 7. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 7.1. Δύο και τρεις… «μητρικές» γλώσσες 7.2. Ο άνθρωπος με τα πολλά πρόσωπα 7.3. Κυριότερο προσόν η εμπιστοσύνη 7.4. Ο εχθρός του άγχους 7.5. Όταν δεν τρέχει… γράφει 7.6. Ο βασιλιάς του θεάματος 8. ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ΕΝΟΤΗΤΑ 5 - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΑΦΟΡΜΗΣΗ 3. ΚΕΙΜΕΝΟ Προλεγόμενα και παραλειπόμενα στο πρόβλημα της παιδείας στην Ελλάδα 4. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 12

57 57 58 58 61 61 63 64 64 65 65 66 66 66 67 68 68

71 71 71 71 75

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ Γ1

4.1. Μετοχές παθητικού ενεστώτα σε -όμενος, όμενη, -όμενο 75 4.2. Μετοχές παθητικού παρακειμένου σε -μένος, -μένη, -μένο 80 5. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 85 6. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ 86 Ιδιωτικά κολέγια 86 7. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 87 7.1. Η… ναυµαχία του Βατερλώ 87 8. ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 88

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

91

13

ΕΝΟΤΗΤΑ

2

ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ Τι θα μάθουμε σε αυτή την Ενότητα. Λεξιλόγιο: το γυναικείο ζήτημα και η ισοτιμία των φύλων, λεξιλόγιο αφήγησης Πολιτιστικές πληροφορίες: η θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία, το γυναικείο κίνημα Γραμματική: παρατατικός ενεργητικής και παθητικής φωνής όλων των συζυγιών

2. ΑΦΟΡΜΗΣΗ

3. ΚΕΙΜΕΝΟ

Γράψτε!

Σε μια εκδρομή σε χωριό της Πελοποννήσου μπαίνετε με ένα φίλο σας / μια φίλη σας σε ένα ερειπωμένο σπίτι. Εκεί βρίσκετε ένα παλιό σημείωμα, στο οποίο φαίνονται μόνο οι παρακάτω λέξεις:

Κοιτάξτε τις τρεις φωτογραφίες. Επιλέξτε μία και φανταστείτε πώς είναι η ζωή και η προσωπικότητα κάποιου από τα εικονιζόμενα πρόσωπα.

βογκητό δηλητήριο κέφι γάμος γιατρός άκουσε παντρευόταν ζήτησε έτρεμε

Τι φαντάζεστε ότι έχει συμβεί; Ψάχνετε περισσότερο και βρίσκετε ένα σκισμένο απόκομμα εφημερίδας. Μόνο ο τίτλος και ο υπότιτλος φαίνονται: Η ανατομία ενός εγκλήματος τιμής Η δολοφονία μιας νεαρής εγκύου στην Ηλεία και οι άγραφοι νόμοι των κλειστών κοινωνιών της επαρχίας 33

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ Γ1

Σημειώστε τις λέξεις-κλειδιά στον τίτλο και τον υπότιτλο. Τι μπορεί να έχει συμβεί; Γράψτε από κοινού με ένα συμμαθητή σας / μια συμμαθήτριά σας μια ιστορία. Γυρίζοντας στο σπίτι από την εκδρομή κάνετε μια αναζήτηση στο διαδίκτυο και το κείμενο που βρίσκετε είναι το εξής: Κανένας από την οικογένειά της δεν άκουσε το βογκητό της Μαρούλας, κόρης της χήρας κυρα-Γιώργαινας, που ξεψυχούσε το βράδυ εκείνης της Δευτέρας από ένα δηλητήριο που ήταν 5 για να σκοτώνει αλεπούδες. Από το σπίτι έλειπε μόνο ο μεγάλος γιος, ο Παναγιώτης, που γλεντούσε με παραπανίσιο κέφι και έτρωγε μετά μανίας, όπως μας διαβεβαίωσαν όσοι συμμετείχαν στο γάμο του διπλανού χωριού.

10 Και είναι να απορεί κανείς πώς είναι δυνατόν να ισχυρίστηκε ότι «πήγε να ξυπνήσει την αδερφή του να του βάλει να φάει και εκεί διαπίστωσε ότι είναι παγωμένη». Κανένας δεν έδειχνε να πιστεύει ότι η μάνα, η 15 κυρα-Ευγενία, ομολόγησε το φαρμάκωμα του κοριτσιού της, που το μεγάλωσε με περισσή φροντίδα. Ο μόνος που είχε ενδιαφερθεί γι’ αυτήν ήταν ο άνθρωπος που παντρευόταν τη νύχτα που η 20 Μαρούλα άφηνε την τελευταία της πνοή: ο Μίλτος! Την είχε δει πριν από τέσσερα χρόνια έξω από το σπίτι της και με προξενητή ένα συγχωριανό του τη ζήτησε πριν από δύο χρόνια σε γάμο. «Ήταν καλή περίπτωση», μας είπε, «η Μαρούλα, γιατί πού να 25 βρεις γυναίκα να σε βοηθάει στα χωράφια σήμερα, αφού όλες θέλουν λούσα και πολιτείες». Η μάνα όμως αρνήθηκε το γάμο, χωρίς να εξηγήσει και πολλά. Η Ευγενία ήταν «γυναίκα πέτρινη», όπως τη 30 χαρακτήρισε άνθρωπος εκτός του χωριού, που την ήξερε καλά. Ήξερε τίνος ήταν το παιδί και της ζητούσε να το «ρίξει». Φοβόταν τη «μεγάλη ντροπή» και της πρότεινε να πάνε στην Πάτρα σε ένα γιατρό να «βγάλει αυτό το παλιόπραμα από μέσα της».

35 Είχε ένα μικρό κομπόδεμα μερικών εκατομμυρίων, έφταναν και με το παραπάνω «να καθαρίσουν το κορμί του κοριτσιού από τη μεγάλη αμαρτία».

34

Έτρεμε στην ιδέα της ξεφτίλας, καθώς συχνά έλεγε… Το Βήμα (διασκευή) 2.2.1997

3.1. Για να λυθεί το μυστήριο... σημειώστε Σωστό ή Λάθος στις παρακάτω προτάσεις.

1. Όλα τα μέλη της οικογένειας ήταν παρόντα στο σπίτι όταν το μοιραίο συνετελέσθη.

2. Δεν έγινε πιστευτό ότι την υπαιτιότητα για το έγκλημα την έφερε η μητέρα, σύμφωνα με την ομολογία της.

3. Ο Μίλτος είχε εκφράσει την πρόθεσή του να παντρευτεί τη Μαρούλα, καθόσον με την εργατικότητά της θα του προσέφερε μια σημαντική «χείρα βοηθείας» στα χωράφια.

4. Το βαφτιστικό του άντρα της Ευγενίας ήταν Γιώργος.

5. Η μάνα κανόνιζε να επισκεφθεί η κόρη της ειδικό γιατρό, καθώς έχρηζε ψυχικής βοήθειας: τον τελευταίο καιρό ψυχανεμιζόταν ότι είχε κάτι «βρώμικο μέσα της».

3.2. Απαντήστε τις ακόλουθες ερωτήσεις κατανόησης.

1. Ποιος παραδέχτηκε ότι σκότωσε τη Μαρούλα; 2. Πού ήταν ο μεγάλος της αδελφός τη νύχτα του θανάτου της; 3. Γιατί ο Μίλτος είχε προτείνει γάμο στη Μαρούλα; 4. Γιατί η μάνα ήθελε να «ρίξει το παιδί της» η Μαρούλα;

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

3.3. Βρείτε στο κείμενο τις λέξεις / φράσεις που σημαίνουν: 1. αναστεναγμό (σειρά 2) 2. πέθαινε (σειρά 3) 3. διασκέδαζε (σειρά 6) 4. παραδέχτηκε (σειρά 15) 5. πολύ μεγάλη (σειρά 16) 6. ανάσα (σειρά 20) 7. ποσόν που μάζεψε (σειρά 35) 8. εξευτελισμού (σειρά 38)

και αναγκάστηκε να δανειστεί χρήματα. Με .…………………………………. ότι θα μου τα επιστρέψει σίγουρα σ’ ένα μήνα. β. Όλη τη νύχτα ακούγαμε τα …………… ……………………… του αρρώστου, ο οποίος ……………………… νωρίς τα ξημερώματα. γ. Σου ζητώ συγγνώμη, αλλά δεν έχω ………………………………χρήματα! Είναι αδύνατον να σου αγοράσω …………………………… και τέτοια... Πρέπει να το καταλάβεις αυτό!

Μιλήστε!

3.4. Αντιστοιχίστε!

1. δηλητήριο 2. παραπανίσιο 3. διαβεβαίωσαν 4. ισχυρίστηκε 5. προξενητή 6. λούσα 7. να «το ρίξει» 8. αμαρτία

α. υποστήριξαν ως βέβαιο β. να κάνει έκτρωση γ. ανήθικη πράξη, ασέβεια δ. πολυτέλειες, κοσμήματα ε. ουσία, που ασκεί βλαπτική ή και θανατηφόρα επίδραση στ. είπε, υποστήριξε ζ. περισσότερο απ’ όσο πρέπει, υπερβολικό η. άνθρωπο που προτείνει σύναψη γάμου σε δύο υποψήφιους συζύγους

3.5. Συμπληρώστε τα κενά με τις λέξεις στο σωστό τύπο. ξεψυχώ / παραπανίσιος / διαβεβαιώνω / το λούσο / κομπόδεμα / βογκητό

Διηγηθείτε το κείμενο. Αρχίστε ως εξής: «Η κυραΕυγενία είχε μια κόρη, τη Μαρούλα. Τη μεγάλωσε με περισσή φροντίδα…». Στην ιστορία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο τέσσερα άτομα: η Μαρούλα, η κυρα-Ευγενία, ο Παναγιώτης, ο Μίλτος. Τι ήξερε και τι έκανε ο καθένας σε αυτή την υπόθεση; Διαλέξτε ένα από τα παρακάτω θέματα και γράψτε την άποψή σας.

1. Ποια είναι τα τραγικά στοιχεία της ιστορίας; 2. Φανταστείτε τι θα μπορούσε να είχε συμβεί: α. Αν κάποιος απ’ αυτή την οικογένεια είχε ακούσει το βογκητό της Mαρούλας. β. Αν η Μαρούλα είχε δεχτεί να κάνει έκτρωση.

3. Φανταστείτε τη συνέχεια της ιστορίας. α. Τι απέγινε η κυρα-Ευγενία; β. Τι απέγινε ο Μίλτος; γ. Τι απέγινε ο Παναγιώτης;

α. Με την αρρώστια της κόρης του ξόδεψε όλο το ………………………………… του 35

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ Γ1

Μια Ελληνίδα φίλη σας, καταγόμενη από την Ηλεία και μόνιμη κάτοικος εξωτερικού, εκπονεί μια εργασία για τα θέματα φύλου στην Ελλάδα στον 20ό αιώνα. Γράψτε της ένα e-mail, για να της μεταφέρετε την ιστορία που μόλις ανακαλύψατε και να διατυπώσετε κάποιες απόψεις σας για το θέμα.

4. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 4.1. Παρατατικός Α και Β συζυγίας, ενεργητικής και παθητικής φωνής και ανώμαλων ρημάτων Μελετήστε στο κείμενο Η ανατομία ενός εγκλήματος τιμής τα ρήματα που βρίσκονται σε χρόνο παρατατικό. Ξαναγράψτε τα εδώ και χωρίστε τα σε στήλες ανάλογα με τη φωνή και τη συζυγία τους. Α έλειπε

Ενεργητική Φωνή Β1

Β2

Α

Παθητική Φωνή Β1

Β2

Ανώμαλα ρήματα

ξεψυχούσε

Επιλέξτε ένα ρήμα από κάθε στήλη και κλίνετέ το στον ίδιο χρόνο. Α

Β1

Β2

Α

Β1

Β2

Ανώμαλα ρήματα

Τώρα διαβάστε τον Πίνακα του Παρατατικού (στους Πίνακες Γραμματικής της σελ.page 43) και ελέγξτε τα ρήματα που γράψατε.

36

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

Γράψτε! Είστε γνωστός συγγραφέας και γράφετε την αυτοβιογραφία σας. Γράψτε ένα κείμενο γεμάτο νοσταλγία (και… παρατατικούς!) για τα σχολικά σας χρόνια. Ποιος ήταν ο τόπος διαμονής σας; Σε ποιο σχολείο φοιτούσατε; Τι βιβλία διαβάζατε; Πότε και πόσο κοιμόσασταν; Τι χόμπι είχατε; «Όταν πήγαινα στο σχολείο…» Γράφετε για την τοπική εφημερίδα ένα κείμενο για την παλιά σας γειτονιά. Είχε πολλά μαγαζιά; Τα σπίτια είχαν κήπο; Yπήρχαν κατοικίδια ζώα που ζούσαν μέσα στα σπίτια ή οικόσιτα στους κήπους και τα κτήματα; Γνωρίζατε τους γείτονες; Θυμάστε ένα περιστατικό; Είστε φοιτητής /-τρια της Νομικής και γράφετε μια ανάρτηση στο ιστολόγιο (blog) του Πανεπιστημίου, σε μια συζήτηση (forum) για θέματα ισοτιμίας των δύο φύλων. Νομίζετε ότι οι γυναίκες στο παρελθόν ήταν καταπιεσμένες; Τι μπορούσε και τι δεν μπορούσε να κάνει μια γυναίκα; Αναφερθείτε στη χώρα σας. Γράψτε το κείμενό σας χρησιμοποιώντας και λεξιλόγιο που μάθαμε στην Ενότητα.

Μιλήστε! «Όταν ήμασταν φοιτητές, το πρωί πηγαίναμε στο πανεπιστήμιο και το βράδυ ετοιμάζαμε την επανάσταση», είπε ένας σπουδαστής από την Ισπανία. Τι εννοούσε; Εσείς τι κάνατε στα πρώτα νεανικά σας χρόνια; Πώς διασκεδάζατε; Πού πηγαίνατε;

5. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Συζητήστε! Είστε προσκεκλημένος /-η σε μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στην τηλεόραση στην εκπομπή Άνθρωπος και κοινωνία ως εκπρόσωπος μιας οργάνωσης που ασχολείται με την προάσπιση των δικαιωμάτων της γυναίκας. Αναπτύξτε ένα θέμα από τα παρακάτω, που σας ενδιαφέρει. (Καλό θα ήταν να έχετε κρατήσει κάποιες σημειώσεις κατά την προετοιμασία σας.)

1. Η συμμετοχή της γυναίκας στην πολιτική Πόσες γυναίκες συμμετέχουν στη χώρα σας; Σε ποιες θέσεις και με ποια καθήκοντα; Πιστεύετε πως θα έπρεπε να αυξηθεί ή όχι η συμμετοχή των γυναικών; Αν ναι, τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να αυξηθεί η συμμετοχή των γυναικών στην παγκόσμια πολιτική σκηνή; Ποια αποτελέσματα εικάζετε πως θα μπορούσε να έχει μια τέτοια εξέλιξη; 2. Τι γίνεται όταν μια γυναίκα είναι το αφεντικό στη δουλειά; Υπάρχουν ή όχι διαφορές στις σχέσεις των εργαζομένων και της εργοδότριας; Υπάρχουν ή όχι αλλαγές στις εργασιακές συνθήκες; Από τι εξαρτάται αυτό; 3. Ποιος πρέπει να κάνει τις δουλειές του σπιτιού και γιατί; Ποιος είναι ο συνήθης καταμερισμός εργασίας στο σπίτι σας / στις κοινωνίες σας; Για ποιες δουλειές γίνεται συνήθως λόγος; Πιστεύετε ότι είναι καθαρά θέμα τού κάθε ζευγαριού; Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να διαπαιδαγωγούνται διαφορετικά σε σχέση με το θέμα αυτό τα νέα παιδιά;

37

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ Γ1

4. Μητέρα και εργαζόμενη Μπορούν πάντα να συνδυαστούν οι δύο ρόλοι με επιτυχία; Με ποιες προϋποθέσεις; Τι πρέπει να γίνει; 5. Μπορεί μια γυναίκα να διασκεδάζει με τον ίδιο τρόπο και στους ίδιους χώρους όπου διασκεδάζει ένας άντρας; Τι γίνεται στη χώρα σας ως προς τη διασκέδαση; Πώς διασκεδάζουν τα δύο φύλα; Τι γίνεται σε άλλες χώρες; 6. Η εκπαίδευση των γυναικών και των αντρών Aναπαράγονται οι παραδοσιακοί ρόλοι των δύο φύλων μέσα από την εκπαίδευσή τους; Πώς ακριβώς; Ποιο από τα δύο φύλα έχει το προβάδισμα στην εισαγωγή στην Ανώτατη Εκπαίδευση; Γιατί; Πώς θα βελτιωθεί η εκπαίδευση σε σχέση με την άρση των στερεότυπων ρόλων των φύλων; 7. Αντισύλληψη και αμβλώσεις Σε ποιες χώρες απαγορεύονται οι αμβλώσεις; Ποιος τις απαγορεύει; Η αντισύλληψη απαγορεύεται στη χώρα σας και εάν ναι, από ποιον; Ποια η γνώμη σας για αυτές τις απαγορεύσεις;

Ποιες είναι οι ευθύνες των ΜΜΕ; Διατυπώστε κάποιες προτάσεις που νομίζετε ότι θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση του φαινομένου.

Μιλήστε με συμμαθητή /-τρια! Η μηχανή του χρόνου μάς γυρίζει πίσω! Μια σύγχρονη γυναίκα συναντά μια γυναίκα που ζούσε πριν 150 χρόνια. Τι νομίζετε πως θα συζητούσαν για το τι θα ήθελε η καθεμία να πετύχει στη ζωή της; Φανταστείτε το διάλογο και παίξτε τους ρόλους. Διαλέξτε μία από τις τρεις φωτογραφίες. Διαβάστε τις παρακάτω ερωτήσεις και με τη βοήθειά τους φανταστείτε και γράψτε την ιστορία κάποιας από τις εικονιζόμενες.

8. Η γυναίκα στη διαφήμιση Πώς η διαφήμιση έχει εκμεταλλευτεί τη γυναίκα; Πώς παρουσιάζται το γυναικείο σώμα και με ποια καταναλωτικά αγαθά το συνδέουν συνήθως; Θυμάστε κάποιο παράδειγμα θετικής και κάποιο παράδειγμα αρνητικής για τη γυναίκα διαφήμισης; 9. Γυναίκα και θρησκεία Γνωρίζετε ποιες θρησκείες αναγνωρίζουν τη γυναίκα ως ισότιμη με τον άντρα; Πώς το αποδεικνύουν αυτό; Ξέρετε για το Άβατο του Αγίου Όρους; Πώς το κρίνετε; 10. Βία κατά των γυναικών Ποιες είναι οι πιο συχνές μορφές βίας κατά των γυναικών; Πού βασίζονται, από πού προέρχονται; 38

1. Πώς νιώθει η γυναίκα της φωτογραφίας για τη ζωή της; Θα ήθελε να αλλάξει κάτι; 2. Ποιες ήταν οι ευκαιρίες εκπαίδευσης που είχε; 3. Ήταν οικονομικά ανεξάρτητη;

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

4. Ποιες είναι οι σχέσεις της με το αντρικό φύλο; 5. Ποια είναι τα δικαιώματά της στην κοινωνία που ζει; 6. Πώς είναι η καθημερινότητά της; 7. Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει; 8. Έχει επιλέξει αυτό το ρόλο / επάγγελμα ή της έχει επιβληθεί;

Διαβάστε το αφιέρωμα «Εκείνη. Η γυναίκα στο ελληνικό τραγούδι» (http:// afterschoolbar.blogspot.be/p/ blog-page_11.html). Αναλύστε κι εσείς ένα τραγούδι για τη γυναίκα από τη χώρα σας.

6. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Άκουσον! Άκουσον! Ακούστε μια ομιλία της πολιτικού Άννας Διαμαντοπούλου στη Βουλή με τίτλο «100 χρόνια γυναικείο κίνημα» (διάρκεια: 10:55) http://www.vimeo.com/10093226

• εκλογική αναμέτρηση • ξεσήκωσαν... θύελλα αντιδράσεων (ξεσηκώνω, η θύελλα, η αντίδραση) • ποσόστωσης (η ποσόστωση) • περιφερειάρχες (ο, η περιφερειάρχης) • άλλα γυαλιά (τα γυαλιά) • συγκρουσιακό χαρακτήρα (ο συγκρουσιακός χαρακτήρας) • νομάρχης • όσον αφορά • αστροναύτες • στο χώρο της τέχνης • στρατηγοί (ο στρατηγός) • προσφορά στην κοινωνία • επανάσταση του Οικογενειακού Δικαίου • θετικές διακρίσεις (η θετική διάκριση) • προβάδισμα • αποδοχές

Διαβάστε τις παρακάτω προτάσεις. Ακούστε την ομιλία «100 χρόνια γυναικείο κίνημα» μία ακόμη φορά.

Διαβάστε τη βοηθητική λίστα λεξιλογίου και, αν θέλετε, ψάξτε τις λέξεις και τις φράσεις στο λεξικό (http://www.greek-language.gr/ greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq) • σκιρτήματα (το σκίρτημα) • χανζαπλάστ • πολιτιστική ζωή • διανοούμενοι (ο διανοούμενος) • κερδήθηκε (κερδίζω) • στρατηγοί (ο στρατηγός) • αρχηγού (-ούς) κόμματος (ο αρχηγός, το κόμμα) • ανισοκατανομή βαρών (το βάρος) 39

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ Γ1

6.1.

Σωστό ή Λάθος;

1. Το σύνθημα στο πανό έγραφε «Γυναίκα χωρίς άντρα, ψάρι χωρίς ποδήλατο».

2. Το ποσοστό των γυναικών στην κυβέρνηση είναι 40%.

3. Η συμμετοχή των γυναικών στην εξουσία δεν απαιτεί τη συμμετοχή στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας.

4. Στα κοινωνικά δικαιώματα περιλαμβάνεται η ίση αμοιβή, το οχτάωρο, η μη διάκριση σε συγκεκριμένους χώρους.

5. Οι γυναίκες μόνο στη Σουηδία πληρώνουν περισσότερο για την ασφάλισή τους.

6. Θετικές διακρίσεις σημαίνει προβάδισμα των γυναικών.

7. Το πρόβλημα στην εκπαίδευση των γυναικών στην Ελλάδα είναι ότι είναι περισσότερες από όσες μπορούν τελικά να εργαστούν.

8. Λόγω της ποσόστωσης οι γυναίκες στο ΠΑΣΟΚ έφτασαν το 13%.

7. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 7.1. Αντιστοιχίστε τις παρακάτω φράσεις στη Στήλη Α του παρακάτω κειμένου με τη σημασία τους στη Στήλη Β. Στήλη Α 1. η προκατάληψη 2. οι διακρίσεις 3. το άρρεν γένος 4. ταυτίζομαι θετικά με το φύλο μου 5. η ισότητα των φύλων 6. διακριτός

40

Στήλη Β α. η άνιση αντιμετώπιση εις βάρος κάποιων ανθρώπων β. οι άντρες γ. η ίση μεταχείριση του άντρα και της γυναίκας δ. η γνώμη που έχουμε από πριν, χωρίς να εξετάσουμε τα πράγματα ε. υιοθετώ με προθυμία ιδιότητες και χαρακτηριστικά του φύλου μου στ. που γίνεται εύκολα αντιληπτός

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

7.1. Ο σεξισμός στη γλώσσα επιδρά στη σκέψη Όλες οι προκαταλήψεις και διακρίσεις είναι αποτυπωμένες στη γλώσσα. Η ανισότητα που αναπαράγεται με τη γλώσσα είναι η πιο αδιόρατη και η πιο έμμεση, γι’ αυτό η ισχυρότερη και διαρκέστερη, γιατί η ανισότητα η χαραγμένη στη γλώσσα καλλιεργεί την ανισότητα στην κοινωνία με τον πιο αόρατο τρόπο, άρα τον πιο δύσκολο να καταπολεμηθεί. Στην ελληνική γλώσσα όλα τα παράγωγα της λέξης «άντρας» είναι θετικές σημασίες, όλες οι λέξεις που ορίζουν την αρσενική ιδιότητα και συμπεριφορά είναι κοινωνικές αρετές. Και από την άλλη μεριά υπάρχει απλώς ένα κενό. Δεν έχει η ελληνική γλώσσα λέξεις που να εκφράζουν θετικά τις σημασίες «είμαι» και «φέρομαι σαν» γυναίκα. Δίπλα σε οποιοδήποτε ρήμα «μιλώ» ή «φέρομαι», η αναφορά στο άρρεν γένος σημαίνει τις αρετές του φύλου («μίλησε σαν άντρας», «φέρθηκε σαν άντρας», σημαίνει μίλησε ή φέρθηκε σύμφωνα με τα προτερήματα του φύλου), και ακριβώς αντίστροφα «φέρομαι σαν γυναίκα» σημαίνει σύμφωνα με τα «γυναικεία» ελαττώματα. Έτσι, λείπουν από τη γλώσσα οι λέξεις που θα επέτρεπαν στα κορίτσια να ταυτιστούν θετικά με το φύλο, να οικειοποιηθούν τα προτερήματα του φύλου τους, να κοινωνικοποιηθούν ως γυναίκες με αναφορά σε θετικές αξίες και να εξελιχθούν ως άτομα με δημιουργικότητα και αυτονομία. Η ισότητα των φύλων δεν ήταν εύκολη υπόθεση, αν κρίνουμε από το μακρύ χρόνο που χρειάστηκε η κάθε αλλαγή. Σήμερα ακόμα η ισότητα των φύλων δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, γιατί η γλώσσα δείχνει ότι οι ιδέες για τα φύλα είναι ακόμα πολύ πίσω σε σχέση με τις τυπικές εξελίξεις. Το δικαίωμα των γυναικών στην εκπαίδευση και την εργασία το διεκδικεί από το 1880 το φεμινιστικό περιοδικό της Καλλιρρόης Παρέν Η Εφημερίς των Κυριών, μέσα σε μια κοινωνία όπου μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα η πανεπιστημιακή μόρφωση θεωρείται ακατάλληλη για τις γυναίκες, με το ακραίο επιχείρημα ότι η πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι βλαβερή για την υγεία των κοριτσιών, που έχουν «φύση» βιολογικά «ασθενέστερη» και ηθικά «μειονεκτική». Και, μολονότι σήμερα αυτά ακούγονται βάρβαρες ιδέες μιας περασμένης εποχής, η πανεπιστημιακή μόρφωση

των γυναικών χρειάστηκε από τότε κοντά έναν αιώνα για να εξισωθεί σε ποσοστά με των αντρών. Η εξίσωση πραγματοποιήθηκε μόλις μέσα στη δεκαετία του ’80, στις αρχές της οποίας τα ποσοστά στα ανώτατα ιδρύματα ήταν ακόμα 60 άντρες προς 40 γυναίκες. Το δικαίωμα των γυναικών στην ισοπολιτεία και το δικαίωμα ψήφου το διεκδικούν οι γυναίκες στη δεύτερη φάση του ελληνικού φεμινισμού από το 1920. Χρειάστηκε ωστόσο και αυτός ο αγώνας πολλές δεκαετίες, η ψήφος των γυναικών θεσμοθετήθηκε μόλις το 1953 και η ισοπολιτεία, η νομοθετική εξίσωση των γυναικών με τους άντρες, για να βελτιωθεί η θέση τους στην κοινωνία, άργησε ακόμα περισσότερο, το Οικογενειακό Δίκαιο μεταρρυθμίστηκε το 1978 και η νομοθετική ισότητα στα άλλα θεσμικά πλαίσια ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του ’80. Σύγχρονες διεκδικήσεις, που έθεσε στην κοινωνία το φεμινιστικό κίνημα των δεκαετιών ’70 και ’80, εκκρεμούν πάντοτε. Π.χ. το θεσμοθετημένο σήμερα δικαίωμα των γυναικών στην ισοπολιτεία αναιρείται μερικά από τη διάχυτη στην κοινωνία μορφή βίας που αφορά αποκλειστικά τις γυναίκες, τη σεξουαλική βία. Ο φόβος αυτής της βίας, ακριβώς επειδή είναι διάχυτη στην κοινωνία, με πολλούς τρόπους αφαιρεί από τις γυναίκες τα ίσα δημοκρατικά δικαιώματα. Στο θέμα των φύλων, με άλλα λόγια, είναι πολύ αργή η εξέλιξη των ιδεών. Χαρακτηριστική της αργής εξέλιξης των ιδεών είναι η απουσία λέξεων γένους θηλυκού για περίπου όλους τους κοινωνικούς τίτλους και τις επαγγελματικές ιδιότητες με κοινωνικό κύρος. Μολονότι είναι πολλές οι κοινωνικές ταυτότητες και τα επαγγέλματα που έπαψαν από καιρό να είναι μονοπώλιο των αντρών –πτυχιούχος, συγγραφέας, δικηγόρος, γιατρός, ζωγράφος, βουλευτής, υπουργός, δήμαρχος, πρόεδρος– παρ’ όλα αυτά δεν καταφέρνουν οι λέξεις ν’ αποχτήσουν θηλυκό. Ακούγεται προκλητικό και άχρηστο ή υπερβολικό, ή ακόμα και γελοίο να πούμε δικηγορέσσα ή γιάτρισσα, προεδρέσσα ή δημάρχισσα, συγγράφισσα, ζωγράφισσα, βουλεύτρια ή υπουργέσσα. Το γιατί αποκαλύπτεται αυτόματα, αρκεί να βάλουμε δίπλα στις παραπάνω «προκλητικές» λέξεις όλα εκείνα τα ανάλογα θηλυκά που ακούγονται τόσο «κανονικά»: βασίλισσα, μαγείρισσα ή μάγισσα, πωλήτρια, κομμώτρια ή εργάτρια. Μια χορεύτρια λέγεται και ακούγεται τόσο κανονικό όσο αφύσικο και προκλητικό το απολύτως ανάλογο βουλεύτρια. Μια χωρική της τάδε επαρχίας λέγεται και ακούγεται τόσο «κανονικό». Δοκιμάστε, όμως, αναλογικά να πείτε μια μηχανική του Πολυτεχνείου.

41

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ Γ1

Η γλώσσα έχει φτιάξει θηλυκά όλων των ειδών (δασκάλα ή ράφτρα ή μαμμή ή κεντήστρα ή ξωθιά ή φόνισσα) και κατασκευάζει κάθε είδους νεολογισμούς ασταμάτητα. Εκτός από τα θηλυκά των κοινωνικών τίτλων δεν έχουμε κανένα άλλο παράδειγμα στην κοινωνία και στη γλώσσα να υπάρχουν έννοιες και να μην καταφέρνουν ν’ αποχτήσουν λέξεις. Η αρσενική λέξη, για να εκφραστεί ο κοινωνικός τίτλος μιας γυναίκας, που είναι γιάτρισσα, ζωγράφισσα, δικηγορέσσα, βουλεύτρια ή συγγράφισσα, βοηθάει στο να θυμίζει ότι «κανονικά» αυτές δεν είναι δουλειές για γυναίκες. Οι αρσενικές λέξεις βοηθάνε να μένει άθικτη η σεξιστική τάξη του κόσμου, γιατί υπονοούν ότι η παρουσία γυναικών σε αυτά τα αντρικά πεδία είναι εξαίρεση του «κανόνα» και οι γυναίκες κάτοχοι τέτοιων τίτλων είναι και αυτές εξαιρέσεις στον κανόνα. Ο «κανόνας» είναι η αντρική κυριαρχία, γι’ αυτό και η λέξη «άνθρωπος», μολονότι διακριτή από τη λέξη «άντρας» στα ελληνικά, σε αντίθεση με άλλες γλώσσες, ωστόσο είναι συνώνυμη του φύλου και όχι του είδους. «Άνθρωπος» σημαίνει «από όλες τις μονοθεϊστικές θρησκείες σαν άντρας «καθ’ ομοίωσιν» του προφανώς άρρενος «ανθρώπου».

Αννα Φραγκουδακη καθ. Κοιν/γίας της Εκπαίδευσης, Παν/μιο Αθηνών Τα Νέα, 1.4.2000

Απαντήστε τις ερωτήσεις κατανόησης.

1. Γιατί ο σεξισμός στη γλώσσα είναι δύσκολο να καταπολεμηθεί; 2. Πώς λειτουργεί η λέξη «άντρας» και τα παράγωγά της στην ελληνική κοινωνία; 3. Πώς θα επιδρούσε στα κορίτσια η ύπαρξη λέξεων θετικών για το φύλο τους; 4. Πότε οι γυναίκες διεκδίκησαν το δικαίωμα στην εκπαίδευση; Πότε το πέτυχαν; 5. Πότε οι γυναίκες διεκδίκησαν το δικαίωμα της ισότητας απέναντι στο κράτος και άλλα πολιτικά δικαιώματα; Πότε το πέτυχαν; 6. Να αναφέρετε παραδείγματα σεξισμού στην ελληνική γλώσσα και στις γλώσσες σας.

42

7.2. Αντιστοιχίστε τις λέξεις και τις φράσεις του κειμένου στη Στήλη Α με τα αντίθετά τους στη Στήλη Β. Στήλη Α 1. αδιόρατη, αόρατη 2. έμμεση 3. προτερήματα 4. βλαβερή 5. μειονεκτική 6. μερικά 7. άχρηστο 8. άθικτη 9. άυλος

Στήλη Β α. ελαττώματα β. ωφέλιμη γ. ολικά δ. χρήσιμο ε. ορατή στ. πλεονεκτική ζ. άμεση η. θιγμένη, προσβεβλημένη θ. υλικός

8. ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ • η διάκριση λόγω φύλου • η άδεια για οικογενειακούς λόγους • η άδεια μητρότητας / πατρότητας • η άδηλη ανεργία • η ανδροκρατική κοινωνία • το άνοιγμα – χάσμα μεταξύ των φύλων • οι αόρατοι φραγμοί • η γονική άδεια • η γυάλινη οροφή • οι γυναικείες σπουδές / σπουδές φύλου • τα δεδομένα κατά φύλο • η δημοκρατία της πλήρους ισότητας • η διάσταση της ισότητας • η αναπαραγωγική λειτουργία • η εκτίμηση του αντίκτυπου μιας πολιτικής στο φύλο • ο έλεγχος γεννήσεων • τα ελκόμενα (ή παράγωγα ) δικαιώματα • η ένταξη της διάστασης της ισότητας ευκαιριών / του πρίσματος του φύλου / της ισότητας των φύλων • η εξάλειψη των διαχωρισμών στην αγορά εργασίας • ο επιμερισμός της θέσης εργασίας

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

• ο εργαζόμενος /-η στην οικογενειακή επιχείρηση • ο ευαισθητοποιημένος /-η ως προς τη διάσταση του φύλου • η άμβλωση, η έκτρωση • η αντισύλληψη • η θετική πολιτική διακρίσεων / θετικές διακρίσεις • η σωματεμπορία ανθρώπινων όντων • η χειραγώγηση / η χειραφέτηση • η θετική διάκριση • η θετική δράση • η ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας • η ισόρροπη συμμετοχή γυναικών και ανδρών • ο καταμερισμός της εργασίας (κατά φύλο)

• το κέντρο κακοποιημένων γυναικών • το κοινωνικό συμβόλαιο του φύλου • η μονογονεϊκή οικογένεια • ο ξυλοδαρμός / κακοποίηση συζύγου • η ίση μεταχείριση • ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός • η ποικιλομορφία • η ποσόστωση • οι σεξουαλικές προτιμήσεις • η σεξουαλική παρενόχληση • οι συμβοηθούντες σύζυγοι • ο συνδυασμός επαγγελματικού και οικογενειακού βίου • το αντισυλληπτικό (μέτρο, χάπι) • η φροντίδα εξαρτώμενων ανθρώπων

9. ΠΙΝΑΚΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ Παρατατικός ενεργητικής και παθητικής φωνής Ενεργητική φωνή Ενεστώτας Παρατατικός

Ενεστώτας

Παθητική φωνή Παρατατικός

Α συζυγία ντύν-ω

έ-ντυν-α έ-ντυν-ες έ-ντυν-ε ντύν-αμε ντύν-ατε έ-ντυν-αν / ντύν- ανε

ακούω λέω τρώω κλαίω φταίω

άκουγ-α άκουγ-ες άκουγ-ε ακούγ-αμε ακούγ-ατε άκουγ-αν / ακούγ-ανε

ντύν-ομαι

ντυν-όμουν(α) ντυν-όσουν(α) ντυν-όταν(ε) ντυν-όμασταν / ντυν-όμαστε ντυν-όσασταν / ντυν-όσαστε ντύν-ονταν / ντυν-όντουσαν

(συνέχεια στην επόμενη σελίδα)

43

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ Γ1

(συνέχεια από προηγούμενη σελίδα)

Ενεργητική φωνή Ενεστώτας Παρατατικός

Ενεστώτας

Παθητική φωνή Παρατατικός

αγαπ-ιέμαι

αγαπ-ιόμουν(α)

Β1 συζυγία αγαπ-ώ

αγαπ-ούσα / αγάπ-αγα αγαπ-ούσες / αγάπ-αγες

αγαπ-ιόσουν(α)

αγαπ-ούσε / αγάπ-αγε

αγαπ-ιόταν(ε)

αγαπ-ούσαμε / αγαπάγαμε

αγαπ-ιόμασταν / αγαπ-ιόμαστε

αγαπ-ούσατε / αγαπάγατε

αγαπ-ιούνταν / αγαπ-ιόντουσαν

αγαπ-ιόσασταν/ αγαπ-ιόσαστε αγαπ-ιόνταν

αγαπ-ούσαν(ε) / αγαπάγανε / αγάπ-αγαν Β2 συζυγία θεωρ-ώ

θεωρ-ούσα

θεωρ-ούμαι

θεωρ-ούμουν

θεωρ-ούσες

θεωρ-ούσουν

θεωρ-ούσε

θεωρ-ούνταν(ε)

θεωρ-ούσαμε

θεωρ-ούμασταν / θεωρ-ούμαστε

θεωρ-ούσατε

θεωρ-ούσασταν / θεωρ-ούσαστε

θεωρ-ούσαν

θεωρ-ούνταν αρχαιόκλιτοι τύποι: ε-θεωρ-ούμην ε-θεωρ-είσο ε-θεωρ-είτο ε-θεωρ-ούμεθα ε-θεωρ-είσθε ε-θεωρ-ούντο κοιμάμαι

κοιμ-όμουν(α)

θυμάμαι

κοιμ-όσουν(α)

λυπάμαι

κοιμ-όταν(ε)

φοβάμαι

κοιμ-όμασταν/ κοιμ-όμαστε κοιμ-όσασταν/ κοιμ-όσαστε κοιμ-ούνταν / κοιμ-όντουσαν/ κοιμ-όνταν

44

ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΝΟΤΗΤΑ 1 - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

1. ΚΕΙΜΕΝΟ 107 Η ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας 107 2. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ 109 3. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ 110 Ομιλία στη Βουλή για τις μεταρρυθμίσεις στην οικογένεια 110 4. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 112 5. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 112 5.1. Επανάληψη του ενεργητικού και παθητικού αορίστου όλων των συζυγιών 112 5.2. Υποτακτική και πάλι!

114 6. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 115 6.1. Η οικογένεια στην Ελλάδα σήμερα – Θεωρητικές προσεγγίσεις και ερευνητικά δεδομένα 115 6.2. Οικογένειες ομοφυλόφιλων ζευγαριών 116 7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ – ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ 117 7.1. Τραγούδι «Σήμερα γάμος γίνεται» 117 7.2. Παροιμίες και φράσεις για το γάμο 118 7.3. Ήθη και έθιμα ενός παραδοσιακού καθολικού γάμου 118 7.4. Η ιστορία της προίκας 119 8. ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 120 9. ΠΡΟΦΟΡΑ 121 10. ΠΙΝΑΚΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ 121 11. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 122

ΕΝΟΤΗΤΑ 2 - ΙΣΟΤΙΜΙΑ

1. ΚΕΙΜΕΝΟ 1.2. Από τη νοικοκυρά στο μανεκέν 2. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ 2.1. Σύνθεση με την πρόθεση «συν»

123 123 126 126 103

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

2.2. Σύνθετα με το πρόθεμα (αχώριστο μόριο) «ξε-» 126 2.3. Ανδρωνυμικά ονόματα 127 2.4. Προθέσεις «μετά» και «εκτός» 127 3. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ 129 Ενδοοικογενειακή βία 129 4. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 130 5. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 132 5.1. Σύνδεσμοι 132 6. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 134 6.1. Η Αρήτη 134 6.2. Το πρόβλημα με τους άντρες 135 7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ – ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ 137 7.1. Τραγούδι «Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά» 137 7.2. Μια Κρητικιά πρωτοπόρος της γυναικείας επανάστασης 138 8. ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 140 9. ΠΡΟΦΟΡΑ 142 10. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 143

ΕΝΟΤΗΤΑ 3 - ΠΟΛΙΤΙΚΗ

1. KEIMENO 145 Ο ιδεολογικός Άτλας των Ελλήνων 145 2. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ 147 3. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ 148 Οι αξίες των Ελλήνων σήμερα 148 4. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 149 5. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 150 5.1. Προστακτική ενεργητικής και παθητικής φωνής όλων των συζυγιών 150 6. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 153 6.1. Δεν πληρώνω πράσινα άλογα 153 6.2. Το πελατειακό πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα 154 7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ – ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ 156 7.1. Τραγούδια «Ο Μάρκος υπουργός» και «Το χιπ-χοπ της κρίσης» 156 7.2. 17 Νοέμβρη 1973: H επέτειος του Πολυτεχνείου 157 7.3. Το βρετανικό κομματικό σύστημα 157 7.4. Η πολιτική κατάσταση στην Αίγυπτο 157 7.5. Τοπική Αυτοδιοίκηση 158 8. ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 159 9. ΠΡΟΦΟΡΑ 161 10. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 162

ΕΝΟΤΗΤΑ 4 - ΕΡΓΑΣΙΑ

1. ΚΕΙΜΕΝΟ Executive μάγκες…

2. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ 3. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Το νέο εργασιακό περιβάλλον 4. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 5. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 5.1. Συνηθισμένα λάθη

104

165 165 166 169 169 170 172 172

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

5.2. Υποθετικοί λόγοι 173 6. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 174 6.1. Τρίτη 8 Μαρτίου: η Ημέρα της Γυναίκας αργεί να ξημερώσει 174 6.2. Δήμευση περιουσίας για «μαύρη εργασία» – Βαριές καµπάνες για τη «µαύρη εργασία» – Κατασχέσεις σε εργοδότες που δεν δηλώνουν Έλληνες και αλλοδαπούς εργαζοµένους 176 7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ – ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ 177 7.1. Τραγούδι «Μη βροντοχτυπάς τις χάντρες» 177 8. ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 178 9. ΠΡΟΦΟΡΑ 182 10. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 182

ΕΝΟΤΗΤΑ 5 - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

1. ΚΕΙΜΕΝΟ 185 1.2. Μια άλλη άποψη για την παιδεία 185 2. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ 189 3. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ 190 Το Νέο Ψηφιακό Σχολείο 190 4. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 192 5. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 193 5.1. Σύνθεση λέξεων 193 6. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 194 6.1. 132ο Δημοτικό σχολείο 194 6.2. Η Χιονάτη πάει σχολείο 195 7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ – ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ 196 7.1. Τραγούδι «Δάσκαλε που δίδασκες» 196 7.2. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα 197 8. ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 199 9. ΠΡΟΦΟΡΑ 200 10. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 201

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

203

105

ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΣΟΤΙΜΙΑ 1. ΚΕΙΜΕΝΟ 1.1. Πώς θα εξιστορούσε μια γυναίκα γεννημένη πριν από περίπου 100 χρόνια τον 20ό αιώνα; Ο τρόπος που θα είχε βιώσει τα γεγονότα του αιώνα θα ήταν διαφορετικός από τον τρόπο που θα τα είχε βιώσει ο πατέρας, ο άνδρας ή ο γιος της; Πώς θα εξιστορούσε τη ζωή της και τι αλλαγές θα έβλεπε η ίδια στη δική της θέση μέσα στην οικογένεια και στην κοινωνία; Σε τι θα διέφερε η δική της πορεία από την πορεία της κόρης της και της εγγονής της;

1.2. Από τη νοικοκυρά στο μανεκέν 1 Ο 20ός αιώνας σημαδεύεται από μια σειρά αλλαγές ως προς τη θέση και την εικόνα των γυναικών, οι οποίες μπορούμε να θεωρήσουμε ότι τον 5 σφραγίζουν και τον χαρακτηρίζουν. Οι αλλαγές αυτές έχουν τις ρίζες τους στον προηγούμενο αιώνα και στη μετάβαση από την παραδοσιακή αγροτική στη σύγχρονη βιομηχανική κοινωνία.

Μαζική είσοδος των γυναικών στην αγορά 10 εργασίας, περισσότερες ευκαιρίες για μόρφωση, αλλαγές στο δίκαιο με το κράτος πρόνοιας, δικαίωμα ψήφου και εκλογιμότητας, αντισύλληψη και νέες ερωτικές σχέσεις, πολιτικός γάμος, διαζύγιο, μητρότητα χωρίς κινδύνους, αλλαγή της 15 εικόνας που έχουν αμοιβαία άνδρες και γυναίκες, εκδημοκρατισμός της οικογένειας είναι κάποιες από τις μείζονες αλλαγές του αιώνα που έφυγε. Οι αλλαγές αυτές υποστηρίχθηκαν από κινήματα διαμαρτυρίας των ίδιων των γυναικών, τα οποία 20 ονομάστηκαν «φεμινιστικά» και διατρέχουν όλο τον αιώνα με διαφορετικούς κάθε φορά στόχους, αιτήματα και ιδεολογικό περιεχόμενο.

2

Το φεμινιστικό κίνημα

Από τα τέλη του 19ου αιώνα οι γυναίκες διεκδικούν με συλλογική δράση πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα. Εκτός από τη διεκδίκηση 25 του δικαιώματος ψήφου, το πρώτο αυτό φεμινιστικό κίνημα ενδιαφερόταν για τη γυναικεία φτώχεια (ανύπαντρες μητέρες, εργάτριες στις βιομηχανίες, γυναίκες της εργατικής τάξης, χήρες, εγκαταλελειμμένες γυναίκες) και στόχευε σε μέτρα 30 σχετικά με τη μητρότητα (άδεια μετ’ αποδοχών για τις εργαζόμενες γυναίκες πριν και μετά τον τοκετό), γι’ αυτό και ονομάστηκε «ματερναλιστικός φεμινισμός». Από τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα οι περισσότερες κυβερνήσεις των 35 βιομηχανικών ή υπό εκβιομηχάνιση χωρών θέσπισαν ένα νέο τύπο νομοθεσίας για την προστασία των μητέρων και των παιδιών, που αφορούσε κυρίως τις εργάτριες στις βιομηχανίες και τις άπορες μητέρες.

40 Στη διάρκεια του πολέμου αυξήθηκαν εντυπωσιακά τα ποσοστά του ενεργού γυναικείου πληθυσμού, ενώ μειώθηκε η ψαλίδα ανάμεσα σε γυναικείους και ανδρικούς μισθούς.

Μισθωτή εργασία

45 Η μαζική είσοδος των γυναικών στη μισθωτή εργασία σήμαινε τη δυνατότητα οικονομικής ανεξαρτησίας τους και επηρέασε τη μητρότητα και τη δομή της οικογένειας. Από τη δεκαετία του ’20 όλο και λιγότερες γυναίκες γίνονται μητέρες 50 και η μητρότητα είναι μια σύντομη εμπειρία (μικρός αριθμός παιδιών). Η τάση αυτή, έπειτα από πολλές διακυμάνσεις, θα ενισχυθεί από τα τέλη της δεκαετίας του ’60, ενώ ταυτόχρονα θα αυξηθούν τα ποσοστά των ανύπαντρων ζευγαριών, 55 των διαζυγίων και των μονογονεϊκών οικογενειών. Η μεγαλύτερη ανατροπή ωστόσο έγινε με τη χρήση της αντισύλληψης, εφόσον το αντισυλληπτικό χάπι δίνει στη γυναίκα τη δυνατότητα να έχει εκείνη την πρωτοβουλία και να ελέγχει τη 60 σύλληψη, ενώ επιτρέπει την απελευθέρωση των

123

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

65

70

75

80

ερωτικών σχέσεων. Τα τελευταία τριάντα χρόνια οι τεχνολογικές, δημογραφικές και οικονομικές εξελίξεις κλόνισαν τις παραδοσιακές βάσεις του οικογενειακού θεσμού και των σχέσεων των δύο φύλων και οδήγησαν σε ένα νέο σύστημα αναπαραγωγής των πληθυσμών, που ευνοεί την αυτονομία των γυναικών σε σχέση με τη βιολογική μοίρα τους και το γαμήλιο δεσμό. Την ίδια ακριβώς περίοδο σημαντικές αλλαγές στην κατοικία (μέγεθος σπιτιού, εξειδικευμένοι χώροι, παροχή νερού, αποχέτευση, χρήση γκαζιού και ηλεκτρισμού, κεντρική θέρμανση) και ο εκμηχανισμός πολλών οικιακών εργασιών (η χρήση οικιακών συσκευών αρχίζει να γενικεύεται από τη δεκαετία του ’70) αλλάζουν την οικιακή εργασία και τη φυσιογνωμία της νοικοκυράς, αλλά και απελευθερώνουν γυναικεία εργατική δύναμη. Η εικόνα της νοικοκυράς είχε βεβαίως αλλάξει ήδη από τη δεκαετία του ’20. Τότε, με την επίδραση και του τεϊλορισμού, η νοικοκυρά αναδεικνύεται σε επαγγελματία της οικοκυρικής τέχνης, όπου το νοικοκυριό εξορθολογίζεται και οργανώνεται, ενώ η κουζίνα γίνεται, και αρχιτεκτονικά, ο σημαντικότερος χώρος του σπιτιού.

85 Η εργαζόμενη γυναίκα απέκτησε λοιπόν το δικαίωμα στη μητρότητα, που αντικατέστησε το καθήκον, και την κοινωνική προστασία αυτού του δικαιώματος, αλλά και την ιδιότητα του πολίτη. Το δικαίωμα ψήφου παραχωρήθηκε στις γυναίκες από 90 το 1906 (Φινλανδία) ως το 1976 (Πορτογαλία), αλλά στις περισσότερες χώρες στη δεκαετία του 1910. Η Παγκόσμια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948) εξάλλου ανέφερε την ισότητα των δύο φύλων, καθώς και την ισότητα 95 των δύο συζύγων μέσα στο γάμο. Πολλές χώρες, από τη δεκαετία του ’40, θα αναγράψουν αυτή την αρχή στο Σύνταγμά τους. Η διεκδίκηση της νομικής ισότητας των δύο φύλων μεταφραζόταν σε απόλυτη ισότητα τόσο στο δημόσιο όσο και στο ιδιωτικό 100 δίκαιο. Οι αλλαγές ωστόσο στο ιδιωτικό δίκαιο θα καθυστερήσουν ως τη δεκαετία του ’60, όταν και θα εισαχθεί στις περισσότερες χώρες η ιδέα της ισότητας μεταξύ των δύο συζύγων και επομένως ο εκδημοκρατισμός της οικογένειας. Αλλά και στο 105 δημόσιο χώρο, παρά τα ίσα πολιτικά δικαιώματα των γυναικών, η συμμετοχή των γυναικών στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας παραμένει ακόμη ένα διακύβευμα της εποχής μας.

110

124

Η κουλτούρα της ομορφιάς Στη στροφή του 20ού αιώνα, μέσα στη νέα καταναλωτική κοινωνία της μαζικής κουλτούρας, η γυναίκα είναι ο πρωταγωνιστής και ο πιθανός

καταναλωτής προϊόντων διαφήμισης με τη μορφή της νοικοκυράς, ενώ ασκούνται κανονιστικές 115 πιέσεις σε όφελος της γαμήλιας δέσμευσης και προτύπων εμφάνισης εμπνευσμένων από σταρ και μανεκέν. Η «κουλτούρα της ομορφιάς», η οποία προβάλλεται από τη δεκαετία του ’20 από τα περιοδικά, τη διαφήμιση και τον κινηματογράφο, 120 προωθεί έναν τύπο γυναίκας με συμπεριφορές πολύ πιο ελεύθερες απ’ ό,τι στο παρελθόν, που συνδέουν όμως αντιφατικά τη ναρκισσιστική αναδίπλωση με την αυτοεπιβεβαίωση.

Χριστινα Κουλουρη Το Βήμα, 24.12.2000

1.3. Σωστό ή Λάθος; 1. Οι σημαντικές αλλαγές που επέφερε το φεμινιστικό κίνημα δεν διαφοροποιήθηκαν ιδιαίτερα σε στόχους και χαρακτηριστικά.

2. Ο ματερναλιστικός φεμινισμός ονομάστηκε έτσι γιατί αποτελούνταν αποκλειστικά από μητέρες.

3. Οι μισθοί ανδρών και γυναικών κατά τον πόλεμο έτειναν να εξομοιωθούν.

4. Η μεγαλύτερη ανατροπή έγινε με το αντισυλληπτικό χάπι, επειδή οδήγησε στη σεξουαλική απελευθέρωση.

5. Με τη χρήση των οικιακών συσκευών η γυναίκα μπορεί να κάνει περισσότερες οικιακές εργασίες.

6. Ο εκδημοκρατισμός της οικογένειας επιτυγχάνεται ουσιαστικά μετά τις αλλαγές στο ιδιωτικό δίκαιο.

7. Η κουλτούρα της ομορφιάς προωθεί έναν τύπο «απελευθερωμένης» γυναίκας, που επηρεάζεται από την τάση καταναλωτισμού.

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΙΜΙΑ

1.4. Αντιστοιχίστε τις παρακάτω λέξεις και φράσεις του κειμένου στη Στήλη Α με τις σημασίες τους στη Στήλη Β. Στήλη Α 1. το κράτος πρόνοιας 2. η εκλογιμότητα 3. μείζων 4. η χήρα 5. άδεια μετ’ αποδοχών 6. η εκβιομηχάνιση 7. θεσπίζω 8. η ψαλίδα 9. ενισχύομαι 10. η ανατροπή 11. η σύλληψη 12. τεϊλορισμός 13. διακύβευμα

Στήλη Β α. άδεια με το μισθό πληρωμένο από τον εργοδότη β. καθιερώνω με νόμο γ. γίνομαι πιο ισχυρός, δυνατός, τονώνομαι δ. η επιστημονική οργάνωση της εργασίας και της παραγωγής ε. το κράτος που φροντίζει συστηματικά όσους έχουν ανάγκη βοήθειας. στ. η έναρξη της εγκυμοσύνης ζ. μεγαλύτερος, μεγαλύτερη η. το δικαίωμα να εκλέγεται κάποιος ως αντιπρόσωπος του λαού. θ. η ριζική αλλαγή ι. η απόσταση, η διαφορά ια. η γυναίκα της οποίας πέθανε ο άντρας ιβ. η βιομηχανοποίηση ιγ. αβέβαιο αποτέλεσμα ενός γεγονότος

1.5. Συμπληρώστε τα κενά με τις λέξεις στον κατάλληλο τύπο. μείζων / άδεια μετ’ αποδοχών / ψαλίδα / ανατροπή / σύλληψη / διεκδίκηση / εκδημοκρατισμός / διακύβευμα / αναδεικνύω / εισάγω / από τα κοινά 1. Το …………………………………. σήμερα βρίσκεται στην ανάγκη εκτόνωσης του σημαντικού φόβου που νιώθει το ένα φύλο για το άλλο.

2. Αυτό το πολιτικό κόμμα ανήκει τώρα στη .…………………… αντιπολίτευση.

3. Πολλές γυναίκες πρωτοπόροι στα θέματα ισότητας αγωνίστηκαν σθεναρά για τον ………………………………. των Σωμάτων Ασφαλείας και του Στρατού, καθόσον ήταν «άβατοι» χώροι για το γυναικείο φύλο μέχρι πριν από κάποιες δεκαετίες.

4. Ο πολιτικός αυτός, αφότου παραιτήθηκε από υπουργός, ούτε καν ενδιαφέρθηκε για τη …………………… της προεδρίας του κόμματός του. Παρ’ ότι πρωτοκλασάτο στέλεχος του κόμματος, η πολιτική έπαψε να τον θέλγει και αποφάσισε να απέχει …………………………

5. Μερικές γυναίκες επιθυμούν να …………………………… στις διοικητικές υπηρεσίες του Στρατού και αυτό είναι αναφαίρετο δικαίωμά τους.

6. Στον λεγόμενο Πρώτο Κόσμο όλο και μεγαλώνει η ……………………………… ανάμεσα στους μισθούς των golden boys and girls και στους βασικούς μισθούς των εργαζομένων.

7. Για να ……………………………. μια γυναίκα στο χώρο εργασίας της, χρειάζεται να καταβάλει πολύ μεγαλύτερες προσπάθειες από αυτές που καταβάλλει ένας άντρας.

8. Θα ήθελα να πάρω κάποια μέρα άδεια για να γράψω ένα βιβλίο, αλλά βέβαια θα ήθελα να είναι ……………………………………..

125

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

9. Τα νέα για τη ……………………………… των ληστών με την καραμπίνα μεταδόθηκαν στο δελτίο των 8 μ.μ.

10. Πρόσφατα σημειώθηκαν δεκάδες συλλήψεις αλλά και θάνατοι πολιτών στα επεισόδια για την ………………………………………. αυταρχικών καθεστώτων στη Λιβύη, το Μαρόκο και αλλού.

Θυμηθείτε: Η ορθογράφηση και η προφορά του τελικού συμφώνου της πρόθεσης «συν» εξαρτάται από το φθόγγο που ακολουθεί. Σε γενικές γραμμές ισχύουν τα εξής: συν + γ = συγγ (συν + γνώμη = συγγνώμη) συν + λ = συλλ (συν + λόγος = σύλλογος) συν + μ = συμμ (συν + μορφώνομαι = συμμορφώνομαι) συν + ρ = συρρ (συν + ρίζα = σύρριζα)

2. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ

συν + σ* = συσσ (συν + σώμα = σύσσωμος)

2.1. Σύνθεση με την πρόθεση «συν»

Παρατηρούνται και άλλες περιπτώσεις αφομοίωσης του νι στα όρια των λέξεων, όπως η σίγηση:

Εδώ παρατίθενται σύνθετες λέξεις με την πρόθεση «συν», π.χ.:

συν + σ = συ (συν + στρατεύομαι = συστρατεύομαι)

συμμετέχω = συν + μετέχω

συν + ζ = συ (συν + ζητώ = συζητώ, συν + ζω = συζώ)

συγχωριανός = συν + χωριανός Δείτε τις λέξεις και παρατηρήστε πώς αλλάζει η πρόθεση «συν», ανάλογα με τη λέξη που ακολουθεί (τον αρχικό φθόγγο). συμμαζεύω

(συν + μαζεύω)

συντρέχω

…………………………………

συγχαίρω

…………………………………

συγκατοικώ

…………………………………

συµπίπτω

…………………………………

α. έξω, προς τα έξω

συνοδεύω

…………………………………

συγχέω

…………………………………

συνδυάζω

…………………………………

συµβάλλω

…………………………………

β. αντίθετη ενέργεια γ. τέλος ενέργειας ή κατάστασης δ. αφαίρεση αντικειμένου ε. τελείως, πολύ

Γράψτε τη σύνθετη λέξη.

1. συν + καίω

………………………………

2. συν + πλέω

………………………………

3. συν + κρίνω

………………………………

4. συν + βαίνω

………………………………

5. συν + μετέχω ………………………………

126

2.2. Σύνθετα με το πρόθεμα (αχώριστο μόριο) «ξε-» Ξεψυχάω: τι δηλώνει εδώ το πρόθεμα «ξε-»; Δείτε τον πίνακα! Το «ξε-» ( ή «ξ-» πριν από φωνήεν) προσδίδει στο β΄ συνθετικό τις σημασίες

στ. λίγο λίγο, σιγά σιγά, κρυφά ζ. αντίρρηση συνομιλητή

ξεσπιτώνω, ξεπορτίζω, ξεχειλίζω ξεβολεύω, ξεδιψώ ξεμεθώ, ξεμουδιάζω, ξενυχτάω ξαραχνιάζω, ξαρμυρίζω, ξαφρίζω ξεγυμνώνω, ξεθαρρεύω ξεγλιστρώ, ξεκλέβω, ξεμακραίνω λέω / ξελέω, μα / ξεμά

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΙΜΙΑ

Γνωρίζετε άλλα σύνθετα με αυτό το πρόθεμα; …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… ……………………………………………………

2.3. Ανδρωνυμικά ονόματα Τα λεγόμενα «ανδρωνυμικά» ονόματα γυναικών βασίζονται στο βαπτιστικό, επώνυμο η παρωνύμιο κτλ. του ονόματος των συζύγων τους και αποτελούν μια πρόσθετη επωνυμία κοντά στο βαπτιστικό όνομα. Από τη βυζαντινή περίοδο είναι γνωστά ορισμένα ανδρωνυμικά σε -εα (Κουβικουλαρέα, Σπαθαρέα, Ανδρονικέα ) και -ινα (Μαρία Αγγελίνα), Δούκαινα Παλαιολογίνα κτλ.) Τα νεοελληνικά ανδρωνυμικά πολλές φορές βασίζονται στην προφορική παράδοση και σχηματίζονται

2.4. Προθέσεις «μετά» και «εκτός»

Παρατηρήστε! Προσέξτε τις αρχαιότροπες εκφράσεις που συναντήσαμε στα κείμενα: «μετά μανίας», «εκτός του χωριού». Κάποιες εκφράσεις με μονολεκτικές προθέσεις συχνά δεν αναλύονται ως προς τη σημασία και τη σύνταξή τους, καθότι ακολουθούν τους κανόνες μιας προγενέστερης φάσης της ελληνικής γλώσσας και αποτελούν παγιωμένες φράσεις. Τέτοιες μονολεκτικές προθέσεις είναι: ανά, άνευ, αντί, από, για, διά, δίχως, εις / ες, εκ / εξ, εκτός, εν, έναντι, εναντίον, ένεκα / ένεκεν, εντός, ενώπιον, εξαιτίας, επί, έως/ως, ίσαμε, κατά, κατόπιν, λόγω, με, μέσω, μετά, μεταξύ, μέχρι, παρά, περί, πλην, προ, προς, σε, συν, υπέρ, υπό, χάριν, χωρίς.

• με τη γενική του ονόματος του συζύγου (πρβλ. Αγγέλλω του Κακριδά) • με διάφορα παραγωγικά επίθετα, π.χ. -αινα (Γιάνναινα, Τζαβέλαινα), -ινα (Λασκαρίνα), -ου (Νικολού, Παυλού, Πεταλού), -ισσα (γιάτρισσα, μαστόρισσα = η γυναίκα του γιατρού, του μάστορα) κτλ. Σε κάθε μέρος της Ελλάδας παρατηρούνται διαφοροποιήσεις στα ονοματοδοτικά ήθη ανάλογα με τις τοπικές παραδόσεις.

Πώς θα μπορούσαμε σε ορισμένες κοινωνικές συνθήκες να αποκαλέσουμε τη γυναίκα του...

• … Κώστα; • …Θοδωρή; • … Βασίλη; • … Θέμελη; • … Μπούμπουλη; • … Μιχάλη; • … Δημήτρη; • … Παναγιώτη;

………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… …………………………

Από τον Έλληνα σκιτσογράφο ΚΥΡ (Γιάννη Κυριακόπουλο). Διαβάστε περισσότερα για τον σημαντικό σκιτσογράφο μας στο: http://www. cartoonists.gr/view_cat.php?language=Greek&cat_ id=16

127

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

Συγκεκριμένα για τις προθέσεις «μετά» και «εκτός»:

H πρόθεση «μετά» Πτώση 1. + αιτιατική 2. + αιτιατική 3. + γενική

Σημασία

Παραδείγματα

υστερόχρονο περιοχή του τόπου συνοδεία

Μετά τις εκλογές ήρθαν δύσκολα χρόνια. Το σπίτι βρίσκεται μετά τη στροφή. Παρέστη στη δεξίωση μετά του συζύγου της.

Ενδεικτικές παγιωμένες εκφράσεις 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

μετ’ εμποδίων μετά βίας μετά μανίας μετά τιμής μετά βδελυγμίας μετά συγχωρήσεως μετά χαράς

Η πρόθεση «εκτός» Πτώση

Σημασία

Παραδείγματα

1. + γενική

εξαίρεση

2. + γενική

εξωτερική περιοχή (χώρος)

Εκτός της ημερίδας έχω να παραστώ και σε ένα συμπόσιο. Το νεκροταφείο βρίσκεται εκτός πόλεως.

Ενδεικτικές παγιωμένες εκφράσεις 1.

2.

3.

4.

5.

6.

εκτός απροόπτου εκτός αυτού εκτός εαυτού εκτός κινδύνου εκτός νόμου εκτός τόπου και χρόνου 7. εκτός των άλλων

128

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΙΜΙΑ

2.4.1. Συμπληρώστε τις προτάσεις με κάποιες από τις παραπάνω παγιωμένες εκφράσεις.

1. Έχουμε συνδυάσει το ταξίδι μας για τις χριστουγεννιάτικες διακοπές στην Κωνσταντινούπολη με μια συνδιάσκεψη, στην οποία επείγει να παραστώ και …………………………… ελπίζω να τα καταφέρω και τα δύο!

2. Αδυνατούσε να προσέλθει στο μάθημα λόγω απροόπτου κωλύματος και …………………………τον αντικατέστησε ο συνάδελφός του.

3. Υπέστη σοβαρές κρανιογκεφαλικές κακώσεις από το αυτοκινητικό ατύχημα, ευτυχώς όμως τώρα νοσηλεύεται ……………………………

4. Ο Μενέλαος πιστεύει ότι το πολιτικό σύστημα έχει απαξιωθεί ολοσχερώς και οι πολίτες εμφανίζονται ολένα και πιο δύσπιστοι. Και διερωτάται «…………………………… ποιον να ψηφίσω από αυτούς τους διεφθαρμένους πολιτικούς;».

5. Δεν ήταν εύκολο να ταξιδέψω στην Αντίπαρο την περασμένη εβδομάδα! Στην αρχή με εμπόδισε το «απαγορευτικό» απόπλου που εξεδόθη λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών. …………………………… ανακοίνωσαν και οι λιμενικοί ότι θα έκαναν απεργία, αφότου θα λυνόταν το «απαγορευτικό»! Στο τέλος τα κατάφερα μετά από τρεις μέρες! Ήταν πράγματι ένα ταξίδι ……………………………!

2.4.2. Πώς θα λέγαμε στο ίδιο αρχαιοπρεπές / λόγιο ύφος; πριν από δύο χρόνια …………………………… έτσι ώστε

……………………………

3. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Ακούστε τη συνέντευξη «Δεν σωπαίνουμε» για την ενδοοικογενειακή βία. (διάρκεια 08:31.) Για την απογοητευτική κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα ως προς την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας μίλησε στο διαδικτυακό κανάλι tvxs (http:// tvxs.gr) η κοινωνιολόγος και αντιπρόεδρος του Δικτύου Γυναικών Ευρώπης Ζωή Κόκαλου με αφορμή την παγκόσμια ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών (25.11.2009, tvxs. gr/news/ελλάδα/«δεν-σωπαίνουμε»-για-τηνενδοοικογενειακή-βία) http://www.youtube.com/watch?v=knek4VXqecY

Διαβάστε τη βοηθητική λίστα λεξιλογίου και, αν θέλετε, ψάξτε τις λέξεις και φράσεις στο λεξικό (http://www.komvos.edu.gr/dictionaries/dictonline/DictOnLineTri.htm) • να σπάσουμε τη σιωπή (σπάω) • κέντρο πιστοποίησης και καταμέτρησης των περιστατικών (η πιστοποίηση, η καταμέτρηση, το περιστατικό) • υφίσταται (υφίσταμαι) • διαβούλευσης (η διαβούλευση) • θεσμικούς φορείς (ο θεσμικός φορέας) • ΕΚΚΑ (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης) • απαξίωση • θεσμός της διαμεσολάβησης (η διαμεσολάβηση) • δομές ξενώνων (η δομή, ο ξενώνας) • παγκόσμια οδηγία • δέσμη αιτημάτων (το αίτημα) • να εκπονεί έρευνες (εκπονώ) • ολιστική αντιμετώπιση • γραμμές SOS 129

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

• συμβουλευτικές υπηρεσίες • ΟΚΑΝΑ (Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών) • διυπουργική επιτροπή • τζίρος • διακινούνται (διακινούμαι) • σωματέμπορο (ο σωματέμπορος)

3.1.Επιλέξτε τη σωστή απάντηση, αφού ακούσετε το απόσπασμα μία φορά ακόμη.

1. Το μήνυμα που πρέπει να περαστεί είναι… α. να σταματήσουν οι θύτες να βιαιοπραγούν. β. να μιλήσουν οι γείτονες. γ. να σταματήσει η βία να διαιωνίζεται.

2. Μία στις τέσσερις γυναίκες… α. γνωρίζει για τη βία ως φαινόμενο. β. υφίσταται βία. γ. γνωρίζει ότι κάποιες φίλες της έχουν υποστεί βία.

3. Το νομικό πλαίσιο που αφορά την ενδοοικογενειακή βία είναι προβληματικό γιατί… α. δεν περιορίζεται μόνο στο πλαίσιο της οικογένειας. β. δεν αναγνωρίζει τη βία. γ. δεν περιορίζεται στο δημόσιο χώρο.

4. Ο θεσμός της διαμεσολάβησης… α. δίνει το δικαίωμα στο θύτη να συζητήσει με το θύμα. β. βοηθάει τα ζευγάρια. γ. απαξιώνει τη βία.

5. Στην πραγματικότητα, όταν η γυναίκα καταγγέλλει τη βία στην αστυνομία… α. η αστυνομία τη βοηθά να τα βρει με το σύντροφό της. β. η αστυνομικός την υποδέχεται στο τμήμα για την καταγραφή του συμβάντος. γ. η αστυνομία την προτρέπει να γυρίσει στο σπίτι της.

6. Το τραύμα και το μετατραυματικό σοκ… α. αναπαράγουν τη βία. β. στιγματίζουν τα παιδιά της κακοποιημένης γυναίκας.

130

γ. έχουν οικονομικές επιπτώσεις για τη γυναίκα.

7. Από τα 85.000 θύματα trafficking στην Ελλάδα… α. ο τζίρος θα φτάσει δύο ή τρεις φορές τον τζίρο της Κόκα Κόλα. β. τα περισσότερα θύματα καταγγέλλουν το σωματέμπορο. γ. οι γυναίκες θα πουληθούν μέχρι και τρεις φορές στη ζωή τους.

4. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Γράψτε την άποψή σας για ένα από τα παρακάτω θέματα.

1. Ποιες ήταν οι αντιλήψεις και η εικόνα που είχαν τα δύο φύλα το ένα για το άλλο κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα; 2. Πιστεύετε πως λύθηκαν, κι αν ναι σε ποιο βαθμό, τα βασικά προβλήματα των γυναικών του 19ου αιώνα, τα οποία αναφέρει το άρθρο;

Πείτε την άποψή σας για ένα από τα παρακάτω θέματα: 1. Είναι ικανοποιητική, κατά τη γνώμη σας, η συμμετοχή των γυναικών στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας σήμερα; 2. Ποια άλλα «καθήκοντα» έγιναν δικαιώματα, εκτός από το καθήκον της μητρότητας;

Συμμετέχετε σε έναν πολιτιστικό σύλλογο της γειτονιάς σας ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου του. Στη γειτονιά σας διαμένουν πολλοί μετανάστες και έχετε

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΙΜΙΑ

επισημάνει εδώ και καιρό ότι οι γυναίκες μετανάστριες, κυρίως μουσουλμάνες, μένουν πολλές ώρες στο σπίτι, δεν συμμετέχουν στην ευρύτερη κοινωνική ζωή, ακολουθώντας ένα πρότυπο κουλτούρας όπου η γυναίκα είναι πιο «περιορισμένη» σε σχέση με τον άντρα. Συζητάτε με τα άλλη μέλη του συλλόγου σας για το αν πρέπει να κάνετε κάτι και ποιες δράσεις μπορείτε να οργανώσετε για να τις βοηθήσετε. Χρησιμοποιήστε και λέξεις από τον πίνακα θεματικού λεξιλογίου. Γράψτε ένα γράμμα στην Εκπαιδευτική Υπηρεσία του Δήμου της πόλης σας και ζητήστε να οργανωθεί ένα «κοινωνικό φροντιστήριο» με εθελοντές εκπαιδευτές, για να βοηθηθούν οι γυναίκες μετανάστριες στην καθημερινή τους ζωή και να ενταχθούν καλύτερα στην τοπική κοινωνία. Εξηγήστε τους λόγους για αυτή την πρωτοβουλία και αναλύστε τα μέτρα που προτείνετε. Χρησιμοποιήστε και λέξεις από τον παρακάτω πίνακα θεματικού λεξιλογίου της Ενότητας.

Θεματικό λεξιλόγιο • διάκριση λόγω φύλου • άδεια για οικογενειακούς λόγους • άδεια μητρότητας / πατρότητας • άδηλη ανεργία • ανδροκρατική κοινωνία • άνοιγμα / χάσμα μεταξύ των φύλων • αόρατοι φραγμοί • γονική άδεια • γυάλινη οροφή • γυναικείες σπουδές / σπουδές φύλου • δεδομένα κατά φύλο • δημοκρατία της πλήρους ισότητας • διάσταση της ισότητας • αναπαραγωγική λειτουργία • εκτίμηση του αντίκτυπου μιας πολιτικής στο φύλο • έλεγχος γεννήσεων • ελκόμενα (ή παράγωγα ) δικαιώματα

• ένταξη της διάστασης της της ισότητας ευκαιριών / του πρίσματος του φύλου / της ισότητας των φύλων • εξάλειψη των διαχωρισμών στην αγορά εργασίας • επιμερισμός της θέσης εργασίας • εργαζόμενος, -η στην οικογενειακή επιχείρηση • ευαισθητοποιημένος, -η ως προς τη διάσταση του φύλου • άμβλωση / έκτρωση • αντισύλληψη • θετική πολιτική διακρίσεων / θετικές διακρίσεις • σωματεμπορία ανθρώπινων όντων • χειραγώγηση / χειραφέτηση • θετική διάκριση • θετική δράση • ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας • ισόρροπη συμμετοχή γυναικών και ανδρών • καταμερισμός της εργασίας (κατά φύλο) • κέντρο κακοποιημένων γυναικών • κοινωνικό συμβόλαιο του φύλου • μονογονεϊκή οικογένεια • ξυλοδαρμός / κακοποίηση συζύγου • ίση μεταχείριση • οικονομικά ενεργός πληθυσμός • ποικιλομορφία • ποσόστωση / ποσοστώσεις • προτιμησιακή μεταχείριση • σεξουαλικές προτιμήσεις • σεξουαλική παρενόχληση • συμβοηθούντες σύζυγοι • συνδυασμός επαγγελματικού και οικογενειακού βίου • το αντισυλληπτικό (μέτρο, χάπι) • φροντίδα εξαρτώμενων ανθρώπων

131

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

5. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Παρατηρήστε!

5.1. Σύνδεσμοι

Παραδείγματα

Γράψτε! Μελετήστε τους συνδέσμους του κειμένου «Η ανατομία ενός εγκλήματος τιμής» στο Βιβλίο Μαθητή. Ξαναγράψτε το κείμενο χωρίς αυτούς, μόνο με μικρές κύριες προτάσεις, π.χ.: Κανένας από την οικογένειά της δεν άκουσε το βογκητό της Μαρούλας, κόρης της χήρας κυρα-Ευγενίας. Η Μαρούλα ξεψυχούσε το βράδυ εκείνης της Δευτέρας από ένα δηλητήριο. Το δηλητήριο ήταν επικίνδυνο. Σκότωνε αλεπούδες.

Μπορείτε να κάνετε όποιες αλλαγές θέλετε, για να αφαιρέσετε όλους τους συνδέσμους. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. …………………………………………………….

132

• Αφότου εξέφρασε την αντίρρησή της στις αποφάσεις της προέδρου του συλλόγου, η υποψηφιότητά της για το διοικητικό συμβούλιο υπονομεύτηκε. (χρονικός σύνδεσμος) • Δεν δηλώνει «φεμινίστρια», ωστόσο δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί της όποτε θίγονται τα δικαιώματα των γυναικών. (αντιθετικός, χρονικός σύνδεσμος) • Αποτελεί πρόβλημα για τον τουρισμό το κλείσιμο των αρχαιολογικών χώρων κάθε τρεις και λίγο λόγω απεργιακών κινητοποιήσεων, μολονότι τα αιτήματα των υπαλλήλων επείγουν και αξίζουν της προσοχής του υπουργού. (αντιθετικός σύνδεσμος) • Προτιμότερο να γεννήσει με καισαρική τομή, μήπως και υπάρξει κάποια επιπλοκή στη γέννα, καθότι το έμβρυο είναι τυλιγμένο στον ομφάλιο λώρο. (ενδοιαστικός, αιτιολογικός σύνδεσμος) • Απόφευγε να περνά από το καφενείο, μην τυχόν τον ρωτήσουν για τα δανεικά. (τελικός σύνδεσμος) • Περιμένει μέχρις ότου εκταμιευτεί το ποσόν που χρειάζεται για τη σύναψη του δανείου. (χρονικός σύνδεσμος) • Εγκάρσιες ρωγμές δημιουργήθηκαν στο επάνω μέρος του φράγματος, για να καταρρεύσει με την πίεση του νερού. (αποτελεσματικός σύνδεσμος) • Ο βουλευτής κινδύνευε να διαγραφεί, εφόσον θα ψήφιζε κατά συνείδηση αντίθετα με τη γραμμή του κόμματος. (υποθετικός σύνδεσμος)

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΙΜΙΑ

Σύνδεσμοι

Είδη Παρατακτικοί σύνδεσμοι Συμπλεκτικοί Διαχωριστικοί Αντιθετικοί Συμπερασματικοί Επεξηγηματικός Υποτακτικοί σύνδεσμοι Ειδικοί Χρονικοί Αιτιολογικοί Υποθετικοί Τελικοί Αποτελεσματικοί Εναντιωματικοί (ή παραχωρητικοί) Ενδοιαστικοί (ή διστακτικοί) Συγκριτικός Βουλητικός

Σύνδεσμοι και / κι, ούτε, μήτε [ουδέ, μηδέ] ή, είτε αν και, αλλά, μα, παρά, όμως, ωστόσο, ενώ, μολονότι, μόνο, μόνο που λοιπόν, ώστε, άρα, επομένως, οπότε δηλαδή ότι, πως (που) όταν, ενώ, καθώς, αφού, αφότου, πριν [πριν να], μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, όποτε, άμα (σαν), εκεί που, ενόσω, μέχρις ότου, μέχρι να, όσο γιατί, επειδή, αφού, διότι, έτσι που, καθότι, καθώς, μια(ς) και, μια(ς) που [τι = ποιητικό] αν / εάν, άμα, έτσι και, εφόσον [σαν] να, για να, ώστε, μη(ν) ώστε (να), που, για να αν και, ενώ, μολονότι, μόλο που μη(ν), μήπως παρά να

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όσοι σύνδεσμοι είναι σε αγκύλη χρησιμοποιούνται πιο σπάνια.

Γράψτε!

Γράψτε!

Εντοπίστε τους συνδέσμους τους οποίους δεν χρησιμοποιείτε συχνά ή δεν τους γνωρίζατε. Προσπαθήστε να γράψετε μία φράση με αυτούς.

Συνεχίστε τις παρακάτω φράσεις, χρησιμοποιώντας όποιον σύνδεσμο θέλετε.

……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. …………………………………………………….

α. Η θέση της γυναίκας αδιαφιλονίκητα άλλαξε τις τελευταίες δεκαετίες .…………………… ………………………………………………… ………………………………………………… β. Η αντρική ταυτότητα έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με το παραδοσιακό περιεχόμενο ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… γ. Προβλήματα ως προς τη διαφορετικότητά τους αντιμετωπίζουν σε διάφορες χώρες οι ομοφυλόφιλοι ή αμφιφυλόφιλοι ………………………………………………… …………………………………………………

133

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

5.1.1. Συμπληρώστε τα κενά με τους συνδέσμους: ούτε, ούτε, ή, αλλά, ωστόσο, επομένως, όταν, ώσπου, αφού, για να, μήπως, ώστε να, γιατί. Κυρίες και κύριοι, Το θέμα μου είναι η θέση της γυναίκας ως εργαζόμενης στη σύγχρονη εποχή. Δεν πρέπει …………………………………………… να παραλείψουμε να αναφερθούμε στο παρελθόν, ………………………………………… αυτό υπήρξε καθοριστικής σημασίας για το παρόν. …………………………………………………… χρειάζεται ………………………………………. να μελετήσουμε τα σχετικά με την εργασία της γυναίκας χτες, …….…….…….………… καταλάβουμε …………………………………. σήμερα η γυναικεία εργασία είναι σημαντική και αναντικατάστατη …………………………………. και γιατί ακόμη δεν αμείβεται το ίδιο. Και δεν είναι ανάγκη να αναφερθούμε …………………….………… στην πρωτόγονη εποχή ……………………………………… στην αρχαία Ελλάδα. Φτάνει να μιλήσουμε για τον 18ο αιώνα ……………………………………. ακόμη και για τις αρχές του 20ού. Η γυναίκα δεν ήταν ποτέ έξω από το σύστημα παραγωγής των αγαθών. Θεωρητικά είχε μόνο την ευθύνη του σπιτιού και των παιδιών ……………………………………. η παραγωγή με τη μορφή της βιομηχανίας, την κάλεσε ……………………………………. προσφέρει περισσότερα στην κοινωνία και στην οικογένειά της. ………………………….………… λοιπόν η γυναίκα πήγε στο εργοστάσιο, πολλά άλλαξαν. ……………………………………. αυτό δεν στάθηκε η αρχή της χειραφέτησής της;

6. ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 6.1. Η Αρήτη Αυτή είναι η δύναμις της γυναίκας να κυβερνά την ζωήν από την θέσιν όπου την έβαλεν ο Θεός. Η Αρήτη, σεμνή, σεβαστική, νοικοκυρά, φιλόστοργη, ηγεμονική, συμφιλιωμένη με την θέσιν της και τα καθήκοντά της, είναι η βασίλισσα του οίκου της∙ η αγαθοεργός δύναμις των ανακτόρων, όπου η ήμερη συμπεριφορά της έχει απλωθεί κι έχει δέσει τα μέλη της οικογενείας της με το ελεύθερον σέβας και την ειρηνικήν ευτυχίαν – παιδιά, αδέλφια και γονείς μεταξύ τους. Και στην συνέχειαν έχει στερεώσει την δύναμιν και την φιλίαν στην κοινωνίαν των Φαιάκων, που σέβονται και αγαπούν την βασιλικήν τους οικογένεια. Αυτό που εγνώριζεν η Αρήτη είναι δύσκολο να κατανοήσουν όλες οι γυναίκες; Βεβαίως, έχουν δίκιο να επιζητούν την ισοτιμίαν με τον άνδρα. Αυτός άλλωστε είναι και ο νόμος του Θεού, διάσπαρτος στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Όμως κάποτε οι γυναίκες, και μέσα στις χριστιανικές κοινωνίες, έχασαν τον δρόμον˙ διάλεξαν την επανάστασιν, την ανταρσίαν του κακώς εννοουμένου «φεμινισμού». Λησμονούν όμως ότι η αποστολή της γυναίκας είναι να ημερώνη την αγριότητα της ζωής μέσα στο σπίτι της πρώτα˙ με την καλή της την καρδιά, με την αγάπη της και με τον σεβασμόν της˙ με τη νοικοκυροσύνη της˙ με την αγρύπνια της μέσα στο σπιτικό της˙ με το ξεδίπλωμα της προσωπικότητός της στο οικογενειακόν της περιβάλλον. Υπάρχουν κορίτσια που δεν ξέρουν να ζεσταίνουν την ατμόσφαιραν των δικών τους με ένα οικογενειακό τραπέζι, ωραία ετοιμασμένο από τα χέρια τους. Δεν δίνουν σημασία στο καλοπλυμένο και νοικοκυρεμένο ρούχο, που θα φορέσουν τα μέλη της οικογενείας τους˙ στο συγυρισμένο σπίτι˙ στη σεμνή συμπεριφορά˙ στην ειλικρίνεια των καλών τους διαθέσεων. Τα ζητούν όλα από τους άλλους˙ και όλα για τον εαυτόν τους. Και χάνουν την αξίαν τους και την ζωήν μέσα από τα χέρια τους. Και όμως! Η ευτυχία είναι τόσο απλή για τις γυναίκες που ξέρουν την θέσιν τους και την αποστολήν τους. Γι’ αυτές, η ευλογία του Θεού ανοίγει δρόμους και μέσα στις δυσκολίες ακόμη που έχει η ζωή.

Προς την Νίκην (ορθόδοξο νεανικό περιοδικό) έτος 35ο, αριθ. 528

134

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΙΜΙΑ

Απαντήστε τις ερωτήσεις κατανόησης.

1. Ποιες αρετές πρέπει να έχει η γυναίκα σύμφωνα με το κείμενο; 2. Τι αναφέρει το κείμενο για την ισοτιμία;

Παρατηρήστε το κείμενο και καταγράψτε τις διαφορές των τύπων της απλής καθαρεύουσας και της νέας ελληνικής, π.χ.: εγνώριζεν / γνώριζε

3. Τι αναφέρει το κείμενο για το φεμινισμό;

…………………………………………………….

4. Ποια είναι τα καθήκοντα της γυναίκας;

……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. …………………………………………………….

Συμφωνείτε με το κείμενο ή διαφωνείτε; Διατυπώστε τη γνώμη σας.

……………………………………………………. …………………………………………………….

6.2. Το πρόβλημα με τους άντρες Ο κόσμος μπορεί να είναι ακόμη αρσενικός, αλλά Το αύριο ανήκει στις γυναίκες, όπως λέει ο τίτλος ενός βιβλίου του Τζακ Λανγκ, Γάλλου πολιτικού και συμβόλου του σεξ. Η πορεία μετάβασης στη νέα κατάσταση μου ήρθε στο μυαλό όταν και οι τρεις κρίσεις προσωπικού υψηλών προδιαγραφών για συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα της Αναπτυξιακής Εταιρείας του Δήμου της Αθήνας έδειξαν γυναίκες. Πιο ολοκληρωμένα καλοσπουδασμένες από τους άντρες υποψηφίους. Το ίδιο είχαν δείξει και οι επιλογές προσωπικού με αυξημένα προσόντα για τα Γραφεία Διαμεσολάβησης και Διασύνδεσης του ΕΜΠ. Στις τέσσερις θέσεις, οι τρεις πήγαν σε γυναίκες όταν υπήρχαν ισάριθμες περίπου υποψηφιότητες από τα δύο φύλα. Όταν δε προκηρύξαμε πέντε θέσεις γραμματέων για την Επιτροπή Ερευνών του Πολυτεχνείου, με απαιτήσεις υψηλής βαθμολογίας στο Λύκειο και γνώσεων ξένης γλώσσας και χρήσης υπολογιστή (που θα αποδεικνύονταν με εξετάσεις), υπέβαλαν υποψηφιότητα εκατό περίπου κορίτσια και μόνο ένα αγόρι! Το οποίο και δεν πήγε καλά στις εξετάσεις. Τα παραπάνω ανοίγουν ένα εντόπιο παράθυρο στη διεθνή σκηνή, όπου παρατηρούνται τα ακόλουθα: • Τα αγόρια υστερούν στο σχολείο απέναντι στα κορίτσια σε όλες τις ηλικίες, εκτός από το πανεπιστήμιο, όπου τα κορίτσια πλησιάζουν τα αγόρια.

• Οι γυναίκες κυριαρχούν σε ανερχόμενα εργασιακά πεδία, ενώ οι άντρες (και ειδικά αυτοί με μικρή μόρφωση) είναι εγκλωβισμένοι σε δουλειές που σιγά σιγά εκλείπουν.

• Οι άντρες, για κάποιους δικούς τους λόγους, ούτε καν προσπαθούν να πάρουν «γυναικείες δουλειές».

• Υπάρχει χαλαρή σχέση δουλειάς και γάμου και η ανεργία ελαττώνει την ελκυστικότητα των ανδρών ως συντρόφων σε γάμο.

• Οι άντρες δεν έχουν από μόνοι τους καλή κοινωνική συμπεριφορά (να φροντίζουν τις γυναίκες και τα παιδιά και να είναι νομοταγείς), αλλά τη μαθαίνουν μέσω του συνδυασμού δουλειά – γάμος. Επομένως, επί τη βάσει των παραπάνω, οι άντρες παρουσιάζουν ένα συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα. Υστερούν στο σχολείο, στη δουλειά και στην οικογένεια. Η αποτυχία τους φαίνεται από τις επιδόσεις τους στην παρανομία και στις στατιστικές της ανεργίας. Το πρόβλημα φαίνεται να σχετίζεται με την αντρική συμπεριφορά και τα αντρικά ένστικτα. Είναι βαθύτερο από μια υπόθεση οικονομικής προσαρμογής και, δεδομένου ότι η αγορά εργασίας εξελίσσεται ευνοϊκά προς τις γυναίκες, το πρόβλημα πρόκειται να χειροτερεύσει.

135

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

Μέχρι στιγμής, οι μορφωμένοι επαγγελματίες τα έχουν πάει καλύτερα από τους ανειδίκευτους. Λιγότερες δουλειές υψηλών απαιτήσεων έχουν χαθεί για τους άνδρες τα τελευταία τριάντα χρόνια, και οι ίδιοι έχουν σε κάποιο βαθμό ασπαστεί το πρότυπο του «νέου άντρα», που ταιριάζει καλύτερα με το νέο ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία. Οι ανειδίκευτοι όμως άντρες, που όλο και λιγότεροι χρειάζονται στις ανεπτυγμένες οικονομίες, είναι πλέον ανίκανοι ή απρόθυμοι να συντηρήσουν οικογένειες, πράγμα που αποτελούσε ανέκαθεν την κοινωνική τους καταξίωση. Δεν φαίνεται δε στον ορίζοντα υποκατάστατο της σταθερής δουλειάς ως μέσου κοινωνικής στήριξης του αντρικού αυτού πληθυσμού. Κι ενώ μια μη εργαζόμενη γυναίκα μπορεί να σταθεί ως μητέρα, ένας σταθερά μη εργαζόμενος άντρας αντιστοιχεί προς συμφορά! Τα αντρικά προβλήματα αρχίζουν στο σχολείο, όπου τα κορίτσια αποδεικνύονται κάπως εξυπνότερα ή και πιο μελετηρά από τα αγόρια. Το 1995 στην Ευρωπαϊκή Ένωση 124 κορίτσια πήραν ακαδημαϊκά απολυτήρια από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση για κάθε 100 αγόρια. Τα αγόρια τα πάνε λίγο καλύτερα στην τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση, αλλά δεν κλείνουν το χάσμα. Η επιτυχία στα πανεπιστήμια είναι ακόμη σχετικά μοιρασμένη. Ως συνέπεια της καλύτερης μόρφωσης των γυναικών, οι εργασιακές προοπτικές τους είναι πολύ καλύτερες από παλιά. Όχι ότι δεν υπάρχουν ακόμη σεξιστικές διακρίσεις (π.χ. η προοπτική της τεκνοποιίας αποθαρρύνει τους εργοδότες να προσλάβουν γυναίκες), αλλά οι προοπτικές απασχόλησης των γυναικών συνεχώς αυξάνονται, λαμβανομένου υπόψη ότι και η αγορά εργασίας κινείται προς το μέρος των γυναικών. Έτσι, ενώ το 1950 μόνο το 35% των γυναικών δούλευε στις ΗΠΑ σε σύγκριση με το 85% των αντρών, το 2005 αναμένεται τα δύο φύλα να ισομοιράζονται τις θέσεις εργασίας. Έτσι, στον δυτικό τουλάχιστον κόσμο, η αγορά εργασίας είναι φιλικότερη προς τις γυναίκες, παρόλο που οι άντρες έχουν ακόμη υψηλότερες αποδοχές (35% κατά μέσο όρο) και περισσότερες θέσεις εργασίας. Ο αριθμός όμως των εκτός αγοράς εργασίας ανδρών αυξάνεται, κατάσταση ασυνήθιστη γι’ αυτούς. Στην Ελλάδα ειδικότερα, τόσο ο πρωτογενής τομέας (γεωργία) όσο και ο δευτερογενής (βιομηχανία) συνεχώς συρρικνώνεται, ενώ ο τομέας των υπηρεσιών συνεχώς αυξάνεται. Ήδη δε το 1996, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας (ΥΠΕΘΟ), το σύνολο των θέσεων εργασίας στους δύο πρώτους τομείς αντιστοιχούσε μόνο στο 73% των αντίστοιχων θέσεων του τρίτου τομέα. Και είναι ακριβώς στον τομέα των υπηρεσιών που οι γυναίκες έχουν το πάνω χέρι, τόσο γιατί έχουν καλύτερη μόρφωση, όσο γιατί είναι ευκολότερα διατεθειμένες να δεχθούν δουλειές με χαμηλή αμοιβή, και ακόμη γιατί οι άντρες αρνούνται να μπουν σε τομείς που ήδη κυριαρχούνται από γυναίκες, έστω και αν οι αμοιβές είναι υψηλές (π.χ. εκτελεστικοί γραμματείς). Σύμφωνα με τα παραπάνω, ζοφερά είναι τα σημάδια για τους με λιγότερη μόρφωση, με μεγαλύτερη ανεργία και, συνεπώς, με λιγότερες προοπτικές για γάμο άντρες.

Θ. Λουκακησ Το Βήμα, 11.11.1998

Απαντήστε τις ερωτήσεις κατανόησης.

1. Με ποια αφορμή ο γράφων σκέφτηκε να αναφερθεί στο θέμα αυτό; 2. Ποια προβλήματα για το αντρικό φύλο επισημαίνει το άρθρο ως προς την εκπαίδευση, την εργασία και την οικογένεια; 3. Γιατί οι ανειδίκευτοι άντρες έχουν μεγαλύτερα προβλήματα; Ποια είναι αυτά; 4. Ποια είναι η σχέση / αναλογία αγοριών και κοριτσιών στην εκπαίδευση; 5. Πώς αντιμετωπίζονται τα δύο φύλα στην αγορά εργασίας; 6. Τι συμβαίνει στην Ελλάδα στον τομέα της εργασίας; 7. Γιατί οι γυναίκες κυριαρχούν στον τομέα των υπηρεσιών;

136

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΙΜΙΑ

6.2.1. Συμπληρώστε με την κατάλληλη υπογραμμισμένη λέξη / φράση από το κείμενο. α.

αυτός που δεν παραβαίνει τους νόμους

β.

θετικά, με φιλική διάθεση

γ.

διαδικασία επιλογής υπαλλήλων με πολλά προσόντα

δ.

ίσου αριθμού

ε.

παγιδευμένος

στ.

είμαι υποψήφιος

ζ.

αυτού του τόπου, εγχώριος

η.

με βάση

θ.

οι επιτυχίες, η πρόοδος

ι.

οι δυνατότητες για πρόοδο και επιτυχία στην εργασία

ια.

η αναγνώριση της αξίας κάποιου από την κοινωνία

ιβ.

αποδέχομαι, υιοθετώ, γίνομαι οπαδός (ιδέας, θρησκείας)

ιγ.

πάντα, από την πρώτη στιγμή

ιδ.

ελέγχω μια κατάσταση ή μια σχέση

7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ – ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ Ένα τραγούδι θα σου πω…

7.1. Ακούστε το τραγούδι «Μια μέρα μιας Μαίρης / Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά» και διαβάστε τους στίχους http://www.youtube.com/watch?v=25ZRXEd_FX8 Στίχοι: Λουκιανός Κηλαηδόνης Μουσική: Λουκιανός Κηλαηδόνης Πρώτη εκτέλεση: Αφροδίτη Μάνου

Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά, μια εργαζόμενη μητέρα, μια καλή νοικοκυρά. Δεν είμαι τίποτα το σπέσιαλ, το καταπληκτικό, είμαι αυτό που λέμε δείγμα τυπικό. Μόλις ξυπνήσω το πρωί, πολύ πρωί, πριν ξημερώσει δηλαδή καλά καλά, λέω από μέσα μου «μουλάρι, σήκω, ντύσου, γιατί εδώ σε περιμένουνε πολλά». Και τότε τρέχω να ξυπνήσω, να ταΐσω, να ποτίσω και να ντύσω τα παιδιά, ενώ παράλληλα ετοιμάζω πρωινό για τον πασά. Του το πηγαίνω στο κρεβάτι κι αυτομάτως κατεβάζω τα παιδιά στο σχολικό, πάω γραμμή για να ψωνίσω κι ο χασάπης μες στη φούρια να μου πιάνει και τον κω... Να ’χω το νου μου κάθε μέρα για πουκάμισο και σώβρακο καινούριο, καθαρό, κι αλίμονό μου αν το ξεχάσω και δεν βρει ζεστό νερό. Να συγυρίζω τα κρεβάτια και το σπίτι, να ετοιμάζω φαγητό για τα παιδιά, κι έχω να φύγω νηστική και σαν τρελή για τη δουλειά. Ντάπα, ντάπα, ντάπα, νταμ...

137

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

Και μόλις φτάσω αλαφιασμένη στη δουλειά να ’χω να κάνω και καφέ στ’ αφεντικό, να ’χω κι αυτόν που του τη δίνει κάθε τόσο και που θέλει να μου πιάνει και τον κώ... να ’χω το ντρουν του τηλεφώνου μες στ’ αυτί μου κι αποπάνω τις δικές του τις φωνές και να με στέλνει έξω να κάνω και του κόσμου τις δουλειές. Μόλις σχολάσω τρέχω αμέσως να προφτάσω να ετοιμάσω το τραπέζι για φαΐ, να τηγανίζω, να ετοιμάζω τη σαλάτα, να σερβίρω και να κόβω και ψωμί, να ’μαι ένα ράκος που να σέρνεται στα πόδια του απ’ την πείνα κι από το τρεχαλητό κι αυτοί να βρίζουν πως δεν ήτανε καλό το φαγητό, να πλένω πιάτα και πιρουνιά και μαχαίρια και να μου ’ρχεται να κάνω φονικό κι αυτός ο κύριος να θέλει να μου πιάνει και τον κω... Ντάπα, ντάπα, ντάπα, νταμ... Μόλις ξαπλώσει και φωνάξει «ησυχία, μην ακούσω μες στο σπίτι τσιμουδιά», είναι η ώρα που τελειώνω εγώ τα πιάτα και που πρέπει να διαβάσω τα παιδιά, είναι η ώρα να διαβάσουν οι διαβόλοι για ν’ αρχίσουμε να τρέχουμε μετά στα ιδιαίτερα του ενός και στ’ αλλουνού τα γαλλικά. Κι αφού μου βγάλουνε καλά καλά την πίστη και γυρίσουμε στο σπίτι τελικά, τότε θα φάνε, θα πλυθούνε, θα δαρθούνε και θα πάν’ να κοιμηθούν κανονικά, κι ενώ εγώ θα σιδερώνω και θα πλένω – ό,τι κάνει μια γυναίκα δηλαδή, αυτός ο κύριος θα είναι αραγμένος στην ΤV. Κι αν γίνω έξαλλη σαν πέσω στο κρεβάτι και τον δω πως είν’ ο νους του στο κακό, «είναι καθήκον σου», γυρίζει και μου λέει, «συζυγικό». Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά, μια εργαζόμενη μητέρα, μια καλή νοικοκυρά. Δεν είμαι τίποτα το σπέσιαλ, το καταπληκτικό, είμαι ένα ζώον δηλαδή κα-νο-νι-κό…

7.2. Μια Κρητικιά πρωτοπόρος της γυναικείας επανάστασης Το παρακάτω κείμενο αναφέρεται στην πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια, την Καλλιρρόη Σιγανού-Παρέν. Διαβάστε το κείμενο για να μάθετε ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τη Χανιώτισσα που άλλαξε τη ζωή πολλών γυναικών. Βρισκόμαστε στο τέλος του 19ου αιώνα, μια μεταβατική εποχή που διαπλάθει ένα νέο γυναικείο τύπο. Η Καλλιρρόη Παρέν δεν θα διστάσει να πρωτοπορήσει και να γίνει πολλές φορές στόχος ειρωνείας και αντιδράσεων. Σιγά σιγά όμως θα δει να την ακολουθούν πιστά πολλές γυναίκες και τους στόχους της «επανάστασής» τους να προσεγγίζονται. Η Καλλιρρόη Παρέν, γυναίκα με επαναστατική ιδιοσυγκρασία και διαυγέστατο πνεύμα, δεν διοχέτευσε τις ικανότητές της αυτές σε επαναστάσεις και αιματηρούς πολέμους. Δόθηκε ολόψυχα στην ιδέα της γυναικείας εξύψωσης – και στον πόλεμο για να μπορέσει να σταθεί η γυναίκα σαν ίση απέναντι στο «ισχυρό φύλο». Έτος 1861 – η Καλλιρρόη Σιγανού γεννιέται στα Πλατάνια Αμαρίου. Θα μεγαλώσει σε μια ταραγμένη περίοδο, που χαρακτηρίζεται από τη συνεχή λαχτάρα των κατοίκων του νησιού για απελευθέρωση. Το 1866 γίνεται το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου και το 1867 οι γονείς της Καλλιρρόης έρχονται στην Αθήνα, όπου εκείνη φοιτά στο σχολείο Σουμερλή καθώς και στη Γαλλική σχολή Καλογραιών, ενώ το 1878 παίρνει και το πτυχίο του Αρσακείου. Οι επιδόσεις της στα γράμματα είναι τέτοιες που τον ίδιο χρόνο καλείται από την ελληνική κοινότητα της Οδησσού για να διευθύνει το παρθεναγωγείο της. Πράγματι, η τολμηρή αλλά και προοδευτική γυναίκα τολμά και φεύγει για να υπηρετήσει για δύο χρόνια στη μακρινή πόλη. Γυρίζοντας παντρεύεται τον Ιωάννη Παρέν, από Γάλλο πατέρα και Αγγλίδα μητέρα, ιδρυτή του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων. Σε λίγα χρόνια το ξενικό όνομά της θα ακουστεί παντού. Αιτία: οι ενέργειές της που χαρακτηρίζονται ως πρωτοποριακές και καινοτόμες.

138

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΙΜΙΑ

Πρώτη η Καλλιρρόη Παρέν τολμά και «εισάγει» στη χώρα μας φεμινιστικούς προβληματισμούς, που ήδη απασχολούν γυναίκες και κυβερνήσεις σε διάφορα δυτικά κράτη. Το 1888 ιδρύει την πρώτη γυναικεία εφημερίδα, την εβδομαδιαία Εφημερίδα των Κυριών, που την εκδίδει με γυναικεία, αποκλειστικά, συνεργασία ως το 1918, όταν εξορίζεται στην Ύδρα για τα πολιτικά της φρονήματα. Η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια είναι επίσης και η πρώτη Ελληνίδα δημοσιογράφος και εκδότης, αλλά και η πρώτη Ελληνίδα που συμμετέχει σε διεθνή συνέδρια: στο Παρίσι το 1889, καθώς και το 1891, στο Α,΄στο Β΄ και στο Γ΄Διεθνές Συνέδριο των Γυναικείων Έργων και Ιδρυμάτων, ενώ το 1893 αντιπροσώπευσε την Ελλάδα και τις Ελληνίδες στο Διεθνές Συνέδριο του Σικάγου. Καρπός των εντυπώσεών της από το συνέδριο αυτό είναι η «Ένωσις υπέρ της χειραφετήσεως της γυναικός», που ίδρυσε όταν επέστρεψε. Παράλληλα δεν σταματά να ιδρύει και να συγκροτεί ποικίλα φιλανθρωπικά και εκπαιδευτικά γυναικεία σωματεία, που κάποια από αυτά εξακολουθούν να υπάρχουν και να εξελίσσονται έως και σήμερα. Το 1880 ιδρύει τη «Σχολή της Κυριακής των άπορων γυναικών και κορασίων του Λαού», όπου μορφωμένες κυρίες διδάσκουν ανάγνωση, γραφή και λίγη αριθμητική σε αγράμματες γυναίκες και κορίτσια. Το 1875 ιδρύει επίσης το «Άσυλον της Αγίας Αικατερίνης», το 1896 το «Άσυλον των Ανιάτων» καθώς και την «Ένωσιν των Ελληνίδων». Η Ένωση αυτή χωρίζεται σε ένα τμήμα Εκπαιδευτικό, ένα τμήμα Οικοκυρικής και Επαγγελματικής Σχολής, ένα τμήμα Χηρών και Ορφανών Πολέμου καθώς επίσης και ένα τμήμα Οικοκυρικής και Επαγγελματικής Σχολής, το οποίο διευθύνεται από την ίδια. Το 1900, όταν το σωματείο διαλύθηκε, το οικοκυρικό αυτό τμήμα έχει τον τίτλο «Οικοκυρική και Επαγγελματική Ένωσις Ελληνίδων». Το 1912, μετέχει στον «Πατριωτικό σύνδεσμο», που ιδρύει η τότε πριγκίπισσα Σοφία, τον ίδιο σύνδεσμο που αργότερα θα ονομαστεί «Πατριωτικό ίδρυμα», και αναλαμβάνει τη γραμματεία του, ενώ το 1911 ιδρύει ένα από τα μεγαλύτερα και λαμπρότερα ανάλογα σωματεία της χώρας μας, το «Λύκειο των Ελληνίδων». Η δράση του Λυκείου συνεχίζεται έως σήμερα, τόσο στην προσπάθεια διατήρησης των ελληνικών ηθών, εθίμων και παραδόσεων, όσο και στη συμβολή με διαλέξεις και μαθήματα στην εξύψωση της Ελληνίδας γυναίκας, που υπήρξε και το πρώτιστο μέλημα της Καλλιρρόης Παρέν.

καταφέρνει τελικά το 1897 και γίνονται δεκτές γυναίκες στο Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο, ενώ, πάλι κατόπιν δικών της ενεργειών, διορίζεται και η πρώτη γυναίκα γιατρός (κα. Ανθή Βασιλειάδη) στις γυναικείες φυλακές. Το 1900, ξανά κατόπιν έκκλησης δικής της στη κυβέρνηση, πετυχαίνει την προστασία της παιδικής ηλικίας, τη μείωση των εργάσιμων ωρών στα εργαστήρια ραπτικής και την κατάργηση της νυχτερινής εργασίας. Στο ζήτημα της γυναικείας ψήφου επανέρχεται το 1921, οπότε η υπόθεση βρίσκει κατανόηση και συμπαθή υποδοχή από την κυβέρνηση και ο τότε πρωθυπουργός μιλάει με ενθουσιασμό για το ζήτημα ενός τέτοιου πολιτικού δικαιώματος. Η Παρέν χειρίζεται επίσης άριστα και την πένα της, που τη χρησιμοποιεί σαν όπλο για το σκοπό της. Ο λόγος της λυγίζει τις αντιδράσεις, ωριμάζει τις συνειδήσεις, προλειαίνει τις αλλαγές των μέχρι τότε δεδομένων και φωτίζει τις προθέσεις της. Η επαναστάτρια γυναίκα, δεν είπε μόνο, έκανε προπάντων… Έως τις 15 Ιανουαρίου του 1940, όταν απεβίωσε, τιμημένη με το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος, η Καλλιρρόη Παρέν δεν απαρνήθηκε ποτέ τις χαρές του φύλου της στον αγώνα για τη χειραφέτηση. Κατάφερε να ξεπεράσει το παρόν, να δείξει ένα αδιανόητο για τις έως τότε προκαταλήψεις μέλλον και να δείξει στην κοινωνία τη γυναικεία αξία ανοίγοντας με ακροβατικές υπερβάσεις το δρόμο για την ισότητα.

http://www.stigmes.gr/gr/grpages/articles/paren.html

Υποβάλλει αίτηση στο Χαρίλαο Τρικούπη για την αναγνώριση της γυναικείας υπόστασης από το νόμο και συγκεντρώνει υπογραφές γυναικών για την παροχή –επιτέλους– ψήφου στη γυναίκα. Μετά από συνεχή διαβήματά της στην κυβέρνηση Δεληγιάννη 139

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

Μιλήστε! Γνωρίζετε κάποιον ή κάποια ομοεθνή σας, που αγωνίστηκε για τα ίσα δικαιώματα των δύο φύλων; Μιλήστε μας για αυτόν / για αυτήν.

Είστε ακτιβιστής / ακριβίστρια για την ισοτιμία των δύο φύλων και σας παίρνουν συνέντευξη από ένα περιοδικό. Στείλτε τις απαντήσεις σας μέσω μέιλ, για να δημοσιευτούν στο επόμενο τεύχος.

1. Ποιο πιστεύετε ότι είναι το προφίλ της σύγχρονης γυναίκας στη χώρα σας;

8. ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Γράψτε! Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων διοργανώνει ένα διαγωνισμό. Καλείστε να γράψετε την πιο έξυπνη διαφήμιση, που θα ευαισθητοποιήσει το κοινό σε σχέση με θέματα ισότητας. Χρησιμοποιώντας την αναζήτηση εικόνων σε κάποια μηχανή αναζήτησης (google κ.λπ.), επιλέξτε την εικόνα που θα συνοδεύσει το κείμενό σας. Έπειτα, ψηφίστε την καλύτερη διαφήμιση (εκτός από τη δική σας!).

140

2. Πλήττεται περισσότερο από την ανεργία; 3. Θεωρείται ότι η χώρα σας είναι «πίσω» σε θέματα ισότητας; 4. Κακοποίηση, ενδοοικογενειακή βία, κοινωνικός αποκλεισμός. Πότε θα απαλλαγεί η γυναίκα από αυτά; 5. Οι άντρες επηρεάζονται από την ανισότητα των φύλων; 6. Τι πρέπει να κάνει η Πολιτεία κατά την άποψή σας; 7. Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες;

Γράψτε ένα άρθρο σε εφημερίδα, το οποίο έχει τίτλο «Γυναίκες τότε και σήμερα» και περιγράφει τη θέση της γυναίκας στο παρελθόν και στη σύγχρονη εποχή σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Βασίστε το άρθρο σας σε δύο από τις παρακάτω δέκα φωτογραφίες γυναικών. (Μην περιγράψετε τις φωτογραφίες. Σκεφτείτε ότι οι δύο φωτογραφίες σας εικονογραφούν το άρθρο αυτό.)

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΙΜΙΑ

Ακούστε! Τώρα διαβάστε το κείμενό σας στην τάξη και καλέστε τους συμμαθητές σας να βρουν ποιες είναι οι δύο φωτογραφίες που αρχικά διαλέξατε και «εικονογραφούν» το άρθρο σας. Το ίδιο κάντε κι εσείς με τα άρθρα των υπολοίπων.

1.

2.

4.

3.

5.

6.

8.

7.

9.

10.

141

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ – ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ1

9. ΠΡΟΦΟΡΑ Το βήτα ανάμεσα στα σύμφωνα μ και δ δεν προφέρεται, π.χ. στη λέξη «λάμβδα» το β χάνεται και λέμε «λάμδα». Τα δύο βήτα (β-β) προφέρονται σαν ένα β, χωρίς αυτό βέβαια να μακραίνει σε διάρκεια, αλλά ούτε και να διακόπτεται, π.χ. λέμε «Σάβατο» και όχι «Σάβ-βατο», όπως επίσης «αβάς» και όχι «αβ-βάς». Από το βιβλίο του αξιόλογου ηθοποιού του Εθνικού Θεάτρου Ν.Δ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, Αγωγή του Λόγου – Ορθοφωνία, εκδ. Δωδώνη-Κράτση, Αθήνα 2005

ΑΦΩΝΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Δύο όμοια σύμφωνα στη λέξη προφέρονται σαν να είναι ένα. ββ < πρβλ. β: Σάββατο κκ < πρβλ. κ: εκκλησία λλ < πρβλ. λ: πολλοί μμ < πρβλ. μ: πρόγραμμα νν < πρβλ. ν: εννέα ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ 1. Λόγιες σύνθετες λέξεις, στις οποίες δίνεται έμφαση στο πρώτο συνθετικό: παλλαϊκός παμμέγιστος πανναυτικός 2. Επαναλαμβάνονται όταν βρίσκονται έξω από τη λέξη: να μας σώσει το χολ λάμπει το μπολ λερώθηκε από το βιβλίο της αξιόλογης καθηγήτριας Ορθοφωνίας ΝΑΓΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Μέθοδος ορθοφωνίας, Ορθοφωνία – Φωνητική – Τραγούδι, η ορθή προφορά της ελληνικής γλώσσας και πώς να χρωματίζετε τον λόγο σας, εκδ. Βεργίνα, 2005

142

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ − ΕΝΟΤΗΤΑ 2 − ΙΣΟΤΙΜΙΑ

10. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Περιηγηθείτε στο διαδίκτυο!

• http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=388072 «Ψαλίδα» 22% στις αμοιβές ανδρών και γυναικών στην Ελλάδα.

• http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=387904 Κλειδί για την οικονομική ανάπτυξη οι γυναίκες.

• http://www.tovima.gr/vimadonna/fashion/article/?aid=386358 Τα φύλα πέφτουν.

• http://europa.eu/legislation_summaries/employment_and_social_policy/equality_between_men_and_ women/index_el.htm Ισότητα ευκαιριών για γυναίκες και άνδρες.

• http://www.lawnet.gr/case_study.asp?PageLabel=3&MeletID=105 Ισότητα ανδρών και γυναικών στην εργασία Οδ. 76/207/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 9-2-1976 (ΔΕΚ υπόθεση C-409/95).

• http://www.kokkino.org/index.php?option=com_content&view=article&id=1012:26&catid=18:&Itemid=41 Ισότητα των δύο φύλων: μύθος και πραγματικότητα.

• http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/commitees/woman/woman_dikaiomata.html Τα δικαιώματα της γυναίκας.

• http://www.youtube.com/user/gemicdocumentary Ντοκιμαντέρ που δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα του προγράμματος GEMIC (ερευνητικό πρόγραμμα για φύλο, μετανάστευση και διαπολιτισμικότητα) το Πάντειο Πανεπιστήμιο – διάρκεια 32 λεπτά

Διαβάστε!

• Ψύλλα Μ. (επιμ.), συλλογικό έργο, Γιώτα Παπαγεωργίου, Ειρήνη ΧιωτάκηΠούλου, Αύρα Βαζαίου, Λίλιαν Νιτσοπούλου, Αφροδίτη Κουκουτσάκη, Δήμητρα Παπαδοπούλου, Τέσσα Δουλκέρη, Μαρίνα Ρήγου, Ιωάννα Βωβού, Δημόσιος χώρος και φύλο. Τυπωθήτω, 2009 • Λαδά Σ. (επιμ.) Συλλογικό έργο Μετατοπίσεις: Φύλο, διαφορά και αστικός χώρος.

Futura, 2009 • Βαΐου Ντ., Στρατηγάκη Μ., (επιμ), Το φύλο της μετανάστευσης. Μεταίχμιο, 2009.

• Παπαγεωργίου Γ., Φύλο και έρευνα. Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, 2010 • Cuchet V. S., Ernoult N., (επιμ), Προβλήματα του φύλου στην αρχαία Ελλάδα. Επιμέλεια – μετάφραση Μ.Χ. Ανδρόνικου, Α. Κεφαλά, University Studio Press, 2009 • Σιγκυρέ Κ., Διάσημες γυναίκες στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή. Μετάφραση Μαρία-ντε-Πιεντάντε Φαρία Μανιάτογλο, Ενάλιος, 2009 • Συμβουλευτική με την οπτική του φύλου. Συλλογικό έργο, Ελληνικά Γράμματα, 2010 • Βιτσιλάκη Χ., Γκασούκα Μ., Παπαδόπουλος Γ., Φύλο και πολιτισμός, Ατραπός – Περιβολάκι, 2008

143

BookC1_Covers.indd 1

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ

ΚΑ Λ Ε Ι Δ ΟΣ ΚΟΠ Ι Ο Σειρά εκμάθησης της ελληνικής ως ξένης / δεύτερης γλώσσας

Επίπεδο Γ1 τόμος α΄

Τόμος α΄

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

ISBN: 978-1-908362-67-4

Το ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ και το ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ περιλαμβάνουν: • Πέντε διδακτικές ενότητες με ασκήσεις αφόρμησης, κείμενα και ασκήσεις λειτουργικής κατανόησής τους • Δύο CDs με τα κείμενα των ενοτήτων του ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΑΘΗΤΗ και του ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • Δραστηριότητες κατανόησης προφορικού λόγου • Δραστηριότητες παραγωγής προφορικού λόγου • Δραστηριότητες κατανόησης γραπτού λόγου • Δραστηριότητες παραγωγής γραπτού λόγου • Δραστηριότητες επέκτασης του λεξιλογίου • Πολιτιστικά και διαπολιτισμικά στοιχεία για την κάθε Ενότητα • Tραγούδια • Λίστα θεματικού λεξιλογίου για κάθε Ενότητα • Παιχνίδια ρόλων • Ασκήσεις γραμματικής, συντακτικού και λεξιλογίου • Κανόνες και ασκήσεις προφοράς • Ιδιωματισμούς, εκφράσεις και παροιμίες της ελληνικής • Προτάσεις για συνθετικές δημιουργικές εργασίες • Προτάσεις για περιήγηση στο διαδίκτυο, ελληνικές ταινίες και βιβλία σχετικά με το θέμα κάθε Ενότητας • Πίνακες γραμματικής • Τα κείμενα ορισμένων δραστηριοτήτων ακουστικής κατανόησης • Τις λύσεις των κλειστών ασκήσεων • Αυθεντικές φωτογραφίες από την ελληνική πραγματικότητα

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ & ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΕΠΙΠΕΔΟ Γ1

Στόχος της σειράς εκμάθησης της ελληνικής ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ είναι να παράσχει στον ξενόγλωσσο σπουδαστή μία όσο το δυνατόν πληρέστερη εικόνα της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας, ιδωμένης από πολλά πρίσματα. Φιλοδοξεί να αποτυπώσει τις αγωνίες, τις χαρές, τον ενθουσιασμό, τους φόβους, τα επιτεύγματα και τους προβληματισμούς των Ελλήνων σήμερα, μέσα από την παρακολούθηση της ελληνικής κοινωνίας στα θέματα που θίγονται εδώ. Επίσης, στόχος των βιβλίων είναι να καταστήσουν τους μαθητές ικανούς να ανταποκριθούν στις ανάγκες επικοινωνίας αλλά και πιστοποίησης των γνώσεών τους, μέσω της συμμετοχής τους στις εξετάσεις πιστοποίησης της ελληνομάθειας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (ΚΕΓ) ή άλλων οργανισμών οι οποίοι οργανώνουν ή πρόκειται να οργανώσουν τη διεξαγωγή παρόμοιων εξετάσεων με βάση του Ευρωπαϊκό Χαρτοφυλάκιο Γλωσσών και τα επίπεδα του ΚΕΓ, βάσει του Π.Δ. 60/30-6-2010 ΦΕΚ Α΄ 98. Το ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ Γ1 – Τόμος α΄ (το οποίο κυκλοφορεί σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή) συμπληρώνεται από: 1. το ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ (και σε ηλεκτρονική μορφή), το οποίο περιλαμβάνεται στην έντυπη μορφή (δεύτερο μέρος της έντυπης έκδοσης), 2. το audio book ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ Γ1 – Τόμος α΄ σε μορφή 2 CDs, τα οποία περιλαμβάνουν τα κείμενα των ενοτήτων του ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΑΘΗΤΗ και του ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, 3. την ηλεκτρονική πλατφόρμα εκμάθησης ελληνικής γλώσσας σε επίπεδο ελληνομάθειας Γ1 (και Γ2) ΓΛΩΣΣΑ www.ellinikiglossa.eu, με επιπλέον κείμενα και ασκήσεις, 4. την υποστήριξη μέσω σεμιναρίων και συμβουλευτικής σε διδάσκοντες από το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού.

s Ι 2 CD Ε Χ Ε Ι ΠΕΡ ΚΕΙΜΕΝΑ Α ΜΕ Τ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΩΝ

Παιδαγωγική υποστήριξη και μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας εκμάθησης της ελληνικής «ΓΛΩΣΣΑ» www.ellinikiglossa.eu

Εκδόσεις ΑΚΑΚΙΑ

Εκδόσεις ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

6/4/2013 7:34:35 PM