Pinching the Ostrich Magazine #1

Page 1

SEP • OKT • NOV • 2012

Pinching the Ostrich serving the needs of the innovatively impaired

since 1971

Kritisch stemmetje in makers hoofd bevestigt:

een karlraats.com uitgave zo vaak en zo lang we er zin in hebben

“Zo een nieuw magazine over creativiteit en innovatie? Schaamteloze zelfpromotie, mijnheer! Maar het leest wel lekker.”

Onderwijs Diplomavrij graag Creamythe De creatieve hersenhelft Wetenschap Het paard van Higgs Boson De DankBank Regel je dankzaken online Innovatie 3 manieren om keet te schoppen

nnen en zo ku ev en g wel no gaan we door


2


eenmansredactie

Beste lezer, Dit magazine heeft geen echt plan, dient geen helder doel en er zit geen duidelijke richting in. Een beetje zoals het echte bedrijfsleven dus, maar dan zonder dat ik me de moeite heb getroost een Mission Statement vol holle frasen op te hoesten. Wie weet dat jij en ik het nog zouden gaan geloven ook. Gruwel. Waarom dan dit blad? Twee redenen. Ten eerste, omdat ik niet graag werk. Ik heb geen zin om op de hoogte blijven van mijn eigen vak, én om aan acquisitie te doen, én om met sociale media bezig te zijn, én om vernieuwend te zijn, én om kennis te delen, én... pfff. Dat klinkt bijna als werken. Bah. Maar zelf een magazine maken, doet dat alles tegelijk, en meer. Briljant (nu ja) en nog het belangrijkst van al, het klinkt mij niet als werk in de oren. Ten tweede, omdat ik er zin in heb. Klaar. En dus verschijnt het magazine van deze eenmansredactie zo vaak ik er zin in heb, zo lang ik er zin in heb. Waarom zou jij dit magazine willen lezen? Geen idee. Ik heb het ook niet voor jou gemaakt, maar omdat ik er zin in had, weet je nog? Het blad staat vol met dingen over creativiteit, innovatie en aanverwante zaken die ik bovenal zelf leuk vind. Omdat creativiteit me boeit. Omdat innovatie mijn huid doet tintelen. En omdat ik een manier zocht om ongestraft aan schaamteloze zelfpromotie te doen. Maar dat laatste blijft tussen ons. Daar spendeer ik nu graag mijn tijd aan. Zoals anderen modeltreintjes verzamelen, cupcakes versieren of gevangen karpers terugsmijten in visvijvers. Wat mij betreft hoort zo’n gedrag thuis in de universele verklaring van de rechten van de mens: het onvervreemdbare recht om ondoordachte dingen te doen, zonder je te hoeven verantwoorden, gewoon omdat je er zin in hebt en het je vrolijker maakt. Heerlijk. Neemt niet weg dat je reactie welkom is, op voorwaarde dat we er beiden wat aan hebben. Je wil iets verbeteren aan het blad en hebt daar concrete, leuke tips voor? Fantastisch, delen maar! Of je hebt iets gezien of gelezen wat je best wel kan smaken, maar mits wat extra kruiden nog lekkerder zou vinden? Wat goed, laat het me zeker weten! Misschien nog beter, leg dit exemplaar - dat van papier of in bits en bytes op je tablet - in het kleinste kamertje waar het geduldig wacht op wanneer jij een break moet nemen van datgene waar jij je voor het plezier mee bezig houdt. Iets wat geen verantwoording verdraagt en niemand wat van snapt, behalve jij. Veel leesplezier, of niet. Hartelijke groeten, Karl

3


p.14

p.10 p.42

p.30

p.24

p.18 4


IN DIT NUMMER Repo’s & zo: Creamythe # 1 p.10 • Diplomavrij onderwijs p.18 • Ostrichpincher Ken de Kort p.30 • Dank U Man p.42 • Ken uw klassiekers p.45 • In memoriam p.46

Voor één Tweet download je de PDF-versie, voor op je tablet bijvoorbeeld, via www.karlraats.com

Lijstjes: Emotiecapsules p.8 / 16 / 24 / 38 / 44 • Geen budget, geen probleem p.14 • 3 manieren om innovatief keet te schoppen p. 26 • Adobe’s creatieve cijfers p.48

Breedbeeld Het paard van Higgs Boson p.6 • Waarom? p.28

Spoofs Pretidee p.2 • Eau Contraire p. 39 • Act Different p.51

Quotes van eigen leg Van tijd en dromen p.9 • Het plezier van eigen ongelijk p.37 • Iedere seconde telt p.47

Schaamteloze zelfpromotie: TeeuwenGroep p.17 • Tabula Crea p.25 • Oh jee, een nieuw www p.40

Colofon Karl Raats: Alles, nee serieus, alles. Nu ja, bijna dan toch. Drukkerij De Bie uit Duffel heeft het zaakje voor me gedrukt. Bedankt jongens. Verantwoordelijke uitgever: KarlRaats.com bvba, Fortbaan 7 B-2900 Schoten, België

Foto’s Bond Zonder Naam • Cern Geneva • Depositphotos.com • Foto Buro Brabant • Jef Staes • Ken de Kort • Shalmor Avnon Amichay • Shannon Kalahar • Valerio Loi

Disclaimer Blijkbaar mag niets uit deze uitgave gereproduceerd worden zonder pro forma gelul van de uitgever die in werkelijkheid niet liever heeft dan dat 7 miljard mensen zijn rommel sharen, liken en forwarden.

p.37

p.45 5


© CERN Geneva 6


Higgs Boson paard eindelijk gevonden In het licht van de vondst van het Higgs Boson deeltje afgelopen zomer, had blijkbaar niemand oog voor deze persfoto. En dan meer bepaald het detail links in het midden dat we voor jouw gemak wat hebben uitvergroot. In de 27km lange tunnel, die onder de grens van Zwitserland en Frankrijk door loopt, waar enkele duizenden wetenschappers naarstig op zoek gingen naar het zogenaamde Godsdeeltje, werd nog een tweede theoretisch vermoeden bevestigd: er staat wel degelijk een paard in de gang. En dat doet ons innovator-hart een vreugdesprongetje maken. Waarom dan wel? Omdat het weermaals bewezen is: topprestaties - of het nu in de sport, de kunst, het zakenleven of in dit geval de wetenschap is - gaan steeds hand in hand met een gezonde dosis humor, zelfrelativering en spontaniteit. Een korte navraag bij de persdienst van het CERN naar “la petite histoire” achter dit gebrilde paardenhoofd leert ons dat men er daar van uit gaat dat “...zoals in ieder gebouw mensen gewoon graag tekeningen op muren zetten. Het is een beetje graffiti, meer niet.” Ze kunnen ons veel vertellen, maar daar trappen wij niet in. Een naam, een tag, een formule of wat dan ook, daar hadden we ons geen vragen bij gesteld, maar een paardenhoofd met een bril, daar gaat zonder enige twijfel een memorabel verhaal achter schuil. En zo is de fysica één geheim armer, en wij zijn er één rijker.Voor de goede orde, onze welgemeende felicitaties aan alle betrokkenen bij deze wetenschappelijke doorbraak: die van het deeltje, niet het paard. 7


EMPATHIE Wat als we helemaal niet uit zijn op creativiteit en innovatie op zich? Wat als creatie, innovatie, collaboratie en transformatie niet meer zijn dan de neveneffecten van onze wens om tot een duurzaam en zinvol leven te komen? Voor Seung Chan Lim, Slim voor de vrienden, is dit meer dan een vrijblijvend vraagstuk. De gedachtegang achter zijn bedrijf Realizing Empathy gaat, vrij vertaald, als volgt: Als je iets nieuws maakt, dan doe je dat vaak met bestaande tools, bestaande werkmethodes en vanuit een bestaand denkkader. Maar als je iets nieuws wil maken, werken die tools, methodes en denkkaders vaak niet. Soms negeer je die boodschap en blijf je verder ploegen of geef je het op. Maar als je heel eerlijk bent tegenover jezelf weet je dat het zo niet werkt. Kom je er toe om te luisteren, echt te luisteren, en dring je niet langer je eigen verhaal op, dan opent je geest voor het verhaal van de ander, of dat nu een collega is of zelfs een materiaal. Door empathisch te zijn met iemand of iets anders dan wie wij zelf zijn, ontstaat de verbinding die vanzelf tot vernieuwing leidt. Dat is vreselijk moeilijk op voorhand, maar steeds verrassend eenvoudig, evident en volstrekt logisch achteraf. Iets creëren, is empathie realiseren. Een intrigerende gedachte. Met dank aan Seung Chan Lim. www.realizingempathy.com

© Valerio Loi

Valerio Loi (25) komt uit Sardinië en studeert ‘Photography and Digital Imaging’ in Londen waar hij ten dele leeft van de online verkoop van zijn fotografische experimenten. Zo maakte hij deze emotie capsules. Ze tonen hoe kleurrijk onze emoties kunnen of zijn ze artificieel, toedienbaar zelfs? Zijn vijf capsules linken wij aan vijf invalshoeken omtrent creativiteit doorheen dit blad. Meer over Valerio Loi’s werk op zxcvfgdy.com en via valerio.loi@email.it 8


ŠDepositphotos / Tomasz Pacyna

Meer dan 100 quotes op www.pinchingtheostrich.com 9


Creamythes #1: Linker vs Rechter Brein Denken De linker kant van het brein houdt zich bezig met logische denktaken, de rechter hersenhelft houdt zich ledig met creativiteit. Het klinkt zo simpel en aannemelijk dat over het linkerrechter denken één ding met zekerheid te zeggen valt: het is een hardnekkige mythe. Motorkap open en eens kijken hoe het er echt aan toe gaat daar binnen.

Een experiment: 60 jongens, rechtshandig, tieners tot jonge twintigers, en allen hebben ze iets met wiskunde, hoewel, De één heeft er al wat meer dan de ander. Niemand onder hen scoort slecht in het vak, maar sommigen zijn beter dan anderen, veel beter. 18 jongens doen het ronduit uitstekend. Wiskundeknobbels dus. Het kan voor de onderzoekers van U.S. Army Research Institute voor Gedrags- en Sociale Wetenschappen van Fort Benning en de Universiteit van Melbourne dan ook geen al te grote uitdaging zijn om die knobbel te detecteren wanneer hun jongens een stel wiskundige uitdagingen oplossen.

Hoe herken je de L-R hersenhelft volgeling?

betoog dat wiskundig denken een thuiswedstrijd speelt op die plek. En ja hoor, de onderzoekers zien inderdaad een onderscheid in reactie van de linker en rechter hersenhelft. Afhankelijk of het wiskundige denken van onze klas gedetailleerd of holistisch denken vereist, gaan de lichten in respectievelijk de linker of de rechter bovenkamer beter branden.

“Wat zeg je daar? Wiskundige bewerkingen kunnen ook rechts verwerkt worden?”, hoor je de linker-rechter hersenhelftadept vol ongeloof uitroepen? Yep, inderdaad. Al gaat het Niet zelden gebruikt de lateralisatie-extremist bovenstaand eigenlijk niet zozeer om de plaatje als impliciet bewijsmateriaal. Hij/zij kent de bron wiskunde op zich die of links niet, hanteert termen als Yin en Yang, mannelijke vs of rechts wordt gedetecteerd, vrouwelijke hersenen, het logische en het creatieve brein en dies meer om het strikte onderscheid tussen beide hemisferen dan wel het soort denken dat geloofwaardiger te maken. Vaak wordt het bestaan of het vereist is om de uitdaging tot Eén en één wordt drie de rol van de hersenbalk (Corpus Callosum) die beide helften een goed eind te brengen. verbindt, vergeten of geheel foutief ingeschat en wordt Niet wàt het brein moet Diegenen onder ons die de metafoor als waarheid verkocht in boeken en trainingen. verwerken, is dus van tel, het strikte structurele maar veel meer hoe het onderscheid tussen linker- en rechter hersenhelft aanhangig zijn, kunnen wat met lijstjes, getallen, sequentie, lineariteit, de informatie dient te verwerken om tot al raden in welk deel van de hersenen de patronen en analyse, maar ook woorden en een plausibele oplossing te komen. En dat lichten aan zullen gaan bij deze test: de linker taal te maken heeft, huist volgens de linker- bleek geheel consistent met eerder gedane helft natuurlijk. Die hemisfeer is immers de rechter hersenhelft gedachte uitsluitend links. observaties. Maar er is meer. meester der logische denkprocessen. Alles En voor de meesten onder ons hoeft het geen De merkbaar hogere activiteit in de ene of 10


de andere hersenhelft deed zich enkel voor bij de niet-wiskundegenieën. Je hoort de linkerrechter hersenhelft profeten meteen een diepe zucht van verlichting slaken. “Oef, bij diegene die wiskunde écht vatten, heb je dus

geen dominantie in de rechter hersenhelft, toch?” Nee, inderdaad, maar ook niet in de linkerkant! Bij wiskundig begaafden is er een opmerkelijke samenwerking tussen links én rechts. Hun twee hemisferen werken veel

slimmer samen waardoor 1 en 1, 3 wordt. (pun intended) “Het is dus niet dat we een speciale wiskunde module in ons brein hebben”, zegt co-auteur Micheal O’Boyle daarover. En die bevinding

»

Het agentschap Shalmor Avnon Amichay/Y&R Interactive uit Tel Aviv maakte voor Mercedes Benz een linker- en rechter-brein campagne die al gauw flink gesmaakt werd op de sociale media. Een commercieel succes en een grafische pareltje, met slechts één maar: inhoudelijk fout.

Ik ben het linker brein Ik ben wetenschapper, wiskundige. Ik hou van het bekende. Ik categoriseer. Ik ben accuraat. Lineair. Analytisch. Strategisch. Ik ben praktisch ingesteld. Altijd heb ik de controle. Een meester in woord en taal. Realistisch. Ik bereken vergelijkingen en speel met getallen. Ik ben orde. Ik ben logisch. Ik weet precies wie ik ben.

Ik ben het rechter brein. Ik ben de creativiteit. Een vrije geest. Ik ben passie. Verlangen. Sensualiteit. Ik ben het geluid van bulderend lachen. Ik ben smaak. Ik ben het gevoel van zand onder blote voeten. Ik ben beweging. Levendige kleuren. Ik ben de drang om op een leeg canvas te schilderen. Ik ben grenzeloze verbeelding. Kunst. Poëzie. Ik voel aan. Ik voel. Ik ben ben alles wat ik ooit wilde zijn.

11


past perfect binnen het groeiende inzicht waarbij talenten en cognitieve vaardigheden (waaronder ook het creatieve) veeleer gerelateerd zijn aan de functionele organisatie van het brein en veel minder aan de structurele organisatie van onze grijze massa. Nu ja, wiskunde, maar hoe zit het dan met zaken die veel meer tot de verbeelding spreken zoals visuele of muzikale creativiteit? Aan de University of Southern California werden uitgerekend dat soort taken aan een stel fMRI gescande breinen voorgeschoteld.§ Sommige van die taken waren verre van creatief en andere juist wel. En hoewel in beide gevallen de rechter-hersenhelft de bulk van het werk deed, gebeurde er iets opmerkelijks tijdens het verwerken van de verschillende taken. Bij de niet-creatieve taken was er goed meetbare activiteit in de linker hersenhelft, maar bij de creatieve taken viel er links nog véél meer activiteit te noteren. Creativiteit dank zij de linker hersenhelft en dus niet ondanks. En dus was het voor assistent professor Lisa Aziz-Zadeh helder: “Willen we iets op een creatieve manier verwerken, hebben we beide hemisferen nodig.”

Een kenmerkend voorbeeld is onze taal, die volgens de populaire psychologie netjes links zou moeten zitten. De twee gebieden in de hersenen die vaak worden opgevoerd als bewijsvoering hiervoor zijn die van Broca en Wernicke, twee delen medeverantwoordelijk voor taal en spraak. Wat, weermaals, een te simplistische weergave van de werkelijkheid is. Zinsbouw, woordenschat en letterlijke betekenis van taal zitten inderdaad links, tenminste als je rechtshandig bent, en dan nog. Bij ruim 90% van de rechts-handigen is taalproductie een zaak van de linker

en meetbaar feit. Nee, die specialisatie is in geen velden of wegen absoluut, in alle mensen hetzelfde of zelfs standvastig, verre van zelfs. Ja, bepaalde functies zijn dominanter in de ene of de andere helft. Nee, ze functioneren niet geïsoleerd en functies kunnen in geval van schade mogelijk worden overgenomen door een nevenliggend gebied of zelfs het gespiegelde deel in de andere hersenhelft. Ja,

creatieve denkprocessen zijn vaak meetbaar. Nee, onze creativiteit zit niet op één welbepaalde plek of zelfs één enkele hersenhelft. Meer en meer onderzoek wijst uit dat creativiteit veeleer het gevolg is van hoe het volledige brein haar functioneren heeft geordend, dan wel van een afgelijnde structuren.

Het denken met je linker- vs rechterhersenhelft is een elegant, eenvoudig en perfect begrijpbaar model. Gefundenes Fressen voor wie daar munt wil uit slaan.

Niet fout, wel onvolledig Het probleem met de mythe van het denken met de linker- vs de rechter-hersenhelft is niet dat ze volledig fout is. Dat is ze niet. Ze is gewoon stevig onvolledig en wat wel klopt, is buiten alle proporties uitvergroot. We hebben het over lateralisatie*, het fenomeen waarbij de twee hersenhelften eigen specialismen hebben bij het uitvoeren van welbepaalde taken. Maar lateralisatie en exclusiviteit zijn in geen lichtjaren synoniemen van elkaar. En daar wringt het schoentje.

hersenhelft. Bij 50% van de links-handigen is deze taak meer over beide hemisferen verdeeld of zelf rechts dominant. Intonatie, het leggen van accenten en interpretatie van beeldtaal zijn dan weer doorgaans het speelveld van rechts. Probeer maar eens een zinnig gesprek te voeren zonder. Wie bij hoog en laag blijft beweren dat taal een exclusiviteit is van de linker-hemisfeer, doet dat middels een mond en tong die netjes synchroon door de twee hersenhelften worden aangestuurd. Oh ironie.

De mythe muteert De lijst met steeds meer wetenschappelijke, genuanceerde voorbeelden groeit gestaag. Tegelijk wordt de lijst met hardnekkige, ongenuanceerde, populaire voorbeelden er niet korter op. Ja, dominanties in taken zijn een vaststaand

Al is er wel degelijk een gigantisch onderscheid tussen links en rechts. De grotendeels gespiegelde structuur die het brein is, functioneert wel degelijk radicaal anders, afhankelijk aan welke kant van het corpus callosum je je bevindt. Of het nu taal, beelden, muziek, wiskunde of wat dan ook is, de linker hersenhelft ziet het detail, het geïsoleerde, het hier en nu, het individuele en concrete element. De linker hersenhelft zoomt in, zeg maar, maar is blind voor het grotere plaatje. De rechter doet het tegenovergestelde. Hij ziet het verband, de connectie, het holistische, gisteren en morgen, maar krijgt dat grotere geheel niet zelfstandig te pakken of verwoord. Nog mee? Mogelijk niet meer. En laat dat nu de kracht van de linker-rechter-hersenhelft mythe zijn: ze is eenvoudig, elegant en perfect begrijpbaar. Gefundenes Fressen voor wie

Bronnen: Discovermagazine.com • KurtzweilAI.com • Vigor Innovation • Wikipedia.com • PBIProduction.cu.uk * Lateralistie is een term die we voornamelijk te danken hebben aan neuropsycholoog en Nobelprijs winnaar Roger W Sperry. Tegen de gangbare aanname in wist hij aan te tonen dat het brein veel meer functionele structuren had dan werd aangenomen. Door het Corpus Callosum operatief door te snijden bij zwaar epileptische patiënten, werden niet alleen toevallen onderdrukt, maar ontdekte hij eveneens dat de scheiding van de hemisferen een zekere structurele specialisatie verraadde in linker- en rechter hersenhelft. 12


De Illusie van de creativieve test illusie Je kent ze vast wel, de draaiende danseres. In welke richting zie jij ze rondjes maken? Met de wijzers van de klok mee of juist in de andere richting? En wat vertelt dat over jouw creativiteit? De “spinning dancer” gaat in internet termen al een kleine eeuwigheid mee. In 2008 en 2009 bevuilde ze zowat ieders mailbox of facebook status. Ze werd al in 2003 bedacht door Nobuyuki Kayahara. Nee, niet Kayahara de psycholoog, maar Kayahara de webdesigner. Geen kwaad woord over webdesigners, maar het geeft al één en ander aan. Zijn zogenaamde bistabiele waarneming vertelt ons iets over hoe ons brein visuele informatie verwerkt. Dat we de draaiing van de danseres van richting kunnen doen veranderen bijvoorbeeld, heeft vooral te maken met het gebrek aan visuele ankerpunten om ons brein ondubbelzinnig voor de ene of voor de andere richting te laten kiezen.

Van kijkhoogten en tepels In een onderzoek zagen 2/3de van 1.600 deelnemers de danseres in eerste instantie met de klok mee draaien. Sterker nog, die deelnemers hadden het ook moeilijker om het alternatief te zien. Bij verder onderzoek naar de mogelijke oorzaken hiervan bleken de meeste mensen een voorkeur te hebben om objecten van bovenuit te bekijken. En dat is precies wat deze illusie toestaat. Zie je de pirouettes van de danseres de klok volgen dan zie je haar vanuit een iets hogere positie dan wanneer je ze andersom ziet draaien. Het veranderen van perspectief blijkt dus een grotere uitdaging dan de verandering van richting. Hoe meer de onderzoekers de kijkhoogte van de toeschouwer verhoogden, hoe sterker het effect werd. Wat heeft dit alles met de dominantie van je linker- of rechter-hemisfeer te maken? Niets. Wat vertelt het over de mate waarin je creatiever of logischer bent? Nog minder. Deze draaiende-dame-test zegt alleen iets over de creativiteit van haar maker. Trouwens, heel wat mensen die de test afnamen, vroegen zich af waarom de danseres van zulk een prompte tepel was voorzien. Je mag er met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid van uitgaan dat het brein van diegene die zich dat afvraagt, onder een mannelijke hersenpan zit.

daar munt uit wil slaan. Een doorsnee homo sapiens is nu eenmaal veel vatbaarder voor een eenduidig zwart-wit beeld dan de 50 soorten grijs daar tussenin (één vrij populair boek niet te na gesproken) De eerste zeer goed onderbouwde poging tot het omver werpen van de L-R-brein mythe was “The Throwing Madonna- essays on the brain” van neuro-bioloog William H. Calvin. En die poging dateert alweer van 1983. Voor de aandachtige lezer: de aandacht verlegt zich van een gespleten brein met logische structuren aan de linkerkant en creatieve structuren aan de rechterkant, naar een gedifferentieerde manier van informatie verwerken met geïsoleerd, detaillistisch functioneren links en een holistisch, verbindende werking rechts. Met andere woorden: nog meer koren op de molen van diegenen die het creatieve graag uitsluitend aan de rechterkant toewijzen en logica met plezier opsluiten in de linkerkamer, Hoe genuanceerder we zaken ontdekken over logica en creativiteit in het brein, hoe scherper de tegenstelling tussen logica links en creativiteit rechts lijkt te worden.

Hersenloos hersenen trainen Wat betreft het trainen van onze creatieve rechter-hersenhelft, werd al in 1988 door de Amerikaanse Academy of Science vastgesteld dat het differentieel trainen van de hersenen niet mogelijk is. Waarom zou je dat trouwens willen? Onze creativiteit zit niet op één welbepaalde fysieke plek en functioneert niet op een eenduidige manier. Kan je creativiteit dan niet trainen of aansterken? Da’s weer heel andere koek. Het antwoord daarop is “ja”, maar dat we daar nog steeds het linker-rechter hersenhelft verhaaltje voor schijnen nodig te hebben, helpt de geloofwaardigheid van creativiteit als vak niet vooruit en de echte creatieve vaardigheden van de getrainde nog minder.

Geef Kayahara’s danseres een visueel ankerpuntje meer en het wordt een fluitje van een cent om haar van richting te doen veranderen. De link met jouw creativiteitsgehalte is onbestaande.

13


ster nche V a M uit CCT use” hillende wet a l C de Out ersc Get oor 80 v op, zoals mee. e h T d and “ oclip elden men De b ch opne te de be haar vide i s liet z a’s en ei kte daar r aa e m m ca en , t e i z voor De pe rfect e m en M atch tu s ister Prop sen een v u er. V oltre il zebrapa f d fert Proc ter & je voor Gamb le.

Isang Litrong Li wanag (1 liter lic ht) brengt 40W tot 60W daglicht in de donkerte van krottenwijken wereldwijd. Eén fle s, water, een beet je chloor tegen de algen, gemonte erd doorheen het dak. That’s it.

14


Geen geld? Geen probleem!

Slimme ideeën zonder budget mét resultaat

Reuben and Hunter hangen overal schommels in Tampa Bay, Florida. Wat begon als een milieuproject werd al gauw een gemeenschapsproject, want wat merkten de twee: eens een schommel gehangen, komen kinderen en volwassenen spontaan samen, spelen ze samen, praten ze en versterken ze het sociale weefsel op pleinen en in buurten.

© Shannon Kalahar / Three Fish Fiesta

Met drie keer niks aan middelen hebben de twee intussen al meer dan 50 zelf gehangen, en 400 gezamenlijk geschilderde schommels op hun aktief staan. En ze zijn nog lang niet uitgeschommeld. Ze pakken het hoe langer hoe professioneler aan, maar blijven trouw aan het speelse karakter van het opzet. Waarom zou je bijvoorbeeld wachten op toelating om een schommel te hangen? Bedenk zelf maar waar je ze met die insteek zelf zou gaan hangen... www.swingstampabay.com

15


HOOP Welk van de volgende twee gegevens voorspelt het best of een student zijn 1ste jaar hoger onderwijs succesvol gaat afronden: eerdere academische resultaten, intelligentie en persoonlijkheid enerzijds of de aanwezigheid van hoop anderzijds? Jawel hoor, een groeiend aantal onderzoeken duidt hoop als de winnaar aan. Op punten weliswaar, maar toch. Eerstejaarsstudenten die er goeie hoop op hebben, maken 16% meer kans op een herexamen-vrije zomer dan hun minder hoopvolle collega’s. Mensen die hoopvoller in het leven staan, hebben niet alleen minder last van (faal)angst in het algemeen, ze scoren opmerkelijk beter wanneer ze in een situatie terecht komen die hen uitdaagt, zoals een examen bijvoorbeeld. Een lange termijn studie bij twee Britse universiteiten waarbij 100 studenten werden gevolgd, bleek hoop wel degelijk een veel betere voorspeller van academisch succes dan de drie factoren bovenaan dit stukje. Let wel, het gaat om hoop, niet om optimisme. Optimisme is het geloof dat er goeie dingen gaan gebeuren. Er is pas sprake van hoop wanneer de hoopvolle persoon voeling heeft met hoe hij of zij goeie dingen kan laten gebeuren. Het eerste is meer eigen aan de persoonlijkheid van iemand, maar het tweede kan worden aangeleerd, en dat stemt hoopvol.

© Valerio Loi

In Portugal, Groot Brittannië en de VSA gaan hoe langer hoe meer scholen aan de slag met strategieën die jongeren hoop geven, met steeds harder wordend bewijs dat die aanpak loont. (bron: Iside Higher Ed, Alie Grasgreen)

16


“Willen alle aanwezige topsprekers over creativiteit die je kan boeken via www.TeeuwenGroep.nl dan nu hun hand opsteken aub?”

Foto: Foto Buro Brabant Karl Raats als Keynotespreker en workshopbegeleider op de Week van de Ondernemer voor hoofdsponsor ING

“Dankuwel!” “Karl Raats ademt creativiteit, hij begeestert zijn publiek en zorgt ervoor dat mensen direct aan de slag gaan.” - Math Teeuwen

17


Op pagina 46 in dit magazine vind je het overlijdensbericht van de gloeilamp, die op 1 september door de EU werd geëuthanaseerd wegens onverantwoord en onhoudbaar inefficiënt, én omdat er alternatieven zijn. Als het aan business en cultuurinnovatie-expert Jef Staes ligt, ondergaat het klassieke diploma eenzelfde lot want, aldus Staes, onverantwoord en onhoudbaar inefficiënt, én er is een alternatief. Aan het begin van het nieuwe academiejaar een kneep in de onderwijskont.

18


Diplomavrij onderwijs In zijn typerende stijl schetst spreker, auteur en innovatie-expert Jef Staes de huidige tekortkomingen van organisaties, die volgens hem niet gebouwd zijn om de innovatie- en informatievloedgolf te trotseren.

Jef, jij plijt al enkele jaren voor een soort onderwijs met een diploma in de voltooid verleden tijd. Waar komt die gedachte vandaan? “Wie een diploma wil halen, kiest vandaag de dag een welbepaalde richting. En die richting zit in het schuifje ASO, TSO of BSO (De Vlaamse equivalenten zeg maar van VWO, Havo en MBO, red.). Je kiest in wezen voor een pakket boeken en wie dat pakket goed van buiten kent, mag naar het volgende studiejaar overgaan. En dat blijf je zo doen tot je je diploma krijgt. Dat systeem is nog gebaseerd op de situatie waarin we vroeger zaten. De beschikbaarheid van kennis beperkte zich tot de inhoud van een aantal boeken. En de leerkracht kende natuurlijk al die boeken van buiten. En dus was hij de slimste van de klas want hij wist het meeste. En dus moest iedereen in klassen worden gestoken om naar die leerkracht te komen luisteren. En dus heb je een kalender nodig met uren en lokalen en studiejaren. Snapt ge?! (lacht) Het probleem vandaag is dat die realiteit in slechts enkele jaren tijd compleet veranderd is, en daar zijn drie redenen voor.

Ten eerste is de hoeveelheid informatie gigantisch toegenomen. Ten tweede is de toegankelijkheid tot die informatie veel makkelijker geworden. En ten derde is ook de drempel om aan die informatie toe te voegen enorm verlaagd. Dank zij de technologie, die dit alles mogelijk maakt, is informatie een nieuwe en onuitputtelijke grondstof geworden die beschikbaar is voor iedereen en dat verandert alles. Het gevolg is dat kennis hebben op zich geen toegevoegde waarde meer heeft. Ah nee, iedereen kan er eender wanneer en eender waar bij. En dus heeft het diploma dat je krijgt, enkel omdat je toevallig die 20 boeken van buiten kent, geen enkele meerwaarde meer in het bedrijfsleven. De enige meerwaarde die er wel is, zijn passie en talent,. maar daar is een diploma krijgen niet op gebaseerd. Leg eens uit. “Kijk, je kan het de leerlingen gemakkelijk maken, of je kan het ze moeilijk maken. Als je het leerlingen makkelijk maakt, dan laat je hen werken met hun passies en hun talenten. 19

»


Blijf “ waarom, waarom, waarom … “ vragen Kleuters kunnen dat als de beste. Ze drijven elke volwassene tot het krankzinnige toe, door te blijven ‘waarom’ vragen. Ze nemen geen genoegen met één oppervlakkig antwoord, ze willen er graag oneindig veel. Het leuke aan jouw leeftijd is dat je zelf op ontdekkingstocht kan gaan naar verschillende antwoorden. Het blijft natuurlijk leuk om je ouders of leerkracht te zien worstelen met je zoveelste vraag, maar laat je niet uit je lood slaan. Als zij opgeven, ga jij verder op zoek in de natuur, op het internet, in de bibliotheek en zelfs op straat.

Eerlijk. Wat hebben we aan Jef’s beeld van levenslange passies en talenten wanneer al dat potentieel reeds in de kinderkiem wordt gesmoord? Daarom de vraag aan Bjorn Accoe, drijvende kracht achter Idee Kids vzw, wat te doen om kinderlijk ondernemend en creatief te blijven, van kindsbeen af.

Start een nieuwe verzameling Een verzameling starten helpt je om te leren volhouden. Je wil alles over je geliefde onderwerp kennen, weten en bezitten. Het leert je ook structureren en orde brengen. Wat voor de ene persoon oude rommel lijkt, is voor jou een mooie chronologische volgorde. Ga voor de ongewone verzameling, wees origineel en start misschien je eigen mini museum.

» Wie datgene kan doen waar hij passie en die mijn kind gaat opereren de beste is met de talent voor heeft, gaat veel sneller vooruit want hij of zij wil intrinsiek meer kennen en kunnen. Als een leerling dat mag doen, dan is de kans groot dat hij drie of vier jaar minder nodig heeft om te stoppen met school. Kijk eens wat een winst. Maar nee, we maken het hen moeilijk. We eisen dat ze datgene gaan doen waarvoor ze geen passie en geen talent hebben. En dus moeten ze blijven zitten. Onlangs hoorde ik nog van een jonge kok die zijn diploma niet gehaald heeft omdat hij niet slaagde in Frans. Kom nu zeg. Die jongen wil koken. En hij doet dat misschien zelfs voortreffelijk. Maar nee, geen diploma want hij kent geen Frans. Dat is toch absurd. We moeten dus weg van het diploma en naar een competentiepakket.”

beste opleiding en dus ook het juiste diploma. Mijn stelling is deze: de beste hersenchirurg voor jouw kind is geen chirurg geworden omdat hij in zijn middelbare opleiding iets niet kon iets waar hij geen passie en geen talent voor

die chirurg? Een gamer. Een goeie gamer heeft veel meer vaardigheden op dat gebied dan die chirurg. Moet je je kind nu laten opereren door een gamer? Dat heb ik niet gezegd, maar ook dat soort ingrepen wordt steeds meer multidisciplinair. Hoe ga je dat soort noodzakelijke vaardigheden bij elkaar brengen, met een diploma?

“Informatie is een nieuwe en onuitputtelijke grondstof. En dat verandert alles.”

Fijn, voor beroepen als kok of marketeer kan ik me daar wel nog iets bij voorstellen, al zou ik toch wel graag hebben dat de hersenchirurg 20

had - iets wat hem in de weg heeft gestaan om de beste chirurg te kunnen worden die je je kind had kunnen toewensen. En nu we het toch over zo’n specifiek beroep hebben als chirurg. Vandaag wordt er steeds meer geëxperimenteerd met opereren van op afstand. De chirurg is niet meer in de operatiekamer, maar opereert iemand van op zijn computer aan de andere kant van de wereld. Weet je wie daar veel beter in is dan

OK, hoe gaat de school vaardigheden dan valideren?

die

Dat is het hem nu net. Dat is in een diplomavrij onderwijs niet langer de taak van de school. Het is de taak van de school om de leerlingen opportuniteiten te bieden om met hun passies en talenten aan de slag te gaan en de validatie van wat ze daaruit leren, ligt bij de leerling zelf, vanaf dag 1, maar loopt zijn volledige, verdere beroepsleven door. Alleen op die manier ga je tot levenslang leren komen. Pardon? Gaat de leerling zelf valideren waarin hij goed is?


Doe iets wat je ‘NIET’ kan Je zal merken dat de volwassenen vaak denken dat je bepaalde zaken nog niet kan, of nog net te klein bent. Laat je niet doen en blijf manieren zoeken om hen te tonen dat je het wel kan. Leg hen uit waarom je wel een kans verdient en ga samen met hen op zoek naar oplossingen voor wat grote mensen ‘gevaar’ noemen. Bespreek samen de stappen die nodig zijn om je doel te bereiken. Maak een plan en bekijk wat je nog moet leren. Goed voorbereid kan je zoveel meer.

Stop met één van je verzamelingen Genoeg is genoeg. Het is niet omdat je één jaar geleden iets bent gestart, dat je nu niet meer mag veranderen. Integendeel, laat je verleiden om te stoppen ( voor even of voor altijd). Dat noemen grote mensen ‘loslaten’. Stoppen wil niet meteen zeggen weggooien. Je bent vast in staat om iets leuk te bedenken zodat je verzamelwoede niet voor niets was. Wedden dat je plots zin krijgt om met een andere verzameling te starten?

De waardering van waarin iemand goed in, gaat via “social validation” en daar draagt de leerling een eigen verantwoordelijkheid in. De mensen met wie die leerling en latere professional samenwerkt, zijn collega’s, zijn leerkrachten en klanten kunnen beamen of iemand ergens goed in is. Al moet zoiets goed en vooral eerlijk worden georganiseerd natuurlijk. Dat zet de deur wagenwijd open voor favoritisme en bedrog, niet? Hoe zie je dat in de praktijk?

minst tijdens hun puberjaren - die vooral met rust gelaten willen worden, die vooral niks willen doen. Passie en talent klinkt velen ongetwijfeld vooral vermoeiend in de oren. Nieuwsgierigheid en dingen willen weten, zit in ons DNA. Help mensen in de rol waarin ze zich

zonde. Het is aan het onderwijs om het kinderen makkelijk te maken om bij hun passie en talent te komen. En daarin speelt de leerkacht een cruciale, maar heel andere rol dan hij vandaag heeft. Dus de leerkacht gaat passie en talent begeleiden, wat die passie en dat talent ook mogen zijn?

“Hoe gek het ook klinkt. We moeten terug naar het systeem van de gilden en gezellen.”

Hoe gek het ook klinkt, maar ik denk dat we terug moeten naar het systeem van de gilden en de gezellen. Heel je leven lang was je aan het leren bij de beste leermeesters. Dàt is levenslang leren en goeie sociale validatie.

Jef, jij bent zelf iemand vol passie. Ga je er daardoor niet te gemakkelijk van uit dat iedereen datzelfde vuur heeft? Er zijn allicht heel veel mensen - niet in het

thuis voelen en ze gaan vanzelf op zoek naar informatie. Maar wat doen wij? We houden ze tegen en maken het hen moeilijk om tot bij de eigen passie en talenten te komen. Kijk, iemand die wel passie heeft, maar echt geen talent, dat is zonde. Iemand die een talent heeft, maar geen passie, dat is ook

Oh, de ene gaat een ongelooflijk talent hebben om mensen zwart te maken. Anderen gaan een geweldig talent hebben om lang uit te slapen. De vraag is wat dat talent waard is op de markt.

Maar laat me het volgende voorbeeld aanhalen. Welke talenten waren belangrijk om mee te kunnen acteren in een stomme film? Acteren? Ja, maar zeker niet spreken en zingen. Die talenten waren niets waard in die tijd. Toen kwam de sprekende film en plots waren spreken en zingen wél waardevolle vaardigheden. De technologische vooruitgang 21

»


Kleur een tekening helemaal buiten de lijntjes. Je kon vroeger als de beste buiten de lijntjes kleuren. Weet je nog? Als kleuter ging je wild te keer van links naar rechts. Neem een groot blad papier. Maak een prachtige tekening en kleur de tekening daarna helemaal buiten de lijntjes in.

Schrijf/teken/film/fotografeer al je dromen in een dagboek Op jouw leeftijd ben je een krak in het bedenken en verbeelden. Je fantasie niveau is zo hoog dat je letterlijk elke dag een nieuwe droom kan produceren. Dromen worden snel vergeten. Daarom is het groots belang dat je ze vasthoudt. Zorg dat je altijd een notitieboekje bij je hebt, vooral op momenten waar je je dreigt te gaan vervelen, want dan komen de nieuwe dromen en ideeën dikwijls vanzelf.

maakte dat waardeloze passies en talenten wél waarde gingen hebben. De technologische mogelijkheden vandaag groeien exponentieel en daarom kan je ook de verantwoordelijkheid bij de leerling gaan leggen opdat die vanaf het eerste moment bewust kan gaan werken aan zijn meerwaarde. Daarin zal de leerkracht een rol gaan spelen. In Het Sint-Pieterscollege en de SintJozefhandelsschool in Blankenberge (België), gaat ieder kind dit nieuwe schooljaar verplicht van start met een iPad. Het protest daartegen was zo groot dat het de nationale pers haalde. De school bijt door, maar alle verhoudingen in acht genomen, gaat het hier over een niemendal in vergelijk met het idee van diplomavrij onderwijs. Maak je borst dus maar nat. “Klopt. Ik heb die school ook een boek van me cadeau gedaan als 22

teken van aanmoediging vanuit het idee; liever iets dan niets. Maar ik vermoed dat ze het fout hebben aangepakt. Al dan niet een iPad in de klas hebben, is het probleem niet. Als het schoolbord enkel maar wordt vervangen door een iPad hebben we niets veranderd aan het leerproces, maar daar gaat het hem wel over.” “Daar komt nog eens bij dat je onderwijsvernieuwing die van onderuit moet komen, niet van bovenuit kan opleggen. Wat het beleid van een school wel kan doen, is zo een vernieuwing mogelijk maken, eerder dan afdwingen. Het werken met de passie en de talenten van de leerlingen geldt ook voor de

leerkrachten. Vraag aan hen wie er zin heeft om met nieuwe media aan de slag te gaan. Laat het aan hen om te experimenteren met nieuwe methoden en middelen. Bescherm hen tegen de kritiek die er gaat komen. Sta hen toe om fouten te maken. Neem maatregelen die de vernieuwers in bescherming nemen, maar doe dat met respect tegenover diegenen die er niet aan willen beginnen. Neem ook die mensen in bescherming. Het is dank zij het harde werk van leerkrachten van gisteren dat we vandaag zijn gekomen waar we nu zijn. Het is dank zij die inzet dat we morgen een volgende stap kunnen zetten. Waardeer dat. Heb daar respect voor. Als je plots iedereen dwingt om van werkwijze te veranderen dan gaat 80% in de weerstand en mag je het vergeten dat er iets gaat veranderen.” “Stel dat er plots een leerling in je les geschiedenis staat


Maak van elke dag 1 april ‘LOL’ dag

meer info op www.ideekids.be Kampen waar je wat van opsteekt

We doen allemaal wel af en toe iets stiekem. Het nadeel van ‘stiekem doen’ is dat het er wel eens zou kunnen stuiven als je betrapt wordt. De oplossing is om je stiekem gedrag aan te kondigen. Ja, letterlijk vooraf vertellen dat je deze week iets gaat doen wat eigenlijk niet mag. We raden je natuurlijk niet aan om zaken kapot te maken, wel om eens langs de foute zijde in de zetel te springen of om dat 2e stuk chocolade te verorberen. Misschien duiken je ouders en leerkrachten wel in een detective rol?

Ga op vakantie in je eigen kamer Ik ga op vakantie en ik neem mee: Picknick, drankje, slaapzak, zaklamp, koekjes voor onderweg … Het lijkt te dichtbij om een vakantie gevoel te hebben. Toch is je kamer een prima plek voor een heerlijke en ontspannende vakantie. Je vindt vast de nodige benodigdheden om een kamp te bouwen. Duik eens helemaal achteraan in je speelgoed kast. Wedden dat je er nog oude schatten vanuit een lang vervlogen tijd terug vindt?

met een camera. “Mevrouw, kan u dat nog eens uitleggen voor de camera alstublieft?” De ene leerkracht gaat daar heel defensief op reageren en dreigen met straffen als die camera niet onmiddellijk wordt opgeborgen. Ik snap dat volkomen. Een andere leerkracht gaat misschien vragen dat ze een forum opstarten bij dat filmpje, of dat die leerlingen een werkstukje kunnen maken over een onderwerp van geschiedenis met hun camera. Zo’n ding kost €40 en dus zeg ik altijd dat onderwijsvernieuwing maar €40 kost.”

de ouder. “Mijn zoon heeft een half puntje minder dan haar dochter en dat is niet eerlijk want...” Er wordt hoe langer hoe meer met procedures en zelfs advocaten gewerkt. “Natuurlijk doen ouders dat, maar waar komt

verplichte pensioenleeftijd... Het is één groot systeem dat je niet veranderd krijgt. Ik denk ook niet dat het systeem van binnenuit snel zal gaan veranderen, maar ook daar biedt de technologie een alternatief. Ik denk aan een beweging die van buitenaf een kleine revolutie teweeg brengt. Iets wat de beleidmakers gaat wakker schudden. Een beweging die van onderuit gaat groeien en verandering gaat eisen.”

“Neem maatregelen die vernieuwers in bescherming nemen, met respect voor wie er niet aan wil beginnen”

“Directies kunnen heel veel veranderen als ze toestaan dat hun eigen leerkrachten mogen werken vanuit de mogelijkheden van hun eigen passies en talenten en niet vanuit de beperkingen van hun leerkrachtendiploma.” Je bent nog één speler vergeten. Een speler die hoe langer hoe meer op het onderwijssysteem weegt en hoe langer hoe harder schreeuwt om standaardisering:

die frustratie vandaan? Dat komt vanuit de gedachte dat diploma te moeten behalen. Daar is alles op gebaseerd. De waardering van passie en talent heeft daar niets mee te maken.” “Ik weet het hoor. Ik hoor heel velen zeggen, dat het niet zal lukken daar iets aan te veranderen. Een diploma zorgt voor werk, werk gebeurt binnen bepaalde CAO’s afgesproken met vakbonden, functie omschrijvingen, loonschalen, sociale zekerheid,

En terwijl Jef aan de boom probeert te schudden, worstelt het onderwijs met het vraagstuk hoe het zich dient te verhouden tot nieuwe en sociale media, bij uitstek de online leefwereld van haar publiek. Er gaan steeds meer stemmen op vanuit scholen en onderwijsnetten om leerkachten een Facebook-verbod op te leggen. Op steeds meer plaatsen gebeurt dat ook. Geen contact met leerlingen via Facebook is het (dwingende) advies. Meer info over Jef Staes: www.jefstaes.be 23


Je gaat starten met een dieet, die cursus Italiaans of je gaat eindelijk dat boek beginnen schrijven. Dan is het verre van fout om je doelen nauwkeurig te omschrijven en te visualiseren. Lees er eender welk zelfhulpboek op na en je komt allicht uit op een of andere instructie die hierop gebaseerd is en je op die manier zo effectief en efficiĂŤnt mogelijk op je doel laat afgaan. En toch, het zal je ongetwijfeld al (persoonlijk) zijn opgevallen dat dit geen garantie op succes is. Omdat de techniek fout is? Nee, zo blijkt uit een onderzoek door Ayelet Fishbach en Jinhee Choi van de Universiteit van Chicago en de Korea Business Schools, de techniek is niet fout, hij is onvolledig. Wat is er aan de hand?

VREUGDE Door je doelen SMART te maken en te visualiseren krijg je het heilige vuur wel aan de gang, maar niet gaande. Eens opgestart, dienen we onze aandacht te verleggen van het einddoel naar het plezier van de weg daarheen. Eens we de vreugde ontdekken in het beleven van de activiteiten die tussen start en eindpunt liggen, verhoogt ook de kans dat we het initieel geformuleerde doel bereiken. Of anders gesteld, enkel focussen op het doel ontneemt je de vreugde die nodig is om je doel te bereiken. Het gaat zelfs zo ver dat je er goed aan doet de posters van je held of ideaal van de muur te halen. De dagelijkse confrontatie met het einddoel dat je nog niet bereikte, ondermijnt het plezier dat je iedere dag onderweg daarheen zou kunnen, zeg maar moeten, beleven. Š Valerio Loi

(bron: sciencedirect.com)

24


De stoutste plannen ontstaan aan tafel, met een sterk idee, nog sterkere koffie en een twinkel in de ogen. Dit najaar kan je ze delen met de juiste mensen, meedenkers & doeners, gelovers & kenners, meer dan 100 jaar ervaring bij jou aan tafel. Nog heel even...

Het kent improvisatietheater, speelt accordeon, weet alles over historische tuinen, spreekt de P-taal, zeilt, verslint management literatuur, is autodidactisch bodybuilder, is thuis in design, doet aan hardlopen, natuurgidst, praktiseert lach yoga, woonde in Japan, ademt binnenhuis-architect, weet alles over klinische psychologie, houdt van plastische kunst, volgt Italiaanse les, vreet popmuziek, tokkelt op een piano, rolschaatst, is intercultureler dan de VN, werkt graag in het Engels, of Frans, of Duits, heeft verstand van kinderrevalidatie, heeft een boon voor film en theater, is kind aan huis in de zorg, het onderwijs en non-profit, trapt een aardige poot KungFu, zingt a capella, weet zijn Chi aan te spreken, heeft iets met pictogrammen en gebaren, beheerst logopedie en staat op het punt zichzelf te onthullen.

25


br e

ken met Volgens de Wall Street Journal werd het woord “innovatie” afgelopen jaar 33.528 keer gebruikt in jaarrapporten van de grote jongens in het bedrijfsleven. Als zij met de term “innovatie” die uit Van Dale bedoelen, hebben ze allicht niet eens gelogen: in·no·va·tie (de; v; meervoud: innovaties) 1 invoering van een nieuwigheid. Ja hé, zo valt een nieuw likje verf tegen de gevel ook onder innovatief ondernemerschap. Zoiets heeft twee gevolgen: Ten eerste wordt

1 • extreme eenvoud De handelingen die je allemaal moest doorlopen voor je een eigen bakje had. Man, toch. Vergelijk met een Senseo: klepje open, koffiepad erin, klepje dicht, knopje drukken, klaar.

Wat ga je elimineren? Wat combineer je? Hoe wordt het overgrootmoederproof?

Extreme eenvoud betekent ook extreme verandering. Maar wat denk Tel alle stappen die jouw klant moet jij dat de Eén-klik-aankopen bij Amazon doorworstelen om eindelijk bij zijn waard zijn? Juist, extreem veel. eindpunt te komen en verkort dat pad Wel één waarschuwing: niets zo met minstens 75%. complex als eenvoud.

2 • dramatisch goedkoper We hebben het niet over koopjes, early-bird kortingen, last minutes, een gratis 11de exemplaar of dies meer. Het gaat over de bijl in de prijs die de consument moet ophoesten. 90% goedkoper of meer, daar hebben we het over. Vòòr Ryanair opdook, was vliegen voor de prijs van een happy meal zakelijke zelfmoord. En zo zijn er nog voorbeelden. Een volwaardig CRM-systeem op grote schaal kostte een arm en een been, 26

om over de onderhoudskost nog maar als vermoord te zwijgen. Tot aan Software-as-a-Service, ofte Software on Demand. De krachtigste tools voor een maandelijkse habbekrats is ondertussen de norm geworden. Wat kan dat voor jou betekenen? Hoe zou jij je zakelijk model moeten aanpassen om 90% goedkoper te worden en daardoor nog rendabeler te worden? Kan niet, zeg je. Natuurlijk niet. Tenminste, niet binnen

de wetmatigheden van je huidige verdienmodel dat allicht ook 99% van je concurrenten hanteren. Stel dat je morgen in een 5-sterren restaurant kan eten voor €10? Een taxi-rit voor de prijs van een busticket? Wat met huizen, opleidingen, verzekeringen, brood... Als er dan toch iemand op het punt staat flink te scoren met een volstrekt ander én slimmer zakelijk model, dan was je dat maar beter zelf geweest.


het heden

het woord innovatie gereduceerd tot, jawel, een likje verf dat vooral ons schrijnende onvermogen om echt te innoveren moet camoufleren. Ten tweede sijpelt die inflatie ook door in ons handelen. Steeds meer verwarren we weg en weer schuiven met vooruit komen. De innovatieve inspanning focust zich op het bedenken van nieuwe manieren om omheen de hete brei te blijven draaien. Daar kan je hele loopbanen mee vullen. Tot die concurrent plots breekt met jouw heden en alles op zijn kop zet. Dit zijn 3 manieren waarop ie dat morgen doet, indien jij dat vandaag weigert te bedenken.

3 • 100% nadeelvrij

Nooit meer schamper over scamper Een eeuwigheid geleden ontwikkeld door Alex Osborn en Bob Eberle, zijn deze drie fenomenen niet meer of minder dan de praktische toepassing van de creatieve denktechniek en acroniem S.C.A.M.P.E.R. Ga er zeker mee aan de slag.

Natuurlijk heeft het wel wat, zo’n prachtige boekenreeks van de Encyclopedia Britannica. Maar in het dagelijks gebruik ervan waren er een paar verbeterpunten: 32 volumes die anderhalve meter boekenplank opeisen die 62kg moet torsen? Er staat een uitgebreid, gratis, up-to-date en gewichtloos artikel over de allerlaatste druk van deze historische encyclopedie te lezen - waar denk je? - op Wikipedia. Wat zijn de grootste ergernissen aan jouw diensten en producten? Want je kan er vergif op innemen dat iemand al staat te popelen om jouw klanten een pak gelukkiger te maken met het oplossen van een nadeel dat jij weigert aan te pakken. Trouwens, de laatste 4.000 exemplaren van de Encyclopedia werden dit voorjaar zelfs per opbod verkocht. Benieuwd of ze bij de uitgever door hebben wat voor kansen daarin schuilen.

Substitute: Wat of wie kan ik vervangen? Een ander ingrediënt, of materiaal. Wat zet ik in de plaats? Combine: Welke producten, afdelingen, functies, legeringen, doelen, voordelen... kunnen we combineren? Adapt: Welke ideeën uit een ander vakgebied kan ik integreren? Wat toont gelijkenissen met mijn situatie? Magnify / modify:

Wat als ik overdrijf? Groter, sneller, frequenter. Wat als ik het extreem oprek?

Put to other use: Waar kan ik dit nog voor gebruiken? Op welke manieren heeft een andere markt hier voordeel bij? Eliminate: Wat is niet noodzakelijk? Kan ik het weglaten? Waarom niet? Kan ik het opdelen, kleiner maken? Rearrange / reverse: Wat

is tegenovergesteld? Wat is het voordeel van het nadeel? Kan ik de rollen omkeren? De volgorde veranderen? 27


28


Naar verschil ende bronnen originele auteur onbekend ŠDepositphotos / Oleksandr Moroz 29


“Ik moet dit doen vòòr mijn 18. Ik heb nog maar één jaar.”

30


Ken de Kort is een “Ostrichpincher”. Iemand die de dingen anders doet. Iemand die lijntjes ziet als een uitnodiging om er buiten te kleuren. Zulke (nog niet) bekende dwarsdoeners en anderskijkers leren begrijpen, in de hoop wat van hun passie op te pikken, is het opzet van deze rubriek. Dit is één enkele take tussen de oren van “Ostrichpincher” Ken de Kort.

“Het was inderdaad een weddenschap, maar ik moest het dan ook goed doen, voor mezelf. Ik ben vreselijk perfectionistisch. Ik kan het niet helpen. Misschien is het omdat ik zo onzeker en verlegen was, dat ik daarom alles perfect wilde doen. Voor en achter mijn camera dingen doen, dat lukte nog wel met die verlegenheid. Ken zelf heeft nog geen heldere vat Wanneer ik mijn filmpjes op Youtube op dat soort neveneffecten van zijn zette, dan had ik het gevoel dat het exploten: reporters over de vloer virtueel verlegen veilig was want het was in de virtuele krijgen, herkend worden op straat, wereld en niet de echte. In de virtuele vrienden die plots een pak populairder Op zijn 13de begon Ken met het wereld was ik veel moediger. Toen ik worden wegens “Jij-kent-Ken?”, daar maken van zelfgemaakte filmpjes. Het dat begon door te krijgen, vroeg ik me was en is het hem allemaal niet om was een soort weddenschap onder af of de Ken die online dingen durfde te doen. Hij wilde gewoon zijn dromen vrienden, meer niet. Die weddenschap en deed, dat ook in de echte wereld en ambities achterna. Omdat hij niet mondde al gauw uit in een rubriek zou durven.” anders kan. Zijn maat Jonas, die naast “Vraag het aan Ken” op Youtube en hem zit, moet er smalend om lachen. ook op Netlog ging het als een trein. Ken begon aan een indrukwekkende Hij herkent het fenomeen ondertussen Enkele honderdduizenden views en reeks van uitdagingen, waarvan je ook en bekijkt nuchter en kalm de een schare trouwe fans later ging de slechts een bloemlezing in de tijdslijn groeiende bekendheid van zijn vriend sneeuwbal pas echt aan het rollen. kan zien. Na amper vier jaar tijd » De reporter van het jongerenmagazine Joepie, in Vlaanderen beter gekend als Dé Joepie, is net buiten. Het blad heeft 350.000 lezers onder 12- tot 17-jarigen en is in de praktijk een meidenblad én monopolist in die markt. Precies de doelgroep die iets heeft - of is het, wil hebben - met Ken, zelf 17 jaar jong.

als een grappige bijkomstigheid. “Ik denk dat de reporter wat anders had verwacht. We waren aan het praten en plots werd er gezegd, maar Ken jongen, zo ernstig. Daar vergissen heel wat mensen zich dus in. Ze kennen mij van op Youtube en de clips die ik heb gemaakt, maar dat is maar één aspect van wat ik doe of hoe ik ben. Dat snappen ze vaak niet.”

31


Ken is amper tien wanneer hij een voorbeeld vindt in een oudere neef die in het mediavak zit. Hij begint zelf reportages te maken van familiefeestjes.

barst zijn CV al uit zijn voegen, met verwezenlijkingen, samenwerkingen en uitdagingen waar de meeste mensen in hun hele leven niet aan toe komen: Mr. Belgium Personality, cameraman bij GUM tv en een niet onaardige anekdote die hij veroorzaakte als medewerker van het jongeren media agentschap StampMedia tussen de twee grootste ISP- en telecombedrijven in België, Belgacom en Telenet.

Omwille van zijn uitzonderlijk talent begint Ken op zijn 13de al reportages te maken bij StampMedia. Filmfestivals, concerten, hij vreet het allemaal.

de persdiensten van de twee bedrijven me absoluut uitnodigen om ter plaatse het gesprek aan te gaan, maar dat omzeilde ik voortdurend. Tot op zeker moment ik wel moest bekennen dat ik nog 14 jaar moest worden. Gelukkig reageerden ze heel positief en stonden ze zelf versteld van het feit dat ik nog maar zo oud was. Maar zie je, toen ze mijn leeftijd niet kenden, werd ik wel degelijk ernstig genomen. Mensen weten echt niet wat jongeren bezig houdt of waartoe ze in staat zijn. Ze “Ik heb er echt de pest aan dat zijn zoveel krachtiger dan de meesten jongeren niet au sérieux worden denken.” genomen. Toen ik een stuk moest schrijven over Telenet en Belgacom, koortsig doorzetten ben ik ze via email, langzaam maar zeker tegen elkaar gaan uitspelen. Ik Terwijl hij het zegt, staat er in zijn verzweeg bewust mijn leeftijd omdat gelaatsuitdrukking een gezonde ik wist dat ik anders nooit reactie zou verontwaardiging te lezen. De term krijgen. Op een gegeven moment wilden gezond is niet toevallig gekozen. Ken 32

lijdt aan de ziekte van Crohn en wordt er tegen wil en dank aan herinnerd dat zijn lijf en leden hun limieten hebben. “Toen ik 14 was, werd ik ziek op school, maar ik moest en ik zou de lessen blijven volgen. Toen ik naar huis fietste, zat mijn koorts tegen de 41°C aan. Ik kwam de oprijlaan opgereden en zakte in elkaar. Ik bleek een darmperforatie te hebben. Het heeft er toen even heel slecht uit gezien.” Aan de andere zijde wordt Ken geflankeerd door zijn moeder, Heidi. Al klinkt dat pejoratiever dan hoe de twee zich in werkelijkheid tot elkaar verhouden. Ken en zijn moeder zijn evenwaardige partners in Ken’s vele ondernemingen. Zo praat ze ook met hem, als een sterke nummer twee in het bedrijf. Ze spelen tijdens het

Op e Ken fo winkel baan v Ken-d nu, hij v


eigen initiatief organiseert n (14) een groots opgezette otoshoot. De grootste lstraat in Antwerpen ruimt voor zijn 15 modellen en het de-Kort Team. Hij weet het j wil een professioneel opzet voor en door jongeren.

gesprek vaak op elkaar in en spreken als gelijken. Heidi is Ken’s rechterhand, een PA zoals menig professional zichzelf toewenst.

Dank zij een schoolopdracht voor zijn zus komt Ken bij regisseur Eric Van Looy terecht. Er start een waardevolle dialoog tussen de twee.

allemaal kan verwezenlijken. Ik heb vaak het idee om het wat rustiger aan te doen, maar ik krijg gewoon hartkloppingen als ik te lang stil zit. Ik wil nog zoveel doen voor mijn 18. Ik heb “Ken was zo hevig in alles wat hij deed nog maar één jaar.” dat we dachten dat dit voorval hem wel aan het denken zou zetten. Zijn “Ik denk dat het idee dat hij voor zijn vader hoopte erop dat hij het nu wat 18de alles moet afgehandeld hebben van rustiger aan zou gaan doen. Maar het ons komt”, vult Heidi aan. “Toen bleek tegendeel was waar. Ken reageerde dat hij toch zou verderzetten, zijn we compleet omgekeerd.” Wat Ken aan tafel gaan zitten en hebben we meteen bevestigt. hem gezegd dat we hem tot zijn 18de, tot aan zijn meerderjarigheid, zouden “Ik had plots het idee dat het ieder kunnen steunen en beschermen in al moment gedaan kon zijn en ik moest zijn uitdagingen. Nadien doet hij het nog zoveel doen voor mijn 18 jaar. En voor eigen rekening.” ik had nog zo weinig tijd. De afspraak is dat ik mijn school afmaak, maar dat weer meer weerstand maakt dus dat ik tijdens het schooljaar eigenlijk vrij weinig kan doen. Als ik Ken zakt wat onderuit en klinkt even zie wat ik tijdens de zomervakantie wat minder vurig. “Ik weet nog goed

Een forograaf zet Ken (15) vòòr de camera om hem aan te leren waarop te letten bij modellen shoots. En plots is Ken zelf model. Hier als ambassadeur voor MediBling.

dat ik op mijn 13de en 14de, toen ik echt als gek van alles begon te ondernemen, serieus gepest werd op school. Ik was anders, ik deed anders en dat werd niet aanvaard. En dus begon ik er naar uit te kijken om volwassen te worden, om eindelijk met volwassenen zaken te gaan ondernemen. Ik was ervan overtuigd dat volwassenen daar anders tegenover stonden. Niet zoals de 13-, 14-jarigen die ik kende en die alleen maar tegen waren en mijn ideeën wilden afbreken. Maar nu besef ik hoe langer hoe meer dat volwassenen nog veel erger zijn.” Die laatste zin komt eruit als een langgerekte zucht. Een ontnuchterend moment. Hoeveel jonge mensen tellen er niet vol ongeduld af naar hun meerderjarigheid, in de overtuiging dat dan hun leven eindelijk gaat beginnen. Dat ze eindelijk » 33


Ken maakt een clip voor Q-kwesi. Die daagt hem uit zelf te gaan rappen en zingen. Niet Ken’s ding, maar NerdSwag wordt wel een sociaal mediasucces.

NerdSwag wordt op nationale televisie gelanceerd. Jim TV pikt de clip en Ken (16) op als Fuzz reporter. Zijn televisiedebuut is een feit.

of andere flauwe fuif van te maken. Ik wil de mensen tonen dat 13- tot 16-jarigen ook kunnen feesten, zonder uit de startblokken kunnen schieten alcohol, zonder gedoe, maar wel heel en al die dingen kunnen gaan doen die professioneel georganiseerd. Daarom als volwassene wél mogelijk zijn. Hoe heb ik gekozen om de Noxx te huren.” was je zelf? Hier zit een jonge kerel met precies Noxx is zowat de meest populaire club het tegenovergestelde sentiment. Hij in Antwerpen. Niet iets wat je meteen moet het nu doen, nu het nog kan, associeert met een feestje van de niet morgen. Morgen is hij achttien lokale jeugdbeweging. en is zijn leven, bij wijze van spreken, Dus wordt het zaakje ten huize voorbij. Welk signaal geven we jonge Ken navenant aangepakt: juridisch mensen dat ze zo gaan denken? Als advies wordt ingewonnen, een je minderjarig bent, ben je nog niet bedrijfsstructuur op poten zetten, van tel. En eens je meerderjarig bent, steun wordt gezocht bij stad en sponsors. En meteen ondervindt Ken houdt blijkbaar alles op. aan den lijve welke hindernissen er “Ik word er soms onnozel van, de allemaal moeten overwonnen worden: tegenwerking die je overal krijgt. Nu bestaande contracten, politieke ook, ik ben uitgedaagd om een feest agenda’s, een efficiënte communicatie te organiseren voor 13- tot 16-jarigen. op poten zetten om zijn doelgroep Maar ik vertik het om er weer één warm te krijgen én om de betalende 34

Middels een wildcard doet Ken (17) mee aan Mister Belgium Personality. Hij gaat zowat door de grond van gêne bij de proeven, maar gooit zich zoals steeds helemaal. Drie maal raden wie er won!

en taxiënde ouder mee te krijgen. Viparrangementen, limo rides, back-stage events, de DJ-line up, ticket sales, hij doet de bulk van het werk zelf, ondersteund door het Ken-De-Kort team.

over één lijk “Gewoon omdat ik weet dat ik dit kan. Ik heb met mijn vrienden gebeld en hen gezegd, we doen dit, maar dan echt vollen bak. Ik wil hier keihard voor gaan en ik ga desnoods over lijken.” Jonas begint te lachen. “Dat zei hij ja, maar zo zit hij dus helemaal niet in elkaar.” Heidi knikt. “Het enige lijk waar Ken over gaat, is zijn eigen lijk.” Ken staart even voor zich en bijt op zijn onderlip. Het maalt en keert in zijn


Ken wordt cameraman bij Gum TV, de digitale zender voor Belgisch zangtalent zonder contract. Steeds meer komt hij in de picture.

hoofd. Hij heeft een beetje een dipje die dag hoor ik achteraf. Een moment van vertwijfeling. Allicht niet waar ze bij Joepie op zaten te wachten. Ken geeft toe daarmee te worstelen: met zijn drive om te filmen, events te organiseren, uitdagingen aan te gaan enerzijds, en het feit dat hij langzaam maar zeker een publiek figuur wordt anderzijds. In zijn rol als gekend iemand wordt er van hem verwacht dat hij 24/7 welgemutst overal vanaf spat; van het scherm, maar ook onverwacht live op straat. “Het is zo dubbel. Op school destijds was ik volgens velen arrogant want ik deed heel andere dingen, ging veel vaker met volwassenen om en sprak dus ook vaak over andere zaken. En dus was ik bekakt. En alle zaken die ik met video deed, tja, dat was zeker en

Zomer 2012, Ken is 17 en hij maakt eindelijk zijn ambitie waar: zijn professioneel opzet voor en door jongeren ICUC ziet het licht. Eerste uitdaging: club NOXX vol 13 tot 16 jarigen krijgen, met een party op hun maat.

vast makkelijk als rijkeluiskindje. Terwijl, kijk rond, ik woon in een gewoon huis, met ouders die gewoon werk doen en mijn zogezegde uitgebreide en peperdure studio, is mijn slaapkamer.”

de winst van passie Voor Ken raakt het kant noch wal. Gek gepest worden enkel omdat je anders bent, op straat herkend en aangeklampt worden juist omdat je anders bent. Voortdurend tegenkanting moeten overwinnen in alles wat je onderneemt en tegelijk het gratuite verwijt krijgen dat alles je in de schoot geworpen krijgt. “Ik weet echt niet hoe ik me daartegen moet verdedigen. Ik heb bijvoorbeeld heel vaak te horen gekregen dat de

producties die ik maakte ongetwijfeld vele duizenden euro kostten. Maar de clip NerdSwag bijvoorbeeld, heeft me enkel aan catering wat gekost. De rest is allemaal door de hulp van vrijwilligers en vooral veel passie tot stand gekomen.” “Daar mispakken velen, die wél geld en middelen hebben, zich aan. Ze willen maar al te vaak alleen maar geld verdienen aan wat ze doen. Dat is hun eerste en enige doel. Snel geld pakken. En dan zie je allerlei projecten waar gewoon geen passie in zit en dat merk je aan alles. Het publiek voelt dat ook. Hoeveel keer ik al superdure flops heb gezien. Voor mij gaat het om de voldoening iets tot een goed eind te brengen. Je probeert zonder verlies te werken, en wat je overhoudt, investeer je in een volgend project. Zo » 35


Ken’s uitdaging voor jou: “Doe iets waarbij je creëert om te inspireren en inspireert om te creëren. Maak een voorwerp, product of dienst uit passie, waarbij het eindresultaat lijkt op een big-budget project, maar waarin eigenlijk geen geld gestoken. Laat zeker van je horen via info@icucevents.com”

werkt het toch voor voor mij. Al heb ik het vaak wel lastig om om te gaan met die dingen waarop ik geen vat heb. Neem de ticketverkoop van ons evenement in de Noxx, ik heb dat niet onder controle en daar heb ik het echt wel lastig mee.” Ook rechterhand Heidi laat weten dat deze jongste onderneming wel degelijk de nodige stress met zich meebrengt binnen het gezin. “Er is nu echt een budget mee gemoeid waar we risico in dienen te nemen en dat is toch wel een verschil met de projecten die hij tot nog toe deed.” Ze kent ondertussen de pieken en dalen in opperste stress en totale ontlading. En project na project wordt het Ken ernstiger. “Ik wil een all-round evenementen bureau oprichten. Iets wat alles doet van A tot Z. Iets wat unieke dingen doet, ook zeker met film.” 36

Want daar komt Ken steeds weer op terug. Er smeult een stevige passie voor film. “Ik weet nog niet of ik een opleiding ga volgen. Ik wil daar niet gaan zitten enkel omwille van een diploma. Ik wil uitgedaagd worden, bijleren, toffe dingen doen, maar ik besef ook wel dat ik in Vlaanderen woon en dat de kansen die ik hier heb echt wel beperkt zijn.” Waar zijn hart sneller van gaat slaan? “Je gaat het misschien raar vinden, maar ik ben gefascineerd door de middeleeuwen en dan met name de maatschappelijke hiërarchie. Daar wil ik een filmproject over maken. Ik heb ondertussen contacten in Ierland en ook met manèges die voor paarden zouden kunnen zorgen. Ik hoor constant dat zoiets niet gaat lukken, maar ik moet gewoon...” Ken kijkt op zijn klok en merkt dat hij

nog maar nauwelijks tijd heeft om op zijn volgende afspraak te zijn. Hij heeft met de gemeente een gesprek over een event en hij wil zeker niet te laat toekomen. Niet veel later is hij onderweg. Het is ondertussen volop zomer en ergens in de buurt hoor je enkele jongeren wat plonsen in een zwembad. Het heeft iets van, nog even volop genieten voor het schooljaar weer begint. Ken’s blik op zijn horloge en agenda verraden iets heel anders; nog even volop aan het werk voor het nieuwe schooljaar begint. Ken de Kort, onhou die naam. En als je hem tegenkomt met één of ander onmogelijk plan onder zijn arm, vraag je dan af wat je voor hem kan doen. Anders doet hij het zonder jou en dan heb jij wat gemist. meer info: www.icucevents.com


“�

Meer motivationele quotes op www.karlraats.com

Creativity is the love for proving yourself wrong about what you were sure you could never do.

37


Liefde en lust hebben altijd al een nauwe band gehad met creativiteit. De bewijsvoering in de vorm van literaire werken, boeken, films, beeltenissen tot zelfs Taj Mahals is onuitputtelijk. Maar hebben liefde en lust eenzelfde band met creativiteit? Het verschil zit hem in de denkstrategie die onze psyche kiest wanneer we ons of focussen op liefde, of op lust. Testgroepen die eerst expliciet, maar ook subliminaal werden uitgenodigd te focussen op romantische liefde, gingen automatisch holistischer denken, maar ook, op de bredere en langere termijn. Daardoor kwamen ze in een staat die de Construal Level Theory, kortweg CLT, benoemt als globaal denken. Het bos, zeg maar, in plaats van de individuele bomen. De testgroepen die focusten op seks, gingen meteen voor de korte termijn, het hier en nu, het tastbare en het detail, of zogenaamd lokaal denken. De individuele boom tegenover het bos dus. Laat de twee groepen vervolgens tests afleggen die hun creatief denken en analytisch denken op de proef stellen en wat bleek: de liefde-groep scoorde beter in de creatieve tests en zwakker in de analytische. De seks-groep scoort net andersom. Kortom, wil je voor creativiteit gaan, is liefde de meer productieve keuze. (bron: Why Love Has Wings and Sex Has Not: How Reminders of Love and Sex Influence Creative and Analytic Thinking, J. FĂśrster)

Š Valerio Loi

lIEFDE

38


Hoe intens bruisend zijn jouw ideeën nog?

©Depositphotos / artjazz

Sprankelende en pure ideeën worden vaak troebel wanneer ze laag na laag doorheen de organisatie sijpelen. Hou je geest en je idee natuurlijk fris, doe lekker “Eau Contraire”.

39


KarlRaats.com & Pinching the Ostrich

These sketches and intermediate design elements were part of the creative conversation I had with Rob Cham at Create.ph while redesigning the website. Thanks for a great job and a wonderful collaboration Rob.

Weet je nog? “Wanneer je de sport niet beoefent, moet je je ook niet met de spelregels bemoeien”, zei Wim Kan toen de paus één en ander te vertellen had over anticonceptie. Het is een uitspraak die me altijd is bijgebleven. En niet omdat ik zonodig wat te zeggen heb over conceptie. Maar omdat ze me voor de spiegel zet, als professioneel die groepen doorheen creatieve denksessies loodst, innovatietrajecten begeleidt en met regelmaat factureerbare spraakwatervallen produceert over die onderwerpen. Mag en kan ik iets zeggen over, laat staan toevoegen aan het creatief denken en innovatie, wanneer ik er zelf geen actief deel van uit maak? Wanneer ik anderen van de gebaande paden afduw, enkel vanuit mijn eigen, veilige comfortzone? Het zijn retorische vragen. Een nieuwe website lanceren is niet zo vreselijk creatief en al helemaal geen innovatie die naam waardig. Een volkomen onbestaand zakelijk model uitwerken, een boek creëren dat zo anders is dat het pijn doet, een cheque uitchrijven die je leven verandert, dit magazine opstarten met een paar waagstukken in het verschiet waarvan ik nu al opvliegers krijg daarentegen... En dat is pas het begin van het lijstje. “KarlRaats.com”, het bedrijf, en “Pinching the Ostrich”, het persoonlijke experiment in creativiteit, komen samen en vinden zichzelf opnieuw uit, nu en straks. En dan nog eens. Om nooit echt aan te komen. Is dat dan creatief, is dat dan innovatie? Ik weet het niet, nu nog niet. Dat hoor ik achteraf wel van anderen. Nu wil ik enkel vooruit. Iets creëren omdat ik het zelf wil. Niet omdat de economie, de concurrentie of mijn moeder het van me verwachten. De dingen creatief voorblijven. Noem het pro-creatie. Dus toch iets met conceptie. Ik had het Wim Kan graag nog kunnen voorleggen. Hoe dan ook, welkom op het vernieuw(en)de www.karlraats.com - www.pinchingtheostrich.com 40

{


{ } De drie huisgemaakte quotes in dit nummer kan je via de website en Facebook pagina naar believen delen. Meer dan 100 andere quotes staan te trappelen om hen te vervoegen.

41


De DankBank: Online Dankieren voor Op 17 juli knalden de Champagnekurken bij de DankBank. Die dag overschreed de online bank haar vooropgestelde doel van 1.000.000 Dank u’s, en dat slechts 8 luttele weken na haar oprichting. Het weze genoteerd, Online Dankieren heeft een mooie toekomst.

Hoe werkt de DankBank? Door online te Dankieren, verhoogt de deelnemer met iedere transactie het nationale dankkapitaal met een vooraf bepaalde waarde. Jij bedankt iemand, deelt je dankbaarheid met anderen en dies meer, en het dankkapitaal gaat meteen de hoogte in. Dit zijn de DankBank wisselkoersen: • Deel een verhaal op facebook: 200 DU’s • Schrijf je eigen Dank-U-verhaal: 250 DU’s • Lees beroemde dankverhalen: 050 DU’s • Bekijk de Dank-u-Man avonturen: 050 DU’s • Verstuur een Dank-u-kaart: 150 DU’s • Luister naar DankBank-pareltjes: 050 DU’s • Gebruik de danktipgenerator: 050 DU’s • Schrijf je in op de nieuwsbrief: 100 DU’s

42

Op Facebook doet al een tijdje een kiekje de ronde van een bordje bij een Frans terrasje waarop geschreven staat: “Un café: €2,00. Un café s’il vous plait: €1,80”. Slim, en de kans is groot dat jij nu aan het glimlachen bent. Toch? Ach, we weten het allemaal best wel, met een klein beetje dankbaarheid kom je een heel eind. En dat gegeven werd het opzet van de DankBank-campagne van de Vlaamse “Bond Zonder Naam”, ter nagedachtenis van hun betreurde oprichter en boegbeeld Phil Bosmans.

Dank-u-Man toolkit Maar hoe maak je de rijkdom van het niet-tastbare tastbaar? Middels een gezamenlijke verhoging van het nationale dankkapitaal dus, zodat je een soft en ongrijpbaar iets als dankbaarheid op een inspirerende manier kan gaan mobiliseren en zelfs meten. Nu ja, meten, het is allicht de achterliggende gedachte die telt. Met de steun van haar eigenste superheld Dank-U-Man reikt de site haar bezoeker een schare tools en tips aan om zijn dankbaarheid gepast in de verf te zetten: de Bedankbaarheidsfactor, de Visgraat, de Methodiek Dankdialoog en zelfs een Danktipgenerator. Maar ook een Dank U kaartje sturen behoort tot de mogelijkheden. En waarom niet je eigen Dank-U-Wel op de site plaatsen? Je bent meteen in het gezelschap van een hele rits attente voorgangers.


een verhoogd nationaal dankkapitaal De DankBank • www.dankbank.be Bond Zonder Naam • www.bzn.be

Een random tip van de Dankgenerator: “Leest de persoon die je wil bedanken een boek? Verstop een lieve post-it vijf bladzijden verder dan de bladwijzer.”

Wegens succes verlengd

Jouw uitdaging: 21 dagen dankbaarheid

In principe zou de actie, die op 15 mei startte, in september worden afgesloten, maar daar komt de BZN nu op terug.

De wetenschap geeft mensen met de gewoonte om dankbaarheid te uiten overschot aan gelijk. Dankbaarheid voelen en uiten - al werkt het in de praktijk veelal andersom - is een essentieel voor een gelukkiger en productiever mens.

“Op dankbaarheid staat geen vervaldatum”, klinkt het bij de Bond. “Dus de site blijft open staan, ook na het bereiken van de 1 miljoen Dank U’s.”

Schawn Anchor, schrijver van The Happiness Advantage en CEO van Good Think Inc, somt in zijn TED talk “The happy secret to better work” een lijstje op van eenvoudige en uitvoerbare wenken die uitgaan van de kracht van het positieve.

“Dankbaarheid is een universeel en toch heel concreet thema. Net zoals een compliment geven en een goeiedag zeggen. Dus misschien liggen er wel kansen om elk jaar even een moment aan te grijpen om dankbaarheid op het agenda te zetten. Heb je ideeën daarrond? Die horen we graag!” Wie zich geroepen voelt om te reageren op de oproep van de Bond, mag zich dus bij deze volledig laten gaan.

Werk de komende 21 dagen iedere dag het volgende lijstje af: 1 2 3 4 5

Noteer 3 dingen waarvoor je de afgelopen dag dankbaar mag zijn. Maak een dagboeknotitie over één van deze drie dingen. Doe iets fysieks, beweeg, sport. Mediteer. Stel een altruïstische daad, of een zogenaamde “random act of kindness”.

Benieuwd hoe dankbaar je over drie weken bent dat je jezelf dit gunde?

© BZN 43


Wat ons betreft, hoeft het geen empirisch betoog dat creativiteit geen onaardige vaardigheid is om twee vechtende partijen uit elkaar te krijgen en te houden. Voor de link tussen innerlijke vrede en creativiteit ligt dat enigszins anders. Er is sinds de jaren ‘70 al flink wat onderzoek gepleegd naar het verband tussen meditatie enerzijds en creativiteit anderzijds, maar de resultaten zijn duidelijk niet eenduidig. Veel hangt af van de creatieve taak die als toetssteen wordt gebruikt, de emotionele gesteldheid waarmee het mediterende subject start en de mate van beheersing van de meditatietechniek. Als er al een trend waar te nemen valt - en dat is met enige omzichtigheid geponeerd - dan is het dat divergent denken baat heeft bij een potje mediteren van om en bij de 30 minuten. Divergent denken is die fase bij het creatief denken waarbij meerdere opties worden gecreĂŤerd, vrij van arbitraire beperkingen, bestaande denkkaders en oordeel. Even het gericht denken, de drang tot presteren en de (zelf) opgelegde druk dat het antwoord meteen juist moet zijn, loslaten middels een kleine investering in innerlijke vrede, kan dus geen kwaad. Nog even dit, het gaat over eerst mediteren en dan pas zoeken naar creatieve oplossingen. Zo ontstaat op een slimme manier een incubatieperiode tussen probleemstelling en creatieve aanpak.

Š Valerio Loi

VREDE 44


Ken uw klassiekers De en-ken-je-deze-nog rubriek der baanbrekende bedenksels vandaag: de ontdekking van Kellogg’s cornflakes, of nog...

Ontbijten met de handen boven tafel We zeggen en schrijven 8 augustus 1894 in het Battle Creek Sanatorium, Michigan, waar Dr. John Harvey Kellogg een opmerkelijke spa openhoudt. Gebaseerd op de streng religieuze leefregels van de Zevendedagadventisten stonden streng vegetarisme, een voorliefde voor darmspoelingen en flink wat lichaamsbeweging er borg voor een vitaal en langer leven. Die dag laat Dr. Kellogg’s jongere broer, Will Keith, per ongeluk een portie ingekookte granen opdrogen. Wanneer de broers de brei ‘s avonds ontdekken, is die goed voor de vuilnisemmer. Maar omdat het zaakje weggooien toch wel erg jammer bleek, draaiden ze het verharde prakje door een mangel in de hoop er platte schijven uit te kunnen recupereren. Tot hun verrassing kwamen geen mooi gladgestreken plakken uit de mangel gerold, maar eerder vlokken. Die werden met wat koude melk aan hun patiënten gegeven en na wat verfijning was de cornflake een feit. Voor de dokter was die ontdekking niets minder dan een godsgeschenk. John Harvey was een kruisvaarder tegen alle vormen van seksualiteit, buiten diegene die noodzakelijk was voor de voortplanting. (Tussen haakjes: hij huwde Ella E. Eaton, sliep nooit in hetzelfde bed met haar en bleef kinderloos, hoewel het koppel er wel 40 opvoedde) Een potje masturberen, of ‘self-abuse’ zoals hij het noemde, was zo’n beetje dé ultieme doodzonde in zijn boekje en Dr. Kellogg was er heilig van overtuigd dat aangepaste voeding de sleutel was tot voldoende verkoeling der overdreven passies. Koude, vegetarische en suikervrije graanvlokken pasten perfect in dat plaatje. Ontbijtgranen als anti-masturbatiemiddel dus. En als dat niet werkte, was er nog steeds een klysma met yoghurt, of nog beter de verdovingloze besnijdenis voor mijnheer en het aanbrengen van puur fenol op de clitoris van mevrouw. Toen Will Kieth de graanvlokken van suiker ging voorzien - wat uit den boze was wegens lustopwekkend aldus de dokter - was de liefde tussen de broers voorbij. In 1906 ging Will zijn eigen weg en stichtte hij de “Battle Creek Food Company”, die later werd omgedoopt tot de “Kellogg Campany”. Vandaag worden de Kellogg producten in 18 landen gefabriceerd en in meer dan 180 landen geconsummeerd. Gemasturbeerd wordt er echter nog steeds in alle 194 erkende souvereine staten. (bronnen: Wikipedia.nl & .com, Andrews University)

45


Op 1 september 2012 ging van ons heen,

De Gloeilamp Bron van licht en Metafoor der creatieve invallen. Na een moedig gedragen terdoodveroordeling door de Europese Unie doofde haar productie langzaam uit en lag zij publiekelijk ter nagedachtenis opgebaard in menig winkel tot haar verkoop verboden werd per 1 september.

Met laatste, felle flits en plofgeluid zal zij het, in intieme kringen doorheen Europa, boven keukentafels en lessenaars, in voorraadkamers en garages, looplampen en tuinhuizen, leeshoeken en zolderkamers, stuk voor stuk begeven. Gedenk haar in uw geschrokken vloeken wanneer het zover is. Dit melden u haar opvolgers. De families Spaarlamp en LED

46


“� Spend every second you are about to waste on waiting for things to come your way on getting over there yourself

Meer motivationele quotes op www.karlraats.com 47


andere Tokyo wordt beschouwd als de meest creatieve stad

L.A.

Tokyo

San Fransisco

Wereldwijd omschrijft minder dan de helft zichzelf als creatief,

Berlijn

en slechts 1 op 4 vindt dat hij zijn volle creatieve potentieel kan benutten.

Londen

Creativiteit ontsluiten wordt wereldwijd gezien als dé sleutel tot economische en sociale groei,

New York Parijs

maar tegelijk leeft het gevoel dat de productiedruk stijgt ten nadele van ruimte tot creativiteit.

10%

Creativiteit stelt mensen in staat een verschil te maken in het eigen leven en dat van anderen. Het is iets dat je deelt. maar een meerderheid geeft er de voorkeur aan alleen te creëren.

Tijd en geld worden ervaren als de grootste hindernissen om tot creativiteit te komen. Mensen willen tijd, training en een omgeving die hen in staat stelt om creatief te kunnen denken.

Bron: Adobe.com, State of Create Study, Global benchmark study on attitudes and beliefs about creativity at work, school and home, April 2012

48

De hoogste score op de vraag of men zichzelf beschouwd als een creërend iemand vind je in de VS.

71% Amerikanen zien zichzelf als het meest creatieve land, maar vinden tegelijk dat ze hun creatieve potentieel als land niet voldoende benutten. (82%)

Van de Britten krijgen VS de laagste score in de categorie meest creatieve land.

De Britten toornen boven de rest uit in hun overtuiging dat creativiteit “extreem waardevol” (36%) is voor de samenleving.


Creativistrijd nog niet gestreden Natuurlijk komt het een spreker, trainer en facilitator in creativiteit en innovatie goed uit dat Adobe in haar “State of Create” studie merkt dat creativiteit meer dan ooit noodzakelijk is. Daar gaan we dan ook niet flauw over doen. Maar het is niet omdat me iets handig uitkomt, dat het daarom onwaar is. Ik weet het, gevaarlijke uitspraak. Daarom wat naakte feiten op een rijtje. Zo kan je lekker zelf aan de slag met het formuleren van een mening.

Opmerkelijk: Motiveren sociale media jou om te creëren?

zeer zeker vs hoegenaamd niet

De Fransen zijn er het meest van overtuigd dat hun onderwijs creativiteit in de weg staat.

62% Vooral de Fransen (85%) geven te kennen dat de nadruk steeds meer op productie komt te liggen, met creativiteit als belangrijkste slachtoffer.

Opmerkelijk: Creatief zijn is een domein voorbehouden aan de kunsten

21%

Frankrijk ziet dat het minst van de vijf ondervraagde landen zo.

78%

Japan daarentegen...

In vergelijk met de anderen hebben de Duitsers het minst nood aan meer creatieve tools.

19% In Duitsland vreest niet minder dan 85% van de ondervraagden dat ze het eigen creatieve potentieel onvoldoende kan aanspreken.

Japan heeft beduidend minder last van verhoogde druk op productie vs creativiteit dan de andere vier ondervraagde landen .

58%

Japan wordt globaal gezien als het meest creatieve land ter wereld. Alleen de Japanners zelf zien dat niet zo.

49


In het volgende nummer* Het betere geveter, ideeĂŤn om voor te sterven, boud strijken voor gevorderden, hĂŠt boekdrukkunstgeheim, eerherstel voor gebakken lucht, een reis van een droom en wat met al jouw voornemens voor

* onder voorbehoud van hoe de wind staat, onverwachte invallen en schijnbare toevalligheden en bovenal jouw spontaan ingestuurde voorstellen naar info@karlraats.com. (die nu niet meer spontaan is omdat ik er zelf over begon, maar goed)

50


51


Creativiteit op schaal van jouw ambities

E: info@karlraats.com T: @karlraats

52

spreker • dagvoorzitter • trainer • facilitator

pinchingtheostrich.com karlraats.com


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.