LYS 4
ÖZ-DE-BÝR YAYINLARI
ÜNÝVERSÝTE HAZIRLIK
A
FELSEFE GRUBU DENEME SINAVI Soru sayýsý: 30 Yanýtlama süresi: 45 dakika Bu testle ilgili yanýtlarýnýzý optik formdaki Felsefe Grubu bölümüne iþaretleyiniz.
Doðru yanýtlarýnýzýn sayýsýndan yanlýþ yanýtlarýnýzýn sayýsýnýn dörtte biri düþülecek ve kalan sayý bu testle ilgili ham puanýnýzý oluþturacaktýr.
1.
Psikolojinin konusu ve bu konunun sýnýrlarýnýn belirlenmesi tartýþmalarý, psikolojinin araþtýrma tekniklerini doðrudan doðruya etkilemektedir. Örneðin, psikolojiyi davranýþlarýn arkasýndaki anlamlarý çözümleme etkinliði olarak gören yaklaþýmlar “olay inceleme, içebakýþ, görüþme” gibi yöntemleri öne çýkarýrken, davranýþýn nedenlerini açýklamayý hedefleyen yaklaþýmlar deney yöntemini öne çýkarmýþlardýr.
3.
I. Yeterince trafik deneyimi kazanan bir sürücünün artýk trafikte kaygý duymamasý II. Dokuma fabrikasýnda çalýþmaya baþlayan birinin, baþlangýçta makinelerin sesinden rahatsýz olduðu halde bir süre sonra bu sesi iþitmemesi III. Vücudun bir yerindeki kesikten akan kanýn bir süre sonra pýhtýlaþarak kesik yeri kapatmasý
Buna göre, aþaðýdaki araþtýrma tekniklerinden hangisi davranýþýn “arkasýndaki anlamý” çözümlemeye yönelik deðildir?
Bu örneklerden hangisi dengelenme (homeostasis) mekanizmasýyla ilgilidir? A) Yalnýz I
A) Hipnoz
B) Serbest çaðrýþým
C) Sistematik gözlem
D) Rüya analizi
B) Yalnýz II D) I ve II
C) Yalnýz III E) I ve III
E) Olay inceleme
2.
Yapýlan bir araþtýrmada, deneklere cinayet konusunun iþlendiði bir film izlettirilmiþ ve deneklerin filimdeki silahlý adamý, bir dizi fotoðraf arasýndan tanýmalarý istenmiþtir. Aslýnda, fotoðraflar arasýnda filmdeki silahlý adamýn fotoðrafý bulunmamaktadýr. Seçimi yapan deneklerin bir bölümüne, adamý doðru tanýdýklarý söylenmiþtir. Diðer deneklere hiçbir þey söylenmemiþtir. Daha sonra tüm deneklere, izledikleri filmden anýmsayabildikleri sahneler sorulmuþtur. Kendilerine silahlý kiþiyi doðru teþhis ettikleri söylenmiþ olan deneklerin, öteki gruptan daha çok görüntü anýmsadýklarý görülmüþtür.
4.
•
Acýkan farenin yiyeceðe yönelmesi, içdürtülerle açýklanabilecek bir davranýþtýr.
•
Saygýnlýk kazanmak isteyen gencin, iyi bir meslek sahibi olabilmek için tüm gücüyle ders çalýþmaya yönelmesi, sosyal güdülerle açýklanabilecek bir davranýþtýr.
Buna göre, aþaðýdakilerden hangisi bu iki davranýþ türünün ortak özelliðidir? A) Tüm canlýlarda görülmeleri B) Canlýyý bir hedefe odaklamalarý
Bu araþtýrmada aþaðýdaki kavramlardan hangisinin karþýlýðý yoktur?
C) Canlýnýn toplumsal varlýðýna süreklilik kazandýrmalarý
A) Deney grubunun
B) Kontrol grubunun
E) Toplumsallaþma sürecinde öðrenilmiþ olmalarý
C) Baðýmlý deðiþkenin
D) Baðýmsýz deðiþkenin
D) Canlýnýn biyolojik varlýðýna süreklilik kazandýrmalarý
E) Ara deðiþkenin
Bu testin her hakký ÖZ-DE-BÝR yayýnlarýna ait ve saklýdýr. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamýnýn veya bir kýsmýnýn ÖZ-DE-BÝR yayýnlarýnýn yazýlý izni olmadan kopya edilmesi, fotoðrafýnýn çekilmesi, herhangi bir yolla çoðaltýlmasý ya da kullanýlmasý yasaktýr. Bu yasaða uymayanlar gerekli cezai sorumluluðu ve testlerin hazýrlanmasýndaki külfeti peþinen kabullenmiþ sayýlýr.
A 5.
A
A
A 7.
Araþtýrma için Nueva adlý bir þempanzenin kafesine küçük bir sopa sokulur. Nueva bu sopayla yerleri kazýr, muz kabuklarýný iterek bir yýðýn haline getirir, sonra da önemsemeyerek dýþarýya atar. On dakika sonra kafesin dýþýna ve Nueva'nýn ulaþamayacaðý uzaklýða bir meyve konur. Hayvan önce meyveye uzanmaya çalýþýr fakat baþaramaz. Bunun üzerine þempanzelere özgü sýzlanmalara baþlar; gözlemciye yalvaran bakýþlarla bakar, aðlama sesleri çýkarýr ve kendini yere atar. Bir süreden sonra birden bire sopaya bakar, yakýnmalarýný keser, sopayý alýr, kafesin dýþýna uzatýr ve biraz beceriksizce de olsa meyveyi elle uzanabileceði bir mesafeye getirmeyi baþarýr.
A
•
Kiþilik oluþumunda bireyin baþýndan geçen daha önceki olaylarýn etkisi yoktur. Önemli olan bireyin kendisini ve çevresini o an için nasýl algýladýðý ve seçimlerini ne þekilde oluþturduðudur.
•
Kiþiliði etkileyen en önemli etken bireyin geçmiþ yaþantýsýdýr. Çünkü kiþilik, bireyin bilinçaltýna ittiði anýlar, bastýrýlmýþ istek ve arzularýn davranýþlarýna etkisi ile þekillenir.
Bu açýklamalarda, aþaðýdaki kiþilik kuramlarýndan hangilerinin arasýndaki fark vurgulanmýþtýr? A) Temel eðilim kuramý ile psikodinamik yaklaþýmýn
Bu parçada aþaðýdaki öðrenme yollarýndan hangisi örneklendirilmiþtir?
B) Ýnsancýl yaklaþým ile psikodinamik yaklaþýmýn
A) Klasik koþullanma
D) Öðrenme kuramý ile insancýl yaklaþýmýn
B) Edimsel koþullanma
E) Temel eðilim kuramý ile öðrenme kuramýnýn
C) Psikodinamik yaklaþým ile öðrenme kuramýnýn
C) Model alma D) Kavrayýþ yoluyla öðrenme E) Farkýna varmadan öðrenme
6.
Kamyon
8.
Otobüs
Ambulans Ýtfaiye arabasý
Kýrmýzý
Ev Ateþ
Turuncu Sarý Yeþil
Elma
Bu açýklama, zekâ testlerinin uygulanmasýnda baþlangýçta aþaðýdaki tutumlardan hangisine baðlý kalýnmadýðýný örneklemektedir?
Kiraz Armut Verilen bu çaðrýþým tablosundan aþaðýdaki eþleþtirmelerin hangisine ulaþýlamaz?
A) Ölçmek istenen becerinin doðru saptanmasýna B) Deðiþik zamanlarda yapýlan ölçümlerde ayný sonucu vermesine
A) Kýrmýzý renk itfaiye aracýný çaðrýþtýrmýþtýr-Benzerlik ilkesi
C) Benzerleri uygulandýðýnda ayný sonucu vermesine D) Belli norm ve standartlara sahip olmasýna
B) Ýtfaiye aracý kendine benzeyen diðer araçlarý çaðrýþtýrmýþtýr-Benzerlik ilkesi
E) Önyargýlardan arýnmýþ olmasýna
C) Kýrmýzý renk ateþi; o da ateþin yakýldýðý yeri çaðrýþtýrmýþtýr-Uzayda yakýnlýk D) Kýrmýzý renk elmayý; o da diðer meyveleri zihne çaðýrmýþtýr-Benzerlik ilkesi E) Kýrmýzý renk diðer renkleri çaðrýþtýrmýþtýr-Karþýtlýk ilkesi ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
Prof. Otto Klineberg, "Race and Psychology" adlý yapýtýnda, Birleþik Devletler'de 1950'lere kadar uygulanan testler üzerine yapýlan araþtýrmalarý inceledikten sonra Beyaz, Siyah ve Kýzýlderili gruplarýna uygulanan zekâ testlerinde, daha sorular düzenlenirken alýnacak sonuçlarýn bilindiði; bunlarýn, zekânýn kalýtýmsal olduðunu göstermek için düzenlendiklerini saptamýþtýr. Oysa günümüzde kullanýlan zekâ testlerinden alýnan sonuçlar, zekânýn geliþmesinde yalnýz kalýtsal deðil, çevresel etmenlerin de etkili olduðunu ortaya koymaktadýr.
2
A 9.
A •
Annesi ile babasý ayrýlan bir gencin her ikisiyle birlikte yaþamak istemesi
•
Ýþ arayan bir kiþinin kendine teklif edilen iþi istemesi fakat verilen ücreti az bulmasý
•
Bir hastanýn hastalýktan kurtulmak istemesi ancak tedavinin zahmetlerine katlanmak istememesi
A
A 11.
Bu örnekler aþaðýdakilerden hangisi ile ilgilidir? A) Çatýþma
A
•
Weber, dinin toplumsal iliþkiler üzerindeki iþlevinin önemini fark etmiþ ve bu alanda çalýþmalar yapmýþtýr.
•
Menhaim, bilgi ile toplum arasýndaki iliþkilere yoðunlaþmýþ ve bilginin toplumsal iþleyiþe etkilerini araþtýrmýþtýr.
•
Köy toplumsal yapýsý ile þehir toplumsal yapýsý arasýndaki ciddi farklar bu iki grubu ayrý alt dallar olarak ele almayý gerektirmiþtir.
Bu açýklamalarda, sosyolojinin aþaðýdaki alt dallarýnýn hangisinden söz edilmemiþtir?
B) Hayal kýrýklýðý C) Kaygý
A) Köy sosyolojisinden
D) Stres
B) Kent sosyolojisinden
E) Savunma mekanizmasý
C) Din sosyolojisinden D) Eðitim sosyolojisinden E) Bilgi sosyolojisinden
10.
12.
Bir müzik grubunun gitaristi yeni çýkan bir þarkýyý çok beðenmiþtir. Ancak bir ortamda müzik otoritesi olarak algýladýðý grubun solistinin, bu þarkýnýn çeþitli kusurlarýndan bahsettiðine tanýk olunca þarkýyý beðenmemeye baþlamýþtýr.
Maden iþçisi aileleri üzerinde araþtýrma yapan bir sosyolog, araþtýrmasýnda bu ailelerin gelenek, görenek, ekonomi ve eðitim düzeyi ile inanç, yaþam ve iliþki biçimlerini derinlemesine incelemiþtir. Bu sosyoloðun kullandýðý araþtýrma tekniði, aþaðýdakilerden hangisidir?
Bu örnekte, “uyma davranýþý”ný etkileyen hangi etkenden söz edilmektedir?
A) Anket
A) Grup üyelerinin sayýsý
B) Monografi
B) Grubun sözbirliði etmesi
C) Sosyometri
C) Grupta etkili kiþilerin varlýðý
D) Ýstatistik
D) Ýliþkilerin yüz yüze olmasý
E) Gözlem
E) Grubun saygýnlýðý ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
3
A
A
A
13.
Çin tiyatrosunda, oyuncunun bir evin eþiðinden içeriye adým atmasý, ata binmesi, vb. gibi eylemleri simgesel olarak aktaran geleneksel birtakým sahne davranýþlarý vardýr. Bu geleneksel davranýþ biçimlerinin, oyuncularýn yüzlerine taktýklarý iyi adam kötü adam karakter maskelerinden farký yoktur. Güney Hindistan Tamil filmlerinde de izleyici daha filmin baþýnda kimin iyi, kimin kötü adam olduðunu bilir. Çünkü kötüler Avrupa giysileri, iyiler ise yerli giysileri ile seyircinin karþýsýna çýkarlar. Yine Polinezya'nýn kutsal hula danslarýnda anlatýmýn tümü belli davranýþlardan oluþan ayrýntýlý bir dille izleyicilere iletilir. Bir yabancý olarak siz anlamayan gözlerle bakarken, yanýbaþýnýzdaki yerli çocuðun bütün bu görüntülerin anlamýný eksiksiz izlediðini görürsünüz.
A 15.
A
Kitle iletiþim araçlarýnýn en olumsuz etkisi belki de günlük yaþamýn her anýný "seyirlik bir oyun" haline indirgeyiþidir. Bugün dünyanýn her tarafýnda olup bitenleri en kýsa zamanda hem de görüntüleriyle izleyebiliyoruz. Etyopya’daki aç çocuklar, Filistin kamplarýnda katledilen insanlar, günlük yaþamýmýzýn “seyirlik bir olgusu” haline gelmiþtir. Oysa bu dramlarýn, “seyirlik bir olgu” haline indirgenmesi kadar tehlikeli bir þey olamaz. Ne yazýk ki, çaðdaþ iletiþim sistemleri bu özellikleriyle insan duyarlýlýðýný törpülemiþ ve eleþtirel duygunun parçalanmasýna yol açmýþtýr. Bu parçada, kitle iletiþim araçlarýnýn eleþtirilen yönü aþaðýdakilerden hangisidir? A) Bireylerin zamanlarýnýn önemli bir kýsmýný almalarý
Bu parça, kültürün aþaðýdaki özelliklerinden hangisine örnek oluþturur?
B) Bireylerin toplumsal adaletsizliklere olan duyarlýlýklarýný azaltmalarý C) Ulusal kültürün özgün öðelerinin kaybýna yol açmalarý
A) Toplumsal kimliði ifade etmesine
D) Toplumlar arasý etkileþimi artýrmalarý
B) Toplumsal bütünleþmeyi saðlamasýna
E) Þiddetin toplumda yaygýnlaþmasýna yol açmalarý
C) Unsurlarý arasýnda uyum bulunmasýna D) Tarihsel süreçte oluþmasýna E) Zamanla deðiþmesine
16.
Talep, bir toplumda üretilen mallara tüketicilerin gösterdiði ilgidir. Arz ise piyasaya sürülen mal miktarýdýr. Buna göre; "Bir toplumda, bir mal piyasada ne kadar çoksa; ona duyulan talep o kadar azalýr." yargýsýný ifade eden grafik aþaðýdakilerden hangisidir? A)
B)
Arz
Arz
14.
C)
Her grup kendi deðer ve kurallarýný üyelerine benimsetmeye çalýþýr. Kurallara uyma konusundaki grup esnekliði grubun niteliðine göre deðiþir. Örneðin, okulda grup kurallarýna uyulup uyulmadýðý sýký bir biçimde izlenirken arkadaþ gruplarýnda izlenmez. Buna karþýlýk bütün gruplarda toplumsal kontrol mevcuttur.
Arz
Buna göre, aþaðýdaki toplumsal kontrol araçlarýndan hangisi diðerlerinden farklýdýr? A) Anne-baba
B) Okul Müdürü
C) Baþhekim
D) Baþkomiser
Arz E)
Arz
E) Meclis Baþkaný ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
D)
4
A
A
A
17.
Geniþ anlamýyla yabancýlaþma; bireyin çevresine olan uyumunun azalmasý, özellikle de çevre denetiminin kalkmasý veya azalmasý böylece bireyin kendini yalnýz ve çaresiz hissetmesi olarak tanýmlanýr. Yabancýlaþma ile birlikte bireyler kendilerini ve diðer bireyleri anlamakta güçlük çekerler. Ýnsani iliþkiler duygusal karakterini yitirip mekanik bir içerik kazanýr.
A 19.
A
Cemaat
Cemiyet
l. Yüz yüze ve samimi iliþkiler - Resmi ve mesafeli iliþkiler ll. Cinsiyete dayalý iþbölümü - Teknik iþbölümü lll. Zayýf toplumsal hareketlilik - Çok yönlü toplumsal hareketlilik lV. Moda ve geçici zevklerin - Din ve ahlakýn egemenliði belirleyiciliði
Aþaðýdakilerden hangisi “yabancýlaþma” duygusuna yol açan toplumsal etkenlerden biri deðildir?
V. Güçlü toplumsal dayanýþma - Örgütsel dayanýþma Bu eþleþtirmelerden hangisi yanlýþtýr?
A) Kýrdan kente göç olgusunun yaþanmasý A) l
B) Üretim sürecinde bireyin makinalarýn bir parçasý haline gelmesi
B) ll
C) lll
D) lV
E) V
C) Toplumsal yaþamda ekonomik krizlerin etkili olmasý D) Bireysel ve toplumsal deðerlerin çatýþma içinde olmasý E) Bireyler arasýndaki dayanýþmanýn güçlenmesi
18.
•
Akrabalýðýn anneden devam etmesi
•
Avcý ve toplayýcýlýðýn temel geçim biçimi olmasý
•
Kabilede yönetme erkinin kadýnda olmasý
20.
•
Bir toplumda okur-yazar oranýnýn artmasý bir ilerlemedir.
•
Bir toplumda eðitimin yetkinleþmesi, tarýmsal üretimin artmasý, kiþi baþýna düþen milli gelirin artmasý geliþmedir.
•
Bir toplumda laik sistemden þeriat düzenine geçilmesi gerilemedir.
Bu özellikler aþaðýdaki aile türlerinden hangisinde görülür? A) Geleneksel aile
B) Anaerkil aile
C) Ataerlik aile
D) Soy ailesi
Bu örneklerin ortak özelliði aþaðýdakilerden hangisidir?
E) Boy ailesi
A) Tek bir alanda istenen yönde ortaya çýkan deðiþmeleri içermesi B) Toplumda daha önceki dönemlere göre farklýlýklar içermesi C) Ayný anda birden fazla alanda ortaya çýkan deðiþmeleri içermesi D) Tek bir alanda istenmeyen deðiþmeleri içermesi E) Uzun bir zaman diliminde gerçekleþen köklü nicelik ve niteliksel deðiþmeleri içermesi ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
5
A 21.
A
A
A 23.
A
•
Özdeþlik, bir þeyin kendisi olmasýný ifade eder.
•
Çeliþmezlik, bir þeyin kendisinden baþka bir þey olmayacýðýný ifade eder.
Bir önermenin öznesinin karþýt halini yüklem, yükleminin karþýt halini özne yaptýðýmýzda bu önermeyi ters döndürmüþ oluruz.
•
Üçüncü halin imkansýzlýðý, bir þeyin ya kendisi olduðunu ya da baþka bir þey olduðunu ifade eder.
Buna göre, “Hiçbir defter kitap deðildir.” önermesinin ters döndürmesi aþaðýdakilerden hangisidir?
Aþaðýdaki yargýlardan hangisi bu akýl ilkelerinden biriyle iliþkili deðildir?
A) Bazý kitaplar defter deðildir.
A) Varlýk varlýktýr.
C) Bazý kitap olmayanlar defter olmayan deðildir.
B) Varlýk yokluk deðildir.
D) Hiçbir kitap olmayan defter olmayandýr.
C) Varlýðýn var olmasýnýn yeterli nedeni vardýr.
E) Bazý defter olmayanlar kitaptýr.
B) Bütün kitap olmayanlar defter olmayandýr.
D) Varlýk ya vardýr ya da var deðildir. E) Varlýk varlýk olmayan deðildir.
22.
Üçgen
Lise
Ýzmir Atatürk Lisesi
Nelik
Var
Var
Var
Gerçeklik
Yok
Var
Var
Kimlik
Yok
Yok
Var
24.
Koþullu önermeler ayrýk koþullu olabileceði gibi bitiþik koþullu da olabilirler. Buna göre, aþaðýdaki önermelerden hangisi ayrýk koþullu bir önerme deðildir? A) Bir insan ya baþarýlýdýr ya deðildir.
Tabloya göre nelik, gerçeklik ve kimlikle ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez?
B) Bir insan baþarýlýysa mutludur denemez. C) Baþarý için ya çok çalýþmak veya çok zeki olmak gerekir.
A) Nelik, bir kavramýn zihnimizdeki varlýðýdýr. B) Gerçeklik, bir kavramýn dýþ dünyadaki karþýlýðýdýr. C) Kimlik, gerçekliði olan bir kavramýn tek tek üyeleridir.
D) Ya çalýþmadýðý için ya da düzensiz çalýþtýðý için baþaramadý.
D) Nelik zihnimizde, gerçeklik dýþ dünyada bulunur.
E) Ya sýk konu tekrarý yaparsýn ya da not tutarak çalýþýrsýn.
E) Neliði olan her kavramýn gerçekliði de vardýr.
ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
6
A 25.
A
A
A 28.
Hiçbir timsah kanatlý deðildir.
A
(~p ∨ q) ⇒ (p∧ ~q) önermesi denetlendiðinde;
Hiçbir kanatlý, sürüngen deðildir.
1. ~[(~p ∨ q) ⇒ (p ∧ ∼q)] ~ önerme
O halde hiçbir timsah sürüngen deðildir. 2. ~p ∨ q
Bu kýyasýn hatalý olmasýnýn nedeni aþaðýdakilerden hangisidir?
1.
3. ~(p ∧ ~q) 2.
A) Ýki olumsuz öncülden sonuç çýkarýlmasý
q
~p
B) Tümel öncüllerden tikel sonuç çýkarýlmasý
3. ~p
C) Sonucun kaplamýnýn öncüllerinkinden fazla olmasý
3. q
~p
q
Bu çözümlemenin sonucu için aþaðýdakilerden hangisi söylenemez?
D) En az üç terim içermemesi E) Ýki tikel öncülden sonuç çýkarýlmasý
A) Geçerlilik denetlemesi yapýlmýþtýr. B) Önerme geçerlidir. C) Önerme geçersizdir. D) Deðillenmiþ önerme tutarlý çýkmýþtýr. E) Eþdeðerlik söz konusu deðildir.
26.
“Her insan akýllý ise hiçbir insan içgüdüsel davranmaz.” Bu önermenin yüklemler mantýðýndaki karþýlýðý aþaðýdakilerden hangisidir? A) p ⇒ ~q
B) Fx ⇒ ~Gx
C) p ⇒ ~ q
D) ∀xFx ⇒ ∀x ~ Gx E) ∀xFx ⇔ ~∀xGx
29.
“~(p ⇒ q)” önermesinin eþdeðeri “p ∧ ~q” olduðuna göre, “p ∧ q” önermesinin eþdeðeri aþaðýdakilerden hangisi olabilir? A) ~(~p ⇒ q)
B) ~(p ⇔ q)
C) p ⇒ ~q
D) ~p ⇒ q E) ~(p ⇒ ~q)
27.
(~p ∨ q) ⇒ (p ∧ ~q) p q ~p ~q
~p ∨ q
p ∧ ~q
(~p ∨ q) ⇒ (p ∧ ~q)
D D Y Y
D
Y
?
D Y Y D
Y
D
?
Y D D Y
D
Y
?
Y Y D D
D
Y
?
Tablodaki (~p ∨ q) ⇒ (p ∧ ~q) birleþik önermesinin alacaðý deðerler aþaðýdakilerden hangisinde doðru olarak verilmiþtir?
30.
∀x ~ (Fx ⇒ Gx) önermesinin E: {a, b}’deki açýlýmý aþaðýdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
A) ~(Fa ⇒ Ga) ∧ ~(Fb ⇒ Gb)
D
Y
Y
Y
D
B) (Fa ⇒ Ga) ∨ (Fb ⇒ Gb)
D
Y
D
D
Y
C) ~(Fa ⇒ Gb) ∧ ~(Fb ⇒ Ga)
D
Y
Y
Y
D
D) ~(Fa ⇒ Gb) ∨ ~(Fb ⇒ Ga)
D
Y
Y
D
Y
E) ~(Fb ⇒ Ga) ∧ ~(Fa ⇒ Gb)
ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
7