IPDE T
Модуль 4: Үнэлгээний агуулга ба Өөрчлөлтийн тухай онолын талаарх ойлголт
Оршил • Үр дүнгийн шинжилгээ – Чухал хэрэглэгч болон гол оролцогч талуудыг тодорхойлох – Үнэлгээний хүрээний талаарх ойлголт олж авах – Олж авсан мэдээллийг судалж үзэх – Өөрчлөлтийн тухай онолыг боловсруулах, хэрэглэх ба үнэлэх
IPDET © 2009
22
Үр дүнгийн шинжилгээ • Хэрэглэгч ба гол оролцогч талууд • Хамрах хугацаа • Цагийн менежмент • Нөөц эх үүсвэрийн мөн чанар • Нийгмийн шинжлэх ухааны онолтой холбогдох байдал • Ижил төстэй үнэлгээний үр дүн • Өөрчлөлтийн тухай онолын үүрэг • Тухайн үеийн тоо мэдээлэл IPDET © 2009
33
Зардал ба үр ашгийг баланслах нь: Үр ашиг • Баримт нотолгоонд үндэслэн шийдвэр гаргах нь дараах чиглэлээр сайн шийдвэр гаргах боломж олгоно. Үүнд: – юуг өсгөх эсвэл давтах вэ – юуг үргэлжлүүлэх вэ – юуг сайжруулах вэ – юуг багасгах буюу зогсоох вэ
• Мэдлэгт оруулах хувь нэмэр • Дотоодын чадавхийг бэхжүүлэх IPDET © 2009
55
Оролцогч талууд • Хөндлөнгийн оролцоо болон түүний үнэлгээг хатуу сонирхдог хэрэглэгчээс өөр хүмүүс болон байгууллага нь – Үр дагаврын дүнд ашиг олох эсвэл алдагдал хүлээх байгууллага – Тийм бүлгийн сонирхлыг төлөөлж болдог
• Оролцоог нь ихэнхдээ асуудаггүй тийм хүмүүсийг авч үзэх нь чухал IPDET © 2009
88
Оролцогч талын үүргийн талаарх хяналтын хуудас Хувь хүн, бүлэг эсвэл байгууллагууд
Бодлого боловсруулах
Үйл ажиллагааны шийдвэр гаргах
Үнэлгээнд хувь нэмэр оруулах
Хариу арга хэмжээ авах
Зөвхөн сонирхлын дагуу
Хөтөлбөр боловсруулагчид Бусад нөөц эх үүсвэрээр хангагчид Хэрэгжүүлэгч байгууллагуудын удирдлага гэх мэт.
IPDET © 2009
99
Өөрчлөлтийн тухай онол • Хөндлөнгийн оролцоо нь үр дүнд хэрхэн хүрэх талаарх мэдээлэлд үндэслэсэн бүдүүвч зураг • Өөрчлөлтийн тухай онол нь: – орцыг үйл ажиллагаатай, үйл ажиллагааг гарцтай, мөн тэдгээрээс хүлээгдэж буй үр дүн-гарц ба үр нөлөөний дэс дараалал бүхий уялдааг дүрслэн үзүүлэх ёстой – Үйл ажиллагааны үндэс суурь болсон чухал төсөөллийг тогтоодог – Үйл ажиллагааны амжилтад нөлөө үзүүлж болох бусад хүчин зүйлсийг тусгадаг IPDET © 2009
15 15
Хөтөлбөрийн үр дүнд гарч болох нөлөөлөл Улс төрийн орчин (Засгийн газар гэх мэт.)
Бодлогын агуулга /орчин/ Макро эдийн засгийн байдал
Орц Үйл ажиллагаа Гарц
Олон нийтийн хандлага
Хар хайрцаг
Тусламжийн талууд
IPDET © 2009
Үр дагавар Үр нөлөө
Байгаль орчин
16 16
Өөрчлөлтийн тухай онолыг яагаад хэрэглэж байна вэ ? • Үйл ажиллагаа яаж явагдахыг болон логикийн сул талыг дүрслэн харуулдаг • Тодорхойлсон төсөөлөл болон үзүүлж болох нөлөөлөл нь хүсэн хүлээж буй үр дүнгийн амжилтад учирах эрсдлийг харуулдаг • Үнэлгээний талаарх асуултуудаар хангадаг • Оролцогч талуудад үйл ажиллагаа болон хүлээлтийн талаарх нэгдсэн ойлголт өгөхөд дэмжлэг үзүүлдэг IPDET © 2009
17 17
Хөндлөнгийн оролцооны логикийг хэрхэн тодорхойлох вэ ? • “Хэрэв дараа нь” гэсэн мэдэгдлийн дэс дараалал – Хэрэв X тохиолдсон бол түүний дараа Y болох ёстой
• Үүнийг талархан дэмжих эсэхийг асуух. Үйл ажиллагаа болон гарц нь хүсэн хүлээсэн үр дүнд хүргэдэг эсэх ? • Энэ нь боломжтой эсэхийг асуух. Эдгээр үйл ажиллагаанд орцууд (чадавхи ба нөөц эх үүсвэр) хангалттай эсэх?
IPDET © 2009
20 20
Логикийг зураглах эсвэл дүрслэх нь • Олон янзын арга замаар хийж болдог • Мэдээллийн урсгалын схемийг голдуу хэрэглэдэг • Сум бүхий цонхууд нь холбоос болон харилцан уялдааг харуулдаг
IPDET © 2009
21 21
Үр дүнгийн дэс дараалал /Үр дүнгийн гинжин хэлхээ/ Байгууллагын дотоод дахь хяналтын хэсэг
Орц Орц
(Нөөц) (Нөөц)
Үйл Үйл ажиллага ажиллага аа
Гарц нь үр дүн хүртэгчдэд шууд хүрдэг
Гарц Гарц
Байгууллагад үзүүлэх гадны нөлөөллийн хэсэг
Үр Үрдагавар дагавар (Хөндлөнгий (Хөндлөнгий нноролцоо) оролцоо )
Үр Үр дагавар дагавар
Үр Үр нөлөө нөлөө (Урт (Урт хугацаан хугацаан ыы зорилт) зорилт)
Гадны хүчин зүйлс
IPDET © 2009
22 22
Сургалтын хөтөлбөрийн үр дүнгийн дэс дараалал Орц Нөөц ▪ Мөнгө ▪ Хүн хүч ▪ Сайн дурын ажилтнууд ▪ Хангамжийн зүйлс • Тохирох оролцогчид
Үйл ажиллагаа
Гарц
Үйлчилгээ
Бүтээгдэхүүн
▪ Мэргэжлийн ур чадварын сургалт
▪ Нэг оролцогчид ногдох мэргэжлийн сургалтын дундаж цаг
▪ Бичиг үсэгт тайлагдах боловсрол ▪ Мэргэжлийн зөвлөх үйлчилгээ
IPDET © 2009
▪ Бичиг үсэгт тайлагдах боловсролын дундаж цаг ▪ Хөтөлбөрийг дуусгасан оролцогчийн %
Үр дагавар Үр ашиг
Оролцогчдын % ▪ бичиг үсэгт тайлагдсан хүний тоон өсөлт ▪ шинээр олж авсан мэргэжлийн ур чадвар ▪ сайжирсан ажлын хандлага ▪ наад тал нь цагийн $5-ын цалинтай ажилд ажиллах оролцогчдын %
Үр нөлөө Өөрчлөлт
▪ Сургалтад хамрагдаагүй хүмүүсээс 3 жилийн хугацаанд илүү орлого олж буй оролцогчдын % ▪ Хяналтад байгаа багийг бодвол амьжиргааны өндөр түвшинд байгаа суралцагсдын %
23 23
Өөрчлөлтийн загварын ердийн онол Сургалт Сургалт
Өндөр Өндөр чанартай чанартай үнэлгээ үнэлгээ
Сургалтаар
IPDET © 2009
Ашигтай Ашигтай мэдээлэл мэдээлэл
Илүү Илүү сайн сайн шийдвэр шийдвэр
Бидэнд илүү сайн шийдвэр байх ёстой
24 24
Гол төсөөллүүдийг тодорхойлох нь Үр дүн гаргах үүднээс хөндлөнгийн оролцоо хэрхэн явагдах талаарх далд боломжийг тодорхой болгох
IPDET © 2009
25 25
Төсөөллүүд бүхий өөрчлөлтийн тухай онол Суралцагсдад тавигдах шаардлага
Сургал Сургал тт
Суралцахад хангалттай хугацаа
IPDET © 2009
Өндөр Өндөр чанартай чанартай үнэлгээ үнэлгээ
Засгийн газартай харилцахад тохирох тайлан бичих ур чадвар
Ашигтай Ашигтай мэдээлэл мэдээлэл
Илүү Илүү сайн сайн шийдвэр шийдвэр
Тэдний юу сурсныг тогтоох зорилготой нөөц эх үүсвэр
26 26
Төсөөллүүдийг тусгасан өөрчлөлтийн тухай онол ба агуулга Үнэлгээни Үнэлгээни йй үндэсний үндэсний холбоо холбоо
Суралцагсда д тавигдах шаардлага
Сургал Сургал тт
Макро Макро эдийн эдийн засгийн засгийн орчин орчин
Өндөр Өндөр чанартай чанартай үнэлгээ үнэлгээ
Суралцах хангалттай хугацаа Итгэл Итгэл үнэмшилд үнэмшилд үндэслэсэн үндэслэсэн өөрчлөлт өөрчлөлт
IPDET © 2009
Засгийн газартай харилцахад тохирох тайлан бичих ур чадвар
Ашигтай Ашигтай мэдээлэл мэдээлэл
Тэдний юу сурсныг тогтоох зорилготой нөөц эх үүсвэр
Сонирхлы Сонирхлы нн тусгай тусгай бүлэг бүлэг Хөтөлбөрийн боломж
Илүү Илүү сайн сайн шийдвэр шийдвэр Улс Улс төрийн төрийн дэмжлэг дэмжлэг
27 27
Логикийн сонгодог загварын схем Орц
Үйл ажиллагаа
Гарц
Үр дагавар Үр нөлөө IPDET © 2009
28 28
Эцсийн зорилгоос эхлэх үү?
IPDET © 2009
29 29
Дунд хугацааны үр дагавар Орц
Оюутнуу д
Зааварлаг ч
Үйл ажиллагаа Гарц
Дунд хугацааны үр дагавар
Үнэлгээ г төлөвлөх чадвартай оролцогсдын % нэмэгдсэн
Үр дагавар Үр нөлөө IPDET © 2009
Илүү өндөр чанартай үнэлгээ хийдэг %
Материа л
Сургал т Сургалтад оролцсон оюутны Үр дүнг Батлагдсан тоо ба хэрэгжтодорхой үүлсэн төлөвлө-гөөний %
бөгөөд товч танилцуулах хүмүүсийн %
Танхим
Хүргэсэн ашиглай мэдээлэл
Үр дүнг шийдвэр гаргагчид авч үзэх
Илүү сайн шийдвэр гаргасан Хөгжлийн илүү сайн хөтөлбөр
30 30
Дасгал: Тодорхой нэргүй Өөрчлөлтийн онолын тухай Уншиж сурах талаар олсон амжилт Биеийн байдал сайжирах (эрүүл мэнд, сэтгэл санаа)
Сурагчийн ёс суртахуун morale Сурагчдад аятай, ойлгомжтой байдлаар хичээл заах байдал
Сурагчид даалгаврыг ухамсартайгаар гүйцэтгэх байдал
Багш, сурагчдын харилцан ойлголцол ба ертөнцийн талаарх тэдний ойлголт
Сурагчид гэрийн даалгавар, сургуулиас өгсөн үүрэг биелүүлэхэд эцэг эхчүүдээс дэмжих, зоригжуулах
Гэр бүлийн соёлын талаарх багш нарын ойлголт
Сурагчийн талаар сургуулийн хүлээлтийг эцэг эхчүүд мэддэг байдал
Сурагчийн сургуульд хамрагдалт
Сургагчид тусгайлан олгодог дэмжлэг туслалцаа
Сургуульд илүү сайн хамрагдахад үзүүлэх эцэг эхчүүдийн дэмжлэг
Сурагчийн талаар сургуулийн хүлээлтийг эцэг эхчүүд мэддэг байдал
Сурагчийн амжилтад саад болохуйц тусгай хөтөлбөрүүдийг олж тогтоох
Эцэг эхчүүд, багш нар санал бодлоо хуваалцах байдал
IPDET © 2009
Сурагчдын гэрт багш нар очиж танилцах
31 31
Өөрчлөлтийн тухай онолууд нь эдгээр асуултад хариулт өгөх ёстой • Үйл ажиллагаа /төсөл, хөтөлбөр/ нь мэдлэгт суурилсан эсэх ? • Логикийн дэс дараалалд хийдэл байгаа эсэх? • Харилцан уялдаа нь ойлгомжтой бөгөөд дэмжиж болохуйц эсэх ? • Тогтоосон зорилгодоо хүрэхэд үйл ажиллагааг бодитой гэж үзэх эсэх? • Үйл ажиллагаа нь ямар чухал төсөөлөлд үндэслэдэг вэ? • Үр дүнд нөлөөлөх үйл ажиллагаанд өөр юу нөлөөлдөг вэ? IPDET © 2009
34 34
Төгсгөлийн ишлэл…. “Эргээ урт хугацаагаар орхиж явахыг хүсдэггүй хүн шинэ газар хэзээ ч нээж чадахгүй --
Асуулт?
IPDET © 2009