Streszczenie Europejskich Warsztatów: „Strategie aktywnego uczenia się dla rozwoju umiejętności funkcjonalnych”, Mińsk, Białoruś 14-18 XI 2016 zorganizowane przez program Rady Europy- Pestalozzi, Ministerstwo Edukacji Republiki Białorusi, Instytut Edukacji Państwowej, Akademię Studiów Podyplomowych, Punkt Informacyjny Rady Europy w Mińsku. Cele: 1.zbadanie pedagogicznych podejść, metod i strategii tworzenia meta kompetencji przedmiotowych uczniów, które pomogą im: stać się ludźmi aktywnie uczącymi się przez całe życie; nabywać umiejętności prowadzenia badań, rozwiązywania problemów i krytycznego myślenia; wspólnie uczyć się wraz z innymi, by móc wyznaczać sobie cele uczenia się oraz oceniać swoje wyniki. 2. zrozumienie różnych sposobów rozwijania kompetencji wyższego rzędu na miarę XXI wieku, takich jak czynienie nauki i zaangażowania ważnymi, dzięki czemu uczenie się staje się ważne społecznie i ważne w zakresie współpracy, jest bardzo dopasowane do motywacji i emocji uczących się, jest wrażliwe na różnice indywidualne, przy czym utrzymane są wysokie standardy związane z oczekiwaniami i zarządzaniem pracą, za pomocą oceny zgodnej z celami kształcenia; promowanie poziomego powiązania wszystkich aktywności i podmiotów w szkole i poza nią. 3. omówienie doświadczeń i dobrych praktyk z różnych krajów europejskich, które uczestniczą w badaniach PISA, który nie tylko przygląda się wynikom osiąganym przez uczniów, ale także odkrywa możliwości uczniów do uczenia się przez całe życie, pytając o ich motywację, przekonania i strategie uczenia się.
1. Krytyczne myślenie jako ważna kompetencja XXI wieku. Co to jest krytyczne myślenie i z jakimi pojęciami, terminami oraz cechami się wiąże? - używanie, analizowanie, synteza i ewaluacja pozyskiwanych informacji - kreatywne, konstruktywne, produktywne, intuicyjne myślenie - obserwacja, identyfikacja, analiza, wysnuwanie konkluzji i ewaluacja - bycie niezależnym w podejmowaniu decyzji - refleksja Katarzyna Cnotalska, nauczyciel Zespołu Szkół Nr 1 w Strykowie. Materiał sporządzony po przyjeździe z międzynarodowych warsztatów programu Pestalozzi „Strategie aktywnego uczenia się dla rozwoju umiejętności funkcjonalnych”, Mińsk, Białoruś 14-18 XI 2016 Strona 1
- brak uprzedzeń - otwartość - efektywna komunikacja - rozwiązywanie problemów - zbiór informacji i wierzeń, kształtujących umiejętności i zachowanie Terminy związane z krytycznym myśleniem: - fakt, założenie, hipoteza, opinia, argument, komunikat, sugestia, konkluzja Rady dla nauczycieli: - zachęcaj uczniów do krytycznego myślenia, choćby poprzez takie obrazki:
Terrorysta? Bohater? Ofiara?
Katarzyna Cnotalska, nauczyciel Zespołu Szkół Nr 1 w Strykowie. Materiał sporządzony po przyjeździe z międzynarodowych warsztatów programu Pestalozzi „Strategie aktywnego uczenia się dla rozwoju umiejętności funkcjonalnych”, Mińsk, Białoruś 14-18 XI 2016 Strona 2
lub trochę mniej poważne (ale też ważne): Ile tak naprawdę potrzebujemy pasty do zębów, żeby je umyć? Czy aż tyle, ile sugerują reklamy?
https://www.google.pl/search?q=reklama+pasty+do+z%C4%99b%C3%B3w+rysunek&hl=pl&gbv=2&tbm=isch&ei=JY08WM6AFMLXU-i_rcAH&start=20&sa=N
Ile tak naprawdę potrzebujemy gum do żucia, żeby poczuć świeżość w ustach? Aż dwie?
https://www.google.pl/search?q=reklama+gumy+do+%C5%BCucia+orbit&hl=pl&gbv=2&tbm=isch&ei=V448WMG1BYLiU_Tmv8gH&start=40&sa=N
Katarzyna Cnotalska, nauczyciel Zespołu Szkół Nr 1 w Strykowie. Materiał sporządzony po przyjeździe z międzynarodowych warsztatów programu Pestalozzi „Strategie aktywnego uczenia się dla rozwoju umiejętności funkcjonalnych”, Mińsk, Białoruś 14-18 XI 2016 Strona 3
- zadawaj pytania, kierowane metodą KWL (What do you know?, What do you want to know?, What did you learn?)- po polsku: WCL: Co wiesz? Co chcesz wiedzieć? Czego się nauczyłeś? - dawaj wystarczający czas na przemyślenie pytania, pamiętaj, że uczeń może się mylić, ale ma prawo wyrazić swoją opinię. Pamiętaj też jednak, że nie powinieneś nikogo zmuszać do odpowiedzi, jeśli ten ktoś nie jest jeszcze do niej gotowy - dobre są: dyskusja najpierw w parach, potem w grupach, a następnie przedstawienie problemu na forum (przykład: Z jaką sławną osobą chciałbyś zjeść śniadanie?- zadaniem uczniów jest dyskusja z przedstawianiem argumentów, na koniec dyskusji grupa/klasa ma wybrać wspólnie jedną osobę). Zawsze okazuj zainteresowanie odpowiedziami, nawet jeśli jesteś zmęczony - ucz argumentowania.
2. Uczenie się przez całe życie. Z czym wiąże się „uczenie się przez całe życie”? - potrzeba odnalezienia się w nowej sytuacji - uczenie jako stałe wyzwanie - chęć do stałego uczenia się sprawia, że czujesz, że żyjesz - dodaje nowych wartości - wiara, wartości, uczucia, szacunek = nowa wiedza - nauczyciel liderem (Pamiętajmy, że szanowani liderzy koncentrują się na: BE-KNOW-DO czyli: Be (być)- jacy są (jakie mają przekonania, jaki mają charakter), Know (wiedzieć)- co wiedzą (praca, zadania, natura człowieka), Do (robić)- co robią (wdrażanie, motywowanie, udzielanie wskazówek). Klucz do bycia dobrym liderem: zaufanie, pewność siebie i efektywna komunikacja) - stworzenie komfortowych warunków do nauki, - poczucie humoru dozwolone - przestrzeganie wartości, zasad etyki - innowacyjność - wynalazczość
Katarzyna Cnotalska, nauczyciel Zespołu Szkół Nr 1 w Strykowie. Materiał sporządzony po przyjeździe z międzynarodowych warsztatów programu Pestalozzi „Strategie aktywnego uczenia się dla rozwoju umiejętności funkcjonalnych”, Mińsk, Białoruś 14-18 XI 2016 Strona 4
Jak? - uczenie się, żeby wiedzieć: opanowanie narzędzi do nauki, a nie zdobywanie strukturalnej wiedzy - uczenie się, żeby robić: wyposażenie uczniów w umiejętności w odniesieniu do rodzajów zawodów, które są wykonywane teraz i które będą potrzebne w przyszłości, poprzez innowacje i dostosowanie kształcenia do przyszłych środowisk pracy - uczenie się, żeby żyć: razem z innymi: rozwiązywanie konfliktów w pokojowy sposób, poznawanie innych ludzi i ich kultur, rozwijanie zdolności społecznych, indywidualnych kompetencji, wyczulenie na elastyczność gospodarczą i integrację społeczną - uczenie się, żeby być: edukacja przyczyniająca się do pełnego rozwoju człowieka, umysłu i ciała, inteligencji, wrażliwości estetycznej i duchowości.
3. Kompetencje przyszłości. Do umiejętności i kompetencji przyszłości zaliczyć należy: - umiejętność adaptacji (adaptacyjna efektywność) = co oznacza, że trzeba mieć otwarty umysł i szerokie horyzonty - włączający punkt widzenia (społeczny model postrzegania niepełnosprawności) - kompetencje cyfrowe- umiejętność wirtualnej współpracy- praca z nowymi mediami - inteligencja emocjonalna, empatia - międzykulturowe kompetencje - interdyscyplinarność (umiejętność łączenia umiejętności z doświadczeniem) - umiejętności poznawcze poprzez różne narzędzia i techniki Ważne cechy: - elastyczność - motywacja - kreatywność - komunikacja - współpraca
Katarzyna Cnotalska, nauczyciel Zespołu Szkół Nr 1 w Strykowie. Materiał sporządzony po przyjeździe z międzynarodowych warsztatów programu Pestalozzi „Strategie aktywnego uczenia się dla rozwoju umiejętności funkcjonalnych”, Mińsk, Białoruś 14-18 XI 2016 Strona 5