Jaargang 18 | Nummer 1 | Maart 2020
Uitgave van gemeente Neder-Betuwe
Vaccineren, het is beter bespreekbaar geworden pag 20
Een plek in je huis en in je hart! Over pleegzorg en vrijwillige gezinsondersteuning pag 2
En verder onder meer in dit nummer: Klimaatmaatregelen: voor een betere toekomst voor ons en onze kinderen Wethouderswissel: van Keuken naar Klein Wij stellen u voor: Adviesraad Sociaal Domein
pag 6 pag 24 pag 27
2
‘Pleegzorg en vrijwillige gezinsondersteuning vragen om plek in je huis en in je hart’ Nederland kampt met een groot tekort aan pleeggezinnen. In januari werd bekend dat jaarlijks zo’n 14 procent van de ouders stopt met pleegopvang. Terwijl de aanmeldingen voor nieuwe pleeggezinnen dalen en 22.000 kinderen niet thuis kunnen wonen. Pleegzorg Nederland is gebaat bij positieve verhalen, die twijfelende ouders over de streep trekken.
Voorkeur voor vrijwillige gezinsondersteuning (geen pleegzorg)?
Ieder gezin maakt wel eens een periode door waarin het wat minder soepel verloopt. Er zijn vrijwilligers die deze gezinnen een tijdje willen ondersteunen. Naast pleegzorg kan vrijwillige gezinsondersteuning in sommige situaties steun bieden. In dit magazine vind je ook informatie van drie organisaties die vrijwillige gezinsondersteuning bieden. De gemeente Neder-Betuwe ondersteunt Openjewereld.nu, een campagne van Pleegzorg Nederland. Doe op deze website de test of je geschikt bent als pleegouder. Nog nieuwsgieriger geworden?
“We willen de eigen kracht van pleegkinderen versterken”
Op maandag 30 maart wordt een informatiemarkt over pleegzorg en vrijwillige gezinsondersteuning gehouden in het gemeentehuis in Opheusden (19.30-21.30 uur). Aanmelding hiervoor is niet verplicht, maar wel gewenst.
De hieronder genoemde pleegzorgorganisaties en organisaties voor vrijwillige gezinsondersteuning zijn aanwezig met een informatiekraam en geven een gezamenlijke presentatie. Ook komen pleegouders aan het woord. Wanneer er problemen zijn en een kind (even) niet thuis kan wonen, is er pleegzorg. Een opvoedingssituatie die het meest in de buurt komt van de gewone leefwereld van een kind.
Opvang in een gezinssituatie, het liefst dichtbij de eigen woonomgeving, in de buurt van familie, school en vriendjes. Bijna de helft van de kinderen die in een ander gezin opgroeien, woont bij familie of bekenden. Maar helaas lukt het niet altijd om een geschikte plek te vinden binnen het netwerk van het kind. Pleegzorg bestaat in verschillende vormen. Kortdurende pleegzorg (waaronder crisisopvang) waarbij wordt gekeken of het kind terug naar huis kan en wat daarvoor nodig is, langdurige pleegzorg die door kan gaan tot het kind volwassen is (23 jaar). Als buren, vrienden, familie of kennissen een kind opvangen, spreken we van netwerkpleegzorg. Dat kan kort- of langdurend zijn. Deeltijdpleegzorg betekent dat een kind een aantal dagen/dagdelen per week wordt opgevangen, of een paar weekenden per maand. Dat is bedoeld om ouders te ontlasten en uithuisplaatsing te voorkomen.
Entrea Lindenhout
“Als een kind (tijdelijk) niet thuis kan wonen,
kijken we altijd eerst binnen het netwerk van het gezin of opvang mogelijk is”, zegt Annemarie de Bie, jeugdzorgwerker pleegzorg van Entrea Lindenhout. “Zijn er familieleden of mensen via de school waar het kind goed terecht kan? Als dat niet zo is, bieden onze pleeggezinnen een oplossing. We zoeken voor elk kind een pleeggezin dat het beste past bij het kind en waar het kind zich op zijn gemak voelt.” Pleegzorg kan zo lang duren als nodig is en het wordt op maat aangeboden. Soms is het voor ouders en kind voldoende om enkele dagen in de week of per maand ondersteuning te krijgen van een weekendpleeggezin. En soms groeien kinderen in een pleeggezin op totdat ze op eigen benen kunnen staan. Het contact met de ouders blijft belangrijk en per situatie wordt bekeken wat de mogelijkheden zijn en hoe de samenwerking met de ouders gestalte krijgt. Ook daarbij biedt Entrea Lindenhout ondersteuning op maat. Entrea Lindenhout is de grootste pleegzorgorganisatie van Gelderland. Bijna 1.200 pleegkinderen zitten bij Entrea Lindenhout in zorg, verdeeld over 730 pleeggezinnen. Momenteel staan zo’n 40 kinderen op de wachtlijst. Dat geldt voor alle varianten in pleegzorg, dus ook voor weekendpleegzorg. Alle soorten pleegouders zijn welkom en voor alle soorten pleegzorg worden pleegouders gezocht. Ook voor alle leeftijden van pleegkinderen.
Coalitieprogramma
Wethouder Herma van Dijkhuizen: “We willen de eigen kracht van pleegkinderen versterken. Daarom is het zo belangrijk om te investeren in netwerken om jongeren op te vangen in hun eigen omgeving. Als inwoners een stabiele thuisbasis hebben, kunnen zij mogelijk wat betekenen voor een jongere die dat mist.”
Timon biedt landelijk professionele jeugdhulp, waaronder pleegzorg. De motivatie en inspiratie van pleegouders en medewerkers van Timon vloeien voort uit de christelijke levensovertuiging. “Uit Neder-Betuwe krijgen we veel aanmeldingen’, zegt Annette Boeder, regiomatcher pleegzorg. Ook Timon bemerkt een tekort aan pleeggezinnen. Het liefst zouden we per pleegkind kunnen kiezen uit drie à vier pleeggezinnen om een goede match te maken. Maar in de praktijk zijn we al blij als er tenminste één gezin voor één kind beschikbaar is. Maar een goede match blijft altijd het uitgangspunt.” Een misverstand is dat een pedagogische opleiding verplicht is voor de pleegouders. “Een cursus volstaat echter. We doen een screening en een intake thuis en bespreken de situatie met het pleegkind. Eens per zes weken bezoekt onze pleegzorgbeleider het pleeggezin. Ik verwerk de aanmeldingen, maak de matches en geef trainingen aan de pleegouders.”
Volwaardig onderdeel
Diddy Roseboom uit Opheusden - getrouwd met Marinus en moeder van vier eigen kinderen - is acht jaar pleegouder bij Timon. “We zorgen nu voor ons vierde pleegkind. In 2018 vingen we drie pleegkinderen tegelijk op. Dat was best intensief. Pleegzorg is pittig en mooi tegelijk! Via vrijwilligers van onze kerk kwamen we in contact met een jonge moeder die om hulp verlegen zat. Dat jongetje vingen we direct op. Het is zo fijn om liefde te delen met kinderen die het minder goed getroffen hebben dan ons gezin.” “Eigen ruimte en privacy voor alle gezinsleden is essentieel. Pleegzorg vraagt om plek in je huis en in je hart. Bij het begin van de opvang zijn pleegkinderen ontworteld. Ze moeten weer leren om structuur op te bouwen. Eerst observeer je hen, daarna gaan we aan de slag met hun problematiek. Wij betrekken hen gewoon bij ons dagelijkse reilen en zeilen. Onze pleegkinderen
Informatiemarkt pleegzorg en gezinsondersteuning op vrijwillige basis: maandag 30 maart 2020 De gemeente Neder-Betuwe houdt op maandag 30 maart 2020 om 19.30 uur (inloop 19.00 uur) een avond voor belangstellenden over pleegzorg en pleegouderschap. Ook is er aandacht voor gezinsondersteuning op vrijwillige basis.
Wil je meer weten en ontdekken wat jij voor een kind en zijn/haar gezin kan betekenen? Bezoek dan deze informatieavond! We informeren je over wat pleegzorg is en welke vormen er zijn. Daarna is er volop gelegenheid om met pleegouders en verschillende pleegzorgaanbieders te spreken.
Programma 19.30 uur: Opening door wethouder Herma van Dijkhuizen 19.35 uur: Presentatie door drie pleegzorgorganisaties: Entrea Lindenhout, Timon en William Schrikker Pleegzorg 20.10 uur: Korte pauze 20.15 uur: Pleegouders aan het woord 20.35 uur: Vrijwillige gezinsondersteuning door drie organisaties: Buurtgezinnen, Humanitas Opvoeden en Opgroeien en Meeleefgezinnen 21.00 uur: Gelegenheid om in gesprek te gaan met de organisaties en pleegouders en om informatiemateriaal mee te nemen 21.30 uur: Einde De avond vindt plaats in het gemeentehuis in Opheusden. Je bent van harte welkom!
3
De gemeente Neder-Betuwe hecht zoveel waarde aan (de bevordering van) pleegzorg, dat dit beleidsthema expliciet wordt genoemd in het coalitieprogramma.
Timon
zijn volwaardig onderdeel van ons gezin.” De support van Timon wordt zeer gewaardeerd. “We kunnen altijd bellen voor vragen en tips. De begeleider houdt de vinger aan de pols. Dat geeft ons allemaal rust en zekerheid.”
Voormalig pleegkind
Hoe klinkt het verhaal van een voormalig pleegkind? Een 23-jarige Birmese (haar naam houdt ze liever voor zichzelf) spreekt uit ervaring. “Vanwege onze religie moest ons gezin uit Birma vluchten. Daarna verbleven we elf jaar in een vluchtelingenkamp in Thailand. Inmiddels ben ik dertien jaar in Nederland.”
William Schrikker Gezinsvormen
Net als Entrea Lindenhout en Timon is de William Schrikker Gezinsvormen een grote speler in de jeugd- en pleegzorgsector. De hulpvraag wordt ingegeven door een (verstandelijke) beperking of chronische ziekte bij het kind, met ernstige opvoedproblemen tot gevolg. Ook bij de biologische ouders kan een beperking een rol spelen.
hadden we het niet gered. Ook vanuit ons eigen netwerk van buren, vrienden, familie en de school krijgen we een helpende hand toegereikt. Fantastisch is dat! Gezamenlijk maken we de pleegzorg tot een succes.” Het pleegouderschap geeft ook wat terug. “Een positieve kracht gaat ervanuit. Je ontwikkelt jezelf meer als mens. Het leert je de dingen in een ander perspectief te plaatsen.”
Puberperikelen staken de kop op en bovendien speelde de cultuurkloof haar parten. “Mijn ouders bleven traditioneel in de Birmese cultuur, terwijl ik mijzelf steeds meer ontwikkelde tot een westerling die zich wilde aanpassen aan de Nederlandse normen en waarden. Dat botste thuis. Aanvankelijk zou ik voor een time-out drie maanden in een pleeggezin van Entrea Lindenhout verblijven. Dat werd vijf jaar.”
4
Naar eigen zeggen bloeide ze daar helemaal op. “Mijn pleegouders hebben mij zoveel gegeven. Zelfbewustzijn, stabiliteit, liefde, vertrouwen naar de toekomst, volwassenheid. Het contact met mijn biologische ouders verbeterde daardoor. Op mijn achttiende ben ik op mezelf gegaan. Een opleiding, een baan in de zorg, samenwonen en getrouwd in februari: kortom, ik heb mijn plekje in de maatschappij gevonden.”
“Onze pleegkinderen zijn volwaardig onderdeel van ons gezin”
Emma (niet haar echte naam) is pleegouder bij William Schrikker. “Ons gezin heeft hier niet bewust voor gekozen. Het pleegouderschap kwam min of meer toevallig op ons pad. Ik kende de moeder van onze eerste pleegdochter. Inmiddels hebben wij drie kinderen, waaronder één pleegdochter. Ja, het voelt voor ons als een gewoon gezin. William Schrikker geeft ons alle steun die we nodig hebben. Hun feedback en kritiek zijn uitermate waardevol. Zonder hen
Gaat je voorkeur uit naar vrijwillige gezinsondersteuning? Soms hebben gezinnen een tijdje behoefte aan vrijwillige gezinsondersteuning (geen pleegzorg). Gezinnen die tijdelijk overbelast zijn, kunnen ondersteuning krijgen, bijvoorbeeld van andere gezinnen in de buurt, die graag een handje helpen bij de opvoeding.
Buurtgezinnen
Sandra de Goeij: “De interventie, volgens de methodiek van Infant Mental Health, richt zich op gezinnen met kinderen van 0 tot 5 jaar. Ouders hebben psychische problemen en zij worden ontlast omdat het meeleefgezin op een vaste dag in de week en een weekend in de maand het kind opvangt. Deze hersteltijd voor ouders komt de ouder-kindrelatie ten goede. Het kind krijgt er een omgeving bij die rust, aandacht en vertrouwen biedt. Het doel is om een langdurige relatie tussen beide gezinnen op te bouwen.” Het meeleefgezin heeft een signaleringsfunctie bij eventuele problematiek. Een professional maakt op basis van een uitgebreide screening de match tussen beide gezinnen.
Aan welke ondersteuning moet je denken? Een kind wat extra liefde en aandacht geven door bijvoorbeeld een speel- of logeerplekje te creëren of een rustige huiswerkplek te garanderen, zodat er weer rust komt in het vraaggezin. Net wat nodig is, voor een dagdeel per week. Een steungezin wordt voor een langere periode de steun en toeverlaat van een vraaggezin bij de opvoeding. Welke ondersteuning en voor hoeveel tijd, is afhankelijk van de gemaakte afspraken.
Opvoeden kost een berg energie. En als de ouders dan ook nog de handen vol hebben aan zichzelf, kan dat de ouder-kindrelatie schaden. Een meeleefgezin ontlast en bevordert de hechting tussen ouders en kind(eren). Bovendien heeft het meeleefgezin een signaleringsfunctie bij problematiek waarvoor professionals nodig zijn. Net als bij Buurtgezinnen legt een coördinator een match tussen vraag- en meeleefgezin.
“Buurtgezinnen beschikt al over een klein aantal vraag- en steungezinnen in Neder-Betuwe. Maar dat is niet genoeg. Ouders met kinderen, grootouders en stellen zonder kinderen (maar met opvoedervaring) zijn van harte welkom.” Na de intake volgt een proefperiode van twee maanden. Elk half jaar wordt er geëvalueerd.
Humanitas is met de aandachtsvelden opvoeden en opgroeien aanwezig in Rivierenland. “Van belang zijn vooral onze programma’s HomeStart en Match”, verduidelijkt coördinator Ingrid Veerman. “Home-Start richt zich op gezinnen met kinderen tot 18 jaar, Match op de leeftijdscategorie 12 tot 18. Een getrainde vrijwilliger van HomeStart heeft ervaring met opvoeden en bezoekt wekelijks een gezin als steuntje in de rug, voor de duur van gemiddeld een jaar. Hij of zij geeft praktische tips, deelt eigen opvoedervaringen en biedt een luisterend oor. Dat voorkomt dat alledaagse opvoedvragen uitgroeien tot ernstige en langdurige problematiek. Onze coördinator koppelt een passende vrijwilliger aan het gezin.”
Meeleefgezin
Net als Buurtgezinnen werkt ook Stichting MeeleefGezin met vrijwillige gezinnen in de buurt. Een meeleefgezin wordt getraind en begeleid door een professional, omdat de onderliggende problematiek in de gezinnen die ondersteuning wensen zwaarder en complexer is. Directeur
Humanitas
Match is bedoeld voor en door jongeren. “Bijvoorbeeld als je vragen hebt op het gebied van school, werk of vrije tijd. Een jaar lang trekt zo’n Matchvrijwilliger op met de jongere. Als maatjes kunnen ze bijvoorbeeld samen sporten, creatief bezig zijn en shoppen. Dit contact helpt bij het vergroten van het netwerk en het zelfvertrouwen en bij het maken van de juiste keuzes in het leven.”
“Het doel is om een langdurige relatie tussen beide gezinnen op te bouwen.”
5
Een minder intensief alternatief voor pleegzorg is een buurtgezin. De landelijke organisatie Buurtgezinnen werkt inmiddels in 55 gemeenten. Vanaf 1 januari ook in Neder-Betuwe. Froukje van Haut, coördinator voor deze gemeente: “Gezinnen die het moeilijk hebben (vraaggezinnen) worden gekoppeld aan een warm en stabiel gezin in de buurt (steungezinnen). Zo krijgen kinderen wat extra liefde en aandacht en worden de ouders even ontlast. De hulp is laagdrempelig, kleinschalig, alledaags en vriendschappelijk, zonder een professionele insteek. Ouders hebben alleen een VOG-verklaring nodig, dat is een verklaring van goed gedrag.”
Samen bouwen aan ruimte voor ons klimaat
Een betere toekomst voor ons en onze kinderen We zijn in Nederland begonnen met het grootschalig opwekken van duurzame energie. Ons land wordt schoner en stiller en we worden onafhankelijk van olie en gaswinning. Zo zorgen we voor een betere toekomst voor ons en onze kinderen. In de Duurzaamheidsvisie en Klimaatnota Neder-Betuwe zijn in 2018 concrete afspraken gemaakt om in Neder-Betuwe te werken aan een schoner klimaat. De tijd dringt, want uit steeds meer onderzoeken blijkt dat onze natuur lijdt onder de vervuiling. Dit heeft serieuze gevolgen voor mensen, dieren, bomen en planten.
De handen ineen slaan
6
De gemeente Neder-Betuwe maakt ook afspraken met andere gemeenten binnen de FruitDelta Rivierenland. In een Regionale Energie Strategie (RES) gaan we gezamenlijk bijdragen aan reductie van CO2 in ons land. Alle overheden werken samen aan een gezonder klimaat voor de natuur.
Wat wil jij doen voor een goed klimaat in de toekomst?
Duurzame maatregelen in huis zijn duur. Gelukkig zijn er steeds meer regelingen, subsidies en gratis adviezen die je daarbij kunnen helpen! Iedereen, op zijn of haar eigen manier, kan bijdragen aan een schonere, stillere en gezondere toekomst voor ons en onze kinderen. Wil jij graag iets doen en weet je niet zo goed hoe? Zijn er belemmeringen voor initiatieven? Zoals het vinden van financiering, stroperige processen, regels die in de weg zitten of gebrek aan kennis? Dan lossen we die met elkaar op. Hopelijk zal dit artikel een opstapje zijn. Ook jij kunt bijdragen aan een gezonder milieu. Velen zijn zich inmiddels bewust van de mogelijkheden voor een duurzamer huis. Het aantal zonnepanelen op de daken van huizen en bedrijven in onze gemeente stijgt. Er komen steeds meer inwoners die ‘winst uit de woning’ willen halen door een duurzame maatregel die zichzelf terugverdient. Je kunt je huis met hulp van de regeling Winst uit je Woning isoleren. Ook stijgt het aantal inwoners dat elektrisch rijdt gestaag. En steeds meer bedrijven besparen energie en zetten hun bedrijf daar, waar voldoende duurzame energie beschikbaar is.
De tijd dringt, want uit steeds meer onderzoeken blijkt dat onze natuur lijdt onder de vervuiling.
Aantrekkelijke lening voor toekomstbestendig maken huis Maak gebruik van de Toekomstbestendig Wonen Lening! Plannen om je huis leeftijdsbestendig, asbestvrij of kwalitatief beter te maken? Deze investeringen kosten vaak (veel) geld. De gemeente Neder-Betuwe biedt de mogelijkheid om een aantrekkelijke lening af te sluiten voor het verbeteren van je huis: de ‘Toekomstbestendig Wonen Lening’ (duurzaamheidslening). Deze ‘Toekomstbestendig Wonen Lening’ biedt de gemeente aan tegen een superlaag rentetarief van 1,6% per jaar met een looptijd van 10 jaar en boetvrij aflossen!
Je kunt hiermee je woning op meerdere manieren aanpassen met verschillende maatregelen. Voor deze regeling komen in aanmerking: energie-opwek, isolatie, levensloop(leeftijd)bestendig maken van je woning, funderingsherstel of asbestsanering. Duurzaamheid is altijd de basis, daarom moet je wel altijd een energiebesparende of energieopwekkende maatregel opnemen in je aanvraag. Meer informatie? Kijk op www.nederbetuwe.nl, zoekwoord ‘Toekomstbestendig Wonen’ of mail naar info@nederbetuwe.nl.
Aantrekkelijke acties voor woningeigenaren op een rij t/m 31-12-2020
Binnen onze gemeente streven wij naar een lager energieverbruik, door onder meer de plaatsing van zonnepanelen en woningisolatie te stimuleren. In samenwerking met Winst uit je woning komt er voor woningeigenaren weer een aantrekkelijke advies- en inkoopactie.
1
Actie woningisolatie en zonnepanelen (verlengd tot 31 december 2020)
Honderden woningeigenaren in Neder-Betuwe doen mee aan de gezamenlijke advies- en inkoopactie zonnepanelen en maken met Winst uit je Woning hun huis energiezuinig! Inschrijven voor de aantrekkelijke inkoopactie? Via www.winstuitjewoning.nl kun je vrijblijvend en kosteloos een offerte aanvragen. Medio april 2020 ontvangen alle huiseigenaren een brief van de gemeente over een aantrekkelijke inkoopactie om het huis energiezuinig te maken. 1. Woningeigenaren ontvangen een overzicht op maat van de te nemen stappen om de woning te isoleren en stapsgewijs aardgasvrij(-klaar) te maken. 2. Woningeigenaren krijgen een voucher voor aanschaf van bespaarmaatregelen. In de brief staat een unieke code waarmee zij een welkome tegemoetkoming van â‚Ź 70,krijgen bij een bouwmarkt. Bewoners kunnen hiermee o.a. tochtstrips, kit, een waterbesparende douchekop aanschaffen. Meer informatie? Met vragen kun je bellen met de servicedesk van Winst uit je woning op 023-5836936 of kun je mailen naar info@winstuitjewoning.nl.
Gratis tips van de isolatieadviseurs aan huis
Alle deelnemers die isolatiemaatregelen aanvragen binnen de inkoopactie met Winst uit je woning ontvangen een onafhankelijk advies aan huis. In deze adviezen wordt gecontroleerd welke door de woningeigenaar gewenste maatregelen technisch gezien mogelijk zijn. Winst uit je woning maakt een vrijblijvende offerte op maat. Deze offertes worden een dag na het huisbezoek vanuit Winst uit je woning verstuurd.
6
4
Gratis tips aan huis bij het huisbezoek voor plaatsing van zonnepanelen
Alle (serieus) geĂŻnteresseerden in zonnepanelen binnen de advies- en inkoopactie Winst uit je woning ontvangen een huisbezoek. Tijdens dit huisbezoek wordt de geschiktheid van de woning voor plaatsing van het aangeboden systeem definitief vastgesteld.
Gratis advies en hulp van energiecoaches!
De gemeente wil je graag ondersteunen en biedt een bezoek aan van een energiecoach. Je kunt dit straks met de unieke code aanvragen. Dit staat in je brief vermeld. Let op, er is een beperkt aantal bezoeken te vergeven: Op=Op! Een energiecoach gaat met jou langs een aantal karakteristieke punten van je woning en zal samen met je gaan kijken wat de besparingsmogelijkheden zijn, globale kosten en ook wat je ervoor terugkrijgt. Naast comfort verdient zich dit altijd terug; sommige maatregelen al binnen drie jaar. Je kunt dan zelf de overweging maken om stappen te zetten. Mocht je dat willen, dan kan onze coach je ook helpen om een gemeentelijke duurzaamheidslening aan te vragen.
Je wordt uitgenodigd voor informatieavonden!
In 2020 vinden informatieavonden plaats. Op deze avonden word je voorgelicht over de aangeboden maatregelen van de inkoopactie Winst uit je woning en er is uitleg over de kleinschalige maatregelen die je zelf kunt nemen. Informatie hierover volgt!
5
Inregelen van CV installaties
Waterzijdig inregelen van CV installaties is zeer kosteneffectief voor bewoners (1 tot 3 jaar terugverdientijd). Goed ingeregelde radiatoren besparen gas. De radiatoren in een woning geven de warmte af van water dat in de CV-ketel wordt verwarmd. Een grote radiator in een woonkamer geeft veel warmte af en heeft daarmee een grotere watertoevoer nodig dan een kleine radiator in een slaapkamer. Door de toevoer van water per radiator beter af te stemmen op de omvang en het gebruik van de ruimte gaat minder warmte verloren en worden ruimtes gelijkmatig warm. Dit wordt bereikt door het installeren van inregelbare thermostaatkranen op de radiatoren. De werkzaamheden zijn doorgaans in een halve dag uitgevoerd. De kosten liggen in de veel gevallen tussen de 500 en 900 euro. De jaarlijkse besparing kan oplopen tot 150 euro. De maatregel wordt echter nu nog weinig aangeboden vanwege de onbekendheid bij huiseigenaren en relatief hoge overheadkosten voor installateurs. Deze maatregel bieden we ook aan via Winst uit je woning. In onze brief van april zullen huiseigenaren hierover ook meer informatie ontvangen.
7
3
2
ZONNE PA N E L E N | WA RM T E PO M PE N A L L E A NDE R E D U U RZA M E E N E RG IEO PLO S S IN G E N
WIJ MAKEN DUURZAME ENERGIE SIMPEL & BETAALBAAR nt
U ku n nlope binne er u wanne ft. e tijd he
Daarom kiest u voor ons!
Informatieochtend
voor bedrijven en particulieren over zonnepanelen, warmtepompen, asbestsaneringen en diverse duurzame oplossingen.
zaterdag 14 maart van 10.00 - 12.00 uur Nijverheidsweg 2A, Kesteren MOGELIJKHEID TOT FINANCIERING Ook als u vragen heeft over uw energienota, dan bent u welkom. De lokale adviseurs van Sepa Green Energy zijn aanwezig om die op te lossen.
WAR MT E P OM P EN
W IN DTU RB IN ES
ASBESTSA N ERI N G
F I N A N CI ERI N G
SA LD EREN
ZON N E PA N E L E N
0 4 8 8 - 74 57 1 0 | W W W. ECO NB . NL N I J V ER H EI D SW EG 2 A , K EST ER EN
Advertentiepagina's_NBM1.indd 1
2-3-2020 13:48:06
7
Elektrisch rijden? Vraag een gratis oplaadpaal aan!
In Neder-Betuwe zijn op een aantal strategische punten laadpalen aangelegd, zoals bij sporthallen en dorpspleinen. De gemeente is bezig om dit bestaande netwerk van laadpalen uit te breiden. Hiervoor maken we een strategisch plan waarin staat hoeveel extra laadpunten er volgens prognose nodig zijn en hoe het plaatsingsbeleid eruit gaat zien. Vervolgens gaan we werken aan de uitvoering hiervan door het plaatsen van extra palen. Het kan zijn dat je een elektrische auto wilt kopen en dat er in de buurt nog geen laadvoorziening is in de openbare ruimte. Op dit moment worden alleen op basis van concrete aanvragen van inwoners laadpalen aangelegd. Je kunt via Allego een oplaadpaal aanvragen. Deze mogelijkheid is gratis voor inwoners van Neder-Betuwe. Op de www.nederbetuwe.nl, zoekwoord ‘aanvragen oplaadpaal’ kun je een oplaadpaal aanvragen. Meer informatie: Bel (088) 7500 300 of kijk op www.allego.eu.
1 april 2020 Energieloket geopend! Informatiepunt over verduurzamen van je woning: loop gerust even binnen! Neder-Betuwe opent een eigen Energieloket
Onafhankelijk advies voor alle huiseigenaren in Dat kan best lastig zijn. Want waar begin je? Zie jij door de bomen het bos nog? Hoe weet je of de offertes van de leverancier kloppen?
Een eigen Energieloket voor de inwoners van Neder-Betuwe
Vanaf april 2020 kunnen we hiervoor- als inwoners van Neder-Betuwe- ook gewoon ‘om de hoek’ terecht: want in het gemeentehuis komt het lokale Energieloket Neder-Betuwe! Het onafhankelijk Energieloket Het Nieuwe Wonen Rivierenland biedt je hulp en je kunt er terecht voor al je energievragen: van het verlagen van je energierekening tot aan adviezen over aardgasloos of zelfs helemaal energieneutraal wonen. Veel inwoners van de hele regio Rivierenland maken er al gebruik van.
“Veel logischer is om ook direct na te denken over hoe je met energie omgaat”
Energieadviseur Sjaak van Balen stelt zich graag aan u voor 9
Neder-Betuwe. Je huis energiezuinig maken?
Sjaak van Balen is energieadviseur en zal in het nieuwe Energieloket Neder-Betuwe wekelijks op vrijdagochtend huiseigenaren graag te woord staan: ”Kijk, hiermee helpen we huiseigenaren nog beter met het verduurzamen van hun woning. Natuurlijk kun je veel informatie wel online of via de telefoon krijgen, maar juist het persoonlijke contact werkt voor veel mensen prettiger. Ze kunnen vanaf nu gewoon even binnenlopen voor persoonlijk advies. Ik help ze graag!”
en de medewerkers van het Energieloket kun je ook sturen naar nederbetuwe@ energieloketrivierenland.nl
Energieloket Neder-Betuwe
Website: www.energieloketnederbetuwe.nl Adres: Gemeentehuis, Burgemeester Lodderstraat 20, Opheusden Telefoonnummer: 0345 - 50 40 12 Openingstijden: Vrijdag van 09:00 – 13:00
Sjaak zit al lange tijd in het vak en heeft veel ervaring met het verduurzamen van bestaande huizen. Hij vindt het erg belangrijk dat je er op de juiste manier over nadenkt: ”Als je een huis koopt of je verbouwt het, kijk je vooral naar het esthetische en het praktische. Erg belangrijk natuurlijk, maar veel logischer is om ook direct na te denken over hoe je met energie omgaat. Hoe isoleer ik mijn huis goed en hoe ziet mijn energierekening er straks uit? Hoe zorg ik ervoor dat ik comfortabel woon? Evenzo belangrijke zaken, zeker nu we weten dat de energieprijzen stijgen en we uiteindelijk afscheid nemen van het aardgas en overgaan op duurzame energiebronnen.” Het Energieloket Neder-Betuwe is gevestigd in het gemeentehuis, bij de ingang van het gemeentekantoor. Iedere vrijdagochtend van 09:00 – 13:00 is er een inloopspreekuur. Dan kun je zonder afspraak binnenlopen voor onafhankelijk advies. Vragen aan Sjaak van Balen
Sjaak van Balen: “Inwoners kunnen vanaf nu gewoon even binnenlopen voor persoonlijk advies. Ik help ze graag!”
Nefit Easy de slimste thermostaat
Ne f it houdt Nede rland war m
NIEUW!
Nefit Easy de slimste thermostaat
Hoe simpel kan het zijn?
Maak kennis met Nefit Easy. Neem vrijblijvend contact met ons op:
Verwarmen zoals u het wilt Makkelijk te bedienen, altijd en overal met handige app Zelflerend en service op afstand mogelijk Maak kennis met Nefit Easy. Neem vrijblijvend contact met ons op: Hoe simpel kan het zijn? De ideale hulp om energie te besparen Verwarmen zoals u het wilt Zonder contract abonnementskosten Makkelijk te bedienen, altijd enof overal met handige app Zelflerend en service op afstand mogelijk De ideale hulp om energie te besparen Zonder contract of abonnementskosten
Dalwagenseweg 2 | 4043 MX Opheusden Tel (0488) 44 13 74
www.roelofsen-installatie.nl
Kerkstraat 7, 6669 DA Dodewaard - Telefoon +31 (0)488 - 417 272 - E-mail info@geurts.com - www.geurts.com
Reserveer nu online!
Bezorgen is mogelijk, informeer naar de mogelijkheden! Huren voor een langere periode? Vraag naar de aantrekkelijke kortingen!
• • •
Groenvoorziening Beton- en straatwerken
•
•
Aanhangwagens
Hijs- en hefwerktuigen
Grondverzet
• • •
Houtbewerking Elektra etc!
Tielsestraat 85C | Opheusden | Telefoon (0488) 44 12 28
|
info@willemsenverhuur.nl
|
www.willemsenverhuur.nl
KESTEREN
KESTEREN KESTEREN
Productfotografie
Reclamefotografie
Bedrijfsfotografie
Fotobewerking
JAN VAN SUILICHEM FOTOGRAFIE janvansuilichem.nl - 06 53 83 35 49
T. 0488 - 48 19 66 / 06 - 10 12 68 53 | info@rietdekkers.nl www.rietdekkers.nl | www.facebook.com/vanginkelkesteren
Advertentiepagina's_NBM1.indd 2
2-3-2020 13:48:24
Duurzaam wonen aan de Appelgaard Duurzaam leven doe je samen als gemeenschap. Vier gezinnen aan de Appelgaard in Ochten verduurzamen stap voor stap hun woning. Initiatiefnemer is Luigi Sanna van nummer 23.
“Er zijn eenvoudige maatregelen om je energierekening te verlagen en de klimaatverandering af te remmen!” Gebruik je al ledverlichting in plaats van gloei- of spaarlampen? Hoe zuinig is eigenlijk je oude koelkast of diepvriezer nog? Heeft je huis al dubbelglas of heb je zonnepanelen op het dak liggen? Gebruik je water uit een regenton om op warme dagen uw tuin te sproeien? Kook je nog op gas, maar overweeg je om over te stappen op elektrisch? Door de grote aandacht die klimaatverandering krijgt in het dagelijkse nieuws, zijn er steeds meer mensen die bezig zijn met dit soort vragen. Gelukkig maar, want er zijn nog zo veel eenvoudige maatregelen die we kunnen nemen om de klimaatverandering af te remmen. Natuurlijk zal ook de gemeente Neder-Betuwe in 2050 helemaal energieneutraal moeten worden. Maar dat betekent niet dat we allemaal morgen al van het aardgas af moeten gaan!
Van links naar rechts: mevrouw Gossink,de heren Van Daalen, Osenbruggen en Sanna. Met de Duurzaamheidsvisie en de Klimaatnota heeft Neder-Betuwe in 2018 concrete stappen gezet om te komen tot een energieneutrale gemeente. Maar in een toekomstvisie zonder draagvlak en uitvoering zit geen toekomst. Het zijn de burgers, de bedrijven en de instellingen die de handschoen moeten oppakken. Zoals bewoners van de Appelgaard in Ochten. Niemand omgepraat Er liggen net hagelnieuwe zonnepanelen te blinken op vier adressen in deze straat. “De nummers 17, 19, 21 en wijzelf hebben hiervoor gekozen”, zegt Luigi Sanna. “De laatste jaren zijn we als gezin erg bezig met milieu en klimaat. Het hele huis is verbouwd, met diverse duurzaamheidsmaatregelen.” Luigi begon met isolatie in de kruipruimte. Vervolgens met de straat spouwmuurisolatie, gevelreiniging, renovatie van het voegwerk, vervanging van de oude cv-ketel en dakisolatie. De gezamenlijke aanschaf van zonnepanelen is het nieuwste project. “Het mooie is dat al die buren meedoen. Op een buurtbarbecue gooi je zo’n onderwerp
wel eens in de groep. Sommige buren waren meteen enthousiast om aan te haken. Anderen gingen pas later de meerwaarde hiervan inzien. Prima toch?” Groepskorting De Appelgaard koos voor een energiebesparingslening van SVn, het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. Het bijzonder lage rentepercentage van 1,6 procent kost Luigi jaarlijks slechts 35 euro. “We vielen voor zonnepanelen van RoZon Zonne-energie uit Opheusden. Zo stimuleer je ook het lokale bedrijfsleven.” Dankzij collectieve inkoop rekende RoZon een groepskorting. Eén klant betaalt de volle prijs, vier klanten tegelijk krijgen 6 procent korting. “Wij kozen een set van acht panelen. Dan heb je het over een bedrag van 3.100 euro. De btw van 300 euro gaat daaraf. Wij verbruiken 2.200 kilowattuur per jaar. Onze zonnepanelen leveren een jaarlijkse besparing op van 550 euro, met een terugverdientijd van maximaal vijf jaar. Dus tel uit je winst. Je kunt het geld beter duurzaam in je huis investeren, dan op de bank parkeren.”
Daarnaast zullen we rekening moeten houden met het feit dat het klimaat al aan het veranderen is. Extreme regenbuien zullen vaker voorkomen, evenals langere perioden van hitte of droogte. Ook daar kunnen we rekening mee houden door bijvoorbeeld minder steen en meer groen toe te passen in de tuin, of door platte daken te voorzien van groene sedum-plantjes waardoor het ook in de zomer binnen lekker koel blijft. Zie je door de bomen het bos niet meer en wil je meer weten? Laat je inspireren door tips in deze rubriek of informeer eens bij onze eigen lokale ondernemers die (financierbare) oplossingen kunnen bieden op het gebied van duurzaamheid! Stefan van Someren, Wethouder duurzaamheid, gemeente Neder-Betuwe
11
Aan de andere kant kun je vandaag al wel veel eenvoudige energiebesparende maatregelen treffen. Maatregelen die zichzelf snel terugverdienen zonder dat je inlevert op comfort.
Wat doet de gemeente voor een goed klimaat? Net als alle overheden wil de gemeente NederBetuwe klimaatverandering tegengaan. De gemeente heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. In 2023 moet minimaal 20% duurzame energieproductie zijn gerealiseerd in de gemeen-
In de Klimaatnota Neder-Betuwe (2018) met een Routekaart Energietransitie is besloten tot het Grootschalig opwekken van duurzame energie door middel van diverse grote wind- en zonprojecten.
Voor de doelstelling voor 2020 ligt het accent op aanleg van 5 zonnevelden die groen licht hebben gekregen. Voor de ambitie in 2023 wordt een windprogramma binnen het vastgestelde zoekgebied uitgevoerd.
te, naast 2% energiebesparing per jaar.
Zonneveld Medel - Echteld De gemeente streeft naar een energieneutraal Neder-Betuwe in 2050. Een deel van de duurzame energie zal worden opgewekt via zonnevelden. Er zal maximaal 20 hectare besteed worden aan zonneparken. In eerste instantie denken we daarbij aan zonnevelden tussen de A15 en Betuweroute.
brengsten. LC Energy zal geld in een omgevingsfonds storten. Daarmee kunnen lokale projecten straks gesteund worden.
Inmiddels is 7,5 hectare uitgegeven bij Echteld. Het zonneveld kan straks ongeveer 2000 huishoudens voorzien van energie. Het zonneveld zal er dertig jaar staan, daarna maakt de ontwikkelaar LC Energy het terrein weer geschikt voor
12
agrarisch gebruik. Het terrein bij Echteld was niet geschikt voor fruit- of laanboomteelt, onder meer vanwege een schimmelinfectie in de grond. Daarom is het geschikt voor een zonneveld dat landschappelijk goed ingepast zal worden. De zonnecollectoren zullen een paar meter uit elkaar staan en het is de bedoeling dat het terrein voorzien wordt van bloemrijk grasland. Het gebied wordt ook toegankelijk gemaakt met een wandel- en fietspad. Inwoners van Neder-Betuwe kunnen straks participeren (onder meer obligaties), zodat zij ook financieel kunnen meeprofiteren van de op-
Onderzoek in de ondergrond naar aardwarmte We zoeken naar andere duurzame energiebronnen. Neder-Betuwe wil in 2050 een volledig duurzame energievoorziening voor inwoners. Zo houden we onze gemeente schoon en rustig, voor ons en onze kinderen. Het winnen van aardwarmte kan een mogelijke nieuwe bron zijn. We zijn in samenwerking met de provincie Gelderland en de Rijksoverheid bezig met het onderzoeken van de kansen, mogelijkheden en risico’s om diepe geothermie te winnen. Er is namelijk een kans dat onze gemeente geschikt is voor de winning van aardwarmte.
Wat is aardwarmte (diepe geothermie)? Het verwarmen en koelen van huizen, kantoren en industrie, kan door in het grondwater warmte en kou op te slaan. Dit kan door bijvoorbeeld de aanleg van een systeem van warmte- en koudeopslag. Naast deze systemen tot ongeveer
200 meter onder de grond, kan ook dieper aardwarmte worden opgepompt. Hoe dieper hoe warmer. Op enkele kilometers diepte kan met een pomp water met een temperatuur van 80 ĂĄ 90 graden uit de bodem worden gehaald. Dat er kansen op diepe geothermie zijn (dus enkele kilometers diep) blijkt onder meer uit de drie lijnen door onze gemeente, waar langs de Rijksoverheid onderzoek verricht of de ondergrond geschikt is voor aardwarmtewinning. Daarnaast valt onze gemeente binnen het onderzoeksgebied van een bedrijf dat de mogelijkheden voor het winnen van aardwarmte wil onderzoeken.
Hoogwaardig hergebruik ondergrond Bij verschillende projecten komt grond vrij die niet in het project hergebruikt kan worden. Een voorbeeld hiervan is de klei die vrij komt uit het project Vogelbuurt in Opheusden. In dit project wordt het vervangen van het riool gecombineerd worden met het klimaatbestendig herinrichten van de openbare ruimte. Als de grond niet in het eigen project hergebruikt kan worden, wordt het vaak gezien als iets waar men snel vanaf wil. Er is dan minder aandacht voor een hoogwaardig hergebruik. Wij willen kijken of er geen betere oplossingen zijn dan de grond te gebruiken als ophoging of stort. Daarom gaan we samen met de provincie Gelderland een aantal pilots opstarten. Waarbij we
gaan onderzoek wat de mogelijkheden zijn om: • diepere kleigrond waar nagenoeg geen bodemleven in zit, geschikt te maken als teeltaarde voor de laanboomsector; • vruchtbare grond uit de uiterwaarden her te gebruiken als teeltaarde voor de laanboomsector;
• met diepere kleigrond de bodemstructuur en de vruchtbaarheid van schrale zandgronden te verbeteren; • met diepere kleigrond, het klei-humuscomplex in veengebieden te verbeteren. Waardoor de mate van bodemdaling in veengebieden wordt beperkt.
Acht gemeenten in Rivierenland bundelen hun krachten We kunnen de gezamenlijke doelen halen door samen te werken. Overheden, inwoners, bedrijfsleven, netbeheerders, energiecoöperaties en maatschappelijke organisaties hebben elkaar nodig. Energietransitie houdt niet op bij de gemeentegrens. De gemeente Neder-Betuwe werkt samen met zeven andere Rivierenlandse gemeenten binnen FruitDelta Rivierenland om onze gezamenlijke regionale klimaatafspraken uit te voeren. Hiervoor worden maatregelen getroffen als grootschalige opwekking van duurzame energie. Dit gebeurt in een werkprogramma onder de zogeheten vlag ‘Regionale Energie Strategie (RES). Wat is ONZE regionale opgave? Er zijn 30 regio’s in Nederland die elk een opgave hebben vanuit het landelijke Klimaatakkoord. Tezamen moeten zij er voor zorgen dat er 35 terawattuur aan duurzame energie wordt opgewekt in 2030 waarmee meer dan 50% CO2 reductie te bereiken. Hiervoor wordt door elke regio een plan gemaakt en in juni aan het Rijk aangeboden. Op dit moment wordt er 8 terawattuur geleverd
en liggen er voor 18 terawattuur aan plannen. FruitDelta Rivierenland moet dus samen met 29 andere regio’s in Nederland nog 9 terawattuur aanvullen voor 2030.
Wat is een terawatt?
1 terawatt is de hoeveelheid energie die kan worden opgewekt met ongeveer 150 windturbines of 1650 hectare aan zonnevelden.
13
Wat doet de regio ‘FruitDelta Rivierenland’ voor onze schone toekomst?
Maatwerk is bij ons standaard
drukker uit de betuwe
Kozijnen | Ramen | Deuren | Schuifpuien | Dakkapellen | Zonwering | Vouwwanden
Kozijnen van hout, kunststof of aluminium
U koopt graag goed drukwerk in, ’n beetje scherp het liefst. Wat dat betreft is een kennismaking met R&H Drukkerij de moeite waard. We zijn gevestigd in de Betuwe, in Dodewaard om precies te zijn. En we hebben zo’n beetje alles in huis voor uw complete pakket drukwerk. Van visitekaartje tot brochure. Van mailing tot magazine. Van posters tot promotiedoosjes. Grote formaten, kleine formaten, grote oplagen, kleine oplagen, we drukken het. Haarscherp. Dat doen we al voor heel wat bedrijven. Zullen we ook eens kennismaken?
Achterstraat 47 | 4054 MS Echteld Tel. (0344) 64 25 30 | info@vangessel.nl
www.vangessel.nl
Matensestraat 62A 6669 CJ Dodewaard
T (0488) 48 32 33 F (0488) 48 22 68
www.rhdruk.nl info@rhdruk.nl
Ben jij op zoek naar een leuke, afwisselende baan in een leuk team en heb jij elán? Loop dan eens bij ons binnen!
VACATURE Ben jij commercieel en heb je een vlotte babbel? Dan zoeken wij jou! #accountmanager
Voorheen Willemsen Hout NOESK in Opheusden heeft allerlei hout soorten, van eikenhout tot douglas in veel verschillende afmetingen altijd op voorraad: voor zowel zakelijk als particulier. Vanuit onze zagerij leveren wij indien gewenst ook zaagwerk op maat. Bel 0488 - 760 990 voor meer informatie!
Openingstijden: Maandag t/m vrijdag: 7.00 uur - 17.30 uur Zaterdag: 7.00 uur - 12.00 uur Torenstraat 3, Kesteren | T. (0488) 44 20 36 | E. info@elan-media.nl www.elan-media.nl
Advertentiepagina's_NBM1.indd 3
Tielsestraat 85C | 4043 JR Opheusden | 0488 - 760 990
www.NOESK.com
2-3-2020 13:48:46
Noteer de datum: 20 april, om 19:30, in het gemeentehuis in Opheusden!
Alle inwoners van Neder-Betuwe zijn van harte welkom om deel te nemen aan het laatste ruimteatelier van FruitDelta Rivierenland voor de Regionale Energie Strategie (RES).
Datum laatste atelier : 20 april Locatie
: gemeentehuis
Aanvang
: 19.30 uur
Dit voorjaar is er weer een lokaal atelier, om je te informeren over wat er precies in het concept-bod staat (dat we als regio op 1 juni 2020 moeten inleveren). Ook laat de Regio FruitDelta je zien hoe de ideeĂŤn, wensen en zorgen uit de ruimteateliers van 2019 zijn verwerkt. Vervolgens gaan we in gesprek over de zaken die we samen moeten uitzoeken om te komen tot een eerste definitieve versie van het regionaal bod dat we in maart 2021 moeten inleveren. Ook in andere gemeenten van de regio Rivierenland worden in april/mei ateliers georganiseerd.
Veel en soms uiteenlopende ideeĂŤn opgehaald
Bron: FruitDelta Rivierenland
Investeren in landschap en omgeving
Bron: FruitDelta Rivierenland
Noteer de datum: 20 april, om 19:30, in het gemeentehuis in Opheusden! *Ben je bij de eerdere ruimteateliers geweest? Dan ontvang je een persoonlijke uitnodiging.
15
Derde en laatste ronde lokale ateliers, van harte welkom!
grondverzet materieel grondverzet hulpmiddelen straatwerkbenodigheden
vanTuil schildersbedrijf Gespecialiseerd in
betonwerkbenodigheden aanhangers tuinmachines diverse gereedschappen
• marmerimitatie • houtimitatie • muurschilderingen • bladgoud vergulde lijsten Molendam 27 4051 BG Ochten Telefoon 0344 62 15 41
…maar natuurlijk ook gewoon schilderwerk
Bezoek-/afhaaladres: Dalwagen 71a, 6669 ML Dodewaard
T. (0488) 44 26 51 E. info@vervana.nl I. www.vervana.nl
Alles voor uw interieur Industrieel en stoer 2
0m 180 on wo atie! ir insp
H.D. Verwoert & Zn | Wonen met nét dat beetje meer!
Dalwagenseweg 43 | 4043 MT Opheusden | Tel: 0488 - 44 13 51 | info@hdvwonen.nl | www.hdvwonen.nl
Advertentiepagina's_NBM1.indd 4
2-3-2020 13:49:14
Wat doet Nederland voor een schoon milieu? We gaan er in het hele land mee aan de slag. In Nederland spraken we maatregelen af in het landelijk Klimaatakkoord uit 2018. We gaan met elkaar de CO2-uitstoot sterk verminderen: in
2030 hebben we nog maar de helft ten opzichte van 1990 en in 2050 is het verminderd met 95%. Zo voorkomen we dat de aarde met veel meer dan twee graden Celcius opwarmt en we overal serieuze problemen krijgen.
Grote opgave voor iedereen
De opgave waar we voor staan is groot. Iedereen in Nederland krijgt vroeg of laat te maken met de maatregelen uit het Klimaatakkoord. Nederland heeft al vaker bewezen voortvarend en vernieuwend te zijn. Denk aan onze veilige ĂŠn leefbare dijken en rivieren, die wereldwijd worden bewonderd. Wereldwijd hebben we ooit gezorgd dat het gat in de ozonlaag sterk
is verminderd en ook dit vraagstuk kunnen we SAMEN aan! De opgave is groot, net als het belang. Maar we hebben in Nederland eerder grote uitdagingen tot een goed einde gebracht. Laten we samen aan de slag gaan voor een betere toekomst voor ons en onze kinderen. NEEM DAAROM DE EERSTE STAP EN MAAK GEBRUIK VAN ONS AANBOD !
Hoe overlast door houtrook voorkomen of verminderen? 10 tips voor het voorkomen van overlast door houtrook Stookt u wel eens hout, bijvoorbeeld in een open haard, kachel, vuurkorf of barbecue? Of heeft u soms last van het stoken van hout? Het stoken van hout via open haard of kachel brengt warmte en gezelligheid in huis. Maar wist u dat het stoken van hout ook gezondheidsklachten en veiligheidsproblemen kan veroorzaken? Daarom is het van belang te voorkomen dat u of uw directe woonomgeving overlast van het stoken van hout ondervindt. 3
Gebruik alleen gedroogd hout.
Gebruik nooit de volgende houtsoorten: vochtig, geverfd, gebeitst of geĂŻmpregneerd hout, spaanplaat, triplex of hardboard; hierbij komen veel schadelijke stoffen vrij. 4
Gebruik voor een doelmatige verbranding de volledige capaciteit van de kachel: zuinig stoken veroorzaakt roetaanslag in het schoorsteenkanaal, wat tot zware luchtverontreiniging en zelfs brand kan leiden. Zorg daarom dat de capaciteit van uw kachel is afgestemd op de grootte van de ruimte die verwarmd wordt: gebruik liever een kleine kachel die voluit brandt dan een grote kachel die wordt gedempt. 1
2
Gebruik een goed en schoon rookkanaal.
Allesbranders bestaan niet, alleen het stoken van hout en kool zijn toegestaan. Plastic, papier en textiel zijn ongeschikt voor verbranding en dienen via de reguliere inzameling te worden ingeleverd. 5
6
Stook niet bij windstil of mistig weer; de
7 Zorg voor voldoende ventilatie: open een raam of rooster en zorg voor voldoende toevoer van lucht naar de kachel en uitlaatklep van de schoorsteen. 8 Leeg regelmatig de aslade en laat het rookkanaal van uw kachel of open haard minstens jaarlijks door een erkende schoorsteenveger reinigen; dit voorkomt schoorsteenbranden. 9 Let op de kleur van de rookuitstoot: een goede verbranding geeft nagenoeg geen rook; een donkergrijze of zwarte kleur wijst op verkeerde brandstof of onvolledige verbranding. 10 Laat u door een specialist adviseren bij het installeren van open haard, kachel en rookkanaal.
Heeft u last van rook door stoken?
Heeft u last van het stookgedrag van uw buren, ga dan eerst zelf met ze in gesprek. Vaak kunnen er onderling afspraken worden gemaakt om de overlast op te heffen of te verminderen; bijvoorbeeld door het stoken te beperken tot bepaalde uren van de dag of het aanpassen van het rookkanaal.
Handig: een stookalert
Bij sommige weersomstandigheden, bijvoorbeeld bij weinig wind, waait de rook minder goed weg. En als de luchtkwaliteit al slecht is, bijvoorbeeld bij smog door fijn stof, verergert rook de situatie. Als de weersverwachting ongunstig is of de luchtkwaliteit slecht, verstuurt het RIVM een stookalert. U kunt zich hiervoor aanmelden via www.rivm.nl/stookalert. (Bron: Rijksoverheid.nl; RIVM.nl.)
17
Tips voor de houtstoker om overlast te voorkomen of te verminderen
rook blijft dan in de omgeving hangen; houd tevens rekening met de windrichting in verband met uw woonomgeving.
CONSTRUCTI E | M ACHI NEBOUW | M ONTAGE | LO O D S E N | T RANS PO RT
Achterstraat 55 • 4054 MS Echteld Telefoon (0344) 64 12 56 • Fax (0344) 64 40 34
Merk en type
Kleur
Bouwjaar
Prijs
• BMW 318 automaat Executive
blauw metallic
2006
€
• Audi A4 2.0 Tfsi
donkergrijs
2010
€ 10.950,-
• Opel Agila 1.0 Edition, airco, vijfdeurs
blauw metallic
2011
€
4.750,-
• Opel Zafira 1.8 Edition 7 persoons blauw
metallic
2011
€
6.250,-
• Mercedes-Benz C-Klasse 200 CDI Amb. Avant. Automaat
grijs metallic
2013
€ 15.950,-
• Veldhuizen BE-Oplegger, tandem-as, verzinkte dieplader met oprijblokken
2016
€
8.250,- excl. BTW
• Verdonk Dieplader met hoge huif op zwanenhals, verzinkt, tandem-as met oprij plaat
2007
€
5.950,- excl. BTW
• Mercedes Sprinter 510 CDI, dubbele cabine, Kipper, trekhaak: 3500kg wit
2015
€ 15.950,- excl. BTW
• Iveco Daily 35 C 15 TREKHAAK 3500 kg handgeschakeld 146 PK
2003
€
6.950,-
Colleg gezoc a’s ht!
• Chauffeur vrachtauto met laadkraan
Grijs kenteken
• Constructiebankwerker • Montagemedewerker
5.200,- exc. BTW
• Monteur buitendienst Interesse? Mail je sollicitatie naar info@vandoorn.net
constructie machinebouw montage dak en wand transport loodsen grondverzet
constructie machinebouw montage dak en wand transport loodsen grondverzet
Industrieterrein ‘De Heuning’ | Industrieweg 21 Ochten T: 0344 - 64 36 22 | info@vandoorn.net | www.vandoorn.net
VACATURES Vredo is op zoek naar gemotiveerde nieuwe collega’s! INDUSTRIEEL SPUITER
SOFTWARE ENGINEER
MACHINE OPERATOR
Industrieterrein De Heuning - Industrieweg 21 4051 BW Ochten T: (0344) 64 36 22 E: info@vandoorn.net
www.vandoorn.net
ASSISTENT INKOPER
Geïnteresseerd?
Industrieterrein De Heuning - Industrieweg 21
Neem dan contact op! Bel naar 0488 411 254 of4051 BW Ochten T: (0344) 64 36 22 E: info@vandoorn.net stuur een mail naar HR@vredo.nl
Techneuten welkom!
www.vandoorn.net
We staan ook altijd open voor monteurs voor service, revisie en assemblage.
Kijk voor meer informatie op onze website: WWW.VREDO.COM/VACATURES Vredo Dodewaard B.V. Tel: 0488-411254 E: info@vredo.nl W: www.vredo.com
Advertentiepagina's_NBM1.indd 5
VACATURES
Vredo Dodewaard B.V. is een gezond zelfstandig familiebedrijf dat zich toegespitst heeft op de ontwikkeling, productie & verkoop van machines t.b.v. de agrarische en groene sectoren.
De beste in het veld
2-3-2020 15:40:34
CITO Event 2019 19
CITO Event: zwerfvuil te lijf op 4 april 2020 ‘Cache In Trash Out’. De CITO Event, ook geocaching genoemd, is een spel, waarbij je met GPScoördinaten verborgen schatten (cache is verborgen, Fr.) in het landschap zoekt. Onderweg ruim je zwerfafval op. Het CITO Event 2020 is het vijfde, waaraan zo’n 175 mensen van 8 jaar tot ver in de zeventig meedoen. Een groot gebied wordt aangepakt: de polders en uiterwaarden van het Amsterdam-Rijnkanaal bij Tiel tot aan IJzendoorn. Het zwerfafval spoelt en waait aan, maar ook zijn er illegale dumpingen van bijvoorbeeld drugsafval of asbest. Geocaching Nederland wil mensen bewustmaken en samen de rommel opruimen. Want zwerfafval vervuilt het milieu en ontsiert het
Colofon Neder-Betuwe Magazine is een uitgave van de gemeente Neder-Betuwe in samenwerking met Elan Media Group BV
landschap. Gemeente Neder-Betuwe ondersteunt deze actie met onder andere opruimmateriaal.
Eindredactie: Gemeente Neder-Betuwe Exploitatie en advertenties: Elan Media Group BV Kesteren, tel. (0488) 44 20 36, www.elan-media.nl Fotografie: Gemeente Neder-Betuwe, 3JetFotografie Ochten, Marco Diepeveen, Ronald van der Velden, Energieloket Neder-Betuwe, LC Energy, Sunshine Films, FruitDelta Rivierenland, Nevobo, NPV Vormgeving redactie: Reclamestudio Van Suilichem Verspreiding: VSB, Rhenen
De deelnemers aan deze CITO Event krijgen op 4 april de bijzondere tip ook in drooggevallen sloten naar afval te zoeken. Na het opruimwerk staat in dit lustrumjaar de barbecue klaar. Mocht iemand in scherp afval grijpen dan staan de EHBO-vrijwilligers klaar. Vind je (gevaarlijk) illegaal afval op straat of in de natuur? Meld het bij Avri. https://bit.ly/ 2v5JdVF.
Druk: R&H Drukkerij Kesteren Teksten: gemeente Neder-Betuwe, Marco Diepeveen, Energieloket Neder-Betuwe, FruitDelta Rivierenland Gemeentegegevens: Gemeente Neder-Betuwe Burg. Lodderstraat 20, 4043 KM Opheusden tel.: 14 0488, e-mail: info@nederbetuwe.nl website: www.nederbetuwe.nl. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.
Over vaccineren Op de volgende pagina’s in dit Neder-Betuwe Magazine aandacht voor het onderwerp vaccineren. Met een reden. Onze gemeente heeft de laagste vaccinatiegraad van Nederland. Dit brengt de nodige gezondheidsrisico’s met zich mee waarover de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders zich zorgen maken. De vaccinatiegraad in Neder-Betuwe in 2019 was 50,9%. Dit betekent dat van alle kinderen van 2 jaar - geboortejaar 2016 - er 50,9% was ingeënt tegen bepaalde infectieziekten volgens het onderstaande schema van het Rijksvaccinatieprogramma. Ter vergelijking: het gemiddelde in de regio Gelderland-Zuid was 88,9% in 2019 en het landelijk gemiddelde lag nog iets hoger met 90,2%.
Bewuste en weloverwogen keuze Ondanks de gezondheidsbescherming die vaccineren biedt, is het laten vaccineren van je kind niet voor alle ouders vanzelfsprekend, zo blijkt wel in Neder-Betuwe. Er bestaan verschillende argumenten om ervoor te kiezen wel of niet te vaccineren. Belangrijk is in ieder geval om altijd een bewuste, weloverwogen keuze te maken op basis van betrouwbare informatie. Hier maakt de gemeente zich dan ook hard voor, met wethouder Herma van Dijkhuizen die volksgezondheid in haar portefeuille heeft voorop. Ook de GGD, waarvan twee medewerkers zijn geïnterviewd voor dit magazine, en de Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV) kunnen helpen bij het beantwoorden van vragen en het vormen van een visie op vaccineren.
20
Geen groepsbescherming Dat niet alle kinderen een prik hebben gehad tegen een bepaalde ziekte, hoeft geen probleem te zijn. Zo lang een hoog aantal kinderen wél gevaccineerd is, beschermen zij ook de ongevaccineerde kinderen tegen veel infectieziekten die van mens op mens worden overgedragen. Dit heet groepsbescherming. In Neder-Betuwe is de vaccinatiegraad
echter zo laag, dat deze groepsbescherming er niet is. Hierdoor is de kans op snelle verspreiding groot wanneer iemand besmet raakt met bijvoorbeeld mazelen. Een uitbraak van een dergelijke ziekte in NederBetuwe is dan ook niet ondenkbaar. Hoe meer kinderen gevaccineerd en dus beschermd zijn, hoe minder kans de ziekte heeft om zich te verspreiden.
Welke vaccinaties krijgt mijn kind?
krijgt mijn kind? DKTP-Hib-HepB Pneu
DKTP
DKTP-Hib-HepB Pneu
DKTP-Hib-HepB Pneu
DKTP-Hib-HepB Pneu
DTP BMR
HPV HPV
DKTP-Hib-HepB Pneu
BMR MenACWY
MenACWY
BMR MenACW
Een kind krijgt een extra vaccinatie bij 2 maanden als moeder niet gevaccineerd is tegen kinkhoest tijdens de zwangerschap, en in bijzondere situaties. De jeugdarts bespreekt dit met je.
DTP BMR
HPV HPV
MenACW
Wel of niet je kinderen laten inenten? Het is en blijft voor sommigen een gevoelig en lastig onderwerp. Zeker in Neder-Betuwe, de gemeente met de laagste vaccinatiegraad van Nederland (51,8 procent; in 2019 was dit percentage 50,9). In september 2018 heeft de Neder-Betuwse gemeenteraad vanwege dat lage getal unaniem een motie aangenomen voor een voorlichtings- en bewustwordingscampagne over vaccineren. In dit artikel laten wethouder Herma van Dijkhuizen, arts infectieziektebestrijding Helma Ruijs en jeugdverpleegkundige Esther Kramer hun licht schijnen over dit gevoelige onderwerp. De recent opgelaaide discussie over al dan niet (verplicht) vaccineren leeft in brede kring. De laatste jaren uiten veel antroposofische mensen hun bezorgdheid over vaccins. Deze zogenoemde ‘anti-vaxxers’ plaatsen kritische kanttekeningen bij vaccineren in verband met angst voor bijwerkingen.
Zaak is om de keuze voor wel of niet vaccineren opnieuw en zoveel mogelijk onder de aandacht van onze inwoners te brengen
Volgens de gemoedsbezwaarden onder reformatorische christenen druist vaccineren in tegen Gods voorzienigheid en het persoonlijk geloofsvertrouwen. Op hun beurt maken artsen en ook veel inwoners zich zorgen, omdat door de dalende vaccinatiegraad het risico bestaat dat besmettelijke ziekten zoals mazelen, difterie, kinkhoest en tetanus zich gaan verspreiden. Geen groepsbescherming ‘Zaak is om de keuze voor wel of niet vaccineren opnieuw en zoveel mogelijk onder de aandacht van onze inwoners te brengen’, zegt wethouder Herma van Dijkhuizen, met volksgezondheid in haar portefeuille. ‘De gemeenten zijn sinds vorig jaar verantwoordelijk voor de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma. De vaccina-
tiegraad in Neder-Betuwe is zorgwekkend laag. Het zou heel fijn zijn als dit percentage stijgt en anders in ieder geval stabiel blijft. Hoe meer positief nieuws over vaccinaties naar buiten komt, hoe beter.’
21
‘Fijn dat vaccinatie beter bespreekbaar is geworden’
Communicatie over vaccinatie De focus van de aangenomen vaccinatiemotie ligt op communicatie. Met alle relevante partijen wordt overlegd: van huisartsen tot predikanten. Van Dijkhuizen: ‘De contacten met de GGD en de consultatiebureaus worden geïntensiveerd. Daar nemen zij uitgebreider de tijd om met ouders het gesprek aan te gaan over hun kinderen en vaccineren. We willen de gezondheid van onze inwoners zoveel mogelijk beschermen en bevorderen. Hoe groter de concentratie niet-gevaccineerden, hoe groter het gezondheidsrisico. Zodoende kent Neder-Betuwe geen groepsbescherming, de zogenoemde groepsimmuniteit.’
22
Vaccinatiebelang gepromoot De campagne van Neder-Betuwe sluit aan bij het Actieplan Vaccinatie van het Rijk. De speerpunten hieruit: het vaccinatiebelang moet worden gepromoot, evidente onzinverhalen worden weersproken, niet-ingeënte jongeren kunnen op latere leeftijd alsnog de vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma gratis halen, de jeugdgezondheidszorg gaat actiever het gesprek met ouders aan. Staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksge zondheid nam vorig jaar in Kesteren deel aan een vaccinatiedebat, georganiseerd door de NPV. De staatssecretaris denkt nóg niet aan een verplichte vaccinatie. ‘Maar als de gezondheidsrisico’s onverantwoord toenemen, dan ga ik het gesprek hierover niet uit de weg. Een vaccinatieplicht is het allerlaatste redmiddel, hoewel ik besef dat handhaving heel lastig wordt’ aldus Blokhuis in een vraaggesprek. Harmonie bewaren Ook de wethouder ziet geen heil in vaccinatie dwang. ‘Ik ben blij dat de staatssecretaris onze gemeente in het vizier heeft en de ontwikkelingen hier volgt. We proberen tegenstanders van vaccinaties niet om te praten en onder druk te zetten. Meer dan de juiste voorlichting geven en de harmonie bewaren in het debat kan de gemeente niet doen. Je merkt dat het onderwerp meer en meer bespreekbaar wordt, wat erg fijn is. Het is (vrij) uniek dat onze gemeenteraad deze motie unaniem omarmt. Er zijn schuivende bewegingen waarneembaar in de gereformeerde gezindte. De jeugd wordt kritischer en mondiger en gaat vragen stellen.’
Mooi dat de GGD vaccinatierondes in Neder-Betuwe houdt
Heeft u vragen over vaccineren? Aarzel dan niet om contact op te nemen met de GGD of NPV. Zij zijn altijd bereid om uw vragen te beantwoorden. Met de GGD kunt u in gesprek komen via uw consultatiebureau. Om een goede afweging te maken, kan een extra gesprek op het consultatiebureau helpen. Het is mogelijk om een vaccinatieconsult aan te vragen. In dit gesprek kun je je vragen of twijfels voorleggen aan een arts of een verpleegkundige. Telefonisch contact met de GGD (voor vragen over kinderen van 0-18 jaar) is mogelijk op werkdagen via 088-1447111. De NPV-Advieslijn is te bereiken via telefoonnummer 0318-54 78 88 of via de chat op https://npvzorg.nl/thema/vaccinatie/.
Objectief en respectvol Beleidsmedewerker Saskia Nijland: ‘Bij dit onderwerp gaat het om informeren en stimuleren van de bewuste, weloverwogen keuze, op een zo objectief mogelijke wijze en op een respectvolle manier. Bovendien is het mooi dat de GGD vaccinatierondes in Neder-Betuwe houdt in plaats van op de bureaus in Nijmegen, Druten of Tiel. We communiceren actief en regelmatig over dit onderwerp. Promotieonderzoek naar besluitvorming Een belangrijk instrument in het voorlichtingsoffensief is een informatiebrochure van de Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV) en de academische werkplaats AMPHI* van het Radboud Universitair Medisch Centrum (Radboudumc). De heldere en afgewogen brochure is ontwikkeld naar aanleiding van het promotieonderzoek naar besluitvorming over vaccinatie in de reformatorische gezindte van Helma Ruijs, arts bij het RIVM en de GGD. *AMPHI is een samenwerkingsverband tussen meerdere GGD’en, gemeenten en het Radboudumc, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde. Dit samenwerkingsverband doet praktijk- en beleidgericht onderzoek op het gebied van infectieziektebestrijding en integraal gezondheidsbeleid.
De vragen van bevindelijk christenen draaien om de voorzienigheid van en het vertrouwen op
God en de eigen verantwoordelijkheid van de mens. Bij de besluitvorming over vaccinatie zijn dit de belangrijkste aspecten om te overwegen in het eigen geweten, voor Gods aangezicht. Vragen zijn: aanvaard ik Gods leiding, durf ik te vertrouwen op God en mag ik het nalaten om mijzelf en mijn kinderen te beschermen? Hierop bestaat geen eenduidig antwoord.
De brochure van de NPV is digitaal beschikbaar: https://npvzorg.nl/wp-content/ uploads/2016/05/Brochure-ouders_ spreads.compressed.pdf
Drie stromingen Binnen de gereformeerde gezindte liggen de standpunten over vaccinatie niet op één lijn. Grofweg bestaan er drie stromingen. De eerste stroming wijst vaccinatie af om verschillende redenen. De tweede stroming is wat terughoudender. De één vindt dat inenten een gewetensvraagstuk is dat de persoonlijke verhouding tot God en de mens raakt. In biddend opzicht tot God kan de één wel en de ander niet vaccineren. Een derde stroming, de uitgesproken voorstanders, zegt dat het tot de verantwoordelijkheid van de mens behoort om het middel van de vaccinatie (als gave van God) te gebruiken om epidemische ziekten te weren.
Veel mensen waren aanwezig tijdens het vaccinatiedebat met onder meer Staatssecretaris van Volksgezondheid Paul Blokhuis (rechts) op 8 april 2019 in het Van Lodenstein College te Kesteren. Het debat is terug te luisteren via deze link: https://npvzorg.nl/nieuws/geluidsbestandenavond-vaccinatie-8-april-jl/
Genuanceerd Drie predikanten komen in de brochure aan het woord. Ds. R. van Kooten, hersteld hervormd (emeritus)predikant, ziet geen bezwaren tegen vaccineren om epidemische ziekten te voorkomen. ‘Gods voorzienigheid is in de Bijbel nooit het vertrekpunt van het handelen of nalaten van de mens. Zie de wetten van Mozes. Als je een plat dak bouwde, dan had je de plicht om een leuning aan te brengen. De boer heeft te doen wat hij heeft te doen. De mens is voor honderd procent verantwoordelijk. Dat is iets anders dan autonoom zijn. Je kunt in je verantwoordelijkheid toch diep afhankelijk zijn.’ Voor de predikant is het zijn diepste overtuiging dat van vaccineren een probleem wordt gemaakt dat voor God geen probleem is. ‘Het is een probleem dat wij zelf hebben gemaakt door onkunde over de geschiedenis en onkunde inzake de Bijbeluitleg.’
‘Het maximale doen aan ziektepreventie. Maar middelen zijn niet geoorloofd als het wezen van het middel niet klopt of als je door dat middel de afhankelijkheid van de Heere gaat uitbannen. Dat is het geval bij vaccins.’ Zo spreekt ds. J.A. Weststrate, predikant van de Gereformeerde Gemeente in Nederland in Elspeet, over vaccinatie. ‘Als we belijden dat ziekten niet bij geval maar ons door de hand des Heeren toekomen, dan zie je meteen dat vaccineren een ongeoorloofd middel is. Ik ben niet tegen vaccineren omdat het een voorzorgsmaatregel is, maar omdat het een ongeoorloofde voorzorgsmaatregel is.’
Omdat er de laatste tijd meer maatschappelijke discussie is, worden mensen meer aan het denken gezet. De brochure van de NPV moet hieraan bijdragen. ‘Ook speelt een rol het hogere opleidingsniveau binnen de gereformeerde gezindte. En het toenemend gebruik van internet en sociale media. Het belang van de mening van de predikant weegt niet zo zwaar. Die wordt gekozen door de kerkenraad. De ouderlingen en diakenen kiezen iemand die past bij de ligging van de gemeente.’
Met vier weken komen hier alle pasgeborenen voorbij. ‘De laatste jaren zie ik meer mensen die zich alsnog willen laten vaccineren. Ouders die vroeger als kind niet zijn ingeënt en dat later alsnog willen laten doen. Vaak als ze zelf vader of moeder worden. Anti-vaxxers wonen er amper in Neder-Betuwe. Mensen die vaccinaties afwijzen, doen dat op grond van Bijbelse motieven.’ Je kind een prik laten geven beschouwt Kramer als een verantwoordelijkheid van de ouders zelf en voor hun kinderen. Daarnaast is er het groepsbelang voor de volksgezondheid. ‘De keuze voor inenten benoem ik altijd. Willen ouders hierover doorpraten, dan neem ik hiervoor uitgebreid de tijd. De NPV-folder krijgen ze mee. We stimuleren het dieper nadenken over deze materie. Omdat de discussie over normen en waarden gaat, maakt dat het lastig voor artsen. Overigens is het niet zo dat reformatorische christenen de gezondheidsrisico’s niet kennen. Van alle epidemische ziekten jaagt polio het meeste angst aan.
23
Uit principe is ds. B. Labee, predikant van de Gereformeerde Gemeente in Veenendaal, niet gevaccineerd. Hij praat wel genuanceerd over dit lastige thema. ‘Als je proeft dat het geen afgoderij is, maar een keuze die mensen op de knieën maken, dan zou ik er niets van durven zeggen. Als iemand zegt dat de Heere de vrijmoedigheid geeft om te vaccineren, dan vind ik het goed. Maar persoonlijk heb ik die vrijmoedigheid nooit gehad. Ik zal vaccinatie nooit vanaf de preekstoel afwijzen, maar heel sterk wijzen op de persoonlijke verantwoordelijkheid en het rekenschap kunnen afleggen aan de Schepper.’
Grote verschillen Voor haar promotieonderzoek naar de acceptatie van vaccinatie in orthodox-christelijke hoek bevroeg dr. Helma Ruijs ruim negenhonderd ouders in de Biblebelt, waaronder ook Neder-Betuwe. De eerste studie op deze schaal in Nederland. ‘Het viel me op dat er binnen de reformatorische gezindte grote verschillen bestaan in de vaccinatiegraad. Die varieert van minder dan 25 procent bij de Gereformeerde Gemeente in Nederland tot meer dan 85 procent bij de Christelijke Gereformeerde Kerken. Over de hele breedte stijgt de vaccinatiegraad licht. Die variaties bewijzen dat er verschillende visies op vaccinatie bestaan. De vraag luidt eigenlijk: hoe leg je de Bijbel uit?’
Ook de RIVM-arts gelooft niet in vaccinatie dwang. Wel in dialoog. Dwang werkt volgens haar averechts. ‘De discussie is heel lastig te voeren, want geloof staat voor christenen boven gezondheid. Terwijl een medicus niet op de stoel van een theoloog kan gaan zitten. Het is belangrijk om hier heel respectvol mee om te gaan.’ Meer spijtoptanten Als GGD-jeugdarts spreekt Esther Kramer dagelijks ouders die hun kinderen wel of niet vaccineren. Ze bezoekt de leerlingen op de basisscholen Het Palet en De Hervormde School in Opheusden en houdt spreekuur op de consultatiebureaus in Ochten en Opheusden.
Esther Kramer, GGD-jeugdarts in Neder-Betuwe
Onkunde speelt geen grote rol. Ik ben blij met de verbeterde contacten met de gemeente en met overige partners. En met het open gesprek dat wordt gevoerd. Zo kunnen we de vaccinatiegraad op een gezonde manier omhoog krikken.’
Gemeenteraad unaniem: voorlichting over vaccinatie verbeteren en uitbreiden Door de voltallige raad van de gemeente Neder-Betuwe is op 27 september 2018 een motie aangenomen waarin het college is verzocht om te onderzoeken op welke wijze het college de voorlichting naar alle inwoners omtrent het vaccineren kan verbeteren en uitbreiden en eventuele andere mogelijkheden kan toevoegen teneinde de vaccinatiegraad in de gemeente te verhogen. Hieruit is een plan van aanpak voortgekomen. Dit richt zich op het stimuleren en faciliteren dat alle inwoners van Neder-Betuwe op basis van betrouwbare informatie een goedgeïnformeerde, doordachte afweging en bewuste keuze maken over vaccineren.
Er zijn schuivende bewegingen waarneembaar in de gereformeerde gezindte
Wethouderswissel in Neder-Betuwe Beiden komen uit een echt SGP-nest. Hans Keuken trad in 2008 als wethouder van Neder-Betuwe in de voetsporen van zijn vader Willem. Op 21 februari van dit jaar werd Keuken opgevolgd door Marien Klein, al vanaf zijn twaalfde actief lid van de partij. Een ‘stoere calvinist’ noemt hij zichzelf. En een ‘gewone jongen uit Kesteren’. ‘Ik houd van het intermenselijk contact en wil middenin de samenleving staan. Net als de Rabobank waar ik jarenlang
24
voor werkte.’
Actief blijven binnen het openbaar bestuur was een reële optie Op dezelfde dag dat Hans Keuken (59) zijn ontslag bij de gemeente Neder-Betuwe indiende, kreeg Marien Klein (45) een telefoontje van de SGP-fractie. “Ze vroegen mij op 6 december of ik Hans wilde opvolgen. Een enorme en een dankbare verrassing, waar ik wel met mijn gezin diep over na moest denken. Dit ambt legt immers een beslag op je privéleven. Maar stiekem heb ik vroeger wel eens gedroomd over een mogelijk wethouderschap. Een droom die nu dus uitkomt.” Babypark en Baby-Dump Net zo opmerkelijk was de plotselinge carrière-switch van zijn voorganger. Aanvankelijk dacht Hans Keuken er namelijk over om in 2022 te stoppen als wethouder. Dan dienen de volgende gemeenteraadsverkiezingen zich aan. “De ‘houdbaarheidstermijn’ van een wethouder ligt tussen de zes en acht jaar. Vanaf september 2008 was ik wethouder, dus in totaal elf jaar.
Ik ben drie keer herkozen: in 2010, in 2014 en 2018.” Actief blijven binnen het openbaar bestuur was een reële optie. Mogelijk zelfs als burgemeester. “Het lastige daaraan is de noodzaak tot verhuizen. Mijn vrouw en ik vroegen ons af of we in een andere gemeente ons plekje zouden kunnen vinden. Terwijl de (klein)kinderen dan een eind weg wonen. Dat schrok ons af.” FTH Groep haalde hem binnen als personeelsmanager HRM. “In deze functie ben ik verantwoordelijk voor de kolom personeel: administratie, opleiding, coaching, werving, selectie en arbeidsvoorwaarden. Onder FTH Groep vallen de tien megastores van Babypark en de zestien vestigingen van Baby-Dump.” “Ik hoefde zeker niet weg als wethouder. Maar dit aanbod kon ik zeker niet naast mij neer leggen. Vóór mijn wethouderschap had ik bij de
Rabobank jarenlang te maken met het personeelsbeleid. Het is fijn om mensen kansen en perspectieven te bieden en na te denken over hoe je hen in de organisatie inzet.” Ambassadeur Toevallig heeft opvolger Marien Klein óók een financiële achtergrond bij de Rabobank. “Ik was vermogensmanager bij Rabobank Gelderland-Zuid. Zowel bij de bank als bij de gemeente voel ik mij een soort ambassadeur. Als wethouder ben ik er echter voor iedereen: arm en vermogend. Ik houd van het intermenselijk contact en wil middenin de samenleving staan. Net als de Rabobank.”
“Het geeft een bevrijdend gevoel dat ik nu als gewoon, ‘anoniem’ burger door het leven ga en werk binnen kantooruren. Zonder de constante druk en de spotlights. Het wethouderschap was een mooie maar ook een intensieve tijd. Je bent dag en nacht wethouder en leeft onder een glazen stolp. Privé en werk zijn niet te scheiden. Ook als je ziek op bed ligt, gaat het werk door. Toenemende regelgeving maakt het werk steeds complexer. De samenleving verhardt. Gelukkig ben ik nooit persoonlijk bedreigd. Wel voelde ik mij soms ongemakkelijk door felle uitlatingen op social media. Die kritiek kan je diep raken.”
Wethouder Marien Klein: “Stiekem heb ik vroeger wel eens gedroomd over een mogelijk wethouderschap. Een droom die nu dus uitkomt.”
“Feitelijk vervulde ik een intensieve brugfunctie tussen het lokale SGP-bestuur en de fractie. Een informele contactpersoon, een sparringpartner. Ik zat ook in de selectieadviescommissie voor de kieslijst en voerde functioneringsgesprekken met raadsleden. In Rhenen stond ik ooit op mijn achttiende op de kandidatenlijst voor de gemeenteraadsverkiezingen. Vanwege privacy en mijn flexibele uren bij de bank was het raadslidmaatschap in Neder-Betuwe geen optie.” Op het moment van schrijven is de definitieve portefeuilleverdeling nog niet bekend. Aan de opgaande koers sinds de Artikel 12-status heeft Hans een belangrijke bijdrage geleverd. Financieel staat Neder-Betuwe er goed voor. Met alle investeringsplannen en decentralisaties van zorgtaken wordt het wel een hele uitdaging.
Wat vindt de nieuwbakken wethouder belangrijk voor Neder-Betuwe? “Laten we het groene en rustige karakter van Neder-Betuwe bewaken en versterken. Verder vind ik het belangrijk dat we wat barmhartiger met elkaar omspringen. Er heerst hier best eenzaamheid en armoede, dat zou eigenlijk niet moeten voorkomen in zo’n mooie plattelandsgemeente. We proberen dit jaar MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland te worden. Wat mij betreft komen we ook in de race voor gezinsvriendelijkste gemeente!”
25
Het oranje SGP-bloed stroomt beiden door de aderen. In 1996 volgde Hans Keuken zijn vader op als SGP-raadslid, na jarenlang achter de schermen de lokale fractie ondersteund te hebben. Tot aan de gemeentelijke herindeling in 2002 zat de Ochtenaar in de gemeenteraad. Vier jaar later begon een nieuwe termijn, die in 2008 overging in het wethouderschap.
Barneveld De wieg van Marien – gehuwd en vader van drie kinderen – stond in Barneveld. Op zijn twaalfde verhuisde het gezin naar Achterberg. In 1999 streek hij neer in Kesteren. Bij SGP Neder-Betuwe speelde hij een belangrijke rol op de achtergrond. Bij de laatste drie gemeenteraadsverkiezingen was hij campagneleider.
Wordt dit uw nieuwe bedrijfslocatie?
ur
p/hu Te koo
Ondernemers die op zoek zijn naar
de ultieme optelsom van kwaliteit,
uitstraling, locatie en ruimte voor groei,
FANTASTISCHE LOCATIE
moeten vooral even verder lezen.
‘Ronduit uniek.’ Zo vat Jacco Klaassen van HK Vastgoed uit Veenen-
HK Vastgoed uit Veenendaal laat u als
daal dit nieuwste project bondig samen. Hij is zichtbaar trots als het
gaat om het Businesscenter Medel, een initiatief van het jonge
aanbieder van hoogwaardig vastgoed
maar solide bedrijf dat al sinds 2016 actief is in projectontwikkeling
graag kennismaken met ‘Businesscenter
gesitueerd op Bedrijvenpark Medel en ligt pal aan de snelweg A15;
inclusief exclusiviteit!
en nieuwbouw op maat. ‘Het stijlvol ontworpen bedrijfspand is
Medel’ in Tiel. Een schitterend project
een ideale uitvalsbasis om te ondernemen. Dat dit een ‘logistieke hotspot’ is, bewijst de aanwezigheid van veel nationale- en internationale bedrijven die hier zijn gevestigd.’ VOLOP (INSPRAAK) MOGELIJKHEDEN
‘Het Business Center Medel wordt een eyecatcher van formaat’, aldus Jacco.
‘In het ontwerp, dat volgens planning eind van dit jaar wordt opgeleverd, is extra
aandacht besteed aan de detaillering zodat het pand jarenlang zijn fraaie uitstraling behoudt. Er komen in totaal tien bedrijfspanden; vier met elk circa 500 m2 op-
pervlakte en voorzien van een kantoor. Daarnaast kan er ook worden gekozen voor zes bedrijfspanden met 275 m2 oppervlakte per stuk. Bijzonder is het feit
dat de units eenvoudig zijn uit te breiden met een verdiepingsvloer waardoor de oppervlakte bijna verdubbelt. Qua indeling en uitvoering is er
Jacco Klaassen
nog volop inspraak mogelijk. Er wordt duurzaam gebouwd waarbij ook de installatie van zonnepanelen tot de mogelijkheden behoort.’ PERSOONLIJKE AANPAK
Samen met zakenpartner Pieter van den Hatert vormt Jacco een
HK VASTGOED B.V.
perfect team dat al vele projecten succesvol heeft ontwikkeld. ‘Wij
vullen elkaar goed aan waarbij we elk ons specialisme hebben.
Allebei houden we van een laagdrempelige, persoonlijke aanpak
met korte lijnen naar de klant. Daarom vind je ons niet alleen op kantoor maar zeker ook op de bouwplaats!’
Kerkewijk 63
Pieter van den Hatert
Voor meer informatie, de prijzen of een brochure, kunt u contact opnemen met
de makelaar (Jan Pieter van Woerekom van Rozenhage Makelaardij) of met Jacco Klaassen van HK Vastgoed. Overigens is op de website www.hkvastgoed.nl ook uitgebreide informatie beschikbaar.
Advertentiepagina's_NBM1.indd 6
3901 EC Veenendaal
E. info@hkvastgoed.nl
I. www.hkvastgoed.nl
ROZENHAGE MAKELAARDIJ
Kellenseweg 4 | 4004 JD Tiel
T. (0344) 67 35 67
E. info@rozenhage.nl
I. www.rozenhage.nl
2-3-2020 13:50:40
Wij stellen u voor
Adviesraad Sociaal Domein gemeente Neder-Betuwe Adviesraad Sociaal Domein Neder-Betuwe:
De opdracht van de Adviesraad staat in de ‘Verordening Adviesraad Sociaal Domein gemeente Neder-Betuwe 2019’ en het praktisch functioneren is beschreven in het ‘Huishoudelijk Reglement Adviesraad Sociaal Domein Gemeente Neder-Betuwe 2019’. Beide documenten zijn te vinden op de website www.nederbetuwe. nl (home, tweede balk (grijs) bovenaan, tweede item). U kunt de documenten ook opvragen door een e-mail te sturen naar secretaris@ asdnederbetuwe.nl.
Sinds 2015 hebben gemeenten de verantwoordelijkheid voor de zorgverlening aan de eigen inwoners. Het gaat om ouderenzorg, zorg voor mensen met een beperking, jeugdzorg, hulp bij het tegengaan van werkloosheid en van inkomensproblemen. Per 1 januari 2020 is daaraan toegevoegd de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) die de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz) vervangt.
27
• is de opvolger van de Wmo-raad NederBetuwe en ontstaan in verband met verbreding van het takenpakket; • bestaat uit 12 personen; zie de tien personen hiernaast en de vraag naar nog twee hierna; ze zijn allen inwoner van Neder-Betuwe; • behartigt de belangen van alle inwoners zo goed als mogelijk op het terrein van ouderenzorg, zorg voor mensen met een beperking, jeugdzorg, hulp bij het tegengaan van werkloosheid en van inkomensproblemen en (per 1 januari 2020) geestelijke gezondheidszorg; de Adviesraad is géén belangenbehartiger van een bepaalde doelgroep of een bepaald individu; • geeft gevraagd en ongevraagd advies op deze terreinen aan het college van burgemeester en wethouders die beleid pas voorlegt aan de gemeenteraad, nadat de Adviesraad daarover advies heeft gegeven; • maakt deel uit van het regionaal overleg van Adviesraden in Rivierenland. Staand vanaf links: Piet Barten (secretaris), Edo Sprong (voorzitter), Wim van Olderen (lid), Evert Oskam (lid), Nathalie Gerritsen (lid) Zittend vanaf links: Mecheline Doornebal (lid), Erik Roelofsen (penningmeester), Willemien van der Meijden (lid), Marja den Hartog (lid), Anton Mauritz (lid)
Adviesraad Sociaal Domein zoekt:
twee nieuwe leden
De Adviesraad Sociaal Domein komt graag in contact met twee nieuwe leden, inwoners die zich betrokken voelen bij één of meerdere zorggebieden en zo mogelijk kennis en ervaring hebben op een van die terreinen; het streven is dat elk lid een specifiek aandachtsgebied heeft binnen het sociale domein. De leden bezoeken enkele keren per jaar een relevante bijeenkomst van hun aandachtsveld. De Adviesraad komt minimaal vier keer per jaar bijeen. Meer informatie over de inhoud van de functie: neem contact op met voorzitter Edo Sprong, tel. 06 - 53 45 69 80. Uw belangstelling voor deze functie kunt u tot uiterlijk 15 april 2020 gemotiveerd kenbaar maken via e-mail naar secretaris@asdnederbetuwe.nl. Een commissie, bestaande uit drie personen, maakt uit de aanmeldingen een selectie voor een gesprek.
Zorgen voor een naaste Vrijwilliger zijn voor de Vrijwillige Palliatieve en Terminale Zorg. Het betekent zo veel voor mensen die om zieken heen staan en een zware taak hebben. Door deze steun kunnen mantelzorgers even bijtanken om daarna weer verder te gaan. Op die manier kunnen zij hun zware taak volhouden.
28
Door steun van vrijwilligers kunnen mantelzorgers even bijtanken. Om daarna weer verder te gaan. Op die manier kunnen zij hun zware taak volhouden.
Welzijn Rivierstroom - samen sterk!
In Neder-Betuwe zijn drie nieuwe vrijwilligers actief voor de Vrijwillige Palliatieve en Terminale Zorg, kortweg VPTZ. Zij ondersteunen inwoners als er sprake is van de laatste levensfase; zij bieden steun aan de zieke en aan hun naasten. Ook bieden de vrijwilligers van de VPTZ ondersteuning aan inwoners met dementie en hun mantelzorgers. Welzijn Rivierstroom Welzijn Rivierstroom kwam deze nieuwe vrijwilligers op het spoor via de contacten in de dorpen waar deze organisatie actief is. Een mooie samenwerking van welzijn en mantelzorgondersteuning in Neder-Betuwe.
Janny Verbeek uit Dodewaard: “Dit is precies wat ik zocht. Mantelzorgers ontlasten en er zijn voor iemand anders! Het betekent veel voor oudere of zieke mensen maar ook voor mij om op deze manier te kunnen helpen.”
Wilt u ook meehelpen? Misschien hebt u ook interesse in het vrijwillig bijstaan van mantelzorgers. Informatie is verkrijgbaar bij de coördinator van VPTZ, Elly Tazelaar. Dit zijn haar gegevens: t. 06 – 53 71 55 25 of e-mail coordinator@vptzrivierenland.nl.
Mensen bij elkaar brengen, voor een leefbare samenleving. Zoals op deze pagina is te lezen. Dat is wat organisatie Welzijn Rivierstroom doet voor de inwoners van Neder-Betuwe, Buren en Rhenen. De organisatie vindt het belangrijk dat iedereen kan meedoen in de samenleving, bevordert de samenredzaamheid en brengt mensen bij elkaar waar dat nog niet spontaan gebeurt. Daarbij maken zij zoveel mogelijk gebruik van de kwaliteiten van de inwoners zelf, maar ook van partners op het gebied van zorg, wonen, werk en welzijn, vrijwilligers, vrijwilligersorganisaties en de gemeenten. Meer weten? Neem contact op met Folkert Kooistra, t. 06-19 54 41 60 of e-mail folkertkooistra@ welzijnrivierstroom.nl.
Neder-Betuwe gastgemeente tijdens WK Volleybal dames in 2022 Neder-Betuwe heeft zich aangemeld als host-gemeente voor een land dat deelneemt aan het Wereldkampioenschap Volleybal Dames in september 2022. Prachtkansen voor verenigingen en ondernemers en passend bij het gemeentelijk beleid om een gezonde leefstijl te promoten. Het gaat om het onderbrengen in Neder-Betuwe van een landenteam met hun gevolg. Vanaf deze locatie gaan zij naar Arnhem voor de wedstrijden. Het is voor de eerste keer in de geschiedenis dat dit evenement in Nederland plaatsvindt. Wethouder Herma van Dijkhuizen: “Deze unieke mogelijkheid biedt mooie kansen voor NederBetuwe. Voor ons verenigingsleven en ook voor ondernemers in Neder-Betuwe, zoals de laanboom- en fruitteelt, en ook andere bedrijven. Denk aan promotie en marketing maar zeker ook aan ‘business’ door het leveren van producten voor dit grootse evenement. En het sluit aan bij onze doelstellingen voor ‘Neder-Betuwe Bloeit!’
Michel Everaert, directeur sportontwikkeling en evenementen van de Nederlandse Volleybalbond (Nevobo): “Wij zijn erg blij dat Neder-Betuwe zich als eerste gemeente officieel heeft aangemeld als gastgemeente voor het WK Volleybal Dames 2022. We kijken uit naar een mooie samenwerking met de gemeente, de verenigingen in de regio én het lokale bedrijfsleven.”
Volleybaltoernooi in Ahoy Rotterdam tijdens EK 2015
De deelnemers uit 24 landen worden in 24 Gelderse gemeenten ondergebracht. De kosten voor verblijf en catering van het team zijn voor rekening van de gemeente. Daar staan voordelen op maatschappelijk en economisch gebied tegenover, op kortere en langere termijn. Het gastland werkt in samenspraak met de Gelderse Sportfederatie mee aan sport-, spel- en beweegactiviteiten op scholen en bij verenigingen. Mogelijkheden zijn er voor het bedrijfsleven; tijdens het WK door marketing met rechten en vermeldingen maar ook voor de langere termijn door met het gastland een economische relatie aan te knopen op gebieden als boomteelt en logistiek, recreatie en toerisme.
Arnhem
Het Wereldkampioenschap Volleybal Dames duurt ruim drie weken. De eerste fase heeft het Arnhemse GelreDome als hoofdlocatie. Volgende fasen zijn in Rotterdam, Apeldoorn en Polen;
Nederlandse Volleybalploeg Dames
voor de finaleronde komen de spelers weer terug naar Arnhem. Oranje speelt overigens haar wedstrijden altijd op eigen bodem. De Nederlandse Volleybalbond (Nevobo) en de wereldvolleybalbond Fédération Internationale de Volleyball (FIVB) presenteerden op 31 januari 2019 op Papendal de plannen voor dit WK Volleybal Dames 2022.
Deze unieke mogelijkheid biedt mooie kansen voor Neder-Betuwe
29
‘Neder-Betuwe als eerste aangemeld’
Lokale maatschappelijke kansen
Op zoek naar
goed personeel in de
GROENSECTOR? E&B GROEN IS HET
GOEDE ADRES!
E&B Groen is een zelfstandige entiteit van E&B Personeelsdiensten, dat jarenlang ervaring heeft in: // voedingsmiddelenindustrie // groenonderhoud // kwekerijen // land- en tuinbouw, // fruitteelt // metaalsector // schoonmaakbranche // transport & logistiek. E&B Groen gaat zich vooral richten op de boomkwekerij en in het bijzonder de totale groensector. Ook voor de overige diensten van E&B Personeelsdiensten kunt u bij ons terecht. Neem gerust contact op met ĂŠĂŠn van onze adviseurs:
Jerphaas Rustenhoven & Ton Keuken.
Torenstraat 3 | 4041 GA Kesteren | T. 0488 - 74 50 34 | E. info@ebgroen.nl | I. www.ebgroen.nl
Advertentiepagina's_NBM1.indd 7
2-3-2020 13:51:01
Subsidie voor samenwerkende bedrijven Lokaal Investeringsfonds Neder-Betuwe In de gemeente Neder-Betuwe kunnen samenwerkende ondernemers, bedrijventerrein- en ondernemersverenigingen aanspraak maken op een financiële bijdrage uit het Lokaal Investeringsfonds (LIF). In 2019 is de LIF-regeling van start gegaan. In 2020 staat de subsidieregeling LIF weer open voor ondernemers met innovatieve of duurzame ideeën die lokaal van economisch of maatschappelijk belang zijn of de lokale economie en gemeenschap in Neder-Betuwe ten goede komen. Het Lokaal Investeringsfonds Neder-Betuwe sluit aan bij het speerpunt van Neder-Betuwe: stimulering van het lokale ondernemers- en vestigingsklimaat. Er is voor uitvoering van het LIF voor het subsidiejaar 2020 een bedrag beschikbaar van € 20.000. Wethouder Stefan van Someren: “Onze gemeente waardeert initiatieven en de bereidheid om samen te werken aan de verdere economische ontwikkeling van een duurzaam en bedrijvig Neder-Betuwe. Vandaar dit lokale fonds voor een steuntje in de rug.”
Maximaal €10.000.- subsidie Samenwerkende ondernemers kunnen met een aanvraag maximaal €10.000.- subsidie ontvangen. Daarbij geldt wel een cofinancieringsvereiste: minimaal de helft van de projectkosten dient uit eigen financiering te komen. Dus voor maximaal 50% van de projectkosten kan LIF-subsidie worden aangevraagd. Om hier een goede berekening van te kunnen maken, dient een (project)begroting inclusief dekkingsvoorstel deel uit te maken van de aanvraag.
ondernemerskringen adviseert aan de hand van toetsing op de criteria aan het college van burgemeester en wethouders over de meest kansrijke projecten. Aanvragers krijgen in september bericht over eventuele toewijzing en projecten kunnen meteen daarna al starten.
Voor ondernemers die samenwerken De regeling is bedoeld voor ondernemers die met elkaar een samenwerkingsovereenkomst aangaan en voor (lokale) bedrijventerrein- en ondernemersverenigingen en stichtingen die ondernemersbelangen behartigen. De regeling staat dus niet open voor individuele ondernemers.
Meer informatie is ook aan te vragen via e-mail: lif@nederbetuwe.nl.
Aanvragen indienen voor 1 mei 2020 Aanvragen voor het nieuwe subsidiejaar kunnen tot 1 mei 2020 worden ingediend. Een commissie die bestaat uit vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, belangennetwerken en
Op de webpagina van de gemeente kunt u het aanvraagformulier downloaden, op het scherm invullen, opslaan en als bijlage, samen met de andere bijlagen, toevoegen aan de mail naar de gemeente Neder-Betuwe (adres: lif@nederbetuwe.nl).
Het Lokaal Investeringsfonds Neder-Betuwe: stimulering van het lokale ondernemersen vestigingsklimaat.
Draag jij als ondernemer samen met andere ondernemers bij aan versterking van het lokale vestigingsklimaat en ondernemersklimaat, verduurzaming, werkgelegenheid, innovatie en/of versterking van de concurrentiepositie van het lokale bedrijfsleven in Neder-Betuwe? Dan is aanvragen van subsidie via het LIF voor een project een interessante kans! Ga naar: https://www.nederbetuwe.nl/ondernemers_lp/Lokaal_Investeringsfonds_LIF
Foto: Sunshine Films (foto auteursrechtelijk beschermd, eigendom van gemeente Neder-Betuwe)
31
Wij zien uw aanvraag graag tegemoet en kijken ernaar uit om samen te werken aan de verdere economische ontwikkeling van Neder-Betuwe!
Meer informatie? Meer informatie is te vinden op Nederbetuwe. nl: https://www.nederbetuwe.nl/ondernemers_ lp/Lokaal_Investeringsfonds_LIF
Betrokken, in uw buurt, korte lijnen & persoonlijk
Bonegraafseweg 6 | 4051 CH Ochten | 0344-647070
Advertentiepagina's_NBM1.indd 8
2-3-2020 13:51:12