EEN WARM WELKOM VOOR STATUSHOUDERS
COLUMN JACOBINE GEEL
'IK BEN EEN BOFKONT'
mede [-] voorjaar 2019
kwartaalblad van Kansfonds [1]
DOSSIER
mede [-] v o o r j a a r
Inhoud
2 0 1 9
IEMAND ALS JIJ
[dossier] 3 Ervaringsdeskundigen weten jongeren met
problemen vaak beter te bereiken dan reguliere hulpverleners. Ze hebben sneller een klik en zijn een rolmodel, zo weten ze bij de projecten de Kandidatenmarkt en ExpEx.
Iemand die weet wat je doormaakt, wat je nodig hebt om uit de problemen te komen en de juiste woorden kent om je te motiveren. Dat is in een notendop de toegevoegde waarde van de ervaringsdeskundige.
Jongeren lunchen samen bij de Kandidatenmarkt in Amsterdam.
[dossier] Bij veel van de projecten die Kansfonds ondersteunt, wordt samengewerkt met ervaringsdeskundigen. Projecten voor probleemjongeren bijvoorbeeld. Volgens Anneke Plukaard, projectleider bij de Kandidatenmarkt, zijn ervaringsdeskundigen het levende bewijs dat je uit de problemen kunt komen. ‘Dat kan voor jongeren een stimulans zijn om hulp te zoeken en te aanvaarden’, vertelt ze vanaf pagina 3. Faten Kadan is ook ervaringsdeskundige, maar dan bij stichting Warm Welkom. Twee jaar geleden ontvluchtte ze Syrië vanwege de burgeroorlog. Ze bouwde duizenden kilometers verderop in Amsterdam een nieuw bestaan op. ‘Door mijn eigen ervaringen weet ik precies wat nieuwe statushouders doormaken en hoe ik ze bij hun start in Nederland kan helpen’, vertelt ze op pagina 19. De ervaringsdeskundige als metgezel. Een prachtig gegeven in een tijd waarin veel kwetsbare mensen het gevoel hebben dat ze er alleen voor staan. Dankzij de ervaringsdeskundigen krijgen zij een rolmodel, die laat zien dat er een zonniger toekomst mogelijk is. Henriette Hulsenbosch, directeur Kansfonds
12 Van mensenhandel tot huiselijk geweld, naar
een leven op eigen benen. De vrouwen die bij stichting Fier binnenkomen, leren bij het L.A.P. Atelier om economisch zelfstandig te worden.
8 9 10 17 18 19
[en verder] Wij geven De vrijwilliger: Achterblijvers Fotoreportage: The Living Museum Eindhoven Column Jacobine Geel Mededelingen Een warm welkom voor statushouders in Amsterdam-Noord
Volg ons op:
Tekst en concept Schrijf-Schrijf, Utrecht Basisontwerp Abel Derks Zetwerk en lay-out Ontwerpstudio Spanjaard Fotografie Martijn van de Griendt, Timon Jacob, Jeroen Dietz, Stijn Ghijsen en Frouwkje Smit Drukwerk Altijddrukwerk
m ed e | zes d e j aargang | num m e r 2 0 | vo o r j a a r 2 0 1 9 mede is het kwartaalblad van Kansfonds. Kansfonds werkt aan een samenleving waarin mensen omzien naar elkaar, zodat kwetsbare mensen niet buitengesloten raken. Jaarlijks steunt het fonds zo'n 500 projecten van betrokken mensen die zich daarvoor inzetten. Het werk van Kansfonds wordt mede mogelijk gemaakt door de bijdragen van particulieren, organisaties, de Nederlandse Loterij en de Nationale Postcode Loterij.
De kracht van
ervaringsdeskundigen Jongeren in de problemen. Ze laten zich vaak moeilijk helpen door reguliere hulpverleners. Ervaringsdeskundigen, mensen die soortgelijke problemen hebben gehad, weten deze jongeren vaak beter te bereiken. Waarom is dat? Investeren hulporganisaties in ervaringsdeskundigheid? En wat zijn hun ervaringen?
Gratis abonnee van mede worden? Of wilt u zich juist uitschrijven? Stuur een e-mail met uw naam en adres naar mede@kansfonds.nl. kwar ta alblad van Kansfonds [3]
DOSSIER
DOSSIER
Ayra Kraan, projectleider de Kandidatenmarkt
‘Ze bereiken jongeren beter en zijn een rolmodel’ ‘We zijn geen hulpverleners.’ Ayra Kraan van de Kandidatenmarkt in Amsterdam is resoluut. ‘We zijn trainers, coaches. We begeleiden jongeren met problemen om grip op hun leven te krijgen. Via trainingen en workshops over onder meer werk, schulden en leven. En via werkplekken, stageplekken en opleidingen bij samenwerkingspartners. We lossen de problemen niet voor hen op, maar motiveren en activeren hen om dat zelf te doen.’ Het is de moderne manier van hulpverlening. Ervaringsdeskundigheid helpt daarbij. ‘Je vindt het bij ons overal’, zegt Ayra. ‘Bij professionals die zelf problemen hebben of hadden, bij vrijwilligers en peer-educators, jongeren die in een traject zitten en onze ambassadeurs zijn.’ Vol stress Een ervaringsdeskundige kan jongeren beter bereiken, merkt Ayra. ‘Hij of zij kent de problematiek, weet hoe het is om op straat te leven, herkent de stress die ze hebben. Dan coach je anders.’ Ze geeft een voorbeeld. ‘Stel, een jongere werkt twee dagen. Als hulpverlener denk je dan misschien: ga meer werken. Maar als zo’n jongen vol stress zit, kan dat niet. Een ervaringsdeskundige weet dat, hij zal zo’n vraag niet stellen.’ Hoopverleners De ervaring is dus goed voor de klik. Daarbovenop is een ervaringsdeskundige een rolmodel, zegt Anneke Plukaard, projectleider van ExpEx in Den Haag. ‘Hij of zij is het levende bewijs dat je uit de problemen kunt komen.’ De organisatie heeft al zo’n vijftig ex-zwerfjongeren opgeleid tot ervaringsdeskundige. ‘Ze leren om met hun ervaringen lotgenoten te inspireren en de stap naar professionele hulp te verkleinen. Ze vormen een [4] kwartaalblad van Kansfonds
kwalitatieve aanvulling op de professionals. Het zijn hoopverleners, geen hulpverleners.’ Sommige ervaringsdeskundigen groeien door naar een baan in de hulpverlening. ‘Dit inspireert hulpverleners om ook hun ervaring in te zetten. Dat is mooi, want jongeren hebben behoefte aan de mens in de hulpverlener, niet alleen aan de professional.’ Meedenken over beleid De ExpEx – Experienced Experts – zijn er gekomen omdat jongeren een maatje misten in de hulpverlening. Anneke: ‘Eerst koppelden we een ExpEx direct aan een jongere, maar het blijkt lastig om op papier koppels te vormen die een klik hebben. Daarom zeggen we nu tegen de ExpEx: doe mee met een activiteit en kijk of je chemie hebt met iemand. Zo ontstaan natuurlijke koppels.’ Niet iedere ervaringsdeskundige heeft een maatje. ‘ExpEx leveren op tal van manieren hun bijdrage. Ze denken mee over beleid van gemeenten en jeugdhulporganisaties, geven workshops en werken aan projecten om de transitie in de jeugdzorg gestalte te geven.’ Netwerk versterken Zowel in Amsterdam als Den Haag vormen de ervaringsdeskundigen een gemeenschap op zich. Anneke: ‘Ze zoeken elkaar op en houden elkaar in de gaten.’ Ayra vult aan: ‘Wij hebben een inloop waar de jongeren elkaar ontmoeten. Ook jongeren die hun leven weer op de rit hebben, zijn er regelmatig. Ze koken samen, kletsen wat. We willen die community versterken door gezamenlijk activiteiten te organiseren. Een sterk netwerk is belangrijk om uit de problemen te komen én te blijven.’
Anneke Plukaard, projectleider ExpEx kwartaalblad van Kansfonds [5]
DOSSIER
DOSSIER
‘Hij was er op een cruciaal moment’
‘Je krijgt een heel ander gesprek’
‘Vanaf mijn achttiende heb ik in de problemen gezeten. Ik werd dakloos, kwam terecht in de zware criminaliteit. Waarom? Een combinatie van toeval, verkeerde keuzes, de verkeerde mensen. Ik had ook veel schulden. Toen ik besloot om eruit te stappen en me in te schrijven op een adres, kwamen de incassobrieven binnen. Ik kan je vertellen dat de verleiding dan groot is om weer het verkeerde pad op te gaan.’
‘Ik heb in mijn jeugd trauma’s opgelopen. Mijn moeder was zwaar borderliner. Als ik een kwartiertje te laat thuiskwam, was er het ene moment niets aan de hand, en schold ze mij het andere moment de huid vol of zette ze me op straat. Op mijn zeventiende stond ik definitief buiten. Ik wist niks van de wereld. Daardoor gaf ik meer geld uit dan ik had en vertrouwde ik onbetrouwbare mensen. Ik bouwde schulden op en werd mijn huis uitgezet. De verhuurder verhuurde de woning illegaal aan mij onder en bleek een oplichter te zijn.’
Hulp en liefde ‘Bij de Kandidatenmarkt kreeg ik een coach met soortgelijke ervaringen. Hij begreep me, ik voelde dat hij het beste met me voor had. Ik zag hem ook als voorbeeld: zie je, het kan, je kunt wél uit de shit komen. Het is me gelukt, dankzij veel inzet, de wil om te veranderen en hulp en liefde van mensen om me heen. De coach was er op een cruciaal moment. Bij de gemeente kreeg ik geen identiteitskaart, omdat ik die niet kon betalen. Geen ID betekent geen woning, geen werk, niks. Hij gaf me honderd euro. Dat vond ik heel bijzonder. Dat gaf me vertrouwen. Als hij me niet gesteund had? Dan was het misschien fout gegaan.’
Maatje ‘Zeven jaar lang heb ik therapie gevolgd. Die heeft me op de been geholpen. Toen ik mijn leven weer grotendeels op de rit had, leerde ik ExpEx kennen. Dat leek me wel wat: mijn ervaring inzetten voor anderen. Ik had zelf graag een maatje gehad toen ik in de problemen zat. Je krijgt dan een heel ander gesprek met een hulpverlener. Die zit in een rol, een ervaringsdeskundige is zichzelf en bouwt makkelijker een band op. Dat is zó belangrijk, daarna kun je pas tot iemand doordringen.’
Vooruit ‘Ik werk nu als zzp’er in de bouw. Ik monteer ramen en kozijnen, heb het druk. Maar ik wil vooruit. Mijn droombaan is als ICT’er software coderen in een groot internationaal bedrijf. Daarvoor wil ik een opleiding gaan volgen. Ook hebben mijn vriendin en ik plannen om te gaan samenwonen. Ik ben tevreden hoe het nu gaat.’ Michael (25)*
[ kans ] *Om privacyredenen is dit niet zijn echte naam.
[6] kwartaalblad van Kansfonds
Wilt u zich ook inzetten voor jongeren? Sluit u aan bij een van de projecten die Nederland rijk is. Zo kunt u als vrijwilliger bij Combinatie Jeugdzorg aan de slag als chauffeur, spelleider of taalmaatje.
Promoten ‘Bij ExpEx werk ik acht uur per week als coördinator. Ik leg organisaties uit wat ervaringsdeskundigen kunnen bieden en kijk bij welke ExpEx een hulpvraag past. Ook begeleid ik groepsavonden waar de ExpEx elkaar ontmoeten en ervaringen delen. Heel leuk werk. Ik ben ervaringsdeskundigheid ook intern aan het promoten. Als wij als collega’s onze ervaringen onderling delen, leren we elkaar beter kennen en kunnen we beter samenwerken. Er is afgesproken dat we daaraan gaan werken. Tof!' Rochelle Ras (32), ervaringsdeskundige en coör-
dinator bij ExpEx kwartaalblad van Kansfonds [7]
DE VRIJWILLIGER
Wij geven
NAAM: Rachel Mulder PROJECT: Achterblijvers van Stichting Surant SINDS: 2018
Onze steun aan kansrijke projecten voor kwetsbare mensen is alleen mogelijk dankzij hulp van medestanders. Mensen die tijd, ideeën of geld geven om de wereld mooier te maken. Waarom geven zij aan Kansfonds? Deze keer: Brigitte Brinkel, nieuwkomersleerkracht op een basisschool in Amsterdam-West. Naast een vaste maandelijkse bijdrage, deed ze dit jaar eenmalig een grotere gift voor de versneller Opgroeien in armoede.
‘Als kind wilde ik al arme mensen in derdewereldlanden helpen, het was een soort oergevoel. Dat gevoel ervoer ik opnieuw toen ik tien jaar geleden Kansfonds leerde kennen. Het is voor mij logisch om ook kwetsbare mensen in Nederland te ondersteunen.’ ‘Kansfonds is een klein fonds dat dicht bij de samenleving staat. Dat vind ik prettig. Doordat ik de organisatie van binnen ken, weet ik hoeveel zorg er aan alle projectaanvragen wordt besteed. Ik kan erop vertrouwen dat mijn geld goed terechtkomt.’ ‘Wat ik mooi vind, is dat Kansfonds uiteenlopende projecten steunt die kwetsbare mensen versterken. En dat deze projecten allemaal vanuit de samenleving komen.’ ‘Ik heb zelf moeilijke momenten gekend in mijn leven en weet hoe het is om ieder dubbeltje om te moeten draaien. Ook op “mijn” school zie ik kinderen die niet altijd mee kunnen doen. Dat er geen geld is voor muziekles of sport. Daarom heb ik dit jaar eenmalig een extra gift gedaan voor de versneller Opgroeien in armoede.’ [8] kwartaalblad van Kansfonds
Ook donateur van Kansfonds worden? Kijk op www.kansfonds.nl/geven.
Vrijwilligers worden weleens ‘het cement van de samenleving’ genoemd. Ook de projecten die Kansfonds steunt, kunnen niet zonder.
ZORGEN ‘Een gevangenisstraf is heftig. Niet alleen voor de gevangene zelf, maar ook voor zijn of haar partner. Als achterblijver moet je je partner missen én zelf je boontjes doppen. Ik werk als praktijkondersteuner in het re-integratiecentrum van het Justitieel Complex Zaanstad. Daar zie ik dagelijks wat detentie met stellen doet, en hoor ik hoeveel zorgen gedetineerden zich maken om hun partner. Daarom ben ik vrijwilliger geworden bij Stichting Surant, om me om de achterblijvers te kunnen bekommeren.’ MATCH ‘Mijn eerste match was met een zwangere vrouw. Laat ik haar Laura noemen. Stichting Surant koppelde me aan haar, omdat ik zelf kortgeleden moeder ben geworden. Laura’s verhaal greep me meteen aan. Het leek me verschrikkelijk om er in zo’n situatie alleen voor te staan. Het voelde goed om haar met praktische zaken te helpen. Ik vertelde Laura bij welke instanties ze terechtkon om zaken rond de bevalling te regelen en wat ze van de bevalling kon verwachten. Mijn eigen ervaring kwam daarbij van pas, maar we hebben ook samen dingen uitgezocht.’ STEEDS GROTER ‘Inmiddels heeft Laura een gezond kindje gekregen. Op dit moment zien we elkaar even niet, Laura wil rust na de drukte rondom haar bevalling. Dat begrijp ik volkomen. Ik verwacht dat ze binnenkort weer contact zoekt. Doet ze dat niet, dan doe ik het wel. Daarnaast hoop ik snel meer achterblijvers te kunnen helpen. Het project is pas net gestart, maar wordt gelukkig steeds groter. In de gevangenis komen regelmatig gedetineerden naar me toe die hun partner als achterblijver willen aanmelden. Hopelijk kunnen we ook hén snel helpen.’
‘Ik hoop snel meer achterblijvers te kunnen helpen’ kwartaalblad van Kansfonds [9]
Twee deelnemers aan de slag bij The Living Museum in Eindhoven.
WAT: The Living Museum Eindhoven WAAR: Eindhoven
NIET ZOMAAR
EEN SCHILDERCLUBJE The Living Museum, een beproefd concept uit New York voor de psychiatrie, is overgewaaid naar Eindhoven. Stichting Neos zette de Nederlandse evenknie op, samen met de Eindhovense kunstenaar Ron Vogels. De hulporganisatie voor dak- en thuislozen en slachtoffers van huiselijk geweld gaf er wel eerst een eigen draai aan. ‘In New York wordt schilderen als therapievorm binnen de psychiatrie gebruikt. Wij doen dat bewust niet’, zegt Ton Feijen van Neos. ‘Bij ons schilderen kunstenaars met én zonder zorgachtergrond samen. Het draait dus niet om wat je hebt, maar om wíé je bent en wat je máákt.’
[10] kwartaalblad van Kansfonds
PUBLIEK Meer toeloop van kunstenaars, een eigen kunstuitleen, meedoen aan de Dutch Design Week, een eerste tentoonstelling in de zomer – Ton is enorm trots op wat The Living Museum Eindhoven neerzet. ‘De schilderijen van de deelnemers krijgen steeds meer publiek. Je krijgt dan taferelen waarin een Japanner of Brit de maker van een werk wil ontmoeten. Dan zie je deelnemers echt groeien.’ In 2019 probeert The Living Museum meer schilderende buurtbewoners te betrekken. ‘Want dát is de kracht van The Living Museum. Dat verschillende doelgroepen elkaar ontmoeten en met kunst bezig zijn.’
[ kans ]
Kom 6 juni naar de tentoonstelling in The Living Museum Eindhoven. Voor meer informatie: Livingmuseumeindhoven.nl (live vanaf medio mei).
kwartaalblad van Kansfonds [11]
DOSSIER
DOSSIER
Vangnet en springplank tegelijk Van huiselijk geweld tot mensenhandel. De vrouwen die bij stichting Fier binnenkomen, hebben een inktzwarte tijd achter de rug. Na een intensief behandeltraject bij Fier leren ze bij het L.A.P. Atelier in Leeuwarden de stap naar economische zelfstandigheid te zetten. Als kind verkocht door je ouders. Een loverboy die je dwingt seks te hebben met anderen. Een partner die je steeds alle hoeken van de kamer laat zien. Vrouwen die hulp zoeken bij stichting Fier, leidden stuk voor stuk een heftig leven. ‘Ze zijn vaak zwaar getraumatiseerd’, zegt projectleider Annemarie van Rijn. ‘Gevoel van eigenwaarde hebben ze niet of nauwelijks, en sociale vaardigheden ontbreken vaak. Ze zijn gevormd door angst. Bij stichting Fier nemen ze tijdens een intensief behandeltraject van een jaar langzaam hun leven weer in eigen hand. Ze leren te vertrouwen op zichzelf én op anderen.’
Annemarie van Rijn, projectleider bij stichting Fier (l.) en Johanna Jorritsma, directeur van A House of Happiness. [12] kwartaalblad van Kansfonds
Wennen aan werk Fier helpt vrouwen door middel van opleidingen en werk de laatste, essentiële stappen naar zelfredzaamheid te zetten. Daarvoor werkt de stichting ook samen met bedrijven. Zo is de stichting samen met specialist in gordijnstoffen A House of Happiness uit Leeuwarden een naaiatelier gestart, een sociale onderneming. ‘Directeur Johanna Jorritsma klopte bij ons aan, omdat ze iets waardevols wilde doen met de stof die ze overhadden’, vertelt Annemarie. ‘Ze had gehoord dat wij een leer-werkbedrijf zochten voor de vrouwen die bij ons behandeld worden. Dat was de start van het L.A.P. Atelier, een veilige plek voor kwetsbare vrouwen om weer aan werk te wennen en zelfvertrouwen op te bouwen. Vandaar ook de naam: L.A.P. staat voor Liefde, Aandacht en Progressie.’ Voorbeeldfunctie Sinds een jaar werken de vrouwen van Fier samen met werknemers van A House of Happiness in het atelier in Leeuwarden. Van de reststoffen worden bij het L.A.P. Atelier kleurrijke producten ge-
maakt die in de webshop worden verkocht. Een speeltent voor kinderen, broodmandjes, een vlaggenlijn, minislingers. ‘De vrouwen draaien mee in het werkproces van het atelier’, legt Annemarie uit. ‘Dat helpt om weer te wennen aan de structuur die bij het werkende leven hoort.’ Vanaf het moment dat de vrouwen binnenkomen, werken ze gemiddeld zeven maanden bij het L.A.P. Atelier. Ze krijgen bij hun werk coaching van een leermeester (zie pag. 14). Die leert hun met een naaimachine om te gaan en werknemersvaardigheden, zoals je ziek melden als je ziek bent. Ook koppelt de leermeester hen aan een Fier-vrouw die er al langer werkt. ‘Zij heeft een voorbeeldfunctie. Ze kwam ooit ook zo binnen, maar kijk haar nu eens’, legt Annemarie uit. ‘Dankzij de gift van Kansfonds hebben we een extra leermeester kunnen aannemen, en kan het L.A.P. Atelier de hele week acht uur per dag open zijn.’ Nieuwe toekomst Na L.A.P. stromen de Fier-vrouwen door naar een gewone baan. Annemarie is blij met wat ze hun nu al kunnen meegeven. ‘Maar we blijven het atelier verder ontwikkelen.’ Met de nieuwe training Fier Werkt! bijvoorbeeld, waar vrijwilligers van ontwikkelingsbureau Menea vrouwen in zes weken leren om zichzelf te presenteren. Daarbij krijgen ze kledingadvies, hulp bij het schrijven van hun cv en begeleiding bij de keuze voor een baan of opleiding. Binnenkort start De Nieuwe Toekomst, een project dat Kansfonds steunt. Onder leiding van een vrijwillige coach maken de vrouwen een ontwikkelplan. De coach blijft hen begeleiden tijdens hun volgende baan. Annemarie: ‘Hiermee zijn we niet langer alleen een springplank, maar kunnen we ook een vangnet zijn.’ kwartaalblad van Kansfonds [13]
DOSSIER
DOSSIER
[leermeester]
[deelnemer]
‘Ik werkte zestien jaar als leermeester bij A House of Happiness toen ik solliciteerde bij het L.A.P. Atelier. Ik houd ervan om mensen iets te leren, dus is deze baan mij op het lijf geschreven. Ik ben geen professioneel naaister zoals sommige van de vrouwen hier. Eigenlijk voel ik me meer coach dan leermeester, en dat werkt goed voor de vrouwen van het L.A.P. Atelier. Als zij hier voor het eerst binnenkomen, zijn ze vaak nog erg op zichzelf. Ze hebben nog weinig zelfvertrouwen en zijn bijna bang voor de naaimachine. Ik probeer ze op hun gemak te stellen. Duidelijk te maken dat je hier fouten mag maken.’
‘In de herfst van 2016 moesten mijn twee tienerzoons en ik plotseling vertrekken uit Noord-Brabant. Mijn ex mocht niet weten waarnaartoe. In één klap waren we ons huis en ons sociale netwerk kwijt. Eenmaal in Leeuwarden moesten de jongens en ik een kleine kamer delen. Ze bleven maar vragen wanneer ze terug naar huis konden. Dat was zwaar, maar ik wist dat ik moest doorzetten. Dat het beter zou worden. Dat wilde ik ook aan mijn zoons laten zien: mama gaat verder.’
Openstellen ‘De vrouwen leren niet alleen van mij. Ik koppel hen ook aan een Fier-vrouw die hier al langer werkt. Zo kunnen ze van elkaar leren. Ik zie de vrouwen in een dik half jaar enorm groeien. De nieuwelingen stellen zich steeds meer open en de ervaren vrouwen leren hun verantwoordelijkheid nemen als leraar.’
Afleiding ‘Ik moest erg wennen bij het L.A.P. Atelier. Eerst vond ik al die lapjes en draadjes maar niks. Maar al snel merkte ik dat de afleiding fijn is. Ik kan mijn gedachten op nul zetten, en het werk zelf geeft me een voldaan gevoel. De afgelopen maanden ben ik me geleidelijk anders gaan voelen. Ik heb meer vertrouwen in mezelf gekregen, en geniet van de gezelligheid met de andere vrouwen. Hier hoef ik me nergens voor te schamen, ook als het allemaal even niet lukt.’
Zelfvertrouwen ‘Niet lang geleden moesten we in korte tijd achthonderd stoffen boterhamzakjes maken. In één klap werd zichtbaar dat de vrouwen van het L.A.P. Atelier en A House of Happiness een echt team vormen. Vroeg opstaan, extra hard werken en elkaar helpen; niets was het team te gek. Achteraf hoorde ik van veel vrouwen hoeveel energie en zelfvertrouwen hun dat had gegeven. Dat gevoel nemen ze met zich mee naar een volgende baan.’
‘Het voelt alsof mijn leven nu pas echt begint’
Inge Ebbing, leermeester L.A.P. Atelier (38)
‘De vrouwen stellen zich steeds meer open’
Kracht ‘Inmiddels hebben mijn jongens en ik onze draai gevonden in Friesland. We hebben een huurhuis voor onszelf en eindelijk onze spullen terug. We zijn zelfs zover dat we hier graag willen blijven. Binnenkort ga ik met hulp van Fier op zoek naar werk. Ik wil heel graag een administratieve baan, werk dat ik altijd heb gedaan. Het voelt alsof mijn leven nu pas begint. Dat ik deze kracht weer zou voelen, had ik nooit gedacht.’ Anna, medewerker L.A.P. Atelier (39) (Vanwege haar veiligheid is Anna’s naam gefingeerd.)
[ kans ]
[14] kwartaalblad van Kansfonds
Wil je de vrouwen van Fier steunen? Neem eens een kijkje in de webshop op lapatelier.nl. Daar verkoopt de sociale onderneming stoffen broodmandjes, kleurige vlaggenlijnen en speelse tipitenten. kwartaalblad van Kansfonds [15]
Kans
60
Je hebt het recht ... om buurtgenoten een handje te helpen
Overal liggen kansen om kwetsbaren weer onderdeel te laten zijn van de samenleving. Je moet ze soms alleen even zien. Met de campagne ‘Je hebt het recht …’ maakt Kansfonds die kansen zichtbaar en concreet. In Mede én op de site. DE KANS Provincie: Noord-Holland (Amsterdam) Tijdsduur: afhankelijk van je eigen wensen Type kans: doen Een schilderijtje aan de muur bevestigen, het gras maaien, een kopje koffie drinken of een wandeling maken. Als het je niet makkelijk afgaat of als je er alleen voor staat, is een helpende hand enorm belangrijk. Zo ook voor meneer Schepers (83) uit Amsterdam-Noord. Hij kon wel wat hulp gebruiken bij het plaatsen van een lekbak onder zijn wasmachine. Goede buur Gaby Jansen hielp hem uit de brand, samen met zijn 10-jarige zoon Bram. Ook jij hebt het recht om het verschil te maken voor een buurtgenoot als meneer Schepers. Door net als Gaby deel te nemen aan een initiatief als Burennetwerk Amsterdam. Deze stichting koppelt buurtgenoten aan elkaar voor eenvoudige klusjes of sociaal contact. Als goede buur geef je zelf aan wat je wilt doen en hoe vaak je dat wilt doen. Ook zin om een kans te pakken? Kijk dan op kansfonds.nl/kansen. [16] kwartaalblad van Kansfonds
DE IMPACT ‘Een lekbak onder een zware wasmachine plaats je niet makkelijk alleen. Burennetwerk had dan ook om twee helpers gevraagd. Mijn zoon Bram had vrij vanwege een studiedag op school, dus ik dacht: ik neem hem mee. Ik vind het belangrijk dat hij leert dat het vanzelfsprekend is om voor anderen klaar te staan. Bij meneer Schepers heeft hij dat ervaren, die was hartstikke blij met onze hulp. Meneer Schepers is 83, kookt regelmatig, wast af, doet de was, noem maar op. Bram was wel onder de indruk. Dat was mooi om te zien.’ ‘Ik ben nu ruim een jaar aangesloten bij Burennetwerk, een vriendin tipte me. Ik vind het een goed initiatief. Het is laagdrempelig, leuk en het geeft me een goed gevoel om mensen te helpen. Ik ben niet de allerhandigste klusser, maar voor alle andere dingen kunnen ze me vragen. Sjouwwerk, een bed in elkaar zetten, eten halen bij de Voedselbank, verhuizen. Daarnaast is het ook nog eens gezellig doordat je soms een kop koffie met elkaar drinkt en in gesprek raakt. De ene keer doe ik twee klusjes in een week, dan weer eens een paar weken niets. Ook dat is fijn: die vrijheid om zelf te bepalen of je iets wel of niet doet.’ Gaby Jansen (48)
COLUMN
Bofkont Van mijn zesde tot mijn dertiende woonde ik in Indonesië, waar mijn vader zendingspredikant was. We leefden er niet zoals de meeste andere Nederlanders in een afgeschermde wijk, maar tussen de arme gezinnen. Ook wij waren niet rijk, maar toch merkte ik wat voor bofkont ik was. Míjn wieg had in Nederland gestaan, en alleen daardoor had ik al zoveel meer kansen. Mijn ouders vroegen zich aan de eetkamertafel vaak af hoe ze het leven van deze mensen konden verbeteren. Als kind deed ik half vanonder de tafelrand aan die gesprekken mee. Daar merkte ik voor het eerst dat ik iets van mijn geluk wilde delen met anderen. Ik wist alleen nog niet hoe. Die behoefte om met anderen te delen, heb ik nog steeds. Het Bijbelse zinnetje ‘Mens, waar is je broeder?’ geeft daarbij richting. Al moet ik eerlijk bekennen dat het ook wel eens hinderlijk knaagt aan mijn geweten. Geef en doe ik wel genoeg, of laat ik me meevoeren in de waan van de dag? Maar het is zeker zo dat ik me wil inspannen om mensen te geven wat ze nodig hebben om hun leven te verbeteren. Een touwladder waarmee ze zelf naar boven kunnen klauteren. Dat is een van de drijfveren achter mijn werk als bestuursvoorzitter van GGZ Nederland, maar nog nadrukkelijker achter mijn inzet voor Oikocredit Nederland, een beleggingsfonds voor onder andere microfinanciering. De kracht van microfinanciering is dat het niet alleen gaat om geld géven aan ontwikkelingslanden. Door kleine leningen te verstrekken aan beginnende ondernemers, kunnen ze zelf aan hun toekomst bouwen. Geen grootse gebaren Ook in mijn dagelijkse leven probeer ik mensen die touwladder aan te reiken. Ik stel mijn huis graag open voor vrienden en familie die het nodig hebben. Zo komt een vriendin na een ziekenhuisbezoek een paar dagen bij ons bijtanken, en huren we sinds een paar jaar in de zomer een huis in Frankrijk, waar echt iedereen welkom is. En ook voor vreemden houd ik mijn ogen open. Voor de man met de grote rugtas, die een paar dagen achter elkaar rond etenstijd in mijn straat rondhing. Ik nam uit de supermarkt wat te eten en te drinken voor hem mee en maakte een praatje. Het zijn misschien geen grootse gebaren, maar voor degene die ze ontvangt, betekent het vaak wel veel. Ik ben dankbaar voor de kansen in mijn leven, en daar sta ik ook geregeld bij stil. Ik probeer er elke week wel een momentje voor te vinden. Het is een mooie manier om te vertragen in onze snelle samenleving. En het helpt om mijn leven in perspectief te zien: ik ben nog steeds een bofkont.
Jacobine Geel (55) studeerde theologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Ze werd bekend met de tv-programma’s Geel en Jacobine. Tegenwoordig presenteert ze het tv-programma Jacobine. Ook preekt ze zo nu en dan nog. Van aalmoes tot ziekenbezoek Het ‘katholiek sociaal denken’ is de bril waarmee Kansfonds naar de samenleving kijkt. Het is een manier van denken – maar vooral van doen – om problemen in de maatschappij vanuit menselijk perspectief op te lossen. Respectvol, vanuit de gemeenschap, en uitgaande van mogelijkheden in plaats van beperkingen. In deze column komen mensen aan het woord die dit gedachtegoed in praktijk brengen. kwartaalblad van Kansfonds [17]
mede [ mens ]
mede [ delingen ] [ doen ]
DURF TE VRAGEN ‘Het doel van Warm Welkom is helder: ervoor zorgen dat nieuwe Nederlanders zo goed en snel mogelijk hun weg vinden in Amsterdam-Noord. We hebben nu een Arabische en een Eritrese groep, die we via ons programma kennis laten maken met hun nieuwe omgeving. Door wijksafari’s, waarop we de nuttigste adressen uit de buurt aanwijzen. En met durf-te-vragen-avonden, waarop onze deelnemers vragen stellen aan organisaties en bewoners uit de buurt. “Kan ik iemand helpen met klussen?” Of: “Wie komt er eens bij me op de koffie?” Zulke eenvoudige dingen zijn vaak genoeg om het broodnodige contact op gang te brengen. Via ons netwerk van professionals, organisaties en betrokken bewoners nemen statushouders veel sneller deel aan de samenleving. Zij helpen hen op weg met opleidingen, stages en werkervaringsplekken. Het besef groeit dat ons werk hard nodig is. Gelukkig, want alleen maar snel Nederlands leren en een baan – dat werkt niet. Wat wel? Een warm welkom.’
Leven op straat Hoe is het om geen dak boven je hoofd te hebben? Waar slaap je? Hoe kom je aan geld, en waar vind je eten? In Amsterdam laten voormalige daklozen tijdens een stadswandeling zien hoe zij de straat overleefden. Meer informatie over deze bijzondere rondleiding vindt u op Amsterdamunderground.org.
[ delen ] Een bank voor de buurt Buurtgenoten. Zelfs als je ze elke dag ziet, is het contact vaak vluchtig. Daarom bedacht het Bankjescollectief een openluchtcafé vol bankjes, zodat buurtgenoten elkaar beter leren kennen. De bankjes lenen zich uitermate goed voor een kletspraatje, gedeelde maaltijd of spelletje. Dit jaar is het openluchtcafé op 30 juni. Zelf een bankje openen, of aanschuiven bij een ander? U vindt een overzicht van de bankjes op Bankjescollectief.nl.
[ doen ] Maak kans op € 2.500 voor jouw initiatief Ken of maak je deel uit van een inspirerend initiatief op het gebied van diaconie/caritas? Meld je dan bij Kansfonds en KRO-NCRV! We zijn op zoek naar het meest inspirerende initiatief dat menselijke waardigheid, wederkerigheid en solidariteit stimuleert. De hoofdprijs is € 2.500 en een bronzen beeldje. De tweede prijs bedraagt € 1.000 en de derde € 500. Ook € 2.500 winnen? Aanmelden kan tot 15 april 2019. Kijk voor de voorwaarden op Kansfonds.nl/kansinspiratieprijs-aanmelden.
[18] kwartaalblad van Kansfonds
[ doen ] Groene vingers, groot hart Spitten, zaaien en wieden. Het voorjaar is losgebarsten, dus is het tijd om de moestuinen nieuw leven in te blazen. Veel moestuinen zijn sociale projecten, waar mensen met een beperking of een afstand tot de arbeidsmarkt werken. Groene vingers en een groot hart? Draag als vrijwilliger een steentje bij aan een van de moestuinen in uw gemeente.
Marcelle Miles (44), coördinator bij stichting Warm Welkom
DE WAARDE VAN EEN WARM WELKOM In een samenleving die nog niet de jouwe is je weg zoeken, contact maken en een baan vinden. Dat gaat niet vanzelf. Daarom krijgen statushouders in Amsterdam-Noord hulp van Stichting Warm Welkom.
WEGWIJS ‘Ik kom uit Damascus, de hoofdstad van Syrië. Daar studeerde ik Economie. Plotseling zette de burgeroorlog mijn stad, land en wereld op z’n kop. Ik vluchtte. Drie jaar geleden kwam ik aan in Nederland. Het begin was erg moeilijk, ook al sprak ik Engels. Waar was ik beland? Waar kon ik hulp vinden, hoe moest ik hier een leven opbouwen? Nu ben ik herenigd met mijn man en kinderen, studeer ik Nederlands en ben ik ervaringsdeskundige en tolk bij Warm Welkom. Door mijn ervaringen weet ik precies wat nieuwe statushouders doormaken, en hoe ik ze bij hun start kan helpen. Via app-groepjes houd ik contact met alle deelnemers, dus weet ik hoe effectief de stichting is. Het netwerk, de verbinding met lokale mensen, organisaties en initiatieven, en de manier waarop nieuwkomers wegwijs gemaakt worden in de stad – dit is echt het welkom dat je als nieuwkomer nodig hebt.’ Faten Kadan (34), ervaringsdeskundige en tolk bij stichting Warm Welkom
kwartaalblad van Kansfonds [19]
Drie statushouders bij taalles.
‘Door mijn eigen ervaringen weet ik hoe ik statushouders bij hun start kan helpen’ Faten Kadan (34), ervaringsdeskundige en tolk bij Stichting Warm Welkom, helpt statushouders in Amsterdam-Noord te landen. Zie pagina 19. [20] kwartaalblad van Kansfonds