kolporta¿ wy³¹cznie z "KATALOG dla kierowców" KRAKÓW ISSN 1429-7078 wyd.A nr 3 (3) LISTOPAD 2013
#3
TWÓJ PRAWNIK OD RÊKI
Uczestniczysz w wypadku drogowym, nie wiesz kto ponosi winê i jakie dokumenty zebraæ na miejscu zdarzenia? Twój ubezpieczyciel odmawia wyp³aty odszkodowania? Rozwi¹zaniem jest pakiet „Trynid Komunikacja”.
zeskanuj kod i dowiedz siê wiêcej
Otrzymasz nielimitowan¹ i profesjonaln¹ pomoc prawn¹ w sprawach zwi¹zanych z posiadaniem i wykorzystaniem pojazdu mechanicznego, przekazywan¹ w formie telefonicznej lub mailowej.
komunikacja tel. informacyjne: 12 632 09 32, 66 226 22 88
Regulamin oraz Ogólne Warunki Œwiadczenia Us³ug dostêpne s¹ nastronie www.komunikacja.trynid.pl .
Eco driving
Kierowca mo¿e zredukowaæ o ok 10% zu¿ycie paliwa dziêki kilku elementom przedstawionym poni¿ej. Aby ograniczyæ zu¿ycie paliwa nale¿y sprawnie przyspieszaæ i jak najszybciej osi¹gn¹æ najwy¿szy bieg. Nastêpnie nale¿y po³o¿yæ nacisk na utrzymanie mo¿liwie niskich obrotów silnika przy zadanej prêdkoœci. W szczególnoœci nale¿y zwróciæ uwagê na: Wskazówka 1. Wczeœnie zmieniaj biegi. - Uruchamiamy silnik i od razu ruszamy (nie rozgrzewamy silnika na biegu ja³owym). - Pierwszy bieg s³u¿y tylko do ruszania, jak najszybciej staramy siê zmieniæ prze³o¿enie na drugi bieg. - Przy przyspieszaniu peda³ gazu powinien byæ w po³o¿eniu 3/4 jego skoku. - Staramy siê zmieniaæ kolejne biegi ju¿ przy 2000 obr/min. Wskazówka 2. Planuj trasê. - Na pierwszych dwóch kilometrach silnik zu¿ywa najwiêcej paliwa – unikaj krótkich tras gdy silnik nie jest w stanie siê rozgrzaæ.
Jednym z elementów dzia³añ pro ekologicznych jest w³aœciwe kierowanie posiadanym samochodem, tak zwana eko jazda. Ten numer dodatu w ca³oœci jej poœwiêciliœmy. Zapraszamy do zapoznania siê z informacjami pochodz¹cymi od producentów samochodów jak równie¿ instruktorów na codzieñ doszkalaj¹cych kierowców w zakresie opanowania prawid³owych nawyków i bezpiecznego poruszania siê posiadanym samochodem.
Dodatek zosta³ przygotowany na podstawie informacji producentów i zredagowany przez zespó³ „KATALOGu dla kierowców” oraz osób wspó³pracuj¹cych.
Wskazówka 3. Utrzymuj sta³¹ prêdkoœæ. - Przez niepotrzebne przyspieszanie i hamowanie zu¿ywasz wiêcej paliwa. - Tempomat pomaga w utrzymaniu sta³ej prêdkoœci. Wskazówka 4. Przewiduj co dzieje siê na drodze. - Utrzymuj sta³¹ prêdkoœæ. - „Dopasuj” siê do ruchu i utrzymuj odstêp od poprzedzaj¹cych pojazdów. Wskazówka 5. Hamuj ³agodnie. - Jak najczêœciej staraj siê hamowaæ silnikiem, np. przy doje¿d¿aniu do œwiate³, skrzy¿owania zredukuj bieg, zdejmij nogê z peda³u gazu i pozwól aby samochód wytraci³ prêdkoœæ dziêki oporom silnika. Wskazówka 6. Ciœnienie w oponach. - Im ni¿sze ciœnienie w oponach tym wiêkszy opór toczenia, a co z tym siê wi¹¿e wiêksze spalanie.
- Raz na dwa tygodnie kontroluj ciœnienie w oponach. Wskazówka 7. Wy³¹czaj silnik. - Obecne silniki, na biegu ja³owym, zu¿ywaj¹ oko³o 0,5 litra paliwa na godzinê. - Je¿eli stoisz w korku, na czerwonym œwietle, a przewidywany czas pracy silnika na biegu ja³owym oscyluje w granicach 20 sekund wy³¹cz silnik. Wskazówka 8. Unikaj zbêdnego obci¹¿enia. - Ka¿de dodatkowe 100 kg to o oko³o 0,3l/100 km zwiêkszone spalanie. Wskazówka 9. Regularnie serwisuj samochód. - Regularne serwisowanie zapewnia bezproblemow¹ eksploatacjê samochodu. - M.in. dziêki prawid³owo funkcjonuj¹cej sondzie lambda oraz czystemu filtrowi powietrza nie tylko zapewniasz prawid³ow¹ pracê silnika ale równie¿ oszczêdzasz paliwo. Serdecznie zapraszamy do autoryzowanych salonów oraz serwisów marki Honda w celu zapoznania siê z aktualn¹ ofert¹. Arher – ul. Kapelanka 40, Kraków, tel. 12 261 00 77, www.arher.pl Atut Car – ul. Tarnowska 168, Nowy S¹cz, tel. 18 477 00 00, www.honda-atutcar.pl Car Partner ul. Bora Komorowskiego 6 (Ks. Pijarów 10 i 12), Kraków, tel. 12 413 02 22, www.honda.krakow.pl Kolaczek – ul. Krakowska 21, Wieliczka, tel. 12 278 50 11, www.hondakolaczek.pl Krê¿el & Krê¿el – Al. Jana Paw³a II 160, Kraków, tel. 12 647 95 53, www.hondakrezel.com
Dodatek wspó³finansowany ze œrodków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie
Redakcja : 31-159 Kraków, Al. J. S³owackiego 17A, tel./fax (12) 632 09 32, e-mail: kdk@kdk.pl Redaktor naczelny: Robert Lorenc Reklama: tel. (12) 632 09 32, 609 370 869, e-mail: reklama@kdk.pl Zamawianie internetowego wydania gazety: e-mail: newsletter@katalogdlakierowcow.pl Wyprodukowano w Polsce, Wydawca: Firma Us³ug Reklamowych "KATALOG", 31-159 Kraków, Aleja Juliusza S³owackiego 17A. Wszelkie prawa zastrze¿one. Redakcja nie zwraca materia³ów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo skracania nades³anych tekstów i nanoszenia w³asnych tytu³ów. Fotografie oraz dane umieszczane s¹ na odpowiedzialnoœæ prezentowanego Reklamodawcy. Pisownia artyku³ów zgodna z oryginaln¹. Za treœæ reklam i og³oszeñ Wydawca nie ponosi odpowiedzialnoœci. Wszystkie znaki graficzne firm umieszczane s¹ na odpowiedzialnoœæ Reklamodawcy. Wydawca ma prawo odmówiæ umieszczenia reklamy niezgodnej z przepisami lub interesem Wydawcy.
02
wyd. A : KRAKÓW numer zamkniêto: 25.10.2013
zdjêcia bazowe na pierwszej stronie: sxc.hu
Honda Accord foto: Honda Press
03
{ {
Nabywcy nowych aut doznaj¹ rozczarowañ, gdy porównuj¹ ich rzeczywiste du¿o wy¿sze œrednie spalanie z deklarowanym przez producentów. Czuj¹ siê oszukani. Nie dostrzegaj¹, ¿e choæ w uk³adach napêdowych aut nast¹pi³a rewolucja techniczna, ich nawyki kierowania pochodz¹ z przed 40 lat, kiedy w Europie i Azji upowszechni³y siê „wysokoobrotowe silniki ma³olitra¿owe”. W Polsce lat 70. i 80. tê nowoczesnoœæ symbolizowa³ Fiat 131 „Mirafiori”. Trzeba ostro „przygazowaæ”, ¿eby jeŸdziæ dynamicznie – do dziœ radz¹ ojcowie synom, dziadkowie wnukom, i przestrzegaj¹, ¿e pi¹ty bieg to „nadbieg”, którego nale¿y u¿ywaæ na autostradzie. Z tak archaicznymi nawykami dzisiejsi 18-latkowie przychodz¹ na egzamin na prawo jazdy…
Paliwo w kosztach eksploatacji nowego samochodu to oko³o po³owy wszystkich wydatków. Dlatego jest nie bez znaczenia, czy auto na przejechanie 100 kilometrów potrzebuje 9 czy tylko 7 litrów. Ta ró¿nica blisko 30 procent w zu¿yciu paliwa zale¿y od umiejêtnoœci i woli kierowcy.
Ekojazda to: TECHNIKA i TAKTYKA Jak u¿ywaæ biegów, gazu, hamulców
Jak reagowaæ w ruchu drogowym
Dziêkujemy instruktorom
W po³owie lat 90. XX wieku fiñscy naukowcy z MOTIVA (Urz¹d ds. Oszczêdzania Energii) dostrzegli, ¿e silniki benzynowe wyposa¿one w katalizatory i komputerowo sterowany wtrysk paliwa s¹ bardziej elastyczne i ekonomiczne od gaŸnikowych – pod warunkiem, ¿e kierowcy zastosuj¹ odmienn¹ technikê jazdy. Nale¿y nie przekraczaæ prêdkoœci obrotowej silnika powy¿ej 2500 obr./min. i jeŸdziæ na najwy¿szym mo¿liwym biegu. W ten sposób mo¿na zaoszczêdziæ do 30 procent paliwa. Finowie nazwali ten styl jazdy Eco Driving. Okreœlili te¿ zasady taktyki jazdy „eko” – obserwuj drogê jak najdalej, reaguj jak najwczeœniej, jedŸ p³ynnie, unikaj niepotrzebnych hamowañ i przyspieszeñ. Do takich samych wniosków doszli Szwajcarzy, którzy swoje zasady nazwali EcoDrive. Spostrzegli istotn¹ rzecz: silnik pracuje najbardziej ekonomicznie, kiedy jest prawie maksymalnie obci¹¿ony. To oznacza, ¿e w fazie przyspieszania warto mocno wciskaæ peda³ gazu, do 3 g³êbokoœci, ale po osi¹gniêciu 2500 obr./min. czym prêdzej wrzuciæ wy¿szy bieg i znów mocno przyspieszaæ. Dziêki temu ekojazda mo¿e byæ dynamiczna. Na pocz¹tku XXI wieku walory ekojazdy sta³y siê tak oczywiste, ¿e Komisja Europejska zaleci³a popularyzacjê tego stylu kierowania we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Instruktorzy ecodrivingu zderzyli siê jednak w oporem „starych” kierowców. Si³a nawyków jest ogromna. O ile ³atwo wdro¿yæ nowe rozwi¹zania w silnikach, to nie sposób zadekretowaæ zmianê przyzwyczajeñ w g³owach dziesi¹tków milionów kierowców. Niezbêdna jest skuteczna edukacja. W Polsce, gdzie o ecodrivingu zaczê³o byæ g³oœno po 2005 roku, najwiêksze doœwiadczenie na tym polu ma Szko³a Auto Skoda i wspieraj¹ca j¹ Skoda Auto Polska. To Szko³a Auto Skoda jako pierwsza zaczê³a nauczaæ praktycznej ekojazdy kierowców aut osobowych. Zaskoczenie i entuzjazm dla nowego stylu jazdy to typowe reakcje kursantów Szko³y Auto Skoda. W toku 4-godzinnej nauki uzyskuj¹ œrednio 18-procentowe oszczêdnoœci w zu¿yciu paliwa. Co najwa¿niejsze przekonuj¹ siê, ¿e ekojazda to po prostu jazda inteligentna, bazuj¹ca na w³aœciwych wnioskach z uwa¿nej obserwacji drogi. Gdy te „eko” zachowania staj¹ siê nowymi nawykami, pozwalaj¹ wykorzystywaæ w pe³ni zdolnoœci nowoczesnych silników. Realne staj¹ siê obietnice producentów, ¿e ich auta naprawdê zu¿ywaj¹ ma³o paliwa.
06
foto: Skoda Press
07
Czym jest eko jazda? To nie tylko jazda maj¹ca na celu zmniejszenie iloœci spalonego paliwa, ale tak¿e jazda ekonomiczna pod k¹tem eksploatacji samochodu (koszty, naprawa itp). Na jej wp³yw maj¹: przygotowanie do jazdy, sama technika jazdy oraz eksploatacja samochodu. Na samym pocz¹tku zajmiemy siê tym, jak kierowca mo¿e wp³yn¹æ na poprawê bezpieczeñstwa.
Fundamentalnym elementem maj¹cym wp³yw na nasze bezpieczeñstwo jest zapewnienie sobie optymalnej pozycji za kierownic¹. Pamiêtajmy, by ustawiæ fotel kierowcy reguluj¹c odleg³oœæ oraz k¹t oparcia. Nie mo¿emy równie¿ zapomnieæ o wysokoœci zag³ówka, gdy¿ to on zapewni nam ochronê górnej czêœci krêgos³upa w sytuacji np. najechania na ty³ naszego pojazdu. Pamiêtajmy tak¿e o odpowiednim wyregulowaniu lusterek, w taki sposób, by mieæ jak najwiêksze pole widzenia z ty³u naszego pojazdu; szczególnie wa¿ne s¹ lustra zewnêtrzne, poniewa¿ dziêki nim, a w zasadzie dziêki temu co w nich widzimy, mo¿na bezpiecznie
08
wykonywaæ jeden z bardziej niebezpiecznych manewrów jakim jest zmiana pasa ruchu . Wielu kierowców bagatelizuje równie¿ znaczenie w³aœciwego uregulowania pasów bezpieczeñstwa. Nale¿y pamiêtaæ, by pas nie by³ poskrêcany i przebiega³ tak po naszym ciele, by nie styka³ siê z nasz¹ szyj¹. Umiejêtnoœci w³aœciwego, czyli bezpiecznego stylu jazdy nabywamy poprzez praktykê oraz obserwacjê, lecz niewielu kierowców jest œwiadomych swoich z³ych nawyków, które w wielu sytuacjach drogowych mog¹ byæ brzemienne w skutkach. >>>>
09
Zacznijmy od w³aœciwego krêcenia kierownic¹, a wiêc umiejêtnoœci pokonywania zakrêtów oraz wykonywania podstawowych manewrów na drodze. Pokonywanie zakrêtów, zw³aszcza ostrych i zw³aszcza zim¹, bywa niebezpieczne i wcale nie jest trudno wypaœæ z w³asnego pasa ruchu. Oto kilka wskazówek jak bezpiecznie to zrobiæ: Zbli¿aj¹c siê do zakrêtu zmniejsz prêdkoœæ, zrób to odpowiednio wczeœnie oraz ³agodnie. Jeœli jest to konieczne, zredukuj bieg jeszcze przed zakrêtem, gdy¿ skrêcanie z wciœniêtym sprzêg³em mo¿e skoñczyæ siê utrat¹ kontroli nad samochodem. Zakrêt pokonuj po mo¿liwie ³agodnym ³uku; odpowiednio wczeœnie zaplanuj tor jazdy. Tu¿ po wyjœciu z zakrêtu ³agodnie przyspiesz. Nie powinno siê przyspieszaæ na skrêconych ko³ach, poniewa¿ ³atwo wtedy wpaœæ w poœlizg. W bezpiecznym pokonywaniu zakrêtów olbrzymie znaczenie ma praca r¹k na kierownicy. W sytuacji, gdy nie widaæ koñca zakrêtu stosujemy skrêt szosowy, czyli tak uk³adajmy rêce przed skrêtem, by w zakrêcie by³y u³o¿one tak, jak do jazdy na wprost. Kiedy zakrêty s¹ ³agodne, stosujemy skrêt gokartowy, czyli taki w którym skrêcaj¹c nie odrywamy r¹k od kierownicy. Niew³aœciwe i niebezpieczne jest krêcenie kierownic¹ jedn¹ rêk¹, poniewa¿ nawet przy ma³ych prêdkoœciach samochód ze wspomaganiem mo¿e zgasn¹æ i pojawi siê k³opot z opanowaniem pojazdu. Kolejna przyk³adowa niebezpieczna sytuacja mo¿e mieæ miejsce przy skrêcaniu, gdy wpadniemy na dziurê nie trzymaj¹c kierownicy obur¹cz. Wielu z nas - kierowców uznaje za miarê bezpieczeñstwa drogê hamowania pojazdu. Zapominamy jednak, ¿e ca³kowita droga na jakiej samochód zatrzymuje siê w czasie, od momentu, gdy kierowca zauwa¿y przeszkodê do chwili jego zatrzymania, jest sum¹ drogi przebytej w czasie reakcji i realnego hamowania. To drugie zale¿y od takich czynników jak stan techniczny pojazdu, prêdkoœci oraz przyczepnoœci kó³ do nawierzchni. Natomiast, reakcja zale¿y od kierowcy. Im bardziej jesteœmy wypoczêci i skoncentrowani na drodze, przewiduj¹c
zagro¿enia, tym szybciej zareagujemy. Negatywnie na czas reakcji wp³ywa za¿ywanie niektórych leków, z³y stan zdrowia, bóle g³owy, nie wspominaj¹c ju¿ o fatalnych konsekwencjach rozmowy przez telefon komórkowy lub pisanie smsa podczas jazdy. Podsumowuj¹c, najwa¿niejsza jest œwiadomoœæ swoich umiejêtnoœci oraz to, i¿ uczymy siê ca³e ¿ycie. Jeœli jest to mo¿liwe, szlifujmy i pog³êbiajmy swoj¹ wiedzê na temat bezpiecznej jazdy, zastanówmy siê jakimi kierowcami jesteœmy i co mo¿emy zrobiæ lub co æwiczyæ, by byæ bardziej bezpiecznym na drodze. Mimo coraz bardziej zaawansowanej techniki, to cz³owiek jest jeszcze najwa¿niejszym ogniwem w pojeŸdzie i to od niego zale¿y najwiêcej. Przygotowanie do jazdy pod k¹tem eko nale¿y rozpocz¹æ po pierwsze od odpowiedniego doboru opon, ³adunku i baga¿u oraz doboru wyposa¿enia dodatkowego np. baga¿nika rowerowego oraz po drugie od zaplanowania drogi. Odpowiedni dobór opon i ich stan ma bardzo du¿y wp³yw na zu¿ycie paliwa. Zaczynaj¹c od rozmiaru im szersza opona, tym wiêksze opory, co za tym idzie wiêksze spalanie. Nie nale¿y przesadnie dobieraæ zbyt szerokich opon, najlepiej nale¿y stosowaæ rozmiar opon rekomendowanych przez producenta. Bardzo istotny element maj¹cy wp³yw na zu¿ycie paliwa ma odpowiednie ciœnienie opon. Im mniejsze, tym wiêkszy opór i wiêksze zu¿ycie paliwa. Przyjmuje siê, ¿e zmniejszenie ciœnienia paliwa o 0,3 bar to wzrost 3% zu¿ycia paliwa. W ofertach wielu producentów pojawiaj¹ siê specjalne opony o twardszej mieszance, które zmniejszaj¹ zu¿ycie paliwa. Istotny wp³yw na zu¿ycie paliwa ma odpowiednie zaplanowanie baga¿u i jego rozk³ad. Zapobiega to niepotrzebnym przemieszczaniu siê baga¿u i destabilizacji masy samochodu, a wiêc dodatkowego obci¹¿enia. Po skoñczonej podró¿y wa¿ne jest, by uporz¹dkowaæ baga¿nik i pozbyæ siê niepotrzebnego nadbaga¿u. Nale¿y równie¿ zdemontowaæ baga¿niki rowerowe oraz baga¿niki dachowe, które generuj¹ bardzo du¿y opór powietrza. Wielu kierowców zapomina o tym i przez setki kilometrów
jeŸdzi z dodatkowymi 25-35kg (tyle przeciêtnie mieœci siê w nieuporz¹dkowanym baga¿niku). Podobna sytuacja ma miejsce z wyposa¿eniem typu spojlery lotki itp. oraz dodatkowym oœwietleniem. Wszystkie te elementy niepotrzebnie u¿ywane zwiêkszaj¹ zu¿ycie paliwa. Podstawowa technika eko jazdy to przede wszystkim unikanie niepotrzebnych przyspieszeñ i hamowania. Planowanie dzia³añ z wypr zedzeniem popr zez obserwowanie sytuacji na drodze, znacznie zmniejsza zu¿ycie paliwa w nowoczesnych samochodach, w których podstawowym kryterium jego dawkowania jest obci¹¿enie silnika (nie jak czêsto mylone obroty silnika). W celu jak najmniejszego obci¹¿ania silnika nale¿y prowadziæ samochód, utrzymuj¹c go w zakresie maksymalnych obrotów (w silnikach typu diesel 2-3 tys, benzynowy 2,53,5 tys). Kolejny element techniki jazdy zmniejszaj¹cy zu¿ycie paliwa to hamowanie silnikiem (wtedy silnik nie spala paliwa). Ponadto, mo¿na zwiêkszyæ efektywnoœæ hamowania silnikiem redukuj¹c sekwencyjnie biegi. Kolejna zasada techniki jazdy eko mówi, ¿e lepszy rezultat otrzymamy przyspieszaj¹c dynamicznie do prêdkoœci zadanej, by nastêpnie j¹ jak najd³u¿ej utrzymywaæ. Chc¹c jeŸdziæ ekonomicznie pamiêtajmy, ¿e jazda z otwartymi szybami przy du¿ej prêdkoœci znacznie zwiêksza opór powietrza (kabina samochodu dzia³a jak spadochron). Podczas jazdy na autostradzie wa¿ne jest, aby dobraæ optymaln¹ prêdkoœæ. Niekiedy sugeruje siê jazdê o 20 mniejsz¹ np. 130 km/h ni¿ 150 km/h, poniewa¿ czas naszej podró¿y nie skróci siê znacznie, natomiast zu¿ycie paliwa mo¿e wzrosn¹æ nawet o litr. Wynika to z faktu, ¿e opór powietrza wzrasta nieproporcjonalnie tylko do kwadratu. Kolejny wa¿ny element to u¿ycie klimatyzacji. Na krótkich odcinkach nie zaleca siê w³¹czaæ klimatyzacji, poniewa¿ nie zdo³a ona sch³odziæ kabiny w upalne dni, a przyczyni siê do znacznego obci¹¿enia silnika (obci¹¿enie 2KW).
10
Na koniec pamiêtajmy o stanie technicznym. Silnik niesprawny i mocno zu¿yty zdecydowanie zwiêksza zu¿ycie paliwa, np. niesprawna sonda lambda mo¿e sprawiæ, ¿e zu¿ycie paliwa wzroœnie nawet o 20%. Sama eksploatacja samochodu ma wp³yw na ekologiczn¹ i ekonomiczn¹ jazdê. Dobierajmy wielkoœæ i rodzaj silnika
do naszych potrzeb. Osobom je¿d¿¹cym tylko po mieœcie nie zaleca siê eksploatowania du¿ego diesla. Ponadto, tankujmy paliwo rekomendowane przez producenta, gdy¿ nie ma sensu do samochodu z silnikiem benzynowym przystosowanym do paliwa bezo³owiowego 95 laæ 98 octanów. Podsumowuj¹c, jazda EKO to : Przygotowanie do jazdy: - stan opon: rodzaj gumy, rozmiar, ciœnienie - baga¿: u³o¿enie przewo¿onego baga¿u, u³o¿enie dodatkowego wyposa¿enia Technika jazdy: - przewidywanie sytuacji na drodze - hamowanie silnikiem - redukcja sekwencyjna biegów - dobór optymalnej prêdkoœci (uzale¿niaæ od oporu powietrza) - zmiana prêdkoœci - dobór prze³o¿eñ skrzyni biegów (utrzymujemy obroty silnika gdzie wystêpuje maksymalny moment obrotowy) - u¿ycie klimatyzacji Eksploatacja samochodu: - dobór silnika - oszczêdnoœci uk³adu hamulcowego - obci¹¿anie silnika - wybór paliwa ON, 98, 95 - zapychanie filtrów DPF i zaworów EGR - regularne serwisowanie
Dziêkujemy instruktorom
11