Ta a l w i j z e r Woorden duiden niet alleen zaken in de werkelijkheid aan, maar hebben ook een gevoelswaarde. En die kan heel persoonlijk zijn. Wat de één heel neutraal of zelfs goedbedoeld vindt, kan voor de ander kwetsend of regelrecht beledigend zijn. Sommige ouders noemen hun kind met Downsyndroom bijvoorbeeld zelf een mongooltje, andere willen dat absoluut niet: voor hen is hun kind een mens die een syndroom heeft. (*) De nuance tussen zijn en hebben speelt ook mee. Mensen hebben een handicap, maar zijn niet gehandicapt of lijden niet aan een handicap. Een persoon is meer dan zijn handicap. Spreek bijvoorbeeld niet over een “autist”, maar over iemand met autisme. Noem de deelnemers aan de Paralympics niet andersvalide of mindervalide atleten. Ze zijn niet anders, en vooral niet minder: het zijn gewoon atleten met een handicap. Spreek over rolstoelgebruikers, niet over rolstoelpatiënten, een rolstoel gebruiken is tenslotte geen ziekte. Handicap is een gevoelig thema. Taal is in zulke gevoelige kwesties vooral een zaak van wikken en wegen. Belangrijk is dat je je als berichtgever bewust bent van deze gevoeligheden en er rekening mee houdt. Besef ook dat enkel de correcte termen gebruiken niet zaligmakend is. Het gaat hem om het verhaal dat je brengt in zijn geheel, om de visie die erachter schuil gaat. Hoe komen mensen met een handicap in beeld, praat je over of met hen, welke rol krijgen ze toebedeeld, … Met deze taalwijzer willen we je op weg helpen om bewust om te gaan met woorden over handicap en voegen we de meest gebruikte termen samen. (*) Bron: http://www.taaldatabanken.com
GOED Mensen / personen met een handicap / functiebeperking Mensen met een auditieve handicap / beperking Mensen met een visuele handicap / beperking Mensen met een fysieke handicap / beperking Mensen met een verstandelijke handicap / beperking Dove of slechthorende mensen, doofgeworden mensen Blinde of slechtziende mensen Mensen met het syndroom van Down / Downsyndroom Mensen met een lipspleet Mensen met en zonder handicap Vlaamse Gebarentaal (VGT) Tolk Vlaamse Gebarentaal Blindengeleidehond Rolstoelgebruiker Atleten met een handicap Mensen met een kleine gestalte
FOUT Gehandicapten / mindervaliden / andersvaliden Auditief gehandicapten Visueel gehandicapten Fysiek gehandicapten Mentaal gehandicapten Doofstommen, gehoorgestoorden Blinden, slechtzienden Mongolen Mensen met een hazenlip of wolfsmond Valide mensen of normale mensen tegenover mindervalide of andersvalide mensen Doventaal, gebarentaal Doventolk, gebarentolk Blindenhond Rolstoelpatiënt / gekluisterd aan rolstoel Mindervalide atleten Dwergen
meer info : info@iedereenmodel.be 02/214.27.60