OMGAAN MET STADSE PROBLEMEN:
IJBURG TV WEET ER WEL RAAD MEE
DE 7 DEUGDEN:
MOEDIG BIER, GEMAAKT DOOR MOEDIGE MENSEN
mede [-] najaar 2018
mede [-] n a j a a r
2 0 1 8
GEWOON WEER EVEN MENS ZIJN In elke samenleving zijn ze er: mensen die door een opeenstapeling van problemen alles hebben verloren. Ze missen sociale contacten, kampen met psychische problemen en hebben soms zelfs geen dak meer boven hun hoofd. Ze raken verstrikt in procedures en hebben het gevoel dat instanties niet naar hen luisteren. Ze kunnen nergens meer terecht. En dat is ‘desastreus voor hun gevoel van eigenwaarde’, zoals Giselle Vegter van de Pauluskerk in Rotterdam het verwoordt (pag. 12).
Inhoud [dossier]
3
[dossier]
12 Hoe belangrijk is het dan dat er iemand is die een helpende hand toesteekt? Die de mogelijkheid biedt om op verhaal te komen? Die de mens áchter de problemen ziet? Gelukkig zijn er in Nederland inloopvoorzieningen waar bezoekers hun eigenwaarde kunnen terugvinden en gewoon weer even mens kunnen zijn. Zoals in de Pauluskerk. Helaas kampt 70% van de inloopvoorzieningen in Nederland met financiële tekorten en dreigt sluiting. Daarom lanceert Kansfonds in oktober 2018 Fonds Franciscus, waarmee we deze onmisbare voorzieningen voor de allerkwetsbaarsten kunnen ondersteunen en versterken. Want het is zó belangrijk dat iedereen een plek heeft waar hij of zij gezien wordt en zichzelf kan zijn. Henriëtte Hulsebosch, directeur Kansfonds
Net als veel andere wijken in grote steden, kent het Amsterdamse IJburg eenzaamheid en overlast. Het mes van IJburg TV snijdt aan twee kanten. Dit project leert kwetsbare mensen televisie maken, terwijl de programma’s de samenhang in de wijk vergroten.
Mensen die tussen wal en schip raken, worden vaak nog amper gezien en gehoord. Bij het kunst- en cultuurproject van de Pauluskerk krijgen zij weer een stem. [en verder]
8 9 10 17 18 19
Wij geven De vrijwilliger: Stichting Steunouder Fotoreportage: Stichting Jeugd en Welzijn Leiden Column: Tania Kross Mededelingen Bijzondere brouwsels: bier door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt
Volg Ka n s fon ds o p Fa c e b o o k Volg Ka n s fon ds o p Twi t t e r Tekst & concept Sc h r ijf- Sc h r ijf, U t re c h t Ontwerp & vormgeving Abel D er k s Fotografie
Jen n eke Boeijn i n
Jeroen D ietz
me d e | v i j fd e j aargang | numm e r 1 8 | n a j a a r 2 0 1 8 m ede is het kwartaalblad van Kansfonds. Kansfonds werkt aan een samenleving waarin mensen omzien naar elkaar, zodat kwetsbare mensen niet buitengesloten raken. Jaarlijks steunt het fonds zo’n 500 projecten van betrokken mensen die zich daarvoor inzetten. Het werk van Kansfonds wordt mede mogelijk gemaakt door de bijdragen van particulieren, organisaties, de Nederlandse Loterij en de Nationale Postcode Loterij. Gratis abonnee van me d e worden? Of wilt u zich juist uitschrijven? Stuur een e-mail met uw naam en adres naar mede@kansfonds.nl.
Ma r tijn va n de Gr i e n d t
Ma r leen Ku ipers D erek Lee Ma rc el Molle Drukwerk
Altijddr u k wer k
DOSSIER
De wijk een gezicht geven Eenzaamheid en overlast zijn bekende stadse problemen, waar vooral kwetsbare mensen onder lijden. Zij dreigen in een isolement te raken. Initiatieven zoals IJburg TV proberen het dorpse ‘ons kent ons’ terug te brengen. kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 3]
‘Omgaan met stadse problemen’ DOSSIER
De relatief jonge Amsterdamse wijk IJburg kampt met volwassen problemen, zoals eenzaamheid, overlast en criminaliteit. En daar lijden vooral de vele kwetsbare mensen in de wijk onder. Gelukkig is er IJburg TV. Het mes van deze lokale tv-zender snijdt aan twee kanten. Dit project leert kwetsbare mensen televisie maken, terwijl de programma’s de samenhang in de wijk vergroten. Veel groen. Nieuwbouwwoningen onder architectuur. Een man die zijn stoepje veegt, zijn Audi in de garage net zichtbaar. Zo op het eerste oog is IJburg geen wijk waar je overlast verwacht. Patrick Richter, oprichter van IJburg TV, trok in 2005 naar IJburg voor de ruimte en het water. Als een van de eerste bewoners en journalist bij AT5 zag hij de overlast in de wijk toenemen. ‘De gemeente Amsterdam had met IJburg een wijk zonder scheidslijnen voor ogen, maar zette zonder plan sociale huurwoningen en koopwoningen pal naast elkaar. Het gevolg: vuilniszakken kwamen van vierhoog naar beneden, kleine kinderen speelden tot middernacht tussen de appartementen. Er ontstonden conflicten tussen buurtbewoners, en daar leden vooral de vele kwetsbare buurtbewoners onder die op IJburg wonen. Juist zij hebben immers behoefte aan sociale samenhang.’ De wijk een gezicht geven Samen met vakgenoten in de wijk besloot Patrick IJburg TV te starten. Hun ambitie: programma’s maken over de wijk voor de bewoners. ‘We wilden buurtbewoners met elkaar verbinden door IJburg een gezicht te geven.’ Weerstand tegen een asielzoekerscentrum in de wijk? IJburg TV kwam met een serie waarin de statushouders zich voorstelden. Een verbindend initiatief, georganiseerd door kerk, buurtcentrum of theaterschool? IJburg TV deed verslag. ‘Daarbij kregen we steeds meer hulp van vrijwilligers uit de wijk’, vertelt Patrick. ‘Mensen met uiteenlopende achtergronden meldden zich: van een gepensioneerde die wat omhanden wil hebben tot mensen met fysieke of psychische problemen.’ Inmiddels bestaat de vaste kern van IJburg TV uit vijftien vrijwilligers. De professionals zijn op afstand – zeer – betrokken. Een andere blik De vrijwilligers doen – onder begeleiding – wat journalisten doen op een redactie. Ze brengen hun ideeën voor programma’s in bij de redactievergadering. Gaan met de camera op pad. Monteren de beelden. ‘De vrijwilligers brengen iets extra’s in, een andere
[ 4]]
wa taalblad van van Ka Kan s fo nds kkw a rrtaalblad nsfo nd s
blik’, zegt Patrick. ‘Neem de overlast van afval op straat. De meeste mensen denken: bah, overlast. Onze vrijwilligers maken een item over wat we je met dat afval kunt maken. Daarmee brengen ze dezelfde problemen onder de aandacht, maar op een andere manier.’ Maar de vrijwilligers halen meer uit IJburg TV: zelfvertrouwen, een reden om ’s ochtends uit bed te komen, contact met mensen. Op de redactie ontstaan vriendschappen – soms voor het leven. De vrijwilligers leren nieuwe skills, ontdekken nieuwe talenten. Voelen zich nuttig. Krijgen een stem. Patrick: ‘Ik zie mensen zo opbloeien dat ik soms vergeet dat ze fysieke of mentale problemen hebben. O ja, denk ik dan bij een terugval, hij is ziek.’
‘Het enthousiasme waarmee de vrijwilligers de programma’s maken, is terug te zien in de kijkcijfers’ Impact maken De programma’s van IJburg TV worden goed bekeken. Niet alleen door buurtgenoten, maar ook buiten IJburg. Patrick: ‘Onze items halen weleens het landelijke nieuws, of maken het nodige los op sociale media. Daar beleven we veel plezier aan. Maar minstens zo belangrijk vind ik dat buurtbewoners elkaar door de programma’s echt beter hebben leren kennen. Een mooi voorbeeld daarvan is de weerstand tegen de statushouders. Dankzij onze serie over de statushouders worden deze meer geaccepteerd.’
[kans]
Overal in Nederland duiken wijkinitiatieven op, van gemeenschapstuinen tot koffiemomenten. Kijk eens op de site van je gemeente wat er in jouw buurt gebeurt. En pak je kans om het verschil te maken voor een ander.
DE COÖRDINATOR
IJburg in Amsterdam-Oost bestaat sinds 2002. De wijk is gebouwd op een kunstmatig eiland in het IJ. De wijk telt zo’n 21.000 inwoners, waarvan relatief veel mensen met een zorgvraag. Voor deze doelgroep zijn weinig netwerken en activiteiten beschikbaar. Eind augustus is de spade voor IJburg 2 de grond ingegaan. Het aantal inwoners groeit de komende jaren naar 27.000.
‘Ik zie mensen zo opbloeien dat ik soms vergeet dat ze fysieke of mentale problemen hebben’ kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 5]
DE DEELNEMER
‘Ralph remt me af als ik doordraaf’ ‘Na 5,5 jaar tbs-kliniek ging ik op zoek naar een plek om te re-integreren in de samenleving. Zorginstelling HVO-Querido had een woning voor me op IJburg. Toen ik vrijwilligerswerk deed bij de buurtcamping, kwam Patrick van IJburg TV langs. Ik dacht dat hij mij kwam interviewen, maar Patrick besloot ter plekke anders. ‘Ga jij de campinggasten maar interviewen, dat is logischer’, zei hij. ‘Voor de camera.’ Best spannend vond ik dat, maar ik bleek er aanleg voor te hebben. Ik kan goed met mensen omgaan, ben niet op mijn mondje gevallen – een creatieve jongen ook. En doordat ik de concentratiestoornis ADD heb, kan ik helemaal opgaan in wat ik doe. De programma’s voor IJburg TV maak ik het liefst samen met mijn maatje Ralph. Ik voor de camera met mijn microfoon, hij achter de camera. Samen maken we van alles mee en Ralph remt me af als ik weer eens doordraaf. De afgelopen tijd kon ik weinig doen voor IJburg TV, ik had een betaalde baan als sloper. Doordat het werk me zwaar viel, kreeg ik een terugslag en ging ik weer blowen. Ik merkte toen eigenlijk pas hoe belangrijk IJburg TV voor me is. Ik miste zowel de mensen als de creativiteit. Gelukkig kon ik zo weer aanhaken.’ Bas van der Put (39)
[ 6]
k w a r t aalblad van Ka nsfo nd s
DE DEELNEMER
‘Met zijn tweeën stappen we overal op af’ ‘Vroeger keek ik graag naar het televisieprogramma Man bijt hond. Vooral het item waarbij ze bij mensen aanbelden om te vragen wat ze gingen eten, vond ik leuk. Ik vind het best bijzonder dat ik nu bij IJburg TV zelf televisie maak. Ik ben op mijn best achter de camera; samen met mijn maatje Bas stap ik overal op af. Het lastigste aan televisie maken, vind ik dat ik mijn mond moet houden. Ik bemoei me graag met de gesprekken en dan moeten andere vrijwilligers mijn opmerkingen eruit knippen. Ook met de techniek blijf ik stoeien. Ik ben snel afgeleid. Het beste leer ik een-op-een; van andere vrijwilligers, de stagiair of Patrick. Zij kunnen me nog veel leren over de camera. Daarnaast wil ik leren monteren, zodat ik de verhalen die in mijn hoofd zitten, helemaal zelf kan vertellen. IJburg TV is belangrijk voor me. Het helpt me om in contact te blijven met mensen. Ik heb schizofrenie en kan daardoor bij vlagen erg paranoïde zijn. Dan ga ik ’s nachts leven, vermijd ik mensen en kom ik amper nog buiten. Patrick is geen standaardbaas, want heeft daar begrip voor. Hij belt of appt me dan: “Hé, alles goed? Kom je nog?’’’ Ralph Huigen (43)
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 7]
Wij geven Onze steun aan kansrijke projecten voor kwetsbare mensen is alleen mogelijk dankzij hulp van medestanders. Mensen die tijd, ideeën of geld geven om de wereld mooier te maken. Waarom geven zij aan Kansfonds? Deze keer: Frank Weerman, bijzonder hoogleraar Jeugdcriminologie. Hij vroeg de gasten op zijn inauguratie om een donatie aan Kansfonds.
‘Het raakt me als ik een dakloze jongere tegenkom. Het hoort gewoon niet dat je op die leeftijd geen huis hebt, en dat er niemand is die voor je zorgt.’ ‘Niemand mag door de mazen van het net glippen, zeker niet als je jong bent. Iedereen verdient een eerlijke kans. Daar wil ik jongeren mee helpen.’
‘Een dak boven je hoofd hebben, is een basisbehoefte. Net als verbinding met anderen en het gevoel hebben dat je ertoe doet. Wie dat niet heeft, raakt sneller in de problemen.’ ‘Kansfonds ondersteunt degelijke projecten met een goede kans van slagen. Dat geeft me het vertrouwen dat ik zo écht een verschil kan maken.’
[ 8]
k wa r taalblad van Kan s fo nds
Ook donateur van Kansfonds worden? Kijk op www.kansfonds.nl/geven
DE VRIJWILLIGER Ze worden ook wel ‘het cement van de samenleving’ genoemd: vrijwilligers. Ook de projecten die Kansfonds steunt, kunnen niet zonder.
NAAM: Marian Oostland-Harink PROJECT: Steunouder, Zwolle SINDS: 2017 HART ‘Het is verdrietig dat er gezinnen in onze samenleving zijn die geen netwerk hebben. Dat ze geen bekenden of familie hebben om op terug te vallen. Daarom doen we mee aan dit project; onze harten en ons huis zijn groot genoeg. Driekwart jaar geleden zijn we gekoppeld aan een vraagmoeder en haar zoontje van twee. Laten we hem Tijmen noemen. We dronken een kopje thee om te kijken of het klikte, en dat deed het. Sindsdien komt Tijmen een keer per week een paar uurtjes bij ons langs. Zijn moeder heeft dan even tijd voor zichzelf. Als ze daarna Tijmen komt ophalen, praten we wat. Dat is fijn voor haar, want er speelt veel in het gezin.’ RUST ‘Zelf hebben we drie kinderen. Tijmen draait gewoon met ons mee. We gaan naar de speeltuin, drinken koffie bij een vriendin of we spelen thuis. Zo’n dagdeel bij ons is heerlijk rustig voor hem. Via het project volgde ik een cursus over het steunouderschap. Wat houdt het in? Wat doe je wel, wat doe je niet? Hoe geef je je grenzen aan? En hoe ga je om met eventueel probleemgedrag van kinderen? Vooral de informatie over grenzen was heel waardevol. Je bent er als vrijwilliger vooral voor het kind, je moet niet teveel van de zorgen van de ouder willen overnemen.’
‘Onze harten en ons huis zijn groot genoeg’
AFSCHEID ‘Afscheid nemen hoort ook bij dit project. Dat vind ik misschien nog wel het lastigste deel. Je bouwt als steunouder toch een band op met een kind. Ik ga Tijmen echt missen. Vooral omdat ik ervan uitga dat we elkaar niet zomaar even zullen tegenkomen op straat of in de supermarkt, we wonen niet in dezelfde buurt. Aan de andere kant staat afscheid nemen ook voor iets positiefs, voor een nieuwe start. Want doordat Stichting Steunouder de ouder leert het eigen netwerk uit te breiden, zijn wij steunouders niet meer nodig.’ kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 9]
Een selfie-speurtocht, levend stratego, een dagje uit waarbij je alles mag eten en drinken wat je wilt – en natuurlijk een bonte avond. Voor 56 kinderen is het genieten geblazen bij het zomerkamp van Stichting Jeugd en Welzijn Leiden in Hapert. Ze komen uit gezinnen die kampen met financiële problemen, ziekte of andere tegenslag. Een (onbezorgde) zomervakantie is er dan niet altijd bij. Daarom startten Sandra de Vos en vier andere moeders
[ 10]
k wa r taalblad van Kan s fonds
vijf jaar geleden Stichting Jeugd en Welzijn Leiden. ‘Deze kinderen hebben vaak maar weinig te doen in de zomervakantie. We wilden hun ook mooie herinneringen meegeven’, vertelt Sandra. ‘Het is het vijfde zomerkamp dat we organiseren. We zien ze hier echt opbloeien. Het goede gevoel van het zomerkamp blijft lang hangen. In de loop van het jaar word ik vaak nog door verschillende kinderen aan mijn jasje getrokken: “Wat was het leuk, hè?’’’
EVEN ONBEZORGD
VAKANTIE VIEREN
WAT: Zomerkamp WAAR: Hapert WANNEER: dinsdag, 15.25 uur
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 11]
DOSSIER
Eindelijk hebben ze een
podium
Het zijn de Rotterdammers die tussen wal en schip zijn geraakt. Die nog amper worden gezien of gehoord. Terwijl ze vaak zoveel te vertellen hebben. Speciaal voor hen is het project Kunst en Cultuur van de Pauluskerk in Rotterdam. Mensen zonder verblijfsvergunning, daklozen die verslaafd zijn of werklozen met een uitkering. De inloopvoorziening van de Pauluskerk trekt bezoekers met allerlei problemen. Ze hebben één ding gemeen: ze kunnen nergens terecht. Terwijl ze juist zo graag willen. ‘Ze hebben het gevoel dat instanties niet naar hen luisteren en helaas is dat ook vaak zo’, vertelt Giselle Vegter van de Pauluskerk. ‘Dat wegkijken is desastreus voor hun gevoel van eigenwaarde. Via kunst willen we deze mensen hun eigen geluid en vorm laten terugvinden.’ Even zonder zorgen Het kunst- en cultuurproject is voor iedereen toegankelijk. Deelnemers kunnen meedoen met verschillende activiteiten, zoals schilderen, gitaarspelen of gedichten schrijven. Zelfstandig of onder begeleiding van een docent. Eén enkele keer, of vaker. ‘We merken dat ons project vooral bezoekers aantrekt die creatief en gevoelig zijn. Mensen met een artistieke geest, die anders naar het leven kijken en veel te zeggen hebben. Door hun gevoel en mening in een kunstvorm te gieten, krijgen ze steeds meer zicht op waar ze staan in hun leven. Maar het project geeft ze ook de mogelijkheid om even niet aan hun zorgen te denken en gelijkgestemden te ontmoeten.’
[ 12]
k wa r taalblad van Kan s fonds
De schroom voorbij De Pauluskerk organiseert voor de deelnemers regelmatig open podiumavonden. ‘Bezoekers krijgen dan letterlijk een podium om hun liedje te spelen of gedicht voor te dragen. Vaak nodigen we Rotterdammers, waaronder lokale politici, uit voor zo’n avond. Het is de beste manier om over te brengen waarmee onze bezoekers zitten en wat ze nodig hebben.’ Maar de Pauluskerk pakt ook groter uit. Zo staan sommige bezoekers op het podium bij grotere festivals, zoals Woordnacht, Moving Futures en Wereldvluchtelingendag, die de Pauluskerk in samenwerking met Theater Rotterdam organiseert. ‘Dat helpt ze op twee manieren: ze overwinnen hun schroom om in de spotlights hun verhaal met de buitenwereld te delen én ze bereiken een groter publiek.’
‘Via hun kunst vragen bezoekers van de Pauluskerk aandacht voor de groeiende problemen in onze maatschappij, zoals armoede en dakloosheid’ Niet wegkijken Via hun kunst vragen de bezoekers aandacht voor de groeiende problemen in onze maatschappij, zoals armoede en dakloosheid. ‘Problemen die in Rotterdam, de armste stad van Nederland, alleen maar groter worden’, stelt Giselle. ‘Het schokkende is dat de overheid en maatschappij daarvoor hun ogen lijken te sluiten. Hopelijk gaat er dankzij dit project eindelijk iets veranderen, ook op politiek vlak. Want niemand mag buiten de samenleving komen te staan. En als dat toch dreigt te gebeuren, mogen we zeker niet wegkijken.’
DE COĂ–RDINATOR
Het aantal mensen dat gebruikmaakt van de inloopvoorziening van de Pauluskerk in Rotterdam, groeit. Ze vallen buiten de reguliere mogelijkheden voor opvang of zorg, en kunnen nergens anders terecht. Bij de Pauluskerk is iedereen welkom, ongeacht zijn of haar hulpvraag. Iedere bezoeker wordt serieus genomen en begeleid.
Kansfonds lanceert in oktober Fonds Franciscus. Dit fonds richt zich op de ondersteuning en versterking van inloophuizen in Nederland. Zeventig procent van de inloopvoorzieningen heeft tekort aan financiĂŤn. Wij willen voorkomen dat deze onmisbare voorzieningen voor de allerkwetsbaarsten verdwijnen. Lees er meer over op Kansfonds.nl
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 13]
DE BEZOEKER
‘Ik durfde niet, maar deed het tóch’ ‘Vier jaar geleden zat ik echt in de puree. Niks van wat ik ondernam, lukte. Ik wilde graag een leer-werktraject doen, maar dat kwam niet van de grond. Rekeningen stapelden zich op. De huishouding liet ik links liggen. Ik raakte depressief. Toen gas en licht werden afgesloten en ik in een donker en koud huis zat, hoefde het van mij niet meer. Het lukte me niet om in mijn eentje uit de neerwaartse spiraal te komen, maar familie en vrienden wilde ik niet lastigvallen. Daarom vroeg ik overheidsinstanties om hulp, maar die luisterden niet. Gelukkig leerde ik een maatschappelijk werkster van de Pauluskerk kennen. Ze hoorde mijn verhaal aan, en trok meteen aan de bel bij de juiste instanties, zodat ik mijn huis niet uit hoefde. Daarvoor ben ik haar eeuwig dankbaar.’ ‘Ik kwam regelmatig in de kerk. Zo hoorde ik van de muzieklessen. Ik ben altijd al muziekliefhebber geweest, en stond een keer in de deuropening naar een percussieles te kijken. De docent vroeg of ik wilde meedoen. Ik durfde niet, maar deed het tóch. Gelukkig maar, want dankzij de muziek vond ik mezelf opnieuw uit. Ik kreeg meer zelfvertrouwen en structuur in mijn leven. Zaken die niet tastbaar zijn, maar wél essentieel. Zonder die zaken loop je vast.’
[kans]
[ 14]
k wa r taalblad van Kan s fonds
Draag jij de Pauluskerk Rotterdam en haar bezoekers een warm hart toe? Of heb je ideeën hoe je de dagen van bezoekers net wat gezelliger, leerzamer of creatiever kunt maken? Word dan vrijwilliger bij de Pauluskerk. Ga voor meer informatie naar Pauluskerkrotterdam.nl/help-mee.
‘Nu gaat het beter met me. Ik heb een opleiding gedaan met baangarantie en werk als servicemonteur. Een vaste aanstelling zou voor mij een lot uit de loterij zijn. Dan heb ik eindelijk meer lucht en minder onzekerheden. Ik weet het zeker: zonder deze kerk en deze activiteiten was ik er niet meer.’ Carlos Chavarro (52)
DE BEZOEKER
‘Via kunst kan ik me uiten’ ‘Bij hulpinstanties in Rotterdam kan ik niet terecht, maar gelukkig wel bij de Pauluskerk. Als ik schilder, vergeet ik even alle ellende. Het geeft me positieve energie. De liefde voor schilderen komt van mijn broer. Tijdens onze jeugd in Marokko schilderde hij veel. Hij was gesloten, maar uitte zich via zijn kunst. Ik was er erg van onder de indruk, maar durfde het nooit te zeggen. Ik ben namelijk ook erg gesloten. Toen mijn broer een paar jaar geleden stierf, zag ik dat als een teken en begon ik met schilderen.’ ‘Ik ben erg gevoelig voor de pijn van andere mensen. En dat verwerk ik in mijn kunst. Het is mijn manier om ermee om te gaan. Inspiratie haal ik uit de verhalen van andere bezoekers, of uit wat ik op straat zie. Het is moeilijk te beschrijven wat dit project voor mij betekent. Als ik samen met andere bezoekers aan het schilderen ben, voelt het net alsof we een grote familie zijn. De docenten helpen ons met veel liefde. Ik doe ook mee met andere activiteiten van de kerk, acteren in toneelstukken bijvoorbeeld. We brengen met onze verhalen problemen, zoals armoede of racisme, onder de aandacht. Ik hoop dat we zo veel Rotterdammers, inclusief lokale politici, kunnen bereiken, zodat er eindelijk iets verandert in het beleid.’ Nour Eddine (45)
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 15]
Kans
64
Je hebt het recht ... je buurtgenoten te laten opbloeien Overal liggen kansen om kwetsbaren weer onderdeel te laten zijn van de samenleving. Je moet ze soms alleen even zien. Met de campagne ‘Je hebt het recht …’ maakt Kansfonds die kansen zichtbaar en concreet. In Mede en op de site.
DE KANS
DE IMPACT
Provincie: Utrecht Tijdsduur: een paar uurtjes per week Type kans: doen
‘Ik kocht mijn groenten en fruit altijd in de wijk. Een handjevol hier en een handjevol daar. Maar dat werd te duur en dus besloot ik eens wat andere opties te onderzoeken. Zo kwam ik terecht bij Voedseltuin Overvecht. Ik vond het hier zó gezellig, dat ik besloot mee te helpen als vrijwilliger. Net zoals ik dat vroeger deed in de tuin van mijn ouders. Al snel merkte ik dat ik me lichamelijk beter ging voelen. Gezonder. Logisch, als je de hele dag buiten werkt. Maar ik geniet ook van het contact met al die verschillende mensen. Ik werk samen met een Syrische jongen. Een vluchteling uit Eritrea. Een jongen met een enkelband. Iemand in een rolstoel. En met onze coördinator Mark natuurlijk – hij is echt een sfeermaker. Zelf ga ik één keer per week naar de tuin, sommige mensen zijn er vaker. Of ze draaien tijdelijk mee, zoals die Syrische jongen. Hij stopte omdat hij ging studeren. Dat vind ik mooi aan dit project; iedereen is welkom. We werken allemaal samen met elkaar in en aan de tuin. En zo leer je elkaar kennen.’
Voedseltuin Overvecht is een groene oase in de Utrechtse krachtwijk Overvecht, waar buurtbewoners met verschillende achtergronden elkaar ontmoeten. Ze maken een praatje, verbouwen samen groente en fruit en delen lief en leed met elkaar. Neem bijvoorbeeld Marjan Bruinink. Ze tuiniert samen met asielzoekers, mensen met een beperking én tuincoördinator Mark Verhoef. Samen werken ze aan een duurzame voedselketen. Ook jij hebt het recht om net als Marjan in een sociale moestuin je vingers groen te maken, en kwetsbare buurtgenoten te laten opbloeien.
Marjan Bruinink
Ook zin om een kans te pakken? Kijk dan op kansfonds.nl/kansen [ 16]
k wa r taalblad van Kan s fonds
COLUMN
De videoband die mijn leven veranderde Op mijn vijftiende leende ik ‘m voor het eerst uit de bibliotheek op Curaçao: de videoband van Carmen. Iemand had de opera opgenomen van televisie en de band naar de bieb gebracht. Ik weet tot op de dag van vandaag niet wie dat is geweest, maar ik wil hem of haar bedanken. Die videoband heeft mijn leven veranderd. Ik keek de opera elke dag, bracht de videoband te laat terug, betaalde de boete, en leende hem opnieuw. Het heeft me een fortuin aan boetes gekost. Maar ik was zó gefascineerd. Maria Ewing zong de hoofdrol en ik vond het geweldig. Ik had mijn roeping gevonden: ik wilde ook Carmen zijn. En dat lukte. Vijftien jaar later stond ik als mezzosopraan op het podium van het befaamde Glyndebourne, dezelfde plek waar ik Ewing op de videoband had zien zingen. Pas toen drong tot me door hoe ontzettend belangrijk die band voor me was geweest. Door die opname heb ik mijn passie ontdekt. En dat was me anders nooit gelukt, want mijn ouders gaven weinig om klassiek. Die zijn meer van de salsa. Nu wil ik dus ook een videoband achterlaten voor iemand. Niet letterlijk, maar in de figuurlijke zin van het woord. Daarom werd ik acht jaar geleden ambassadeur van het Leerorkest. Die stichting geeft kinderen met uiteenlopende achtergronden de kans om onder schooltijd een instrument te leren bespelen. Dus ook kinderen waarvan ouders geen geld hebben voor een instrument. Samen vormen ze een compleet symfonieorkest. Prachtig. En nog mooier: sinds vorig jaar is er ook een Leerorkest op mijn vroegere basisschool op Curaçao. Honderd kinderen uit groep 4 en 5 leren daar nu een instrument bespelen. Onder schooltijd. Dat is zo ontzettend belangrijk. Niet alleen voor de ontwikkeling van een kinderbrein. Ze leren er ook heel veel andere vaardigheden. Samen spelen, discipline, liefde en verantwoordelijkheid voor een instrument, respect voor elkaar. Het maakt niet uit wat voor huidskleur je hebt, je moet even hard werken om geluid uit je viool te krijgen. En misschien, heel misschien, is er wel een kindje dat dankzij het Leerorkest dezelfde passie ontdekt als ik toen ik vijftien was.
Mezzosopraan Tania Kross (42) is geboren en getogen op Curaçao. Op haar zeventiende kwam ze naar Utrecht voor haar studie aan het conservatorium. Ze won vele (inter)nationale prijzen en vertolkte onder andere Carmen in de gelijknamige opera. Tania is ambassadeur van het Instrumentendepot Leerorkest, dat door Kansfonds wordt ondersteund. Van aalmoes tot ziekenbezoek Het ‘katholiek sociaal denken’ is de bril waarmee Kansfonds naar de samenleving kijkt. Het is een manier van denken – maar vooral van doen – om problemen in de maatschappij vanuit menselijk perspectief op te lossen. Respectvol, vanuit de gemeenschap, en uitgaande van mogelijkheden in plaats van beperkingen. In deze column komen mensen aan het woord die dit gedachtegoed in praktijk brengen.
Mijn droom? Om samen met het Leerorkest op Curaçao een concert te geven. Normaal ben ik nooit zenuwachtig voor een optreden. Maar hiervoor heb ik nu al een brok in mijn keel. kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 17]
mede [delingen]
[doen] Aangescherpte beoordelingscriteria
Hoe zorg je ervoor dat kwetsbare mensen écht kunnen meedoen in de samenleving en niet buiten de boot vallen? Dat mensen in hun eigen omgeving naar elkaar omzien? Dat is de uitdaging waar Kansfonds voor staat bij het financieren van projecten. Om onze uitdaging en uw aanvraag nóg beter op elkaar te laten aansluiten, scherpen wij onze beoordelingscriteria voor projectaanvragen iets aan. Meer weten? Kijk dan op Kansfonds.nl.
[doen]
Muziek maken
Wat is magischer dan een instrument leren bespelen en samen muziek maken? Als het aan het Leerorkest ligt, ontdekt ieder kind dat prachtige gevoel. Daarom zamelt de stichting muziekinstrumenten in. Ze knapt de instrumenten op en leent ze uit aan muziekeducatieprojecten in heel Nederland. Gun je muziekinstrument ook een tweede leven. Kijk op Leerorkest.nl.
[delen] Kans Inspiratieprijs
Don Bosco Rijswijk is de winnaar van de Kans Inspiratieprijs, de zoektocht naar hét project waarbij het omzien naar kwetsbare mensen centraal staat. Het initiatief laat kinderen - met en zonder beperking - én kinderen uit het nabijgelegen AZC samen spelen, waardoor vooroordelen verdwijnen. De geldprijs van 2.500 euro werd uitgereikt op de KRO-NCRV Inspiratiedag.
[kijken]
[ 18]
Communitytheater
Verslaafden, werklozen, alcoholisten en prostituees, een op drift geraakte dichteres en een opgebrande directeur; samen op één plein. Het is ongemakkelijk om te zien hoe sommige mensen zichzelf verliezen, maar wat als je niet wegkijkt, maar luistert? In theaterstuk Thuislozen spelen acteurs en ervaringsdeskundigen samen. Bekijk Thuislozen vanaf 12 oktober in Stadsschouwburg Utrecht.
k wa r taalblad van Kan s fonds
mede [mens] MOEDIG ‘Jaren geleden werkte ik als personeelsmanager in het bedrijfsleven. Op een dag kon ik het contract van een werknemer met autisme niet verlengen. Het werk paste niet bij hem. Dat maakte me boos. Er moest toch werk te vinden zijn voor hem? Ik zat er echt mee in mijn maag en dat was voor mij een teken dat ik er wat mee moest doen. Ik zou er persoonlijk voor zorgen dat hij – en mensen zoals hij – konden werken. Die nacht lag ik wakker en bedacht ik de brouwerij. Het moest een plek worden waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt konden werken. De mensen waren het doel, bier het middel. Niet dat ik ervaring had met brouwen, trouwens, maar na een paar testbrouwsels bleek dat ik aanleg had. Na veel nadenken, overleggen en plannen maken, opende De 7 Deugden in maart 2011 haar deuren. Die werknemer met autisme was een van mijn eerste krachten – en hij werkt er nog steeds. Inmiddels zijn we met twintig mensen. Ruim driekwart heeft een beperking. Stefan heeft bijvoorbeeld hersenletsel. En de brouwer is doof. Sommigen komen een dag in de week, anderen zijn er vijf dagen. Alles is mogelijk. Ik kijk niet naar de beperking. Als iemand solliciteert, vraag ik wat ze wél kunnen. En dat gaan ze dan doen. Mensen die hier eenmaal werken, gaan niet meer weg. Ik zie dat ze opbloeien en weer zin in het leven krijgen. Ze doen nuttig werk, in een team, en ze hebben lol. Dat vind ik belangrijk. Tuurlijk gaat het soms weleens mis. Dan belandt er een etiket voor een tripel op een witbiertje. Maar ach. Al onze bieren zijn smaakvol. Moedig bier, gemaakt door moedige mensen.’ Garmt Haakma (55) oprichter De 7 Deugden
BIJZONDERE BROUWSELS Stout+Moedig. Ruim+Hartig. De bieren van De 7 Deugden hebben klinkende namen die voor zichzelf spreken. In deze Amsterdamse brouwerij maken ze bier dat nét even anders is. Door de ingrediënten, maar vooral dankzij de medewerkers.
BRUGMAN ‘Mijn talent? Dat kan ik je zo vertellen: ik kan praten als Brugman. Daardoor merken veel mensen in eerste instantie niet dat er iets met me aan de hand is. Maar door een hersenontsteking heb ik sinds mijn zesde een spasme in mijn arm en been, en last van concentratieproblemen waardoor ik lastig kan schakelen. Dus hoe hard ik het ook probeerde; ik kwam nergens aan de bak. Met een heel grote omweg kon ik vrijwilligerswerk doen op het werk van mijn moeder. Daar wees iemand me op een advertentie van De 7 Deugden. ‘Hou je van bier?’, vroeg ze. ‘Ja, duh!’, riep ik. Ik reageerde meteen, en een week later kon ik beginnen. In het begin was ik manusje-van-alles. Brouwen, schoonmaken en zelfs etiketteren heb ik gedaan – met één hand! Omdat ik zo goed met mensen kan kletsen, werk ik nu drie dagen in de week in de winkel en geef ik in het weekend af en toe rondleidingen en proeverijen. Inmiddels werk ik alweer vier jaar bij de brouwerij. Door dit werk voel ik me nuttig en zit ik niet alleen maar thuis. Bij De 7 Deugden heb ik mijn balans gevonden.’ Stefan de Groot (30) werkt drie dagen per week in de brouwerij kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 19]
‘Brouwen, schoonmaken en zelfs etiketteren heb ik gedaan – met één hand!’ Stefan de Groot (30) heeft hersenletsel, maar vond zijn balans dankzij zijn werk bij brouwerij De 7 Deugden. z i e pa gi na
[19]