ពះរាជាណាចកកម្ពុជា ជាតិ សាសនា ពះមហាកសត
3
កសួងអប់រំ យុវជន និង កីឡា
ស្តី និងកុមារី ក្នុងការតស៊ូដើមបីភាព
គជ័យ
ឆាំ ២០១១
I
ពះរាជាណាចកកម្ពុជា ជាតិ សាសនា ពះមហាកសត
កសួងអប់រំ យុវជន និង កីឡា
3
ស្តី និងកុមារី ក្នុងការតស៊ូដើមបីភាព
គជ័យ
ះពុម្ពលើកទី ១ ចំនួន២០០០ចបោប់
ភ្នំពញ ២០១១
1
3
មាតិកា
ទំព័រ
១.
រឿងរបស់សមុទ
២.
ជីវិតបបួលរបស់យុវតី រឿន សុភ័ក្ត
១១
៣.
ដំណើរ
១៤
៤.
អំណាចនក្តីសម
៥.
ស្តីក្នុងតួនាទីជា
៦.
ការតស៊ូក្នុងជីវិតពិការភាព
២៣
៧.
ការតស៊ូ និងក្តីសងឃឹមនជីវិត
២៦
៨.
គូបងៀនជា ក្តីសមរបស់ខ្ញុំ
២៩
៩.
ជិវិត និងការតស៊ូ
៣២
១០.
រឿងមុី សីនា
៣៥
១១.
ការលះបង់របស់មាយដើមបីកូនសី
៣៨
១២.
កាន ប៊ូរី ជាសិសសពូក
៤០
១៣.
ញា៉ន ប្លយ ខិតខំតស៊ូរៀនសូត
៤២
១៤.
ចង់ ដឹន ជាអ្នកមាយគំរូ
៤៥
១៥.
ដើមបីការសិកសោរបស់កូនសី
៤៨
១៦.
បទីបបំភ្លឺជីវិត
៥០
១៧.
ពន្លឺនក្តីសងឃឹម
៥៣
១៨.
ជីវិត
៥៥
១៩.
ជីវិតស្តីមមា៉យ
៥៨
២០.
បទពិ
៦០
២១.
ជា ច័ន្ទរកសោ សិសសរៀនពូកគណិតវិទយោ
៦៤
២២.
ការពយោយាមនាំមកនូវ
៦៦
២៣.
ជីវិតនិងការតស៊ូរៀនសូត
៦៩
២៤.
ភាព
គជ័យរបស់ នាង សាម៉ុត
៧២
២៥.
បវត្តិតស៊ូរបស់នាងសុវណ្ណពុទ្ធិណាៗរា៉ក់
៧៤
២៦.
វាសនា នាង គង់លីប៊ុនណាង
៧៨
២៧.
ជីវិតកុមារី សុវណ្ណ
៨១
២៨.
ខសជីវិតរបស់ នាង ឆាំ សុភាព
៨៣
២៩.
សុខ ហ៊ូន ស្តីគំរូ
៨៦
៣០.
ជីវិតតូវតស៊ូ និងកាហាន
៨៩
៣១.
ឆាកជីវិត
៩៣
ះ
៩
រកក្តីសងឃឹម
១៧ សងា្កត់
គជ័យកមភាពកីក ធរបស់យុវតី លក លឿប
រពញ
គជ័យ
យការតស៊ូ និងពយោយាម
២០
5
6
េសចក្តីថ្លងអំណរគុណ គណៈកម្មការនិពន្ធសៀវ រពថ្លងអំណរគុណចំ
រឿង
«ស្តី
និងកុមារី ក្នុងការតស៊ូដើមបីភាព
គជ័យ» សូម
ះ៖
- ថាក់ដឹកនាំកសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ដលបានអនុ ចុះសិកសោសវជវ ដល់កុមមុខស
ល
គណៈកម្មការនិពន្ធ ក្នុងដំណើរការរៀបរៀងសៀវ
តឱយគណៈកម្មការនិពន្ធ បាន
និងអ្នកពាក់ព័ន្ធ រឿងដលបកប
មូលដាន និងគាំទដល់ យអត្ថន័យ និង សារៈ
សំខាន់នះឡើង។ - ថាក់ដឹកនាំមន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡា បធានគណៈកម្មការយនឌ័រនមន្ទីរអប់រំ យុវជន និង កីឡា និងសហការី នខត្តពាក់ព័ន្ធ ដលមានជាអាទិ៍ខត្តមណលគីរី ពះសីហនុ បាត់ដំបង កំពង់ធំ និងខត្តសៀមរាប ពមទាំងបណា្ដខត្តផសងៗទៀត ដលបានសហការគាំទ អង្គការជាសមាជិកយុទ្ធនាការជាសកលសមប់ការអប់រំ ល
ក្នុងការចូលរួមស្វងរកមុខស
ដើមបីចុះបមូលព័ត៌មានសំខាន់ៗទាក់ទងនឹងបធានបទ
កុមការងារបច្ចកទស យនឌ័រ និងគណៈកម្មការនិពន្ឋសៀវ - អង្គការភាពជាដគូអប់រំនអង្គការមិនមនរដាភិបាល
យ
ដលបានកំណត់
យ
រឿងនះ។ (NEP)
និងគណៈកម្មការដឹកនាំ
យុទ្ធនាការ អប់រំជាសកល ដលបានជួយឧបត្ថម្ភ គាំទយា៉ងពញទំហឹងទាំងថវិកា បច្ចកទស និងសមារៈសមប់ដំណើរការនិពន្ធសៀវ
«ស្តីនិងកុមារី
ក្នុងការតស៊ូដើមបីភាព
គជ័យ»
តាំងពីដំបូង រហូតបានសមចនូវសមិទ្ធិផលនះឡើង។ - បណា្ដអង្គការមិនមនរដាភិបាល(NGOs)ផសងៗ មានជាអាទិ៍អង្គការទសសនៈ ពិភព
ក
កម្ពុជា World Vision Cambodia, អង្គការយូណស្កូ UNESCO អង្គការអដ អ អាកសយុង Aide et Action អង្គការអប់រំពិភព
ក World Education/USAID, អង្គការផ្លនអន្តរជាតិ
Plan International, អង្គការហាការ HAGAR, អង្គការវីនរ៉ក់អន្តរជាតិ Win rock, អង្គការរូមធូរីដ Room to Read, អង្គការប៉ពី PEPPY, អង្គការឌីវីវីអន្តរជាតិ DVV, អង្គការវីអសអូ VSO, អង្គការអភិវឌឍស្តីកីក UPWD, អង្គការអ៊កសិន អដ Action Aid, អង្គការសង្គះកុមារ Save the Children, អង្គការជនពិការកម្ពុជា CDPO, កុមបឹកសោសកម្មភាពជនពិការ DAC
7
និងអង្គការឃរ Care ដលបានគាំទទាំងថវិកា និងបច្ចកទស ដល់គណៈកម្មការនិពន្ធ។ - កុមមុខស និងគណៈកម្មការនិពន្ធ
ល
ទាំងអស់ដលបានរួមសហការ
និងផ្តល់ឱកាសឱយកុមការងារ
បានជួបសមាសដើមបីផ្តល់ព័ត៌មានទាក់ទងនឹងជីវិតពិតផាល់ខ្លួនដល
ជាមូលដាន ក្នុងការរៀបរៀងនិពន្ធសៀវ
ដ៏មានសារប
ជន៍នះ។
- បិយមិត្តអ្នកអានទាំងឡាយ ដលមានចំណាប់អារម្មណ៍ សិកសោស្វងយល់នូវ រឿងរា៉វទាំង អស់ដលបានបងាញពីជីវិតពិតរបស់ស្តី និងកុមារី ដលមានការតស៊ូ ពយោយាម រហូតទទួល បាន
គជ័យក្នុងជីវិត។
រាជធានីភ្នំពញ ថ្ងទី
ខ
គណៈកម្មការនិពន្ធ
8
ឆាំ ២០១១
១ រឿងរបស់សមុទ ខ្ញុំ ខ្ញុំកើត
ះ ណន សមុទ អាយុ១៨ឆាំ ជាសិសសថាក់ទី១២
វិទយោល័យពួក ខត្ត សៀមរាប។
ក្នុងគួសារកីកមួយ ដលមានបងប្អូនចំនួន៧នាក់ បុស៤នាក់ សី៣នាក់
ក្នុងឃុំពជួក សុកពួក ខត្តសៀមរាប។ ជីវភាពគួសាររបស់នាងខ្ញុំកីក ពឹងផ្អកទាំងសុង លើការធ្វើស។ បភពចំណូលដលបានមកមិនគប់គន់សមប់ផ្គត់ផ្គង់គួសារ ដលមាន សមាជិកចើនឡើយ ជាហតុធ្វើឲយនាងខ្ញុំតងតចូលពបះផ្លឈើ ជីកក្តួច កាប់កូនឈើ យក
លក់
ឯផសោរក្នុងភូមិ។
ពលចូលពម្តងៗ ខ្ញុំមិនដលនឹកនាដល់គះថាក់ជាយ
ថាហតុណាមួយ ដលនឹងអាចកើតឡើងចំ
ះនាងខ្ញុំជាសីឡើយ។ ពិសស ខ្ញុំគិតតម៉យោង
ថា តើតូវធ្វើយា៉ងណា ដើមបីបានបក់ជួយ
ះសយជីវភាពគួសារ និងចំណាយសមប់
ការសិកសោ ហើយមានពលខ្លះ ខ្ញុំតូវសុីឈ្នួលគ ដើមបីយកលុយ មាយរបស់ខ្ញុំដាក់ ជជះទូលំទូលាយ
ះខ្ញុំថា សមុទ ពីពះគាត់ចង់ឱយខ្ញុំមានចំណះដឹង និងសមត្ថភាព ះបីជាខ្ញុំមានរូបរាងតូចល្អិតក៏
ខំរៀនសូតដើមបីសមចបំណងរបស់មាយខ្ញុំ។
យ នះជាមូលហតុ ដលធ្វើឲយខ្ញុំខិត
យសារតជីវភាពខ្វះខាត ឪពុកមាយរបស់ខ្ញុំ
បានខិតខំធ្វើការយា៉ងលំបាក។ ពលវលាដ៏សនកក់ ពិតជាខ្លីណាស់។ មាយខ្ញុំបានសាប់យា៉ងអា ខ្ញុំអាយុបាន១៤ឆាំ
រៀនទៀតផង។
ដលខ្ញុំធាប់មានជាមួយមាយរបស់ខ្ញុំ
ចអធម្ម
យសារបាក់កមាំង
ពីពះគាត់ខំធ្វើការធ្ងន់ធ្ងរពក។
សូមបីតពាកយមួយមា៉ត់ក៏ខ្ញុំមិនបាន សាលារៀន។ ក្នុង
និយាយជាមួយគាត់ជាលើកចុងកយ ពីពះពលគាត់សាប់ខ្ញុំកំពុងត សានភាពដ៏គួរឱយ
កសាយផង ខ្ញុំមិនអាចធ្វើអ្វីបានកពីឱបសពមាយទ
ជាអកុសល មាយរបស់ខ្ញុំបានលាចាក
ក
ស ពល
យំតប៉ុ
្ណះ។
យមិនបានមើលឃើញភាពរីកចមើន និង
ភាពចាស់ទុំរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំមិនដលសមថានឹងបានសិកសោដល់ថាក់ខ្ពស់ឡើយ របស់គួសារខ្ញុំ ហើយខ្ញុំក៍ធាប់គិតថាបហល នឹងតូវ ពីពះឪពុកខ្ញុំគានលទ្ឋភាព នឹងផ្គត់ផ្គង់បន្តទៀត។ ខ្ញុំរមៀលធាក់ទាំងមិនដឹងខ្លួន
យសារសានភាពដ៏សនលំបាក
ះបង់ការសិកសោ
តឹមថាក់ទី៩ ប៉ុ
្ណះ
ពលដល បានឮសម្តីរបស់គាត់ ទឹកភ្នក
ហើយខ្ញុំពិតជាមិនចង់
ះបង់ការសិកសោដលជាបំណងបថា
9
របស់មាយខ្ញុំមុនពលគាត់សាប់ឡើយ។ សំណាងល្អ អង្គការរូមធូរីដ បានលចមុខចំពលដល ខ្ញុំកំពុងតបឈមនឹងការ
ះបង់ការសិកសោ។ ខ្ញុំពិតជាមានអារម្មណ៍អន្ទះសារយា៉ងខាំង ពល
ដលបានឮដំណឹងថាខ្ញុំតូវបានទទួលអាហារូបករណ៍ ខ្ញុំគិតថាទវតា និងពលឹងមាយរបស់ខ្ញុំ ពិតជាតាមថរកសោជួយខ្ញុំ។ ពល យា៉ងខាំង
ះ ខ្ញុំបៀបដូចជាមនុសសឆ្គួតមាក់អញ្ចឹង បះដូងខ្ញុំ
ដខ្ញុំញ័រហើយខ្ញុំដើរតញញឹមមាក់ឯងគប់ពលវលា។
ត
ពលដលខ្ញុំបប់
ដំណឹងនះដល់ឪពុកខ្ញុំ គាត់សើចហើយគាត់ឱប និងអង្អលកបោលខ្ញុំ គឺថាគាត់ក៏សបបោយចិត្ត និងមាន
ទនភាពចំ
ះខ្ញុំណាស់ដរ។
ឥឡូវនះ គាត់មិនដលហាមខ្ញុំឱយឈប់រៀន
ះទ ផ្ទុយ
ហើយសរសើរថា ខ្ញុំជាកូនសីដលឆាតជាងគបំផុត បឹងបងរៀនសូតបានខ្ពង់ខ្ពស់ដូចខ្ញុំឡើយ។
វិញ គាត់ជំរុញលើកទឹកចិត្ត
ក្នុងភូមិហើយគាននរណាមាក់ខិតខំ
ខ្ញុំទទួលបាននូវអ្វីគប់យា៉ង
សមប់ការសិកសោពីអាហារូបករណ៍។ អ្វីដលខ្ញុំតូវធ្វើ
ដលខ្ញុំតូវការ
ះគឺតូវខិតខំរៀនសូត ដើមបីអនាគត
ភ្លឺសាងរបស់ខ្ញុំ។ អ្នកភូមិខ្ញុំធាប់និយាយបប់ខ្ញុំថា «ឯងមិនចាំបាច់ខំរៀនសូតទ វាអត់ប
ឡើយ យើងជាអ្នកសកីក
តជាអ្នកសដដលហ្នឹង។ ពាកយសម្តីទាំងនះតងតលាន់រងំ
ក្នុងខួរកបោលរបស់ខ្ញុំ ហើយខ្ញុំតងតបប់ខ្លួនឯងថា ថ្ងណាមួយខ្ញុំនឹងធ្វើឱយអ្នកទាំង វិបបដិសារីចំ
ជន៍
ះអ្វីដលពួកគធាប់បាននិយាយ និងគិតចំ
ះមាន
ះខ្ញុំ ពមទាំងគួសារតាមរយៈការ
ខិតខំរៀនសូតឱយបានចះដឹងជជះ។ ខ្ញុំមានជំនឿយា៉ងមុតមាំថា មានតការអប់រំទដលធ្វើ ឱយខ្ញុំ និងគួសារអាចចៀសផុតពីភាពកីក និងភាពល្ងង់
បាន។
ឥឡូវនះខ្ញុំធ្វើបានសមចហើយ ពួកគមិនហា៊ននិយាយបំបាក់ទឹកចិត្តឪពុកខ្ញុំដូចមុនទៀត ឡើយ។ ផ្ទុយ
វិញពួកគមានអារម្មណ៍ខាស់អៀន និង
កសាយ ចំ
ះការគិតខ្លី ពិសស
ពលដលពួកគឃើញខ្ញុំមានការរីកចមើន និងរៀនបានជជះ។ ខ្ញុំពិតជាមាន ខាំងណាស់ពះយា៉ង ះទ
ចណាស់ក៏ខ្ញុំអាចប
ក់បប់គថា ការអប់រំមិនមន ដើមបីតការងារ
លគឺជាការបង្កើតឱកាសសមបូរបប សមប់ការងារ នះជាបំណងរបស់ខ្ញុំ។
ខ្ញុំតូវបឡងស
បតមធយមសិកសោទុតិយភូមិ
ពីពះខ្ញុំជឿជាក់ថា ខ្ញុំនឹងបឡងជាប់។ ត បងៀន
ទនភាព
ក្នុងឆាំនះ ប៉ុន្តខ្ញុំមិនមានការបារម្ភអ្វីទ
ថ្ងអនាគតខ្ញុំចង់កាយជា សាសចារយគណិតវិទយោ
សាលារបស់ខ្ញុំ។ ដូច្នះខ្ញុំអាចធ្វើជាជនគំរូសមប់ភូមិខ្ញុំ និងកុមារីដទទៀត។ ប៉ុន្ត
សុបិន្តរបស់ខ្ញុំនឹងមិនអាចសមចបានឡើយ បសិនបើគានការជួយជមជងពីអង្គការរួមធូរីដ ឬ មាស់ជំនួយនានា។
10
«តស៊ូ គង់បានសមច»
២ ជីវិតបបួលរបស់យុវតី រឿន សុភ័ក្ត តាមដងផ្លូវដលមានចរាចរណ៍ដ៍មមាញឹក ពីខាងកើតសានស្ទឹងមានជ័យ ប
្ដយវិថីមុន្នីរ៉ត មានភូមិមួយ
ះភូមិពកទាល់ ដលស្ថិត
ះ
តាម
មា្ខងផ្លូវ ទល់មុខនឹងផសោរ
ស្ទឹងមានជ័យ ជាប់នឹងអតីតភ្នំសំរាមរបស់រាជធានីភ្នំពញ។ ភូមិពកទាល់ជាភូមិមួយ ដលមាន បជាជនតាំងទីលំ
យា៉ងណនណាន់តាន់តាប់។
មាក់ៗសុទ្ធតរវល់
រៀងៗខ្លួន ដូចជារត់ម៉ូតូឌុប រីសអតចាយ ធ្វើកម្មករសំណង់កម្មករ
នឹងមុខរបរបចាំថ្ង
ងចក ទូលនំលក់ និង
មួយចំនួនធំទៀត ជាប់រវល់នឹងកិច្ចការជាមផ្ទះ។ ស្ថិតក្នុងសានភាពដ៏ស្មុគសាញនះ មានយុវតីមាក់
ះ រឿនសុភ័ក្ត ក្នុងវ័យ២០ឆាំ បាន
រៀបរាប់ពជ ី វី ត ិ លំបាកវទនារបស់នាងថា មាយនាងបានសាប់
លតាំងពីនាងអាយុ១ឆាំ ហើយ
ជាមួយឪពុកយា៉ងលំបាកជាទីបំផុត រហូតនាង អាយុ៦ឆាំ ទើបឪពុកនាងបាន
នាងបានរស់
រៀបការបពន្ឋមាក់ទៀត។ ខណៈពល ឡើងពីយប់ គឺតាំងពី ញឹកញាប់ ខ្ញុំពុំដលបាន
ះសុភ័ក្តដូចជា កុមារដទទៀតដរ នាងតូវកក
៉ង៣ពឹកដើមបីជួយធ្វើនំលក់
ពលពឹកពលឹមជារៀងរាល់ថ្ង។ ជា
សាលារៀនទពះជីវភាពគួសារកីកពក ខ្ញុំបានចំណាយពល
ស្ទើរតទាំងអស់ក្នុងពលវ័យកុមារភាពរបស់ខ្ញុំ ដើមបីជួយរកបក់ចំណូលដល់គួសារ។ ឪពុក របស់សុភ័ក្តបានសាប់
លនាងទៀត
មាយចុងរបស់នាង បានផាស់ប្តូរទីលំ
ពលដលនាងកំពុងរៀន សុភ័ក្តបានមករស់
ថាក់ទី៩។ ពល
ះ
ជាមួយនឹងបងសីបង្កើតរបស់
នាងរហូតបច្ចុបបន្ននះ។ សុភ័ក្ត បានចូលរួមក្នុងសកម្មភាពក្លឹបទសសនៈកុមារ និងយុវជនកម្ពុជា មានការណនាំពីមិត្តភក្តិដលបានជួបគា ពល
ឆាំ២០០៥
រៀនភាសាអង់គ្លសនាពលលាច
យ ក្នុង
ថាក់ជាមួយគា។ ពលដលសុភ័ក្ត កាយជាសមាជិកក្លឹប នាងបានយកឱកាសនះ ដើមបីរៀន សូត និងអភិវឌឍសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន។ សុភ័ក្តរៀនពីទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងអ្នកដទ រហូត មានការរីកចមើនក្នុងការបស័យទាក់ទងគាក្នុងសង្គម។ នាងបានទទួលការបណ្ដុះបណា្ដល រយៈពលខ្លី
ដូចជាការងារផ្នករដ្ឋបាល
លខាធិការ
ទំនាក់ទំនង
ការគប់គងគមង
ការធ្វើផនការ ការសរសររបាយកាណ៍ ការសរសរគមងសុំខាតតូច ការតស៊ូមតិ ថាក់ មូលដានកុំពយូទ័រ
និងជំនាញដលនាងចូលចិត្តបំផុត
ះ
គឺជំនាញក្នុងការសមបសមូល។
11
លើសពីនះ
សុភ័ក្តក៏ទទួលបាននូវចំណះដឹងផ្នកសិទ្ឋិកុមារ
លការណ៍ការពារកុមារ
អនាម័យ សុខភាព និងសារតីក្នុងការបំពញការងារជាកុមផងដរ។ ក្នុងពល ទទួលបាននូវបទពិ ទសសនពិភព
ធល្អៗបន្ថមទៀត
ះសុភ័ក្ត ក៏
ពីការចូលរួមផាល់ក្នុងកម្មវិធីអភិវឌឍន៍របស់អង្គការ
ក ដូចជាការចូលរួមបជុំបណា្ដញការងារទាំងក្នុង និងកមូលដាន ការចូលរួម
ក្នុងការរៀបចំផនការបចាំឆមាស
និងបចាំឆាំរបស់ក្លឹប
យុទ្ឋនាការបមួលសិសសគប់អាយុ ឱយចុះ ញៀន និងចូលរួមទសសនកិច្ចសិកសោ
យចូលរួមក្នុងការរៀបចំដឹកនាំ
ះចូលរៀន។ យុទ្ឋនាការបយុទ្ឋបឆាំងនឹងគឿង
តាមបណា្ដខត្ត ពិសស ចូលរួមសមបសមួលក្លឹបកុមារ
យុវជន និងរៀបចំបង្កើតក្លឹបកុមារតំណាងសមាគម។ សុភ័ក្ត ក៏បានចូលរួម
ក្នុងការវាយតម្ល
និងរៀបចំគមងកម្មវិធីអភិវឌឍន៍ក្តីសងឃឹម និងសន្តិភាពក្នុងអាណត្តិទី២ របស់អង្គការទសសន ពិភព
កបចាំសងា្កត់ស្ទឹងមានជ័យផងដរ។
ក្នុងរយៈពល៦ខកន្លងមកនះ សុភ័ក្តបានបងាញនូវការបបួលយា៉ងសំខាន់ បំផុតមួយ ដលគួរយកជាគំរូសមប់កុមារ និងយុវជនដទ
យនាងបានរៀបរាប់ថា ជាលទ្ឋផលនាង
ទទួលបាន គឺកាយជាសមាជិកក្លឹប។ នាងបានប
ក់បន្ថមថា ខ្ញុំខ្លួនឯងមិននឹកសាន
ះថា
វាហាក់ដូចជាការសុបិន្ត ពះខ្ញុំធាប់តជាកុមារីទូលនំលក់រាល់ថ្ង សប់តពលនះខ្ញុំកាយជា អ្នកទាកទង និងចកចាយព័ត៌មាន ក៏មានចំណក
កុមហ៊ុន សារព័ត៌មាន
ក្នុងចលនានការអភិវឌឍសហគមន៍ផងដរ។
នាងទទួលបានបក់បៀវតសរ៍៩០ដុលាក្នុងមួយខ សមប់ជីវភាពរស់ អ្នកសី
វិញ។ លើសពីនះទៀត ខ្ញុំ
ក៏
សុភ័ក្ត
បានឱយដឹងទៀតថា
ះបីជាមិនទាន់ឆ្លើយតប
យ ក៏ខ្ញុំអាចសនសំសំច ដើមបីបន្តការសិកសោ
ភា ជាបងសីបង្កើតរបស់សុភ័ក្ត ដលនាងកំពុងរស់
និងតមូវការ
មហាវិទយោល័យ។ ជាមួយបាននិយាយ
ថា ខ្ញុំសបបោយចិត្តណាស់ ដលឃើញប្អូនសីរបស់ខ្ញុំបានបន្តការសិកសោដូចនះ។ សុភ័ក្តបានជួយ កាត់បន្ថយការចំណាយ
ក្នុងផ្ទះ ហើយនាងសូមអរគុណអង្គការទសសនពិភព
ផ្តល់ឱកាសឲយនាងបានបន្តការសិកសោ ក្លឹបទសសនៈកុមារ
ក ដលបាន
មហាវិទយោល័យ។ យុវជន ម៉ សីហា ជាអនុបធាន
និងយុវជនកម្ពុជាបាននិយាយប
ចូលរួមសកម្មភាពសំខាន់ៗរបស់ក្លឹបណាស់។
ក់ថា
សុភ័ក្តកមនឹងអវត្តមានក្នុងការ
ថ្មីៗនះនាងបានចូលរួមក្នុងការសមបសមួល
និង បង្កើតក្លឹបកុមារ តំណាងសហគមន៍។ លើសពីនះ សុភ័ក្ត បានបំពញតួនាទី និងការទទួល ខុសតូវជាហិរញ្ញិកក្លឹបបានយា៉ងល្អ។ សុភ័ក្តបានចូលរួមចំណកយា៉ងសកម្ម សមចបាន។ នាងជាមនុសសមាក់ក្នុងចំ
ក្នុងលទ្ធផលដលសហគមន៍ស្ទឹងមានជ័យ មយុវជនដទទៀតក្នុងក្លឹបដលបានផ្តល់ឱកាស
ដល់កុមារីកីក និងងាយរងគះ។ ពិសសនាងបានចូលរួម អភិវឌឍសហគមន៍របស់ខ្លួន។
12
ទន្ទឹមនឹងនះដរ
ក្នុងសកម្មភាពក្លឹ ប និងការ
សុភ័ក្តក៏បានចូលរួមក្នុងចលនាបណា្ដញ
អភិវឌឍន៍នានា ជាមួយអង្គការដគូអភិវឌឍ រួមមាន អង្គការមូលនិធិដើមបីសិទ្ឋិកុមារ អង្គការ ចលនាកុមារ និងយុវជនកម្ពុជា អង្គការពលកម្ម កុមារអន្តរជាតិ អង្គការសហគមន៍មូលដាន សហគមន៍ជួយខ្លួនឯង និងគណៈកម្មការ តំណាងមាតា បិតាសិសស និងសាលារៀន ដលជាផ្នក មួយក្នុងការលើកកម្ពស់ឱយកុមារទទួលបាននូវសិទ្ធិជាមូលដាន ដលជាចំណកមួយយា៉ងសំខាន់ ក្នុងការជួយដល់កុមារ
ះបង់ការសិកសោឧយមានឱកាសបានតឡប់មករៀនវិញ។
និងការឧបត្ថម្ភនានា បានជួយរូបនាងឱយកាយ
បទពិ
ធ
ជាសកម្មជនយា៉ងសំខាន់ដលរួមចំណកធ្វើ
ឱយសង្គមជាតិមានការផាស់ប្តូរ ជាពិសសបានជួយលើកកម្ពស់ដល់កុមារី និងស្តី
ក្នុងវិស័យ
អប់រំ ពមទាំងការអភិវឌឍសហគមន៍របស់ខ្លួន។
«ជីវិតភ្លឺថា យសារឆន្ទៈតស៊ូ អំណត់អត់ធន់» «បទពិ ធការងារ គឺជាជីវិត»
13
៣ ដំណើរ នាងខ្ញុំ
ះ
រកក្តីសងឃឹម
ះ ចក់ សំបូរិន អាយុ ៥៣ ឆាំរស់
រៀនសូតអ្វជ ី ជះទ
យសារគសា ួ រខ្ញរំុ ស់
ខត្តពះវិហារ។ កាលពី
ក្នង ុ ដីរំ
ះដលគប់គង
តូចខ្ញុំពុំបាន
យពួកខ្មរកហម
ចាប់តាំងពីឆាំ១៩៧០។ ក្នុងរបបខ្មរកហម ខ្ញុំនិងនារីចំនួនបំពីររូបទៀតដល
ក្នុងកងចល័តជាមួយគាតូវបាន
គបង្ខំឲយទទួលយកបុរសដលខ្លួនពុំដលសា្គល់គាមកធ្វើជាសាមី
យគន់តធ្វើពីធីឲយ
គូសករ នីមួយៗឡើងមកចាប់ដគា និងប្តជាចិត្តថា ពមទទួលគាជាគូសាមី ភរិយាតប៉ុ បនាប់មក ពួកយើងមិនបានរស់ បកគា
ជាមួយគា
្ណះ។
យភាពសុខដុមរមនាទ គឺគតមូវឱយរស់
តាមការងាររៀងៗខ្លួន។
រហូតមកដល់ថ្ងរំ
ះ ៧ មករា ១៩៧៩ របបប៉ុល ពត បានដួលរលំ គួសាររបស់ នាងខ្ញុំ ក៍
ដូចជាបជាពលរដ្ឋទូទាំងបទសមានតបាទដទទ មិនមានទពយសមបត្តិអ្វីទហើយថមទាំង ះកូនទី១ ថមទៀត ក្នុងខណៈពលដលប្តីនាងខ្ញុំតូវកងទ័ពខ្មរកហមចាប់ឱយ
មានផ្ទ
ជញ្ជូនសបៀង។ េហតុការណ៍នះ ធ្វើឱយនាងខ្ញុំអស់សងឃឹមយា៉ងខាំង។ ៣ខកយមក ពន្លកនក្តីសងឃឹមបានតឡប់មកវិញ ពះគបាន
ះលងសាមីនាងខ្ញុំ។
ឆាំ១៩៨១ ខ្ញុំបានសមលកូនបុសមាក់ទៀត។ ពីរនាក់ប្តីបពន្ឋបានគិតគាថា គួសារយើង កីក
តើអនាគតកូនយើងនឹង
ជាកម្មករ
ងមា៉សុីនកិនសូវ
ជាយា៉ងណា?
ពល
យទុកឱយនាងខ្ញុំរស់
ះ
ប្តីនាងខ្ញុំក៍សមចចិត្ត
ធ្វើ
តមាក់ឯង ដលតូវទទួលបន្ទុកការ
ងារលំបាកគប់បបយា៉ង និងមានកូនតូចផង។ មួយឆាំកយមក នាងខ្ញុំក៍សមចចិត្តមកតាម ប្តី
យរស់
ក្នុង
ងមា៉សុីនកិនសូវ រដ្ឋពះគានផ្ទះសមបង ហើយការធ្វើជាកម្មករ
មា៉សុីនកិនសូវបានបក់ខត៦០រៀលប៉ុ
ង
្ណះក្នុងមួយខ ពីពះតគាត់មិនចះអកសរ និង
គានជំនាញពិតបកដ។ ចំណកនាងខ្ញុំតូវកកពីពលឹមធ្វើដំណើរយា៉ងឆាយ ដើមបីទទួល តី គយកមកលក់បន្ត។ ៩នាក់ ប៉ុន្តមានកូន ជីវិតជាកម្មករ
ឆាំ១៩៩៤ នាងខ្ញុំសមលបានកូនបុសមាក់ទៀត។ នាងខ្ញុំមានកូន
ះពីរនាក់តូវបានសាប់ ងមា៉សុីនកិនសូវរដ្ឋ
យកើតពុំគប់ខ។
និងលក់តីមិនអាចទទង់ជីវភាពបានគប់គន់ទ
យើងពីរនាក់ប្តីបពន្ធក៏ប្តូរមុខរបរ មកដាំបន្ល និងរកនំបញ្ចុកលក់វិញ។
14
ះបីមានការនឿយ
ហត់យា៉ងណាក៏
យ ពីរនាក់ប្តីបពន្ធតងតផ្តល់កមាំងចិត្តឱយគា
របស់កូន។ លុះដល់ឆាំ១៩៩៦ នាងខ្ញុំមានផ្ទ
វិញ
ះកូនទី១១ដលជាកូន
ពមជាមួយគា
ដរ សាមីនាងខ្ញុំធាក់ខ្លួនឈឺជាទម្ងន់ធ្វើឱយនាងខ្ញុំមានការភិតភ័យតូវ ណាមួយខ្លួនមានផ្ទ ស្ទើរតរាល់យប់
ះ
មក ដើមបីអនាគត
ពយោបាល
ះ
ភ្នំពញ។
ណាមួយគានបក់កាសគប់គន់សមប់ឱយថ្លពទយពយោបាល។
ខ្ញុំដកយំ
អង្គុយយំមើល
កូនដកតមៀបគាកមដំបូលខ្ទមបក់ស្លឹក
ដលស្ទើររលំ។ ប៉ុន្តសំណាងល្អ បីខកយមក ប្តីរបស់នាងខ្ញុំបានជាសះសបើយ ធ្វើឱយនាងខ្ញុំ តកអរជា ពន់ពកតការរស់
បចាំថ្ងមានការលំបាកខាំងណាស់ ណាមួយកូនរៀនគប់គា ណាមួយ
ហូបចុកបចាំថ្ងផង
យរកមួយថ្ងសមប់តហូបមួយថ្ង។ លុះដល់់ឆាំ១៩៩៧ នាងខ្ញុំតូវពត់
កូនជាទីសឡាញ់មួយទៀតគឺកូនទី១០ ដលមានជំងឺជាទម្ងន់រហូតបាត់បង់ជីវិត ដូចនះ នាងខ្ញុំ សល់កូន៨នាក់ គឺកូនបុស៥នាក់ និងកូនសី៣នាក់។
យឃើញសានភាពលំបាកលំបិនក្នុង
គួសារពក កូនបុសទី១បានបឡងចូលធ្វើជាគូបឋមសិកសោ។
ក្នុងឆាំ១៩៩៧ មុខរបរ
ដាំបន្ល និងលក់នំបញ្ចុកក៏មិនអាចផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគួសារបាន នាងខ្ញុំបានសមចចិត្តចងការ បក់គ
ទិញមា៉សុីនកិនសូវ ដើមបីផ្គត់ផ្គង់ឱយកូនរៀន ពីពះនាងខ្ញុំតងតតាំងចិត្តថា
តសមបកខ្លួនក៏សុខចិត្តដរ
ះបី
ឱយតកូនរបស់នាងខ្ញុំបានចូលរៀនដល់មហាវិទយោល័យគប់ៗ
គា។ នាងខ្ញុំកលុយកាក់ តនាងខ្ញុំមានសាមី និងកូនៗល្អ មិនដលបង្កការលំបាកដល់កុម គួសារឡើយ។ ពលតឡប់ពីសាលារៀនវិញ ពួកគតងតជួយធ្វើការគប់មុខ ដើមបីជួយ សមលការលំបាកក្នុងគួសារ។ លុះដល់់ឆាំ២០០០ កូនបុសទីពីរ បានបឡងជាប់គូមធយម សិកសោ។ មួយឆាំកយមកទៀតគបានបឡងជាប់អាហារូបករណ៍វិទយោសានជាតិគប់គង។ ពល ះនាងខ្ញុំសបបោយចិត្តយា៉ងខាំង រកអ្វីបៀបផ្ទឹមពុំបានឡើយ។ ឆាំ២០០៣ កូនបុសទី៣ និងកូនសីទី៤ បានបឡងជាប់មហាវិទយោល័យ ទៀត។ អ្វីដលលំបាកបំផុត
ះ គឺគានបក់ផ្ញើឱយកូនរៀនទាំងទី៣
ភ្នំពញ
ភ្នំពញ នាងខ្ញុំក៏ដាច់ចិត្ត
លក់ដីស ដីផ្ទះខ្លះ ដើមបីបានលុយផ្ញើឱយកូន។ រហូតដល់អ្នកសុក អ្នកភូមិគដៀលថា ករហាម រលក់ដីឱយកូនរៀន ចុះកូនតូចៗ
កយបានអីសុី តនាងខ្ញុំមិនតបវិញបឹងអត់ធ្មត់ ធ្វើយា៉ង
ណាឱយតកូនៗបានរៀនចប់មហាវិទយោល័យ។ កូនរៀនសូតត
ទៀតបាន
បុណយការ។ ពីដំបូងនាងខ្ញុំ
យឃើញថាមុខរបររាល់ថ្ងពុំអាចទទង់ឱយ
នាងខ្ញុំក៏សមចចិត្តរកមុខរបរមួយទៀត សុីឈ្នួលគ
ក្នុងអាហារដាននានា និងរៀនធ្វើម្ហូបតាមសៀវ
ផង និងសួរគផង។ ពលយប់ខ្ញុំសមកបានតិច ឲយគ។ ការធ្វើជាចុង
៉ងណាស់ ពះតូវងើបពីពលឹម
ក៏ចះតរីកចមើនឡើងៗ ពីមួយថ្ង
ចំណូល បានចើន ធ្វើឱយមានជីវភាពធូធារ
យធ្វើជាចុង ធ្វើការ
មួយថ្ង ដលអាចរកបក់
យសារការខិតខំ បឹងបង យកចិត្តទុកដាក់ និង
15
សហការគាទាំងពីរនាក់ប្តីបពន្ឋ។ ឥឡូវនះបំណងបថារបស់ខ្ញុំបានសមចហើយ គឺ ២០០៥-២០០៦កូនទាំងបីតឡប់ពីភ្នំពញវិញ ពិភព
ក កូនបុសទី៣ធ្វើការ
ឆាំ២០០៨ កូនសីទី៥ រៀន ទី៦
រៀន
អង្គការទសសនៈ
ធនាគារអសុីលីដា និងកូនសីទី៤ ធ្វើគូគណិតវិទយោ។ សាកលវិទយោល័យអាសុីអ៊ឺរ៉ុប ផ្នកភាសាអង់គ្លស។ កូនសី
មហាវិទយោល័យពាណិជ្ជសាស្ត
កូនបុសទី៧ និងកូនបុស ទី៨ កំពុងរៀន នាងខ្ញុំសងឃឹមថា
ហើយកូនបុសទី២ធ្វើការ
ឆាំ
នសកលវិទយោល័យប
សាស្ត។
ចំណក
ថាក់ទី១១ជិតផ្ទះ។
ថ្ងអនាគតឆាប់នះៗ កូនៗនាងខ្ញុំទាំងអស់នឹងបានរៀនចប់មហាវិទយោល័យ
គប់ៗគា និងមានការងារធ្វើល្អៗ រីឯមុខរបរចុង
បុណយការរបស់នាងខ្ញុំនឹងមានបជាបិយភាព
កាន់តបសើរឡើង។ ចំណកបជាជនក្នុងភូមិ កយពីបានឃើញគួសាររបស់នាងខ្ញុំបាន រីកចមើន
គួសារនីមួយៗបានយកគំរូតាមនាងខ្ញុំខំបញ្ជូនកូន
រៀន
មហាវិទយោល័យបាន
ចើននាក់។ ដូច្នះនាងខ្ញុំអាចធ្វើជាគមូសមប់អ្នកភូមិខ្ញុំ និងសមប់ស្តីដទទៀត។ នះគឺជា ការតាំងចិត្ត
ការតស៊ូពយោយាមរបស់នាងខ្ញុំទើបទទួលបានលទ្ធផលល្អគួរជាទី
នាងខ្ញុំ។
«សចក្តីពយោយាមគង់បានសមច»
16
ទនៈក្នុងជីវិត
៤ អំណាចនក្តីសម ក
ហង ចន្តី មានអាយុ២៧ឆាំ មានដើមកំណើត
ខត្តកំពង់ចាម។ ឪពុកនាង ចន្តីរស់
ះតា
៉ ឃុំសូរគង សុកកងមាស
ះ សុឹម នាង មានមុខរបរជាកសិករ។
ក្នុងគួសារកីកមួយដលមានបងប្អូន៣នាក់ បុស២នាក់ និងសី១នាក់ ហើយ
នាងជាកូនសី ប
ះ ហង សុីវ និងមាយ
ភូមិ
។ ជាអកុសល បងប្អូនទាំងបីនាក់សុទ្ធតពិការទាំងអស់គឺបងបុសទី១ មាន
សាប់(ថ្លង់) បងបុសទី២ មានប
ខួរកបោល រីឯរូបនាងពិការ
យមូលហតុជំងឺគុន
ស្វិតដជើងតាំងពីនាងអាយុ២ឆាំមកម៉្លះ។ ចន្តីបាននិយាយរំឭកអំពីសាកសាមជីវិតដ៍សនជូរចត់របស់នាង និងគួសារនាងថា មាយ របស់ខ្ញុំបានរស់
ជាស្តីមមា៉យ ដលមានបន្ទុកចិញ្ចឹមថរកសោកូនពិការដល់
ះមាយខ្ញុំអស់សងឃឹមយា៉ងខាំង
យតូវបឈមមុខនឹងភាពអាមា៉ស់
បីនាក់។ ពល ចំ
ចំអករបស់អ្នកជិតខាងថា ជាសីមិនកើតមានកូនសុទ្ឋតពិការអញ្ចឹងបានជាប្តីរត់
យកខ្ញុំ
ល។ ពាកយ
ះមិនអាចរារាំងដល់សចក្តីមតា ករុណារបស់មាយខ្ញុំចំ
សើចចំអកតិះដៀលទាំង ឡើយ។
ះពាកយសើច
ពលដលខ្ញុំមានជំងឺគុន ពយោបាលគូខ្មរ ពីមួយ
ះកូនៗ
ស្វិតដជើង ដំបូងមាយនាងខ្ញុំបានខិតខំ ពយោយាម
មួយ រហូតដល់ខ្ញុំអាចដើរបានបសើរជាងមុន
យមិន
បាច់បើឈើចត់។ មាយខ្ញុំសបបោយចិត្តណាស់ គាត់តងនិយាយថា មាយសងឃឹមលើកូនជាង បងៗរបស់កូនទាំងពីរនាក់ ទ មានប
ពះបងបុសរបស់កូនបកដជាមិនអាចរៀនសូតបានវងឆាយ
យសារតអ្នកទាំងពីរមានប
សាប់ និងខួរកបោល។ ចំណកកូនពិការជើង ប៉ុន្តមិន
ខួរកបោលទ។ ដូច្នះកូនតូវតខិតខំរៀនសូតឲយមានចំណះដឹង សមប់ចិញ្ចឹមជីវិត យកមាំងបានទ។
ពះមិនអាច ធ្វើការងារ
ះបីជាគាត់បានគិតដូច្នះមន ប៉ុន្តមាយខ្ញុំបានពុះពារនូវរាល់ការលំបាកគប់បបយា៉ង ដើមបីឲយកូនទាំងបីបានចូលរៀន
សាលាដូចៗគា។ ជាលទ្្ធផល គឺដូចជាការគិតរបស់មាយ
ខ្ញុំមន គឺបងបុសទី១របស់ខ្ញុំរៀនបានតឹមតមធយមសិកសោ។ រីឯបងបុសទីពីរ រៀនបានតឹមក មិតបឋមសិកសោតប៉ុ
្ណះ
ជំរុញលើកទឹកចិត្តរបស់មាយខ្ញុំ ចំនួន
គឺគាត់មិនអាចរៀនបន្ត
យប
សុខភាព។
យមានការ
ះបីជាមានការបមាថមើលងាយពីសំណាក់អ្នកដទមួយ
ដលតងតនិយាយពាកយមិនគបបីដូចជាបើពាកយថា
ពិការអញ្ចឹងខំរៀនធ្វើអ្វី
គាន
17
ឪពុក
ជួយចិញ្ចឹមផង ហើយបងៗ សុទ្ធតពិការទៀត។ ពលឮពាកយមើលងាយទាំងនះ
ខ្ញុំមានចិត្តខឹង និងឈឺចាប់យា៉ងខាំង ប៉ុន្តនាងខ្ញុំ
តខំអត់ធ្មត់ធ្វើមិនដឹងមិនឮ និងពយោយាម
ខិតខំរៀនសូត ដើមបីបំពញបំណងរបស់មាយនាងខ្ញុំ។ អ្នកគូ
និងយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការបងាត់បងៀនខ្ញុំ
មិនឱយខ្ញុំឈប់រៀន
សាលារៀនដល ដល់ចូលរៀន នាងខ្ញុំសាក់
យមានការលើកទឹកចិត្តពី
ឆាយ
ពីផ្ទះក៍នាងខ្ញុំ
ពលខ្ញុំបានបឡងជាប់ស
ចិត្តមកភ្នំពញ ដើមបីរៀនបន្តយកថាក់បរិ
យភាពអំណត់
ក្នុងថាក់។ ចាប់ពីពល
សារខ្ញុំលងឮពាកយនិយាយបមាថមើលងាយទៀតហើយ។
រហូត
ជិតសាលារៀន បានឲយ
រដូវវសសោដលខ្ញុំមិនអាចដើរកាត់ទឹកបាន។
ពយោយាមតស៊ូ មិនយូរប៉ុនាន ខ្ញុំក៍បានកាយជាសិសសពូក ទិញកង់ឲយមួយ ហើយ
ះបីជាខ្ញុំតូវដើរ
តមានកមាំងចិត្តបឹងបងរៀនសូត
វិទយោល័យពាមជីកង ទើបមានមិត្តភក្តិដលមានផ្ទះ ជាមួយ ពះ
កគូ
លុះកយមក
ះមក គួ
ទើបពូរបស់ខ្ញុំ
ប័តមធយមសិកសោទុតិយភូមិ ខ្ញុំក៍សមច
ប័ត ពល
ះខ្ញុំមានការលំបាកយា៉ងខាំង ពះមិន
មានថវិកាគប់គន់ដើមបីបង្គប់បន្ថមលើថវិកាដលមាយខ្ញុំឧបត្ថម្ភ
គឺខ្ញុំតូវស្វងរកការងារ
ធ្វើក
សសំអាត និងរត់តុ
៉ង ប៉ុន្តនាងខ្ញុំមិនអាចរកការងារល្អធ្វើបាន កពីការងារ
ជនីយដានទ ពះគតូវការតអ្នកដលមានរូបសាត និងមានកាយសមបទារឹងមាំ។
តាម
ថាក់ឆាំទី៣ មាយខ្ញុំគាត់ពិបាកចិត្តយា៉ងខាំងពះគាត់មិនមានលទ្ធភាពឧបត្ថម្ភ ខ្ញុំឲយ បានរៀនបន្តទៀតឡើយ គាត់បាននិយាយថា បើកូនមានការលំបាកខាំងកូនឈប់រៀនចុះ ប៉ុន្ត ខ្ញុំបានតាំងចិត្តថាខ្ញុំមិនវិលតឡប់ ក៍
ផ្ទះវិញឡើយ
យ។ ទីបំផុតខ្ញុំបានបញ្ចប់ថាក់បរិ
ប័តផ្នកភាសាអង់គ្លស។
ឆាំ២០០៦ នាងខ្ញុំបានធ្វើការជាអ្នកស្ម័កចិត្ត គាត់បានឲយខ្ញុំសាក់
ផ្ទះជាមួយ។ ពល
ឱកាស សនសំបក់ផ្ញើ អំឡុងពលដលខ្ញុំសាក់
ះជាក្នុងករណីជួបការលំបាកយា៉ងណា អង្គការជនពិការកម្ពុជា ហើយមានពូមាក់
ះខ្ញុំបានផាកការសិកសោរយៈពល១ឆាំ ដើមបីមាន
មាយ។ បនាប់មក ទើបខ្ញុំរៀនបន្តថាក់អនុបណិត
ជាមួយពូ ខ្ញុំតូវជិះកង់ឆាយពីសាលា ហើយខ្ញុំតូវបឈមនឹងការ
លំបាកមួយបន្ថមទៀត គឺភាពខសោយភ្នក ដលពុំអាចមើលសៀវ ឡើយ។
បានចើនដូចមុនទៀត
សាលារៀន ខ្ញុំតូវខិតខំចងចាំពីអ្វីដលគូបានពនយល់ ជំនួសការកត់ត និងពលខ្លះ
ខ្ញុំតូវពឹងមិត្តភក្តិឲយអានសំណួររបស់គូឲយសាប់ ទើបខ្ញុំអាចធ្វើចម្លើយបាន។ បាន ទ
ឆាំ២០០៩។ ក្នុង
ពិគះជាមួយគូពទយជំនាញភ្នក
ពលមួយ ខ្ញុំ
គាត់បានបប់ខ្ញុំថាភ្នកអ្នកមិនអាចពយោបាលបាន
លគឺក្នុងរយៈពលបហល៥ឆាំ ទៀតអ្នកនឹងពិការភ្នក។ ពលព្ញពាកយសម្តីនះ បានធ្វើ
ឲយខ្ញុំស្លុតចិត្តយា៉ងខាំង ហើយគាន ទឹកចិត្តធ្វើអ្វីបន្តទៀតឡើយ។ ពលនាងខ្ញុំបានបឡងជាប់ជាបុគ្គលិកពញសិទ្ឋិ
ះ
ខ្ញុំបានទទួលអាហារូបករណ៍
របស់អង្គការ អូសអដ (Ausaid) ឧបត្ថម្ភឲយរៀនភាសាអង់គ្លស
មជឈមណលបណ្ដុះបណា្ដល
18
ភាសាអង់គ្លស អូសលី (ACE) ហើយខ្ញុំបានធ្វើការរហូតដល់ បច្ចុបបន្ននះ ខ្ញុំទទួលតួនាទីជា
ក្នុង «កម្មវិធីតស៊ូមតិ» ខ្ញុំពញចិត្តនឹងតួនាទី នះណាស់ ពះថាខ្ញុំជាតំណាង
មន្តីជាន់ខ្ពស់
មាក់ក្នុងការតស៊ូមតិ ដើមបីផលប
ជន៍ដល់ជនពិការគប់រូប។ កយមក
ខិតខំបឹងបង ខ្ញុំបានទទួលអាហារូបករណ៍ កន្លះ។ ពល
រៀន
បទស អូសលីរយៈពលមួយខ
ះខ្ញុំសបបោយចិត្តណាស់ ពះមានឱកាសបាន ចូលរួមការងារ
និងតូវបានជនជាតិបរទស
តសរសើរថាគមិននឹកសានថា
ពិការវ័យក្មងដលមានការតស៊ូរៀនសូតបានខ្ពង់ខ្ពស់ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនះខ្ញុំបាន
មិនចាញ់អ្នក
អ្នកមិនចាំបាច់ភ័យពួយ អ្នកថរកសោវាឱយបានល្អ។
ពិនិតយភ្នក
ដលមានកាយសមបទា
ទី
ះ
និងពយោយាម តស៊ូ
គូពទយបាននិយាយថា
ះទ ភ្នករបស់អ្នកមិនមានការវិវត្តគួរឱយពួយបារម្ភឡើយ បសិនបើ ពលឮពាកយសំដីរបស់គូពទយ
សន្ទុះចិត្តយា៉ងខាំងកាឡើងវិញ។ ខ្ញុំចង់បន្តការសិកសោ ខ្ញុំមានប
ក្នុងសង្គម
បទសកម្ពុជា មានស្តី
ធម្មតាឡើយ។ ការលើកសរសើរនះ ជាកមាំងជំរុញឱយខ្ញុំមានភាពកក់ បន្ថមទៀត។
យសារការ
បានធ្វើឱយខ្ញុំតកអរ
បទសអូសលី ប៉ុន្ត
និងមាន
យភ្នករបស់
គឺខ្ញុំតូវឆ្លងកាត់ឧបសគ្គធំៗពីរ គឺទី១ ខ្ញុំតូវរៀន អកសរសាប (Braille) ឱយចះសិន
និងទី២ គឺការបឡងយកថូហ្វល (TOEFL) ផ្នកភាសាអង់គ្លស ដលខ្ញុំពុំទាន់មានសមត្ថភាព គប់គន់។
ឆាំ២០១១ ខ្ញុំជាមួយមិត្តភក្តិបានបង្កើត «មជឈមណលអភិវឌឍន៍ ភាពជាអ្នកដឹកនា» ំ ដើមបី
បងៀនដល់ជនពិការ
យឥតគិតថ្ល
ថ្ង
រ៍ និងអាទិតយ ក្នុង
លបំណង ឱយពួកគ អាច
រកបក់ចំណូល និងមានភាពមាស់ការលើខ្លួនឯងឱយកាន់តបសើរឡើង មិនតប៉ុ ផសព្វផសោយមជឈមណលអភិវឌឍន៍ ភាពជាអ្នកដឹកនាំ ត
តាមមហាវិទយោល័យ និងអង្គការនានា។
ថ្ងអនាគត ខ្ញុំមានបំណងចង់កាយជានាយិកាអង្គការមួយ និងមានផ្ទះ
មិនតប៉ុ
្ណះ
ខ្ញុំនឹងខិតខំពងីកការងាររបស់មជឈមណលឱយកាន់តធំជាងមុន
គំរូដល់ជនពិការដទទៀតឱយមានសងឃឹម
្ណះ ខ្ញុំបាន ភ្នំពញ។ ដើមបីធ្វើជា
និងខិតខំអភិវឌឍសមត្ថភាពកុំឱយធាក់ខ្លួន
ក្នុង
ពិការភាព។
«គំនិតនាំមកនូវភាព
គជ័យនជីវិត»
19
៥ ស្តីក្នុងតួនាទីជា ក្នុងវ័យ៦៦ឆាំ ជា
សងា្កត់សាយ
កសី នូ នារី
សងា្កត់
តមានកាយសមបទារឹងមាំ និងសាហាប់ក្នុងតួនាទី
៉ កុងបាត់ដំបង ខត្តបាត់ដំបង។
កសីបានរៀបរាប់ពីបវត្តិគួសារ
របស់គាត់ថា៖ ខ្ញុំមានបងប្អូន១១នាក់ សី៨នាក់ ខ្ញុំជាកូនទី៦ ដលមានសុកកំណើត
ភូមិស្គន់
ឃុំសុទិព្វ សុកជើងព ខត្តកំពង់ចាម ហើយឪពុករបស់ខ្ញុំ គឺជាអតីតមឃុំ។ នាងខ្ញុំជាអតីត គូបងៀន ដលមានតួនាទីជានាយិការង ហើយ
សាលាបឋមសិកសោអូរមា៉ល់ តាំងពីឆាំ១៩៧៩។
ឆាំ១៩៩៤ ខ្ញុំ់បានផាស់មកទទួលតួនាទីដដល
ឆាំ២០០៦ ខ្ញុំបានជាប់
តជា
សាលាបឋមសិកសោ២ធ្នូ។ លុះដល់
សងា្កត់ ហើយទទួលបានតំណងនះរហូតដល់ឆាំ២០១១ គឺ
មានរយៈពល២ អាណត្តិហើយ។ សាមីរបស់ខ្ញុំបានទទួលអនិច្ចកម្ម បំដើម សុកបរវល ខត្តបាត់ដំបង
ឆាំ១៩៨៥
យសារការផ្ទុះមីន
សមរភូមិអំពិល
យបនសល់ទុកនូវកូនសីជាទីសឡាញ់ចំនួនបំនាក់។
ក្នុងជីវិតជាស្តីមមា៉យ ខ្ញុំបានខិតខំតស៊ូពុះពារនូវរាល់ការលំបាកគប់បបយា៉ង ដើមបីចិញ្ចឹម បីបាច់កូនៗទាំងបំនាក់ឱយបានទទួលការអប់រំ
យខ្ញុំតូវធ្វើសចំការផង ធ្វើជាអ្នកគប់គង
សាលារៀនផង ទើបកូនសីទាំងបំរបស់ខ្ញុំទទួលបានលទ្ធផលគួរជាទីពញចិត្ត។ កូនទី១ ជាវជ្ជៅបណិត សហរដ្ឋអាមរិក
កូនទី២ជាគូពទយ
កូនទី៣ជាបវរក
កូនទី៤ជាសាសចារយអកសរសាស្ត
បចាំខត្តបាត់ដំបងបច្ចុបបន្នរស់ និងកូនទី៥ជាគូបឋមសិកសោ។
ក្នុង
តួនាទីជាមាតាមាក់ ខ្ញុំបានរៀបចំទុកដាក់កូនៗទាំងបំឱយមានគូសករតាមគន្លងបពណីខ្មរ។ ជាមួយនឹងសំណួរសួរថា តើហតុអ្វី បានជា រៀបរាប់ថា
«ពីដំបូងខ្ញុំគានបំណងចង់កាយជា
មានការលំបាកស្មុគសាញជាងការងារ
កសីមកធ្វើជា
សងា្កត់? គាត់បាននិយាយ
សងា្កត់ទ ពះខ្ញុំគិតថាការងារនះ វាពិតជា
សាលារៀន
យខ្ញុំយល់ថា
ជាមួយមនុសសគប់សទាប់វណ្ណៈ និងគប់វ័យ។ ពិសស គឺក្នុងនាមជា
សងា្កត់តូវធ្វើការ សងា្កត់ តូវទទួល
បន្ទុកការងារអប់រំ ការកលម្អបរិសាន ការការពារសុខសុវត្ថិភាព និងសុខមាលភាពរបស់បជា
20
ពលរដ្ឋ ពមទាំងការងារផសងៗទៀត ដលខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំជាស្តីមិនអាចរា៉ប់រងបាន។ ប៉ុន្ត សារមានការជំរុញលើកទឹកចិត្តរបស់រដ្ឋអំណាចមូលដាន ជាមឃុំ ជាប់
ះ ខ្ញុំក៍បានសមចចិត្ត បំពញពាកយឈរ
តជា
សងា្កត់ចាប់តាំងពីពល
ះមក។
ដលចង់បានបក្ខនារីឈរ ះជាបក្ខនារី
យ ះ
សងា្កត់។ នាងខ្ញុំក៏បាន
ពលចាប់ផ្តើមការងារជា
សងា្កត់
អាណត្តិទី១ ខ្ញុំបានជួបបទះនូវការលំបាកជាចើន ពិសសគឺមានបុគ្គលមួយចំនួន គាត់ហាក់ ដូចជាមើលសលថា ស្តីមិនមានសមត្ថភាព ដឹកនាំគប់គងការងារបានល្អដូចជាបុរស អ្នកខ្លះ ទៀតពុំមានចិត្តចង់ឱយស្តីដឹកនាំទ។ ពល
ះខ្ញុំបានពិចារណាឃើញថា ខ្ញុំជាប់ជា
សងា្កត់
យសារការគាំទរបស់បជាពលរដ្ឋ។ ដូច្នះ ខ្ញុំមិនតូវចុះចាញ់ជាមួយនឹងការលំបាកទាំងនះ ទ គឺខ្ញុំតូវតរិះរកមធយោបាយ ដើមបីជំនះរាល់ការលំបាកទាំងឡាយ ធ្វើនូវអំពើល្អ មានតមាភាព
លគឺធ្វើការជូនបជាពលរដ្ឋ
យការអត់ធ្មត់ពយោយាម
យមិនគិតពីផលប
ជន៍ផាល់
ខ្លួន។ ការតស៊ូជំនះគប់ឧបសគ្គ គួបផសំនឹងចំណះដឹងផ្នកចិត្តវិទយោដលខ្ញុំបានរៀនសូត កាល ពី
ជាគូបងៀន
ះ
បានធ្វើឱយខ្ញុំមានការអភិវឌឍទាំងផ្នកដឹកនាំ
ការកលម្អបរិសាន ដូចជាដាក់លូ រៀបការ៉ូឡាតាមចិ
គប់គងបជាពលរដ្ឋ
្ចើមថ្នល់ ធ្វើផ្លូវចាក់បតុង រៀបចំទុកដាក់
សមមឱយបានតឹមតូវ កាត់បន្ថយអំពើហិងសោក្នុងគួសារ លបងសុីសង
រកម្ម ការជួញដូរ
មនុសស ការបើបស់គឿងញៀន និងក្មងទំនើងជាដើម។ បនាប់មក ខ្ញុំបានផាស់ប្តូរការិយាល័យ សងា្កត់ពីកន្លងតូចចង្អៀតមក កន្លងធំទូលាយ។ មយោ៉ងទៀតខ្ញុំមិនទមាប់ទុកការងាររបស់បជា ពលរដ្ឋឱយ
កកស្ទះ ហើយមានលសនះ លស
ះ ធ្វើឱយពួកគាត់លំបាកចុះឡើង ឬរង់ចាំ
យូរឡើយ។ ជានិច្ចកាលខ្ញុំតងតសម្តងនូវភាពស្និទ្ធសាលជាមួយសហការី និងបជាពលរដ្ឋ យពនយល់ពីហតុផល និងណនាំពីចបោប់ផសងៗ
ពលដលពួកគាត់មានការខុសឆ្គង។
ខ្ញុំអាចអនុវត្តយន្តការខាងលើនះមានបសិទ្ធភាព ពះខ្ញុំធាប់បាន សង់បទពិ ដលធ្វើឱយខ្ញុំ
ធល្អៗ
បទសអាឡឺម៉ង់ អុីតាលី និងកាណាដា។ បទពិ
ះសយប
អំឡុងពលខ្ញុំធ្វើជា
ទសសនកិច្ចសិកសោ ដក ធទាំងនះហើយ
ជូនបជាពលរដ្ឋ បានលឿន និងទាន់ពលវលា។ សងា្កត់រយៈពលពីរអាណត្តិនះ ខ្ញុំទទួលបានការលើកទឹកចិត្ត
ទទួលបានមដាយមាសចំនួនពីរ ដលតូវបានបំពាក់
យ
យឯកឧត្តម ស ខង ឧបនាយករដ្ឋមន្តី
និងជារដ្ឋមន្តីកសួងមហាផ្ទ អំពីសាដដឹកនាំគប់គង ភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាព។ សាដទាំងនះ បាន ធ្វើឱយមានភាពជឿជាក់ពីសំណាក់អ្នករួមការងារកាន់តកើនឡើងជាលំដាប់។
ពលចុង
អាណត្តិទី២ ខ្ញុំចះតគិតថា ខ្ញុំចាស់ហើយគួរតឈប់សមកថរកសោសុខភាពផាល់ខ្លួន និង រកសោសីលទានវិញទើបបសើរ។ ប៉ុន្តបើបជាពលរដ្ឋ ក៍ដូចជាថាក់លើ
តមានការគាំទ ខ្ញុំ
21
នឹងចូលរួមបន្ត ពីពះការកសាងអំពើល្អចំ ទុកសមប់មនុសសជំនាន់កយ
ះ មនុសសទូ
ការចូលរួមអភិវឌឍបទសជាតិ
ជាការបសើរបំផុតសមប់ជីវិតខ្ញុំដលជាពលរដ្ឋខ្មរមាក់
ដរ។ ត
ថ្ងអនាគត ខ្ញុំមានបំណងអភិវឌឍសងា្កត់ ឱយមានបរិសានល្អ គានសមម កលម្អ
បព័ន្ធទឹកស្អុយ ចាក់ផ្លូវបតុងឱយបាន១០០% ដើមបីលើកកម្ពស់សុខមាលភាពបជាពលរដ្ឋ និង រកសោសុខសុវត្ថិភាពមូលដាន ភូមិ ឃុំ ដលគានគឿងញៀន គានលបងសុីសង គានការជួញដូរ និងបើបស់អាវុធខុសចបោប់
ពមទាំងពងឹងសមត្ថភាពស្តីឱយមានភាពកាហាន
ខ្លួនឯង និងមានឱកាសចូលរួមគប់ការងារ
ក្នុងសង្គមដូចបុរសដរ។
«ជួយខ្លួនឯងជាមុនសិន ទើបទវតាជួយជាកយ»
22
ចះជួយ
៦ ការតស៊ូក្នុងជីវិតពិការភាព គប់មីនជាកាកសំណល់ពីសង្គមដ៍កាចសាហាវ និងបានបង្កគះមហន្តរាយដល់អាយុ ជិវិតមនុសស សត្វ ទូ មានអាយុ២១ឆាំ រស់
យមិនរីសមុខនិងមានរយៈពលយូរអង្វង។ ក
ដុះ សុភាព
ក្នុងភូមិដំណាក់ហ្លួង សងា្កត់វត្តគរ កុងបាត់ដំបង ខត្តបាត់ដំបង។
សុភាពជាកូនទី២ ដលមានបងប្អូនចំនួន៥នាក់ សី៣នាក់
ក្នុងគួសារកីកមួយ។ ឪពុកនាង
ជាអតីតនាយទាហាន និងមាយនាងជាអតីតអ្នកលក់សបៀរមាក់។ នាងជានារីមាក់ ក្នុងចំ បជាពលរដ្ឋខ្មរជាចើននាក់ អាណិតអាសូរជាទីបំផុត ក្នុងទឹកមុខបកប
ដលបានទទួលរងគះថាក់
កសាយ នាងបាននិយាយរៀបរាប់ថា «កាល
យការ
ះ ទើបខ្ញុំចាំបានថា ពល
ថ្ងមួយគាត់បានមកលងផ្ទះ ក៍នាំរូបខ្ញុំ
ជាមួយ
រំពច
តូច
យមានការរំឭកឡើងវិញរបស់ឪពុកមាយ
យក្តីនឹករលឹកចំ
ះកូនសីពក ពលតឡប់
យដំណើរថ្មើរជើងកាត់ព
ះ
ះ ខ្ញុំមានសចក្តីសុខក្នុងចិត្តឥតឧបមា
ក្នុងសភាពភ័យខាច ឪពុកខ្ញុំក៍បានឱបខ្ញុំរត់គចចូល ះ ខ្ញុំក៍សន្លប់បាត់សារតី។
មន្ទីរពទយ ខ្ញុំក៏បានស្ទុះងើបអង្គុយ
កាន់បនាយ។
លុះ
យជើងឪពុកខ្ញុំបានលើកខ្ញុំពរ យបាន
ះសប់ត ខ្ញុំឮសំឡងគប់កាំភ្លើងដលបង្កឡើង
ខាំង ពល
ះខ្ញុំ
ះខ្ញុំអាយុបហល៦ឆាំ ឪពុកខ្ញុំគាត់ជានាយទាហានមាក់។
អំពិលបំដើម សុកបរវល ខត្តបាត់ដំបង ខ្ញុំ ពីមុខ។ ពល
យសារគប់មីនដលគួរឱយ
ភូមិអំពិលបំដើម សុកបរវល ខត្តបាត់ដំបង កាលពីឆាំ១៩៩៦។
ខ្ញុំហាក់ដូចជាមិនចាំរឿងរា៉វបានចបោស់លាស់ទ ត ខ្ញុំ
ម
វិញ គាត់ ដល់ភូមិ យឱបខ្ញុំ
ក្នុងរង្វង់ដរបស់ឪពុកខ្ញុំ
យពួកទាហានខ្មរកហម។
ក្នុងព បណា្ដលឱយជាន់មីនផ្ទុះយា៉ង
ពលខ្ញុំដឹងខ្លួនឡើង សប់តឃើញខ្ញុំ
លើគន
យមានការឈឺចាប់ពន់ពក មាយខ្ញុំបានស្ទុះមកឱបតកង
ខ្ញុំ ហើយនិយាយទាំងសក់ទឹកភ្នកថា កូនបានបាត់បង់ជើងមា្ខង
យសារការផ្ទុះមីន។ ខ្ញុំមាន
ការតក់ស្លុតយា៉ងខាំង ស្ទើរតសន្លប់បាត់សារតីម្តងទៀត ចំណកឯឪពុក ខ្ញុំដលសមក លើគកបរ
ះតូវបានបាក់ដមា្ខង
ជាហតុធ្វើឱយគួសារខ្ញុំមានជនពិការដល់
ពីរនាក់
ក្នុងបន្ទុក។ កយពលដលមុខរបួសបានជាសះសបើយ ពល
ះ មាយខ្ញុំបាននាំខ្ញុំ
ចុះ
ះចូលរៀន
ខ្ញុំតូវដើរ
យកាន់ឈើចត់ជាជំនួយ។
សាលាបឋមសិកសោអូរតាគាំ២។ ពល
23
ដល់សាលារៀនដំបូង ខ្ញុំសង្កតឃើញថា មានតរូបខ្ញុំទដលមានសភាពខុសប្លកពីគ ដល ធ្វើឱយសិសសដទ តាមមើលខ្ញុំគប់ៗគា។ ពីដំបូងខ្ញុំនឹកគិតថាខ្ញុំនឹងបានសបបោយរីករាយជាមួយ មិត្តភក្តិ ជាចើន
ក្នុងសាលារៀន ផ្ទុយ
វិញពួកគបរជាសើចចំអក និងបមាថមើលងាយ
យបើពាកយ មីកំបុត មីកំបាក់មករៀនធ្វើអីបើបាក់ជើងអញ្ចឹង!។ ពាកយចំអកឡកឡឺយ
រូបខ្ញុំ
ទាំងនះបានធ្វើឱយខ្ញុំមានការឈឺចាប់រហូតដល់សក់ទឹកភ្នក បន្តទៀតឡើយ។
ហើយខាសគមិនចង់
រៀន
ពលតឡប់មកពីសាលារៀនវិញ ខ្ញុំតងតនិយាយរឿងនះបប់ឪពុក
មាយខ្ញុំប៉ុន្តឪពុក មាយខ្ញុំតងតនិយាយលួង
ម និងបានលើកទឹកចិត្តខ្ញុំថា
«កូនកុំយកចិត្ត
ទុកដាក់នឹងសំដីអ្នកដទអី គឺកូនតូវតខិតខំរៀនសូត ដើមបីអនាគតរុងរឿង ពះគួសារ យើងកីក ពុកម៉មិនមានទពយសមបត្តិអ្វីសមប់់ចកឱយកូនទ គឺមានតចំណះវិជានះហើយ ដលអាចជួយកូនបាន។ ដូចនះ កូនតូវតតស៊ូពយោយាមរៀន ពុកម៉នឹងខិតខំធ្វើអ្វីៗគប់បប យា៉ងដើមបីចិញ្ចឹមកូន។ ចំណក
កគូអ្នកគូរបស់ខ្ញុំបានលើកទឹកចិត្តមិនឱយខ្ញុំឈប់រៀន និង
យកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការបងាត់បងៀនខ្ញុំ។ កាយជាសិសសពូក ឱយខ្ញុំ
យភាពអំណត់ពយោយាម មិនយូរប៉ុនាន ខ្ញុំក៍បាន
ក្នុងថាក់។ ចាប់ពីពល
តូវបានកាត់បន្ថយ។
គួសារខ្ញុំតូវបឈមនឹងការលំបាកគប់បបយា៉ង
ការងារ មុខរបរ និងការចិញ្ចឹមកូនទាំងអស់ ពិការដល់
ះមក ក្មងៗដលធាប់មើលងាយ និយាយចំអក ទាំងជីវភាព
ក្នុងគួសារ ជាពិសសតូវទទួលបន្ទុកថរកសោជន
ពីរនាក់។ មយោ៉ងទៀត ឪពុកខ្ញុំតូវបានរំសាយចញពីកងទ័ព តាម
លការណ៍
របស់រាជរដាភិបាល។ ស្ថិតក្នុងសានភាពដ៍សនលំបាកបបនះ មាយខ្ញុំតូវបង្ខំចិត្តធ្វើជានារីលក់ សបៀរ
តាម
ជនីយដាន
ពលយប់។
ះបីជាជួបការលំបាកយា៉ងណាក៍
យ ក៍
មាយខ្ញុំ មិនដល
លពាកយត្អូញត្អរ និងមានបំណងចង់ឱយកូនទាំងបំនាក់ឈប់រៀនឡើយ។
គាត់តងតជូនខ្ញុំ
រៀនជារៀងរាល់ថ្ងពុំដលខាន។ ចំណកឪពុកខ្ញុំក៍ចាប់ផ្តើមបកបមុខរបរ
ថ្មីមួយ ជំនួសឱយការធ្វើជា
ធាគឺរត់ម៉ូតូឌុប ដើមបីរកបក់កមខ្លះៗមកជួយទប់ជីវភាពក្នុង
គួសារ។ អំឡុងពលដលខ្ញុំរៀនដល់ថាក់ទី១១ លទ្ឋភាពរៀនបន្តទៀតបាន
ះ ខ្ញុំមានការលំបាកយា៉ងខាំងស្ទើរតពុំអាច មាន
មាយខ្ញុំសមចចិត្តនាំខ្ញុំ
ឧបត្ថម្ភខ្ញុំឱយបានរៀនបន្តទៀត។ ពល
ជួបអង្គការពទយយាយជី
ះ ខ្ញុំបានទទួលការឧបត្ថម្ភជាសមារសិកសោកង ់ និង
ថវិកា ចំនួន៦០០០០រៀលក្នុងមួយខ សមប់រៀនគួរ។ ពលដលខ្ញុំ ជី ខ្ញុំក៍បានជួបជាមួយពូមាក់
ដើមបីជួយ
ះ សារឿនធ្វើការ
ណនាំខ្ញុំឱយដាក់ពាកយបឡងជើសរីសបវរក
ជួបអង្គការពទយយាយ
អង្គការ (CDPO) ពល
សមប់
នារីខ្មរដលពិការ
ះគាត់ បាន យសារគប់
មីន។ ជាលទ្ធិផលខ្ញុំបានទទួលចំណាត់ថាក់លខ១ ខ្ញុំសនរំភើបចិត្តយា៉ងខាំងរកអ្វីបៀបផ្ទឹម ពុំបានឡើយ ពះទឹកចិត្តដលធាប់តអស់សងឃឹមតូចចិត្តនឹងវាសនាអភ័ព្វខុសគ បានរសាត់
24
ចញអស់ហាក់ដូចជាដុំពពក
ដលអាប់អួរតូវបានខយល់
កបក់យា៉ងខាំងរលាយអស់ ហើយ
បាននាំមកនូវពន្លឺដ៍តចះតចង់មកបំភ្លឺដនពសុធាសាជាថ្មី។ យមើលឃើញពីការលំបាករបស់ឪពុកមាយ និងមានការជួយឧបត្ថម្ភគាំទពីអង្គការ ពមទាំងការលើកទឹកចិត្តពីបងប្អូនខ្ញុំ
ធ្វើឱយខ្ញុំមានការប្តជាចិត្តថានឹងខិតខំរៀនសូត
ដើមបី
តបស្នង នូវគុណូបការៈរបស់ឪពុកមាយក៍ដូចជាអង្គការ។ រហូតដល់ឆាំ២០១០ ខ្ញុំបានរៀន ស
វិទយោល័យសម្តចឪក្នុងខត្តបាត់ដំបង និងបឡងជាប់
ប័តមធយមសិកសោទុតិយភូមិសមដូចក្តីបថាមន។ បច្ចុបបន្ននះ ខ្ញុំលងឯ
គឺខ្ញុំតូវបានសបបុរសជន និងអង្គការនានាសា្គល់ខ្ញុំតាមរយៈការប ឆាំ២០១១នះ ភាសាអង់គ្លស
មានសបបុរសជនរស់ អង្គការពុទ្ធិ
កបទសមាក់
ទៀតហើយ
ះរូបថតតាមអ៊ិនធើណត។ គាត់បានជួយឧបត្ថម្ភឱយខ្ញុំរៀន
និងបានចូលបមើការងារជាអ្នកស្ម័គចិត្ត
ក្នុងអង្គការជន
ខត្តបាត់ដំបង។ ថ្វីតបិតតខ្ញុំទើបតចាប់ផ្តើមចូលធ្វើការ ដលពុំទាន់មាន
ពិការអន្តរជាតិ HI
បក់ឧបត្ថម្ភពញលញក៍ពិតមន តខ្ញុំមានការពញចិត្តនឹងការងារនះណាស់ ពះថាការងារ នះ អាចជួយអប់រំផ្លូវចិត្ត និងបានលើកកម្ពស់ពីសិទ្ធិជនពិការ ដើមបីកុំឱយជនពិការទូ
អស់
សងឃឹម។ រហូតមកដល់ពលនះ ទើបធ្វើឱយខ្ញុំបានយល់ចបោស់ថា ភាពពិការមិនអាចរារាំងសច ក្តីអំណត់ពយោយាមបានទ ផ្ទុយ
វិញ គឺតូវមើលឱយឃើញពីសមត្ថភាពបសើរជាងការមើល
ឃើញពីពិការភាព។ ខ្ញុំសងឃឹមថា
ថ្ងអនាគតខ្ញុំនឹងបានបន្តការសិកសោផ្នកគណនយយ និងបានកាយជាមាស់
ហាងលក់សមារសិកសោ គំនូរ ឬសម្លៀកបំពាក់ជាមិនខាន។
«មានតសចក្តីពយោយាម និងការតស៊ូទដលអាចកំណត់វាសនាយើងបាន»
25
៧ ការតស៊ូ និងក្តីសងឃឹមនជីវិត ពន្លឺចង្កៀងពឹមៗកមដំបូលសបូវជ រអ៊ូៗ
ំងស្លឹករិចរិល នសទ្ធិយារាតីសាត់ មានសូរសំឡង
គឺជាសកម្មភាពរៀនសូតរបស់នាងអភិវឌឍនា
ដលជាសិសសថាក់ទី១២
នវិទយោល័យ
គូលន សុកគូលន ខត្តពះវិហារ។ អភិវឌឍនា អាយុ១៦ឆាំ ជាកូនទី៥ ដលមានបងប្អូន៦នាក់ ក្នុង នាងកើត
ក្នុងគួសារជួបការលំបាកមួយ រស់
គូលន ខត្តពះវិហារ ឪពុក របរមិនពិតបកដទ។
ក្នុងភូមិគូលនតបូង ឃុំគូលនតបូង សុក
ះ ខាយ និងមាយ
ះ សំអឿត។ គួសារនះមានមុខ
ឆាំ២០០៦ នាងបានបឡងជាប់ស
នាងមានក្តីរំភើប តកអរជាអនកបបការ សបបោយចិត្ត នបនិតយ ផិតក្តីស្នហា
បតមធយមសិកសោបឋមភូមិ។
យបានបន្តការសិកសោ
ប៉ុន្តជាអកុសល ក្តីសងឃឹមរបស់នាងបានកាយជាស្វិតស ដាច់ចិត្តពីមាយនាង និងកូន
ះបុស៣នាក់ សី៣នាក់។
ន
វិទយោល័យ។
យសារឪពុករបស់នាង បាន
យកសីថ្មី លងគិតអ្វីដល់កូនសី ដល
កំពុងជក់ចិត្តដិតអារម្មណ៍នឹងការសិកសោ ធ្វើឱយមាយរបស់នាងឆ្កួតចិត្តគិតតផឹកស ជរស្តី និង បើអំពើហិងសោមកលើកូនៗស្ទើររាល់ថ្ង។ គាត់មិនបានគិតគូរពីជីវភាពគួសារបចាំថ្ងឡើយ។ ជានិច្ចកាល នាងតងតសងូតសងាត់តូចចិត្តយា៉ងខាំង តើជីវិតខ្លួននាងនិងប្អូន នឹង
កសងងនឹកដល់អនាគតថា
ជាយា៉ងណា។ ចិត្តចះ តនឹកគិតរារក ណាមួយវាសនាខ្លួន នាង
និងប្អូនបុស! ណាមួយ ពួយបារម្ភពីរឿងមាយ! ណាមួយរឿងជីវភាពរស់ ដលតូវការជាចាំបាច់ លើម្ហូបរាល់ថ្ង នំចំណី សមារសិកសោ។ គិតយូរៗ
ក្នុងពលបច្ចុបបន្ន ឃើញប
កាន់ត
ចើនឡើងៗធ្វើឱយនាងកាន់តស្មុគសាញ។ ឃើញភាពលំបាកដូចនះ ទើបនាងច្នពលវលា សមប់ខ្លួននាង និងប្អូន។ ចាប់ពីពលនះ
ពលទំនរពីការសិកសោ នាងបាននាំប្អូនដើរបះ
កសាំងទាបចងជាបាច់ បះតួយ តកួន កាត់ផ្ទី និងដើររីសអតចាយលក់យកបក់ ដើមបីជួ យ
ះសយជីវភាពបចាំថ្ង។ មានពលខ្លះ នាងខ្វះលុយទិញសៀវ
ភាមៗ ដលជាករណីចាំបាច់ជំរុញឱយនាងហា៊នសមចចិត្ត សមចចិត្តបបនះមិនបានសក្តិសម
26
ដូចការគិត
ះទ
ប៊ិចសមប់សិកសោ
សុំលុយពីបងៗរបស់នាង។ ការ ពះការបរិចាគ
របស់បងបុស
បងសី ចំ
ះការសុំបក់បានតិចតួច ក្នុងរូបភាពលួចលាក់ពីប្តី ឬបពន្ធ មិនហា៊នបើកចំហទ។
ឃើញទិដ្ឋភាពបបនះ ធ្វើឱយនាង សាក់ស្ទើរ តមិនហា៊នចញវាចាអ្វី ប៉ុន្តភាពទីទ័ល
បានបង្ខំចិត្តឱយនាងពមទទួលយក
រកពួកបងៗ
យអរគុណទាំងទឹកភ្នក។
ះទ ពល
ដលអ្នកមាយរបស់ នាងឈប់ខច ូ ចិត្ត គាត់បានផ្តល់កមាង ំ ចិតឱយនា ្ត ង ហើយគាត់បាននិយាយថា
«អភិវឌឍនា
កូនសីមាយ
កូន
តូវរឹងមាំ
ពិភព
កូនតូវកឡកមើលឱយបានវងឆាយ កុំមើលត
កធំធង
ហើយទូលំទូលាយណាស់!
ជិតបង្កើយ។ មាយសូមផាំថា
«កូនតូវ
ខំតាំងចិត្តផាស់ប្តូរជីវិតកូន ពីគំនិតអវិជ្ជមាន មកវិជ្ជមានឱយបានណាកូន!»។ ពាកយសំដីទាំង
អមបោលមា៉នរបស់អ្នកមាយ បានជួយជំរុញឱយនាងគិតពិចារណា ហើយពិចារណាទៀត រហូត ដល់នាងស្វងយល់ឃើញ អ្វីដលបានបាត់បង់
ថាខ្លួនឯងជាអ្នកណា។
ឱយវាបាត់បង់
នាងខំបឹងតាំងចិត្តយា៉ងមុតមាំជានិច្ចថា
ចុះ តសចក្តីសងឃឹមរបស់នាងគឺវា
ស្ថិតស្ថរជាប់
ជានិច្ច។ កយមក ពលចញពីសាលារៀនម្តងៗ នាងតងខិតខំស្វះស្វងរកការងារធ្វើ ដើមបី រកបក់
ះសយជីវភាព និងទិញសមារសិកសោ។ ការងារទាំង
ទឹកកកឈូស។ល។ មានពលខ្លះ នាង
ះរួមមាន លក់នំ ស្ករគប់
សុីឈ្នួលស្ទូង ចូតសូវ
កគក់អ៊ុត
អាវក៏មាន។
យមើលឃើញការខិតខំពយោយាម អំណត់អត់ធន់ យា៉ងដូចនះ អ្នកសី ឡង ហ៊ន់ ជាបពន្ធ ស្មៀនឃុំគូលនតបូង និងជាមាស់ហាងអាជីវកម្មកសម្ផសសបុរសស្តី បានសមចចិត្តអនុ ឱយនាងចូលបមើការងារ
ហាងរបស់គាត់
កំណត់ឱយនាងពី៥.០០០៛ របស់នាង
ដើមបីជួយគាត់។
យ
ងយកការសិកសោ
សមចដូចក្តីបំណង។ តអនិច្ចំ រូបំ អនតាសងា្ខរសត្វ ទុកនូវកូនសីកមុំ ក
កទាំងក្តីស
និងកូនបុស
នាងប្តជាចិត្តថា
យ ក៏នាង
ឆាំ២០០៨ អ្នក
ះសាយ រា ប់មុឺនសនអាល័យ
សំណប់ហឬទ័យ
ឆាយ! មិនវិលវិញទៀតទ...។ នះជាសំ
សាកលវិទយោល័យទៀត ឱយបាន
ក មិនទៀងទាត់ទ
កណា្ដលវាលវដ្តដ៏ធំធង
្ដចកណ្ដង លងបានឮសំឡងអ្នកមាយទៀតហើយ
យា៉ងដូចនះក៏
នឹងខិតខំសិកសោឱយ
គជ័យ។ បសិនបើកសួងអប់រំ បង្កើតសាកលវិទយោល័យ
ក្នុងសុកគូលននះ នាងនឹងបន្ត មាយរបស់នាងបានលាចាក
បក់កមដលអ្នកសីបាន
៨.០០០៛ ក្នុងមួយថ្ង តាមចំនួនអតិថិជនតិច ឬចើន។ ក្តីសងឃឹម
កាន់តមានពន្លឺលចឡើងពងៗហើយ។
បានចប់ថាក់វិទយោល័យ បកប
ត
យបនសល់ ធ្វើឱយនាង
យឃាត
មហាសនឆាយ!
កអភ័ព្វរបស់យុវតីមាក់ ប៉ុន្ត
ះជាមានឧបសគ្គ
តខិតខំបឹងតស៊ូរៀនសូត ដើមបីសចក្តីសងឃឹមនឆាកជីវិត
របស់នាង និងជាគំរូវិរភាពសមប់ប្អូនបុសនាង។ អំឡុងឆាំ ២០០៩ នាងបានបឡងជាប់មធយម សិកសោទុតិយភូមិទទួលបាននិទ្ទសសុី (C)។
យមិនមានជំនាញពិតបកដ និង
យមិនមាន
27
លទ្ធភាពបន្ត
សិកសោសាកលវិទយោល័យ
កុងពះវិហារបាន
ហើយខំបន្តអាជីពកសម្ផសសជាមួយអ្នកសី ហ៊ន់ ត
ទៀត រហូតមានជំនាញចបោស់លាស់។
យសារការយកចិត្តទុកដាក់ និងមានចំណះដឹងសមសប ផង រគល់តួនាទីឱយនាងធ្វើជាគូបងៀនកសម្ផសស
នាងក៏សមចចិត្តឈប់រៀន ះ មាស់អាជីវកម្ម ក៏បានប្
ហាងរបស់គាត់ នាង ទទួលបានកមការងារ
ពីអ្នកសី គិតជាមធយម១០.០០០៛ ក្នុងមួយថ្ងរហូតមកដល់ពលបច្ចុបបន្ននះ។ និយាយពីឪពុករបស់នាងវិញ
វិបបដិសារីបានស្តីដៀលជរ
អាណិតអាសូរដល់កូនៗ គាត់ក៏បានសមចចិត្តវិលមករស់
28
ធ្វើឱយគាត់
កសាយ
និង
ថរកសោកូនៗជាធម្មតាឡើងវិញ។
៨ គូបងៀនជា ក្តីសមរបស់ខ្ញុំ នាងខ្ញុំ
ះ វ៉ននរិន្ទ សុភីរនី សព្វថ្ងអាយុ១៤ឆាំ ជាសិសសរៀន
បឋមសិកសោចំរីនរដ្ឋ។ នាងខ្ញុំកើត ខ្ញុំជាកូនទី៤ ក្នុងចំ
ថ្ងទី១៣ ខឧសភា ឆាំ១៩៩៨
ថាក់ទី៦ នសាលា ក្នុងគួសារ កីកមួយ។
មបងប្អូន៦នាក់ បុស៣នាក់។ កាលពីមុន កុមគួសាររបស់ខ្ញុំរស់
ក្នុងភូមិពកឫសសី ឃុំសំបួរមាស សុកមុខកំពូល ខត្តកណា្ដល។ មាយនាងខ្ញុំ និងឪពុក
ះ អ៊ូច សារឹម
ះ គង់ វ៉ននរិន្ទ ពួកគាត់ ជាកសិករ។ ជីវភាពគួសារខ្ញុំពឹងផ្អកលើការធ្វើសចមា្ករ
បន្តិចបន្តួច ហើយបភពចំណូលមិនគប់គន់សមប់សមាជិកដ៏ចើននះ។ បការនះ បាន ធ្វើឱយជីវភាពកុមគួសារជួបបទះការលំបាកកាន់តខាំងឡើងៗ ពីមួយថ្ង
មួយថ្ង។
យ
សារតស្ថិតក្នុងសានភាពរកពឹកខ្វះលាច រកលាចខ្វះពឹកបបនះ ទើបធ្វើឱយគួសារខ្ញុំ មិនសូវ គិតគូរពីការរៀនសូតរបស់កូនប៉ុនានទ។ ដូច្នះ បងបុសរបស់ខ្ញុំ បានសមចចិត្ត ការសិកសោ ដើមបីរកការងារធ្វើ គន់បានបក់កម មកជួយ ពលគាត់ឈប់រៀន គាត់បាន
ះបង់
ះសយជីវភាពគួសារ បចាំថ្ង។
ធ្វើជាកម្មករសំណង់ និងការងារផសងៗទៀត
ពល
ដលគតូវការ។ ខណៈពលនះ មាយនាងខ្ញុំក៏ធាក់ខ្លួនឈឺ ពះគាត់ធ្វើការធ្ងន់ហួសកមាំង ហើយការហូប ចុកមិនគប់គន់។ ខ្ញុំដឹងថា វាពិតជាមិនងាយសួលទក្នុងការរកបក់ទិញម្ហូបអាហារ និង ទិញថាំពយោបាលជំងឺរបស់គាត់។ ហតុនះ ពលទំនរពីការរៀន ខ្ញុំដើររកបះតកួន រកខយង តាមបឹង និងវាលសឆាយពីផ្ទះ យកមកទុកហូប និងលក់ គន់បានបក់កមខ្លះសមប់ ះសយជីវភាពគួសារ។ ជួនកាលខ្ញុំដើរសុីឈ្នួលចូតសូវ កូនឱយគ ដើមបីបានលុយបន្តិចបន្តួច ទុកទិញសមាររៀនសូត។
ក
អាវ ជូតផ្ទះ និងមើល
យសារតគួសារ របស់ខ្ញុំ
ជួបបទះការលំបាក ឪពុកខ្ញុំក៏សមចចិត្ត ឱយខ្ញុំឈប់រៀនមាក់ទៀត ដើមបីជួយមើលមាយឈឺ ម៉យោងទៀត គាត់គានលុយឱយពួកខ្ញុំ
រៀនទៀតទ បើរៀនម្តងបីបួននាក់យា៉ងនះ។ គន់ត
ឮសូរសម្ដីបបនះ ខ្ញុំទន់ជើង អួលដើមកនិយាយមិនរួច។ ខ្ញុំមិនអាចបកកបានកពីសមក់ ទឹកភ្នក
កសាយ មិនបានរៀនត
ទៀត និងមិនបានជួបមិតរួ្ត មថាក់ ដលធាប់តលងសើច
ជាមួយគា ជាពិសស បំណងបថារបស់ខ្ញុំ ដលចង់កាយជាគូបងៀនមាក់។ ពល
ះ
ខ្ញុំតូវផាករៀនសូត ដើមបីជួយធ្វើការងារឪពុកមាយទាំងមិនសបបោយចិត្តចះតសក់ទឹកភ្នក។
29
ឃើញដូចនះ មាយខ្ញុំក៏សមចចិត្តឱយខ្ញុំចូលរៀនវិញ។ ប៉ុន្ត គាត់មិនឱយខ្ញុំចូលរៀន ដដលទ គាត់បានបញ្ជូនខ្ញុំ ផ្ញើខ្ញុំឱយ
ជាមួយនឹង
មិនដូចជាការរស់
រៀន
ភ្នំពញ ក្នុងសាលាបឋមសិកសោពក
កពូមាក់
ះ ខុម និងបពន្ធ
ហើយគាត់
ះ សី។ ការសាក់
ជាមួយគ
ជាមួយ ឪពុកមាយ កុមគួសារយើងទ។ ជារៀងរាល់ថ្ង ខ្ញុំតូវធ្វើការងារ
ជាចើន។ រាល់ពឹក តូវភាក់ពីពលឹម សាលារៀន។
សាលា
សសមាត ជូតផ្ទះ លាងចានឆាំង ទើបចញពីផ្ទះ
ពលតឡប់មកពីរៀនវិញ ខ្ញុំតូវដាំបាយ ធ្វើម្ហូបអាហារ លាងចាន និង
ពលទំនរ ជួយមើលកូនឱយគទៀតផង។ ខ្ញុំគានពលវលារត់លងសបបោយដូចក្មងដទទ។ ឆ្លៀតពលទំនរ នាងខ្ញុំមើលក្មងបណ្ដើរ មើលសៀវ
ឬធ្វើកិច្ចការសាលាបណ្ដើរ។ ខ្ញុំគាន
សម្លៀកបំពាក់ល្អៗ គានលុយ គានកាបូប និងសមារគប់គន់ មឃភ្លៀង តូវដើរហាលភ្លៀងទទឹក
អាវ
គ សៀវ
រៀនដូចគឯងទ។ ពល
សើមអស់ តូវហាលថ្ងទំរាំតស្ងួត។
រូបខ្ញុំសព្វថ្ង រយីករយាកមិនសាតដូចមិត្តរួមថាក់ ដូចនះ គតងតមើលងាយរូបខ្ញុំ ពលខ្លះខ្ញុំ តូចចិត្តនឹងវាសនាខ្លួនឯងខាំងណាស់ កើតមកនឹងគដរ ហតុអ្វីតូវវទនាយា៉ងនះ។ ពលវលាចះតកន្លងផុត
យា៉ងឆាប់រហ័ស ថ្ងមួយខ្ញុំសបបោយរីករាយយា៉ងខាំង
បានទទួលដំណឹងថាគួសារនាងខ្ញុំសមចចិត្តលក់ផ្ទះ ភ្នំពញ។ គួសាររបស់ខ្ញុំ បានមករស់
ទីកុង ជីវភាពយើងខុសប្លកពីការរស់
ពីមាយខ្ញុំ
ជុំគា
មុខ
ងចក។
តាមជនបទ ពះការចំណាយចើន ដូចនះ
ះ កាន់តលំបាកជាងមុនទៀត។ ជីវភាព កំពុងតលំបាក
ពះអើយឪពុករបស់ខ្ញុំ បរជាធ្វើបាបទឹកចិត្តមាយខ្ញុំ សស្ទើររាល់ថ្ង។
ដើមបីមករស់
ភូមិលូ សងា្កត់សាយបា៉ក ខណឫសសីកវ រាជធានី
ភ្នំពញ។ មាយខ្ញុំ បានបកបមុខរបរជាអ្នកលក់តីចៀន គួសារនាងខ្ញុំ មិនបានធូរសល
ឯសុក
យ
យគាត់មានបពន្ធចុង ហើយសវឹង
ពលគាត់តឡប់មកដល់ផ្ទះ គាត់តងវាយធ្វើបាបបពន្ធកូន ទារលុយ
ពលមិនបានលុយ
គាត់ជរបមាថវាយបពន្ធកូន
និង
ករបស់របរក្នុងផ្ទះ
ធ្វើឱយបាក់បក គប់ពលវលា។ បើនឹកដល់រឿង នះ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍អាណិតដល់អ្នកមាយខាំង ណាស់។ ខ្ញុំតងតគិតថា ពលបានរស់
ជុំគា
គួសាររបស់ខ្ញុំ នឹងមានសុភមង្គល។ ប៉ុន្តផ្ទុយ សានមិនដល់ គឺការរស់ ចំ
ះកូន និងបពន្ធ
ទៀតទ ឱយខ្ញុំ
ះបីកីកលំបាកយា៉ងណាក៏
យ ក៏កុម
វិញ ការគិតរបស់ខ្ញុំខុសសឡះ ដលនឹក
ទីកុង ធ្វើឱយឪពុកខ្ញុំកាយជាមនុសសបាត់បង់អស់នូវពហ្មវិហារធម៌ វិញ។ ថ្ងមួយ គាត់មកដល់ផ្ទះទាំងសវឹង
គជាំ គាត់មិនឱយខ្ញុំរៀន
សុីឈ្នួលបមើគ គន់បានលុយចូលផ្ទះខ្លះ រៀនបានប
បង្ហិនលុយទទៗ។ សំដីបបនះ ធ្វើឱយខ្ញុំសក់ទឹកភ្នក
ជន៍អ្វី នាំត
យមិនដឹងខ្លួន ខ្ញុំឈឺចាប់ខាំងណាស់ ពល
ះ
មាយខ្ញុំបានស្ទុះមកឱប ហើយអង្អលកបោល នាងខ្ញុំថ្នមៗទាំងទឹកភ្នកហូររហាម។ ខណៈ
ះ
ពះខ្ញុំពិតជាមិនចង់ឈប់រៀន
30
មិនចង់
ះបង់បំណងបថារបស់ខ្ញុំឡើយ។
ខ្ញុំពិបាកចិត្តនិងតក់ស្លុត
យគិតថា ការរស់
ក្នុងសានភាពបបនះ ខ្ញុំពិតជាមានអារម្មណ៍
ពិបាកណាស់ ហើយខ្ញុំដូចជាមានគំនិតចង់ឈប់រៀន
រកការងារធ្វើ ដើមបីរកបក់ជួយ
ះ
សយជីវភាពគួសារនាងខ្ញុំវិញ កងបានធូរសលខ្លះ។ ពលអង្គុយរៀន ខ្ញុំតងតគិតមាក់ឯង ជារឿយៗ រហូតភ្លចសាប់គូពនយល់ ពលខ្លះទៀតតូវគូស្តីប មិនដឹងពីសានភាពលំបាករបស់ខ្ញុំ។ ផ្ទុយ ខ្ញុំបានចុះ
ះ
អង្គការទសសនៈពិភព
សជាញឹកញាប់ ពះគាត់
វិញ ពលគាត់ដឹងពីទុក្ខលំបាករបស់ខ្ញុំ គាត់បានឱយ ក
ជួយសិសសជួបការលំបាក
ចលនាមិត្តរួមថាក់ទាំងអស់ ឱយជួយឧបត្ថម្ភជាសមារ និងលើកទឹកចិត្ត
ពមទាំងបំផុស យពនយល់់ពីសារៈ
សំខាន់នការសិកសោដល់ខ្ញុំថមទៀតផង។ ពលតឡប់មកផ្ទះវិញ ខ្ញុំបានបប់ដំណឹងនះ ដល់ មាយ និងបងប្អូនរបស់ខ្ញុំ។ ពូកគាត់តកអរយា៉ងខាំង និងបានលើកទឹកចិត្តខ្ញុំ ឱយខំបឹងរៀន បន្តទៀត។ ឥឡូវនះ ខ្ញុំមិនភ័យខាច និងខ្វល់ខាយពីការលំបាកដូចពលមុនទៀតទ ពីពះខ្ញុំមាន អង្គការទសសនៈពិភព
ក ជួយឧបត្ថម្ភសមារសិកសោ និងសម្លៀកបំពាក់ដល់ខ្ញុំ ជារៀងរាល់ឆាំ
រួមជាមួយមិត្តភក្តិ។ ជាពិសសកមាំងចិត្តពីមិត្តភក្តិ អ្នកគូ និងអ្នកមាយជាទីសឡាញ់របស់ខ្ញុំ។ ហតុនះហើយ
បានជាខ្ញុំប្តជាចិត្ត
យា៉ងណា ក៏ខ្ញុំមិន
និងសនយោចំ
ះខ្លួនឯងថា
ះបង់ការសិកសោ និងបំណងបថារបស់ខ្ញុំ
ខ្ញុំនឹងធ្វើឱយឪពុករបស់ខ្ញុំយល់ពីតម្ល
និងសារៈប
ះបីជាមានការលំបាក
លជាដាច់ខាត។ ថ្ងណាមួយ
ជន៍នការសិកសោកូនសីរបស់គាត់។
ខ្ញុំ
ជឿជាក់ថា មានតការខំបឹងបងកបជញ្ជក់នូវចំណះដឹងទាំងអស់នះទ ដលធ្វើឱយជីវភាព កុមគួសាររបស់ខ្ញុំ រួចចាកផុត ពីភាពកីកលំបាក គឺមានតការអប់រំទដលធ្វើឱយក្តីសម កាយជាការពិត។ ឆាំនះខ្ញុំទើបតមានអាយុ១៤ឆាំ ហើយកំពុងរៀន
ថាក់ទី៦ ក្តីសម៉របស់ខ្ញុំ មិនទាន់បាន
សមចនូវឡើយ។ ប៉ុន្តខ្ញុំសងបឹមនិងជឿជាក់ថា ខ្ញុំនឹងខិតខំបឹងបងបឡងឱយជាប់ថាក់ទី៦ ហើយបានចូលរៀន
អនុវិទយោល័យដូចគឯង
ទី១២ ដើមបីបឡងចូលរៀន ខ្ញុំចង់យកចំណះដឹងដលមាន
សាលាគរុ
ហើយខ្ញុំនឹងបន្តការសិកសោរហូតដល់ចប់ថាក់
សលយ ដូចបំណងបថារបស់ខ្ញុំ។ ជាពិសស
បណ្ដុះធនធានមនុសស
ដើមបីជួយកសាងបទសជាតិ
ឱយ
រួចចាកផុតពីភាពអវិជា។
31
៩ ជិវិត និងការតស៊ូ ផលា ជាកូនសីចបងនគួសារកីកមួយ នាងជាសិសសឧសសោហ៍ពយោយាម នាងមានចរិយា មាយាទល្អ ចះសាប់ដំបូនានឪពុកមាយ ក៏ជាសិសសដលរៀនពូកមាក់ មុខរបរធ្វើចមា្ករដាំដំណាំ ពួកគាត់បានយក
និងបន្លបងា្ករផសងៗទៀតជាចើនមុខ។ ះ
លក់
កពីផ្គត់ផ្គង់ក្នុងគួសារ
ទីផសោរ និងភូមិកបរៗ
ះដើមបីយកបក់មក
បចាំថ្ងរបស់គួសារ។
ពលទំនរពីការងារធ្វើចមា្ករ បស់ក្នុងគួសារ
្ណះ នាង
ក្នុងថាក់ទៀតផង។ ពូចាន់ និងបពន្ធរបស់គាត់ បានបកប
គផលទាំង
ជួយទទង់ជីវភាពរស់
កគូ អ្នកគូ និងអ្នកដទ។ មិនតប៉ុ
ពួកគាត់ទាំងពីរបាន
រកអុសក្នុងពដើមបីយកមកបើ
បើសល់ពីការបើបស់ពួកគាត់បានយកអុសទាំង
ដទៗទៀត។ មានពលខ្លះ
ះ
លក់
ឯភូមិ
យសារតបក់កាសមានមិនគប់គន់សមប់ការចាយវាយ
គាត់ក៏បានបកបមុខរបរបនាប់បនសំមួយទៀត គឺរកទិញរបស់អតចាយយក
លក់ ដើមបីបាន
បក់កមយកមកជួយទទង់ជីវភាពគសា ួ របន្ថមទៀត។ ឯនាងផលាវិញ តងតកកពីពក ឹ ពលឹម ដើមបីជួយ បណ
រៀន
សសមាតផ្ទះសំបង បនាប់មកទើបនាងងូតទឹកសមាតកាយ រៀបចំខ្លួន អនុវិទយោល័យកឡាញ់។
មានថ្ងមួយ
ះ
ពលនាងចាកចញពីផ្ទះ
សាលារៀន សប់តមានភ្លៀងធាក់មួយមយា៉ងធំ ដលធ្វើឱយផលាមានការពិបាកធ្វើដំណើរ កាន់សាលារៀន មុខក៏មិនរួច រុញ
យសារផ្លូវស្អិតមានដីជាប់ កយក៏មិនបាន រំពច
នឹងកង់របស់នាង ធ្វើឱយនាងរុញកង់
«មានតការ រួចផុតពីភាពកលំបាកទាំងអស់នះ»
ះផលាសប់តមានគំនិតមួយថា
ខិតខំបឹងបងរៀនសូតទ ទើបធ្វើឱយខ្លួននិងគួសារ
ដូចនះ ខ្ញុំតូវតតស៊ូពុះពារគប់ឧបសគ្គ ដលបានកើតមាន
ចំ
ះមុខ។ គិតរួច ហើយនាង
ក៏បានយកឈើមកឆ្កឹះដីដលជាប់នឹងកង់ចញ ធ្វើយា៉ងណាឱយវាអាចវិល
មុខបាន។ បនាប់
មកនាងផលាក៏បានបន្តដំណើរ
ជាហតុធ្វើឱយនាង
មានការខាស់អៀន
ចំ
មុខទៀតទាំងសម្លៀកបំពាក់ទទឹក
ះអ្នកដទជាខាំង
របស់នាងឡើយ។ ពលដលនាង
32
ប៉ុន្តនាង
មិនទាន់
៉ង
តមិនពម
គ
ះបង់
រពទង់ជាតិ ពល
លការសិកសោ
ះសាលារៀន ក៏
បានបិទទាររបង ពះសាលារៀនមានវិន័យចងថា បើសិសសណាមកមិនទាន់ ជាតិ គឺតូវឈរ
ខាងកទីធាសាលារៀន ហើយក៏មិនតូវបានអនុ
ម៉យោងទៀតនឹងតូវកត់អវត្តមានចំ ផ្ទះនាងវិញទ ស
គឺនាង
ះសិសសទាំង
តបន្តឈរ
នជាខាំង។ រំពច
ះ
តឱយចូលរៀនឡើយ
ខាងករបងសាលារៀន
យទឹកមុខសពាប់
កនាយកសាលាក៏បានដើរចញមកខាងក ក៏បានឃើញ មករកនាង រួចសួរនាងថា ហតុអ្វីបានជា
ខាងក ម៉្តចក៏មិនចូលរៀន? នាងក៏បានឆ្លើយតបវិញថា សូម
ថ្ងនះនាងខ្ញុំមកមិនទាន់ មានដីស្អិតជាប់នឹងកង់
៉ង
រពទង់
ះទៀតផង។ នាងផលាមិនទាន់វិលតឡប់
នាងកំពុងឈរខាងករបង ហើយក៏បានដើរសំ ប្អូនឈរ
៉ង
យសារមានភ្លៀងធាក់ចើន
ពិបាកជិះកង់
មុខរួចណាស់
ស
កនាយក
តាមផ្លូវមកសាលារៀន ហើយ
ទើបធ្វើឱយនាងខ្ញុំមកមិនទាន់
៉ង។
កនាយកយល់ហតុការណ៍ ក៏បាននិយាយតបវិញថាបានហើយប្អូនចូលមកក្នុងសាលរៀន ចុះមិនអីទ។ នាងក៏បាន ឆ្លើយតបវិញថា សូមអរគុណ មុខថាក់រៀន នាងក៏បានសុំអនុ គអស់
តពី
កនាយក។ ពលនាងចូល
កគូដើមបីចូលរៀន។
កគូឃើញខ្លួននាងទទឹក
កគូក៏បានដឹងដរថា ការធ្វើដំណើរតាមផ្លូវមានដីស្អិត
ធាក់ ហើយផ្ទះនាងក៏
ឆាយពីសាលារៀនទៀត។ កពីការសិកសោ
តជួយធ្វើការងារឪពុកមាយជានិច្ច
ដូចជាជួយសចដំណាំ
ដល់
ពលកំពុងមានភ្លៀង សាលារៀន នាងតង
ជួយមើលប្អូនតូចៗ
និងជួយ
កិច្ចការផ្ទះដទៗទៀត ដលនាងអាចធ្វើបាន។ វាជាសំណាងអាកក់សមប់ផលា ថ្ងមួយឪពុករបស់នាង បានធាក់ខ្លួនឈឺជា ទម្ងន់
យ
សារគាត់បឹងបងធ្វើការធ្ងន់ធ្ងរពក រហូតដល់ធ្វើឱយគាត់ធាក់ឈាមចញមកតាមមាត់ ហើយ ថមទាំងមានជំងឺកពះ
ះវៀនទៀតផង។ ពល
ះមាយរបស់នាងក៏បានឱយនាងឈប់រៀន
ជាបនាន់ ដើមបីឱយនាងជួយមើលថទាំឪពុកនាង។ គន់តឮពាកយដលមាយនាងនិយាយឱយ ឈប់រៀន ធ្វើឱយផលាមានការរន្ឋត់ចិត្តជាខាំង ពះនាងមិនដលគិតថាចង់ឈប់រៀនទ ប៉ុន្ត នាងមិនអាចនិយាយបប់មាយភាមៗបានទ ខានមិនបាន
សាលារៀន
សនចំឡកក្នុងចិត្តអសារយ និងមាយនាង។
ះ។ ចាប់ពីពល
អស់រយៈពលបីថ្ងជាប់ៗគា យបានឃើញវត្តមាន
បានមកដល់ផ្ទះនាងយា៉ងចើន។ ពល ផលា
ពល
ះ
ថ្ងទីបួន
នាងផលា
កគូ អ្នកគូ និងមិត្តរួមថាក់របស់នាង
កគូ អ្នកគូនិងមិត្តទាំងអស់ក៏បានសាកសួរ
កយពលសាប់ផលា
ហតុការណ៍ដលបានកើតឡើងចំ
សប់ត
ះមក ផលាខក
និងមាយនាង
និយាយបប់រឿងរា៉វតាម
ះគួសារនាងរួចមក អ្នកទាំងអស់មានការអាណិតអាសូរ
យា៉ងខាំងដល់គួសារនាង ពិសសផលាដលជាសិសសឧសសោហ៍ ពយោយាម ខិតខំតស៊ូក្នុងការ
33
រៀនសូតជាពន់ពក។
បន្តិចកយមក
ផលាថា ពួកគាត់ទាំងអស់គានឹងជួយ
មាន
ះសយប
កគូមាក់បាន ទាំងអស់
និយាយបប់ឪពុកមាយ ះ
យជួយរអងា្គស ចូល
វិភាគទាន ជាថវិកាក្នុងមួយខមាក់ចំនួនបំរយរៀល សមប់ជួយឧបត្ថម្ភដល់គួសារ អ្នកមីង និងឱយផលាបានចូលរៀនវិញ។ ឮពាកយដូ
ះ ពូចាន់សនសបបោយរីករាយយា៉ងខាំង
ពះវាជាឱកាសល្អសមប់កូនសីគាត់ដលអាចបន្តការសិកសោ របស់នាង។ ទីបំផុត ផលាក៏បានសមចបំណងតាម
កពូ
ល
មុខទៀតឱយដល់
ល
ជីវិតដលនាងបានរំពឹងទុក ជា
យូរយារណាស់មកហើយ។ សព្វថ្ង នាងផលាបានកាយជាសាសចារយដ៏ល្អមាក់ ឯកទស មុខវិជាអកសរសាស្ត ហើយក៏កំពុងបងៀននិសសិត
34
សាកលវិទយោល័យមួយ។
១០ រឿងមុី សីនា រឿងនះបងាញពីបវត្តិដ៏គួរឱយស្ញប់ស្ញងរបស់ក្មងសីមាក់ ដលកើតក្នុងគួសារកីក ហើយ មានការតស៊ូពយោយាម
ពុះពារគប់ឧបសគ្គដើមបីបន្តការសិកសោ។
មានជីវភាពលំបាកយា៉ងណាក៏
យ
ក៏នាង
ះបីជាគួសាររបស់នាង
តមានក្តីសងឃឹមក្នុងជីវិត
ពះនាងតងត
គិតថា ការសិកសោនឹងធ្វើឱយគួសារមានភាពរុងរឿង និងថ្លថ្នូរ ខ្ពង់ខ្ពស់ ថមទាំងធ្វើឱយសង្គម មាន ការរីកចមើនដូចអរិយបទសនានាលើពិភព មុី
សីនា
មានអាយុ១៦ឆាំ
ធិ៍សាត់។ នាងរស់
រស់
ក។
ក្នុងភូមិសំ
ង២
ង
សុកភ្នំកវាញខត្ត
ក្នុងគួសារកសិករដលបានបកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតមួយថ្ង សមប់ត
្ណះ ហើយឪពុកមាយរបស់នាងជាអ្នកទទួលរា៉ប់រងចិញ្ចឹមបីបាច់កូន៦នាក់។
រស់មួយថ្ងប៉ុ
សីនា មានភារកិច្ចរា៉ប់រងធ្វើការងារក្នុងផ្ទះគប់មុខ រកបក់ចំណូលដើមបីផ្គត់ផ្គង់គួសារ។ លាងចាន
ឃុំសំ
សីនាបាននិយាយថា
សសមាតផ្ទះសំបង និងបណ្ដើរ
សាលារៀន។ នាងរៀនពញ
យសារតឪពុកមាយរបស់នាង តូវ ខ្ញុំតូវកកពីពលឹម
ដើមបី
ចញពីកល មុនពលចាកចញពីផ្ទះ
៉ងសិកសោក្នុងមួយថ្ងៗរហូតដល់
៉ង៦លាចទើបតឡប់មក
ផ្ទះវិញ។ កយពលចញពីសាលារៀននាងតូវបំពញការងារផ្ទះជាថ្មីម្តងទៀត ប៉ុន្តនាងរីករាយ នឹងការងារទាំង ថា
ះណាស់។ សីនា បានពនយល់
យក្តី
កសងង មានការប្តជាចិត្ត
«ខ្ញុំតូវតជួយធ្វើការងារដលខ្ញុំអាចធ្វើបានក្នុងគួសាររបស់ខ្ញុំ
ខ្ញុំតូវតឆ្លៀតឱកាសរៀន សូត ខ្ញុំមានភាពល្អបសើរ
តាមលទ្ធភាពពះការអប់រំ នឹងធ្វើឱយសានភាពគួសាររបស់
ថ្ងអនាគតជាក់ជាមិនខាន។»
កពីការងារក្នុងផ្ទះសំបង ះសយជីវភាពគួសារ
ពីពះគួសារខ្ញុំកីក»។
សីនាធ្វើការ
ះបីជានាងមានវ័យ
ឯវាលស ក្មងក៏
ក្មងទូ
តូវការភាពសបបោយរីករាយ និងការកំសាន្ត តផ្ទុយ
ធ្វើស
រកបក់កមបន្ថមដើមបីជួយផ្គត់ផ្គង់គួសារ។
ដើមបីជួយរកបក់ចំណូល
យ។ ក្នុងវ័យ១៦ឆាំ ជាវ័យដល វិញ សីនាបរជាដើរសុីឈ្នួល
ក៏ប៉ុន្ត
សីនាជាក្មងសីដលមាន
សំណាងល្អ ដលមានឪពុកមាយជាអ្នកយល់ពីសារៈសំខាន់នការសិកសោ។ ពួកគសងឃឹមថា ការសិកសោនឹងធ្វើឱយជីវិតកូនសីរបស់ពួកគ មានភាពខុសប្លកពីសានភាពរបស់ពួកគនាពល បច្ចុបបន្ន។ មិនតប៉ុ
្ណះ ឪពុកមាយនាង ក៏បាន
លបន្ថមទៀតថា
«ខ្ញុំតូចចិត្តណាស់ដល
35
ខ្ញុំមិនចះអកសរ។
យសារត ភាពមិនចះអកសរ ខ្ញុំមិនដឹងថាតូវធ្វើអ្វីកពីធ្វើស
ះទ។»
ប៉ុន្តពួកគាត់សងឃឹមថា ការអប់រំនឹងកាយជាពន្លឺដ៏តចះតចង់ និងនាំកូនសីរបស់ពួកគាត់ឱយ ះ
រកអនាគតដ៏ភ្លឺសាង ហើយសីនា នឹងមិនជួបនូវសានភាពកីក លំបាក
មួយថ្ងសមប់រស់តមួយថ្ងដូចពួកគាត់
ះទ។
មាយសីនា
កយា៉ក រក
បានរៀបរាប់ទាំងអារម្មណ៍
កសាយ និងសបបោយចិត្តក្នុងពលតមួយ។ សីនា
តូវបានជើសរីសឱយចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្ដុះបណា្ដលអំពីសិទ្ធិកុមាររយៈពល៥ថ្ង
ខត្តតាកវ
យសារតសមត្ថភាពរបស់នាង។
ពលនាងតឡប់មកវិញ នាងបាន
បងៀនសមាជិកក្នុងសហគមន៍របស់នាង ចំនួន១២៥នាក់ ក្នុង នាងបាននិយាយយា៉ងកាហានថា មួយដ៏រុងរឿងឧត្តុងឧត្តម
អប់រំល្អ»។
ះមានសី ចំនួន៩០នាក់។
«ខ្ញុំចង់រួមចំណកដឹកនាំសហគមន៍ឱយកាយជាសហគមន៍
និងចង់ឃើញមនុសសគប់គា
នាងក៏ចង់បងាញឱយមនុសសរាល់គាយល់ថា
ជាពិសស
ក្មងសីទទួលបានការ
ក្មងសីដូចជាខ្ញុំដលទទួលបានការ
អប់រំល្អ អាចចូលរួមចំណក ធ្វើឱយសហគមន៍ និងបទសជាតិ មានភាពរីកចមើនរុងរឿង។
36
កសី នូ នារី
សងា្កត់សាយ
៉ កុងបាត់ដំបង ខត្តបាត់ដំបង
កុមារី សុវណ្ណ សិសសវិទយោល័យ ថាឡាបរិវា៉ត់
37
១១ ការលះបង់របស់មាយដើមបីកូនសី ក្នុងសង្គមកម្ពុជាបច្ចុបបន្ន ដលធាក់ខ្លួន
ស្តីមួយចំនួន
ក្នុងសានភាពជាស្តីមមា៉យ។
តមានភាពអស់សងឃឹមក្នុងជីវិត
អ្នកខ្លះប
្ដយ
តាមវាសនាធ្វើឱយជីវភាព
គួសារធាក់ក្នុងភាពលំបាក និងធ្វើឱយកូនមិនអាចរៀនសូតបានវងឆាយ។ ក្នុង លឹម ធារា៉ត់ ក៏ជាស្តីមាក់ដលធាប់ស្ថិត
នឹងសំណួរ
និងជាគូបងៀនកាត់ដរ
មជឈមណលសហគមន៍សុកពនប់។ កសីបានរៀបរាប់ថាជីវិតរបស់
កាលពីដប់ពីរឆាំមុន
បហលជាឆាំ១៩៩៩
កសី បានធាក់ខ្លួនឈឺជាទម្ងន់។ ដើមបីមើលថជំងឺប្តី
របរទាំងអស់
សល់តសំបកផ្ទះប៉ុ កំព។ កាល
ះ កូនសី
កាលពីពលប្តីមិនទាន់ធាក់ខ្លួនឈឺ
កសីបាន
កសីតូវផ្ញើកូននឹងបងបង្កើតដល ទី
កសី មានអាយុតឹមត៤ឆាំប៉ុ
កសីមានការអស់សងឃឹមក្នុងជីវិតរស់ ទៀត និងដើមបី
ឯផសោរទំនប់រលក។
ពលលក់ដូរ ជូនកាលតូវដកមួយយប់
ះ។ ការលក់ដូរនះមិនទទួលបានកំរចើនទ គន់តសមប់មួយថ្ងៗ តប៉ុ
កសីបានបន្តរស់
្ណះ។
ផសោរវាលរញ។
បកបរបរលក់ដូរបន្តិចបន្តួច ជិតផ្ទះ
សាមី
យបនសល់ទុកឱយគាត់ និងកូនសី
ល ណាមួយគាត់ឈប់ដរតាំងពីប្តីធាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់។ ដើមបីរស់ត
ចិញ្ចឹមកូនសីទាំងពីរ
កសី
កសី មិនមានភាព
កសីបានកាត់ដរបន្តិចបន្តួច
កសីសាប់
កយពលដលប្តីរបស់ តល
របស់
ឆ្លើយ
កសីក៏បង្ខំចិត្តលក់របស់
្ណះ។ សានភាពជំងឺរបស់ប្តី
ធូរសលឡើយ ហើយកយមកក៏ទទួលមរណភាព តូចៗពីរនាក់
កសី
ភូមិវាលមាស ឃុំវាលរញ សុកពនប់
ពមជាមួយនឹងទឹកមុខកៀមកំ
កាលពីមុនមានការលំបាកខាំងណាស់។ របស់
ះ
ក្នុងសភាពបបនះ អស់រយៈពល៣ឆាំដរ។
កសី លឹម ធារា៉ត់ ជាគូបងៀនកាត់ដរ ខត្តពះសីហនុ
ពល
្ណះ។
ក្នុងជីវិតរបៀបនះ អស់រយៈពល៣ឆាំ។
យមើលឃើញថាការលក់ដូររបៀបនះ មិនអាចធានានូវការចិញ្ចឹមជីវិតបចាំថ្ង និងការ ផ្គត់ផ្គង់កូនរៀនបាន បានកាត់ដរពីមុនដរ។ ដលធ្វើ
កសីក៏សមចចិត្តមកបកបមុខរបរជាជាងដរវិញ ពីពះគាត់ធាប់ ការបកបមុខរបរកាត់ដរមានភាពងាយសួល
ផ្ទះ មានពលថទាំផ្ទះសំបង និងថរកសោកូនៗ។ ថ្ងមួយមានបុគ្គលិកអង្គការក
រដាភិបាលមាក់បានជួលផ្ទះរបស់
38
តង់ថាជាមុខរបរ
កសីសាក់
ពមទាំងជួល
កសី ឱយធ្វើជាគូបងៀន
កាត់ដរ សារ
ក្នុងអង្គការរបស់
ក ដលជួយសហគមន៍ខាងផ្នកបណ្ដុះបណា្ដលវិជាជីវៈ
យ
កសីមានជំនាញកាត់ដរ។
ពពក ជីវិតរបស់ កាត់ដរ
ដលធាប់តបាំងដំណើរជីវិត កសីចាប់ផ្តើមមានពន្លឺហើយ ផ្ទះ និងបងៀនកាត់ដរ
កសី ឥឡូវនះតូវបានរសាត់ យ
ផ្ទះ។ ទន្ទឹមនឹងនះ
ពះសីហនុ ឱយជួយធ្វើជាគូកាត់ដរ ធ្វើឱយជីវភាពគួសាររបស់
កសីបានទទួលចំណូលពីការជួលផ្ទះ
មជឍមណល។ ភាពបុិនបសប់លើផ្នកកាត់ដររបស់
កសីបានធ្វើឱយមានការទាក់ទាញអតិថិជនមកកាត់ គាត់រៀនដរជាមួយ
ជាបណ្ដើរៗ។
អាវជាបន្ត និងមាននារីមួយចំនួនសុំ
កសីក៏តូវបានមន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡាខត្ត
ក្នុងថាក់អក្ខរកម្មវិជាជីវៈផងដរ។ ចំណូលទាំងនះបាន
កសីមានភាពបសើរឡើង ហើយក៏បានជួយទំនុកបមុងកូនសី
ទាំងពីរឱយរៀនសូតដល់ថាក់ខ្ពស់ ដូចកូនរបស់គួសារមួយចំនួនដរ។ គួរកត់សមា្គល់ថា កូនចបងរបស់ ហើយនឹងបន្តរៀនដល់ថាក់វជ្ជបណិត
កសីកំពុងតរៀន
សាលាមធយមសិកសោវជ្ជសាស្ត
ពលដលកូនរៀនចប់។ ចំណកឯកូនទី២កំពុងរៀន
ថាក់ទី១១។ រហូតមកដល់ពលនះ ជីវិតរបស់គាត់មានភាពបសើរឡើងចើន។ ពលនះ គាត់មានលទ្ឋភាពកលម្អផ្ទះបានសាត មានសិសសមករៀនដរ
ផ្ទះរបស់គាត់ជាចើន ពម
ទាំងអាចផ្គត់ផ្គង់ការសិកសោកូនរបស់គាត់តាមតមូវការ។ លើសពីនះ ការជឿជាក់ថា
កសីនឹងមានជីវភាពធូរធារ
ទៀត
កសីមាន
ពលដលកូនរបស់គាត់រៀនចប់ ហើយមាន
ការងារសមរមយធ្វើគប់ៗគា។
39
១២ កាន ប៊ូរី ជាសិសសពូក មុខថាក់រៀនមួយ មានកុមារីមួយកុមកំពុងជជកគាលង ទឹកមុខបកប
យក្តីសបបោយ
រីករាយខ្ញៀវខារ កមសំនៀងរដឺនៗ និងមានភាសាខ្លះ ដលកុមយើងមិនអាចសាប់យល់បាន ឡើយ។ ពលយើង
ដល់ យើងស្នើសុំជួបជាមួយកុមារីមាក់ក្នុងចំ
មពួកគ។ នាងមាក់
បានយល់ពមតាមសំណើ ហើយក៏រកកន្លងដើមបីសមួលឥរិយាបថ មុននឹងផ្តល់បទសមាស ដល់កុមការងារយើង។ យើងបានសាកសួរសំណួរជាចើន ហើយនាងក៏បានផ្តល់ចម្លើយជា បន្តបនាប់ដូចត
៖ នាងខ្ញុំ
ះ កាន ប៊ូរី សព្វថ្ងនាងខ្ញុំ មានអាយុ១៥ឆាំ ហើយកំពុងរៀន
ថាក់ទី៩ក។ នាងខ្ញុំជាជនជាតិព្នង ហើយជាកូនទី២ក្នុងចំ នាងខ្ញុំមានសុកកំណើត នាងខ្ញុំ
ភូមិប៊ូរាំង ឃុំសនម
មបងប្អូន៧នាក់ សី៤នាក់។
រមយ សុកអូររាំង ខត្តមណលគីរី។ ឪពុក
ះ សង កាន គាត់មានមុខរបរធ្វើជាគូបងៀន។ មាយ នាងខ្ញុំ
គាត់បកបមុខរបរធ្វើចមា្ករ ឃុំសនម
ដាំដំឡូងមី
សាយចន្ទី
ះ
និងដំណាំផសងៗទៀត
ភូមិប៊ូរាំង
រមយ សុកអូររាំង ខត្តមណលគីរី លើផ្ទដីមានទំហំ បហល១,៥០ហិចតា។
កាលពីមុន ពួកគាត់មានជីវភាពយា៉ប់យុឺន តឥឡូវពួកគាត់មានជីវភាពបសើរជាងមុន ឥឡូវកសិផលដលផលិតបានមានតម្លថ្លគន់បើ ជញ្ជូន
៉ះ បយើត
ហើយផ្លូវថ្នល់សព្វថ្ង
យសារ
ក៏ងាយសួលដឹក
លក់ផងដរ។ បច្ចុបបន្នឪពុកមាយនាងខ្ញុំ មានម៉ូតូមួយគឿងសមប់បើបស់ ជា
មធយោបាយ ដូចអ្នកភូមិដទទៀតដរ។ កាលពីតូច នាងខ្ញុំបានចូលរៀន ហើយការសិកសោ
ទី
សាលាបឋមសិកសោប៊ូរាំង ដលស្ថិត
ក្នុងភូមិនាងខ្ញុំ
ះទទួលបានលទ្ធផលល្អ គឺមានចំណាត់ថាក់លខ១ឬលខ២ រៀងរាល់
ខ ហើយពលរៀនចប់ថាក់ តម្តង។ ការមករៀនសូត
ទី
ះ នាងខ្ញុំក៏បានបន្តការសិកសោ
អនុវិទយោល័យអូររាំងនះ
ទីនះ លទ្្ធផលសិកសោរបស់នាងខ្ញុំទទួលបានចំណាត់ល្អដដល
គឺមានលខ២ ឬលខ៣រៀងរាល់ខ។ តាមពិតនាងខ្ញុំចូលចិត្តរៀនមុខវិជាជីវវិទយោ ហើយការ រៀនសូតក៏ទទួលបានលទ្ធផលល្អជាងគដរ។
ះជាសាលារៀន
មិនឆាយប៉ុនានពីផ្ទះ
នាងខ្ញុំក្តី តការធ្វើដំណើរមកសាលារៀន មានជួបការលំបាកខ្លះៗដរ ដូចជាពលមានភ្លៀងធាក់ ម្តងៗ តាមផ្លូវមានភាពរអិល
យអន្លើៗ ហើយមយោ៉ងទៀត ឥឡូវនាងខ្ញុំក៏មិនសូវមានលុយ
ចាយផងដរ។ អ្វីដលធ្វើឱយខ្ញុំមករៀន
ទីនះ គឺមានរឿងជាចើនបានជំរុញឱយនាងខ្ញុំខិតខំ
តស៊ូរៀនសូត ដូចជាការជួយជំរុញទឹកចិត្តពីឪពុកមាយ មិត្តភក្តិ ជាពិសសការតាំងចិត្តរៀន
40
សូតរបស់នាងខ្ញុំផាល់។ នាងខ្ញុំ មាន ជាប់ស
ទនភាពចំ
ះខ្លួនឯងណាស់ ថាខ្ញុំបកដជាបឡង
បតមធយមសិកសោបឋមភូមិ ហើយនាងខ្ញុំនឹងសុំឪពុកមាយ បន្តការសិកសោ
មណលគីរីបន្តទៀត ពះវិទយោល័យមានត
ទីរួមខត្ត។
ះជាយា៉ងនះក្តី នាងខ្ញុំក៏មានការ
បារម្ភខ្លះៗដរ ខាចតឪពុកមាយនាងខ្ញុំ គាត់ពុំយល់ពមឱយនាងខ្ញុំជាកូនសី ពីផ្ទះ និងតូវ
សាក់
ទី
តមាន
ធ្វើទសសនកិច្ចសិកសោ
ឆាយ
ទនភាព និងមានអារម្មណ៍សបបោយរីករាយជានិច្ច ពល
តឱយខ្ញុំបានបន្តការសិកសោរហូតដល់ថាក់នះ។
កាលពីឆាំ២០១០កន្លង
រៀន
ះទៀត នាងខ្ញុំចះតបារម្ភក្នុងចិត្តតមាក់ឯង។
ះជាយា៉ងណា ខ្ញុំ ដលឪពុកមាយខ្ញុំអនុ
ទីរួមខត្ត
នាងខ្ញុំរៀន
ចាំបានថា
ថាក់ទី៨ តូវបានសាលារៀនផ្តល់កិត្តិយសឱយខ្ញុំ បាន
ក្នុងនាមជាកុមារចលនាកុមារបីល្អ
ជាចើនទៀត។ នាងខ្ញុំបាន
នាងខ្ញុំ
រាជធានីភ្នំពញ
ជាមួយមិត្តភក្តិ
ទសសនា ពះបរមរាជវាំង សារមន្ទីរជាតិ និងសារមន្ទីរ គុកទួលស្លង
យមានការជួយឧបត្ថម្ភពីមន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡា ខត្តមណលគីរី។
សាលារៀននះ
នាងខ្ញុំតូវទទួលបន្ទុកកិច្ចការមួយទៀតកពីការរៀនសូត គឺជាសមាជិកកុមបឹកសោយុវជន តូវទទួលបន្ទុកលើផ្នកវិន័យនិងសណា្ដប់ធាប់ក្នុងសាលារៀន។
តាមធម្មតា
យ
សាលារៀននះ
កគូ អ្នកគូ បានយកចិត្តទុកដាក់បងៀនសិសសោនុសិសស មិនដលហា៊នឈប់ផ្តសផាសទ ជាពិសស
កនាយកសាលា គឺមកទៀងទាត់ណាស់។ ពលអនាគត ខ្ញុំមានបំណងចង់កាយ
ជាអ្នកគូបងៀនដ៏ល្អមាក់ ដើមបីជួយបងាត់បងៀន ដល់ប្អូនៗជំនាន់កយ ដលជាកូនអ្នក សុក
ក្នុងភូមិនាងខ្ញុំ ឱយបានចះដឹងជជះ
ជីវៈវិទយោ និងមុខវិជាសិលបៈ ខាងសិលបៈបុរាណ ក៏ នាងខ្ញុំសូមអំពាវនាវ ចំ
កូន ប្តី
ះ
យក្តី
ះជាក្តីបថារបស់នាងខ្ញុំ។
ះមិត្តភក្តិសីៗដលជាជនជាតិព្នងទាំងអស់ តូវខិតខំរៀនសូត
ឱយបានចប់ចុងចប់ដើម កុំអាលឈប់រៀន អំពាវនាវចំ
ះបីជានាងខ្ញុំមានចំណូលចិត្តរៀនមុខវិជា
កពូ អ្នកមីង អ៊ំ
សីៗ កុំឱយឃាំងពួកគទុកត
ពាក់កណា្ដលទី
កតា
យគានមូលហតុ។ នាងខ្ញុំក៏សូម
កយាយ តូវបញ្ជូនកូន
ឱយមករៀន ពិសស
ផ្ទះមិនរៀនសូត និងសូមកុំបង្ខំកូនសី ឱយឆាប់រៀបការ
ក្នុងវ័យក្មងៗពក ដើមបីឱយពួកគមានពលរៀនសូតបានវងឆាយ និងចះដឹងជជះ
ហើយយកចំណះដឹងទាំង
ះ មកអភិវឌឍគួសារ សុកភូមិ និងសង្គមជាតិយើង។ នាងខ្ញុំក៏
មានសំណូមពរដល់ថាក់លើមាន រាជរដាភិបាល និងអង្គការនានា មតាជួយឧបត្ថម្ភគាំទលើ ផ្នកសារតីសមារថវិកាដល់ពួកយើងខ្ញុំជាជនជាតិព្នង ដូចជាការផ្តល់សមារសិកសោ សៀវ
សិកសោ
ឱយបានសិកសោរៀនសូតដល់
ល អាហារូបករណ៍ ផ្ទះសាក់
ល
និងមធយោបាយ
ផសងៗទៀត។
41
១៣ ញា៉ន ប្លយ ខិតខំតស៊ូរៀនសូត ក្នុងអន្តវាសិកដានមួយកន្លង ស្ថិត មានកុមារីមួយកុមកំពុងជជកគាលង
កបរមន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡា ខត្តមណលគីរី ក្នុងបន្ទប់សាក់
រអ៊ូរៗ ខ្លះមានទឹកមុខញញឹមញញម
ខ្លះទៀតមានទឹកមុខសងូតសងាត់ លាយឡំនឹងសំនៀងរដឺនៗ។ ពលដលកុមការងារយើង ដល់កន្លងសាក់
ក៏បានសុំជួបជាមួយកុមារីមាក់ ដើមបីសាកសួរព័ត៌មានទាក់ទងនឹងជីវិត
ផាល់របស់នាង។ ពល
ះ មាននាងមាក់បានចញមកសាគមន៍កុមការងារយើង ហើយបាន
រកកន្លងសមគួរអង្គុយ និងបានផ្តល់បទសមាសដល់កុមយើងជាបន្តបនាប់ដូចត ះ ញា៉ន ប្លយ កំពុងរៀន
ះជាខ្មរ ញា៉ន សាណន សព្វថ្ងនាងខ្ញុំមានអាយុ១៩ឆាំហើយ និង
ថាក់ទី១២ខ នវិទយោល័យហ៊ុនសន មណលគីរី។ នាងខ្ញុំជាជនជាតិព្នង និងជាកូន
ទី៥ ក្នុងចំ ម
៖ នាងខ្ញុំ
ម បងប្អូន៦នាក់សី៣នាក់។ នាងខ្ញុំ មានសុកកំណើត
រមយ សុកអូររាំង ខត្តមណលគីរី។ ឪពុកនាងខ្ញុំ
បហល៦ឆាំហើយ ឯមាយនាងខ្ញុំ ក្តីរហូតដល់សព្វថ្ង គឺ
ភូមិប៊ូរាំង ឃុំសន
ះ យាុំង ញា៉ន គាត់បានសាប់
ះ រុឺល យិន គាត់មានមុខរបរជាអ្នកធ្វើចមា្ករ តាំងពីខ្ញុំដឹង
ភូមិប៊ូរាំង ឃុំសនម
រមយ សុកអូររាំង ខត្តមណលគីរី។ កាលដើម
ឡើយ គាត់មានជីវភាពយា៉ប់យុឺនណាស់ តឥឡូវគាត់មានជីវភាពបសើរជាងមុន ផលដំណាំបានមកពីការធ្វើចមា្ករ
លខ្ញុំ
ឥឡូវលក់បានថ្លជាងពលមុន
យសារ
ធ្វើឱយគាត់អាចសនសំលុយ
ទិញបានម៉ូតូមួយគឿង សមប់បើបស់ក្នុងគួសារដូចអ្នកភូមិផសងទៀតដរ។ កាលពីតូច នាងខ្ញុំរៀន នាងខ្ញុំតូវ
អនុវិទយោល័យអូររាំង។ នាងខ្ញុំរៀន
រៀន
បឡងជាប់ស
សាលាបឋមសិកសោប៊ូរាំង ស្ថិតក្នុងភូមិនាងខ្ញុំ ដល់អស់ថាក់រៀន
បតមធយមសិកសោបឋមភូមិ(ថាក់ទី៩)
វិទយោល័យហ៊ុន សន មណលគីរី ដលតូវមកសាក់ អនុ
ទី
ះរយៈពលបីឆាំ។ កយពល
នាងខ្ញុំបានសុំមាយមកបន្តការសិកសោ ឆាយពីផ្ទះ។ ឯមាយនាងខ្ញុំ ក៏បាន
តឱយនាងខ្ញុំបានមកបន្តការសិកសោដូចបំណង។ ពលបានមករៀន
បានផ្តល់កន្លងសាក់ ទីនះ ជាទូ
ទីនះ សាលារៀន
មួយបន្ទប់ដលមានគា២០នាក់សមប់សិសសសីៗ។
នាងខ្ញុំទទួលបានលទ្ធផលល្អបង្គួរ គឺបានចំណាត់ថាក់លខ៩ ឬលខ១០
រៀងរាល់ខ នះបើគិតលើលទ្ធផលសិកសោជារួម តចំ
ះមុខវិជាគណិតវិទយោវិញ នាងខ្ញុំរៀន
បានលទ្ធផលល្អ ពីពះនាងខ្ញុំចូលចិត្តរៀនមុខវិជាគណិតវិទយោជាងគ។ កពី
42
ការរៀនសូត
៉ងរៀនសូត
ពលទំនរម្តងមា្កល នាងខ្ញុំតងតជួយធ្វើកិច្ចការផ្ទះដូចជា ជំរះ ជ
ត់តី និងដើរកាត់ចុង
ចមា្ករ រកម្ហូប
យកមកធ្វើម្ហូបជាដើម។ សព្វថ្ងនាងខ្ញុំមានការលំបាកខ្លះៗដរ
យសារមាយនាងខ្ញុំគានបក់គប់គន់សមប់ផ្តល់ឱយថ្លរៀនបន្ថមក តូវតបង្ខំចិត្តរកបក់ ក
៉ងបន្ថម
យដើរ
៉ង ដូច្នះនាងខ្ញុំ
យខ្លួនឯង សមប់ទិញសមារសិកសោ សម្លៀកបំពាក់ និងបង់ថ្លរៀន យបកបរបរជាអ្នកសុីឈ្នួលឱយគ ដូចជា ជំរះ
ចមា្ករមួយថ្ង គឱយ
បក់ឈ្នួល១០.០០០រៀល តបើធ្វើកិច្ចការក្នុងផ្ទះ រួមមាន ជូតសមាតផ្ទះ លាងចានឆាំង
ក
អាវ មួយថ្ងបានបក់ឈ្នួល៧.០០០រៀល។ ហតុផលដលធ្វើឱយនាងខ្ញុំសមចចិត្ត មក រៀន
វិទយោល័យនះ នាងខ្ញុំគិតថាបើរៀនចប់ថាក់ទី១២ វាអាចងាយសួលនឹងរកការងារធ្វើ
បានសមរមយសមប់ខ្លួនខ្ញុំ
ដូចជាដាក់ពាកយបឡងចូលធ្វើគូបងៀន
ធ្វើគូពទយ
ឬបកប
ការងារផសងៗទៀត ដលរដ្ឋតូវការជើសរីស។ មួយវិញទៀត បងបុសរបស់ខ្ញុំ ក៏បានជួយ ជំរុញឱយនាងខ្ញុំខិតខំរៀនដរ ពះកាលពីមុន គាត់ធ្វើការ ខត្តមណលគីរី តឥឡូវគាត់ឈប់ហើយ គឺ
មន្ទីរសាធារណៈការ និងដឹកជញ្ជូន
បកបរបរធ្វើចមា្ករ
ភូមិពូជីវិញ។ កពី
នាងខ្ញុំមានបងសីមាក់ទៀតដលបានជួយឧបត្ថម្ភនាងខ្ញុំជារៀងរាល់ខ ផ្តល់ឱយខ្ញុំពី២០.០០០រៀល យក
ះ
ដលក្នុងមួយខៗគាត់
៣០.០០០រៀល សមប់ទិញអាហារពលពឹកហូប តខ្ញុំមិនបាន
ទិញអាហារពលពឹកហូបទពះការហូបអាហារពលពឹក នាំឱយមានទមាប់ គឺខ្ញុំទុក
សមប់ផ្គត់ផ្គង់ការរៀនសូតរបស់នាងខ្ញុំ។ អារម្មណ៍សបបោយរីករាយ
ះជាយា៉ងណា នាងខ្ញុំមាន
ដលបានមករៀន
វិទយោល័យនះ
ទនភាព និងមាន
យបានផ្តល់ឱយខ្ញុំមានមិត្ត
ភក្តិជាចើន បានសា្គល់និងរាប់អានគាដូចបងប្អូន។ តាមពិត នាងខ្ញុំខិតខំតស៊ូ មករៀនឱយដល់ ថាក់នះគឺមាន
លបំណងពីរ៖ បំណងទី១ ចង់ធ្វើជាអ្នកគូពទយដ៏ល្អមាក់ និង
ក្នុងភូមិរបស់ខ្ញុំ ដើមបីជួយពយោបាលអ្នកជំងឺ ពីពះ មួយ
ះ
ពលឪពុកខ្ញុំឈឺ
បានដិតដល់ ចាក
ះទ
លពួកខ្ញុំ
គូពទយមកពីឆាយ
ហើយពល នះគឺជាទុក្ខ
គឺចង់ធ្វើជាអ្នកគូបងៀន
ះ
ភូមិខ្ញុំក៏ខ្វះគូពទយដរ។ មានគ
មិនសូវយកចិត្តទុកដាក់
ឪពុកខ្ញុំគាត់ក៏ធាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់
កដ៏អា
ះជាបងៀន
បមើការ
ៗ
ថទាំអ្នកជំងឺឱយ រហូតគាត់សាប់
ចអាធម៌សមប់ជីវិតរបស់ខ្ញុំ
។បំណងទី២
ថាក់តូចក្តី ឬថាក់ធំក្តី ដើមបីជួយបងាត់បងៀន
ដល់អ្នកជំនាន់កយ ពិសសកុមជនជាតិភាគតិចដូចខ្ញុំនះ ឱយមានចំណះដឹងជជះ ដើមបី រួមគាជួយអភិវឌឍភូមិសុកនាងខ្ញុំ ឱយបានសំបូរសបបោយ។ សព្វថ្ង មានពលខ្លះនាងខ្ញុំមាន អារម្មណ៍ថា ដូចជា មិត្តភក្តិជួយធ្វើកិច្ចការ
មាក់ឯង ខ្វះភាពកក់
យ
ឬមកជជកលងម្តងមា្កលក៏
ឆាយពីអ្នកមាយ បងប្អូន យ ក៏វាមិនដូចជា
ះបីជាមាន
ផ្ទះរបស់នាងខ្ញុំទ
ខ្ញុំចះតខាចកងចិត្តគ។ ជាចុងកយនះ នាងខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់
កពូ អ្នកមីង អ៊ំ ញាតិមិត្ត ជាជនជាតិព្នង
43
តូវតបញ្ជូនកូនឱយ
រៀនបានខ្ពង់ខ្ពស់ ជាពិសសកូនសី និងសូមឱយប្អូនសីៗទាំងអស់ តូវ
ខិតខំរៀនសូតឱយមានចំណះដឹងជជះ ពះវាងាយសួលរកការងារធ្វើបានសមរមយ ដើមបី យកមកជួយអភិវឌឍខ្លួនឯង គួសារ និងភូមិសុករបស់យើង ឱយបានសំបូររុងរឿង។ នាងខ្ញុំក៏ចង់ ឃើញ
យទទូចចំ
ះក្មងៗជំនាន់កយទាំងអស់ថា
បកដជាបានរៀនសូតគប់ៗគា។
នាងខ្ញុំក៏សូមសំណូមពរដល់ថាក់លើ មានមន្ទីរអប់រំ និងកសួងអប់រំ មតាជួយឧបត្ថម្ភគាំទ ផ្នកសារតី ល
សមារដល់ពួកនាងខ្ញុំដលជាជនជាតិខ្មរដើមព្នង ក្នុង
ះមានការផ្តល់កន្លងឱយសាក់
មធយោយបាយផសងៗ។
44
ឱយបានសិកសោរៀនសូតដល់
អាហារហូបចុក សម្លៀកបំពាក់ពមទាំង
១៤ ចង់ ដឹន ជាអ្នកមាយគំរូ បើយើងធ្វើដំណើរចញពីទីរួមខត្តមណលគីរី
ះ
១០គីឡូម៉ត បានមកដល់ភូមិមួយ ដលមានមនុសសរស់ បានឈប់
ទី
ឃើញស្តីមាក់
ះ ហើយក៏បានចូល
កាន់ទីរួមសុកពជដា បហល អ៊ូរអរ គឺភូមិអូររដត។ កុមយើង
ផ្ទះគួសារមួយដលសង់ខ្ពស់ផុតពីដីមានពីរខ្នងបាន
ក្នុងដទាំងពីរកាន់អងយា៉ងណន កំពុងបុកសូវ ដិតដាម
គជាំពញអង្គបណដើមបីយកអង្ករសមប់ដាំបាយពលលាច
យសាមញើស
យមានកូនសីបុស
តូចៗបីបួននាក់ ជាអ្នកជួយគាត់បន្តិចបន្តួច។ ស្ថិតក្នុងទឹកមុខសងូតសងាត់ ពលឃើញកុម ការងារយើង
ជួប
ហើយកុមការងារយើងក៏បានសុំអនុ
អ្នកមីងក៏បានផាកបុកសូវ
ត
ពីអ្នកមីង ដើមបីសាកសួរព័ត៌មានមួយចំនួន ទាក់ទងនឹងរឿងរា៉វក្នុងគួសារអ្នកមីង និងកូនសី។ អ្នកមីង ក៏បានឆ្លើយតបវិញ
យមានសំនៀងរដឺនៗ ដលកុមយើងពិបាកសាប់យល់ចំ
ពាកយពចន៍មួយចំនួន។ គ
ះ អ្នកមីងក៏បានដាក់អងផ្អក
នឹងជ
ំងផ្ទះ ហើយអ
ះ ្ជើញ
កុមការងារយើងឱយឡើងលើផ្ទះ ដើមបីផ្តល់ពលវលាដល់កុមការងារបានសាកសួរ។ ពល យើងសមាស អ្នកមីងក៏បានឆ្លើយជាបន្តបនាប់ដូចត
៖ នាងខ្ញុំ
ះ ចង់ ដឹន សព្វថ្ងមាន
អាយុ៤២ឆាំហើយ ខ្ញុំជាជនជាតិព្នង កើតក្នុងគួសារមួយមានបងប្អូន ៣នាក់សី១នាក់។ ខ្ញុំជា កូនចបងក្នុងចំ
មបងប្អូនទាំងអស់។ ខ្ញុំមានសុកកំណើត
ខត្តមណលគីរី។ សព្វថ្ងខ្ញុំ រស់
ភូមិពូជី ឃុំពូជី សុកពជដា
ភូមិអូររដត ឃុំសអំពូម សុកពជដា ខត្តមណលគីរី។
ឪពុកនាងខ្ញុំ មានមុខរបរជាអ្នកធ្វើចមា្ករ តគាត់បានសាប់
លខ្ញុំតាំងពីខ្ញុំ
តូចៗមកម៉្លះ។
មាយនាងខ្ញុំក៏ជាអ្នកធ្វើចមា្ករដរ គឺតាំងពីដើមរហូតដល់ឥឡូវនះ។ សព្វថ្ង ខ្ញុំមានកូន៨នាក់ សី៣នាក់។ ក្នុងនាមជាមាយមាក់ នាងខ្ញុំបានកាត់ចិត្តជំរុញឱយកូន បានរៀនសូតដល់ថាក់ខ្ពង់ខ្ពស់នឹង គកុំឱយល្ងង់
មិនចះអកសរដូចរូបខ្ញុំ និងឪពុករបស់គទៀត។ មយោ៉ងទៀត
សាលារៀន ក៏មាន
កបរផ្ទះផងដរ។
ទំហំតឹមត០,៥០ហិចតា
យសារឥឡូវ
ះបីសព្វថ្ង ខ្ញុំនិងប្តីខ្ញុំមានដីសធ្វើ ដលមាន
និងមានដីសមប់ធ្វើចមា្ករបន្តិចបន្តួច
ជួយទទង់ដល់ជីវភាពគួសារឱយបានគប់គន់ សុីឈ្នួលគបន្ថមទៀត ដូចជា ធ្វើសចមា្ករ ជំរះ
ះទ
ដលមិនអាចធានាដល់ការ
តរូបខ្ញុំនិងប្តីតងបាន
រករបរ
និងធ្វើកិច្ចការផសងៗទៀត តាមតមូវការ
45
ការងាររបស់អ្នកគជួល ឱយតបានចំណូលបន្ថមយកមកចិញ្ចឹមគួសារ និងឱយកូន កាលកូនខ្ញុំ
នាងបើបរៀន
សាលាបឋមសិកសោសអំពូម
ការចំណាយផសងៗសមប់នាង គឺអស់បន្តិចបន្តួចប៉ុ អស់ថ្លហូបចុក
និងអនុវិទយោល័យសអំពូម
្ណះ ពះសាលារៀន
ហ៊ុយសមប់ការធ្វើដំណើរ
ឬ
រៀន។
កាន់សាលារៀនទ
ជិតផ្ទះ មិន
ហើយនាងក៏មាន
ពលវលាចើនជួយធ្វើកិច្ចការផ្ទះ ជំនួសខ្ញុំ និងប្តីខ្ញុំផងដរ។ លុះដល់ពលនាងបើប បាន បឡងជាប់ស ខាំង
បតមធយមសិកសោបឋមភូមិ(ថាក់ទី៩)
យចង់ឱយកូនរៀន
ខត្តមណលគីរីឯ
នាងខ្ញុំនិងប្តីមានការលំបាកចិត្តយា៉ង
ដល់ថាក់ខ្ពស់(វិទយោល័យ) តវាឆាយពីផ្ទះ ដលមានត
ទីរួម
ះ។ កយមក ខ្ញុំបានឮដំណឹងពីនាយកសាលាដលកូនសីខ្ញុំរៀន និង
កបធានការិយាល័យអប់រំ យុវជន និងកីឡាសុកបប់ថា រៀនបានតឹមថាក់ប៉ុណ្ណឹង បើ បឡងចូលធ្វើគូបងៀនថាក់តូច ក៏រាជការតូវការដរ ឮដូ
ះនាងខ្ញុំ និងប្តីតកអរយា៉ងខាំង
ក៏បានសមចចិត្តឱយកូនសីនាងខ្ញុំដាក់ពាកយបឡងចូលបមើការងារជាគូបងៀន
ហើយជា
លទ្ធផល ក៏បានសមចដូចបំណង គឺនាងបានបឡងជាប់ជាសាពរ។ យើងខ្ញុំទាំងពីរនាក់ប្តី បពន្ធសនសបបោយចិត្ត រកអ្វីមកបៀបផ្ទឹមមិនបាន
ះឡើយ ពះអីក្នុងពូជអំបូរខាងខ្ញុំក៏
ដូចខាងឪពុកវា មិនដលមាននរណាមាក់ ធាប់បានធ្វើការរាជការ ដលមានកូនសីរបស់ខ្ញុំ ជាអ្នកសមចបាន
ះទ ទើបតពលនះទ
គជ័យលើកិច្ចការនះ។ កយពលសបបោយ
រីករាយ អបអរសាទរនូវកិត្តិយសនះ នាងខ្ញុំនិងប្តីចាប់ផ្តើមមានការពួយបារម្ភឡើងវិញបន្តិច ខាចកងមិនមានលទ្ធភាព ជួយឧបត្ថម្ភកូនសីឱយ បានរៀនចប់ ពះការ ចបោស់ជាតូវការបក់ចើនសមប់ការហូបចុកបចាំថ្ង សម្លៀកបំពាក់ ជាដើម
ពះសាលាគរុ
សលយស្ថិតក្នុងខត្តស្ទឹងតងឯ
ះ។
រៀន
ឆាយពីផ្ទះ
ហ៊ុយធ្វើដំណើរ
ឥឡូវកូនខ្ញុំ
រៀនបាន
ជិតចប់មួយឆាំហើយ តូវការបក់សមប់ការចាយផសងៗ ជាមធយមពី១០០.០០០រៀល ១២០.០០០រៀល ក្នុងមួយខៗ។ ពលបុណយចូលឆាំថ្មីបពណីខ្មរកន្លង មកលងផ្ទះបានជាង១០ថ្ងដរ
ហើយនាងទើបតតឡប់
សាលារៀន
វិញ កយពលបុណយចូលឆាំថ្មី ប៉ុនានថ្ងមុននះបន្តិច។ ពល គន់សមប់ឱយកូនវិល ដើមបីឱយកូនបានវិលតឡប់
វិញទ។ ខ្ញុំនិងប្តីខ្ញុំ បាន រៀនដូចធម្មតាវិញ
គទខាចនាងពិបាកចិត្តរៀនមិនកើត។ កូនសី
នះ កូនសីខ្ញុំបាន ឯខត្តស្ទឹងតង
ះគួសារខ្ញុំ គានលុយគប់
រកខ្ចីបុលបក់ពីគ(ចងការបក់គ) យមិនឱយកូនសីខ្ញុំដឹងថា នះជាលុយខ្ចី
មកដល់ពលនះគួសារខ្ញុំជួបការលំបាកចើន
យ
រៀនឆាយពីផ្ទះមិនបានជួយធ្វើកិច្ចការផ្ទះទ ហើយនាងតូវការលុយចាយ ចើនរៀង
រាល់ខ។ មិនដឹងជាឆាំកយការចំណាយរបស់កូនសីខ្ញុំក្នុងមួយខៗ តូវការប៉ុនានទ? តើខ្ញុំ និងប្តីខ្ញុំតូវរកបក់ពីណា ដើមបីជួយចិញ្ចឹមកូនសីខ្ញុំឱយបានរៀនចប់ រួចហើយចញមកធ្វើជា គូបងៀន ដើមបីជួយបងៀនសិសសឯសុកភូមិវិញ ហើយក៏មិនដឹងជាតូវជំពាក់គប៉ុនានទៀត
46
(ចើនយា៉ងណាទ) ដល់ពលកូននាងខ្ញុំរៀនចប់។ ត ចិត្ត
ះជាយា៉ងណា ខ្ញុំក៏
យបានកូនសីមាក់រៀនសូតបានចះដឹងជជះ មានមុខមាត់សមរមយ
តសបបោយ ក្នុងសុកភូមិ
ដលតាំងពីជីដូនជីតាខ្ញុំមក មិនមាននរណាមាក់ចះអកសរមួយតួ និងបានចូល ធ្វើការរាជការ ដូចនាង
ះឡើយ។
ខ្ញុំវាល្ងង់ ប្តីខ្ញុំក៏ដូចគាមិនចះអកសរមួយតួ បំណងសំខាន់ចង់ឱយកូនសី ធ្វើជាគូពទយ ត យសារគានលទ្ធភាព ខ្ញុំនិងឪពុកវាក៏បានសមចចិត្ត ឱយកូនសីបឡងចូលធ្វើគូបងៀន ។ សព្វថ្ងនះនាងខ្ញុំមាន
ទនភាពកលង និងមានអារម្មណ៍សបបោយ រីករាយឥតឧបមា
ពះតមានកូនសីមាក់បានកាយជាគូបងៀន គប់យា៉ង ដើមបីឱយកូនសីនាងខ្ញុំបានដល់តើយ។ ចិត្តឱយកូនសី កូនសីឱយ
ហើយខ្ញុំពីរនាក់ប្តីបពន្ធ
ស៊ូទំការលំបាក
យសារការមើលឃើញគំរូខ្ញុំនិងប្តីខ្ញុំដាច់
រៀនឆាយពីផ្ទះសំបងដូច្នះ ឥឡូវនះក៏មានឪពុកមាយមួយចំនួន បានលះបង់
រៀនបន្តរហូតដល់អនុវិទយោល័យ ឬវិទយោល័យទៀតផង
យមិនសូវមានឪពុកមាយ
ណាមួយបង្ខិតបង្ខំ កូនសីឱយឆាប់រៀបចំគូសករ ក្នុងវ័យក្មងខ្ចីដូចពលមុនៗទៀត
ះទ។
ជាចុងកយ ខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់បងប្អូន មីងមា និងញាតិមិត្តជាជនជាតិព្នងទាំងអស់ តូវតមានការជឿជាក់ក្នុងចិត្ត ក្នុងការបញ្ជូនកូន
រៀនឱយបានដល់ថាក់ខ្ពស់ ពិសសកូនសី
ដើមបីឱយពួកគមានឱកាស និងលទ្ធភាពគប់គន់ទទួលបាននូវចំណះដឹងថ្មីៗ អាចរកការងារ ធ្វើបានសមរមយ ដើមបីជួយអភិវឌឍខ្លួនគផាល់ គួសារ និងភូមិសុកយើង ឱយបានសំបូរសបបោយ ថ្ងកយ។ សូមកុំអាលបង្ខំឱយកូនសីឆាប់រៀបការប្តីទាំងខ្លួន ក៏សូមសំណូមពរដល់ថាក់លើ សូមមតាជួយឧបត្ថម្ភគាំទ ចំ បានសិកសោរៀនសូតដល់
ល
វ័យក្មងខ្ចីពក។ នាងខ្ញុំ
ះពួកខ្ញុំដលជាជនជាតិព្នង ឱយ
ពិសសការផ្តល់កន្លងសាក់
អាហារហូបចុក សម្លៀក
បំពាក់ រួមទាំងវត្ថុផសងៗ។
47
១៥ ដើមបីការសិកសោរបស់កូនសី បសិនបើយង ើ ធ្វដ ើ ណ ំ រើ ចញពីរាជធានីភព ្នំ ញ តាមផ្លវូ ជាតិលខ៥ យើងតវូ ចំណាយពល បហល៣
៉ងនិង៣០នាទី ទើប
ដល់ទីរួមសុកកគរ នខត្ត
កាន់ឃុំកំពង់ហ្លួង តាមផ្លូវលំដីកហមបហល៤០នាទី បណ្ដតទឹកដលមានផ្ទះជាចើនស្ថិត ក្នុងសហគមន៍
នះជាគួសារមួយដល
ក្នុងភូមិទី៤ ដលតូវបានចាត់ទុកថា
ះ។ ឪពុកមាយ ដលជាអ្នកជំហរក្នុងគួសារនះ បាន
បងាញឱយយើងឃើញ នូវការប្តជាចិត្តយា៉ងមុតមាំ ក្នុងការបញ្ជូនកូនសីទាំង២នាក់ឱយ បើ
ះ
ះ យើងនឹងបានបទះឃើញភូមិ
លើផ្ទទឹកបឹងទន្លសាប។
មានជីវភាពខ្វះមុខខ្វះកយ មានកូនសី២នាក់ រស់ ជាគួសារគំរូមួយ
ធិ៍សាត់ រួចបត់សាំ
ះបីជាមានការបឈមនូវការខ្វះខាតក្នុងជីវភាពរស់
បចាំថ្ងក៏
យ។
រៀន
រឿងរា៉វរបស់
ពួកគាត់អាចជាគំរូមួយ ក្នុងការជួយលើកទឹកចិត្តដល់គួសារដទទៀត ដលមានជីវភាពខ្វះខាត ក្នុងការជួយជំរុញកូន ក្នុងផ្ទះនះ
យើងបានឃើញបុរសមាក់មានរូបរាងស្គមបន្តិច
ះ ឌី សង គាត់ទាំងពីរ។
ពួកគឱយទទួលបានការរៀនសូត បកប រពញ
ះគឺជាឪពុក
ដលមាន
យកមាំងចិត្ត និងក្តីសងឃឹមលើការសិកសោរបស់កូនសីរបស់
គាត់រៀបរាប់ថា
គាត់ជាអ្នកនសាទតីផង
ជួនកាល គាត់អាចរកបានបក់ចំណូលបានពី៣.០០០រៀល លក់តីដលរកបាន
យជំនឿជាក់ក្នុងចិត្ត។
យខ្លួនឯង និងបានបក់ពី៨.០០០រៀល
ធ្វើជាកម្មករទូកនសាទសុីឈ្នួលឱយគ។ សរុប សមប់គួសារបានពី១១.០០០រៀល
និងជាកម្មករទូកនសាទផង។ ៦.០០០រៀលក្នុងមួយថ្ង ពីការ ១២.០០០រៀលទៀត
យ
ក្នុងមួយថ្ង គួសារគាត់អាចរកបក់ចំណូល
១៨.០០០រៀល។ គាត់មិនសូវចះគិតលខ និងអាន
អកសរ សាត់ជំនាញទ។ បក់ដលគាត់រកបាន គឺសមប់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពក្នុងគួសារផង និង ផ្គត់ផ្គង់ ការសិកសោរបស់កូនៗផង។ គាត់បន្តថាសព្វថ្ងនះ ខ្ញុំមានកូនសីពីរនាក់កំពុងរៀន ឡើយ គឺកូនសីចបង កំពុងរៀន
ថាក់ទី១១ និងកូនសី
កំពុងរៀន
ថាក់ទី១០
ឯវិទយោល័យ ស្ថិតក្នុងទីរួម សុកកគរ មានចមាយបហល៨ គីឡូម៉ត។ ក ឌី សង ក្នុងទឹកមុខញញឹម និងមាន បានរៀបរាប់បន្តទៀតថា កាល
ទនភាព ក្នុងការខំបឹងតស៊ូ ដើមបីកូនសី
ះខ្ញុំបានខ្ចីលុយពីអ្នកជិតខាង ដើមបីទិញកង់មួយគឿង ដល
មានគុណភាពល្អគន់បើ សមប់ឱយកូនសីជិះ
រៀនឱយទាន់
៉ងសិកសោ។ បនាប់មកខ្ញុំ និង
ភរិយា បានខិតខំធ្វើការ គឺខ្ញុំអាចមានលុយសងបំណុលដលជំពាក់គ
48
ះរួច។ សព្វថ្ង ខ្ញុំ
សបបោយចិត្តណាស់ បានឃើញកូនសីទាំងពីររបស់ខ្ញុំ ខិតខំរៀនសូត និងអាចបន្តការសិកសោ បានខ្ពង់ខ្ពស់ សមប់អនាគតភ្លឺសាងរបស់ពួកគ។ ខ្ញុំសុខចិត្តហត់នឿយ ទាំងយប់
ះបីជារកបក់បានតិចក្តីចើនក្តី
ឱយតបានកូនរៀនសូត
យខំធ្វើការទាំងថ្ង ពះ
យសារត
ខ្ញុំចះដឹងតិចតួចបបនះ ទើបធ្វើឱយខ្ញុំជួបការលំបាកដូចសព្វថ្ង។ ខ្ញុំមិនចង់ឱយកូនរបស់ខ្ញុំ ស្ថិត ក្នុងគះអវិជាដូចរូបខ្ញុំ
និងបពន្ធខ្ញុំទ។
ខ្ញុំចង់កាត់ផាច់
បសិនបើកូនៗខ្ញុំមិនចះអកសរទៀត ថ្ងកយ រស់
នូវភាពវិលជុំនភាពកីកនះ។
ៗរបស់ខ្ញុំនឹងជួបការលំបាក ក្នុងការ
តគប់ជំនាន់។ ចំណកភរិយា
ក ឌី សង
ះ កវ សុវណ្ណ បានបង្ហើបឱយដឹងថា
យសារការ
រកបក់ចំណូលបានទាប ទើបខ្ញុំតូវកាត់បន្ថយការចំណាយ លើរបបអាហាររបស់ខ្ញុំ តូវចាយវាយលើអ្វីដលមិនចាំបាច់
យមិន
ដើមបីសនសំបក់មួយចំនួនសមប់ផ្គត់ផ្គង់ការរៀនសូត
របស់កូនសីទាំងពីរ និងឱយពួកគរៀនបានចប់ថាក់ទី១២។ ខ្ញុំសនសំបក់បានតិចតួច ដើមបីទិញ សមារសិកសោ និងឯកសណា្ឋនសិសសថ្មីសមប់កូនៗខ្ញុំ។ ប៉ុន្ត
ះបីយា៉ងណា ខ្ញុំមិនអាចទិញ
ឱយលើសពីមួយឈុត សមប់កូនសីមាក់ៗបានទបើយ តយា៉ង
ចណាស់ នះជាការលើក
ទឹកចិត្តឱយពួកគខំបឹងរៀនសូត។ បន្ថមពីនះ គាត់ក៏កំពុងចិញ្ចឹមមាន់៦កបោល សមប់លក់ដូរ យកបក់ខ្លះ
ពលដលសាមីគាត់មិនអាចរកការងារបានធ្វើ។
គប់គន់ សមប់កូនសីឈប់សមក និងរៀនបន្ថម បសើរ។ គាត់អនុ តប៉ុ
តឱយកូនសីជួយការងារ
គាត់បានផ្តល់ពលវលា
ផ្ទះ ដើមបីឱយខួរកបោលគិតកាន់តល្អ
ពលដលពួកគឈប់សមកពីការសិកសោ
្ណះ។
កូនៗពួកគាត់ ដឹងគុណឪពុកមាយណាស់ សមប់ការខំបឹងតស៊ូ ដើមបីការរៀនសូតរបស់ ពួកគ។ កូនសី
គួសារនះបានរៀបរាប់បន្តថា នាងខ្ញុំខិតខំរៀន ដើមបីទទួលបានអាហា
រូបករណ៍ ដើមបីកុំឱយពួកគាត់ពិបាកបង់ថ្លសិកសោឱយខ្ញុំ ពលខ្ញុំ
រៀន
សាកលវិទយោល័យ។
នាពលអនាគត ខ្ញុំចង់កាយជាគូពទយ ឬក៏ជាប៉ូលីសសី ពះមានបជាពលរដ្ឋជាចើន ក្នុងសហគមន៍នះ
ឆ្លងជំងឺញឹកញាប់
មិនមានលទ្ធភាព
ពយោបាល។
ហើយធាក់ខ្លួនឈឺ
ពិសសកុមារតូចៗ
ដលពួកគ
ចំណកកូនសីចបង បាននិយាយថា នាងខ្ញុំនឹងមិនធ្វើឱយឪពុកមាយខ្ញុំអស់សងឃឹមទ បើខ្ញុំ បឡងធាក់ ពួកគាត់នឹងមិនសបបោយចិត្ត។ បងៀន
យសារ
ថ្ងអនាគត នាងខ្ញុំក៏ចង់ធ្វើជាគូពទយ ឬជាគូ
ក្នុងសហគមន៍នះ មានកុមារមិនចះអកសរជាចើននាក់ ដលនះមិន
អាចឱយពួកគចាកឆាយពីភាពកីក
ពលដលកុមារ ទាំងអស់នះធំឡើង។
49
១៦ បទីបបំភ្លឺជីវិត នាងខ្ញុំ
ះ រី ធីតា សព្វថ្ងមានអាយុ១៦ឆាំ ខ្ញុំជាកូន
សព្វថ្ងនាងខ្ញុំរស់ មាយនាងខ្ញុំ
ក្នុងចំ
មបងប្អូន ៧នាក់។
ក្នុងភូមិសានជ័យ ឃុំសនារាជឧត្តម សុកពះស្តច ខត្តពវង។ ឪពុក
សព្វថ្ងមានជីវភាពកីកណាស់
គប់គន់ក្នុងការរស់
មិនមានលទ្ធភាពចិញ្ចឹមកូនទាំងអស់
ឱយបាន
និងរៀនសូតទ ពះពួកគាត់មិនមានដីធ្វើសគប់គន់សមប់
បង្កបង្កើនផល។ កពីធ្វើសលើផ្ទដីបន្តិចបន្តួច ពួកគាត់បាន
រកសុីឈ្នួលដកស្ទូងឱយគ
និងជួនកាលសុីឈ្នួលកាប់អុសក៏មាន ដើមបីទទួលបានបក់ឈ្នួលបហល១០០០០រៀលក្នុង ១ថ្ង។ មានពលខ្លះ គាត់ធាក់ខ្លួនឈឺ មិនអាច គួសារកាន់តលំបាក
ធ្វើការឱយគបាន បណា្ដលឱយជីវភាពរស់
ៗ។ ឪពុកមាយនាងខ្ញុំធាប់បាន
ក្នុង
ខ្ចីថវិកាគជាញឹកញាប់ ដើមបីទិញ
សមារសិកសោឱយនាងខ្ញុំរៀនសូត ប៉ុន្តអ្នកជិតខាងភាគចើនមិនគាំទ និងមិនលើកទឹកចិត្តឱយ ឪពុកមាយនាងខ្ញុំធ្វើបបនះទ ពះពួកគគិតថា កូនសីមិនចាំបាច់រៀនចើនពកទ នាំត ចំណាយឥតប កាល
ជន៍។
ះការសិកសោរបស់ខ្ញុំជួបការលំបាកខាំងណាស់ ពះគានថវិកាទិញសមារសិកសោ។
មានពលខ្លះ នាងខ្ញុំបានសុំខ្ចីប៊ិច និងសៀវ
សរសរពីមិត្តភក្តិក្នុងថាក់ ដើមបីចម្លងមរៀន។
លើសពីនះទៀត សព្វថ្ងនាងខ្ញុំមានតឯកសណា្ឋនសិសសសាលាតឹមតមួយសមប់ប៉ុ ដល
រពញ
យបំណះតង់កន្លងរហកជាចើនអនើ្ល ពះសម្លៀកបំពាក់នះនាងខ្ញុំ
បានបើបស់វាជាចើនឆាំមកហើយ។
យសារសានភាពជីវភាពគួសាររស់
ខ្វះខាតបប
នះ ទើបឪពុកមាយរបស់នាងខ្ញុំបានបង្ខំឱយនាងខ្ញុំឈប់រៀនដូចពួកបងៗដរ ប៉ុន្ត នាងខ្ញុំសឡាញ់ការសិកសោពក ពលកពី
្ណះ
៉ងសិកសោ
នាងខ្ញុំ
តតស៊ូ
សុីឈ្នួលដកស្ទូង
រៀនបន្តទៀត
យសារ
យសមចចិត្តឆ្លៀត
និងចូតកាត់ឱយអ្នកជិតខាង
ដើមបីបានបក់
បហល ៦.០០០រៀលក្នុងមួយថ្ង។ ជួនកាល នាងខ្ញុំតូវមើលថទាំកូនតូចៗឱយអ្នកជិតខាង រដូវចូតសូវ
យប្តូរយកសៀវ
សមប់មួយរដូវកាលចូតកាត់។
សរសរចំនួន១២កបោល និងប៊ិចសរសរចំនួន ៥ដើម
នាងខ្ញុំមិនហា៊នចាយបក់ដលខ្ញុំរកបាននះទ
កពី
សនសំទុកទិញសមារសិកសោ ដលនាងខ្ញុំតូវការចាំបាច់ផាល់ខ្លួន។ មានពលខ្លះ
50
នាងខ្ញុំតូវ
ធ្វើការតាំងពីពលពលឹមសងៗ
រហូតដល់
៉ង១ថ្ងតង់
ជាហតុធ្វើឱយហួស
៉ងចូលរៀនក៏សឹងមាន។ ដូច្នះ នាងខ្ញុំតូវរត់យា៉ងបញាប់
សាលារៀន
ដលមានចមាយបហល៥ គីឡូម៉តពីផ្ទះ ធ្វើឱយនាងខ្ញុំហូរញើសដូចគងូតទឹក ប៉ុន្ត
កគូ
អ្នកគូតងតអនុគះឱយនាងខ្ញុំបានចូលរៀន និងបឡងដូចសិសសដទទៀតដរ។
កគូ
អ្នកគូក្នុងសាលារៀនដលខ្ញុំរៀន
ពួកគាត់បានយល់ពីសានភាពលំបាករបស់គួសារខ្ញុំ
បានលើកទឹកចិត្តនាងខ្ញុំឱយបន្តការសិកសោ
យពួកគាត់អនុ
និង
តឱយខ្ញុំ មិនបាច់ស្លៀកសម្លៀក
បំពាក់ឯកសណា្ឋនសិសសក៏បានដរ ប៉ុន្តតូវពាក់អាវពណ៌ស និងស្លៀកសំពត់ពណ៌ខៀវ ដូច សិសសដទ។ ពលចញពីសាលារៀន នាងខ្ញុំតូវជួយធ្វើការងារផ្ទះជាចើន ដូចជា ជូតផ្ទះ លាងចាន ដាំបាយ ដាំទឹក រហូត ខ្លួនឯង។
នាងខ្ញុំមានកមាំងខសោយ
៉ង៧ៈ៣០យប់ ទើបខ្ញុំបានរៀនបន្ថម
យសារខ្វះខាតអាហារបរិ
បរិ
គបាយតជាមួយអំបិល និងបហុក។ ជួនកាលនាងខ្ញុំ
បរិ
គផងក៏មាន។ បងសីនាងខ្ញុំបីនាក់ បានបង្ខំចិត្តឈប់រៀន
វ័យក្មង ដើមបី
សសមាត ផ្ទះ
គដលជាទូ
យ
នាងខ្ញុំ
សាលារៀន គានទាំងអាហារ ថាក់បឋមសិកសោទាំង
ធ្វើការរកបក់ចំណូលផ្គត់ផ្គង់គួសារ និងការរៀនសូតរបស់នាងខ្ញុំ។
យមើលឃើញការតស៊ូរៀនសូត និងសានភាពគួសាររបស់នាងខ្ញុំបបនះ នាងខ្ញុំតូវ បានគណៈកម្មការ តួតពិនិតយពលកម្មកុមារតាមភូមិ ជើសរីសឱយចូលរួមក្នុងគមង (ចះ) កាលពីឆាំ២០០៨ ឧបត្ថម្ភថវិកា
របស់អង្គការវីនរ៉ក់អន្តរជាតិ
ពីកសួងការងារសហរដ្ឋអាមរិក
សហការជាមួយអង្គការខប
កមជំនួយ
ក្នុងការទទួលបានសមារសិកសោ
និងផ្តល់
ឯកសណា្ឋនសិសស ២សមប់ ដលខ្ញុំអាចស្លៀកពញមួយឆាំ ពមទាំងកង់មួយគឿង ដើមបី ជិះ
សាលារៀន ឱយទាន់ពលដូចសិសសដទ។
និងការរៀនសូតក្តី ក៏នាងខ្ញុំ
ះបីជាមានការលំបាកក្នុងជីវភាពរស់
តខិតខំរៀន ពះឪពុកមាយខ្ញុំក មិនមានទពយសមបត្តិអ្វីចក
ឱយទ ដូច្នះមានត ចំណះដឹង និងការអប់រំទ ដលអាចជួយធ្វើឱយជីវភាពរស់ នាងខ្ញុំបានល្អបសើរ
ឡើងនាពលអនាគត។
របស់គួសារ
កយពីបានចូលរួមជាមួយគមង(ចស)
គួសារនាងខ្ញុំ ក៏ទទួលបានចំណះដឹងនិងមានការជួយផ្គត់ផ្គង់ផសងៗ ដលធ្វើឱយឪពុកមាយ នាងខ្ញុំ បានយល់យា៉ងចបោស់ ពីផលប
ជន៍នការរៀនសូតរបស់កូនៗ តាមរយៈការពនយល់
ណនាំរបស់គណៈកម្មការតួតពិនិតយពលកម្មកុមារតាមភូមិ និងបានចូលរួមវគ្គបណ្ដុះបណា្ដល ឱយបានបសើរឡើង។
ពីការចិញ្ចឹមមាន់ និងការសនសំបក់ ដើមបីបង្កើនជីវភាពរស់ ឪពុកមាយនាងខ្ញុំ បានបប់អ្នកជិតខាងថា ឱយ
ះបីជាលំបាកយា៉ងណា តូវតទុកនាងខ្ញុំ
រៀនបន្ត និងមិនឱយនាងខ្ញុំ ពាក់ពន ័ ពលកម្ម ្ធ កុមារទៀតទ ហើយពួកគាត់បានលើកទឹកចិតខ្ញ ្ត ុំ
ក្នុងការរៀនសូត
និងឈប់ឱយខ្ញុំ
ធ្វើការសុីឈ្នួលគទៀតហើយ
ពីសារៈសំខាន់នការសិកសោពះជាក់ស្តងបងៗរបស់ខ្ញុំ មានចំណះដឹងគប់គន់
យសារពួកគាត់យល់
រៀនសូតបានតិចតួចណាស់
ធ្វើការងារឱយបានសមរមយទ។
ពួកគាត់នឹកសាយកយចំ
មិន ះ
51
អនាគតរបស់កូនៗចបង
ដលជាមូលហតុបន្តការលំបាកនះដល់អ្នកជំនាន់កយៗទៀត។
តាមរយៈការប្តជាចិត្តរបស់ពួកគាត់ វាកាន់តធ្វើឱយនាងខ្ញុំមានកមាំងចិត្តបន្ថមទៀតក្នុងការខិត ខំបឹងបងរៀនសូតត សងគុណចំ
មុខទៀត
ះឪពុកមាយ
និងយល់ថាអ្វីដលខ្លួនកំពុងធ្វើ
គឺជាផ្នកមួយនការ
តាមរយៈការខិតខំស្វងរកចំណះដឹងជំនាញដាក់ខ្លួន
ពួកគាត់ពួយបារម្ភពីការរស់
របស់ខ្ញុំ
ថ្ងអនាគតឡើយ។
ឆ្លងកាត់បទពិ
មិនឱយ
ធផាល់ខ្លួន
របស់នាងខ្ញុំ និងបានទទួលចំណះដឹងអំពីសិទ្ឋិកុមារ និងពលកម្មកុមារពីគមង(ចះ) នាងខ្ញុំ តងចូលរួមដឹកនាំមិត្តអប់រំមិត្ត ពីសិទ្ធិកុមារ
បឆាំងនឹងពលកម្មកុមារ
ក្នុងភូមិ
តាមរយៈការផសព្វផសោយ
យរៀបចំការបជុំជាមួយយុវវ័យ និងកុមារពមទាំងឪពុកមាយដទទៀត ដីមបី
ពិភាកសោអំពីសិទ្ធិកុមារ និងជំរុញឱយឪពុកមាយដទទៀតបញ្ជូនកូនៗ
សាលារៀន ចៀសវាង
បង្ខំកូនៗរបស់ពួកគាត់ដលមានអាយុកម១៨ឆាំឱយធ្វើពលកម្ម
យមិនបាន
រៀន
កុមារក្នុងភូមិដលនាងខ្ញុំកំពុងរស់
ភាគ
ពិសសការងារណាដលបកប
យគះថាក់។
ចើន មិនបាន
តាមឪពុក មាយជួយធ្វើការរកបក់បន្ថម ឯកុមារខ្លះទៀត
រៀនទ ពះ
ចង់បានថវិកាសមប់ខ្លួនឯងក៏សុខចិត្ត
សុីឈ្នួលដកស្ទូងឱយគ
យមិនពម
រៀន
ទៀតទ។ ខ្ញុំដឹងថា ភាពកីកជាកតាចមបង ដលនាំឱយមានពលកម្មកុមារ និងការបាត់បង់ ធនធានមនុសសសមប់ការអភិវឌឍន៍បទសជាតិ។ នាងខ្ញុំមានជីវិតខុសប្លកពីមុន ពះឥឡូវនាងខ្ញុំកំពុងរៀន
ថាក់ទី៨ហើយអាច
រៀន
បានទៀងទាត់ និងទាន់ពលវលា ឯលទ្ឋផលការសិកសោរបស់នាងខ្ញុំ ក៏កាន់ត បសើរជាងមុន។ ខ្ញុំមានឯកសណា្ឋនសិសស និងសមារសិកសោ គប់គន់សមប់បើ បស់ក្នុងឆាំសិកសោនីមួយៗ។ សព្វថ្ង នាងខ្ញុំមានចំណះដឹងគួរសម និងបានចករំលកចំណះដឹង ទាំង និងសហគមន៍ដលកំពុងជួបផលលំបាកនាពលបច្ចុបបន្ន
ះ
ដល់មិត្តភក្តិ
និងពលអនាគតបសិនបើពួកគ
គានចំណះវិជាគប់គន់។ នាងខ្ញុំបានកាយជាសិសសល្អ និងជាសិសសគំរូទៀតផង។ អ្នកជិតខាង របស់ខ្ញុំបាន ផាស់ប្តូរគំនិត និងសរសើរពីការតស៊ូ ដើមបីស្វងរកចំណះដឹង ដលជាទពយជាប់ នឹងបណ ពមទាំងបានឱយកូនៗរបស់ពួកគាត់យកនាងខ្ញុំ ធ្វើជាគំរូទៀតផង។ ក្តីបថារបស់ នាងខ្ញុំ គឺចង់រៀនឱយបានដល់ចប់ថាក់ទី១២ ហើយរកការងារធ្វើជាគូបងៀនសិន ពលសនសំ ថវិកាបានទើបនាង ខ្ញុំគិតថានឹង
52
រៀនបន្តដល់់ចប់ថាក់មហាវិទយោល័យ។
១៧ ពន្លឺនក្តីសងឃឹម នាងខ្ញុំ
ះ ពឿន សៀងហា៊ន់ អាយុ ២២ឆាំ ជាគិលានុបបដាយិកាជំនួយជំនាន់ទី៣ ន
ធភូមិភាគទី៤។ សព្វថ្ងរស់ ជីវិតរស់
ភូមិមក ឃុំទួលគើល សុកបសាទបល្លង័្ក ខត្តកំពង់ធំ។
ជាក្មងកំព តូវបានគប់ដណ្ដប់មកលើនាងខ្ញុំ គឺចាប់តាំងពីនាងខ្ញុំអាយុបាន៨ឆាំ
យសារតឪពុកមាយលងលះគា ហើយបនសល់ទុកនូវកូនកំពចំនួនបីនាក់ ដលក្នុង រូបនាងខ្ញុំជាកូនចបងក្នុងគួសារដ៏កំសត់មួយ រស់
ជាមួយជីដូនចាស់ជរា។
ះបីមានជីវភាពខ្វះមុខខ្វះកយយា៉ងណាក្តី ក៏នាងខ្ញុំ ឡើយ។ ពលចញពីសាលារៀន នាងខ្ញុំតងត សមប់ផ្តត់ផ្គង់ជីវភាព។ ជរា។
យសាលារៀន
ពឹងមិត្តភក្តិឱយជូយឌុប
ឃាល
កយពលនាងខ្ញុំរៀនចប់
នឹងយកចំណះដឹងនះ មក
ះសយជីវភាពរស់
តតស៊ួរៀនមិនដលឈប់ម្តង និងរកអុស ដើមបីយកមកបិតស
អនុវិទយោល័យ
សាលារៀន នាងខ្ញុំតងត
និងមកពីសាលារៀន។ មិត្តភក្តិជាចើននាំគាសើច
ចំអក ត្មះតិះដៀលឱយនាងខ្ញុំជារៀងរាល់ថ្ងថា «ឯងជាកូនកំព តើមានប
បានជាខំយា៉ងនះ យកល្អឯងគួរតឈប់រៀន ដើមបីជួយរកបក់យាយឯង ក៏
នាងខ្ញុំតងសមថា
និងចិញ្ចឹមប្អូន ជំនូសជីដូនដលចាស់
ឆាយ និងគានកង់សមប់ធើ្វដំណើរ យប្តូរវនគា
ះ
យ ក៏ខ្ញុំមិនខ្ចីយកតចៀកសាប់សំដីពួកគនិទាឡើយ។
ជន៍អ្វីពីការសិកសោ
»
ះយា៉ងនះ
យសារការឈឺចាប់ ខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំ
តូវតមានឆន្ទៈ តស៊ូពយោយាមអត់ធ្មត់ និងប្តជាចិត្តរៀន ឱយបានចប់ថាក់ទី១២ និងឈាន សិកសោ
ថាក់ខ្ពស់បន្តទៀត។
សុកយើងឥឡូវមានសន្តិភាព និងការអភិវឌឍគប់ទីកន្លង ដលអាចបង្កលក្ខណៈឱយនាងខ្ញុំ និងកូនខ្មរគប់រូប
អាចបន្តការសិកសោ
ថាក់ខ្ពស់ៗបានយា៉ងងាយសួល។
មានពលខ្លះ
គួសារនាងខ្ញុំតូវដាច់អង្ករចកឆាំង ហើយយកកញ្ចុងអង្ករមកដាំបាយជំនួសក៏មានដរ។ មិន មនមានតជីដូនខ្ញុំទ សូមបីត
កគូបន្ទុកថាក់របស់នាងខ្ញុំ ក៏បានជួយជំរុញ និងលើកទឹកចិត្ត
ឱយខ្ញុំបានរៀនចប់ចុងចប់ដើមដរ។
កយពលខ្ញុំបឡងបញ្ចប់ថាក់ទី៩
ជួនជាពល
ហាក់ដូចជាមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនគឺជាមនុសសមាក់អសារយណាស់ ដលបានបឡងជាប់ស មធយមសិកសោបឋមភូមិ ហើយ
ថ្ងចញលទ្ធផល
តកអរពន់ពក ប៉ុន្តអ្វីដលខ្ញុំតូវពួយ ចមាយពីផ្ទះបហល៨គីឡូម៉ត
ះ ជីដូនខ្ញុំ និងខ្ញុំឈរឱបគាយំ
ះ គឺការបន្តការសិកសោ
ះខ្ញុំ បត យ
វិទយោល័យទៀត ដលមាន
ហើយវាទាមទារឱយនាងខ្ញុំតូវតមានកង់មួយ
សមប់ជា
53
មធយោបាយ
សាលារៀន។ ប៉ុន្តនាងខ្ញុំពុំមានលទ្ធភាពទិញទាល់ត
ឆាំងស្ទើរតរកពុំបានផង។ ពល
ះ ជីដូននាងខ្ញុំ ក៏ដាច់ចិត្ត
ះ សូមបីតអង្ករចក
ខ្ចីបក់គ ដើមបីទិញជូក
មួយកបោល យកមកឱយនាងខ្ញុំចិញ្ចឹម គន់នឹងបានបក់សមប់សិកសោរៀនសូត។ ពលទំនរ ពីការសិកសោ
នាងខ្ញុំតងដឹកអុស
ជាអ្នកដឹកមុខ
យរទះ
ដលមានប្អូនបុសខ្ញុំជាអ្នកបររទះ
រីឯខ្ញុំ
ដើមបីរកអុសមកដុត និងលក់យកកមផង។
ប៉ុន្តជាសំណាងល្អ នាងខ្ញុំបានទទួលដំណឹងថាមានអាហារូបករណ៍សមប់សិសសសីកីក ឱយ
រៀន
រូបករណ៍
វិទយោល័យកំពង់ធំ
ពល
ះខ្ញុំតកអរណាស់
មន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡាខត្ត បានជាប់ដូចក្តីបំណង។ យាយខ្ញុំតអរណាស់
ះបីជាគាត់លំបាកក្នុងការចិញ្ចឹមប្អូនៗខ្ញុំយា៉ងណាក៏ ការសិកសោទៀត។ រយៈពល៣ខ ដលខ្ញុំមករស់ តូចៗ
យ ប៉ុន្តគាត់
តជំរុញឱយនាងខ្ញុំបន្ត
ក្នុងអន្តវាសិកដាននវិទយោល័យកំពង់ធំ ខ្ញុំ
តងនឹករលឹកដល់ប្អូនៗខ្ញុំណាស់ ពីពះបើអត់ពីបង ពួកគ
ហើយបានដាក់ពាកយសុំអាហា
ពួកគនឹងពិបាកមិនខាន
មិនអាចជំនួសដជើងជីដូនខ្ញុំបានឡើយ។
ប៉ុន្តដើមបីសមច
យសារ លបំណង
ថ្ងអនាគត ខ្ញុំតូវតតស៊ូ ហើយមានពលខ្លះ នាងខ្ញុំតូវហូបបាយលាយជាមួយទឹកភ្នក ក៏មានដរ។ ថ្ងមួយ នាងខ្ញុំបានទទួលបានដំណឹងមួយដ៏សនរីករាយ តាមរយៈមាយមីងខ្ញុំ។ មាយនាងខ្ញុំ ដលបានលងលះឪពុកខ្ញុំ ភូមិភាគទី៤ ពល ទាក់ទង
ះ បានទូរស័ព្ទឱយនាងខ្ញុំ
រៀនពទយ
ធ-
ះនាងខ្ញុំ និងប្អូនៗ ស្ទើរតមិនជឿពីដំណឹងដ៏ល្អនះឡើយ។ នាងខ្ញុំ បាន
គាត់ ទើបដឹងចបោស់ថា ប្តីចុងរបស់មាយខ្ញុំជាអ្នកផ្តល់ដំណឹងមន ពល
ះនាងខ្ញុំ
មានការអល់អកជាខាំងណាមួយសាយការសិកសោ ដលមិនទាន់បានបញ្ចប់ថាក់ទី១២។ ប៉ុន្ត យសារការពនយល់យា៉ងពិសារ របស់ប្តីចុងមាយនាងខ្ញុំ ទើបខ្ញុំសមចចាប់យកឱកាសដ៏កម នះ។
ថ្ងទី០៥ ខមិថុនា ឆាំ២០០៧ នាងខ្ញុំបានចូលរៀន
ឯខត្តសៀមរាប។ ចំណកភាសាដលបើបស់ ដលបានរៀនទាល់ត ទី
ះ។ ត
ធភូមិភាគទី៤
ះគឺ ភាសាបារាំង ដលខ្ញុំមិន
យសារការខិតខំ ពយោយាមបឹងបងទើបធ្វើឱយ
កគូ
ះសរសើរខ្ញុំមិនដាច់ពីមាត់ ថាខ្ញុំជាមនុសសឆាត ឆាប់ចាប់បានភាសាបារាំង។ ពាកយ
លសរសើរនះ បានធ្វើឱយខ្ញុំមាន
ទទួលចំណាត់ថាក់ល្អ គួរជាទីពញចិត្ត។ វិ
សាលា
សាលាពទយ
បនបតបញ្ចប់ការសិកសោដូចក្តីបំណង។
នាងខ្ញុំមានការផាស់ប្តូរ។ រីឯបជាជន
ទនភាពចំ
ះខ្លួនឯងយា៉ងខាំង ហើយក៏បាន
ថ្ងទី១៩ ខមិថុនា ឆាំ២០០៨ នាងខ្ញុំបានទទួល យសារថ្ង
ះហើយ ទើបជីវភាពគួសាររបស់
ក្នុងសហគមន៍វិញ ក៏បានពឹងពាក់នាងខ្ញុំក្នុងការពយោបាល
ជំងឺដមា្កត់ម្តងៗដរ។ បក់កមដលទទួលបានពីពលកម្មប
នះ ធ្វើឱយនាងខ្ញុំអាចចិញ្ចឹមកុម
គួសារបានយា៉ងសមរមយ។ ទាំងនះ គឺពិតជាបានមកពីការអប់រំ ដលមិនអាចបំភ្លបានឡើយ។
54
១៨ ជីវិត នាងខ្ញុំ
គជ័យកមភាពកីក
ះ បុិល គឹមហា៊ន់ អាយុ៣១ឆាំ បច្ចុបបន្នជាគូបងៀន
សាលាបឋមសិកសោ
អូរគូក ឃុំសំបូរ សុកបសាទសំបូរ ខត្តកំពង់ធំ។ នាងខ្ញុំ ជាកូនទី៤ក្នុងគួសារកីកមួយ ដលមានបងប្អូនចំនួន៧នាក់
សី៦នាក់។
មុខរបរសចមា្ករ និងសុីឈ្នួល។
ជីវភាពគួសាររបស់នាងខ្ញុំពឹងផ្អកទាំងសុងលើ
យសារជិវភាពកីកខាំងពក ឪពុករបស់នាងខ្ញុំ បាន
សមចចិត្តឱយបងៗ២នាក់ឈប់រៀន ដើមបីរកបក់ចំណូលសមប់ផ្គត់ផ្គង់គួសារ និងចំណាយ លើការសិកសោរបស់នាងខ្ញុំ និងប្អូនៗ។ ចាប់ពីដឹងក្តីពលណាមក គួសារនាងខ្ញុំឃើញតភាពកី ក
កយា៉កមិនដលបានហូបឆ្អត និងសុខសួលឡើយ។ រីឯការសិកសោ តាំងពីបឋមសិកសោ
រហូតដល់អនុវិទយោល័យ នាងខ្ញុំមិនដលមានសមារសិកសោ សំលៀកបំពាក់គប់គន់ និងគាន ទាំងសបកជើងពាក់ទៀតផង។ ពលទំនរពីការសិកសោ នាងខ្ញុំបាន
សុីឈ្នួលដកស្ទួង ចូត
កាត់ឱយគ ដើមបីបានបក់ខ្លះយកមកទិញសមារសិកសោ និងសំលៀកបំពាក់។ ឪពុកមាយនាងខ្ញុំ បានផ្តល់ដំបូនានថា «កូនៗទាំងអស់គា តូវខិតខំរៀនសូត និងបពឹត្តអំពើល្អ ទើបមានកិត្តិយស បកប
យសចក្តីថ្លថ្នូរក្នុងសង្គម និងមិនលំបាក ដូចឪពុកមាយនាពលនះទ។ រៀងរាល់ថ្ង
ពុកម៉លំបាកវទនាណាស់ ពះធ្វើការងារធ្ងន់ហួសកមាំង មិនដលមានពលសមកឡើយ»។ នាងខ្ញុំគិតថា បើខ្ញុំមិនខំបឹងបងរៀនសូតទ
ះ ខ្លួនខ្ញុំពិតជាលំបាក ដូចពុកម៉មិនខាន
ហើយបំណងបថារបស់នាងខ្ញុំ ចង់កាយជាគូបងៀន
ពលអនាគត។ ក្នុងពលរៀន
អនុវិទយោល័យ ខ្ញុំពូកមុខវិជាអកសរសាស្តខ្មរ ប៉ុន្តអ្វីដលនាងខ្ញុំបារម្ភ ឱយ
បឡងយកស
បតមធយមសិកសោបឋមភូមិ
ះ គឺគួសារគានបក់
ទីរួមខត្តកំពង់ធំ ដលមានចមាយ៣៩
គីឡូម៉ត។ ខ្ញុំគិតមិនខុសមន មុនថ្ងបឡងមួយសបាហ៍ ឪពុកក៏ឈឺ បងសីក៏ឈឺ ពល គួសារនាងខ្ញុំ លំបាកយា៉ងខាំង រកលុយមួយរៀលក៏គាន នាងខ្ញុំពិបាកចិត្តស្ទើរសកយំ។ ឃើញភាពកៀមកំរបស់នាងខ្ញុំ មាយនាងខ្ញុំ ក៏ កង់អ្នកជិតខាងឱយនាងខ្ញុំជិះ បឡងជាប់។
ះ យ
បណា្ដក់សូវគចំនូន១០០០០រៀល និងខ្ចី
បឡង។ នាងខ្ញុំមានសចក្តីកតអរយា៉ងខាំង
ប៉ុន្តកយភាពរីករាយមានតមួយភ្លតប៉ុ
្ណះ
ពលដល
ភាពទុក្ខពួយក៏កើតមកលើ
55
ខ្លួននាងខ្ញុំសារជាថ្មីម្តងទៀត។ មួយថ្ងកយមក មាយនាងខ្ញុំបានឱយនាងខ្ញុំឈប់រៀន គាត់ថា គួសារយើងកណាស់ គានលុយ គានកង់ជិះ គានផ្ទះសាក់ ះសយបានដរ។ ពល
ះនាងខ្ញុំសក់ទឹកភ្នក
ះជាយា៉ងណា ក៏មិនអាច
យមិនដឹងខ្លួន អារម្មណ៍ចបូកចបល់
នាងខ្ញុំគិតមួយសន្ទុះក៏ឆ្លើយតបថា សូមម៉ឱយខ្ញុំបានរៀនបន្តទៀត
ះជាតូវដើរ ឬហូបអ្វី
ក៏ខ្ញុំពមដរ ហើយខ្ញុំនឹងខំរៀន មិនឱយម៉អស់សងឈឹមឡើយ ពលខ្ញុំរៀនចះ មានការងារធ្វើ ខ្ញុំ នឹងជូយគួសារយើងវិញ។ ពល
ះ ឪពុកនាងខ្ញុំបាននិយាយថា កូន
ចាំពុកខិតខំរកបក់ផ្គត់ផ្គង់។ នាងខ្ញុំសបបោយចិត្តណាស់
រៀនបន្តទៀតចុះ
យគិតថា ខ្ញុំបាន
រៀនបន្ត
កំពង់ធំនឹងគ។ រំលងបានបំមួយថ្ង មិត្តនាងខ្ញុំបានមកលងផ្ទះខ្ញុំ ពួកគដឹងថាគួសារនាងខ្ញុំ កីក ពួកគក៏បានបបួលនាងខ្ញុំ
ជាមួយ ដើមបីបានរៀនបន្ត មាយនាងខ្ញុំក៏បានយល់្រពម។
ពលវិសសមកាលធំ នាងខ្ញុំដើរសុីឈ្នួលគ គនបានលុយខ្លះសមប់ផ្គត់ផ្គង់ការសិកសោ។ ជា អកុសលនាងខ្ញុំបរជាមានជម្ងឺគុនចាញ់យា៉ងខាំង តូវ ភាពកីក ឪពុកមាយនាងខ្ញុំលក់
ពីរកបោល និងប
ពយោបាល
មន្ទីរពទយខត្ត។
យ
ំដីស ដើមបីបង់ថ្លពយោបាលឱយមន្ទីរពទយ។
ពលនាងខ្ញុំ បានជាសះសបើយ មាយនាងខ្ញុំនិយាយថា អស់ហើយកូនអើយ គានសល់អ្វីទៀតទ ដូច្នះ កូនតូវតឈប់រៀន ពលឮសម្តីនះភាម នាងខ្ញុំហាក់ដូចជាមនុសសឆ្គួត នាងខ្ញុំតូចចិត្ត ណាស់ ហតុអ្វីជីវិតនាងខ្ញុំកើតមកខុសគបបនះ នាងខ្ញុំបានសកយំ ធ្វើឱយអ្នកជិតខាងមកមើល ហើយនិយាយថា រៀនដើមបីអ្វី វាគានប គន់បជា ើ ង។ ពល
ជន៍ទ មន្តីរាជការគមានអស់ហើយ
លក់នំវិញ
ះបំណងបថានិងក្តស ី ងឈឹមដលមានពីមន ុ តវូ រលាយអស់គានសល់។
ជាភ័ព្វសំណាង ថ្ងមួយមានពូមាក់តូវជាសាច់ញាតិមាយខ្ញុំ
កំពង់ធំ ផាំឱយនាងខ្ញុំ
រៀនវិញ
យមានការគាំទទាំងសុងពីគាត់។ ការផាំផ្ញើរបស់គាត់ ជាការលើកទឹកចិត្តនាងខ្ញុំឱយខិតខំ តស៊ូរៀនសូត រហូតបានបឡងជាប់ស កប់ខ័ណគូមិនជាប់
បតមធយមសិកសោទុតិយភូមិ។ នាងខ្ញុំបឡងចូល
ះ ទើបសមចចិត្តធ្វើជាគូជាប់កិច្ចសនយោរយៈពលពីរឆាំ។
បនាប់មក នាងខ្ញុំក៏បានបឡងជាប់ជាគូបឋមសិកសោ ចូលរៀន វិកឹតការខត្ត។ ពល
សាលាគរុ
សលយ និង
ះ ឪពុកនាងខ្ញុំមានជំងឺជាទម្ងន់ រហូតទទួលមរណៈភាពគួរឱយ
ក
សាយ។ មាយនាងខ្ញុំបាននិយាយថា ឪពុកឯងសាប់ហើយ ភ្នកម៉ក៏មើលមិនឃើញ ហើយប្អូនៗ ក៏មិនទាន់ដឹងអី បើឯង
រៀនទៀត បានអ្នកណាជួយគួសារយើង។ ពលបានឮពាកយនះ
ភាម នាងខ្ញុំតានតឹងក្នុងចិត្តយា៉ងខាំង ពះនាងខ្ញុំមិនចង់ ប៉ងបថាចង់ធ្វើជាគូបងៀនតាំងពីយូរមកហើយ។ ពូរបស់ នាងខ្ញុំ
56
ះបង់ការសិកសោ ដលនាងខ្ញុំបាន
យមើលឃើញពីការលំបាករបស់នាងខ្ញុំ
តបន្តឧបត្ថម្ភរហូតនាងខ្ញុំបានរៀនចប់។ ពលចញមកបងៀនបានមួយខ
សប់តមាយនាងខ្ញុំបានធាក់ខ្លួនឈឺជាទម្ងន់ នាងខ្ញុំទៀត។ ក្នុងគ
យគានលុយពយោបាល គាត់ក៏បានសាប់
ល
ះដរ នាងខ្ញុំមានបន្ទុកយា៉ងធ្ងន់ធ្ងរក្នុងការចិញ្ចឹម និងឱយប្អូនៗសិកសោ
រៀនសូតបន្ត។ ទីបញ្ចប់ការតស៊ូពយោយាម និងក្តីសងឃឹមរបស់នាងខ្ញុំទទួលបាន
គជ័យ ពះបានធ្វើជា
គូបងៀនដូចបំណង រីឯប្អូនៗមានការងារធ្វើទាំងអស់គា នាងខ្ញុំក៏បានធូរសលក្នុងជីវិតរស់ ប៉ុន្តអ្វីដល គាន ណាទ
កសាយបំផុត គឺនាងខ្ញុំពុំបានសងគុណអ្នកមានគុណទាំងពីរ សូមបីតបន្តិចក៏
បសិនបើ
កទាំងពីរមានជីវិតរស់
ពលបានឃើញភាព
គុណូបការៈដ៏ធំធងរបស់
ដល់សព្វថ្ង
មិនដឹងជាគាត់សបបោយចិត្តយា៉ង
គជ័យ និងការរីកចមើនរបស់កូនៗ។ ខ្ញុំចងចាំជានិច្ចនូវ
កអ្នកមានគុណទាំងពីរ និងបងប្អូនទាំងអស់ ដលបានជួយទំនុក
បំរុងនាងខ្ញុំ តាំងពីដើមរហូតដល់ទីបញ្ចប់។
57
១៩ ជីវិតស្តីមមា៉យ នាងខ្ញុំ
ះ ហៀង ណាត អាយុ៥៦ឆាំ រស់
ភូមិសាគមតបូង ឃុំសាគម សុកបសាទ
បល្ល័ង្ក ខត្តកំពង់ធំ។ អស់រយៈពល១៨ឆាំហើយ ដលនាងខ្ញុំបានធាក់ខ្លួន ដលមានកូនចំនួន៥នាក់ សី២នាក់។ នាងខ្ញុំជាមគួសារ ដលរស់ យា៉កបំផុត ហើយរស់
ជាសីមមា៉យ
ក្នុងជីវភាពកីក
ក
យពឹងផ្អកលើការបកបរបរ ធ្វើស ចំការ ដាំដំណាំ និងសុីឈ្នួល
គ បនាប់បនសំ ដើមបីរកបក់មកចិញ្ចឹមគួសារ និងសមប់កូនៗ កីក លំបាកពក កូនបុសចបងរបស់នាងខ្ញុំ បានឈប់រៀន
រៀន។
យមានជីវភាព
ថាក់ទី៥ ដើមបីជួយរកបក់ចំណូល
សមប់គួសារ និងឧបត្ថម្ភប្អូនៗឱយរៀនសូតបន្ត។ ចំណកការបកបរបរធ្វើសចមា្ករវិញ ផល សូវដលធ្វើបាន
មិនអាចហូបគប់គន់់ឡើយ
នារដូវវសសោ។
ជួនពលខ្លះ
នាងខ្ញុំតូវនាំ
កូនៗដើរជីកក្តួច និងដំឡូង យកមកដាំលាយបាយ ឬបបរពង ហើយពលខ្លះនាងខ្ញុំមិនទទួល ទានបាយពលលាចទ គឺឱយតកូនៗបានហូបគប់គា។ សមប់ការស្លៀកពាក់វិញ ខ្ញុំមិនដល បាន តងត
អាវ ឬសំពត់ថ្មីដលមានតម្លថ្លនឹងគឡើយ។ ពលសមកពីការធ្វើសចមា្ករ នាងខ្ញុំ រីសជ័រចុង
កូនរៀន។ ការរស់
និង
ច
ដើមបីយកមកដូរអង្ករ
និងលក់យកបក់ខ្លះសមប់
របស់នាងខ្ញុំ មានការលំបាក គឺមកពីមិនចះអកសរ
ហើយ ទើបនាងខ្ញុំខិតខំតស៊ូ ដើមបីអនាគតកូន និងគួសារ។
យសារយល់បបនះ
ះជាលំបាកយា៉ងណាក៏
យ
នាងខ្ញុំមិនឱយកូនឈប់រៀនជាលើកទី២ ទៀតទ។ ក្នុងសភាពជាស្តីមមា៉យ មានការលំបាកក្នុងការចិញ្ចឹមជីវិត និងរកបក់ឱយកូនរៀន ហើយ
ក៏មានការសើចចំអកពីអ្នកជិតខាងថា «ឱយកូនរៀនធ្វើអ្វី គានប រៀនខ្ពស់យា៉ងណា ក៏
យក៏
តជាអ្នកស ពះយើង
សូកគ ដើមបីបានការងារធ្វើទ។ មើលអ្នកជិតខាងគមាន អស់
ធ្វើអ្វី។»
តគមិនឱយកូនគ
របរចិញ្ចឹមជីវិត និងរស់
ឆាយពីទីកុង គានបក់សមប់
កបីធ្វើស បានសូវចើន សុីមិន រៀន
យ ក៏នាងខ្ញុំមិនឱយកូនឈប់រៀន
រៀនឱយបានថាក់ខ្ពស់នឹងគ ហើយមានចំណះដឹងសមប់បកប ក្នុងសង្គមឱយបានសមរមយ។
យ នាងខ្ញុំតងតអប់រំកូនឱយខំរៀន
58
រកសុីនឹងគ
រៀនផង ចុះឯងជាសីមមា៉យហើយកីកទៀត ឱយកូន
ះជាការនិយាយរបស់អ្នកជិតខាងយា៉ងណាក៏
ដរ នាងខ្ញុំតូវតឱយកូនៗ
ជន៍ទ ឱយ
ះជាខ្ញុំធ្វើការអស់កមាំងយា៉ងណាក៏
យមិនឱយគិតពីការលំបាករបស់មាយឡើយ ហើយ
និយាយជារឿយៗថា «ម៉ក មកពីមិនចះអកសរ»។ កូនៗរបស់ខ្ញុំទាំងអស់ តងតចងចាំនូវរាល់
ដំបូនានទាំងទបោយរបស់ខ្ញុំ ហើយខំរៀនសូតរហូតទទួលបាននូវលទ្ឋផល គួរជាទីពញចិត្ត គឺ កូនបុសទី១ បានកាយជាមជាងសំណង់ កូនបុសទី២ រៀនចប់ថាក់ទី១២ កូនបុសទី៣ ជា គូបងៀនបឋមសិកសោ និងកូនសី ចាប់ពីពល
រៀនថាក់ទី៩។
ះមក អ្នកជិតខាងដលតងតរិះគន់ ក៏បាន
ដលបានខិតខំតស៊ូ រកបក់ដើមបីចិញ្ចឹមកូនបានរៀនសូត
តសរសើរខ្ញុំជាស្តីមមា៉យ
យមិនរាថយ។
ឥឡូវនះ អ្នកភូមិខ្ញុំគបានទទួលសា្គល់ថា ការអប់រំពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ សមប់ ជីវិតរស់
របស់ពួកគ
យមិនបង្ខំឱយកូនឈប់រៀនដូចមុនទៀតទ។ ផ្ទុយ
វិញ គបាន
ជំរុញកូនឱយខិតខំរៀនសូតបានខ្ពង់ខ្ពស់ និងបានការងារធ្វើបានចើនជាងមុនទៀតផង។
59
២០ បទពិ រៀងរាល់ពលឹមសងៗ
ធរបស់យុវតី លក លឿប តាមផ្លូវពីភូមិកំពីង
ទីរួមសុកបនាយសី គតងឃើញ
យុវតីមាក់ ស្លៀកពាក់ឯកសណា្ឋនសិសស អាយុបមាណ១៨ឆាំ ធាក់កង់យា៉ងញាប់ជើង កាន់វិទយោល័យបនាយសី ដលស្ថិត
ក្នុងឃុំឃុនរៀង សុកបនាយសី ខត្តសៀមរាប។
ះ លក លឿប ជាសិសសថាក់ទី១២"ក" នវិទយោល័យបនាយសី។ នាង
យុវតីរូបនះ
ជាកូនកសិករកីកមាក់ ដលមានឪពុក ះ ឈិត សាមិត ជាអនក្ខរជន ចំ
ះ យឺន លក កមិតសិកសោ តឹមថាក់ទី២ មាយ
ផ្ទះមើលថទាំកូន និងផ្ទះសំបង។ នាងជាកូនទី១ ក្នុង
មបងប្អូន៦នាក់ (បុស២នាក់ និងសី៤នាក់) រស់
ភូមិកំពីង ឃុំឃុនរៀង សុកបនាយ
សី ខត្តសៀមរាប។ រៀងរាល់
៉ង៤ទៀបភ្លឺ នាងភាក់ពីដំណក ដើមបីរំឭកមរៀនគប់មុខវិជា
សចដំណាំ
សកល
សសមាតផ្ទះ
ដាំបាយ ចម្អិនម្ហូបកៀមកះជូនឪពុកមាយយក
ស
និងសមប់ប្អូនតូចៗទាំង៥នាក់។ បនាប់មកនាងវចខ្ចប់បាយ និងតីងៀត ឬតីចៀនបន្តិចបន្តួច ជាមួយស្លឹកចកដាក់ក្នុងសំពៀតពយួរនឹងដកង់
រួចជិះតមង់
ដលមានចំងាយ ២០គីឡូម៉ត ក្នុងទឹកមុខញញឹម
រពញ
សាលារៀនយា៉ងរហ័សរហួន យក្តីកាហាន។
ក្នុងភូមិកំពីង មានតនាងមាក់គត់ដលរៀនដល់ថាក់ទី១២ ក្នុងចំ ក្នុងភូមិ រីឯមិត្តភក្តិនាង រៀនបានតឹមតថាក់ទី៨ ឬ៩ប៉ុ រកការងារធ្វើ និងដើមបី
្ណះ។
មនារីទាំងអស់
យសារការចាំបាច់ក្នុងការ
ះសយជីវភាពគួសារ ជាចើនដងហើយដលឪពុកមាយនាងបាន
ទទួចឱយនាងឈប់រៀន ពះជីវភាពគាត់ពិបាក ដូចគួសារអ្នកដទទៀតដរ។ មយោ៉ងទៀតអ្នក សុកអ្នកភូមិតងនិយាយចំអកឱយនាងជារឿយៗ
តនាងបានអង្វរឪពុកមាយ
សុំរៀនបន្តឱយ
បានចើនជាងនះ។ ទសសនៈចង្អៀតចង្អល់ ដលថាកូនសីរៀនតឹមល្មមៗបានហើយ តធ្វើឱយនាងមានទឹកចិត្តតស៊ូ និងក្តីរំពឹងយា៉ងធំធង
ះរឹត
យមិនយល់សបជាមួយទសសនៈទាំង
ះឡើយ។ នាងបានប្តជាចិត្តថានឹងខិតខំតស៊ូ ក្នុងការសិកសោជំនះនូវរាល់ការលំបាកទាំងឡាយ ដើមបីទទួលបាននូវសមត្ថភាព ដលកំពុងស្ថិត មួយចំនួន
60
និងជាបទពិ
ធសមប់នារីក្នុងភូមិ
ក៏ដូចជានារីដទទៀត
ក្នុងការសិកសោផងដរ។ បើនិយាយអំពីជីវភាពគួសារនាង កីកជាងគួសារ
ក្នុងភូមិ ប៉ុន្តហតុអ្វីបានជានាងអាចបន្តការសិកសោរហូតដល់ថាក់ទី១២? ការតស៊ូ
ជាបទពិ
ធមួយយា៉ងចាំបាច់សមប់យុវនារី។
តាមរយៈការសមាសន៍ជាមួយនាងផាល់ និងនាយកសាលា អំពីបទពិ ទទួលបាន
ធដលនាំឱយនាង
គជ័យក្នុងការសិកសោរហូតដល់ថ្ងនះ បានមកពីកតាផសងៗ ជាចើនទៀតដូចជាៈ
សាលារៀននាង
រពវិន័យបានតឹមតូវ មានវត្តមានជាបចាំលើកលងត
ធុរៈចាំបាច់ ឬឈឺថា្កត់ម្តងមា្កល ះបីផ្ទះនាង
ពលមាន
យសុំចបោប់គូបចាំថាក់។ នាងតងមកសាលារៀនទាន់ពល
ឆាយពីសាលារៀនក៏
យ
សបដរ។ នាងតូវចំណាយពល១
ក៏នាងចះលសានរយៈពលធ្វើដំណើរសម
៉ង ក្នុងការជិះកង់ពីផ្ទះ
សាលារៀន។ នាងបើបស់
ឯកសណា្ឋនសិសសបានយា៉ងសមរមយ។ នាងបានចូលរួមធ្វើពលកម្មសាលារៀន និងទិវាសកម្មភាព សង្គមផសងៗ ដលសាលារៀនបានកំណត់។ នាងខំបឹងសាប់គូពនយល់មរៀន
លើកដពលគូសួរ។
នាងជាបធានកុម ចូលរួមពិភាកសោ ផាស់ប្តូរគំនិត គប់មុខវិជា នាងពយោយាមគិតពិចារណា អ្នកគូផ្តល់ឱយ
នាងខិតខំសវជវ
យល់ចំណុចណា ដលបានរៀន
ះសយ
បើមិនយល់ចំណុចណាមួយ
បល់ក្នុងកុមយា៉ងសាហាប់។ រាល់លំហាត់ យខ្លួនឯង។ កិច្ចការផ្ទះ ដល
និងរៀបចំចម្លើយ
យម៉ត់ចត់
បើមិនចះធ្វើ
កគូ ឬមិន
ះ នាងតងតសួរគូ ដើមបីផ្តល់គំនិតបន្ថម។ នាងតងតយកមរៀន សាលា
សិកសោបន្ថម
ផ្ទះ។ លទ្ឋផលសិកសោឆាំនះ នាងបានទទួល
ចំណាត់ថាក់លខ១ បចាំឆមាស ជាពិសសមុខវិជារូបវិទយោ និងគីមីវិទយោ។ នាងចាប់អារម្មណ៍ជាពិសសនូវគំនិត
ឬឧទាហរណ៍របស់
កគូ
សីលធម៌ ភាសាខ្មរ និងគហវិទយោ ដលបានបងាញពីចំណុចទាក់ទង
អ្នកគូ
លើមុខវិជា
នឹងការលើកកម្ពស់
សានភាពស្តី និងវីរភាពរបស់ស្តី។ នាងតងតបប់មិត្តភក្តិសីៗ ឱយយកគំរូតាមអ្នកគូ មុខវិជា រូបវិទយោ គីមីវិទយោ ដលមានចំណះដឹងខ្ពស់ អាចបងៀនថាក់ទី១២ ដូច
កគូដរ។ អ្នកគូ
បងៀន មុខវិជាភាសាខ្មរ សីលធម៌ និងគហវិទយោ តងផ្តល់កមាំងចិត្តឱយសិសសនារីខិតខំរៀន ដើមបីយកចំណះដឹង ចំ
បមើការងារសង្គម នាពលអនាគត។
ះមិត្តភក្តិវិញ នាងរាប់អានស្មើៗគា
យមិនរីសអើង
ះកូនអ្នកមាន ឬអ្នកកក្តី ជា
ពិសសមិត្តភក្តិក្នុងជីវភាពកីកដូចនាង។ នាងតងផ្តល់កមាំងចិត្តឱយយកបទពិ គំរូរបស់សិសសរៀនពូក។ នាងចូលចិត្តជួយមិត្តរៀនខសោយ ឬមិត្តដលជួបប បទពិ
ធរបស់នាងមួយទៀត ដលបណា្ដលឱយមាន
ធល្អៗ និង ក្នុងគួសារ។
គជ័យក្នុងពលនះ គឺនាងមាន
ទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកជិតខាង ជាពិសសមភូមិ មឃុំ ក្នុងការជួយសង់ស្ថិតិកុមារ ដល បានចូលរៀន កុមារដល់អាយុតមិនទាន់ចូលរៀន ជួយជំរុញកុមារឱយ រួមបុណយទានរបស់សហគមន៍។
សាលារៀន និងចូល
កមភូមិតងតសរសើរ និងបប់នារីដទក្នុងភូមិឱយយក
គំរូតាមនាង ដលមានសចក្តីកាហាន អាចជួយដល់ការងារសង្គមបាន។
61
កពីកិច្ចការសាលារៀន សបបោយចិត្តណាស់ លក់
ទីផសោរ
ពលឃើញ
ចក នាង
គផលដំណាំបានផ្លផា្ក។ នាង និងមាយ បានយក
ឬជួនកាលនាំគាដើរលក់ពីភូមិមួយ
នាងបានបប់បទពិ ដូចជា
ផ្ទះនាងជួយការងារសចមា្ករ ដាំដំឡូង អំ
ធល្អៗដល់មិត្តភក្តិ
ទាំងបុស
ភូមិមួយទៀត
ពលថ្ងសមក។
ទាំងសី
ក្នុងសាលារៀនក៏
ទាំង
ក្នុងភូមិដរ ពះមិនមនជាសកម្មភាពលំបាក ដលមិនអាចធ្វើបាន
ះទ គឺជា
សកម្មភាពដ៏ងាយសួល ប៉ុន្តទាមទារឱយមានការពយោយាម និងយកចិត្តទុកដាក់។ បទពិ ទាំងនះ នាំឱយសមចបាន
គជ័យតាមក្តីបថារបស់យើង ដលចង់មានចំណះដឹងចើន
នាំឱយមានការងារធ្វើសមរមយ ហើយមិនខ្វះទការងារល្អៗទាំង ចំណូលចិត្តរបស់នាង បឡងជាប់ស ក្នុងការ
ធ
អនាគត គឺចង់ចូលរៀន
ះ ពះការងារកំពុងរង់ចាំអ្នក។
មហាវិទយោល័យវជ្ជសាស្ត បសិនបើនាង
បតមធយមសិកសោទុតិយភូមិ។ នាងសមថា នាងនឹងជួយឪពុកមាយ និងប្អូនៗ
ះសយជីវភាពលំបាក និងបានជួយពយោបាលអ្នកជំងឺក្នុងភូមិ ពះ
នះពុំសូវមានគូពទយទ ហើយភូមិនះ
ក្នុងភូមិកំពីង
ឆាយពីទីរួមខត្ត ពិបាកដឹកជញ្ចូនអ្នកជំងឺ
ពយោបាល
ពលមានជំងឺជាបនាន់។ ចំណូលចិត្តទី២របស់នាងខ្ញុំ គឺធ្វើជាគូបងៀន ពះជាធនធាន មនុសសដ៏សំខាន់ សមប់ផ្ទរចំណះដឹងបន្តដល់កុមារជំនាន់កយ និងមានឱកាសអប់រំសិសស ជាពិសសកុមារី ឱយមានចំណះដឹងដូចនាងខ្ញុំ។ បសិនបើនាងខ្ញុំបឡងជាប់មហាវិទយោល័យវជ្ជសាស្តមន
ប៉ុន្តក្តីបារម្ភដ៏ធំមួយ នាងខ្ញុំ ពុំមានកន្លងសាក់
ទ ពះនាងខ្ញុំគានសាច់ញាតិ
សុំសំណូមពរបន្ថមទៀតដល់អង្គការជាតិ
អន្តរជាតិ
ះ
ះ
ទីកុងភ្នំពញ។ នាងខ្ញុំ
មតាជួយផ្តល់សម្លៀកបំពាក់
អាហារ
ហូបចុក និងមធយោបាយខ្លះៗ ដើមបីឱយនិសសិតសីទាំងអស់ មានលទ្ធភាពបញ្ចប់ការសិកសោ មហាវិទយោល័យ បកប បទពិ
យ
គជ័យ។
ធដលនាំឱយការសិកសោទទួលបាន
ការរៀនសូត និងទំនាក់ទំនងល្អក្នុងសង្គម។
62
គជ័យ គឺការអំណត់ តស៊ូ ពយោយាមក្នុង
កសី ហ ម៉ូលី នាយិកាសាលាបឋមសិកសោ អាចារយលាក់ (រូបខាងឆ្វង)
ក
ដុះ សុភាព បវរក
ជនពិការ
យសារគប់មីន
63
២១ ជា ច័ន្ទរកសោ សិសសរៀនពូកគណិតវិទយោ ខត្តសៀមរាប
គឺជាទឹកដីនតំបន់ទសចរណ៍មួយ
បវត្តិសាស្ត និងបង្គបសាទបុរាណជាចើន
ដលសមបូរ
យរមណីយដាន
លគឺ បសាទអង្គរវត្តដលជាមរតកវបបធម៌
ដ៏ថ្លថាមិនអាចកាត់ថ្លបានរបស់បុព្វបុរសខ្មរតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ និងជាតំណាងឱយ ជាតិខ្មរ ជាពិសសវាជាសមបត្តិវបបធម៌ បតិកភណពិភព ថ្មីៗនះ
ក្នុងវិទយោល័យអង្គរ មានកុមារីមាក់
អាយុបហល១៧ឆាំ រស់
ក។
ះ ជា ច័ន្ទរកសោ រៀន
ថាក់ទី១២ច មាន
ក្នុងគួសារជីវភាពមធយម ក្នុងខត្តសៀមរាប ដលមានបងប្អូន
២នាក់ (សីទាំងពីរ) នាងជាកូនទី១។ ឪពុកនាង
ះ ជា វុទ្ឋី ជាគូបងៀនថាក់ទី៨ មុខវិជា
គណិតវិទយោនវិទយោល័យ ហ៊ុន សន វត្តសាយ រីឯមាយនាង
ះ ទឹម ងា៉ក់ ជាមផ្ទះ។
កាលពីឆាំមុនៗ នាងរៀនមិនសូវពូកមុខវិជាគណិតវិទយោទ តកយមក ឪពុកនាងបាន បប់ថា ឱយតកូនខិតខំតស៊ូបឹងបងតស៊ូរៀនសូត ពយោយាមសិកសោសវជវ ធ្វើលំហាត់ ដលគូដាក់ឱយ
ះ
កូននឹងរៀនបានពូកមុខវិជានះជាមិនខាន។
ប៉ុន្តទសសនៈអគតិមួយ
ចំនួនបានលើកឡើងថា ៖ - ស្តីខំបឺងរៀនសូតពូកក៏គានបានធ្វើអ្វី ធ្វើការក៏មិនបានធំដុំដូចបុរសដរ។ - ស្តីវិលជុំវិញចង្កន មានន័យថា ជានិច្ចកាល
តចង្កនបាយ។
- ពឹងផ្អកតលើបុរស ស្តីបានតឹមតមើលកូន និង បំ - សក់វងប
ខ្លី សក់ខ្លីប
វង មានន័យថា ស្តីប
កូន។ អន់រៀនមិនបានពូកដូចបុរស។
ទន្ទឹមនឹងនះ នាងក៏មានចម្ងល់ថា ៖ បុសៗអាចរៀនពូកគណិតវិទយោ ចុះហតុអ្វី បាន ជាសីៗមិនអាចរៀន ពូកគណិតវិទយោ ដូចបុសៗ
ះ? ហើយការរៀនពូក បណា្ដលមកពីពូជ
ឬមកពីការខិតខំបឹងបងសិកសោ។ តាមរយៈនការពនយល់ណនាំរបស់ឪពុក ចម្ងល់ និងការឈឺ ចាប់ចំ
ះទសសនៈអគតិខាងលើ បានធ្វើឱយកុមារី ជា ច័ន្ទរកសោ មានឆន្ទៈពុះកញ្ជោល ហើយ
បកាយការឈឺចាប់ ឱយ
ជាការខិតខំបឹងបង តស៊ូ ពយោយាមរៀនសូត
រាល់ការលំបាកគប់បបយា៉ង។ ក្នុង គប់បភទ ពី
យជំនះបាននូវ
ះនាងបានសិកសោសវជវរាល់ឯកសារនានា វិ
កគូ អ្នកគូ ជាពិសស នាងបានរៀន
សា
សាលារដ្ឋ រៀនគួរ ស្វ័យសិកសោ
ផ្ទះ និងបើកក្លឹបជួយបងៀនមិត្តភក្តិ
ផ្ទះទៀត ហើយចំណុចណាដលនាងមិនយល់ នាង
តងកត់តចម្ងល់ទាំង
កគូ អ្នកគូឱយគាត់ជួយពនយល់បកសយ។ មយោ៉ងទៀត
ះទុក សួរ
រាល់ពលដលនាងសិកសោរៀនសូត នាងតងតហ្វឹកហាត់ធ្វើលំហាត់
64
យខ្លួនឯង
ផ្ទះ និង
សាកសួរគូជាបចាំ ហើយនាងតងតបានចូលរួមយា៉ងសកម្មក្នុងការសិកសោជាមួយមិត្តភក្តិទាំង ក្នុងថាក់ និង
ក្នុងកុម ពមទាំងជួយពនយល់ណនាំដល់សិសសផសងៗទៀត។ ជាពិសស
កគូទទួលបន្ទុកមុខវិជាគណិតវិទយោ បានដាក់លំហាត់បន្ថមឱយនាងធ្វើ កពីការសិកសោរៀនសូត នាងបានឆ្លៀតជួយធ្វើការងារឪពុកមាយ
ផ្ទះ។ ផ្ទះពល
៉ងទំនរ
ដូចជា ជួយរៀបចំបរិសានក្នុងផ្ទះ និងកផ្ទះឱយបានសាត។ តាមដាន លទ្ធផលនការសិកសោ របស់ប្អូនសី ជួយរៀបចំចាត់ចងបាយទឹក ម្ហូបអាហារ មើលថទាំ ដាក់ចំណីឱយមាន់ ទា និង សចដំណាំជុំវិញផ្ទះ។ លើសពីនះ
នាងតងឆ្លៀតស្វ័យសិកសោរាល់ពលយប់ចាប់ពី
៉ង២០ៈ០០
ដល់
២២ៈ០០ ថមទៀត។ កុមារី ជា ច័ន្ទរកសោ មិនមនតឹមតរៀនពូកមុខវិជាគណិត វិទយោប៉ុ
៉ង ្ណះទ
នាងថមទាំងរៀនបានពិន្ទុល្អមុខវិជាផសងៗទៀត ជាពិសស មុខវិជា ភាសាខ្មរ។ ដំណាច់ឆមាសទី១ នាឆាំសិកសោ២០១០-២០១១ បានបងាញឱយឃើញថា នាងបានទទួល ចំណាត់ថាក់លខ១ មាននិទ្ទសល្អ ហើយពិន្ទុមធយមភាគ៤៣,១៤ និងបឡងជាប់ជាសិសសពូក មុខវិជាគណិតវិទយោ បចាំខត្តសៀមរាប។ លទ្ធផលនការសិកសោខាងលើនះ គឺបានបឆាំងតប
នឹង ទសសនៈអវិជាមួយចំនួន ដល
លខាងលើ ពិសសលទ្ធផលនការសិកសោនះ បានឮសុសសាយដល់អ្នកជិតខាង ឪពុក មាយ នាយកសាលា និង
កគូ អ្នកគូផសងៗទៀត ហើយបានធ្វើឱយនាងមានអារម្មណ៍
សបបោយរីករាយរកអ្វីមកបៀបផ្ទឹមពុំបាន។ ឪពុកមាយរបស់នាងក៏សបបោយចិត្តណាស់ដរ
យ
ឃើញកូនរៀនពូក ហើយក៏បានលើកទឹកចិត្ត នាងឱយខិតខំបឹងបងសិកសោរៀនសូតបន្តទៀត។ នាពលអនាគត បសិនបើជានាងមានឱកាសបឡងជាប់អាហារូបករណ៍ បាន
រៀន
បរទស
នាងនឹងជើសរីសមុខវិជាពទយ ដើមបីមកបមើដល់សុខុមាលភាពរបស់បជាជនកម្ពុជា។ ជាចុងកយ កុមារី ជា ច័ន្ទរកសោ មានគំនិតចង់ផាំផ្ញើដល់ប្អូនៗជំនាន់កយ ឱយខិតខំ បឹងបងរៀនសូតឱយបានពូក បើ បន្ត
ះបីយើងជាសីក៏
យ តបើយើងបឹងបងរៀនសូត
ះ យើងនឹងអាចពូក និងទទួលបាននិទ្ទសល្អ ចៀសវាងការចំណាយពលវលាខ្ជះខាយ
ខ្ជិល ដើរលងឥតប
ជន៍ សពគប់មិត្តអាកក់ ជក់គឿងញៀន មានស្នហានក្នុងវ័យសិកសោ
នាំឱយកាយជាជនអនាថា គាន
ល
។
កុមារីក៏អាចរៀនពូកមុខវិទយោវិទយោសាស្តដូចកុមារាដរ។
65
២២ ការពយោយាមនាំមកនូវ
គជ័យ
បសិនបើយើងធ្វើដំណើរពីរាជធានីភ្នំពញ តាមផ្លូវជាតិលខ៦ ឆ្លងកាត់សានស្ទឹងសនបានបហល២គីឡូម៉ត
យ
យើងនឹងឃើញសាលាបឋមសិកសោមួយ ដលមាន អាចារយលាក់ ស្ថិត
ះ
ខត្តកំពង់ធំ ហើយ
លភ្នកមើល
ខាងសាំដ
ះ
ះថា សាលាបឋមសិកសោអនុវត្ត ហ៊ុន សន
ក្នុងភូមិ អាចារយលាក់ សងា្កត់ អាចារយលាក់ កុងស្ទឹងសន ខត្តកំពង់ធំ។
ចាប់តាំងពីឆាំ១៩៧៩ រហូតមកដល់បច្ចុបបន្ននះ (អ្នកគប់គងសាលារៀនមានការផាស់ ប្តូរចំនួនបួននាក់ហើយ តើអ្នកទីបួន ដលជាអ្នកគប់គងដឹកនាំរហូតមកដល់បច្ចុបបន្ននះ គាត់ មាន
ះអ្វី ជាស្តី ឬជាបុរស បានជាសាលារៀនរបស់គាត់ស្ថិត
ក្នុងចំ
មសាលាគំរូក្នុង
ខត្ត កំពង់ធំ? ក្នុងវ័យ២៨ឆាំ រស់
ពីរនាក់មាយដលជាស្តីមមា៉យ
អ្នកគប់គងសាលារៀន។
តើគាត់បានអនុវត្តដូចម្តច
ះសយបបណា ដើមបីបកាយសាលារៀនឈាន ឆាំ១៩៨៥
សាលាបឋមសិកសោអនុវត្ត
យ អ្នកដឹកនាំសាលា
ហើយជួបបទះការលំបាកអ្វីខ្លះ?
និង
រកភាពអភិវឌឍ?
អាចារយលាក់មានតអគារឈើបក់សបូវពីរខ្នង
ដលមានសភាពទុឌទម លចមុខលចកយតប៉ុ បបនះក៏
កសី ហ ម៉ូលី បានកាយខ្លួនជា
្ណះ។ ត
ះជាស្ថិត
ក្នុងសានភាព
តទទួលសិសសឱយចូលរៀនជាបចាំ។ មកដល់ឆាំ១៩៨៧
យមានការខិតខំបឹងបង និងចុះសាកសួរសាបស្ទង់មតិសាធារណៈជន ទំនាក់ទំនងល្អជា មួយសហគមន៍ ក៏ដូចជាមន្ទីរអប់រំយុវជន និង កីឡាខត្ត ហើយក៏មានសំណូមពរពីមាតាបិតា កសីក៏ផ្តើមធ្វើបុណយផា្ក រហូតដល់បានបក់សាងសង់អគារធ្វើពីឈើ បក់កបឿង
សិសស
បានពីរខ្នងដលក្នុងមួយខ្នងៗមានចំនួនបីបន្ទប់។ ថ្វីតបិតតមានអគារថ្មីល្អ ក៏ គងយើង
ពុំទាន់គិតដល់កន្លងសមរមយ សមប់បមើការងារផាល់ខ្លួនឡើយ។
ឆាំ១៩៩០ ទមកាន់តខាំង ឈើបក់កបឿង
យសង្កតឃើញអគារដលសសសល់ពីរខ្នង
ដលមានសភាពទុឌ
កសី ហ ម៉ូលី ក៏សមចចិត្តអនុវត្តជួសជុលអគារ
ះ ឱយកាយជាអគារ
យបើរូបភាពដដល។ គាត់សបបោយរីករាយយា៉ងកលង
ឃើញសិសសោនុសិសសមករៀនយា៉ងសបបោយរីករាយ តគាត់មិនទាន់អស់ចិត្ត គាត់ខាចសិសសមិនមានសុវត្ថិភាព
66
យ ក៏អ្នកគប់
យសាលារៀន
ះ មិនទាន់មានរបង
យសង្កត ឡើយ ពះ ឡើយ។ ពល
ះ គាត់ក៏បជុំពិភាកសោជាមួយបុគ្គលិក ដើមបីរិះរកមធយោបាយយា៉ងណា ធ្វើរបង យបានទទួលមតិ តបានសមច
បល់ពីបុគ្គលិក គាត់ក៏សមចចិត្តធ្វើរបង ះបីជាជួបបទះនឹងការលំបាក
ជិតខាងសាលាក៏ បកប
យ ក៏គាត់
្ដះអាសន្ន ទាល់
យមានទំនាស់ជាមួយនឹងអ្នកដលរស់
តខិតខំបឹងបង
យកាយវិការទន់ភ្លន់ រហូតដល់អ្នកទាំង
ះជាប
ះឱយបាន។
យបើវិធីលួង
ម បញ្ចុះបញ្ចូល
ះ មកចូលរួមចំណកក្នុងសមាគមទទង់
សាលា។ យមើលឃើញការតស៊ូ និងការខិតខំបឹងបងរបស់
កសី មន្ទីរអប់រំ យុវជន និង កីឡា
ខត្តកំពង់ធំ បានបញ្ចូលសាលានះជាសាលាគំរូ។ លើសពីនះ
ទៀតមន្ទីរអប់រំ យុវជន និង
កីឡាខត្តបាន ខិតខំបឹងបងជួយអន្តរាគមន៍រហូតដល់សាលារៀននះ បកាយជាសាលាដល មានអគារថ្មទាំងបួនអគារ កមការឧបត្ថម្ភគាំទរបស់់សម្តច អ គ្គមហាសនាបតីត
ហ ៊ុន
សន។ សន ឆាំ១៩៩៧ សម្តចបានជួយធ្វើរបងថ្មពទ័្ឋជុំវិញឱយកាន់តរឹងមាំ ហើយក៏បានបកាយ ះសាលានះ
ជាសាលាបឋមសិកសោអនុវត្ត
ហ៊ុន
សន
អាចារយលាក់
រហូតមកដល់
សព្វថ្ងនះ។ ចាប់តាំងពីសាលារៀននះមានអគារសាតៗ បជាជនក៏បានបញ្ជូនកូន ពីមួយឆាំ
មួយឆាំ កាន់តកើនឡើង ជាហតុធ្វើឱយករ្ដ៍
តមានភាពលបីលបោញគួរជាទី
ទនៈ។
ឱយមកចូលរៀន
ះរបស់អ្នកគប់គងរូបនះ កាន់
យសង្កតឃើញ ចំនួនសិសសពីមួយឆាំ
មួយឆាំ
កាន់តកើនឡើង ធ្វើឱយការសិកសោរបស់សិសសជួបការលំបាក អ្នកគប់គងសាលា បានទំនាក់ ទំនងជាមួយមន្ទីរ និងកសួងអប់រំ យុវជន និង កីឡា ដើមបី ពល
ះសយកន្លងសិកសោដល់សិសស។
ះកសួង អប់រំ យុវជន និង កីឡាបានសហការជាមួយអង្គការមូលនិធិសង្គម បាន
កសាងអគារមួយខ្នងទៀត មានចំនួនបំបន្ទប់ធ្វើពីឈើបក់កបឿង។ ឆាំ២០១០
មានសបបុរសជនមាក់ជនជាតិសឹង្ហបូរី
ដលមានមូលនីធិមួយ
ះថា
មូលនីធិថាយហ្គឺ (Tiger Foundation) បានសង់បណា្ណល័យឱយមួយខ្នងជាបភទអគារថ្មបក់ កបឿង។ មិនតប៉ុ
្ណះ អង្គការ រូមធូរីធ (Room to Read) និងអង្គការ សុីបា៉ (SIPAR) ក៏បាន
ចូលរួមចំណកបំពាក់ សមារបណា្ណល័យដើមបីជួយអភិវឌឍន៏ដល់ការសិកសោរបស់សិសស។ លើស ពីនះទៀត មូលនីធិ បានយកចិត្តទុកដាក់ដល់សុខភាពរបស់សិសស បចាំសាលាមួយនាក់
និងអ្នកការពារសុវត្ថិភាពសាលាមួយនាក់
មូលនីធិ ថាយហ្គឺ (Tiger Foundation)។ មិនតប៉ុ
យបានផ្តល់គូពទយ កមការឧបត្ថម្ភរបស់
្ណះ សបបុរសជនដទទៀត ក៏បានជួយជា
ថាំពទយ សមារសិកសោ សមារបណា្ណល័យ សមារកីឡាដើមបីរួមចំណកលើកកម្ពស់ការសិកសោ របស់សិសសោនុសិសស ឱយកាន់តមានភាពបសើរឡើងថមទៀត។ ក្នុង
ះដរ សាលាក៏មាន
67
សួនដំណាំ ដើមបីបណ្ដុះបំណិនជីវិតដល់ពួកគទៀតផង។ ក្នុងកិច្ចអភិវឌឍន៍សាលារៀន ប៉ុ
កសី ហ ម៉ូលីពុំបានគិតតឹមតផ្នកហដារចនាសម្ព័ន្ធ
្ណះទ គឺគាត់បានជួយលើកកម្ពស់ សមត្ថភាពលើផ្នកបងៀន និងរៀនទៀត។ គាត់បាន
បង្កឱកាសដល់
កគូអ្នកគូរបស់គាត់ ឱយកាន់តមានមនសិការវិជាជីវៈ មានចំណះដឹង
ខ្ពង់ខ្ពស់ តាមរយៈការបញ្ចូនឱយចូលរួមក្នុងវគ្គសិកា្ខសាលាផសងៗ និងតាមរយៈការបជុំជារៀង រាល់សបាហ៍។
រហូតមកដល់ពលនះ
និងបាន បន្តការសិកសោរហូតបានចប់បរិ
គូបងៀនរបស់គាត់បានឆ្លងកាត់វគ្គបណ្ដុះបណា្ដល បតស្ទើរតគប់គា។ លើសពីនះទៀត អ្នកគប់គង
យើងបានយកចិត្តទុកដាក់ ជួយដល់សិសសដលរៀនយឺត តាមរយៈការបងៀនឡើងវិញ លើ មរៀនណា ដលពួកគទទួលបានលទ្ឋផលមិនល្អ។ មិនតប៉ុ ដលរៀនយឺត
ក្នុង
៉ងសិកសោថមទៀត
្ណះគាត់បានតាមជួយសិសស
យគាត់អនុវត្តរូបភាពវាយតម្លសិសសទាំង
ជាបចាំរៀងរាល់ខ ដលជាហតុធ្វើឱយអតសិសស
ះបង់ តួតថាក់ស្ទើរតគាន
ះ
ក្នុងឆាំ
សិកសោនីមួយៗ។ ទន្ទឹមនះ គាត់ និងបុគ្គលិកសិកសោបានអនុវត្តតឹមតូវតាមចបោប់រដ្ឋបាលរបស់ សាលារៀន។ ក្នុងនាមជាអ្នកគប់គង
កសី ហ ម៉ូលី នាយិកាសាលាបឋមសិកសោអនុវត្ត ហ៊ុន សន
អាចារយលាក់ មិនដលភ្លចទក្នុងការបង្កលក្ខណៈអនុវត្តតាមបបសាលាកុមារមតី ពិសស គាត់បានអនុវត្តជាបចាំគឺសាលាតូវតមានភាពបតង
សាត
និងទន់ភ្លន់មុឺងមា៉ត់
(Clean
Green and Strict)។ ការតស៊ូ
អំណត់
ពយោយាម
និងមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយសហគមន៍
មជឈដានជុំវិញខ្លួន ក្នុងការអនុវត្តភារកិច្ចគឺជាកតានាំមកនូវភាព សចក្តីពយោយាម នាំឱយសមច
68
គជ័យ។ គជ័យ។
បុគ្គលិកសិកសោ
២៣ ជីវិតនិងការតស៊ូរៀនសូត នាងខ្ញុំ
ះ យ៉ម នឿន អាយុ១៧ ឆាំជាសិសសរៀនថាក់ទី១១
ចំរីនរដ្ឋ រាជធានីភ្នំពញ។ នាងខ្ញុំកើត
វិទយោល័យជាសុីម
ក្នុងគួសារកីកដលមានបងប្អូន៣នាក់ (បុស២នាក់)
ខ្ញុំជាកូនទី១។ នាងខ្ញុំមានដើមកំណើត ភូមិអង្កង ឃុំជាងដក សុកកំពង់តបក ខត្តពវង។ ឪពុកខ្ញុំ ះ សី អឿន មាយ ភិនណាំ មុខរបរគាត់ទាំងពីរគឺធ្វើស និងនសាទតី។ ការធ្វើសរបស់ ឪពុកមាយខ្ញុំ ពិតជាមិនគប់គន់ទសមប់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពបចាំថ្ង ពលខ្លះមាយខ្ញុំបានយក តីដលឪពុកខ្ញុំនសាទបាន
ប្តូរយកអង្ករ។ គួសារខ្ញុំកាន់តយា៉ប់យុឺន
ៗ
យកាល
ះ
ការធ្វើសរបស់ឪពុកមាយខ្ញុំមានការខូចខាតចើន ហើយការនសាទមិនសូវទទួលបានផលទ ដលនាំឱយគួសារខ្ញុំជំពាក់បំណុលគជាចើន រហូតដល់ឪពុកមាយខ្ញុំបង្ខំលក់ដីស ផ្ទះសំបង ដើមបីយកលុយសងបំណុលគ។ គួសារខ្ញុំបានធ្វើចំណាកសុកមករស់ ឡរកំ
រ សងា្កត់ឬសសីកវ រាជធានីភ្នំពញ។ កាល
នាំខ្ញុំ
ចុះ
ះចូលរៀន
រៀន
សាលាបឋមសិកសោចំរីនរដ្ឋវិញ ពះ
ទីកុងភ្នំពញ
ភូមិ
ះខ្ញុំមានអាយុ៦ឆាំហើយ ឪពុកមាយខ្ញុំបាន
សាលាបឋមសិកសោអន្លុងកាន ប៉ុន្តមិនយូរប៉ុនាន ខ្ញុំបានផ្ទរមក ទី
ះ សាលារៀនលិចទឹកខាំងណាស់
រដូវវសសោ ពិបាកក្នុងការរៀន។ មធយោបាយធ្វើដំណើររបស់ខ្ញុំ គឺការដើរមករៀនជាមួយកូនអ្នក ជិតខាង។
យសាលារៀន
ឆាយពីផ្ទះ មាយខ្ញុំបាយវចបាយទឹកទុកឱយខ្ញុំ យកមកសាលា។
ពលខភ្លៀងម្តងៗ មាយរបស់ខ្ញុំ បានដើរមកទទួលខ្ញុំទាំងភ្លៀង ពះគាត់ខាចខ្ញុំឈឺ និង រងា គាត់អៀវខ្ញុំ រហូតដល់ផ្ទះ
យមិនខាចនឿយហត់។
ពលខ្ញុំរៀនថាក់ទី៣ ឪពុកមាយរបស់ខ្ញុំបាន រស់
ះគាយា៉ងខាំង ហើយឪពុកខ្ញុំ គាត់បាន
ជាមួយសីថ្មី ពមទាំងបានយកលុយកាក់ មាសបក់ ដលមាយខ្ញុំខំសនសំជាយូរ
មកហើយ ពល បង្ខំចិត្ត នាំខ្ញុំ
ឱយសីថ្មី
ះអស់រលីង។
ះគួសារខ្ញុំមានការលំបាកខាំងណាស់ រស់ជាមួយយាយខ្ញុំ
យមាយខ្ញុំធាក់ខ្លូនឈឺទៀត។ គាត់បាន
ឯសុកកំណើត។
ទី
ះខ្ញុំមិនបានចូលរៀនទ
69
គឺដើរសុីឈ្នួលស្ទូងសូវឱយគ
ពះជីវភាពគួសារយាយរបស់ខ្ញុំមានការលំបាកខាំងណាស់
គឺរកពឹក ខ្វះលាច រកលាចខ្វះពឹក។ បហលជាបី សុំ
បួនខ ឪពុកខ្ញុំបានវិលមកវិញ គាត់បាន
សមាយខ្ញុំគប់បបយា៉ង ដលគាត់បានបពឹត្តិខុសចំ
ខ្ញុំបានលើកលង មករស់
ះបពន្ឋកូន។ ពល
ះមាយ
សឱយឪពុកខ្ញុំ។ គាត់ទាំងពីរបានយកខ្ញុំតឡប់មកវិញ។ ពលខ្ញុំវិលតឡប់
ទីកុងភ្នំពញវិញ គួសាររបស់ខ្ញុំមានសភាពកលំបាកខាំង
ខ្ញុំកាន់តលំបាក ឪពុកមាយខ្ញុំ
តនាំខ្ញុំ
ចុះ
ៗ តទាះបីជាគួសារ
ះចូលរៀនថាក់ទី៣ម្តងទៀត។
ពលខ្ញុំរៀនដល់ថាក់ទី៩ ការរៀនសូតរបស់ខ្ញុំកាន់តចំណាយចើន។ គាត់ទាំងពីរខិតខំ ធ្វើការណាស់ គាត់អូសឥដ្ឋ ដុតឡ កាត់អុស មិនត្អូញត្អរ
សូមបីតបន្តិច
យមិនខាចនឿយហត់
ឱយតរូបខ្ញុំបានសិកសោរៀនសូត។
ខិតខំរៀនសូត រហូតបានបឡងជាប់ស ខ្ញុំរៀនបន្តទៀត។ ពល និងខ្ចីលុយ
ះ
រងារ គាត់ទាំងពីរ
ហតុនះហើយ
បានជាខ្ញុំ
បតមធយមសិកសោបឋមភូមិ។ ឪពុកមាយខ្ញុំបានឱយ
ះមាយខ្ញុំ គាត់មានជំងឺយា៉ងធ្ងន់ធ្ងរ រហូតដល់ឪពុកខ្ញុំ បានលក់ម៉ូតូ
កឡជាចើន ដើមបីយកមក ពយោបាលមាយរបស់ខ្ញុំ។
ះមាយខ្ញុំឈឺយា៉ងណា
ក៏គាត់មិនឱយខ្ញុំឈប់រៀនទៀតដរ ថមទាំងផ្តល់កមាំងចិត្តឱយខ្ញុំកាន់តខាំងជាងមុន។ សំណាងល្អ ថ្ងមួយ អង្គការខមរា បានមកជួយ គួសារខ្ញុំ ថ្ង ចើន
យបានឧបត្ថម្ភកង់ និងសមារៈជាចន ើ ដល់រប ូ ខ្ញ។ ុំ
ះខ្ញុំសបបោយចិត្ត ណាស់ ខ្ញុំមិនដលនឹកសមថាខ្លួនឯងទទួលបានកង់និងសមារៈជា ពល ដលមាយខ្ញុំ កំពុងមានជំងឺ។
ពលដលខ្ញុំឡើងថាក់ទី១១ ឪពុកមាយខ្ញុំគាត់
បានសមចចិត្តឱយខ្ញុំរៀន ភាសាអង់គ្លសបន្ថមក
៉ងទៀត។ ពល
ះការចំណាយរបស់
ខ្ញុំ កើនឡើងទ្វដង។ ឪពុកមាយខ្ញុំកពីធ្វើកម្មករឡឥដ្ឋ ពលទំនរឪពុកខ្ញុំគាត់ ឯមាយខ្ញុំវិញ
រត់ម៉ូតូឌុប
ទិញកណាត់មករៀបបន្ថមទៀត។ ចំណកខ្ញុំវិញ ពលទំនរពីការរៀន តង
ជួយរៀបកំណាត់ លើកឥដ្ឋដាក់ឡាន ហើយពលខ្លះខ្ញុំក៏ដើរដកក ថ្ងមួយអ៊ុំមាក់បាននិយាយបប់ខ្ញុំថា កូនសី ជៀសមិនផុតពីធ្វើជាកម្មករ ពាកយសម្តីនះ ឮដក់ជាប់
«រៀនធ្វើអ្វីវាគានប
ឈូកលក់ថមទៀត។ ជន៍អ្វីទសមប់យើង
ងចក និងកម្មករឡឥដ្ឋដដល ហើយក
ជា
តក»។
ក្នុងចិត្តខ្ញុំ រហូតគានថ្ងបំភ្លចបាន។ ខ្ញុំបានបប់ខ្លួនឯងថា ថ្ងណា
មួយខ្ញុំនឹងកបពាកយសម្តីរបស់គ ដលបាន ខំតស៊ូរៀនសូតឱយបានសមច
លចំ
ះខ្ញុំ និងគួសារ ឱយកាយ
ជាការខិត
គជ័យ។
ខ្ញុំជឿជាក់យា៉ងមុតមាំថា មានតការតស៊ូ ពយោយាម រៀនសូតទ ដលធ្វើឱយខ្ញុំ និងគូសារ អាចជៀសផុតពីភាពកីក និងភាពល្ងង់ ខ្ញុំតូវបឡងស
70
បាន។
បតមធយមសិកសោទុតិយភូមិ
ឆាំកយ។
ប៉ុន្តខ្ញុំមិនមានការបារម្ភអ្វី
ឡើយ ពីពះខ្ញុំមានការជឿជាក់ថា ខ្ញុំនឹងបឡងជាប់។ បសិនបើខ្ញុំអាច ខ្ញុំនឹងបន្តការសិកសោ រហូតដល់សាកលវិទយោល័យបន្ថមទៀត។
ថ្ងអនាគត ខ្ញុំចង់កាយជាគូបងៀនភាសាអង់គ្លស
មាក់ដ៏ល្អ។ ប៉ុន្តក្តីសុបិន្តរបស់ខ្ញុំនឹងមិនអាចសមចបានទ បសិនបើគានការជួយជមជង ពីអង្គការខមរា ជាពិសសឪពុកមាយខ្ញុំ។ ទីបំផុត រូបខ្ញុំបានយកឈ្នះចិត្តអ្នកជិតខាងរបស់ខ្ញុំហើយ។ ឥឡូវនះពួកគ មិនហា៊ន និយាយពាកយសម្តីនះទៀតទ។ ផ្ទុយ
វិញពួកគបានយល់ពីសារៈប
ជន៍ នការៀនសូត
និងផលវិបាកនការមិនចះអកសរ។
71
២៤ ភាព នាងខ្ញុំ
គជ័យរបស់នាង សាម៉ុត
ះ ជឿន សាម៉ុត អាយុ ១៨ឆាំ រស់
បល្លង្ក័ ខត្តកំពង់ធំ។ បច្ចុបបន្នជាគរុសិសសឆាំទី១
ភូមិចាន់សរី ឃុំសាមគ្គី សុកបសាទ
សាលាគរុ
សលយ និង វិកឹតការហ៊ុនសន
ខត្តកំពង់ធំ ឆាំសិកសោ២០១០-២០១១។ នាងខ្ញុំកើតក្នុងគួសារកីកដលមានសមាជិក៥នាក់ សុទ្ឋតសី។ ពលកម្ម
គួសាររបស់នាងខ្ញុំបកបមុខរបរកសិកម្ម
ពះផលសូវដលបាន
នាងខ្ញុំជាក្មងកំពឪពុកតាំងពី មាយនាងខ្ញុំថា តើឪពុកខ្ញុំ សពាប់ស
ះមិនអាចផ្គត់ផ្គង់កុមគួសារពញមួយឆាំបានឡើយ។
ក្នុងផ្ទមាយមកម៉្លះ ពលដលនាងខ្ញុំធំដឹងក្តី នាងខ្ញុំបានសួរ ះអ្វី? ហើយគាត់
ណា? រស់ ឬសាប់? មាយខ្ញុំរៀបរាប់យា៉ង
នថាឪពុកកូនឯង បានលងលះមាយ រួច
យកបពន្ធថ្មីទៀត
នបទសថ។ ពលដលឪពុកឯងលងគាជាមួយមាយ សា្គល់ឯងជាកូនរបស់គាត់ទ
និងតូវពឹងផ្អកលើការលក់កមាំង
មិនតប៉ុ
្ណះ
ឯជាយដន
ះ គាត់បានបដិសធ មិនទទួល
គាត់មិនឱយឯងបើតកូលរបស់គាត់ថមទៀត
យគាត់យល់ថាគួសារខាងមាយជាអ្នកក។ មូលហតុនះហើយទើបឯង បើតកូលខាង មាយ។ កុមគួសារនាងខ្ញុំមានជីដូនជរាមាក់ និងមាយមីងមាក់ដលពិការជើង នាសម័យសង្គម។
យមានហតុផលបបនះហើយទើបខ្ញុំយល់ថា
យសារគប់មីន តើខ្ញុំតូវធ្វើដូចម្តច
ដើមបីឱយរួចផុតពីភាពកីកបាន? នាងខ្ញុំបានតាំងចិត្តថាតូវតជំនះគប់ឧបសគ្គ ហើយខិតខំ សិកសោរៀនសូតដើមបី រំ ចូលរៀន
ថាក់ទី១
ះខ្លួន និងកុមគួសារឱយរួចផុតពីភាពលំបាកនះបាន។ នាងខ្ញុំបាន អាយុបំពីរឆាំ។
រៀងរាល់ថ្ង ពលតឡប់ពីសាលារៀនវិញ នាងខ្ញុំតងតជួយធ្វើការផ្ទះដូចជា ដាំបាយ រក ទឹក ហើយពិសសរង់ចាំមើលផ្លូវមាយតឡប់ពីធ្វើការងារឱយគ។
ពលអាយុ១២ឆាំនាងខ្ញុំ
សុីឈ្នួលដកស្ទូងជាមួយមាយ ដើមបីបានបក់សមប់ទិញអង្ករម្ហូបអាហារទទួលទានបចាំ ថ្ង ទិញសមារៈសិកសោ និងសម្លៀកបំពាក់ផងដរ។
ឆាំ២០០៦ នាងខ្ញុំបានបញ្ចប់ថាក់ទី៦
ឡើងថាក់ទី៧ ហើយក៏ជាពលដលនាងខ្ញុំតូវសក់ទឹកភ្នកជារៀងរាល់ថ្ង
យមាយនាងខ្ញុំ
បង្ខំឱយឈប់រៀន ពះគាត់លងមានលទ្ធភាពផ្គត់ផ្គង់ការសិកសោរបស់ខ្ញុំទៀតហើយ។ ប៉ុន្តសំណាង ល្អ
72
យគុណបុណយពះ
កបានជួយ
ខ្ញុំតូវបានទទួលអាហារូបករណ៍រយៈពល៣ឆាំ។
ពល
ះ នាងខ្ញុំសបបោយចិត្តយា៉ងខាំង និងធ្វើឱយខ្ញុំមានសារតីល្អឡើងវិញ។
លអាហារូបករណ៏យា៉ងណាក៏
យ ក៏នាងខ្ញុំ
ឆាំ២០០៩ នាងខ្ញុំបានបឡងជាប់ស
បមើគដដល។
បតមធយមសិកសោបឋមភូមិ មាយនាងខ្ញុំបាន
យសារនាងខ្ញុំខ្វះមធយោបាយធ្វើដំណើរ
បងាក់ការសិកសោនាងខ្ញុំជាថ្មីម្តងទៀត សាក់
ត
និងខ្វះលទ្ធភាពផ្គត់ផ្គង់ការហូបចុកបចាំថ្ង ពះសាលា
ះខ្ញុំមិនបានតបត
ះជាយា៉ងណាក៏
គានកន្លង
ឆាយពីផ្ទះពក។ ពល
ឬនិយាយស្តីអ្វីកពីគិតក្នុងចិត្តតមាក់ឯងថា
បានមកពីអាហារូបករណ៏ ត
ះជាខ្ញុំបានទទួ
ខ្ញុំមានកង់១ដលជាករ្ដិ៍
យ ខ្ញុំបានពយោយាមពនយល់ហតុផល
មាយខ្ញុំថា ម៉អាណិតខ្ញុំផង សូមម៉អនុញាតិឱយខ្ញុំបានរៀនមួយឆាំទៀតមក ពះខ្ញុំចង់រៀនបន្ត ទៀតណាស់។ វិទយោល័យរស្មី
យការអង្វរកររបស់ខ្ញុំ គាត់បានយល់ពម ហើយខ្ញុំក៍បានចូលរៀនថាក់ទី១០ ភ័ណ
សុក
ង។
ពល
បឋមសិកសោ(៩+២) ចំនួនពីរលើកទើបបានសមច យការតស៊ូពយោយាមនះហើយ
ខ្ញុំបានពយោយាមដាក់ពាកយបឡងគូ
គជយ័
ក្នុងឆាំ២០១០-២០១១។
ទើបខ្ញុំបានបឡងជាប់ជាគូបឋមសិកសោ(៩+២)ដូច
លបំណង។ ការសមចលទ្ឋផលនះ គឺ
យសារតមាយរបស់ខ្ញុំ ដលគាត់បានលះបង់
កមាំងកាយនិងកមាំងចិត្ត ពមទាំងផ្តល់នូវភាពកក់ ចុក
ះ
ជាពិសសគាត់តង តផ្គត់ផ្គង់ការហូប
យមិនហា៊នហូបខ្លួនឯងទ គឺទុកសមប់កូន មិនថាឆាញ់ ឬមិនឆាញ់ក៏
គឺជាទឹកចិត្តមាយ ដលមានពហ្មវិហារធម៌ចំ បានតាម
ះកូន។ ខ្ញុំសបបោយចិត្តណាស់ ដលបានសមច
លបំណងបថាដលបានគងទុក។
បមើការងារ ខ្ញុំនឹងប្តជាខិតខំរៀនបន្តយកស
យ។ នះ
ទិស
ថ្ងមុខទៀត
ពលចញ
បតមធយមសិកសោទុតិយភូមិ ដើមបីកាយជាគូ
បងៀនកមិតមូលដាន និងជួយដល់កុមារក្នុងសហគមន៏របស់នាងខ្ញុំ។ នាងខ្ញុំសូមផាំផ្ញើដល់ ប្អូនៗទាំងអស់ថា ជីវិតគឺជាការតស៊ូ ការខិតខំអំណត់តស៊ូពយោយាម ថ្ងមួយយើងនឹងទទួលបាន គជ័យជាមិនខាន។ ដូចពាកយ
កមួយ
លថា «តក់ៗពញបំពង់»។
73
២៥ បវត្តិតស៊ូរបស់នាងសុវណ្ណពុទ្ធិណាៗរា៉ក់ នាងខ្ញុំ
ះ សុវណ្ណ ពុទ្ធិណាៗរា៉ក់ អាយុ១៩ឆាំ ជាសិសសថាក់ទី១២ នវិទយោល័យកន្ទឺ២។
បច្ចុបបន្ន នាងខ្ញុំរស់
ក្នុងភូមិបាណន់ ឃុំកន្ទឺ សុកបាណន់ ខត្តបាត់ដំបង។
ះ សុវណ្ណ ឆ ។ គាត់បានសាប់ នាងខ្ញុំ
លនាងខ្ញុំតាំងតពីនាងខ្ញុំស្ថិត
ះ សុង ថាវរីយ៍ គាត់ក៏បានសាប់
ពលដលគាត់ដើរ
កឪពុករបស់ខ្ញុំ
ក្នុងផ្ទមាយ។ អ្នកមាយ
លនាងខ្ញុំតាំងពីឆាំ១៩៩៥
ជីកទំពាំងក្នុងព ដើមបីយក
យសារផ្ទុះមីន
លក់យកលុយទិញអង្ករ និងផ្គត់ផ្គង់
គួសារ។ នាងខ្ញុំមានបងប្អូន៦នាក់, បុស៣នាក់ និងសី៣នាក់។ បងបុសមាក់របស់នាងខ្ញុំបាន សាប់
យសារផ្ទុះមីន
ពលគាត់
ប្អូនៗ។ ចាប់តាំងពីពល
បះស្លឹកពិចយកមកលក់ យកលុយមកទិញអង្ករចិញ្ចឹម
ះមក គួសារនាងខ្ញុំបាត់បង់ភាពកក់
ធាក់ខ្លួនកីកមានជីវភាព
ខ្វះមុខខ្វះកយ។ បនាប់ពីឪពុកមាយបានចកសាន
នាងខ្ញុំបានរស់
សារជីវភាពរបស់គាត់ខ្វះខាតពក នាងខ្ញុំក៏បាន
រស់
ជាមួយបងបុសចបងទី១ ត
យ
ជាមួយបងបុសទី២វិញ។ អវិជា និង
ការសវឹងសុរារបស់គាត់ គួបផសំនឹងជីវភាពមិនសូវធូរធារ គាត់បានវាយធ្វើបាបនាងខ្ញុំ និងមិនឱយ នាងខ្ញុំ
លងជាមួយក្មងជិតខាងទ
អាយុ៧ឆាំ បងសីទី៥ បានយកនាងខ្ញុំ
ជួនកាលគាត់បានបង្អត់បាយខ្ញុំទៀត។
ឃើញដូច្នះបងបុសទី១ក៏យកខ្ញុំតឡប់ ៨ឆាំ។ ខ្ញុំឃើញក្មងៗ
ជាមួយគាត់ ប៉ុន្តគាត់ក៏
រស់
ជាមួយគាត់វិញ។
រៀនខ្ញុំបានសុំបងរបស់ខ្ញុំ
ឆាំ
ពលនាងខ្ញុំ
ផ្ទះជាមួយគដរ។ ះ
នាងខ្ញុំមានអាយុ
រៀននឹងគ តគាត់មិនពមឱយខ្ញុំ
រៀន
ទ គាត់និយាយថាគានលុយកាក់បង់ថ្លសាលា។ ខ្ញុំបានគិតថា ខ្ញុំគានឪពុកមាយដូចគ រស់
ជាមួយបងគានជមកល្អ គានលុយកាក់ មាន
ជីវភាពខ្វះខាត គានបាយហូបគប់គន់ គានចំណះដឹង ថមទាំងអ្នកជិតខាងមើលងាយមើល ក គរីសអើង ហើយក្នុងគួសារមានអំពើហឹងសោថមទៀត។ ខ្ញុំក៏សមចចិត្ត បះសណ្ដកឱយគបាន២តុង
ក្នុង១តុងបាន៥០០រៀល
សុីឈ្នួល
សរុបទាំងអស់បាន១០០០រៀលក្នុង
១ថ្ង។ លុយកាក់ដលខ្ញុំរកបានមកតូវបងថ្លខ្ញុំយកអស់ទុកត២០០រៀល ឱយនាងខ្ញុំតប៉ុ
្ណះ
តខ្ញុំមិនដលខឹង ឬតូចចិត្តអ្វីទ ពះគួសារគាត់មានជីវភាពខ្វះខាតខាំង ហើយថមទាំងមាន កូនចើនទៀតផង។ ខ្ញុំធ្វើការផ្ទះដូចជារកទឹក រកឧស មើលក្មួយ មើល
74
ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា
ហត់នឿយ
យធ្វើការចើនពក ថមទាំងជួយរកលុយផ្គត់ផ្គង់គួសារទៀត។ ប៉ុន្តខ្ញុំមិនដល
ត្អូញត្អរទ។
ពលមួយ
ខ្ញុំសនសំលុយបានរហូតដល់អាចផ្គត់ផ្គង់ការចូលរៀនខ្លួនឯងបានខ្ញុំ
សបបោយចិត្តខាំងណាស់ តបងរបស់ខ្ញុំវិញគាត់មិនសូវសបបោយចិត្តទ ពះគាត់គិតថា ខាត ចំណូល ហើយបងថ្លសីខ្ញុំ ក៏គាត់មិនចង់ឱយខ្ញុំ រៀនហើយខ្ញុំ
រៀនដរ តខ្ញុំបានសនយោថាពលខ្ញុំបានចូល
តជួយរកលុយឱយគាត់ និងជួយធ្វើការផ្ទះដដល។
ពលបានចូលរៀន នាងខ្ញុំដើរលក់នំបណ្ដើរ រៀនបណ្ដើរ។ ខ្ញុំតូវកកពីយប់ដើមបីជួយធ្វើ នំលក់ ហើយពលតឡប់មកពីរៀន ខ្ញុំបាន ជួនកាលបើគានសណ្ដកបះ ខ្ញុំតូវ មីនក៏
មើល
បះសណ្ដករកលុយទៀតផង។
បះបន្ល និងជីកទំពាំង
យ ហើយពលតឡប់មកពីមើល
ក្នុងព
ះបីសងសយ័ថាមាន
ខ្ញុំតូវជួយធ្វើកិច្ចការផ្ទះទៀត។ ខ្ញុំធ្វើការបបនះ
ជារៀងរាល់ថ្ងបនាប់ពីចញពីសាលារៀន។ គទ ខ្ញុំ
និង
ពលសិកសោ ខ្ញុំមិនសូវមានសមារគប់គន់ដូច
យគានសម្លៀកបំពាក់សមរមយ រហក និងបំណះ គានសបកជើងពាក់គាន
រៀន
កាបូបសាយ សៀវ
ដាក់ក្នុងថង់ដ ហើយដើរ
រៀនចមាយ ២.៥ គ.ម ពីផ្ទះ។ ពល
ដល់
សាលាខ្ញុំគានលុយទិញនំអីដូចក្មងដទ សូមបីត១០០រៀល។ ពលតឡប់មកផ្ទះវិញ តូវបាន អ្នកផ្ទះស្តីប
សថាមិនសូវបានជួយរកសុី និងធ្វើការផ្ទះ។
មានថ្ងមួយ បងថ្លសីខ្ញុំបានបណ្ដញខ្ញុំឱយចញពីផ្ទះ។ ត ខំអត់ធ្មត់ និង
ត
ចូលរួមធ្វើជាមិត្តអប់រំមិត្តរបស់អង្គការទសសនៈពិភព និងមិត្តភក្តិដទទៀត
ផសព្វផសោយដល់សហគមន៍
ះ នាងខ្ញុំតូវបានគជើសរីសឲយ
កកម្ពុជាបចាំសុកបាណន់។ ក្នុងកុម
តូវបានបុគ្គលិកសមបសមួលជួយបណ្ដុះបណា្ដលពីរបៀប
និងសាលារៀន។
ទទួលបានពីការបណ្ដុះបណា្ដល ផសព្វផសោយ
យនាងខ្ញុំ
រៀនរាល់ថ្ង ហើយការរៀនរបស់នាងខ្ញុំ គឺបានទទួលលទ្ធផលល្អ ជាប់
លខ១រៀងរាល់ខ រហូតខ្ញុំបានរៀនដល់ថាក់ទី៧។ ពល នះរូបខ្ញុំ
ះបីយា៉ងណាក៏
កុមការងារនាងខ្ញុំបានយកចំណះដឹងដល
ផសព្វផសោយបន្តដល់សហគមន៍ និងសាលារៀន
យការ
ះមានបធានបទពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិកុមារ អំពើហឹងសោក្នុងគួសារ ការជួញដូរផ្លូវភទ
កុមារ ក្នុងឃុំនាងខ្ញុំ និងកឃុំ ក្នុង១ខបួនដង។ តាមការរស់
និងតាមរយៈការងារនះ
នាងខ្ញុំឃើញថា សហគមន៍មានការយល់ដឹងចើន និងមានការបបួលខុសពីមុន។ ខ្ញុំ និងកុម ការងារចុះធ្វើសកម្មភាបបបនះជារៀងរាល់ខ។ ចិត្តឱយខ្ញុំបានចូលរួមសិកា្ខសាលា សកម្មភាពរបស់ខ្ញុំល្អថមទៀត សិកា្ខសាលា
កំពង់
ក្នុងឆាំ២០០៧ កម្មវិធីបានគាំទលើកទឹក
ម ស្តីពីអាហារូបត្ថម្ភ។ កយមក
ក្នុងឆាំ២០០៨
យឃើញ
ខ្ញុំក៏ទទួលបានការលើកទឹកចិត្តឱយចូលរួម
ខត្តសៀមរាប ស្តីពីការជួញដូរមនុសស។ បនាប់មក តូវបានគជើសរីសឲយ
រៀនពីការតស៊ូមតិ
រាជធានីភ្នំពញ និងចូលរួមបជុំថាក់តំបន់
បាងកក បទសថ ស្តីពី
ការតស៊ូ មតិការកងបវ័ញ្ច អំពើហិងសោ និងការជួញដូរមនុសស។ កយមក
យគឃើញ
75
លទ្ធផលការងារ
ខ្ញុំរឹតតល្អឡើងជាមួយនឹងការតស៊ូធ្វើការងារ
សាលារៀន កម្មវិធីបាន ជើសរីសរូបនាងខ្ញុំសារជាថ្មី បទសបសុីល
ក្នុងខ១១
ឆាំ២០០៨។
និងការខិតខំរៀនសូត
ចូលរួមមហាសន្និបាតពិភព
មហាសន្និបាតពិភព
ក
ក
បាន
ត
លើបធានបទដូចជា ការតស៊ូមតិពី ការកងបវញ្ច័ ការជួញដូរកុមារ និងស្តី បុរស ពមទាំង អំពើហិងសោ
ជុំវិញពិភព
ក។ បនាប់មក
ពលនាងខ្ញុំរៀនដល់ថាក់ទី១០ ក៏មានរឿងរា៉វ
មួយកើតឡើងជាមួយកុមគួសារ របស់បងបុសខ្ញុំ គាត់ជំពាក់លុយគចើនមាស់លុយគក៏ មកទារបំណុល ហើយរឹបអូសដីយក បុសខ្ញុំក៏រត់គចខ្លួនបាត់ពល
ះ
លក់។
យគានបក់សងគ បងសីថ្ល និងបង
នាងខ្ញុំធំហើយ
ពលអត់ពីបង
តូវបឈមមុខនឹងការ
មើលងាយពីសំណាក់ក្មងសាវបុសៗក្នុងភូមិ ចង់ ប៉ុនប៉ងចាប់នាងខ្ញុំ អ្នកខ្លះមើលងាយខ្ញុំថាជា កូនកំពគានសមត្ថភាពរៀនដូចកូនគជាអ្នកមាន។ យមានការអន្តរាគមន៍ពីកម្មវិធីរបស់អង្គការទសសនៈពិភព អប់រំសុក ក៏បានជម្លៀសនាងខ្ញុំឱយមកសាក់ ជិតនឹងសាលារៀន។ ការសាក់ ដើមបីដូរយកបាយហូប
កកម្ពុជា នឹងការិយាល័យ
និងផ្ទះសំណាក់គូ
ការិយាល័យអប់រំសុក
ទីនះ នាងខ្ញុំជួយដាំបាយ លាងចានជូន
កគូៗ
ទី
ះ
ហើយពួកគាត់មួយចំនួនជួយឧបត្ថម្ភលុយកាក់បន្តិចបន្តួចដល់នាងខ្ញុំ
ទុកទិញសមារសិកសោ។ ពលបានមកសាក់
ទីនះ ខ្ញុំរឹតតខំរៀនសូតខាំងជាងមុនថមទៀត
ពីពះនាងខ្ញុំយល់ឃើញថា ពលមានចំណះដឹងខ្ពស់អាចរកកាងារធ្វើបានល្អ អាចឱយជីវភាព ធូធារ ជំនះលើការមើលងាយរបស់អ្នកជិតខាងដលនិយាយថា ក្មងកំពមិនអាចមានលទ្ធភាព រៀនបានខ្ពស់ និងពូក ជាពិសសភាពអវិជាងាយនឹងគះថាក់ ចាញ់
កគខ្វះការពិចារណា
ហើយងាយ នឹងបពឹត្តអំពើហិងសោក្នុងគួសារ។ នាងខ្ញុំគិតថាមានតការអប់រំទ ដលអាចជួយ ឱយនាងខ្ញុំ មានភាពភ្លឺសាង មានអនាគតល្អ អាចជួយសហគមន៍ខ្លួនឯងឱយមានភាពរីកចមើន។ នាងខ្ញុំ បានយល់ពីសារៈសំខាន់ និងផលប យល់ថា
ជន៍នការអប់រំហើយនាងខ្ញុំចង់ឱយមនុសសទូ
ះជាក្មងគានឪពុកមាយ ឬក្មងអនាថា ដលមានការលំបាកបំផុត មិនថាសី
ឬបុស អាចរៀនបានខ្ពស់ ហើយមានអនាគតល្អដូចក្មងអ្នកមានដរ។ រហូតមកដល់បច្ចុបបន្ននះ នាងខ្ញុំបានចូលរៀនថាក់ទី១២ ហើយមុខវិជាដលនាងខ្ញុំចូលចិត្ត និងរៀនបានពូកជាងគ គឺមុខវិជាគណិតវិទយោ និងរូបវិទយោ។ លើសពីនះ កម្មវិធីរបស់អង្គការទសសនៈពិភព
កកម្ពុជា និងការិយាល័យអប់រំសុក បាន
ផ្គត់ផ្គង់នាងខ្ញុំឱយកាយជាអ្នកគូបងៀនភាសាអង់គ្លសដល់កុមារតូចៗ កំប៉ងកើតតាំងពីខ្ញុំរៀនថាក់ទី១១។ សាលារៀនកំ នាងខ្ញុំឆ្លៀតបងៀនគួរដល់មិត្តភក្តិក
កពីបងៀនភាសាអង់គ្លសដល់កុមារតូចៗ
៉ងបន្ថមទៀត។
គមងកម្មវិធីអប់រំ បុគ្គលិកការិយាល័យអប់រំសុកបាណន់
76
ថាក់បឋមសិកសោ
យមានការជួយជមជងពី កគូ អ្នកគូ និងមិត្តភក្តិ ធ្វើឱយ
ខ្ញុំមានការតស៊ូរហូតដល់សព្វថ្ងនះ ហើយនាងខ្ញុំនឹងតស៊ូរៀនបន្ត ទៀតដើមបីឱយកាយជាអ្នក គប់គងគមងកម្មវិធី ដូចបងៗដលធ្វើការ ដើមបីធ្វើជាគំរូដល់ក្មងសីទាំងឡាយ
អង្គការទសសនៈពិភព
កកម្ពុជា ឬមន្តីរាជការ
ក្នុងសហគមន៍របស់នាងខ្ញុំ និងដើមបីយក ចំណះដឹង
ទាំងនះ ជួយដល់សហមគមន៍ឱយមានការរីកចមើន។ ចុងបញ្ចប់នរឿង ខ្ញុំសូមឱយអ្នកទាំងអស់គា
លើពិភព
គឺជាកតាសំខាន់ និងផ្តល់ឱកាសឱយកូនៗបានទទួលការអប់រំ
កនះ តូវដឹងថាការសិកសោ យមិនគិត ថាសី ឬបុស ចាស់
ឬក្មងទ ជាពិសសក្មងអនាថា កីក ពិការ ឬជនជាតិភាគតិចឡើយ។ នាងខ្ញុំជាក្មងកំពកីកបំផុត ខ្ញុំអាចរៀនបានដូចក្មងៗដទទៀតដរ ពះការអប់រំមិន រីសអើងយើងទ ហើយមានតការអប់រំទ ដលអាចជួយឱយយើងមានពន្លឺចងចាំង មានអនាគត ល្អ
ហើយសង្គមនឹងទទួលសា្គល់យើង
បសើរ វិជាជាសានឈាន
មិនខុសពីសុភាសិតមួយ
លថា
វិជាជាទពយគាប់
រកសួគា៌។
77
២៦ វាសនា នាង គង់លីប៊ុនណាង នាង គង់លី ប៊ុនណាង ជាកូនសីចបង រស់
ក្នុងកុមគួសារកីកមួយ មានជីវភាព
កខសត់លំបាកណាស់ ដលមានសមាជិកគួសារបួននាក់ ក្នុង ដានរស់
បច្ចុបបន្ន ស្ថិត
តំបន់កបរមាត់សមុទ
ភូមិអាយ ឃុំបា៉ក់ខ្លង សុកមណលសីមា ខត្ត
និងហ៊ុមព័ទ្ធ
យជួរភ្នំពណ៌ខៀវខ្ចី
ឪពុកមាយរបស់នាងបានផ្តល់កំណើតឱយនាង ចូលរៀន។ តកាល
ះមានប្អូនបុសមាក់។ លំ
ះ នាង
ះកុង ដលជា
គួរឱយចង់គយគន់កលង។
ហើយគាត់បានចិញ្ចឹមបីបាច់ថរកសោ
រហូតឱយ
តូច នាងខាចសាលារៀនណាស់ មិនចង់ចូលរៀនទ គិតត
ពីយំ ឪពុកមាយបាននិយាយលួង
មថា កូនសីឪពុក កូនតូវតចូលរៀនណា៎ ដើមបីឱយកូន
ចះដឹង ដល់ពលធំឡើង កូនអាច
ធ្វើការរកបក់ចិញ្ចឹមឪពុកមាយបាន។
កយពីបានសាប់សំដីលួង សាលារៀន។ តាំងពីថ្ង
ពល
មរបស់ឪពុករួច ខ្ញុំសបបោយចិត្តណាស់ ហើយក៏ទាកាតាប
ះឪពុក
មាយខ្ញុំរំភើប
រីករាយសបបោយចិត្តខាំងណាស់។
ចាប់
ះមក ឪពុករបស់ខ្ញុំតងតបងាត់បងៀនខ្ញុំ កយពលទទួលទានបាយរួច។ កន្លង
ផុតបានប៉ុនានឆាំ ជីវភាពក្នុងគួសារមានការលំបាកខាំងណាស់ ពួកគាត់ទាំងពីរបានចញ រកសុីរៀងៗខ្លួន ហើយក៏បានយកខ្ញុំផ្ញើជាមួយគ ដលជាគួសារស្តុកស្តម្ភមួយ។ រីឯប្អូនបុសខ្ញុំ វិញ មាយខ្ញុំបានយក
ផ្ញើជាមួយ
កយាយជិតខាងមាក់
ហតុអ្វី ក៏គួសាររបស់យើងបកបាក់គាបបនះ ណាឆាយទ គឺគាត់
ជិតកន្លងដលខ្ញុំកំពុងតរស់
ពលវលាដលនាងខ្ញុំបានមករស់
យគិតជាបក់ខឱយគ។ តើ
វិញ? រីឯឪពុកខ្ញុំវិញ គាត់មិនបាន
រកសុី
ដើមបីងាយផ្ញើបក់មកឱយខ្ញុំរៀនសូត។
ជាមួយនឹងគពីរនាក់បងប្អូន
មិនសូវជាសួលប៉ុនានទ
ពួកយើងទាំងពីរនាក់ តងតជួបការលំបាកចើន ប៉ុន្តការរៀនសូតរបស់ខ្ញុំ
តបន្ត
រហូត មិនដលអាក់ខានឡើយ។ កយពីឪពុកមាយខ្ញុំ បកបាក់គាមក
ខាងកផ្ទះខ្ញុំ
ឮពាកយតិះដៀលពីអ្នកជិតខាង។ ពួកគតងតថា ឪពុកមាយខ្ញុំមិនល្អ ចះតទុកកូនឱយ មួយគ
ហតុអ្វីកូនតពីរនាក់
ះ
ម៉្តចចិញ្ចឹមមិនបាន។
ប៉ះទង្គិចមកលើរូបខ្ញុំ និងប្អូនខ្ញុំ កយពីគានឪពុកមាយ
78
ពាកយស្តីប
សជាចើន
មុខ ជា បាន
កបរ ហើយថមទាំងគាននរណា
គឱយតម្ល និងអាណិតពួកយើងទាំងពីរ។ ពួកខ្ញុំទាំងពីរនាក់បងប្អូន បានមកសាក់អាស័យជាមួយនឹងគ អស់រយៈពលជិត៧ឆាំ ហើយ តងតបានជួបការលំបាកជាចើន ក្នុងការរស់
។ ចាប់តាំងពី
ះមក ខ្ញុំបានកាយខ្លួន
មនុសសពញវ័យ ចះដឹងខុសតូវ សា្គល់អ្វីល្អ អ្វីអាកក់ជាចើន ដលកើតមាន គានឪពុកមាយ រស់
កបរ។ ពីមួយថ្ង
ជួបជុំគាវិញ
ជា
ក្នុងជីវិតកំព
មួយថ្ង ខ្ញុំតងតទន្ទឹងរង់ចាំ ពួកគាត់ទាំងពីរតឡប់មក
ខ្ញុំពិតជាចង់បានការថាក់ថ្នម
ការសលាញ់ពីឪពុកមាយខាំងណាស់។
រាល់ពលដលខ្ញុំឃើញកុមគួសារគហូបបាយជុំគា សើចលងជាមួយគា ខ្ញុំពិតជាចង់បាន សចក្តីសុខបបនះ ឱយមានចំ រសជាតិនះទ
ះខ្ញុំខាំងបំផុត តផ្ទុយ
មានពលខ្លះបាន
វិញ ខ្ញុំ
លងផ្ទះបានតមួយថ្ងប៉ុ
តមិនទាន់បានសា្គល់នូវ ្ណះ
មិនដលបានចើនថ្ង
ម្តងទ។ ចំណកឯការផ្តល់បក់ឱយខ្ញុំវិញ គឺមិនសូវបានចើនប៉ុនានទ ពះពួកគាត់ពិបាក រកការងារធ្វើ
ណាមួយថ្លឈ្នួលផ្ទះថ្ល
ម្ហូបអាហាររបស់គាត់ក៏ថ្ល។
មិនសូវមានបក់ ដូច្នះខ្ញុំមិនសូវសុំគាត់ដរ គឺតូវរកបក់ បានសនសំមិនហា៊នចំណាយ មិនតប៉ុ បានបក់បន្តិចបន្តួច ដើមបីយក
ខ្ញុំដឹងថាឪពុកមាយខ្ញុំ
យខ្លួនឯងខ្លះ។ សព្វថ្ងនះ ខ្ញុំ
្ណះ ខ្ញុំបានមើលថឆ្កចំនួនពីរកបោលឱយគទៀត គន់
ផ្គត់ផ្គង់ការរៀនភាសាអង់គ្លសពីរនាក់បងប្អូន។ បក់មើល
ថរកសោឆ្កមួយខបានតឹមត២០០០០រៀលប៉ុ
្ណះ ក្នុងឆ្កមួយកបោល។ ជារៀងរាល់ពឹក មុន
ពលខ្ញុំមករៀន ខ្ញុំបានកកតាំងពីពឹកពលឹម ធ្វើកិច្ចការងារផ្ទះរួចរាល់ ទើបមករៀន មិនថាជា រវល់ យា៉ងណាទ ខ្ញត ុំ វូ តឆ្លៀតពលមករៀនឱយបានទាន់ពល។ គប់ពលដលខ្ញុំមានទុកលំ ្ខ បាក ឱយតបានមកដល់សាលារៀន ខ្ញុំតងមានមិត្តភក្តិល្អ ចាំជួយរំលកទុក្ខគប់ពលវលា
យសារ
ពួកគ និងអ្នកគូ ទើបខ្ញុំមានថ្ងនះ ខ្ញុំបានរៀនដល់ថាក់ទី១១និងគ។ មានអ្នកខ្លះគមាន ទសសនៈមិនល្អចំ
ះខ្ញុំ
ពួកគចះតនិយាយថា
ជាមួយគរៀនធ្វើអ្វីទៀត ឈប់រៀន
។ គំនិតទាំង
រិតតខំរៀនថមទៀត។ ទីបំផុតខ្ញុំបានទទួល
គានឪពុកមាយ
កបរ
ហើយរស់
ះ មិនធ្វើឱយខ្ញុំយល់សបទ វាធ្វើឱយខ្ញុំ
គជ័យក្នុងការរៀនសូត ធ្វើឱយអ្នកជិតខាងបជា
មានទសសនៈល្អមកលើខ្ញុំវិញ។ គនាំគានិយាយថា ឯងពិតជាអសារយមន ដលអាចតស៊ូសិកសោ រៀនសូតបានដល់សព្វថ្ង។ ខ្ញុំបានឮការគាំទពីអ្នកជិតខាង ធ្វើឱយខ្ញុំរឹតតខិតខំពយោយាមរៀន ឱយបានខ្ពស់
មុខទៀត។ ចាប់តាំងពី
ះមក គាននរណាមាក់ហា៊នមាក់ងាយមកលើខ្ញុំទៀត
ទ។ មានពាកយសម្តីខ្លះ បានដក់ជាប់ក្នុងក ះបីជាតូវធ្វើការលំបាកយា៉ងណាក៏ ថ្វីតបិតតខ្ញុំមានឪពុកមាយរស់
បះដូងរបស់ខ្ញុំជានិច្ច។ ខ្ញុំបានសចាក្នុងចិត្តថា
យ ក៏ខ្ញុំតូវតទំជំនះរាល់ឧបសគ្គទាំងពួង ឱយបាន
ក៏ដូចជាគានអញ្ចឹង ពះមិនបានរួមរស់ជាមួយគា ទើបគ
79
នាំគានិយាយថា ខ្ញុំជាកូនកំព។ ជាចុងកយ ខ្ញុំក៏បានសិកសោរៀនសូតដូចគឯងធម្មតា មានមិត្តភក្តិល្អៗ អ្នកគូ ជាពិសស
កនាយកសាលារបស់ខ្ញុំ។ គាត់ទាំង
កគូ
ះ ដូចជាឪពុកមាយទីពីររបស់ខ្ញុំចាំជួយ
ជមជងលើកទឹកចិត្តផ្តល់ឱកាសល្អៗដល់ខ្ញុំ។ អំពើល្អទាំងនះ ធ្វើឱយខ្ញុំមិនអាចបំភ្លចបាន ទ។ លើសពីនះ ខ្ញុំមានចិត្តសឡាញ់មិត្តភក្តិខ្ញុំខាំងណាស់ ខ្ញុំបានបៀបពួកគដូចជាហ្វូងតារា ដលរះបំភ្លឺជីវិតរបស់ខ្ញុំគប់ពលវលា បៀបពុំបានឡើយ។ ខ្ញុំមាន
80
ពះខ្ញុំចាត់ទុកពួកគជាគូពទយ
ជាជំនួយដ៏ល្អរកអ្វី
ទនភាពយា៉ងកលង ដលខ្ញុំបានជួបពួកគជាមិត្តភក្តិ។
២៧ ជីវិតកុមារី សុវណ្ណ នាងខ្ញុំ
ះ សុវណ្ណ រស់
ស្ទឹងតង ស្ថិត
ក្នុងភូមិវាលខសោច់ ឃុំថាឡាបរិវា៉ត់ សុកថាឡាបរិវា៉ត់ ខត្ត
ភាគឦសាននពះរាជាណាចកកម្ពុជា។ គួសារនាងខ្ញុំកីកណាស់ ថម
ទាំងមានកូនរហូតដល់១១នាក់
ប៉ុន្តបងប្អូនរបស់ខ្ញុំ៣នាក់
បានលាចាក
ក
ហើយ។
ឪពុកមាយរបស់នាងខ្ញុំមានចំការតូចមួយ សមប់ដាំដំណាំចិញ្ចឹមគួសាររបស់ខ្ញុំ។ មានរដូវខ្លះ ធម្មជាតិអំ
យផលល្អគប់គន់យើងយកបន្ល
លក់
ឯផសោរ។
ដូចជា ដាំបាយ ធ្វើម្ហូប ដាំដំណាំ និងថរកសោប្អូនបុសសីរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបាន
រៀន
គាត់ចង់ឱយខ្ញុំ ខ្ញុំបាន ក៏
យ។
ថាក់ទី១
គទ។ ដូច្នះខ្ញុំតូវបង្ខំចិត្តដើរ
ះបីឪពុកមាយខ្ញុំយល់ថា
ការរៀនសូតគានប
រៀនមានចំងាយ៨គីឡូម៉តពីផ្ទះ។
ជន៍
ខ្ញុំមិនមានកង់ជិះនិង
៉ង៤ ទៀបភ្លឺដើមបីជួយធ្វើកិច្ទការមាយខ្ញុំ បនាប់មក ខ្ញុំចាកចញពីផ្ទះ
៉ង៥
៉ង។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ភ័យខាចណាស់ ពះខ្ញុំដើរតមាក់ឯង
ជួនកាលខ្ញុំខាច
ច និងឆ្កចចក។ ខ្ញុំតូវឆ្លងទន្លដើមបី
ទូកដើមបីឆ្លងទ
ជួនកាលខ្ញុំរង់ចាំអស់រយៈពលយា៉ងយូរដើមបីចាំទូក។ យខកខាន ហើយតូវខ្ចីសៀវ
វសសោខ្ញុំមានការលំបាកក្នុងការ
យសារ
សាលារៀនពីពះខ្ញុំសបបោយចិត្តនឹងការរៀនសូត។ ខ្ញុំតូវត
ដើរកាត់ពកស់ៗរយៈពលពីរ
សបបោយចិត្ត
រៀនទ
យ
ឯចំការ ដើមបីជួយផ្គត់ផ្គង់គួសារ។ តពលខ្ញុំអាយុបាន៩ឆាំ
សាលាដលនាងខ្ញុំ
ខំតស៊ូកកពី
ះបីជាយា៉ងណាក៏
សាលាដូចកូនគផងដរ។ ឪពុករបស់ខ្ញុំមិនចង់ឱយខ្ញុំ ផ្ទះជួយធ្វើការ
រៀន
ខ្ញុំតងជួយគួសារ
សាលារៀន
តូវតដើរលុយទឹក។ ពលដលខ្ញុំ
ខ្ញុំមានអារម្មណ៍មិន
គកត់មរៀនដលគូបងៀនហួស។
រដូវ
យសារតផ្លូវមួយចំនួនតូវទឹកលិច ហើយខ្ញុំ
ដល់សាលារៀន
ដលត្អួញត្អរឡើយ ពីពះខ្ញុំសបបោយចិត្តនឹងការរៀនសូត នឹងការទទឹក ប៉ុន្តជួនកាលខ្ញុំឈឺ ឬគុន
សាលារៀន ពលខ្លះ ខ្ញុំមិនមាន
អាវរបស់ខ្ញុំទទឹក
គ ប៉ុន្តខ្ញុំមិន
សាលា។ ខ្ញុំមិនដលខ្វល់ខាយ
បនាប់ពីដើរកាត់ភ្លៀង ហើយខ្ញុំតងតខកខានរៀន
ជាចើនថ្ង។ ពលដលខ្ញុំតឡប់មកពីសាលា ខ្ញុំឃានបាយណាស់ ប៉ុន្តគួសាររបស់ខ្ញុំកំពុងតធ្វើការ ឯចំការ ខ្ញុំក៏ដើររកអុសដើមបីដាំបាយ និងធ្វើម្ហូបសមប់គួសារទាំងមូល។ ឪពុកមាយខ្ញុំ បានបង្ខំឱយខ្ញុំឈប់រៀនជាចើនដង ដើមបីជួយធ្វើការងារផ្ទះ ហើយពួកគាត់តងនិយាយថា តើកូន
81
រៀនដើមបីអ្វី? តើអ្នកណាឲយបាយឯងញាុំ? គាត់តងនិយាយថា ការរៀនសូតរបស់ខ្ញុំ គឺគាន ន័យអ្វីទ ពីពះថាខ្ញុំនឹងកាយជាបពន្ធរបស់អ្នកចំការមាក់ដូចជាស្តីដទទៀតអញ្ជឹងដរ។ ពួក គាត់បានអង្វរខ្ញុំឱយឈប់ ខ្ញុំបានរៀនសូត
សាលា ដើមបីជួយធ្វើការងារពួកគាត់ ប៉ុន្តខ្ញុំបានអង្វរគាត់ផ្តល់ឱកាស
ពះខ្ញុំពិតជាចង់កាយជាអ្នកគូដ៏ល្អមាក់។
សមត្ថភាព ដើមបីកាយជាសិសសពូកមាក់
ក្នុងថាក់ ឯការងារផ្ទះខ្ញុំ
ធើ្វការងារគាត់ ធ្វើយា៉ងណាឱយតគាត់អនុ និងចាំ ចំការបន្ល កពីការសិកសោ ជំងឺ ខ្ញុំមិនបាន ត្ត
ខ្ញុំនឹងខិតខំពយោយាមឱយអស់ពី
តឲយខ្ញុំបាន
សាលារៀន។ ប៉ុន្ត
តជួយគាត់។ ខ្ញុំនឹងជួយ
សាលារៀន។ ដូច្នះ ខ្ញុំធ្វើការ
ពលដលឪពុកមាយរបស់ខ្ញុំមាន
ថរកសោគាត់រហូតដល់គាត់បានជាសះសបើយ ទើបខ្ញុំសមចចិ
រៀនទ តូវ
សាលារៀនវិញ។ ខ្ញជ ុំ យ ួ ដាំ
ហើយដមា្ខងទៀតកាន់សៀវ
ត មើលថចំការឪឡឹក ចត ូ សវូ ជា ញឹកញាប់ខធ ្ញុំ ើកា ្វ រដមា្ខង រៀន។ សព្វថ្ងនះខ្ញុំមានអាយុ១៥ឆាំ ពុំមានសមាជិកណាមាក់
ដលអាចរៀនបានដល់ថាក់ទី៦
ក្នុងគួសាររបស់ខ្ញុំទ។ តាមការពិត អ្នកភូមិរបស់ខ្ញុំភាគ
ចើនរៀនបានតឹមថាក់ទី៦។ ខ្ញុំចង់បន្តការសិកសោ
ថាក់មហាវិទយោល័យ ប៉ុន្តខ្ញុំបារម្ភថា គាន
លុយដើមបីចំណាយសមប់ការសិកសោឡើយ។ កាលពីឆាំមុនខ្ញុំបាន រៀនភាសាអង់គ្លស ក្នុងភូមិរបស់ខ្ញុំ
បនាប់ពី
ផ្ទះ
ះមកខ្ញុំបានបន្តរៀន
សាលាឯកជន។
វត្ត
ខ្ញុំពយោយាមរៀននិយាយ
ភាសាអង់គ្លសអស់រយៈពល៩ខ ខ្ញុំបានបញ្ចប់ការសិកសោភាសាអង់គ្លសខ្លីៗ។ សព្វថ្ងនះខ្ញុំប ងៀនភាសាអង់គ្លស
ក្នុងភូមិរបស់ខ្ញុំ។ លើសពីនះ
ពះចង់ឱយក្មងៗដទទៀត គានលុយក៏
ក្នុងភូមិ មានឱកាសរៀនភាសាអង់គ្លស នឹងគ
ខ្ញុំ
ះបីជាពួកគ
យ។
ជារៀងរាល់ថ្ង ខ្ញុំតងតកកពី រៀនរហូតដល់
ទៀត ខ្ញុំបងៀន មិនយកលុយ ពី
៉ង១១យប់
៉ង៤ពឹក ដើមបីជួយសមួលការងារគួសារខ្ញុំ ថមទាំង
ទើបចូលដក។
អ្វីដលខ្ញុំពួយបារម្ភ
តចង់ឱយឈប់រៀន ដើមបីជួយពួកគាត់ ប៉ុន្តខ្ញុំ
ះ
គឺឪពុកមាយរបស់
តបប់គាត់ថា ខ្ញុំចង់កាយជាអ្នកគូមួយ
ដ៏ល្អមាក់ បសិនបើខ្ញុំមានលុយ ខ្ញុំនឹងពុះពារ តស៊ូគប់ឧបសគ្គដើមបីជួយគួសាររបស់ខ្ញុំ និងបន្ត ការសិកសោរហូតដល់ទទួលបាន
82
គជ័យក្នុងជីវិត។ សមប់ខ្ញុំ ការអប់រំពិតជាឧិកាសដ៏មានតម្ល។
២៨ ខសជីវិតរបស់ នាង ឆាំ សុភាព លើ
កសន្និវាសនះ
មនុសសមាក់ៗកើតមកតងតជួបបទះនូវប
គប់បប គប់យា៉ងមិនអាចចៀសផុតបានឡើយ។ ប៉ុន្តប និងបទពិ
និងឧបសគ្គទាំង
និងឧបសគ្គ ះ គឺជាមរៀន គជ័យ
ធន៏ដ៏ល្អសមប់ឱយមនុសសមាក់ៗចះតស៊ូ ពយោយាម ជំនះ ដើមបីស្វងរក
ក្នុងឆាកជីវិតរបស់ខ្លួនដូចជា
សុភាសិតខ្មរបាន
«ការតស៊ូជាកតានាំមកនូវជ័យ
លថា
ជំនះ»។ សបនឹងសុភាសិតខាងលើនះ នាង ឆាំ សុភាព មុននឹងកាយជាគូបងៀនពញសិទ្ធិ
មាក់បងៀន
សាលាបឋមសិកសោតាគក់ សុករតនមណល ខត្តបាត់ដំបង នាងបានឆ្លងកាត់
នូវឧបសគ្គ និងការលំបាកយា៉ងចើន។ ឆាំ សុភាពបានរៀបរាប់ពីខសជីវិតរបស់នាងឱយយើងដឹង ថា នាងមានបងប្អូន៤នាក់ បុស៣នាក់។ នាងកើត
ឆាំ១៩៧៩
ភូមិជីសាង សុករតន
មណល ខត្តបាត់ដំបង។ កយពីរបបប៉ុត ពត ដួលរលំ
អ្វីដលរបបនះបានបនសល់ទុកឱយ គឺស្តីមមា៉យ ក្មង
កំព ជាពិសសបនសល់ទុកមនុសសដលបាក់កមាំង មានជំងឺរាុំរ៉ក្នុង
ះ មានឪពុកឆាំ សុភាព
មាក់ដរ។ ដើមបីទទង់គួសារ ចិញ្ចឹមកូន និងមើលថទាំជំងឺប្តី មាយរបស់នាងតូវរា៉ប់រង ទទួលខុសតូវលើគួសារទាំងសុង។ មានអាយុ១០ឆាំ។
ះបីជារបបដ៏
តកើតមាន
ខត្តបាត់ដំបង
បជាជនដលរស់
ក្នុងតំបន់
ពល
ះ
សុភាពតូវបានចូលរៀន ហើយមន
ងងឹតបានដួលរលំ
ពិសសសុករតនមណល ះភ្នក
កញ្ចឹងក រស់
ពលនាង
ប៉ុន្តសង្គមសុីវិល
ដលជាសមរភូមិ
គគុក។
មិនដលទទួលបានសចក្តីសុខទ
ទុក្ខពួយកើតឡើងគប់វិនាទី។ សុភាព ចូលរៀនបានតឹមត២ឆាំ នាងតូវបង្ខំចិត្តឈប់រៀន ទាំង
កសាយ
យ
នាងតូវបង្ខំចិត្តភៀសសឹក
ឆាំ១៩៨៩ បជាជន រស់
ក្នុងសុករតនមណល រួមទាំងគួសាររបស់
ភូមិអូរតាគាំពីរ។
ពល
ះគួសាររបស់នាងជួបបទះ
នូវការលំបាកវទនាខាំងណាស់ ខ្វះខាតគប់បបគប់យា៉ង។ ះបីជាជីវភាពលំបាកលំបិន និងក្នុងនាមជាជនភៀសសឹកសង្គមដលមានលំ
ដាន
មិនជាក់លាក់ តទឹកចិត្តឪពុកមាយរបស់នាងបានជំនះគប់ឧបសគ្គ បញ្ជូនកូនឱយបានចូលរៀន គប់គាៗ សុភមង្គល
«ចំណះវិជាជាសានសមប់ចម្លងមនុសស រក និងកសាងបទសជាតិឱយមានការរីកចមើន»។ គ ះនាងសុភាព សបបោយ
ពះពួកគាត់យល់ឃើញថា
83
ចិត្តជាលើកទីពីរ
ពះនាងបានចូលរៀន
សាលាបឋមសិកសោអូរតាគាំពីរបានរយៈពីឆាំ។
កយមកគួសាររបស់នាងតូវវិលតឡប់មករស់ មណល នាងក៏បានរៀនបន្ត
ក្នុងភូមិបឹងអំពិល
ជួបជុំគាក្នុងភាពសុខដុមរនា តូវពពក
ធ្វើឲយបរិយាកាសបជាអាប់អួរកើតមាន
ឪពុករបស់នាងបានចាកចញពីផ្ទះបនសល់ទុកកូនៗឱយ រស់
ជាស្តីមមា៉យរា៉ប់រងចិញ្ចឹមកូនតមាក់ឯង។
ក្នុងគួសាររបស់នាង។
កំពគានឪពុក។ មាយរបស់នាងតូវ នះជាពលវលាដ៏សនលំបាកសមប់
កម ុ គសា ួ ររបស់នាង។ សុភាពមានការអស់សងឃឹមយា៉ងខាង ំ ថា
សុករតន
សាលាបឋមសិកសោបឹងអំពិល។
ឆាំ១៩៩៣ គួសារនាងសុភាពដលធាប់រស់ មួយដុំបានបក់មកប៉ះ
ឃុំ
ក្នង ុ ជីវត ិ ដលនាងមានបំណង
ពលអនាគត នាងនឹងរៀនឱយបានខ្ពង់ខ្ពស់នឹងគ មានការងារតឹមតូវមួយនឹងគ។ ជា ះបីជាគាត់ពិបាកចិត្តយា៉ងណាក៏គាត់
សំណាងល្អដរ
តពយោយាមផ្តល់នូវក្តីសងឃឹមចំ
ះ
កូនៗជានិច្ច។ ះបីជាបទសកម្ពុជាបាន សហបជាជាតិ
ឆាំ១៩៩៣ក៏
តជាសមរភូមិដ៏ គប់វិនាទី។ តាមដងចិ
ះ យ
គគុកដដល
ឆាំ១៩៩៤
តជាសកលជាលើកទី១ កមការរៀបចំរបស់អង្គការ ប៉ុន្តបជាជន
ខត្តបាត់ដំបង
តំបន់មួយចំនួន
បជាជនតូវរត់លូតគចពីគប់រស់
ក្នុងក្តីភ័យពួយ
គួសាររបស់នាង
សុភាពជម្លៀសខ្លួន
្ចើមថ្នល់ក្នុងឃុំអូរមា៉ល់ សុកបាត់ដំបងជាថ្មីម្តងទៀត
ជាមួយទ។
រស់សាក់អាស័យ យពុំបានយកអ្វីគប់គន់
ជីវិតជាជនភៀសសឹកពីសង្គមជួបបទះនូវការលំបាកខាំងណាស់
ខ្វះខាត
នូវអ្វីៗគប់បបយា៉ង។ មាយរបស់នាងតូវសុីឈ្នួលគ ចូតសូវ តបោញ កន្ទល យា៉ងណា ក៏
យ មាយរបស់សុភាពតស៊ូជំនះនូវឧបសគ្គ ចង់ឱយបំណងបថារបស់កូនបានសមច។
គាត់បានសុំនាយកអនុវិទយោល័យអូរមា៉ល់
ឱយកូនបានចូលរៀន
ទី
ះ។
ជាមួយគា
ះ
មាយនាងបានលើកទឹកចិត្ត និងជំរុញកូនឱយខិតខំបឹងបងតស៊ូរៀនសូត ដើមបី អនាគតខ្លួនឯង យបប់កូនថា «ម៉គានអ្វីចកកូនទ ការតស៊ូរបស់ម៉គឺចង់ឃើញកូនមានអនាគតល្អ ដើមបី
អនាគតល្អកូនតូវតខំរៀន ដើមបីសមចបំណងបថា ដលកូនមាន»។ ការខិតខំបឹងបង ដើមបីរកបក់កម
យដូរនឹងកមាំងពលកម្មទាំងយប់ទាំងថ្ង បានធ្វើ
ឲយមាយរបស់សុភាពបានធាក់ខ្លួនឈឺជាទម្ងន់។ ក៏គាត់
តជំរុញកូនឲយបឹងបងរៀនសូតកុំ
នាងតងតចំអកឱយមាយនាងថា ខ្ពស់យា៉ងណាក៏ ៗ។
យ អ្នកក
ះបង់ការសិកសោឲយ
យ
ះ។ អ្នកជិតខាងរបស់
«ឱយកូនៗរៀនធ្វើអីទៀត គឺនាំតខាតពលវលាទ ខំរៀន តកនឹង»។ លើកនះជីវភាពគួសារនាងកាន់តយា៉ប់យឺន
នាងតូវចញមុខជំនះនូវឧបសគ្គទាំងនះ
កមចិញ្ចឹមជីវិត មើលជំងឺមាយ និងឆ្លៀត
84
ះបីជាមាយនាងឈឺយា៉ងណាក៏
យតូវចញ
សុីឈ្នួលគរកបក់
រៀនផង។ ពហ្មលិខិតពិតជាមិនមតាដល់នាង
សុភាព
ះ មិនយូរប៉ុនាន
យជីវភាព
កយា៉កខាំងពក ហើយមាយមានជំងឺទៀត
នាងសុភាពបានបង្ខំចិត្តបពាឈប់ការសិកសោតឹមអនុវិទយោល័យទាំងអា
ះអាល័យបំផុត
ះ
ហើយ
បំណងបថាដលប៉ងធ្វើជាអ្នកគូតូវរលាយអស់។ កយមក សនាបតី ត
យមានការដឹកនាំដ៏ឈាសវរបស់រាជរដាភិបាល ដលមានសម្ត សម្តចអគ្គមហា ហ៊ុន សន សង្គមសុីវិលតូវបានបញ្ចប់។ បទសកម្ពុជាមានសន្តិភាពពញ
លញ។ បជាជនជាជនភៀសសឹកក៏បានវិលតឡប់មកកាន់ភូមិសុកកំណើតវិញ។ គួសារនាង សុភាពបានវិលមកសុកកំណើត
ឆាំ១៩៩៧។
ទវតាពិតជាមានធម៌មតា ជាសំណាងល្អ នាងសុភាពបានចូលបមើការងារជាគូស្ម័គ ចិត្តក្នុងឆាំ១៩៩៨ នាងពិតជាសបបោយរីករាយខាំងណាស់ ដលនាងបានយកចំណះដឹង ដល ខ្លួនមាន
ផ្តល់ឱយប្អូនៗក្នុងភូមិកំណើតរបស់នាងឱយមានចំណះដឹង។
បទះនូវការលំបាកយា៉ងណាក៏ ដឹងនះ
ះបីការបងៀនជួប
យ ក៏នាងខិតខំបឹងបងអស់ពីលទ្ធភាព ដើមបីផ្ទរចំណះ
ដល់ប្អូនៗជំនាន់កយ។ នាងបានធ្វើជាគូស្ម័គចិត្តនះអស់រយៈពល៨ឆាំ ពល
ខ្លះនាងតងតមានការពួយបារម្ភថា
អាជីពជាគូស្ម័គចិត្តមិនអាចស្ថិតស្ថរទ
កសួងអប់រំ
យុវជន និងកីឡា មានគូពញសិទ្ធិគប់គន់ គនឹងលងបើនាងហើយ។ កពីបងៀន សិសស នាងសវជវឯកសារផសងៗដើមបីពងីកនូវចំណះដឹងបន្ថម។ ការខិតខំបឹងបងរៀនសូតរបស់នាង ពិតជាមិនធ្វើឱយនាងអស់សងឃឹមមន កសួងអប់រំ ូ គ ្ម័ ចិត្តទាំងអស់កង ្នុ ខត្តបាត់ដប ំ ង បឡងជស ើ រីសគក ូ បខ័ណ យុវជន និងកីឡាតមវូ ឱយគស របស់រដ្ឋ។ នាងបានបឡងជាប់ជាសាពរក្នុងឆាំ២០០៥ ហើយបានទទួលការបណ្ដុះបណា្ដលក្នុង សាលាគរុ
សលយ
និងវិកឹតការខត្តបាត់ដំបង។
នះជា
គជ័យលើកទីមួយរបស់នាង
សុភាព។ នាងសបបោយចិត្តខាំងណាស់ ការជំនះឧបសគ្គ និងការតស៊ូដើមបីការសិកសោ បានធ្វើឱយ នាងសុភាពកាយជាមន្តីរាជការមាក់ យា៉ងណាក៏ ដើមបីយកស
យ សុភាព
ដលនាងប៉ុនប៉ងតាំងពីយូរមកហើយ។
ះបីជា
តមានមហិច្ឆិតាថានាង នឹងខិតខំបឹបងរៀនសូតបន្ថមទៀត
ប័តមធយមសិកសោទុតិយភូមិ
ជំនាញគប់គងមួយទៀត
ត
និងបន្តរៀន
ពះបំណងបថារបស់នាង
មហាវិទយោល័យ អនាគត
ដើមបីចាប់យក
នឹងធ្វើជានាយិកាដ៏ល្អ
មាក់ ដលមានសមត្ថភាពគប់គន់។
85
២៩ សុខ ហ៊ូន ស្តីគំរូ ចំណះវិជាជាសានសមប់ចម្លងមនុសសមាក់ៗឱយចៀសផុតពីភាពល្ងង់
ដលសង្គម
កំពុងតលុបបំបាត់ និងស្វងរកតើយសុភមង្គលសមប់ខ្លួនឯង គួសារ និងជាធនធានមនុសស ដ៏សំខាន់ ដលបមើឱយសង្គមជាតិ។ បុព្វបុរសខ្មរបានលើកជាសុភាសិតទុកសមប់អប់រំ កូន
ជំនាន់កយថា
«វិជាគឺជាទពយដ៏គាប់បសើរ
កណ្ដៀរមិនកាត់
ចំណះវិជា មិនមនមនុសសគប់រូបកើតមកមានគប់គា
រលួចមិនបាន»។
ះទ គឺចះមកពីរៀនមានមកពីរក។
យយល់ចបោស់ថា ចំណះវិជាពិតជាមានសារៈសំខាន់សមប់មនុសសមាក់ៗ នាងសុខ ហ៊ូន ដលអាយុបហល២០ឆាំ មានបងប្អូន៤នាក់ រស់ ខត្តពះសីហនុ បានរៀន កីកពក នាងបាន
ភូមិពកផាវ ឃុំទឹកល្អក់ សុកពនប់
សាលាក្នុងបព័ន្ធខ្លះដរ ត
ះបង់ការសិកសោ។ នាងប
យសារឪពុក មាយមានជីវភាព
ក់ឱយដឹងទៀតថា កយពីការឈប់រៀន នាង
មានការពិបាកចិត្តណាស់ ពះមានចំណះដឹងទាបពក គានសមត្ថភាពគប់គន់នឹងធ្វើអ្វី កើត អកសរក៏អានមិនកើត លខក៏គិតមិនចញ ចង់ ធ្វើការ
ងចកគមិនទទួលយក គានជំនាញអ្វី
ចបោស់លាស់ថា «មនុសសមាក់ៗ រស់
សមត្ថភាព ចបោស់លាស់»។
កបស់
ះ។ នាង សុខ ហ៊ូន គិតពិចារណាយា៉ង
ក្នុងសង្គមដលមានជីវភាពល្អបសើរមានបក់ចំណូល
ខ្ពស់ គានអ្វីបសើរជាងខ្លួនឯងមានចំណះវិជា អាចធ្វើការងារកន្លងណាក៏បាន។
រកសុីលក់ដូរខាចគ
ះទ។ ចំណះវិជា អាចបកបមុខរបរអ្វី និង
សង្គមតូវការអ្នកដលមានចំណះដឹង
និងអ្នកមាន
ឆាំ២០០៦ សុខ ហ៊ូន បានសមចចិត្ត ចូលរៀនអក្ខរកម្ម
ក្នុង
ភូមិរបស់នាង។ នាងបានឱយដឹងថា យប់ ការធ្វើដំណើរ នាងជាសីកមុំ
ពលរៀនអក្ខរកម្ម នាងមានការតស៊ូណាស់
ម្តងណាឡើយ ដើមបីកបជញ្ជក់យកចំណះដឹងពី
86
ពល
កាន់កន្លងរៀន នាងមានការភ័យខាចខ្លះៗពីសុវត្ថិភាពផាល់ខ្លួន ពះ
ហើយពលខ្លះមានភ្លៀងរលឹម
មិនខាចនឿយហត់
ះបីរៀន
ក៏នាង
តតស៊ូ
រៀនមិនដលអាក់ខាន
កគូ ដលគាត់ខិតខំបឹងបងបងៀន
យយកអស់កមាំងកាយចិត្តក្នុងការពនយល់សិសសអក្ខរកម្មទាំងអស់ ឱយ
ចះអាន ចះសរសរ ចះគិតលខ និងមានការយល់ដឹងពីប សុខ ហ៊ូន ប
ផសងៗ ដលទាក់ទងនឹងសង្គម។
ក់ឱយដឹងទៀតថា កយពីការតស៊ូរៀនសូត និងបញ្ចប់ថាក់អក្ខរកម្ម នាង
មានការយល់ដឹងចើន ដលខុសពីពលដលនាងមិនទាន់បានមករៀន។ ឥឡូវនាងចះអាន សរសរ និងគិតលខបានតឹមតូវ ហើយក្នុង និងមធយោបាយសមប់ចៀសវាងជំងឺផសងៗ ទឹកឆ្អិន
ការរស់
និងកុមារ
សាត
ះ នាងមានការយល់ដឹងអំពីការថទាំសុខភាព តាមរយៈការបើបស់មុង
ហូបចំណីមានអនាម័យ
ពលដលមានជំងឺតូវ
ការហូបទឹកសាត
និងការចាក់ថាំវា៉ក់សាំងការពារដល់ស្តី
រកមណលសុខភាពជាដើម។
កយពីការរៀនអក្ខរកម្មចប់ សុខ ហ៊ូន មានការយល់ដឹងចើនពីប ជឿជាក់លើខ្លួនឯង
ផសងៗ មានការ
ថាខ្លួនមានសមត្ថភាពអាចបកបមុខរបរតូចតាចមួយដើមបីចិញ្ចឹមជីវិត។
កយមក
នាងបានសុំថវិកាតិចតួចពីឪពុកមាយនាង
ដឹងទៀតថា
ការបកបរមុខរបរនះកាក់កបសមប់នាងក្នុង
ជីវភាពល្អបសើរជាងមុន។
សុខ
ហ៊ូន
រកសុីលក់ដូរ។
នាងបានបន្តឱយ
ះនាងបានជួយគួសារឱយមាន
ផសោរមាក់ឯងដើមបីទិញទំនិញ
ពះនាងមាន
សមត្ថភាពចះគិតលខ មិនមាននរណាមាក់មកបន្លំនាងបានឡើយ។ នាងមានភាពកាហាន ហា៊នបឈមមុខចំ ពលយប់
សុខ
ះឧបសគ្គផសងៗ ហ៊ូន
លងមានការភ័យខាចថាចាញ់
បានជួយដល់ក្មងសីៗដល
កគទៀតហើយ។
កបរផ្ទះរបស់នាង
ដលបាន
ះបង់ការសិកសោ ហើយមិនចះអាន ចះសរសរ នាងបានឆ្លៀតបងៀនពួកគឱយចះអាន ចះសរសរ ដូចនាង។ នាងបានជំរុញអ្នកជិតខាងដលមិនចះអកសរឱយ
រៀនថាក់អក្ខរកម្ម
ដលមានគូជំនាញចបោស់លាស់ បងៀនមានកម្មវិធី និងពលវលាចបោស់លាស់ ឱយតយើង ខិតខំបឹងបងរៀនសូត នឹងចះដូចគា។ សុខ ហ៊ូន បាននិយាយទាំងក្តី ភាពល្ងង់
ទនភាពថា «ខ្ញុំសបបោយចិត្តណាស់ ដលខ្ញុំបានលុបបំបាត់
ចញពីជីវិតរបស់ខ្ញុំ ភ្នកខ្ញុំភ្លឺអាចមើលឃើញពិភព
ខ្ញុំមានចំណះដឹង និងសមត្ថភាពបកបរបរលក់ដូរ
កដលកំពុងតវិវត្ត
មុខ។
យខ្លួនឯងបាន និងមានការជឿជាក់លើខ្លួន
ឯងក្នុងការសមចចិត្តធ្វើអ្វីមួយ»។ នាងបានផាំផ្ញើដល់ស្តី និងកុមារីទាំងអស់ ដលបាន
ះ
បង់ការសិកសោ ហើយមិនចះអាន ចះសរសរ និងគិតលខ ឲយចូលរៀនថាក់អក្ខរកម្ម ហើយ ពយោយាមតស៊ូរៀន រយៈខ្លីប៉ុ
្ណះ អាចចះអាន ចះសរសរ ចះគិតលខ យល់ដឹងពីប
សុខភាព និងសង្គមផសងៗ។ កយពីការតស៊ូពយោយាមអត់ធ្មត់របស់ សុខ ហ៊ូន ធ្វើឱយនាងសមច ដលនាងបានគិតទុក។ នាងមិនបណ្ដតប
ល
ជីវិត
្ដយឱយខសជីវិតអណ្ដតតាមពងវាសនឡើយ។
87
នាងជាស្តី ចំ
ដលមានចំណះដឹង
ះខ្លួនឯងហើយយកចំណះដឹង
ឡើង
និងសមត្ថភាពអាចបកបរបរ
មានទុកចិត្ត
ចករំលកឱយអ្នកដទទៀតផង។ សមិទ្ធផលទាំងនះ កើត
យសារការខិតខំបឹងបងរៀនសូត
ឬសគល់នភាពល្ងង់
យខ្លួនឯង
បានធ្វើឱយនាងមានចំណះដឹង
លុបបំបាត់នូវ
ដលរាជរដាភិបាលកម្ពុជា មានកសួងអប់រំ យុវជន និង កីឡា
ជាសនាធិការ កំពុងបឹងបងយា៉ងខាំងក្នុងយុទ្ធនាការអប់រំសមប់ទាំងអស់គាដល់ឆាំ ២០១៥ បជាពលរដ្ឋខ្មរទាំងអស់នឹងមានចំណះដឹង ជាពិសសកុមារី។
88
៣០ ជីវិតតូវតស៊ូ និងកាហាន ក្នុងវ័យ២០ឆាំ គួន សុខណាន ជាស្តីក្មងមាក់ដលគួរឱយចាប់អារម្មណ៍។ ស្ថិតក្នុងភាពពិការពីកំណើតក៏ រៀបរាប់អំពីឆាកជីវិត
តបងាញពីភាពរឹងបុឹងរបស់នាងជានិច្ច។ នាងបាន
និងក្ដីសុបិន្តរបស់នាង
នាងជាមនុសសសុទិដ្ឋិនិយម ចមបងតមួយគត់
យ នាង
ះបីជានាង
យមិនដលខ្វល់ពីភាពពិការសូមបីតបន្តិច។
និងមានការតស៊ូធ្វើការជាមួយមនុសសពិការ
ដលជា
ល
ក្នុងជីវិតរបស់នាង។
ភាពសុទិដ្ឋិនិយមក្នុងជីវិតរបស់នាងសុខណាន ពិតជាគួរឱយភាក់ផ្អើល។ នាងបាននិយាយ យប្តជាក្នុងចិត្តថា
«មនុសសមាក់ៗអាចកំណត់
គវាសនា
យខ្លួនឯង
យសារត
ក្នុងជីវិតរបស់មនុសសយើងមាក់ៗមានចំណុចខ្លះយើងអាចកបបាន និងចំណុចខ្លះមិនអាចក បបាន»។ នាងបានបន្តរៀបរាប់បប់ពីជីវិតនាងថា៖ នាងខ្ញុំកើត
ថ្ងទី៩ ខក
ឪពុករបស់ខ្ញុំជាទាហាន។ ប៉ុន្ត
ឆាំ១៩៩០
ក្នុងគួសារមួយដលឪពុកមាយជាអនក្ខរជន។
យសារតសុខភាពរបស់គាត់មិនល្អ គាត់ក៏បានសមចចិត្ត
ចាកចញពីជួរកងទ័ព។ ជីវិតរបស់កុមគួសារខ្ញុំ បានជួបបទះការលំបាកជារៀងរាល់ថ្ង សារតគានការងារធ្វើ និងមានសមាជិកដល់
បំបីនាក់។
យសារតសានភាពដ៏សន
លំបាកនះ គួសារខ្ញុំមិនដលនឹកនា ឬខ្វល់ខាយពីតម្លនការសិកសោ បងបុសបីនាក់របស់ខ្ញុំ បានបង្ខំចិត្ត
ះទ។ ជាលទ្ធផល
ះបង់ការសិកសោ ដើមបីធើ្វការងារកំបុិកកំប៉ុក។
យា៉ងនះក្ដី ប្អូនសីរបស់ខ្ញុំ និងខ្ញុំមានសំណាងមិនតូវបានបង្ខំឲយពួកខ្ញុំឈប់រៀន យើងទាំងពីរនាក់មិនមនជាកូនសីទំយើរ សាលារៀន ទៀត
យ
ះបីជា
ះឡើយ។
ះទ។ ពួកយើងទាំងពីរនាក់មានឱកាសចូល
យសារតឪពុកមាយរបស់យើងមិនចាំបាច់បង់ថ្លសាលា ហើយសាលារៀន
តក៏ស្ថិត
ពីកយ ផ្ទះតម្ដង។
ពលដលយើងទាំងពីរធ្វើការងារផ្ទះរួច ដូចកុមារីដទទៀត
ពួកយើងតូវបានអនុ
តឱយ
សាលារៀន
ក្នុងភូមិដរ។ ខ្ញុំដឹងថា ឪពុកមាយរបស់ខ្ញុំមានការហត់នឿយ និងមានការ
ពួយបារម្ភពីជីវភាពគួសារ និងអនាគតរបស់ខ្ញុំ។
89
ខ្ញុំបានរៀនចប់ថាក់ទី៥ ខណៈពលដលឪពុកមាយរបស់ខ្ញុំ តូវធ្វើការយា៉ងលំបាកលំបិន ដើមបី
ះសយជីវភាពគួសារ គឺធ្វើមួយថ្ងដើមបីរស់មួយថ្ង។ ខ្លួនខ្ញុំផាល់ក៏ធ្វើការយា៉ងលំបាក
ដូចគា ហើយខ្ញុំដឹងតាំងពីក្មងមកម៉្លះថា មានតការអប់រំទដលអាចជួយឱយជីវិតរបស់ខ្ញុំរួចផុត ពីភាពលំបាកលំបិននះ។ អំឡុងពលសន្ទនាជាមួយនាង សុខណានបាននិយាយថា ពះ ខ្ញុំពឹងផ្អកទាំងសុង
លើអ្នកដទ ពលធ្វើដំណើរ
«ខ្ញុំមានប
ក្នុងការធ្វើដំណើរ
សាលាម្ដងៗ។ ពលខ្ញុំរៀន
សាលាបឋមសិកសោ ប្អូនសីរបស់ខ្ញុំជាអ្នករុញរទះធ្វើពីឈើដលអង្គការមួយបានផ្ដល់ឱយ។ តាំងពីដំបូងម៉្លះ ឪពុកមាយខ្ញុំតងគិតថា ការសិកសោគឺជារឿងឥតប នះហើយ
ដលឪពុកមាយខ្ញុំមិនអនុ
ជន៍។ មូលហតុ
តឱយខ្ញុំបានចូលរៀនដូចក្មងៗដទទៀត
ដលមាន
អាយុដូចខ្ញុំ។ ដល់ពលដលប្អូនសីខ្ញុំចាប់ផ្ដើមចូលរៀន ទើបខ្ញុំបានដឹងថា ជីវិតរបស់ខ្ញុំ ហាក់ ដូចជាបាត់បង់របស់ដ៏មានតម្លអ្វីមួយ
ក្នុងឆាកជីវិត។ ខ្ញុំសកយំ រហូតដល់អ្នកទាំងអស់គា
ក្នុងគួសារខ្ញុំសួរថា ឯងយំរឿងអ្វី ខ្ញុំឆ្លើយថា ខ្ញុំយំពះចង់ ខ្ញុំក៏គិតថា ការដលទុកខ្ញុំឱយ
ផ្ទះគានបានប
គាត់ក៏សមចចិត្តបញ្ជូនខ្ញុំឱយ ជីវិត
រៀន។ ជាចុងកយ ឪពុកមាយ
ជន៍អ្វី កតពីបង្កប
ះឡើយ។ ដូច្នះ
រៀនដូចក្មងដទទៀត។
សាលារៀនពិតជាមិនសួលដូចការគិតរបស់ខ្ញុំឡើយ។
វាពិតជាពិបាកណាស់
សមប់ខ្ញុំ។ ពលចាប់ផ្ដើមដំបូង ខ្ញុំតូវរៀនសរសរអកសរជាមួយនឹងមមជើង។ អាកក់ជាង នះ
ទៀត
ះគឺខ្ញុំតូវ បឈមមុខជាមួយនឹងកសភ្នកងឿងឆ្ងល់ និងការចំអកឡកឡឺយពី
សំណាក់មិត្តរួមថាក់របស់ខ្ញុំ។ ហើយអ្វី ដលធ្ងន់ធ្ងរ ជាមិត្តភក្ដិជាមួយខ្ញុំ
ះ គឺថា គាននរណាមាក់ចង់រាប់អាន
ះឡើយ។
យសារមានជំនួយពីប្អូនសី គឹមសាយ ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមរៀនជំនះនូវរាល់ប សមច។
ទាំងនះបាន
ពលដលខ្ញុំកាន់តមានអាយុចើន ខ្ញុំក៏រៀនទទួលសា្គល់ពីអ្វី ដលខ្ញុំអាចនឹង
មិនអាចគប់គងបាន។ ហើយខ្ញុំក៏ទទួលបានសចក្ដីសុខពីការអានសៀវ
ដលជាមិត្តត
មាក់របស់ខ្ញុំផងដរ។ ពលដលខ្ញុំរៀនចប់ថាក់ទី៥ ខ្ញុំអង្វរឪពុកមាយខ្ញុំសុំ ប៉ុន្ត ពួកគាត់បដិសធភាម។ ប្អូនសីរបស់ខ្ញុំ តូវរៀន
យសារអនុវិទយោល័យស្ថិត
រៀន
ឆាយពីផ្ទះ និង
យសារត
សាលាបឋមសិកសោមួយឆាំទៀត។ ចំណកឪពុកមាយរបស់ខ្ញុំនិយាយ
បប់ខ្ញុំយា៉ងខ្លីថា កូនឯងតូវតឈប់រៀន ហើយ
ផ្ទះ
យមិនចាំបាច់ធ្វើអ្វីទាំងអស់។
ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា តូវបានគមើលងាយ និងរីសអើង។ សូមបីត
90
អនុវិទយោល័យបន្តទៀត
ថ្ងនះ ក៏ខ្ញុំ
តមិន
អស់ចិត្ត និងហ្មួហ្មងក្នុងអារម្មណ៍ ពះតឱកាសសិកសោរបស់ខ្ញុំតូវបានឪពុកមាយរារាំង សារតគាននរណាមាក់ចង់ជូនខ្ញុំ ទីបំផុតខ្ញុំតូវ
រៀន។
ផ្ទះមួយឆាំដើមបីរង់ចាំប្អូនសីខ្ញុំរៀនចប់ថាក់បឋមសិកសោ។ អំឡុងពលមួយ
ឆាំនះ ខ្ញុំតងតហាត់ធ្វើលំហាត់គណិតវិទយោ
យខ្លួនឯង។ ប៉ុន្តមុខវិជានះ ពិតជាលំបាកខាំង
ណាស់សមប់ខ្ញុំ ពីពះគាននរណាមាក់ជួយណនាំ។ ថ្ងមួយមាន ផ្ទះខ្ញុំ។
យ
គាត់បានឃើញខ្ញុំខិតខំពយោយាមរៀនសូត
កគូមាក់ដើរកាត់មុខ
គាត់ក៏ជួយបងាត់បងៀនខ្ញុំ
យមិនគិត
កមអ្វីទាំងអស់។ និយាយតាមតង់ ខ្ញុំពិតជាសំណាង ពីពះគូរបស់ខ្ញុំភាគចើន ពិតជា ល្អនឹងខ្ញុំណាស់។ ពួកគាត់តងតពយោយាមជួយពនយល់ណនាំខ្ញុំ ដើមបីឱយខ្ញុំរៀនទាន់គ។ ទីបញ្ចប់ ប្អូនសីខ្ញុំក៏បានរៀនចប់បឋមសិកសោ ហើយបន្ដការសិកសោ ស្ថិត
ឆាយពីលំ
ដាន។ ប៉ុន្តអ្នកដលសបបោយចិត្តខាំងជាងគបំផុត
ពះជាពលវលាដលខ្ញុំអាចរៀនបន្ត រន្ធត់
ះ គឺឪពុកមាយខ្ញុំមិនអនុ
ឬខឹងយា៉ងណា ក៏គានប
ះ គឺជារូបខ្ញុំទ ពី
អនុវិទយោល័យ ដូចកុមារីដទទៀតដរ។ ប៉ុន្តអ្វីដល
តឱយខ្ញុំ
ជន៍
អនុវិទយោល័យ ដល
រៀនដដល។ ពល
ះ
ះបីជាខ្ញុំសកឡូឡា
ះដរ។ ពះអនុវិទយោល័យឆាយរហូតដល់១០គីឡូម៉ត
ហើយតូវពឹងផ្អកលើគទៀតក្នុងការផាស់ទីជារៀងរាល់ថ្ង។ វាពិតជាពិបាក និងមិនអាច រួចសមប់ប្អូនសីខ្ញុំ។ ខ្ញុំពិតជាអស់សងឃឹមខាំងណាស់។ ខ្ញុំឈប់ញាុំបាយ ហើយមានអារម្មណ៍ ថា
មួយជីវិតនះគានប
ជន៍អ្វីបន្តិច
ះ។
ប្អូនសីរបស់ខ្ញុំក៏ពិបាកចិត្តដរ
ប៉ុន្តក៏មិន
អាចជួយអ្វីខ្ញុំបានឡើយ។ ថ្ងមួយនាងបានរៀបរាប់រឿងរបស់ខ្ញុំ បប់គូរបស់នាង ហើយវា ក៏សបពលដលអង្គការ រួមធូរីដ ជើសរីសកុមារីអាហារូបករណ៍ ខ្ញុំមិនចបោស់ថា វាកើតឡើងរបៀបណា រួមធូរីដ
បានមកលងផ្ទះខ្ញុំ។
ះទ។
ក្នុងសាលានាងផងដរ។
សបាហ៍បនាប់ គូមាក់ និងបុគ្គលិកអង្គការ
យសារតវាជាករណីពិសសអង្គការរូមធូរីដបានជើសរីស
យើងទាំងពីរនាក់ជាកុមារីបានទទួលអាហារូបករណ៍ និងបានផ្ដល់កង់មួយដើមបីសមួលដល់ការ ធ្វើដំណើរ។ ជាសំណាងមួយផងដរ ញឹកញាប់
ដលខ្ញុំនិងប្អូនសីខ្ញុំបានរៀនជាមួយគា។
យសារតសុខភាពរបស់ខ្ញុំមិនបកតី។
ដើមបីខ្ញុំ។ កំណត់តទាំង
ប្អូនសីខ្ញុំតូវកត់តមរៀន
ះ ពិតជាជួយខ្ញុំបានចើនណាស់។ ផ្ទុយ
នាងបានឡើយ ពលនាងឈឺម្ដងៗ ខ្ញុំក៏មិនអាច សបពលដលខ្ញុំរីករាយនឹង ធ្ងន់ ក្នុងការជូនខ្ញុំ
ដូច្នះ
មក ពះ
សាលារៀន
រៀន
ខ្ញុំតងអវត្តមានជា វិញខ្ញុំមិនអាចជួយអ្វី
យគាននាងដដល។
ខ្ញុំក៏អាណិតប្អូនសីដលទទួលបន្ទុកយា៉ង
រដូវវសសោផ្លូវពិបាកធ្វើដំណើរណាស់។ ប្អូនសីខ្ញុំតូវបឹង
91
ទប់ខ្ញុំផង
បណ្ដើរកង់ផងរហូតដល់កន្លងសួល។
មានពលខ្លះយើងទាំងពីរនាក់
រមៀលក៏មាន ប៉ុន្តមានពលខ្លះយើងបរជាផ្ទុះសំណើចផងដរ
តូវដួល
ពលដលតូវយំ ហើយ
បន់សន់សូមឱយមានរឿងរា៉វអច្ឆរិយៈកើតឡើង។ នាងក៏មិនសូវជាសួលប៉ុនានដរ ហើយមាន ពលខ្លះនាងក៏ក្អួតផងដរ។ មាយរបស់ខ្ញុំ តងទមាក់កំហុសនះមកលើខ្ញុំ ហើយបប់ខ្ញុំថា សុខភាពរបស់ប្អូនខ្ញុំទន់ខសោយក៏ពះតនាងខិតខំជួយខ្ញុំខាំងពក។ ខ្ញុំពិតជាមានអារម្មណ៍ថា ខុសធ្ងន់ណាស់។ ខ្ញុំក៏តងគិតថា តើខ្ញុំអាចមានលទ្ធភាពរៀនចប់មធយមសិកសោទុតិយភូមិដរឬទ? ខ្ញុំពិតជា មិនចង់
ះបង់ការសិកសោរបស់ខ្ញុំឡើយ។ ហើយខ្ញុំក៏ចង់ជួយសមលបន្ទុកប្អូនសីខ្ញុំវិញផងដរ។
ខ្ញុំសងឃឹមថាថ្ងណាមួយ របស់យើងទាំងពីរនាក់។ ទាំងក្នុងជីវិត និងការសិកសោ។
92
ខ្ញុំនឹងមានរទះរុញស្វ័យបវត្តិមួយសមប់សមួលការធ្វើដំណើរ ះបីជាមានការលំបាកយា៉ងណាក៏
យ ក៏យើងតូវតស៊ូបន្តទៀត
៣១ ឆាកជីវិត នាងខ្ញុំ
រពញ
យការតស៊ូ និងពយោយាម
ះ ចឹក ធីតា អាយុ១៥ឆាំ ជាសិសសរៀន
ថាក់ទី៦ នសាលាបឋមសិកសោកំងលា
សុកសាមគ្គីមានជ័យ ខត្តកំពង់ឆាំង។ នាងខ្ញុំកើត ចបងក្នុងចំ
ភូមិថ្នល់ ឃុំកំងលា សុកសាមគ្គីមានជ័យ ខត្តកំពង់ឆាំង។ នាងខ្ញុំជាកូន មបងប្អូនចំនួន៤នាក់ បុស២នាក់ សី២នាក់។ បើនិយាយពីបភពចំណូលក្នុង
គួសារនាងខ្ញុំ គឺពឹងផ្អកទាំងសុង បមូលបានមិនលើសពី១៨
លើការធ្វើសបន្តិចបន្តួច ដលក្នុងមួយឆាំៗ ទិន្នផល
បហល២៥០គីឡូកម។ ដូច្នះគួសាររបស់នាងខ្ញុំមានជីវភាព
ដ៏សនលំបាក ស្ទើរមិនអាចគណនាបាន ហើយបង្ខំចិត្តដើរសុីឈ្នួលគដូចជា ដក ស្ទួង ចូត កាត់ ដើមបីយកកមបន្ថមទៀតមកចិញ្ចឹមជីវិត។ ជាអកុសលពលដលនាងខ្ញុំទើបតមានអាយុបាន៨ឆាំ ឪពុកនាងខ្ញុំក៏បានចកឋាន មាយខ្ញុំ និងកូនៗទាំងអស់។ ពល សចក្តីទុក្ខ
ះនាងខ្ញុំបានបាត់បង់នូវភាពកក់
ល
ហើយបានមកវិញនូវ
កគបដណ្ដប់មកលើគួសារខ្ញុំទ្វឡើងថមទៀត។
ពលមានវ័យកាន់តធំ
ខ្ញុំបានឃើញមិត្តភ័ក្តិមានអាយុបហាក់បហលគា គបានចូលរៀនអស់។ នាងខ្ញុំក៏បានសុំមាយ ចូលរៀននឹងគដរ
ដើមបីកុំឲយល្ងង់
និងចង់យកចំណះដឹងមកជួយដល់គួសារនាងខ្ញុំវិញ។
រដូវធ្វើស នាងខ្ញុំឆ្លៀតពលទំនរពីការរៀនសូត នាងខ្ញុំបានដើរសុីឈ្នួលគ ដក ស្ទូង ចូតកាត់ ដើមបីយកកមមកផ្គត់ផ្គង់គួសារ ជីវិតក្មងកំពដលរស់
ក្នុងតកូលកីក
យមិនបានគិតដល់ការនឿយហត់អ្វីឡើយ។ លំបាក
កយា៉ក
ដូចជាបងប្អូនខ្ញុំបបនះ
កមនឹងមាន ឱកាសលងសើច សបបោយរីករាយដូចអ្នកដទ ឬមានម្ហូបអាហារឆាញ់សមប់ ទទួលទានឡើយ គឺធ្វើយា៉ងណាឲយតបានឆ្អត វាជាការបសើរណាស់ អ្នកភូមិខ្ញុំ
បាននិយាយបប់ខ្ញុំថា
មិនចាំបាច់ខំបឹងរៀនសូតចើនពកទ
ឈ្នួលគ យកកមមកជួយចិញ្ចឹមគួសារវិញ
ះវាល្អជាង។ ពាកយសំដីបកប
ខាងលើនះ មិនបានធ្វើឱយមាយរបស់ខ្ញុំពញចិត្តទ ផ្ទុយ សូតថមទៀត
ដលសប
ហើយ។ មានថ្ងមួយ
នឹងបំណងបថារបស់ខ្ញុំ
បើ
ធ្វើការសុី
យទុទិដ្ឋិនិយម
វិញគាត់រឹតតជំរុញឱយខ្ញុំខិតខំរៀន ធាប់បានគិតទុកជាមុនថា
មានត
ចំណះវិជាទដលធ្វើឱយខ្ញុំ និងកុមគួសារ រួចផុតពីការលំបាកវទនាដូចសព្វថ្ងនះ។ យសារតមានជីវភាពលំបាកខាំងពក មាយខ្ញុំក៏បានសមចចិត្តរៀបការជាមួយបុរស
93
មាក់ទៀត គន់បានជាបង្អក បបួលទាំងអស់។ ទីលំ ខ្ញុំ
រស់
ក្នុងគួសារ។ ប៉ុន្តអ្វីៗដលខ្ញុំសងឃឹមទុកកាលពីមុនតូវបាន
ពលដលមាយនាងខ្ញុំរៀបការជាមួយនឹងប្តីកយរួច គាត់ក៏ផាស់ប្តូរ
ភូមិបខ្លូត ឃុំធ្លកវៀន សុកសាមគ្គីមានជ័យ ខត្តកំពង់ឆាំង
រៀនសូតបន្តទៀត តរស់ ថ្វីតបិតតខ្ញុំបានរស់
ជាមួយ ជីដូនជីតាដលមានវ័យចំណាស់
ជាមួយ
ប៉ុន្តទុក្ខកង្វល់ក្នុងការរស់
កតា និង
យទុកឲយ
វិញ។
កយាយ ជាអ្នកអាណាពយោបាលក៏ពិតមន
ដលមិនបានជួបជុំបងប្អូន
ះ ធ្វើឱយខ្ញុំមានអារម្មណ៍
ក
ជារៀងរាល់ថ្ង។
ះបីជួបឧបសគ្គបបណាក៏
យក៏ខ្ញុំមិនចុះញ៉ម និងមិនរាថយការតស៊ូក្នុង
ឆាកជីវិតខ្ញុំដរ។
យឃើញសានភាពលំបាក
ក្នុងគួសារនាងខ្ញុំពក
និង
កនាយកសាលា
កគូទទួលបន្ទុកថាក់ បានផ្តល់ដំណឹងឱយខ្ញុំដាក់ពាកយស្នើសុំអាហារូបករណ៍ ពីអង្គការ
សបៀងអាហារពិភព
ក(WFP)
ដើមបីបានអង្ករយកមកហូបបចាំថ្ង
និងអាហារូបករណ៍
របស់អង្គការ អ៊ី ឌី អហ្វ សុី(EDFC) ដើមបីទទួលបានសម្លៀកបំពាក់ និងសមារសិកសោសមប់ បមើការរៀនសូតបចាំឆាំ។
ពល
លបំណងរបស់នាងខ្ញុំបានសមច
ះនាងខ្ញុំមានការតកអរយា៉ងខាំង
យសារ
ហើយអង្គការទាំងពីរខាងលើបានទទួលខ្ញុំជាសិសស
អាហារូបករណ៍ ពមទាំងបានផ្តល់សបៀង និងសមារសិកសោតាម
លការណ៍ពិតបកដ។
យឃើញនាងខ្ញុំជាកុមារកំព និងកីក ហើយមានការបឹងបងរៀនសូតមិនធ្វស បហស អង្គការទសសនពិភព ចំនួនដល់នាងខ្ញុំថមទៀត។
កបចាំសុកសាមគ្គីមានជ័យ ក៏បានផ្តល់សមារសិកសោមួយ
នាងខ្ញុំមាន
ទនភាពយា៉ងខាំង
យមានការជួយឧបត្ថម្ភពី
សំណាក់អង្គការខាងលើនះ។ សព្វថ្ងនាងខ្ញុំគិតថា ទវតាពិតជាជួយខ្ញុំ ហើយជួយរហូតដល់ ដំណាក់ចុងកយនជីវិតតស៊ូ និងពយោយាមរបស់ខ្ញុំ។ ជីដូន ជីតា ខ្ញុំបានបទឹកមុខពីសពាប់ ស
នមកជាញញឹមញញម និងគាត់មានក្តីសងឃឹមបកប
យសុទិដ្ឋិនិយមយា៉ងមុតមាំថា
សីរបស់គាត់នឹងមានអនាគតល្អដូចគឯងជាមិនខាន។ ក៏
យ
នាងខ្ញុំ
រៀងរាល់ឆាំ។
តតាំងចិត្តថា ពល
ទៀតឡើយ។ ផ្ទុយ
ះបីផ្លូវ
វងឆាយយា៉ងណា
នឹងខិតខំបឹងបងរៀនសូតឲយទទួលបានលទ្ធផលល្អជា
ះអ្នកភូមិនាងខ្ញុំពិតជាលងហា៊នបងាក់ដំណើរការរៀនសូតរបស់ខ្ញុំ
វិញពួកគាត់មានអារម្មណ៍ខាសអៀន និង
កសាយចំ
ះពាកយសំដី
ដលនិយាយមិនបានគិតពិចារណាវងឆាយ និងមិននឹកសានថា ការតស៊ូ និងពយោយាមរបស់ខ្ញុំ ទទួលបាន
គជ័យ។
ឆាំសិកសោនះ នាងខ្ញុំរៀន កយៗទៀត
ថាក់ទី៦ នសាលាបឋមសិកសោ កំងលា ប៉ុន្ត
ខ្ញុំនឹងបានឡើងថាក់ជាបន្តបនាប់
និង
ះ
សិកសោបឋមភូមិ មធយមសិកសោទុតិយភូមិ ហើយបើមានឱកាសខ្ញុំនឹង
បឡងជាប់ស រៀន
បតមធយម
សាកលវិទយោល័យ
បន្តទៀតដូចអ្នកដទដរ។ នះជាបំណងបថារបស់នាងខ្ញុំ គឺធ្វើគូបងៀនមាក់
94
ឆាំសិកសោ
អនុវិទយោល័យ
ដលស្ថិត
សុកកំណើតរបស់ខ្ញុំ។ នាងខ្ញុំសងឃឹមយា៉ងមុតមាំថា ការសិកសោរបស់ខ្ញុំពិតជាមិន
អាចបរាជ័យ
ះឡើយ
ពះពីមួយខ
មួយខ
ការសិកសោរបស់ខ្ញុំមានការរីកចមើនជា
លំដាប់។ ខ្ញុំនឹងអាចកាយជាជនគំរូសមប់ កុមារីដទទៀត និងអ្នករស់ ប៉ុន្តបើគានសបបុរសជន
ក៏ដូចជារាជរដាភិបាល
ពិសសអង្គការទសសនពិភព
ក ដលស្ថិត
អាចសមចបានដូចសចក្តីប៉ង់បថា នាងខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់
ជិតខ្ញុំជាងគទ
ទំនុកបមុង
ះក្តីសមរបស់ខ្ញុំពិតជាមិន
កអ្នកសបបុរសជនក្នុង និងកបទស សូមជួយគាំទ និង
អត់ធ្មត់របស់កុមារីកំពដូចរូបនាងខ្ញុំ ល
ឬក៏អង្គការជួយជមជង
ះទបើយ។
ជួយឧបត្ថម្ភដល់ដំណើរការរៀនសូត ដល សូតដល់
ក្នុងភូមិទាំងអស់។
រពញ
ក៏ដូចចំ
យការតស៊ូ ពយោយាម និងការរអំណត់
ះកុមារីដទទៀតដើមបីមានឱកាសបានរៀន
ចាប់ពីបច្ចុបបន្នរហូតដល់អនាគត។
95
សមាសភាពគណៈកម្មការនិពន្ធរៀបរៀង គណៈកម្មការតួតពិនិតយ និងកុមជំនួយការរៀបចំឯកសារ I. គណៈកម្មការនិពន្ធរៀបរៀង ១.
កសី តាន់ លីហួង ទីបឹកសោនាយកដានបណ្ដុះបណា្ដល និងវិកឹតការ
២.
កសី ពុត និសស័យ អនុបធាននាយកដានធានាគុណភាពអប់រំ
៣.
កសី សំ យិន
បធានការិយាល័យនាយកដានបណ្ដុះបណា្ដល និងវិកឹតការ
៤.
ក មួង ចាន់ទូច
អនុបធានការិយាល័យនាយកដានបណ្ដុះបណា្ដល និងវិកឹតការ
៥.
ក ភាង ប៊ុនណ
អនុបធានការិយាល័យនាយកដានបណ្ដុះបណា្ដល និងវិកឹតការ
៦.
ក វ៉ន ថុល
អនុបធានការិយាល័យនាយកដានបឋមសិកសោ
៧.
កសី ប៉ន ថាវី
អនុបធានការិយាល័យនាយកដានបឋមសិកសោ
៨. ក
យក់ វណា្ណ
អនុបធានការិយាល័យនាយកដានធានាគុណភាពអប់រំ
៩.
ក យិន រា៉
អនុបធានការិយាល័យនាយកដានធានាគុណភាពអប់រំ
១០.
ក ធាន វាសនា
អនុបធានការិយាល័យនាយកដានបណ្ដុះបណា្ដល និងវិកឹតការ
១១.
ក យិត សុភ័ក្ត
មន្តីនាយកដានបណ្ដុះបណា្ដលនិងវិកឹតការ
១២.
ក ទី ចាន់
មន្តីនាយកដានធានាគុណភាពអប់រំ
១៣.
ក ផាត់ ប
សុជាតិក៍
មន្តីនាយកដានធានាគុណភាពអប់រំ
II. គណៈកម្មការតួតពិនិតយ ១. ឯកឧត្តម ណាត ប៊ុនរឿន
រដ្ឋលខាធិការកសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា
២.
អគា្គធិការរងនអគា្គធិការដានអប់រំ
៣. ក
កជំទាវ ញឹម វា៉ន់ច័ន្ទកន លង ធាវី
អ្នកសមបសមួលកម្មវិធីយុទ្ធនាការ និងការតស៊ូមតិ លើផ្នកអប់រំអង្គការ NEP
៤.
ក អ៊ូ សុឃីម
អ្នកគប់គងកម្មវិធីអប់រំអង្គការវីអសអូ
៥.
ក វន សំភាស់
អ្នកសមបសមួលកម្មវិធីបចាំកម្ពុជាអង្គការ Aide et Action
96
III. កុមជំនួយការរៀបចំឯកសារ ១.
ក ញឹម រ៉ូណាល់
មន្តីផ្នកព័ត៌មានវិទយោអង្គការ Aide et Action
២.
ក អ៊ុន វុតា
អ្នកជំនួយការកម្មវិធីយុទ្ធនាការ និងការតស៊ូមតិ លើផ្នកអប់រំអង្គការ NEP
៣.
ក ជិន បសិទិ្ធ
បធានផ្នកទំនាក់ទំនង និងជំនួយការរបស់អង្គការ Aide et Action
៤.
ក ឈាន ដាវី
អ្នកសមបសមួលកម្មវិធីអប់រំបញ្ចូលគារបស់កុមបឹកសោ សកម្មភាពជនពិការ
៥.
ក យា៉ន់ រ៉ម
មន្តីក្លឹបសហគមន៍របស់អង្គការ Hagar
រាល់ការកត់សមា្គល់ និងសំណូមពរផសងៗ ដលទាក់ទងនឹងសៀវ
នះ
សូមសរសរមកកាន់ នាយកដានបណ្ដុះបណា្ដល និងវិកឹតការ កសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា លខ១៣៣ មហាវិថីពះន
ត្តម ភ្នំពញ
ះពុម្ពលើកទី១ ចំនួន ២០០០កបោល បាន
ះពុម្ពចប់ខតុលា ឆាំ២០១១ តម្កល់ទុក ះពុម្ព យ
បណា្ណល័យជាតិចំនួន៥កបោល
បទសកម្ពុជា ងពុម្ព ជី ឌី
97
ចូលរួមឧបត្ថម្ភ និងសហការ
98
យៈ