LYS 3
ÖZ-DE-BÝR YAYINLARI
ÜNÝVERSÝTE HAZIRLIK
A
TÜRK DÝLÝ VE EDEBÝYATI DENEME SINAVI Soru sayýsý: 56 Yanýtlama süresi: 85 dakika Bu testle ilgili yanýtlarýnýzý optik formdaki Türk Dili ve Edebiyatý bölümüne iþaretleyiniz.
Doðru yanýtlarýnýzýn sayýsýndan yanlýþ yanýtlarýnýzýn sayýsýnýn dörtte biri düþülecek ve kalan sayý bu testle ilgili ham puanýnýzý oluþturacaktýr.
1.
Ceyhun Atuf Kansu, kendi kuþaðýndan birçok þairin tersine, dikkati üstüne çok geç çekmeye baþlamýþtýr. Öyle ki onun birinci planda görünmeye baþlamasý, birçok arkadaþýnýn çaðýný kapatýr gibi olmasýndan sonra olmuþtur. Gerçekten Garip’in parlak günlerinde ve daha sonralarý uzunca bir süre, Ceyhun Atuf Kansu gölgede kalmýþ sanýlan bir þairdi. Herkes onu seviyor, tutumuna saygý duyuyor, ama kimse onu pek fazla önemsemiyordu.
2.
Yukarýdaki parçada geçen “gölgede kalmýþ sanýlan bir þair” sözüyle, Ceyhun Atuf Kansu ile ilgili olarak vurgulanmak istenen, aþaðýdakilerden hangisi olabilir?
(I) Vüs’at O. Bener, öykücülüðümüzün olanaklarýný zenginleþtiren yazarlarýn ilk akla gelenlerindendir. (II) Bener’in “Yaþamasýz” adlý ikinci kitabýndan sonra yazdýðý öykülerde, geleneksel kýsa öykü çizgisinden bütünüyle koptuðu, kendine özgü yenilikçi bir anlatým kurduðu açýkça görülür. (III) 1950’lerden sonra yayýmlanan bu öyküler, o yýllarda oldukça tuhaf, aykýrý ve kapalý bulunmuþtu. (IV) Oysa onlar, bugün çok yalýn, titizlikle ve özenle örülmüþ, usta iþi öyküler olarak görülüyor. (V) Demek ki giderek çetrefilleþtiði düþünülen sonraki dönem öyküleri de yakýn bir geleceðin okurlarýna açýk ve dolaysýz gelecektir.
A) Adýný þiirleriyle deðil, baþka türden yapýtlarýyla duyurduðu
Bu parçada numaralanmýþ cümlelerin hangisinde, kendinden önceki yargýdan varýlan bir çýkarým söz konusudur?
B) Þiirde yaratacaðý etkinin, çaðdaþý þairlerinki kadar belirgin olamayacaðýnýn düþünüldüðü
A) I.
C) Kendisiyle ilgili olumsuz deðerlendirmelere raðmen þiiri býrakmak istemeyeceðine inanýldýðý D) O dönemde herhangi bir edebi akýma baðlanmadan var olunamayacaðýna dair ön yargýlarý çürüttüðü E) Dönemindeki þairleri, geçmiþ dönemlerin þairleri kadar dikkate almak istemediði
3.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
Birikimlerini kýsa sürede yazýp ortaya koyan sanatçýlarýn yazdýklarýnda bir sýðlýk, bir yalýn katlýk sezmez miyiz? Önce yazdýklarýyla sonra yazdýklarý arasýndaki benzerlik, hatta yapýtlarýndaki tekdüzelik neyin nesidir? Georges Simenon, Agatha Christie çok roman yazmýþ olmakla anýlýr. Ama ne kadar da birbirinin tekrarýdýr o romanlar! Bir de Tolstoy’un, Faulkner’in, Gorki’nin kaç roman yazdýklarýný düþünelim. Bu parçadaki altý çizili cümleyle anlatýlmak istenen, aþaðýdakilerden hangisidir? A) Bilgi birikimini zenginleþtirmeden yola çýkan sanatçýnýn soluðunun çabuk tükeneceði B) Sanatçýnýn zorlamayla ürettiði yapýtýn, okuru etkilemeyeceði C) Yaþamdan özümsenenlerin demlenmeden aktarýldýðý yapýtlarýn derinlikten yoksun olacaðý D) Yaptýðý iþe emek vermeyen sanatçýnýn, zamanla kendini tekrara düþeceði E) Birikim saðlamadan sanat yapýtý üretmeye kalkýþanlarýn taklitten öteye geçemeyecekleri
Bu testin her hakký ÖZ-DE-BÝR yayýnlarýna ait ve saklýdýr. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamýnýn veya bir kýsmýnýn ÖZ-DE-BÝR yayýnlarýnýn yazýlý izni olmadan kopya edilmesi, fotoðrafýnýn çekilmesi, herhangi bir yolla çoðaltýlmasý ya da kullanýlmasý yasaktýr. Bu yasaða uymayanlar gerekli cezai sorumluluðu ve testlerin hazýrlanmasýndaki külfeti peþinen kabullenmiþ sayýlýr.
A 4.
A
A
A 7.
(I) Ýstanbul’da doðdum, elli üç yýldýr bu þehirde yaþýyorum. (II) New York’ta geçirdiðim üç yýlýn dýþýnda baþka hiçbir þehirde yaþamadým. (III) Benim için, Ýstanbul’dan baþka, insanýn baþka þehirleri, baþka ülkeleri, baþka hayatlarý kýyaslayacaðý bir yer yoktur. (IV) Kimi zaman, yalnýzca Ýstanbullu olduðum için, bu þehrin yazarý olduðum için kendimi talihli hissederim. (V) Kimi zaman da binlerce yazara yüzlerce yýl yetecek kadar hikâyeyle kaynaþan Ýstanbul, bende eksik olduðum duygusu yaratýr.
A
(I) Melodramýn heyecan verici yaný, adalet ve özgürlük düþüncesini vurgulamasýdýr. (II) Bunun için de bu tür oyunlarda, olgular art arda sýralanýr. (III) Oyun kiþileri birer kalýptýrlar. (IV) Dramatik geliþim içinde hiçbir deðiþikliðe uðramazlar, baþta neyseler sonda da öyledirler. (V) Bütün bu kiþilerin deðerleri ve nitelikleri önceden saptanmýþtýr. Bu parçadaki numaralanmýþ cümleler için aþaðýdakilerden hangisi söylenemez? A) I. açýklama cümlesidir.
Bu parçayý oluþturan cümlelerle ilgili olarak aþaðýda söylenenlerden hangisi yanlýþtýr?
B) II. bileþik yapýlý bir cümledir. C) III. içinde ad tamlamasý olan ad cümlesidir.
A) I. cümlede, “geçmiþte baþlayýp devam etme” anlamý vardýr.
D) IV. ortak özneye baðlanan sýralý cümledir. E) V. yüklemi edilgen eylem olan bir cümledir.
B) II. cümlede, genel durumu bozmayan, istisnai bir durumdan söz edilmiþtir. C) III. cümleden itibaren Ýstanbul’la ilgili beðenme duygusu yansýtýlmýþtýr. D) IV. cümlede, gerçekleþmemiþ bir beklentiden söz edilmiþtir. E) V. cümlede bir kaygý, kuþku yansýtýlmýþtýr.
8.
5.
Bir þeyi kazanmak için bazý þeyleri kaybetmeyi göze almalýsýn; unutma ki kaybettiðinde deðil, vazgeçtiðinde yenilirsin. Bu cümle ile ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez?
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde adlaþmýþ sýfata örnek yoktur?
A) Baþarýya ulaþmada yýlgýnlýða düþmemenin önemi vurgulanmýþtýr.
A) Doðru olaný görüp de yapmayan, cesaretten yoksundur.
B) Ýsim-fiille öbekleþmiþ edat kullanýlmýþtýr.
B) Altýn ateþle sýnanýrmýþ, güçlüler de acý ve gözyaþýyla.
C) Amaç ve koþul belirten yan cümlecikler vardýr.
C) Güler yüzle verilen armaðan, çifte armaðandýr.
D) Gereklilik ve emir kipleriyle çekimlenmiþ eylemler vardýr.
D) Kýskanç, komþusu semirip yað baðladýkça eriyip iðne ipliðe döner.
E) Ad soylu sözcükler yüklem olarak kullanýlmýþtýr.
E) Sessizliðin insana verdiði korkuyu yalnýzlar bilir.
6.
Aþaðýdakilerin hangisinde cümle, ögelerine yanlýþ ayrýlmýþtýr?
9.
A) Kitabýn ilk bölümünde / yer alan þiirler / rahat bir söyleyiþle / yazýlmýþ.
A) Küçük kardeþi, konservatuvar sýnavlarýna hazýrlanýyordu.
B) Mesai saatlerinin dýþýndaki boþ zamanlarýný / deðiþmez bir program içinde / geçirir.
B) Sanatçý, repertuvarýndaki þarkýlardan bazýlarýný seslendirecek.
C) Bu eserde yararlandýðým asýl kaynak / hatýralarýmdý.
C) Yeni aldýðý kýþlýk montun fermuvarý bozuk çýkmýþ.
D) Bu dizeler / þairin çocukluk dönemiyle sürekli hesaplaþmasýný / dile getirir.
D) Çocuklardan biri tuvalete gitmek için izin istiyordu.
E) Koþuk tarzý þiirlerden / iyice / uzaklaþmýþtým. ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde bir yazým yanlýþý vardýr?
E) Her gün tuvalin baþýna geçiyor, saatlerce çalýþýyordu. 2
A
A
A
10.
Harvard Üniversitesinden Prof. R. Wrangham ( ) þempanzelerde gözlemlenen insana benzer davranýþlar konusundaki çalýþmalarýný þöyle anlatýyor ( ) “14 yýl boyunca Uganda’da þempanzelerin sopa kullanmalarýyla ilgili gözlem yaptýk. Þempanzeler, deðiþik nedenlerle sopa kullanýyor ( ) oyuk araþtýrma, korkutma, oyuncak bebek ( )”
A 12.
Bu parçada boþ parantezlerle gösterilen yerlere aþaðýdakilerin hangisinde verilen noktalama iþaretleri sýrasýyla getirilmelidir? A) (;) (:) (;) (...) C) (,) (:) (;) (.)
B) (,) (:) (:) (...) D) (:) (.) (:) (;) E) (:) (:) (;) (...)
A
Bülbülün güle aþký, eski þairlerin kaside ve gazellerinde defalarca dillendirilmiþtir. Rengi, þekli, kokusu, dikenleri ve kýsa ömürlü oluþu sebebiyle gül, yalnýzca sevgilinin sembolü olmamýþ, sýk sýk ateþe benzetilmiþtir. Ateþin de güle benzetildiði olur. Divan þairleri, Ýbrahim peygamberin ateþe atýlmasý ve bu ateþin Tanrý’nýn emriyle gül bahçesine dönüþmesi hakkýndaki efsaneye sýk sýk telmihte bulunmuþlardýr. Hatta bazen “gülþen” ile “külhan” arasýnda anlam iliþkisi kurmuþlardýr. Bilindiði gibi “gülþen”, gül bahçesi demektir. “Külhan” ise hamamlarda suyun ýsýtýldýðý bölümdür. Ýçinde ateþ yakýldýðý için, divan þairleri külhaný, gül bahçesine benzetmiþlerdir. Gül bahçesindeki serviler de þekil bakýmýndan külhandan yükselen dumana benzetilir. Ateþ, aþk ateþidir; duman da aþk ateþiyle yanan âþýðýn “âh”ý. Bu parçanýn anlatýmýyla ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez? A) Bilgilendirme amaçlý açýklama yapýlmýþtýr. B) Tanýmlamaya baþvurulmuþtur. C) Neden-sonuç ilgisine yer verilmiþtir. D) Yaygýn bir düþünce çürütülmeye çalýþýlmýþtýr. E) Dilin göndergesel iþlevinden yararlanýlmýþtýr.
11.
13.
Birden gökyüzünden gecenin karanlýðý kalkýyor. Alacakaranlýk bürüyor doðayý. Doðacak güneþin kýzýllýðý yayýlýyor daðlarýn ardýndan bozkýra. O an bozkýrý çok sevdiðimi düþünüyorum. Çocukken ýslak topraktan çýkardýðýmýz solucanlarý, karlar altýndan fýþkýran mavi, sarý, mor çiðdemleri, topraðýn ýslaklýðýnýn güzelliðini düþünüyorum. Sayýsýz güzellikler iþte bu bozkýrý, tarlalarý, güneþin kýzýllýðýný, insan sevgisini öðretti bana, diyorum. Hiç de belirli bir insan üzerinde toplanmýyor bu sevgi. Toprak altýndaki solucanlardan, gökyüzünde yükseklere týrmanan ve gerilerinde bulutlardan yollar býrakan uçaklardan da öteye gidiyor. Bu parçayla ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez? A) Deyimler ve ikilemeler kullanýlmýþtýr.
Sonbahar yaðmurlarýnýn, o aðrýlý hüznü içimize doldurduðu ýslak akþamlarda kahvede buluþur, suskun, sokaða bakardýk. Ýkide bir buðusunu alýrdýk camýn, çay kokardý ocakta demlenen keder. Liseli kýzlar, aydýnlýk, çocuksu yüzleriyle kitapçýlardan çýkar, vitrinler boyunca yürürdü. Kurduðumuz roman kiþilerini hatýrlatýrdý telaþlý adýmlarla uzaklaþan etekler. Ýçimizde patlayan yanardaðlara inat, taþ gibi donuk, sessiz dururduk. Bizim genç þair gelirdi tam o sýra. Cebinden minicik, ýslanmýþ kâðýtlar çýkarýr, yeni þiirlerinden okurdu: “Sevincimin kumaþýnda parlayan üzüntü lekeleridir / Silip de bir türlü çýkaramadýðým içimin dökülen mürekkebidir” Sokaktan gelen mýzýka sesi içeriyi doldururdu. Sigara üstüne sigara yakardý parmaklar. Gece çökerdi aðýr aðýr. Turþuydu, pastýrmaydý, þiirdi, mýzýkaydý derken þenlenirdi bizim de kederli gecemiz. Bu parçanýn anlatýmýyla ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez?
B) Kurallý ve devrik cümlelere yer verilmiþtir. C) Ýzlenimler yansýtýlmýþ, betimleyici ögelerden yararlanýlmýþtýr.
A) Günün belli bir zamaný anlatýlmýþtýr.
D) Deneyimlerin oluþturduðu bir duygudan söz edilmiþtir.
B) Tanýk göstermelere baþvurulmuþtur.
E) Yapýlarý açýsýndan birbirinden farklý cümlelerden yararlanýlmýþtýr.
C) Sözcüklerin duygusal anlamýndan yararlanýlmýþtýr. D) Okuyucuda izlenim uyandýrma amaçlanmýþtýr. E) Benzetme ve mürsel mecazlara yer verilmiþtir.
ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
3
A
A
A
14.
Þehirlerin ruhu var mýdýr? (I) Varsa nedir bir þehrin ruhunu oluþturan þey? (II) Büyüklüðü mü, kültürü, tarihi ve yapýlarýnýn içimize iþleyen etkisi mi? (III) Þehrin kalabalýðý mý ya da içinden bir nehir geçmesi mi? (IV) Þehre yüksek bir tepeden bakarken mi, yerin altýndaki tarihi bir geçitte mi? (V) Belki de uðultulu bir sabah iþe giderken, akþama doðru þehrin bütün yorgunluðunu üstümüzde evimize taþýrken ya da bütün þehirle birlikte bir gece yataðýmýza uzanýrken...
A 17.
Düþüncenin akýþýna göre, bu parçada numaralanmýþ yerlerden hangisine “Peki, nerede, ne zaman hissederiz þehrin ruhunu?” cümlesinin getirilmesi uygun olur? A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
A
Küçüklüðümde benim yaþlarýmda bir çocuk, elindeki sapaný gerip taþý atarak beni gözümün altýndan yaraladý. Çocuðun adý Hasan’dý. Yýllar sonra kitaplarýmý okuyan bir baþka Hasan, romanlarýmdaki bütün Hasanlarýn neden kötü olduklarýný bana sorunca hatýrladým bunu. Küçükken annemle alýþveriþe çýktýðýmýzda, kanlý önlükler içinde uzun býçaklarýyla çalýþan, verdikleri yaðlý et parçalarýný yiyemediðim kasaplarý hiç sevmezdim. Kasaplar, kitaplarýmda kaçak hayvan kesen, karanlýk iþler yapan kiþiler olarak gözükür. Bu parçada yazarýn asýl söylemek istediði aþaðýdakilerden hangisidir? A) Roman kahramanlarýný genellikle kötü kiþilerden seçtiðini
E) V.
B) Kitaplarýný oluþtururken okurlarýnýn düþüncesine önem verdiðini
15.
Bir yabancý dili ne kadar iyi öðrenirseniz öðrenin, ana diliniz kadar egemen olamazsýnýz o dile. Bu nedenle kendi dilinizden yabancý dile çeviri yapmak, o dilden kendi dilinize çeviri yapmaktan çok daha zordur. Bu zorluk nedeniyle çevirmenlerin çoðu ----.
C) Roman ve öykülerini çocuklarýn da okumasý gerektiðini D) Kahramanlarýný oluþtururken, çocukluðunda yaþadýklarýndan etkilendiðini E) Çocukluðunda sürekli olumsuz durumlarla karþýlaþtýðýný
Bu parçanýn son cümlesi, aþaðýdakilerden hangisiyle tamamlanabilir? A) ana dillerinin inceliklerini öðrenmek istemezler B) çeviri iþinin bir ana dili yeterliliði olduðunu bilmezler C) iþe yabancý dillerden dilimize çeviri yapmakla baþlarlar D) yabancý dilleri de iyi bilmek gerektiðini savunurlar E) yapýtýn aslýna baðlý kalmanýn gereksizliðini ileri sürerler
16.
18.
Az bilinen dünya dillerinden Batý dillerine kitaplarý çevrilen bütün yazarlar þu sorunu yaþamýþtýr: Romancý kendi yaþamýnýn þiirselliðinden ya da gizemli yanlarýndan içtenlikle bahseder; eleþtirmenler ve okurlar ise yazarýn ülkesindeki hayatýn þiirselliðinden ya da gizemli yanlarýndan söz açýldýðýný düþünerek okurlar onu. Romancýlarýn en gizli hayalleri ve kiþisel yaratýcýlýðý, ait olduðu ulusun ilginç bir tasviri olarak algýlanýr.
Avrupa bize þiiri öðretemezdi, çünkü þiiri biz ona öðretecek durumdaydýk. Edebiyatýmýz baþtan baþa þiirdi, saray da, medrese de, tekke de þair yetiþtiriyor, herkes þiirle ilgileniyordu. Fransýz edebiyatýnda “bulunmaz Hint kumaþý” olan “güzel dize” bizde sýradan hâle gelmiþti. Yani Fransýz þiirinin aradýðý hayal ve ahenk sarhoþluðundan biz bezmiþtik. Ama bayaðýlýktan kurtulmak, eþsiz düþlerin tadý ile yaþamak isterken yeryüzü ile baðlarýmýzý kopardýk. Güzeli yalnýz gökyüzünde görüyor, iç âlemden çýkarýyorduk. O kadar ki yaþayabilmek için yeryüzüne inmek, yanýmýzý yöremizi görmek, “bayaðýlaþmak” zorunda kaldýk. Avrupa bize güzeli yeryüzünde görmeyi öðretti.
Bu parçanýn ilk cümlesinde sözü edilen sorun aþaðýdakilerden hangisidir?
Bu parçada aþaðýdakilerden hangisine deðinilmemiþtir?
A) Kitaplarý baþka dillere çevrilmeyen yazarlarýn Batý’da tanýnmamasý
A) Eski edebiyatýmýza hâkim türün þiir olduðuna B) Þiirin Türk edebiyatýnda Avrupa’dakinden daha köklü ve geliþmiþ bir tür olduðuna
B) Yazarýn kimliðiyle ulusunun kimliðinin birbirine karýþtýrýlmasý
C) Eski þiirimizdeki güzellik anlayýþýnýn yaþamýn somut gerçeklerinden uzaklýðýna
C) Sanatsal baþarýnýn diðer alanlardaki baþarýnýn gölgesinde kalmasý D) Bir ülkenin baþarýsýnýn baþka ülkelerce gasp edilmesi
D) Türk þiirinin yüzünü yaþamdaki somut gerçeklere dönmesinde Batý kültürünün etkisine
E) Bir topluma özgü hayallerin baþka toplumlarca anlaþýlamamasý
E) Eski Türk þiirinde güzel dize kurmaya önem verilmediðine
ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
4
A
A
19.
Orhan Kemal köþeli bir yazardýr. Ne söylemek istediðini, siyasi görüþlerini, toplumsal kaygýlarýný netlikle ortaya koymuþtur. Bir yazýn adamý olarak tüm yapýtlarýný koyu bir gerçekçilik anlayýþýyla kaleme almýþtýr. Yaþadýðý Çukurova’nýn sýcaðýný, sivrisineðini, iri çekirdekli þeker gibi karpuzunun tadýný, vardiya çýkýþýnda yorgun iþçileri, komþu kadýnlarýn iðneli sözlerini, pazar yerinin gürültüsünü, iþçi ve iþverenin bitmez tükenmez kavgalarýný, büyük kent düþleri kuran genç kýzlarý bulursunuz onun romanlarýnda.
A
A 21.
Bu parçada Orhan Kemal’le ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisine deðinilmemiþtir? A) Farklý kesimlerden kahramanlarla özdeþleþmeyi baþardýðýna
A
(I) Türk þiirine yeni bir kiþilik kazandýrma çabalarýna, Þinasi’nin çeviri þiirleriyle baþlattýðý yeni biçim arayýþlarý öncülük etmiþtir. (II) Þinasi, Mustafa Reþit Paþa için yazdýðý kasidede eþleme kafiye biçimi kullanarak kaside yapýsýnda deðiþiklik yapmýþ, Namýk Kemal de “Hürriyet Kasidesi”nde onu izlemiþtir. (III) Tanzimat Döneminde eski nazým biçimlerinin bazýlarý terk edilmiþ; terk edilmeyenler arasýnda en çok tercih edilen, gazel olmuþtur. (IV) Gazel türü de Ziya Paþa ve Namýk Kemal’le birlikte klasik özelliklerini kaybetmeye baþlamýþtýr. (V) Ancak Tanzimat’ýn II. kuþaðýndan Abdülhak Hâmit, ilk dönemde baþlayan yenileþme çabalarýný sekteye uðratmýþ ve eski þiirin biçim özelliklerine ýsrarla baðlý kalmýþtýr. Bu parçada numaralanmýþ cümlelerin hangisinde bilgi yanlýþý vardýr?
B) Toplum sorunlarýna duyarsýz kalmadýðýna C) Gerçekleri deðiþtirmeden yansýtmayý ilke edindiðine
A) I.
D) Yapýtlarýnda açýk sözlü, doðrudan bir yol izlediðine
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
E) Gözlemlerinden yararlandýðýna
20.
22.
Meslek sahipleri, halkla olan iliþkilerinde dile gereken önemi vermiyorlar. Hastasýyla yalnýzca meslektaþlarýnýn anlayabileceði bir dille konuþan bir doktoru düþünün. Ýyi iletiþim kurduðunu söyleyebilir miyiz? Yine bunun gibi bir avukatýn, bir yargýcýn aðýr hukuk terimleriyle yurttaþlarý yasalar konusunda ne derece aydýnlattýðý sorulabilir. Bu nedenle terim kullanmaktan kaçýnýlmalý, bunlarý aþaðý yukarý karþýlayan ifadeler seçilmelidir. Ýþini iyi bilen bir meslek adamý, sorunlarý günlük, konuþulan dille anlatan, bunu baþaran kiþidir. Bu parçada aþaðýdakilerden hangisi anlatýlmak istenmemiþtir?
Bu parçada boþ býrakýlan yere aþaðýdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Terimlerle yüklü ifadeler kullanýlmadan da uzmanlýk alanlarýyla ilgili bilgi verilebileceði
A) Fecr-i Âticiler
B) Halkla iletiþim kurmada en büyük güçlüðü týp ve hukuk adamlarýnýn yaþadýðý
B) Tanzimatçýlar
C) Servet-i Fünuncular
C) Gündelik dilin, bilimsel sorunlarýn anlatýlmasýnda yetersiz kalmayacaðý
D) Genç Kalemler
E) Garipçiler
D) Sorunlarý, halka halkýn anlayabileceði bir dille aktarmak gerektiði E) Meslekteki baþarýnýn halkla iletiþimde kullanýlan dille iliþkili olduðu ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
----, þiirin konusunda yaptýklarý deðiþikliklere, kendilerinden önceki dönemin getirmiþ olduðu “her güzel þeyin” þiire konu olabileceði formülündeki “güzellik” kaydýný kaldýrmakla baþladýlar. Böylece þairin bir yönden ilgisini çeken her þeyin þiire konu olabileceði kabul edilmiþ oldu. Bununla birlikte gerek kendi yapýlarý gerekse yaþadýklarý dönemin aðýr siyasi ve toplumsal koþullarý yüzünden çoðunlukla kiþisel duygu ve hayallere, aþk, doða, aile hayatý gibi temalara yer verdiler. Toplumsal konulardan uzak durdular. Fransýz þiirini çok iyi tanýdýklarýndan, o kanaldan yeni bir duyuþ ve hayal kuruþ tarzý, yeni bir zevk ve estetik, yeni biçimler getirdiler.
5
A 23.
A
A
A 25.
Bir beyaz lerze, bir dumanlý uçuþ Eþini gâib eyleyen bir kuþ gibi kar Geçen eyyâm-ý nevbahârý arar... Bu dizelerden hareketle, Servet-i Fünun þiiri ile ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez?
A
Samipaþazade Sezai, Dilber adlý güzel ve içli bir Çerkez kýzýnýn baþýndan geçen olaylarý konu ettiði “Taaþþuk-ý Talat ve Fitnat” adlý romanýnda, kölelik-cariyelik kurumlarýnýn da eleþtirisini yapar, esaretin insanlýk dýþý olduðu üzerinde durur. Bu cümledeki bilgi yanlýþý aþaðýdakilerin hangisinde belirtilmiþtir?
A) Ahengini yalnýz sözcüklerin uyum içerisinde bir araya getirilmesinden alan bu þiirde, ölçü ve uyak ihmal edilmiþtir.
A) Samipaþazade Sezai’nin romaný “Taaþþuk-ý Talat ve Fitnat” deðil “Sergüzeþt”tir.
B) Fransýz edebiyatýnýn etkisiyle þiirde orijinal imgeler kullanmaya ve söz sanatlarýndan yararlanmaya özen gösterilmiþtir.
B) “Taaþþuk-ý Talat ve Fitnat” roman deðil, tiyatro türünde bir yapýttýr. C) Samipaþazade Sezai, esaret konusunu deðil, görücü usulü evlilik konusunu ele almýþtýr.
C) Uzun sesli ve ahenkli söyleyiþe, müzik deðeri olan sözcüklere ve Farsça tamlamalara yer verilmiþ, doðal dilden uzaklaþýlmýþtýr.
D) “Taaþþuk-ý Talat ve Fitnat”ýn yazarý Samipaþazade Sezai deðil, Ahmet Mithat Efendi’dir.
D) Sosyal temalardan uzaklaþýlmýþ; yalnýzlýðýn, sükûnetin ve hastalýklý duyuþlarýn hâkim olduðu bir þiir yaratýlmýþtýr.
E) Söz konusu romanýn kahramaný olan genç kýzýn adý Dilber deðil, Zehra’dýr.
E) Þiirde bir cümlenin, bir dizede tamamlanmayarak diðer dizelere taþmasý sonucunda, þiir düz yazýya yaklaþtýrýlmýþtýr.
24.
26.
“Celalettin Harzemþah” adlý tiyatro eserinin “Celal Mukaddimesi” olarak bilinen ön sözünde, divan þiiri konusunda özetle þunlar yer alýr: “Divanlardan biri okunurken insan içine girdiði dünyayý zihninde canlandýrýrsa ayaðýný Satürn’ün tepesine basmýþ, hançerini Merih’in göðsüne saplamýþ kahramanlar; göðü tersine çevirmiþ de kadeh diye önüne koymuþ, cehennemi alevlendirmiþ de dað diye göðsüne yapýþtýrmýþ, baðýrdýkça gökleri sarsan, aðladýkça dünyayý kan tufanlarýna boðan âþýklar; boyu serviden uzun, beli kýldan ince, aðzý zerreden ufak, kýlýç kaþlý, kargý kirpikli, yýlan saçlý sevgililer göreceðinden kendini devler, gulyabaniler âleminde zanneder.”
A) Ýlk romaný olan “Nadide”de halk dilinden gelen sözcük ve deyimlere yer vermiþ, meddah tarzýný andýran bir üslup kullanmýþtýr. Daha çok eleþtiri alanýnda tanýdýðýmýz yazar, Servet-i Fünun’da dili en sade kullananlardan biridir. (Hüseyin Rahmi Gürpýnar) B) Servet-i Fünun þiir estetiðinin oluþumunda büyük emeði geçen þair, sembolizmden etkilenmiþtir. Daha çok aþk ve tabiatýn deðiþen hâllerini konu ettiði þiirlerinde aþýrý duygusallýðý elden býrakmamýþtýr. (Cenap Þahabettin)
Bu parçadan yola çýkýlarak aþaðýdakilerin hangisi söylenemez?
C) Temel eksenini aþk duygusunun oluþturduðu öykü ve romanlarýnda üslup daðýnýktýr. Aþk ve masumiyet duygularýný ön plana çýkardýðý “Eylül” romaný, edebiyatýmýzda ilk güçlü psikolojik roman sayýlýr. (Mehmet Rauf)
A) Namýk Kemal, yazdýðý bir tiyatro eserinin ön sözünde þiir hakkýndaki düþüncelerini açýklamýþtýr.
D) Parnasyenlerin ayrýntýlara bakma ve onlarý dikkatle iþleme çabalarý, sembolistlerin ahenge olan düþkünlükleri, onun sanatýnýn özünü oluþturmuþtur. Fakirlik ve merhamet konusunu ele aldýðý þiirlerindeyse Coppee etkisi görülür. (Tevfik Fikret)
B) Tanzimat Döneminde divan þiirine yönelik alaycý eleþtiriler yapýlmýþtýr. C) Namýk Kemal, tiyatro ve romanlarýnda realizmin ilkelerini eksiksiz uygulamýþtýr.
E) Romanlarýnda realizmin ilkelerini baþarýyla uygulamýþ, modern Türk romancýlýðýnýn babasý sayýlmýþtýr. Mensur þiir tarzýnýn da öncülüðünü yapan yazar, bu türdeki yazýlarýný “Mezardan Sesler”de toplamýþtýr. (Halit Ziya Uþaklýgil)
D) Namýk Kemal, eski edebiyatýn mübalaðalý anlatýmýný eleþtirmiþtir. E) Namýk Kemal’e göre, divan edebiyatýnda mazmunlara dayalý bir anlatým söz konusudur. ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
Aþaðýda verilen bilgilerden hangisi, ayraç içinde adý verilen sanatçýya ait deðildir?
6
A
A
A
27.
I. Ýlk döneminde Ýngiliz edebiyatýnýn etkisinde romanlar yazmýþ, bu romanlarýnda aþký iþlemiþ, kadýn psikolojisi üzerinde durmuþtur.
A 29.
II. Ýlk romanlarýndan “Seviye Talip” ve “Handan”, ilk öykü kitabý “Harap Mabetler”, edebiyat çevrelerinde ilgiyle karþýlanmýþtýr. III. Ünlü “Sultanahmet Mitingi” ile halký coþturmuþ, “Milli Mücadele”de bizzat rol almýþtýr. IV. Romanlarýnda baþkahramanlar, genellikle üstün özelliklere sahip kadýnlardýr.
A
----, Servet-i Fünun romanýnýn gözde olduðu dönemde ---tarafýndan açýlan popüler roman çýðýrýný devam ettiren bir yazar oldu. Bu roman tarzýný benimserken ustasýnýn romanlarýndaki bazý teknik kusurlarý da benimseyecek kadar ileriye gitmesine karþýn, onun gibi, çok deðiþik roman anlayýþlarýna ve çeþitlerine örnek verme yoluna sapmayarak genellikle tek bir roman anlayýþýnda ve çeþidinde ýsrar etti. Tarz olarak gözleme dayalý romanlar, çeþit olarak da mizaha sýrtýný dönmeyen töre romanlarý yazdý. Bu parçada boþ býrakýlan yerlere sýrasýyla getirilmesi gereken adlar, aþaðýdakilerin hangisinde verilmiþtir?
V. Yapýtlarýnda mizah ve eleþtiri vardýr, yapýtlarýnýn en önemli özelliði hicivdir.
A) Ahmet Rasim, Namýk Kemal
Yukarýdaki numaralanmýþ cümlelerin hangisinde Halide Edip’le ilgili bilgi yanlýþý vardýr?
B) Hüseyin Rahmi, Ahmet Mithat C) Ahmet Rasim, Hüseyin Rahmi
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
D) Halit Ziya, Namýk Kemal E) Mehmet Rauf, Ahmet Mithat
30.
Ahmet Muhip Dýranas’la ilgili aþaðýdaki yargýlarýn hangisinde bilgi yanlýþý vardýr? A) Sembolizmden etkilenmiþ, þiiri þiir yapan ögeler üzerinde durmuþ, imgelerinin zenginliðiyle dikkat çekmiþtir. B) Oyunlarýnda düþle gerçek, geçmiþle þimdi, alýn yazýsýyla istem, yaþamla ölüm arasýndaki iç çatýþma görülür. C) Türk edebiyatýnda öz þiir anlayýþýnýn güçlü temsilcilerinden olan sanatçý, geleneksel biçimlere ses ve uyum tazeliði getirir.
28.
1908’den sonra, sadece bireysel temalarý iþleyen, dilde Servet-i Fünun nesrinin bir devamý olan, sosyal hayat ve onun sorunlarý ile genellikle ilgisiz ---- tarzýnýn yaný baþýnda; daha çok hayata ve sosyal sorunlara yönelen, yapma dil ve üslubu bir yana býrakarak konuþma dilini ve üslubunu temel almaya çalýþan yeni bir hikâye ve roman tarzýnýn yer almaya baþladýðý görülür. Bunlarýn arasýnda Ebubekir Hâzým’ýn Küçük Paþa romaný ile ---- Memleket Hikâyeleri gibi, olaylarýn geçtiði yerleri Ýstanbul dýþýna çýkaranlar olduðu gibi ---- hikâyeleri gibi milliyetçiliði sosyal bir davranýþ olarak ön plana çýkaranlar da vardýr.
D) Þiirlerinde güncel ve toplumsal sorunlara deðil, insan duygusunun sonsuzluðuna yönelir. E) Þiirlerinde aðýr basan aþk ve ölüm konusu, öykülerinde de bütün kuvvetiyle kendini gösterir.
31.
Bu parçada boþ býrakýlan yerlere getirilmesi gerekenler aþaðýdakilerin hangisinde sýrasýyla verilmiþtir? A) Fecr-i Âti, Refik Halit’in, Ziya Gökalp’in
Gezginim, açýk denizlerden yanayým Biraz da Akdenizliyim, bu iþte böyle kalýr Akdenizli herkes konuþur duyarlýðýný Baþka ne kalýr Biz ki bir konuþuruz geriye on þey kalýr Bu dizeler aþaðýdaki þairlerden hangisine ait olabilir?
B) Milli Edebiyat, Mehmet Emin’in, Ömer Seyfettin’in C) Cumhuriyet, Ziya Gökalp’in, Mehmet Emin’in
A) Behçet Kemal Çaðlar
B) Edip Cansever
D) Fecr-i Âti, Yakup Kadri’nin, Ömer Seyfettin’in
C) Ahmet Hamdi Tanpýnar
D) Orhan Þaik Gökyay
E) Fecr-i Âti, Refik Halit’in, Ömer Seyfettin’in ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
E) Mehmet Çýnarlý 7
A
A
32.
I. Geleneklere baðlý olan Naim Efendi, II. Abdülhamit dönemi ileri gelenlerinden emekli bir nazýrdýr. Damadý Servet Bey, alafrangalýk düþkünüdür. Torunlarý Cemil ile Seniha da eskiyi beðenmeyen, yeniyi hazmedemeyen birer züppedir.
A
A 34.
II. Kara sakallý, güzel sesli þeyh, zevk ve þehvet düþkünüdür. Çýkarlarýyla zevklerini birleþtirmeyi bilmektedir. Tekkesine düþen zengin ve güzel kadýnlar, onun elinden kendilerini ve servetlerini kurtaramazlar.
A
Yüz yýl önce yazýlmýþ bir romanýn kiþileri, kimileyin çevremizdekilerden daha yakýndýr bize. Roman sayfalarýnda görünen ve zihnimizde izler býrakan Bihterler, Suadlar, Hakký Celisler, Mümtazlar ne çok þeyi paylaþýrlar bizimle. Kalbimiz onlara ne de çok þey borçlu. Bu parçada aþaðýdaki romanlardan hangisinin kahramaný anýlmamýþtýr?
III. Ahmet Samim ve Ahmet Kerim, II. Meþrutiyet Dönemi gazetecileridir. Her ikisi de Ýttihat Terakki’nin kaba kuvvete dayanan yöntemine yazýlarýyla karþý çýkar.
A) Huzur
B) Aþk-ý Memnu
C) Eylül
D) Kiralýk Konak E) Fatih-Harbiye
IV. Ahmet Celal, bir paþa oðludur. Birinci Dünya Savaþý’nda bir kolunu kaybetmiþtir. Ýstanbul’un iþgali üzerine emir eri Mehmet Ali’nin çaðrýsýna uyarak onun Orta Anadolu’da Porsuk kýyýsýndaki köyüne gidip yerleþir. Yakup Kadri’nin kimi kahramanlarýna, konularýna deðinilen romanlarý, aþaðýdakilerin hangisinde sýrasýyla verilmiþtir? A) Sodom ve Gomore, Nur Baba, Hep O Þarký, Yaban B) Ankara, Sodom ve Gomore, Kiralýk Konak, Panorama C) Kiralýk Konak, Nur Baba, Hüküm Gecesi, Yaban D) Yaban, Kiralýk Konak, Hep O Þarký, Ankara E) Ankara, Sodom ve Gomore, Nur Baba, Yaban
33.
35.
Uzanýverse gövdem taþlara boydan boya Alsa bu soðuk taþlar alnýmdaki ateþi Dalýp sokaklar kadar esrarlý bir uykuya Ölse kaldýrýmlarýn kara sevdalý eþi En tanýnmýþ þiirlerinden biri olan “Kaldýrýmlar”dan alýnan bu dörtlükten hareketle, Necip Fazýl Kýsakürek hakkýnda aþaðýdakilerden hangisi söylenemez? A) Ölüm temasýný mistik bir bakýþ açýsýyla ele alan Cumhuriyet Dönemi þairlerindendir. B) Geleneksel Türk þiirinin hece ölçüsünü, yeni ve zengin bir söyleyiþ ustalýðýyla kullanmayý baþarmýþtýr.
Cumhuriyetin ilk yýllarýnda yeni bir edebiyat çýðýrý giriþimi görülür Türk edebiyatýnda. Bu, Milli Edebiyatçýlarýn sýðlýklarýna, gerçekçilikten uzak memleketçiliklerine bir tepkidir. Bir grup sanatçý, týkanan Türk þiirine yeni ufuklar açmak amacýyla bir araya gelir, ortak bir kitap çýkarýrlar. Ancak amaçlarýna ulaþamazlar ve aralarýndan sadece biri þiire devam ederek adýný Türk edebiyat tarihine yazdýrýr. Gerek hece ölçüsüyle gerekse ölçüsüz; ev-aile sevgisi, çocukluk özlemi, yoksul yaþamlara karþý utanç ve acýma, kadere boyun eðme, küçük mutluluklarla yetinme gibi konularda þiirler yazar. Bu parçada sözü edilen þair aþaðýdakilerden hangisidir?
C) Halk þiirine dayanmakla birlikte uyak ve ahenk bakýmýndan daha zengin bir þiir yaratmýþtýr.
A) Behçet Necatigil
D) Gündelik dertleri içinde yaþayýp giden sýradan insaný, þairaneliðe kaçmadan yansýtmýþtýr.
B) Ziya Osman Saba C) Ahmet Muhip Dýranas
E) Öz ve biçim uyumuna, sözcüklerin seçimi ve kullanýmýna, iþçiliðe önem vermiþtir.
D) Faruk Nafiz Çamlýbel E) Ahmet Kutsi Tecer
ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
8
A
A
36.
Aþaðýdaki açýklamalarýn hangisinde bir bilgi yanlýþý vardýr?
A
A 39.
A) Güngör Dilmen, Midas’ýn Kulaklarý ile baþlayarak Antik Yunan tragedyalarýnýn koro ve dans ögelerini modern biçimde kullandý.
A
Aþaðýdakilerden hangisi, Ahmet Rasim, Falih Rýfký ve Nurullah Ataç’ýn ortak özelliðidir? A) Düz yazýlarýnýn yaný sýra þiirleriyle de tanýnmýþ olmalarý B) Daha çok, öðretici türlerde yazdýklarý yazýlarla ilgi çekmeleri
B) Necati Cumalý, Boþ Beþik ve Nalýnlar gibi oyunlarýnda kýrsal kesimde yaþayan insanlarýn dramýný iþledi.
C) Düz yazýda devrik cümlenin gerekliliðini savunmalarý D) Edebiyata düz yazýyla baþlayýp sonra þiire yönelmeleri
C) Daha çok, bireysel baþkaldýrý temalarý üzerinde duran Orhan Asena, Tanrýlar ve Ýnsanlar’da Sümer destaný Gýlgamýþ’ý çaðdaþ bir yorumla sahneye uyarladý.
E) Mensur þiir tarzýnda eser vermeleri
D) Osmanlý tarihinin çeþitli dönemlerini anlatan oyunlarýyla tanýnan Turan Oflazoðlu, daha çok Deli Ýbrahim, Kösem Sultan ve IV. Murat gibi oyunlarýyla tanýnýr. E) Türkiye’de epik tiyatronun kurucusu sayýlan Haldun Taner, para-insan iliþkisini ele alan Canlý Maymun Lokantasý adlý absürt oyunuyla öne çýkmýþtýr.
40.
37.
Verlaine, Þiir Sanatý adlý þiirindeki “Musiki her þeyden önce musiki” dizesiyle þiir anlayýþýný açýklamýþtýr. Aþaðýdaki þairlerden hangisi, Verlaine ile ayný anlayýþta deðildir?
Aþaðýdaki þair-yapýt eþleþtirmelerinden hangisi yanlýþtýr? A) Attilâ Ýlhan – Elde Var Hüzün
A) Ziya Osman Saba
B) Ahmet Haþim
C) Cahit Külebi
D) Ahmet Muhip Dýranas
B) Oktay Rifat – Perçemli Sokak
E) Ahmet Hamdi Tanpýnar
C) Yahya Kemal – Eski Þiirin Rüzgârýyla D) Behçet Necatigil – Örümcek Aðý E) Bedri Rahmi Eyuboðlu – Karadut
38.
41.
Cumhuriyet Dönemi hikâye ve romanýyla ilgili aþaðýdaki açýklamalarýn hangisinde bilgi yanlýþý vardýr? A) 1930’lu yýllardan baþlayarak Sabahattin Ali, Ahmet Hamdi Tanpýnar, Tarýk Buðra gibi toplumcu gerçekçi sanatçýlar köylüden, iþçiden, dar gelirliden söz ederek toplumsal eþitsizlikleri, çatýþmalarý ön plana çýkardýlar.
II. “Tutunamayanlar” adlý romanýnda Türk aydýnýný, ince ve derinlikli bir mizahla anlatmýþtýr. III. “Yaþar Ne Yaþar Ne Yaþamaz” adlý romaný, tiyatroya uyarlanarak Þehir Tiyatrolarý tarafýndan sahnelendi.
B) Halide Edip, Yakup Kadri, Reþat Nuri gibi yazarlar eserlerinde Milli Mücadele, Atatürk ilke ve inkýlaplarý, halkýn ve Anadolu insanýnýn yaþama tarzýný iþlemiþtir.
IV. “Aylak Adam” ve “Anayurt Oteli” adlý romanlarýnda psikolojik yabancýlaþma ve yalnýzlýk temasýný baþarýyla iþledi.
C) Samiha Ayverdi, Peyami Safa, Mustafa Kutlu olaylardan ve insanlardan hareketle insanýn iç dünyasýný anlatmaya yöneldi.
V. “Aganta Burina Burinata” adlý romanýnda denizi ve deniz insanlarýný anlattý. Bu cümlelerde, aþaðýdaki sanatçýlardan hangisinin eserlerine dair bir açýklama yapýlmamýþtýr?
D) Sait Faik ve Haldun Taner, geleneksel anlatým yollarý dýþýnda yeni arayýþlar içine girdiler, öyküyü modernleþtirdiler. E) Oðuz Atay, Orhan Pamuk romanlarýnda çok farklý anlatým yollarýný, tekniklerini bir arada kullanarak gerçek ile kurguyu iç içe verdiler. ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
I. “Kürk Mantolu Madonna, Kuyucaklý Yusuf” adlý romanlarýnda okurun gerçekliði daha derinden algýlamasýný saðladý.
A) Halikarnas Balýkçýsý
B) Sabahattin Ali
C) Aziz Nesin
D) Oðuz Atay E) Peyami Safa
9
A
A
A
42.
Aþaðýdaki sanatçý-eser-tür eþleþtirmelerinin hangisinde bir yanlýþlýk yapýlmýþtýr?
A 45.
A) Rabelais – Gargantua – roman
A
Aþaðýdakilerin hangisinde yapýlan açýklama, parantez içinde verilen metin türüyle uyuþmamaktadýr? A) Üzerinde yazýldýðý günün tarihini taþýyan, konuþma diline yakýn bir anlatýmla kaleme alýnan ve kiþinin yaþam serüveninden sýcaðý sýcaðýna kesitler sunan bir türdür. (aný)
B) Dante – Ýlahi Komedya – þiir C) Boccacio – Decameron – hikâye D) Shakespeare – Tartuffe – tragedya
B) Gezilip görülen yerlerle ilgili bilgi, gözlem, yaþantý ve izlenimlerin aktarýlmasýyla oluþturulan metinlerdir. (gezi yazýsý)
E) Cervantes – Don Kiþot – roman
C) Alanlarýnda ünlenmiþ kiþilerin yaþam serüvenlerini anlatan, eserlerini tanýtan, ülkelerine ve insanlýða neler kazandýrdýklarýný ya da kaybettirdiklerini dile getiren metinlerdir. (biyografi) D) Gazetelerde, haftanýn belli günlerinde periyodik olarak çýkan, ülke ve dünya gündemindeki konularla ilgili görüþ, yorum ve deðerlendirmeler içeren bir türdür. (fýkra)
43.
Emma’nýn okuduðu bu kitaplarda hep aþktan, sevgiliden, ýssýz köþklerde bayýlýp kalan iþkence görmüþ kadýnlardan, her konak yerinde bir ikisi öldürülen sürücülerden, her sayfada biri çatlatýlan atlardan, karanlýk ormanlardan, gönül endiþelerinden, yeminlerden, hýçkýrýklardan, gözyaþlarýndan, öpüþlerden, mehtaplý gecelerde yüzen sandallardan, aðaçlýklarda feryat eden bülbüllerden, birer aslan gibi yiðit, birer kuzu gibi yumuþak huylu, benzersiz derecede erdemli, daima tertemiz giyinip kuþanmýþ ve çaðlayanlar gibi aðlayan beylerden, hep bunlardan söz ediliyordu.
E) Çeþitli konularla ilgili özgün düþüncelerin sorgulayýcý ve zevk verici bir bakýþ açýsýyla anlatýlmasýna olanak saðlayan, gücünü yazarýn içtenliðinden ve kültür birikiminden alan türdür. (deneme)
Bu parçada sözü edilen kiþinin ne tür kitaplar okuduðu söylenebilir? A) Klasik þiirler
B) Romantik romanlar
C) Realist romanlar
D) Sembolist þiirler
46.
E) Sürrealist kitaplar
Ýmge, sanatçýnýn çeþitli duyularýyla algýladýðý özel, özgün bir görüntünün dile aktarýlýþýdýr; bir betimleme deðil, öznel bir yorumlama sayýlabilir ve tamamen þairin düþ gücünün ürünüdür. Bu cümledeki açýklamaya göre aþaðýdakilerin hangisinde imgeden en az yararlanýlmýþtýr? A) Resmini astýlar iþlek yerlerine kentin Çarþý içinde bir zaman daha konuþuldun Su, sarnýçlardan bakraçlara çekiliyordu
44.
Aþaðýdaki dizelerin hangisinde tam uyak vardýr?
B) Göðüs kafesindeki yetimim Artýk keman yaylarýna sürtüyorlar seni Sen ki hazýrdýn buna da
A) Dalgýn duyuyor rüzgârýn ahengini dal dal Baktým süzülüp geçti açýktan iki sandal
C) Halkýn imlasý taþarsa coðrafyadan Geçer onlar iki yaðmur damlasýnýn arasýndan Göstererek devlete bütün zarafetini
B) Bilmem ki adýný onun kim saklar Besbelli üþütür soðuk topraklar C) Bin bahçeli beldemizi yad ellere býraktýk Gölgesinde barýnacak tek aðacým yok artýk
D) Siyahýn gezginiyim, her gün daha derine Yanar akþamla caddede vebalý lambalar Bezgin, sýkýntýyla bakar herkes benzerine
D) Kimi solgun, sarýþýn; kimi ak, kimi kara Kiminin arkasýndan görünüyor Ankara
E) Kara yeller ak yelleri dövende Sevdaný yüreðine kuþat Al sesimi vur kanýnýn gümbürtüsüne
E) Elimle batýrmýþým gençliðimi Binip gideceðim en güzel gemi ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
10
A 47.
A
A
A 49.
Her zulmü, kahrý boðmaya bir parça kan yeter, Ey Þark uyan yeter, ey Þark uyan yeter!
I. Þairin din ve tasavvuf düþüncesini aktardýðý þiirlere denir. Ahmet Yesevi bu tarz þiirleriyle ünlüdür. (hikmet) II. Tanrýyý övmek, ona yalvarmak için söylenen lirik þiirlerdir. (ilahi)
Bu ikilikle ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez?
III. Tasavvuf düþüncesine göre evrenin yaratýlýþý ve Tanrý’ya dönüþü iþleyen þiirlere denir. (nutuk)
A) Ýlk dizede “kan” sözcüðüyle vatan uðruna ölmek kastedilerek mecaz-ý mürsel yapýlmýþtýr.
IV. Ýnançlardan alaylý bir dille söz eder gibi yazýlan þiirlerdir. Bu türde aslýnda tasavvufi kavramlar iþlenir. (þathiye)
B) Ýkinci dizede Doðu toplumlarýna seslenilerek nida sanatý yapýlmýþtýr. C) Dizeler arasýnda redif ve tam uyak vardýr.
V. Tarikata yeni girenlere girdiði tarikatýn kurallarýný öðreten, didaktik þiirlerdir. (devriye)
D) Lirik þiire özgü nitelikler aðýr basmaktadýr.
Yukarýda numaralanmýþ açýklamalarla birlikte verilen nazým biçimlerinden hangi ikisi yer deðiþtirirse bilgi yanlýþlýðý giderilmiþ olur?
E) Ýkinci dizede tekrir sanatý yapýlmýþtýr.
A) I. ve II.
B) I. ve III. D) II. ve IV.
48.
50.
Aþaðýdakilerin hangisinde cümleyle ayraç içinde verilen terim uyumsuzdur? A) Hayvanlar, bitkiler ve cansýz nesneler arasýnda geçtiði hayal edilen, teþhis ve intak sanatlarýna dayanan öðretici hikâyeler. (fabl)
C) III. ve V. E) IV. ve V.
Aþaðýdaki açýklamalardan hangisi ayraç içinde verilen terimle uyuþmamaktadýr? A) Geçmiþte belli bir meslekte öne çýkmýþ kiþilerin yaþam öykülerinin toplandýðý eser. (tezkire) B) Divan edebiyatýnda kullanýlan, belli bir kavramý anlatan ya da çaðrýþtýran kalýplaþmýþ söz. (mazmun)
B) Þiirin nazým birimi, uzunluk, uyak örgüsü, kompozisyon yapýsý gibi kuruluþla ilgili özellikleri açýsýndan aldýðý ad. (nazým biçimi)
C) Bir þairin, baþka bir þairin þiirine ayný nazým biçimi, ölçü ve uyakla yazdýðý karþýlýk. (nazire)
C) Bir dili meydana getiren ses, sözcük yapýlýþý, sözcük daðarcýðý, anlam deðiþmeleri, cümle kuruluþu gibi unsurlarý inceleyip kurallara baðlayan bilim. (dil bilgisi)
D) Nazým biçiminde yazýlan, imgesel bir dil taþýmayan dil ürünü. (manzume) E) Divan þiirinde altý dizelik bentlerle oluþturulan nazým biçimi. (münþeat)
D) Bir kiþinin, bir ailenin ya da bir topluluðun belirli bir zaman dilimi içinde yaþam ve yaþayýþ dönemlerini birbirini bütünleyecek biçimde anlatan roman dizisi. (tarihi roman) E) Aþk, özlem, ayrýlýk gibi konularda kiþisel duygulanýmlarýn dile getirildiði, coþkulu bir anlatýmýn kullanýldýðý þiirler. (lirik þiir) ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
A
11
A
A
A
51.
Aþaðýdakilerin hangisinde divan edebiyatýyla ilgili bir bilgi yanlýþý vardýr?
A 54.
A) Kuran, hadis, peygamber ve evliya hikâyeleri, Arap ve Ýran mitolojisi, tasavvuf bu þiirin kaynaklarýdýr. B) Söyleyiþte ustalýk göstermek amacýyla süslü anlatýma, söz sanatlarýna sýkça baþvurulmuþtur. C) Beyit ve bent nazým birimiyle yazýlan þiirlerde nazým birimleri, þiirin bütünündeki ortak temaya hizmet için kullanýlmýþtýr.
A
Bunlar da onlar gibi sözlü uzun hikâyelerdir. Olay ve kiþilerin olaðanüstü bazý nitelikleri vardýr. Onlar gibi büsbütün manzum olmasalar da manzum kýsýmlarý vardýr. Onlardan ayrýlan taraflarý ise mitologyaya dayanmayýþlarý, çarpýcý ve parlak bir üsluptan uzak oluþlarý, iki ayrý millet, din yahut ilahlarla insanlar arasýndaki mücadele yerine, toplum içi din, mezhep, zümre ve çýkar çekiþmelerini konu edinmeleridir. Bu parçada “bunlar” ve “onlar” zamirleriyle anýlýp birbiriyle karþýlaþtýrýlan iki tür, aþaðýdakilerin hangisinde verilmiþtir?
D) Ayný temalar, ayný ahenk ve yapý unsurlarýyla bunlarýn dýþýna çýkmadan güzel bir þiir dili oluþturmak amaçlanmýþtýr.
A) mesnevi – destan
E) Genellikle içki meclisleri, aþk, aþkýn getirdiði çaresizlik, ulaþýlmaz sevgiliye hasret gibi temalar iþlenmiþtir.
B) masal – halk hikâyesi C) masal – türkü D) halk hikâyesi – destan E) destan – masal
52.
I. Grup I. Kaside
II. Grup
55.
Tazarruname
Yukarýda I. grupta verilen terimlerden hangisi II. gruptakilerden biriyle iliþkilendirilemez?
----, 17. yüzyýl divan þairi, ---- ise 19. yüzyýl halk þairidir. Yaþamlarý arasýnda yüzyýllar olsa ve ayrý edebiyat dönemlerinde eser verse de bu iki þair, konusu bakýmýndan ayný türdeki þiirleriyle ünlenmiþtir. Divan edebiyatýnda ---- olarak, halk edebiyatýnda ---- olarak adlandýrýlan bu þiirleri yüzünden birinin padiþah tarafýndan öldürtüldüðü, diðerinin hakkýnda soruþturma açýlarak Ýstanbul’dan sürüldüðü bilinmektedir.
A) I.
Bu parçada boþ býrakýlan yerlere sýrasýyla getirilmesi gerekenler aþaðýdakilerin hangisinde verilmiþtir?
II. Ýnþa
Taç beyit
III. Mevlit
Miratü’l Memalik
IV. Tezkire
Süleyman Çelebi
V. Gezi yazýsý
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
A) Nef’i, Dadaloðlu, kaside, varsaðý B) Nef’i, Seyrani, hicviye, taþlama C) Nedim, Köroðlu, þarký, türkü D) Baðdatlý Ruhi, Köroðlu, hamasi þiir, koçaklama
53.
Geleneksel Türk tiyatrosu ile modern Türk tiyatrosunu karþýlaþtýran aþaðýdaki cümlelerin hangisinde bir yanlýþlýk yapýlmýþtýr?
E) Nabi, Karacaoðlan, gazel, koþma
A) Geleneksel tiyatroda kahramanlar yalnýzca tip özelliði gösterirken modern tiyatroda tiplerle birlikte karakterler de göze çarpar.
56.
B) Geleneksel tiyatro sözlü geleneðe baðlýyken modern tiyatro yazýlý bir metne baðlý olarak oluþturulur.
Yusuf Has Hacip’in Kutadgu Bilig adlý kitabý, Türk edebiyatýnda Arap-Fars etkisi taþýyan ilk eserdir. Kutadgu Bilig’in bunun dýþýnda da birçok alanda ilk olma özelliði vardýr. ----, bunlar arasýnda sayýlabilir.
C) Modern tiyatroda Batý’ya ait edebi akýmlarýn etkisi görülürken geleneksel tiyatroda bu akýmlarýn etkisi görülmez.
Bu parçada boþ býrakýlan yere aþaðýdakilerden hangisi getirilemez?
D) Geleneksel tiyatroda þive taklitlerine ve yanlýþ anlamalara baðlý salt güldürü amaçlanýrken modern tiyatroda daha çok güldürürken düþündürme ve eðitme amaçlanýr.
A) Türkçede uyak ve redif kullanýlan ilk eser olmasý
E) Modern tiyatroda olaylar yüzeysel biçimde aktarýlýrken geleneksel tiyatroda olaylar bütün ayrýntýsýyla anlatýlýr.
D) Türkçede yazýlmýþ ilk mesnevi olmasý
ÖZ-DE-BÝR Yayýnlarý / LYS Deneme Sýnavý
B) Aruzla yazýlmýþ ilk Türkçe eser olmasý C) Beyitler hâlinde yazýlmýþ ilk Türkçe eser olmasý
E) Türkçede yazýlmýþ ilk þiir kitabý olmasý 12