LYS 3 ÜNÝVERSÝTE HAZIRLIK
ÖZ-DE-BÝR YAYINLARI
TÜRK DÝLÝ VE EDEBÝYATI DENEME SINAVI 1.
C seçeneðinde “biçim”den deðil “üslup”tan yani “biçem”den söz edilmiþtir.
7.
Yanýt: C
2.
I. ve II. cümleler, metnin okura verdiði salt bilgiden söz ettiði için anlamca birbirlerine yakýndýr.
A Verilen parçada ilk parantezli yere eþ görevli sözcükleri ayýrdýðý için virgül konmalýdýr. Ýkinci parantezli yere cümlenin sonuna tekabül ettiðinden nokta, üçüncü parantezli yere açýklama öncesi olduðundan iki nokta, dördüncü ve beþinci parantezli yere virgülün kullanýldýðý bir cümle olduðundan noktalý virgül, altýncý parantezli yere ise bitmemiþ bir cümle sonuna konduðundan üç nokta getirilmelidir. Yanýt: B
Yanýt: A
3.
I. cümlede ömür, yapraða benzetilmiþtir. II. cümle, II. tekil þahsýn kullandýðý bir emir cümlesidir. III. cümlede konuþanýn sözü olduðu gibi aktarýlmadýðýndan dolaylý anlatým kullanýlmýþtýr. IV. cümle, þiirin ne olduðunu söylediði için taným cümlesidir. V. cümle ise bir varsayým deðil, tahmin cümlesidir.
8.
Yanýt: E
Ýyelik eki “kanadým”, “kollarým”, “kanadýmý” ve “kolumu” sözcüklerinde; kiþi eki “uçar”, “koþarým”, “çýrpar” ve “sallarým” sözcüklerinde; tamlayan eki “onlarýn”, “benim” sözcüklerinde; kip eki ise “uçar”, “koþarým”, “çýrpar” ve “sallarým” sözcüklerinde olmasýna raðmen þiirin bütününde kalma durum ekine örnek teþkil edebilecek bir kullaným bulunmamaktadýr. Yanýt: A
4.
Parçanýn V. cümlesinde kitabýn mutlu bir sona baðlanmasýndan ziyade, kitabýn okur üzerinde býraktýðý etkinin kalýcýlýðýndan söz edilmiþtir.
9.
Yanýt: E
5.
I. cümlede “istiyorum” sözcüðünde ünlü daralmasý, II. cümlede “kitaptý” ve “bitti” sözcüklerinde ünsüz benzeþmesi, III. cümlede “uðruna” sözcüðünde ünlü düþmesi, IV. cümlede “çocukluðu” ve “gençliði” sözcüklerinde ünsüz yumuþamasý vardýr ama V. cümlede ünlü türemesine uðrayan sözcük yoktur.
Birinci dizede tamlayanla tamlananý yer deðiþtirmiþ isim tamlamasý, “yüzü aynanýn”; ikinci dizede niteleme sýfatý “saf”, belirtme sýfatý ise “bu” sözcüklerdir; üçüncü dizede yapým eki ve çekim eki almýþ sözcük “uzanýr”dýr; dördüncü dizede edat “için”, ünlem ise “ey” sözcükleridir. Beþinci dizede ise sýfat bir ad tamlamasýnýn tamlayanýný deðil, tamlananýný nitelemiþtir. Yanýt: E
Yanýt: E
10.
6.
III. cümlede “pek çok” sözcüðü birleþik yazýlarak yazým yanlýþý yapýlmýþtýr.
Türemiþ sözcüklere örnek olarak “yaþadýðýnýz”, “süre” sözcükleri; birleþik eylemlere “esneyebilirler”, “boþalabilir” sözcükleri; eylemden ad türeten eke “sür-e” sözcüðünü; ünlü kaybýna uðrayan birleþik sözcüðe “kaybedebilirsiniz” sözcüðü gösterilebilir. Ancak verilen cümlelerde ortaç görevli sözcük sadece “yaþadýðýnýz” sözcüðüdür.
Yanýt: C
Yanýt: B
A
A
A
11.
I. ve III. cümlelerin ögelerinin diziliþi özne-zarf tümleci-dolaylý tümleç-yüklem þeklindedir.
A 18.
Yanýt: B
A
Parça, -D seçeneðinde de belirtildiði gibi- bir olay paragrafýdýr. Dolayýsýyla olay ön plana alýnmýþ, karakter tahlili amaçlanmamýþtýr. Yanýt: E
12.
19.
IV. cümlenin baðýmlý sýralý bir cümle olabilmesi için öge ortaklýðýna sahip birden fazla yargýsý olmasý gerekir. Oysa IV. cümlede öge ortaklýðý yoktur. Yanýt: D
Parçada anlatýmý zenginleþtirmek için deyimden yararlanýlmýþ (yüz tutmak), sedef ve sedefkârlýk hakkýnda okuru bilgilendirme amaçlanmýþ, “en önemli” gibi ifadelerle öznel yargýlarda bulunulmuþ, “sýcak, sert” gibi farklý duyularla algýlanan ayrýntýlardan yararlanýlmýþ; varlýklarla ilgili izlenimler somutlaþtýrmalarla aktarýlmamýþtýr. Yanýt: A
13.
Parçanýn genelinde, kanýtlanmýþ bilimsel gerçeklerin kabulünün kaçýnýlmazlýðýndan söz edilmiþtir. Bu ana düþünceyi kapsayan B seçeneðindeki ifade parçanýn baþýna da sonuna da getirilebilir.
20.
Yanýt: B
Ýklim ve coðrafyanýn dili etkilediði düþüncesine Eskimolarla “örneklendirme” yapýlmýþ, bunu takip eden “Araplarýn da ... öyle.” ifadesiyle karþýlaþtýrma yapýlmýþ, J. J. Rousseau’nun bu düþünceleri destekleyen bir sözüyle tanýk gösterme yöntemi kullanýlmýþtýr. Yanýt: C
14.
V. cümleye kadar olan bölümde kitaplarýn özelliðinden bahsedilmiþ, V. cümleyle beraber kitaplýklara deðinildiðinden ikinci paragrafýn V. cümle ile baþlamasý gerekmektedir.
21.
Yanýt: D
E seçeneðinde verilen beyitte tecahül-i arif sanatý deðil, temsili istiare vardýr. Yanýt: E
15.
Parçanýn ana düþüncesi bir eserin deðerlendirilebilmesi için onun alanýndaki kitaplarýn incelenmesinin gerektiði ve bu deðerlendirmenin sýcaðý sýcaðýna deðil biraz zaman geçtikten sonra yapýlmasý gerektiði düþüncesidir.
22.
“Bâr” sözcüðünün iki anlamý da beyit içerisinde kullanýlabildiðinden tevriye sanatý yapýlmýþtýr. Yanýt: C
Yanýt: A
23. 16.
Parça bütünü temel alýndýðýnda D seçeneðinde verilen sorunun yanýtýnýn olmadýðýný görüyoruz.
Kurt ve kuþun konuþabilme özelliði dolayýsýyla teþhis, “Anadolu” sözcüðü ile halk anlatýldýðýndan mecaz-ý mürsel, “kýyamet” sözcüðünün ise benzeyeni verilmediðinden istiare sanatlarý yapýlmýþtýr.
Yanýt: D
Yanýt: D
24. 17.
Parça bütününde kültürün ana merkezinin sosyal medya olduðuna deðinilmemiþtir.
A seçeneðinde “-dedir”ler, B seçeneðinde “-leri”ler, C seçeneðinde “-dadýr”lar, D seçeneðinde “-dedir”ler redif görevinde kullanýlmýþtýr; E seçeneðinde redif yoktur.
Yanýt: D
Yanýt: E 2
A
A
A
25.
Dörtlükte yâr, sedeften taraða benzetilerek teþbih yapýldýðýndan söz sanatýna yer verilmediðini söylemek yanlýþtýr.
A 33.
Yanýt: B
Bilgi yanlýþlýðýnýn giderilmesi için “Mani” ile “Türkü” yer deðiþtirilmelidir. Yanýt: C
34. 26.
A
Türk edebiyatýnda pastoral þiirin ilk örneði Kemalettin Kamu’nun “Bingöl Çobanlarý” deðil Abdülhak Hâmit Tarhan’ýn “Sahra” adlý þiiridir.
Verilen parça nazým-nesir karýþýk olduðundan Dede Korkut Hikâyeleri’nden alýnmýþtýr. Yanýt: B
Yanýt: E
35. 27.
Coþku ve heyacana baðlý sanatsal metinlerden deðil öðretici metinlerden olan eleþtiri türünde “destansý anlatým” kullanýlmaz.
Divan edebiyatý nazým biçimi olan tuyuð tek dörtlükten oluþur. Yanýt: E
Yanýt: A
36.
Baki 16. yüzyýl, Nedim ise 18. yüzyýl þairlerindendir. Yanýt: A
28.
C seçeneðinde verilen bilgi karakter için deðil tip için geçerlidir. Yanýt: C
37.
29.
Parçada verilen özellikler bakýmýndan boþ býrakýlan yerlere sýrasýyla “panel” ve “münazara” getirilmelidir.
Fuzuli tarafýndan nazým-nesir karýþýk olarak yazýlan Kerbela Vakasý konulu eser “Hadikatü’s Süeda”dýr. “Heþt Behiþt”, Sehi Bey tarafýndan yazýlan Anadolu’daki ilk tezkiredir. Yanýt: E
Yanýt: A
38. 30.
31.
Verilen þiirde þair kendi hayat hikâyesini anlattýðýndan “otobiyografi” özelliði gösterir.
Tanzimat Dönemi þiirinde özgürlük gibi yeni konular iþlenmiþ, kaside kullanýlmaya devam edilerek biçim özellikleri bakýmýndan eski þiire baðlý kalýnmýþtýr.
Yanýt: D
Yanýt: C
39.
Parçada verilen özellikler bakýmýndan boþ býrakýlan yerlere sýrasýyla “deneme” ve “eleþtiri” getirilmelidir.
Yanýt: D
Yanýt: B
32.
Ahmet Mithat Efendi’nin gazetesinin adý “Tercüman-ý Hakikat” idi.
40.
Divan-ý Lügati’t Türk, Göktürk alfabesiyle deðil Arap alfabesiyle yazýlmýþtýr.
Parçada sözü edilen roman, Nabizade Nâzým’ýn Zehra adlý romanýdýr. Yanýt: C
Yanýt: E 3
A
A
A
41.
Servet-i Fünun döneminde roman konusu Ýstanbul’dan, hikâye konularý ise kenar mahallelerden alýnmýþtýr.
A 49.
Yanýt: B
A
“Yeþeren Otlar”, Cahit Külebi’nin; “Aruza Veda”, Halit Fahri Ozansoy’un; “Han Duvarlarý”, Faruk Nafiz Çamlýbel’in; “Benden Ýçeri” de Behçet Kemal Çaðlar’ýndýr. D seçeneðinde verilen “Sebil ve Güvercinler”in þairi olan Ziya Osman Saba’nýn adý parçada geçmemektedir. Yanýt: D
42.
Servet-i Fünun edebiyatýnýn en büyük þairi, Tevfik Fikret; onun çocuklar için hece ölçüsüyle yazdýðý kitabý ise Þermin’dir.
50.
Yanýt: C
“Yeþil Gece”, Reþat Nuri Güntekin’in; “Ateþten Gömlek”, Halide Edip Adývar’ýn; “Yorgun Savaþçý” ise Kemal Tahir’in romanýdýr. Yanýt: D
43.
Boþ býrakýlan yerlere sýrasýyla “Fecr-i Âti” ve “Servet-i Fünun” getirilmelidir. Yanýt: A
51.
Boþ býrakýlan yerlere sýrasýyla “Cemal Süreya”, “Destan Gibi’si” ve “Karga ile Tilki” getirilmelidir. Yanýt: E
44.
Parçada Paul Verlaine’in temsilcisi olduðu sembolizmin düþünceleri dile getirilmiþtir. Bizim edebiyatýmýzda bu düþünceleri benimseyen akým, Fecr-i Âti; onun en önemli temsilcisi ise Ahmet Haþim’dir.
52.
Parçada sözü edilen sanatçý Sait Faik Abasýyanýk’týr.
Yanýt: D Yanýt: B
45.
Mehmet Emin Yurdakul, Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp’in ortak özelliði kullandýklarý sade ve açýk dildir.
53.
Parçada sözü edilen roman Ahmet Hamdi Tanpýnar’ýn “Huzur” adlý romanýdýr.
Yanýt: B Yanýt: B
46.
“Türkçülüðün Esaslarý” adlý yapýt Mehmet Fuat Köprülü’nün deðil, Ziya Gökalp’indir.
54.
Yanýt: D
Yanýt: C
47.
55.
I. Yeni sýradan ve küçük insanlarý konu edindi ancak C seçeneðinde verilen diðer bilgiler II. Yeni’nin özellikleridir. Yanýt: C
48.
Aziz Nesin eserlerinde mizahi unsurlara yer verir.
A seçeneðinde verilen dizelerde imgelere dayalý kapalý bir söyleyiþ yoktur. Yanýt: A
56.
Necati Cumalý, Doðu ve Güneydoðu Anadolu’dan çok Ege Bölgesi’nin köy-kasaba yaþamýný iþledi. Yanýt: A
A seçeneðinde bahsedilen özellik natüralizmin deðil parnasizmin özelliðidir. Yanýt: A
4