Voorwoord

Het tiende nummer van Logistiek+ verschijnt op een moment dat de Topsector Logistiek een beleidsperiode van vier jaar investeren in kennis en innovatie afsluit en een nieuwe fase ingaat. Dat geldt ook voor de samenwerking tussen het onderwijs, onderzoek en het landelijk Centre of Expertise (CoE), het Kennis Distributie Centrum (KennisDC) Logistiek dat dit jaar ook zijn tienjarig lustrum heeft. In de afgelopen jaren is door de Topsector en vanuit het KennisDC Logistiek samen met de partners in de regio’s en diverse stakeholders een belangrijke bijdrage geleverd aan kennisontwikkeling, valorisatie en kennisdisseminatie waardoor skillsontwikkeling van (toekomstig) logistiek professionals wordt gewaarborgd.

Het Centre of Expertise is eind 2010/begin 2011 voortgekomen uit het hbo-Kennisakkoord en het TTI-Dinalog (nu TKI-Dinalog). Het landelijk Centre of Expertise Logistiek wordt gevormd door zeven hogescholen met één of meerdere logistieke opleidingen waarin wordt samengewerkt op het gebied van praktijkgericht onderzoek (Kennisakkoord), onderwijs (Landelijk Platform Logistiek (LPL)) en valorisatie, innovatieondersteuning en opschaling naar bedrijven (de KennisDC’s in de regio’s). De KennisDC’s vormen de verbindende factor in de samenwerking tussen de pijlers onderwijs, onderzoek en valorisatie/ opschaling.

De Topsector Logistiek heeft voor de beleidsperiode 2020–2023 vanuit de vier maatschappelijke uitdagingen (energietransitie en duurzaamheid, gezondheid en zorg, landbouw, water, voedsel en veiligheid) een drietal prioritaire thema’s (duurzaamheid, datagedreven, ketenregie) en drie toepassingsgebieden (Steden, Knooppunten en corridors, Supply chains) benoemd waarmee een bedrage geleverd wordt aan de maatschappelijke uitdagingen. Hiervoor is samenwerking en bundeling van kennis en expertise essentieel.

Om deze samenwerking en bundeling verder vorm te geven is afgelopen half jaar hard gewerkt aan het ambitieplan Nationaal Logistiek Center of Expertise 2021–2023, dat is gericht op een intensivering van de samenwerking tussen het Kennisakkoord, het Landelijk Platform Logistiek en het KennisDC. Met een verdere concretisering van de gezamenlijke ambities kan een nog sterkere bijdrage geleverd worden aan de doelstellingen van de Topsector. Met vier maatschappelijke vraagstukken als vertrekpunt, en de versterking van het imago van de logistieke sector, wordt in het plan een toelichting op en concretisering van de gezamenlijke (regio-overstijgende) ambities van het Centre of Expertise (bestaande uit het Kennisakkoord, de KennisDC Managers en het LPL) gegeven. Deze maatschappelijke vraagstukken sluiten naadloos aan op de prioritaire thema’s en toepassingsgebieden van de Topsector.

Door middel van zes bouwstenen, onderzoekslijnen, wordt impact gegenereerd en een bijdrage geleverd aan de KPI’s van de Topsector. Deze bouwstenen zijn: 1. Businessmodellen, samenwerking en governance. 2. Ontwerp van ketens, knooppunten en netwerken. 3. Gedrag & Learning Communities. 4. Digitalisering & ICT. 5. Duurzaamheid. 6. Human Capital.

De bouwstenen leveren een directe bijdrage aan de toegevoegde waarde van human capital in de Topsector. De komende jaren richt Human Capital zich op: • Kennisopbouw over sociale innovatie alsook toekomstige competenties van (toekomstig) werkenden met een logistieke functie in het licht van technologische ontwikkelingen op het gebied van bijvoorbeeld duurzaamheid, digitalisering en automatisering en ketenregie. • Opschaling van de adoptie van innovaties ontwikkeld in de toepassingsgebieden bij bedrijven en (toekomstig) werkenden.

Het ambitieplan van het Centre of Expertise sluit naadloos aan op deze doelen van human capital. Door de sterkere samenwerking ontstaat een versnelling van kennisontwikkeling en -deling en daarmee innovatieadoptie bij een grotere groep bedrijven en sectoren. Het CoE vormt hiermee een van de belangrijke schakels in de kennis- en valorisatieketen, zowel landelijk als regionaal via de hogescholen.

In dit nummer wordt ook weer de rol van logistiek als enabler in bedrijfs- en maatschappelijke vraagstukken duidelijk gemaakt. In twee artikelen wordt aangetoond hoe logistiek toegevoegde waarde biedt in de zorg. De toegevoegde waarde van logistiek in de deeleconomie wordt aangetoond in de artikelen over deelconcepten in bouwlogistiek en delen in de gezondheidszorg. Hierin staat steeds de behoefte uit de praktijk van deze sectoren centraal. Naast onderzoek is de inzet van methoden zoals bijvoorbeeld process mining een goed voorbeeld van hoe technologie en tools oplossingen bieden en meerwaarde opleveren in diverse sectoren. De inzet van studenten en docent/onderzoekers is daarin een onmisbare schakel. Hun betrokkenheid bij de ontwikkeling en inzet van concepten, tools en technologieën zorgt er ook voor dat de actualiteit van het onderwijs gewaarborgd wordt. Het vormen van learning communities blijkt ook een krachtige manier te zijn om de verbinding tussen leren, werken en innoveren tot stand te brengen. Hier gaat een ander artikel op in. Door samen te innoveren, te leren en te ontwikkelen worden de juiste condities geschapen voor een leven lang ontwikkelen. Dit sluit perfect aan bij wat we de afgelopen tien jaren hebben geleerd. Samen zijn we meer dan de som der delen!

Drs. Yolande de Heus Programmamanager Human Capital Topsector Logistiek

Spreiding KennisDC's

Kennis Distributie Centrum

Een KennisDC is dé spil in de regio voor het bedrijfsleven bij kennis- en innovatievragen. Zeven hogescholen met opleidingen Logistiek ontwikkelden samen met de regionale stakeholders, zeven regionale KennisDC’s die logistieke kennis toepassen, samenvoegen, (door)ontwikkelen en distribueren. Zowel richting het bedrijfsleven als richting het onderwijs.

De zeven KennisDC’s bundelen samen met de brancheorganisaties TLN en evofenedex hun krachten, zodat een netwerk ontstaat met een landelijke dekking.

Noord

Zeeland Utrecht Gelderland

Zuid-Holland Limburg

Noord-Brabant

De plek in de regio voor het (mkb) bedrijfsleven voor logistieke

innovatie en kennis

Redactioneel

Met dit nummer van Logistiek+ bereiken we een -kleine- mijlpaal: de tiende editie! In de afgelopen jaren is het tijdschrift uitgegroeid tot een begrip onder logistiek professionals, docenten en onderzoekers die toegepast logistiek onderzoek een warm hart toedragen.

Ook deze 10de editie biedt weer een keur aan interessante en praktische waardevolle artikelen over uiteenlopende logistieke thema’s en vraagstukken. Een deel van de artikelen is geschreven in het kader van de Vervoerslogistieke Werkdagen (VLW) van afgelopen november.

Drie artikelen van dit nummer hebben als thema deelconcepten. Zo beschrijft het artikel van De Vries & Van Duin een casestudy waarin bedrijven in de bouwlogistieke keten zijn onderzocht. Het doel van de casestudy is om meer inzicht te krijgen in de huidige businessmodellen en de kansen voor het toepassen van deelconcepten. In het artikel van Ouasghiri et al. wordt, aan de hand van diverse casestudies, ingegaan op de potentie van het toepassen van sharing concepten in een langdurige zorgsetting. Tot slot is er de bijdrage van Van den Brand & Roosendaal. In dit artikel staat de toepassing van deelconcepten voor het gebruik van lichte elektrische vrachtvoertuigen (LEVV’s) centraal.

In deze editie wordt ook aandacht besteed aan het thema patiëntenlogistiek. Door Van den Eijnden et al. wordt een casestudy gepresenteerd waarin gebruik is gemaakt van process mining om de doorstroom van patiënten met acute buikklachten op de Spoedeisende Hulp (SEH) in het Jeroen Bosch Ziekenhuis te optimaliseren.

Via de bijdragen van Nooijen et al. en Hans Quak is er in deze editie van de Logistiek+ ook aandacht voor het thema learning communities. In het artikel van Nooijen et al. worden de resultaten van de evaluatie van een learning community op het gebied van sociale innovatie in de logistiek gepresenteerd. Hans Quak beschrijft in zijn artikel hoe de landelijke samenwerking, tussen hbo-instellingen, op het gebied van stedelijke logistiek kan worden versterkt. Zijn bijdrage is het resultaat van een inventarisatieproject dat is uitgevoerd onder leiding van de Breda University of Applied Sciences.