9.1- GÖRÜNÜŞ ÇIKARMANIN TEMEL İLKELERİ Sayfa 70 İmalâtı yapılacak bir parçanın, hatasız ve anlaşılır bir şekilde izahı, bu parçanın yeterli görünüşlerinin çizilmesi, ölçülendirilmesi ve gerekli diğer bilgilerinin yazılmasıyla mümkündür. bunun için parçanın özelliğine göre seçilmiş ve düzenlenmiş görünüşleri (iz düşümleri ) kullanılır.
Görünüşleri çıkarılacak cisim
Sayfa 71
Görünüşleri çıkarılacak cisim
Sayfa 71 9.1.2- Görünüş sayısının tespiti ve görünüş çeşitleri a- Görünüş sayısının tespiti: Prizmatik cisimlerin altı görünüşü çizilebilir. Ama cisimlerin yeteri kadar görünüşleri çizilmelidir. Üretilecek bir cismin biçim ve ölçüsünün tam anlaşılır bir şekilde belirtilmesi, o cismin noksansız olarak yapılması için gereklidir. (Şekil 9.5)’deki cisim üç görünüşü çizilerek anlaşılabilir. Çünkü cismin eğimli kısmı ön ve üst görünüşte belirtilemez. Sadece ön ve üst görünüş çizilmesi (Şekil 9.6)’ deki cismin de olabileceği düşünüleceğinden bu cismin üç görünüşü çizilmelidir.
Cismin ön, üst ve solyan görünüşü
Şekil 9.5 Cismin üç görünüşü
Sayfa 71
Görünüşleri çıkarılacak cisim
Sayfa 71
Şekil 9.6 Cismin üç görünüşü
Görünüşleri çıkarılacak cisim
İki parçanın Ön ve üst görünüşü aynı olduğundan yanlış anlamaya meydan vermemek için her iki parçanın da üç görünüşü çizilmelidir. Ön ve üst görünüşe göre her iki parçada yapılabilir.
Sayfa 71
Görünüşleri çıkarılacak cisim
Şekil 9.7 Cismin görünüşlerinin çıkarılması
Görünüşleri çıkarılacak cisim
Sayfa 74
9.1.3- Altı görünüşün elde edilmesi Altı görünüşün elde edilmesi, ön görünüş tespit edildikten sonra diğer görünüşler ön görünüşle ve kendi aralarında 90° ve 90° nin katı olan açılar yapmaktadır (Şekil 9.8). Cismin bütün özelliğini belirtmek için (Şekil 9.8)’deki altı görünüşe ihtiyaç yoktur. Bunlardan gereksiz olanları çizilmez. Yani birbirinin aynı olanlardan görünmeyen kenarları kapsayanları atılır. arka, alt ve sağ yan görünüşler ön, üst ve sol yan görünüşlere benzediği için atılmıştır. görünüşleri seçerken görünmeyen kenarı en az olan görünüşler tercih edilir. Bunun için ön, üst ve sol yan görünüşler tercih edilmiştir. Görünüşler çizilirken katlama çizgileri kaldırılmış olarak çizilir (Şekil 9.10) Şekil 9.8 Cismin altı görünüşü
Sayfa 74
Şekil 9.9 Cismin üç görünüşü
Sayfa 74
Ön görünüş
Sol yan görünüş
Şekil 9.10 Cismin görünüşlerinin çıkarılması
Aynı parçanın şekildeki konumda iken ön görünüşünün seçilmesi durumunda sol yan görünüşünün çizilmesi
Ön görünüş
Sol yan görünüş
Şekil 9.11 Cismin konumu değiştirilerek görünüşlerinin çıkarılması
Sayfa 74
9.2- GÖRÜNÜŞ ÇIKARMA YÖNTEMİ
Sayfa 75
Şekil 9.12 Cisim
Sayfa 75
Şekil 9.14 Birinci bölge iz düşüm metoduna göre çizilmiş görünüşler NOT: Teknik Resim çizimlerinde bu metot tercih edilmelidir. Şekil 9.13 Birinci bölge iz düşüm metodu sembolü Rakamların büyük harflerin yüksekliği (ve/veya harflerin) ve kesik koninin küçük çapı
h
3,5
5
7
10
14
20
Grafik sembole ait çizgi kalınlığı, Yazıya ait çizgi kalınlığı
d d
0,35
0,5
0,7
1
1,4
2
Kesik koninin uzunluğu ve büyük çapı
H
7
10
14
20
28
40
Şekil 9.13’ deki sembol görünüşlerin çizilmesinde 1. bölge iz düşüm metodunun uygulandığını gösterir. Bu sembol antetlerde bulunacaktır. Bu sembolün büyüklüğü resimde kullanılan yazı yüksekliği cinsinden ve şekilde verilen oranlarda olmalıdır
Sayfa 76 9.2.2- Üçüncü bölge iz düşüm metodu: Üçüncü bölge iz düşüm metodu uygulandığında cismin görünüşleri, Şekil 9.12 b' de gösterildiği gibi yerleştirilmelidir. Yani; Ön görünüş (A) temel görünüş, Üst görünüş (B), ön görünüşün üstüne, Sağyan görünüş (C), ön görünüşün sağına, Solyan görünüş (D) ön görünüşün soluna, Alttan görünüş (E) ön görünüşün altına, Arkadan görünüş (F) sağdan görünüşün sağına çizilecektir. Bu iz düşüm metodu da Şekil 9.11’ deki sembolle gösterilmelidir.
Şekil 9.17 Üçüncü bölge iz düşüm metoduna göre çizilmiş görünüşler
Şekil 9.16 Üçüncü bölge iz düşüm metodu sembolü
Sayfa 79
Şekil 9.20 Üç görünüşle ifade edilen parça
Sayfa 79
Şekil 9.21 Üç görünüşle ifade edilebilen parça
Ön ve sol yan görünüşe göre her iki parçada yapılabilir.
Sayfa 79
Ön, üst ve solyan görünüşler
Sayfa 80 9.6-DÖRT GÖRÜNÜŞLÜ PARÇALAR Şekil 9.22' de ön, üst ve iki yan görünüşü gerektiren parçanın dört görünüşlü resmi görülmektedir. Yan taraftaki kanal ve delikler yan görünüşlerde birbirlerini kapattıkları için her bir kulağın biçim ve ölçülerini belirtmek amacı ile iki yan görünüş çizilmiştir.
Sağ yan
Ön
Sol yan
Üst
Şekil 9.22 Dört görünüşle ifade edilen parça
Sayfa 82 (Şekil 9.27)’de çevresine dört delik delinmiş silindirik bir cismin tek görünüşlü resmi görülmektedir. ∅ 40 mmlik daire üzerinde bulunan 4 adet ∅ 6 deliği ifade etmek için deliğin merkezinden bir çizgi çizerek çevrede 4x∅6 yazılır.
Şekil 9.27 Tek görünüşle ifade edilen parça
(Şekil 9.28)’ de ise bazı prizmatik cisimler; görünüşünün üzerine kalınlığı yazılarak (t=7) tek görünüşle ifade edilirler.
Şekil 9.28 Tek görünüşle ifade edilen parça
Sayfa 82
Sayfa 76