TAKECAREBNB:
‘IK VERWACHTTE VRIENDEN, MAAR KREEG FAMILIE’ FLORAKOKJES:
‘MET EEN VOLLE BUIK EN LEUKE VERHALEN GAAN ZE NAAR HUIS’
mede [-] v o o r j a a r
2 0 1 7
mede [-] v o o r j a a r
2 0 1 7
Inhoud
HART EN ZIEL Je hart en huis openen voor iemand. Een ‘goede buur’ zijn, ook al woon je in een andere straat. En dagelijks opkomen voor de waardigheid van íedereen. Deze MEDE staat weer vol verhalen van mensen die zich met hart en ziel inzetten voor hun kwetsbare naasten. Soms gaat het om een klein, maar betekenisvol gebaar. Anderen gaan een paar flinke stappen verder. Zo bood Roos (pag. 14) drie maanden onderdak aan Ghaith, een Syrische vluchteling. Hoe prettig het is om een goede buur te hebben, blijkt uit het verhaal over Logeerhuis De Buren (pag. 3). Daar kunnen mensen terecht die te zwak zijn om voor zichzelf te zorgen, maar niet ziek genoeg voor een indicatie. Zonder sterk sociaal netwerk val je dan al snel in een gat. De burenhulp van het logeerhuis vult dat op.
[dossier]
3
[dossier]
12
Deze toewijding inspireert ons om dit soort projecten te steunen. En misschien zetten deze voorbeelden ú ook aan om in actie te komen. Kijk bijvoorbeeld eens op onze website voor inspiratie. En ook in uw eigen omgeving ziet u vast kansen om goed te doen. Henriëtte Hulsebosch, directeur Kansfonds
Ze zijn verzwakt door een ziekte of operatie. En dreigen door een gebrek aan een sociaal vangnet in de knel te komen. Bij Logeerhuis De Buren krijgen deze mensen de gelegenheid om te herstellen en aan te sterken.
Vluchtelingen met verblijfsvergunning kunnen meestal niet wachten om aan hun nieuwe leven te beginnen. Toch moet dat vaak, bij gebrek aan een eigen woning. Takecarebnb vond daar een oplossing voor en koppelt hen aan Hollandse gastgezinnen. [en verder]
8 9 10 17 18 19
Geven De vrijwilliger: Circus op de Bult Fotorepor tage: Florakokjes Column: Yvonne Timmerman-Buck Mededelingen Straatraad in het Annahuis
Volg Ka n s fo n d s o p Fa c e b o o k m e d e | v i e rd e j a arg a n g | n u m m e r 12 | voor j a a r 2 0 1 7
Sc Tekst & concept h r ijf- Sc h r i j f , U t re c h t Ontwerp & vormgeving Abel D er k s
m e d e is het kwartaalblad van Kansfonds. Kansfonds werkt voor een samenleving waarin mensen omzien naar elkaar, zodat kwetsbare mensen niet buitengesloten raken. Jaarlijks steunt het fonds zo’n 600 projecten van betrokken mensen die zich daarvoor inzetten. Het werk van Kansfonds wordt mede mogelijk gemaakt door de bijdragen van particulieren, organisaties, de Lotto en de Nationale Postcode Loterij.
Fotografie
Jeroen D iet z Joh n Voer m a n s
Ma r ja n va n d e r M e e r
Ma rc o Timm e r m a n Drukwerk
Gratis abonnee van m e d e worden? Of wilt u zich juist uitschrijven? Stuur een e-mail met uw naam en adres naar mede@kansfonds.nl.
Ma r tijn va n d e Gr i e n d t ,
Timon Ja c o b ,
Altijddr u k we r k
DOSSIER
Zoals de burenhulp van vroeger Te zwak om zelfstandig te wonen, maar niet ziek genoeg om opgenomen te worden. Wie na een ziekenhuisopname of ziekte niet kan terugvallen op vrienden of familie, dreigt in het zogenaamde ‘zorggat’ te vallen. Links en rechts ontstaan initiatieven om dit gat te dichten. Zoals het Logeerhuis De Buren in Rotterdam. kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 3]
DOSSIER
Uitzicht op herstel De verkilling van het Nederlandse zorgklimaat – als gevolg van bezuinigingen – treft vooral kwetsbare mensen. Ouderen voorop. Zonder een stevig sociaal netwerk is het voor hen lastiger om langer thuis te wonen, of om te herstellen na een ziekte of operatie. Bij Logeerhuis De Buren in Rotterdam zetten ze sinds zes jaar de deuren wijd open voor deze mensen. Welkom is iedereen die na een ingreep op adem moet komen en wil aansterken, maar daar niet het netwerk voor heeft. Coördinator Paula Rotteveel heeft al menig dankbare gast een logeerplek gegeven. ‘Doodmoe en verzwakt komen ze uit het ziekenhuis, helemaal aan het einde van hun Latijn. Vaak hebben ze nog pijn en gaat het lopen nog moeilijk. Op een zorgindicatie hoeven ze niet te rekenen. Dus ze kunnen niet aankloppen bij een zorghotel of een verpleeghuis. En thuis redden ze zich ook niet.’ Ouderwetse burenhulp ‘Zoals de burenhulp van vroeger, zo moet je dit initiatief zien. Eten koken, boodschappen doen, een praatje maken, even wandelen en een spelletje doen. De boel schoonhouden en mensen een beetje verwennen. De aandacht die mensen hier krijgen kan wonderen doen. We eten samen aan een grote tafel. Alleen daar knappen de gasten al van op. Ouderen zijn soms zo eenzaam, dat ze bijna vergeten voor zichzelf te zorgen. Dan kunnen ze makkelijk ondervoed raken. Hier leven ze helemaal op van de aandacht én het eten. Soms komen ze kilo’s aan.’ ‘We zijn een vrijwilligersproject, van mensen voor mensen. De zorg die iemand nodig heeft, kan dan ook niet te zwaar zijn. Dementerenden, verslaafden, psychiatrische patiënten – die kunnen hier niet terecht. Persoonlijke zorg kunnen we ook niet bieden, iemand moet bijvoorbeeld zelfstandig naar het toilet kunnen. Daarnaast is er ook plek voor mensen die wél zorg uit hun omgeving krijgen, maar die hun mantelzorger even op adem willen laten komen.’
[ 4]
k wa r taalblad van Kan s fo nds
In het gat springen Paula Rotteveel werkt voor Samen010, een van de initiatiefnemers van het project. Een organisatie waarin kerken en vrijwilligers samen optrekken en zich inzetten voor de stad. ‘Door bezuinigingen dreigt een behoorlijke groep mensen in een zorggat te vallen. Voorlopig lijkt niemand zich hun lot echt aan te trekken. Je zou het logeerhuis een beetje als publiek protest kunnen zien. We willen laten zien dat deze groep bestaat, en niet zonder hulp kan. Het zou mooi zijn als er in het hele land soortgelijke initiatieven zouden ontstaan. Heel langzaam begint dat ook te gebeuren. In Groningen is er onlangs een logeerhuis geopend en in Amsterdam zijn ze er ook mee bezig.’ Bezwaard Niet alleen de gasten hebben baat bij het logeerhuis. Ook de vrijwilligers voelen zich beter door hun werk. Zoals Marianne Engelshove. Elke dinsdagmiddag verzorgt ze de lunch, samen met haar vaste collega-vrijwilliger Frewaini. ‘Ik vind het heerlijk om voor mensen te zorgen, ze een beetje te verwennen. En ik weet hoe het is om afhankelijk te zijn van anderen. Zelf woon ik ook alleen, en toen ik mijn arm had gebroken, had ik de hulp van vrienden nodig. Ik was blij dat dat maar een paar dagen duurde. Je voelt je toch bezwaard.’
[kans]
Een pannetje soep, een boodschapje, een praatje allemaal kleine handelingen die grote impact hebben op de medemens. En wie zegt dat je naast iemand moet wonen om een goede buur te zijn?
DE COĂ–RDINATOR DOSSIER
Het aantal hulpbehoevenden dat een beroep moet doen op hun sociale netwerk groeit. De vraag is waar zij heen kunnen als dat netwerk ontbreekt, of niet sterk genoeg is. Om een antwoord op de vraag te vinden, organiseerde Logeerhuis De Buren samen met het Kansfonds op 8 maart j.l. een debat over informele zorg. Kansfonds ondersteunt meer projecten die zich richten op kwetsbare ouderen, zoals de Odensehuizen voor mensen met dementie en geheugenproblemen en inloophuizen voor mensen die eenzaam zijn.
DE GAST
‘Ik was veel te zwak om voor mezelf te zorgen’ ‘Ik lag in het ziekenhuis met een zware longontsteking. Zodra de koorts was gezakt, moest ik naar huis. Maar ik was veel te zwak om voor mezelf te kunnen zorgen. Mijn man is overleden, mijn kinderen werken vijf dagen in de week en mijn buren zijn op leeftijd. Ik stond er dus alleen voor. Voor een zorghotel kwam ik niet in aanmerking, want ik hoefde niet te revalideren. Ik was ontzettend opgelucht toen een zuster me vertelde dat ik hier terechtkon. Het is heerlijk! Ik ben blij als ik straks weer naar huis mag hoor, maar als ik nog een weekje extra moet blijven, vind ik dat helemaal niet erg.’ ‘De vrijwilligers zijn lief en ze kunnen heerlijk koken. Er hangt een gezellige sfeer in huis. Ik voel me hier gewoon thuis. Met twee gasten wandel ik wel eens langs de Maas. Met de andere gasten maak ik ook regelmatig een praatje in de woonkamer. We helpen elkaar erdoorheen. Zo logeert hier een mevrouw die aan haar knie geopereerd is. Zij heeft veel pijn, slaapt slecht en zat er echt een beetje doorheen. Ik heb even met haar zitten kletsen. Terwijl we zaten te keuvelen, zag ik haar helemaal opbeuren. Ook ik knap hier heel snel op. De eerste dagen kon ik niets anders dan in bed liggen. Twee weken later liep ik alweer zonder rollator door het huis.’ Riet Andriessen, 78 jaar
[6]
k w a r taalblad van Ka nsfo nd s
DE GAST
‘Mantelzorg klinkt mooi, maar het moet wel kunnen’ ‘Door een aanrijding liep ik een fikse hersenkneuzing op en een gebroken arm. Maandenlang moest ik het ziekenhuis in en uit. Daarbovenop kreeg ik ook nog eens een hersenbloeding. Ik ben weer hersteld, maar lopen kan ik nog steeds niet goed. Dagelijkse dingen lukken niet meer, zoals boodschappen doen en het huis poetsen. Mijn man overleed twee jaar geleden, en sindsdien sta ik er alleen voor. Gelukkig doen mijn dochter en schoonzoon veel. Maar zij hebben zelf ook een leven, met jonge kinderen en drukke banen. Mantelzorg klinkt mooi, maar het moet wel kunnen. En soms kan het even niet, bijvoorbeeld als hun kindjes ziek zijn. Daarom vind ik het heel fijn dat ik regelmatig in Logeerhuis De Buren terechtkan. Zo kan ik mijn dochter en haar gezin even ontlasten.’
‘Elke keer geniet ik weer van mijn verblijf hier. De vrijwilligers doen alles om het ons naar de zin te maken: kletsen, lekker koken, een spelletje doen. We eten met elkaar en hebben het gezellig. Veel gasten zijn thuis alleen, hebben ook hun echtgenoot verloren. Daarover samen even praten kan dan heel fijn zijn. En het huis ligt ook nog eens in een fijne omgeving. Vanuit de huiskamer zie je zo de bootjes in de haven liggen. Op zaterdag wandel ik weleens met de rollator naar de markt hier om de hoek. Of ik loop langs het water en ga even op een van de bankjes zitten.’ Els van Veen, 64 jaar kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 7]
Wij geven Onze steun aan kansrijke projecten voor kwetsbare mensen is alleen mogelijk dankzij hulp van medestanders. Mensen die tijd, ideeën of geld geven om de wereld mooier te maken. Waarom geven zij aan Kansfonds? Deze keer: Ingrid Evelo. Zij en haar man Rob vroegen de gasten op hun 25-jarig bruiloftsfeest om een donatie aan Kansfonds.
‘Waarom zou ik een cadeau vragen voor onszelf? Wij hebben het al goed. Ik help er liever iemand anders mee vooruit.’ ‘Ons hart gaat vooral uit naar zwerfjongeren en kinderen die in armoede leven. Zij vallen vaak tussen wal en schip.’
‘Soms zijn er simpelweg geen versterkende factoren in hun omgeving die een kind of jongere op weg kunnen helpen. De projecten van Kansfonds kunnen dan echt het verschil maken.’ ‘Kansfonds helpt kans arme kinderen door projecten te steunen die in hun eigen omgeving kansen scheppen. Daar draag ik graag een beetje aan bij.’
[ 8]
Ook donateur van Kansfonds worden? Kijk op www.kansfonds.nl/geven k wa r taalblad van Kan s fo nds
DE VRIJWILLIGER NAAM: Marilyn Bijker (17) PROJECT: Circus op de Bult SINDS: vijf jaar WAT: Bij Circus op de Bult in Arnhem kunnen kinderen tussen de 4 en 12 jaar iedere vrijdagmiddag circuslessen volgen. Deze kinderen komen uit gezinnen waar weinig geld is voor ontplooiing en ontwikkeling. Bij het circus ervaren ze saamhorigheid, doen ze zelfvertrouwen op en ontwikkelen ze sociale vaardigheden.
JUF ‘Als ik tegen mijn vrienden zeg dat ik circusles geef, kijken ze verbaasd op. Daar hebben ze vaak nog nooit van gehoord. Ik hoorde zelf voor het eerst van Circus op de Bult toen ik een jaar of tien was. Bij ons in de wijk was een optreden. Ik ging kijken en mocht direct meedoen. Eerst oefenen achter de schermen en daarna ‘voor het echie’ op het podium. Geweldig vond ik dat. Vanaf dat moment ging ik elke week naar circusles. Toen ik wat ouder was, hielp ik de andere kinderen. Bijvoorbeeld om in de trapeze te komen, of ik leerde hen trucjes. Van leerling werd ik vanzelf begeleider. Of juf, zoals de kinderen me noemen. Dat is nog wel een beetje wennen.’ LEREN ‘Al spelend leren de kinderen circustrucjes en bewegingen. Jongleren, steltlopen, koprollen. Ze maken plezier én kunnen hun energie kwijt. Maar ze leren ook veel. Zoals samenwerken. En creatief zijn, als ze een act in elkaar moeten zetten. Ook moeten ze kunnen inschatten wat er gebeurt als ze zomaar ergens op springen.’ OPTREDEN ‘Een paar keer per jaar treden we op in Arnhem. Laatst nog bij de opening van een wijkcentrum. Optreden vind ik heel leuk, dus ik doe ook nog weleens zelf mee. Het gaafste optreden was op het Hoogte 80 Festival. Toen mochten we onze kunsten vertonen in een reuzenrad. Superspannend!’
mede [werker]
‘Ik krijg veel energie van de kinderen’
SAMEN ‘Het leukste aan de circuslessen vind ik het werken met de kinderen. Samen een act in elkaar zetten en trucjes verzinnen. Ik kan goed inschatten wat de kinderen wel en niet leuk vinden. Een paar jaar geleden stond ik nog aan hun kant. Zo weet ik bijvoorbeeld dat zij het leuk vinden als ik van alles een spelletje maak. Ik krijg veel energie van de kinderen. Vooral van hun lach. Als zij lol hebben, dan word ik ook blij. Of als ze me enthousiast komen vertellen dat ze een nieuwe truc hebben geleerd of een idee hebben voor een act. Ik ben heel druk met school en dansen, maar mijn vrijdagmiddagen hou ik altijd vrij voor Circus op de Bult.’
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 9]
ROEREN,
PROEVEN EN LEREN WAT: De Florakokjes Minima Kidsclub WAAR: Noorderparkkamer, Noorderpark in Amsterdam Noord
[ 10 ]
k w a rt aalblad van K a nsfond s
Binnen spelen, buiten spelen, knutselen, tekenen en huiswerk maken. De Florakokjes doen het allemaal. Elke week komen ze samen in de Noorderparkkamer, een houten huisje midden in de natuur. Een groep enthousiaste vrijwilligers zorgt ervoor dat de kinderen een leuke dag hebben. Aan het einde van de middag koken ze gezamenlijk een gezonde maaltijd. Met het koken is het ooit begonnen. ‘Ik zag kinderen met honger op straat. Toen ben ik voor ze gaan koken. En dat is uitgegroeid tot de Florakokjes’, vertelt initiatiefneemster Esmeralda Jongmans. De groep bestaat uit 35 tot 40 kinderen tussen de 2 en 18 jaar. ‘Gezonde voeding is een belangrijk thema. De meeste kinderen komen uit gezinnen die leven van pakketten van de voedselbank. Hier leren de ze wat ze met de producten allemaal kunnen maken. In de hoop dat de kinderen thuis zeggen: “Kijk mam, op de club heb ik dit heerlijke gerecht gemaakt.” Zo leren de ouders er ook van.’ Na het eten gaat iedereen naar huis met een volle buik en een hoofd vol verhalen over de leuke middag. ‘Kinderen zeggen vaak om zeven uur 's avonds dat ze niet naar huis willen. Dan weet je dat je iets goeds doet.’
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 11]
DOSSIER
Het lange wachten voorbij Maanden gaan soms voorbij voordat vluchtelingen met een verblijfsvergunning daadwerkelijk een woning krijgen. Maanden waarin ze wel wíllen, maar nog niet kúnnen meedoen. Takecarebnb koppelt hen aan gastgezinnen, waar ze drie maanden een veilig thuis vinden. ‘Hier ontstaan levenslange vriendschappen.’ Moe Al Masri aarzelde geen moment toen hij in november 2015 zijn verblijfsvergunning kreeg. ‘Ik meldde me direct aan bij Takecarebnb. Een perfecte manier om Nederland te leren kennen. Een land is meer dan zijn regels, regering en taal. Het gaat ook om mensen, omgangsvormen en de ongeschreven regels. Daar leer je het meest over bij mensen thuis.’
En ik leerde veel over Hollandse huiselijkheid. Hoe mensen hier met elkaar omgaan, op elkaar reageren, welke verwachtingen ze hebben.’ Hij woont inmiddels al een tijd zelfstandig, maar zal zijn eerste Nederlandse vrienden nooit meer vergeten. ‘Ze wonen helaas niet meer in Amsterdam, maar ik denk nog vaak aan hen. Ze hebben me een geweldige tijd bezorgd.’
Moe was een van de eersten die zich voor het project aanmeldden. Het werd in het leven geroepen als reactie op de vluchtelingencrisis, die destijds dagelijks het nieuws haalde. ‘We zagen veel bereidwilligheid onder Nederlanders om iets te doen’, zegt Jonna Klijnsma, coördinator bij Takecarebnb. ‘Daar wilden we iets mee.’
Klik Zijn ervaring was zo positief, dat Moe besloot zich als vrijwilliger aan te melden bij Takecarebnb. Als matchmaker brengt hij nu vraag en aanbod bij elkaar. ‘We doen dat heel zorgvuldig. Met oog voor de wensen, belangstelling, leeftijd, dagelijkse bezigheden en opleiding van beide partijen. Als we denken dat er een goede match is, leggen we contact. Dan moet er ook nog een klik zijn, maar als die er is, kan het snel gaan.’
Limbo De organisatie richt zich op de vluchtelingen die al een verblijfsvergunning hebben, maar nog geen woning. ‘Ze zitten in een soort limbo’, zegt Jonna Klijnsma (links op de foto). ‘Ze willen beginnen met hun leven hier, integreren, de taal leren, een baan zoeken. Maar in de isolatie van een azc lukt dat niet.’ De logeerregeling van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) biedt vluchtelingen de mogelijkheid drie maanden te logeren bij vrienden of familie, zonder hun recht op een plek in het azc te verliezen. ‘Lang genoeg om een positieve verandering teweeg te brengen, voor beide partijen. En tegelijkertijd blijft het voor het gastgezin nog te overzien.’ Moe vond onderdak bij een gastgezin, een jong stel. ‘Zij vertelden over de stad, de geschiedenis, de markten, het uitgaansleven.
[ 12]
k wa r taalblad van Kan s fonds
Die zorgvuldigheid werpt vruchten af. ‘Hier ontstaan levenslange vriendschappen’, zegt Jonna Klijnsma. ‘We zien dat mensen ook na het vertrek van hun gast nog lang contact houden. Of dat familie of vrienden van het gastgezin te hulp schieten als er na drie maanden nog geen eigen huis is. De vluchtelingen worden echt opgenomen. En dat is precies wat we nastreven: wederzijdse integratie, waarbij gastvrijheid centraal staat.’
KANS: Wil u ook iets betekenen voor vluchtelingen, maar ontbreekt het aan de tijd of de ruimte om iemand onderdak te bieden? Er is nog veel meer mogelijk. Een maaltijd, een kop koffie of spullen worden ook zeer gewaardeerd. Kijk voor ideeĂŤn en inspiratie op www.takecarebnb.com of gastgezinvoorvluchteling.nl
Jonna Klijnsma en Moe Al Masri
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 13]
‘Laatst las ik op Facebook een mooi citaat: ‘If you are more fortunate than others, build a longer table. Not a taller fence.’ Dat is mij uit het hart gegrepen. Zo leven wij, mijn man, zoon en ik. Elkaar door en door leren kennen maakt je wereld groter. Mooier. Warmer. Toen in 2015 de vluchtelingenstroom toenam, hadden we alle drie sterk de behoefte om iets te doen. Ik zag op televisie iets over Takecarebnb en zocht gelijk contact. Een prachtig initiatief, en een antwoord op alle rubbish in de wereld.’ ‘Ghaith is onze tweede gast. Hij is nu een paar maanden bij ons. Het is heerlijk hem in huis te hebben. In het begin was het even wennen, natuurlijk. Hij is een heel rustige, bedachtzame man. Ik ben juist heel extravert, ik praat graag en veel. Wil alles weten. Maar al snel raakten we verknocht aan elkaar.’
‘Ik ga hem zo missen’ ‘Wat helpt, is dat hij zo onafhankelijk is. Hij heeft een baan en werkt vijf dagen per week. We zien en spreken elkaar bij het eten. Ik kook meestal, en hij wast af. Mijn zoon helpt hem daarbij. Dat verbaasde Ghaith. Hij hoefde vroeger nooit zijn moeder te helpen. Gezellig vindt hij het wel; ze staan dan lekker te keuvelen.’ ‘Je begint als vreemden, maar op den duur bereik je het punt dat iemand onder je huid komt. Ghaith hoort bij de familie. Ik wil voor hem doen wat ik ook voor onze zoon doe, en zo ook voor zijn vrouw of later voor hun eventuele kinderen. En dat zal altijd zo blijven. Laatst omschreef hij mij als een tante, en zo is het wel een beetje. Nu heeft hij net een eigen huis gekregen, dus hij vertrekt binnenkort. Ik ga hem zo missen. Door een wonderlijk toeval krijgt hij een woning bij ons in de straat, nog geen vijftig meter hiervandaan. We sprongen allemaal een gat in de lucht toen we dat hoorden.’ Roos (50)
[ 14]
k wa r taalblad van Kan s fonds
Vluchtelingen en ongedocumenteerden in Nederland bevinden zich vaak in een kwetsbare positie. Vaak zijn ze de taal niet machtig, niet bekend met de Nederlandse cultuur en mede daardoor dreigt een isolement waardoor integratie moeilijk wordt. Kansfonds trekt zich het lot van deze groep aan, en steunt verschillende projecten die erop gericht zijn vluchtelingen en ongedocumenteerden mee te laten doen, door ze bijvoorbeeld aan (vrijwilligers)werk of een sociaal netwerk te helpen.
‘Laatst fietste ik langs een eettentje en ik meende te zien dat ze er kibbeh verkochten, een traditioneel gerecht uit Syrië. Enthousiast vertelde ik dat aan Roos toen ik thuiskwam. Later hoorde ik dat ze er de dag erna heen is gegaan. Ze bleken geen kibbeh te hebben, dus is ze zelf aan de slag gegaan. Ze heeft wel een halve dag in de keuken gestaan. ’s Avonds stond het op tafel. Het bracht me weer even terug naar mijn vaderland, terug naar een tijd dat alles nog goed was, en veilig.’
Ik verwachtte vrienden, maar kreeg familie’ ‘Voor het eerst sinds ik in Nederland ben, voel ik me niet meer verloren. Dat heb ik te danken aan Roos en haar gezin. Wáár ik ook mee zit, welke vraag ik ook heb, ik kan altijd en met alles bij hen terecht. Kun je je voorstellen wat dat betekent? In een land aankomen waar je de taal niet machtig bent, de gebruiken niet kent en de weg niet weet? En altijd alles aan anderen moeten vragen? Op den duur ga je je bezwaard voelen. Maar dat gevoel heb ik hier helemaal niet. Toen ik in dit gezin kwam, verwachtte ik vrienden te maken. Maar ik had niet verwacht mijn familie te zien groeien. Tegen mijn vrouw, die over enkele weken naar Nederland komt, zei ik dat Roos een soort tante was. Maar ze is meer dan dat. Ze is eerder een moeder.’ Ghaith (24)
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 15]
Kans
41
Je hebt het recht... Perlita een fijn (t)huis te geven
Overal liggen kansen om kwetsbaren weer onderdeel te laten zijn van de samenleving. Je moet ze soms alleen even zien. Met de campagne 'Je hebt het recht...’ maakt Kansfonds die kansen zichtbaar en concreet. In de Mede én op de site.
DE KANS Provincie: altijd en overal Tijdsduur: een paar uur Type kans: doen Perlita zag door ziekte en depressie haar huis verpauperen. Een sociaal netwerk dat haar uit die situatie helpt, heeft ze helaas niet. Gelukkig bieden vrijwilligers van Stichting Present uitkomst. Je hebt het recht om mensen als Perlita er weer bovenop te helpen. Dat kan. Want overal in Nederland koppelt Stichting Present groepjes vrijwilligers aan mensen met een hulpvraag. Als een soort makelaar in vrijwilligerswerk. Zo help je in je eigen woonplaats mensen die kampen met armoede, een slechte gezondheid of sociaal isolement.
DE IMPACT ‘Het was vies, behang zat los, vloeren waren versleten en de rommel bleef zich maar opstapelen. Mijn huis maakte me alleen maar zieker. Maar de dokter binnenlaten voor een consult durfde ik niet, zo’n bende was het. Ik wilde er wel wat aan doen, maar ik had er gewoon geen geld voor. En geen energie. Toen ik dit aan mijn wijkcoach vertelde, kwam hij aan met Stichting Present. De mensen daar regelden tien vrijwilligers die een hele middag kwamen helpen. Het behang ging eraf, vloerbedekking eruit. Ze hebben gesausd en oude en kapotte spullen weggebracht. Alles is gepoetst. Zoveel mensen tegelijk kunnen een boel werk verzetten. Gelukkig was er ook tijd voor gezelligheid, we hebben veel gelachen. Ik vind het heel bijzonder dat deze mensen mij vrijwillig en vanuit hun hart hebben geholpen. Het is nog niet helemaal klaar want ik wacht nog op de nieuwe vloer. Maar het is een goed begin van een fijn thuis. Waar ik mijn vriendinnen weer durf uit te nodigen. En waar ik weer lekker kan lezen, koken, slapen en dromen.’ Perlita Facun (61)
Ook zin om een kans te pakken? Kijk dan op kansfonds.nl/kansen [ 16]
k wa r taalblad van Kan s fonds
COLUMN
BEZIELING Als mens draag je een verantwoordelijkheid. Dat kreeg ik als kind met de paplepel ingegoten. Je moet doen wat je kunt voor anderen, en daarbij vooral opkomen voor kwetsbaren en zwakkeren. Aan de keukentafel vertelde mijn vader vroeger over zijn werk als provinciaal bestuurder in Zuid-Limburg. Toen de mijnen daar dicht gingen, ontstond er een enorme werkloosheid. Sommigen waren door het werk in de mijnen levenslang ziek geworden of zelfs aan stoflongen overleden. Mijn vader werkte keihard om onder meer te zorgen voor nieuwe banen. Die verhalen, over de moeite én de successen, hebben mij geïnspireerd: ik wil van betekenis zijn. Voor mensen om mij heen, maar ook voor de samenleving als geheel. Ik vind dat zowel een plicht als een voorrecht. Het geeft mijn leven een diepere zin. Mogelijkheden om dat in de praktijk te brengen heb ik volop gehad. Bijvoorbeeld door als vrijwilliger kinderen met een taalachterstand te helpen. Maar zeker ook in mijn nevenfuncties als bestuurder van vooral organisaties met een katholieke identiteit. Daarbij heb ik altijd geprobeerd om die identiteit méér te laten zijn dan een letter op papier. Door de christelijke waarden als dienstbaarheid, solidariteit en gerechtigheid ook echt in de praktijk te brengen. Ik ben altijd op zoek naar manieren om mensen een stapje verder te helpen. Centraal in de christelijke waarden staat ‘medeleven’. En dat is méér dan alleen een emotie. Voorbeeld: de vluchtelingencrisis. Honderdduizenden gezinnen verkeren in een ellendige toestand, soms als dieren op elkaar gepakt in tentenkampen. In discussies daarover reageren mensen vaak vanuit hun gevoelens; ze vinden hen bedreigend of juist zielig. Maar ik vind dat het in de eerste plaats moet gaan om de waardigheid van deze mensen. Dáár moet je voor opkomen. Vanuit een bezielde overtuiging dat alle mensen verbonden zijn.
Yvonne Timmerman-Buck (1956) was van 2003-2009 de eerste vrouwelijke voorzitter van de Eerste Kamer (CDA) en is nu lid van de Raad van State. Timmerman-Buck was onder andere voorzitter van de Marga Klompé Stichting, curator van de theologische faculteit in Tilburg en bestuurslid van de KRO. Ze is de dochter van oud-staatssecretaris Werner Buck. Van aalmoes tot ziekenbezoek Het ‘katholiek sociaal denken’ is de bril waarmee Kansfonds naar de samenleving kijkt. Het is een manier van denken - maar vooral van doen - om problemen in de maatschappij vanuit menselijk perspectief op te lossen. Respectvol, vanuit de gemeenschap, en uitgaande van mogelijkheden in plaats van beperkingen. In deze column komen mensen aan het woord die dit gedachtegoed in de praktijk brengen.
Die bezieling is ook zó belangrijk in de politiek. Ik heb altijd geprobeerd om te laten zien op welke waarden en welke gedrevenheid mijn politieke overtuiging gebaseerd is. Door open te zijn over hoe ik daar zelf in de praktijk naar handel. Niet alleen in de Haagse politieke vergaderzalen, maar ook gewoon in de bus van en naar mijn werk. De verantwoordelijkheid om voor kwetsbare medemensen op te komen draag je op ieder moment van de dag.
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 17]
mede [delingen] Goed soepje
De christelijk leefgemeenschap Oudezijds 100 heeft onlangs een nieuw initiatief ontplooid: Soep van Kana. In een knus eethuis aan de Oudezijds Voorburgwal maken de koks soep van groenten die anders weggegooid zouden worden. Maar het blijft niet bij verzet tegen food waste. Soep van Kana is ook een werkervaringsplek voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Door het volgen van opleidingsmodules in horecavaardigheden kunnen zij weer terugkeren in het arbeidsproces. In het kader van zinvolle dagbesteding werken ook vrijwilligers bij Soep van Kana. Een mooie mix van ingrediënten – met als resultaat gezonde, betaalbare en lekkere soep. Openingstijden: donderdag en vrijdag van 12.30 tot 19.30 uur. www.soepvankana.nl
Hartverwarmende muziek
Nog op zoek naar een uniek cadeau? Verwarm iemands hart met de nieuwe cd 'Omwarmen' van het Toverbaltheater. Dit theater helpt mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking zich creatief en sociaal te ontwikkelen. Een samenwerking met muzikant Maarten Peeters leverde een cd op vol liedjes over ontmoeting, inspiratie en creativiteit. De teksten van deze nummers zijn terug te lezen in een prachtig boekje met foto’s van alle artiesten. Een van de nummers haalde zelfs de eerste plaats in de Gelderse Top 100. Was u niet bij één van de vijf voorstellingen in? Dan kunt u zo tóch nog genieten van de warme klanken. De cd is alleen te koop bij het Toverbaltheater via 0487 540445 of secretariaat@toverbaltheater.nl. www.toverbaltheater.nl
Wie betaalt de rekening?
Bijna iedereen heeft schulden, in de Vogelbuurt in Amsterdam-Noord. Deze roerige volksbuurt vormt de achtergrond voor Schuldig, een documentaire van omroep Human. Van de wanbetaler en deurwaarder tot de hulpverlener en de schuldeiser: allemaal komen ze langs in de zesdelige serie. Ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en delen hetzelfde verlangen: een oplossing vinden voor het probleem. Een van hen is Carmelita. Ze moet bezuinigen maar leeft al van 22 euro per maand. Vijftien jaar geleden kwam ze in de schulden terecht toen ze opeens voor haar driejarige kleindochter moest zorgen. Ze verhuisde naar een huurwoning met extra kamer en kocht een kinderbed op afbetaling bij Wehkamp. Hoge huur, rente en boetes brachten haar in de problemen. Schuldsanering lijkt nu de enige uitweg. Maar dan moet ze wel haar boekhouding op orde krijgen. Benieuwd of ze daarin slaagt? Kijk de serie online terug op www.human.nl/schuldig.
[ 18]
k wa r taalblad van Kan s fonds
mede [mens]
‘Ik raakte pas na mijn dertigste verslaafd. Ik ging graag uit, en van het een kwam het ander. Al snel gebruikte ik dagelijks heroïne en cocaïne. Alles viel weg. Mijn huis, vrienden, baan, vrouw, kind. Toen ik op een dag wakker werd in een doos besefte ik dat ik nog maar twee dingen kon doen: doodgaan of mezelf aanpakken. Daarmee begon een jarenlange tocht langs klinieken. De laatste keer besloot ik me niet meer alleen te focussen op clean worden, maar op wat ik wilde gaan doen als ik zover was. Ik moest mezelf bezig houden. Inmiddels ben ik vijf maanden clean. Het Annahuis en de Straatraad bleken mijn redding. Hier oordelen mensen niet. Ook niet na een terugval. Als gids bij de Straatraad leid ik mensen rond door de stad, laat ik alle plekken zien die belangrijk zijn voor drugsverslaafden en daklozen. Het is een dimensie die de meeste mensen niet zien. Niet alleen houdt dit werk me bezig, ik merk ook dat ik ervan groei en weer zelfvertrouwen krijg.’ Delano Baumgart (49), vrijwilliger bij de Straatraad en in het Annahuis
GROEIEN AAN DE ZIJLIJN Mensen die sociaal, maatschappelijk of economisch de aansluiting missen met de samenleving kunnen in Breda terecht bij het Annahuis. Voor een kop koffie, een boterham of een goed gesprek. Elke week organiseert het Annahuis de Straatraad, om de misstanden rond dak- en thuislozen te bespreken.
‘Mensen die even geen aansluiting vinden bij de maatschappij, om wat voor reden dan ook, worden snel met hun probleem vereenzelvigd. Dan worden ze verslaafde, arme of dakloze. Daar doen we hier niet aan. Wij zien mensen zoals ze zijn. Het zou goed zijn als meer mensen luisteren naar deze groep. Daarom zitten dak- en thuislozen elke woensdag om de tafel, soms met beleidsmakers, hulpverleners en geïnteresseerden. Ze bespreken tijdens deze Straatraad de mogelijkheden om het leven voor deze groep te verbeteren en de negatieve beeldvorming te doorbreken. Soms vragen politici om advies aan de mensen hier. Ook organiseren we de Straattours, waarbij we belangstellenden laten kennismaken met de randen van de maatschappij. Delano is een van de gidsen. Daarnaast is hij gastheer op de inloop en een zeer waardevolle vrijwilliger. Hij weet hoe het leven aan de zijlijn eruitziet en begrijpt als geen ander wat mensen hebben meegemaakt die zich hier aanmelden. Dat wordt enorm gewaardeerd.’ Naomi van Berkel (32), staflid Begeleiding & Ondersteuning in Het Annahuis
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 19]
‘Het Annahuis bleek mijn redding. Hier oordelen mensen niet’ Delano Baumgart (49), raakte dankzij het Annahuis van zijn verslaving af z i e pa gi na
[19]