DEĞERLİ TAŞLAR İNORGANİK DEĞERLİ TAŞLAR 1* AlPO4 x nH2O (HİDRATLI ALÜMİNYUM FOSFAT): Kıymetli taşlardan turkuazdır. Firuze taşı da denir. Yeteneği arttırır. Tansiyonu ayarlar. Kalp ve damar hastalıklarına karşı iyi gelir. Küpe ve yüzük taşı olarak kullanılır. Yeşilimsi mavi renktedir. Saydam değildir. 2* Al2(SiO)3 (ALÜMİNYUM SİLİKAT) VE BeSiO3 (BERİLYUM SİLİKAT) : Cam parlaklığında, yeşil renkte ve saydamdır. Zümrüt adıyla bilinen süs taşıdır. 3* % 99 Al2O3 (ALÜMİNYUM OKSİT) VE % 1 Cr2O3 (KROM OKSİT): Yakut taşıdır. Koyu kırmızı, kırmızı turuncu ve hafif morumsu renklerdedir. Yakutun pembe olanı safir adını alır. Kırmızı yakut, meni noksanlığını tamamlar. 4* MALAHİT: CuCO3 ve Cu(OH)2 formülüyle gösterilen bakır(II)karbonat ve bakır(II)hidroksit filizi veya değerli taşıdır. Sol elde bulundurulursa, vücuttaki elektriğin fazlasını alır. 5* FeS2 (FeS + S): Demir(II)sülfür ve S (kükürt) elementini beraber bulunduran pirit cevheri veya taşıdır. Altın sarısı renktedir. İrade gücünü arttırır. 6* HEMATİT: Fe2O3 formülüyle gösterilen demir(III)oksit filizi veya değerli taşıdır. Diğer adı kırmızı demir taşıdır. Kan dolaşımını düzenler. Mafsal romatizmasına iyi gelir. Dalağın sıhhatli çalışmasını sağlar. 7* ZEBERCET: FeSiO3 ve MgSiO3 formülüyle gösterilen demir(II)silikat ve magnezyum silikat taşıdır. Sarı renkte ve 1
cam parlaklığındadır. Kalp çarpıntısı ve korkuya iyi gelir. Krizalit adıyla da bilinir.
ORGANİK DEĞERLİ TAŞLAR 8* OPAL: Silisyumlu bileşiklerin tamamını içeren, çok kıymetli organik bir taştır. Opalde, bütün değerli taşların hasiyeti vardır. Özellikle eklem iltihabına iyi gelir. 9* KEHRİBAR, MERCAN, İNCİ, SEDEF: Organik kaynaklıdırlar ve formülleri komplekstir. 10* KEHRİBAR: Fosilleşmiş reçinedir. Guatr, astım, bronşit ve alerjiye iyi gelir. Açık sarıdan kızıla kadar türlü renklerde olan, yarı saydam, kolay kırılan, süs eşyası yapımında kullanılan bir taştır. 11* MERCAN: Mercan iskeletinden elde edilir. Solunum açıcıdır. Kırmızı renkli bir taştır. Süs eşyası yapımında kullanılır. 12* İNCİ: İstiridye vb. deniz hayvanlarının içinde oluşan sedef renginde süs tanesidir. 13* SEDEF: Midye vb. deniz hayvanlarının kabuklarının iç kısmını astarlamış olarak bulunur. Kalker taşı (% 90 ile % 98’lik kalsiyum karbonat bileşiği) ile organik madde karışımından ibarettir. Gök kuşağı gibi görünen, parlak yüzeyli olan bir taştır.
ELEMENTEL HÂLDEKİ DEĞERLİ TAŞLAR Elementel kıymetli taşlar C (karbon) ve Si (silisyum) olmak üzere iki çeşittir 14*
Elementel süs taşlarının önemi çok büyüktür. 2
15* Elementel kıymetli taşlardan olan elmas, C (karbon)’dur; kuvars ise Si (silisyum)’dur. 16* C, canlıların; Si, toprağın esas maddesidir. 17* İnsanın ilk oluşumuna sebep; Si ve H2O’nun şekillenmesidir. 18* C (karbon) ve Si (silisyum); periyodik tabloda aynı gruptadır. 19* Si (SİLİSYUM): Kuvars, akik taşı ve çakmak taşı silisyum kristalidir. Kuvars kristali, enerji verir ve tansiyonu düzenler. Bütün akik taşları stres ve gama iyi gelir. Kırmızı akik taşı meni noksaniyetini tamamlar, kan dolaşımını düzenler. Mavi akik taşı, düşünce yeteneğini geliştirir ve güzel konuşmayı sağlar. Pembe akik taşı, kötü duygulara fırsat vermez ve sempati kazandırır. Mor akik taşı, ametist olarak bilinir. 20* C (KARBON): Kömür, elmas ve grafit olmak üzere üç allotropu vardır. Elmas ziynet eşyasıdır.
TAŞLAR TAŞLARIN GÖREVLERİ 1* Taşların değeri, en az kıymetli taşlar kadardır. 2* Taşların çoğunluğu toprağın altındadır. 3* Yerkürenin temel taşı, taş tabakasıdır. 4* Taş tabakasının üç önemli görevi vardır: 5* Birinci görevi; toprağın, bitkilere analık edip yetiştirdiği gibi, taş da toprağa dayelik edip yetiştiriyor. 6* İkinci görevi; yeryüzü bedeninde kan damarları hükmünde olan suların düzenli olarak dolanmalarına hizmetidir. 7* Üçüncü görevi; ırmakların, nehirlerin, çayların muntazam bir ölçü ile çıkmalarına ve devamlarına kaynaklık etmektir. 3
8* Taşların aslı suydu. Suyun katılaşması sonucu taş oluşmuştur. 9* Dağlar, yekpare taştır. 10* Geçmişte dağların bir kısmı ufalanıp toprağa dönüşmüş, bitkilerin oluşumuna vesile olmuştur. Diğer bir kısmı taş kalarak, yuvarlanıp derelere, ovalara dağılıp zemin yüzündekilere hizmetkârlık etmişlerdir. TAŞLARIN KİMYASI 11* Taşların bileşiminde 2000–3000 kadar bileşik belirlenmiştir. 12* Tek bir taş cinsinde bile onlarca bileşik vardır. 13* Taşların bileşiminde bazı elementler de bulunur. TAŞLARIN BİLEŞİMİNDEKİ ELEMENTLER 14* 15* 16* 17* 18* 19* 20*
Au Ag Pt Hg Sn S C
TAŞLARDAKİ BİLEŞİKLER 21* Taşların bileşimindeki bileşikler; hidroksit, karbonat, oksit, silikat, sülfat, klorür, sülfür bileşikleridir. TAŞLARDAKİ HİDROKSİT BİLEŞİKLERİ 22* 23* 24*
Ca(OH)2 (KALSİYUM HİDROKSİT) Mg(OH)2 (MAGNEZYUM HİDROKSİT) Al(OH)3 (ALÜMİNYUMYUM HİDROKSİT)
TAŞLARDAKİ KARBONAT BİLEŞİĞİ 4
25*
CaCO3 (KALSİYUM KARBONAT)
TAŞLARDAKİ OKSİT BİLEŞİKLERİ 26* 27* 28* 29* 30* 31* 32* 33* 34*
K2O (POTASYUM OKSİT) Al2O3 (ALÜMİNYUM OKSİT) MgO (MAGNEZYUM OKSİT) TiO2 (TİTANYUM DİOKSİT) SiO2 (SİLİSYUM DİOKSİT) SnO2 (KALAY DİOKSİT) MnO2 (MANGAN DİOKSİT) Na2O (SODYUM OKSİT) Fe3O4 (FeO + Fe2O3) (DEMİR OKSİTLER)
TAŞLARDAKİ SİLİKAT BİLEŞİKLERİ 35* 36* 37*
Al2(SiO)3 (ALÜMİNYUM SİLİKAT) MnSiO3 (MANGAN SİLİKAT) MgSiO4
TAŞLARDAKİ SÜLFAT BİLEŞİKLERİ 38* 39*
CaSO4 (KALSİYUM SÜLFAT) BaSO4 (BARYUM SÜLFAT)
TAŞLARDAKİ FLORÜR BİLEŞİĞİ 40*
CaF2 (KALSİYUM FLORÜR)
TAŞLARDAKİ KLORÜR BİLEŞİKLERİ 41* 42*
NaCl (SODYUM KLORÜR) KCl (POTASYUM KLORÜR)
TAŞLARDAKİ SÜLFÜR BİLEŞİKLERİ 5
43* HgS CIVA(II)SÜLFÜR 44* PbS KURŞUN(II)SÜLFÜR 45* ZnS ÇİNKO SÜLFÜR 46* FeS2 (FeS + S) DEMİR(II)SÜLFÜR ve S (KÜKÜRT) ELEMENTİ KARIŞIMI
6