ไปแตตัว ทัวรบางกอกใหญ
GEN 441
บทบรรณาธิการ กราบสวัสดีทานผูอานทุกทาน วันนี้นติ ยสารของเราจะขอ นําเสนอเรื่องราวพิเศษในหัวขอเรื่อง “ไปแตตัว ทัวรบางกอกใหญ “ ที่จะพาทานผูอานทุกทานไปพบกับมุมมองแปลกๆใหมๆและเราจะ นําเสนอแงมุมตางๆทีท่ านอาจะไมเคยเห็นใหมากขึ้นในยานฝงธนบุรี, คลองบางกอกใหญ โดยนิตยาสารเลมนี้จะทําใหทกุ ทาน เปรียบเสมือนไปเที่ยว ณ สถานที่นี้จริงๆ โดยไมเสียสตางคเลยซัก บาท เพื่อไมใหเปนการเสียเวลาวางสัมภาระทุกอยางของทานแลวไป แตตัว ทัวรบางกอกใหญกลับพวกเราไดเลย
กองบรรณาธิการ 1 เมษายน 2557
Content History People Culture Insight Explore พระดังฝงธน Water transportation Architect Food ธนบุรี เมืองแหงผลไม
1 5 8 13 15 18 20 24 26 28
1
History
นายศุภวิชญ พรหมพฤกษ 53215123
“ธนบุรีเมืองแหงประวัติศาสตรริมแมน้ําเจาพระยา” History of Thonburi ในปจจุบัน
เมือง ธนบุรีอาจมีฐานะเปน เพียงเขตเล็กๆ เขต หนึ่งของ กรุงเทพมหานครแต ในอดีตพบวา เมือง ธนบุรีมีความ สําคัญ ในฐานะราชธานี ของ ไทยในระหวางป พ.ศ. 2310 2315 แมวาจะเปน เพียงระยะเวลา สั้นๆ เพียง 15 ป แตก็ นับวามีความ สําคัญ ตอประวัติศาสตรของ ชาติไทยเปนอยางยิ่ง อีกทั้งยัง ปรากฏ โบราณสถานที่สําคัญ ในสมัยธนบุรี คือ พระราชวัง เดิม (ปจจุบันเปนที่ตั้งของ กองบัญชาการ กองทัพเรือ) รวมทั้ง วัดวาอาราม ตางๆ เปนจํานวน มาก ดังนั้นในปจจุบันเมือง ธนบุรี จึงไดรับการ
อนุรักษและพัฒนา ควบคูกันไป
สัญลักษณของเมืองธนบุรี
มีลําคลองไหลผาน ลําคลองนี้ คือ พระปรางคของวัดอรุณ เรียกกันวา “คลองบางกอก ราชวรารามซึ่งตั้งอยูริมแมน้ํา ใหญ” หรืออีกชื่อหนึ่งคือ เจาพระยา ในบริเวณใกลเคียง “คลองบางหลวง” ซึ่งแตเดิม กันก็เปนทีต่ ั้งของปอมรักษา เคยเปนแมน้ําเจาพระยาสายเกา เมืองและเปนจุดตั้งดานตรวจ กอนจะเปลี่ยนทิศทางการไหล การเดินทางเขาออกของเรือ ของสายน้ํา โดยมีการขุดคลอง นานาชนิดทีจ่ ะขึ้นไปยังกรุงศรี ลัดผานหนาวัดอรุณในรัชสมัย อยุธยาปอมนี้มีชื่อเรียกกันวา “ ของสมเด็จพระไชยราธิราชแหง ปอมวิชัยประสิทธ ” หรือชื่อ กรุงศรีอยุธยา ซึ่งภายหลังเมื่อ เดิมคือ “ ปอมวิชเยนทร ” ขุดคลองลัดนี้แลวระแสน้ําไหล สรางขึ้นในสมัยกรุงศรอยุธยา แรงจึงทําใหคลองลัดนี้กวาง ตั้งอยูทั้งสองฝงของแมน้ํา ที่ ใหญกลายเปนแมน้ําเจาพระยา ดานหนาของปอมฝงวัดอรุณ ที่เห็นในปจจุบัน
นายศุภวิชญ พรหมพฤกษ 53215123
2
“คลองบางกอกใหญ”
คลองบางกอกใหญ หรือ คลองบาง หลวง เดิมเคยเปนสวนหนึ่งของแมน้ํา เจาพระยามากอน กลาวคือบริเวณตั้งแตปาก คลองบางกอกนอย ตรงขาม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรไปจนถึงปากคลอง บางกอกใหญในปจจุบันนั้น ยังเปนแผนดิน อยู แมน้ําเจาพระยาเดิมจะออมเลี้ยวจากหนา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร เปนคุง กวางมา ทะลุออกขางวัดทายตลาด ตอมาในรัชสมัย สมเด็จพระไชยราชาธิราช (พ.ศ. 2077 2089) โปรดเกลาใหขุดคลองลัดระหวางคุง แมน้ําทั้งสอง เพื่อยนระยะทางและอํานวย ความสะดวกใหกับบรรดาพอคาทูตานุทตู ชาวตะวันตกที่เริ่มเขามาติดตอคาขายและเจริญ สัมพันธไมตรีกับอาณาจักรเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ในสมัยนั้น ตอมาคลองลัดเริ่มกวางใหญขึ้น
นายศุภวิชญ พรหมพฤกษ 53215123
3
กลายเปนแมน้ํา สวนแมน้ําเจาพระยาเดิมก็เล็ก ลงกลายเปนคลองบางกอกนอยและคลอง บางกอกใหญ ถึงสมัยสมเด็จพระเจาตาก สิน ราชสํานักยายมาอยูที่กรุงธนบุรี คลอง บางกอกใหญกลายมาเปนชุมชนของขาหลวง และโปรดเกลาใหบรรดาคนจีนซึ่งไดเคย ชวยเหลือพระองคมาตั้งบานเรือนอยูริมคลอง บางกอกใหญ ชาวบานจึงเรียกกันติดปากวา คลองบางขาหลวง หรือ คลองบางหลวงปาก คลองบางกอกใหญแยกจากแมน้ําเจาพระยา ทางฝงขวาของปอมวิไชยประสิทธิ์ ไป สิ้นสุดที่คลองมอญ ตรงขามปากคลองชัก พระมีความยาวประมาณ 6 กิโลเมตร คลองบางกอกใหญในปจจุบันนั้นถือเปน เสนทางสัญจรและระบายน้ํา และยังเปนแหลง ทองเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ที่สําคัญอยางมาก มีศาสนสถานตั้งอยู อยางหนาแนนทั้งสอง ฝง วัดและ มัสยิดริมคลองบางกอกใหญ
4
“ วัดราชโอรสา รามราชวรวิหาร “ เปนวัดเกาแก เดิมชื่อ วัดจอมทอง เปนวัดทีม่ ี มากอนการ สรางกรุงเทพมหานคร พระเจาลูกยาเธอ กรม หมืน่ เจษฎาบดินทร (ตอมาคือ พระบาทสมเด็จ)พระนั่ง เกลาเจาอยูหัว ทรง สถาปนาวัดจอม ทอง ขึ้นใหมทั้ง พระอาราม เนื่องจาก เมื่อครั้งที่ ทรงยกทัพไ ปสกัดทัพ พมาที่ดา น พระเจดีย สามองคกาญจนบุรีใน พ.ศ. 2363 เมื่อ กระบวน ทัพเรือมาถึง วัดจอมทอง ฝงธนบุรี ทรงหยุดพักและทําพิธี เบิกโขลนทวารตามตํารา พิชัยสงคราม พรอม
ทรงอธิษฐานขอใหการไป ราชการทัพครั้งนี้ไดชัย ชนะ แตปรากฏวาไมมที ัพ พมายกเขามา เมื่อยกทัพ กลับ พระเจาลูกยาเธอ กรมหมืน่ เจษฎาบดินทร ไดทรงบูรณปฏิสังขรณ วัดจอมทองใหมและถวาย เปนพระอาราม หลวง ไดรับ พระราชทานนาม ใหมวา วัดราชโอรส ซึ่งหมายถึง พระราชโอรสคือ กรม หมืน่ เจษฎาบดินทร ใน ปจจุบันมี พระธรรม กิตติวงศเปน เจาอาวาส
นายศุภวิชญ พรหมพฤกษ 53215123
KING OF THONBURI
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
สมเด็จพระเจ้าตากสินผู้กอบกู้กรุงศรีอยุธยา ครั้งเมืองเสียงกรุงครั้งที่ 2 และได้ย้ายเมืองหลวงใหม่ มาอยู่ที่ กรุงธนบุรีและได้เริ่มสร้างเมือง นาความ เจริญมาสู่ฝั่งธนบุรีจึงทาให้ประวัติของ ท่านส่วนใหญ่ถูกจารึกไว้ที่ฝั่งธนบุรี
วัดอินทราราม
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงทาการ บูรณะวัดที่มีลักษณะการสร้างเป็นแบบที่เรียกว่า วัดนอกอย่าง ซึ่งมีลักษณะ ตัวอาคารจะไม่บังกัน มีสนามหน้าวัด มีเสาต้น ใหญ่ เพื่อรองรับน้าหนัก รวมทั้งหมด 18 วัด เช่น วัดราชโอรสเป็นต้น นอกจากนั้นพระองค์ยังมีพระราชกรณียกิจที่ สาคัญกับประเทศชาตินานับประการ
6
ราชสกุลบุนนาค ราชสกุลบุนนาค ผู้ที่รับราชการในช่วงยุค สมัยของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และได้รับความไว้วางใจ เป็นอันมากเป็นราชสกุลที่ได้สร้างวัด ดิษ บุนนาค ประจาราชสกุลชื่อว่า วัดประยุรวงศาวาส ช่วง บุนนาค และช่วยในการบริหารรัชกาลใน สมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวโดยตลอดมา
วัดประยุรวงศาวาส เรียกอีกชื่อว่าวัดรั่ว เหล็กสร้างโดยราชกุล บุนนาค
Culture
Belief
Explore
20
“Water transportation” การคมนาคมทางน้ํา
นายศุภวิชญ พรหมพฤกษ 53215123
21
“เรือถือกําเนิดขึ้นมาไดอยางไร”
แตโบราณกาลมาแลว ชีวิตประจําวันของคน ไทย เกี่ยวพันอยูกับลําแมน้ํา จะปลูกบาน สรางเรือนกันที ก็ตองเลือกปลูกในทําเลที่ ใกลแมน้ํา หรือริมฝงแมน้ํา วัดวาอาราม สวนมากก็ตั้งอยูริมแมน้ํา ที่จับจายซื้อขาย แลกเปลี่ยนคือตลาด ก็ตองเปนที่ใกลริมลํา แมน้ํา แมธรรมเนียมประเพณีตาง ๆ ของ ไทยก็มกั จะเกี่ยวพันอยูก ับแมน้ํา เปนตนวา การทอดกฐิน การลอยกระทง การเลนสนุก บางอยางเปนตน จึงเห็นไดวาชีวติ จิตใจของ คนไทยขึน้ อยูกับแมน้ําแท ๆ ที่บางแหงหาก น้ําเขาไปไมถึง คนไทยก็มักจะชวยกันขุด คลองใหเปนทางน้ําไหลผานเขาจนได ฉะนัน้ ในเมืองใหญ ๆ เชนกรุงเทพฯ เราจะเห็นได วามีลําคลองมากมาย จนมีคํากลาววา กรุงเทพฯ เทากับเปนเมืองเวนิสตะวันออก ลําคลองที่เห็นกันในกรุงเทพฯ เวลานี้ หลายทานอาจเห็นไปวา ไมมีประโยชน มีไว
ทําไมกัน ถมเสียใหหมดรูแลวรูรอดไปแตถา หลับตานึกยอนไปถึงเมื่อ ๕๐–๖๐ ปที่ลวง มาแลว ลําคลองเหลานี้แหละเทากับเปนเสน โลหิตใหญของกรุงเทพฯ สมัยนั้นทีเดียว เ พราะการสัญจรไปมา การคาขาย การ ทองเที่ยว ตลอดจนคมนาคมอื่น ๆ ของคน ไทย ไดอาศัยลําน้ําและลําคลองมากยิ่งกวา ทางบกยานพาหนะที่เรียกวา “เรือจึงถือ กําเนิดขึน้ ”
นายศุภวิชญ พรหมพฤกษ 53215123
22
มีจารึกในภาษาจาม พบในเมืองนาตรัง ประเทศเวียดนาม ราวศตวรรษที่ 12 เปน หลักฐานกลาวถึงชนชาติสยามซึ่งตั้งบาน เรื่อนอยูในบริเวณลุมแมน้ําเจาพระยา และ อาจรูจักการใชเรือเปนชาติแรก แตหลักฐาน ที่ชัดเจนเกี่ยวกับการเดินเรือของคนไทย ปรากฏอยูบ นศิลาจารึกพอขุนรามคําแหง (พ.ศ. 1822-1843) แหงกรุง สุโขทัย หลักที่ 4 ดานที่ 4 กลาววาการ เดินทางดวยเรือและถนน แสดงวา มีการ สรางเรือมาแตสมัยสุโขทัยแลว สันนิษฐาน วา ในสมัยนั้นมีการตอเรือจากไมซุงทั้งตน รวมไปถึงเรือที่ใชไมกระดานตอกันแลวชันยา เดินทางไปมาหาสูกันอยาง แพรหลาย
“Water transportation” การคมนาคมทางน้ํา ไมที่ใ ชทาํ เรือ มีทั้งไมสัก ไมตะเคียน ไม เคี่ยมหรือไมประดูซึ่งมีคุณภาพดีเหมาะใน การตอและขุดทําเปนเรือ ไมตะเคียนจัดเปน ไมทนี่ ิยมนํามาทําเปนเรือ เพราะเปนไมเนื้อ แข็งลอยน้ําไดดี ไมผุงายแมจะแชอยูในน้ํา นานๆ เรือที่นิยมทําจากไมชนิดนีไ้ ดแก เรือ มาด เรือหมู เรือสําเภา เรือสําเภาและเรือ ยาวที่ใชในการแขงขัน สําหรับไมสกั นั้นนิยมใชทําเรือสําบั้น สําเภา เรือชะลา เรือกระแชง เพราะเปนไมเนื้อแข็ง ไมหดแตกงาย สวนไมประดูมีเนื้อเหนียว เปนพิเศษนิยมใชทําเรือกระแชง เรือเมล เรือแท็กซี่ สวนไมเคี่ยมมีคุณสมบัติคลายไม สักแตเนื้อไมแข็งกวา มีความยืดหยุน และ น้ําหนักมากกวาซึ่งหายากและมีถนิ่ กําเนิน ทางภาคใต
นายศุภวิชญ พรหมพฤกษ 53215123
23
กระบวนพยุหยาตราชลมารค กระบวนพยุหยาตราชลมารค หรือ เปนกระบวนเสด็จพระราชดําเนิน ทางน้ํา ที่เปนราชประเพณีไทยทีม่ ีมาแต โบราณ โดยมีหลักฐานชัดเจน ตั้งแตสมัยอยุธยา เรือในกระบวนมีการ สลักโขนเรือเปนรูปสัตวในเทพนิยายมีการ จัดกระบวนหลายแบบ ที่รูจักกันดีก็คือ "กระบวนพยุหยาตราเพชรพวง"ดังปรากฏ ใน ลิลิตพยุหยาตราเพชรพวง ลิลิต พรรณนากระบวนเรือ ประพันธโดย เจาพระยาพระคลัง (หน)เมื่อ พ.ศ. 2330 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธ ยอดฟาจุฬาโลกโดยยึดถือตามแบบแผนเดิม แหงกรุงศรีอยุธยาประเภทของการเหเรือ สามารถจําแนกออกเปน 2 ประเภทคือ การ เหเรือหลวง (การเหเรือใน
นายศุภวิชญ พรหมพฤกษ 53215123
งานพระราชพิธี) และ การเหเรือเลน (การเห เรือเลนของชาวบานในงานตางๆ) ใน ปจจุบันการเหเรือ ยังคงอยู เฉพาะ การเหเรือหลวง ที่ใชใน กระบวนพยุ หยาตราชลมารค
WHAT KIND OF FOODS ?
อาหาร 1 ใน 4 ปัจจัยหลักของคนเราที่ไม่สามารถขาดไปได้ ซึ่งอาหารอร่อยก็จะทาให้ชีวิตมีความสุขถ้าได้ลิ้มลอง วันนี้เรามากันที่ ตลาดพลู และจะขอแนะนาอาหารที่ขึ้นชื่อ คือ กุ๊ยช่าย ข้าวหมูแดงเจ้สุณี ปอเปี๊ยะ
เมื่อท้องอิ่มแล้วเราก็มา หาของที่จะซื้อกลับไป ฝากคนที่รัก ตลาดพลู ยังมีร้านขายขนมหวาน ที่ขายมานานและขึ้นชื่อ ด้านความอร่อยให้คุณ ได้ซื้อกลับไปฝากคนที่ คุณรักอีกด้วย