Adı, soyadı: Sınıfı, numarası: 2016-2017 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI …………………………………………………………………………………………………………… 11.SINIF SEÇMELİ İLERİ KİMYA DERSİ 1.DÖNEM 1.SINAV (MAZERET SINAVI) Sınav tarihi, saati, süresi: 09.12.2016, 5.ders saati, 40 dakika Puan dağılımı: Her bir soruda yazılıdır. Başarılar… 1. Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanların yanına “D” yanlış olanların yanına “Y” yazınız (1x10=10 puan). a. Atomda elektronların faklı enerji düzeylerinde bulunduğu fikrini ilk olarak Thomson ortaya atmıştır. ( ) b. Balmer serisinde kızıl ötesi bölgede ışınlar yayınlanır. ( ) c. Bir atomda iki elektronun bütün kuantum sayıları aynı olamaz. ( ) d. Manyetik kuantum sayısı elektronların dönme yönünü belirler. ( ) e. 6s orbitalinin enerjisi 4f orbitalinin enerjisinden büyüktür. ( ) f. Pfund serisinde kızılötesi bölgede ışınlar yayınlanır. ( ) g. Boşlukta elektromanyetik dalgalar ışık hızıyla hareket eder. ( ) h. Bir atomda elektron ilk olarak en yüksek enerjili orbitale yerleşir. ( ) i. p orbitalleri küresel bir geometriye sahiptir. ( ) j. Lymann serisini oluşturan spektrum çizgileri n=1 enerji düzeyine dönüş sırasında olmakta ve morötesi ışık yayınlanmaktadır. ( ) 2. 3. Aşağıda belirtilen alt katmandaki orbitallerin baş kuantum sayılarını (n), açısal momentum (orbital) kuantum sayılarını (ℓ) ve manyetik kuantum sayılarını (mℓ) karşılarına yazınız (2x6=12 puan). 4. a) 5d n= ℓ= m ℓ= b) 4p n= ℓ= mℓ= 5. 6. 3Li+1:1s2 verildiğine göre lityum hangi grupta ve kaçıncı periyottadır? (1x3=2 puan) 7. 8. 3Li: Grup: Periyot: 9. 10. Aşağıda verilen atom ya da iyonların elektronlarının orbitallere dağılımlarını spdf gösterimi ile modern atom teorisine göre yazınız (2x4=8 puan). 11. a) 17Cl: 12. b) 34Se–2: 13. c) 40Zr: 14. d) 29Cu+1: 15. Aşağıdaki cümlelerde bulunan boşlukları verilen kelime ve deyimlerle doldurunuz (1x5=5 puan). 16.
1
17. 18.
dalga boyu, genlik, frekans, uyarılmış hâl, temel hâl a. b. c. d.
Ardışık dalgalarda eş noktalar arasındaki uzaklığa ………………… denir. Bir atomun en düşük enerjili hâline …………………………….. denir. Bir dalgada maksimum yüksekliğe ya da minimum derinliğe ……………. denir. Elektron, enerji alarak daha yüksek enerjili orbitallerde bulunursa bu duruma ………………………………… denir. e. Belli bir noktadan 1 saniyede geçen dalga sayısına ……………………… denir. 19. 20. Nötr bir atomun ilk 15 orbitali tam dolu, son 3 orbitali de yarı dolu olduğuna göre atom numarası kaçtır? (2 puan) 21. 22. Atom numarası: 23. 24. Elektron dizilişi 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 olan element veya iyon aşağıdakilerden hangisidir? (30Zn, 29Cu, 28Ni, 26Fe, 31Ga) (4 puan) 25. A. Zn C. Ni2+ E. Ga + B. Cu D. Fe3+ F. 26. Periyodik çizelge için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (4 puan) G. A. Elektronegatiflik, aynı periyotta soldan sağa ve aynı grupta aşağıdan yukarıya artar. B. Atom yarıçapı aynı periyot içerisinde soldan sağa artar ve aynı grup içerisinde yukarıdan aşağıya azalır. C. Değerlik elektronları d–bloğunda bulunan elementlere geçiş elementleri denir. D. Aktinit ve lantanit elementlerine aynı zamanda iç geçiş elementleri denir. E. Oksitlerinin asitliği, aynı periyot içerisinde soldan sağa artar. H. 27. Soy gazlar için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (4 puan) I. A. Bu grup elementlerin son yörüngelerinde ns2np6 olduğundan elektron almak veya vermek istemezler, dolayısıyla tepkimesiz elementlerdir. B. Bu elementlerden Xe’un bazı bileşikleri sentezlene bilinmekte ancak He ve Ne gibi küçük atom numaralı soy gazların hiç bir bileşiği sentezlenememiştir. C. Bu elementlerin hepsi radyoaktif özellik taşımaktadır. D. Bu elementlerden Ne, Ar, Kr ve Xe havadan O2 ve N2 elde edilirken yan ürün olarak elde edilirler. E. He, balonların şişirilmesinde ve dalgıçların oksijen tüplerine karıştırılarak yaygın bir şekilde kullanılıyor. J. 28. Bir orbitalin uzaydaki yönlenmesini hangi kuantum sayısı gösterir? (4 puan) K. A. n C. mℓ E. Hiçbiri B. ℓ D. ms F. 29. Aşağıdakilerden hangisi uyarılmış elektron konfigurasyonuna örnektir? (4 puan) A. He:1s2 D. N: 1s2 2s22p23s1 2 2 6 B. Ne:1s 2s 2p E. P:1s22s22p63s23p3 C. Na:1s2 2s22p63s1 30. Br– iyonunun elektron dizilişi enerji seviyelerine göre yazıldığında en son eklenen elektronun dört kuantum sayılarının her birisi aşağıdakilerden hangisidir? (35Br) (4 puan) F. G. n ℓ mℓ ms
2
A. B. C. D. E.
3 3 4 4 4
0 1 2 1 2
0 –1 0 –1 –1
+1/2 –1/2 +1/2 –1/2 –1/2
H. 31. Bir X atomu ve X2– iyonu için aşağıdakilerden hangileri aynı olur? (4 puan) I. Yarıçapları II. Nötron sayıları
III.
Atom numaraları
IV.
Elektron sayıları V. Proton sayıları
A. I, II, II ve IV C. II, III ve IV E. II, III ve V B. I ve III D. III, IV ve V F. 32. Büyüklükler dikkate alındığında, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur? (11Na, 12Mg, 19K, 20Ca, 9F, 8O, 34Se, 35Br, 16S, 17Cl) (4 puan) G. A. Na+ Mg2+ K+ Ca2+ D. Se2– Br– S2– Cl– 2+ + – 2– B. Mg Na F O E. S2– Cl– Br– Se2– 2– – + 2+ C. O F Na Mg F. 33. Aşağıdakilerden hangi seçeneğin hepsi elementlerin periyodik özelliğidir? (4 puan) G. A. İyonlaşma enerjisi, elektron ilgisi ve atom ağırlığı B. İyonlaşma enerjisi, atom yarıçapı ve kütle numarası C. Elektron ilgisi, atom yarıçapı ve izotop sayısı D. Atom ağırlığı, elektron ilgisi ve nötron sayısı E. İyonlaşma enerjisi, elektron ilgisi ve atom yarıçapı H. 34. Aşağıdakilerden hangisi Na, Mg, Al ve Si’un ikinci iyonlaşma enerjilerinin doğru sıralamasıdır? (11Na, 12Mg, 13Al, 14Si) (4 puan) A. Mg Si Al Na D. Na Al Mg Si B. Na Mg Al Si E. Mg Si Na Al C. Na Mg Si Al F. 35. Hangi iyonlaşma enerjisi en büyüktür? (12Mg, 13Al, 37Rb, 56Ba) (4 puan) A. Rb’un ikinci iyonlaşma enerjisi B. Mg’un ikinci iyonlaşma enerjisi C. Ba’un üçüncü iyonlaşma enerjisi
D. Al’un üçüncü iyonlaşma enerjisi E. Mg’un üçüncü iyonlaşma enerjisi
3
36. Aşağıda verilen grup numarası ile grubun özel adını eşleştiriniz (1x4=4 puan). F. a. Halojenler G. (………) 1A GRUBU b. Toprak metalleri H. (………) 2A GRUBU c. Toprak alkali metaller I. (………) 3A GRUBU d. Alkali metaller J. (………) 7A GRUBU 37. Aşağıda kurallardan her biri, sorulardan birinin cevabıdır. Doğru cevabı soruların alt tarafına yazınız (1x3=3 puan). K. L. PAULİ, AUFBAU, HUND M. a. Temel hâlde elektronlar çekirdeğe en yakın düşük enerjili orbitalden başlayarak sırayla yüksek enerjili orbitale doğru dolarlar. Bu kuralın adı nedir? N. O. b. Eş enerjili orbitallere elektronlar önce birer birer yerleşir. Sonra her bir orbitaldeki elektron sayısı ikiye tamamlanır. Bu kuralın adı nedir? P. Q. c. Elektronların birbirlerini itmesine karşın onları bir arada tutmakla görevli kanunun adı nedir? R. S. T. 38. Aşağıda adı verilen bilim insanlarından her biri, sorulardan birinin cevabıdır. Doğru cevabı soruların alt tarafına yazınız (1x4=4 puan). U. V. J.CHADWİCK, G.STONEY, HEİSENBERG, J.J.THOMSON W. a. Negatif yüklü taneciğe elektron adını veren bilim insanı kimdir? X. Y. b. Üzümlü kek modeli olarak bilinen atom modelini hangi bilim insanı ortaya koymuştur? Z. AA. c. Nötron taneciği kim tarafından isimlendirilmiştir? BB. CC. d. Atom içinde elektronlar her an herhangi bir yerde bulunabilme özelliğine sahiptir. Yeri ve hızı belirlenemez. Bu belirsizlik ilkesi hangi bilim insanının adıyla bilinir? DD. EE. FF. 39. Dalga boyu 5x10-8 m olan elektromanyetik ışımanın frekansı kaç Hz’dir? GG. (c= 3 x 108 m/s) (5 puan) HH. II. JJ. KK. LL. NN. RR. Sait ÇAKAR Dursun Kemal OO. Mehmet SS.Kimya Öğretmeni GÖKÇELİK Tahsin BAYHAN MM. Kimya PP. Kimya Öğretmeni Öğretmeni QQ.
4
TT. UU. VV. WW. XX. YY. ZZ. AAA. BBB. CCC.
GÖRÜLDÜ. 09.12.2016 ……………. Okul Müdürü
CEVAP ANAHTARI
DDD. Adı, soyadı: EEE.
Sınıfı, numarası:
FFF. 2016-2017 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ………………………………………………………………………………………………………… ………………11.SINIFSEÇMELİ İLERİ KİMYA DERSİ 1.DÖNEM 1.SINAV (MAZERET SINAVI) GGG.
Sınav tarihi, saati, süresi: 09.12.2016, 5.ders saati, 40 dakika
HHH.
Puan dağılımı: Her bir soruda yazılıdır. III. Başarılar…
JJJ. 1. Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanların yanına “D” yanlış olanların yanına “Y” yazınız (1x10=10 puan). KKK. a. Atomda elektronların faklı enerji düzeylerinde bulunduğu fikrini ilk olarak Thomson ortaya atmıştır. (Y) b. Balmer serisinde kızıl ötesi bölgede ışınlar yayınlanır. (Y) c. Bir atomda iki elektronun bütün kuantum sayıları aynı olamaz. (D) d. Manyetik kuantum sayısı elektronların dönme yönünü belirler. (Y) e. 6s orbitalinin enerjisi 4f orbitalinin enerjisinden büyüktür. (Y) f. Pfund serisinde kızılötesi bölgede ışınlar yayınlanır. (D) g. Boşlukta elektromanyetik dalgalar ışık hızıyla hareket eder. (D) h. Bir atomda elektron ilk olarak en yüksek enerjili orbitale yerleşir. (Y) i. p orbitalleri küresel bir geometriye sahiptir. (Y) j. Lymann serisini oluşturan spektrum çizgileri n=1 enerji düzeyine dönüş sırasında olmakta ve morötesi ışık yayınlanmaktadır. (D) 2. 3. Aşağıda belirtilen alt katmandaki orbitallerin baş kuantum sayılarını (n), açısal momentum (orbital) kuantum sayılarını (ℓ) ve manyetik kuantum sayılarını (mℓ) karşılarına yazınız (2x6=12 puan). 4. a) 5d n=5 ℓ=2 mℓ=+2,+1,0,-1,-2 b) 4p n=4 ℓ=1 mℓ=+1,0,-1 5. 6. 3Li+1:1s2 verildiğine göre lityum hangi grupta ve kaçıncı periyottadır? (1x3=3 puan) 7. 8. 3Li:1s22s1 yazılır. Grup: 1A Periyot: 2.periyot 9. 10. Aşağıda verilen atom ya da iyonların elektronlarının orbitallere dağılımlarını spdf gösterimi ile modern atom teorisine göre yazınız (2x4=8 puan). 11. a) 17Cl: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p5
5
12. b) 34Se–2: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 13. c) 40Zr: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p6 14. d) 29Cu+1: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10
4p6 5s2
4d2
15. Aşağıdaki cümlelerde bulunan boşlukları verilen kelime ve deyimlerle doldurunuz (1x5=5 puan). 16. 17. dalga boyu, genlik, frekans, uyarılmış hâl, temel hâl 18. a. Ardışık dalgalarda eş noktalar arasındaki uzaklığa dalga boyu denir. b. Bir atomun en düşük enerjili hâline temel hâl denir. c. Bir dalgada maksimum yüksekliğe ya da minimum derinliğe genlik denir. d. Elektron, enerji alarak daha yüksek enerjili orbitallerde bulunursa bu duruma uyarılmış hâl denir. e. Belli bir noktadan 1 saniyede geçen dalga sayısına frekans denir. 19. 20. Nötr bir atomun ilk 15 orbitali tam dolu, son 3 orbitali de yarı dolu olduğuna göre atom numarası kaçtır? (2 puan) 21. 22. Atom numarası = (15 x 2) + 3 = 33 23. 24. Elektron dizilişi 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 olan element veya iyon aşağıdakilerden hangisidir? (30Zn, 29Cu, 28Ni, 26Fe, 31Ga) (4 puan) B 25. A. Zn C. Ni2+ E. Ga + B. Cu D. Fe3+ L. 26. Periyodik çizelge için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (4 puan) B M. A. Elektronegatiflik, aynı periyotta soldan sağa ve aynı grupta aşağıdan yukarıya artar. B. Atom yarıçapı aynı periyot içerisinde soldan sağa artar ve aynı grup içerisinde yukarıdan aşağıya azalır. C. Değerlik elektronları d–bloğunda bulunan elementlere geçiş elementleri denir. D. Aktinit ve lantanit elementlerine aynı zamanda iç geçiş elementleri denir. E. Oksitlerinin asitliği, aynı periyot içerisinde soldan sağa artar. N. 27. Soy gazlar için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (4 puan) C O. A. Bu grup elementlerin son yörüngelerinde ns2np6 olduğundan elektron almak veya vermek istemezler, dolayısıyla tepkimesiz elementlerdir. B. Bu elementlerden Xe’un bazı bileşikleri sentezlene bilinmekte ancak He ve Ne gibi küçük atom numaralı soy gazların hiç bir bileşiği sentezlenememiştir. C. Bu elementlerin hepsi radyoaktif özellik taşımaktadır. D. Bu elementlerden Ne, Ar, Kr ve Xe havadan O2 ve N2 elde edilirken yan ürün olarak elde edilirler. E. He, balonların şişirilmesinde ve dalgıçların oksijen tüplerine karıştırılarak yaygın bir şekilde kullanılıyor. P. 28. Bir orbitalin uzaydaki yönlenmesini hangi kuantum sayısı gösterir? (4 puan) C Q. A. n C. mℓ E. Hiçbiri B. ℓ D. ms G.
6
29. Aşağıdakilerden hangisi uyarılmış elektron konfigurasyonuna örnektir? (4 puan) D A. He:1s2 D. N: 1s2 2s22p23s1 2 2 6 B. Ne:1s 2s 2p E. P:1s22s22p63s23p3 2 2 6 1 C. Na:1s 2s 2p 3s 30. Br– iyonunun elektron dizilişi enerji seviyelerine göre yazıldığında en son eklenen elektronun dört kuantum sayılarının her birisi aşağıdakilerden hangisidir? (35Br) (4 puan) D I. J. n ℓ mℓ ms A. 3 0 0 +1/2 B. 3 1 –1 –1/2 C. 4 2 0 +1/2 D. 4 1 –1 –1/2 E. 4 2 –1 –1/2 K. 31. Bir X atomu ve X2– iyonu için aşağıdakilerden hangileri aynı olur? (4 puan) E I. Yarıçapları II. Nötron sayıları
III.
Atom numaraları
IV.
Elektron
sayıları V. Proton sayıları
A. I, II, II ve IV C. II, III ve IV E. II, III ve V B. I ve III D. III, IV ve V H. 32. Büyüklükler dikkate alındığında, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur? (11Na, 12Mg, 19K, 20Ca, 9F, 8O, 34Se, 35Br, 16S, 17Cl) (4 puan) E I. A. Na+ Mg2+ K+ Ca2+ D. Se2– Br– S2– Cl– B. Mg2+ Na+ F– O2– E. S2– Cl– Br– Se2– 2– – + 2+ C. O F Na Mg I. 33. Aşağıdakilerden hangi seçeneğin hepsi elementlerin periyodik özelliğidir? (4 puan) E J. A. İyonlaşma enerjisi, elektron ilgisi ve atom ağırlığı B. İyonlaşma enerjisi, atom yarıçapı ve kütle numarası C. Elektron ilgisi, atom yarıçapı ve izotop sayısı D. Atom ağırlığı, elektron ilgisi ve nötron sayısı E. İyonlaşma enerjisi, elektron ilgisi ve atom yarıçapı K. 34. Aşağıdakilerden hangisi Na, Mg, Al ve Si’un ikinci iyonlaşma enerjilerinin doğru sıralamasıdır? (11Na, 12Mg, 13Al, 14Si) (4 puan) D A. Mg Si Al Na D. Na Al Mg Si B. Na Mg Al Si E. Mg Si Na Al C. Na Mg Si Al G. 35. Hangi iyonlaşma enerjisi en büyüktür? (12Mg, 13Al, 37Rb, 56Ba) (4 puan) E A. Rb’un ikinci iyonlaşma enerjisi B. Mg’un ikinci iyonlaşma enerjisi C. Ba’un üçüncü iyonlaşma enerjisi
D. Al’un üçüncü iyonlaşma enerjisi E. Mg’un üçüncü iyonlaşma enerjisi
7
36. Aşağıda verilen grup numarası ile grubun özel adını eşleştiriniz (1x4=4 puan). LLL. a. Halojenler MMM. (d) 1A GRUBU b. Toprak metalleri NNN. (c) 2A GRUBU c. Toprak alkali metaller OOO. (b) 3A GRUBU, d. Alkali metaller PPP. (a) 7A GRUBU 37. Aşağıdaki kurallardan her biri, sorulardan birinin cevabıdır. Doğru cevabı soruların alt tarafına yazınız (1x3=3 puan). QQQ. RRR. PAULİ, AUFBAU, HUND SSS. a. Temel hâlde elektronlar çekirdeğe en yakın düşük enerjili orbitalden başlayarak sırayla yüksek enerjili orbitale doğru dolarlar. Bu kuralın adı nedir? TTT. AUFBAU b. Eş enerjili orbitallere elektronlar önce birer birer yerleşir. Sonra her bir orbitaldeki elektron sayısı ikiye tamamlanır. Bu kuralın adı nedir? UUU. HUND c. Elektronların birbirlerini itmesine karşın onları bir arada tutmakla görevli kanunun adı nedir? VVV. PAULİ WWW. XXX. 38. Aşağıda adı verilen bilim insanlarından her biri, sorulardan birinin cevabıdır. Doğru cevabı soruların alt tarafına yazınız (1x4=4 puan). YYY. ZZZ. J.CHADWİCK, G.STONEY, HEİSENBERG, J.J.THOMSON AAAA. a. Negatif yüklü taneciğe elektron adını veren bilim insanı kimdir? BBBB. G.STONEY b. Üzümlü kek modeli olarak bilinen atom modelini hangi bilim insanı ortaya koymuştur? CCCC. J.J.THOMSON c. Nötron taneciği kim tarafından isimlendirilmiştir? DDDD. J.CHADWİCK d. Atom içinde elektronlar her an herhangi bir yerde bulunabilme özelliğine sahiptir. Yeri ve hızı belirlenemez. Bu belirsizlik ilkesi hangi bilim insanının adıyla bilinir? EEEE. HEİSENBERG FFFF. 39. Dalga boyu 5x10-8 m olan elektromanyetik ışımanın frekansı kaç Hz’dir? GGGG. (c= 3 x 108 m/s) (5 puan) HHHH. IIII.
ѵ=
c λ
JJJJ. 3 x 108 m/s= 5 x 10-9 m x Frekans KKKK. Frekans= 3 x 108 m/s / 5x10-8 m LLLL. Frekans= 30 x 107 m/s / 5x10-8 m MMMM. Frekans= 6 x 1015 Hz NNNN. OOOO. PPPP. QQQQ. SSSS. ……………………… TTTT. ……………… …….. ………… RRRR. Kimya UUUU. Kimya Öğretmeni Öğretmeni
8
VVVV. WWWW. ……………… … XXXX. Kimya Öğretmeni
YYYY. ZZZZ. AAAAA. BBBBB. CCCCC. DDDDD. EEEEE. FFFFF.
GÖRÜLDÜ. 09.12.2016 …............... Okul Müdürü