Adı, soyadı: Sınıfı, numarası: ………………… EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ………………………............ 12.SINIFLAR KİMYA DERSİ 2.DÖNEM 3.YAZILI SINAVI (1.KLASİK DOKÜMAN) Sınav yeri ve tarihi: Sınav saati ve süresi:
, 40 dakika
Puan dağılımı: Her soruda yazılıdır. Soru
1
2
3
4
5
Başarılar…
6
7
Rakamla
Yazıyla
Öğretmenin
Toplam
Toplam
İmzası
Puan
1. Aşağıda formülü verilen bileşiklerin sistematik (IUPAC) veya özel adını yazınız (2x10=20 puan).
a. (COOH) veya H C O : b. C H COOH: c. HCOOH: d. C H OC H : e. C H OH: f. HCHO: g. HOOC – (CH ) – COOH: h. C H OCH : i. (CH ) CCOOH: j. (CH ) C(OH)CH CH : 2
17
2
2
4
33
6
5
2
5
3
7
2 5
2
5
3
3 3 3 2
2
3
2. Aşağıda adı verilen bileşiklerin açık formülünü (3x4=12 puan) ve her bir bileşiğin optikçe aktif olup olmadığını (2x4=8 puan) yazınız.
a. �-brombütirik asit: b. 2-brom-2-hidroksiheksanoik asit: c. 3-etilpentanal: d. �-metilpropiyonik asit: 3. Aşağıdaki verilen reaksiyon denklemlerini tamamlayınız (4x5=20 puan).
a. CH COOC H 3
1
2
5
+ H2O
⇆
+ C2H5OH (Asit ortamda esterlerin
hidrolizi)
b. C H O → 2 c. 3CH COOH + Al → d. CH CHO + 2Ag + 2(OH) e. HOH C-CH OH + 2O → 6
12
6
+ 2CO2 (Enzim katalizörlüğünde mayalanma) + 1,5H2
3
+1
3
2
2
-1
2
→
+ 2Ag + H2O + 2H2O
4. CaCO3 (kalsiyum karbonat) bileşiğinden çıkılarak CH3COOH (asetik asit) bileşiği 5 basamakta elde edilir; bu elde edilişe ait 5 adet reaksiyon denklemi yazınız ve denkleştiriniz (2x5=10 puan).
5. Bir dikarboksilli asidin sodyum tuzunun 3,7 gramında 1,15 gram sodyum vardır. Buna göre asidin mol kütlesi kaçtır? (Na:23, O:16, C:12, H:1) (10 puan)
6. C3H7OH (propanol) ve CH3COOH (asetik asit) bileşiklerinden oluşan 20 gramlık karışım yeterince Mg (magnezyum) ile tepkimeye girdiğinde elde edilen H2 gazı normal şartlar altında 3,36 litre hacim kaplamaktadır. Buna göre karışımın kütlece % kaçı propanoldür? (CH3 COOH:60, O:16, C:12, H:1) (10 puan)
7. CH3CHO (asetaldehit) ve CH3COCH3 (aseton) sıvılarından oluşan 0,75 mollük karışımın her ikisinin de bir derece indirgenmesi ile 38 gramlık alkol karışımı oluşuyor. Karışımdaki aseton kaç gramdır? (O:16, C:12, H:1) (10 puan) CH3CHOHCH3 (izopropil alkol):60 CH3CH2OH (etil alkol):46 CH3COCH3 (aseton):58
2
…………………………… EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ………………………....12.SINIFLAR KİMYA DERSİ 2.DÖNEM 3.YAZILI SINAVI (1.KLASİK DOKÜMAN) Sınav yeri ve tarihi: Sınav saati ve süresi:
, 40 dakika
Puan dağılımı: Her soruda yazılıdır.
Başarılar…
1. Aşağıda formülü verilen bileşiklerin sistematik (IUPAC) veya özel adını yazınız (2x10=20 puan).
a. (COOH) veya H C O :Oksalik asit veya etandioik asit b. C H COOH: Oleik asit c. HCOOH: Formik asit veya metanoik asit d. C H OC H : Fenil propil eter veya propoksibenzen veya 1-propoksi-2,42
17
6
2
2
4
33
5
3
7
heksadiin (– C6H5; iki ikili, bir de üçlü bağ içerecek şekilde adlandırıldıysa da doğru kabul edilecektir.)
e. C H OH: Etil alkol veya etanol f. HCHO: Formaldehit veya metanal g. HOOC – (CH ) – COOH: 1,7-heptandioik asit veya heptandioik asit veya 2
5
2 5
1,5-pentandikarboksilli asit
h. C H OCH : Etil metil eter veya metoksietan i. (CH ) CCOOH: 2,2-dimetilpropanoik asit veya �,�-dimetilpropiyonik asit j. (CH ) C(OH)CH CH : 2-metil-2-bütanol 2
5
3
3 3 3 2
2
3
2. Aşağıda adı verilen bileşiklerin açık formülünü (3x4=12 puan) ve her bir bileşiğin optikçe aktif olup olmadığını (2x4=8 puan) yazınız.
a. �-brombütirik asit: CH CHBrCH COOH Optikçe aktif b. 2-brom-2-hidroksiheksanoik asit: CH (CH ) CBr(OH)COOH Optikçe aktif c. 3-etilpentanal: CH CH CHC H CH CHO Optikçe aktif değil d. �-metilpropiyonik asit: (CH ) CHCOOH Optikçe aktif değil 3
2
3
3
2
2
3 2
3
5
2
2 3
3. Aşağıdaki verilen reaksiyon denklemlerini tamamlayınız (4x5=20 puan).
a. CH COOC H 3
2
5
+ H2O
⇆ CH3COOH + C2H5OH (Asit ortamda esterlerin
hidrolizi)
b. C H 6
O6 → 2C2H5OH + 2CO2 (Enzim katalizörlüğünde mayalanma)
12
c. 3CH
3
COOH + Al
d. CH CHO 3
→
Al(CH3COO)3
+ 2Ag+1 + 2(OH)-1
e. HOH C – CH OH 2
2
+ 2O2
→
→
+ 1,5H2
CH3COOH + 2Ag + H2O
HOOC – COOH + 2H2O
4. CaCO3 (kalsiyum karbonat) bileşiğinden çıkılarak CH3COOH (asetik asit) bileşiği 5 basamakta elde edilir; bu elde edilişe ait 5 adet reaksiyon denklemi yazınız ve denkleştiriniz (2x5=10 puan). CaCO3 + yüksek sıcaklık → CaO + CO2 CaO +3C + yüksek sıcaklık → CaC2 + CO CaC2 + 2H2O → H2C2 + Ca(OH)2 H2C2 + H2O → CH3CHO (H2SO4 ve Hg2SO4 katalizörlüğünde) CH3CHO + 1/2O2 → CH3COOH
5. Bir dikarboksilli asidin sodyum tuzunun 3,7 gramında 1,15 gram sodyum vardır. Buna göre asidin mol kütlesi kaçtır? (Na:23, O:16, C:12, H:1) (10 puan) Dikarboksilli asit: HOOC – (CH2)n – COOH Dikarboksilli asidin tuzu: NaOOC – (CH2)n – COONa 46 gram Na içeren tuz 1 moldür. 1,15 gram sodyum 3,7 gram tuzda varsa 46 gram sodyum x gram tuzda vardır. x=148 gram NaOOC – (CH2)n – COONa:148 Tuzun mol kütlesinden 46 çıkarılıp 2 eklenirse asidin mol kütlesi bulunur: HOOC-(CH2)n-COOH:148–46+2 HOOC-(CH2)n-COOH:104
6. C3H7OH (propanol) ve CH3COOH (asetik asit) bileşiklerinden oluşan 20 gramlık karışım yeterince Mg (magnezyum) ile tepkimeye girdiğinde elde edilen H2 gazı normal şartlar altında 3,36 litre hacim kaplamaktadır. Buna göre karışımın kütlece % kaçı propanoldür? (CH3 COOH:60, O:16, C:12, H:1) (10 puan) C3H7OH + Mg → Tepkime olmaz. 2CH3 COOH + Mg → Mg(CH3COO)2 + H2 Açığa çıkan H2 gazının tamamı CH3COOH bileşiğinden kaynaklanır. 22,4 litre H2 gazı normal şartlar altında 1 mol ise
4
3,36 litre H2 gazı normal şartlar altında x moldür. x=0,15 mol H2 gazı 1 mol H2 gazı normal şartlar altında 2 mol CH3COOH bileşiğinden oluşursa 0,15 mol H2 gazı normal şartlar altında x mol CH3COOH bileşiğinden oluşur. x=0,3 x mol CH3COOH (CH3 COOH:60) 1 mol CH3COOH 60 gram ise 0,3 mol CH3COOH x gramdır. x=18 gram CH3COOH 20-18=2 gram C3H7OH (propanol) 20 gramlık karışımda 2 gram propanol varsa 100 gramlık karışımda x gram propanol vardır. x=10 gram propanol Karışımın kütlece % 10’u propanoldür.
7. CH3COCH3 (aseton) ve CH3CHO (asetaldehit) sıvılarından oluşan 0,75 mollük karışımın her ikisinin de bir derece indirgenmesi ile 38 gramlık alkol karışımı oluşuyor. Karışımdaki aseton kaç gramdır? (O:16, C:12, H:1) (10 puan) CH3CHOHCH3 (izopropil alkol):60 CH3CH2OH (etil alkol):46 CH3COCH3 (aseton):58 CH3COCH3 (aseton) + H2 → CH3CHOHCH3 (izopropil alkol) CH3CHO (asetaldehit) + H2 →
CH3CH2OH (etil alkol)
CH3COCH3 (aseton) mol sayısı: x mol CH3CHO (asetaldehit) mol sayısı: (0,75–x) mol CH3CHOHCH3 (izopropil alkol) kütlesi + CH3CH2OH (etil alkol) kütlesi=38 gram
n=m/MA ⟹ m=nMA CH3CHOHCH3 (izopropil alkol):60 CH3CH2OH (etil alkol):46 CH3CHOHCH3 (izopropil alkol) mol sayısı: x mol CH3CH2OH (etil alkol) mol sayısı: (0,75–x) mol 60x+46(0,75–x)=38 60x+34,5–46x=38 14x=3,5 x=0,25 mol izopropil alkol 1 mol izopropil alkol 1 mol aseton bileşiğinden oluşursa 0,25 mol izopropil alkol x mol aseton bileşiğinden oluşur.
5
x=0,25 mol aseton 1 mol aseton 58 gram ise 0,25 mol aseton gramd覺r. x=14,5 gram aseton
6