KATALOG dla kierowcow #308 6/2018

Page 1

KATALOG w ó c w o r e dla ki

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

dla Ciebie egz. bezp³atny nak³ad limitowany

Volvo S90 ------------Renault Scénic -------------

#308

Suzuki Swift Sport ------------Ford Fiesta ------------Subaru Impreza ------------Renault Megane R.S.

Test ASO Fiat Technika: Zawieszenia Prawo: Faktura VAT-marża

KRAKÓW wyd.A nr 6 (308) CZERWIEC 2018

Ekologia I Prawo I Rozrywka I Technika I Testy I Wywiad


SPRZEDA¯ - MONTA¯ - WYMIANA

(Rondo Grzegórzeckie)

T£UMIKI MECHANIKA

tel. (12) 430 47 53, tel. kom. 601 48 96 03

zapraszamy: pn.-pt.: 8.00-18.00, sb.: 10.00-14.00

SAMOCHODOWA

www.tlumiki.krakow.pl

Katalizatory - Haki / Wulkanizacja Pompowanie azotem

Czêœci do wszYstkich aut

DO SAMOCHODÓW FRANCUSKICH

- czêœci mechaniczne i elektryczne - uk³ady zawieszenia i wspomagania - filtry, oleje, akumulatory

PRUSY 13, 32-010 Kocmyrzów tel. +12 387 30 52; +48 881 931 352 www.auto-radar.pl

pn.-pt.: 8.00 - 17.00, sob.: 8.00 - 13.00

Kraków, ul. Wielicka 250 tel. 12 288 04 10, 288 05 00 ZAPRASZAMY: poniedzia³ek - pi¹tek: 8.00 - 18.00, sob: 8.00 - 14.00

www.autocenter.com.pl BEZP£ATNA WYMIANA OLEJU

BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY

02

Wypo¿yczamy samochody

BLACHARSTWO - LAKIERNICTWO: - kompleksowe bezgotówkowe naprawy blacharsko-lakierniczne - ca³odobowa pomoc drogowa tel. 601 470 971

PRZEGL¥DY REJESTRACYJNE WSZYSTKICH POJAZDÓW DO 3,5 T

REKLAMY / OG£OSZENIA

owców KATALOG dla kier

Mobil

SERWIS: - komputerowa diagnostyka samochodów - pe³ny serwis pogwarancyjny - klimatyzacja ( monta¿ - obs³uga ) - serwis ogumienia SKLEP: - czêœci zamienne do samochodów, oryginalne i tañsze zamienniki UBEZPIECZENIA KOMUNIKACYJNE: - korzystne pakiety KREDYTY: - samochodowe - gotówkowe ( expresowo )

www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej

Kraków, ul. ¯ó³kiewskiego 28


BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

REKLAMY / OGŁOSZENIA

dodaJ swóJ skleP do

www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej

03


TEST I Volvo S90

Sztuka BYCIA

innym

Niektórzy z twarzą znawcy twierdzą, że już wkrótce wszyscy będziemy jeździli chińskimi samochodami. Wszystko jest robione w Chinach. Nie zmienia to faktu, że znawcy się mylą. Jednak po kolei. Tekst: Wojciech Dorosz (99octanow.pl), Zdjęcia: Volvo

Znacie to uczucie, że jest wam wszystko jedno? Nie obchodzi was czy sądy jeszcze istnieją czy już nie. Czy organizowany jest czarny protest czy są właśnie w trakcie zmiany koloru na biały. Albo różowy. Zwyczajnie czujecie, że to nie wasz dzień, tydzień, miesiąc, a nawet życie. Jedyne, czego chcecie to położyć się w wannie gorącej wody, znaleźć odrobinę ukojenia i poczekać tam, aż wszystko zostanie pochłonięte przez czarną dziurę. Niektórzy nazywają to zimowym przesileniem. Inni depresją. Jeszcze inni po prostu lubią patrzeć jak świat płonie. Sęk w tym, że w waszym życiu wszystko może być w porządku. Macie kochającą rodzinę, dobrze płatną pracę, relaksujące hobby. Jednym słowem nirwana, a za chwilę macie ochotę strzelić sobie w głowę jak Kurt.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

Co dzień wykonujecie swoją rutynę. W głowie ciągle przewija się wam tekst Adasia Miałczyńskiego. Pijecie kolejną kawę albo sięgacie po energetyk by się nakręcić tak, aby cokolwiek zaczęło was odchodzić albo zmusić się do działania. Chociaż jeśli mielibyście na wyciągniecie ręki wtyczkę albo czerwony przycisk...

04

Preferują IKEĘ w miejscu Wersalu. Kręcą nosem widząc Maybacha, bowiem wierzą, że zwykłe Volvo spełni ich wszystkie oczekiwania i zachcianki. Jak na przykład nowe S90. Przód i linia boczna spodoba się wszystkim. Patrzenie na nadwozie jest lepsze niż godzinna sesja na kozetce. Nie ma chyba osoby, której się nie spodoba, część przednia i smukła sylwetka są zdecydowanie jednymi z najładniejszych na rynku. Tył z kolei przypomina przypadkowy układ z klocków Lego. Wiadomo, że to Volvo, jednak projektanci odwalili nieco fuszerki ucinając lampy w XC90 i V90, a to nie wygląda tak zjawiskowo jak reszta. Zupełnie jak gdyby dostać pyszne Gravad lax, racząc się znakomitym smakiem. W następnej chwili jednak kelner stawia przy was otwartą puszkę z Surströmming. Efekt będzie taki sam. I wreszcie dobór barw. S90 jest dostępne tylko w chłodnych kolorach. Volvo co prawda taki ma styl, chłodny i nieco wyrachowany, ale nawet Mercedes oferuje odcienie czerwieni i żółtego. Nie zmienia to jednak faktu, że projektantom udało się zaprojektować samochód duży i lekki wizualnie. Umiejętnie połączyli estetykę (poza tyłem) z nowoczesnością, okraszając je kilkoma detalami wspólnymi dla modeli Volvo z lat 50-tych i 60-tych ubiegłego wieku.

Może to dlatego, że ciągle chcemy więcej. Większego domu, szybszego samochodu albo większych piersi. Cały zachodni świat za tym goni. Istnieją jednak Skandynawowie, którzy mają zdecydowanie bardziej powściągliwe podejście do życia. Zamiast jajka Fabergé na śniadanie wybierają zwykłe, od kury. Każdy producent ma charakterystyczny styl wnętrza.


850R na torach całej Europy. Teraz koncern z Göteborga, który przypadkowo leży obecnie w Chinach, cierpi na manię prześladowczą. Wszystko, czym się interesują to bezpieczeństwo, wygoda pasażerów i ekologia. Gdyby mogli sprzedawaliby S90 bez silnika. IKEA mogłaby na tym nieźle zarobić. Ale przynajmniej na razie robi to samo Volvo, jednak nie spodziewajcie się niczego większego niż dwa litry pojemności i większej ilości cylindrów niż cztery. Spalili na stosie nawet R5. Co szczególnie dziwi, ponieważ oferują wersję napędzaną paliwem samego lucyfera. Najpopularniejszym wariantem będzie z pewnością wersja D4, która nie ma nawet dwustu koni mechanicznych. W trybie eko nie ma chyba żadnego. Objedzie ją większość gorących hatchbacków i to nie w najostrzejszej wersji. Na dodatek mąci spokój klekocząc wniebogłosy. Przynajmniej jest oszczędna, spalając średnio mniej niż sześć litrów paliwa, co jak na tak dużą limuzynę jest dobrym wynikiem.

Wnętrze S90 zostało zaprojektowane bez zbędnych ozdóbek. Króluje tu wysublimowany design połączony z minimalizmem. Materiały wykończeniowe są tak miękkie, że chce się do nich przytulić.

Automatowi również nie w głowie jazda do odcięcia. Kiedy snujecie się leniwie jest świetny. Jednak w sytuacjach, gdy potrzeba szybkości działania osiem biegów sprawia, że zastanawia się jakieś dwie sekundy, jakie przełożenie dobrać i luka, w którą chcieliście się wpasować znika. Kilkanaście lat temu najmodniejszym słowem było „turbo”. Później zostało z powodzeniem zastąpione przez „sport”. Volvo jednak nic sobie z tego nie robi, jak mantrę powtarzając wyraz „komfort” jednocześnie odmieniając go przez wszystkie przypadki. Udaje się to mimo felg o rozmiarze, którego nie powstydziłoby się Lamborghini. Tak, S90 potrafi, a nawet lubi przechylać się na zakrętach, ale chyba poza kraterem wulkanicznym nie ma dziury, która zmąciłaby spokój nadwozia. I to pomimo zastosowania poprzecznych resorów piórowych z tyłu.

www.japan-czesci.pl

CZĘŚCI

NOWE I UŻYWANE

DO SAMOCHODÓW JAPOŃSKICH ORAZ KOREAŃSKICH

części

CENTRUM N. HUTY

31-831 Kraków ul. Fatimska 2

tel.: (12) 642 19 50 tel. kom.: 509 343 272 tel. kom.: 509 727 521

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

O

OS. KRAKOWIAKÓW

BULWAROWA

TR EA .T

KRZYŻA

NE

AL

OS. SPÓŁDZIELCZE

owców KATALOG dla kier

KOCMYRZOWSKA

S

Bezpośrednia konkurencja (Mercedes, Audi i BMW) oferuje przyspieszające bicie serca wersje zwykłych samochodów. Robi to nawet Lexus i Jaguar. Niegdyś było to też domeną Volvo. Kilka lat temu oferowali aksamitne V8 od Yamahy, które brzmiało lepiej niż niejeden brutalny silnik, a kilkanaście ścigali się

2

CIENISTA

OS. PRZY ARCE

TOMEX

A SK TIM FA

Al. Gen. Andersa

OBROŃCÓW

Niestety, ma też dwa spore mankamenty. Po pierwsze jest czysto. Są tacy, co lubią mieszkania bez mebli, ale to przywodzi na myśl szpitalną salę. Po dr ugie wyświetlacz. Wzorem Tesli został umieszczony jak ekran w smartfonie, pionowo, a nie jak telewizor, czyli w poziomie, co nie wygląda zbyt dobrze. Poza tym zabrakło pokrętła, do którego możemy sięgać na ślepo i ustawiać potrzebne funkcje. Tutaj trzeba odrywać wzrok od drogi i gmerać w menu, co już nie jest tak bezpieczne.

>>>>

PLAC TARGOWY BIEŃCZYCE

REKLAMY / OGŁOSZENIA

Jednak zawsze wsiadając do Volvo mam ma myśli scenę z filmu „Pieniądze to nie wszystko”, kiedy to Pani Ala żegna się zasiadłszy w W220. Wnętrze S90 zostało zaprojektowane bez zbędnych ozdóbek. Króluje tu wysublimowany design połączony z minimalizmem. Materiały wykończeniowe są tak miękkie, że chce się do nich przytulić. Przepastność wnętrza ogranicza tylko opadający dach nad drugim rzędem siedzeń. Fotele są rozkosznie wygodne, nie tylko dobrze podpierając ciało, ale również zapewniając błogi relaks.

05


k dk

Volvo S90

wygraną pokojowej nagrody Nobla w kieszeni chciałbym zakończyć, ale niestety nie mogę. Od chwały odgradza mnie tylko jedno, statystka. W Korei Południowej samobójstwa popełniają dwa razy częściej niż w Szwecji, co dowodzi, że mogę się mylić. Nadal jednak wybrałbym Kię.

TEST

>>>> Co prawda elektronika czasem nieco za bardzo panikuje, ale S90 przez krótki okres czasu jest w stanie prowadzić się samo. Po chwili zaczyna czuć, że nie prowadzicie i brzęczy, ale jest taka możliwość. Przez to jednak nie czuć jedności z samochodem. Nie jest dopasowany jak but, a jazda nim przypomina bardziej płynięcie statkiem, gdzie wszelkie komendy mają opóźnione skutki. Nic dziwnego, że Volvo sponsoruje regaty żeglarskie.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

06

REKLAMY / OGŁOSZENIA

owców KATALOG dla kier

Czy zatem S90 jest lekarstwem na uspokojenie? Cóż, nie jeśli patrzeć na cenę. Bariera trzystu tysięcy jest łatwa do pokonania, chociaż jest taniej niż u niemieckiej konkurencji. Mimo to nie okrzyknąłbym Volvo nową melisą. Zdaje się, że nie robią tego również Szwedzi, którzy dość seryjnie popełniają samobójstwa. Problemu nie da się rozwiązać poprzez leżenie w wannie czy relaks. Nie pomogą ziółka ani też sauna. Należałoby pójść za radą i posłuchać najbardziej depresyjnej polskiej artystki, wyrzucając gniew i złość. Tu zdecydowanie bardziej niż spokój potrzebna jest rewolucja. Paradoksalnie z marazmu wyciągnąć nas może tylko działanie, a ostatnio świetnie robi to promocja wieku, czyli Kia Stinger. I tą błyskotliwą myślą, a także ewidentną


BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

REKLAMY / OGŁOSZENIA

czytaj na www.kdk.pl

Cyfrowy zestaw wskaźników w modelach ŠKODY

www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej

07


TEST I Renault Scénic 1,2 TCe 130 KM Bose

CIEKAWA alternatywa

Historia tego modelu rozpoczęła się w 1996 roku, kiedy w salonach Renault pojawił się model Mégane Scénic, podwyższony wariant dostępnego już od ponad roku kompaktu Mégane. Był to pierwszy minivan francuskiej marki i jednocześnie pierwszy kompaktowy van w Europie. Od tego czasu minęło już ponad 22 lata i dziś wyraźnie widać, jak mocno ten model zmienił wygląd współczesnej motoryzacji. Idę o zakład, że boomu na minivany, jaki panował jeszcze do niedawna w Europie, twórcy Scénica (z nazwy modelu po kilku latach usunięto imię modelu bazowego) nie przewidywali w najśmielszych snach. Nawet jeśli obecnie już on nieco zmalał, poczesne miejsce w historii rynku motoryzacyjnego Renault ma zapewnione na zawsze. Artur Ławnik

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

Klienci mogą kupić już czwartą generację modelu, której to rzucającym się w oczy elementem są aż 20-calowe postanowiłem się właśnie przyjrzeć. alufelgi! Spodziewaliście się ogromnych „walców” zamiast kół? Nic z tego. Szerokość opon wynosi Obecnie stylistyka Renault Scénic, szczególnie z zewnątrz, zaledwie 195 mm! Wygląda to śmiesznie, przypomina jakże popularne ostatnio crossovery (to przywodząc na myśl raczej auta elektryczne w stylu głównie z ich powodu szał na minivany stygnie), BMW i3. jednak z koncepcji auto nadal pozostało minivanem. Jednobryłowe nadwozie przypomina piłkę do rugby We wnętrzu, jak przystało na Renault, wszystko jest lub, jak kto woli, jajko. Z przodu najnowszy Scénic zaprojektowane w nowoczesny, ale i przemyślany charakteryzuje się olbrzymim logo marki, otoczonym sposób. Na desce rozdzielczej dominują niewielką atrapą silnika, zaprojektowaną tak, aby elektroniczne ekrany. Jeden z nich zastępuje przypominała uśmiechnięte usta. Ciekawe wrażenie prędkościomierz, obrotomierz oraz wskaźniki sprawia także bardzo mocno przeszklona część poziomu paliwa i temperatury silnika. Główny, słupka A. Dzięki niej znacznie zredukowano „martwe największy ekran umieszczono na środku konsoli pole”, które potrafi być zmorą kierowców aut z środkowej. Oczywiście jest dotykowy i służy do 08 szerokimi przednimi słupkami. Z boku najbardziej obsługi wszystkich multimediów w aucie. Na


Szerokość opon wynosi zaledwie 195 mm! Wygląda to śmiesznie, przywodząc na myśl raczej auta elektryczne w stylu BMW i3.

szczęście Renault pozostawiło obsługę dwustrefowej klimatyzacji w postaci dwóch pokręteł oraz kilku przycisków. Bardzo dobre rozwiązanie i niestety coraz rzadziej spotykane w dzisiejszych czasach. Wszystkie wskaźniki oraz multimedia są bardzo proste i intuicyjne w obsłudze.

sekundy, zaś prędkość maksymalna wynosi 190 km/h. Gorzej wygląda kwestia elastyczności. Niezbyt duży moment obrotowy, wynoszący tylko 205 Nm, a także spora masa auta powodują, że wyprzedzanie trzeba wcześniej zaplanować i koniecznie zredukować bieg. Na całe szczęście skrzynia biegów pracuje bardzo dobrze i precyzyjnie.

Kierowca i pasażer siedzący z przodu mają do dyspozycji bar dzo wygodne, r ewelacyjnie wyprofilowane fotele, które zawsze będą naszymi „kompanami”, nawet w bardzo dalekich podróżach. Podobnie jest z tyłu, gdzie trzy pełnowartościowe siedzenia oferują identyczny poziom komfortu. Dodatkowym atutem wnętrza jest duża przestrzeń dla pasażerów, jak i dla ich bagaży (bagażnik ma pojemność aż 572 litry).

Wadą tej jednostki (ale zaznaczam – tylko w tym modelu, w mniejszych i lżejszych autach sytuacja jest zupełnie inna) jest jej wielki apetyt na paliwo. Podczas moich tygodniowych jazd średnie zużycie paliwa oscylowało w granicach aż 9 litrów na każde 100 kilometrów. To wynik godny znacznie większego i mocniejszego samochodu, moim zdaniem w przypadku Scénica jest nie do zaakceptowania.

k dk

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

Pod maską prezentowanego dziś auta znajduje się benzynowa, turbodoładowana jednostka napędowa o pojemności 1,2 litra i mocy 130 KM. Oferuje ona całkiem przyzwoite osiągi jak na klasę auta. Sprint do pierwszych 100 km/h zajmuje około 11,4

owców KATALOG dla kier

Kończąc wędrówkę po wnętrzu nie mogę pominąć jakości wykonania. A ta stoi na bardzo wysokim poziomie. Poszczególne elementy są bardzo dobrze spasowane, miękkie i miłe w dotyku. Brawo Renault!

Podsumowując, Renault Scénic to bardzo ciekawie zaprojektowany samochód, który nie tylko oferuje dużo przestrzeni dla pasażerów i ich bagaży, ale również bardzo wysoki komfort podróżowania, nawet podczas dalekich wypraw. Jednakże wszystko psuje benzynowa jednostka napędowa o pojemności 1,2 litra. Jej charakterystyka po prostu nie pasuje do gabarytów i masy auta. W tego typu samochodzie znacznie lepiej sprawdziłby się mocniejszy i bardziej oszczędny diesel.

09


TEST I Suzuki Swift Sport

Jak jeździ UŻYTECZNY

hot hatch?

Suzuki Swift Sport nie jest oczywistym wyborem, jeśli chodzi o hot hatcha. Niektórzy nawet by go do tej klasy nie zaliczyli. A jednak sprawia sporo frajdy z jazdy za niewielką cenę. Jak wiele zmieniło się w nowej generacji? Sprawdziliśmy podczas pierwszych testów. Tekst: Mateusz Raczyński, Zdjęcia: Maciej Gomułka

odgadniemy, na jaki model patrzymy. Swift ma swój charakter. Ten charakter jest jednak teraz o wiele bardziej nowoczesny. Kształty są ostrzejsze, przednie lampy zyskały LED-owe światła do jazdy dziennej, mamy duży, pionowy grill, dwie rury wydechowe z tyłu, 17calowe felgi – sportowe dodatki są tu subtelne, ale pozwolą zabłyszczeć w mieście.

Wygląda nowocześnie Odkąd na rynku pojawił się pierwszy Suzuki Swift, jego wygląd raczej ewoluował. Projektanci musieli być zadowoleni z charakterystycznych kształtów, bo przejście do drugiej generacji wyglądało trochę jak daleko posunięty facelifting, a niekoniecznie jak zupełnie nowy model. Nowa generacja nadal zapatruje się w przeszłość i widać w niej nawiązania do poprzedników – w kształcie przednich i tylnych reflektorów czy lekko uwydatnionej klapie bagażnika. To dobry ruch, bo 10 znając popr zednie generacje, z łatwością

Wnętrze niezłe, ale twarde Projekt deski rozdzielczej jest na pewno mniej toporny niż w poprzednikach – wygląda całkiem ładnie, choć prosto. Czerń przełamano czerwonymi pasami, nie mogło się też obyć bez sporego ekranu na środku konsoli. Klimatyzację obsługujemy nadal manualnie. Kierownica ze spłaszczonym wieńcem przypomina o sportowych aspiracjach Swifta, ale trochę jest też przeładowana przyciskami – różnymi rodzajami przycisków. Fajnie za to wyglądają sportowe zegary z czerwonym obrotomierzem.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

Suzuki Swift Sport pojawił się po raz pierwszy w 2005 roku. Choć często próbowano go zestawić z konkurencyjnymi hot hatchami, to jednak Suzuki chyba nie do końca chciało w takich zestawieniach brać udział. Stworzyło samochód, który ma być przyjemny w prowadzeniu, budzić emocje, ale nie za cenę praktyczności. Jego ogólna użyteczność jako samochodu miejskiego była ważnym punktem projektu. Niemal tak samo ważnym, jak niska masa własna.


Wygląd to jednak nie wszystko. Wnętrze sprawia dobre pier wsze wrażenie, ale przy bliższym kontakcie większość materiałów okazuje się twardym plastikiem. Podczas jazdy to nie przeszkadza, bo przecież siedzimy w sportowych fotelach ze zintegrowanymi zagłówkami i trzymamy ręce na skórzanej kierownicy. Fotele zostały mocniej wyprofilowane, ale są trochę za wąskie dla bardziej rosłych kierowców. Suzuki Swift Sport ma być użyteczny na co dzień i ma być samochodem do miasta. Ilość miejsca w kabinie jest więc całkiem znośna i w zupełności wystarczająca dla kierowcy i jednego pasażera, a bagażnik mieści 265 litrów.

Zwinny samochód w niezłej cenie Suzuki Swift Sport przekonuje do siebie przede wszystkim prowadzeniem. Niska masa własna i sztywne zawieszenie czynią go wyjątkowo zwinnym, ale nie jest to samochód dla tych, którzy lubią pokazywać wszystkim wokół, że mają najszybsze auto. Moc jest wystarczająca, by jazda była przyjemna, ale większość konkurencyjnych hot hatchy jest sporo mocniejsza. Ale są też droższe. Suzuki Swift Sport kosztuje 79 900 zł. Choć wydawałoby się, że Fiesta ST czy Polo GTI to ta sama liga, to jednak Suzuki w tej cenie jest już prawie maksymalnie wyposażone, kiedy z ceną dobrze wyposażonego Polo zbliżymy się już do 100 tys. zł. Chociaż wiele osób wybierze inne mocniejsze samochody, to jednak kierowcy Swiftów będą mieli ten sam uśmiech na twarzy, bo radości z jazdy japońskim modelem nie brakuje.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

k dk

owców KATALOG dla kier

Nie samą mocą człowiek żyje Pierwszy Swift Sport zdobył szacunek przez bardzo poważne podejście do tematu. Hot hatch Suzuki zyskał wysokoobrotowy silnik 1.6 z kutymi tłokami – zupełnie, jak w naprawdę mocnych samochodach. Moc może nie porażała – 125 KM to żaden wyczyn, ale czyniła z niego bardzo sprawnego miejskiego malucha. Nowy Suzuki Swift Sport nie jest szczególnie mocny, nawet jak na segment miejskich hot hatchy. Jeśli mielibyśmy go tak w ogóle nazywać, bo na przykład Forda Fiestę możemy kupić ze 140-konnym silnikiem

i nie jest to jeszcze nawet wersja ST. A taką mocą dysponuje sportowe Suzuki. Po raz pierwszy wykorzystano jednak silnik 1.4 z doładowaniem. Dzięki temu charakterystyka momentu jest bardziej płaska, a maksymalny moment obrotowy wynosi 230 Nm w przedziale od 2500 do 3500 obr./min. To jednak nie to ma tutaj robić wrażenie. To masa. Pierwszy Swift Sport ważył nieco ponad tonę. Drugi podobnie. Nowa platforma pozwoliła jednak zredukować wagę aż do 970 kg. Swifta testowaliśmy w górzystym rejonie Andaluzji, w Hiszpanii. To tutaj pokazuje on swoją najlepszą stronę. Chociaż przyspieszenie jak na hot hatcha nie powala, bo pierwsze 100 km/h pojawia się na liczniku dopiero po upływie 8,1 sekundy, z zakrętami radzi sobie świetnie. Dzięki nieco sztywniejszemu zawieszeniu i krótkiemu rozstawowi osi prowadzi się jak gokart. Dosłownie. Sześciobiegowa skrzynia biegów pracuje bardzo przyjemnie, a biegi wchodzą ze słyszalnym kliknięciem. Szkoda tylko, że choć z tyłu widzimy dwie rury wydechowe, nie usłyszymy z nich zbyt wiele. Tu znowu wzięła górę ta „użyteczna” strona Sporta – nie jest ani zbyt głośny, ani zbyt twardy. W sam raz do jazdy na co dzień. Mały silnik i lekki samochód to też niezłe zużycie paliwa. Według danych producenta, w mieście zużywa 6,8 l/100 km, w trasie 4,8 l/100 km i średnio 5,6 l/100 km. Mimo wszystko na stacjach będziemy meldować się dość często. Zbiornik paliwa mieści jedynie 37 litrów.

11


TEST I Ford Fiesta 3d 1,0 EcoBoost 125 KM Titanium

Trzy cylindry

NIE TYLKO

na miasto

Samochody miejskie to jedna z popularniejszych, najchętniej kupowanych w naszym kraju klas aut. O pierwsze miejsce w tej klasyfikacji walkę w ostatnich miesiącach toczą Toyota Yaris oraz Škoda Fabia. Jednak niewielu producentów oferuje „mieszczuchy” w odmianie trzydrzwiowej, tej niby mniej wygodnej, mniej uniwersalnej, mniej rodzinnej. Na szczęście są koncerny, które nie zapominają o klientach nie potrzebujących drugiej pary drzwi, ceniących bardziej sportowy charakter auta. Jednym z nich jest Ford, oferujący kolejne wcielenie ogromnie popularnej Fiesty. Artur Ławnik

niespodziewanych wydatków uratować może opcjonalny system ochrony kantów drzwi przy pomocy wysuwanej, plastikowej nakładki.

Zajrzyjmy do środka. Do wnętrza dostaniemy się przy pomocy pokaźnych rozmiarów drzwi, które w dodatku szeroko się otwierają. To zdecydowana zaleta nadwozi trzydrzwiowych, chociaż oczywiście może łatwo stać się przekleństwem na ciasnym parkingu pod 12 s u p e r m a r k e t e m . W t a k i e j s y t u a c j i o d

Zarówno przednie fotele jak i tylna kanapa są bardzo wygodne i nie męczą nawet podczas dalszych podróży. W dodatku, mimo niewielkich gabarytów zewnętrznych auta, w kabinie jest wystarczająco dużo miejsca, aby komfortowo podróżować nawet w czwórkę osób. Deska rozdzielcza jest połączeniem

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

Stylistycznie Ford Fiesta przeszedł dość mocne zmiany. Według mnie przód upodobnił się do minivana S-Max. Obecnie mamy jeszcze bardziej wyrazistą i większą atrapę silnika z chromowanymi elementami oraz mocniej zachodzącymi na nadkola światłami z ciekawie zaprojektowaną wiązką świateł do jazdy dziennej. Linia dachu opada ku tyłowi, co dodaje autu agresywnego charakteru. Z tyłu w oczy rzucają się przede wszystkim zmodyfikowane lampy, które teraz nie tylko są dzielone, ale również zmieniły kształt i obecnie są prostokątne.

We wnętrzu Forda dominują ciemne kolory. Na pewno są bardzo praktyczne w użytkowaniu, ale po tak żywym kolorze nadwozia spodziewałem się trochę jaśniejszych kolorów we wnętrzu. Nie mam za to żadnych uwag do jakości materiałów oraz plastików, jakie zostały użyte w kabinie Fiesty – są miłe w dotyku i doskonale spasowane.


komfort podróżowania. Na pochwałę zasługuje również manualna skrzynia biegów o sześciu przełożeniach. Biegi są dobrze dopasowane do możliwości silnika, a poszczególne przełożenia wędrują na swoje miejsce bez większych problemów. Niestety, spora moc z niewielkiej pojemności silnika jest przyczyną sporego apetytu na paliwo. Szczególnie w mieście jest to odczuwalne, gdzie zużycie paliwa potrafi wynieść nawet 7,3 litra. Dużo lepiej jest w trasie, gdzie spalanie spada do 5,3 litra na każde 100 kilometrów.

ŁG SERWIS ul. Myśliwska, 30-716 Kraków ( hala Budostal 8)

tel. 607 939 500 e-mail: info@autoserwis.co www.autoserwis.co

Sprawdzenie wtryskiwaczy kwota do zapłaty

(oferta tylko dla warsztatów)

39,00zł/szt.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

Pod maską opisywanej dziś Fiesty znajduje się jednostka benzynowa o pojemności jednego litra i tylko trzech cylindrach. Oczywiście silnik ten wyposażony jest w turbinę, dzięki której do dyspozycji mamy 125 KM oraz moment obrotowy wynoszący 170 Nm (dostępny w szerokim zakresie obrotów 1400-4500 obr./min). Dzięki takim parametrom pierwsze 100 km/h Fiesta potrafi osiągnąć w 9,9 sekundy, a maksymalnie możemy rozpędzić się do 195 km/h. Bardzo dobrze spisuje się układ kierowniczy oraz zawieszenie auta. Już w poprzedniej generacji Fiesty te dwa elementy zbierały same pochwały. Nie inaczej jest w najnowszej odmianie. Auto rewelacyjnie „połyka” zakręty, a kierowca tylko czeka na kolejne. Miejski Ford rewelacyjnie trzyma się drogi, dając jednocześnie pasażerom wygodę i

k dk

owców KATALOG dla kier

REKLAMY / OGŁOSZENIA

tradycyjności i nowoczesności. W większej części zegar y posiadają analogowe wskaźniki, elektroniczny jest jedynie wyświetlacz komputera pokładowego. Centralnie na desce rozdzielczej umieszczono pokaźnych rozmiarów system inforozrywki w postaci popularnego w obecnym czasie dotykowego tabletu. System ten jest bardzo prosty w obsłudze i nie wymaga dłuższej nauki. Podobną intuicyjnością pochwalić się może panel sterujący automatyczną klimatyzacją.

Podsumowując moją przygodę z Fordem Fiesta muszę przyznać, że jest to bardzo dobra propozycja w segmencie aut miejskich. Umożliwia klientowi wybór rewelacyjnego silnika benzynowego o dużej mocy i bardzo dobrych osiągach. Uważam, że silnik ten jest jednym z najlepszych silników w swojej klasie. Cena testowanej Fiesty wynosi około 75 tysięcy złotych. Zdecydowanie nie jest to mało, jak za auto klasy miejskiej, ale cenę uzasadnia bardzo bogato wyposażona odmiana Titanium.

13


TEST SERWISU I ASO Fiat

Autoryzowany

SERWIS

Teoria, A PRAKTYKA

Autoryzowane serwisy są drogie. Niczym nie przewyższają serwisów niezależnych, a niejednokrotnie ich mechanicy mają niewielką wiedzę i potrafią zdiagnozować tylko to, co pokaże komputer. Takie są obiegowe opinie. Czy słuszne? Sprawdziliśmy jeden z krakowskich autoryzowanych serwisów, oddając w jego ręce do przeglądu Fiata 500. Fiat 500 jest modelem, który swego czasu pozwolił ponownie pojawić się tej marce w rankingach sprzedaży nowych aut. Pomimo iż skonstruowany w większości na podzespołach wcześniej przetestowanych w innych modelach, traktowany jest przez Fiata jak wewnętrzna submarka premium. Znana konstrukcja, lepsze wykonanie – nie mogliśmy wybrać lepszego modelu do sprawdzenia autoryzowanego serwisu. Nasz egzemplarz wyposażony został w benzynowy silnik 1,2 i przejechał 4276 kilometrów, tym samym kwalifikował się do przeglądu po pierwszym roku eksploatacji. Żeby lekko utrudnić mechanikowi pracę przy nim, całe wnętrze skonfigurowane zostało w jasnych – żeby nie powiedzieć, białych – kolorach. Dodatkowo zgłosiliśmy stuki dochodzące z przodu auta przy pokonywaniu progów zwalniających. Na test wybraliśmy autoryzowany serwis Fiata, zlokalizowany w Krakowie przy ulicy Andersa.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

przyjęcie i wydanie samochodu powinno wyglądać następująco: - przy przyjęciu samochodu do serwisu generowane jest „zlecenie naprawy”, które zawiera: dane klienta i dane identyfikujące samochód (marka, model, przebieg, data rozpoczęcia gwarancji, ewentualne uszkodzenia nadwozia), stwierdzone i zwer yfikowane przez przyjmującego zgłaszane usterki, a także termin wykonania naprawy oraz płatnika. W strefie przyjęć – w obecności klienta wer yfikowane są zgłaszane usterki oraz przeprowadzane oględziny pojazdu. Zlecenie jest podpisywane przez klienta, jak i przyjmującego. Klient otrzymuje egzemplarz Zlecenia wykonania usługi, który jest dla niego potwierdzeniem przyjęcia samochodu do naprawy. Ten sam formularz Zlecenia jest również wykorzystywany podczas fazy wydania samochodu. - w trakcie odbioru samochodu klient ma otrzymać dokument: „Informacja o wykonanych pracach”, Teoria zawierający informację o zakresie naprawy Zgodnie z wytycznymi FCA (właściciela marki Fiat) 14


Brakowało telewizora, jak również dostępu do wi-fi (a jeżeli był, to nigdzie nie znaleźliśmy informacji o tym)

Podsumowanie Można by napisać, że w naszym przypadku usługa serwisowa przebiegła modelowo. Co prawda zabrakło w niej przypomnienia o terminach przeglądów, jak również nie zaproponowano nam zakupu dodatkowych usług czy też pakietów serwisowych, ale zgodnie stwierdziliśmy, że należy to zapisać na plus, a nie minus serwisu. Całkowity koszt serwisu zamknął się kwotą 500,09 PLN, w tym 295,02 PLN stanowił koszt części. Dużo? Mało? Naszym zdaniem odpowiednio. Za trochę ponad 200 PLN (koszt robocizny) samochód został sprawdzony przez serwisanta, którego jakość usług gwarantuje producent, a co za tym idzie w przypadku jakichkolwiek niedoskonałości w trakcie dalszej eksploatacji 500-tki nie będziemy musieli dochodzić swoich racji. Czy taki „święty spokój” wart jest 200 PLN? Wydaje się, że to rozsądna kwota. Dodatkowo, została zdiagnozowana usterka podlegająca naprawie gwarancyjnej. Zlecając przegląd niezależnemu serwisowi na diagnozę i wymianę gwarancyjną i tak musielibyśmy udać się do ASO. W naszym przypadku, wszystko zostało wykonane za jedną wizytą, przy przeglądzie. Tym samym – o czym warto pamiętać zaoszczędziliśmy czas nie musząc dodatkowo jechać do ASO. k dk

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

Praktyka Przyjęcie samochodu przebiegło szybko, sprawnie i o czasie. Zapisano zgłoszone przez nas usterki, w y g e n e r o w a n o d o k u m e n t y, a u t o z o s t a ł o zabezpieczone przed zabrudzeniem (kierownica i

[aktualizacja] Informacja o uznaniu lub odrzuceniu naprawy gwarancyjnej miała być podjęta w 14 dni. Została zdecydowanie szybciej. Serwis skontaktował się, aby umówić się na wymianę podzespołów zgodnie z uznaną naprawą gwarancyjną.

owców KATALOG dla kier

samochodzie (naprawy gwarancyjne) lub fakturę za usługę, która również zawiera listę prac - wg katalogu pracochłonności - oraz wykaz materiałów użytych do naprawy (naprawy płatne). Po omówieniu zakresu prac, klient podpisem potwierdza odbiór samochodu. Przyjmujący w rozmowie z klientem powinien omówić zakres prac jakie zostały wykonane w samochodzie oraz zapytać (w naprawach płatnych przez klienta) czy klient życzy sobie odebrać wymontowane z samochodu wadliwe części. Jeżeli tak, są one pr zygotowane w wydawanym samochodzie. Przyjmujący przypomina klientowi o usunięciu ewentualnych uszkodzeń samochodu stwierdzonych podczas przyjęcia, a nie zleconych do usunięcia. Przypomina również o najbliższym przeglądzie okresowym samochodu oraz terminie przeglądu rejestracyjnego. Powinien również zaproponować dodatkowe usługi i pakiety serwisowe dostępne dla konkretnego samochodu (gwarancja rozszerzona, pakiety przeglądów serwisowych, itp.).

fotel kierowcy), obfotografowane – w naszej obecności – i podstawione mechanikowi. Nam pozostało – zgodnie i informacją – dwie godziny oczekiwania na odbiór. Pomimo sprzyjającej pogody nie zdecydowaliśmy się na spacer, dealer nie zaproponował żadnych atrakcji (np. użyczenia roweru) oprócz płatnego najmu zastępczego samochodu. Zostaliśmy więc na miejscu i udaliśmy się do poczekalni zlokalizowanej najbliżej punktu przyjęcia do serwisu (podobno była inna na górze budynku, ale nie zdecydowaliśmy się na jej poszukiwanie). W poczekalni do naszej dyspozycji były dwie kanapy, automat z kawą (płatną i w smaku raczej średniej jakości) oraz stolik zawierający tylko gazety propagandowe, czyli takie, które zachwalają FCA. Brakowało telewizora, jak również dostępu do wi-fi (a jeżeli był, to nigdzie nie znaleźliśmy informacji o tym). Na szczęście byliśmy przygotowani na taką ewentualność i wygodnie usadowiwszy się na kanapie oddaliśmy się lekturze, przyniesionej ze sobą, książki. Po dwóch godzinach – czyli w czasie jaki został nam przedstawiony przy przyjęciu zostaliśmy zaproszeni po odbiór auta. Otrzymaliśmy ustną informację o znalezieniu źródła stuków oraz o skierowaniu sprawy do wymiany gwarancyjnej. Brakło za to ustnej informacji o pr zeprowadzonych pracach. O nich dowiedzieliśmy się czytając fakturę, jak również dokument „Informacja o wykonanych pracach”, gdzie zostały wyszczególnione. Dokonawszy wszystkich formalnych procedur udaliśmy się na parking. Czekała tam na nas umyta (oddając do serwisu była zakurzona) z zewnątrz 500-tka. Dodatkowo w samochodzie znajdowała się nadwyżka oleju nie wykorzystana przy wymianie – serwis dysponował konfekcjonowanym olejem w litrowych pojemnikach.

15


FELIETON

Paradoks DZIEDZICTWA,

czyli Subaru Impreza

kontra Renault Megane R.S.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

Kiedy siedzisz w towarzystwie popijającym sojową latte, rozmawiającym o crossficcie, czyli takim, które na co dzień nie interesuje się motoryzacją, a nawet – co niewykluczone – nią gardzi i chcesz zejść na temat samochodów, co możesz zrobić? Rozpoczęcie rozmowy o nowym Renault Megane ich nie zainteresuje, ale już o Subaru Imprezie zdecydowanie może zaciekawić. Dlaczego? Bo nawet wśród takich osób model ten budzi odpowiednie – pozytywne - i niejednokrotnie wyjątkowe skojarzenia. Tymczasem...

16

Robert Lorenc

Subaru Impreza Subaru od lat budowało wizerunek Imprezy jako modelu cywilnego z osiągami zbliżonymi do sportowych. Kreowało wizerunek samochodu gdzie, jeżeli zaistnieje taka potrzeba, będziesz mógł skorzystać z możliwości i poczuć się jak Colin McRae – legenda rajdów samochodowych. Były czasy, kiedy każdy kto usłyszał nazwę Impreza miał „przed

oczami” model w niebieskim kolorze ze złotymi felgami i charakterystycznym dźwiękiem silnika. Pewnego dnia, ktoś w centrali stwierdził, że czas najwyższy skończyć z tym wizerunkiem i stopniowo zaczęto rozdzielać „cywilną” Imprezę od „sportowej” – oznaczając ją Impreza WRX. Nie trwało to jednak długo i w 2010 roku z WRX zniknęła nazwa Impreza. Minęło 8 lat i okazuje się, że zerwanie z tradycją i


Czy można obecnie porównać Subaru Imprezę z Renault Megane R.S.? Jedyne co je łączy to wymiary (Subaru: 4,46 m, Megane: 4,372 m) i cena.

dziedzictwem modelu nie do końca udało się Subaru. Ludzie dalej kojarzą Imprezę z modelem do codziennego użytku o sportowych aspiracjach. Tymczasem w najmocniejszej wersji otrzymujemy silnik o pojemności 2 litrów, mogący pochwalić się 156 KM i przyspieszeniem 9,8 sekundy od 0 do 100 km/h. To nie są sportowe osiągi.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

Renault Megane R.S. Na drugim biegunie znajduje się Renault R.S.. Mało kto, słysząc jego nazwę, skojarzy ją z modelem o aspiracjach sportowych. Prędzej pomyśli, że to kolejna wersja wyposażenia. >>>>

owców KATALOG dla kier

Obecnie kupując Imprezę otrzymujemy dobrze wykonany model, nafaszerowany praktycznie wszystkimi znanymi systemami wspomagającymi pracę kierowcy, nazwanymi przez Subaru EyeSight. Znajdziemy w nim tempomat adaptacyjny, utrzymanie samochodu w osi jezdni, system monitorowania mar twego pola, jak również ostrzegania o obiektach w trakcie cofania. Uczciwie należy przyznać, że wszystkie z nich działają bardzo

dobrze i zostały dopracowane. Impreza dobrze spisze się nie tylko na krótkich dystansach, ale również w dalekich trasach pokonywanych autostradami, jak również krętymi lokalnymi drogami. Dzięki systemowi aktywnie doświetlającemu zakręty nocna jazda również nie powoduje zmęczenia. Fotele zapewniają dobr y komfor t, a o odpowiednią atmosferę w kabinie zadba nieźle grający sprzęt audio (z odtwarzaczem płyt CD). Dostępna jest tylko z automatyczną (CVT) skrzynią biegów. To, co wyróżnia Imprezę na tle konkurencji to: silnik typu bokser i stały napęd na wszystkie koła.

17


BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

modelu (wraz z jazdami) na torze wyścigowym w Poznaniu. Otrzymujemy model z czterocylindrowym „sercem” o pojemności 1,8 litra, które generuje 280 KM. Pozwala ono na przyspieszenie od 0 do 100 km/h w 5,8 sekundy (bez względu czy wybierzemy manualną, czy automatyczną skrzynię biegów) i podróż z maksymalną prędkością wynoszącą 255 km/h. Mamy możliwość skorzystania z czterech zadeklarowanych trybów jazdy – Komfort, Neutral, Spor t i Race – oraz jednego, którego parametry sami ustalamy. Przy okazji Renault nie zapomniało o wszelkiego rodzaju asystentach wspomagania pracy kierowcy. Mamy do dyspozycji systemy monitorujące mar twe pole, k o n t r o l i bezpiecznej odległości, t e m p o m a t adaptacyjny czy też wspomagania parkowania niektóre z nich

18

Czy zatem obecnie można porównać Subaru Imprezę z Renault Megane R.S.? Jedyne co je do siebie zbliża to wymiary (Subaru: 4,46 m, Megane: 4,372 m) i cena. Za Megane R.S. musimy zapłacić 124 900 PLN (z manualną skrzynia biegów), natomiast Subaru wyceniło Imprezę z wyposażeniem zbliżonym do Renault na ponad 110 000 PLN (wersja Exclusive). Reszta tylko i wyłącznie dzieli oba modele. Skierowane są również do innych grup odbiorców. Subaru chce pozyskać klientów bez zacięcia na spor tową jazdę, a Renault „mruga” do sympatyków (tej będącej ciągle jeszcze w pamięci) Imprezy. Dziedzictwo Przykład Imprezy i Megane pokazuje jak ważna jest tradycja, dziedzictwo i postr zeganie pr zez konsumentów danego modelu. Czasami łatwiej jest wprowadzić nowy model i ukierunkować klientów na jego postrzeganie, niż zmienić wcześniej ugruntowaną wśród nich wizję modelu. Obecnie oczekiwanie i pozycjonowanie obu modeli przez ich producentów wygląda jakby były na kursie kolizyjnym wobec siebie. Renault chciałoby, aby Megane R.S. było postrzegane jak Impreza, w Subaru oczekiwanie względem Imprezy mają zgoła odmienne. Renault ciągle wiele inwestując dąży do miejsca z którego Subaru chce zniknąć. Taki paradoks. k dk

Paradoks dziedzictwa, czyli Subaru Impreza kontra Renault Megane R.S.

Tymczasem najnowsze wcielenie Megane R.S. zdecydowanie zasługuje na miano modelu z aspiracjami sportowymi. Nie tylko zasługuje, ale wręcz je spełnia – co pokazało chociażby samo Renault, robiąc prezentację tego

wymagają dopłaty. Dodatkowo Renault wyposażyło tą pr zednionapędówkę w system 4Control (wszystkie skrętne koła), znacznie poprawiając jej właściwości jezdne.

FELIETON

>>>> A Renault bardzo chciałoby to zmienić. Tym bardziej, że już od ponad 115 lat zaangażowane jest w sport samochodowy, a w 2017 roku Renault Sport obchodziło 40-lecie istnienia. Ciężko jednak przebić im się w świadomości „zwykłych” konsumentów ze swoją sportową linią.


PRAWO

Faktura Zdjęcie: welcomia/Freepik

VAT – marża Nabywając lub sprzedając używane auto pewnie już zetknęliście się z tzw. FV VAT-marża. Warto wiedzieć z czym wiąże się taki dokument, kiedy można z niego skorzystać, a także jakie niesie ze sobą prawa i obowiązki. Kazus przygotowany przez Zespół Prawny Availo Sp. z o.o., operatora programu prawnicy.Trynid.pl

k dk

Partner rubryki

prawnicy

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

Możliwość korzystania z FV VAT-marża nie jest obowiązkiem, ale możliwością lub inaczej uprawnieniem. Tak naprawdę jej stosowanie w praktyce nie jest mocno skomplikowane i jeśli zostały spełnione wszystkie warunki wskazane przez Ustawodawcę – nie należy się tego obawiać. Dzięki FV VAT-marża obniżona zostaje należna kwota podatku VAT, niższy jest również podatek dochodowy, a księgowanie realizowane jest w kwocie brutto. Jednak trzeba się również liczyć z tym, że korzystając z Uprawnienie organu podatkowego Uwaga: organ podatkowy może zakwestionować tego typu FV tracimy możliwość odliczenia podatku prawo podatnika do stosowania uproszczonej VAT. Kiedy można wystawić fakturę marża? Podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Warunkiem niezbędnym do zastosowania szczególnej procedury opodatkowania marży jest posiadanie przez podatnika dowodów, które potwierdzałyby zakup towarów używanych.

owców KATALOG dla kier

REKLAMY / OGŁOSZENIA

Zgodnie z ustawą o VAT - faktura to dokument w metody VAT-marża między innymi w sytuacji, gdy podatnik nie formie papierowej lub w formie elektronicznej posiada dokumentów jednoznacznie potwierdzających zawierający dane wymagane ustawą i przepisami nabycie towarów na zasadach odpowiadających regulacjom. wydanymi na jej podstawie. Dodatkowo, Ustawodawca doprecyzował, że przez fakturę Dokument spełniający kryteria faktury jest dokumentem elektroniczną rozumie się fakturę w formie istniejącym w obrocie prawno-gospodarczym. Wystawca elektronicznej wystawioną i otrzymaną w dowolnym faktury jest zobowiązany do zapłacenia podatku VAT formacie elektronicznym. wykazanego na tej fakturze nawet w przypadku braku Szczególnym rodzajem faktury jest faktura marża. czynności podlegającej opodatkowaniu. Jeżeli jednak Obejmuje ona specjalną procedurę sprzedaży, która faktura ma odzwierciedlać zdarzenie, które nie miało dotyczy podatnika dokonującego dostawy: miejsca, albo nawet miało miejsce, ale przy uwzględnieniu - towarów używanych - dzieł sztuki innych parametrów, to należy pamiętać, że organ podatkowy - pr zedmiotów kolekcjomoże interweniować. nerskich lub antyków naby- Certyfikowany Rzeczoznawca Samochodowy Co więcej, taka czynność tych uprzednio przez tego www.rzkrakow.pl, tel. 600 318 039, e-mail: biuro@rzkrakow.pl stanowi czyn zagrożony karą. podatnika w ramach prowa- ---- konsultacje, opinie i eksper tyzy techniczne pojazdów, Podrobienie lub przerobienie również zabytkowych dzonej działalności, w celu faktury, w celu użycia za ---- wycena war tości r ynkowej pojazdów (również dla UC i WK) odprzedaży autentyczną, w zakresie ---- profesjonalna pomoc przy zakupie pojazdu używanego ---- wer yfikacja numeru VIN pojazdów - usług turystycznych okoliczności faktycznych ---- weryfikacja jakości napraw pojazdów mogących mieć znaczenie dla ---- kosztor ysowanie napraw pojazdów zmian w specyfikacji technicznej Procedurę marża często wy- ---- opinia określenia wysokości pojazdów (również dla WK i Stacji Diagnostycznych) korzystuje się przy sprzedaży należności publicznoprawnej samochodów używanych, ale lub jej zwrotu albo zwrotu innej należy podkreślić, że przedsiębiorca, który nie wie, należności o charakterze podatkowym, a także używanie od kogo kupił używane samochody, nie ma prawa do takiej faktury jako autentycznej jest zagrożone karą preferencyjnego sposobu opodatkowania. pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

19


Czêœci nowe i u¿ywane do samochodów dostawczych Partner 2000, ul. Danalówka 6, Kraków

tel. 602 33 87 18, 12 653 00 51

biuro@p2000.com.pl, www.p2000.com.pl

Części do wszYstkich aut

IMPORTER

CZĘŚCI SILNIKOWYCH

TURBINY CZĘŚCI DO TURBIN

OSOBOWE - DOSTAWCZE - CIĘŻAROWE - MASZYNY ROLNICZE - MASZYNY BUDOWLANE - WÓZKI WIDŁOWE

KRISCAR

www.fhumaripol.pl e-mail: sklep@fhumaripol.pl

SKLEP MOTORYZACYJNY FILTRY - OLEJE - PASKI - CZĘŚCI - AKCESORIA

Kraków, ul. Pachońskiego 2a tel. 12 636-21-01, tel. kom.:606-230-750

SQAD

SKLEP .. CITROEN PEUGEOT RENAULT

MONTA¯

SERWIS

NAPRAWY

Regeneracja belek Wymiana rozrządu Wymiana sprzęgieł Remonty zawieszenia Naprawa układów hamulcowych Bieżące naprawy

DIAGNOSTYKA KOMPUTEROWA

Dziekanowice 78, 32-086 Węgrzce tel.: 602 300 424, 502 424 686

®

CENTRO GUM PROSTOWANIE FELG Pompowanie kół azotem

OPON

(Rondo Mateczny- przedłużenie ulicy Zamoyskiego)

e-mail: biuro@sqad.com.pl

-

SERWIS WYMIANY

Kraków, ul. Czyżówka 35A (12) 296 35 65, 296 35 66, 296 33 39

SERWIS SAMOCHODÓW osobowych

zapraszamy pon.-pt. 8 - 18 sobota 9 - 14

REGULACJE

AUTO GAZ

Kraków, ul. Głowackiego 14 tel. (12) 638 70 12, tel./fax (12) 636 54 24

AUTO

www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej

CER MOTOR KRAKÓW ul. Przewóz 34a, 30-716 Kraków tel.: 12 307 70 00, 12 307 90 00 e-mail: krakow@cermotor.com.pl

SERWIS

BG-Gas

HOMOLOGACJE KOMPUTEROWE ANALIZY SPALIN RATY ODCZYT I KASOWANIE B£ÊDÓW Kraków - Nowa Huta, ul. ¯aglowa 25a tel. 12 686 60 53 608 616 169 694 887 167 BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

20

e-mail: bggas@poczta.fm ZAPRASZAMY: PN.-PT.: 8:00-16:00

ZAKRES

USŁUG

Auto Komis - www.wamat.otomoto.pl ul. Stadionowa 1, Kraków tel. 12 269 29 73, tel. kom. 660 470 160

NAPRAWA FELG MAREK CZAJA SPECJALIZACJA ZAKŁADU: - naprawa felg stalowych i aluminiowych do pojazdów samochodowych - lakierowanie proszkowe 32-020 Wieliczka, ul. Podleśna 3, tel. (12) 278 18 21, 602-138-246 www.felgi-naprawa.krakow.pl

REKLAMY / OGŁOSZENIA

owców KATALOG dla kier

www.lpg.krakow.pl

PEŁNY


Wszystko dla Twojego uk³adu wydechowego

tel. 12 637 85 47 tel. kom. 509 948 210 ul. Che³moñskiego 264

Dominik Migas

ASTRO AUTO SERWIS AUTO SERWIS Mechanika pojazdowa Elektronika

Geometia zawieszeñ

Wulkanizacja

ul. Cechowa 36 (Kurdwanów) tel.: (12) 654 05 48, kom.: 604 924 484

Mechanika i elektryka samochodowa Serwis opon - Naprawa i obs³uga klimatyzacji Czêœci zamienne do wszystkich marek Specjalizacja: Hyundai, Kia Pomoc drogowa 24h tel. 509 948 210

Sklep z czêœciami i Serwis Aut Francuskich

Kraków Os. 2 Pu³ku Lotniczego 2b

tel. 12 648 18 19

czynne: pn.-pt.: 8-18, sob.: 8-14

www.vulko.pl s.c.

Kraków, ul. Podskale

11a

(rejon Ronda Matecznego)

55,00 z³

PE£NY ASORTYMENT CZÊŒCI ZAMIENNYCH

CITROEN PEUGEOT RENAULT CRACOW BUSINESS CORPORATION

CBC

tel. (12) 637 48 18, 623 08 15 e-mail: cbc@cbc.com.pl , www.cbc.com.pl

Czêœci nowe i u¿ywane importowane z Francji do samochodów marki

CB RADIO - CAR AUDIO ŒWIAT£A DO JAZDY DZIENNEJ ZABEZPIECZENIA, STEROWNIKI CZUJNIKI PARKOWANIA MONTA¯ - SERWIS

Kraków, ul. Rybitwy 38a

www.twojecbradio.pl

tel./fax 12 653-00-99, tel. 601 42-05-00

Castrol

Kraków ul. Jana Brzechwy 1 tel.: 501 809 408 503 626 219

dodaJ swóJ skleP do

sklep i serwis Kraków, ul. G³owackiego 56

Castrol

Authorised Dealer

OLEJE SILNIKOWE Castrol oraz FILTRY OLEJOWE

~ KOMPUTEROWY POMIAR GEOMETRII KÓ£ ~ KOMPUTEROWE WYWA¯ANIE KÓ£ ~ BEZSTYKOWA WYMIANA OPON ~ POMPOWANIE KÓ£ AZOTEM ik ~ PNEUMATYCZNE SMAROWANIE p³atnT ~ WYMIANA P£YNU CH£ODZ¥CEGO VA ~ NAPRAWA ZAWIESZEÑ

zakupione w naszej firmie

wymieniamy GRATIS

~ MYCIE PODWOZIA, NADWOZIA I SILNIKA ~ PRANIE TAPICERKI ~ PODCIŒNIENIOWA WYMIANA OLEJÓW ~ ODGRZYBIANIE OZONEM UK£ADÓW KLIMATYZACJI ~ WYMIANA CZYNNIKA CH£ODZ¥CEGO KLIMATYZACJI

BEZP£ATNY REGIONALNY MIESIÊCZNIK MOTORYZACYJNY

AUTO SERVICE s.c. B. Fija³kowski, P. Dudek KRAKÓW, OS. S£ONECZNE 8A TEL. 12 644-37-43 CZYNNE: pn.-pt.: 8.00 - 16.00, sob.: 8.00 - 13.00 www.fijalkow.pl

owców KATALOG dla kier

REKLAMY / OG£OSZENIA

Serwis: tel. 12 423 50 88 w. 22 tel.kom. 502 123 334

Sklep: tel. 12 423 50 88 w. 21 tel. 12 296 36 57

Zakres us³ug wchodz¹cych w kupon rabatowy znajduje siê na stronie: www.vulko.pl

kwota do zap³aty

www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej

Ca³oroczna obs³uga samochodu

Andrzej Zêbala & Tomasz Kulis

21


TECHNIKA

Zawieszenie

BEZ tajemnic

Zawieszenie ma za zadanie zapewnienie odpowiedniego komfortu jazdy. Między innymi o jego budowie, dostępności części, objawach uszkodzenia, jak o nie dbać wyjaśnia w wywiadzie Tomasz Dziadur, doradca serwisowy z Bosch Diesel Centrum w Transbud Nowa Huta. obcierkach karoserii. Ale co by było, gdyby auto ściągnęło w lewo, na przeciwny pas ruchu? Mogłoby dojść do zderzenia czołowego z autem jadącym z naprzeciwka i wtedy konsekwencje byłoby tragiczne. Przy okazji dodam jeszcze, że trzeba uważać na zamienniki elementów zawieszenia. Mam bowiem kolegę, który zamontował sobie zamienniki wahaczy i podczas jazdy jeden z nich wypiął się z mocowania. Szczęśliwie stało się to podczas wyjeżdżania z Czy zepsute zawieszenie może stanowić zagrożenie posesji, a nie na drodze. Aby do takich sytuacji nie dochodziło warto kupować oryginalne produkty dla bezpieczeństwa jazdy? Tak, dlatego w momencie pojawienia się wysokiej jakości. jakichkolwiek niepokojących oznak należy szybko udać się do serwisu w celu ich weryfikacji. Nie wolno Przejdźmy do budowy zawieszenia i zacznijmy od tego bagatelizować, bowiem skutki mogą okazać się tego z przodu, w przypadku którego najczęściej opłakane. Sam miałem do czynienia z klientem, który stosowanym rozwiązaniem jest kolumna się nie przejmował i jeździł ze stukającym MacPhersona. W jaki sposób jest ona zbudowana? zawieszeniem. W końcu gałka sworznia wyskoczyła z Kolumna MacPhersona składa się z amortyzatora, mocowania i samochód zjechał do rowu. Na szczęście sprężyny oraz poduszki z łożyskiem, współpracującej 22 nikomu nic się nie stało, skończyło się tylko na z kielichem kolumny. Montuje się ją w jedno- i

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

Jakie objawy świadczą o tym, że z zawieszeniem dzieje się coś niedobrego? Tomasz Dziadur: Najbardziej typowe są stuki, szczególnie słyszalne podczas jazdy po nierównościach. Mogą one być metaliczne lub niemetaliczne, w zależności od tego, co uległo uszkodzeniu. Inny objaw to ściąganie samochodu w którąś stronę. Dzieje się tak wtedy, gdy jeden z elementów zawieszenia (np. sworzeń) jest już wybity.


To element, który z jednej strony jest przykręcony do karoserii, a z drugiej strony przykręcona jest do niego piasta koła. W wahaczu są tuleje i sworzeń, który umożliwia skręcanie się koła. Ze względu na ilość wahaczy zawieszenia dzielimy na jedno-, dwu- oraz wielowahaczowe. Te ostatnie mogą się składać nawet z czterech wahaczy przypadających na jedno koło, czyli w sumie z ośmiu wahaczy na oś. Czy o przednie zawieszenie można w jakiś sposób dbać, czy po prostu jest to element eksploatacyjny, który z czasem ulega naturalnemu zużyciu? Cóż, elementy zawieszenia trzeba co jakiś czas wymieniać i nie ma na to rady. Można natomiast wydłużyć ich żywotność poprzez rozsądną eksploatację. Mam tutaj na myśli np. przejeżdżanie progów zwalniających z minimalną prędkością czy omijanie dziur w nawierzchni (oczywiście, w miarę możliwości). Ponadnormatywnemu zużywaniu się zawieszenia, zarówno przedniego, jak i tylnego, może przeciwdziałać również regularna kontrola zbieżności. To naprawdę istotne, ponieważ gdy zbieżność jest niewłaściwa na elementy zawieszenia mogą działać nadmierne siły, które przyśpieszają zużycie tych elementów.

dwuwahaczowym zawieszeniu. Nie stosuje się jej natomiast w zawieszeniu wielowahaczowym, w przypadku którego amortyzator i sprężyna występują oddzielnie od siebie. Czym w takim razie jest wahacz?

5% R A B A T U

REKLAMY / OGŁOSZENIA

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

pomp rzędowych sterowanych mechanicznie i elektrycznie pomp rozdzielaczowych VE, VE-EDC pomp wtryskowych VP 29/30, VP 44 pomp wysokiego ciśnienia cp1, cp2, cp3, cp4 wtryskiwaczy wszystkich typów wtryskiwaczy COMMON RAIL pompowtryskiwaczy i pomp pld Bosch QualityScan

owców KATALOG dla kier

Profesjonalny SERWIS aparatury wtryskowej do samochodów osobowych i ciężarowych

DIAGNOSTYKA

K A T A L O G I E M

Transbud Nowa Huta S.A. 30-969 Kraków, ul. Ujastek 11 tel.: 12 681 82 54, fax: 12 681 81 64 www.transbud.com.pl , e-mail: transbud@bosch-service.pl

NAPRAWA

Z

Zajmijmy się teraz zawieszeniem tylnym. Tutaj sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Najczęściej spotykanymi konstrukcjami są jednak belka, układ jednowahaczowy oraz układ wielowahaczowy. Jaka jest ich budowa? Jeśli chodzi o belkę, to wyróżniamy jej dwa rodzaje. Pierwszy z nich to belka wleczona, która z każdej strony może być podpar ta amor tyzatorem i sprężyną zamocowanymi niezależnie od siebie lub też amortyzatorem zespolonym ze sprężyną, poduszką i odbojami, a więc czymś na kształt kolumny MacPhersona (brakuje właściwie tylko łożyska na górze). Drugim rodzajem belki jest belka skrętna, stosowana w niektórych samochodach rodem z Francji. Charakter yzuje się ona tym, że zamiast sprężyn zastosowano w niej drążki skrętne, pełniące rolę elementów sprężystych. Towarzyszą im oczywiście amortyzatory. Z kolei zawieszenie jednowahaczowe to takie, w którym na każdą stronę przypada jeden wahacz, czyli trójkątny element podparty dwoma tulejami, do którego przykręcona jest piasta koła. Natomiast w przypadku zawieszenia wielowahaczowego na każdą stronę przypada po kilka wahaczy. Naturalnie, z każdym układem wahaczy (bez względu na ich ilość) współpracują amortyzatory i sprężyny. >>>>

23


TECHNIKA >>>> Czy zwykły użytkownik, nie posiadający wiedzy na temat rozwiązań technicznych zastosowanych w danym samochodzie, jest w stanie określić rodzaj tylnego zawieszenia tylko i wyłącznie na podstawie wrażeń z jazdy? Jeśli oceny będzie dokonywał w oparciu o komfort jazdy, to nie rozpozna, z jakim zawieszeniem ma do czynienia.

geometrię? W 90% przypadków tak, szczególnie gdy chodzi o zawieszenie przednie opar te na kolumnach MacPhersona.

Czy wahacze również należy wymieniać parami? Nie jest to może konieczne, ale i tak warto w taki Czy na kondycję i trwałość tylnego zawieszenia ma wpływ sposób postępować, ponieważ jeżeli wahacz po jednej stronie uległ zużyciu, to można założyć, że za notoryczna jazda z zapakowanym bagażnikiem? Oczywiście. Obciążenie tylnej części samochodu sprawia, że niedługi czas podobny los spotka ten z drugiej na elementy zawieszenia działają większe siły, co sprawia, strony. Trzeba będzie więc kolejny raz udać się do serwisu. Dlatego lepiej wymieniać wahacze parami i że zawieszenie zużywa się szybciej. mieć spokój. Po takiej ingerencji w zawieszenie trzeba ponownie ustawić jego geometrię. Ponadnormatywnemu zużywaniu się

zawieszenia, zarówno przedniego, jak i tylnego, może przeciwdziałać również regularna kontrola zbieżności Jak kształtują się trwałość i koszty napraw poszczególnych rodzajów zawieszeń? Czy występują tutaj jakieś zależności? Zależności jako takich raczej nie ma, natomiast ludzie generalnie obawiają się zawieszenia wielowahaczowego. Już sama nazwa wzbudza w nich niepokój. W sumie nie ma się czemu dziwić, bo za wymianę ośmiu wahaczy przypadających na oś trzeba niestety sporo zapłacić. Sztandarowym przykładem jest tutaj Volkswagen Passat B5, który zasłynął z racji skomplikowanego przedniego zawieszenia, dość szybko poddającego się w starciu z polskimi drogami i generującego w związku z tym wysokie koszty. Duża liczba elementów wymaga głębszego sięgnięcia do kieszeni i trzeba mieć to na uwadze. Nie są to jednak pieniądze wyrzucone w błoto, ponieważ zawieszenie wielowahaczowe zapewnia zdecydowanie wyższy komfort jazdy i dużo lepsze właściwości jezdne niż zawieszenie jednowahaczowe. Poza tym z własnego doświadczenia wiem, że czasami remont zawieszenia jednowahaczowego kosztuje niewiele mniej niż wielowahaczowego. Inna sprawa, że powszechna opinia dotycząca wysokich kosztów napraw układów wielowahaczowych wynika po części ze stosowania tanich zamienników, które są nietrwałe i często trzeba je wymieniać. W związku z tym, mimo że jednostkowy koszt zakupu części będzie dość niski, to sumarycznie zawieszenie okaże się drogie w eksploatacji, bo często trzeba coś wymieniać. Układy jednowahaczowe mają znacznie prostszą konstrukcję. W ich przypadku niekiedy zdarza się też tak, że jeżeli wahacz jest w dobrym stanie, to można w nim wymienić tylko sworzeń i tuleje, co ogranicza koszt naprawy.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

A jak to jest z amortyzatorami? Czy można je wymieniać pojedynczo, czy zawsze parami? Najlepiej parami. Pamiętajmy, że amortyzatory odpowiadają za zapewnienie stałego kontaktu kół z podłożem. Z czasem ulegają one jednak zużyciu. Dla bezpieczeństwa jazdy ważne jest, aby amortyzatory na danej osi miały taką samą sprawność, bo gdy jeden będzie zupełnie nowy, a drugi już w jakimś stopniu zużyty, to przyczepność kół do nawierzchni będzie różna i w efekcie np. podczas awar yjnego hamowania samochód może ściągać na prawo lub lewo.

Które zawieszenie jest bardziej narażone na zużycie: przednie czy tylne? Zdecydowanie przednie, ponieważ jest obciążone silnikiem, zawiera w sobie układ kierowniczy oraz w większości przypadków przekazuje napęd na koła. Poza tym przeważnie jest ono bardziej skomplikowane niż tylne, a więc posiada więcej elementów, które mogą się zużyć. Nie da się natomiast określić, które zawieszenie jest droższe w naprawach, ponieważ zależy to od modelu samochodu. Ile kosztuje diagnostyka zawieszenia u was? Jeżeli klient zleca nam naprawę zawieszenia, to diagnostyka jest już w cenie usługi. Natomiast samo sprawdzenie stanu zawieszenia, niepołączone z ewentualną naprawą, kosztuje 100 zł brutto. Oceniamy wtedy stan elementów zarówno przedniego, jak i tylnego zawieszenia, a w razie potrzeby badamy też sprawność amortyzatorów. Przy okazji sprawdzamy również hamulce. Czy są jakieś rodzaje zawieszeń, których powinniśmy się obawiać ze względu na brak dostępności części zamiennych? Mam tutaj na myśli sytuację, gdy ma do nich dostęp jedynie ASO, w związku z czym samochodu nie można naprawić w niezależnych, a więc w domyśle tańszych serwisach. Różnie z tym bywa. Przykładowo, do dziesięcioletnich samochodów grupy Volkswagena jest bardzo duża ilość zamienników lepszej i gorszej jakości, w związku z tym zawsze można coś wybrać i nie jest się skazanym na ASO. Jednak nie zawsze jest tak kolorowo. Mieliśmy bowiem do czynienia z Hondą, w przypadku której problemem okazały się przednie sprężyny. Sądziłem, że zdobycie zamienników nie będzie kłopotliwe, okazało się jednak, że dostępne są jedynie oryginalne części Hondy. Co ciekawe, prawa i lewa sprężyna były zwijane w różne strony. W dodatku różniły się ceną na niekorzyść tej nietypowo zwijanej. W typowych niemieckich samochodach takie rzeczy się nie zdarzają.

Czyli generalnie nie ma się czego obawiać. Nie. Zawieszenie z czasem ulega naturalnemu zużyciu i wymaga wymiany, w związku z tym firmy zajmujące się produkcją części do zawieszeń chcą mieć jak najszerszy asortyment uwzględniający jak największą ilość modeli samochodów, ponieważ 24 Czy po wymianie amortyzatorów trzeba ustawić przynosi im to duże zyski finansowe. k dk


KATALOG w ó c w o r e i dla k

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

ekologia w motoryzacji

Dodatek współfinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie


STOPomania

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

Kiedy poruszany jest temat ekologii w motoryzacji większość myśli o samochodach z napędem hybrydowym lub elektrycznym i tym samym on ich nie dotyczy. To błąd. Każdy – bez względu, czy prowadzi samochód z silnikiem benzynowym, czy na olej napędowy – może wnieść swój wkład w zmniejszenie wydzielania szkodliwych substancji do atmosfery przez kierowany pojazd.

26

Tak, to żaden chwyt marketingowy, a i rozwiązanie rycznie – mniej będziesz zanieczyszczał atmosferę. jest stosunkowo proste. Musimy tylko zmienić delikatnie nasze przyzwyczajenie i sposób Nie dojeżdżaj do skrzyżowania na biegu jałowym prowadzenia samochodu. (luzie) Wbrew powszechnej opinii, jazda na biegu bez Jednym zdaniem i ogólnie rzecz ujmując można je naciśniętego pedału gazu jest najbardziej określić słowem: przewidywanie. ekonomiczna. Wtedy to samochód zużywa najmniej Tak, wystarczy przewidywać sytuacje na drodze i benzyny (oleju napędowego). A skoro zużywa odpowiednio na nie reagować. Ładny ogólnik, nie najmniej, to najmniej wydala szkodliwych substancji prawdaż? A jak to wygląda w szczegółach – bo one do atmosfery. Jeżeli zatem widzisz, że sygnalizator przecież tutaj są najważniejsze. świetlny świeci się na czerwono, puść pedał gazu i – nie naciskając sprzęgła – dojedź do niego. Dopiero Hamuj jak najrzadziej zatrzymując się wciśnij sprzęgło. Przewiduj zdarzenia na drodze i reaguj na nie. Jak jadące przed tobą pojazdy hamują, nie dodawaj Płynność jazdy gazu. Jak zjeżdżasz ze wniesienia, wspomagaj się Od jakiegoś czasu da się zauważyć, iż większość silnikiem, a z hamulców korzystaj wtedy, kiedy jest to kierowców nadmiernie używa hamulca. Jakby konieczne. Nie wrzucaj skrzyni biegów na bieg jałowy została uruchomiona jakaś narodowa loteria w i nie podróżuj na dół górki ze stale naciśniętym ramach której do wygrania jest (pewnie cenna) pedałem hamulca. Każde hamowanie powoduje nagroda za jak najczęstsze hamowanie. Tymczasem stratę paliwa. Czym mniej będziesz hamował, tym jeżeli „zaświecisz stopami”, kierowca samochodu efektywniej będziesz je spalał, a tym samym – suma- jadącego za tobą odruchowo zrobi to samo, ale dla


Jazda na biegu bez naciśniętego pedału gazu jest najbardziej ekonomiczna. Wtedy to samochód zużywa najmniej paliwa.

Nie przekonują cię powyższe argumenty? To może przekona cię twoje własne bezpieczeństwo. Jeżeli przyhamujesz w momencie kiedy jadący za tobą kierowca nie będzie się tego spodziewał, może nie zdążyć zareagować. Tym samym możecie chwilę potem lepiej się poznać czekając na policję i lawetę.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

I na początek tyle wystarczy. Tak, wystarczy. Jeżeli do modyfikacji stylu jazdy nie przekonuje cię dbanie o środowisko, to może przekonają wynikające z tego oszczędności. Nie dość, że rzadziej będziesz wymieniał klocki (lub szczęki hamulcowe, zależy w jaki układ wyposażone jest auto), to jeszcze samochód będzie mniej palił. Zrobisz więcej kilometrów na jednym baku, a tym samym mniej pieniędzy wydasz na paliwo. Może od razu nie zostaniesz królem oszczędzania, ale po pewnym czasie zauważysz wymierne korzyści. Małymi kroczkami. Krok po kroku, a zauważysz nie tylko „uśmiechnięte” rośliny i zwierzęta, ale również więcej pieniędzy w portfelu.

owców KATALOG dla kier

pewności naciśnie hamulec mocniej. Następny zrobi dokładnie to samo i tak, po chwili, światłami stopu mieni się już pół ulicy. Skoro już większość podhamowała, to teraz musi przyspieszyć. Tak płynność jazdy zamienia się w ciągłe hamowanie i przyspieszanie. Taka jazda powoduje również (u nie których) rosnącą nerwowość za kierownicą, a ta – jak wiadomo – nie jest dobrym doradcą. Taka szarpana jazda nie posiada żadnych zalet, a jedynie wady. Nie dość, że powoduje nadmierne zużycie elementów (używamy ich tak na prawdę bez potrzeby), to jeszcze zwiększamy spalanie samochodu, a co za tym idzie do atmosfery wydzielana jest większa ilość zanieczyszczeń. Zanieczyszczeń, których samochód nie musiałby wydalić. A wszystko to przez jedną osobę, która bez żadnego racjonalnego powodu postanowiła sprawdzić czy pedał hamulca ma dalej połączenie z układem hamulcowym samochodu. Ważna jest płynność jazdy. To ona optymalizuje spalanie paliwa, jak również wydzielanie zanieczyszczeń do atmosfery.

Zdjęcie: Volvo

27


PROEKOLOGICZNE

nowości VOLKSWAGENA

Na zdjęciu: 48-woltowy rozrusznik, 48-woltowy akumulator litowo-jonowy oraz przetwornica prądu

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

Koncern z Wolfsburga wzbogaci swoją ofertę o zupełnie nowe innowacyjne układy napędowe. Znajdą się wśród nich niedrogie „łagodne hybrydy” w technologii 48V, nowe diesle high-tech (wykorzystywane także jako element hybrydowego zespołu napędowego) oraz silnik zasilany gazem ziemnym. Są to ważne składniki strategii Volkswagena zakładającej współistnienie najnowocześniejszych silników benzynowych, Diesla oraz zasilanych gazem ziemnym (CNG), a także hybrydowych zespołów napędowych i napędów elektrycznych.

28

Jednym z najważniejszych nowych rozwiązań Volkswagena w dziedzinie napędu jest zespół hybrydowy 48V. W pierwszej kolejności zostanie on zastosowany w Golfie nowej generacji, by w ten sposób spopularyzować tę technologię wśród szerokiej rzeszy klientów. Silnik spalinowy połączono tutaj z 48-woltowym rozrusznikiem i 48-woltowy akumulatorem litowo-jonowym. Taka „łagodna hybryda” umożliwia „żeglowanie” przy całkowicie wyłączonym silniku spalinowym, a to z kolei pozwala zaoszczędzić do 0,3 litra paliwa na 100 km. Ponadto dzięki funkcji elektrycznego zwiększania mocy rozwiązanie to zapewnia większą dynamikę i komfort podczas ruszania z miejsca. Technologia 48V otwiera nowy rozdział w historii konstruowania silników, ponieważ pozwala na niedrogą elektr yfikację układu napędowego. 48-woltowy układ elektryczny jest stosowany w samochodzie obok tradycyjnego układu 12V. Układ ten umożliwia zgromadzenie znacznie większej ilości energii, np. w wyniku r ekuperacji podczas hamowania.

Zastosowany tutaj generator rozruchowy to prawdziwy multitalent. Z jednej strony pełni rolę prądnicy i rozrusznika, z drugiej natomiast małego i lekkiego silnika elektrycznego, który dzięki funkcji „boost” błyskawicznie zwiększa moment obrotowy podczas rozruchu. Siła napędowa generatora jest przenoszona za pomocą paska. Poza tym generator niemal niezauważalnie uruchamia silnik spalinowy, który podczas jazdy jest odłączany tak często, jak to tylko możliwe. Również 48-woltowy akumulator litowo-jonowy spełnia wiele funkcji. Jest zasilany energią m.in. poprzez rekuperację, czyli podczas hamowania pojazdu. Poprzez baterię niezbędne napięcie uzyskują generator rozruchowy oraz, za pośrednictwem przetwornicy prądu, 12-woltowy układ elektryczny. Kolejnym nowoczesnym rozwiązaniem technicznym zaprezentowanym ostatnio przez Volkswagena jest silnik 1.5 TGI evo zasilany gazem ziemnym. Osiąga on moc 96 kW (130 KM) i pracuje w cyklu Millera


charakteryzującym się dużą wydajnością. Jednostka została wyposażona w bezpośredni wtr ysk paliwa oraz w turbosprężarkę ze zmienną geometrią. Dla Volkswagena nowy silnik 1.5 TGI evo jest ważnym elementem strategii promowania gazu ziemnego. Ma ona na celu zwiększenie popularności silników zasilanych gazem - wydajnych i niemal nieemitujących cząstek sadzy. Ponadto silniki TGI mogą być zasilane e-gazem na bazie metanu uzyskiwanym ze źródeł odnawialnych z wykorzystaniem energii wiatrowej, słonecznej oraz wodnej, a także z biomasy. Produkcja silników 1.5 TGI rozpocznie się jeszcze w tym roku. Szacuje się, że we współczesnym Golfie z dwusprzęgłową skr zynią biegów ta turbodoładowana jednostka będzie zużywać średnio tylko 3,5 kg gazu CNG na 100 km. Oznacza to, że podczas zasilania gazem samochód uzyska zasięg 490 km, a dzięki automatycznemu przełączaniu w tryb zasilania benzyną zasięg zwiększy się o 190 km (wszystkie dane według cyklu NEDC).

odprowadzania spalin - filtr cząstek stałych (DPF) do silników Diesla i elementy układu SCR (redukcji emisji tlenków azotu poprzez Selective Catalytic Reduction) mają teraz inne rozmiary, zwiększyła się skuteczność ich działania i tr wałość. Zmniejszono opor y tarcia elementów wewnętrznych silnika, straty ciepła i masę samej jednostki napędowej. Poza tym, w porównaniu z silnikami poprzedniej generacji, w jednostkach napędowych serii EA288 evo zmniejszono emisję CO2 nawet o 10 g/km. Dzięki temu nowe TDI emitują znacznie mniej substancji niż dopuszczają obowiązujące dzisiaj przepisy. O 9 procent wzrosły natomiast moc i moment obrotowy.

Zdjęcia: Volkswagen AG

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

Dr Frank Welsch, Członek Zarządu ds. Rozwoju Technicznego marki Volkswagen, stwierdził, że „Stosowanie różnych rodzajów energii - prądu elektrycznego, benzyny, oleju napędowego i gazu ziemnego - oznacza nową epokę w Volkswagenie. Po raz pierwszy marka będzie w przyszłości oferować takie linie modelowe jak Golf równocześnie w wersjach z napędem konwencjonalnym oraz konwencjonalnym wspieranym przez napęd elektryczny, a także - w wypadku takich aut jak I.D. - z napędem wyłącznie elektrycznym”. Spowoduje to podział produktów na dwie równoprawne grupy. Tę nową strategię produktową po raz pierwszy będzie można zobaczyć w 2019 roku, gdy zadebiutuje Golf nowej generacji oraz pierwszy model I.D. - dwa kompaktowe Volkswageny zupełnie różniące się zarówno założeniami technicznymi, jak i stylistyką.

owców KATALOG dla kier

Volkswagen pracuje również nad nowoczesnymi silnikami Diesla. O tym, jak duży tkwi w nich potencjał świadczy jednostka 2.0 TDI serii EA288 evo, będąca zupełnie nową konstrukcją. Po raz pierwszy w Volkswagenie ten czterocylindrowy silnik TDI wejdzie także w skład hybrydowego zespołu napędowego. Będzie on elementem „łagodnej hybr ydy” wyposażonej w rozrusznik 12V. W połączeniu z akumulatorem litowo-jonowym tego rodzaju hybr ydowy zespół napędowy pozwoli zmniejszyć zużycie paliwa i zwiększyć komfort jazdy. Nowe silniki TDI generalnie emitują bardzo niewiele szkodliwych substancji we wszystkich fazach działania. Oczywiście, spełniają aktualne i przyszłe normy w zakresie emisji zawarte w homologacji WLTP/RDE. Ich moc wynosi od 100 kW (136 KM) do 150 kW (204 KM). Silniki TDI skonstruowane przez Volkswagena znajdą najpierw zastosowanie w modelach Audi z poprzecznie umieszczonymi jednostkami napędowymi. W przyszłości nowe TDI (także montowane w poprzek osi pojazdu) będą instalowane w modelach Volkswagena i innych marek koncernu skonstruowanych na bazie modułowej platformy MQB. Dzięki silnikom EA288 evo Volkswagen zajmuje wśród konkurentów wiodącą pozycję w dziedzinie technologii TDI. Zmodyfikował proces spalania, zwiększył wydajność silników i zmniejszył emisję szkodliwych substancji, a ponadto znacznie zwiększył efektywność i szybkość reakcji turbosprężarki. Komponenty układu

Na zdjęciu: Silnik 1.5 TGI evo zasilany gazem ziemnym

29


BLISKO 100 MLN ZŁOTYCH

NA BUDOWĘ

NOWYCH

ŚCIEŻEK ROWEROWYCH

Transport rowerowy, szczególnie w okresie wiosenno-letnim, jest coraz bardziej popularnym środkiem transportu. Od jakiegoś czasu zauważyły to również miasta. Obecnie (według Serwisu Samorządowego PAP) najlepiej rozwiniętą infrastrukturę rowerową – za zeszły rok – ma: Warszawa, Wrocław i Kraków.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

Kraków nie poddaje się i w ciągu najbliższych dwóch lat planuje budowę około 60 kilometrów ścieżek rowerowych za blisko 100 mln złotych. Układ ścieżek rowerowych w Krakowie jest w systemie dróg małopolskich, specjalnym programie, którego celem jest stworzenie spójnej sieci ścieżek przebiegających przez całe województwo małopolskie. Powstaną one w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz prowadzonych inwestycji.

30

wzdłuż Wielickiej na odcinku Rożena Jaksy do Teligi; wzdłuż Zakopiańskiej od pętli w Łagiewnikach do Siostry Faustyny. W tym roku zostaną zrealizowane drogi dla rowerów: wzdłuż ulicy Nowohuckiej (2,7 km); od ulicy Powstańców wzdłuż Piasta Kołodzieja, Srebrnych Orłów, Wiślickiej (2,2 km); wzdłuż ulic Babińskiego i Skotnickiej od ulicy Bunscha do Trockiego (1,2 km); od kładki na Wiśle łączącej Kazimierz z Ludwinowem wzdłuż ul. M. Konopnickiej do Ronda Matecznego następnie wzdłuż ul. Kamieńskiego wraz z kładką na ul. Kamieńskiego (4,7 km); od ul. Powstańców wzdłuż ulic Strzelców i Lublańskiej do estakady wraz z dostosowaniem tunelu łączącego ulice BrogiRakowicka do ruchu rowerowego (1,4 km); Łączymy parki Krakowa (1,5 km).

Aktualnie do dyspozycji mieszkańców oddanych jest około 230 kilometrów infrastruktury rowerowej, na którą składają się: drogi dla rowerów, ciągi pieszorowerowe, chodniki z dopuszczonym ruchem rowerowym, pasy rowerowe, kontrapasy oraz tzw. kontraruch rowerowy, gdzie dopuszczona jest jazda rowerem „pod prąd” na ulicach jednokierunkowych w strefie ruchu uspokojonego, czyli z ograniczeniem Miasto planuje również w tym roku budowę ścieżek prędkości do 30 km/h. rowerowych: od Klasztoru Sióstr Norbertanek do Zintegrowane Inwestycje Terytorialne w Krakowie istniejącego odcinku ścieżki pr zy Moście W ostatnim czasie w ramach ZIT zrealizowane Zwierzynieckim, od ul. Wioślarskiej do ul. Jodłowej zostały za blisko 5 mln złotych ścieżki rowerowe: oraz od ul. Mirowskiej do granicy miasta (2,7 km); na wzdłuż ulic Teligi i Ćwiklińskiej od ul. Wielickiej; odcinku ul. Widłakowej do ul. Tynieckiej (600 m);


Aktualnie do dyspozycji oddanych jest około 230 kilometrów infrastruktury rowerowej. Kraków w ciągu najbliższych dwóch lat planuje budowę około 60 kilometrów ścieżek rowerowych za blisko 100 mln złotych.

wzdłuż Al. Solidarności (150 m). Obecnie miasto jest na etapie wyboru wykonawcy. Realizacja powyższych dróg dla rowerów w ramach ZIT to około 17 km za kwotę blisko 48 mln zł. W trakcie zmian w Strefie Płatnego Parkowania wprowadzonych zostało wiele ułatwień dla osób korzystających z rowerów w podróżach po centrum miasta. Polegały one na otwieraniu kolejnych ulic jednokierunkowych dla dwukierunkowego ruchu rowerowego. Pod koniec ubiegłego roku było ponad 200 takich ulic, zbiegło się to z przypadającym właśnie w 2017 roku okrągłym dwusetnym jubileuszem wynalezienia roweru.

Dane i zdjęcie: ZIKiT

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

W planach jest budowa ciągu pieszo-rowerowego pomiędzy ul. Zakrzowicką i Gronostajową (300 m). Ścieżka rowerowa powstanie w ramach rozbudowy ul. K o c m y r z o w s k i e j ( E u r o Ve l o 1 1 ) . Z o s t a n i e wybudowana kładka pieszo-rowerowa przez Wisłę Kazimierz-Ludwinów.

owców KATALOG dla kier

W dalszej perspektywie, do 2020 roku w Krakowie zostaną zrealizowane następujące odcinki dróg dla rowerów: od ul. Przybyszewskiego wzdłuż ul. Armii Krajowej oraz Jasnogórskiej do granic miasta (4 km); wzdłuż Al. 29 Listopada na odcinku od Żelaznej do Opolskiej (1,4 km); w ciągu wałów Wisły wraz z obiektem mostowym nad rzeką Białuchą. W planach jest rozbudowa tras pieszo-rowerowych i tras turystycznych wraz z wykonaniem oznakowania turystyczno-informacyjnego na obszarze Przylasku Rusieckiego (6,9 km). Inwestycje mają pochłonąć około 40 mln złotych.

Najbliższa przyszłość W ramach realizowanych w najbliższym czasie inwestycji powstanie 28,9 kilometrów infrastruktury rowerowej. Drogi dla rowerów będą realizowane w związku z: przebudową Al. Solidarności (1,7 km); budową połączenia ul. Tischnera z ul. Łagiewnicką (100 m); budową drogi w Łagiewnikach, równoległej do ul. Turowicza na odcinku od pomnika do wiaduktu w kierunku Centrum Handlowego Bonarka (200 m); budową ul. Iwaszki (2,2 km); przebudową ciągu ulic Królewskiej, Podchorążych, Bronowickiej (700 m); budową linii tramwajowej KST etap III (6 km); rozbudową ulicy Igołomskiej (7,5 km); budową Trasy Łagiewnickiej (5,2 km); rozbudową Al. 29 Listopada (5,2 km).

31


CZAS WOLNY

Roger Shah - No Boundaries

Premiera: 18.05.2018

Zeskanuj kod i kup płytę

Nowy studyjny materiał Rogera Shaha, to pierwszy longplay wydany pod imieniem i nazwiskiem od 2011 roku, kiedy ukazał się album „Openminded!?”. Tym razem jednak, mamy do czynienia z fuzją różnych gatunków muzycznych. Projektem, który okazał się strzałem w dziesiątkę! Przez dwie dekady kariery zaangażował się w ponad 30 projektów muzycznych, tworzył ścieżki dźwiękowe do filmów dokumentalnych i współpracował ze studiem Walta Disneya. Jednak my kojarzymy go głównie ze wspaniałego chilloutowego projektu Sunlounger oraz energetycznych brzmień balearic trance, jakie serwuje pod swoim imieniem i nazwiskiem. Dwupłytowy materiał „No Boundaries” jest efektem wielu miesięcy spędzonych w studio z utalentowanymi artystami. Kolejny autorski album Rogera to połączenie przeróżnych gatunków, od upliftingu i deephouse’u, po elementy akustyczne, a nawet orkiestralne. Wśród 30 kompozycji usłyszymy m.in. znane single „Castles In The Sky”, „Starcrossed”, „Call Me Home” oraz „Love Heals You”, a także znakomite utwory z plejadą gwiazd, takich jak Aly & Fila, Taucher, Antillas, Stoneface & Terminal czy Sied Van Riel. Całość dopełnia remix dla Allure i długa lista świetnych wokalistów.

Susanne Jansson Torfowisko

PREMIERA: 6.06.2018

Wydawnictwo: Marginesy, Tłumaczenie: Bratumiła Pettersson Mossmarken – kraina lasów i mokradeł. Miejsce odludne – osnute mgłą przestrzenie, pochyłe sosny i grzęzawiska.W dawnych czasach składano tu bóstwom ofiary ze zwierząt i ludzi. Dziś mówi się, że miejsce domaga się kolejnych ofiar, a seria tajemniczych zniknięć zdaje się to potwierdzać. Nathalie wynajmuje mały domek w pobliżu mokradeł; prowadzi badania i pisze pracę doktorską na temat bagien. Jednak prawdziwy powód jej pobytu jest inny, ona sama zaś ukrywa mroczny sekret... Pewnego wieczoru na mokradłach nagle załamuje się pogoda, po czym gwałtownie ulega poprawie, a okolicę zasnuwa gęsta mgła. A gdy na trzęsawisku odnalezione zostają zwłoki, Nathalie musi cofnąć się w przeszłość – rozdrapać niezabliźnione rany z dzieciństwa. Przy okazji toczącego się śledztwa poznaje Mayę Linde, zatrudnioną w policji fotografkę. Obie kobiety, choć każda szuka czegoś innego, odkryją szokującą prawdę. Lub coś, co może się nią wydawać. Ponieważ istnieją miejsca, których zmarli nigdy nie opuszczają. Jeden z najlepszych i najbardziej wciągających debiutów ostatnich lat. Lotta Olsson, „Dagens Nyheter”

KSIĄŻKA

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

32

+48 12

19191, 419 00 00 www.radiotaxi919.pl

REKLAMY / OGŁOSZENIA

owców KATALOG dla kier

Sugestywnie buduje w czytelniku napięcie, które nie puszcza do ostatnich stron. Maria Näslund, „Gothenburg Post”


CZAS WOLNY

Przemysław Semczuk Tak będzie prościej

Osnuta na faktach powieść doskonale ukazuje też społeczną rzeczywistość czasów przemiany ustrojowej, kiedy to milicja z dnia na dzień stała się policją, dawni funkcjonariusze służb bezpieczeństwa nadal mieli wiele do powiedzenia, a zwykli ludzie starali się znaleźć swoje miejsce w nowym systemie. Liczba stron: 432, Wydawnictwo: Rebis Zamarł na krótką chwilę, a potem dosłownie wskoczył do środka. Drugi policjant pospieszył za nim. Zawada nie czekając na pozwolenie przekroczył próg. Zrobił kilka kroków i zatrzymał się w wejściu do pokoju. Zobaczył leżące na podłodze nogi ubrane w brudne, niegdyś zapewne białe, a teraz szare poszarpane kalesony. Na lewej nogawce widać było wielką czarną plamę. Gołe blade stopy sterczały do góry. Przechylił się trochę i zauważył kwiecisty damski szlafrok. To był szlafrok Stecia. Głowy nie było widać, zasłaniał ją pochylający się policjant. W końcu wyciągając szyję udało mu się zobaczyć, że była zasłonięta kocem, na którym postawiono stołek. Obaj policjanci nachylili się nad leżącym tak, że teraz Zawadą widział już tylko ich plecy. Ten wyższy odstawił na bok stołek i coś majstrował przy kocu. - O kurwa! - podskoczył na równe nogi. - Ja pierdolę! - odpowiedział drugi. Obaj zamarli w bezruchu. - Panowie co jest? - Zawada zapytał, bo nadal nic nie widział. - To jest! Plutonowy odsunął się i Zawadą zobaczył wykrzywioną nienaturalnie twarz. Miała biało-woskową barwę. Usta były czarne. Postr zępiona skóra odsłaniała pogruchotane kości i fragment mózgu. Z roztrzaskanej czaszki wyciekała krew i jakiś biały płyn. Wokół głowy rozlewała się zaschnięta ciemnobrunatna plama. Nogi ugięły pod Zawadą. Poczuł jak fala gorąca wędruje od brzucha w stronę głowy. Bezwiednie oparł się o stojącą w przedpokoju biblioteczkę. Na tyle mocno, że regał zachwiał się i na podłogę spadło z hukiem kilka ułożonych na szczycie książek. Hałas wyrwał policjantów z osłupienia. - Zenek leć zawiadomić komisariat! - Wyższy plutonowy puścił koc, który opadł na powrót na głowę denata.

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

Niebieska nyska podjechała gdy kończył palić trzeciego papierosa. Od telefonu na komisariat minęło przynajmniej pół godziny. - Co tak długo? - Zawada krzyknął do wysiadających z samochodu policjantów - Ślusarza szukaliśmy. - Jeden z mundurowych usprawiedliwił się wskazując na mężczyznę w robociarskiej kufajce z torbą narzędziową. Majster gramolił się wolno przez boczne drzwi radiowozu, marudząc coś niezrozumiale pod nosem. Rzucił torbę na ziemię i wyjął paczkę Extra Mocnych. Zapalił papierosa, zaciągnął się i znowu marudząc pod nosem sięgnął po narzędzia. - Prowadź pan. - Drugi policjant rzucił do Zawady bez entuzjazmu. Wyglądał na znudzonego niepotrzebną interwencją. Zawadą poszedł przodem prowadząc ślusarza i dwóch policjantów na piętro. Jeszcze raz załomotał w drzwi wołając Stecia. Kolejny raz bez skutku. - Odsuń się pan. - Fachowiec odepchnął Zawadę i szarpnął za klamkę. - Zatrzaśnięte tylko na podklamkowy. Rzucił niedopałek papierosa na podłogę i nie czekając na pozwolenie wyjął z torby krótki łom. Spłaszczoną końcówkę wcisnął na wysokości klamki pomiędzy drzwi a ościeżnicę. Naparł z całej siły. Drzwi jęknęły, wydając odgłos pękającego drewna. Odskoczyły z trzaskiem ukazując wnętrze ciemnego przedpokoju. Zawadą chciał wejść, ale plutonowy chwycił go za ramię. - Zaraz, zaraz. Nie tak prędko. - Zatrzymał mężczyznę i sam wszedł do przedpokoju rozglądając się ostrożnie. Pstryknął kontakt, ale światło się nie zaświeciło. Gapił się chwilę na żarówkę, a potem nacinał włącznik przy drzwiach do łazienki. Ta żarówka też się nie zapaliła. Machnął ręką uznając, że chyba nie ma prądu i ostrożnie ruszył naprzód. Wnętrze przedpokoju było zagracone. Przy ścianie stał regał pełny książek, a na podłodze parę stosów gazet, jakieś kartony pełne rupieci i kilka par butów. Wszystko sprawiało wrażenie ogromnego nieładu. Podłogę pokrywała gruba warstwa naniesionego z ulicy piachu. Od dawna nikt tu nie sprzątał. Plutonowy ominął stosy gazet i zajrzał do pokoju po prawej.

owców KATALOG dla kier

FRAGMENT KSIĄŻKI

Zeskanuj kod i kup książkę

W 1993 roku zabójstwo przewodnika sudeckiego Tadeusza Stecia jest sensacją. Cała Jelenia Góra plotkuje o skarbach, które zgromadził, i o przyjaźni z zamordowanym byłym premierem Piotrem Jaroszewiczem. Dla policji kluczem do sprawy jest jednak homoseksualizm ofiary. Tymczasem dochodzi do kolejnych zagadkowych morderstw, a śledztwo prowadzi w góry, do karkonoskich schronisk i tropem przemytników na przejścia graniczne. Czy w grę wchodzi przemyt, a może powiązania z Jaroszewiczem, tajne archiwa i złoto, które Niemcy wywieźli z Wrocławia w ostatnich dniach wojny? Gdy podejrzanego udaje się w końcu namierzyć w środowisku homoseksualistów, wtedy okazuje się, że…

k dk

Książka dostępna również jako e-book

33


CZAS WOLNY

Małgorzata Rogala Kopia doskonała

PREMIERA: 23.05.2018

Wydawnictwo: Czwarta Strona Śledcza, jakiej nie znajdziecie na kartach innych kryminałów! Dominika otrzymuje zlecenie wyjazdu do Lyonu w celu skopiowania jednego z obrazów. Po skończonej pracy obraz znika, a kopistka nie wraca do Polski. Gdy jej babcia otrzymuje zdjęcie wnuczki na tle słynnego lyońskiego muralu, jest przekonana, że to zakamuflowana wiadomość. Prosi o pomoc Celinę – początkującą prywatną detektyw. Celina wie, że decydując się na pomoc,będzie zmuszona do walki ze swoimi fobiami i pokonania traumy, której doznała dwa lata wcześniej. Mimo to podąża śladami kopistki. Ciągle jednak ktoś jest o krok przed nią. Żeby tego było mało, śladem Celiny podąża pewien tajemniczy mężczyzna… Nowa seria polskiej mistrzyni kryminału psychologicznego! KSIĄŻKA

Michał Larek Na tropie

PREMIERA: 6.06.2018

Wydawnictwo: Czwarta Strona Konflikt dobra ze złem nie ma jasno ustalonych granic, każdy może się okazać zdrajcą. Przełom lat 80. i 90. to nowa, bezlitosna rzeczywistość. W niedbale dotąd prowadzonym śledztwie w sprawie zabójstwa młodej dziewczyny dochodzi do przełomu. Przy okazji wychodzą też na jaw szczegóły śmierci pewnego bardzo dociekliwego dziennikarza… Komu zależało na tym, by uciszyć ambitnego redaktora? Podejrzane związki gangsterów, policjantów i biznesmenów są tajemnicą poliszynela. Światem stróżów prawa okazują się rządzić zakulisowe gierki i korupcja. Koszmary, które przytrafiały się dotąd tylko w filmach kryminalnych, nagle stają się realne. Atak na policjanta, porwanie, zabójstwo jego dziewczyny – dla komisarza Harry’ego to wszystko jest boleśnie dotkliwe. Na domiar złego ktoś czyha na jego życie, pytanie tylko – przyjaciel czy wróg?

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

KSIĄŻKA

34

DEKADA to bezlitosny świat, w którym z dnia na dzień umarł dawny porządek i nastało nowe prawo.


CZAS WOLNY

Leopoldo Gout Geniusz. Gra

PREMIERA: 23.05.2018

Wydawnictwo: Albatros, Tłumaczenie: Robert Waliś Świat naszych rodziców to już historia. Odrzuciliśmy dawne zasady. To my tworzymy przyszłość. Dwustu geniuszy w walce na umysły. Mają trzy dni i trzy noce, aby rozwiązać dwa zadania. Ten, kto zwycięży w Godzinie Zero, uzyska wszystkie potrzebne środki, aby założyć własne laboratorium badawcze w dowolnym miejscu na świecie. REX: jeden z najlepszych programistów na świecie. Właśnie stworzył program do odnajdywania osób zaginionych jednym kliknięciem. Ma szesnaście lat. TUNDE: inżynier samouk, który do nigeryjskiej wioski, gdzie ludzie mieszkają w lepiankach, doprowadził internet. Lokalny wojskowy zleca mu budowę broni. Ma czternaście lat. KSIĄŻKA

LIKAON: blogerka-szpieg, która ujawnia korupcję wśród chińskich urzędników. Jest na czele czarnej listy ludzi z Szanghaju. Ma szesnaście lat. Nie martwcie się przygotowaniami. Jeżeli zostaliście wybrani, jesteście gotowi. Ekscytująca, prowokująca, przełomowa, nowatorska i bardzo inteligentna powieść!

Grzegorz Brudnik Mayday

PREMIERA: 6.06.2018

Wydawnictwo: Filia Na wyjaśnieniu tej katastrofy stracić mogą wszyscy. Prócz niego. Bo on nie ma już nic do stracenia. Gdy u wybrzeży Japonii dochodzi do powietrznej kolizji dwóch największych samolotów pasażerskich świata, amerykańska Narodowa Rada Bezpieczeństwa Transportu wysyła na miejsce swój najlepszy zespół śledczych. Jednak od samego początku natrafiają oni na przeszkody, a tajemniczy sabotażysta nie cofnie się przed niczym, by uniemożliwić im odkrycie prawdy. W odruchu desperacji chief investigator Scottie Jordan ściąga na miejsce zdarzenia polskiego inżyniera, który przed kilku laty stracił w katastrofie lotniczej żonę i córkę. Gdy dzięki jego pomocy zespół zbliża się do prawdy, rozpoczyna się gra, której stawką jest życie wielu osób. Ale Aleksander Gall nie ma zamiaru uciekać. I wkrótce nie wiadomo już, kto jest myśliwym, a kto ofiarą. Ta książka jest jak film. Największa w historii katastrofa lotnicza, międzynarodowy spisek i szaleńczy wyścig o prawdę. Głuche ostępy Appalachów, podejrzane dzielnice Waszyngtonu i Atlanty, zagubione na Pacyfiku, targane tajfunem japońskie wysepki. Wszystkie te miejsca łączy wspólna tajemnica, którą rozwikłać może tylko jeden człowiek. Jeśli myśleliście, że Dirk Pitt i Jack Reacher są zuchwali, to poczekajcie, aż poznacie Aleksandra Galla. Takiego bohatera jeszcze w Polsce nie było. KSIĄŻKA

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------W 1994 roku, mając zaledwie 13 lat, Brudnik był świadkiem najtragiczniejszego wypadku drogowego w historii Polski. Od tego czasu gromadzi bazę wiedzy i materiałów na temat katastrof drogowych, kolejowych, morskich i lotniczych, a także sposobów ich wyjaśniania. Po 24 latach uznał, że jest gotów, by stworzyć własną katastrofę. Duża wiedza, tytaniczny research i pierwiastek pozytywnego szaleństwa autora sprawiają, że "Mayday" to page turner, którego nie sposób odłożyć przed zakończeniem czytania.

Marta Matyszczak Zło czai się na szczycie

PREMIERA: 20.06.2018

Wydawnictwo: Wydawnictwo Dolnośląskie

KSIĄŻKA

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

Właściciel hotelu, którego interes jest zagrożony, zleca Solańskiemu odnalezienie mordercy. W śledztwo włącza się Róża Kwiatkowska, a i kundelek Gucio tu i ówdzie wetknie swój nos. W tej malowniczej beskidzkiej wiosce każdy zna każdego, a mieszkańcy niechętnie zdradzają swoje tajemnice. Dla Szymona ta sprawa jest tym trudniejsza, że to właśnie w Zdrojowicach zginęła w pożarze jego żona...

owców KATALOG dla kier

Detektyw Szymon Solański bawi się na weselu w Zdrojowicach. Na moment wymyka się z uroczystości i trafi a na teren budowy kolejnego budynku hotelu. W świeżo wylanych fundamentach odkrywa ciało. Ktoś zamordował miejscowego aptekarza!

35


LEGENDA

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

36

Usługi

Bieruń, ul. Krakowska 107, tel. 32 216 40 41 Chyżne 297A, tel. 18 263 17 40 Czarny Dunajec, ul. Kolejowa 30D, tel. 18 265 70 14 Gorlice, ul. Biecka, tel. 12 353 03 15 Kraków, ul. Bulwarowa 1, tel. 12 680 43 00 Kraków, ul. Opolska 60, tel. 12 415 81 48 Kraków Pasternik 65, tel. 12 631 61 04 Kraków Pasternik 66, tel. 12 623 04 60 Kraków, ul. Powstańców Wlkp. 13, tel. 12 257 00 30 Kraków, ul. Rybitwy 13, tel. 12 390 49 40 Kraków, ul. Wielicka 22, tel. 12 257 11 45 Kraków, ul. Zakopiańska 290, tel. 12 264 93 15 Książ Wielki Chrusty, tel. 41 383 86 86 Mogilany, ul. Krakowska 24, tel. 12 276 95 55 Niepołomice, ul. Akacjowa, tel. 12 281 13 33 Nowy Sącz, ul. Tarnowska 177, tel. 18 443 21 90 Słomniki, ul. Krakowska 62, tel. 12 388 23 55

Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON

S, O, K, FF S, K, R, FF S, O, K, FF S, M, O, K, MR, R S, O, K S, M, O, K, MR, FF, R S, O, K, MR, FF S, O, K, MR, FF S, M, O, K, MR, FF S, O, K, G, MR, FF S, M, O, K, MR, FF S, M, O, K, R, FF S, FF S, K, R, FF S S, M, O, K, FF S, K, FF

Kraków, ul. Kocmyrzowska 43, tel. 12 645 00 00

Pb 95, UL-98, ON, UL-ON, LPG

S, O, K, G, FF, R

Kraków, ul. Armii Krajowej 10, tel. 12 626 21 05 Kraków, ul. Białoruska 11a Kraków, os. Dywizjonu 303 21a, tel. 12 641 63 01 Kraków, Al. Jana Pawła II 200, tel. 12 642 04 81 Kraków, ul. Lublańska 16a, tel. 12 417 29 36 Kraków, ul. Mogilska 81, tel. 12 413 89 71 Kraków, ul. Powstańców Wlkp.17,tel. 12 257 13 49 Kraków, ul. Siewna 28, tel. 12 420 01 65 Kraków, ul. Wielicka 183, tel. 12 659 02 01

ML95, ML95+, MLD, MLD+, SLPG ML95, ML+, MLD, SLPG ML95, ML+, MLD, MLD+, SLPG ML95, ML95+, MLD, MLD+, SLPG ML95, ML+, MLD, MLD+, SLPG ML95, ML+, MLD, MLD+, SLPG ML95, ML+, MLD, MLD+, SLPG ML95, ML+, MLD, SLPG ML95, ML+, MLD, MLD+, SLPG

S, M, O, K, W, FF S, kawa S, M, O, K, G, W, FF S, M, O, K, G, W, FF S, M, O, K, W, FF S, M, O, K, G, W, FF S, M, O, K, W, FF S, kawa S, M, O, K, G, W, FF

Bogoria, ul. Rynek 5, tel. 15 867 41 05 Iwaniska, Planta 39, tel. 15 860 16 84 Kraków, ul. Głowackiego 56, tel. 515 875 924 Kraków, ul. Kapelanka 30, tel. 794 560 600 Kraków, ul. Myśliwska 51, tel. 12 292 50 42 Kraków, ul. Prądnicka 32, tel. 796 920 400 Kraków, ul. Ujastek 11, tel. 12 681 82 69 Straszęcin 295F, tel. 14 676 88 78 Wieliczka, ul. Narutowicza 5, tel. 515 875 925 Zakrzów 321, Podłęże, tel. 12 278 54 84

Pb 95, ON Pb 95, ON, LPG Pb 95, ON Pb 95, ON, LPG Pb 95, ON, LPG Pb 95, ON Pb 95, ON, LPG Pb 95, ON, LPG Pb 95, ON, LPG Pb 95, ON, LPG

S, G S, G G S, MR, O, K S, MR, O, K, G, FF MR, O S, G S, G S, G S, G

Kraków, ul. Kapelanka 14, tel. 726 158 504 Kraków, os. Kombatantów 20, tel. 12 647 22 77 Kraków, ul. Nowohucka 17 Kraków, ul. Opolska 5, tel. 797 601 143 Kraków, Al. Pokoju 91, tel. 12 686 12 74 Wieliczka, ul. Krakowska 37, tel. 519 075 660

Pb 95, DN-98, ON, DN-ON Pb 95, DN-98, ON, DN-ON, LPG Pb-95, Pb-98, ON, LPG Pb 95, DN-98, ON, DN-ON, LPG Pb 95, DN-98, ON, DN-ON, LPG Pb 95, DN-98, ON, DN-ON, LPG

S, K, FF S, M, O, K, FF S, K, FF S, K, FF S, M, O, K, FF S, K, FF

Kraków, ul. G. Libertowska 2, tel. 12 270 33 46 Kraków, ul. Opolska 9, tel. 12 415 52 06

Pb 95, Pb 98, ON, LPG Pb 95, Pb 98, ON, LPG

S, K, FF S, M, O, K, FF

Kraków, ul. Bratysławska 1, tel. 12 631 89 20 Kraków, Al. Jana Pawła II 186, tel. 571 303 132 Kraków, ul. J. Conrada 36, tel. 12 290 14 21 Kraków, ul. J. Conrada 33, tel. 12 626 70 11 Kraków, ul. Marii Konopnickiej 78, tel. 12 656 10 39 Kraków, Al. Pokoju 65, tel. 12 686 40 30 Kraków, ul. Stojałowskiego 1, tel. 12 650 43 60 Kraków, ul. Wielicka 77, tel. 12 265 23 51 Kraków, ul. Witosa 20, tel. 12 265 30 00 Kraków, ul. Zakopiańska 48, tel. 12 259 05 61

FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND, LPG FS 95, FSD, VPND FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND, LPG FS 95, FSD, VPN, VPND FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND, LPG FS 95, FSD, VPN, VPND, LPG FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND FS 95, FSD, VPN, VPNR, VPND, LPG

S, M, O, K, G, R, FF S, K, G, FF S, K, G, FF S, M, O, K, G, FF S, K, MR, FF S, M, O, K, G, FF S, M, O, K, G, FF S, M, O, K, G, FF S, M, O, K, FF S, M, O, K, G, FF

PALIWA: Pb 95: benzyna bezołowiowa Eurosuper 95; Pb 98: benzyna bezołowiowa 98; ON: olej napędowy; LPG: gaz; Paliwa dedykowane: DN-98: benzyna bezołowiowa DYNAMIC; DN-ON: olej napędowy DYNAMIC; FS 95: FuelSave 95; FSD: FuelSave Diesel; ML95: benzyna miles95; ML95+: benzyna miles95+; ML+: benzyna miles98; MLD: miles diesel; MLD+: miles diesel plus; SLPG: Supra gaz LPG; UL-98: benzyna bezołowiona Ultimate 98, UL-ON: olej napędowy Ultimate; VPN: benzyna V-Power Nitro+; VPNR: benzyna V-Power Nitro+ Racing; VPND: olej napędowy V-Power Nitro+ Diesel. USŁUGI: S: sklep, M: myjnia, MR: myjnia ręczna, O: odkurzacz, K: pompowanie opon (kompresor), G: sprzedaż butli z gazem płynnym, N: najazd samochodowy, W: wypożyczalnia przyczep, FF: fast food, P: prysznic, R: restauracja

www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej

Asortyment paliw

REKLAMY / OGŁOSZENIA

owców KATALOG dla kier

Dane adresowe


www.

lampyostrzegawcze.pl SERWIS SAMOCHODÓW AMERYKAŃSKICH

KAR

30-424 Kraków, ul. Koœciuszkowców 16 tel. (12) 268 13 97 - naprawy, regulacje, przeglądy - części zamienne - naprawy automatycznych skrzyń biegów zapraszamy: pn. - pt. 8-17

AUTO GAZ MONTAŻ

wszystkie marki - specjalność samochody francuskie Regeneracja

YSIEK KRZ

tylnych Kraków, Al. 29-go Listopada 166, tel. 608 77-64-05

AUTO SERVICE EURO-MOTO-CAR S.C.

tel. 501 172 488 ul. Niepołomska 54 (drugi warsztat) 31-572 Kraków

KOMPLEKSOWE NAPRAWY WSZYSTKICH MAREK mechanika, elektronika klimatyzacja sprzedaż oryginalnych części do Renault remonty silników - benzyna, diesel remonty mechaniczne aut zabytkowych Specjalizacja auta FRANCUSKIE

ZBIEŻNOŚĆ

50 zł rabatu przy kosztach naprawy powyżej 200 zł

www.autogazkargaz.pl

OS. GRĘBAŁÓW, UL. GEODETÓW 18 B Redakcja : 31-159 Kraków, Al. J. Słowackiego 17A tel./fax (12) 632 09 32 e-mail: kdk@kdk.pl Redaktor naczelny: Robert Lorenc

zeskanuj kod i sprawdź e-wersje

Reklama:

tel. (12) 632 09 32 tel. 609 370 869 e-mail: reklama@kdk.pl Zamawianie internetowego wydania gazety:

Zdjęcia bazowe na stronie 1: unsplash: Jeffrey Betts, Luke Stackpoole; Freepik/ Macrovector, Ford, Renault, Suzuki. Na stronie 40 znajduje się reklama. BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

owców KATALOG dla kier

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

Wyprodukowano w Polsce Wydawca: Firma Usług Reklamowych "KATALOG" 31-159 Kraków, Aleja Juliusza Słowackiego 17A Wszelkie prawa zastrzeżone. "KATALOG dla kierowców" działa w oparciu o przepisy ustawy o prawie autorskim i "prawach pokrewnych" (Dz.U. z dn. 23 lutego 1994 r. nr 24, poz. 83) oraz przyjęte zwyczaje edytorskie. Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo skracania nadesłanych tekstów i nanoszenia własnych tytułów. Pisownia artykułów zgodna z oryginalną. Za treść reklam i ogłoszeń Wydawca nie ponosi odpowiedzialności. Fotografie, znaki graficzne firm oraz dane umieszczane są na odpowiedzialność prezentowanego Reklamodawcy. Wydawca ma prawo odmówić umieszczenia reklamy niezgodnej z przepisami lub interesem Wydawcy. wyd. A : KRAKÓW, numer zamknięto: 25.05.2018

owców KATALOG dla kier

REKLAMY / OGŁOSZENIA

e-mail: newsletter@katalogdlakierowcow.pl

dodaJ swóJ skleP do

belek

www.katalogdlakierowcow.pl

www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej

Auto Serwis Tomasz Gadzina

37


BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

Wieliczka, ul. Narutowicza 24 tel. 12 686 30 60, 12 686 30 61 tel. 12 686 10 66, 12 686 10 55 www.autoeuro.com.pl

PASKI KLINOWE I ROZRZĄDU

CONTITECH

KNECHT

FILTRY

SONDY, ŚWIECE

HAMULCE

ELEMENTY ZAWIESZENIA

USZCZELKI

HAMULCE

CHEMIA WARSZTATOWA

ROLKI NAPĘDOWE

www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej

UKŁADY ROZRZĄDU

REKLAMY / OGŁOSZENIA

owców KATALOG dla kier

AMORTYZATORY

HURTOWNIA CZĘŚCI SAMOCHODOWYCH

RABAT DLA TAXI DOSTAWA GRATIS

38

SPRZĘGŁA

Nazwy firm i ich znaki towarowe zostały użyte w celach informacyjnych i są zastrzeżone przez ich właścicieli

Części do wszYstkich aut

L - DETA HURT


TAPICERSTWO SAMOCHODOWE

- renowacja mebli ( współczesne i antyki ) - wystroje wnętrz i lokali wg. indywidualnego projektu

- tapicerka skórzana i welurowa - pokrowce na siedzenia - naprawa foteli

Lakiery w aerozolach

www.katalogdlakierowcow.pl motoryzacja inaczej

KRAKÓW Al. 29-go Listopada 154 tel. (12) 415-15-57

MECHANIKA ELEKTROMECHANIKA

SAMOCHODOWA

zapraszamy: pn. - pt.: 8.30 - 18.00, sob,: 8.30 - 14.00

SPECJALIZACJA:

www.ubezpieczeniamateczny.pl e-mail: mateczny@interia.pl , tel.

510 510 504

Kraków, ul. Zamoyskiego 85 czynne od pon. do pt. w godz. 9:00-18:00 w soboty w godz. 9:00-13:00 tel./fax: 12 656 43 74 tel. kom. 602 392 170

C MO

PRO

Nowy Prokocim Kraków, ul. Teligi 30A czynne od pon. do pt. w godz. 9:00-17:00 tel./fax: 12 264 70 32

Nowa Huta Kraków, ul. Broniewskiego 1 D.H. Wanda czynne od pon. do pt. w godz. 10:00-18:00 tel./fax: 12 681 30 33

!!

JE!

15

towarzystw w jednym miejscu

Korzystne ubezpieczenia komunikacyjne, majątkowe i inne

BEZPŁATNY REGIONALNY MIESIĘCZNIK MOTORYZACYJNY

nowe opony przekładki opon klimatyzacja elektromechanika mechanika części zamienne elektroniczna diagnostyka

Agencja Ubezpieczeniowa "Mateczny"

owców KATALOG dla kier

REKLAMY / OGŁOSZENIA

Kraków, ul. Cechowa 129 tel.: 509-944-946, 513-143-891

Kraków, ul. Pachońskiego 11, tel. (12) 415 50 56 e-mail: biuro@ct-vantage.pl , www.ct-vantage.pl

Następny numer już w lipcu. Weź go - jak zawsze - ze swojej ulubionej stacji benzynowej lub zamów do domu czy firmy na www.prenumerata.kdk.pl

LAKIERY SAMOCHODOWE NARZĘDZIA LAKIERNICZE

TAPICERSTWO MEBLOWE

39



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.