KATALOG
w ó c w o r e dla ki
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
EGZEMPLARZ BEZP£ATNY
#270
PORSCHE PE£NE MOCY
£ADOWANE Z GNIAZDKA AUTOBIOGRAFIA Colina McRae
Renault Clio R.S.
VW Golf R [TECHNIKA W MOTORYZACJI] TURBOSPRʯARKA [TEST]
MERCEDES C220 CDI 2,2D 170KM Bluetec AMG-line
[TUNING] FORD MONDEO MK3 by HOPEK [FINANSE] BEZPOŒREDNIA LIKWIDACJA SZKÓD
CO MO¯E ZAGRA¯AÆ NASZYM OSZCZÊDNOŒCIOM? KRAKÓW ISSN 1429-7078 wyd.A nr 4 (270) KWIECIEÑ 2015
[ROZRYWKA] KRZY¯ÓWKA FRAGMENTY KSI¥¯EK
Ekologia I Finanse I Rozrywka I Sport I Technika I Testy I Tuning
Katalizatory - Haki / Wulkanizacja Pompowanie azotem SPRZEDA¯ - MONTA¯ - WYMIANA
T£UMIKI
(Rondo Grzegórzeckie)
tel. (12) 430 47 53, 601 48 96 03 zapraszamy: pn.-pt.: 8.00-18.00 sb.: 10.00-14.00
MECHANIKA SAMOCHODOWA
Czêœci do wszYstkich aut
DO SAMOCHODÓW FRANCUSKICH
- czêœci mechaniczne i elektryczne - uk³ady zawieszenia i wspomagania - filtry, oleje, akumulatory
PRUSY 13, 32-010 Kocmyrzów tel. +12 387 30 52; +48 881 931 352 www.auto-radar.pl
pn.-pt.: 8.00 - 17.00, sob.: 8.00 - 13.00
Z£OMOWANIE POJAZDÓW - ZAŒWIADCZENIA SKUP POJAZDÓW
tel: 515 10 10 13 Kraków, ul. Wielicka 250 tel. 12 288 04 10, 288 05 00 ZAPRASZAMY: poniedzia³ek - pi¹tek: 8.00 - 18.00, sob: 8.00 - 14.00
www.autocenter.com.pl BEZP£ATNA WYMIANA OLEJU
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
02
Wypo¿yczamy samochody
BLACHARSTWO - LAKIERNICTWO: - kompleksowe bezgotówkowe naprawy blacharsko-lakierniczne - ca³odobowa pomoc drogowa tel. 601 470 971
PRZEGL¥DY REJESTRACYJNE WSZYSTKICH POJAZDÓW DO 3,5 T
REKLAMY / OG£OSZENIA
owców KATALOG dla kier
Mobil
SERWIS: - komputerowa diagnostyka samochodów - pe³ny serwis pogwarancyjny - klimatyzacja ( monta¿ - obs³uga ) - serwis ogumienia SKLEP: - czêœci zamienne do samochodów, oryginalne i tañsze zamienniki UBEZPIECZENIA KOMUNIKACYJNE: - korzystne pakiety KREDYTY: - samochodowe - gotówkowe ( expresowo )
www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej
www.tlumiki.krakow.pl
Kraków, ul. ¯ó³kiewskiego 28
TURBOSPRʯARKI NOWE | REGENEROWANE | TUNING
auto karambol
ŒRODKI DO KONSERWACJI
Sprzeda¿:
PASTY, ¯ELE MYJ¥CE
31-236 Kraków Al. 29-go Listopada 153 biuro@autokarambol.pl www.autokarambol.pl
tel. (12) 285 85 02
CER MOTOR KRAKÓW ul. Przewóz 34a, 30-716 Kraków tel.: 12 653 00 21, 12 650 57 10 e-mail: krakow@cermotor.com.pl
IMPORTER
CZÊŒCI SILNIKOWYCH
TURBINY CZÊŒCI DO TURBIN
OSOBOWE - DOSTAWCZE - CIʯAROWE - MASZYNY ROLNICZE - MASZYNY BUDOWLANE - WÓZKI WID£OWE
Czêœci do wszYstkich aut
www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
REKLAMY / OG£OSZENIA
kom. 530 818 264
03
TEST
Mercedes C220 CDI 2,2D 170KM Bluetec AMG-line Historia dzisiaj przedstawianego auta rozpoczê³a siê 33 lata temu w dwóch niemieckich fabrykach Daimler-Benz – w Sindelfingen oraz Bremie. Wtedy z taœm produkcyjnych zjecha³y pierwsze egzemplarze modelu W201, potocznie zwanego „190”. Model ten by³ protoplast¹ produkowanej do dziœ C-klasy, czyli auta klasy œredniej. W dzisiejszym artykule przedstawiam Pañstwu ju¿ pi¹t¹ generacjê tego modelu. Artur £awnik (Auto Testy - www.autotesty.com.pl)
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
Ma³a S-klasa? Pierwsze skojarzenia, których nie unikniemy patrz¹c na now¹ Cklasê, s¹ takie, jakbyœmy widzieli flagow¹ limuzynê, czyli klasê S. Czy jest to jakaœ ujma lub wada? Wed³ug mnie absolutnie nie. Taka sytuacja mo¿e trochê denerwowaæ w³aœcicieli w³aœnie tego wiêkszego modelu Mercedesa, poniewa¿ wydali du¿o wiêcej pieniêdzy na auto wygl¹daj¹ce niemal identycznie jak to sporo tañsze. Najnowsza C-klasa posiada liczne ob³e linie, które wkradaj¹ siê niemal¿e w ka¿dy detal samochodu. Z przodu mocno zaakcentowana jest sporych rozmiarów atrapa silnika, na której centralne miejsce tradycyjnie znalaz³o du¿e logo marki. Atrapê otaczaj¹ w pe³ni diodowe reflektory. Linia boczna ukazuje typowego, trzybry³owego sedana, który w tym przypadku jest osadzony na 5-ramiennych 18-calowych alufelgach. Ty³ to mocno zachodz¹ce œwiat³a LED’owe oraz rzucaj¹ce siê w oczy owalne koñcówki uk³adu wydechowego umieszczone na skraju dyfuzora. Ca³oœæ nadwozia ozdobiona jest licznymi wstawkami AMG, które pochodz¹ z opcjonalnego pakietu AMG-Line.
04
Luksus Jak przysta³o na prawdziwego Mercedesa, we wnêtrzu króluje wszechobecny luksus. Siedziska pokr yto najlepszej jakoœci skórzan¹ tapicerk¹, która nie tylko jest mi³a w dotyku, ale równie¿ posiada ciekawe ¿³obienia oraz bia³e przeszycia. Podobnie wygl¹da sprawa z plastikami, które s¹ doskona³ej jakoœci. Po prostu jest tak jak nale¿y i jak oczekuj¹ nabywcy samochodów tej marki.
Wnêtrze oferuje teoretycznie piêæ miejsc lecz mocne wyprofilowanie tylnej kanapy powoduje, ¿e wygodnie z ty³u zasi¹dzie tylko dwójka pasa¿erów. W dodatku nie za wysokich, poniewa¿ opadaj¹ca ku ty³owi linia dachu ogranicza przestrzeñ w okolicach ich g³ów. Przód to niesamowicie wygodne i rewelacyjnie wyprofilowane fotele, posiadaj¹ce bardzo du¿e mo¿liwoœci regulacji. Miejsca z przodu jest pod dostatkiem. Baga¿nik, jak to bywa w autach typu sedan, jest du¿ej pojemnoœci (w tym przypadku 480 litrów), ale jego funkcjonalnoœæ ogranicza niewielki otwór powstaj¹cy po otwarciu klapy. Przyjrzyjmy siê teraz desce rozdzielczej. Jest bardzo charakterystyczna dla marki. Centralnie, na samej górze konsoli œrodkowej, umieszczono ekran imituj¹cy nowoczesny tablet. W tym przypadku nie jest on dotykowy, wszystkie funkcje obs³ugujemy za pomoc¹ bardzo czu³ego touchpada, który zosta³ zainstalowany w miejscu, gdzie zawsze znajduje siê lewarek skrzyni biegów. W zwi¹zku z tym lewarka trzeba szukaæ po prawej stronie, przy kierownicy. Wracaj¹c do konsoli œrodkowej – na kolejnym poziomie znajduj¹ siê potrójne, okr¹g³e nawiewy powietrza, zaœ ni¿ej szereg charakterystycznych w ostatnich latach dla Mercedesa przycisków. Zegary s¹ czytelne i przejrzyste dziêki swej prostocie. Umieszczono je w ³ezkowatych tubach, które u do³u ³¹cz¹ siê w jedn¹ ca³oœæ. S¹ rozdzielone sporym, kolorowym monitorem, na którym wyœwietliæ mo¿na
aucie, na pewno nie po¿a³ujesz ka¿dej z³otówki wydanej na ten samochód. Nie wierzysz, to sprawdŸ to osobiœcie. k dk
najpotrzebniejsze kierowcy dane. Silnik D³uga i szeroka maska skrywa pod sob¹ wysokoprê¿n¹ jednostkê napêdow¹ o mocy 170 KM. Moc ta generowana jest z turbodo³adowanego silnika o pojemnoœci 2143 ccm. Napêd przekazywany jest na tylne ko³a za pomoc¹ 7biegowej, automatycznej skrzyni biegów. 7G-tronik bardzo dobr ze wspó³pracuje z moc¹ silnika, niezauwa¿alnie zmieniaj¹c biegi zarówno w czasie spokojnej jazdy miejskiej, jak i gonitwy na autostradzie. Po³¹czenie dobrze pracuj¹cej skrzyni biegów i du¿ego momentu obrotowego, który w tym wypadku wynosi 400 Nm powoduje, ¿e najnowsza C-klasa – mimo ponad 1,5 tony masy w³asnej – bardzo ochoczo przyœpiesza (7,4 sekundy do „setki”) oraz pozwala na bezpieczne i sprawne wyprzedzanie innych pojazdów. Zawieszenie to kompromis pomiêdzy komfortowym resorowaniem nierównoœci, a pewnoœci¹ prowadzenia auta podczas szybszej i agresywnej jazdy. Uk³ad kierowniczy dopasowuje siê do danej sytuacji. Przy wysokich prêdkoœciach usztywnia siê, daj¹c pewnoœæ panowania nad autem w ka¿dej sytuacji. Natomiast w czasie parkingowych manewrów pomaga kierowcy zwiêkszon¹ si³¹ wspomagania. Dodatkowym atutem jest ju¿ s³ynna od lat zwrotnoœæ Mercedesów. Tym autem mo¿na zawróciæ niemal¿e w miejscu, dziêki bardzo mocno skrêtnym przednim ko³om. Brawo dla Mercedesa!
NOWE I U¯YWANE DO SAMOCHODÓW JAPOÑSKICH ORAZ KOREAÑSKICH
A
S O
AL TR EA .T
OS. KRAKOWIAKÓW
czêœci
BULWAROWA
NE
OS. SPÓ£DZIELCZE
CENTRUM N. HUTY
31-831 Kraków ul. Fatimska 2
tel.: (12) 642 19 50 tel. kom.: 509 343 272 tel. kom.: 509 727 521
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
KOCMYRZOWSKA
owców KATALOG dla kier
2
CIENISTA
SK
OS. PRZY ARCE
TOMEX
TIM FA
Al. Gen. Andersa
KRZY¯A
REKLAMY / OG£OSZENIA
CZÊŒCI OBROÑCÓW
Cena mocno zaskakuje Mercedes C-klasa udowadnia, ¿e jest autem klasy Premium nie tylko za pomoc¹ bogatego wyposa¿enia i wzorowej jakoœci wykonania, ale równie¿ swoj¹ cen¹. Podstawowa odmiana z prezentowanym silnikiem to wydatek rzêdu 126 300 PLN. Jednak testowany przeze mnie egzemplarz zosta³ doposa¿ony praktycznie we wszystkie dodatki, jakie mo¿na wybraæ przy zakupie. W efekcie na fakturze zakupu tak „wypasionego” Mercedesa pojawi siê kwota niemal¿e dwukrotnie wy¿sza – a¿ 248 tys z³! Sporo, ale jak usi¹dziesz w tym
www.japan-czesci.pl
PLAC TARGOWY BIEÑCZYCE
Oszczêdnie Niesamowity jest fakt, ¿e ciê¿ka limuzyna wyposa¿ona w mocny silnik potrafi zapewniæ oszczêdne podró¿owanie. Dowodem s¹ wyniki, jakie uda³o mi siê osi¹gn¹æ podczas mojego testu Mercedesa klasy C. W mieœcie auto zadowala siê 7 litrami ropy. Podczas jazdy w trasie jesteœmy w stanie zbiæ tê wartoœæ nawet o 1,5 litra. Œrednio podczas ca³ego testu zu¿ycie paliwa wynios³o tylko 6,2 litra oleju napêdowego na ka¿de 100 kilometrów. I gdyby nie ma³ej pojemnoœci bak, który w tym wypadku mieœci zaledwie 41 litrów (dane producenta), bylibyœmy w stanie przejechaæ bez tankowania du¿o wiêcej, ni¿ tylko 660 kilometrów.
Dane techniczne: Silnik: 16-zaworowy, wysokoprê¿ny (turbo) Pojemnoœæ silnika: 2143 ccm Moc: 170 KM przy 3000-4200 obr./min Moment obr.: 400 Nm przy 1400-2800 obr./min Skrzynia biegów: automatyczna, 7-biegowa Napêd: tylny 0-100km/h: 7,4 s Vmaks: 230 km/h Zu¿ycie paliwa: 5,3/3,6/4,3 (l/100km) (miasto/poza miastem/cykl mieszany) Zu¿ycie paliwa testowe: 7,0/5,5/6,2 (l/100km) (miasto/poza miastem/cykl mieszany) Pojemnoœæ baku: 41 litrów Teoretyczny zasiêg: 660 kilometrów Wymiary: 4686/1810/1442 (d³ugoœæ/szerokoœæ/wysokoœæ) (w milimetrach) Waga: 1520 kg £adownoœæ: 640 kg Pojemnoœæ baga¿nika: 480 l Liczba drzwi/Liczba miejsc: 4/4 Emisja CO 2 : 109 g/km Opony: 245/40R18 Wersja wyposa¿eniowa: 220 Bluetec AMG-Line Cena wersji podstawowej: 126 300 PLN Cena wersji testowanej: 248 000 PLN
05
TEST
VW Golf R 2,0 TSI 4MOTION BMT 300 KM DSG
To powinno byæ zabronione. Na szczêœcie nie jest. Podobno ¿yjemy w wolnym kraju i nie chodzi mi tu bynajmniej o tempo zmian. Uda³o siê nam ¿yæ w kawa³ku œwiata, który ma jak¹œ wolnoœæ, jakkolwiek by tego pojêcia nie zdefiniowaæ. Ale spróbujcie coœ tylko zrobiæ to za chwilê zjawi siê ktoœ z d³ugopisem i notesem do wypisywania bilecików z okreœlon¹ kwot¹. Powiedzenie, ¿e wszystko jest zabronione to spore nadu¿ycie, ale jeœli przyjdzie wam do g³owy zjeœæ miêso w pi¹ty dzieñ tygodnia to wiêkszoœæ spo³eczeñstwa spojrzy na was z politowaniem i pokropi œwiêcon¹ wod¹ i to pomimo ¿e czêœæ ich ¿on chodzi zabanda¿owana a ostatnio u spowiedzi byli na Wielkanoc. W 1990 roku. Tekst: Wojciech Dorosz (99octanow.pl), Zdjêcie: VW Press Jesteœ nieletni a chcesz spróbowaæ owocu w postaci sfermentowanej? Nic z tego. Dawniej nawet jeœli ledwo wystawa³eœ z dzieciêcego wózka wystarczy³o nie robiæ miny wystraszonego królika by zdobyæ upragnion¹ puszkê. Dzisiaj zamiast tego s¹ wszêdzie naklejki, ¿e nic z tego. A gdy jesteœ pijany równie¿ musisz obejœæ siê smakiem. A przecie¿ ka¿dy o tym wie, ¿e choæby nie wiem jakie zapasy poczyni³, to zawsze zabraknie jednej pó³litrówki. Na pok³ad samolotu nie wejdziecie z pilnikiem do paznokci, bo zostaniecie potraktowani jako ktoœ, kto chcia³by wyl¹dowaæ w innym miejscu ni¿ jest to zapisane na tablicy odlotów, a jedyne co mo¿ecie zrobiæ to zniweczyæ wypielêgnowane tipsy gadatliwej s¹siadki z fotela obok. Jak mawiaj¹ prawnicy na ka¿dego znajdzie siê paragraf. Jeœli nie, to w kolejce stoj¹ ekolodzy, a póŸniej specjaliœci od bezpieczeñstwa, którzy tylko czekaj¹ by potraktowaæ kartkê papieru jak potencjalne narzêdzie zbrodni.
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
Czemu mo¿ecie zawdziêczaæ ten przyd³ugi wstêp? Ano najnowszemu produktowi z Wolfsburga. Jeszcze parê lat temu nikt ³¹cznie z pisarzami science fiction nie œmia³ przypuszczaæ, ¿e pod kompaktowym p³aszczykiem producenci zmieszcz¹ silniki o mocach rzêdu 300 koni i wydajniejsz¹ ni¿ kierowca wyœcigowy skrzyniê biegów. Wystarczy przypomnieæ sobie, ¿e pierwsza generacja Golfa GTI mia³a porywaj¹ce 110 czystej krwi rumaków. Jednak ktoœ postanowi³ zrobiæ niemo¿liwe mo¿liwym i stworzyæ z szablonowego, niemieckiego kompaktu coœ na kszta³t porêcznej wyœcigówki. Ktoœ w Dolnej Saksonii chyba siêgn¹³ po bia³y œnieg i wcale nie mam tu na myœli pogody. Politycy z Brukseli ju¿ pewnie zastanawiaj¹ siê jak zabroniæ jego produkcji.
06
Z której strony by nie spojrzeæ na kompaktowego Volkswagena to motoryzacyjne wcielenie urzêdnika urzêdu skarbowego. Wykonuje swoj¹ mrówcz¹ pracê w be¿owej, œredniej jakoœci marynarce oraz ciemnym krawacie i niemal nikt nie zwraca na niego uwagi. Jednak w tej wersji ma pod sob¹ damsk¹ bieliznê. Jeœli zatem jesteœ fetyszyst¹ lub po prostu zwyczajnie GTI to dla ciebie za ma³o uwa¿niej przypatrz siê wersji oznaczonej liter¹ R. Na zewn¹trz jedyn¹ powa¿n¹ zmian¹ s¹ cztery koñcówki uk³adu wydechowego. Resztê od biedy mo¿na by uznaæ jako odrobinê nonszalancji in¿ynierów lub elementy pakietu stylistycznego. W du¿ej mierze to nadal kompaktowy Golf. Bardzo blisko tutaj do zwyk³ego GTI. Dopiero bardzo uwa¿ni zauwa¿¹ dodatki w postaci srebrnych lusterek, jak w modelach S od Audi, listwê na grillu w takim samym kolorze, 19-calowe felgi o unikalnym wzorze oraz naturalnie kilka znaczków R. Równie¿ we wnêtrzu pró¿no szukaæ karko³omnych zmian. Na konsoli centralnej po³yskuje czarny plastik, kierownica dumnie nosi 23-ci¹ literê polskiego alfabetu, a kube³kowe fotele zapewniaj¹ misiowy uœcisk. Reszta jak w zwyk³ym Golfie, czyli ca³kiem przestronne wnêtrze, które zosta³o solidnie zmontowane z dobrej jakoœci materia³ów. Jedyny niuans to mniejszy baga¿nik. W plebejskich odmianach dostajemy rozs¹dne 380 litrów pojemnoœci, podczas gdy w królewskiej 343, jednak ró¿nica rzêdu 10 procent nie jest nadmiernie dokuczliwa.
Odesz³y czasy R32 i wielkich silników V6. Pod mask¹ rozpycha siê identyczna jednostka jak w GTI, tylko ¿e tutaj osi¹ga wrcowe 300 koni mechanicznych oraz 380 Nm momentu obrotowego, który dziêki pomocy turbosprê¿arki jest dostêpny w dieslowskim zakresie obrotów. To wystarczy by nadaæ flagowemu modelowi osi¹gi lepsze ni¿ w 964 Turbo czy M3 E92. Nawet 385konny Jaguar XK z V8-mk¹ ma k³opot w dotrzymaniu mu kroku i musi podkuliæ ogon. R do pierwszej setki przyspiesza w 4,9 sekundy, a prêdkoœæ maksymalna jest ograniczona elektronicznie do 250 km/h.
¯eby by³a jasnoœæ, trakcja jest wspania³a. Na suchym nie sposób wyprowadziæ Golfa z równowagi, jest niczym w pe³ni skupiony jogin. ZnajdŸcie kawa³ek prostej i wciœnijcie peda³ gazu do oporu a zauwa¿ycie ma³e zagiêcie czasoprzestrzeni. Na zakrêtach jest jak przykrêcony na sta³e do pod³o¿a, jednak przyciœniêty nadal oferuje zachowania bli¿sze do tych rodem z czegoœ przednionapêdowego. Dobra wiadomoœæ jest taka, ¿e domoroœli rajdowcy bêd¹ mogli wy³¹czyæ ESP i kontrolê trakcji, co w zimowej aurze pozwoli im poczuæ siê jak na którymœ z oesów rajdu Monte Carlo. Gorsza to taka, ¿e wzglêdem GTI R przyty³o o blisko 100 kilogramów, przez co teraz wa¿y prawie 1,5 tony. I za spraw¹ 4Motion ma mniejszy baga¿nik.
Byæ mo¿e silnik nie brzmi zbyt spektakularnie, ale bynajmniej nie jest cichy. Jedna przegazówka wystarczy by wszyscy zrozumieli, ¿e nie powinni pchaæ siê na lewy pas. W razie czego wystarczy kopn¹æ peda³ gazu, co powoduje burkniêcie po³¹czone z chrapniêciem jak u du¿ego zwierza. Trzeba tylko robiæ to w trybie Race. W pozosta³ych czterech arie nie brzmi¹ ju¿ tak soczyœcie.
Ale nie to mnie najbardziej rozczarowuje w tej wersji. Jazda nawet blisko granicy jest ³atwa jak zjedzenie kawa³ka œwi¹tecznego ciasta. Urodzi³em siê w czasach, gdy 300 koni mechanicznych by³o liczb¹ niewyobra¿aln¹, magiczn¹ granic¹, której przekroczenie gwarantowa³o wst¹pienie do klubu najszybszych samochodów na œwiecie. Takich, co to wierzga³y i jeœli mia³y dobry humor przy odrobinie przychylnoœci oraz dobrej Jak na swoje osi¹gi Golf R jest ca³kiem oszczêdny. woli nie str¹ca³y zuchwa³ego jeŸdŸca. Tutaj mo¿na robiæ Prowadzony doœæ dynamicznie zu¿ywa œrednio w wszystko z zamkniêtymi oczami, jedn¹ rêk¹ na kierownicy, granicach 12 litrów. Oczywiœcie, gnany po w¹skich dostojnie pykaj¹c fajkê jednoczeœnie. W gruncie rzeczy Golf R trasach i zmuszany to czêstych jest cholernie szybki, ale ma³o startów spod œwiate³ (czytaj: absorbuj¹cy. Patrz¹c na suche £G SERWIS temper owaniu w³aœcicieli dane techniczne mo¿na ul.Pó³³anki 30, 30-740 Kraków tuningowanych Hond) spali odnieœæ wra¿enie, ¿e to ( miêdzy przejazdami kolejowymi) sporo wiêcej, a zbiornik na pierwszy naprawdê ekscytuj¹cy tel. 607 939 500 drogocenny p³yn ma tylko Golf w historii. Nie zmienia to e-mail: info@autoserwis.co www.autoserwis.co skromne 55 litrów pojemnoœci. jednak faktu, ¿e wszystko robi z linijk¹ w rêku u¿ywaj¹c do tego Nieocenionym dobrym duchem perfekcyjnie zatemperowanego silnika jest skrzynia biegów. o³ówka. Byæ mo¿e manualna Szeœciobiegowe DSG sprawie skrzynia poprawi³aby odrobinê oraz p³ynnie ¿ongluje sytuacjê i tym samym pozwoli³a prze³o¿eniami i prawdê mówi¹c zaoszczêdziæ 8100 z³otych. robi to jako jedna z najlepszych przek³adni na rynku. A jako, ¿e o pieni¹dzach ju¿ mowa z jednej strony najszybszy Sporym zaskoczeniem okazuje Golf wszech czasów jest siê uk³ad kierowniczy. Mimo, ¿e ca³kiem rozs¹dnie wyceniony. jest progresywny zapewnia Korzysta dok³adnie z takiego naprawdê sporo czucia i jest samego silnika, identycznej ponadprzeciêtnie precyzyjny. To skrzyni biegów, bliŸniaczego coœ, co zdecydowanie doceniasz, gdy w³aœnie zbli¿a siê napêdu na cztery ko³a, to¿samego zawieszenia oraz hamulców ciasny lewy jeden, a nawierzchnia jest daleka od co Audi S3, które w piêciodrzwiowej wersji wygl¹da jak kombi, i suchego i g³adkiego asfaltu. jest do kupienia za 173 tysi¹ce z³otych. Mniej nobilituj¹cy znaczek obni¿a tê kwotê o 26 tysiêcy. Jednak do³ó¿cie lepsz¹ Poza moc¹ silnika najwiêksze zmiany zasz³y w nawigacjê, skórzan¹ tapicerkê, adaptacyjne zawieszenie i kilka podwoziu. Wzglêdem GTI obni¿ono je o 5 mm i nieco gad¿etów a zobaczycie rachunek z cyfr¹ 2 na pocz¹tku. To utwardzono, ale nadal ma wystarczaj¹co komfortow¹ zdecydowanie du¿o, nie tylko jak na Golfa. Zw³aszcza, ¿e 360charakterystykê by jeŸdziæ po mieœcie czy wybieraæ siê w konny Mercedes A45 AMG jest do wziêcia za 185 kawa³ków. dalekie podró¿e. Ale nawet nie to jest najciekawsze. Otó¿ za lekko ponad 200 Jednak najwiêkszym dodatkiem jest napêdzana tylna tysiêcy mo¿ecie staæ siê posiadaczami dwóch go³ych Golfów oœ. Co prawda napêd nie jest sta³y, a tylko do³¹czany. GTI. Podstawowa wersja przyspiesza do setki co prawda w 6,5 Nie lubiê za bardzo tego rozwi¹zania. To trochê tak jak sekundy, ale jeœli wydacie nieca³e 8 tysiêcy w firmie MTM kupowanie ogromnych zapasów papieru toaletowego, zwiêksz¹ wam moc do poziomu tego z R i urwiecie 0,6. gdy ma siê biegunkê zamiast pr zyjmowania PóŸniej ka¿da jedna dziesi¹ta bêdzie was kosztowaæ gargantuicznych iloœci wêgla. Ewentualnie koksu. No, dodatkowe 4 tysi¹ce. Do³¹czany napêd dostaniecie jako ale jednak jest. A konkretniej sprzêg³o typu Haldex 5-tej darmow¹ opcjê. generacji. Podobno ma nawet coœ w rodzaju któregoœ tam z rzêdu zmys³u, co ma pomagaæ w za³¹czaniu tylnej To wszystko jednak powoduje, ¿e gdzieœ z ty³u g³owy osi jeszcze przed wpadniêciem w poœlizg przedniej. Z ko³acze siê pewna myœl. Czy GTI naprawdê jest gracj¹ potrafi przerzuciæ nawet zdecydowan¹ wiêkszoœæ niewystarczaj¹ce? To coœ na kszta³t ksiêcia, podczas gdy mocy na ty³, ale nie robi tego szczególnie dyskretnie. R to król pe³nym obliczem. I o wiele ³atwiej jest podj¹æ Ponadto nie spodziewajcie siê tylnonapêdowej odpowiedni¹ decyzjê, kiedy na œwiat³ach obok stoi charakterystyki prowadzenia lub tej rodem z Subaru. W jakikolwiek innych gor¹cy hatchback. tym rozwi¹zaniu nadal preferowane s¹ przednie ko³a.
Chip tuning ,00 599
z³
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
k dk
owców KATALOG dla kier
REKLAMY / OG£OSZENIA
kwota do zap³aty
1,9 TDI z grupy VW
07
TEST
Renault Clio R.S. 200 EDC Monaco GP
Renault Clio R.S. - nowe rozdanie Turbodo³adowany silnik, wy³¹cznie piêciodrzwiowe nadwozie i tylko dwusprzêg³owa skrzynia. Nowa ods³ona Clio R.S. odcina siê grub¹ lini¹ od swojego bezkompromisowego poprzednika. Czy mo¿na mówiæ o zmianach na gorsze? £ukasz Szewczyk Amatorom szybkiej jazdy nie trzeba przedstawiaæ samochodów konstruowanych przez Renault Spor t. Auta z Dieppe wielokrotnie triumfowa³y w rajdach i wyœcigach. Logotyp Renault Sport od lat zdobi tak¿e najszybsze drogowe modele francuskiego koncernu. Jednym z nich jest Clio. Historia mocnych Clio siêga 1993 roku, kiedy zadebiutowa³o 147-konne Renault Clio Williams. W 1999 roku na drogi wjecha³o Clio II Renault Sport (169 KM). Z biegiem czasu auto "podkrêcono" do 178 KM. W 2006 roku w salonach pojawi³ siê 197konny RS. Baz¹ do jego stworzenia by³o Clio trzeciej generacji. Wolnoss¹cy silnik domaga³ siê wysokich obrotów, zawieszenie bezlitoœnie informowa³o o wszystkich mankamentach nawierz-
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
chni, samochód b³yskawicznie reagowa³ na polecenia, a nag³¹ zmian¹ obci¹¿enia mo¿na by³o wywo³aæ nadsterownoœæ. Clio z miejsca zyska³o uznanie koneserów mocnych wra¿eñ. Do napêdu nowego Clio R.S. zaprzêgniêto turbodo³adowany motor o pojemnoœci 1,6 litra. Jednostka nowej generacji jest l¿ejsza od dotychczas stosowanej – co korzystnie wp³ywa na wywa¿enie samochodu. Emisja dwutlenku wêgla na kilometr spad³a o 25% – znacz¹ca redukcja jest uk³onem w stronê mieszkañców pañstw uzale¿niaj¹cych progi podatkowe od spalania. Turbo-silnik urzeka du¿ymi pok³adami momentu obrotowego. Maksymalne 240 Nm jest dostêpne od 1750 do 5500 obr./min. Kieruj¹cy poprzednim Clio RS mia³ do dyspozycji 215 Nm dopiero przy 5400 obr./min. Wy¿szy i wczeœniej dostêpny moment obrotowy znacz¹co poprawi³ elastycznoœæ, któr¹ szybko docenimy podczas wyprzedzania czy ¿wawej jazdy krêtymi drogami. By cieszyæ siê dobr¹ dynamik¹, nie 08 trzeba krêciæ silnika do odciêcia obrotów.
Wpadaj¹ce do turbosprê¿arki spaliny trac¹ impet, a strumieñ gazu staje siê bardziej uporz¹dkowany. W efekcie motory z turbinami nie brzmi¹ równie dobrze, co wolnoss¹ce jednostki. Wkrêcane na obroty Clio R.S. jest ha³aœliwe, a przy redukcjach prycha z wydechu. Znamy jednak lepiej „gadaj¹ce” hot hatche. Z dŸwiêku najwyraŸniej nie byli zadowoleni nawet twórcy samochodu. W menu systemu multimedialnego znajdziemy aplikacjê R-Sound. Po jej w³¹czeniu odg³os pracy silnika jest modulowany przez dŸwiêki p³yn¹ce z... g³oœników. Nic nie stoi na przeszkodzie, by Clio udawa³o brzmienie wyœcigowego... motocykla czy Nissana GT-R. Natê¿enie dodatkowej œcie¿ki dŸwiêkowej mo¿na
regulowaæ. Odpowiednio œciszona wzbogaca odg³os pracy silnika, ale nie irytuje. Silnik Clio R.S. ma dwa oblicza. Albo zapewnia œwietne osi¹gi, zu¿ywaj¹c kilkanaœcie litrów paliwa na ka¿de sto kilometrów albo... roztropnie obchodzi siê z benzyn¹. Doœæ powiedzieæ, ¿e przy przepisowej jeŸdzie na trasie 200-konny agregat zadowala siê nieca³ymi 7 l/100km. W cyklu miejskim trzeba przygotowaæ siê na 10-11 l/100km. Przyzwoicie, jak na samochód, który z pierwsz¹ „setk¹” rozprawia siê w 6,6 sekundy i jest w stanie osi¹gn¹æ 230 km/h. Amatorom mocnych wra¿eñ polecamy dop³acenie 4000 z³ za pakiet Cup, który zwiêksza rezerwy przyczepnoœci. Ogumienie GoodyearEagle F1 Asymmetric 2 w rozmiarze 205/45 R17 zostaje zast¹pione przez opony Dunlop Sport Maxx TT o wymiarach 205/40 R18. Zawieszenie zostaje obni¿one o 3 mm i utwardzone o
15%. W polskich realiach zmodyfikowane podwozia nie zawsze zdaj¹ egzamin. Na Clio nie sposób jednak narzekaæ. Jest twarde, ale odpowiednio dobrana progresja sprê¿yn w po³¹czeniu z amortyzatorami z hydraulicznymi ogranicznikami sprawia, ¿e nawet powa¿ne nierównoœci s¹ filtrowane – o nieprzyjemnym dobijaniu czy wypadaniu plomb z zêbów nie ma mowy.
mocy, stopniu otwarcia przepustnicy, temperaturze w uk³adzie dolotowym, stopniu uœlizgu kó³ czy przeci¹¿eniach na zakrêtach. Ostatnie z wymienionych potrafi¹ przekroczyæ próg 1 g. Kto chcia³by pochwaliæ siê wynikami, mo¿e zgraæ je na pamiêæ USB. Informacje zapisuj¹ siê w formie zrzutu z ekranu. Na tym nie koñcz¹ siê ciekawe rozwi¹zania. W czeluœciach elektroniki Clio zaszyto porady, które mog¹ przydaæ siê osobom stawiaj¹cym pierwsze kroki na torach wyœcigowych. Nie brakuje natomiast radoœci z jazdy. Clio R.S. bardzo Analogiczny R.S. Monitor spotkaliœmy we wczeœniej testopos³usznie wykonuje polecenia kieruj¹cego. Podkrêca- wanym, 120-konnym Clio GT. Na tym podobieñstwa siê nie nie tempa nie robi na nim wiêkszego wra¿enia. Renault koñcz¹. Dla obu wersji Renault przygotowa³o pakiety pozostaje stabilne i przewidywalne nawet przy bardzo stylistyczne oraz specjalne obrêcze kó³. Flagow¹ wersjê Clio wysokich prêdkoœciach. Trakcjê na szybko pokonywa- naj³atwiej zidentyfikowaæ po œrednicy tarcz hamulcowych nych zakrêtach poprawia R.S. przednie maj¹ a¿ 320 mm. Diff – elektroniczna blokada Podobieñstw miêdzy wersjami zeskanuj kod i zamów www.kdk.pl mechanizmu ró¿nicowego, R.S. oraz GT nie brakuje te¿ we która hamuje buksuj¹ce ko³o, wnêtrzach, gdzie znajdziemy pr zekazuj¹c moment na dobrze wyprofilowane fotele, zewnêtrzn¹ do zakrêtu oponê. aluminiowe nak³adki na peda³y W zakresie granicznym pojawia czy listwy progowe z napisem siê niewielka podsterownoœæ, Renault Spor t. Szkoda, ¿e któr¹ mo¿na skompensowaæ producent nie zdecydowa³ siê odjêciem gazu. Reakcje na na mocniejsze zró¿nicowanie zmiany obci¹¿enia s¹ bardzo uspor towionej wersji GT i spokojne. Nawet po wy³¹czeniu flagowego RS-a. Przypominamy, ESP nie trzeba obawiaæ siê ¿e popr zednia generacja nadrzucaj¹cego ty³u - Clio staje sportowego Clio otrzymywa³a wejdŸ na: siê nerwowe dopiero podczas m.in. poszerzone b³otniki, o www.promocje.kdk.pl szybkiej jazdy po wyboistych radykalnie zmienionych i zamów reklamê swojej firmy drogach. Uk³ad kierowniczy jest zderzakach nie wspominaj¹c. tel.: 12 632 09 32 bezpoœredni i precyzyjny. Zas³ue-mail: reklama@kdk.pl ¿y³by na medal, gdyby przekazyCzy celem aktualnej polityki jest wa³ wiêksz¹ iloœæ sygna³ów o wy³¹cznie utrzymanie w ryzach rezerwach przyczepnoœci. kosztów produkcji? NiewykluDwusprzêg³owa skrzynia EDC czone, ¿e poprzez ograniczenie potrafi zmieniæ bieg w 150 ms. Sprawnie, ale sposób liczby zmian Renault chce pozyskaæ nowych klientów. Rzucaj¹c dzia³ania przek³adni pozostawia niedosyt. Przy okiem na poprzednie Clio RS od razu wiedzieli, ¿e maj¹ do redukcjach zdarzaj¹ siê chwile zawahania. Sposób czynienia z niepraktyczn¹ wyœcigówk¹ w cywilnym wydaniu. wrzucania wy¿szych biegów móg³by byæ bardziej Nowa generacja samochodu nie manifestuje z daleka swoich zdecydowany. Manetki do wybierania prze³o¿eñ zosta³y mo¿liwoœci. Kto zapisze siê na jazdê próbn¹ odkryje, ¿e przytwierdzone do kolumny kierownicy, wiêc przy mocno samochód zachowa³ wszystkie atuty s³abszych Clio – z skrêconej kierownicy siêgniêcie do nich mo¿e okazaæ nadwoziem mieszcz¹cym cztery doros³e osoby, wygodnymi siê niemo¿liwe. fotelami i 300-litrowym baga¿nikiem w³¹cznie. Starty wspomaga system Launch Control. Sposób w³¹czania procedury startowej jest skomplikowany. Hot hatche nigdy nie by³y tanie. Najtañszym przedstawicielem Przyciskiem na tunelu œrodkowym musimy wy³¹czyæ tryb segmentu jest 136-konny Swift Sport (64 400 z³). Szczebel Sport b¹dŸ Race. PóŸniej naciskamy peda³ hamulca i wy¿ej znajduj¹ siê Fabia RS (180 KM; 72 550 z³), Fiesta ST (182 wciskamy manetki zmiany biegów. Na ekranie KM; 74 600 z³) Ibiza Cupra (180 KM; 75 900 z³) czy Peugeot 208 komputera pok³adowego pojawi siê informacja o GTi (200 KM; 83 300 z³). Clio R.S. startuje z poziomu 89 900 uaktywnieniu Launch Control. Pozostaje docisn¹æ gaz z³otych. Czy z powodu wygórowanej ceny Renault jest skazane do pod³ogi i w odpowiedniej chwili zdj¹æ nogê z peda³u na pora¿kê? Niekoniecznie. Sporo zale¿y od rabatu, który hamulca. Clio ruszy z optymalnym poœlizgiem zaproponuje sprzedawca. W niektórych przypadkach kart¹ napêdzanych kó³. Warto wspomnieæ, ¿e w cenniku przetargow¹ mo¿e okazaæ siê 5-drzwiowe nadwozie. Renault podkreœla, i¿ procedura star towa jest przewidziana „do testowania na torze”. Wysoka cena pocz¹tkowa nie przeszkodzi³a Renault w Wspomniana funkcja Sport usypia kontrolê trakcji oraz przygotowaniu katalogu... drogich opcji. Poza rekomendowanym przesuwa próg interwencji ESP. Skrzynia EDC mo¿e pakietem Cup (4000 z³), mo¿na wspomnieæ o pracowaæ w manualnym b¹dŸ automatycznym trybie. podgrzewanych fotelach (1000 z³), kamerze cofania Przejœcie do programu Race wy³¹cza elektronikê (1500 z³) czy lakierach metalizowanych (1900-6000 z³). koryguj¹c¹ b³êdy kieruj¹cego, który musi pamiêtaæ Wisienk¹ na torcie jest limitowana wersja Monaco GP, tak¿e o zmianach biegów. Skrzynia nie wrzuci wy¿szego któr¹ poznamy po bia³ej karoserii z czarnymi dodatkami biegu nawet po dokrêceniu silnika do ogranicznika dachem i elementami aerodynamicznymi. obrotów. Jak przysta³o na sportowy samochód, Clio R.S. Kosmetycznych zmian dokonano te¿ w kabinie. Do Polski daje mo¿liwoœæ zaprogramowania br zêczyka trafi tylko 12 egzemplarzy specjalnego Clio. Przy cenie przypominaj¹cego o koniecznoœci zmiany prze³o¿enia. startuj¹cej z poziomu 94 900 z³ wersja Monaco GP stanowi propozycjê dla w¹skiego grona odbiorców. W menu rozbudowanego komputera pok³adowego tekst znajdziemy R.S. Monitor, który informuje o „sportopochodzi z: wych” parametrach pojazdu – m.in. aktualnie rozwijanej
ZAMÓW REKLAMÊ ju¿ za
,30
43
z³
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
k dk
owców KATALOG dla kier
OG£OSZENIE W£ASNE
owców KATALOG dla kier
09
TECHNIKA W MOTORYZACJI
Turbosprê¿arka Historia turbosprê¿arki w seryjnie produkowanych samochodach osobowych liczy sobie ponad pó³ wieku. Urz¹dzenie umo¿liwiaj¹ce w prosty sposób zwiêkszenie osi¹gów silnika zastosowano najpierw w jednostkach benzynowych, a póŸniej tak¿e w wysokoprê¿nych. Z czasem turbosprê¿arka zaczê³a zyskiwaæ coraz wiêksz¹ popularnoœæ, której apogeum mo¿emy obserwowaæ w chwili obecnej. Tekst: in¿. Mariusz Barañski, Zdjêcie: Volvo Car Corporation Pierwsi byli Amerykanie Co mo¿e byæ zaskakuj¹ce, pierwsze seryjnie produkowane samochody osobowe wyposa¿one w turbosprê¿arkê pojawi³y siê w Stanach Zjednoczonych - królestwie potê¿nych i niewysilonych silników wolnoss¹cych. To w³aœnie za Oceanem, w 1962 roku do sprzeda¿y trafi³y Chevrolet Corvair Monza Spyder oraz Oldsmobile F-85 Jetfire, posiadaj¹ce jednostki napêdowe wspomagane przez turbosprê¿arkê. Niestety, nowatorskie rozwi¹zanie okaza³o siê niedopracowane i k³opotliwe, w efekcie czego oba pojazdy szybko zniknê³y z rynku. Europejskim pionierem w stosowaniu turbosprê¿arki jest BMW, które w 1973
montuje siê j¹ na kolektorze wydechowym. Podstawowym elementem urz¹dzenia jest wa³, na którego przeciwleg³ych koñcach znajduj¹ siê wirnik turbiny oraz wirnik sprê¿arki. Gazy wydechowe kierowane s¹ na wirnik turbiny, który pod wp³ywem energii przep³ywu spalin zaczyna siê obracaæ. To natomiast powoduje obrót wa³u, a wiêc tak¿e wirnika sprê¿arki, który sprê¿a powietrze maj¹ce trafiæ do cylindrów. Zgodnie z prawami fizyki (przemiana adiabatyczna) sprê¿aniu powietrza towarzyszy wzrost jego temperatury, a co za tym idzie spadek gêstoœci. Zjawisko to ma bardzo niekorzystny
Turbosprê¿arka o zmiennej goemetrii
ustawienie ³opatek przy niskich obrotach silnika
ustawienie ³opatek przy wysokich obrotach silnika
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
roku zaprezentowa³o model 2002 turbo. Samochód, wyprodukowany w liczbie 1672 egzemplarzy, szybko zyska³ kultowy status. Obecnie jest cenionym i poszukiwanym klasykiem. Natomiast pierwszym seryjnie produkowanym samochodem osobowym z turbodieslem pod mask¹ by³ Mercedes klasy S typu W116 w wersji 300 SD, który pojawi³ siê w 1978 roku z przeznaczeniem na rynek pó³nocnoamerykañski.
10
Po co stosuje siê turbosprê¿arkê? Jak ju¿ wspomniano na wstêpie, turbosprê¿arka pozwala w ³atwy sposób podnieœæ moc i moment obrotowy jednostki napêdowej. Parametry te zale¿¹ m.in. od iloœci powietrza, która zostanie wt³oczona do cylindrów. Im bêdzie go wiêcej, tym osi¹gi silnika bêd¹ lepsze. Tutaj dochodzimy do celu stosowania turbosprê¿arki. Mianowicie urz¹dzenie to, zgodnie ze swoj¹ nazw¹, sprê¿a powietrze dostarczane do cylindrów, dziêki czemu w tej samej objêtoœci mo¿na zmieœciæ wiêksz¹ jego iloœæ. Turbosprê¿arka napêdzana jest przez spaliny, dlatego te¿
wp³yw na efektywnoœæ do³adowania. Aby temu zapobiec stosuje siê intercooler (ch³odnicê powietrza do³adowuj¹cego), który sch³adza sprê¿one powietrze przed dostarczeniem do cylindrów. Walka z turbodziur¹ Przez d³ugi czas podstawowym problemem, z którym zmagali siê konstruktorzy turbosprê¿arek by³o zjawisko turbodziury, objawiaj¹ce siê opóŸnion¹ reakcj¹ na wciœniêcie peda³u gazu przy niskich obrotach silnika. Wynika³o to z naturalnej bezw³adnoœci wirnika turbiny. Obecnie problem ten uda³o siê w du¿ej mierze wyeliminowaæ. Dokonano tego na dwa sposoby, w zale¿noœci od rodzaju jednostki napêdowej. W przypadku silników wysokoprê¿nych wykorzystuje siê turbosprê¿arki o zmiennej geometrii. Rozwi¹zanie to polega na zastosowaniu uk³adu ruchomych ³opatek, kieruj¹cych spaliny na wirnik turbiny. Przy niskich obrotach, gdy prêdkoœæ gazów wydechowych jest
TECHNIKA W MOTORYZACJI stosunkowo niewielka, ³opatki s¹ przymykane. Dziêki ulega spalaniu. W skrajnych przypadkach prowadzi to do tzw. temu prêdkoœæ strumienia spalin ulega zwiêkszeniu, co rozbiegania silnika, powoduj¹cego najczêœciej jego ca³kowite z kolei przyspiesza reakcjê turbiny. Natomiast przy zniszczenie (jednostka napêdowa pracuje a¿ do momentu wysokich obrotach, gdy prêdkoœæ gazów wydechowych spalenia ca³ego oleju silnikowego, w skutek czego ulega osi¹ga du¿e wartoœci, ³opatki ustawiaj¹ siê w pozycji zatarciu). Opisane usterki dotycz¹ zarówno turbosprê¿arek o otwartej, co pozwala ograniczyæ maksymalne do³a- sta³ej, jak i zmiennej geometrii. W przypadku tych ostatnich dowanie. £opatki s¹ wra¿liwe na wysokie temperatury, dochodz¹ do tego awarie mechanizmu odpowiadaj¹cego za dlatego turbosprê¿arek o zmiennej geometrii nie zmianê ustawienia ³opatek w zale¿noœci od obrotów silnika. stosuje siê w silnikach benzynowych (temperatura spalin w ich przypadku osi¹ga znacznie wy¿sze wartoœci Porady eksploatacyjne ni¿ w silnikach wysokoprê¿nych). Jedynym wyj¹tkiem Maj¹c samochód wyposa¿ony w jednostkê napêdow¹ z turbojest tutaj Porsche, które od 2006 roku wykorzystuje sprê¿ark¹ nale¿y przestrzegaæ kilku zasad eksploatacyjnych. Po tego typu rozwi¹zanie w modelu 911 Turbo. Pozostali pierwsze, nie powinno siê ruszaæ z miejsca zaraz po uruchomieniu silnika. Warto producenci staraj¹ siê odczekaæ kilkanaœcie sekund, wyeliminowaæ zjawisko aby przez ten czas powsta³o turbodziur y w silnikach odpowiednie ciœnienie benzynowych poprzez smarowania turbosprê¿arki. Po stosowanie dwóch turbodr ugie, dopóki silnik nie sprê¿arek o sta³ej geometrii: osi¹gnie w³aœciwej temperatury mniejszej (sprawdzaj¹cej siê nale¿y delikatnie u¿ywaæ peda³u przy niskich obrotach) i wiêkszej gazu. Wykorzystywanie pe³nej (sprawdzaj¹cej siê przy wysomocy, gdy jednostka napêdowa kich obrotach). Czasami zajest jeszcze zimna, bardzo miast mniejszej turbosprê¿arki negatywnie wp³ywa na trwa³oœæ stosuje siê kompresor, czyli uk³adu do³adowania. Trzeba sprê¿arkê mechaniczn¹ (napêtak¿e pamiêtaæ, aby po dynadzan¹ przez wa³ korbowy silnimicznej jeŸdzie nie wy³¹czaæ ka), w czym zas³yn¹³ koncern natychmiast silnika. Powinien Volkswagena. Urz¹dzenia praon pracowaæ jeszcze przez cuj¹ w sposób szeregowy, dziêki chwilê na biegu ja³owym, co czemu uzyskuje siê równopozwoli na spokojne och³omierny przyrost mocy w ca³ym Aby pisanki przybra³y dzenie r ozgr zanej turbozakresie obrotów. Maksymalne wymarzony wygl¹d. sprê¿arki. Kluczowe znacznie do³adowanie ograniczane jest ma równie¿ stosowanie oleju tutaj poprzez specjalny zawór silnikowego odpowiedniej upustowy dla spalin. Aby Œwiêta Wielkiej Nocy jakoœci oraz rzetelne up³ynê³y w mi³ej, przestrzeganie terminów jego Usterki turbosprê¿arek rodzinnej atmosferze. wymiany. Mimo ¿e turbosprê¿arka to stosunkowo ma³o skompliAby na sta³e zagoœci³a Regularnie wymieniaæ nale¿y kowane urz¹dzenie, nie jest tak¿e filtr powietrza. wolna od usterek. Warto jednak radoœæ i spe³ni³y siê mieæ œwiadomoœæ, ¿e zdecydomarzenia. wana wiêkszoœæ z nich wynika z Co zrobiæ, gdy siê zepsuje? zaniedbañ, niew³aœciwej Jeœli turbosprê¿arka ulegnie Aby Œmigus Dyngus eksploatacji i niefachowej zu¿yciu do wyboru s¹ dwie obs³ugi serwisowej. Najbardziej opcje: albo kupno nowej albo by³ wyj¹tkowo zabójczy dla turbosprê¿arki jest regeneracja starej. Mimo ¿e w szalony i mokry. brak smarowania, powoduj¹cy ostatnim czasie ceny nowego zu¿ycie ³o¿ysk oraz przegrzanie, podzespo³u nieco spad³y jego ¿yczy a nawet pêkniêcie osi, na której zakup ci¹gle wi¹¿e siê ze osadzone s¹ wirniki. Same znacznym wydatkiem. Du¿o wirniki równie¿ nara¿one s¹ na tañsza jest regeneracja starej uszkodzenia, co dotyczy przede turbosprê¿arki. Co istotne, wszystkim wirnika sprê¿arki. W je¿eli zabieg zostanie jego przypadku najwiêcej szkód potrafi¹ wyrz¹dziæ przeprowadzony fachowo, przy u¿yciu czêœci o wysokiej twarde cia³a sta³e, znajduj¹ce siê czasami w zasysanym jakoœci, to urz¹dzenie odzyska pierwotn¹ sprawnoœæ i powietrzu. Takie zanieczyszczenia powoduj¹ pogiêcie trwa³oœæ. Prawid³owa regeneracja obejmuje wymianê lub wyszczerbienie wirnika, co znacznym stopniu wszystkich uszczelnieñ i elementów ruchomych (nawet pogarsza sprawnoœæ ca³ego podzespo³u. tych, które na pierwszy rzut oka nie wykazuj¹ oznak zu¿ycia) oraz staranne oczyszczenie ca³ego urz¹dzenia. Newralgicznym punktem ka¿dej turbosprê¿arki s¹ tak¿e W przypadku turbosprê¿arek o sta³ej geometrii jest to uszczelnienia olejowe. Jeœli ulegn¹ uszkodzeniu, olej stosunkowo proste. Bardziej problematyczna jest silnikowy przedostaje siê do uk³adu dolotowego i natomiast regeneracja turbosprê¿arek o zmiennej wydechowego. Szczególnie niebezpieczne jest geometrii. przedostawanie siê oleju do dolotu, gdy¿ w konsekwencji œrodek smarny trafia do cylindrów, gdzie BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
k dk
11
SPORT I TUNING
Cykl dla ka¿dego Decyzja o likwidacji Rajdowego Pucharu Polski spowodowa³a powstanie luki pomiêdzy mistrzostwami Polski a rozgrywkami okrêgowymi. Zawodnicy, których nie staæ na starty w elicie, skazani s¹ na wystêpy w tzw. trzeciej lidze. Na tym poziomie nie by³o dot¹d zbyt du¿ego pola manewru. Jednym z najbardziej oczywistych kierunków wydaj¹ siê byæ dziœ Rajdowe Samochodowe Mistrzostwa Œl¹ska, które ju¿ w ubieg³ym roku urasta³y do miana najlepszego cyklu dla kierowców pragn¹cych rozpocz¹æ swoj¹ karierê. Tekst: Kacper Kapsa
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
Jeœli chodzi o rajdy, Œl¹sk jest wyj¹tkowym regionem. Rundy mistrzostw Polski odbywaj¹ce siê w tej czêœci kraju tylko potwierdzaj¹ tê tezê. Wystarczy przypomnieæ sobie, jaka atmosfera panowa³a podczas ubieg³orocznego Rajdu Wis³y, który ogl¹da³a niespotykana na innych rundach RSMP liczba kibiców. Podobnie wygl¹da³ niemal ka¿dy rajd odbywaj¹cy siê w ramach mistrzostw Œl¹ska. Oczywiœcie na liœcie zg³oszeñ nie widnia³y nazwiska najlepszych kierowców, a na starcie nie stawa³y najnowsze rajdówki, ale pod wzglêdem emocji okrêgowe rozgr ywki nie ustêpowa³y w niczym ogólnokrajowemu czempionatowi. Walka o tytu³ w 2014 roku podobnie jak w RSMP trwa³a do ostatniej rundy. Dopiero Rajd Jastrzêbski wy³oni³ zwyciêzcê z pojedynku £ukasz Pieni¹¿ek – Piotr Baran. Z pierwszego powa¿nego tytu³u w karierze móg³ cieszyæ siê ten pierwszy. Startuj¹cy dziœ w mistrzostwach Europy juniorów czêstochowianin uwa¿a, ¿e mistrzostwa Œl¹ska s¹ naturalnym krokiem do powa¿nej kariery. – To obecnie najlepiej zorganizowana impreza okrêgowa. Zainteresowanie zarówno wœród kibiców, jak i zawodników jest ogromne. Format rozgrywek jest ciekawy, mistrzostwa s¹ te¿ œwietnie wypromowane. Ka¿dy kierowca, który zaczyna swoj¹ karierê rajdow¹, powinien spróbowaæ swoich si³ w tym cyklu – podkreœla Pieni¹¿ek. Podobnego zdania jest równie¿ jego najwiêkszy konkurent Piotr Baran. – Nie ma nic lepszego, ni¿ walka na odcinkach specjalnych o ka¿d¹ sekundê, a czasami nawet o jej u³amek. Pod tym wzglêdem te rozgrywki nie maj¹ sobie równych w naszym kraju. I chocia¿ jazda po d³ugich odcinkach specjalnych daje nieporównywalnie du¿o wiêcej frajdy, to zaciêta walka w œl¹skich rajdach okrêgowych potrafi to zrekompensowaæ – mówi³ po jednym z zesz³orocznych rajdów wicemistrz Œl¹ska. Organizatorzy pomimo w wiêkszoœci pozytywnych opinii nie maj¹ zamiaru osiadaæ na laurach. Nadchodz¹cy sezon bêdzie sta³ pod znakiem nowoœci. Przede wszystkim dziêki nowym przepisom zostanie zwiêkszona d³ugoœæ odcinków specjalnych. Kierowcy zmierz¹ siê na próbach licz¹cych nawet siedem kilometrów. Kolejna zmiana dotyczy systemu punktacji. W 2015 roku obowi¹zywaæ bêdzie klucz: 25–18–15–12–10–8–6–4–2–1. Najwa¿niejszy bêdzie jednak kalendarz, który obejmuje a¿ osiem rund. Mistrzostwa rozpoczn¹ siê ju¿ w po³owie kwietnia od Rajdu Miko³owskiego, a ich zakoñczenie zaplanowano na koniec listopada. Wówczas w RSMŒl. zadebiutuje Rajd Cieszyñskiej Barbórki. Dobrze znana impreza nie bêdzie jedyn¹ nowoœci¹ w kalendarzu. Siódm¹ rund¹ bêdzie rajd zorganizowany przez Automobilklub Zamkowy na terenie województwa opolskiego. Do rozgrywek powróci Rajd Czechowicki. O tym, jak powa¿nie swoje zadania traktuj¹ organizatorzy, œwiadczy fakt, ¿e harmonogram pier wszej rundy poznaliœmy ju¿ na dwa miesi¹ce przed jej startem. Rajd Miko³owski, który rozpocznie siê 18 kwietnia, ma uœwietniæ m.in. prolog w centrum miasta. Dodatkowo dla zawodników przygotowano trasê zmienion¹ w 80 proc. w stosunku do lat ubieg³ych. – Podjêliœmy odpowiednie dzia³ania, by rajd sta³ siê jeszcze bardziej emocjonuj¹cy i satysfakcjonuj¹cy zarówno dla zawodników, jak i dla kibiców. Mamy nadziejê, ¿e uda nam siê osi¹gn¹æ 12 zamierzony efekt – t³umaczy³ dyrektor imprezy Jaros³aw
Partner rubryki
Skwarek. Pytanie, czy to wystarczy, by zast¹piæ na rajdowej mapie puchar Polski. W¹tpliwoœci nie ma Tomek Porêbski, zawodnik od lat zwi¹zany z RSMŒl. – O tym, ¿e to dobry pomys³, œwiadczy choæby fakt, ¿e w zesz³ym sezonie listy zg³oszeñ by³y kompletowane jeszcze przed wymaganym terminem. Mistrzostwa sk³adaj¹ siê z krótkich, kompaktowych rajdów, wpisowe jest niskie, mo¿na w nich startowaæ niemal wszystkim i nie ma mowy o ¿adnym wyœcigu zbrojeñ. Mam nadziejê, ¿e to siê nie zmieni. Przede wszystkim jest to cykl znakomicie wpisuj¹cy siê pomiêdzy profesjonalne RSMP a amatorskie sprinty – wylicza kierowca z Bielska-Bia³ej. Porêbski swoj¹ karierê rozpoczyna³ w³aœnie od startów w tym cyklu. Podobn¹ drogê przebyli tak¿e tacy zawodnicy jak Jaros³aw Szeja, £ukasz Habaj czy oczywiœcie jeden z najbardziej znanych œl¹skich kierowców Kajetan Kajetanowicz. Mieszkaniec Ustronia w latach 2003–2004 by³ dwukrotnie wicemistrzem Œl¹ska. Sukces RSMŒl. i likwidacja RPP zainspirowa³y inne automobilkluby. Na zgliszczach RPP zorganizowane zostan¹ w tym roku mistrzostwa m.in. Dolnego Œl¹ska, Podkarpacia czy te¿ Polski Zachodniej. Pierwszy cykl przygotowywany przez wroc³awski oddzia³ PZM sk³adaæ siê bêdzie z siedmiu rund. Drugi rozgrywany w okrêgu rzeszowskim liczyæ bêdzie trzy rajdy. Najwiêcej imprez przeprowadzonych bêdzie w ramach ostatniego cyklu, który odwiedzi województwa zachodniopomorskie, pomorskie, wielkopolskie i dolnoœl¹skie. Dodatkowo zwolennicy luŸnej nawierzchni mog¹ sprawdziæ siê w mazurskim Szuter Cup, na który z³o¿¹ siê trzy imprezy. Druga liga bêdzie zatem w tym sezonie mocna jak nigdy, jednak czy to wystarczy by przekonaæ do siebie zawodników startuj¹cych w ubieg³ym sezonie w RPP? Nastroje i oczekiwania stara siê studziæ jeden z organizatorów RSMŒl. Andrzej Szkuta. – Nadchodz¹cy sezon jest jak na razie jedn¹ wielk¹ niewiadom¹. Nie mamy potwierdzonych informacji dotycz¹cych zawodników, którzy chc¹ przejœæ z pucharu do mistrzostw Œl¹ska. Liczymy na to, ¿e zostanie utrzymana frekwencja z zesz³ego roku i nie bêdziemy schodziæ poni¿ej pu³apu 70 za³óg. Cykle takie jak nasz musz¹ przej¹æ rolê pucharu Polski, jednak nie chcielibyœmy byæ kolejn¹ mutacj¹ tych rozgrywek. Z za³o¿enia zawsze chcieliœmy byæ i nadal chcemy organizowaæ zawody dla ka¿dego – t³umaczy dyrektor m.in. Rajdu Wis³y. Chêtnych kierowców, co widaæ na ró¿nego rodzaju forach, nie brakuje. Jednym z nich jest Kuba Szewczyk, który w nadchodz¹cym sezonie wystartuje „mistrzowsk¹” Hond¹ Civic Type-R, któr¹ do tej pory jeŸdzi³ £ukasz Pieni¹¿ek. – Mistrzostwa Œl¹ska to przede wszystkim dobrze zorganizowane zawody z fajnymi odcinkami specjalnymi, które w tym roku bêd¹ jeszcze d³u¿sze. Nie ukrywam, ¿e chcia³em tak naprawdê startowaæ w pucharze Polski, ale po zmianie regulaminu RSMŒl. s¹ najlepsz¹ opcj¹ – t³umaczy decyzjê kierowca ze Starego S¹cza. k dk
tekst pochodzi z: Miesiêcznik dostêpny w punktach kolporta¿u prasy.
INFORMATOR FINANSOWY
Co mo¿e zagra¿aæ naszym oszczêdnoœciom? Utrata wszystkich oszczêdnoœci nie zdarza siê tak rzadko, jak nam siê wydaje. Niestety, by straciæ dorobek ¿ycia, wystarczy czasem jeden nierozwa¿ny krok. Na co uwa¿aæ i czego unikaæ, by nie zostaæ bankrutem. Fundacja Kronenberga przy Citi Handlowy INFLACJA G³ównym wrogiem naszych oszczêdnoœci jest inflacja, czyli wzrost cen. Przyjmuje siê, ¿e w dobrze rozwijaj¹cej siê gospodarce pewien niewielki wzrost cen jest nie tylko nieszkodliwy, ale nawet po¿¹dany. Dlatego banki centralne, odpowiedzialne za trzymanie inflacji w ryzach, ustalaj¹ tzw. cel inflacyjny nie na poziomie zero procent, lecz zwykle ok. 2 – 2,5 procent (obecnie tyle wynosi on w Polsce). Inaczej mówi¹c, prowadz¹ tak¹ politykê pieniê¿n¹, w wyniku której ceny powinny rosn¹æ o taki w³aœnie wskaŸnik w ci¹gu roku. W historii gospodarczej bywa³y jednak okresy, kiedy inflacja wymyka³a siê spod kontroli. Czasem ceny ros³y w szalonym tempie (mówimy wtedy o hiperinflacji), co mia³o miejsce w Polsce w 1989 roku. Jeœli ktoœ w takim okresie trzyma swoje oszczêdnoœci w przys³owiowej skarpecie – traci, poniewa¿ wartoœæ od³o¿onych œrodków maleje. Lepiej jest zatem lokowaæ pieni¹dze w banku, choæ i tutaj inflacja mo¿e daæ siê nam we znaki - poniewa¿ oprocentowanie lokat roœnie zazwyczaj z opóŸnieniem w stosunku do skokowych wzrostów cen. Szybciej na wzrost cen reagowaæ mo¿e (choæ nie musi, bo zale¿y to od konkretnych okolicznoœci) wartoœæ akcji czy cena nieruchomoœci. Zw³aszcza kupowanie nieruchomoœci jest uwa¿ane za dobry sposób ochrony oszczêdnoœci przed deprecjacj¹ w niepewnych czasach.
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
BRAK WIEDZY I LEKKOMYŒLNOŒÆ W tym miejscu warto podkreœliæ, ¿e drugim zagro¿eniem dla naszych oszczêdnoœci jest brak wiedzy b¹dŸ lekkomyœlnoœæ w ich lokowaniu. Setki tysiêcy osób w ró¿nych krajach co jakiœ czas pada ofiar¹ oszustw ze strony nieuczciwych firm zachêcaj¹cych do uczestnictwa w przedsiêwziêciach maj¹cych „cudownie” pomna¿aæ powierzone im pieni¹dze - s¹ to m.in. tak zwane piramidy finansowe. Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) definiuje piramidê finansow¹ jako strukturê, w której zysk danej osoby zale¿y od wp³at osób znajduj¹cych siê ni¿ej w tym systemie. Dzia³alnoœæ piramidy polega zatem na obiecywaniu zysków uczestnikom przede wszystkim za zwerbowanie nowych osób do wp³acania pieniêdzy, a nie na œwiadczeniu rzeczywistych us³ug inwestycyjnych. S³ynn¹ piramid¹ z ostatnich lat by³a piramida Bernarda Madoffa, znanego amerykañskiego finansisty, który oszuka³ ³¹cznie 13,5 tys. klientów - zarówno osoby fizyczne m.in. aktorów Johna Malkovicha i Kevina Bacona, jak i du¿e organizacje tj. HSBC, Fortis, Royal Bank of Scotland, Société Générale czy fundacjê Stevena Spielberga. Fundusz mia³ charakter elitarny i nale¿a³y do niego równie¿ osoby ze œwiata biznesu, polityki, kultury mo¿na by³o do niego przyst¹piæ wy³¹cznie maj¹c rekomendacjê, a minimalna kwota inwestycji wynosi³a 10 mln dolarów. Madoff cieszy³ siê du¿ym zaufaniem spo³ecznym, lecz jak wykaza³o œledztwo, przez ostatnie 13 lat swojej dzia³alnoœci nie inwestowa³ gromadzonych pieniêdzy. Zosta³ skazany w 2009 roku na 150 lat wiêzienia.
14
W Polsce w ostatnich latach najlepszym przyk³adem tego rodzaju dzia³alnoœci by³a firma Amber Gold oferuj¹ca swoim klientom inwestycje w z³oto, srebro, platynê i inne kruszce. Firma wy³udzi³a pieni¹dze od ponad 11 tys. klientów na kwotê co najmniej 660 mln z³otych. Od lipca 2012 r. prowadzone jest œledztwo w tej sprawie. Powy¿ej opisane przyk³ady pokazuj¹, dlaczego oszczêdnoœci warto lokowaæ tylko w sprawdzonych instytucjach finansowych, dzia³aj¹cych legalnie na podstawie licencji i bêd¹cych stale pod nadzorem w³adz. Listê podmiotów, w zwi¹zku z dzia³alnoœci¹ któr ych z³o¿ono zawiadomienie o podejrzeniu pope³nieniu przestêpstwa, mo¿na znaleŸæ na stronie inter netowej Komisji Nadzor u Finansowego www.knf.gov.pl. Rzecz jasna, zdarzaj¹ siê tak¿e sytuacje, gdy instytucje bankowe og³aszaj¹ upad³oœæ – ma to jednak miejsce niezwykle rzadko. Jednak nawet, jeœli taka sytuacja zaistnieje, to dziêki istnieniu funduszy gwarancyjnych, zdecydowana wiêkszoœæ klientów upad³ych banków odzyskuje wiêkszoœæ swoich oszczêdnoœci. „CHWILÓWKI” Problemem Polaków s¹ te¿ szybkie po¿yczki, czyli tzw. "chwilówki". Niestety has³o „zastaw siê a postaw siê” wci¹¿ cieszy siê nieprzemijaj¹c¹ popularnoœci¹. Dlaczego „chwilówki” s¹ tak popularne? Z badañ Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy wynika, ¿e przede wszystkim, ze wzglêdu na mo¿liwoœæ szybszego uzyskania pieniêdzy ni¿ w przypadku ubiegania siê o kredyt w banku (54%). W dalszej kolejnoœci badani wskazuj¹ minimum formalnoœci (36%) i brak potrzeby udowadniania zdolnoœci kredytowej (31%). "Chwilówka" wydaje siê byæ, zatem wygodnym rozwi¹zaniem, przynajmniej dla niektór ych. 5% osób, które kiedykolwiek skorzysta³y z takiej po¿yczki, chce zrobiæ to ponownie, a przy wyborze firmy kieruj¹ siê przede wszystkim wysokoœci¹ comiesiêcznej raty. Nale¿y jednak pamiêtaæ, ¿e czasami ¿ycie mo¿e nas zaskoczyæ i nieprzewidziana sytuacja sprawi, ¿e ca³y nasz misternie skonstruowany plan sp³acania zobowi¹zañ runie jak domek z kart. Wówczas okazuje siê, ¿e odsetki od ma³ej, wydaje siê, po¿yczki bêd¹ rosn¹æ lawinowo i ani siê obejrzymy, jak bêdziemy braæ kolejn¹ po¿yczkê, by sp³aciæ tê pierwsz¹. Niestety, prawda jest taka, ¿e chocia¿ slogany reklamowe mówi¹ co innego, to po¿yczka w instytucji pozabankowej jest przedsiêwziêciem bardzo ryzykownym i warto przed podpisaniem umowy powa¿nie zastanowiæ siê, czy nas na ni¹ staæ. k dk
Kraków, Walewskiego 19 (przecznica z Bronowickiej)
OPONTEX
OPONY NOWE
I U¯YWANE WULKANIZACJA M O N TA ¯ K Ó £ WYWA¯ANIE KOMPUTEROWE 12 636-61-36 501 44-10-10 FELGI STALOWE I ALU
czynne: pon.-pt. 6.30 8.30 - 1 soboty 4.00 9.00 - 1
Janusz Makówka 30-613 Kraków - Kurdwanów. ul. Myœlenicka 50A tel. zak³ad (12) 654 62 48 ( 8.30 - 16.30 ) tel. kom. 501/ 477-521
zak³ad œwiadczy us³ugi od 1980 roku Polecamy us³ugi w zakresie: - naprawa samochodów z materia³ów powierzonych i w³asnych po konkurencyjnych cenach - na ¿yczenie Klienta przyje¿d¿amy po samochód i odwozimy po naprawie - drobne us³ugi œlusarskie
zapewniamy terminowoϾ i solidnoϾ
Czêœci do wszYstkich aut
drobne naprawy wykonujemy na poczekaniu
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
REKLAMY / OG£OSZENIA
www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej
ZAK£AD MECHANIKI POJAZDOWEJ
15
INFORMATOR FINANSOWY
foto: sxc.hu (wax115)
Bezpoœrednia likwidacja szkód to dobre rozwi¹zanie
Obecnie z bezpoœredniej likwidacji szkód korzystaæ mog¹ klienci kilku Towarzystw Ubezpieczeniowych w Polsce. Jednak ju¿ nied³ugo BLS dostêpna bêdzie na ca³ym rynku ubezpieczeniowym w kraju. Co dziêki tej us³udze zyskaj¹ klienci? Czy jest ona korzystna tak¿e dla ubezpieczycieli? ¯aneta Pilarska (Comperia.pl) Stopniowo bezpoœrednia likwidacja szkód staje siê us³ug¹ standardow¹. Posiada j¹ w swoich ofertach coraz wiêcej ubezpieczycieli. Jest to us³uga polegaj¹ca na skróceniu do minimum formalnoœci przy likwidacji szkody komunikacyjnej, co jest mo¿liwe dziêki temu, ¿e szkodê zg³aszamy bezpoœrednio do swojego w³asnego ubezpieczyciela, a nie do podmiotu ubezpieczaj¹cego sprawcê wypadku. Nasz ubezpieczyciel wystêpuje o zwrot odszkodowania, które wyp³aci³, do ubezpieczyciela sprawcy kolizji.
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
Ujednolicony system Polska Izba Ubezpieczeñ przygotowa³a projekt maj¹cy ujednoliciæ system BLS dla wszystkich TU funkcjonuj¹cych na rynku. Data wprowadzenia projektu PIU zapowiadana by³a pocz¹tkowo na kwiecieñ br., jednak najprawdopodobniej termin ten zostanie przesuniêty. Ujednolicony system ma dzia³aæ tak, aby z us³ugi bezpoœredniej likwidacji szkód mogli korzystaæ wszyscy posiadacze OC. System ma siê opieraæ na modelu rozliczeñ rycza³towych, co oznacza, ¿e ubezpieczyciele rozliczaj¹ siê miêdzy sob¹ na bazie ustalonych kwot, a nie ka¿dorazowo po rzeczywistych kosztach szkody. Ma to pomóc wyeliminowaæ spor y pomiêdzy zak³adami co do wysokoœci odszkodowañ. Nowy system bêdzie rozlicza³ szkody w sposób jednolity u wszystkich ubezpieczycieli posiadaj¹cych w swojej ofercie BLS. Kiedy nie skorzystamy z BLS? S¹ sytuacje, w których szkody likwidowane bêd¹ musia³y byæ w sposób tradycyjny. Stanie siê tak m.in. jeœli wartoœæ szkody przekroczy kwotê 30 000 z³, lub gdy w wyniku zdarzenia ucierpieli ludzie i s¹ ranni, albo gdy dosz³o do skomplikowanej kolizji, ale bez jednoczesnego kontaktu miêdzy pojazdami. Aby zastosowane by³a
bezpoœrednia likwidacja szkód w zdarzeniu nie mo¿e braæ udzia³u wiêcej ni¿ 2 pojazdy. Przede wszystkim wygoda Najwiêksz¹ zalet¹ tego rozwi¹zania dla klienta jest szybki proces likwidacji. Istotne jest tak¿e poczucie komfortu korzystaj¹cego z us³ugi firmy, z któr¹ wspó³pracuje. Proces jest w du¿ym stopniu uproszczony, co wp³ywa na zmniejszenie kosztów jego przebiegu. Do tej por y ubezpieczyciele chêtnie wprowadzaj¹ BLS do swoich us³ug, poniewa¿ wp³ywa ona dobrze na kszta³towanie wizerunku. Firmy s¹ postrzegane jako bardziej skuteczne i dzia³aj¹ce szybciej. Dziêki systemowi zmieniaj¹ siê relacje zak³adów ubezpieczeñ ze swoimi klientami. Ubezpieczyciel stale obs³uguje swoich klientów. Klient nie tylko przekazuje mu sk³adki, ale równie¿ otrzymuje od niego odszkodowanie, co bezpoœrednio przek³ada siê na poprawê relacji pomiêdzy poszkodowanym i ubezpieczycielem, a nastêpnie na sk³onnoœci klienta do wyboru dro¿szej, ale jednak, jak mu siê bêdzie wydawa³o, lepszej us³ugi danej firmy. Mo¿e to skutkowaæ wzrostem lojalnoœci klientów wobec swoich ubezpieczycieli. Wprowadzane od kilku miesiêcy na polski rynek rozwi¹zanie, wydaje siê byæ korzystne zarówno dla klientów, jak i dla ubezpieczycieli. Pierwsi mog¹ liczyæ na szybkie i bezstresowe za³atwienie wszelkich formalnoœci, ubezpieczyciele natomiast na wzrost lojalnoœci swoich klientów, co z czasem równie¿ mo¿e przek³adaæ siê na zyski.
16
Partner rubryki
k dk
FPHU Strefa Serwisowa Piotr Ziarko
Naprawa uk³adów klimatyzacji KOMPLEKSOWE SPRAWDZENIE AUTA PRZED KUPNEM
ul. Cechowa 100 b, 30-685 Kraków, tel./fax: 12 264 70 70 zapraszamy: poniedzia³ek - pi¹tek: 8.00 - 19.00, sobota: 8.00 - 13.00
5% R A B A T U
Diesel Centrum Transbud Nowa Huta S.A.
Z K A T A L O G I E M
30-969 Kraków ul. Ujastek 11 tel. 12 681 82 54 fax 12 681 81 64 www.transbud.com.pl e-mail: bosch@transbud.com.pl
Profesjonalny SERWIS aparatury wtryskowej do samochodów osobowych i ciê¿arowych NAPRAWY I DIAGNOSTYKA: pomp rzêdowych sterowanych mechanicznie i elektrycznie pomp rozdzielaczowych VE, VE-EDC pomp wtryskowych VP 29/30, VP 44 pomp wysokiego ciœnienia cp1, cp2, cp3 wtryskiwaczy wszystkich typów wtryskiwaczy COMMON RAIL pompowtryskiwaczy i pomp pld
Czêœci do wszYstkich aut
www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej
Geometria - Mechanika pojazdowa - Wulkanizacja Szybkie wymiany oleju - Diagnostyka komputerowa silnika
Stacja Demonta¿u Pojazdów
SKUPUJEMY WSZYSTKIE POJAZDY! REKLAMY / OG£OSZENIA
dysponujemy w³asnym transportem
sprzeda¿ u¿ywanych czêœci samochodowych z gwarancj¹!
Wadowice Myœlenice
mo¿liwy monta¿ w naszym serwisie
opony nowe i u¿ywane
tel. 12/ 273 07 25, tel. kom. 886 699 832, e-mail: demot@demot.pl
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
Kraków
G³ogoczów 819
owców KATALOG dla kier
rozbite, skorodowane, niesprawne wystawiamy zaœwiadczenia niezbêdne do wydzia³u komunikacji, oraz dokumenty do wyrejestrowania pojazdu
17
Czêœci nowe i u¿ywane do samochodów dostawczych Partner 2000, ul. Danalówka 6, Kraków
tel. 602 33 87 18, 12 653 00 51
biuro@p2000.com.pl, www.p2000.com.pl
www.rzkrakow.pl, tel. 600 318 039, e-mail: biuro@rzkrakow.pl ---- konsultacje, opinie i eksper tyzy techniczne pojazdów ---- wycena war toœci r ynkowej pojazdów (równie¿ dla UC i WK) ---- profesjonalna pomoc przy zakupie pojazdu u¿ywanego ---- wer yfikacja numeru VIN pojazdów ---- weryfikacja jakoœci napraw pojazdów ---- kosztor ysowanie napraw pojazdów ---- opinia zmian w specyfikacji technicznej pojazdów (równie¿ dla WK i Stacji Diagnostycznych)
Czêœci do wszYstkich aut
SKLEP AKCESORII
RAJDOWYCH
32-020 Wieliczka
ul. Sowiñskiego 7 tel.: (12) 278 40 30 tel. kom.: 504 224 424
SERWIS SAMOCHODÓW Regeneracja belek Wymiana rozrz¹du Wymiana sprzêgie³ Remonty zawieszenia Naprawa uk³adów hamulcowych Bie¿¹ce naprawy
osobowych
KOMPLEKSOWE NAPRAWY Kraków ul. Wo³odyjowskiego 23 tel./ fax (12) 684 08 10 tel. (12) 684 29 85 tel. kom. (601) 436 625 e-mail: biuro@urbanski.com.pl
ul. Liryczna 5, 31-480 Kraków DIAGNOSTYKA KOMPUTEROWA
SQAD
SKLEP .. CITROEN PEUGEOT RENAULT
Kraków, ul. Czy¿ówka 35A
tel.: 12 4 119 119 www.DNAauto.eu www.diagnostyka.com
POMOC DROGOWA
www.janhol.pl
JAN HOL
TRANSPORT SAMOCHODÓW, MOTOCYKLI, £ODZI TRANSPORT URZ¥DZEÑ BUDOWLANYCH
(Rondo Mateczny- przed³u¿enie ulicy Zamoyskiego)
(12) 296 35 65, 296 35 66, 296 33 39 e-mail: biuro@sqad.com.pl SERWIS
Stacja Kontroli Pojazdów WULKANIZACJA - WYMIANA OPON
Dziekanowice 78, 32-086 Wêgrzce tel.: 602 300 424, 502 424 686
MONTA¯
NOWE - U¯YWANE
biuro@rako.pl www.rako.pl
KRISCAR -
CZÊŒCI DO AUT Z USA
NAPRAWY
POLSKA - UNIA EUROPEJSKA
zapraszamy pon.-pt. 8 - 18 sobota 9 - 14
REGULACJE
AUTO GAZ
tel. 781 777 666, 783 777 666 AUTO
www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej
Certyfikowany Rzeczoznawca Samochodowy
SERWIS
BG-Gas
HOMOLOGACJE KOMPUTEROWE ANALIZY SPALIN RATY ODCZYT I KASOWANIE B£ÊDÓW Kraków - Nowa Huta, ul. ¯aglowa 25a tel. 12 686 60 53 608 616 169 694 887 167 BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
18
e-mail: bggas@poczta.fm ZAPRASZAMY: PN.-PT.: 8:00-16:00
ZAKRES
US£UG
Auto Komis - www.wamat.otomoto.pl ul. Stadionowa 1, Kraków tel. 12 269 29 73, tel. kom. 660 470 160
NAPRAWA FELG MAREK CZAJA SPECJALIZACJA ZAK£ADU: - naprawa felg stalowych i aluminiowych do pojazdów samochodowych - lakierowanie proszkowe 32-020 Wieliczka, ul. Podleœna 3, tel. (12) 278 18 21, 602-138-246 www.felgi-naprawa.krakow.pl
REKLAMY / OG£OSZENIA
owców KATALOG dla kier
www.lpg.krakow.pl
PE£NY
PE£NY ASORTYMENT CZÊŒCI ZAMIENNYCH
CITROEN PEUGEOT RENAULT CRACOW BUSINESS CORPORATION
sklep i serwis Kraków, ul. G³owackiego 56
CBC
tel. (12) 637 48 18, 623 08 15 e-mail: cbc@cbc.com.pl , www.cbc.com.pl
Dominik Migas
AUTO SERWIS
Serwis opon - Naprawa i obs³uga klimatyzacji Czêœci zamienne do wszystkich marek Specjalizacja: Hyundai, Kia Pomoc drogowa 24h tel. 509 948 210
ASTRO AUTO SERWIS 4szt PRZEK£ADKA
od 40 z³
www.fhumaripol.pl e-mail: sklep@fhumaripol.pl
SKLEP MOTORYZACYJNY
WULKANIZACJA konkurencyjne ceny
NAPRAWA I GEOMETRIA ZAWIESZEÑ ZBIE¯NOŒÆ KOMPUTEROWA blacharstwo - lakiernictwo - mechanika - elektryka - diagnostyka
FILTRY - OLEJE - PASKI - CZÊŒCI - AKCESORIA
Kraków, ul. Pachoñskiego 2a tel. 12 636-21-01, tel. kom.:606-230-750
s.c.
Andrzej Zêbala & Tomasz Kulis
Sklep: tel. 12 423 50 88 w. 21 tel. 12 296 36 57 Kraków, ul. Podskale
car
Centrum Obs³ugi Samochodów
Serwis: tel. 12 423 50 88 w. 22 tel.kom. 502 123 334
11a
(rejon Ronda Matecznego)
30-382 Kraków, ul. Kobierzyñska 112A
tel.: 668 830 824 biuro@andy-car.pl, www.andy-car.pl
Naprawiamy wszystkie marki samochodów (Europa, Azja, USA) - przegl¹dy okresowe (GVO) - wymiana olejów, filtrów i p³ynów - mechanika w pe³nym zakresie - diagnostyka komputerowa - obs³uga i naprawa klimatyzacji - wymiana opon - monta¿ i naprawa instalacji gazowych LPG
Castrol
Authorised Dealer AUTO SERVICE s.c. B. Fija³kowski, P. Dudek KRAKÓW, OS. S£ONECZNE 8A TEL. 12 644-37-43 CZYNNE: pn.-pt.: 8.00 - 16.00, sob.: 8.00 - 13.00 www.fijalkow.pl
OLEJE SILNIKOWE Castrol
zakupione w naszej firmie KOMPUTEROWY POMIAR GEOMETRII KÓ£ oraz FILTRY OLEJOWE wymieniamy GRATIS KOMPUTEROWE WYWA¯ANIE KÓ£ ~ MYCIE PODWOZIA, NADWOZIA I SILNIKA BEZSTYKOWA WYMIANA OPON ~ PRANIE TAPICERKI POMPOWANIE KÓ£ AZOTEM k i n t a p³ ~ PODCIŒNIENIOWA WYMIANA OLEJÓW PNEUMATYCZNE SMAROWANIE T VA ~ ODGRZYBIANIE OZONEM UK£ADÓW KLIMATYZACJI WYMIANA P£YNU CH£ODZ¥CEGO ~ WYMIANA CZYNNIKA CH£ODZ¥CEGO KLIMATYZACJI NAPRAWA ZAWIESZEÑ
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
~ ~ ~ ~ ~ ~ ~
www.twojecbradio.pl
Kraków ul. Jana Brzechwy 1 tel.: 501 809 408 503 626 219
owców KATALOG dla kier
opony zakupione w naszej firmie wymieniamy i wywa¿amy GRATIS
CB RADIO - CAR AUDIO ŒWIAT£A DO JAZDY DZIENNEJ ZABEZPIECZENIA, STEROWNIKI CZUJNIKI PARKOWANIA MONTA¯ - SERWIS
Czêœci do wszYstkich aut
www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej
Sklep z czêœciami i Serwis Aut Francuskich
Castrol
REKLAMY / OG£OSZENIA
czynne: pn.-pt.: 8-18, sob.: 8-14
Mechanika i elektryka samochodowa
Wszystko dla Twojego uk³adu wydechowego
ul. Cechowa 36 (Kurdwanów) tel.: (12) 654 05 48, kom.: 604 924 484
tel. 12 637 85 47 tel. kom. 509 948 210 ul. Che³moñskiego 264
19
LEGENDA
Us³ugi
Bieruñ, ul. Krakowska 107, tel. 32 216 40 41 Chy¿ne 297A, tel. 18 263 17 40 Czarny Dunajec, ul. Kolejowa 30D, tel. 18 265 70 14 Gorlice, ul. Biecka, tel. 12 353 03 15 Kraków, ul. Bulwarowa 1, tel. 12 680 43 00 Kraków, Al. Jana Paw³a II 37b, tel. 12 648 62 96 Kraków, ul. Opolska 60, tel. 12 415 81 48 Kraków Pasternik 65, tel. 12 631 61 04 Kraków Pasternik 66, tel. 12 623 04 60 Kraków, ul. Powstañców Wlkp. 13, tel. 12 257 00 30 Kraków, ul. Wielicka 22, tel. 12 257 11 45 Kraków, ul. Zakopiañska 290, tel. 12 264 93 15 Ksi¹¿ Wielki Chrusty, tel. 41 383 86 86 Mogilany, ul. Krakowska 24, tel. 12 276 95 55 Niepo³omice, ul. Akacjowa, tel. 12 281 13 33 Nowy S¹cz, ul. Tarnowska 177, tel. 18 443 21 90 S³omniki, ul. Krakowska 62, tel. 12 388 23 55
Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON
S, O, K S, K, R S, O, K S, M, O, K, MR, R S, O, K S S, M, O, K, MR, FF, R S, O, K S, O, K, MR, FF S, M, O, K, MR S, M, O, K, MR S, M, O, K, R S S, K, R S, MR S, M, O, K S, K
Kraków, ul. Kocmyrzowska 43, tel. 12 645 00 00
Pb 95, UL-98, ON, UL-ON, LPG
S, O, K, G, FF, R
Kraków, ul. Kapelanka 14, tel. 726 158 504 Kraków, os. Kombatantów 20, tel. 12 647 22 77 Kraków, ul. Nowohucka 17 Kraków, Al. Pokoju 91, tel. 12 686 12 74 Wieliczka, ul. Krakowska 37, tel. 519 349 276
Pb 95, DN-98, ON, DN-ON Pb 95, DN-98, ON, DN-ON, LPG Pb-95, Pb-98, ON, LPG Pb 95, DN-98, ON, DN-ON, LPG Pb 95, DN-98, ON, DN-ON, LPG
S, K, FF S, M, O, K, N S, K, FF S, M, O, K, FF, R S, K, FF,
Kraków, ul. G. Libertowska 2, tel. 12 270 33 46 Kraków, ul. Opolska 9, tel. 12 415 52 06
Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG
S, K, FF S, M, O, K
Kraków, ul. G³owackiego 56, tel. 12 425 60 02 Kraków, ul. Igo³omska 29b, tel. 515 025 150 Kraków, ul. Kapelanka 30, tel. 881 288 803 Kraków, ul. Pr¹dnicka 32, tel. 570 369 639 Myœlenice, ul. Przemys³owa 4, tel. 533 929 793 Wieliczka, ul. Narutowicza 5, tel. 691 729 208
Pb 95, ON Pb 95, ON, LPG Pb 95, ON Pb 95, ON Pb 95, ON Pb 95, ON, LPG
Kraków, ul. Bratys³awska 1, tel. 12 631 89 20 Kraków, ul. J. Conrada 36, tel. 12 290 14 21 Kraków, ul. J. Conrada 33, tel. 12 626 70 11 Kraków, ul. Marii Konopnickiej 78, tel. 12 656 10 39 Kraków, Al. Pokoju 65, tel. 12 686 40 30 Kraków, ul. Stoja³owskiego 1, tel. 12 650 43 60 Kraków, ul. Wielicka 77, tel. 12 265 23 51 Kraków, ul. Witosa 20, tel. 12 265 30 00 Kraków, ul. Zakopiañska 48, tel. 12 259 05 61
FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND, LPG FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND, LPG FS 95, FSD, VPN, VPND FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND, LPG FS 95, FSD, VPN, VPND, LPG FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND, LPG
S, M, O, K, G, R S, K, G S, M, O, K, G S, K, FF S, M, O, K, G S, M, O, K, G, FF S, M, O, K, G S, M, O, K S, M, O, K, G
Kraków, ul. Armii Krajowej 10, tel. 12 626 21 05 Kraków, os. Dywizjonu 303 21a, tel. 12 641 63 01 Kraków, ul. Lublañska 16a, tel. 12 417 29 36 Kraków, ul. Mogilska 81, tel. 12 413 89 71 Kraków, ul. Powstañców Wlkp.17,tel. 12 257 13 49 Kraków, ul. Wielicka 183, tel. 12 659 02 01
Pb 95, SP-95, SP-98, ON, LPG Pb 95, SP-95, SP-98, ON, LPG Pb 95, SP-95, SP-98, ON, LPG Pb 95, SP-95, SP-98, ON, LPG Pb 95, SP-95, SP-98, ON, LPG Pb 95, SP-95, SP-98, ON, LPG
S, M, O, K, W, FF S, M, O, K, G, W, FF S, M, O, K, W, FF S, M, O, K, G, W, FF S, M, O, K, W, FF S, M, O, K, G, W, FF
PALIWA: Pb 95: benzyna bezo³owiowa Eurosuper 95; Pb 98: benzyna bezo³owiowa 98; ON: olej napêdowy; LPG: gaz; Paliwa dedykowane: DN-98: benzyna bezo³owiowa DYNAMIC; DN-ON: olej napêdowy DYNAMIC; FS 95: FuelSave 95; FSD: FuelSave Diesel; SP-95: Suprema; SP-98: Suprema 98 oktanowa; UL-98: benzyna bezo³owiona Ultimate 98, UL-ON: olej napêdowy Ultimate; VPN: benzyna V-Power Nitro+; VPNR: benzyna V-Power Nitro+ Racing; VPND: olej napêdowy V-Power Nitro+ Diesel. US£UGI: S: sklep, M: myjnia, MR: myjnia rêczna, O: odkurzacz, K: pompowanie opon (kompresor), G: sprzeda¿ butli z gazem p³ynnym, N: najazd samochodowy, W: wypo¿yczalnia przyczep, FF: fast food, P: prysznic, R: restauracja
www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej
WYKAZ POLECANYCH STACJI BENZYNOWYCH BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
Asortyment paliw
REKLAMY / OG£OSZENIA
20
Dane adresowe
ekologia w motoryzacji
Dodatek wspó³finansowany ze œrodków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie
Porsche Panamera S E-Hybrid, czyli gniazdko pe³ne mocy
2
Okreœlenie „sportowe Porsche” to pleonazm, a pojêcie „sportowa hybryda” do niedawna by³o oksymoronem. Czym zatem jest „hybrydowe Porsche”, na dodatek ³adowane z gniazdka? Teoretycznie, coœ takiego nie mia³o prawa zaistnieæ w przyrodzie. Ale zaistnia³o. I przybra³o postaæ Porsche Panamera S E-Hybrid.
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
Tekst: Darek Balcerzyk, Zdjêcia: Dr. Ing. h.c. F. Porsche AG
22
Panamera to auto w gamie Porsche ca³kiem wyj¹tkowe co najmniej z dwóch powodów. Po pierwsze, to pierwsza limuzyna wyprodukowana przez tê niemieck¹ markê. Zaliczana jest do pojazdów klasy luksusowej, w grupie aut premium. Powsta³a w odpowiedzi na rosn¹ce zainteresowanie tzw. "czterodrzwiowymi coupe". Mimo tego, auto ma wiele cech charakterystycznych dla Porsche, np. agresywny wygl¹d, który od razu nasuwa skojarzenia z pojazdem sportowym. Dzieje siê tak za spraw¹ mocno opadaj¹cej linii dachu, typowej dla pojazdów typu coupe. Przednie lampy stylizowane s¹ na wzór tych z modelu 911, podobnie jak uk³ad maski w kszta³cie litery V. W oczy rzucaj¹ siê trzy oddzielne wloty powietr za w zder zaku oraz wyloty powietr za ch³odz¹cego hamulce w linii bocznej. Sama nazwa powsta³a w ho³dzie modelowi Porsche 550 Spyder, któr y odnosi³ zwyciêstwa w wyœcigu Carrera Panamericana. Panamericana to z kolei nazwa szlaku ³¹cz¹cego obie Ameryki, od przyl¹dka Horn po Alaskê.
Premiera modelu odby³a siê podczas salonu samochodowego w Szanghaju w kwietniu 2009 roku. W Polsce zaœ oficjalna prezentacja mia³a miejsce we wrzeœniu tego samego roku. Wyj¹tkowoœæ auta polega równie¿ na tym, ¿e jest to pierwszy model tego producenta dostêpny w wersji hybrydowej typu plug-in (a drugi w ogóle – po Cayenne – model hybrydowy Porsche). Informacje o tym, ¿e hybryda bêdzie jedn¹ z opcji napêdu Panamery pojawi³y siê ju¿ w 2008 roku, zanim jeszcze sam model zosta³ w ogóle zaprezentowany. Jednak na praktyczne zastosowanie uk³ad musia³ zaczekaæ do 2011 roku. Zastosowano wówczas uk³ad napêdowy znany z Cayenne S Hybrid, a pochodz¹cy od Audi: turbodo³adowany silnik 3.0 V6 o mocy 328 KM oraz silnik elektryczny o mocy 46 KM, sparowane z oœmiobiegow¹ przek³adni¹ Tiptronic S. W sumie uk³ad napêdowy dawa³ 375 KM, pozwala³ Panamerze S Hybrid
przyspieszaæ od 0-100 km/h w 6 sekund i zapewnia³ prêdkoœæ maksymaln¹ 270 km/h. Umo¿liwia³ równie¿ jazdê wy³¹cznie „na pr¹d”, ale na dystansie nie wiêkszym ni¿… ok. 2 km.
Silnik 3,0 litra V6 z kompresorem ma moc 245 kW (333 KM), silnik elektryczny 70 kW (95 KM), oba ³¹cznie generuj¹ przy 5500 obr./min moc 306 kW (416 KM). Razem przyspieszaj¹ Panamerê S E-Hybrid od 0 do 100 km/h w zaledwie 5,5 sekundy. Zu¿ycie paliwa wynosi
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
Ta odmiana Panamery wyró¿nia siê z zewn¹trz oznaczeniami „e-hybrid” na przednich drzwiach, emblematem Panamera S na pokrywie baga¿nika z krawêdziami w kolorze zielonym Acid oraz zaciskami hamulcowymi tej samej barwy. Wewn¹trz znajdziemy zestaw zegarów z zielonymi wskazówkami i z nowym wyœwietlaczem informuj¹cym o aktualnym przep³ywie energii.
owców KATALOG dla kier
Porsche ³adowane z gniazdka W ramach liftingu w 2013 roku, Porsche wprowadzi³o na rynek hybrydowy model Panamera S E-Hybrid. Wersja plug-in zosta³a pokazana w kwietniu tego roku podczas Shanghai Auto Show.
Panamera S E-Hybrid jest równoleg³¹ hybryd¹ plug-in, co oznacza, ¿e mo¿e byæ napêdzana tylko przez silnik spalinowy, tylko przez silnik elektryczny lub przez oba silniki jednoczeœnie. Wysokonapiêciowy akumulator ³adowany jest bezpoœrednio z gniazdka, a czas nape³nienia go to ok. 3,8 godziny. Mo¿e równie¿ byæ ³adowany podczas jazdy poprzez tzw. rekuperacjê, czyli odzysk energii hamowania lub przez silnik spalinowy. Dziêki technice litowo-jonowej pojemnoœæ akumulatora wynosi a¿ 9,4 kWh. Baterie umieszczono pod pod³og¹ baga¿nika, co spowodowa³o ograniczenie jego pojemnoœci do 335 litrów ("zwyk³a" Panamera zmieœci 445 litrów).
23
wed³ug producenta œrednio 3,1 l/100 km, a emisja CO 2 tylko 71 g/km. Co ciekawe, podczas spokojnej podró¿y na dystansie niemal 60 km uzyskaliœmy nawet ni¿sze spalanie – 2,7 l/100 km. Trudno powiedzieæ, czy przy d³u¿szej, mniej spokojnej, jeŸdzie uda³oby nam siê potwierdziæ wynik podawany przez producenta. Któ¿ bowiem chcia³by stale jeŸdziæ Porsche z prêdkoœci¹ leniwego ¿ó³wia? Auto dostêpne jest wy³¹cznie z oœmiobiegow¹ skrzyni¹ Tiptronic S. Ni¿sze prêdkoœci obrotowe na wy¿szych biegach obni¿aj¹ poziom ha³asu we wnêtrzu, szczególnie na autostradzie. Przek³adnia zmienia biegi automatycznie i dostosowuje siê do stylu jazdy kierowcy. Naturalnie mo¿na zmieniaæ biegi tak¿e manualnie – dwoma prze³¹cznikami na kierownicy lub dŸwigni¹ zmiany biegów. Nowa hybryda oferuje znacznie wiêkszy od poprzednika zasiêg jazdy na bateriach - wed³ug producenta jest w stanie przejechaæ oko³o 36 kilometrów z maksymaln¹ prêdkoœci¹ ok. 135 km/h. Nam uda³o siê osi¹gn¹æ dystans nieco ponad 32 km. Silnik spalinowy jest do³¹czany w razie potrzeby przez system zarz¹dzania prac¹ uk³adu napêdowego lub przez kierowcê, po przekroczeniu okreœlonego punktu wciœniêcia peda³u przyspieszenia. Natomiast funkcja „kickdown” umo¿liwia wykorzystanie maksymalnej dostêpnej mocy obu jednostek napêdowych. Przy korzystaniu z funkcji E-Boost silnik elektryczny wspiera silnik spalinowy, zapewniaj¹c sportow¹ dynamikê.
akumulator jest ³adowany podczas jazdy przez silnik spalinowy, który w tym celu generuje wiêksz¹ moc. £adowanie podczas jazdy jest wskazane np. na autostradzie, aby po wjechaniu do miasta mo¿liwa by³a jazda tylko na pr¹d. W trybie SPORT do³adowanie turbosprê¿arki jest aktywowane ju¿ przy 80-procentowym wciœniêciu peda³u przyspieszenia; silnik spalinowy i elektryczny rozwijaj¹ swoj¹ pe³n¹ moc i umo¿liwiaj¹ spor tow¹ jazdê z odpowiednio dostosowan¹ charakterystyk¹ peda³u gazu, maksymaln¹ moc¹ i maksymalnym momentem obrotowym. Porsche sterowane smartfonem Czêœci¹ dostêpnego w opcji systemu Porsche Car Connect jest serwis E-Mobility. Ta aplikacja na smartfona umo¿liwia pobranie wszystkich wa¿nych informacji dotycz¹cych auta, na przyk³ad o pozosta³ym czasie ³adowania, stanie na³adowania baterii oraz wizualnej prezentacji zasiêgu z napêdem czysto elektrycznym. Mo¿liwe jest tak¿e ustawienie czasu rozpoczêcia ³adowania. Za pomoc¹ smartfonu mo¿na tak¿e sterowaæ klimatyzacj¹ – ogrzaæ lub obni¿yæ temperaturê w samochodzie, tak¿e przy wy³¹czonym silniku spalinowym. Dziêki E-Mobility-Ser vices i smartfonowi w ka¿dej chwili i w ka¿dym miejscu mo¿liwe jest zlokalizowanie swojej Panamery. Cena za ekologiê Koszt zakupu hybrydowej odmiany Panamery nie jest ma³y, ale nikt nie oczekuje od Porsche niskobud¿etowych ofert. Cena bazowa Panamery S E-Hybrid to 507 500 z³, czyli o 127,5 tys. z³ wiêcej ni¿ podstawowej Panamery z silnikiem 3,6l o mocy 310 KM. To równie¿ o 38,5 tys. z³ wiêcej w porównaniu ze zwyk³¹ Panamer¹ S. Z drugiej strony, zakup Panamery z gniazdkiem jest o ponad 193 tys. z³ tañszy ni¿ wersji Turbo z silnikiem o mocy 520 KM (i o ponad 437 tys. z³ wobec modelu Turbo S Executive z silnikiem o mocy 570 KM).
Trzy tryby W Panamerze S E-Hybrid kierowca mo¿e wybraæ jeden z trzech trybów pracy uk³adu napêdowego. Tryb E-Power (napêd elektryczny) jest w³¹czony standardowo, ka¿da jazda rozpoczyna siê z napêdem elektrycznym. WskaŸnik Power-Meter w zestawie zegarów i dodatkowy punkt wciœniêcia peda³u przyspieszenia sygnalizuj¹ próg mocy, przy której do³¹czony zostaje silnik spalinowy. Tryb E-Charge aktywowany jest przyciskiem, a wysokonapiêciowy
W stosunku do wszystkich pozosta³ych wersji modelu cena Panamery S E-Hybrid plasuje siê dok³adnie w po³owie cennika, trudno wiêc w jej przypadku mówiæ o dop³acaniu za przyjemnoœæ ekojazdy, czy o jakiejœ szczególnej ekstrawagancji zwi¹zanej z zakupem akurat tej wersji. A posiadanie którego modelu Porsche nie jest ekstrawagancj¹?
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
Na wyposa¿eniu hybrydowej Panamery znajduje siê seryjny, opracowany przez Porsche osprzêt do ³adowania. Pozwala on ³adowaæ bateriê samochodu zarówno w domu, jak i na trasie. Uniwersalne urz¹dzenie ³aduj¹ce Porsche (AC) zapewnia bezpieczne po³¹czenie miêdzy ró¿nymi gniazdkami a samochodem. W normalnym pr zypadku ³adowanie rozpoczyna siê automatycznie po po³¹czeniu wtyku z gniazdkiem. Je¿eli jednak wyst¹pi problem, na przyk³ad gniazdko bêdzie uszkodzone, na wyœwietlaczu pojawi¹ siê odpowiednie informacje.
24
Niskopod³ogowy tramwaj Solarisa na testach w Krakowie
Od poniedzia³ku, 23 lutego przez trzy kolejne miesi¹ce Miejskie Przedsiêbiorstwo Komunikacyjne SA w Krakowie bêdzie testowaæ niskopod³ogowy tramwaj marki Solaris. O jego zaletach bêd¹ mogli przekonaæ siê m.in. mieszkañcy Nowej Huty korzystaj¹cy z linii nr 1, ³¹cz¹cej Wzgórza Krzes³awickie z Salwatorem. Marek Gancarczyk Tramwaj Tramino, który przyjecha³ do Krakowa z Poznania, ma d³ugoœæ blisko 32 metrów. Jest niskopod³ogowy, jednoprzestrzenny i sk³ada siê z piêciu cz³onów. Wnêtrze w pe³ni klimatyzowanego Tramino jest oœwietlane za pomoc¹ nowoczesnej technologii LED. Zarówno z zewn¹trz, jak i w œrodku tramwaj wyró¿nia siê niezwykle nowoczesnym designem.
wœród krakowskich pasa¿erów. Zebrane tutaj doœwiadczenia z pewnoœci¹ bêd¹ niezwykle cennym materia³em dla naszego biura badañ i rozwoju, tym bardziej, ¿e Kraków ma bardzo ambitne plany i w niedalekiej przysz³oœci zamierza zainwestowaæ w nowy tabor i rozbudowê systemu tramwajowego – mówi Zbigniew Palenica, Cz³onek Zarz¹du Solaris Bus & Coach odpowiedzialny za obszar pojazdów szynowych.
- Z wielk¹ uwag¹ przygl¹damy siê wszystkim nowym rozwi¹zaniom dostêpnym na rynku tramwajowym. St¹d w³aœnie zainteresowanie tramwajem wyprodukowanym przez firmê Solaris, wyposa¿onym w innowacyjny system gromadzenia energii. Warto tak¿e podkreœliæ, ¿e na testach zyskaj¹ mieszkañcy Nowej Huty, bo ten niskopod³ogowy tramwaj bêdzie kursowa³ na linii nr 1 ze Wzgórz Krzes³awickich do Salwatora – mówi Rafa³ Œwierczyñski, prezes MPK SA w Krakowie.
Test tramwaju Solarisa, to nie jedyny test tramwaju na jaki zdecydowa³ siê krakowski przewoŸnik. Od 25 czerwca 2013 roku po ulicach Krakowa kursuje prototypowy tramwaj wyprodukowany przez firmê Newag SA z Nowego S¹cza.
D³ugoœæ
31 960 mm
SzerokoϾ
2 350 mm
WysokoϾ
3 575 mm
Liczba drzwi
6
Liczba miejsc dla pasa¿erów (przy 5 osobach/m2)
204 (w tym 61 siedz¹ce)
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
- Bardzo siê cieszymy, ¿e w³adze krakowskiego MPK s¹ otwar te na nowe rozwi¹zania techniczne, jakie pojawiaj¹ siê na rynku tramwajowym, i wyrazi³y zainteresowanie przetestowaniem nowoczesnej technologii zastosowanej w tramwajach Solarisa. Mamy tak¿e nadziejê, ¿e Tramino zbierze pozytywne oceny
Podstawowe dane techniczne Solarisa Tramino testowanego w Krakowie
owców KATALOG dla kier
Z technicznego punktu widzenia jedn¹ z najwiêkszych innowacji, jakie oferuje prezentowany w stolicy Ma³opolski tramwaj Solarisa, jest zamontowany na dachu Uk³ad Odzysku Energii z systemem superkondensatorów. Dziêki nim pojazd mo¿e gromadziæ energiê elektryczn¹, która póŸniej wykorzystywana jest przy przyspieszaniu. Jest to pierwszy w Polsce tak wyposa¿ony tramwaj. Uk³ad superkondensatorów po odpowiedniej adaptacji mo¿e byæ wykorzystany dla zapewnienia jazdy autonomicznej tramwaju, czyli bez koniecznoœci pobierania energii z sieci trakcyjnej.
Warto podkreœliæ, ¿e obecnie ju¿ prawie po³owa krakowskich tramwajów to pojazdy niskopod³ogowe. Ta liczba w niedalekiej przysz³oœci zdecydowanie siê zwiêkszy, bo w tym roku do Krakowa dotrze 36 nowoczesnych, niskopod³ogowych tramwajów, które dostarczy bydgoska firma PESA SA. Kolejne nowe tramwaje krakowski przewoŸnik planuje kupiæ w perspektywie finansowania ze œrodków Unii Europejskiej w latach 2014-2020.
25
Fakty o ruchu jednokierunkowym W najbli¿szych miesi¹cach komunikacyjne centrum Krakowa zmieni siê radykalnie. Dziêki przebudowie torowiska i zmianach w organizacji ruchu, na odcinku od ul. Pi³sudskiego do ul. Pawiej, szybciej po I obwodnicy poruszaæ siê bêd¹ mog³y zarówno autobusy jak i tramwaje. Bezcenny czas zyskaj¹ setki tysiêcy pasa¿erów Komunikacji Miejskiej w Krakowie. Anna Dominiak Wprowadzenie ruchu jednokierunkowego wokó³ I obwodnicy jest dzia³aniem uzasadnionym i zorientowanym na uzyskanie konkretnych celów. Wœród najwa¿niejszych mo¿na wymieniæ: eliminacjê samochodowego ruchu tranzytowego, poprawê warunków poruszania siê pieszych, rowerzystów oraz pojazdów, transportu publicznego w œródmieœciu, zmniejszenie emisji spalin oraz poziomu ha³asu komunikacyjnego, u³atwienie obs³ugi centrum przez pojazdy zaopatrzenia oraz s³u¿b komunalnych, poprawê standardu przestrzeni publicznej, przywracanie pozakomunikacyjnych funkcji ulicy, zwiêkszenie atrakcyjnoœci œródmieœcia, wp³yw na zwiêkszenie ekonomicznego potencja³u obszaru œródmieœcia (g³ównie w zakresie handlu i us³ug). Wymienione cele mog¹ byæ realizowane ró¿nymi œrodkami. Najczêœciej jest to zmiana organizacji ruchu drogowego, poprzez znaki drogowe dopuszczaj¹ce ruch tylko okreœlonych grup pojazdów. Przyk³adem mo¿e byæ strefa B, czyli ograniczonego ruchu w Krakowie.W warunkach polskich problematyczna jest egzekucja tego typu zakazów, skutkuje to wjazdami pojazdów nieuprawnionych. Proceder ten obserwujemy codziennie.
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
Trudno to sobie dziœ wyobraziæ ale jeszcze w latach 70 - tych ubieg³ego wieku ruch samochodowy na Rynku G³ównym odbywa³ siê bez przeszkód. Proponowane dziœ zmiany wpisuj¹ siê w dzia³ania Krakowa zapocz¹tkowane ju¿ w latach 50 - tych ubieg³ego wieku. Mia³y one na celu obszarowe uspakajanie ruchu w œródmieœciu. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesiêciu lat wprowadzano je ma³ymi krokami: przeniesiono ruch tramwajowy z Rynku na I obwodnicê, wy³¹czono z ruchu ul. Floriañsk¹, przebudowano skrzy¿owania przy Filharmonii i czêœciowo zamkniêto ul. Wiœln¹, wy³¹czono Rynek G³ówny i przylegaj¹ce
26
ulice z ogólnodostêpnego ruchu samochodowego, usuniêto ruch z ul. Jagielloñskiej i odcinka ul. Szpitalnej, przerwano ci¹g³oœæ przejazdu ulic Franciszkañskiej i Dominikañskiej oraz Stolarskiej i Grodzkiej (Plac Wszystkich Œwiêtych), wyeliminowano relacjê tranzytow¹ prowadzon¹ przez ul. Œw. Krzy¿a, wprowadzono trzy strefy o ró¿nej dostêpnoœci: strefa A ruchu pieszego, strefa B ruchu ograniczonego oraz strefa C ograniczonego postoju, rozszerzono strefy p³atnego parkowania do Alei Trzech Wieszczów, przebudowano ul. Karmelick¹, zlikwidowano parkingi na Ma³ym Rynku i Placu Szczepañskim w zwi¹zku z obchodami 750-lecia miasta, zamkniêto odcinki wylotowe ul. Karmelickiej do I i II obwodnicy, poszerzono strefy p³atnego parkowania. Dotychczas najbardziej kompleksowym i radykalnym by³o wprowadzenie trzech stref o ró¿nej dostêpnoœci w roku 1988. Dzia³ania te przynios³y wymierne korzyœci: spadek liczby pojazdów wje¿d¿aj¹cych w obszar Starego Miasta, spadek natê¿enia ruchu pojazdów na odcinkach i obwodnicy objêtych uspokojeniem, spadek poziomu ha³asu na uspokojanych ulicach, na obszarze objêtym uspokojeniem ruchu prêdkoœæ ruchu pojazdów transportu zbiorowego zwiêkszy³a siê. Równie¿ pozytywne efekty uzyskano wskutek wy³¹czenia z ogólnodostêpnego ruchu odcinków wylotowych ul. Karmelickiej do I i II obwodnicy (rok 2008), na których s¹ zlokalizowane przystanki tramwajowe. Wykonane przed i po wprowadzeniu zmian w organizacji ruchu (po zmianach zarówno z obecnoœci¹ oraz bez obecnoœci
policji nadzoruj¹cej przestrzeganie przez kierowców nowej organizacji ruchu) pomiary pozwoli³y dokonaæ oceny wprowadzonego rozwi¹zania. Dla kierunku do centrum miasta œredni czas przejazdu tramwaju ul. Karmelick¹ zmniejszy³ siê z 6,0 do 5,1 minut, natomiast zaobserwowany czas maksymalny - z 9,8 do 6,5 minuty, a tym samym zmala³o odchylenie standardowe czasu przejazdu - z 1,3 do 0,7 minuty.
Co wa¿ne zosta³a zachowana mo¿liwoœæ wjazdu na ulice dochodz¹ce do Rynku G³ównego (zachowano lewoskrêty tak jak w stanie istniej¹cym), ponadto wyznaczono miejsca postojowe dla samochodów na chodniku wzd³u¿ przebudowywanych ulic. W ramach projektu zostan¹ tak¿e zlikwidowane sygnalizacje œwietlne na skrzy¿owaniu Pi³sudskiego / Straszewskiego, Podwale / Karmelicka – dziêki czemu ruch bêdzie p³ynniejszy. Ww. ulice bêd¹ znajdowaæ siê w strefie ograniczonej prêdkoœci (Tempo 30).
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
Aktualne dzia³ania podejmowane przez ZIKiT W rozwi¹zaniach sytuacyjnych ulic Podwale i Straszewskiego na odcinku od wlotu skrzy¿owania z ulic¹ Karmelick¹ do wlotu skrzy¿owania z ulic¹ Pi³sudskiego zaprojektowano ulicê o przekroju jednojezdniowym z
Wprowadzono równie¿ uspokojenie ruchu stosuj¹c m.in. rampy najazdowe pr zed i za poszczególnymi skrzy¿owaniami / przejœciami dla pieszych oraz wyniesienie torowiska tramwajowego na 7 cm powy¿ej nawierzchni jezdni pasa ruchu dla samochodów, co ma skutkowaæ niewje¿d¿aniem pojazdów samochodowych na torowisko tramwajowe. Na odcinku ulicy Podwale pomiêdzy skrzy¿owaniami z ulicami Karmelick¹ i Kapucyñsk¹ zaprojektowano zieleñce o szerokoœci 2,0 m, w których zlokalizowane s¹ istniej¹ce b¹dŸ projektowane drzewa oraz s³upy oœwietleniowe / trakcyjne. Dla pojedynczych drzew w rejonie skrzy¿owania ulicy Podwale z ulic¹ Studenck¹ zaprojektowano kraty pod drzewa o wymiarach 2,0 / 2,0 m.
owców KATALOG dla kier
Dla kierunku przeciwnego, tzn. od centrum w kierunku II obwodnicy œredni czas przejazdu zmniejszy³ siê z 7,6 do 6,7 minuty, a przy obecnoœci policji - do 5,7 minuty. Czas maksymalny zmala³ z 12,3 do 10,7 minuty, a odchylenie standardowe - z 2,1 do 1,8 minuty. Proponowane zmiany organizacji ruchu w Œródmieœciu Krakowa wpisuj¹ siê w za³o¿one cele, które s¹ nastêpuj¹ce: poprawa jakoœci powietrza poprzez redukcjê emisji zanieczyszczeñ emitowanych przez samochody osobowe: PM, NOx, SOx wp³ywaj¹cych na powstawanie tzw. smogu, poprawa warunków ruchu transportu zbiorowego, poprawa warunków ruchu pieszych i rowerzystów. Jednym z najwa¿niejszych potencjalnych efektów wprowadzenia zmian organizacji ruchu w centrum Krakowa bêdzie poprawa warunków funkcjonowania komunikacji zbiorowej. I odwrotnie – zwiêkszenie prêdkoœci pojazdów komunikacji zbiorowej bêdzie sprzyjaæ jej konkurencyjnoœci w stosunku do samochodu, dziêki czemu potrzeba korzystania z komunikacji indywidualnej w œcis³ym centrum miasta zostanie os³abiona. Wp³ynie wiêc na wzrost udzia³u podró¿y odbywanych komunikacj¹ zbiorow¹, a co za tym idzie – tak¿e na spadek emisji zanieczyszczeñ. Wdro¿enie proponowanych zmian spowoduje dalszy wzrost znaczenia tramwajów, w przysz³oœci bêdzie mo¿liwa obs³uga œcis³ego centrum tylko za ich pomoc¹.
torowiskiem tramwajowym w jezdni ulicy. Projekt przewiduje wprowadzenie ruchu samochodowego jednokierunkowego tj. jednokierunkowy ruch dla samochodów na kierunku od ulicy Karmelickiej do ulicy Pi³sudskiego pasem o szerokoœci 3,0 m oraz na kierunku przeciwnym tj. od ulicy Pi³sudskiego do ulicy Karmelickiej zaprojektowano jednokierunkowy ruch rowerowy tj. pas rowerowy o szerokoœci od 1,5 m do 2,0 m. Pojazdy komunikacji zbiorowej - autobusy oraz tramwaje bêd¹ siê porusza³y dwukierunkowo po przebudowywanym torowisku tramwajowym. Na wlocie skrzy¿owania ulic Podwale i ulicy Karmelickiej na projektowanym pasie rowerowym zaprojektowano przystanek wiedeñski o nawierzchni z kostki granitowej.
27
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
KILKA POMYS£ÓW NA CIEKAWE SPÊDZENIE CHWIL PO WYPE£NIENIU OBOWI¥ZKÓW
06
CZAS WOLNY
Joe Abercrombie Pó³ króla Ksi¹¿ê Yarvi poprzysi¹g³ zemstê zabójcom ojca. Chce odzyskaæ czarny tron. Najpierw jednak jako sprzedany w niewolê galernik musi stawiæ czo³o okrucieñstwu i srogiemu morzu. I to maj¹c tylko jedn¹ sprawn¹ rêkê! Oszukany stanie siê oszustem. W oczach œwiata jest s³aby. Nie utrzyma tarczy ani nie chwyci za topór, dlatego musi z umys³u uczyniæ zabójcz¹ broñ. Zdradzony sam zostanie zdrajc¹. W osobliwej kompanii wyrzutków znajduje wsparcie, na jakie nie móg³by liczyæ wœród szlachetnie urodzonych. Czy ten, który pad³ ofiar¹ uzurpatora, sam siê nim stanie? Yarvi ma u boku lojalnych przyjació³, lecz zawi³a œcie¿ka, któr¹ kroczy, mo¿e siê zakoñczyæ tym, czym siê rozpoczê³a – niespodziewanym zwrotem, zasadzk¹ i œmierci¹ króla.
tajniki ¿ycia i umia³ w ka¿dym jêzyku otwieraæ drzwi przed Ojcem Pokojem. Tak jak ja bezustannie próbujê to robiæ. Nie ma szlachetniejszego zadania, bez wzglêdu na bzdury, jakie plot¹ na placu æwiczeñ g³upcy, którym miêœnie d³awi¹ rozum. – Trudniej ich ignorowaæ, gdy siê stoi na tym placu razem z nimi. – Ha! – Splunê³a w ogieñ. – Gdy zdasz egzamin, bêdziesz tam musia³ chodziæ tylko po to, ¿eby ³ataæ ³by porozbijane w zbyt ostrych zabawach. A w koñcu przejmiesz moj¹ laskê. – Ruchem g³owy wskaza³a zwê¿aj¹ce siê ku do³owi insygnium z elfmetalu pe³nego wypustek i naciêæ, które sta³o oparte o œcianê. – Pewnego dnia zasi¹dziesz przy Czarnym Tronie jako Ojciec Yarvi. – Ojciec Yarvi. – Ch³opak nerwowo obróci³ siê na sto³ku. – Nie jestem doœæ m¹dry. – Tak naprawdê chcia³ powiedzieæ, ¿e nie jest doœæ odwa¿ny, ale nie by³ doœæ odwa¿ny, aby siê do tego przyznaæ. – M¹droœæ mo¿na zdobyæ, mój ksi¹¿ê. Podniós³ lew¹ d³oñ do œwiat³a. – A rêce? Czy je te¿ mo¿na zdobyæ? – Brak ci rêki, ale otrzyma³eœ od bogów bardziej niezwyk³e dary. – Masz na myœli to, ¿e ³adnie œpiewam? – prychn¹³. – Miêdzy innymi. A tak¿e twój bystry umys³, empatiê i si³ê… tyle ¿e tak¹, która czyni z cz³owieka wspania³ego ministra, a nie wspania³ego króla. Pob³ogos³awi³ ciê sam Ojciec Pokój. Zapamiêtaj raz na zawsze: silnych mê¿czyzn jest co niemiara, a m¹drych niewielu. – Mo¿e dlatego kobiety s¹ lepszymi ministrami. – I lepiej parz¹ herbatê… przewa¿nie. – G³oœno siorbi¹c, upi³a ³yk z kubka, który przynosi³ jej ka¿dego wieczoru, i raz jeszcze pokiwa³a g³ow¹ z aprobat¹. – Parzenie herbaty jest jednym z wielu niezwyk³ych talentów, jakie posiadasz. – Oto dzie³o godne bohatera. Przestaniesz mi schlebiaæ, gdy z ksiêcia stanê siê zwyk³ym ministrem? – Bêdê ciê chwali³a, gdy na to zas³u¿ysz, a gdy nie, twoje siedzenie jeszcze lepiej zaznajomi siê z moim butem. Yarvi westchn¹³. – Niektóre rzeczy nigdy siê nie zmieni¹. – Zabierzmy siê lepiej do historii. – Matka Gundring wziê³a jedn¹ z ksi¹g z pó³ki. Osadzone w grzbiecie kamienie b³ysnê³y czerwieni¹ i zieleni¹. – Teraz? Muszê wstaæ tak wczeœnie jak Matka S³oñce, ¿eby nakarmiæ twoje go³êbie. Mia³em nadziejê, ¿e bêdê móg³ siê wyspaæ, zanim… – Pozwolê ci siê wyspaæ, kiedy zdasz egzamin. – Na pewno nie. – Masz racjê. – Poœlini³a palec i zaczê³a przewracaæ kartki z szelestem wiekowego papieru. – Powiedz mi, mój ksi¹¿ê, na ile od³amków elfy rozbi³y Bóstwo.
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
Srogi wiatr wia³ tego wieczoru, gdy Yarvi dowiedzia³ siê, ¿e zosta³ królem… a raczej pó³królem. Gettowie nazywali taki wiatr szukaj¹cym, bo znajdowa³ ka¿d¹ szczelinê i dziurkê od klucza, z jêkiem zaganiaj¹c okrutny zi¹b Matki Wód do ludzkich siedzib, nawet gdy w paleniskach buzowa³ ogieñ, a domownicy siedzieli zbici w gromadê. Szarpa³ okiennicami w¹skich okien w komnatach Matki Gundring i stuka³ okutymi ¿elazem drzwiami o framugê. Dra¿ni³ p³omienie, które sycza³y i trzaska³y ze z³oœci¹, rzucaj¹c szponiaste cienie wi¹zek zió³ na œciany i oœwietlaj¹c migotliwym blaskiem korzeñ w sêkatych palcach Matki Gundring. – A to? Przypomina³ zwyk³¹ grudkê ziemi, ale Yarvi ju¿ go zna³. – Korzeñ czarnojêzycznicy. – W jakim celu minister po niego siêga, mój ksi¹¿ê? – Minister ma nadziejê, ¿e nigdy nie bêdzie musia³ go u¿yæ. Ugotowany w wodzie rozpuszcza siê i nie ma smaku, ale to najstraszniejsza trucizna. Matka Gundring od³o¿y³a korzeñ. – Ministrowie czasem s¹ zmuszeni siêgaæ po mroczne rzeczy. – Ministrowie zawsze powinni szukaæ mniejszego z³a – powiedzia³ Yarvi. – I wa¿yæ wiêksze dobro. Piêæ prawid³owych odpowiedzi na piêæ pytañ. – Matka Gundring z aprobat¹ pokiwa³a g³ow¹ i Yarvi zarumieni³ siê z zadowolenia. Stara minister Gettlandu nikogo nie chwali³a bez powodu. – A podczas egzaminu zadania bêd¹ ³atwiejsze. – Podczas egzaminu… – Yarvi nerwowo potar³ zniekszta³con¹ d³oñ kciukiem zdrowej. – Zdasz. – Nie ma takiej pewnoœci. – Rol¹ ministra jest nieustannie w¹tpiæ… – …i zarazem sprawiaæ wra¿enie pewnego – dokoñczy³ za ni¹. – A widzisz! Dobrze ciê znam. – To by³a prawda. Nikt nie zna³ go lepiej, nawet jego bliscy. Zw³aszcza oni. – Nigdy nie mia³am bystrzejszego ucznia. Zdasz za pierwszym podejœciem. – I przestanê byæ ksiêciem Yarvim. – Ta myœl sprawi³a, ¿e poczu³ ulgê. – Nie bêdê mia³ rodziny ani sukcesji. – Staniesz siê Bratem Yarvim, a twoj¹ rodzin¹ bêdzie Ministerstwo. – Blask ognia podkreœli³ zmarszczki wokó³ oczu Matki Gundring, gdy siê uœmiechnê³a. – Twoj¹ sukcesj¹ bêd¹ zio³a i ksiêgi, i m¹dre s³owa. Bêdziesz zapamiêtywa³ i doradza³, leczy³ i mówi³ prawdê, zg³êbia³
owców KATALOG dla kier
FRAGMENT KSI¥¯KI
Liczba stron: 400, Wydawnictwo: Rebis
k dk
29
CZAS WOLNY
Colin McRae Autobiografia legendy WRC Ca³e ¿ycie naznaczone piêtnem fatalizmu. Katastrofalne wypadki, seryjne defekty, pechowo stracone kolejne tytu³y mistrza œwiata. By³ szybki, piekielnie szybki. Uwielbiany przez kibiców za straceñczy styl jazdy i obcesowe traktowanie ka¿dego, kto stawa³ mu na drodze do zwyciêstwa. Zgin¹³ tak, jak ¿y³ – pilotuj¹c helikopter na krawêdzi ryzyka… Liczba stron: 312, Wydawnictwo: SQN
Ostatnim rajdem w kalendarzu by³ RAC. Wygra³em go rok wczeœniej, wiêc wierzy³em, ¿e mogê powtórzyæ ten sukces. Jednoczeœnie przedostatni¹ rund¹ mistrzostw by³ Rajd Katalonii, czyli dla Carlosa impreza u niego w domu. Ju¿ w trakcie zawodów sporym wyzwaniem dla nas obu okaza³ siê Juha, ale kiedy siê rozbi³, rozpocz¹³ siê wewnêtrzny pojedynek w ramach zespo³u Subaru. By³em gotowy stan¹æ do walki z Carlosem o triumf zarówno w rajdzie, jak i w ca³ych mistrzostwach. Przed ostatnim dniem zmagañ obaj wyraŸnie odstawiliœmy pozosta³ych. Trzecie miejsce zajmowa³ w³oski kierowca Piero Liatti, tak¿e w Subaru. Wieczorem przed decyduj¹cym starciem David Richards powiedzia³ nam, ¿e mamy utrzymaæ dotychczasow¹ kolejnoœæ miejsc. Oprócz klasyfikacji indywidualnej mistrzostw œwiata liczy³a siê równie¿ klasyfikacja producentów. David nie chcia³, ¿ebyœmy podejmowali zbêdne ryzyko. Nikt z nami o tym nie rozmawia³ i na nic takiego nie chcia³em siê zgodziæ. David tupn¹³ wtedy nog¹ i stwierdzi³, ¿e bêdzie tak, jak on chce. Mia³em zwolniæ i tyle.
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier 30
Wiedzia³em, ¿e zespó³ nadal mo¿e zapewniæ zwyciêstwo Carlosowi, przytrzymuj¹c nas wystarczaj¹co d³ugo, abyœmy spóŸnili siê do punktu sêdziowskiego. Na szczêœcie by³o to na tyle nieczyste zagranie, ¿e siê na to nie zdecydowali. David Richards ju¿ na mnie czeka³. Chyba nigdy wczeœniej nie widzia³em go tak wœciek³ego. A przecie¿ nawet nie zarysowa³em samochodu! Niestety, on nie by³ w nastroju do ¿artów. Zdobyliœmy punkty do klasyfikacji producentów, na których mu zale¿a³o, ale problem polega³ na tym, ¿e sprzeciwi³em siê jego poleceniu i wszyscy o tym wiedzieli. Zapyta³, co zamierzam z tym zrobiæ, a ja odpar³em, ¿e jadê siê zameldowaæ u sêdziów i wygraæ rajd. Nie takiej odpowiedzi oczekiwa³. Us³ysza³em wtedy od niego: „Na twoim miejscu dobrze bym siê nad tym zastanowi³”. S¹dzê, ¿e gdybym zameldowa³ siê u sêdziów na czas i wygra³ tamten rajd, w nastêpnym sezonie raczej nie jeŸdzi³bym dla Subaru. Pewnie nie by³oby mnie w zespole ju¿ na nastêpnym rajdzie. W tej sytuacji nie mog³em sobie pozwoliæ na z³¹ decyzjê. Ostatecznie to ojciec mnie pr zekona³, ¿ebym siê podpor z¹dkowa³. U sêdziów zameldowaliœmy siê z jednominutowym opóŸnieniem i w ten sposób oddaliœmy zwyciêstwo Carlosowi. k dk
Staj¹c na starcie ostatniego dnia, wiedzia³em, co zamierzam zrobiæ. Postanowi³em, ¿e spróbujê
FRAGMENT KSI¥¯KI
Nie potrafi³em siê z tym pogodziæ, bo to nie by³o fair. Dwóch kierowców mia³o takie same szanse na siêgniêcie po tytu³ mistrza œwiata i uwa¿a³em, ¿e obaj mamy prawo o niego walczyæ. Proste. Przed ostatnim dniem rajdu Carlos wyprzedza³ mnie zaledwie o 7 sekund i wierzy³em, ¿e mogê z nim wygraæ. Dziêki temu przed Rajdem RAC mia³bym nad nim 5 punktów przewagi. Tytu³ mistrzowski majaczy³ na hor yzoncie i bardzo chcia³em go zdobyæ. Uwa¿a³em, ¿e nale¿y mi siê przynajmniej szansa, by o niego powalczyæ. Nie wydaje mi siê, ¿ebym oczekiwa³ zbyt wiele. Próbowa³em omówiæ tê sytuacjê z Carlosem, ale on mia³ skorzystaæ na poleceniach zespo³u, wiêc nie chcia³ o niczym s³yszeæ.
wygraæ ten rajd. Wyszed³em na prowadzenie i mia³em zamiar zrobiæ wszystko, aby utrzymaæ je a¿ do koñca. Wystawi³em prze³o¿onych na próbê, a oni mieli poczucie, ¿e musz¹ coœ z tym zrobiæ. Nigel Riddle i John Spiller, dwaj najbli¿si wspó³pracownicy Davida Richardsa, wyszli na trasê ostatniego oesu i starali siê zatr zymaæ mnie przed met¹ na wystar czaj¹co d³ugi czas, aby Carlos móg³ wygraæ. Nigel sta³ poœrodku drogi i podskakiwa³ jak pajac. Musia³ mieæ wtedy niez³ego pietra, bo przecie¿ nie by³o najmniejszych szans, ¿ebym mia³ siê zatrzymaæ. Nigel uskoczy³ na bok w ostatniej chwili, a ja przemkn¹³em obok niego z prêdkoœci¹ 160 kilometrów na godzinê. By³em gotowy iœæ na ca³oœæ i Derek mnie w tym wspiera³. Powiedzia³, ¿e mam jechaæ na maksa, i tak te¿ zrobi³em.
Zeskanuj kod i kup ksi¹¿kê
Na dwa starty przed koñcem sezonu szanse na tytu³ zachowa³o czterech kierowców. Pomimo wszystkich wczeœniejszych pora¿ek Carlos Sainz ci¹gle pozostawa³ w grze. Doskona³a forma w pierwszych rajdach pozwoli³a mu zebraæ wystarczaj¹co du¿o punktów, aby ci¹gle myœleæ o zwyciêstwie. Oprócz niego szanse mieli Didier Auriol i Juha Kankkunen, obaj je¿d¿¹cy dla Toyoty. Nikt z nas nie mia³ wyraŸnej przewagi, nikt nie dominowa³, wiêc wszyscy mogliœmy realnie myœleæ o koñcowym triumfie. Mistrzem œwiata mia³ zostaæ ten, kto najlepiej pojedzie w koñcówce sezonu.
Z DRUGIEJ STRONY YNORTS JEIGURD Z
Tylko trzy systemy aktywnego bezpieczeñstwa bêd¹ dostêpne w samochodach Robert Lorenc
Unia Europejska pracuje nad nowymi regulacjami dotycz¹cymi bezpieczeñstwa w ruchu samochodowym. - Wszystkie dotychczasowe regulacje mia³y na celu zwiêkszenie bezpieczeñstwa na drogach. Niestety, nie przynios³y one zadowalaj¹cych rezultatów, dlatego pracujemy nad nowymi - dowiedzieliœmy siê od wysoko postawionego komisarza. Okaza³o siê, ¿e wprowadzane coraz to nowe systemy aktywnego bezpieczeñstwa nie maj¹ znacz¹cego – jak wczeœniej zak³adano – wp³ywu na iloœæ st³uczek, wypadków i kolizji. - Przy coraz wiêkszej iloœci „myœl¹cych” systemów iloœæ wypadków powinna byæ mniejsza, jednak pozostaje praktycznie na niezmienionym poziomie. Jeszcze raz okaza³o siê, ¿e na zachowanie samochodów na drodze decyduj¹cy wp³yw maj¹ (niestety?!) kierowcy, a oni s¹ leniwi i uwa¿aj¹, ¿e system za nich wszystko wykona. St¹d decyzja o pracach nad nowymi regulacjami – us³yszeliœmy. Co dok³adnie zostanie zmienione? Od przysz³ego roku wszystkie nowe samochody bêd¹ sprzedawane tylko z trzema systemami aktywnego bezpieczeñstwa. Takimi systemami miêdzy innymi s¹: system stabilizacji toru jazdy, aktywnego hamowania w ruchu miejskim, monitorowania martwego pola czy te¿ asystent parkowania. Pozwoli to na znaczne zredukowanie kosztów produkcji aut, a tym samym prze³o¿y siê to na finaln¹ cenê samochodu w salonie.
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
Wszystkie – czasami niestety – wnioski, wydarzenia, cytaty oraz tezy zosta³y zmyœlone i powsta³y w wyniku bujnej wyobraŸni autora i z rzeczywistoœci¹ nie maj¹ nic wspólnego.
32
- Szacujemy ¿e po wprowadzeniu nowych regulacji cena nowych aut powinna spaœæ o 10 – 20% - s³yszymy w kuluarach – tym samym wiêksz¹ grupê ludzi bêdzie staæ na zakup nowego auta, a co za tym idzie uzyskamy dwa cele w jednym czasie. Zmniejszy siê œredni wiek pojazdu poruszaj¹cego siê po drodze, a tym samym zwiêkszy bezpieczeñstwo. Niebanalnym równie¿ pozostaje fakt, ¿e przy przyjêtych przez nas szacunkach, radykalnie zmniejszone zostan¹ emitowane przez pojazdy szkodliwe substancje do atmosfery (stare nie spe³niaj¹ce norm czystoœci emisji spalin samochody zostan¹ zast¹pione nowymi, spe³niaj¹cymi najnowsze normy EURO 6). Uspokajamy mi³oœników nieograniczonej iloœci systemów w samochodach. Nie znikn¹. Bêd¹ jednak dostêpne w p³atnych opcjach. k dk
ul. Niepo³omska 54 (drugi warsztat) 31-572 Kraków
mechanika, elektronika sprzeda¿ oryginalnych czêœci do Renault remonty silników - benzyna, diesel remonty mechaniczne aut zabytkowych Specjalizacja auta FRANCUSKIE
AKUMULATORY sprzeda¿ - serwis ul. Prandoty 6
(zak³ad przeniesiony z ul. Krowoderskiej 60)
/12/ 412 62 41 czynne: pn.-pt.: 9.00 - 18.00, sob.: 9.00 - 13.00
Auto Serwis Tomasz Gadzina tylnych
Redakcja : 31-159 Kraków, Al. J. S³owackiego 17A tel./fax (12) 632 09 32 e-mail: kdk@kdk.pl Redaktor naczelny: Robert Lorenc
belek
Reklama:
wszystkie marki - specjalnoϾ samochody francuskie Regeneracja
Kraków, Al. 29-go Listopada 166, tel. 608 77-64-05
zeskanuj kod i sprawdŸ e-wersje
tel. (12) 632 09 32 tel. 609 370 869 e-mail: reklama@kdk.pl Zamawianie internetowego wydania gazety:
Komputerowy dobór
LAKIERÓW SAMOCHODOWYCH materia³y przygotowawcze,dodatki,akcesoria i narzêdzia lakiernicze, kosmetyki samochodowe,spraye, nape³nianie lakierów w spraye lakiery akrylowe - DO DREWNA I PRZEMYS£OWE
KRAKÓW, ul. REJTANA 6, tel. 12 656-04-64
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
owców KATALOG dla kier
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
D Y NA
Wyprodukowano w Polsce Wydawca: Firma Us³ug Reklamowych "KATALOG" 31-159 Kraków, Aleja Juliusza S³owackiego 17A Wszelkie prawa zastrze¿one. "KATALOG dla kierowców" dzia³a w oparciu o przepisy ustawy o prawie autorskim i "prawach pokrewnych" (Dz.U. z dn. 23 lutego 1994 r. nr 24, poz. 83) oraz przyjête zwyczaje edytorskie. Redakcja nie zwraca materia³ów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo skracania nades³anych tekstów i nanoszenia w³asnych tytu³ów. Pisownia artyku³ów zgodna z oryginaln¹. Za treœæ reklam i og³oszeñ Wydawca nie ponosi odpowiedzialnoœci. Fotografie, znaki graficzne firm oraz dane umieszczane s¹ na odpowiedzialnoœæ prezentowanego Reklamodawcy. Wydawca ma prawo odmówiæ umieszczenia reklamy niezgodnej z przepisami lub interesem Wydawcy. wyd. A : KRAKÓW, numer zamkniêto: 26.03.2015
owców KATALOG dla kier
REKLAMY / OG£OSZENIA
e-mail: newsletter@katalogdlakierowcow.pl
Czêœci do wszYstkich aut
tel. 501 172 488
KOMPLEKSOWE NAPRAWY WSZYSTKICH MAREK
www.katalogdlakierowcow.pl
www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej
AUTO SERVICE EURO-MOTO-CAR S.C.
33
DIESEL SERWIS
31-572 KRAKÓW ul. NIEPO£OMSKA 55 VDO
tel./fax 12 686 13 78 kom. 505 269 716 500 272 822
osobowych, ciê¿arowych i dostawczych oraz koparek i maszyn budowlanych
(MAN, SCANIA, DAF, VOLVO, IVECO, MERCEDES, RENAULT, DUTZ, OPEL, BMW, VW, AUDI, SKODA i inne)
JA REGENERAC Y WTRYSKIWACZ CZY WA KI POMPOWTRYS RAIL
AUTOELEKTR
ONIKA
ON
BOSCH COMM
REGENERACJA WTRYSKIWACZY, TURBOSPRʯAREK oraz POMP WYSOKIEGO CIŒNIENIA
SERWIS CZYNNY: PN. - PT.: 8 - 17 DIAGNOSTY KA SAMOCHODO WA
NAPRAWA I ADAPTACJA STEROWNIKÓW AIRBAG, ABS, ECU, IMMO... NAWIGACJE NAPRAWA FAP, DPF DOPASOWANIE SAMOCHODO WE KLUCZYKÓW RADIO-CODE NAPRAWA I OS£UGA UK£ADÓW KLIMATYZACJI
NIKÓW NAPRAWA SIL NYCH WYSOKOPRʯ
NAPRAWA POMP WTRYSKOWYCH
do samochodów osobowych i ciê¿arowych
Czêœci do wszYstkich aut YSIEK KRZ
OS. GRÊBA£ÓW, UL. GEODETÓW 18 B
www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej
NAPRAWA POJAZDÓW
Kraków Os. 2 Pu³ku Lotniczego 2b
Ca³oroczna obs³uga samochodu Zakres us³ug wchodz¹cych w kupon rabatowy znajduje siê na stronie: www.vulko.pl
kwota do zap³aty
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
34
www.vulko.pl
55,00 z³
REKLAMY / OG£OSZENIA
owców KATALOG dla kier
tel. 12 648 18 19
LAKIERY SAMOCHODOWE NARZÊDZIA LAKIERNICZE
TAPICERSTWO MEBLOWE
TAPICERSTWO SAMOCHODOWE
- renowacja mebli ( wspó³czesne i antyki ) - wystroje wnêtrz i lokali wg. indywidualnego projektu
- tapicerka skórzana i welurowa - pokrowce na siedzenia - naprawa foteli
Lakiery w aerozolach
AMORTYZATORY
PASKI KLINOWE I ROZRZ¥DU
UK£ADY ROZRZ¥DU
U
CONTITECH
HURTOWNIA CZÊŒCI SAMOCHODOWYCH Wieliczka, ul. Narutowicza 24 tel. 12 686 30 60, 12 686 30 61 tel. 12 686 10 66, 12 686 10 55 www.autoeuro.com.pl
RABAT DLA TAXI DOSTAWA GRATIS
MECHANIKA ELEKTROMECHANIKA SAMOCHODOWA Kraków, ul. Cechowa 129 tel.: 509-944-946, 513-143-891
KNECHT
FILTRY
SONDY, ŒWIECE
HAMULCE
ELEMENTY ZAWIESZENIA
USZCZELKI
HAMULCE
ROLKI NAPÊDOWE
CHEMIA WARSZTATOWA
www.aservice.pl
mechanika pojazdowa
zapraszamy: pn. - pt.: 8.30 - 18.00, sob,: 8.30 - 14.00
SPECJALIZACJA:
Kraków, ul. Centralna 75 tel. (12) 644 72 01
biuro@aservice.pl
BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY
nowe opony przek³adki opon klimatyzacja elektromechanika mechanika czêœci zamienne elektroniczna diagnostyka
owców KATALOG dla kier
REKLAMY / OG£OSZENIA
SPRZÊG£A
Czêœci do wszYstkich aut
L - DETA T R U H
Kraków, ul. Pachoñskiego 11, tel. (12) 415 50 56 e-mail: biuro@ct-vantage.pl , www.ct-vantage.pl Nazwy firm i ich znaki towarowe zosta³y u¿yte w celach informacyjnych i s¹ zastrze¿one przez ich w³aœcicieli
www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej
KRAKÓW Al. 29-go Listopada 154 tel. (12) 415-15-57
35