Grote Vaart 1835-1843 by Kees Bouten

Grote Vaart 1835 -1843

De Grote Vaart op Ned-IndiĂŤ, door Dordtsche Reders, met Koopvaardij-Fregatten en -Barken gebouwd door Scheepsbouwmeesters in Dordrecht.

De groei in de jaren 1835 - 1843. (Inventarisatie van gegevens over reizen)

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

De groei in de jaren 1835 – 1843. KONINGIN DER NEDERLANDEN, vierde reis, kapt Pieter Sipkes (Vlag D 1), voor rederij M.D.S. Mrt 1835 – Jan 1836 naar Java en terug naar Hellevoetsluis (MRD-720, dd. 20-01-1835) Hellevoetsluis 18 maart 1835 – 8 juli Batavia, 12 juli – 19 juli Semarang, 21/22 juli – 28 juli Surabaya, 23 augustus – 25 augustus Semarang, - Batavia, 11 september 1835 – 5 januari 1836 Hellevoetsluis.

Het vijfde fregatschip dat in Dordrecht voor de Grote Vaart gebouwd werd in opdracht van een Dordrechtse reder is de JACOB CATS. Een schip van 405 last voor rederij A. Blussé van Oud Alblas, gebouwd op de werf van C. Gips en Zoon. NEDERLANDEN.

BREDA, den 16den Maart.

- Uit Dordrecht schrijfrt men ons van den 15den dezer:

Figuur 1 Bredasche Courant 17-03-1835

" Op zaterdag den 14den dezer, des namidaags ten 4 ure, is van den werf van den Heer Gips, te Dordrecht, zeer voorspoedig van stapel geloopen het schoone fregatschip Jacob Cats, van 450 lasten, voor rekening van Dordtsche reeders gebouwd. De groote menigte, welke niettegenstaande het ongunstige weder dit schouwspel bijwoonde, getuigde van de belangstelling der Dortenaren voor die hunner stadgenooten, welke, hoezeer tijden en omstandigheden voor de stad Dordrecht niet zer gunstig zijn, met onverdroten ijver en op eene betere toekomst hopende, deze onderneming tot stand bragten. Na eerst den schoonen bouw van het op stapel staande schip te hebben bewonderd, had de verzamelde burgerschaar gelegenheid, om de orde en bedaard-

heid, waarmede de heer Gips en zijn zonen (dezelfden die de nieuwe bouw voor het schip voor Schiedam hebben aangenomen) de werkzaamheden voor den afloop bestuurden, te bewonderen en toe te juichen. De plegtigheid werd verhoogd door het, dadelijk na den afloop van den Jacob Cats, leggen eener kiel voor een nieuw te bouwen fregatschip, insgelijks van 450 lasten en voor rekening derzelfde reeders, welke kiel met den naam van Oud-Alblas gedoopt is. Zoo lang onze stad nog zulke ondernemende en de nijverheid aanmoedigende handelaars onder hare burgers telt, mag men met grond op betere tijden hopen, en op het plukken van de vruchten der thans met zoo milde hand gestrooide zaden."

JACOB CATS, eerste reis, kapitein Jan Ingerman (vlag D 40/A 89,49), voor rederij A. Blussé van OudAlblas. Jun 1835 - Mei 1836, van Dordrecht naar Java en terug naar Dordrecht. Hellevoetsluis 16 juni 1835 – 12 oktober Batavia, 23 oktober – Surabaya, 1 november – Pasuruan, - Surabaya, 27 november – Semarang, 10 december – Pekalongan, 14 december – 20 december Batavia, 5 januari 1836 - 29 á 30 Mei 1836 Hellevoetsluis.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Op 11 mei 1835 monsteren vier Stuurlieden, een Dokter, Bootsman en maat, 1e- en 2e-Timmerman, 1een 2e-Zeilmaker, Hofmeester en maat, Kok en maat, 15 Matrozen, 5 Ligtmatrozen en 4 Jongens aan op de JACOB CATS naar Batavia.

Figuur 2 Monsterrol voor Zeevarenden van het Waterschouts-Ambt te Dordrecht, 11 mei 1835 voor het Fregatschip Jacob Cats, Kapitein Jan Ingerman, gedestineerd naar Batavia.

Na het vertrek van de JACOB CATS vanuit Hellevoetsluis in zee krijgt het schip direct de nodige problemen en moet het op de Quack voor Pampus ten anker komen. Van daar wordt het door Zr.Ms. stoomboot Curacao verder in zee gesleept. Bij aankomst te Batavia op 12 oktober wordt als vertrekdatum vanuit Hellevoetsluis 30 juni vernoemd, hetgeen zou kunnen betekenen dat het in zee zeilen vanuit Hellevoetsluis nog een 14 dagen zou hebben geduurd? Des al niet te min vermeldt het Dagblad van ’s Gravenhage het positieve bericht dat “van Dordrecht naar Batavia vertrokken, en den generaal Cleerens en deszelfs familie en een detachement militairen (130 man troepen) aan boord hebbende, is den 12 October 1835 in den besten staat ter reede van Batavia aangekomen, zonder op den reis eenig man, noch van de militairen noch van de equipage, verloren, en zonder zelf bij de aankomst eenen eenigen ziekte te hebben.” Behalve generaal Claerens (Cleerens?) en familie waren tevens aan boord “kapitein van Pallandt, officieren Frisard en Lowie, officier van gezondheid Junghuisen, mevrouw Frisard, de ambtenaar A. Bosch en Grisard particulier.” De te Batavia aangebrachte vracht bestond uit “170 kn. katoenen lijnwaden, 25 kn. levantsche opium, F.N.H.M.; 26 kn.spiegels en schilderijen, 1 kn modewaren, 1 kn.boeken, 6 vs.stijszel, Ingerman; wijders eenige regalen en restant provisien”. Vanuit Batavia verzeilt de JACOB CATS met als passagier de heer J. Hofland naar Sourabaija, vervolgens naar Passarouan, via Sourabaija naar Samarang en met en tussenstop in Pekalongan naar Batavia. Vanuit Batatavia neemt de JACOB CATS op 5 januari 1836 de terugreis naar het Vaderland aan, met als passagiers kapitein der infanterie G.W.Tegelaar en echtgenoot, en mevrouw de weduwe C.T.F. Stoll, geb. de Freijn en 2 kinderen. Kapitein Ingerrman maakte slechts een reis met de JACOB CATS en werd vervolgen sgezagvoerder op de MARIA, varende op de West vanuit Amsterdam. DORTENAAR, vierde reis, kapitein Jean (J.F.P.A.) Abbema (vlag D41) voor rederij A. Blussé van OudAlblas , Nov 1835 – Okt 1836, naar Batavia en Surabaya, waarna over Batavia terug naar Dordrecht. (MRD-750 dd. 8-10-1835). 2 Kees Bouten © 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Hellevoetsluis, 15 november 1835 – 23 maart 1836 Batavia, 28 maart – 7 april Surabaya, 14 mei – 22 mei Batavia, 29 mei – 9 oktober 1836 Hellevoetsluis Figuur 3 In lading naar Batavia, de DORTENAAR [AHB dd 14 en 21 sep en 5 okt 1835]

Aanvoer te Batavia: 500 keld.jenever, 4 b. manufacturen, 8 kn. boeken, van der Does. 450 st. kazen, 6 kn. glasruiten, 20 md. mineraalwater, 200 fl. bitter, 32 st. hammen en rookvleesch, Abbema. Uitvoer van Batavia: 225 pic. sapanhout, N.H.M. Passagiers van Surabaya: de heer M.D.G.Reitz en familie, mevrouw A.H.Slingerland geb Frets en 2 dochters. Passagiers van Batavia: de heer B.J.Elias en familie, mejufvrouw Scholten van Achat en de heeren H.de Vos en F.W.Gaijser (chirurg-majoor). Uitvoer van Batavia: 864 pic. koffij. N.H.M. 15 kn. manilla sigaren, Veltman, Lecogne en Co.

Korte reisbeschrijving DORTENAAR adhv logboek en notulen rederij. STAD DORDRECHT, vijfde reis, kapitein Jan van Nassau (Vlag D 35) voor rederij M.D.S., Feb 1836 – Nov 1836 naar Java en terug naar Dordrecht (MRD-756/1835). Hellevoetsluis, 5 februari 1836 – 7 mei Batavia, 11 mei – 22 mei Surabaya, 26 mei – Pasuruan, 25 juni – 28 juni Surabaya, 30 juni – 2 juli Semarang, 11 juli – 15 juli Batavia, 19 juli – 19 november 1836 Hellevoetsluis. Aanvoer te Surabaya: 10 kn. roodewijn, J.van Nassau. Passagiers van Semarang: de heeren J.G. Muhlenfeld, E.E. Caron, C.F. Floris, F. Betterij, Le Conge en M. Jorissen. Passagiers van Batavia: de heer E.E. Caron en vrouw, de heeren Le Conge, J.G. Muhlenfeld, F. Berettij, M.Jorissen en C.G. Floris. Uitvoer van Batavia: 6,6091 pic.koffij, N.H.M.

LOUISA, PRINSES DER NEDERLANDEN, zevende reis, kapitein E.M. Chevalier (Vlag D 42), 25Jr Dordrecht, voor rederij M.D.S., Feb 1836 – Feb 1837 naar Java en terug naar Dordrecht. Hellevoetsluis, 15 februari 1836 – 31 juli 1836 Batavia, 4 augustus – 14 augustus Surabaya, 16 augustus – Pasuruan, 27 augustus – 28 augustus Surabaya, 30 augustus – 31 augustus Semarang, - Batavia, 25 september – 7 februari 1837 Hellevoetsluis. Twee weken na het uitzeilen van de LOUISA, PRINSES DER NEDERLANDEN op zijn 7e-reis, is het tweede fregat van rederij M.D.S., de KONINGIN DER NEDERLANDEN een acht weken terug in Dordrecht van zijn 4e-reis, vertrok het derde fregat de STAD DORDRECHT twee weken eerder op zijn 5e-reis naar Batavia, is de DORTENAAR nog een drie weken verwijderd van zijn 4e-aankomst te Batavia en is de JACOB CATS, het tweede fregat van rederij A.Blussé van Oud-Alblas een acht weken onderweg van Batavia op zijn 1ereis terug naar Dordrecht. Duidelijk al meer Dordtsche koopvaardij naar Oost-Indië dan de jaren hiervoor, maar de groei zal voornamelijk in de nu volgende jaren blijken. 3 Kees Bouten © 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Figuur 4 De eerste vijf Dordtsche Fregatten voor de koopvaardij naar Oost-Indie met hun situatie per eind februari 1836.

JACOB CATS, tweede reis, kapitein Jacob van der Linden (Vlag D 6) voor rederij A. Blussé van Oud-Alblas, Jul 1836 – Mei 1837 naar Java en terug naar Dordrecht (MRD-786/1836). Kapitein Jacob van der Linden, 30Jr Rotterdam, was op de vorige reis van de JACOB CATS 1e-Stuurman en volgt Jan Ingerman op als gezagvoerder op het schip. De monstering van 39 manschappen is op 11 juli 1836 te Dordrecht [MRD-762/1836]. Uit Harderwijk schrijft men van den 13den dezer, dat den volgenden dag van daar te water vertrekken zoude naar Helvoetsluis een detachement kolonialen, sterk 130 manschappen, onder bevel van den 2den Luitenant Huygen, vergezeld van de 2de Luitenants Cheron en Rogner, alsmede de officieren van gezondheid Fromm en Schwartz, bestemd om bij de eerste gunstige gelegenheid met het schip Jacob Cats, naar Oost-Indie te worden vervoerd. [Genoemde manschappen zijn gisteren, Vrijdag namiddag, met twee schepen door Amsterdam gevaren, zich naar hunne bestemming begevende]. Hellevoetsluis, 28 juli 1836 – 2 november Batavia, 6 november – Surabaya, - Pasuruan, 30 november - 11 december Semarang, 20 december – 2 januari 1837 Batavia, 8 januari - 9 mei 1837 Hellevoetsluis. Aangekomen te Batavia: Zr.Ms. troepen en passagier de heer J.A. Rhuler. Passagiers van Semarang: de heeren Wardenaar, E. van Teijlingen echtgenoot en 2 kinderen Passagiers van Batavia: de heer E. van Teijlingen en echtgenoot, de heer J. Meijnders, en de jonge heeren W. en J. de Vogel. Uitvoer van Batavia: 5117 pic. koffij en 35 do. rotting, N.H.M.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 GENERAAL BARON VAN GEEN, eerste reis, kapitein Jan (J.J.) Kortrijk (Vlag D 8) voor rederij de Klerk & de Voogd, Okt 1836 – Jul 1837 naar Batavia en Surabaya, waarna via Pasuruan door Straat Bali terug naar Amsterdam. De aanmonstering voor deze reis vindt plaats te Dordrecht, door kapitein Jan Jac.Kortrijk, 39Jr Dordrecht, voor een bemanning van 39 man. Vier Stuurlieden, een Doctor, Bootsman en maat, Timmerman en maat, Zeilmaker en maat, Kok en kosmaat, Hofmeester, 17 matrozen, 6 Ligtmatrozen en 2 Jongens.

Figuur 5 Monsterrol voor Zeevarenden van het Waterschouts-Ambt te Dordrecht, 1 september 1836, voor het Fregatschip de GENERAAL BARON VAN GEEN, kapitein J.J.Kortrijk, gedestineerd naar Batavia. [MRD-788/1836]

Hellevoetsluis, 21 oktober 1836 – 24 januari 1837 Batavia, - 3 februari Surabaya, 10 februari – Pasuruan, 10 maart – Straat Bali (14 maart) – 17 juli 1837 Texel. Aangekomen te Batavia: de jonge heer F. Hartsink. Passagier van Pasuruan naar Amsterdam: de heer T. Watson.

Zaterdag namiddag (27Aug) is te Dordrecht, van de werf van de scheepsbouwmeesters C.Gips en Zonen, met het beste gevolg, te water gelaten het fregatschip Oud-Alblas. [DvG 31-08-1836]. OUD-ALBLAS, eerste reis, kapitein J.E. Strumphler (Vlag D 37) voor rederij A. Blussé van Oud-Alblas, 1836 – Aug 1837 naar Java en terug via Batavia naar Amsterdam.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Figuur 6 Monsterrol voor Zeevarenden van het Waterschouts-Ambt te Dordrecht, 4 october 1836, voor het Fregatschip ODALBLAS, kapt Johannes Evert Strumphler, gedestineerd naar Batavia. [MRD-789/1836].

De totale bemanning bestaat uit 38 man, te weten: Kapitein, 4 Stuurlieden, Dokter, Bootsman en maat, Timmerman en maat, Zeilmaker, Hofmeester en maat, Kok en maat, 14 Matrozen, 8 Ligtmatrozen en 1 Jongen. Hellevoetsluis, 11 november 1836 – 7 maart 1837 Batavia, 12 maart – 16 maart Surabaya, 22 maart – Pasuruan, 4 april - 5 april Surabaya, 7 april – Semarang, - Batavia, 23 april - 23 augustus 1837 Texel (Amsterdam, 25 augustus). Passagiers van Batavia: de heeren F.J.Stoelman en familie, A.Bekking en dochter. Aanvoer te Surabaya: 98/2 keld. roode jenever, 1 kt. eau de cologne, 4 md. bitter, Wilson, Boyd en Co. Passagiers van Surabaya: de heer G.E. Schonk. Uitvoer van Surabaya: 41 pic.rotting, 1000 st. huiden, NHM. Uitvoer van Semarang: 7113 pic. koffij en 25 do. bindrotting, I. Carga-lijsten Amsterdam: 7570 b.Koffij, 1988 kan.Suiker, 86 k. Indigo, 1000 st.Huiden, 925 st.Horens, 1588 bos Bindrotting, 80 pik.Sapanhout, NHM.

KONINGIN DER NEDERLANDEN, vijfde reis, kapitein Pieter Sipkes, Mrt 1837 – Mrt 1838 naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht (MRD-796/1837). Hellevoetsluis, 14 maart 1837 – 7 juli Batavia, 12 juli – 24 juli Surabaya, 17 augustus – 19 augustus Semarang, 4 septermber – 9 september Batavia, 13 september – 15 maart 1838 Hellevoetsluis. Aanvoer te Batavia: 10 st. masten, 2n 36 rondhouten, NHM. 33 do. spieren, Sipkes. 4 kn. spiegels, en schilderijen, 1 kt. boeken, Order Aanvoer te Surabaya: 2 kn. schilderijen, Manuel en Preyer. Passagiers van Surabaya: adelborst der 1ste klasse Kemper, en gecomdemneerde militairen G.E.J. Meiland, J. Wijnen, J.Bredius en L.F.de Sutter. Uitvoer van Surabaya: 6500 pic.Suiker, 44 3/4 do.rotting, NHM. Passagiers van Semarang: de heer Keuchenius en familie.

13 januari te Portsmouth wegens zeeschade binnengeloopen, 9 maart de reis vanuit Portsmouth voortgezet, waarna 15 maart te Helvoet binnen is, na met het naar binnenzeilen aan den grond geraakt, doch heden morgen (17 maart), na alvorens een Ligter met Koffij gelost te hebben, weder vlot en over

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 het Pampus ten anker gekomen. Nog is gemelde Ligter heden met het onder zeil gaan, op strand geraakt, en is men bezig, de Koffij met wagens alhier aan te voeren.

BROEDERTROUW, eerste reis, kapitein Jacob Hendriks (J.H.) Hazewinkel (Vlag D 3) voor de nieuwe rederij La Flamboyante, Mrt 1837 – Dec 1837 naar Java en terug via Batavia naar Dordrecht. De aanmonstering vindt plaats te Dordrecht, door 39 man bij kapitein Jacob Hazewinkel. Hazewinkel, 44Jr Dordrecht, was eerder gezagvoerder op de Dordtsche brik de DANKBAARHEID, waarmee hij voor scheepsbouwmeester en reder Jan Schouten vanaf 1829 reizen naar Batavia voer.

Figuur 7 Monsterrol voor Zeevarenden van het Waterschouts-Ambt te Dordrecht, 25 januarij 1837, voor het Fregatschip de BROEDERTROUW, kapitein J.H.Hazewinkel, gedestineerd naar Batavia [MRD-797/1837].

Hellevoetsluis, 22 maart 1837 (31 maart opnieuw) – 3 juli Batavia, 5 juli – 16 juli Surabaya, 27 juli – Pasuruan – Surabaya, 15 augustus – 16 augustus Semarang, 19 augustus – Pekalongan, 30 augustus – 2 september Batavia, 7 september – 16 december 1837 Hellevoetsluis. Aangekomen te Semarang: passagiers kolonel J. van der Straaten, luitenant van der Gon Netscher, de heeren Kuijser, Smid, J.F.van der Straaten, Bakker, Schill en Loevestijn. Passagiers van Semarang: kolonel van der Straaten, luitenant van der Gon Netscher, de heeren van der Vries, Kuijser, Smit, van der Straaten en van Loevestijn. Aangekomen Batavia: kapitein ter zee J. van der Straaten, de heeren J.H. van der Straaten, H.D. van der Gon, Netscher, B.J.Kuijper, J.C.Smit en J. van Loedesijn. Passagiers van Batavia: de heeren J. en J.H. van der Straaten, van der Gon, Netscher, Kuijper, Smit en Loevesijn.

BATO, eerste reis, kapitein Johannes Keijser Vlag D17) voor rederij M.D.S., Apr 1837 – Mrt 1838 naar Java en terug via Batavia naar Dordrecht. Kapitein Johannes Keijzer monstert op 21 februari 1837 te Dordrecht 42 man aan voor de reis naar Batavia. Vier Stuurlieden, een Docter, Bootsman en maat, Timmerman en maat, Zeilmaker en maat, Kok en maat, Hofmeester (deze belandt in het ziekenhuis zodat een andere wordt aangenomen), 15 Matrozen, 11 Ligtmatrozen, 1 Jongen en 1 Kajuitwagter.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Figuur 8 Monsterrol voor Zeevarenden van het Waterschouts-Ambt te Dordrecht, 21 februari 1837 voor het Fregatschip BATO, kapitein Johannes Keuzer, gedestineerd naar Batavia [MRD-803/1837].

Hellevoetsluis, 12 april 1837 – 17 juli Batavia, 20 juli – 31 juli Surabaya, 24 augustus – 28 augustus Semarang, 11 september – 15 september Batavia, 22 september – 24 maart 1838 Hellevoetsluis. Aangekomen passagiers te Batavia: de heer en mevrouw van der Slijden Geestranus en mejufvrouw Kummerle. Aanvoer te Batavia: eenige meubelen, en provisien, Order. Aanvoer te Surabaya: 30 kn. roodewijn, 1 kt. eau de cologne, en eenige provisien, J. Keijzer Passagiers van Surabaya: de heer J.H.Heineke. Uitvoer van Surabaya: 7000 pic. suiker, 162½ do.rotting, 50 do. sapanhout, NHM. Passagiers van Semarang: heeren Bakker, J.Schill, Loudon, C.van der Velde, A.de Bruijn, en de jonge heer van Dam. Uitvoer van Semarang: 8067 pic. koffij, en 10 do. rotting, NHM. Passagiers van Batavia : de heer R.Brown, en de jonge heeren A.Michiels en W.van Dam. Carga-Lijsten Dordrecht: 2289 kan.Suiker, 9185 b.koffij, 3203 b.Rotting, 50 pok.Sapanhout, NHM; 4 k.Kleinigheden, 2 b.Koffij, Order.

DORTENAAR, vijfde reis, kapitein Jean Abbema (D 41), Apr 1837 – Dec 1838 naar Java, tussenreis naar Canton, waarna via Straat Bali terug naar Dordrecht (geen monsterrol van dezse reis aanwezig). Het fregatschip Dortenaar, kapt JFPA Abbema, hetwelk des morgens van den 25sten Februarij, door den toen heerschenden stormvloed, alhier op strand was gezet, is gepasseerden Zaterdag avond, omstreeks half 8 ure, met het beste gevolg af en in vlot water gebragt [AHB 29-03-1837]. Hellevoetsluis, 27 april 1837 – 10 augustus Batavia, 24 augustus - China, - 12 december Batavia, 25 december Surabaya, 9 februari – Pasuruan, 2 maart – Straat Bali (9 maart) – 4 mei Mosselbaai – 13 Dec 1838 Hellevoetsluis. Aanvoer te Batavia (vanuit Nederland): 23 kn. vensterglas, 110 vn. teer en pik, 20 do. loodwit, 2 do. papier, 10 vs. harst, 50 pullen lijn olie, 28 do. traan, 940 st marmeren en 14 do. slijpsteenen, en diverse dranken, en provisien, Abbema. 2 kn. laken, 2 do., en 1 pk. zijden goederen, Order. Aanvoer te Batavia (vanuit Macao en China): 1020 stuks led. zakken, 30 kn. vuurwerk, 100 do. hartel, 50 md. tabak, 323 pk. paijongs, 4130 do. qqrdewerk, 24 kn. ruwe zijde, 12 pk. stoelen, 1 kt. schilderijen, 9 kn. diverse chin. goederen, 28 kn. gember, 5 do koffers, 4 do lakwerk, 800 do kassia, 19¼ pk. diverse chin. goederen, Diverse pesonen. Aangekomen te Batavia (vanuit China): de heer J.C.Pereira. Passagiers van Batavia: de heeren S. van Dokkum en dochter, en Mr.P.J.Hoijer en echtgenoot.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Passagiers van Surabaya: de heeren J.H.Moller, H.Soeters en familie, J.F.C.Gericke, de jonge heer A.H.Odenthal, gecondemneerden J.W.Erbt, P.J.de Wachter, P.de Quek Louis, F.Capiau, gewezene matroos van het schip India W.Croon en K.Todrik. Uitvoer van Surabaya: 7000 47/100 pic.suiker, 6656 03/100 do koffij, 29 92/100 do rotting, NHM. 5 kn. naturalien, 6700 gulden zilver munt, Möller. 1000 gulden zilver munt, Soeters. Passagiers van Pasuruan: de heeren F.C.Gericke, J.H.Möller en familie, Soeters en familie, van Dockum en dochters, de jonge heeren A.M.Odenthal, de Graaf en Sico.

Vervolgens Modderbank Vervolgens Simonsbaai en Kaap de Goede Hoop Volgens brief van Rotterdam van 6 December, is de Stoomboot Batavier, Kapt. Dunlop, in den namiddag van dien dag naar Darmouth vertrokken, om het schip de Dortenaar, Kapt Abbema, van Batavia naar Rotterdam, aldaar binnengeloopen, naar Helvoet te slepen. Carga-lijsten Dordrecht: 2060 kan.Suiker, 7799 b.Koffij, 5904 b.Rotting, N.H.M.; 5 k.Schulpen, Order. Aangekomen passagiers van Batavia: de Jonge Heer D.Siso, M.Olendaal en A.de Grave.

Korte reisbeschrijving DORTENAAR adhv logboek en notulen rederij. Schip werd hierna verkocht

Figuur 9 Investeringen in de DORTENAAR en uitdelingen aan de aandeelhouders.

STAD DORDRECHT, zesde reis, Jan van Nassau (D 35), Jul 1837 – Mei 1838 naar Java en vanuit Banjuwangi via Straat Bali terug naar Dordrecht (MRD-829/1837). Hellevoetsluis, 26 juli 1837 – 18 november Batavia, 22 november – 29 november Surabaya – 2 december – Pasuruan, 4 januari – 9 januari Banyuwangi, 10 januari – 30 mei 1838 Hellevoetsluis. Aanvoer te Surabaya: 6 kn. roodewijn, 2 do. rhijnwijn, J.van Nassau. Carga-lijsten Rotterdam: 2158 kan. Suiker, 7200 z. koffij, 1004 stuks Huiden, 3100 b.Rotting, N.H.M.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

JACOB CATS, derde reis, kapitein Jacob van der Linden (D 6), Aug 1837 – Mei 1838 naar Java en terug via Straat Bali naar Amsterdam. Kapitein Jacob van der Linden, 31Jr Dordrecht, monstert 39 manschappen aan, te weten: 4 Stuurlieden (1e-Stuurman W.B.Derks), een Doctor, Bootsman en maat, 1e- en 2e-Timmerman, Zeilmaker, Hofmeester en maat, Kok en kosmaat, 16 Matrozen, 8 Ligtmatrozen en 1 Jongen [MRD-827/1837]. Hellevoetsluis, 6 augustus 1837 – 14 november Batavia, 17 november – Surabaya, 20 december – Banyuwangi 26 december – (24 februari St.Helena) – 1 mei 1838 Texel. Aanvoer te Batavia: 18 ks. vengsterglas, 20 st slijpsteenen, 200 do kazen, 50 kelders jenever, 100 md. roode do., 1 kt boeken, de kapitein. Aanvoer te Surabaya: 1 kt boeken, 18 ks. glazen-ruiten, 50 keld. jenever, 39 do. roode do., Wilson, Boyd &Co.

LOUISA, PRINSES DER NEDERLANDEN, achtste reis, Everhardus Chevalier (D 42), Aug 1837 – Jun 1838 naar Java en vanuit Pasuruan via Straat Bali terug naar Hellevoetsluis (MRD-828/1837). Hellevoetsluis, 6 augustus 1837 – 24 november Batavia, 28 november – Surabaya, - Pasuruan, 9 januari – (Straat Bali 25 januari) – 21 juni 1838 Hellevoetsluis. Beide voorgaande schepen vertrekken op dezelfde dag uit Hellevoetsluis en komen slechts tien dagen na elkaar in Batavia aan. De vier laatste reizen zeilen alle vanuit Oost-Java door Straat Bali en niet via Batavia terug naar Nederland. Anderhalf jaar nadat de LOUISA, PRINSES DER NEDERLANDEN op zijn 7e- reis vertrok, zijn er nu negen Dordtsche fregatten voor de koopvaardij op Oost-Indië in de vaart. Tegelijk met de 8e-reis van de LOUISA,PdN vertrekt de JACOB CATS voor zijn 3e-reis op 6 augustus van Hellevoetsluis, de STAD DORDRECHT voor zijn 6e-reis al 11 dagen eerder, kwam de GENERAAL BARON VAN GEEN op 17 juli terug van zijn 1e-reis en komt de OUD-ALBLAS op 28 augustus terug van eveneens zijn 1e-reis. De twee andere en laatst nieuwe schepen kwamen een paar weken eerder op hun 1e-reis te Batavia aan, de BROEDERTROUW op 3 juli en de BATO op 17 juli. Met minder dan twee weken verschil vertrekken ziij samen met de KONINGIN DER NEDERLANDEN, die op zijn 5e-reis vanaf 7 juli te Batavia lag, in september terug naar Dordrecht. Op 10 augustus komt de DORTENAAR te Batavia aan, die twee weken later voor een tussenreis naar Japan uitzeilt. Volgende figuur geeft de bewegingen van voornoemde negen Dordtsche fregatten weer.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Figuur 10 Negen Dordtsche Fregatten Jul-Aug 1837

GENERAAL BARON VAN GEEN, tweede reis, kapt Jan Kortrijk (D 8), Okt 1837 – Aug 1838 naar Java en via Batavia terug naar Amsterdam. Texel, 13 oktober 1837 – Batavia, 29 januari – 1 februari Surabaya, 9 maart – 28 maart Semarang, 11 april - Batavia, - (6 juli St.Helena, 9 juli) – 31 augustus 1838 Texel. Passagiers van Batavia (naar Surabaya): de heer en mevrouw G. Moijaart en familie. Aanvoer te Surabaya: 30 kn. roode rijn en 30 keld, genever, Wilson, Boyd &Co Uitvoer van Semarang: 750 pic. koffij, R.F.van Niepoort. 5.563 pic. koffij en 233 72/100 do. indigo, N.H.M.

OUD-ALBLAS, tweede reis, kapt Johannes Strumphler (D 37), Dec 1837 - Sep 1838 naar Java en terug via Batavia naar Amsterdam.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Figuur 11 Monsterrol voor Zeevarenden van het Waterschouts-Ambt te Amsterdam, 4 october 1837, voor het Fregatschip OUD-ALBLAS, kapt Johannes Evert Strumphler, naar Batavia.

Aangemonsterd wordt door 1e-Stuurman N.Brouwer, 39Jr Nieuwe PekelA; 2e-Stuurman D.P.van Wageningen (vorige reis 3e-stuurman, daarvoor 4e-stuurman op de JACOB CATS), 22Jr Dordrecht; 3eStuurman A.E.P.Dassevael, 24Jr 's Gravenhagen; 4e-Stuurman A.F.Giesse (vorige reis ligtmatroos), 18Jr Dordrecht; Dokter 26Jr Amsterdam; Bootsman 39Jr Amsterdam; Bootsmansmaat 32Jr Welbroek; Timmerman 43Jr Amsterdam; Ondertimmerman 30Jr Amsterdam; Kok 38Jr N.Amerika; Koksmaat 24Jr OuderAmstel; Hofmeester 28Jr Hoorn; Zeilmaker 28Jr Triest; Onderzeilmaker 34Jr Ameland; 12 matrozen, 7 Ligtmatrozen, 3 jongens en 1 kajuitwagter. Een matroos en een lichtmatroos deserteren voor het uitgaan van het schip. De Oud-Alblas vaart voor Boekhouder Daniels en Arbman te Amsterdam (zie monsterrol). Texel, 5 december 1837 – 22 maart 1838 Batavia, 31 maart – 15 april Surabaya, 28 april - 7 mei Semarang, 12 mei - 14 mei Batavia, 23 mei - (22 juli St.Helena) – 24 september Texel. Passagiers van Amsterdam: Zr.Ms troepen en de heer J.Cock Aanvoer te Batavia: 152 kn. manufacturen, NHM. 1 kt. kramerijen, Oliphant. 55 md. bier, 52 kn. wijn, 50 vs. boter, 12 hammen, 6 vs. rolpens, 20 ks. kaas, 1 kt. anchovis, 24 md. chanpagne-wijn, 50 ks. glas, 50 do slijpsteenen en provisien, Santhiagens & Glaser. 13 vn. teer, 100 vs. boter, 50 ks. kaas, 25 vs meel, Order. 2 vn. drogerijen, 2 do. verfwaren, 3 vs. azijn, Loman. 5 vs. boter, 5 hammen, 3 vs rolpens, 2 st. rookvleesch, 6/4 vs. provisien, 1 keld. keukenzuuren, van den Burg. 4 vs. boter, 6 st. hammen, 4 do. kazen, 4 md. mineraal-water, 10/2 md. aardappelen, Wachtels. Aanvoer te Surabaya: 152 kn. lijnwaden, NHM. 3 ks. provisien, Manuel Preyer. Uitvoer van Surabaya: 8000 21/100 pic. suiker, 48 67/100 do. rotting, N.H.M. Uitvoer van Semarang: 3.500 pic. koffij, NHM. 500 gulden zilveren munt, Itzig & van Santen. Passagiers van Semarang: de heer Gutard en vrouw, en 1 gepasporteerde militair. Passagiers van Batavia naar Nederland: de heeren Davidson, Santhagens, Guttard en vrouw.

BROEDERTROUW, tweede reis, kapitein Jacob Hazewinkel (D 3), Mei 1838 – Jan 1839 naar Java en terug via Batavia naar Dordrecht (MRD-850/1838). Op 13 april 1838 zeilt het schip van Dordrecht uit naar Batavia. Het schip de Broedertrouw, kapitein J.H.Hazewinkel, van Dordrecht naar Batavia, is, volgens brief van Dordrecht den 22 dezer, in den vroegen ochtend van den 16 dito, bij de Klundert ten anker liggende, door den bliksem getroffen, waardoor de bramsteng en drie ijzeren knipbanden van den fokkemast, verbrijzeld zijn; door eene sleepboot naar Helvoetsluis gesleept zijnde, is na gehouden inspectie gebleken dat het schip een nieuwen fokkemast moet inzetten. [RC 26-04-1838] 12 Kees Bouten © 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Hellevoetsluis, 11 mei 1838 – 30 juli Batavia, 8 augustus - 15 augustus Surabaya, 22 augustus – 22 augustus Pasuruan, 16 september - Batavia, ca 30 september - 18 januari 1839 Hellevoetsluis. Volgens brief van Batavia, van den 1 augustus, zou het schip binnen weinige dagen naar Soerabaija vertrekken, om over Samarang naar Batavia terug te keeren en den 31 dito van daar naar Dordrecht te vertrekken. In het laatst van september zoude van Batavia vertrekken de Broedertrouw, kapt Hazewinkel. Op 16 januari ligt de BROEDERTROUW bij Helvoetsluis voor het Pampus ten anker en op 18 januari wordt het schip door Z.M.stoomboot Curacao op de reede gesleept. Uitvoer van Batavia, 6-8 aug naar Nederland: 250 pic. tin, NHM Aanvoer te Surabaya, 2e-helft augustus van Nederland: 20 st. slijpsteenen, 30 kn. roode wijn, 10 vs. wit lood, 30 do. en 11 potten boter en 60 st. kazen, J. Menthoft. Uitvoer van Surabaya, 2e-helft augustus naar Nederland: 130 23/100 pic. rotting, NHM. Carga-Lijst Dordrecht, van Passaroeang: 2129 kan. Suiker, 400 vat 5840 zak. Koffij, 250 pic. Tin, 3600 bossen Rotting, NHM.

BATO, tweede reis, kapitein Johannes Keijser (D 17), Jun 1838 – Apr 1839 naar Java en terug via Batavia naar Dordrecht (MRD-875/1838). Hellevoetsluis, 10 juni 1838 – 26 september Batavia, 30 september – 9 oktober Surabaya, 14 oktober –15 oktober Pasuruan, 31 oktober – 31 oktober Surabaya, 2 november – 6 november Semarang, 9 november – Tagal, 21 november - 26 november Batavia,1 december - 10 februari 1839 St.Helena - 17 april 1839 Brouwershaven (28 april Hellevoetsluis). Aanvoer te Batavia, 27-30 Sep van Nederland: 1 kt. medicijnen, Thompson, Roberts &Co Uitvoer 27-30 Sep van Batavia naar Nederland: 300 pic. tin, NHM Passagier van Surabaya: de heer Vriesman Aangekomen te Batavia: de heeren Vriesman en R.Browne. Passagiers van Batavia: de heer J.J.Diemont en familie, naar Dordrecht. Carga-Lijst Rotterdam: 2678 kan.Suiker, 6786 b. 438 v. Koffij, 589 Sch. Tin, 2500 boss.Rotting, NHM.

KONINGIN DER NEDERLANDEN, zesde reis, kapitein Pieter Sipkes (D 1), Sep 1838 – Jun 1839 naar Batavia en Surabaya, en terug via Batavia naar Dordrecht (MRD-882/1838). 1 augustus 1838 Hellevoetsluis, 4 september – 24 december Batavia, 30 december – 3 januari 1839 Surabaya, 29 januari – Batavia, 2 februari – 11 juni 1839 Hellevoetsluis. Aanvoer te Surabaya, 1e-helft januari: 200 kisten roodewijn, Manuel Preyer. 12/2 pijpen bier, 24 stuks hammen en kazen, Frazer, Eaton &Co. 12 kisten roode wijn, 1 kist boter, 2 kisten tafel-servies, 1 kist zilverwerken, 6 stuks duitsche katoenen goederen, J.G. Jansz. Passagiers van Surabaya: de heer J.H. Marten, de jonge heer J.R. van Casand, en oud militairen Perre Joseph, P. Hemen en F. Schlenburg. Aangekomen te Helvoetsluis: den jonge heer J. van Casand

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Figuur 12 Het fregatschip STAD DORDRECHT, Jacob Spin 1838 [SAD]

STAD DORDRECHT, zevende reis, kapitein Jan van Nassau (D 35), Sep 1838 – Jun 1839 naar Java en terug door Straat Bali naar Dordrecht (MRD-888/1838). Dordrecht, 31 augustus 1838. Heden op den middag is van deze stad naar Hellevoetsluis vertrokken, gesleept wordende door de stoomboot de Samson, het Fregatschip de Stad Dordrecht, kapt. Jan van Nassau, bestemd voor Batavia. [AHB 03-09-1838] De KONINGIN DER NEDERLANDEN lag reeds de gehele maand te Hellevoetsluis, beide zeilden op 4 september uit. Hellevoetsluis, 4 september 1838 – 20 december Batavia, 25 december – 28 december Surabaya, 3 januari – 4 januari Pasuruan, 23 januari – 11 februari Banyuwangi, 13 februari – 12 juni 1839 Vlissingen. Passage per de volgende bijzonder goed voor passagiers ingerigte schepen: Naar Dordrecht, per Stad Dordrecht, kapt. J.van Nassau en Koningin der Nederlanden, kapt. J.Sipkes., om tegen het einde van de volgende maand van hier te vertrekken; te bevragen bij de gezagvoerders dan wel bij S.van BASEL, TOE LAER &CO. [Javasche Corant 29-12-1838]. Uitvoer te Batavia, 20-26 dec: 300 pic. tin, N.H.M. Aanvoer te Surabaya, 2e-helft dec.: 12/2 pp. bier, 6 kn. rhijnwijn, J.Montoff Aanvoer te Surabaya 1e-helft jan.: 20 kisten roodewijn, L. Arriens Uitvoer van Surabaya, 1e-helft jan. naar Nederland: 208 60/100 picols rotting, NHM. Aanvoer te Surabaya, 2e-helft maart van Nederland: 59 st. merinos en zijdenstoffen, J.Bayer.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Carga-Lijst Dordrecht: 6,117 b. koffij, 2,678 kann. Suiker, 620 sch. Tin, 4,000 bos. Bindrotting, Ned.HandelMaatschappij.

JACOB CATS, vierde reis, kapitein Willem Derks (Vlag D 40), Nov 1838 - Jan 1840 naar Java en via Batavia terug naar Amsterdam. Willem Derks was 1e-Stuurman op de vorige twee reizen met de JACOB CATS bij kapitein Jacob van der Linden. Jacob van der Linden houdt sinds zijn terugkomst van laatste reis het toezicht op de bouw van de ORION en Willem Derks is hem opgevolgd als gezagvoerder op de JACOB CATS. Texel, 12 november 1838 – 3 december Cowes, 9 april 1839 - 20 juli Batavia, 23 juli – 3augustus Surabaya, 8 augustus – 9 augustus Pasuruan, 23 augustus - 24 augustus Surabaya, 28 augustus Pekalongan, 9 september - 13 september Batavia, 17 september - ca 1 februari 1840 Hellevoetsluis. De JACOB CATS vertrekt op 12 november 1838 van Texel en komt vervolgens in zware stormen terecht. Ter herstel van de geleden schade moet het schip te Cowes (bij Portsmouth) binnenlopen. Aangaande het te Cowes met schade binnengeloopen schip Jacob Cats, kapt Dercks, van Amsterd. naar Batavia, wordt volgens brief van Dordrecht van 9 December gemeld, dat hetzelve reeds op de hoogte van Kaap Finisterre was geweest, doch met verschrikkelijke stromen was teruggedreven, en 3 December met gebroken fokkemast, verlies van zeilen, beschadigde want, enz., gelukkig te Cowes binnen kwam; ook meldt men dat Kapt. Dercks de kinderziekte had gekregen, maar men hoopte, dat hij spoedig weder hersteld zou zijn. [AHB 10-12-1838]. Twee dagen later verschijnt er een uitgebreid verhaal over de lotgevallen in de Opregte Haarlemsche Courant. In eenen brief van kapitein W.B.Derks, door een zijner stuurlieden geschreven, maar door hem onderteekend, meldt hij uit Cowes van den 5, dat, na 4 dagen met de JACOIB CATS in zee geweest te zijn, het schip elken dag te worstelen had met de verschrikkelijkste stormen, die den 23 November zich tot eenen orkaan verhieven, gelijk dan ook den volgenden dag bevonden werd, dat de fokkemast geheel af, de boegspriet ontzet en het tuig grootdeels stuk was. Na den mast zoo veel mogelijk gesteund te hebben, werd scheepsraad belegd, en besloten binnen te loopen tot herstel der schade, en daar de wind dagelijks Z.W. tot N.W. woei, oordeelde men best in eene Engelsche haven. Intusschen bleef het stormweder aanhouden, en verhief zich den 27 en 28 wederom tot eenen orkaan, welke nieuwe vernielingen aan het want toebragt, de voorverschansing insloeg, het potdeksel scheurde en de luiken, hoewel geschalkt en gespijkerd, afsloeg, waardoor veel waters in het schip kwam. Den 2 bereikte men gelukkig Kaap Lezard, waar eene nieuwe bui het groot marszeil en de bezaan, alhoewel digtgereefd, deed bersten. Des namiddags van den 3 kwam het schip gelukkig te Cowes ten anker, en onder quarantaine, met nog zieken kapitein en verscheide gekwetsten. Den 5 was de kapitein an de beterhand. Volgens brief uit Cowes, van den 6, was toen de JACOB CATS uit quarantaine ontslagen, en dien dag te Cowes, ook met verlies van stengen en andere schade, aldaat binnen gekomen het op den 13 November van Middelburg naar Batavia gezeilde schip WILHELMINA LOUISA, kapitein Ipsen. [OHC 1212-1838]. Op 28 december en op 24 januari wordt er vanuit Cowes gemeld dat de JACOB CATS nog steeds in reparatie is en uiteindelijk kan het schip met een vertraging van 3 maanden op 18 februari 1839 zijn reis vanuit Cowes vervolgen. Ook dan verloopt de reis echter alles behalve voorspoedig, aangezien het schip op 16 april gepraaid wordt op 48°13' N.Br en 8°3' W.L. (een 100 mijl voorbij het Kanaal). 15 Kees Bouten © 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Bij de aankomst te Batavia, op 20 juli 1839, wordt in de Javasche Courant gemeld dat het schip op 9 april vertrokken is van Falmouth (ten westen van Plymouth). Zeer waarschijnlijk zal het schip na in Cowes te Falmouth verder gerepareerd zijn. Aanvoer te Batavia, 21-24 Jul.: 150 kelders genever, en eenige regalen, Order. Passagiers van Batavia: de heer J. Sturk en familie, naar Surabaya. Aanvoer te Surabaya, 1e-helft Aug.: 150 kelders jenever, W.B.Derks. 6 likeur kelders, 18 st. hammen, 19 vaatjes boter, 4 st, kazen, en eenige meubilaire goederen. Uitvoer van Surabaya, 2e-helft Aug.: 45 19/100 pic. Rottings, N.H.M. Passagier van Pekalongan: mevrouw Reits, naar Batavia.

Negenennegentig dagen na vertrek uit Batavia wordt de JACOB CATS op 25 december bij Dungenes gemeld en volgens rapport van Helvoetsluis van 27 december "is voor den wal met loodsen aan boord het schip JACOB CATS, Kapt. W.B.Dercks, van Batavia." . Vervolgens, volgens brief van Brouwershaven van 10 januari, "was 8 januarij aldaar uit zee teruggekomen het schip JACOB CATS, kapt. Dercks, van Batavia naar Dordrecht, laatst van Brouwershaven" en drie dagen later " Het fregatschip JACOB CATS, kapitein W.B.Derks, heeft niet in zee kunnen komen, en is met de invallende vorst op de binnenreede geankerd, om te overwinteren". Uiteindelijk wordt op 31 januari vanuit Helvoetsluis bericht " Er ligt een schip voor het Pampus ten anker, waarschijnlijk Derks, JACOB CATS, Batavia, laatst van Brouwershaven". Zowaar geen voorspoedige thuiskomst na een nog veel ongelukkiger vertrek van de uitreis. LOUISA, PRINSES DER NEDERLANDEN, negende reis, kapitein Evert Groeneveld Cadee (D 33), Nov.1838 - Sep 1839 van Hellevoetsluis naar Batavia en terug naar Dordrecht [MRD-902/1838]. Hellevoetsluis, 13 november 1838 – 14 april 1839 Batavia, 27 mei – Hellevoetsluis.

ca 30 september

Opmerkelijk is dat de LOUISA PdN geen (grote) last heeft gehad van de stormen waar de JACOB CATS wel in terecht is gekomen. Vijf maanden voor de uitreis is weliswaar zeer lang en de reparatievan het schip in Batavia (zie hierna) kan ook op iets duiden, maar tenminste is kapitein Groeneveld Cadee er beter doorheen gekomen. Op 26 april vertrekt de LOUISA PdN van Batavia naar het eiland Onrust [JavC 27-04-1839], hetgeen zeer waarschijnlijk betekent dat het schip daar gerepareerd werd. Passagier van Batavia: de heer E.van Vloten, naar Amsterdam Uitvoer van Batavia, 1e-helft mei naar Nederland: 4746 46/100 pic. koffij, 3415 32/100 pic. suiker, 493 23/100 pic. noten, 299 73/100 pic. foelie, 8 82/100 pic. drogerijen, 250/2 balies kamfer, NHM. Carga-Lijst Dordrecht: 5.194 b.Koffij, 932 Kann. Suiker, 250 balies Kampher, k.droog, 99 amen, 105/2 legg.Noten, 58/1 38/2 amen, en 72/2 legg.Foelij, Order.

Na deze (negende) reis gaat het schip op de helling en wordt het op de werf van Jan Schouten zowel grondig vernieuwd als omgebouwd naar een barktuig.

Rotterdam, 5 september 1838. Gisteren namiddag is te Dordrecht van de werf de Merwede, van de scheepsbouwmeester C.Gips en Zonen, met het beste gevolg te water gelaten het fregatschip Orion, en onmiddelijk daarna, door die zelfde reederij, de kiel opgehaald voor het fregatschip Isis. [RC 06-091838].

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 ORION, eerste reis, kapitein Jacob van der Linden (Vlag D6) voor rederij A. Blussé van Oud-Alblas , Nov 1838 – Aug 1839 naar Java en terug via Batavia naar Dordrecht. Kapitein Jacob van der Linden (32Jr Dordrecht), voorheen gezagvoerder op de Jacob Cats waarna hij belast is geweest met het toezicht op de bouw van de ORION, monstert 39 man aan, waaronder A.Dassevael als 3e-Stuurman en W.H.Budde (19Jr Deventer) als 4e-Stuurman.

Figuur 13 Monsterrol Waterschouts-Ambt te Dordrecht, 2 october 1838, voor het Fregatschip ORION, kapt Jacob van der Linden, naar Batavia. [MRD-900/1838].

Hellevoetsluis, 18 november 1838 – 19 februari Batavia, 24 februari – 28 februari Surabaya, 3 maart – 4 maart Pasuruan, 28 maart – 10 april Batavia, 14 april – 19 augustus 1839 Texel - 9 september Amsterdam. Volgens bergt van kapitein J. van der Linden, van den 18 November, met het fregatschip Orion, uit Hellevoetsluis in zee gezeild, was hij, de eerste van de sedert 12 November van daar gezeilde schepen, den 19 February te Batavia aangekomen, met de geheele equipagie in welstand, en dacht den 24 naar Soerabaija te vertrekken. [DVG 29-05-1839]. Voorgaand bericht is veel zeggend ! Niet alleen is kapitein Jacob van der Linden bij het uitvaren aan de stormen op de Noordzee ontsnapt, maar bovendien heeft hij de uitreis in slechts 93 dagen gedaan, zowel zeer snel voor die tijd maar ook twee maanden minder dan kapt Groeneveld Cadee met de LOUISA PdN die 5 dagen eerder vertrok en 54 dagen later in Batavia aankwam. Aanvoer te Batavia, 18-20 Februari van Nederland: 850 keld.genever, 29 kn. wijn, 2 dito instrumenten, 1 kt. inkt, 23 /2 pp bier, en diverse provisien, Order Uitvoer van Batavia: 550 picols tin, N.H.M. Passagiers van Batavia: de heer C. Vreede en zoon naar Surabaya.

Passage naar Amsterdam, met het snelzeilend, nieuw gebouwd fregat-schip Orion, kapitein J. van der Linden, zijnde bijzonder goed ingerigt voor passagiers, is voorzien van eenen bekwamen scheepsdoctor, en zal half April zeilen; adres te Sourabaija bij den gezagvoerder en alhier, bij SANTHAGENS & GLAZER. [JavC 13-03-1839]. Carga-Lijst Amsterdam: Batavia. 8275 b. Koffij, 2887 kan. Suiker, 1093 sch. Tin, N.H.M.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Waren de eerste een en dertig reizen van Dordtsche fregatten alle vanuit Dordrecht, vanaf de tweede reis van de GEN.BARvGEEN (13 oktober 1837) vertrekken een paar schepen vooral vanuit Amsterdam. Deze derde reis van de OUD ALBLAS is de tweede vanuit Amsterdam, terwijl beide de enige zijn waar de monsterrollen nog van bestaan (voorzover mij bekend). Vandaar dat deze van beide reizen in dit geschrift zijn opgenomen.

Figuur 14 Monsterrol voor Zeevarenden van het Waterschouts-Ambt te Amsterdam, 19 november 1838, Nedrelandsch Fregatschip OUD ALBLAS, Kapt Johannes Evert Strumphler, naar Batavia.

Omdat de OUD-Alblas niet bevracht wordt door de Ned.Handelmaatschappij, wodt door de directie der rederij besloten het schip voor een particuliere reis uit te laten varen. Texel, 17 december 1838 – 8 april 1839 Batavia, 31 mei - 19 juni Surabaya, 16 juli – 17 juli Pasuruan, 27 juli – 28 juli Surabaya, 31 juli over Semarang en Tegal - Batavia, 8 april - 15 december 1839 Texel. Aankomst passagiers te Batavia: de heer J.J.Muijsken Aanvoer te Batavia, 8-10 Apr.: 25 kn manufacturen, 1 ks. Diverse, 1 dito haring, 1 dito likeur, van Basel, toe Laer &Co. 50 kn. Wijn, 6 ks. En 2 vn. Kramerijen, 3 kn. en 1 b. goudleder, Loman jz. 1 b. cachemir, Suermondt &Co. 20 kn. glaswerk, 3 dito porceleinen, 4 dito saffraan, 28 dito droogerijen, 1 kt horlogien, Wilson, Smith &Co. 25/2 pp. bier, Santhagens & Glaser. 3707 stv. ijzer, Vidal &Co. Uitvoer van Batavia, 3- Mei-1 Jun.: 350 picols tin, 25000 ledige goeniezakken, N.H.M. 130 ledige koffij vaten, 100 dito duitenvaatjes, gouvernement. Passagiers van Batavia: de heeren J.Nettekoven en familie, en C.G.A.Breton Vincent, naar Surabaya. Uitvoer van Surabaya, 1e-helft Jul.: 109 76/100 pic. Suiker, N.H.M. Passagier van Surabaya: de jonge heer Stokbroo. Uitvoer van Surabaya, 2e-helft Jul.: 109 72/100 pic. Rotting, N.H.M. Uitvoer van Surabaya, 1e-helft Aug.: 172 73/100 pic. Jav.tabak, N.H.M. Carga-Lijst, Amsterdam: Batavia; 9909 b. Koffij, 1953 kann. Suiker, 340 pakk. Tabak, 697 sch. Tin, 2000 b. Bindrotting, N.H.M.

Kapt Strumphler, voerende het schip Oud-Alblas, van Batavia in Texel binnen, rapporteert dat hij 13 Dec van des morgens 11 ure, van op de hoogte van Bevezier, tot des middags ten 4 ure, op de hoogte van Zuid-Voorland, met den vlag van den voortop door het kanaal heeft gezeild, zonder eene hollandsche loodsboot te hebben gezien. [OHC 26-12-1839]

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Texel, 27 januari 1839 - 6 juni Batavia, 19 juni â&#x20AC;&#x201C; 3 juli Surabaya, 30 oktober over Semarang Pekalongan, 23 november - 28 november Batavia, 6 december Straat Sunda doorgezeild - 22 april 1840 Texel. Texel, 27 januarij. Onder zeil geweest, doch wegens stilte teruggekomen: J.J.Kortrijk, Generaal Baron van Geen, Batavia. [DAB 29-01-1839] In de Javasche Courant wordt melding gemaakt van dat het" Ned. schip BARON VAN GEEN, B.P.Wijland voor wijlen J.J.Kortrijk, van Amsterdam naar Batavia" op 2 juni Straat Sunda is doorgezeild, waaruit blijkt dat kapitein Jan Kortrijk tijdens de uitreis naar Batavia is overleden. Aanvoer te Batavia, 6-9 Jun.: 1 kist, 2 vn. Ijzerwerk, 7 kn. Katoenen goederen, 1 ks. Zilverdraad, van Basel, toe Laer &Co. 6 kisten katoenen goederen, Vidal &Co. 16 kisten wijn, 1 kt. Tapijten, 1 dito modewaren, Santhagens, Glazer &Co. 1 kist kaarsen, 3 kn. eau de cologne, 1 ks. breukbander, van Dasten &Co. 6 kisten kramerijen, 3 dito provisien, 1 kt. lampen, 3 kn. glaswerk, 10 vn en 5 kn. ijzerwerk en kramerijen, Lohman. 4 kisten eau de cologne, Pitcairn, Syne &Co. 50 kisten papier, 77 pk. koffijzakken, 170 kn lijnwaden, 5 dito vilt, 5 dito hembden, 1 kt garen, N.H.M. 100 kistjes wijn, 6 kn. koopmanschappen, 4 dito laken, Order. Uitvoer van Batavia, 15-19 Jun.: 350 picols tin, N.H.M. Aanvoer te Surabaya, 1e-helft Jul.: 50 kn roode wijn, Wilson. Aanvoer te Surabaya, 1e-helft Aug.: 15 kisten lijnwaden, 50 do. Papier, 77 pk. Koffij zakken, N.H.M. Aanvoer te Surabaya, 2e-helft Sep.: 77 10/100 pic gesloopte bladkoper en spijkers, Wilson, Boyd &Co. Uitvoer van Surabaya, 2e-helft Sep.: 50 pic. Sapanhout, N.H.M. Passagiers van Surabaya: de heeren A.J.D.Hutgelaan, T.J.Halkema, en luit der 1e-klasse van Loon en familie, kapt van der Vlies, en mevrouw de weduwe van Rodenburg. Aangekomen te Batavia: kapitein van der Fleist en familie, de heeren Van Loon en familie, Halkema, H.Hugelaar, de weduwe Roodenburg, en de jonge jufvrouw Rudolf. Passagiers van Batavia: kapitein van der Flist en echtgenoot. Carga-Lijst Amsterdam: 8336 b. Koffij, 2028 kan.Suiker, 202 k.Indigo, 707 sch. Tin, 2000 b. Bindr., N.H.M..

Voor terugkomst te Texel wordt op 7 april Darmouth aangedaan van waar op 16 april wederom vertrokken wordt. Aankomst te Texel op 22 april 1840. STAD TIEL, eerste reis, kapitein Everhardus Chevalier (Vlag D42) voor rederij Brunner, Apr 1839 - Jan 1840 van Dordrecht naar Batavia en Surabaya en terug via Batavia naar Amsterdam.

Figuur 15 Monsterrol voor Zeevarenden van het Waterschouts-Ambt te Dordrecht, 11 maart 1839 voor het Fregatschip de STAD TIEL, kapitein E.M.Chevalier, naar Batavia en terug op Amsterdam [MRD-920/1839].

Kapitein Chevalier was eerder gezagvoerder op de LOUISA, PRINSES DER NEDERLANDEN voor rederij M.D.S. Tweeendertig man monsteren aan bij de kapitein, 4 Stuurmannen, Doctor, 1e- en 2e19 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Timmerman, Bootsman en -maat, Zeilmaker en -maat, Hofmeester en -maat, Kok en Kosmaat, 9 Matrozen, 6 Ligtmatrozen een Jongen en een Kajuitswagter. Hellevoetsluis, 28 april 1839 - 8 augustus Batavia, 15 augustus – 29 augustus Surabaya, 1 september - 2 september Pasuruan, - Semarang, 8 oktober – 13 oktober Batavia, 17 oktober - 30 januari 1840 Texel. Aankomst passagiers te Batavia: de heer E.A. van Vloten en familie, en Mr. J.C. de Lange Aanvoer te Batavia, 8-10 Aug.: 1000 kelders genever, J.van Dasten &Co, 20 kn. rooden, 15 dito rhijn wijn, 4 v. teneriffe wijn, 8 kn. hoeden, petten en spiegels, 3 hobbelpaarden, 100 vs. gezouten vleesch, 43 st. gerookt dito, 2 kn. boeken, Voute & Guerin. 1 kt. diverse provisien en kramerijen, C.Vos. 24 vs vuursteenen, Wilson & Co. Eenige regalen en restant provisien. Passagiers naar Surabaya: de heer E.A.van Vloten en familie. Uitvoer van Surabaya, 2e-helft Aug.: 70 pic. Rotting, E.M.Chevalier. Aanvoer te Surabaya, 2e-helft Sep.: 20 kn. ordinaire roode wijn, 4 dito rhijn wijn, J.Monthoft. Uitvoer van Surabaya, 2e-helft Sep.: 3001 16/100 pic. goevernements suiker, NHM. 50 pic. rotting, Bechade. 2 japansche schutzels, Chevalier. Uitvoer van Semarang: 5475 pic. Koffij, N.H.M.

Er wordt ten spoedigste op zeer billijke voorwaarden verlangd een bekwaam scheepsdoctor, om de reis naar Holland, met het schip STAD THIEL, mede te doen. Voor nadere informatien adressere men zich bij Voute & Guerin. Batavia, 7 October 1839 [Javasche Courant, 09-10-1839]. Carga-Lijst Amsterdam: 6991 b. 238 v. Koffij, 2.386 kann. Suiker, 346 p Tabak, Ned.Handel-Maatschappij.

Kapt. E.M.Chevalier, voerende het schip de STAD THIEL, is den 21sten Jan. bij Kamperduin geweest en geen Loods ontwarende weder zeewaarst gestevend, hebbende dien nacht hevige stormen doorgestaan, hetgeen den volgenden dag 22 Jan. gedurig aanhield met eenen W. ten N. en W. wind en waardoor veel op het dek beschadigd en verlies aan zeilen geleden is, en heeft tot den 29sten dito veel stormen doorgestan en schaden beloopen, toen hij in den morgen Camperduin wder erkende en eindelijk voor de vierde maal dat hij voor gaats geweest was, eene loodsschuit zag opdagen, waaruit hij den loods C.Abels aan boord kreeg, die hem den 30sten dito binnen bragt. [AHB 25-02-1840].

BROEDERTROUW, derde reis, kapitein Jacob Hazewinkel, Apr 1839 – Dec 1839 naar Java en terug via Batavia naar Dortdrecht . Kapitein Jacob Hazewinkel, 46Jr Dordrecht, monstert 33 man aan op 13 maart 1839, te weten: 3 Stuurlieden (2e-Stuurman E.K.Volkersz, 22Jr Dordrecht), Doctor, Bootsman en maat, Timmerman en 2e, Zeilmaker en 2e-, Kok, Hofmeester, 13 Matrozen, 7 Ligtmatrozen en 1 Kajuitwagter.[MRD-921/1839] Op 6 april 1839 vaart de BROEDERTROUW van Hellevoetsluis in zee. Van de reede van Hellevoetsluis, bestemd naar Batavia zeilden in zee den 6 deze het schip Broedertrouw, kapt. Hazewinkel. Aan boord van gemelden bodem bevindt zich Mevrouw de Eerens, Echtgenoot van Z.Exc. den Heer Gouverneur-Generaal over Neerlands Indië. [Utrechtsche Courant 804-1839]. Hellevoetsluis, 6 april 1839 – 10 juli Batavia, 18 juli – Surabaya, - 5 augustus Pasuruan, 17 augustus - Semarang,– 28 augustus Cheribon, - 15 september Batavia, 22 september - 23 december 1839 Brouwershaven - 1 januari Helvoet - 3 januari Dordrecht.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Batavia aangekomen: mevrouw de gemalinne van Zijne Excellentie den Gouverneur Generaal en dochter, en de heeren F.From en G. Buis. Aanvoer te Surabaya, 1e-helft Aug.: 100 kelders jenever, 100 manden mineraal water, 200 pillen lijnolie, 50 st kazen, 30 vaatjes boter, 10 do. wit lood, 20 st. slijpsteenen, J. Montoft Aangekomen te Cheribon: van Samarang en Passaroeang den 17den augustus, passagier de heer van Hogendorp. Carga-Lijst Dordrecht: 6016 b. 500 v. Koffij, 2191 kan. Suiker, 668 sch. Tin, 60 pic. Sapanhout, 1942 b. Rotting, NHM.

Helvoet, 1 januarij. Het schip BROEDERTROUW, Kapt Hazewinkel, van Batavia, l. v.Brouwershaven, dezelve zit op het Pampus aan den grond.[DAB 3-01-1840] " Op den 21 mei jl. is onder de gemeente Duivendijke (eiland Schouwen), aan den Langendijk, nabij den Os, aangespoeld een lijk van het mannelijk geslacht, zijnde een volwassen, doch niet groot persoon; hetzelve had waarschijnlijk reeds lang te water gelegen, had om het bloote lichaam een smal lederen riem met en ijzer gespje, laarzen aan de voeten en een olijfkleurigen onderbroek; voorts werd nog bij het lijk, in den berm van den dijk, gevonden een stuk van eene Figuur 16 Bredasche Courant 7-01-1840, Familiebericht blaauwe badlakensche jas, met hoornen knoopen, benevens een voorpandje van een zwart cachemiren ondervest. Deze voorwerpen zijn bij den burgemeester dier gemeente in bewaring gehouden, terwijl men veronderstelt dat dit het lijk zoude zijn van den, in de maand december jl., op de reede van Brouwershaven, verdronken onderstuurman van het Oost-Indisch koopvaardijschip de BROEDERTROUW, van Dordrecht." [Middelburgsche Courant 906-1840]

PICTURA, eerste reis, kapitein Dirk Varkevisser (Vlag D 14), voor rederij Brunner, Mei 1839 - Apr 1840 naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. Figuur 17 Monsterrol 924 voor het Barkschip PICTURA, Kapitein Dirk Varkevisser, 41Jr Dordrecht, om ta varen naar Batavia en terug op Dordrecht.

De aanmonstering is op 22 maart 1839 door 29 man: 3 Stuurlieden, Doctor, 1e- en 2eTimmerman, Bootsman en -maat, Zeilmaker, Kok en Koksmaat, Hofmeester, 10 Matrozen, 5 Ligtmatrozen een Jongen en een Kajuitswagter. De reis zou echter nog niet vertrekken. In het Algemeen Handelsblad van 26 april 1839 wordt nog geadverteerd met: 21 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Te DORDRECHT ligt in lading naar BATAVIA, het nieuw gekoperd Tweedeks BARKSCHIP Pictura, Kapitein D.Varkevisser, hebbende uitmuntende inrigting voor Passagiers en is voorzien van een geexamineerd Doctor. Adres bij SANDBERG &Co. Scheeps-Makelaars. Op 19 mei 1839 zeilt de PICTURA bij een Z.Z.W.wind uit van Hellevoetsluis naar Batavia. Hellevoetsluis, 19 mei 1839 - 4 september Batavia, 12 september - Surabaya, 3 oktober - 5 oktober Pasuruan, 12 oktober - 14 oktober Surabaya, 17 oktober - 21 oktober Semarang, - Tegal, 3 november - 7 november Batavia, ~12 november 1839 - 16 april 1840 Helvoetsluis Kapitein Varkevisser overlijdt tijdens de thuisreis, waarna het gezag wordt overgenomen door 1eStuurman N.H.Brouwer. Passagier van Batavia: mejufvrouw J.Stoltenhof naar Indramaijoe. Aanvoer te Surabaya, 2e-helft Sep.: Van Nederland, met het Ned schip PICTURA, D.Varkevisser, 10Â˝doz bitter, 1 kt. muziek doosjes, D.Varkevisser. 19 oxhoofden wijn azijn, J.R.Scherius. Uitvoer van Surabaya, 1e-helft Okt.: Naar Nederland, met het Ned schip PICTURA, D.Varkevisser, 2000 6/100 pic. Gouvernements suiker, N.H.M. 25 picols rotting, Scherius. Uitvoer van Batavia, 11-13 Nov.: Naar Nederland, met het Ned schip PICTURA, D.Varkevisser, 3352 70/100 pic koffij, te Tagal geladen, N.H.M. Carga-lijst Dordrecht: 1650 (1685?) kann. Suiker, 400 v., 4307 z. Koffij, 400 schuitjes Tin, 1807 boss., 25 pic. Rotting, Nederl. Handel-Maatschappij.

De ZWIJGER, eerste reis, kapitein P.M.Vogelsang (Vlag D 24), voor rederij 't Hooft en Deking Dura, Mei 1839 - Apr 1840, van Dordrecht naar Batavia en terug naar Dordrecht. Men meldt uit Dordrecht dd. 21 November: Het fregatschip Broedertrouw, zullende gevoerd worden door Kapt. J.H.Hazewinkel, en bestemd voor de vaart op Oost-Indie, is heden namiddag even na 3 ure met het beste succes van de werf van den scheepsbouwmeester Jan schouten te water gelaten, terwijl, onmiddelijk daarna, op die zelfde werf, de kiel is opgehaald voor eenen nieuwen bodem, die den naam voeren zal van de Zwijger. [AHB 23-11-1836] Figuur 18 Monsterrol 929 voor het Barkschip de ZWIJGER, kapitein P.M.Vogelsang, 29Jr Dordrecht, naar Batavia en terug op Dordrecht.

Op 22 april 1839 wordt bij de kapitein aangemonsterd door 28 man, te weten: 3 Stuurlieden, Doctor, Bootsman en maat, Timmerman en maat, Zeilmaker, Kok en Koksmaat, Hofmeester, 10 Matrozen, 5 Ligtmatrozen, een Jonen en een Kajuitswagter. Hellevoetsluis, 31 mei 1839 - 21 september batavia, 9 oktober - 6 april 1840 Hellevoetsluis Carga-lijst Dordrecht: van Anjer. 667 kan.Suiker, 4732 b.Koffij, 618 v.Koffij, 80 pic.Sapanhout, 1474 bos.Rotting, N.H.M.

22 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

BATO, derde reis, kapitein J.J.Keijser, Jul 1839 - Mei 1840, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. De aanmonstering te Dordrecht voor het Fregatschip Bato, kapitein Johannes Keyzer, 47Jr Dordrecht, naar Batavia en terug op Dordrecht, is op 10 Junij 1839 door 42 bemanningsleden. [MRD-936/1839] Dordrecht, 29 juni 1839 - Hellevoetsluis, 11 juli - 31 oktober Batavia, 5 november - 14 november Surabaya, 16 november - 18 november Pasuruan, 29 november - 4 december Surabaya, 5 december - 13 december Batavia, 24 december - 3 maart 1840 St.Helena - 5 mei Brouwershaven, 14 mei - 15 mei Hellevoetsluis Aanvoer te Batavia, 31 Okt-2 Nov.: Van Nederland, met het Ned schip BATO, J. Keyzer. 14/2 pp.bier, 23 kn. Wijn, 1 kt. Brandewijn, 1 dito povisien, 1 dito medicijnen, Order. Eenige regalen en restant provisien. Aanvoer te Surabaya, 2e helft Nov.: Van Nederland, met het Ned schip BATO, J.keyser. 23 kn. Wijn en 1 kt. Brandewijn, 1 dito koeken, J.Keyser. Passagier van Surabaya: de heer A.G.Culbert naar Batavia. Uitvoer van Batavia, 30-31 Dec.: Naar Nederland, met het Ned schip BATO, J.Keyser. 6846 56/100 pic.koffij, 25 dito bindrotting, N.H.M. Carga-lijst Dordrecht: Batavia. 2401 kan.Suiker, 7080 z. 300 v. Koffij, 487 b. Bindrotting, N.H.M.; 100 picols Bindrotting, 2 k. manilla Cigaren, Order.

STAD DORDRECHT, achtste reis, kapitein Jan van Nassau, Sep 1839 - jun 1840, van Dordrecht naar Java en via Straat Bali terug naar Dordrecht. Te DORDRECHT liggen in lading naar BATAVIA, voor Passagiers en Goederen: Het snelzeilend gekoperd Nederlandsch FREGATSCHIP de STAD DORDRECHT, Kapitein J.van Nassau, om den 28sten dezer maand te Helvoet tot vertrek gereed te liggen. Adres bij de Kargadoors J.B. 't Hooft, G.Mauritz en Sandberg &Co., te Dordrecht; en het snelzeilend gekoperd Nederlandsch FREGATSCHIP Koningin der Nederlanden, Kapitein P.Sipkes, om den 32sten dezer maand te Helvoet gereed te liggen. Adres bij de gezamenlijke Kargadoors te Dordrecht. Beide schepen hebben uitmuntende inrigtingen voor Passagiers en zijn voorzien van eenen bekwamen Scheepsdokter. [AHB 14-08-1839] De aanmonstering voor het Fregatschip de STAD DORDRECHT, Kapitein Jan van Nassau, 38Jr Dordrecht, is op 12 augustus 1839 [MRD-940/1839]. 37 Man monsteren aan bij de kapitein voor een reis naar Batavia en terug op Dordrecht. Hellevoetsluis, 11 september 1839 - 13 januari 1840 Batavia, - 22 januari Surabaya, 27 januari - 1 maart Banyuwangi, 2 maart - 23 juni 1840 Brouwershaven, - 3 juli Dordrecht. DORDRECHT 3 Julij. Gisteren avond ten half 8 ure heeft voor deze stad, met 15Â˝ voet diepgang, het anker laten vallen het fregatschip de STAD DORDRECHT, kapit. J.van Nassau, laatstelijk komende van Brouwershaven, van waar het des morgens, onder bestuur van den Brouwershavenschen loods Adams, vertrokken was. Dit is het eerste schip van dezen stad, hetwelk dien weg gevolgd is. Volgens het rapport van den kapitein, heeft hij, de droogste plaatsen op drie vierden was passerende, nergens minder dan 21 voet water gevonden, en zulks op den vierden dag na spring, en dus geenszins op den gunstigsten tijd. hij getuigt voorts in de geul, in welke bij het laagst water 13 voet staan blijft, overal zachten grond en slecht water gevonden te hebben, en is zeer voldaan geweest over den loods. [DAB 6-07-1840]

23 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Aanvoer te Surabaya, 2e helft Jan.: Van Nederland, met het Ned schip STAD DORDRECHT, J.van Nassau. 6 kisten rhijnwijn, en 10 stuks hammen, J.Montoft. 11 do. Roode wijn, J.van Nassau.

Na de eerste 16 reizen die we in de beginperiode 1827 - 1834 door 4 fregatten gezien hebben, hebben we in het voorgaande 32 reizen volgende reizen gezien, gemaakt door 13 fregatten en barken in de jaren 1835 - 1839. In volgende figuur staan deze schematisch weergegeven.

Figuur 19 De volgende 32 reizen door 13 fregatten en barken in de jaren 1835 - 1839

Nadat de JACOB CATS juni 1835 op zijn eerste reis uitzeilde, was het bijna 1½ jaar later dat er vanaf oktober 1836 vier volgende nieuwe schepen bijkwamen. Naast de M.D.S. en Blussé waren het nu ook de Klerk & de Voogd en de nieuwe rederij Flamboyante die op de Grote Vaart naar Oost-Indië voeren. Nadat rederij Blussé november 1838 met zijn vierde schip de ORION uitvoer, kwam daar enige maanden later rederij Brunner bij met de STAD TIEL en de PICTURA, en rederij 't Hooft & Deking Dura met de ZWIJGER. Inmiddels 13 schepen door 6 rederijen. De snelle groei gaat nog verder. Van de volgende vier reizen worden er drie door opnieuw nieuwe schepen gemaakt; de IDA WILHELMINA voor rederij de Klerk & de Voogd, de ISIS voor rederij A.Blussé van Oud-Alblas en de DELTA voor de rederij Flamboyante. Doordat de DORTENAAR na zijn vijfde reis verkocht wordt, in totaal 15 fregatten en barken gebouwd op scheepswerven in Dordrecht voor rederijen uit Dordrecht op de Grote Vaart. 24 Kees Bouten © 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

KONINGIN DER NEDERLANDEN, zevende reis, kapitein Begeman Sietzes (Vlag D 34), Sep 1839 - Mei 1841, van Dordrecht naar Java en terug via Batavia naar Dordrecht. Op 19 augustus 1839 monsteren 35 man aan bij kapitein F.A.Begeman Sietrzes, 33Jr Dordrecht, op het Fregatschip KONINGIN DER NEDERLANDEN, voor een reis naar Batavia en terug op Dordrecht [MRD941/1839]. Hellevoetsluis, 11 september 1839 - Texel, 9 januari 1840 - 8 februari Falmouth, - Batavia, 26 september - Surabaya, 5 november - 2 mei 1841 Hellevoetsluis Op 11 sseptember vaart de KONINGIN DER NEDERLANDEN uit van Hellevoetsluis tegelijk met de STAD DORDRECHT, eveneen van de rederij M.D.S. De schepen de KONINGIN der NEDERLANDEN, Kapt. Begeman Sietzes, van Dordrecht naar Batavia, l. v.Texel; en . . . , zijn den 8 Febr. Zwaar lek en met meer andere schade, te Falmouth binnengeloopen. Den 28dezer, des namiddags, arriveerden te Helvoetsluis de KONINGIN der NEDERLANDEN, F.B.A. Sietzes, van Batavia, laatst van Brouwershaven, welke achter het Goereesche Land ten anker ligt.

IDA WILHELMINA, eerste reis, kapitein Pieter Romijn (Vlag D 15), voor rederij de Klerk & de Voogd, Okt 1839 - Jun 1840, van Dordrecht naar Java en via Straat Bali terug naar Amsterdam. Te Dordrecht is den 19den met het beste succes van de werf de Merwede, toebehorende aan de scheepsbouwmeesters C.Gips en Zonen, te water gelaten het voor de vaart op de Oost-Indie gebouwde fregatschip IDA WILHELMINA, gevoerd zullende worden door kapitein P.Romijn. En is onmiddelijk daarna op gezegde werf de kiel opgehaald voor een fregatschip van circa 400 lasten genaamd AEolus. [Bredasche Courant 23-08-1839]

Figuur 20 Monsterrol 940 dd 4 september 1839, voor het Fregatschip IDA WILHELMINA, Kapitein Pieter Romijn, 31Jr Dordrecht, naar Batavia en terug op Amsterdam [SAD]

De aanmonstering door 34 man bij kapitein Pieter Romijn is op 4 september te Dordrecht, door 4 Stuurlieden, Doctor, 1e- en 2e-Timmerman, Bootsman en -maat, Zeilmaker en 2e, Hofmeester, Kok en Koksmaat, 10 Matrozen, 7 Ligtmatrozen, 2 Jongens en een Leerling. Hellevoetsluis, 1 oktober 1839 - 9 januari 1840 Batavia, - Surabaya 23 februari - 29 februari Banyuwangi, 3 maart - 14 juni 1840 Texel 25 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Aanvoer te Batavia, 9-11 Jan.: Van Nederland, met het Ned schip Ida Wilhelmina, Romyn. 62 kisten roodewyn, 20 keld .genever, 200 vs. haring, 25 dito gezouten visch, 10 dito kibbeling, 19 md. seltzerwater, Order. Regalen en restant provisien. Uitvoer van Batavia, 13-15 Jan.: Naar Nederland via Soerabaya, met het Ned schip Ida Wilhelmina, Romyn. 350 pic. tin, 80 dito sapanhout, N.H.M. Aanvoer te Surabaya, 1e-helft Feb.: Van Nederland, met het Ned schip Ida Wilhelmina, Romyn. 60 kn. roodewyn, 20 kelders genever, 220 vs. provisien, Wilson, Boyd &Co. Uitvoer van Surabaya, 2ehelft Jan.: Naar Nederland, met het Ned schip Ida Wilhelmina, Romyn. 45 16/100 picols rotting, Wilson, Boyd &Co.

ISIS, eerste reis, kapitein Jan Abbema, voor rederij A.Blussé van Oud-Alblas, Okt 1839 - Sep 1840, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. DORDRECHT. Zaterdag morgen (31 Aug) omstreeks 9 ure, werd alhier van de werf de Merwede, van scheepsbouwmeesters C.Gips en Zonen, met het beste gevolg te water gelaten, het fregatschip ISIS, gevoerd zullende worden door kapitein J.F.P.A.Abbema; en zijn onmiddelijk daarna, voor zelzelfde reederij, onder directie van de heeren A.Blussé van Oud-Alblas, Herman van der Sande Hzoon, F.van Wageningen en mr. P.Blussé , de kielen gelegd voor een fregatschip, genaamd ADMIRAAL VAN HEEMSKERK, en voor een barkschip, genaamd TIMOR." [NSC 4-09-1839]

Figuur 21 Monsterrol 945 voor het Fregatschip ISIS, Kapitein J.F.P.A.Abbema, 33 Jr Dordrecht, naar Batavia en terug op Rotterdam [SAD]

Kapitein Jan Abbema voer hiervoor het gezag op de laatste twee reizen van de DORTENAAR. Op 6 september 1839 monsteren bij hem 38 man aan, 4 Stuurlieden, Doctor, Bootsman en -maat, Timmerman en 2e-, Zeilmaker, een Kok die op 28 Sept. weer onslagen wordt, Koksmaat, Hofmeester, 20 Matrozen, 4 Ligtmatrozen, een Bootsmansjongen en een Kajuitswagter. Hellevoetsluis, 6 oktober 1839 - 3 februari 1840 Batavia, 6 februari - 10 februari Surabaya, 19 april - 24 april Batavia, 12 mei - ~22 september 1840 Brouwershaven Aanvoer te Batavia, 3-5 Feb.: Van Nederland, met het Ned schip ISIS, Abbema. 200 kelders genever, Santhagens, Romswinckel &Co. eenige gouvernements goederen, regalen en restant provisie. Uitvoer van Batavia, 3-5 Feb.: Naar Nederland, via Soerabaija, met het Ned schip ISIS, Abbema. 225 pic sapanhout, N.H.M.

ADVERTENTIE. Passage naar Nederland, met het nieuw gebouwd schip ISIS, gevoerd door kapitein J.F.P.A.Abbema, zijnde bijzonder goed ingerigt voor passagiers, en zullende tegen medio Maart van 26 Kees Bouten © 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 hier vertrekken; adres bij den kapitein te Soerabaija, en de agenten SANTHAGENS, ROMSWINCKEL & Co. [JavC 8-02-1840] Passagiers van Surabaya: de heer W.J.Schouten, en mevrouw de weduwe Schrijers. Aangekomen te Batavia: kapitein Schouten, mevrouw de weduwe Schreijers, en 11 gepasporteerde militairen. Passagiers van Batavia: de heeren A.P.Petit, W.J.Schouten, mevrouw de weduwe Schreijers, en 11 gepasporteerde militairen, naar Rotterdam.

DELTA, eerste reis, kapitein Govert Crans (Vlag D 5), voor rederij Flamboyante, Dec 1839 - Jan 1841, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. ADVERTENTIE. Te Dordrecht ligt in lading naar Batavia, het nieuw gebouwden kopervast Fregatschip DELTA, kapitein Govert Crans, om medio December te Hellevoetsluis tot vertrek gereed te zijn, hebbende uitmuntende inrigting voor Passagiers. Adres bij de Kargadoors G.Mauritz, J.B.'t Hooft en Sandberg &Co, zoo mede bij den kapitein aan boord. [AHB 6-12-1839] In hetzelfde dagblad wordt tevens geadverteerd met: " Er wordt dadelijk gevraagd: een bekwaam Scheeps-Docter, ten behoeve van het Fregatschip DELTA, in lading liggende te Dordrecht naar Batavia. Adres bij den kapitein Govert Crans."

Figuur 22 Monsterrol 955 voor het Fregatschip DELTA, Kapitein Govert Crans, 29Jr Dordrecht, naar Batavia en terig op Dordrecht [SAD]

Op 5 december 1839 is de aanmonstering bij kapitein Crans door 42 man; 4 Stuurlieden, Doctor, Bootsman en -maat, 1e- en 2e-Timmerman, 1e- en 2e-Zeilmaker, Hofmeester, Ko en Koksmaat, 21 Matrozen, 3 Ligtmatrozen en 3 Jongens. Boekhouder van het schip zijn de Heeren A.Kist &Zn c.s. te Dordrecht. Op 19 december 1839 voer de DELTA bij een Z.Z.O.wind uit van Hellevoetsluis. Waarschijnlijk moest het schip van zee terug op de rede komen, want op 6 januari 1840 voer het opnieuw uit van Hellevoetsluis. Volgens brief van de kapitein was hij op 16 februari op 4° 30 N.Br. en 19° 50 W.Lengte in goeden staat zeilende. Hellevoetsluis, 19 december 1839 - 23 april 1840 Batavia, - 14 mei Surabaya, 25/26 juli - 27 juli Pasuruan, 6 augustus - 7 augustus Surabaya, 10 augustus - 13 augusstus Semarang, 18 augustus - 3 september Batavia, 9 september - 2 januari 1841 Brouwershaven Aanvoer te Batavia, 23-25 Apr.: Van Nederland, met het Ned schip DELTA, G.Crans. 105.000 metselsteenen, N.H.M.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Aanvoer te Surabaya, 1e helft Jun.: Van Nederland, met het Ned schip DELTA, G.Crans. 32 kn. wijn, 2 ks. bitter, 2 schilderijen en 2 vs. vogelzaad, G.Crans. Semarang, aangekomen: 15 man gepensioneerde militairen. Uitvoer van Semarang, 2e helft Aug.: Naar Nederland over Pekalongan, met het Ned schip DELTA, G.Crans. 3000 picols koffij en 70 dito rotting, N.H.M. Passagier van Semarang: de heer T.F.van West. Batavia, aangekomen: 15 gepasporteerde militairen. Uitvoer van Batavia, 7-9 Sep.: Naar Nederland, met het Ned schip DELTA, G.Crans. 100 picols tin, N.H.M. Passagier van Batavia: de heer De Bosson. Carga-Lijst Rotterdam: Batavia. 5656 b. Koffij, 270 v. Koffij, 2946 kan Suiker, 203 sch. Tin, 3828 boss. Bindrotting, N.H.M.

BROUWERSHAVEN, 2 januarij 1841. Heden zijn alhier binnengekomen de schepen DELTA, kapitein Crans, van Batavia; . . . . Gedurende deze winter was er, tijdens de strengste vorst, met den achtervloed geen ijs op de Reede, zoodat men uit zee voor deze stad kon varen zonder door ijs te worden belemmerd; zijnde er thans sedert den 31 december jongstleden, zelfs met achter-eb, geen ijs meer. [NRC 5-01-1841]

ORION, tweede reis, kapitein Jacob van der Linden, Jan 1840 - Jan 1841, van Amsterdam naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. ADVERTENTIE. NAAR BATAVIA zal den 15den December aanstaande tot vertrek, in het Nieuwe Diep, gereed liggen, het gekoperd Tweedeks FREGATSCHIP Orion, Kapt. J. VAN DER LINDEN, hebbende uitmuntende inrigting voor Passagiers en voerende een bekwamen Scheepsdocter. Nadere informatien bij de Kargadoors J. DANIELS & ZONEN & ARBMAN alhier, of VISSETR & MULLER te Dordrecht. [AHB 29-11-1839] Op 9 januari 1840 zeilt de ORION van Texel uit naar Batavia. Het schip wordt gezpraaid op 10 januari bij de Singels en is op 16 januari bij Plymouth. Op 22 februari wordt het reeds voorbij de evenaar gepraaid op 0°48'Z.Br. en 22°50'W.L en op 30 april vaart het in Straat Sunda. Texel, 9 januari 1840 - 1 mei Batavia, 8 juli - 20 juli Surabaya, 26 juli - 27 juli Pasuruan, 10 augustus - 11 augustus Surabaya, 14/15 augustus - 16 augustus Semarang, 2 september - 5 september Batavia, 9 september - 11 november St.Helena - 28 januari 1841 Brouwershaven. Aankomst te Batavia: de heer J. Scheltema Passagiers van Batavia: de heer J.L. van Gennep, mevrouw de weduwe Lange en dochter, en mejuffrouw W.C.M.F. le Clerq. Uitvoer van Surabaya, 2e helft Jul. : Naar Nederland, met het Ned. schip Orion, van der Linden, 50 pic rotting, N.H.M. Semarang, vertrokken: over Batavia naar Nederland, passagiers, de heeren W.Robertson, J.Buchler, en 3 gepasporteerde militairen.

HELVOETSLUIS. Den 18 dezer, des morgens, arriveerde te Helvoetsluis de loodsboot n. 7, schipper J. Harvig, welke rapporteerde, bij Dungeness loodsen afgegeven te hebben aan boord van de schepen Orion, J. van der Linden, etc. , alle van Batavia, welke naar deze havens stevenden. [RC 19-01-1841]

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Na aanmonstering op 4 maart 1840 door 31 man bij kapitein Willem Derks, 33Jr Dordrecht, op het Fregatschip JACOB CATS, naar Batavia en terug op Dordrecht [MRD-968/1840], zeilt de JACOB CATS bij een N.O.wind op 27 maart uit van Hellevoetsluis. Het schip wordt vier dagen later bij Wight gezien en op 22 april gepraaid op 10° N.Br. en 31° W.L. Hellevoetsluis, 27 maart 1840 - 8 juli Batavia, 14 juli - 24 juli Surabaya, 30 september - 1 oktober Pasuruan, 26 oktober - 1 november Semarang, 12 november - Batavia - 23 maart 1841 Brouwershaven. Uitvoer van Surabaya, 2e helft Sep.: Naar Nederland, met het Ned schip JACOB CATS, W.B. Derks. 100 pic. Rotting, N.H.M. Aangekomen te Semarang: passagier mejufvrouw Croes.

Na aankomst in Brouwershaven op 23 maart 1841, wordt de eerste stuurman J.A. Keeman door de rederij van Blussé benoemd tot toezichthouder en toekomstig gezagvoerder van het op de werf van C. Gips in aanbouw zijnde barkschip JAN VAN HOORN. BROEDERTROUW, vierde reis, kapitein Willem Menkman (Vlag D 3), Apr 1840 - Feb 1841, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. Op 10 maart 1840 vindt de aanmonstering plaats te Dordrecht van 34 man voor kapitein W.R.Menkman, 31Jr Amsterdam (gage f.100,-), die de vorige kapitein Jacob Hazewinkel op de BROEDERTROUW opvolgt. Blijkens een schrijven vanuit Hellevoetsluis dd 26 Maart en 3 April 1840 werden aldaar bijkomend nog 4 matrozen (voor f.25,-/mnd) en 3 ligtmatrozen gemonsterd.[MRD970/1840]. Hellevoetsluis, 3 april 1840 - 3 juli Batavia, - Surabaya - Pasuruan - 7 oktober Surabaya - 16 oktober Semarang - Batavia - 25 februari 1841 Brouwershaven Aanvoer te Batavia, 6-8 Jul.: Van Nederland, met het Ned schip BROEDERTROUW, Menkman. 200 kelders genever, 300 pullen lijnolie, 36 slijpsteenen, 200 kazen, 100 vs. boter, 100 md. mineraalwater, 12 vs lood wit, 4 md. bitter, 12 ankers wijnazijn, 125/2 fl likeur, E.Kopersmit &Co. 23 kn. roodewijn, 8/2 dito madeirawijn, 1 mds. monsters, Order. 1 kt morellen en eenige kleinigheden, Kramer. Eenige regalen en restant provisien. Uitvoer van Surabaya, 2e helft Aug.: Naar Nederland, met het Ned schip BROEDERTROUW, W.Menkman. 115 picols rotting, Frazer, Eaton &Co.

STAD TIEL, tweede reis, kapitein Everhardus Chevalier, Mei 1840 - Apr 1841, van Amsterdam naar Java en via Batavia terug naar Amsterdam. ADVERTENTIE. Naar Batavia zal in den loop der maand April eerstkomende in het Nieuwe Diep tot vertrek gereed liggen, het Nederl. Gekoperd Fregatschip STAD TIEL, Kapt. E.M.Chevalier, voerende een geadmitteerd Scheepsdoctor. - Personen of Familien die mogten verlangen van de bijzonder goede inrigting van dit Schip voor Passagiers gebruik te maken om naar Java te vertrekken of Goederen met hetzelve wenschen te verschepen, gelieven zich te adresseren aan de Kargadoors Coopman & de Wit & Lenaertz te Amsterdam of D.Burger &Zoon te Rotterdam. [AHB 18-03-1840} Texel, 1 mei 1840 - 8 augustus Batavia, 22 augustus - 6 september Surabaya,26 september - 28 september Pasuruan, 30/31 oktober - 7 november Semarang, 21 november - 29 novemver Batavia, 3 december - ~20 april 1841 Texel. 29 Kees Bouten © 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Batavia, vertrokken: passagiers, de heer D.B.Loisel, en mevrouw de weduwe Loisel geb. D'Abo, naar Amsterdam. Carga-lijsten Amsterdam: Batavia. 8550 b. Koffij, 2366 kan. Suiker, N.H.M.

de ZWIJGER, tweede reis, kapitein Jan Mugge (Vlag D 28), Jun 1840 - Apr 1841, van Dordrecht naar Java en over Batavia terug naar Dordrecht. Op 4 mei 1840 is de aanmonstering voor het Barkschip de ZWIJGER, Kapitein J.H.Mugge, 45Jr Dordrecht, voor een reis naar Batavia en terug op Dordrecht. Er wordt aangemonsterd door 27 man, 3 Stuurlieden, Doctor, Bootsman en maat, Timmerman en maat, Zeilmaker, Kok en maat, Hofmeester, 8 Matrozen, 3 Ligtmatrozen, 3 Jongens en een Stuurmansleerling. [MRD-988/1840]. Opvallend is het aantal oudere bemanningsleden, zoals niet alleen de Zeilmaker en Kok beide van 50Jr, de Timmerman en Bootsman van 42Jr, maar ook drie matrozen van 42, 52 resp 56 jaar. Hellevoetsluis, 2 juni 1840 - 21 september Batavia, - Surabaya, 8 november - 13 november Semarang, 1 december - Batavia, 9 december - 20 april 1841 Hellevoetrsluis Aanvoer te Batavia, 17-19 Sep.: Van Nederland, met het Ned schip ZWIJGER, J.H.Mugge. 60 kisten wijn, benevens eenige regalen en restant provisien, den gezaghebber. Aangekomen te Semarang: de heer J.van Toll. Vertrokken van Semarang: de heer B.van Leeuwen en 2 gepastporteerde militairen. Vertrokken van Batavia: 2 gepasporteerde militairen

TIMOR, eerste reis, kapitein Johannes Böning (Vlag D 49), Jun 1840 - Feb 1841, van Dordrecht naar Batavia en terug naar Dordrecht. DORDRECHT, 2 Sept. Zaturdag (31 Aug) morgen omstreeks 9 ure werd alhier van de werf de Merwede, van scheepsbouwmeesters C.Gips en Zonen, met het beste gevolg te water gelaten, het fregatschip Isis, gevoerd zullende worden door kap. J.F.P.A.Abbema; en zijn onmiddelijk daarna, voor dezelfde reederij, onder directie van de heeren A.Blussé van Oud-Alblas, Herman van der Sande, Hz., F.van Wageningen en Mr.P.Blussé, de kielen gelegd voor een fregat-

Figuur 23 Te water laten van de TIMOR den de ADMIRAAL VAN HEEMSKERK op 31 augustus 1839 van de werf de Merwede te Dordrecht

-schip, genaamd Admiraal van Heemskerk, en een barkschip, genaamd Timor. [NSC 4-09-1839] 's Gravenhage den 3den Mei. In den namiddag van den 30sten April is te Dordrecht van de werf de Merwede, van de heeren C.Gips en Zonen, met het beste gevolg van stapel gelaten het barkschip Timor, hetwelkzal gevoerd worden door kapitein J.A.Böning, en bestemd is voor de vaart op Oost-Indië.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Figuur 24 Monsterrol 989 voor het Barkschip TIMOR, Kapitein Johannes Albert Böning, 27Jr Amsterdam, naar Batavia en terug op Dordrecht [SAD]

Op 5 Mei 1840 is de aanmonstering door 3 Stuurlieden (3e- is tevens Bootsman), Timmerman, Zeilmaker, Hofmeester, Kok, 9 Matrozen, 3 Ligtmatrozen en 2 Jongens. Totaal slechts 22 man.

Opdat er voldoende bemanning aangemonsterd kan worden ontvangen 7 matrozen een premie van f.20,- en 1 matroos van f.10,Op 2 juni 1840 zeilt de TIMOR tegelijk met de ZWIJGER uit van Hellevoetsluis. De ZWIJGER kwam waarschijnlijk wel in zee, de TIMOR moet terugkeren en zeilt op 6 juni opnieuw uit van Hellevoetsluis. Hellevoetsluis, 6 juni 1840 - 19 september Batavia, 21 oktober - 16 februari 1841 Hellevoetsluis. Aanvoer te Batavia, 17-19 Sep.: Van Nederland, met het Ned schip Timor, J.A.Böning. 87.900 metselsteenen, N.H.M. 200 kaleders jenever, 6 kisten roodewijn, 200/2 fleschjes bitter, 36 slijpsteenen, B.Kopersmit &Co. 23 kistjes champagnewijn, Order. Voorts eenige regalen en restant provisien, den gezaghebber. Uitvoer van Batavia, 19-21 Oct.: Naar Nederland, met het Ned schip Timor, J.A.Böning. 350 picols tin, 171 920/1000 dito indigo, 4245 23/100 dito koffij, 3005 34/100 dito suiker, N.H.M. 130 picols rotting, B.Kopersmit &Co.

LOUISA PdN, tiende reis, kapitein Evert Groeneveld Cadee, Jun 1840 - Jun 1841, van Dordrecht naar Java en door Straat Bali terug naar Dordrecht. ADVERTENTIE. Te Dordrecht ligt in lading naar Batavia, om spoedig te vertrekken, het geheel nieuw vertimmerd en gekoperd Nederlandsch Barkschip, LOUISA PRINSES der NEDERLANDEN, Kapitein Groeneveld Cadee, hebbende uitmuntende inrigtingen voor Passagiers, en voerende een bekwaam Scheepsdoctor. Adres bij de gezamenlijke Kargadoors te Dordrecht. [AHB 4-05-1840] Nadat het schip de afgelopen maanden tot barkschip werd omgetuigd is de aanmonstering voor de 10ereis op 11 april 1840. Er wordt gemonsterd door 31 man bij kapitein Evert Groenevenld Cadee, 31Jr Windschoten, voor een reis naar Batavia en terug op Dordrecht met het Fregatschip LOUISA PRINSES DER NEDERLANDEN. Hellevoetsluis, 6 juni 1840 - 8 oktober Batavia, 14 oktober - 27 oktober Semarang, 31 december - 1 januari Banyuwangi, 13 januari - 20 juni 1841 Hellevoetsluis Carga-lijst Dordrecht: Semarang. 1093 kanassers Suiker, 6852 z.Koffij, 1167 b. Bindrotting, N.H.M.

Familiebericht. Heden ontvingen wij de treurige tijding, dat den 11den Maart dezes jaars, in den ouderdom van 24 jaren, op de reis van Java naar de Nederlanden, is overleden, onze geliefde Broeder en Behuwd-Broeder, ARIE PRINS, in leven 2de Stuurman aan boord van het Koopvaardij Schip

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 LOUISA, kapitein E.Groeneveld Cadee. Sliedrecht, den 18den Junij 1841. P.Visser Az. Uit aller naam. [OHC 22-06-1841]

PICTURA, tweede reis, kapitein Nanne Brouwer (Vlag D 55), Jun 1840 - Jul 1841, van Dordrecht naar Batavia en vanuit Surabaya terug naar Dordrecht. De aanmonstering voor het Barkschip PICTURA, Kapitein N.H.Brouwer (werd vorige reis gezagvoerder van het schip na het overlijden van kapitein Dirk Varkevisser) voor een reis naar Batavia en terug op Dordrecht, vindt plaat op 4 juni 1840, door 1e-Stuurman P.H.Hertemacher, 37Jr Amsterdam, 2eStuurman H.Wiebenga, 27Jr Groningen, 3e-Stuurman H.ter Gouw, 20Jr Amsterdam, Doctor, Hofmeester, 1e- en 3e-Timmerman, Bootsman en Bootmansmaat, Kok, Zeilmaker, 8 Matrozen, 6 Ligtmatrozen, 2 Leerlingen en een Kajuitwachter. [MRD-998]. Volgens bericht van 26 Juny van Hellevoetsluis is matroos James Clark, 19Jr Londen, weggelopen en daarvoor de Jongen Antonie Bronnewasser gemonsterd voor f.12,-/mnd. Op 12 juni vertrekt de PICTURA van Dordrecht "gesleept wordende door eene stoomboot van de Nederl.Stoomboot-Maatsch." Hellevoetsluis, 30 juni 1840 - 21 oktober Batavia, 25 oktober - 5 november Surabaya, 17 februari 1841 - St.Helena, 7 mei - 9 juli 1841 Hellevoetsluis. Kapitein Brouwer blijft (mogelijk ziek) te Surabaya, waarna hij wordt opgevolgd door kapitein G. Herderschee, die niet een van de stuurlieden op de PICTURA is. Uitvoer van Surabaya, 1e helft Feb.: Naar Nederland, met het Ned schip Pictura, G.Herderschee. 4802 56/100 picols suiker, 5881 9/100 do. koffij, N.H.M. 80 pic. rotting, G.Herderschee. Carga-Lijst Rotterdam: Soerabaya. 1604 kann. Suiker, 6167 b. Koffij, 2 pic. Rijst, N.H.M. 18 pic. Rijst, Order.

GENERAAL BARON VAN GEEN, vierde reis, kapitein Barteld van Wijland (Vlag D 8), Jul 1840 - Mei 1841, van Amsterdam naar Java en terug door Straat Bali naar Aamsterdam. Texel, 11 juli 1840 - 1 november Batavia, 3 november - Surabaya - Pasuruan - Banyuwangi, 26 december - 18 mei 1841 Texel. Aanvoer te Surabaya, 2e helft Nov.: Van Nederland, met het Ned schip Generaal Baron van Geen, B.P.Wyland. 25 kn. Roodewijn, 6 dito rhijnwijn, 25 kelders genever, Fraser, Eaton &Co. Uitvoer van Surabaya, 2e helft Nov.: 125 pic rotting, Frazer, Eaton &Co.

Ten gevolge van een zware discussie met de N.H.M. vanwege het niet volgen van de adviezen van de experts van de Ned.Handelmaatschappij aangaande de 'timmering van het schip', wordt de OUDALBLAS voor zijn 3e-reis niet opgenomen in de bevrachting door de N.H.M. en besluit de rederij tot het maken van een 'particuliere' reis. Aangezien het schip wel gerepareerd alsook op diverse punten constructief verbeterd wordt, vaart het eerst ruim drie maanden na terugkomst van zijn vorige reis opnieuw uit. OUD-ALBLAS, vierde reis, kapitein Pieter Kley (Vlag D 43), Aug 1840 - Jul 1841, van Amsterdam naar Java en terug door Straat Bali naar Amsterdam. 32 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 De monstering voor deze reis vindt plaats te Amsterdam, maar door een gebrek aan manschappen wordt er tevens in Dordrecht gemonsterd. Op 11 juli 1840 monsteren de Kok, 10 Matrozen en 3 Ligtmatrozen aan, die naast hun gage van de eerste twee maanden, f 5,- reisgeld ontvangen. Bovendien ontvangen vier matrozen een premie van f 22,- twee van f 20,- twee van f 12,- en een van f 10,Texel, 5 augustus 1840 - 22 november Batavia, 29/30 november - 6 december Surabaya, . . maart 1841 - Probolingo, 16 maart - 19 maart Banyuwangi, 26 maart - 1 juni St.Helena - 29 juli 1841 Texel Aanvoer te Batavia, 23-25 Nov.: 1 geĂŤmb kist met muziekdoozen, Order. 1319 staven ijzer, 5 kn katoenen goederen, 20 dito zeep, 200 keld. genever, 4 md. bitter, 36 st. slijpsteenen, B.Kopersmit &Co. Voorts eenige regalen en restant provisien, de gezaghebber. Uitvoer van Batavia, 26-28 Nov.: 350 pic. rotting, N.H.M. Aanvoer te Surabaya, 2e helft Dec.: 25 kisten roodewijn, P.Kley. 1 ham, Heymans. 200 kelders genever, Fraser, Eaton &Co. Aanvoer te Surabaya, 2e helft Jan.: 200 keld. genever, Fraser, Eaton &Co. Uitvoer van Surabaya, 2e helft Feb.: 6394 24/100 pic. suiker, 4000 dito koffij, 77 22/100 dito koehuiden, 80 dito rotting, N.H.M. Vertrokken van Banyuwangi: Amsterdam, passagiers, de kapt. Odijk en echtgenote, de gepensioneerde kapt. Schadd en mevrouw de weduwe Kuip. Aangekomen te Amsterdam: BANJOEWANGIE, P.Kley, Oud Alblas: H.F.D.Odyk, Kapitein, en Echtgenoot; Schadd, gepensioneerd Kapitein; Mevr. de Wed. Ruyp

IDA WILHELMINA, tweede reis, kapitein Pieter Romijn, Aug 1840 - Sep 1841, van Amsterdam naar Batavia en Semarang en terug naar Amsterdam. Texel, 29 augustus 1840 - 14 december Batavia, 28 maart - Semarang, 25 april - 3 mei Straat Sunda - 14 juli St.Helena - Texel. Vertrokken Semarang: over Batavia naar Nederland, passagiers de heeren C.F.Ockerse, G.P.B.Sandorf, de jonge jufvrouw Borwater, en 4 gepasporteerde miitairen. Carga-lijst Amsterdam: 5509 b. Koffij, 1908 kan. Suiker, 704 sch. Tin, 2012 b. Bindrottingen, 100 pic Sapanhout, N.H.M.

BATO, vierde reis, Johannes Keijser, Aug 1840 - Aug 1841, van Dordrecht naar Batavia en Semarang en terug naar Dordrecht. ADVERTENTIE. Te DORDRECHT ligt in Lading naar Batavia,om den 22sten dezer maand te Hellevoet gereed te liggen: Het op nieuw gekoperd snelzeilend Nederlandsch FREGATSCHIP Bato, Kapitein Jan Keyser, hebbende uitmuntende inrigtingen voor Passagiers en voerende een bekwaam Scheepsdoctor. Adres bij de gezamenlijke Kargadoors te Dordrecht. [AHB 8-08-1840] Voor deze reis die vanuit Dordrecht vertrekt is de monstering wederom te Dordrecht. Eenenveertig manschappen monsteren op 5 augustus aan bij kapitein Johannes Keijser, 48Jr Dordrecht; 3 Stuurmannen, Doctor, Bootsman en maat, Timmerman en 2e-, Zeilmaker en 2e, Kok en Koksmaat, Hofmeester, 12 Matrozen, 10 Ligtmatrozen en 4 Jongens. De meeste matrozen en lichtmatrozen ontvangen naast hun gage van de eerste twee maanden, een premie van f 20,- [MRD-1005/1840]. Volgens bericht van 29 Augustus uit Hellevoetsluis is de matroos Van der Plas ontslagen en zijn er te 33 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Hellevoetsluis twee matrozen en en ligtmatroos bij gemonsterd. De volledige bemanning van het fregatschip BATO telt daarmee 42 koppen, inclusief de kapitein. Hellevoetsluis, 29/30 augustus 1840 - 10 december Batavia, - Semarang, 28 maart 1841 Batavia, 7 april - 15 augustus 1841 Brouwershaven, 26 augustus - Dordrecht. Vertrokken van Semarang: naar Nederland, passagiers, kapitein Du Chateau en familie, luitenant Smetz, de heeren W.F.van Reede van Oudshoorn, J.van Rochard, en 6 gepasporteerde militrairen. Uitvoer van Semarang, 2e helft Mrt.: 9120 11/100 pic suiker, 5396 dito koffij, 66 dito rotting, 256 264/1000 dito indigo, N.H.M. 2700 pd. indigo, N.J.Heere. 275 pd. indigo, C.Scheltema. 579 pd. indigo, 4 85/100 pic. koffij, Meyer &Co. 599 pd. indigo, Keyzer. Aangekomen te Batavia: van Samarang den 28sten maart, passagiers, kapitein Du Chateau en familie, luitenant Smets, de heeren W.F.van Reede van Oudshoorn, J.Richard, en 6 gepasporteerde militairen. Vertrokken van Batavia: passagiers, kolonel Oosthout, kapitein Du Chatau en familie.

Figuur 25 Het fregatschip BATO, Jacob Spin 1840 [SAD]

SARA ALIDA MARIA, eerste reis, kapitein Cornelis Kuijper, voor rederij Visser & Muller, Okt 1840 - Jul 1841, van Dordrecht naar Batavia en terug naar Amsterdam.

34 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Figuur 26 Monsterrol 1014 dd 15 September 1840 voor het Fregatschip SARA ALIDA MARIA, Kapitein Cornelis Pieters Kuijper, 34Jr Texel, naar Batavia en terug op Amsterdam [SAD] Het schip vaart voor de Heeren Scheepsmakelaars Visser en Muller te Dordrecht.

Achtentwintig manschappen monsteren op 15 september 1840 te Dordrecht aan bij kapitrein Cornelis Pieters Kuijper, 34Jr Texel, voor een reis naar Batavia en terug op Amsterdam [MRD-1014/1840]. Hellevoetsluis 11 oktober 1840 - 2 januari 1841 Batavia, 8 juli - 8 november 1841 Texel Vertrokken van Batavia: naar Amsterdam, passagiers, kapitein de Gros en familie. Aangekomen te Amsterdam: De Gros en Echtgenoote en een Zoontje, kapt. der O.I.inf.; Frans Vrede. Carga-lijst Amsterdam: 11028 b. Koffij, 751 kann. 23 kist. Suiker, 694 sch. Tin, 2343 b. Bindr.. N.H.M.

Figuur 27 De Dordtsche koopvaardijschepen, December 1840

BERNARD HERTOG VAN SAXEN WEIMAR, eerste reis, Pieter Hazewinkel (Vlag D 50), voor rederij Brunner, Mrt 1841 - Jan 1842, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht.

35 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 ADVERTENTIE. Te Dordrecht ligt in Lading naar Batavia, het nieuw kopervast Gebouwd en gekoperd FREGATSCHIP Bernhardt, Hertog van Saxe Weimar, gevoerd door Kapt. P.H.HAZEWINKEL, hebbende uitmuntende inrigtingen voor Passagiers, en voerende een geexamineerden Scheepsdoctor. Adres bij SANBERG en Co. Cargadoors. [AHB 24-08-1840] Op 31 augustus 1840 wordt de monsterrol geopend en worden 3 Stuurlieden, Bootsman en maat, 1een 2e-Timmerman, XZelmaker en 2e, Kok, Hofmeester, een Matroos en drie Ligtmatrozen gemonsterd. [MRD-1011/1840] De reis wordt echter uitgesteld en op 28 januari 1841 wordt een nieuwe rol geopend, die tot 23 februari volgetekend wordt door 30 manschappen voor kapitein Pieter Hazewinkel, 36Jr Dordrecht, waarna er nog vier matrozen ontbreken (waarschijnlijk zullen deze later bijgenmonsterd zijn). Op 15 februari 1841 verschijnt voorgaande advertentie opnieuw in de krant en nu is het vertrek wel aanstaande.

Figuur 28 Monsterrol 1029 dd 28-01-1841 voor het Fregatschip BERNARD HERTOG VAN SAXENWEIMAR, Kapitein P.H. Hazewinkel, 36Jr Veendam, voor een reis naar Batavia en terug op Dordrecht [SAD]

Na op 24 februari van Dordrecht te zijn uitgezeild, zeilt het schip op 11 maart vanuit Hellevetsluis bij een Z.O. wind in zee. Het schip Bernhard Hertog van Saxen- Weimar, Hazewinkel, van Rott n Batavia, is 14 Maart op New Combe-Sand aan den grond geraakt, doch is weder opgebragt met verlies van twee Ankers en Kabels, waarna hetzelve de reis heeft voortgezet. [AHB 20-03-1841] Een week later, op 21 maart verkeert het schip echter nog steeds bij Wight [AHB 26-03-1841], waarna de reis voorspoediger gaat aangezien het op 40 april gepraaid wordt op 1° N.Br., 2° W.L. vlak boven de evenaar [AHB 29-06-1841] Dordrecht, 24 februari 1841 - Hellevoetsluis, 11 maart - 11 juli Batavia, 20 juli - Surabaya, 15 augustus - Probolinggo - Batavia, september 1841 - ~19 januari 1842 Brouwershaven

ADMIRAAL VAN HEEMSKERK, eerste reis, Johannes Strumphler, Mrt 1841 - Jan 1842, voor rederij A.Blussé van Oud-Alblas, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Amsterdam.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Vanaf 21januari vindt de aanmonstering plaats van 4 man voor kapitein J.E.Strumphler1, 35Jr Amsterdam, voor op het nieuwe Fregatschip ADMIRAAL VAN HEEMSKERK voor een reis naar Batavia en terug op Amsterdam. De manschapen bestaan uit 4 Stuurlieden, Doctor, Bootsman en maat, 1e- en 2eTimmerman, 1e- en 2e-Zeilmaker, Hofmeester, Kok en koksmaat, 18 Matrozen, 4 Ligtmatrozen en 5 Leerlingen. De meesten monsteren binnen een paar dagen aan, maar doordat er nog al wat afdankingen plaats vinden worden er de laatste dagen voor vertrek nog enkelen bijgemonsterd.[MRD1027/1841] Op 4 maart wordt nog geadverteerd in het AlgemeenHandelsblad Te DORDRECHT ligt in Lading naar BATAVIA, om den 8sten Maart te Brouwershaven tot vertrek gereed te liggen, het nieuw gebouwd Kopervast Fregatschip Admiraal van Heemskerk, Kapt. J.E.Strumphler. Adres voor Passagiers en Goederen bij de Kargadoors JAN DANIELS en ZOON en ARBMAN, te Amsterdam, en VISSER en MULLER, te Dordrecht.

Figuur 29 Monsterrol 1027/1841

Dordrecht, 3 maart 1841 - Brouwershaven, 14 maart - 29 juni Batavia, 7 juli - 19 juli Surabaya, Pasuruan, 12 augustus - 17 augustus Semarang, 18 augustus - 12 september Batavia, 21 september - 24 november St.Helena - januari 1842 Texel. Aangekomen te Surabaya: van Batavia den 7den julij, passagiers, de heeren J.Nettekoven, en G.Deijsernek. Aanvoer te Surabaya, 2e helft Jul.: 1 vaatje boter, van der Vies. 4 vaatjes boter, 3 hammen en 4 kazen, J.E.Strumphler. Uitvoer van Surabaya, 2e helft Jul.: 150 picols rotting, N.H.M. 2 Vertrokken van Batavia: de heer N.Brouwer Carga-lijst Amsterdam: 8160 b. Koffij, 3461 kann. Suiker, 107 f. Foelie, 280 f. Notenmuse, 19 k. Notenzeep, 994 sch. Tin, 3456 b. Bindr., N.H.M.

BIESBOSCH, eerste reis, kapitein Pieter Vogelsang, voor rederij J.Buys 't Hooft & Deking Dura, Apr 1841 Feb 1842, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht.

Was hiervoor gezagvoerder op de OUD-ALBLAS en hield het toezicht op de bouw van de ADMIRAAL VAN HEEMSKERK 2 Dit zou N.H.Brouwer kunnen zijn, kapitein van de PICTURA die in februari in Surabaya achterbleef en het gezag over gaf aan G.Herderschee.

37 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 De aanmonstering voor de eerste reis van het Fregatschip de BIESBOSCH, Kapitein P.M.Vogelsang, 31Jr Dordrecht, is op 23 ferbuari 1841 voor een reis naar Batavia en terug op Dordrecht. Veertig manschappen monsteren aan bij de kapitein; 4 Stuurmannen, Doctor, Bootsman en maat, Zeilmaker, 1e- en 2e-Timmerman, Kok en Koksmaat, Hofmeester, 10 Matrozen, 13 Ligtmatrozen en 4 Kajuitwachters. [MRD-1034/1841] ADVERTENTIE. Te Dordrecht ligt in lading naar BATAVIA, om den 20 Maart te Hellevoetsluis tot vertrek gereed te liggen, het nieuw gebouwd, gekoperd en kopervast Nederlandsch Fregatschip BIESBOSCH, gevoerd door kapitein P.M.VOGELSANG, hebbende uitmuntende inrigtingen voor pasagiers, en voerende een bekwamen Scheepsdoctor. Adres bij de Cargadoors J.B. 't HOOFT en GERARD MAURITZ, aldaar. [DvG 8-03-1841]

Figuur 30 Monsterrol 1034/1841 [SAD]

Hellevoetsluis, 11 april 1841 - 27 juli Batavia, 4 augustus - 12 augustus Surabaya, 15 september Pasuruan - Surabaya, 28 september - 2 oktober Semarang, - Batavia, - 14 februari 1842 Brouwershaven - 26 februari Dordrecht. Aanvoer te Batavia, 29-31 Jul.: 100 st. kazen, 25 vts loodwit, Order. 400 st. kluuwwerk, 10 tros. touwwerk en voorts eenige regalen en restant provisien, den gezagvoerder. Uitvoer van Surabaya, 1e helft Sep.: 100 pic. rotting, IM. Aangekomen te Semarang: van Soerabaija den 28sten september, passagiers, de heeren Van der Poel en Sebo. Uitvoer van Semarang, 1e helft Okt.: 8000 picols koffij, I. 3 picols koffij, Vincenentie.

STAD DORDRECHT, negende reis, kapitein Jan van Nassau, Apr 1841 - Mei 1842, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. Op 12 maart 1841 wordt de monsterrol geopend voor voor de volgende reis van het Fregatschip de STAD DORDRECHT, Kapitein Jan van Nassau, 38Jr Dordrecht, voor een reis naar Batavia en terug op Dordrecht. Aangemonsterd wordt door 3 Stuurlieden, Doctor, Bootsman en maat, 1e- en 2eTimmerman, 1e- en 2e-Zeilmaker, Hofmeester, Kok en Koksmaat, 12 Matrozen, 10 Ligtmatrozen en 3 Kajuitwachters. [MRD-1040/1841] Hellevoetsluis, 27 april 1841 - 5 september Batavia, 19 september - 25 september Semarang, 30 september - Surabaya, 12 oktober - Pasuruan, 3/4 november - 9 november Semarang, 27 november - Batavia, 9 december 1841 - 5 mei 1842 Brouwershaven - 23 mei Dordrecht. 38 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Uitvoer van Batavia, 16-18 Sep.: 425 pic. tin, 100 dito rotting, N.H.M. 2 ks. Japan. mandjes, Kobas. Aanvoer te Surabaya, 1e helft Okt.: 1 kist gemakte kleederen, J.Dirks. 200 flesschen rhijnwijn, H.J.Reumpol. 1200 stuks mamrmeren vloersteenen, Vos. 650 flesschen roodewijn, de gezagvoerder. Aanvoer te Semarang, 2e helft Nov.: 5 kisten rhijnwijn, J.van Nassau. 3 26/100 picols touwwerk, J.Vincentie. Uitvoer van Semarang, 2e helft Nov.: 5977 picols koffij, 16 dito rotting, N.H.M.

ISIS, tweede reis, kapitein Jan Abbema, Jun 1841 - Mei 1842, van Dordrecht naar Java en via Straat Bali terug naar Dordrecht. Op 13 april 1842 opent de monsterrol voor het Fregatschip ISIS, Kapitein J.F.P.A.Abbema, 35Jr Dordrecht, voor een reis naar Batavia en terug op Dordrecht. Er wordt aangemonsterd door 4 Stuurlieden, Doctor, Bootsman en maat, 1e- en 2e-Timmerman, Zeilmaker, Hofmeester, Kok en Koksmaat, 20 Matrozen, 4 Ligtmatrozen en 4 Jongens. [MRD-1050/1841] Volgens bericht van Hellevoetsluis dd 17 juni 1841 deserteerden daar twee matrozen die vervolgens geroyeerd werden en waarvoor twee jongens bijgemonsterd konden worden. De volledige bemanning, incl kapitein bestaat uit 42 koppen. Na zijn vertrek moet de ISIS op 21 juni te Deal binnenlopen, van waar twee dagen de reis vervolgd kan worden. Op 19 juli is de ISIS reeds de Kaap Verdische Eilanden gepasseerd en wordt het schip gepraaid op 8° N.Br. en 22° W.L. Hellevoetsluis, 17/18 juni 1841 - 10 oktober Batavia, 21 oktober - Surabaya, 26 november - 28 november Probolonggo, - Banyuwangi, 29 december - 14 maart 1842 St.Helena - 29 mei Hellevoetsluis, 7 juni - Dordrecht. Aanvoer te Batavia, 11-13 Okt.: 150 kelders genever, 200 pullen lijnolie, 80 vaatjes boter, 1 kist pendules, 25 kn. Rhijnwijn, Santhagens, Romswinckel &Co. Voorts eenige regalen en restant provisien, den gezagvoerder. Vertrokken van Batavia: naar Soerabaija, passagier, de heer E.A.van Vloten en familie, en mevrouw Muller en familie. Uitvoer van Batavia, 18-20 Okt.: 325 picols tin, 100 do. rotting, N.H.M. Uitvoer van Surabaya, 2e helft Nov.: 150 picols rotting, N.H.M.

OSIRIS, eerste reis, kapitein J. Hazewinkel, voor rederij Flamboyante, Jul 1841 - Mei 1842, van Dordrecht naar Batavia en terug naar Amsterdam. Zaturdag (27 Feb) is te Dordrecht van de werf van den scheepsbouwmeester Jan Sachouten met het beste gevolg van stapel gelaten het fregatschip Osiris, gebouwd voor eene reederij, onder directie van de heeren A.Kist Ez., Herman van der Sande Hz., Florent van Wageningen, Henri Vriesendorp en J.van Wageningen Dz., zullende gevoerd worden door kapitein J.H.Hazewinkel, en zijnde bestemd voor de vaart op Oost-Indië. Onmiddelijk daarna is de kiel opgehaald voor een schip, genaamd Juno. [RC 2-03-1841] Op 21 juni 1841 vindt de aanmonstering plaats voor het Fregatschip OSIRIS, Kapitein Jacob Hendrik Hazewinkel, 49Jr Dordrecht, om te varen naar Batavia en terug op Amsterdam. Eenenveertig man monsteren bij de kapitein; 4 Stuurlieden, Doctor, Bootsman, Bootsmansmaat en tevens eilmaker en tevens bootmansmaat, 1e- en 2e-Timmerman, 2e-Zeilmaker, Hofmeester, Kok en Koksmaat, 20 Matrozen, 3 Ligtmatrozen, 4 Jongens en een leerling tevens 3e-zeilmaker. 39 Kees Bouten © 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Figuur 31 Monsterrol 1060/1841 [SAD]

Op 14 juli vertrekt de OSIRIS van Dordrecht en zeilt op 18 juli bij een O.Z.O. wind van Hellevoetsluis in zee. Door slecht weer moet het schip twee dagen later op 19 juli in Brouwershaven binnenlopen, waarna onduidelijk is wanneer het van daar opnieuw in zee zeilt. Waarschijnlijk is de OSIRIS 19 augustus van Brouwwershaven opnieuw in zee kunnen zeilen [JavC 4-12-1841], waarna het op 23 augustus bij Wight wordt gezien en tussen 23-26 augustus bij Deal wordt gerapporteerd. Kapitein J.J.Remkes, van Batavia in Texel binnen, rapporteert, den 23 dezer, bij Wight, gezien te hebben een fregatschip, toonende Dordrechtsche collegievlag, met no 9, zijnde die van kapitein J.H.Hazewinkel, voerende het schip Osiris, van Dordrecht naar Batavia [RC 31-08-1841] Dordrecht, 14 juli 1841 - Hellevoetsluis, 18 juli - 30 november Batavia, 17 januari 1842 - 26 mei 1842 Texel Vertrokken van Batavia: naar Dordrecht, passagiers, de heeren C.J.Arntzenius, B.Anrtzenius, echgenoot en kind, en mevrouw H.Nagel. Carga-lijst Amsterdam: 7043 b. Koffij, 2377 kan. Suiker, 226 k. Indigo, 146 k. Kaneel, 894 sch. Tin, 43191 b. Bindrotting, N.H.M.

ADVERTENTIE. Vertrekkende personen. B.Arntzenius met familie en J.O.H.Arntzenius, nemen bij deze afscheid van hunnen vrienden en bekenden in Indie. De heeren L.M.F.Plate, J.H.Peter en R.H.Arntzenius, zijn hunnen gemagtigden. Aan boord van het schip Osiris, ter reede van Batavia, 17 Jan 1842 [JavC 22-01-1842]

DELTA, tweede reis, kapitein Govert Crans, Aug 1841 - Mei 1842, van Dordrecht naar Batavia en Semarang en via Batavia terug naar Amsterdam. De aanmonstering voor deze reis vindt plaats op 4 augustus 1841, door 3 Stuurlieden (A.F.Tijdeman, 27Jr Dordrecht is 1e-Stuurman), Doctor, Bootsman en maat, 1e- en 2e-Timmerman, 1e- en 2eZeilmaker, Hofmeester, Kok en maat, 18 Matrozen, 2 Ligtmatrozen en 2 Jongens, voor het Fregatschip Delta, Kapitein G.Crans, 31Jr Dordrecht, voor een reis naar Batavia en terug op Amsterdam [MRD1067/1841] Dordrecht, 10 augustus 1841 - Hellevoetsluis, 20 augustus - 1 december Batavia, 6 december 11 december Semarang, 5 januari 1842 - 18 januari Batavia, 23 januari - 23 mei 1842 Texel 40 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Aangekomen te Semarang: de heer Oliphant Vertrokken van Semarang: naar Batavia en Nederland, passagier, de heer B.Velsinck en familie, en mejuffrouw A.M.Crans, en vijf gepasporteerde militairen Uitvoer van Semarang, 1e helft Jan.: 2906 bossen bindrottings, 130 picols, 2361 krand. gouvernements suiker weg. 9053 19/100 picols, 7311 balen gouvernements koffij weg. 7450 picols, N.H.M. 6 zakken koffij weg. 4 pic a 90 kattjes, D.Scheltema. 1 koffer inhoudende 1 japansche naaidoos, 12 st witte zijde doeken, 2 dito chin. aardewerk, 3 dito japansche mandjes, 2 fl. kaijoepoetie-olie, 300 st manilla sigaren, 5 dito soerabaijasche sigaar kokers, 4 ks. inhoudende japansche en inlandsche confituren, A.Hartsinck. 3 zakken koffij weg. 2 picols, N.J.Heere. Aangekomen te Batavia: van Samarang den 5den januarij, passagiers, B.Velsinck en familie, en Ward. Carga'-lijst Amsterdam: 7311 b. Koffij, 2361 kan. Suiker, 1110 sch. Tin, 2902 bos. Bindrottingen, N.H.M.

TIMOR, tweede reis, kapitein Jan Böning, Sep 1841 - Sep 1842, naar Batavia, waarna door Straat Sunda naar Tjilatjap en van daar terug naar Dordrecht. Foto van monsterrol ontbreekt. Hellevoetsluis, 24 september 1841 - 11 februari 1842 Batavia, 10 maart - Tjilatjap, 23 april - 2 Juli St.Helena - 31 augustus Vlissingen - 1 september 1842 Brouwershaven Aanvoer te Batavia, 12-12 Feb.: 10 vatjes spaansche matten, 110000 st. steenen, N.H.M. 200 kelders genever, 180 st kaarsen, 14 kn roodewijn, Order. Enige regalen en restant provisien, de gezagvoerder Vertrokken van Batavia: over Tjilatjap naar Dordrecht, passagier, de heer G.M.W. van der Kas. Carga-lijst Rotterdam: 5911 b. Koffij, 549 kan. Suiker, 495 sch. Tin, 1789 b. Bindrotting, N.H.M.

ORION, derde reis, kapitein Jacob van der Linden, Dec 1841 - Feb 1843, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Amsterdam. De monstering wordt geopend op 25 november 1841 te Dordrecht, voor een reis naar Batavia en terug op eene Nederlandsche haven, bij Kapitein Jacob van der Linden, 35Jr Dordrecht, door: 3 Stuurlieden, Doctor, Bootsman en maat, 1e- en 2e-Timmerman, Zeilmaker, Hofmeester, Kok en Koksmaat, 16 Matrozen, 6 Ligtmatrozen, 5 Jongens en een schrijver. Reeds in Dordrecht wordt de zeilmaker Christiaan Auke, 38Jr Osterrisoër, als onbekwaam ontslagen . In zijn plaats en tegen gelijke gage a f 26,- wordt de reeds eerder gemonsterde matroos Frederik Christiaan Harz aangesteld, waarnaast een bijkomende matroos wordt aangemonsterd. Brouwershaven, 20 december 1841 - 21 april 1842 Batavia, 8 mei - 16 mei Tegal, 23 juni - 1 juli Surabaya, 25 september - 28 september Semarang, - Batavia, 16 oktober - St.Helena, 16 december - 9 februari 1843 Texel Aangekomen te Batavia: van Dordrecht den 20sten december, passagiers, de heeren W.A. van der Ham en J.H. Hijmans. Aanvoer te Batavia, 21-23 Apr.: Van Nederland, met het Ned schip Orion, J. van der Linden. 6 ijzeren pannen, 3 dito beeren, 42 dito roosterbaren, 4 hasken, Reyns & Vinju. 23 vaten beenzwart, van Dasten &Co. 55 kisten bladkoper, 8 vs. compositie spijkers, 16 rollen lood, 50 kn. vensterglas, 200 st. stolksche kazen, 188 keld. genever, 40 vs rozijn azijn, Santhagens, Romswinkel &Co. 12 kisten en 16 ks. wijn, 12 keld genever, 24 vs boter, 2 keld. amandelen, 4 ks rozijnen, 12 st. kazen, 12 dito hammen, 6 dito gerookt vleesch, 6 dito kledingsstukken, Mulder. 1500 ponden steenkolen, 1 rijtuig, eene partij machinerien, 1 kistje tuinzaden, 25 fl. genever, Order. Voort eenige regalen en restant provisien, de gezagvoerder.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Vertrokken van Batavia: naar Tagal, passagier, de heer J.M. Knaud Aangekomen te Surabaya: van Tagal den 23sten junij, passagier, de heer Hovenaar

ATALANTE, eerste reis, kapitein Paulus van Wageningen (Vlag D 51), voor rederij van Wageningen, van Dordrecht naar Batavia, Surabaya en Tjilatjap, van waar het schip terug naar Nederland vertrok. De ATALANTE is het eerste schip op de Grote Vaart voor de reders Jacob van Wageningen &Zoon. en Florent van Wageningen. Kapitein op het Barkschip ATALANTE is Paulus van Wageningen, 29Jr Dordrecht. De monstering vindt plaats te Dordrecht op 8 November 1841

Deze bemanning in memoriam

Figuur 32 Monsterrol 1082 van het Barkschip ATHALANTE naar Batavia [SAD]

Hellevoetsluis, december 1841 - 21 april 1842 Batavia, ~3 Mei - 22 mei Surabaya, 16-31 julii Tjilatjap, 11 september - 7 november St.Helena - niet teruggekomen in Nederland (schip is vergaan) Uitvoer van Batavia, 2-4 Mei: Naar Nederland via Soerabaija, met het Ned schip Atalante, P van Wageningen. 250 picols tin, N.H.M. Aanvoer te Surabaya, 2e-helft Mei: Van Nederland, met het Ned schip Atalante, J v Wageninbgen, 50 krandjang mineraalwater, benevens eenige restant provisien, de gezagvoerder. Uitvoer van Surabaya, 2e-helft Jul.: 100 picols rottings, Boyd, Mehlbauw. 50000 stuks java sigaren, de gezagvoerder.

De Atalante keerde niet terug van zijn eerste reis. Het schip werd het laatst gezien op 15 november bij Ascension, waarna er niets meer van het schip vernomen werd. Devolledige bemanning van de ATALANTE zal zijn omgekomen en de ATALANTE is het eerste Dordtsche schip op de GROTE VAART dat verging.

42 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Figuur 33 Schermatische weergave van de reizen van 22 schepen tot eind 1842

Tijdens de beginperiode van de Dordtsche Grote Vaart in de jaren 1827-1834 voeren er 4 fregatten die gezamenlijk 16 reizen naar Batavia maakten in die periode. In 1835 kwam daar de JACOB CATS, het tweede fregat van rederij Blussé bij, waarna vanaf ein 1836 het aantal fregatten stelselmatig toenam, waarnaast er tevens berken gebouwd werden die met minder man gezeild konden worden. Tot eind 1841 is de ATALANTE de laatste nieuwe, het drieentwintigste schip en het eerste dat verging. Tot eind 1842 voeren voorgaande schepen achtentachtig maal uit op reizen naar Batavia, hetgeen in nevenstaande figuur staat weergegeven. De Groeiperiode is hier nog niet mee ten einde, maar het aantal schepen en reizen is dermate groot, dat in het vervolg (voorlopig?) alleen de schepen van rederij Blussé behandeld worden, plus de eerste reizen van bijkomende nieuwe schepen. In vergelijking tot de eerste 32 reizen door de 13 fregatten en barken vanaf 1835 (Fig.17), maakt nevenstaande figuur duidelijk dat de tijd tussen terugkomst en vertrek van een volgende reis aanzienlijk is toegenomen in 1841 ten opzichte van voorgaande jaren. Een voorteken van de 'stagnatie' in de groei, maar er stonden nog schepen op stapel!

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Alvorens met volgende reizen verder te gaan, geeft onderstaande figuur allereerst de schepen van rederij A. Blussé van Oud-Alblas in de periode 1835-1841 weer.

Figuur 34 De schepen van rederij A. Blussé van Oud-Alblas in 1835-1841.

Na de ATALANTE vertrekt de STAD TIEL, kapt Evert Chevalier, op 20 januari 1842 van Texel, aankomst te Batavia 13 mei en terug in Texel op 7 januari 1843, na ca 10 september 1842 weer van Batavia te zijn vertrokken. Op de uitreis voeren de heren J.B. en H.C.J. van den Dungen als passagiers naar Batavia. De BROEDERTROUW vertrekt op 19 december 1841 van Dordrecht naar Brouwershaven, waar hij bij het op zijn 5e-reis in zee zeilen op 27 februari 1842, nog op de reede bij stormweer het roer breekt. Na de 'noodige reparatien' wordt op 13 juli het anker te Batavia uitgegooid en loopt het schip op 15 maart 1843 terug in Brouwershaven binnen, na eind oktober 1842 van Batavia te zijn vertrokken. 44 Kees Bouten © 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Kapitein J.H. Mugge zeilt op 4 april 1842 met de bark de ZWIJGER van Hellevoetsluis, aankomst te Batavia op 15 juli. Na vracht in Surabaya en Panarukan te hebben ingenomen kan hij de terugreis op 1 oktober vanuit Batavia aanvaarden en is hij op 13 februari terug in Dordrecht, twee weken na te Brouwershaven te zijn aangekomen.

JACOB CATS, zesde reis, kapitein Willem Derks, Apr 1842 - Mrt 1843, naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. Op 9 Maart 1842 opent de monsterrol voor de bemanning voor kapitein W.B. Derks, 35Jr Dordrecht, waarop door 3 Stuurlieden, een Doctor, 1e- en 2e-Timmerman, Bootsman en maat, 1e- en 2eZeilmaker, Hofmeester en een Kok, 15 Matrozen, 7 Ligtmatrozen en 3 Jongens wordt aangemonsterd [MRD-1097/1842]. Hellevoetsluis, 4 april 1842 - 15 juli Batavia, 24 juli - 6 augustus Surabaya, 29 augustus - 30 augustus Pasuruan, 29 september - 9 oktober Batavia, 13 oktober - 15 maart 1843 Brouwershaven Aanvoer te Batavia, 18-20 Jul.: Van Nederland met het Ned schip Jacob Cats, W.B. Derks. 12500 stuks metselsteenen, N.H.M. 100 kelders genever, 30 vs loodwit, 50 dito boter, 160 st. hammen, 10 dito gerookt vleesch, 100 pullen azijn, 30 kn. Wijn, 3 dito en 6 pk papier, de gazegvoerder. Aankomst te Surabaya: van Batavia den 24sten julij, passagiers, de heer Lebret, en mejufvrouw Derks. Uitvoer van Surabaya, 2e helft Aug.: 80 picols rotting, N.H.M. Aangekomen te Batavia: van Passaroean den 1sten october, passagiers, de heer G.J.P.Carlier en familie

De JACOB CATS voer tegelijk met de ZWIJGER uit van Hellevoetsluis en beide komen op dezelfde datum in Batavia aan. De passagiers de heer G. Lebret en mevrouw M.W.B. Derks arriveerden te Batavia met de JACOB CATS, waarna zij van Batavia hun reis naar Surabaya vervolgden. De JACOB CATS arriveert op 15 maart terug in Brouwershaven, tegelijk met de BROEDERTROUW, kapt Stam de Jonge.

In voorgaande figuur van de schepen van BlussĂŠ nieuw is het barkschip JAN VAN HOORN, dat in 1841 nog niet uitgevaren was, maar wel reeds te water lag.

Figuur 35 Nederlandsche Staatscourant 2 September 1840

Op 18 augustus 1840 werd besloten tot de bouw van een volgend barkschip "in den smaak van den TIMOR maar iets grooter", nadat men het de vorige dag eens was geworden over de prijs van f. 61.500,-. In de loop van September werd de Rederij-cedul volgetekend.

Op 8 April 1841 wordt als kapitein aangesteld "Johannes Albertus Keeman, laatstelijk opperstuurman op den JACOB CATS en daarmee den 23 maart ll. te Brouwershaven binnengekomen." Op 19 juni wordt de JAN VAN HOORN te water gelaten, waarna het schip echter niet in de bevrachtingen van de N.H.M wordt voorzien.

Figuur 36 Dagblad van 's Gravenhage 23 Junij 1841

45 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 “De JAN VAN HOORN noch in de bevrachtingen van July, Augustus of September begrepen zijnde, noch eenig uitzigt van bevrachting in dit Jaar voor de Handelmaatschappij zich opdoende, zoo is den 11 September 1841 bij de Directie in ernstige overweging genomen of het ook zaak zoude kunnen zijn om de JAN VAN HOORN op avontuur uit te zenden of wel naar een particuliere bevrachting voor den bodem om te zien; en is, na rijpe overweging van het eerste als onraadzaam afgezien, doch besloten om te beproeven of men te Amsterdam tot een particuliere eenigszins billijke bevracnting zou kunnen geraken ........Alle pogingen tot dezen echter zonder gewenschte vrucht gebleven zijnde, is het ook niet te pas gekomen den Raad deswege zaam te roepen", aldus een passage uit de Notulen van Directie en Raad der Rederij van de JAN VAN HOORN. In afwachting van wel bevracht te worden door de N.H.M. ligt het schip op de rivier aan de Duc d'Alve en gedurende de winter in de Kalkhaven. Eerst op 20 maart 1842 verneemt de rederij dat de JAN VAN HOORN voor April bevracht zal worden en wordt besloten "nog diezelfde week de victualie aan boord te brengen, het schip wederom op stroom te leggen en het bi j de Handelmaatschappi j aan te bieden om den 10 April te Hellevoetsluis zeilree te liggen." De monsterrol wordt geopend en op 31 maart 1842 is de bemanning voltallig. Het schip wordt gevoerd door Kapitein J.A. Keeman, 32Jr Amsterdam, komende van de JACOB CATS als 'opperstuurman'. Eerste stuurman van de JANvH is J. Bouten, 26Jr Rotterdam, 2e-stuurman H.J. de Boer, 27Jr Amsterdam en de 3e-stuurman tevens Bootsman is Folke Foltiera, 33Jr Rotterdam. De verdere bemanning bestaat uit een Timmerman, Kok, Zeilmaker en Hofmeester, 8 Matrozen, 4 Ligtmatrozen en 3 Jongens [MRD1111/1842]. Figuur 37 Monsterrol voor Zeevarenden Nr. 1111 van het Waterschouts-Ambt te Dordrecht, van het nieuwe Barkschip JAN VAN HOORN, Kapitein J.A. Keeman, om te varen naar Batavia en terug op Rotterdam.

In kennisse van mij Waterschout JHVde Noordaa, 31 Maart 1842

- "Zaterdag den 9e April 1842 des namiddags omstreeks 4 Ure, met gunstige gelegendheid van deze Stad vertrokken en des avonds van dien dag ten 9 Ure ter reede van Hellevoetsluis ten anker gekomen, is de Jan van Hoorn na Zondag te Hellevoetsluis nog eenige ballast ingenomen te hebben, Maandag daaraan den 11 April, des namiddags met eene bemanning van 23 koppen naar Zee gezeild en wel in Zee gekomen” JAN VAN HOORN, eerste reis, kapitein Jan (Johannes Albertus) Keeman (Vlag D 53), voor rederij A. Blussé van Oud-Alblas, Apr 1842 - Apr 1843, naar Batavia en Surabaya, waarna via Batavia terug naar Dordrecht. Dordrecht, 9 april 1842 - Hellevoetsluis, 13 april - 2 augustus Batavia, 6 september - Surabaya Probolinggo, 8 oktober - 10 oktober Surabaya, 22 oktober - 1 november Batavia, 10 november 27 januari 1843 St.Helena, - 27 maart Portsmouth, - 6 april 1843 Hellevoetsluis. 46 Kees Bouten © 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Aanvoer te Batavia, 1-3 Aug.: 120 vaatjes spijkers, 50 kn glas, Santhagens, Romswincker &Co. Vertrokken van Batavia: naar Soerabaija, passagier, de heer J.J.Rijneveld. Aangekomen te Batavia: van Soerabaija den 22sten october, passagier de heer Van der Vies Carga-lijst Rotterdam: van Batavia. 6839 b. Koffij, 1263 k. Suiker, 493 sch. Tin, 2646 b. Bindrott., N.H..M.

's HERTOGENBOSCH, eerste reis, kapitein Johan Westerouen van Meteren (Vlag D 47) , voor rederij G. Sandberg, Apr 1842 - Mrt 1843, voor een reis naar Java en via Batavia terug naar Middelburg. De monsterrol voor het Fregatschip wordt geopend op 16 maart 1842 bij het Waterschouts-Ambt te Dordrecht, voor een reis naar Batavia en terug op Middelburg, gevoerd wordende door Kapitein J.J. Westerouen van Meeteren, 34Jr Dordrecht. Veertig man monsteren aan bij de kapitein: 4 Stuurmannen, een Doctor, Bootsman en maat, 1e- en 2e-Timmerman, 1e- en 2e-Zeilmaker, Hofmeester, Kok en Koksmaat, 13 Matrozen, 7 Ligtmatrozen en 6 Jongens [MRD-1099].

Figuur 38 Monsterrol 1099 van de 's HERTOGENBOSCH [SAD]

Hellevoetsluis, 18 april 1842 - 27 juli Batavia, 12 augustus - 20 augustus Surabaya, 12 september - Probolinggo, 30 september - 3 oktober Surabaya, 12 oktober - 27 oktober Batavia, 9 november - 13 maart 1843 Vlissingen. Aangekomen te Batavia: van Soerabaija den 19den october, passagiers, de heer Visser en familie, en mevrouw de weduwe Van Teijlingen Thielen.

GENERAL BARON VAN GEEN, vijfde reis, kapitein Barteld van Weyland, Mei 1842 - Sep 1843 naar Java en via Batavia terug naar Amsterdam. Texel, 1 Mei 1842 - 25 augustus Batavia - 20 september Surabaya, 6 oktober - 9 oktober Bezoeki, 22 oktober - 24 oktober Panarukan, 13 november - Semarang, 14 december - 16 december Surabaya, 41 april 1843 - Semarang, 14 mei 20 met Batavia, 9 juni - 30 September 1843 Texel. Uitvoer Surabaya, 1e-helft oktober 1842: 1802 4/100 picols suiker en 100 dito rottings, N.H.M. Passagiers van Semarang: de heer J.H. Starckenborg Jutting en echtgenoot, de gepensioneerde kapt Huisman, en 4 gepasporteerde militairen. Uitvoer van Batavia: 1500 picols koffij, N.H.M. 18 stuks kleine geldkisten, 30 stellen kramerijen en 1 kist boeken, Gouverneur. Passagiers van Batavia: Zr Ms troepen.

47 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

LOUISA PRINSES DER NEDERLANDEN, effde reis, kapitein Evert Groeneveld Cadee, (MRD-1118/1842) Mei 1842 - Jul 1842 naar Java en door Straat Bali terug naar Amsterdam. Hellevoetsluis, 17 Mei 1842 20 september Batavia, - 5 oktober Surabaya, 15 oktober - 17 oktober Pasuruan, - Semarang, 2 december - 7 december Cirebon, 15 december - 22 december Semarang, 5 februari 1843 - 13 februari Banyuwangi, 14 februari 5 mei St.Helena - 15 Juli 1843 Texel. Aanvoer te Batavia: 6 trossen touwwerk, Thompson, Roberts &Co. Voorts eenige regalen en restant provisien, de gezaghebber. Uitvoer van Semarang, 1e-helft november: 1300 9/100 picols poeder suiker in 312 krandjangs, 40 dito bindrotting, 12 pk inh 3000 st goeniezakken, 10 fl merk inkt, 1 pak garen, N.H.M.

KONINGIN DER NEDERLANDEN, achtste reis, kapitein Pieter Sipkes, (MRD-1123/1842) Jun 1842 - Apr 1843 naar Batavia en terug naar Dordrecht. Hellevoetsluis, 6 Juni 1842 - 27 septemberBatavia,- Pekalongan, 10 november - 23 november, 1 december - 3 April 1843 Brouwershaven. Aanvoer te Batavia: 150 vatjes boter, 30 kelders genever, Order. Eenige regalen, dee gezagvoerder. Uitvoer van Batavia, via Pekalongan: 350 picols tin, 100 dito rotting, 50 dito sapanhout, N.H.M. Passagier van Pekalongan: naar Batavia, de heer G. d'Abo.

OUD-ALBLAS, vijfde reis, kapitein Pieter Kleij, Jun 1842 - Apr 1843, van Amsterdam naar Java, waarna via Batavia terug naar Amsterdam. Texel, 17 juni 1842 - 1 oktober Batavia, 14 oktober - 18 oktober Semarang, 21 november - 30 november Batavia, 13 december - 7 februari 1843 St.Helena - 1 april 1843 Texel. Aanvoer te Batavia, 3-5 Okt.: 50 kisten glaswerk, Poder. Eenige restant provisien, de gezagvoerder. Uitvoer van Batavia, 13-15 Okt.: Naar Nederland via Samarang, met het Ned schip Oud Alblas, P. Kley. 100 picols rotting, 50 dito sapanhout, N.H.M. Uitvoer van Batavia, 14-14 Dec.: Carga-Lijst Amsterdam: Naar Amsterdam, met het Ned schip Oud Alblas, P. Kley. 50 picols sapanhout, 100 dito rotting, 400 744/1000 dito indigo, 6311 81/100 dito koffij, N.H.M. Carga-Lijst Amsterdam: 6697 b. Koffij, 1743 kan. Suiker, 211 k. Indigo, 2629 b. Bindr. 50 pic. Sapanhout, N.H.M.

BATO, vijfde reis, kapitein Johannes Keijser, (MRD-1125/1842) Jul 1842 - Jun 1843 naar Java en via Straat Bali terug naar Dordrecht Hellevoetsluis, 16 juli 1842 - 22 oktober Batavia, - Probolinggo, 29 januari - 6 februari Banyuwangi, 6 februari - eind juni 1843 Brouwershaven. Cargalijst Dordrecht: 4148 b. Koffij, 3321 kan. Suiker, 2181 b. Bindr., N.H.M.

PICTURA, derde reis, kapitein N.H. Brouwer, (MRD-1128/1842) 48 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Aug 1842 - Jul 1843 naar Java en via Straat Bali terug naar Dordrecht. Hellevoetsluis, 1 augustus 1842 - 21 november Batavia, 5 december - Surabaya, 22 januari 1843 - 22 januari Pasuruan, 10 februari - 14 februari Banyuwangi, 15 februari - 29 April St.Helena, - 10 juli 1843 Dordrecht Passagier van Surabaya (en Pasuruan): de heer M.G.van Heel en familie.

IDA WILHELMINA, derde reis, kapitein Pieter Romijn, Aug 1842 - Jul 1843 naar Java en voa Straat Bali terug naar Dordrecht. Texel, 3 Augustus 1842 - 21 december Batavia, 8 januari 1843 Semarang, 21 februari - 26 februari Banyuwangi, - 4 Juli 1843 Brouwershaven. Kapitein Romijn overlijdt tijdens de reis en werd als gezagvoerder opgevolgd door (waarschijnlijk 1eStuurman) Geerling. CERAM, eerste reis, kapitein Thomas Veldman (Vlag D 46), voor rederij J.B. 't Hooft & F.C. Deking Dura, Sep 1842 - Okt 1843, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. De aanmonstering voor het Fregatschip CERAM voor een reis naar Batavia met kapitein T.K. Veldman, 39Jr Dordrecht, is op 28 Junij 1842 door het Waterschouts-Ambt te Dordrecht.

Figuur 39 Monsterrol 1127 dd 28 Junij 1842 [SAD]

Er wordt aangemonsterd door 3 Stuurlieden, een Doctor, Bootsman en maat, 1e- en 2e-Timmerman, Zeilmaker, Hofmeester en Kok, 21 Matrozen, 6 Ligtmatrozen en 6 Jongens. Een grote bemanning van in totaal 45 koppen. Dordrecht, 31 augustsu 1842 - Hellevoetsluis, 14 september - 24 december Batavia, 19 januari 1843 - 29 januari Surabaya, 13 april - Samarang, 1 mei - 4 mei Cirebon, 19 mei - Batavia, ~30 mei - 7 april St.Helena - oktober Brouwershaven Vertrokken van Batavia: naar Soerabaija, passagiers, de heeren J.F.Becker en familie, A.Daendels, en G.R.A.Manuel Uitvoer van Batavia, 19-21 Jan.: Naar Rotterdam, met het Ned schip Ceram, J.K.Veldman, 100 picols tin en 150 dito roting, N.H.M. Aangekomen te Surabaya: van Batavia den 19den januarij, passagier, kapitein A.Rondeau Vertrokken van Surabaya: over Batavia en Samarang naar Nederland, passagiers, de heeren Z. van der Mark en G. Visser Uitvoer van Surabaya, 1e helft Apr.: Naar Nederland via Samarang, met het Ned schip Ceram, F.K.Veldman. 7611 25/100 picols suiker, 1382 40/100 dito koffij, 901 23/100 dito peper, 193 216/1000 dito indigo, 56 496/1000 dito

49 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 kaneel, 687 st rinderhuiden, N.H.M. 91 88/100 picolas rottings, Fraser, Eaton &Co. 10000 stuks soerabaijasche sigaren, de gezagvoerder. Vertrokken van Semarang: naar Cheribon, Batavia en Nederland, passagiers, de gepensioneerde kapiteins Diederik en familie, P.Wilschut, en vier gepasporteerde militairen Aangekomen Cirebon: van Soerabaija en Samarang den 11den april, passagiers, de gepensioneerde kapitein Diederiks en familie, de heeren Z.van der Mark en familie, P.Wilschut, en vier gepasporteerde militairen Vertrokken van Cirebon: naar Nederland over Batavia, met Zr Ms troepen, passagiers, de heeren P.Wildscht, Z.van der Mark, M.J.Lenn van Basel en familie, de gepensioneerde kapt Diederich en familie, en 4 gepasporteerde militairen. Uitvoer van Batavia, 29-31 Mei: 300 picols tin en 250 dito rotting, N.H.M. 81/2 kistjes sigaren, de gezagvoerder. Carga-lijst Rotterdam: 10050 b. Koffij, 2276 kan. Suiker, 113 k. Indigo, 210 coll. Kaneel, 2357 b. Peper, 687 st, Huiden, 594 sch. Tin, 2772 b. Bindrott., N.H.M

BERNARD HERTOG VAN SAXEN-WEIMAR, tweede reis, kapitein Pieter Hazewinkel, (MRD-1141/1842) Nov 1842 - Dec 1843 naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. Hellevoetsluis, 7 november 1842 - Batavia, 7 juni - Surabaya, 14 juli - Semarang, - Batavia, ~15 augustus - ~25 december 1843 te Brouwershaven. Uitvoer van Batavia: 6005 76/1000 picols koffij, 120 dito rottings, N.H.M.

ADMIRAAL VAN HEEMSKERK, tweede reis, kapitein Johannes Strumphler, Jan 1843 - Feb 1844, van Amsterdam naar Java en via Batavia terug naar Amsterdam. Na vertrek van Texel op 3 januari 1843 komt de ADMIRAAL VAN HEEMSKERK in stromweer terecht en besluit de kapitein op 12 januari bij Deal binnen te lopen. Na op 18 januari weer van Deal vertrokken te zijn komt het schip vervolgens op 23 januari ter rede van Vlissingen binne om de opgelopen schade daar te herstellen.

Figuur 40 Middelburgsche Courant dd 24 januarij 1843

Zie ook grootboek Figuur 41 Javasche Courant dd 29 april 1843

Texel, 3 januari 1843 - 23 januari Vlissingen, 20 februari - 8 augustus Batavia, 27 augustus Surabaya, 19 september - Semarang, - 17 october Batavia, 24 oktober - 27 december St.Helena 15 februari 1844 Texel. Aangekomen te Batavia: J.E.Strumphler, van Amsterdam den 3den januarij, passagier, de heer P.Swerver. Aanvoer te Batavia, 7-9 Aug.: Van Amsterdam, met het Ned schip Admiraal van Heemskerk, J.E. Strumphler. 200 vaatjes boter, 75 kn bier, 1 kist schrijfbehoeften, 1 dito inkt, R.R. Toe Laer & Jonkman. 2 kisten tuinzaden, 1 mand harters, 2 kn planken, 1 kst snoeimessen, 1 pak en 2 md. boonen, Thompson, Robert &Co. 100 vaatjes loodwit, 41 kn. kramerijen en 1 kist metaalwerk, Paine, Stricker &Co. 2 manden bier, 1 kist Kleederen, 5 kn. touwwerk, 5 dito

50 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 manufacturen en 1 kist modewaren, B.Kopersmit &Co. 2 kisten provisien, Walkenshauw & Vernede. 99 vaatjes boter en 3 kn. Manufacturen, E.Moorman &Co. 5 kisten manufacturen en 4 pk. Polemieten, P.Suermondt &Co. 13 kisten glaswerk en 1 kist medicijnen, E.Bicker. 64/2 pijpen azijn, 135 pk. Koffijzakken, 143 kn. Manufacturen, 2 dito schrijfbehoeften en 1 kist boeken, N.H.M. 304000 ponden steenkolen, 10 oxh azijn, 78 tonten teer, 98 vs. loodwit, 1 kist uurwerk, 1 kist gewigten en 25 kn. zijn, Order. Vertrokken van Batavia: naar Soerabaija, passagiers, de heer J.Stevermeijer, en mejufvrouw S.Boers. Uitvoer van Batavia, 24-26 Aug.: 1 kist rijtuigen enz, C.Denninghoff. 50 picols rottine en 200 dito koffij, N.H.M. Vertrokken van Surabaya: naar Nederland over Batavia en Samarang, passagiers, 2 gepasporteerde militairen Uitvoer van Surabaya, 2e helft Sep.: Naar Nederland via Samarang en Batavia, met het Ned schip Admiraal van Heemskerk, J.E.Strumphler. 400 51/100 pic. suiker, 300 dito peper, N.H.M. 100 pic. rotting, Fraser, Eaton &Co. Vertrokken van Batavia: naar Amsterdam, met passagiers, de jonge heer H.P.M.Wachtels, en 2 gepasporteerde militairen. Cargalijst Amsterdam: 11707 b. Koffij, 2300 kan. Suiker, 833 b. Peper, 998 sch. Tin, 439 b. Bindrott., N.H.M.

BIESBOSCH, tweede reis, kapitein Pieter Vogelsang, [MRD-1146/1843] Feb 1843 - Dec 1843 naar Java en via Batavia terug naar Rotterdam.

Figuur 42 Het fregatschip BIESBOSCH [MGD]

Hellevoetsluis, 21 februari 1843 - 8 juni Batavia, 29 juni - Surabaya, - Batavia, 31 augustus - 16 december 1843 Brouwershaven. Cargalijst Rotterdam: 10595 b. Koffij, 2889 kan. Suiker, N.H.M.

51 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 CLARA ANNA MARIA, eerste reis, kapitein Pieter Bakema (Vlag D 62), voor rederij H. van der Sande Hz, Feb 1843 - Jul 1844, via Calcutta naar Batavia en Hong Kong,terug via Batavia naar Dordrecht. Figuur 43 Monsterrol 1147 dd 13 februarij 1843 van het Barkschip CLARA ANNA MARIA, Kapitein Pieter Josephus Bakema, naar de Oost Indien. [SAD]

Te Dordrecht is den 2den dezer van de werf de Merwede, toebehoorende aan de scheepsbouwmeesters C.Gips en Zonen, ,et het beste gevolg te water gelaten het aldaar nieuw gebouwd kopervast barkschip Clara Anna Maria, groot ruim 200 lasten, bestemd voor de vaart op de Oost-Indien, voor rekening eener reederij, onder directie van den heer H. van der Sande Hz., en gevoerd zullende worden door kapitein P.J.Bakema. [NSC 5-12-1842] Een klein schip, een bark van slecht 136 last, op stapel gezet voor eigen rederij van Herman van der Sande Hz., mede-directeur van rederij M.D.S. en A. BlussĂŠ van Oud-Alblas. De eerste reis gaat via India naar Java, van waar vervolgens een tussenreis naar China gemaakt wordt. Hellevoetsluis, 26 februari 1843 - 8 augustus Saugor, - 8 oktober Batavia (van Calcutta), Semarang, 29 november - 11 november Hong Kong (van Surabaya) - <9 maart 1844 Batavia, - 8 juni St.Helena, 27 juli 1844 Hellevoetsluis. CargaiLijst Rotterdam: 548 kisten en 189 pakken Thee, 700 kn. Cassia, 300 p. China rood, 134 kn. Star-Anijs, 40 kn. Rhabarber, 25 kisten en 6 pakken Vermiljoen, 342 zakken Koffij, 214 kn. Indigo, 150 kn. Gom Copla, 248 kn. Gember, 20 kn. Cochenille, 95 kn. Gom damar, 5 kn. Lakwerk, 3 p. Manilla Cigaren, 10 kn. Soya, 46 kn. Medicijn Rijst, Order.

STAD DORDRECHT, tiende reis, kapitein Jan van Nassau, (MRD-1165/1843) Jun 1843 - Mei 1844 naar Java en via Straat Bali terug naar Rotterdam. Hellevoetsluis, 19 juni 1843 - 12 oktober Batavia - Banyuwangi, 11 december - 24 mei 1844 te Brouwershaven Cargalijst Rotterdam: 6586 b. Koffij, 2338 k. Suiker, 75 pic. Sapanhout, 689 sch. Tin, N.H.M.

DELTA, derde reis, kapitein Govert Crans, Jul 1843 - Jul 1844 naar Java en via Straat Bali terug naar Dordrecht.

52 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Texel, 25 juli 1843 - 27 november Batavia, 29 november - 5 december Surabaya, - Banyuwangi, ~1 maart 1844 - 7 mei St.Helena, - 5 juli 1844 Brouwershaven, 13 juli - Dordrecht. Cargalijst Dordrecht: 6730 bn. Koffij, 2756 kann. Suiker, N.H.M.

JAN VAN HOORN, tweede reis, kapitein Johannes Keeman, Aug 1843 - Aug 1844, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Amsterdam. Op 3 juli 1843 vindt de monstering plaats voor een particuliere reis naar Batavia, via Kaap de Goede Hoop. Er wordt aangemonsterd door 21 man bij kapitein J.A. Keeman, 34Jr Amsterdam, te weten: 2 Bootsman, Timmerman, Kok, Figuur 44 De JAN VAN HOORN In lading naar de KAAP DE Stuurmannen, GOEDE HOOP en BATAVIA [AHB 5 junij 1843] Zeilmaker en Hofmeester, 8 Matrozen, 3 Ligtmatrozen en 3 Jongens.[MRD1167/1843] Op 2 augustus zeilt de JAN VAN HOORN bij de Z.Z.W. wind uit van Hellevoetsluis met bestemming naar Kaap de Goede Hoop, tegelijk met de ISIS, die eerst naar Brouwershaven vaart en van daaruit rechtstreeks naar Java. Hellevoetsluis, 2 augustus 1843 - 25 november 1843 Kaap de Goede Hoop, - 5 januari 1844 Batavia, 24 januari - 4 februari Semarang, - Pasuruan - Batavia, 24 maart - 8 juni St.Helena - 5 augustus Texel. Carga-Lijst Amsterdam: 3920 b. Koffij, 1505 kn. Suiker, 595 sch. Tin, N.H.M.

ISIS, derde reis, Kapitein Jan Abbema, Aug 1843 - Jun 1844, van Dordrecht naar Java en via Straat Bali terug naar Amsterdam. De bemanning voor kapitein J.F.P.A. Abbema, 37Jr Dordrecht, bestaat uit 3 Stuurlieden, een Doctor, Bootsman en maat, 1e- en 2e-Timmerman, Zeilmaker, Kok en Koksmaat en een Hofmeester, 19 Matrozen, 3 Ligtmatrozen en 6 Jongens, voor deze reis naar Batavia en terug op Amsterdam [MRD1168/1843]. Hellevoetsluis, 2 augustus 1843 - 6 augustus Brouwershaven, 9 augustus - 23 november Batavia, 26 november - 3 december Surabaya, 20 december - ~24 december Pasuruan, 24 januari 1844 Banyuwangi - 31 maart St.Helena - 7 juni Texel Carga-Lijst Amsterdam: 7863 b. Koffij, 2808 kann. Suiker, 805 sch. Tin, 75 pic. Sapanhout, N.H.M.

OSIRIS, tweede reis, kapitein Jacob Hazewinkel, Aug 1843 - Jul 1844 naar Java en via Straat Bali terug naar Amsterdam. Texel, 11 augustus 1843 - 22 november Batavia, - Banyuwangi, - Straat Bali, 29 februari 1844 - 6 mei St.Helena, 8 mei - 8 juli 1844 Texel.

53 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Cargalijst Amsterdam: 8480 b. Koffij, 2781 kan. Suiker, 57 k. Cochenille, 1500 st. Huiden, 750 sch. Tin, 1893 bos. Bindr., 75 pik Sapanhout, N.H.M.

TIMOR, derde reis, kapitein Johannes Böning, Aug 1843 - Jul 1844, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht. De monstering van de bemanning voor kapitein J.A. Böning, 30Jr Dordrecht, is op 12 Augustus 1843 voor een reis naar Batavia en terug op Dordrecht. Drie Stuurlieden (de 3e- is tevens Hofmeester) monsteren aan, met een Bootsman, Timmerman, Zeilmaker, Doctor en Kok, 8 Matrozen, 3 Ligtmatrozen en 2 Jongens monsteren aan. [MRD-1176/1843] Op 21 augustus 1843 vertrekt de TIMOR van Dordrecht 25 augustus 1843 zeilt de TIMOR van Hellevoetsluis in zee, maar komt niet verder dan over het Pampus. Eerst op 28 augustus gelukt het de Timor om goed in zee te komen Dordrecht, 21 augustus 1843 - Hellevoetsluis, 25 augustus - 10 januari 1844 Batavia, - Surabaya - ~4 februari Pasuruan - Banyuwangi, 29 februari - 8 mei St.Helena, 9 mei - 5 juli Hellevoetsluis 8 juli 1844 Dordrecht. Carga-lijst Rotterdam: 397 sch. Tin, 5038 z. Koffij, 1001 kan. Suiker, Ned.H.M. 100 picols Sapanhout, 995 boss. Bindrotting, Order.

Kapitein Johannes Böning komt ziek terug van deze reis (volgens brief van de kapitein van 4 februari uit Passarouang " sukkelde hij zeer met lammigheid aan de handen" ). Twee weken na terugkomst overlijdt hij te Dordrecht ' na eene ongesteldheid Figuur 45 Overlijdens advertentie kapitein Böning [AHB 24van weinige dagen'. 07-1844]

JUNO, eerste reis, kapitein Willem Chevalier, voor rederij Sandberg, Nov 1843 - Sep 1844, van Dordrecht naar Java en via Batavia terug naar Dordrecht.

Figuur 46 Monsterrol 1181 dd 6 October 1843 voor het Barkschip JUNO [SAD]

Drie Stuurlieden, een Doctor, Bootsman en maat, 1e- en 2e-Timmerman, Kok en Koksmaat, 1e- en 2e-Zeilmaker en Hofmeester, 9 Matrozen, 4 Ligtmatrozen en 4 Jongens voor Kapitein W.J. Chevalier, 48Jr Dordrecht.

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843 Hellevoetsluis, 4 november 1843 - 14 februari 1844 Batavia, 25 februari - Surabaya, 17 maart 22 maart Pasuruan, 6 april - Batavia, ~20 april - 12 juli St.Helena - 15 september 1844 Brouwershaven. Carga-lijst Rotterdam: 8261 kn. Koffij, 1823 kranj. Suiker, 603 blokk. Tin, N.H.M.

Vanaf het jaar 1827 hebben tot 1835 vier schepen 16 reizen gemaakt, van 1835 tot en met 1843 waren het 27 schepen met een bijkomende 83 reizen. Op een van deze reizen verging het schip (de ATALANTE) en werd ook de volledige bemanning vermist, een van de andere schepen (de DORTENAAR) werd in 1839 verkocht. De volgende periode vanaf 1844 begint dus met 25 schepen.

Figuur 47 De eerste 99 reizen door de eerste 27 Dordtsche Fregatten en Barken, 1827-1843

Volgende figuur toont 38 kapiteins die het gezag voerden op de 27 schepen. De gezagvoerders Cornelis Sipkes, Dirk van der Koogh, Frans van Ginkel, Pieter Kraay, Jan Kortrijk, Dirk Varkeviser en Pieter Romijn overleden tijdens de reis, Paulus van Wageningen kwam om met de ATALANTA en Johannes BĂśning overleed enkele dagen na terugkomst.

55 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps

De Dordtsche Grote Vaart in de 19e eeuw

Grote Vaart 1835 -1843

Figuur 48 Kapiteins en de Dordrtsche schepen waar zij het gezag op voerden in de periode 1827-1843

56 Kees Bouten ÂŠ 2012 Sailingsteps