bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Bevolking & Ruimte
hoofdvraag: Waardoor verandert het bevolkingsaantal in Nederland?
feb 1114:27
1
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
1.1 Bevolkingsgroei in NL vergrijzing
1950: 10.000.000 inwoners
groei!
2015: 17.000.000 inwoners
ontgroening
feb 1115:23
2
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
natuurlijke bevolkingsgroei:
groei op basis van
geboorten (+) en
sterfgevallen (-)
feb 1115:32
3
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Sociale bevolkingsgroei: groei op basis van
immigratie (+) en
emigratie (-)
feb 1115:32
4
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
CBS:
NEDERLAND
BEVOLKING
feb 1115:37
5
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Bevolkingscijfers kun je uitdrukken in 2 soorten cijfers:
absolute cijfers =
17.000.000 inwoners / 30 leerlingen / 13 iphones in de klas
relatieve cijfers =
11‰ = 11 promille; per 1000 inwoners werden 11 babys geboren
feb 1115:23
6
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Vergrijzing in Nederland! Na 1950 is veel veranderd aan onze verdeling jong / oud Oorzaken!
1. Baby-boom (geboortegolf) na WO II. Veel
kinderen vanaf 1945 nu 65+
2. We pakken minder kids.. 1945 gemiddeld 4
kids, nu 1.7 (en loopt omlaag) Bijv door de pil /
condoom. Vanaf 1965 ontgroening
3. levensverwachting is toegenomen! meisje van
2010 wordt gemiddeld 82 jaar / jongen 78.5
feb 1115:48
7
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Bevolking kun je weergeven in leeftijdsdiagram /
bevolkingspiramide.
mannen
age
vrouwen
feb 1115:25
8
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
zwarte lijn = 1950
zie de veranderingen in 60 jaar.
feb 1116:04
9
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Nederland tot 1965 land een émigratieland.
Veel Nederlanders (boeren) trokken naar
VS, Canada, Australië of Nieuw-Zeeland
feb 128:16
10
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Na 1965 wordt Nederland een immigratieland.
Oorzaken:
- Er was veel (zwaar) werk
- Weinig arbeiders
(tijdelijke) arbeiders worden gevonden in Marokko & Turkije - Gastarbeiders
feb 128:19
11
April 02, 2015
s)
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
oe iz se / n el
in
Bijv Syriers
ht
p:
vl
uc
gr oe 2e
Bijv. Irakezen
ge
na Su ri
ep
1e
ig
ia ill A & er s m
a :g
o gr
nt
rb
a st
Bijv. Polen
ns m
ne
n
r de i e
ra
(N
s
nt
ed
er
en
!
la
nd
er
IMMIGRATIE
1975 EMIGRATIE tot 1965 - boeren
jaren '90
Joegoslavisch
vluchtingen (oorlog)
- nieuw geluk
feb 1210:46
12
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
(examen)Vragen:
- Waardoor verandert het bevolkingsaantal in NL?
- Geef 2 oorzaken van vergrijzing
- Noem 3 emigratielanden van NL (tot 1965)
- Welke groepen immigranten kwamen naar NL
(volgorde)
feb 1816:43
13
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
CSE VB 2015
feb 1917:14
14
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
CSE VB 2015
feb 1917:15
15
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
1.2 bevolkingsgroei, nu en later.
Bevolkingsgroei = voorspelbaar. Kijk naar ontwikkelingen in
natuurlijke
en
sociale bevolkingsgroei.
- vergrijzing
- immigratie (werk!) & studie!
- hogere levensverwachting
- *gezinshereniging (?)
feb 1916:32
16
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Nieuw land
Migratie = verhuizen Redenen:
- werk
- studie
- gezinshereniging
- geloof
- oorlog
- welvaart
geboorteland
remigratie (terugkeren naar
geboorteland)
feb 1916:41
17
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
2033 ommekeer:
- meer ouderen, minder jongeren dus:
hogere sterftecijfers - sterfte overschot
2040 afname NL bevolking
feb 1916:39
18
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
regionale verschillen grote verschillen in
Nederlandse
bevolkingsgroei
bevolkingsafname Limburg door:
jongeren gaan studeren
ouderen blijven achter
feb 1916:55
19
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
regionale verschillen
, den r o af ew mt g e r e n te gro pen r s i o d e ijdt e in d w r k i aa *re elw p m e *dr
Verdwijnen van basisschool, winkeltje,
kerk en café
feb 1916:55
20
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
gebieden herinrichten
reclame voor Zuid-Limburg
feb 1916:56
21
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
ander voorbeeld Delfzijl.
oude woonwijk met kleine
huurwoningen afgebroken
voor:
- ruime koopwoningen
- park
- modern winkelcentrum
- ruimte
feb 1916:56
22
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
1.3 De verstedelijking van Nederland
kantoren
horeca
cultuur
woningen
musea
'kop van zuid' in Rotterdam; havengebied opnieuw ingericht.
feb 269:39
23
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Zoals overal in NW-Europa begon in 1870 Industrialisatie.
In steden kwamen honderden fabrieken; en dus ook woonwijken.
De *urbanisatie duurde tot 1960
trek naar de stad / verstedelijking
feb 277:57
24
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Na 1960 kreeg je de omgekeerde trek:
(van stad naar platteland)
Welvaart
*SUBURBANISATIE Mobiliteit
feb 278:03
25
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Ook industrie vertrok na 1960 uit de stad.
(naar rand v/d stad)
1. deels door de stank & lawaai
2. concurrentie lage lonenlanden / failliet
feb 278:08
26
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Vroeger
urbanisatie
dorp
dorp
1
1 stad
trek naar de stad tot 1960
vanaf 1870 1 1
dorp
dorp
suburbanisatie = trek van stad naar platteland tot 2000
apr 49:50
27
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Vroeger
2
dorp
dorp
2 stad
Suburbanisatie 2
19601980
2
dorp
dorp
suburbanisatie = trek van stad naar platteland tot 2000
apr 49:50
28
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Vroeger
urbanisatie
dorp
2
dorp
1
1
2 stad
trek naar de stad tot 1960
3 2
3
1
2
reurbanisatie 1980
1
dorp
dorp
suburbanisatie = trek van stad naar platteland tot 2000
apr 49:50
29
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Landelijk gebied
- Als gevolg van de suburbanisatie veranderde het ruimtegebruik
van landelijke gebieden in de buurt van Grote Steden. (verstedelijking van het platteland!)
mrt 28:02
30
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
* onthouden: Landbouw is de grootste & belangrijkste
ruimtegebruiker van Nederland!
- veel veranderingen!
We
l gr
ote r
eb
oer
Mi
r e d n
n e r oe
b
voor e t m rui atie e r c meer e -&r r u u nat
der ij
en
mrt 28:06
31
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
1.4 De Randstad Kenmerken: - vanaf 1300 ontstaan
- vaak oude steden met
historische stadskern
(behalve Rotterdam)
- hoge bebouwingsdichtheid
-stratenpatroon kronkelig
mrt 28:11
32
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
concentrisch groeimodel!
WAT???
mrt 28:14
33
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
concentrisch groeimodel
(de groei vanuit een centrum)
woonwijken
fabrieken
groei
(historisch centrum)
groei
groei
mrt 28:15
34
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 28:19
35
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Randstad is uitgegroeid tot stedelijke gebied!
mrt 28:19
36
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Naam Randstad eigenlijk fout!
Meerdere kernen / steden - Amsterdam hoofdkantoren banken - Rotterdam - Grootste havenstad - Den Haag - Rijksoverheid - Utrecht - handel & centum meerkernen groeimodel
mrt 28:21
37
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Randstad
6.5 miljoen inwoners en groeiende... nieuwbouwwijken aan
de rand van grote
steden
mrt 210:51
38
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
Randstad
April 02, 2015
hangjongeren
veiligheid? onderhoud Maar ook veel goedkope huurwoningen
slechte wijken voorzieningen?
slechte leefbaarheid
inbraken
grafiti
mrt 210:55
39
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 211:04
40
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Leefbaarheid terug?
Voorzieningen
plaatsen Huurwoningen slopen,
koophuizen ervoor terug
mrt 315:22
41
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
bereikbaarheid & infrastructuur
mrt 315:26
42
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Forensisme
Mobiliteit
woon-
werkverkeer Vaak files? dan congestie.. (verkeersopstopping)
mrt 315:31
43
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Diverse mogelijkheden om bereikbaarheid te vergroten; denk aan..
- verbreden snelwegen - openbaar vervoer uitbreiden / verbeteren
mrt 315:36
44
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
circustheater Den Haag
Sommige voorzieningen hebben een reikwijdte voor heel
Nederland. Denk aan topvoorzieningen zoals..
mrt 315:39
45
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Mogelijke (C) SE vragen (hst 1)
mrt 315:43
46
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
1.5 strijd om de ruimte!
mrt 315:40
47
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Rijksoverheid (Den Haag)
Nota
Provincie
streekplannen
Gemeenten
bestemmingsplannen
mrt 69:02
48
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Voordelen Schiphol!
300.000 banen
werkgelegenheid
inkomsten
mrt 69:04
49
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Nadelen schiphol
- geluidsoverlast
- stank
- druk
- milieuverontreiniging
mrt 69:06
50
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Bevolking & Ruimte in Duitsland
In 1950 69.000.000 inw
In 2002 82.500.000 inw
Maar vanaf 2002 neemt aantal inwoners af ?
mrt 98:00
51
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
- Bij Natuurlijke bevolkingsgroei heeft Duitsland vanaf 1972 een
sterfte-overschot. Dus al meer dan 40 jaar meer sterfgevallen dan
geboortes!
Toch groei qua inwoners!
Sociale bevolkingsgroei; veel immigranten naar
Duitsland
mrt 98:09
52
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 911:45
53
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Migratie 3 groepen migranten kwamen na WO II:
1. Polen & Sovjet-Unie eisten grond na WOII. 11.000.000 Duitsers
vertrokken uit die gebieden. Na 1990 (eenwording) kwamen deze
"volksduitsers" weer terug.
mrt 98:16
54
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
2. Gastarbeiders kwamen (net als NL) vooral uit Zuid-Europa en
Turkije. Tegenwoordig vooral Oost-Europa met name Polen
mrt 98:24
55
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
3. Na 1990 veel vluchtelingen uit ontwikkelingslanden. (door
strengere wetgeving nam aantal af)
mrt 98:19
56
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
leeftijdsopbouw
Opvallende dingen:
- vergrijzing nam toe (geboortegolf, geboortecijfer en
levensverwachting)
- babyboom is minder dan NL
(Duitsland had WO II verloren,
verwoest)
- ontgroening
mrt 911:45
57
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
DEMOGRAFISCH TRANSITIEMODEL!
= overgang van hoge geboorte & hoge sterftecijfers naar lage
geboorte- en sterftecijfers
mrt 911:47
58
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Par 2.2 Verschillen tussen de regio's
sterke 'krimp' in Oost-Duitsland
Ook wel: Oost Duitsland loopt
leeg!
mrt 127:57
59
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
NA WO II - 2 Duitslanden
- Oost - Duitsland
- West-Duitsland
- communistisch
- kapitalistisch
- dictatuur dus
- vrij (markt)
geen vrijheid
- VS bondgenoot
- Rusland
mrt 127:58
60
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
1989 samensmelting
Rijk West + Arm Oost herenigd in democratisch Duitsland
Enorme verschillen dus gevolgen:
mrt 128:06
61
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Oost-Duitsland:
- Landbouw moest moderniseren / fabrieken konden niet
concurreren. (10.000 Duitsers verloren hun baan)
- Op platteland en Steden gingen mensen massaal weg.
- Jonge mensen vertrokken, oude mensen bleven achter. Sterke
vergrijzing en ontgroening.
mrt 128:14
62
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 128:17
63
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
In de rest van Duitsland afwisseling krimp & groei.
Belangrijke aantrekkingsfactor:
moderne industrie / dienstensector
groei:
Belangrijke afstotingsfactor:
Munchen
gebrek aan werk
Frankfurt
mrt 128:24
64
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Topo
blz 27
mrt 129:08
65
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
zie W10!
blz 12
apr 113:44
66
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
blz 27
A = Duitsland B = Nederland C = België D = Luxemburg E = Frankrijk F = Zwitserland G = Oostenrijk H = Tjechië I = Polen
mrt 129:09
67
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
apr 216:00
68
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
apr 113:47
69
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
2.3 de verstedelijking van Duitsland
Agglomeratie
Suburbanisatie + verstedelijking
Stedelijke Gebieden
mrt 129:09
70
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Duitsland niet 1 groot stedelijk gebied zoals Boswash
zeehaven
hoofdstad
Ruhrgebied
Industrie
Ieder gebied eigen specialisatie
financieel
centrum Hightech
mrt 1711:39
71
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
BOSWASH
mrt 128:27
72
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Opgesloten in Berlijn
Tot 1989 geen suburbanisatie. West Berlijn zat opgesloten. Na
1990 Oost Berlijn compleet vervallen.
mrt 1812:15
73
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Na 1990 trekken vooral jonge gezinnen weg uit Berlijn.
mrt 1812:19
74
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Stadswijken raken vervallen / leeg..
Lege plekken worden opgevuld door...
mrt 1812:21
75
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
...Bepaalde groepen van de bevolking
gastarbeiders
werklozen
Armen
mrt 1812:19
76
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Ontstaan van *segregatie
Scheiding van groepen Sociale ongelijkheid is toegenomen. Grotere verschillen in welvaart, werk, zorg. taal.
Buitenlanders al op achterstand door de
taal machtig? dan *integratie
mrt 1812:52
77
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Stedelijke vernieuwing. Op de plek waar de nieuwe woningen staan stond eerst eenzelfde flat (achtergrond)
mrt 1812:58
78
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 1812:59
79
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 1813:02
80
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 1813:06
81
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
2.4 Ruhrgebied
- Groot stedelijk gebied
- zware industrie
mrt 1813:06
82
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
1870 Industriële Revolutie
Door opkomst mijnbouw en industrie groeit Ruhrgebied uit tot zwaar industrie gebied
mrt 3011:41
83
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
bijnaam Ruhrgebied: 'Kohlenpot'
Naast fabrieken kwamen arbeiderswoningen. Geen centrum, slechte huizen, grauwe fabrieken, slechte leefomstandigheden. Luchtvervuiling, Open riool, milieuvervuiling etc.
mrt 3011:43
84
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
In de jaren '60 gaat het mis.
Mijnbouw en zware industrie sluiten dus veel werkloosheid.
Bewoners trekken weg..
mrt 3013:37
85
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
maar....
Vervuilende industrie maakt plaats voor schone hightech
industrie. Moderne bedrijfsterreinen (kantoren) nemen de plek
in van de oude zware fabrieksterreinen..
mrt 3013:40
86
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Wat is er veranderd?
n) ntra (Centro Oberhause ce ns aa tg ui n ne ei rr te - oude
eken
abri - van f
rken
urpa nu natu
- oude fabriek shallen zijn nu - zware indust
musea
rie weg dus sc
hone lucht
mrt 3013:43
87
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 3111:40
88
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Net als in de Randstad veel verkeer door *forensisme
Door verbetering van Openbaar Vervoer en betere snelwegen
gelukkig minder *congestie
mrt 3111:42
89
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Veel overeenkomsten:
- infrastructuur
- aantal inwoners
- woonkwaliteit
- voorzieningen
mrt 3111:45
90
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Ook verschillen: - Ruhrgebied bevolking neemt af - veel inwoners werken in industrie
mrt 3111:45
91
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
2.5 Duitsland en Nederland vergeleken!
mrt 3111:49
92
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 3111:50
93
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 3111:51
94
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
mrt 3111:52
95
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
apr 112:56
96
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
hst 3. Bevolking in China 1 op de 5 mensen op aarde woont in China!
Waar in China wonen ze? Groeit de bevolking in China snel of langzaam?
apr 113:04
97
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
3.1 Bevolking in China China is een enorm land (maar 3 landen groter #oppervlakte)
1.3 000 000 000 Chinezen (grootste land qua aantal mensen)
Waar wonen ze>? Bevolkingsspreiding van China
apr 28:52
98
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Westen: - ongunstige natuurlijke factoren; (te hoog, te koud, te droog)
Oosten: - Wonen de meeste
woestijnen,
mensen
berggebieden
- liggen de grootste steden Peking, Shanghai, Guangzhou, Shenzen
apr 28:57
99
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Het oosten is te vol, het westen is te leeg..
Han-Chinezen krijgen een huis als ze naar het westen v China *migreren. Ze verchineest west china!
Grootste bevolkingsgroep zijn de Han-Chinezen (90% bevolking) Daarnaast zijn er nog 55 andere bevolkingsgroepen
apr 112:57
100
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
apr 29:09
101
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
apr 29:07
102
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
Laatste tijd regels minder streng: - op platteland 2e kind als 1e meisje is.
nadelige gevolgen: - veel abortussen - kleine keizertjes!
apr 29:13
103
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
MAAR OOK VERGRIJZING!
In 1955 gem. leeftijd 41
In 2007 gem leeftijd 73
apr 29:16
104
bevolking en ruimte aantekening T4.notebook
April 02, 2015
apr 29:22
105