Konnect DECEMBER 2011 by VIVES

enjoy reading

Beste collega’s Eerst en vooral heel erg bedankt voor jullie gewoonweg prachtige reacties op de nieuwe KATHOketting. Met het team hebben we er hard aan gewerkt om ons personeelsblad zowel inhoudelijk als vormelijk in een aantrekkelijk en motiverend nieuw kleedje te stoppen, en te zien aan jullie mails zijn we daar meer dan in geslaagd. Maar er bleef nog één belangrijke vraag: hoe zou onze baby gaan heten en daar hadden we jullie hulp bij ingeroepen. Wel, de kogel is door de redactie… het KATHO-magazine heeft een nieuwe naam. De keuze viel op de inzending van Sofie Vanmaercke uit Roeselare. Bij deze ook hartelijk dank aan alle andere collega’s die voorstellen doorstuurden: er kwamen er in totaal 151 binnen. We hadden dus een luxeprobleem: heel veel mogelijkheden om uit te kiezen. En of er kwaliteit aanwezig is in KATHO! En zoals je al zag op de cover is de keuze op “Konnect. Enjoy reading” gevallen. We kozen voor Konnect omdat dit woordelijk de verbondenheid tussen de departementen prachtig omschrijft en dat is natuurlijk net waar we met ons personeelsblad naar streven. En nee we hebben geen spelfout gemaakt, we willen gewoon “onze KATHO” extra in the picture zetten door de K te gebruiken. Noem het maar dichterlijke vrijheid en KATHO-voorliefde. Waarom we voor Enjoy reading als ondertitel gingen…

Warme gloed Het is weer de tijd van het jaar dat de rode kleur en warme gloed van Kerstmis ons overal tegemoet komt en onze huiskamers verwarmt. Ja, de feestdagen staan opnieuw voor de deur. Een mooie tijd voor de meesten onder ons, maar ook een tijd die velen vrezen. We hebben geluk, we staan sterk in het leven, met ons liefdevolle gezin, onze fijne familie, onze gezondheid die het niet laat afweten en we hebben een mooie job waardoor we ons financieel geen zorgen hoeven te maken. Wij hebben dus veel om gelukkig over te zijn. Maar jammer genoeg zal het voor velen onder ons ook een Kerst zijn die we voor de eerste keer vieren zonder een geliefde. Een moment dus om ook eens te denken aan de mensen die het minder goed hebben terwijl we volop in goed gezelschap genieten van een rijkelijk gedekte tafel of tijdens het openen van de mooie pakjes die Santa ons brengt. Met een gedachte van sterkte voor wie het minder goed heeft, wens ik aan ieder van u een warme kerst en een gelukkig 2012.

Co l o f o n Dit is een uitgave van KATHO. Hoofdredactie en verantwoordelijke uitgever: Larissa Deblauwe Creatie en vormgeving: Matthias Malfrere en Lien Vanden Broecke Fotografie: Willem Blancke Eindedactie: RCA Group, Dirk Sas Jaargang 15 - december 2011

Larissa Deblauwe

Inhoud Collega - Magda Verplaetse

Projecten van studenten: - Katholan

- Fundraising 3 event

- KATHO op Devoxx

- Sociaal kot

- Levens redden

Focus - Joris hindryckx

De Wereld van KATHO: - We zoemen in/op Madrid

- KATHO steekt de plas over (Mark alvast)

- Remember Poland… uit onze vorige editie

- Op zoek naar een beklijvende reiservaring? (NY)

- Enjoy different cultures

- Divercities

Associatie: - Trek in iets sterks? (universitaire pers)

- Ken jij H-ogelijn Kort?

Expertise van bij ons: Praktijkgericht onderzoek en kennisvalorisatie: instrumenten

Project in de kijker: Brugproject LokeL

Familienieuws

Expertisecentrum in de kijker: Je mag op je twee oren slapen!

And the winner is… - ingenieur van het jaar

- innovation award

In ’t kort - De 10 basiscompetenties van de leraar

- Waar is da feestje?

- Childhgood: komt dat zien!

- Zoek de 7 verschillen: de reünie van de klas van 1961

- En dan nu… muziek en geluid!

- De Sint rijdt met Volvo

- Park & Ride, baby!

- First Lego League

- KATHO bouwt een MEDIAtoren

en verder - Yes, we CAN (ISOBUS)

- Getrouwtrek tussen departementen

- de droom van een visionair

- De redidacteur

- Lap! Een nieuwe didactiek voor kaartvaardigheid!

-CollegaM AG DA V E R P L A E T S E

“Een uitgebreide collectie koffers heb ik niet,

Een administratieve formaliteit, een luisterend

“Een aantal decennia terug had KATHO nog

wel een verzameling aan personeelsdossiers.

oor waar nodig, … we doen het met veel

geen prangend gebrek aan ruimte. Naast het

Op 1 september dit jaar startte ik mijn 41ste

plezier.”

gebouw waar nu de centrale diensten hun

academiejaar. Voor heel wat mensen zal dit

stek hebben, lag een open, groene vlakte. Op

een eeuwigheid lijken, maar voor mij is deze

“Wat voor mij altijd belangrijk was, en nog

een morgen stelden we vast dat de omgeving

periode voorbij gevlogen.”

steeds is, is mensen kunnen helpen. Iemand

wat aangepast werd…”

met een bezorgd gezicht zien binnenkomen “Na mijn studies begon ik in het departement

en achteraf opgelucht en tevreden zien

Sociaal-agogisch werk. Personeels- en studen-

weggaan, bijspringen aan het onthaal, een

tenadministratie, … jarenlang klopten zowel

handje toesteken waar nodig.”

docenten als studenten aan mijn deur. Wat ook mijn job binnen het departement inhield, ik heb het telkens vol enthousiasme gedaan en er heel wat voldoening uitgehaald. Studenten een hart onder de riem steken wanneer het wat moeilijker gaat en achteraf zien dat ze er opnieuw voor gaan, geeft je méér dan een goed gevoel. Er zijn ook tal van kleine, momenten waar je achteraf met veel plezier aan terugdenkt. De drukte van een examenperiode even vergeten en, samen met mijn collega Monique, genieten van een lekker kopje koffie en een heerlijk stukje zelfgebakken appelcake … Wat er ook gebeurt, dit zijn de momenten die je blijvend bijblijven.” “Ik heb ontdekt dat mensen met wie je samenwerkt, heel belangrijk zijn. Toen in 1994 de hervorming van het hogeschoollandschap meer en meer vorm kreeg, maakte ik deel uit van de werkgroep Personeel. Op deze manier belandde ik een paar jaar later op de centrale diensten, sinds mei 2004 kan je mij dus terugvinden op de personeelsdienst van KATHO. Samen met mijn collega’s van de

“Een welgemeende ‘dank je wel’, het zijn maar drie woorden, maar ze geven je zo een goed gevoel.” “Ik heb er even aan gedacht om voor een job in de zorgsector te kiezen. Een aantal mensen hebben dit uit mijn hoofd gepraat omdat ze er van overtuigd waren dat de job in mijn kleren zou kruipen. Om te vermijden dat ik mijn werk mee naar huis zou nemen, koos ik voor een job in het onderwijs. Het alomgekende cliché van de vele vakantiedagen en mooie uren, ging echter ook voor mij niet op. De ruimte krijgen om elke dag te doen wat je graag doet, in een warme omgeving met warme mensen, zorgt er voor dat je gedreven werkt en blijft werken. Dat je je ook voor 100% en meer inzet. Bijgevolg is KATHO mijn tweede thuis geworden, een plaats waar ik bij momenten soms meer te vinden ben dan thuis.”

“Een aantal studenten hadden de koeien wat extra persoonlijkheid gegeven door ze naambordjes van docenten om te doen.” “KATHO is volgens mij een plaats waar iedereen zich goed kan en mag voelen. Studenten omdat het niet louter over kennis gaat, personeelsleden omdat ze er meer vinden dan enkel hun job. Het is leuk om te zien hoe onze hogeschool meebouwt aan de toekomst van zo veel jonge mensen. Ik hoop dat de warme en gemoedelijke sfeer die Eric creëerde een typisch kenmerk mag blijven van onze hogeschool.” “Soms gebeurt het dat studenten opnieuw de weg naar KATHO vinden, niet als student, maar wel als medewerker. Zo herinner ik mij Matthias Archie die in het departement Sociaal-agogisch werk studeerde en er nu sinds enkele jaren ook werkt. Ik had met Matthias als student ooit een babbel die me

personeelsdienst probeer ik, dag in dag uit,

altijd is bijgebleven en was dan ook blij hem

mee te werken aan onze ‘warme’ hogeschool.

als collega terug te zien. Benieuwd welk voor-

Sommigen noemen het teamwork, wij

werp hij zal kiezen …”

noemen het ‘samen sterk’.

-Projectenva n S T U D E N T e n

“Tante Mathilde is vermoord en het is aan jullie om de dader aan te wijzen.” Met deze woorden verwelkomde 3 EVENT de zeven ingeschreven groepen voor hun fundraising. Op 9 november organiseerden zij namelijk een dropping in het kader van hun non-profitproject. Groepjes deelnemers legden een vooraf uitgestippeld parcours af en moesten via een aantal aanwijzingen Cluedo-gewijs een mysterie oplossen. Vandaar de verwelkoming en deze titel. De inschrijvingen liepen erg vlot binnen en al gauw kwam het woord “volzet” uit de mond van de organisatoren, met enkele teleurgestelde geïnteresseerden tot gevolg. Doel van deze zesde editie? De studenten vertrekken zonder budget en moeten er op korte tijd in slagen genoeg geld binnen te halen om het project te financieren. Alle winst gaat naar een goed doel. Naast het vastleggen van sponsorcontracten, zorgen ook de jaarlijkse fundraisingprojecten voor een mooie spaarpot. Aanvullend op de verkoop van warme chocolademelk en klaaskoeken op dinsdag- en vrijdagvoormiddag, werd ook een echt evenement op poten gezet.

KATHO op Devoxx

KATHOLAN! “Een LAN-party is een grote of kleine bijeenkomst van computerliefhebbers van alle leeftijden die

Ook dit jaar was Devoxx, de internationale

in hun vrije tijd bij elkaar komen en hun computers op elkaar aansluiten.

Java beurs in Metropolis Antwerpen, een

Centraal staat hierbij het Local Area Network (LAN) dat de computers met elkaar verbindt. Iedere

boeiende tweedaagse waarbij het duidelijk

bezoeker van de LAN-party neemt zijn eigen computer met monitor en andere toebehoren mee.”

was dat alles razendsnel evolueert op

(bron: Wikipedia)

informaticavlak. En ook dit jaar was onze opleiding Toegepaste

Wanneer?

Hoe?

informatica present! Onze studenten krijgen

We houden elk jaar 2 edities van KATHOlan,

We hebben de voorbije 18 edities veel goede

er de kans om de laatste trends en ontwikke-

waarvan de ene het eerste weekend van de

contacten opgebouwd bij bedrijven en iedere

lingen in de Java community op te volgen.

herfstvakantie en de tweede het eerste

editie gaan we steeds bij dezelfde leveran-

Devoxx ging door op maandag 14 en dinsdag

weekend van de paasvakantie.

ciers terug. We houden dus vast aan de

15 november. Net zoals elk jaar bleven een

formule die in het begin gehanteerd is.

aantal studenten overnachten om Antwerpen

Waarom?

beter te leren kennen. Zo werd het aangena-

Het is heel leuk om te organiseren en het hele

Game set match!

me aan het nuttige gekoppeld.

weekend zelf is een enorm leuke ervaring.

Een leuk weetje is dat Katholan altijd

Weinig mensen hebben zoiets al gezien.

wedstrijden organiseert rond nieuwe games.

Daarnaast is het een leuke en open groep

Mensen die komen, spelen dan eens een

studenten die zorgt voor de organisatie.

nieuw en vernieuwend spel in plaats van de klassiekers. We proberen de wedstrijden dus

Check it out! www.katholan.be

ook vooral leuk te houden.

Red

een leven!

In samenwerking met de spoedgevallendienst

Vergeet het Glazen Huis, hier is het Sociaal Kot!

van AZ Groeninge in Kortrijk, de medische firma’s Laerdal en Medtronic, het Rode Kruis van Kuurne en de brandweer van Kortrijk werden op 17 november 5 workshops georganiseerd over ‘Basic Life Support’ en ‘Advanced Life Support’.

In de J. Sabbestraat in Kortrijk kocht KATHO één van de typische rode huisjes om er een ‘citylab’

Met veel enthousiasme namen 40 studenten

van te maken. Binnen het groter geheel van ‘kot van de toekomst’ werd dit project het ‘sociaal kot’

van de ‘Banaba-opleiding Intensieve Zorg en

gedoopt.

Spoedgevallenzorg’ gedurende een hele dag deel aan deze waardevolle training.

Bij ons was het oktober toen 3 geëngageerde

In het eerste semester volgen de studentes nog

Onder begeleiding van deskundige instruc-

3de jaarsstudentes hun intrek namen in dit

het regulier programma zoals alle andere

teurs en in aanwezigheid van een levensechte

kot. Geen Siska, Sam of Tomas maar Charlotte

studenten (voornamelijk stage en lessen). Het

simulatiepop (SIM MAN 3G) leerden de

een studente bachelor in Sociaal Werk, Lynn,

tweede semester wordt volledig lesvrij

studenten op een adequate manier levens

een studente bachelor in de Orthopedagogie

gemaakt en wordt ingevuld met dit project.

redden!

en Biene een studente van de lerarenopleiding

Daarbij is het essentieel dat de studentes

Werkplekleren. Zij leren er samenleren en

nauwe contacten onderhouden met de

-leven om dit in een tweede stap uit te breiden

bestaande initiatieven voor deze buurt en met

naar de buurtbewoners en ook met hen

stad Kortrijk. Hun project mag immers niet

samen iets op te bouwen. Het project moet

uitmonden in een initiatief dat reeds bestaat,

drempelverlagend werken, zodat buurtbewo-

maar moet aanvullend of complementair zijn

ners het studentenleven leren kennen en

en kansen bieden aan doelgroepen die in de

omgekeerd.

reguliere buurtinitiatieven niet aan bod komen.

De studentes doen dit in het kader van hun bachelorproef XL. Gezien deze bachelorproef

Geheel volgens onze filosofie zijn we ervan

een sociaal werkstuk zal zijn dat rechtstreeks

overtuigd dat leven leren is, maar dat leren

bijdraagt tot het sociaal welzijn en de sociale

ook leven is. Daarom willen we in het sociaal

verbondenheid van de buurt, doorlopen de

kot het studerende leven integreren in het

studentes een subtiel groepsdynamisch proces.

dagelijkse leven en omgekeerd. Het kot werd

In een eerste fase (eerste semester) leren zij

ingericht met de nieuwste technologische en

de buurt kennen en zich integreren als

logistieke snufjes om het ‘lerende leven’ zo

bewoner; in een tweede stap (begin tweede

aangenaam mogelijk te maken.

semester) gaan zij doelgerichter mensen benaderen in functie van het opzetten van een project. Tenslotte moet dit uitmonden in het uitvoeren van het project.

-FocusJORIS HINDRYCKX

OUTREACH: onze strategische binding met de samenleving Waar gaan we toch naartoe? Na de haarscherpe visie van Erik Halsberghe in vorig nummer, is het nu aan Joris Hindrickx, huidig adjunct algemeen directeur en vanaf 1 september 2012 algemeen directeur van KATHO. Hij is dus uitermate goed geplaatst om zijn blik op de toekomst van hogescholen (en van KATHO in het bijzonder) helder toe te lichten. Benieuwd waar onze, en dus ook jouw, uitdagingen liggen? Lees het hier. Laten we bij het begin beginnen. Wat is onze

stabiele onderwijsbasis. Tijd voor de grote

DE AANSLUITING VAN HET HOGER

belangrijkste taak?

OUTREACH…”

BEROEPSONDERWIJS

Joris: “Kwaliteitsvol hoger onderwijs

Wat betekent dat?

Moet het hoger beroepsonderwijs aansluiten bij

verstrekken. Uiteraard! De aanwezige kennis

Joris: “Naar buiten komen en ons strategisch

het hoger onderwijs ?

en ervaring op de hogeschool hiervoor is

binden met de samenleving. De economische

Joris: “Wij, bij KATHO, vinden dat het hoger

enorm: via de expertisecentra, via de

en sociale slagkracht wordt vandaag meer

beroepsonderwijs (HBO5) best volwaardig

projecten, via de lesvoorbereidingen en

dan ooit bepaald door kennis om te zetten tot

aansluit via verregaande samenwerking met

uiteindelijk vooral via de aanwezigheid van

bruikbare waarde. Onderzoek is meer dan

de CVO’s en scholen voor secundair onderwijs

hooggeschoold en vaak gespecialiseerd

ooit de grootste producent van kennis.

of via integratie als ‘sub-degree’-opleidingen

personeel. Altijd al geweest. Wie een

Praktijkgericht onderzoek en innovatie zijn

in de hogeschool. Dit laatste kan desnoods

willekeurig gesprek volgt onder docenten kan

daarbij de grootste ‘transformators’ om

beperkt worden tot nieuwe opleidingen.”

boeiende verhalen horen vanuit heel veel

kennis om te zetten in waarde zoals produc-

invalshoeken en vanuit veel disciplines

ten, diensten en processen. Het is evident dat

Wat is het nut hiervan?

benaderd. Alleen is het niet meer vanzelf-

bij de focus van de ontwikkeling gebaseerd op

Joris: “We moeten voldoende aandacht

sprekend dat we onze kennis en competenties

kennis en het praktijkgericht en innovatief

besteden aan de doorstroommogelijkheden

uitsluitend aanwenden, en daarvoor ook

valoriseren van deze steeds omvangrijkere

van HBO5, van afgestudeerden naar professi-

gefinancierd worden, voor het hoger

kennis, de bijdragen van de hogescholen

onele bachelor opleidingen, de zogenaamde

onderwijs ‘an sich’.

meer en meer in het vizier zullen komen.

leerlijnen. Het gaat dus over een fundamen-

De vroegere hogescholen zijn allemaal

Uiteraard!”

tele versterking van het professioneel hoger

ontsproten aan de noden van de streek en van

onderwijs! Doorheen de vele vertragingen in

belangrijke actoren in de streek. Denken we

Zijn we er klaar voor?

de complexe reglementering is nu al duidelijk

maar aan de scholen van verpleegkunde die

Joris: “Wel… we hebben nog onvoldoende

dat we een totaalbeleid moeten bepalen

ontstaan zijn uit de behoefte van plaatselijke

expertise in het rechtstreeks valoriseren van

samen met de vrije CVO’s uit de provincie.

ziekenhuizen aan verplegend personeel. Na

onze kennis voor de ontwikkeling van de

Zeker omdat voor ons al gekende begrippen

een lang emancipatieproces zijn zij een

streek. Wel hebben we ervaring met het

als kwaliteitszorg, nieuwe opleidingen,

onafhankelijk bestaan gaan leiden. Maar

onrechtstreeks invullen van onze grootste

accreditatie,… ook hier ingang vinden. Net

vandaag kijkt de hele samenleving terug naar

opdracht: het onderwijs naar de student en

zoals via een associatieverband de universiteit

het hoger onderwijs als motor van verdere

dus meteen ook naar de ontwikkeling van de

de hogescholen als ‘satellieten’ verzamelt om

ontwikkeling en van innovatie. KATHO wil de

samenleving. Meer zelfs, de student zal in zijn

de bama-structuur en de flexibele leerladders

maatschappelijke verwachting voluit

leerproces bij ons zelf ook meer en meer

volgens de kwalificatiestructuur mogelijk te

realiseren. Dit alles niet ten koste van het

verwacht worden mee te werken aan de

maken, moeten wij de CVO’s als ‘satellieten’

onderwijs, maar juist vanuit een krachtige en

valorisatie van kennis!”

rond ons verzamelen om zo een ideale

“Net zoals via een associatieverband de universiteit de hogescholen als ‘satellieten’ verzamelt, moeten wij de CVO’s als ‘satellieten’ rond ons verzamelen.”

onderwijsruimte in het voordeel van de studenten te creëren. En dit met de nodige doorstroommogelijkheden en heroriëntatiemogelijkheden.” HET LEVEND LEREN Hoger beroepsonderwijs is één, is er nog een andere ‘verruiming’? Joris: “Ja. De hogeschool wordt meer en meer de plaats waar afgestudeerden, ook van andere hogescholen, terugkomen. Zij komen dan om op geregelde tijdstippen te blijven studeren en zelfs ‘zij-instromen’. Dit gaat over ‘gewone’ bijscholingen, studiedagen, spreekavonden, creditcontracten, flexibele volwaardige leerroutes die makkelijker te combineren zijn met werk en gezin, begeleiding in de werkomgeving van stage studenten, enz. De mogelijkheden nu al zijn talrijk. De nabijheid van de hogeschool, de ‘hiërarchie’ van steden en vele andere causale factoren voor de keuze van de hogeschool, hebben hier een heel andere dimensie dan voor generatiestudenten.”

-De wereld van KATHOa n ytime , a n yplace

We zoemen in/op Madrid Een korte vlucht bracht onze toekomstige psychiatrische verpleegkundigen naar de wondere

KATHO steekt de plas over

wereld van… Madrid. Toegegeven, er bestaan slechtere plaatsen op aarde als bestemming van een studiereis. Onze

Collega Mark Reybrouck was van 27 tot 30

studenten werkten projectmatig een buitenlandse studiereis uit voor een drietal dagen, met een

oktober te gast op de ‘2011 Annual Meeting of

ernstige knipoog naar competenties als coördinatie, samenwerking en coaching.

the Semiotic Society of Amerika’ in Pittsburg, Pennsylvania. Dit internationale congres werd

Na een interessant bezoek aan het neuro-

inclusief het Spaanse temperament.

psychiatrisch centrum ‘Dr. Lopez Ibor’ merken

georganiseerd in samenwerking met de Duquesne University van Pittsburgh rond het

we op dat er op vlak van zorgorganisatie,

Uiteraard konden we zelden weerstaan aan de

thema ‘Worldviews’.

patiëntenbegeleiding en -behandeling heel

talrijke Spaanse cafés en restaurants die de

De Semiotic Society of America is een

wat geleerd kan worden van onze Vlaamse

bijenkorf van Madrid blijven laten zoemen.

interdisciplinaire professionele organisatie die

instellingen.

Het was goed, we leerden elkaar kennen, en

onderzoekers samen brengt rond de studie

Daarentegen valt de warmte, betrokkenheid en

we waanden ons voor even onsterfelijk in de

van de semiotiek of tekenleer. Mark gaf er een

echtheid van directie en personeel ons op,

Madrileense bijenkorf.

lezing over ‘Music cognition as a window to

the world: an experiential and interactional 35

approach’. Voorheen was Mark van 21 tot 26 juni te gast in de Rockefeller University for Biomedical Research in New York waar hij een lezing gaf in het kader van de ‘Eleventh Annual International Gatherings in Biosemiotics’ dat georganiseerd werd door de ‘Dactyl Foundation’ en de ‘International Society for Biosemiotic Studies’. Deze ‘gatherings’ verwelkomen

meestal een bonte mix van wetenschappers 36

uit uiteenlopende disciplines. Dit jaar werd er een expliciete samenwerking nagestreefd met mensen uit de culturele sector. De bijdrage van Mark had als titel ‘Musical sense-making between nature and nurture: an ecosemiotic and psychobiological approach’. Hij bracht daarmee een relatief praktische uitwerking van zijn onderzoeksagenda rond ecologisch luisteren. Hierbij vertrekt hij van de aangeboren mogelijkheid om zinvolle informatie te extraheren uit de klinkende omgeving.

Remember Poland… uit onze vorige editie Herinner je je het artikel over ‘the fact finding

Niet te filmen? Wel dus!

mission in Poland’ uit vorige editie? Indien

Eind november streek er een filmploeg van

niet, geen erg: lees het gewoon even terug.

Lessius neer in KATHO. Het Ministerie van

Want wat hier volgt, is een sterk vervolg op

Onderwijs wil namelijk onze lopende initiatie-

dit KATHO-verhaal.

ven verwerken in een film die getoond zal

Het keuzevak ‘Herinneren voor een toekomst’

worden aan de International Task Force

in onze lerarenopleiding wordt op de voet

waarvan België momenteel voorzitter van is.

gevolgd door enkele leden van het Bijzonder

Er komen twee bezoeken van die Task Force

Comité voor Herinneringseducatie, verant-

aan België: eerst een voorbereidend bezoek

woordelijken voor de externe betrekkingen bij

in de loop van mei of juni, maar de belang-

de provincie West-Vlaanderen en de Vlaamse

rijkste in het najaar ter gelegenheid van de

regering.

opening van het nieuwe holocaustmuseum in

Onlangs kwam hiervoor een delegatie onder

Mechelen. De film is voor het eerste bezoek

Naast de film, ook het boek!

leiding van Koen Haverbeke, de Vlaamse

en er is sprake van een sequel voor het

In het kader van herinneringseducatie namen

vertegenwoordiger in Warschau, naar KATHO

officiële bezoek.

collega’s Chris Standaert en Hugo Verkest deel

voor een gesprek met Erik Halsberghe. Samen

We hebben voor ons zelf een scenario

aan een seminarie bij priester Patrick Desbois,

met Ann Dejaeghere, van het Ministerie van

uitgedokterd en met de studenten nagedacht

voorzitter van Yahad in Unum in Parijs. Onder

Onderwijs, Peter Van Heesvelde, van het

over wat en hoe kan gefilmd worden: een

zijn leiding is een jonge onderzoeksploeg van

Ministerie van Buitenlandse Betrekkingen, en

stukje les, interviews met studenten, de link

de Sorbonne bezig om de gruwel van de

Bram Fauconnier, van de Kazerne Dossin,

met de excursie naar Polen, …

Holocaust buiten Polen in kaart te brengen.

werd er van gedachten gewisseld met onze

Op basis van Russische en Duitse archieven

docenten en studenten over de verdere

gaan ze op zoek naar plaatsen waar joodse

uitbouw en verspreiding van het keuzevak.

gemeenschappen in landen als Oekraïne,

Ook werd door dit comité aangekondigd dat

Wit-Rusland, Litouwen werden geëxecuteerd

er een filmploeg onze aanpak in Torhout in

en niet op transport werden gezet richting

beeld zou brengen (zie kadertje).

Auschwitz. Zijn methodieken worden nu

De opnames zouden gebruikt worden bij de

toegelicht in het keuzevak en zullen hopelijk

opening van het museum over de Holocaust

ook binnenkort uitgewerkt worden in een

en Mensenrechten in Mechelen.

Europees project met hogescholen uit Polen,

In juni 2012 wordt de film voorgesteld aan een

Oekraïne en Letland. Op dit seminarie werd

internationale delegatie van de Task Force for

een naslagwerk overhandigd dat is samenge-

International Cooperation on Holocaust

steld door docenten uit het hoger onderwijs

Education. Bovendien sprak Koen Haverbeke

in Nederland, Vlaanderen en Oekraïne.

de waardering uit voor de constructieve

Collega Hugo Verkest leverde een tweetal

samenwerking met KATHO en de onderteke-

bijdragen alsook Karina Meeuwse, Neder-

ning van een Memoradum of Understanding

landse regisseur en schrijfster van enkele

met de Johannes Paulus II Universiteit van

historische werken (Oosterwind, de Ruslui,…).

Lublin.

-De wereld van KATHOa n ytime , a n yplace

Op zoek naar een beklijvende reiservaring?

Bezoek The Big Apple samen met de collega’s en studenten van het departement Sociaal-agogisch werk en ontdek deze wereldstad vanuit een sociaal en cultureel perspectief. Elk jaar ondernemen de derdejaarsstudenten van het departement Sociaal-agogisch werk een buitenlandse studiereis. Studenten hebben de keuze tussen verschillende bestemmingen in Europa (Marseille, Berlijn, Londen, Denemarken, Schotland) én… New York. Voor de studiereis in New York werken we

psychiatrische instellingen, Flanders House,

gekozen logement.

met een aparte reisformule: wij nodigen

enz.) hebben we ook culturele, historische en

In deze prijs zijn wel inbegrepen: alle

gastdeelnemers uit (zowel mensen uit het

toeristische uitstappen in het programma

transfer- en verblijfkosten (overnachting en

werkveld als andere geïnteresseerden) om

opgenomen. Iedereen met een interesse in

ontbijt), alle luchthaven en lokale taksen, de

samen met de studenten New York te

psychologie en het bredere sociaal-culturele

bijdrage voor de annulatieverzekering en

verkennen. De groep bestaat doorgaans uit

domein is welkom op deze reis.

bijstandsverzekering, de bijdrage voor de in

een zeventigtal deelnemers: studenten,

het programma opgenomen studiebezoeken,

docenten en gastdeelnemers.

Wil je met ons mee?

gidsbeurten en reisinformatiemateriaal.

De reis staat in het teken van het psychologi-

Vlug inschrijven is de boodschap.

De uiterste datum van inschrijven is 9 januari

sche en ook het bredere sociale werkveld met

Naar jaarlijkse gewoonte zijn de plaatsen

2012.

aandacht voor de organisatie en de structuur

immers snel ingenomen.

Ook geïnteresseerden uit je (werk)omgeving

van welzijnszorg, onderwijs en de geestelijke

Dit jaar bezoeken we New York van zaterdag

mag je onze reisplannen warm aanbevelen.

gezondheidszorg in New York en de USA.

17 maart tot zaterdag 24 maart 2012.

Naast de sociale bezoeken (o.a. scholen, UNO,

De deelnameprijs situeert zich tussen de 1495

KBC-New York Branch, een methadonkliniek,

euro en de 2195 euro, al naargelang het

Wil je meer weten over deze reis? Mail of bel dan gerust naar Eveline Le Roy, Stijn Meuleman, Patrick Allegaert of Sabine Lamote.

ENJOY LEARNING * ENJOY DIFFERENT CULTURES * ENJOY COMMUNICATION Op woensdag 23 november stelden de internationale studenten van onze campus Tielt hun land van afkomst en hun project of programma voor. De inkomende studenten stonden stil bij hun eigen land, hun onderwijssysteem en hun dagelijks leven. Die professionele verhalen werden verweven met persoonlijke verhalen. En zo kregen ook de hobbies, families, dromen en verlangens van de studenten een plek. Niet alleen verhalen waren belangrijk. Ook het ‘finger food’ uit Tanzania, Uganda, Kameroen, Denemarken, Finland, Nederland, Spanje, Griekenland, Cyprus, Letland, Hongarije en Tjechië werd gesmaakt. Het Finse kerstfingerfood en de gingercookies with blue cheese, kunnen we alvast als kersttip aanbevelen! Een vijftigtal ouders, sympathisanten, docenten en tweedejaarsstudenten genoten met volle teugen van de vele verhalen…

ENJOY SHARING STORIES * ENJOY TASTING FOOD * ENJOY DREAMING

Divercities Onze tweedejaarsstudenten Toegepaste Psychologie hebben van 21 tot 25 november een ‘diverse internationale week’ achter de rug. Reeds jaren heeft deze opleiding de traditie om met een internationaal weekprogramma in november wat kleur en diversiteit te toveren in het tweede jaar. Studenten Toegepaste Psychologie uit verschillende Vlaamse en Nederlandse hogescholen nemen hieraan deel. Zij maken de keuze tussen verschillende weekprogramma’s waaronder Divercities en de International Study Conference On Applied Psychology. Divercities is een weekprogramma rond

Een greep uit het aanbod?

diversiteit waarin verschillende steden

• Maarten Boutsma vertelde in zijn workshop

bezocht worden. Dit jaar bezochten we

‘Stories of the unheard voices’ over zijn

Kortrijk, Brussel en Brugge. Divercities gooide

theatergroep die probleemsituaties (zoals

het dit jaar over een ervaringsgerichte boeg.

verkrachtingen) met loverboys in Nederland

De studenten kregen in een groepje van twee

aankaart en op die manier tracht te voorko-

of drie een rol toebedeeld, dit kon zowel een

men.

rol als Bachelor Toegepaste psychologie zijn

• Nicole Vandeweghe behandelde voorname-

of een rol als hulpvragende. Vanuit die bril

lijk de oorzaken en gevolgen van stress, hoe

gingen ze bij diverse instanties en ervarings-

deze wetenschappelijk gemeten kunnen

deskundigen op zoek naar het antwoord op

worden en op welke manier de mens hiermee

allerlei vragen: kan ik hier vrijwilligerswerk

kan omgaan.

doen, waar kan mijn zoontje met autisme

• Patrik Onsea vertelde hoe hij managers

opvang krijgen, wie helpt mij om een

begeleidt bij het verkrijgen van een heldere

werkvergunning te krijgen,...? Telkens was er

blik op zichzelf, zodat hun werk niet negatief

ook één iemand van het groepje journalist(e).

beïnvloed wordt door de gemoedstoestand

Haar/zijn taak was om op journalistieke wijze

waarin ze verkeren. Aan de hand van het

de belevenissen van die dag te verslaan. Dit

model van de bèta-golven en alfa-golven legt

mondde uit in een dagkrant. Na een

hij ons uit hoe managers soms het slachtoffer

multiculturele maaltijd en dans, werd de

kunnen zijn van een self-fulfilling prophecy

week afgesloten met een beurs waar

en hoe ze dit kunnen voorkomen/aanpakken.

ervaringen en kennis werden uitgewisseld op

• Sjoerd de Vries gaf ons wat meer uitleg over

een aantrekkelijke en interactieve manier.

hoe het brein zich kan aanpassen aan nieuwe situaties. Aan de hand van verschillende

Naast het jaarlijkse Divercities, organiseerde

kleine experimenten konden we ook beter

de opleiding Toegepaste psychologie ook een

begrijpen hoe onze hersenen onze lichaams-

‘International Study Conference rond het

delen ervaren.

thema Body and Mind’. Deze studieconferentie ging door in Dworp.

Na de workshops kregen de studenten de kans om deel te nemen aan een Boombal, een uitstap naar Brussel, een gemaskerd bal met karaoke en een zoektocht.

-AssociatieKULEUVEN

Ken jij H-ogelijn Kort? Het is de gratis elektronische nieuwsbrief van het Vlaams Verbond van Katholieke Hogescholen. Dagelijks wordt uit tientallen gespecialiseerde informatiebronnen (websites, mailinglijsten, nieuwsbrieven, publicaties …) die informatie geselecteerd die van belang kan zijn voor jou als beleidsverantwoordelijke, docent of lector. Reken maar op een ruim aanbod van vacatures, pers- en andere berichten uit hogescholen, keurig ingedeeld in de vaste rubrieken ‘Onderwijsbeleid - Regelgeving’, ‘Christelijke identiteit’, ‘Lerarenopleiding’, ‘Professionaliseringsaanbod’ (VVKHO en Extern), ‘Nieuws uit de hogescholen en universiteiten’, en ‘Actualiteit’. Momenteel bereikt H-ogelijn Kort veertiendaags op donderdag iets meer dan 800 abonnees, onder wie ook personeelsleden van de autonome hogescholen, ambtenaren, parlementsleden en organisaties uit het middenveld. Benieuwd? Zal nog niet zijn! Alle edities zijn te raadplegen op de website van het VVKHO: http://ond.vsko.be Inschrijven op H-ogelijn Kort gebeurt eenvoudig via het online inschrijvingsformulier.

Trek in iets stevigs? De Universitaire Pers Leuven, opgericht in 1971 onder de vlag van de Katholieke Universiteit Leuven, is een ambitieuze wetenschappelijke uitgeverij met een internationale reputatie. Alle publicaties worden met zorg en oog voor detail uitgegeven. Een peer review procedure staat garant voor academische kwaliteit. Vandaag heeft de Universitaire Pers Leuven meer dan 1 000 titels leverbaar op het gebied van muziek, kunst & theorie, taal & literatuur, geschiedenis & archeologie, filosofie & religie en samenleving, recht & economie. Er zit dus wellicht iets voor jou tussen. Even op ontdekking gaan kan: surf naar http://upers.kuleuven.be/.

-FocusISOBUS

Yes, we CAN!

We stonden er!

Landbouwmachines zijn tegenwoordig niet alleen heel groot geworden, ze voeren ook complexe geautomatiseerde acties uit. Om de uitwisseling van de grote hoeveelheden data in deze machines te standaardiseren werd een internationale norm ontwikkeld: ISOBUS. Het is een uitgebreide norm waarvan bepaalde delen nog in volle ontwikkelingsfase zitten. Maar KATHO ontwikkelt mee.

demonstratie en testopstelling bij ons in

Het EFRO 655 ISOBUS-project werd met een KATHO voorgesteld aan de bedrijfswereld op een kick-off meeting op 28 juni. Constructeurs van landbouwmachines, invoerders en verdelers van landbouwmachines en tractoren, van elektronische en hydraulische componenten, verdelers en onderhouds- en

ISOBUS is gebaseerd op het CAN-protocol (zie

wel in de tractor of machine maar kan zich

diagnosecentra van landbouwmachines,

kadertje), vandaar dat ons expertisecentrum

beter concentreren op de bewerkingen als hij

landbouw praktijk- en onderzoekcentra

‘Netwerken In Voertuigen’ (NIV) zich momen-

zelf niet moet sturen. ISOBUS maakt het ook

kwamen af op de uitnodiging.

teel toelegt op deze materie en de evolutie van

mogelijk om een gestandaardiseerde

ISOBUS op de voet wil volgen.

communicatie tussen de machine en de

Op 22 september stelden we het project voor

Dankzij ISOBUS worden machines van

bedrijfscomputer tot stand te brengen. Op die

op het Academia-to-Business (A2B) Forum,

verschillende merken met een groter

manier kunnen oogstgegevens bijvoorbeeld op

een organisatie van DSP Valley Leuven.

bedieningscomfort aan elkaar gekoppeld.

een efficiëntere wijze verwerkt worden. Een

ISOBUS zorgt er voor dat machines zeer

machine kan, bij het verlaten van het bedrijf,

Op de Open Bedrijven Dag, 2 oktober, maakte

nauwkeurige bewerkingen kunnen uitvoeren

zijn ‘opdracht’ downloaden van de bedrijfs-

het brede publiek kennis met het project.

op basis van GPS, indien nodig tot op 2 cm

computer om, eenmaal op de akker aangeko-

nauwkeurig. Men kan de voertuigen boven-

men, de geplande bewerkingen (bemesten,

Om de twee jaar vindt in Hannover de

dien autonoom laten rijden. De chauffeur blijft

ploegen, zaaien,….) automatisch uit te voeren.

internationale landbouwbeurs Agritechnica plaats. Met 415 000 bezoekers, 2 700

EFRO project

exposanten en een oppervlakte van 388 000 vierkante meter, de belangrijkste landbouw-

Onze opleiding Autotechnologie van het departement Technologie en informatica onderzoekt al

beurs ter wereld.

sinds 2000 intensief de toepassing van datacommunicatie in personenwagens, trucks, bussen, off-road voertuigen, landbouwmachines en tractoren. Het expertisecentrum ‘Netwerken In

Agricultural Industry Electronics Foundation

Voertuigen’ (NIV) is gespecialiseerd in het netwerkprotocol dat momenteel in alle voertuigen

(AEF). Op de jaarlijkse General Assembly

voorkomt: Controller Area Network, afgekort CAN.

namen de projectmedewerkers van ISOBUS

Dankzij het EFRO-project ‘Ondernemingsgerichte kennisontwikkeling en -valorisatie in West-Vlaan-

EFRO 655 deel aan deze meeting, waar ook

deren’ bouwt NIV zijn expertise van CAN-communicatie in landbouwmachines verder uit.

de allergrootste bedrijven aanwezig waren.

Het expertisecentrum NIV is tevens een Laagdrempelig Expertise- en Dienstverleningscentrum

Het expertisecentrum NIV kan dankzij deze

(LED).

meetings en het AEF-lidmaatschap de snelle evolutie van ISOBUS opvolgen.

Projectmedewerkers

Studenten betrokkenheid

Plannen voor de nabije toekomst

In mei 2011 werd Jeremy Lebon als onderzoe-

Het expertisecentrum NIV vindt het belangrijk

Dit academiejaar werken we verder aan de

ker aangeworven en sinds september wordt de

dat studenten betrokken worden bij de

ontwikkeling van een tweede ISOBUS-testop-

onderzoeksopdracht samen met Jurgen Van

onderzoeksactiviteiten. Vorig academiejaar

stelling met GPS functionaliteiten. Deze wordt

Mossevelde uitgevoerd.

werkten studenten van de opleidingen

aan ISOBUS compatibele tractoren (John

Beiden zijn oud-studenten. Jeremy heeft na

Autotechnologie, Elektromechanica en

Deere, Massey Ferguson, Fendt, Claas, New

zijn bacheloropleiding Elektromechanica een

Agro-industrie mee aan de bouw van een

Holland, … ) gekoppeld om het gedrag van de

masterdiploma behaald in HOWEST en heeft

eerste ISOBUS-testopstelling in het kader van

ISOBUS-communicatie te analyseren.

werkervaring in de automatisering. Jurgen is

het geïntegreerd groepswerk. De twee

Daarnaast ontwikkelen we cursusmateriaal

Bachelor in de Autotechnologie en was tien

studenten Elektromechanica konden de

zodat we in de toekomst ISOBUS-opleidingen

jaar actief bij ZF als development engineer. Ze

opgedane kennis uitstekend gebruiken bij de

kunnen geven.

volgden beiden recent verschillende gespecia-

realisatie van hun eindwerk voor het bedrijf

Een meeting met bedrijven en andere

liseerde opleidingen bij Vector in Stuttgart.

NV Parrein uit Langemark, de realisatie van

onderzoeksinstellingen wordt gepland in het

Vector is toonaangevend in apparatuur en

een CAN-gestuurde hydrostatische aandrijving

voorjaar van 2012, om de bevindingen van het

software voor de ontwikkeling van netwerken

van een kleine spuitmachine.

bezoek aan Agritechnica en de deelname aan

in voertuigen. Alle grote constructeurs van

Ook dit academiejaar werken onze studenten

de AEF-vergadering mee te delen en een

wagens (Mercedes, VW-Audi, Volvo, Ford,

van de opleidingen Autotechnologie en

demonstratie te geven van de testopstelling.

Opel, Peugeot, Citroen… ) zijn klant bij Vector.

Elektromechanica in één team aan het ISOBUS-project mee in het kader van het geïntegreerd groepswerk.

-Expertisevan bij ons

aantal betrokken docenten 2006-2010 45

2006

2007

2008

2009

2010 0

“Het is de bedoeling dat vanaf het academiejaar 2010-11 elk jaar in elk van de 7 departementen een aantal kennisvalorisatieprojecten met een beperkte omkadering opstarten.”

100

aantal VTE PGO+KV 2006-2010 13,3

2006

2007

27,5

2008

28,4

2009

34,5

2010 0

Praktijkgericht onderzoek en kennisvalorisatie: hoe doen we het toch? Niet vanzelfsprekend! Maar gelukkig beschikken we binnen KATHO al over een uitgebreid instrumentarium om praktijkgericht onderzoek en kennisvalorisatie te integreren in onze werking. Vooral de synergie tussen deze verschillende instrumenten onderling en de integratie ervan in het onderwijs vormen in de komende jaren belangrijke uitdagingen voor het beleid. Opnieuw gunnen Erik Blomme en André Desmet ons een blik op hun expertises.

Life on stage!

De student-consultant

Erik: “Binnen KATHO onderscheiden we twee

Erik: “Het niet-stagegebonden projectwerk

zijn als dusdanig geen onderzoeksprojecten

types van stages: zonder of met koppeling aan

voor externe opdrachtgevers heeft meestal het

maar betekenen soms een meerwaarde voor

een projectwerk of bachelorproef. De eerste

karakter van een in omvang beperkte

projecten die uitmonden in een verder te

hiervan, zonder koppeling, is eigenlijk bedoeld

consultancy-opdracht waar wij als KATHO ook

commercialiseren product en bijgevolg dragen

om onze studenten vertrouwd te maken met

deels voor vergoed worden. Het wordt dan ook

ze toch bij tot de kennisvalorisatie.”

een concrete setting uit het werkveld en er de

vanuit een specifiek vak uit het curriculum

nodige affiniteit mee op te doen. Bijzonder

ondersteund, inclusief begeleiding door onze

Erik: “De afgelopen jaren waren een aantal van

interessant wordt het echter wanneer het

docenten. Na de experimentele fase die in

onze onderzoeksprojecten gerelateerd aan ont-

thema van het projectwerk of een bachelor-

sommige opleidingen sinds 2007 loopt, is het

wikkelingssamenwerking. De komende jaren

proef rechtstreeks gerelateerd is aan de

concept inmiddels voldoende succesvol om het

wil KATHO dit type van projecten nog verder

stageplaats, of er relevant voor is.”

de komende jaren verder uit te breiden naar

versterken. Deze projecten dragen immers bij

andere opleidingen.”

tot de mondiale vorming van studenten en

kadertje. Let wel, Small Business Projects, zoals je die leest op pagina 20 bijvoorbeeld

André: “Het is niet noodzakelijk aan elke stage een projectwerk of bachelorproef te kunnen

personeel en stimuleren de groei en ontwikkeOnderzoek moét

koppelen. Opleidingen kunnen ook thema’s

ling van internationale en interculturele competenties bij de betrokken studenten en

voor projectwerken of de bachelorproef

André: “Kennisvalorisatieprojecten zijn dan

docenten. Uiteraard zijn deze projecten ook

voorstellen en de studenten de mogelijkheid

weer kleinschalige onderzoeksprojecten. Ze

een meerwaarde voor de betrokken lokale

laten rond een van die thema’s te werken.

betrekken docenten en studenten actief bij het

partner.”

Ook hier is het belangrijk sterk praktijkgerichte

proces van kennisontwikkeling en –versprei-

thema’s af te bakenen die inspelen op een

ding. Deze projecten zijn vaak in tijd en

problematiek uit het werkveld of vanuit het

omvang beperkte technologische of maat-

werkveld zelf aangereikt worden. Een goed

schappelijke onderzoeken. Of ze sluiten aan als

Erik: “Met uitzondering van de steun die

thema werkt trouwens de professionalisering

extra valorisatieluik op een ander lopend

KATHO geeft aan internationale projecten i.h.k.

van onze betrokken begeleiders in de hand.”

project. Een belangrijk kenmerk van zo’n

van ontwikkelingssamenwerking komen alle

project is dat er een link is naar onze onder-

ingezette middelen van buiten de KATHO-enve-

wijsactiviteiten. Welke, dat lees je in het

loppe. Via PWO-middelen en andere externe

Wie betaalt het allemaal?

subsidies slagen we erin om jaarlijks een

technologie en technologische innovatie

Het is er voor jou!

70-tal kort- of langlopende projecten te

populariseren voor specifieke doelgroepen.

Ziehier een overzicht van de mogelijkheden die

financieren. En sedert enkele jaren zijn er ook

Sommige van deze projecten worden

je als docent ter beschikking hebt om aan

de zogenaamde defiscalisatiemiddelen die

ondersteund door het departement EWI van

kennisvalorisatie of praktijkgericht onderzoek

voortaan in een KATHO-fonds voor onderzoek

de Vlaamse overheid.

te doen.

terecht komen, waarmee dan vooral de expertisecentra en de kennisvalorisatieprojecten ondersteund worden. Mooi van KATHO, niet?” Het geld is er!

- de federale overheid, gemeentelijke of provinciale overheden - projecten die gefinancierd worden m.b.v.

Het gaat om (hier gaan we): stages, bachelorproeven en projectwerken van studenten, onderzoeksprojecten gefinancierd uit de

Europese middelen en waar meestal een

PWO-enveloppe, extern gefinancierde

cofinanciering vanuit de hogeschool of

onderzoeksprojecten, contractonderzoek en

andere instanties moet tegenover staan

maatschappelijke dienstverlening,

Een groeiend aantal projecten wordt volledig

(bijv. EFRO en Interregprojecten).

wetenschapscommunicatieprojecten, intern

extern gefinancierd:

- een combinatie van financieringsbronnen,

gefinancierde kennisvalorisatieprojecten en

- de PWO-enveloppe. Die is exclusief voorbehouden voor de Vlaamse professio-

zoals bijv. bij de LED’s (Laagdrempelige

projecten internationale ontwikkelingssamen-

Expertise en Dienstverleningscentra).

werking, Small Business Projects (SBP).

nele bacheloropleidingen. Dit is er voor

- contractonderzoek op vraag van

langlopende projecten van 1 tot 3 jaar,

privé-organisaties.

Maak je keuze. Maak er gebruik van!

geïnspireerd op een behoefte uit het werkveld én met een belangrijk multiplica-

Het blijft niet bij woorden

toreffect. Veel van deze projecten genereren immers spin-offprojecten en vervolgonderzoek, en geven aanleiding tot contractuele dienstverleningsactiviteiten voor de Vlaamse KMO’s en non-profitsector. - de Vlaamse overheid, inclusief IWT (bijv. TETRA) en KMO-portefeuille. - projecten gericht op Wetenschapsinformatie en -communicatie willen wetenschap,

den Verder in dit nummer vind je voorbeel 20. van Small Business Projects, op pagina keer dit is r Het expertisecentrum in de kijke het Expertisecentrum Maatschappelijke

na Veiligheid. Je leest er alles over op pagi 22. Wil je meer nieuws weten over het n, expertisecentrum Netwerken in Voertuige orisalees dan pagina 15. Over het kennisval 18. na pagi tieproject LoKeL, lees je alles op

-Projecti n de kijker

Meer weten over dit project? Kijk op You Tube en tik ‘LoKeL’ in. Deze reportage werd gemaakt voor het Agent-

Hoe zou het zijn met...

schap Ondernemen en werd in mei 2011 een week lang vertoond op alle regionale zenders in Vlaanderen en op Kanaal Z.

… het in januari 2009 opgestarte kennisvalorisatieproject LoKeL?

Even vragen aan Johan Theuninck, projectcoördinator van LoKeL en docent in het departement Handelswetenschappen en bedrijfskunde. Dag Johan, hoe is het met dit project?

Dit project zou moeten eindigen deze maand,

van de opleiding ‘Bachelor in bedrijfsmanage-

Johan: “Erg goed, dank u. We startten op in

lukt dat?

ment – afstudeerrichting Logistiek manage-

januari 2009 met als hoofddoel het stimuleren

Johan: “Het eindresultaat van dit project zijn

ment’ uit Kortrijk werkten samen met de

van ondernemerschap bij zowel kleuters,

drie informatieve spelen, namelijk ‘Melksnor-

studenten ‘Bachelor Kleuter- en lager

leerlingen van het lager onderwijs als de

ren’, ‘Frutti Frisco’ en ‘Houd van hout’,

onderwijs’ uit Tielt. Vanaf 2010 zijn ook de

bachelor studenten hoger onderwijs. Meer

respectievelijk voor kleuters, leerlingen van de

studenten van de afstudeerrichting ‘Toegepaste

specifiek wil dit project hun nieuwsgierigheid

tweede en leerlingen van de derde graad. Deze

Informatica’ bij het project betrokken via de

voor ondernemen prikkelen, hen laten

spelen worden inderdaad nu geproduceerd en

opmaak van de website en het uitwerken van

kennismaken met logistiek en de hiermee

zullen tegen eind februari 2012 worden

de IT spelen. Het logo van LoKeL werd

samenhangende bedrijfsprocessen en dit op

geleverd.”

ontwikkeld in samenwerking met onze

een speelse en interactieve manier.”

studenten Marketing in het vak ‘grafische Een spel voor in de huiskamer?

vormgeving en creativiteitstechnieken’. De

Ok, de doelstellingen van het project zijn

Johan: “Nee, niet echt. Het spel voor de

studenten van het tweede jaar Eventmanage-

duidelijk, maar hoe breng je dat in de praktijk?

kleuters kan zonder begeleiding worden

ment bereiden nu de promotiecampagne voor

Johan: “Met het LoKeL-projectteam kwamen

gespeeld en zal over alle scholen in Vlaande-

die in de tweede helft van het academiejaar

we op het lumineuze idee om een keuzevak

ren worden verdeeld. Uit de ervaring van het

2011-2012 wordt gelanceerd.”

‘Ontwerpen van informatieve spelen’ op te

CIS blijkt dat de minimum oplage voor een

starten. Zowel de studenten Logistiek

verspreiding over Vlaanderen 500 stuks

Mooi! Wat staat er nog aan te komen?

management als de studenten Lerarenoplei-

bedraagt. De spelen voor het lager onderwijs

Johan: “Eind april en begin 2012 zijn reeds

ding zouden hieraan kunnen deelnemen.

zijn begeleidingsspelen die na het inoefenen

‘speeldagen’ voor leerkrachten ingepland via

De ideale partner om ons hierin te begeleiden

met begeleiding zelf kunnen worden gespeeld.

het Eekhoutcentrum. Deze opleidingsdagen

vonden we in het Centrum Informatieve Spelen

Voor deze spelen bestelden we telkens 14

gaan door in Tielt. Ik kijk er alvast naar uit!”

(CIS) uit Leuven. Het CIS is in Vlaanderen de

spelen: 5 spelen als uitleenexemplaar bij de

specialist ter zake wat betreft het ontwikkelen

provincies, 4 spelen bij onze partner Vlajo die

en begeleiden van informatieve spelen. Samen

het LoKeL project meeneemt in hun educatief

met hen werd een programma voor het

aanbod voor het lager onderwijs ‘de Droomfa-

keuzevak opgestart tijdens het academiejaar

briek’, 4 spelen bij ons in KATHO en 1 spel voor

2009-2010. Na een positieve evaluatie werd de

het CIS die op aanvraag deze spelen kunnen

samenwerking met het CIS verdergezet tijdens

begeleiden.”

het academiejaar 2010-2011, met als kers op de taart het uittesten van de ontwikkelde spelen

Wie werkt er allemaal mee aan dit project?

in scholen in Ruiselede en Tielt in april 2011.”

Johan: “Dat waaiert uit over heel KATHO! Het project startte met de unieke interdisciplinaire samenwerking van onze departementen Handelswetenschappen en bedrijfskunde en onze lerarenopleiding in Tielt. De studenten

-Familienieuwsuit K A T H O

Welkom! 10

Eppo, kleinzoon van Mia Depoorter

Victor, zoontje van Leen Coolsaet

Josephine, dochtertje van Mieke Maerten

Mila, kleindochter van Francine Deplae

Elias en Elise, kleinkinderen van Marijke Vanhauwaert

Ilyo, kleinzoon van Martine Ledoux

okt. okt. okt. okt. nov. nov.

We leven mee met · Carine Deprez, haar echtgenoot Jan Lesage is overleden op 14 juni · Veerle Ryckeboer, haar zus, Mieke Ryckeboer, is overleden op 7 oktober · Pieter Van Haute, zijn vader, Paul Van Haute, overleed op 29 oktober · Hermina Fortuin, haar broer, Ronald Fortuin, overleed op 1 november · Rik Van Den Bergh, zijn grootmoeder, Irène Demeyer, overleed op 7 november · de familie van student David Vandewiele, 2de jaar bachelor in de Accountancy-fiscaliteit, hij overleed op 8 november · Nele Ducatteeuw, haar schoonmoeder, Rachel Demeyere, is overleden op 9 november · Christine Vyncke, haar moeder en Chris Compernolle, zijn schoonmoeder Maria Eggermont, is overleden op 23 november · de familie van Henry Lannoy, erelid raad van bestuur KATHO, hij overleed op 20 november · Sarah Coussement, haar grootvader, Marcel Coussement, overleed op 26 november · de familie van studente Virginie Petit, 3de jaar bachelor in de Toegepaste psychologie, zij overleed op 27 november · Heidi Vierstraete, haar schoonvader, Emiel De Pauw, overleed op 27 november

-Getouwtrektusse n departeme n te n

Small

Business Projects SBP?

r Small Business Projects voor het hoge e onderwijs zijn de verder uitgediepte versi r ndai van de mini-onderneming uit het secu

onderwijs. Volgend jaar kunnen wij het 10-jarig bestaan van SBP binnen KATHO vieren. mse We hebben dus samen met de vzw Vlaa Jonge Ondernemers al een hele weg afgelegd.

Gesteund en gedreven door de jaarlijkse voldoening die de Small Business Projects-studenten op het einde van elk project aan ons doorgeven, zijn we ook in het werkjaar 2011-2012 enthousiast gestart.

De leerweg

waaraan studenten hun eigen toegevoegde

In de onderwijsvisie van KATHO vind je

verbeteren en te stimuleren is er jaarlijks in

specifieke onderwijskundige identiteiten als

de Gavers in Harelbeke een teambuildings-

openheid, engagement, groepswerk,

dag. Dit academiejaar vond deze plaats op

innovatie en welbevinden. De SBP-begelei-

dinsdag 4 oktober. Na een inleidend woord

dende docenten zijn er van overtuigd dat ze

van Isabel Vanslembrouck, departementsdi-

deze competenties al van bij de start met SBP

recteur Verpleegkunde en biotechnologie en

in 2003 bij de studenten aanwakkerden, dus

zelf jarenlang een stuwende kracht binnen

nog voor onze onderwijsvisie werd neerge-

SBP, kwam een jonge ondernemer aan het

schreven. Het leerproces SBP maakt veel

woord. Dit jaar gaf Joost Denolf van Praatpaal.

talenten in de studenten actief, de leerweg

be de studenten een realistisch voorbeeld van

wordt afgelegd met enthousiasme en

een innovatieve onderneming. Na deze korte

daadkracht. Dit gebeurt allemaal zonder het

motiverende sessie werden de studenten het

evenwel altijd te willen formaliseren of op

veld ingestuurd, of beter gezegd het bos of

papier te zetten.

het water. Gelukkig was het dit jaar een

waarde koppelen. Om de groepswerking te

droge, wel enigszins winderige herfstdag.

Teambuilding

Binnen KATHO staan de studenten centraal,

Zonen en dochters

binnen elk SBP staat het product centraal. In

140 laatstejaarsstudenten uit de departemen-

groep wordt gebrainstormd en gewerkt rond

ten Verpleegkunde en biotechnologie,

een nieuw te ontwikkelen product of dienst

Technologie en informatica en Handelsweten-

“Binnen KATHO staan de studenten centraal, binnen elk SBP staat het product centraal.”

schappen en bedrijfskunde, voerden in 24 groepjes ongeveer 20 diverse proeven uit.

Nog meer SBP

Hierbij werd het samen denken-werken op de proef gesteld. Een 20-tal docenten konden

Ook in het kader van het SBP gingen de

zich die dag vrij maken om de diverse

derdejaarsstudenten Toegepaste informatica

proeven te begeleiden en te evalueren. Over

en hun docenten de strijd met elkaar aan in

de middag werd de inwendige student

een business game.

gesterkt door een gesmaakte barbecue,

Het spel bestaat erin om in een fictieve markt

aangeboden door KATHO. Na het afleggen van

zoveel mogelijk telefoontoestellen te

alle proeven werden de drie best scorende

verkopen. Elk team start een bedrijf op en

SBP’s uitgenodigd tot de finale strijd. Deze

neemt een aantal beslissingen zoals de

bestond uit een touwtrekproef, al of niet met

prijsbepaling, het reclamebudget, het aantal

versterking uit het docentenkorps. Toevallig of

winkels, budget voor training en dergelijke

niet, maar wellicht niet, waren dit jaar de drie

meer. Het team dat na drie ronden het meeste

winnende teams allemaal afkomstig uit het

winst gemaakt heeft, is de winnaar.

departement Verpleegkunde en biotechnolo-

Er waren zeven teams studenten en één team

gie in Roeselare. Kloeke gezonde landbou-

docenten. Het team van Jorne Dumon, Sander

werszonen en –dochters namen de strijd op

Haeck, Dieter Deman, Yoni Deblieck en

tegen soort- en/of streekgenoten. Eén ding

Gregory Messine haalde het nipt van het team

was zeker, de wisselbeker die vorig jaar bij

van docenten.

Technologie en informatica stond, prijkt nu

In het SBP-projecten werken de studenten

aan de receptie in Roeselare. Het winnende

verder software-oplossingen uit voor vzw’s

team Agro 3, onder leiding van docente Mieke

zoals de Regenboog-Feniks vzw, De branding,

Calus, telde volgende studenten: Diede

Huis Ter Leye, Mivaltie, De lovie en vele

Martens, Ernest Masschelein, Pieter Pattyn,

andere.

Peter Vandaele en Wietse Verdievel. Proficiat!

-Expertisecentrumi n de kijker

Je mag op je twee oren slapen! Het Expertisecentrum Maatschappelijke Veiligheid (EMV) is een snelgroeiend instituut met een relatief jonge geschiedenis. Het EMV werd in september 2004 gelanceerd door het departement Sociaal-Agogisch werk als spin-off van de opleiding bachelor in de Maatschappelijke Veiligheid en werkt sindsdien mee aan een groot aantal projecten. Dit expertisecentrum richt zich dan ook op twee onderling samenhangende thema’s: lokale veiligheidszorg en integrale veiligheid en het wil een kritische visie geven op het huidige veiligheidsdiscours. Je bent er niet gerust in? Lees hier wat de concrete projecten zijn en sta versteld van de uiteenlopende domeinen waar we bij betrokken zijn. Nazorg slachtoffers van rampen

Project ‘preventieve controles’ De Lijn

Een greep uit eerdere realisaties:

Deze opdracht wordt uitgevoerd door onze

Hier werken we samen met WPS en De Lijn

‘Jongeren en geweld’ [2009 - 2010]

collega’s Leen Vandervorst, Nele Cox en Anke

West-Vlaanderen omdat vooral de kusttram

‘Samenwerking en regie in de lokale integrale

Van Canneyt voor de FOD Binnenlandse

en buslijnen waar veel scholieren mee reizen

veiligheidszorg’ [2007 - 2010]

Zaken.

als ‘aandachtslijnen’ naar voor werden

‘Integrale veiligheid in stations: een samen-

Hun onderzoek? Op een wetenschappelijke

geschoven. De meest voorkomende proble-

werkingsmodel’ [2008 – 2009]

manier een inventaris maken van het

men zijn overlast door luidruchtige reizigers,

‘Verbetervoorstellen voor de stewardwerking

bestaande nazorgaanbod voor slachtoffers

het bevuilen van voertuigen, het drinken en

in België’ [2008 – 2009]

van rampen in België. Via een slachtofferbe-

roken op de bus, maar ook zwartrijden,

‘Effectiviteit van technopreventief advies’

vraging willen ze komen tot een studie van de

verbale agressie en fysiek geweld.

[2007 - 2008]

structurele noden en behoeften van slachtof-

Naast de bestaande maatregelen zoals

‘Diversiteit bij voetbalclubs uit de eerste

fers van rampen en dit over verschillende

camera of noodknop werden een aantal

klasse en de KBVB’ [2007 - 2008]

tijdstippen: kort na de ramp, 6 maanden na

preventieve controles uitgevoerd. De

‘Ze krijgen er niet genoeg van! Jongeren en

de ramp en 2 jaar na de feiten. Tot slot willen

studenten van 3 Bachelor Maatschappelijke

gaming, een overzichtstudie’ [2007 - 2007]

ze op basis hiervan nagaan of het bestaande

veiligheid stonden in voor de evaluatie van

‘Een opleiding voor veiligheid’ [2006 - 2007]

aanbod voldoet en zullen ze aanbevelingen

deze maatregelen. Het EMV zal zorgen voor

‘Dansen op de vulkaan’ [2005 - 2006]

doen naar het beleid.

een verdere verwerking van de gegevens.

‘De federale politieprioriteiten gepeild’ [2006

Nadien worden de gegevens teruggekoppeld

- 2006]

Cameratoezicht

naar De Lijn en het Provinciaal Veiligheids-

‘Overlast in parken’. Een verkennend

Ook dit is een opdracht van de FOD Binnen-

overleg.

onderzoek naar overlastfenomenen in parken

landse Zaken en loopt in samenwerking met

en groenzones [2005 - 2006]

Wim Hardyns (SvA Gent). Dit onderzoek gaat

PWO Integrale veiligheid: van visie tot plan

‘Optimalisering van de samenwerking tussen

na wat het effect is van cameratoezicht in

Het PWO project ‘Integrale veiligheid: van

het buurtwerk, de gebiedswerking en het

publieke ruimtes op criminaliteit, overlast en

visie tot plan’, dat loopt sinds 2010 en tot 2013,

preventieteam van de stad Kortrijk’ [2011 -

onveiligheidsgevoelens. In welke mate is er

wil de specifieke noden en knelpunten in de

2011]

een verplaatsingseffect of zijn er onvoorziene

lokale praktijk van steden en gemeenten

effecten door dit cameratoezicht? En heeft het

inventariseren, analyseren en remediëren.

Meer dan projecten

cameratoezicht een impact op de bestuurlijke

Het Expertisecentrum Maatschappelijke

aanpak en het politioneel optreden, met

Veiligheid werkte het afgelopen jaar ook mee

name op het vroegtijdig signaleren, lokalise-

aan: • de postacademische vorming ‘Lokaal

ren en inspelen op feiten en op de interven-

integraal veiligheidsbeleid: van visie tot plan’

tie? Ook willen we een antwoord op de vraag ‘In welke mate draagt cameratoezicht bij tot het vatten van daders en de bewijsvoering van feiten?’.

Meer weten over dit expertisecentrum? Dat kan makkelijk: collega’s Evelien De Pauw, Famke Deprins en Hans Vermeersch zijn vaste medewerkers. Zij worden geholpen door de tijdelijke krachten Sharon Loggie, Jill Mortelé en Evelien Van Den Herrewegen. Je kunt hen bereiken via hun KATHO-email.

van maart tot mei • 4de Netwerkdag Maatschappelijke Veiligheid, 27 april • ‘Dag van de excellente politiezorg’, 20 mei in ‘t Forum

-In ‘t kortmaar w el krachtig

De 10 basiscompetenties van de leraar Woord vooraf

1 De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen

5 4 De leraar als organisator

8 5 De leraar als innovator en onderzoeker

60 8 De leraar als partner van externen

3 De leraar als inhoudelijk expert

36 6 De leraar als partner van ouders

70 9 De leraar als lid van de onderwijs- gemeenschap

104

2 De leraar als opvoeder

52 7 De leraar als lid van een schoolteam

78 10 De leraar als cultuurparticipant

92 120 Dankwoord 122 Referenties 124 De auteur 124 Attitudes

116

110

De 10 basiscompetenties van de leraar Siebille Focke heeft vanuit haar jarenlange praktijkervaring als onderwijzeres, als directeur van een basisschool en als gastdocent en assessor aan de lerarenopleiding van KATHO Tielt een concretisering gemaakt van de 10 basiscompetenties van een leraar in het kleuter-, lager of secundair onderwijs. Het boek ‘De 10 basiscompetenties van de

niveaus, wat zeer handig is voor beoordelingen

In de lerarenopleiding is dit boek een prima

leraar’ biedt een ondersteunende uitleg over

en reflectie. Bij elke (deel)competentie staan

handleiding voor een criteriumgericht

de verschillende aspecten van het leraarschap.

telkens vragen geformuleerd. Die kunnen

interview bij een assessment in de EVC-

De aandacht gaat vooral naar het onderwijsge-

helpen bij de zelfevaluatie zowel voor de

procedure.

drag en naar de zelfreflectie.

studenten in de lerarenopleiding als voor de

Het is een zeer kleurrijke en mooie uitgave.

De auteur schreef de basiscompetenties uit in

leraren. De vragen kunnen eveneens gehan-

De vele foto’s zijn genomen in verscheidene

eenvoudige gedragsindicatoren die alle leraren

teerd worden door de directies tijdens

Vlaamse scholen en tonen aan dat ons

zullen herkennen in hun dagelijkse praktijk.

sollicitatie– en functioneringsgesprekken.

onderwijs ‘leeft’.

Elke deelcompetentie is uitgeschreven in 4

-een droomva n ee n verhaal

Op 29 november ging in KATHO Kortrijk de boekvoorstelling van ‘Een droom van een visionair’ van de hand van Jos Drouillon door. Het boek vertelt het levensverhaal van E.H. André Vannecke, stichter van de CATHO. Eric Halsberghe en Mieke Van Hecke, directeurgeneraal van het VSKO stelden het boek voor. Jos Drouillon schetste tijdens een tweegesprek een heel gedetailleerd beeld van de hoofdfiguur en aan de hand van enkele fragmenten uit een interview uit 2005 kwam ook de grondlegger van CATHO zelf aan het woord. Achteraf bleek niemand moeite te hebben om te toasten op de verjaardag - hij zou er die dag 88 geworden zijn - van de kleurrijke figuur die André Vannecke was.

“Ik blaf niet, ik bijt niet en ik blijf discreet.” KATHO’s eigen redidacteur biedt zich aan

Stel, dat je als docent bij iemand terecht kunt die al je schriftelijk studiemateriaal voor je zou screenen en … optimaliseren. Dat kan! Sinds mei kun je als KATHO-docent bij onze eigen redidacteur terecht. Ignace Geurts is de naam en wij maakten alvast aangenaam kennis met hem.

leerstof. Ook de omgekeerde vraag kreeg ik al: om de leerstof af te toetsen aan de competenties die men vooropgesteld had. De meest recente vragen, drie cursussen, gingen over de bruikbaarheid en conversie van de cursus voor

En Ignace, al ingewerkt als redidacteur?

voorstellen dat het een paar dagen duurt eer

afstandsonderwijs. Je ziet: het is heel divers,

Ignace: “Ja hoor! Ik ben zelf erg verrast van de

je zo’n vraag kunt beantwoorden, je moet

van taalprobleempjes tot grote didactisch-or-

respons die ik sinds mei gekregen heb. Ik ben

eigenlijk het vak gaan instuderen eer je doelen

ganieke verbanden.”

gestart met een flyer uit te delen in alle

en inhoud kunt matchen. Nu, die docente was

KATHO-departementen en twee dagen na de

erg tevreden met mijn kritische inbreng. De

Van waar komt Ignace Geurts?

verspreiding ervan had ik al drie vragen om

volgende vraag was om te helpen om twee

Ignace: “Ik ben nu 58 jaar en heb een tamelijk

bijstand gekregen: het ging telkens om het

cursussen naar verschillende afstudeerrichtin-

afgewisselde carrière achter de rug. Ik ben van

grondig herwerken of bestuderen van

gen te ontdubbelen met actieve werkvormen.

opleiding pedagoog maar ik ben nooit in een

cursusmateriaal. Ik had me voorgenomen om

Een andere docent vroeg de cursus taalkundig

bepaald vakgebied verankerd geweest. Mijn

bereikbaar te blijven tot half juli en om half

door te lichten en om te helpen om bepaalde

eerste onderwijsopdrachten lagen in de

augustus weer in de startblokken te zitten en

passages helder te formuleren.

technische regentaatsopleidingen in Brugge

zo kwam het ook uit: ik werkte de laatste vraag af op 16 juli en op 16 augustus kwam de eerste cursus van dit academiejaar al binnen.” Wat voor vragen worden je gesteld? Ignace: “De eerste vraag die ik kreeg was meteen een vuurdoop. Een docente wou

voor kleding, huishoudkunde en plastische

“Tot 1 december 2011 adviseerde ik al uitgebreid 16 docenten over 24 cursussen.”

weten of haar examenvragen wel compatibel

kunsten. Daarna kwamen de kleuteronderwijs- en onderwijzersopleidingen in het Sint-Andreasinstituut aan de beurt en de organisatie van bijscholingsactiviteiten voor de regio Oost-Vlaanderen vanuit de lerarenopleiding Ten Doorn in Eeklo. Pas rond 1990 kreeg ik professioneel vaste voet aan de grond in de

waren met de cursus en met de competenties

Ook kreeg ik de vraag om studiewijzers na te

lerarenopleiding in RENO-Torhout.

die zij als doel had gesteld. Ja hallo! Je kunt je

zien en te herformuleren in functie van de

Ik heb daar in nagenoeg alle opleidingen voor

onderwijzer of leraar secundair onderwijs les

maagdelijke student, procesmatig over de

A lles kan beter !

gegeven. Uiteindelijk, in KATHO-tijden, werd

cursus kan meedenken, dan kan ik wel mijn

Ignace: “Van elke cursus die ik zag, valt me

ik innovatiecoach op het Torhoutse lerarende-

steentje bijdragen. Of de cursus logisch

de inhoudelijke sterkte op. Alvast met dat

partement met nog lesopdracht in de

gestructureerd is bijvoorbeeld, of de uitleg

cursusmateriaal krijgen de studenten

opleidingen lichamelijke opvoeding. Ik

voldoende geconcretiseerd wordt met

inhoudelijke kwaliteit op het bord. Ik had

schreef er in 2005-2006 het zelfevaluatierap-

schema’s, tekeningen of film, of de oefenin-

daarbij voortdurend de vraag in het hoofd “en

port.”

gen voldoende gevarieerde toepassingen

wat zijn ze daar nu op professioneel vlak

bieden die voorbereiden op de ultieme

mee?”. Ik vond tot nu toe slechts een paar

Dat is een pak ervaring.

examenvragen, of de cursus met afstandson-

cursusfragmenten waarvoor ik die vraag naar

Ignace: “Zoals Richard Minne zo mooi zegt:

derwijs wel te volgen is, of er verkapt toch

de docent meende te moeten doorschuiven.

“ik sloeg de trommel in veel stoeten” maar ik

geen bepaalde voorkennis wordt vereist die

Het antwoord dat ik hierop kreeg vond ik

ben in geen enkele opleiding gespecialiseerd

door de docent niet expliciet werd aangege-

telkens afdoend. Wat taal betreft kan het hier

geraakt. Anderzijds ben ik wel een proces-

ven, enzovoort.”

en daar wat fraaier. Soms is iets te cryptisch

denker geworden en heb ik in de loop der

geformuleerd of te complex omschreven,

jaren geleerd hoe professioneel adequaat om

Leuk, zo’n beetje kritiek geven.

maar over het algemeen valt het mee.

te gaan met verschillende doelgroepen,

Ignace: “Nee, ik heb me voorgenomen om

Verder merk ik dat er toch dikwijls een

studenten én docenten. Ik bedoel: ik heb

niet te volstaan met abstract-veilige raadge-

kloof(je) is tussen studiewijzer en cursus.

geleerd hoe de vertaalslag te maken van de

vingen. Als volgens mij een doelstelling, een

Daarom wil ik van nu af aan bij elke cursus

eerder abstracte didactische theorie naar heel

cursusfragment of een oefening niet goed

de studiewijzer zien en zo nodig in overleg

verschillende vormen van opleidingspraktijk.”

geformuleerd is, dan schrijf ik altijd een alter-

met de docent fijner afstellen.”

natief uit. Ik steek hiermee soms ver mijn nek Hoe wordt je dan redidacteur?

uit, maar die werkwijze wordt toch duidelijk

Ignace: “Het initiatief is een inhoudelijk sterke

door de docenten gewaardeerd.”

oplossing om mijn professionele expertise te

3 niveaus op cursusvlak

benutten. Mijn diabetes maakt gestructu-

Is dit initiatief geen verkapte soort docenten-

Niveau 1-ingrepen hebben te maken met wat

reerd functioneren soms moeilijk. Daardoor

evaluatie?

KATHO als minimum minimorum voor een

was ik al eerder halftijds gaan werken en nu

Ignace: “Nee, ook niet. Ik heb daartoe geen

cursus vooropstelt: gestructureerde cursus,

pas ik mij flexibel aan volgens mijn toestand

bevoegdheid. Ik rapporteer enkel mijn eigen

inhoudstafel, geraadpleegde literatuur,

van het moment, om mij zinvol en gemoti-

werkzaamheden aan het diensthoofd

gepubliceerd in digitale versie en dat soort

veerd ten dienste stellen.”

Onderwijs & Kwaliteit, kwestie van te

dingen.

verantwoorden dat ik mijn werk doe. Titels

van cursussen, namen van docenten en zelfs

Niveau 2-ingrepen gaan over didactische

van departementen worden nooit genoemd.

optimaliseringen: de cursus aanpassen aan

Als echter een docent zou willen dat ik in een

allerhande actieve didactische werkvormen

evaluatie- of functioneringsgesprek iets

zoals zelfstandig werken, peer-assessment,

aanbreng, dan kan dat uiteraard, maar

competentiedenken, afstandsonderwijs.

uitdrukkelijk enkel op zijn of haar vraag.“

“Een docente wou weten of haar examenvragen wel compatibel waren met de cursus en met de competenties die zij als doel had gesteld.”

Niveau 3 slaat op het aanmaken van Bereik je wie je wil bereiken?

elektronisch interactief materiaal en allerlei

Ignace: “Laat me het zo stellen: ik had

pc-hoogstandjes: voor de uitwerking hiervan

voornamelijk te maken met niveau 2-ingre-

zijn in KATHO andere diensten en specialisten

pen (zie kadertje): cursussen didactisch

beschikbaar.

Hoe ga je praktisch gezien aan het werk?

optimaliseren dus. Ik vermoed echter dat er

Ignace: “Eigenlijk heel simpel: de docent

nog wel wat docenten hulp zouden kunnen

mailt me en we spreken af. Ik krijg dan

gebruiken op niveau 1, althans dat wordt zo in

bijvoorbeeld de leerinhouden elektronisch

enkele rapporten van de evaluatiecommissies

aangeleverd en ga dan thuis meteen aan de

vermeld. Misschien is er nog wat drempel-

slag. Eigenlijk wil ik naar de mensen toe

vrees om aan te kloppen. Het is aan de

gaan, tot in hun didactische biotoop, om mee

departementsdirecteurs, coördinatoren,

te denken hoe het specifieke probleem kan

departementale coaches en collega’s om die

opgelost worden. Ik heb dan ook in KATHO

docenten aan te sporen om eens contact op te

geen bureau, ik ben een soort vliegende

nemen. Ik blaf niet, ik bijt niet en ik blijf

keeper.”

discreet. De mond-tot-mondreclame, en

redidacteur@katho.be

uiteraard dit artikel, zal zijn werk wel doen.” Kun je aan die verzoeken beantwoorden? Ignace: “Voor inhoudelijk overleg moet men natuurlijk bij vakgenoten zijn. Zoals al gezegd: ik heb wel wat ruime didactische expertise. Als men bijvoorbeeld de voordelen ervan inziet dat ik als een soort dummy, een

-And the winner is ...I n n ovatio n a w ard & I n ge n ieur va n het J aar

Arend Lapere en zijn medestudent Jasper

Ingenieur van het Jaar, die in januari 2012

symposium en één van de auteurs werkt

Decaestecker ontwierpen in opdracht van hun

toegekend wordt na een beoordeling door een

verder op deze principes en maakt binnen zijn

stagebedrijf (Televic Healthcare) een ‘smart-

gespecialiseerde jury. Meer informatie hierover

banaba-opleiding Spoed en Intensieve zorg

objects platform’ voor de zorgsector.

op www.ingenieurvanhetjaar.be. Mogen we

daar opnieuw een eindproef over.

Een wat? Juist! Het is een systeem waarbij

rekenen op uw digitale stem in 2012?

origineel ‘domme’ objecten, slim gemaakt kunnen worden door het gebruik van RFID technologie. Ze maakten een kubus waarmee een persoon vrij kan navigeren in een intuïtief

Hoe kun je de recente reanimatierichtlijnen zo

programma, dat wordt weergegeven op een

efficiënt mogelijk laten aanleren en evalueren?

televisie. Enkele functies die Arend en Jasper

Hoe zorg je er voor dat je met een goede

hebben geïmplementeerd zijn de mogelijkheid

opleiding een goede reanimatiepraktijk

om foto’s van vrienden en familie te bekijken,

bekomt?

zich in te schrijven voor activiteiten of

Dat waren vragen die Thomas De Marcke en

simpelweg de krant van vandaag te lezen. Na

Tom Vanassche als studenten Verpleegkunde

weken van hard werk blijkt dat hun project

zich stelden. Het werd meteen ook het

warm werd onthaald. Eerder dit jaar werd hun

onderwerp van hun bachelorproef.

project zelfs voorgesteld op het PRoF evene-

Samen met hun externe promotor, Karel

ment en ze kregen recentelijk ook het nieuws

Decaluwé, spoedverpleegkundige in AZ

dat het in productie zal worden genomen.

Groeninge, gingen ze op zoek. Tijdens hun

Bovendien wordt Arend met dit project de

zoektocht naar informatie kregen ze een tip

volgende genomineerde voor Ingenieur van

om er eens de Crisis Resource Management

het Jaar, georganiseerd door selectiekantoor

principes (CRM) bij te halen. Dat bleek een

XPE Engineering & ICT dat hiermee het

bijzonder interessante insteek te zijn. Deze

knelpuntberoep van ingenieur extra in de

CRM-principes hadden hun nut al bewezen in

kijker plaatst en aantrekkelijker wil maken voor

andere sectoren (bedrijfswereld, geneeskun-

jonge studenten. De term ‘ingenieur’ kan hier

de,…).

ruim gezien worden, en geldt dus ook voor

De beide auteurs hebben geprobeerd om

technische bachelors.

deze 15 punten te vertalen naar de reanima-

Op 24 oktober werd Arend Lapere in de

tiesetting en de reanimatietraining. Een schot

bloemetjes gezet. De overhandiging van de

in de roos, zo blijkt: hun bachelorproef is

award – een iPad 2 - vindt plaats bij Televic NV

geen eindwerk geworden maar het begin van

te Izegem. Tegelijkertijd dingt Arend met deze

een proces. Binnen AZ Groeninge wordt met

nominatie mee naar de felbegeerde titel van

hun bevindingen verder gewerkt: er volgt een

-In ‘t kortmaar w el krachtig

Childhgood: komt dat zien! In 2001 organiseerde de Lerarenopleiding

Van 13 tot 17 februari 2012 vindt de zesde

Childhgood. Het programma vind je na de

Tielt voor het eerst de internationale

editie van Childhgood plaats en opnieuw

kerstvakantie op www.katho.be/pho . Jij als

studiedag ‘Childhood: child good!’ De

nodigen we heel wat internationale collega’s

docent kunt gratis deelnemen en kiezen voor

studiedag is ondertussen gegroeid en werd

uit. Internationalisation at home (i@h) wordt

een van de drie workshops.

een internationale week waar docenten,

op die manier voor elke student bereikt.

WELKOM op Childhgood!

studenten en externen proeven van de

Op woensdag 15 februari (13.30 uur tot 18 uur

ervaringen van een aantal internationale

met aansluitend receptie) nodigen we je dan

experts in opvoeding en onderwijs.

ook graag uit op de studienamiddag van

WAAR IS DA FEESTJE?

Op donderdag 22 december organiseren de

ten doen daveren. Deze jubileumeditie wordt

docenten van Verpleegkunde en biotechnolo-

dan ook nog een nog grotere knaller dan de

gie hun gekende en beruchte discoparty. Het

andere jaren.

is al 5de keer en opnieuw gaat de opbrengst

Heb je dus ook zin om, net voor de kerstva-

hiervan integraal naar verschillende

kantie, samen met de collega’s eens de

ontwikkelingsprojecten in Uganda. Vorig jaar

beentjes los te gooien of gewoon te genieten

waren er meer dan 700 studenten en

van de bijzondere sfeer en de heerlijke

KATHO-docenten aanwezig die op de

muziek, kom dan op 22 december naar het

disco-dreunen van ‘DE DISCO-BARS’ hun

Kerelsplein in Roeselare!

beste beentje voorzetten. Dit jaar zal de groep

De deuren gaan open vanaf 21 uur.

‘LAS DIVAS’ het Kerelsplein op zijn grondves-

-In â&#x20AC;&#x2DC;t kortmaar w el krachtig

Zoek de zeven verschillen! Op 8 oktober werden de onderwijzers van klas 1961 ontvangen in onze KATHO-gebouwen van het departement Lerarenopleiding. Dirk Devriendt gaf hen een rondleiding in onze oude en nieuwe gebouwen en er was ook een ontvangst op het Torhoutse stadhuis. Tot de klas 1961 behoorden onder andere Frans Crevits (naaste familie van Paul Crevits), oud-directeur oefenschool Torhout en o.a. voorzitter COV-West-Vlaanderen. Ook Gaby Feys maakte deel uit van deze klas. Na zijn studies voor onderwijzer studeerde hij verder aan het Torhoutse regentaat (wiskunde-fysica) en hij beĂŤindigde zijn loopbaan als algemeen directeur van de scholengroep Sint-Rembert.

Op vraag van de Muziekraad Vlaanderen heeft

Naast de gevolgen geeft Mark ook de

Mark Reybrouck, lector in onze Lerarenoplei-

oorzaken aan van een houding die tot

ding, een studie gemaakt naar de moeilijke

onherstelbare gehoorschade kan leiden. Hij

evenwichtsoefening tussen muziek en geluid.

wijst verder op de nodige tools en middelen

Park & Ride, baby!

Reeds jaren buigt hij zich over de waarde en

die een positieve kentering mogelijk maken.

Gezien de parkeerproblemen in het centrum

het belang van een ‘akoestische ecologie’

Onderwijs en media blijken hierbij de

van Roeselare, rijdt er sinds 1 november een

binnen opvoeding en maatschappij.

instrumenten bij uitstek waarover een

pendelbus van de Expohallen van Roeselare

Zijn bevindingen zijn voorgesteld op de

overheid beschikt.

tot vlak bij onze gebouwen van het departe-

En dan nu…

ment Verpleegkunde en biotechnologie.

algemene vergadering van de Muziekraad en zijn nu ook verschenen in het tweede

Met dit initiatief hoopt de Muziekraad de

Deze bus is gratis voor studenten op vertoon

nummer van het pas opgerichte tijdschrift

beleidsmakers verder op weg te helpen in het

van hun studentenkaart. Om dit initiatief

Toccata.

vormen van een visie die verder reikt dan de

bekend te maken bij alle studenten organi-

primaire gevolgen van té hoge decibels.

seerden we op 23 november samen met

De tekst is geen krampachtige discussie over

Volgend op deze publicatie zal de Muziekraad

STUVO een ‘park & ride’-evenement. Enkele

de (al dan niet) fysieke gevaren van lawaai

Vlaanderen zorgen voor een bredere

sfeerbeelden:

maar plaatst het fenomeen van de muziek-

verspreiding van deze ideeën, onder andere

consumptie in de context van de recente

door het opzetten van discussiefora.

technologische ontwikkelingen.

De Sint rijdt met Volvo

Een aantal jaren al is er een nauwe samen-

modules en netwerken.

werking tussen Volvo Trucks Belgium, de

De klap op de vuurpijl is de schenking,

Volvo dealer Van Renterghem Trucks uit

afgelopen maand, van een complete

Pittem en de opleiding Autotechnologie in de

full-option truck. De Volvo FH is uitgerust met

vorm van eindwerken, stages en groepswer-

gerobotiseerde versnellingsbak, elektronisch

ken. Daarnaast brengen studenten jaarlijks

geregelde remmen en ophanging, navigatie-

bedrijfsbezoeken aan de invoerder, de

systeem, elektronische tachograaf, enzovoort.

assemblagefabriek in Gent en lokale dealers.

De trekker zal worden ingezet in de praktijk-

Bedoeling is om de studenten kennis te laten

modules van de studenten Autotechnologie

maken met het erg brede toekomstige

en werd ook met open armen ontvangen door

werkveld, de modernste technologieën en

het competentiecentrum ‘Netwerken in

uiteraard met de wereld van de transport en

Voertuigen’. De truck werd al meteen ingezet

het merk Volvo.

in de posthogeschoolopleiding ‘CAN in trucks,

Deze samenwerking heeft voor de opleiding

bussen en off-road voertuigen’ voor techni-

Autotechnologie zeer mooie resultaten

sche trainers en productontwikkelaars op 28

opgeleverd. Volvo Trucks schonk eerder al

en 29 november 2011.

een EBS-proefstand, een cabine en een dashboard voorzien van elektronische

zie ook ‘Yes, we CAN’ op pag 15

First Lego League Op zaterdag 19 november vond de Belgische finale van de First Lego League plaats op onze campus in Tielt. Het EC Wetenschappelijk Denken zette zijn schouders mee onder de organisatie. In totaal streden 6 teams uit Vlaanderen om een plaats in de Beneluxfinale. Uiteindelijk ging het team ‘Industria’ van het Virgo Fidelis college uit Vilvoorde met de hoofdprijs aan de haal. De wedstrijd is een combinatie van een technologische en een maatschappelijke uitdaging. Enerzijds bouwen de teams een robot met LEGO MINDSTORMS. Deze robot moeten de jongeren zelf programmeren. Tijdens de wedstrijd legt deze een parcours vol hindernissen af. Anderzijds moeten de jongeren op een speelse manier oplossingen bedenken voor een bepaald maatschappelijk vraagstuk. Dit jaar was het thema ‘Food Factor’. De teams moesten een creatieve oplossing voorstellen voor een probleem uit de voedselveiligheid. Op 28 januari mag Vilvoorde Vlaanderen verdedigen in de Beneluxfinale. Meer info: www.firstlegoleague.be en www. wetenschappelijkdenken.be

KATHO bouwt de MEDIAtoren De werken van de nieuwbouw in Tielt zijn gestart. Begin oktober werd de werf afgezet en verschenen de eerste graafmachines. Momenteel zijn een groot deel van de grondwerken achter de rug. In de loop van januari wordt de metaalconstructie opgebouwd. Het gebouw wordt een heuse multimediaplek. Het kreeg de naam ‘MEDIAtoren’, een plaats waar studenten hun blik op de wereld verruimen. Het is de bedoeling om de nieuwe accomodatie in het najaar van 2012 in gebruik te nemen.

Ontmoetingsmoment met het werkveld Omdat we het belangrijk vinden dat onze stagepartners een zicht hebben op onze opleiding en kennis van de stagedoelstellingen van onze eerstejaars bachelorstudenten verpleegkunde, organiseerden we op 9 november een ontmoetingsmoment met de vertegenwoordigers van de stageverlenende woon- en zorgcentra. Tijdens de namiddag werden de geriatrische en gerontologische zorgaspecten binnen de opleiding bachelor in de Verpleegkunde uitvoerig toegelicht. Eerst en vooral werd ons project POZ (project ouderenzorg) voorgesteld. Wat komen onze studenten er doen? Wat zijn hun doelstellingen? En wat mag er van hen verwacht worden tijdens deze (eerste) stage? Binnen de opleiding hebben we 2 projecten die rechtstreeks gelinkt zijn aan ouderenzorg en die wilden we dan ook in de kijker stellen: Het Zorg Leercentrum

‘Yes we can’-werkplekleren

Het werd een boeiende namiddag met ruimte

Het is de bedoeling dat op de geriatrische

Dit gebeurt binnen het keuzetraject

voor discussie en aangename kennismaking.

afdeling en op afdeling Psychiatrie van AZ

Psychiatrie in samenwerking met het WZC

Nadien kregen de bezoekers de gelegenheid

Groeninge de kloof tussen theorie en praktijk

St-Jozef in Kortrijk.

om onze nieuwe vaardigheidslokalen te

overbrugd wordt. Deze verpleegafdeling is

Het toont aan hoe een verplichte zorgvernieu-

bezoeken.

een opleidingscentrum met een krachtige

wing ook nieuwe kansen kan scheppen.

leeromgeving. Ook competenties die op de

De derdejaars runnen de afdeling gedurende

gewone afdelingen minder aan bod komen

3 weken en leren zo ‘on the field’ samen te

worden hier ontwikkeld: organiseren en

werken in functie van de bewoners.

coördineren, verantwoordelijkheid opnemen,

De studenten verzorgen een bijscholing voor

het meewerken aan projecten ter verbetering

verpleegkundigen van woon- en zorgcentra

van de kwaliteit in de zorg.

specifiek gericht naar de ouderenpsychiatrie

Het gaat hier om een langere stageperiode met een 1 op 1 koppeling met de stagementor. Deze mentoren krijgen vooraf een coachingopleiding.

-Projecti n de kijker

Lap! Een nieuwe didactiek voor kaartvaardigheid!

De digitale revolutie heeft ook voor het gebruik van kaarten tal van nieuwe mogelijkheden gecreëerd: GPS, Google Maps of Earth, Mappy,… ze zijn niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven. In tegenstelling tot papieren kaarten zijn dergelijke tools interactief en adaptief: we kiezen zelf de weer te geven informatie, het perspectief, de lay-out… voor de kaart die we hanteren. Willen we onze kinderen deze nieuwe toepassingen vlot en efficiënt leren gebruiken, dan moeten we daar in lagere school al een basis voor leggen. Hoog tijd dus om onze traditionele op papieren kaarten gerichte vakdidactiek eens te herbekijken!

Een dynamische mentale kaart ontwikkelen

de continenten. Er is echter zeer weinig bekend over hun mentale voorstellingen van

Met de bereidwillige medewerking van

In tegenstelling tot hun papieren

de geografische ruimte als geheel.

enkele studenten van 3 BALO AO (Caroline

tegenhangers zijn digitale kaarten niet

Daarom hebben we vanuit het

Maes, Sofie Rosiers, Virginie Vandevelde en

schaalgebonden. We selecteren zelf het

Expertisecentrum Digitaal Leren een project

Liesbet Van Rosendaal) namen we testen af in

gebied dat we in beeld willen brengen en

opgezet dat hieraan wil bijdragen.

5 basisscholen verspreid over Vlaanderen.

Het KAARTjeWERELD-project

Zowel de kinderen, studenten als mentoren

kunnen eenvoudig in- en uitzoomen. Naar kaartvaardigheidsonderwijs toe vormt dit een fundamenteel verschil. Om te kunnen inspelen

werden gemotiveerd door aan het project een

op deze nieuwe mogelijkheid is er een

In een eerste fase bestuderen we de

wedstrijd te koppelen uitgeschreven door

didactiek nodig die kinderen niet enkel

ruimtelijke voorstellingen die kinderen van de

een fictieve “Professor Cartesius”. In alle

ondersteunt bij het opbouwen en ontwikkelen

wereld maken op verschillende

klassen werd knap werk geleverd;

van een coherente mentale kaart; om vlot met

schaalniveaus: de schoolomgeving, de

uiteindelijk kwam de klas van juf Margriet

schaalwisselingen te kunnen omgaan moet

werelddelen en het zonnestelsel. We gaan

van de GO! Driehoek school in Ekeren als

hun mentale kaart ook dynamisch zijn. Een

daarbij na of de ontwikkeling van hun

winnaar uit de bus. De resultaten van dit

didactische methode ontwikkelen die hieraan

mentale kaart op deze verschillende

onderzoeksgedeelte worden gepubliceerd in

tegemoet komt, vereist echter diepgaand

geografische schaalniveaus gelijklopend is en

het boek Maps for the Future. Een beknopte

inzicht in hoe kinderen hun mentale kaart

proberen te achterhalen of mogelijke

samenvatting is terug te vinden op de

construeren op verschillende schaalniveaus

verschillen in verband gebracht kunnen

KATHO-website bij het EC digitaal leren.

en in de ruimtelijke vaardigheden die daarbij

worden met schaalgerelateerde ruimtelijke

De tweede fase van het project ging midden

een rol spelen.

vaardigheden. Welke de implicaties hiervan

september 2011 van start. Bij dit onderdeel

De voorbije decennia werden in verschillende

zijn voor het werken met digitale kaarten in

worden de studenten van 3 BALO AO die dit

studies mentale kaarten van

de lagere school vormt het onderwerp van

academiejaar het opleidingsonderdeel

lagereschoolkinderen bestudeerd op één

een tweede onderzoeksfase.

‘’wereldoriëntatie didactische oefeningen”

bepaald schaalniveau vb. de lokale buurt of

Het eerste deel werd begin 2011 opgestart.

volgen betrokken.

Breed inzetbare ruimtelijke vaardigheden ontwikkelen

tijdens het leerproces via allerlei multimediale kanalen op de lerende afkomt, vormt een goed ontwikkeld ruimtelijk denkvermogen een meerwaarde.

Op langere termijn willen we via dit project

Via kaartvaardigheidsonderwijs in de lagere

ook proberen bijdragen aan de ontwikkeling

school kan dit ruimtelijke denkvermogen op

van een onderwijs dat minder éénzijdig gericht

werkelijkheidsnabije manier reeds vanaf jonge

is op sequentiële informatieverwerving maar

leeftijd worden ontwikkeld. Dergelijk

waarin de ontwikkeling van het visueel-

onderwijs gaat immers verder dan het leren

ruimtelijke denkvermogen sterker aan bod

lezen en interpreteren van kaarten, het wil

komt (ontwikkeling meervoudige

kinderen aanzetten tot probleemoplossend

intelligenties). In onze hedendaagse snel

denken door hen zelfstandig ruimtelijke

veranderende en steeds complexer wordende

gegevens te leren structureren, analyseren en

(digitale) informatiemaatschappij wordt

voorstellen. De ruimtelijke vaardigheden die zij

immers steeds vaker beroep gedaan op

hierbij ontwikkelen, zijn bij gevolg dan ook

eenieders visueel-ruimtelijke vaardigheden.

breed inzetbaar.

Dat geldt niet alleen voor digitale cartografische toepassingen als GPS en Google

Meer weten? Collega Veerle Vandelacluze is

Earth. Maar ook voor het aanbrengen van

makkelijk te lokaliseren, en zij weet er alles

structuur in de veelheid aan informatie die

over.