KİMYA DERSİ ÖĞRETMENLERİ 1. DÖNEM 1. ZÜMRE TOPLANTI TUTANAĞIDIR ÖĞRETİM YILI: 2012–2013 TARİH: .09.2012, Saat: TOPLANTI YERİ: Kimya laboratuvarı TOPLANTI NO: 1 TOPLANTIYA KATILANLAR: GÜNDEM MADDELERİ 1. Milli Eğitim Temel Kanunundan Türk Milli Eğitiminin Amaçları ve Temel İlkeleri ile Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Yapısı içinde okulumuzun amacının okunarak bilgi sahibi olunması 2. 2011–2012 Eğitim ve Öğretim Yılının müfredat, plan, program ve öğrenci başarısı yönünden genel olarak değerlendirilmesi 3. Dersin müfredat programının, dersin amaçlarının ve açıklamalarının sınıflara, diğer derslerin müfredat programlarına paralellik yönünden ve çevre şartları göz önünde bulundurularak incelenmesi 4. Yıllık planların hazırlanması a. Zamanlama yapılması b. Müfredata göre okutulacak konuların dağıtılması c. Konuların amaçlarının belirlenmesi d. Uygulanacak yöntem ve tekniklerin seçilmesi e. Konulara göre okul ve çevredeki kaynak, araç-gereçlerin tespiti f. Konulara göre okul ve çevre şartları dikkate alınarak yapılacak deney, gezi ve gözlemlerin görüşülmesi g. Ödev yönetmeliğine göre dönem ödevlerinin konuları ile yararlanılacak kaynakların belirlenmesi h. Konular işlenirken Atatürk İlke ve İnkılapları ile Atatürk’ün müspet ilimler alanındaki görüş ve düşüncelerinin hangi konular içinde verileceğinin tespiti 5. Günlük planların yapılması ve dersin işlenişi 6. Ölçme ve değerlendirme a. Yazılı sorularının hazırlanmasında dikkat edilecek hususların tespiti b. Sözlü notunun nasıl verileceğinin yönetmelikten okunması c. Ödev yönetmeliğinin incelenerek ödevlerin değerlendirilmesinde dikkate alınacak kriterlerin belirlenmesi 7. Laboratuvarla ilgili çalışma kurallarının tespiti ve alınacak güvenlik önlemlerinin görüşülmesi 8. Eğitim ve öğretim düzeyinin yükseltilmesi konusunda yapılacak çalışmaların belirlenmesi 9. Dilek ve temenniler GÜNDEM MADDELERİNİN GÖRÜŞÜLMESİ VE ALINAN KARARLAR 1. Milli Eğitim Temel Kanunundan Türk Milli Eğitiminin Amaçları ve Temel İlkeleri ile Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Yapısı içinde okulun amacının okunarak bilgi sahibi olunması: Genel Amaçlar 1.Atatürk İnkılap ve İlkelerine ve Anayasa’da ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milleti’nin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasa’nın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış hâline getirmiş yurttaşlar yetiştirmek; 2.Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan, haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek; 3.İlgi, istidat ve yeteneklerini geliştirerek bilgi, beceri davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamaktır. Temel İlkeler 1.Genellik ve Eşitlik 2.Ferdi ve Toplum İhtiyaçları 3.Yöneltme
1
4.Eğitim Hakkı 5.Fırsat Eşitliği 6.Süreklilik 7.Atatürk İlke ve İnkılapları ve Atatürk Milliyetçiliği 8.Demokrasi Eğitimi 9.Laiklik 10.Bilimsellik 11.Planlılık 12.Karma Eğitim 13.Okul ve Ailenin İşbirliği 14.Her Yerde Eğitim Bu amaç ve ilkeler planlara konuların özelliğine göre dağıtılmıştır, işlenilmesinde hassasiyet gösterilecektir. Ortaöğretim kurumlar yönetmeliği 2623 sayılı tebliğler dergisinde yayınlandı. İlkeler MADDE 5 – (1) Genel ortaöğretimde; a) Okul veya kurumlar, Türk Millî Eğitiminin genel amaç ve temel ilkeleri doğrultusunda işlevlerini, evrensel hukuka, demokrasi ve insan haklarına uygun bir bütünlük içinde öğrenci merkezli, aktif öğrenme ve demokratik okul kültürü anlayışı ile yerine getirir. b) Öğrenciler, Atatürk ilke ve inkılaplarını benimsemiş, temel demokratik değerler ile donanmış, araştırma, sorgulama, eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme becerileri gelişmiş; hayat boyu öğrenen, insan haklarına saygılı, mutlu bireyler olarak yetiştirilir c) Öğrencilere, asgari ortak bir genel kültür verilerek onlarda kişi ve toplum sorunlarını tanıma ve çözüm yollarını arama; ülkenin sosyal, kültürel ve ekonomik kalkınmasına katkıda bulunma bilinci kazandırılır. ç) Öğrencilerin; hayata ve yükseköğretime hazırlanması, kendisine, ailesine, çevresine, milli kültür değerleri ile milletine ve insanlığa saygısının geliştirilmesi sağlanır. d) Bilimsel ve teknolojik gelişmeler izlenerek bu gelişmelerden eğitim ve öğretim sürecinde etkin ve verimli bir şekilde yararlanılır ve uluslararası standartların yakalanması sağlanır. e) Eğitim ve öğretimin verimini artırmak amacıyla sivil toplum kuruluşları ve çevredeki yükseköğretim kurumları ile iş birliği yapılır. f) Yerel yönetimler, kamu veya özel kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum örgütlerinin eğitim yönetimi karar süreçlerine katılmaları sağlanır. g) Eğitim binalarının fiziki kapasiteleri ile personel, donatım ve diğer imkânlarının etkin ve verimli biçimde kullanılması amacıyla eğitim bölgesindeki kurumlar arasında iş birliği yapılır. ğ) Öğrencilerin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yoluyla zihinsel, duygusal, sosyal ve fiziksel yeteneklerinin fark edilmesi, becerilerinin geliştirilmesi ve yönlendirilmesi; sosyal, kültürel, eğitsel ve akademik gelişmelerinin sağlanması için okul ve aile ile iş birliği yapılır. h) Eğitim ve öğretim sürecinde; bilimsel düşünce esas alınarak, üretkenlik, insan ve doğa sevgisi, estetik anlayışın geliştirilmesi sağlanır. ı) Yönetici, öğretmen, öğrenci, veli ve çevre ilişkilerinde; gönüllülük, karşılıklı sevgi, saygı, hoşgörü ve görgü kurallarına uygun davranışların ön planda tutulması sağlanır. i) Değerlendirmeler objektif olarak yapılır, başarı teşvik edilir, desteklenir ve ödüllendirilir. Başarısızlık nedenleri araştırılarak giderilmesi sağlanır. j) Yetki ve sorumlulukların paylaşımında, iletişim kanalları açık tutulur. k) Yönetici ve öğretmenlerin, eğitim öğretimle ilgili gelişme ve yeniliklere açık olması, eğitim liderliği yapması sağlanır. l) Sosyal etkinlikler eğitim-öğretimin bir parçası olarak değerlendirilir ve öğrencilerin bu etkinliklere katılmaları teşvik edilir. m) Özel eğitim gerektiren öğrencilerin eğitiminde; özel ilke, yöntem ve tekniklere göre gerekli önlemler alınır. n) Öğrencilerin gelişim ve sağlıklarını tehdit eden şiddet, suç, istismar, madde kullanımı ve bağımlılığı gibi çeşitli psiko-sosyal bozukluklar ve risklere karşı temel önleme çalışmalarının rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri ile diğer destekleyici uygulamalarla güçlendirilmesi sağlanır, öğrencilerin sağlıklarının korunması için gerekli önlemler alınır. o) Öğrencilerin kendisine, çevresindeki kişilere ve doğaya değer veren, yaşadığı toplumun ve insanlığın bir parçası olarak kendine güvenen ve topluma katkıda bulunabilen bir bilince sahip olmaları sağlanır. Ortaöğretimin Amaçları MADDE 10 – (1) Ortaöğretimin amacı; a) Öğrencilere ortaöğretim düzeyinde ortak genel kültür kazandırılmasını, b) Öğrencilerin ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda hayata ve yükseköğretime hazırlanmasını sağlamaktır. Zararlı Alışkanlıklardan Korunma MADDE 18 – (1) Okul veya kurumlarda güvenli ortamın sağlanmasına yönelik koruyucu ve önleyici tedbirlerin artırılması ile ilgili olarak zararlı alışkanlıkların önlenmesi ve öğrencilerin şiddetten korunması amacıyla rehberlik ve
2
psikolojik danışma hizmetleri kapsamında okul merkezli temel önleme çalışmaları yürütülür. Bu konuda, öğretmen, veli, üniversite, kolluk kuvvetleri ve çevre ile iş birliği yapılarak okul veya kurum yönetimince gerekli önlemler alınır. Sosyal Etkinlikler MADDE 19 – (1) Öğrencilerde ders programlarıyla birlikte özgüven ve sorumluluk duygusunu geliştirmelidir. Yeni ilgi alanları oluşturacak, bireysel yetenek ve beceriler kazandıracak, katılımcı ve demokratik eğitim ortamını destekleyici, okul veya kurum içi ya da kurumlar arası bilimsel, kültürel, sosyal ve sportif etkinlikler düzenlenir ve öğrencilerin bu etkinliklere katılmaları için gerekli tedbirler alınmalıdır. (2) Okul veya kurumlardaki sosyal etkinlikler, 13.1.2005 tarihli ve 25699 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülür. 2. 2011–2012 Eğitim ve Öğretim Yılının müfredat, plan, program ve öğrenci başarısı yönünden genel olarak değerlendirilmesi: 2011 -2012 eğitim ve öğretim yılının müfredat, plan, program ve öğrenci başarısı yönünden genel olarak değerlendirilmesi sonucunda iyi bir dönem geçirildiği belirlendi. 2011–2012 eğitim-öğretim yılı başarılarının görüşülmesi ve değerlendirilmesinde; sınıfların hepsinde başarının çok yüksek olduğu, bu başarının çok sevindirici olduğu belirtildi. 3. Dersin müfredat programının, dersin amaçlarının ve açıklamalarının sınıflara, diğer derslerin müfredat programlarına paralellik yönünden ve çevre şartları göz önünde bulundurularak incelenmesi: Kurum ve Çevre İlişkileri MADDE 20 – (1) Eğitim ve öğretim etkinliklerinde öğrenci merkezli okul anlayışı ön planda tutulur ve okul veya kurum, aile ve çevre ilişkilerine önem verilir. (3) Yönetici, öğretmen ve diğer personel; okul veya kurum, aile ve çevre ilişkilerinde tutarlı, duyarlı, ölçülü, sevgi ve saygıya dayalı bir anlayış sergiler Kimya Dersinin Genel Amaçları Bu öğretim programı, ortaöğretim sürecinde Türk vatandaşlarında, 1. Madde ve maddeler arası etkileşimler ile ilgili temel kavramlar hakkında bilgi ve kavrayış edinmek, bu kavramların tarihsel gelişimi, bireysel, sosyal, ekonomik ve teknolojik dünyaya etkileri ve çevre ile ilişkileri ekseninde bir bilinç geliştirmeyi; 2. Belli bir konuya özgü veri ve bilgilerden kavram ve modellere ulaşma yetisi; bu kavram ve modellerin açıklanmasında kimya terimlerini kullanma becerisi; gözlem, deney, veri toplama gibi basit becerilerden problem çözmeye geçiş mahareti ve üst düzey iletişim ilişkilerine uyum sağlamayı; 3. Maddeyi ve maddeler arası ilişkileri inceleme-kavrama arzusu, kendine, çevresine, topluma ve başkalarının görüşlerine saygı itiyadı, kimyanın çeşitli alanlarında farklı görüşleri eleştirel bir gözle karşılaştırma alışkanlığı kazandırmayı amaçlar. 4. Yıllık planların hazırlanması a. Zamanlama yapılması b. Müfredata göte okutulacak konuların dağıtılması c. Konuların amaçlarının belirlenmesi d. Uygulanacak yöntem ve tekniklerin seçilmesi e. Konulara göre okul ve çevredeki kaynak, araç-gereçlerin tespiti f. Konulara göre okul ve çevre şartları dikkate alınarak yapılacak deney, gezi ve gözlemlerin görüşülmesi g. Ödev yönetmeliğine göre dönem ödevlerinin konuları ile yararlanılacak kaynakların belirlenmesi h. Konular işlenirken Atatürk İlke ve İnkılapları ile Atatürk’ün müspet ilimler alanındaki görüş ve düşüncelerinin hangi konular içinde verileceğinin tespiti
a. Zamanlama yapılması: Onaylanan yıllık plan şu hususlara dikkat edilerek yapılmıştır. Bu seneki çalışma takvimine göre yıllık planlarımız (2551 Sayılı Tebliğler Dergisi) 37 hafta üzerinden yapılmıştır. Haftaların aylara göre dağılımını aşağıdaki gibidir.
b. Müfredata göre okutulacak konuların dağıtılması: Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak
2 hafta 4 hafta 4 hafta 5 hafta 3 hafta
Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran
3 hafta 5 hafta 4 hafta 4 hafta 3 hafta
9. sınıflarda 5 ünite vardır. Bu ünitelere aşağıdaki gibi zaman ayrılmıştır (11.10.2007 tarih ve 169 sayılı Talim Terbiye Kurulu kararı, 2602 Sayılı Tebliğler Dergisi):
3
Kimyanın Gelişimi 8 hafta Bileşikler 8 hafta Kimyasal Değişimler 5 hafta Karışımlar 8 hafta Hayatımızda Kimya 8 hafta 10. sınıflarda 5 ünite vardır. Bu ünitelere aşağıdaki gibi zaman ayrılmıştır (16.06.2008 tarihli Talim Terbiye Kurulu kararı, Temmuz 2008’de çıkan 2610 Sayılı Tebliğler Dergisi): Atomun Yapısı 7 hafta Periyodik Sistem 5 hafta Kimyasal Türler Arası Etkileşim 7 hafta Maddenin Hâlleri 10 hafta Karışımlar 8 hafta 11. sınıflarda 5 ünite vardır. Bu ünitelere aşağıdaki gibi zaman ayrılmıştır (26.12.2008 tarihli Talim Terbiye Kurulu kararı, Şubat 2009’da çıkan 2617 Sayılı Tebliğler Dergisi): Kimyasal Reaksiyonlar ve Enerji 7 hafta Reaksiyon Hızları ve Kimyasal Denge 9 hafta Çözeltilerde Denge 10 hafta Elektrokimya 7 hafta Çekirdek Kimyası 4 hafta 12. sınıflarda 9 ünite vardır. Bu ünitelere aşağıdaki gibi zaman ayrılmıştır (Talim ve Terbiye Kurulunun 20.10.2009 tarihinde 182 sayılı kararıyla kabul edilen Kimya müfredat programı): Elementler Kimyası 10 hafta Organik Kimyaya Giriş 8 hafta Organik Reaksiyonlar 8 hafta Organik Bileşik Sınıfları 11 hafta Planlamanın uygunluğu konusunda görüş birliğine varıldı.
c. Konuların amaçlarının belirlenmesi: Ortaöğretim kimya programında kimya eğitiminden umulan çıktılar dört ana grupta belirtilmiştir: Kimya İçerik Kazanımları İşlenen odak konu ekseninde, o konudan ve doğrudan edinilmesi beklenen, bilgi, kavrama, bilgiyi uygulama, analiz ve sentez düzeyinde kazanımlardır. Bu kazanımlar, kimya dersi içeriğini belirleyen, ana yol göstericiler gibi düşünülmelidir. Kazanım içeriğinin çok farklı derinliklerde düşünülebileceği hâllerde, o kazanımla ilgili açıklama ve sınırlamalar da kazanımlar çizelgesinde yer almaktadır. Kazanım metninde adı geçmeyen bir kavram, kazanımın açık ve anlaşılır düzeyde işlenmesi için gerekli ise, o kavram veya bilgi de kazanımın bir parçası olarak düşünülebilir. Ancak, bu esneklik, herkesin kendi açısından önemli gördüğü konuları kimya öğretiminin merkezine koyması anlamına gelecek tarzda algılanmamalı, ders işleme senaryolarında ve kitaplarda, belli konularda aşırı zaman kaybı ve ayrıntıdan kaçınılmalıdır. Kimya içerik kazanımları, genel olarak, yazılı ve sözlü sınavlarla ölçülebilir kazanımlardır. Aynı kazanım için, farklı öğretmen veya kitap yazarı tarafından ortaya konulacak işleniş tarz ve derinliğinin, içerik kazanımları temelinde düzenlenmiş sınavlar için bir sorun olmayacağı düşünülmüştür. Bilimsel Süreç Becerileri (BSB) Kimya biliminin kavram, ilke, betim ve problem çözme örgüsü içinde, tek tek örnekler üzerinden öğrencilerin, kendi zihinsel ve psiko motor koordinasyonlarıyla oluşturmaları beklenen düşünme, gözlemleme, kestirme (sınırlı veriye ve/veya işleme dayalı tahmin), ölçme, yorumlama, sunma ve irdeleme yetilerini ifade eden önermelerdir. Bu kazanımlar, kimya eğitiminin bütünü içinde gelişecek kazanımlar olup sınıf içi her bir etkinlikle bunlar arasında bire bir ilişki mümkün değildir. Başka bir deyişle, kimya içerik kazanımlarının her biri, bilimsel süreç becerilerine az veya çok katkıda bulunur. Sonuç olarak, içerik kazanımlarıyla bilimsel süreç becerileri arasında tekil ilişkiler kurmak veya aramak gereksizdir. Kimya-Teknoloji-Toplum-Çevre İlişkisi Kazanımları (KTTÇ) Kimya eğitiminin farklı yönlerinin birleşerek ortaya çıkaracağı varsayılan, kimyanın hayata, hayatın da kimyaya etkisini içeren kazanımlardır. Kimyasal faaliyetler sonucu çevrede ortaya çıkan etkiler, bu etkilerin yine kimya kullanılarak azalımı, gündelik hayata girmiş kimyasalların kullanım ve işlev bilinci gibi hususlara ilişkin, çoğu zaman dolaylı, odak konular işlenirken özel olarak vurgulanmayıp genel kimya kültürü ile ortaya çıkması öngörülen kazanımlardır. Bu kazanımların her biri için, işlenen konular içinde belli bir yer bulunamayabilir; fakat öğrencinin edineceği genel kimya kültürünün, bu kazanımları da getireceği düşünülmelidir. İletişim, Tutum ve Değer Becerileri (İTD) Tek başına kimya eğitimi ile ilgili olmayıp, bütün alanlardaki eğitim gayretlerinin ortak ürünleri olması beklenen, özgüven, tolerans, saygı, aile/millet/vatan sevgisi gibi sosyal tutum ve değerlerle kendini ifade, birlikte yaşama iradesi, düşünce ve hislerini paylaşma arzusu gibi iletişime gönüllülük anlamı taşıyan olumlu eğilimlerdir. Kimya içerik kazanımları, metinler, sınıf içi etkinlikler ve eğitim araç-gereçleri için belirleyici olan, bir bakıma programın özü sayılabilir kazanımlardır.
4
Ünitelerden her biri için, konu başlıkları önerilmiş, “Kimya İçerik Kazanımları ” yanında, her kazanımın içerik belirleyiciliğini netleştiren “Konunun İşleniş Derinliği/Etkinlik Örnekleri” ve “Açıklamalar” sütunlarıyla eğitim öğretime nelerin dâhil edileceği ve nelerin dışarıda tutulacağı belirtilmiştir. PROGRAMIN ÖNGÖRDÜĞÜ EĞİTİM/ÖĞRETİM KAZANIMLARI 1. Bilimsel Süreç Becerileri (BSB) 1. Kimyada kullanılan kodlama sistemini tanır; bu sistemi ve kimyasal terimleri iletişimde kullanır. 2. Gözlem ve deneyin evreni doğru yorumlamadaki önemini kavrar. 3. Ölçülebilir büyüklükleri uygun birimlerle ifade eder. 4. Gözlem ve deneyde kullanılan araç-gereç, alet ve cihazları tanır. 5. Deney yapabilme becerisi kazanır; hazır deney verilerini yorumlayarak genellemelere ulaşır. 6. Gözlem, deney ve araştırma ile ulaştığı sonuçları matematiksel ve sözel olarak ifade eder. 7. Teori ve modelleri, fiziksel olayları betimlemede ve tahmin etmede kullanır. 8. Deney sonuçlarını çizelge ve grafikle ifade eder; çizelge ve grafikleri yorumlar. 9. Bilimsel bilgiler arasında nitel ve nicel ayırımı yapar ve ikisi arasındaki farkın önemini kavrar. 10. Deneysel çalışma sırasında güvenlik kurallarına uyar. 11. Doğa olaylarını yorumlarken kimya temelinde neden-sonuç ilişkisi kurar. 2. Kimya-Teknoloji-Toplum-Çevre Kazanımları (KTTÇ) 1. Kimya dersinde öğrendiklerini günlük yaşamında karşılaştığı sorunları çözmede kullanır. 2. Kimyanın sosyal, ekonomik ve teknolojik etkilerinin farkına varır. 3. Bilim ve teknolojideki gelişmelerin insanlar ve doğa üzerine olumsuz etkilerine örnekler verir. 4. Bilim ve teknoloji üzerine çalışma yapmanın önemini sorgular. 5. Kimyanın sosyal ve ekonomik alanlara uygulanabilirliğini irdeler. 6. Toplumsal yaşamında kimyanın uygulamalarını fark eder. 7. Kimyadaki gelişmelerin ekonomik, sosyal, politik ve moral değerlere etkisini yorumlar. 8. Dünyayı yorumlamada bilimsel yaklaşımın ve sorgulayıcı düşünmenin önemini kavrar. 9. Bilimsel gelişmelerin toplumsal ve sosyal maliyetini irdeler. 10. Kimya ile ilgili problemlerin çözümünde ve fiziksel olayları açıklamada öğrendiklerini kullanır. 3. İletişim, Tutum ve Değer Kazanımları (İTD) 1. İş birliği yaparak çalışmaya gönüllüdür. 2. Sükûnetle dinler, kendini ifade eder, genel kabul görür temellere dayanarak talep ve iddia öne sürer. 3. Evreni ve hayatı anlamada bilimin yol göstericiliğini özümser; bilimin öncelik aldığı durumları, demokrasinin öncelik aldığı durumlardan ayırt eder. 4. Öğrenmek için ödül beklemez; öğrenmenin kendisini bir ödül sayar ve ömür boyu öğrenmeye isteklidir. 5. Çevre sorunlarına karşı duyarlıdır. 6. Bilmediği maddelerle iştigal ederken dikkatlidir. 7. Bilime ve onun bir parçası olan kimyaya ilgi duyar. Sınıfların ve öğrencilerin seviyeleri farklı olabilir her sınıfı ve öğrenciyi eşit düşünmek başarıyı olumsuz yönde etkiler. Derslerin işlenme şekli ve kullanılan yöntemler başarıyı etkiler. Bu yüzden dersine girdiğimiz sınıfın; • Kavrama düzeyini, • Hazır bulunuşluk düzeyini iyi tespit etmeliyiz ve öğrencilerin anlayabileceği düzeyde ders anlatmalıyız. Her öğrencinin kavrama potansiyeli aynı değildir. Başarısız ya da zayıf olan öğrencilerle biraz daha yakından ilgilenilerek görev verilip-istenmesi ile sorumluluk bilinci kazandırılabilir, ayrıca öğrencilerin anlamadığı yerleri ve soru sormada rahat olabileceği anlayışını oluşturmak çok önemlidir. Öğretmen-veli diyalogu ile başarısız öğrencilerin problemleri tespit edilip, çözüm yolları aranarak derse ilgileri artırılabilir.
a) b) c) d) e) f) g)
d. Uygulanacak Yöntem ve Tekniklerin Seçilmesi: Genel olarak ders işleme metot ve teknikleri aşağıda belirtilmiştir. Anlatım Soru-cevap, aktif yöntem, beyin fırtınası Gösteri ve etkinlikler Deney, gezi, gözlem İnceleme, araştırma Problem çözme Görsel yayınlardan (CD, projeksiyon vb.) yararlanma şeklinde sıralanır.
Bu maddeler ele alınarak yıllık planın yapıldığı belirtilerek aşağıdaki düşünceler paylaşıldı: a) Soru-cevap yönteminin öğrencilerde analitik düşüncenin uyarılmasında, ayrıca konunun pekiştirilmesinde ve kolay kavratılmasında önemli olduğu,
5
b) Okulun laboratuvar araç-gereçleri nispetinde gösteri deneylerinin hazırlanması ve yapılmasının konuyu kavramayı daha da kolaylaştırdığı,
c) Öğrencilerin derse daha geniş katılımını sağlamak için öğrencilere ferdi olabileceği gibi, grup ya da sınıf olarak ders dışında araştırma ve inceleme ödevlerinin verilmesinin sorumluluk bilinci kazandıracağı,
d) Yeni konuya başlamadan önce, daha önce işlenen konuların kısa bir tekrarının yapılmasının, bu tekrarın sorue) f) g) h) i) j) k) l) m)
cevap, özet anlatım ve örnekleme gibi öğrenci katılımlı olması hâlinde öğrencilerin derse ve yeni konuya daha iyi motive olmuş olarak katılmasının sağlanacağı, Ders işlenişinin süre dolmadan birkaç dakika önce tamamlanması hâlinde, anlatılan konunun değerlendirme soruları ve cevapları ile daha pekiştirilmesine, Konuların özelliğine göre değerlendirme sorularının ve örneklemelerin ezbercilikten çok yorumlamaya dayalı olması, mümkünse günlük yaşamın içinden olması hâlinde bilgilerin daha kalıcı olacağı, “Yanlış cevap yoktur, yanlış soru vardır.” ilkesinden hareketle cevabı içinde gizli sorular sorulmasının doğru düşünmeyi arttıracağı, Öğrenci seviyesine uygun Türkçeyi iyi kullanmak ve terimler kullanılmasının anlamayı kolaylaştıracağı, Soruların doğru cevaplanması hâlinde not ile değerlendirerek ödül sisteminin uygulanması ile bütün öğrencilerin derse katılımının teşvik edileceği, Doğrudan kişiye yönelik soru sorma tekniği uygulanıyor ise, sıralı yöntemin uygulanmaması, karışık yöntemle soru sorulacak kişinin seçilmesi ile tüm sınıfın dikkatli ve ilgili olmasının sağlanacağı, Grup çalışmaları ile her öğrenciye görev verilerek faal hâle getirilmesinin katılımı artıracağı, Konu ile ilgili etkinliklerin uygulanması ile başarıya etkisinin ispatlanacağı, Eğitim; davranış değişikliği süreci olduğuna göre, geleceğin büyükleri olan gençlerimizde gerçek dünya değerlerine göre, bilgi, beceri ve davranış değişimi ile başarma inancının ve güveninin geliştirilmesi için etkin rehberlik çalışmalarının önemli olduğu belirtildi. e. Derslerin Daha Verimli İşlenebilmesi İçin İhtiyaç Duyulan Kitap, Araç-Gereç Ve Benzeri Öğretim Materyalinin Belirlenmesi: Derslerin laboratuvarda işlenmesi öğrencinin derse olan ilgisini artırıyor ve daha kalıcı bir öğrenme gerçekleşiyor. Öğrencilerimizi çağın gelişmelerine ayak uydurabilecek şekilde bağımsız düşünebilme ve kendince yargılara varabilme, yeni yöntemler arayabilme bakımından kendine güveni olan bireyler olarak ancak laboratuvarlarda yetiştirebiliriz. Bu nedenle laboratuvar araç ve gereçlerinden azami yararlandıracağız. Laboratuvar kullanımı çok önemli, görerek ve yaparak öğrenme çok daha kalıcıdır. Milli Eğitim Bakanlığı da ezbere dayalı bir eğitim yerine öğrenci merkezli yapılandırıcı eğitime geçiş çalışmaları yapmaktadır. Bu yüzden bundan sonraki eğitim-öğretim dönemlerinde laboratuvar kullanımının önemi artacaktır. Deneyler yapıldıktan sonra kullanılan araç-gereçlerin ve laboratuvarın genel temizliğine dikkat ederek bir sonraki sınıfa kullanılabilir hâlde temiz ve düzenli bırakmalıyız. Ayrıca deneyler için kullanılan araç-gereç ve kimyasal maddelerin ders öğretmeninden izinsiz öğrenci kullanımına müsaade etmeyelim ki olabilecek bazı laboratuvar kazalarına önceden tedbir almış olalım. Laboratuvar kulanım saatlerindeki karışıklılığa engel olmak için mutlaka yaptığımız laboratuvar ders kullanım planı ve talimatnamesine uymalıyız. Bu planı laboratuvarın kapısına asmalıyız. Dersleri anlatırken çeşitli eğitim CD’lerinden yararlanabiliriz. Dersin tamamını CD izlemeden gerekli yerlerde 5–10 dakikalık gösterimlerle anlatılan konuları görmelerini sağlayabiliriz. Bunun için elimizde mevcut olan CD’leri tekrar gözden geçirmeliyiz. Konuların bitiminde pekiştirici soruları projeksiyon aletini de kullanarak çözmeliyiz.
f. Konulara göre okul ve çevre şartları dikkate alınarak yapılacak deney, gezi ve gözlemlerin görüşülmesi: Okul veya kurum ve çevre imkânlarımıza göre; MKE fabrikalarına, rafineriye, şeker fabrikasına, AOÇ’ye temizlik malzemeleri üreten tesislere, çimento fabrikasına geziler yapılabileceği belirtildi. Laboratuvar imkânlarına göre ders kitabındaki deneyler ve etkinlikler yapılacaktır. g. 1. Zümre Toplantısında Öğrencilere Verilecek Proje Ve Ödev Konularına İlave Tespitler Yapılması (2300 Sayılı Tebliğler Dergisi Ve Konuyla İlgili 2348 Sayılı Tebliğler Dergisi Eki): Ödevleri 4 kısımda değerlendirebiliriz; 1. Öğretici olmalı. 2. Araştırmaya yöneltecek nitelikte olmalı. 3. İşlenen konu ile ilgili olmalı. 4. Yapabileceği, gerçekleştirebileceği zorlukta olmalı. Günlük ya da haftalık ödevlerde dikkate alınan hususları, yıllık ödevler için de dikkat etmeliyiz. Ayrıca 27.11.1989 tarih ve 2300 Sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayımlanan ders dışı faaliyetler ve ödev yönetmeliğinde bulunan; 9. Madde de önemlidir. Madde 9’daki “Ödev, eğitim ve öğretim sürecinde yer alan faaliyetlerden biri olup öğrencilerin kendi kendilerine veya grup hâlinde severek yapmaları, onlardan çalışma ve başarma istek ve hevesi yaratması bakımından önem taşır.” ifadesine dikkat edilmelidir. Buna göre verilen ödev konusunun öğrenciyi; anlayamadığı konuyu kavramaya, inceleme ve araştırmaya, öğrenmekte zorlandığı konuyu sorumluluk alarak öğrenmeye, edindiği becerisini çevresiyle paylaşmaya hem dersi sevdirici ve hem de ilgisini arttırıcı nitelikte olması gerektiğini hususuna dikkat etmeliyiz. Öğrenciye verilecek ödevler öğrencinin sosyal aktivitelerini arttıracak, onu araştırmaya itecek türden seçilebilir. Mesela,
6
kimya endüstrisi ile ilgili bir fabrika veya benzeri yerleri gezme, ondan rapor hazırlama şeklinde olabilir. Öğrenci hazırladığı bu raporu sınıfta arkadaşlarına takdim eder, sonra arkadaşlarının sorularına cevap verir. Hazırladığı rapora, sınıfta takdim şekline ve sorulara verdiği cevaplara göre öğrenci notunu alır. Bu tip hazırlanacak ödevlerde ilimizde bulunan kimya sanayi ile ilgili çimento fabrikaları, şeker fabrikaları, rafineri, boya imalathaneleri, demir çelik tesisleri, sabun, deterjan imalathanesi, çamaşır suyu fabrikaları, tuz ruhu imalathaneleri, sirke üretim tesislerinden faydalanılabilir. Bu tip yerleri öğrencinin gezmesi ve görmesi, okuduğu dersin sanayide nasıl kullanıldığını öğrenmesi açısından faydalıdır. Aynı zamanda bu bilgilerle nasıl para kazandığını öğrenebilir. Böylece derse ilgisi artabilir. Öncelikle öğrencinin istediği konuda araştırma yapmasının sağlanması gerektiği ifade edildi. Öğretmenlerin bu konulara bağlı kalması zorunlu değildir. Bunlar öğrencinin sınıf ve seviyesi dikkate alınarak seçilmelidir. DÖNEM ÖDEVİ KONULARI Yıllık ödevler bizzat hayatın içinden ve güncel konulardan seçilerek öğrencilere verilmektedir. Tüm sınıflarda ünitelerin adı ödev konusu olarak verilebilir; bunun dışında aşağıdaki ödevler de verilebilir: 9. SINIF KİMYA DÖNEM ÖDEVİ KONULARI MEŞHUR TÜRK VE İSLAM KİMYA BİLGİNLERİNİN HAYATLARI VE KİMYA İLMİNE KATKILARI (Cabir Bin Hayyan, İbni Sina, Razi, Nazzam, İmam Rabbani, Mevlana vb.) METAFİZİK KİMYA KEŞİFLERİ a. RÜYALAR VE KİMYA BULUŞLARI b. SU, DUYGULARI ALGILAYAN KRİSTALLERDEN OLUŞMAKTADIR c. KİMYA İLMİNDEKİ METAFİZİK KEŞİFLERE ÖZDEYİŞLERLE ÖRNEKLER d. SEZİ YOLUYLA ULAŞILAN KEŞİFLER, KİMYADAKİ METAFİZİĞE ÖRNEKTİR e. BATI DÜNYASINDA METAFİZİĞİN YERİ f. METAFİZİK AKLA TERS DEĞİLDİR HAYATIMIZDAKİ ELEMENTLERİN ELEMENTEL HÂLDE İKEN ÖNEMLİ KULLANIM ALANLARI HAYATIMIZDAKİ BİLEŞİKLER TEMİZLİK MADDELERİ BİYOLOJİK SİSTEMLERDE KİMYA ÇEVRE KİMYASI SULARIN SERTLİK DERECESİ NASIL TESPİT EDİLİR? ARAŞTIRINIZ. SU ARITMA TESİSLERİNİN İNCELENEREK, KLORLAMA İŞLEMLERİ VE REAKSİYONLARIN GÖSTERİLMESİ. HAVA KİRLİLİĞİNE SEBEP OLAN GAZLAR NELERDİR? ZARARLARINI ARAŞTIRINIZ. OZON TABAKASINA ZARARLI GAZLARI VE OZONUN AZALMASININ ZARARLARINI, EKOLOJİK DENGEYE ETKİSİNİ ARAŞTIRINIZ. SUNİ YAĞMUR OLUŞTURMADAKİ KİMYASAL REAKSİYONLARI ARAŞTIRINIZ. KİMYA BİLİMİNE HİZMET EDEN BATILI İLİM ADAMLARININ HAYATLARINI İNCELEYİNİZ (Dalton, Rutherford, Bohr, Lavoisier, Mendeleyev, Pascal, Newton, Galilei Galileo, Albert Einstein vb.). DENİZDEKİ DALGIÇLARDA VURGUN OLAYI NEDEN OLUR? TEDAVİSİ NASILDIR? ARAŞTIRINIZ. ASİT YAĞMURLARININ TOPRAK KİMYASINA ETKİLERİNİ ARAŞTIRINIZ. ASİT YAĞMURLARININ TARİHİ ESERLERE ETKİSİNİ ARAŞTIRINIZ. SULARIN SERTLİĞİNİN GİDERİLMESİ YOLLARINI ARAŞTIRINIZ. TENTÜRDİYOT LABORATUVARDA NASIL ELDE EDİLİR? ARAŞTIRINIZ.
7
VÜCUDUMUZ ELEKTRİK AKIMINI İLETMEKTEDİR. SEBEPLERİNİ ARAŞTIRINIZ. SUYUN HAYATIMIZDAKİ ÖNEMİNİ ARAŞTIRINIZ. AZOT DEVRİNİ ARAŞTIRINIZ. KARBON DEVRİNİ ARAŞTIRINIZ. YANGIN SÖNDÜRMEDE KULLANILAN KİMYASAL MADDELERİ VE BUNLARIN YANGINA ETKİLERİNİ ARAŞTIRINIZ. BETONUN DONMASI OLAYINDA KARŞILAŞILAN MUHTEMEL KİMYASAL REAKSİYONLARI ARAŞTIRINIZ. KAYA TUZUNDAN RAFİNE TUZ NASIL ELDE EDİLİR? ARAŞTIRINIZ. SIVI HÂLDEN KATI HÂLE GEÇERKEN BÜTÜN MADDELERİN HACİMLERİ AZALIR; AMA SU, BUZ HÂLİNE GEÇERKEN HACMİ ARTAR. BUNUN SEBEPLERİNİ ARAŞTIRINIZ. CANLILAR İÇİN ÖNEMİNİ BELİRTİNİZ. DOĞAL GAZDA BULUNAN KİMYASAL BİLEŞİKLER NELERDİR? YANMA ÜRÜNLERİNİ YAZINIZ. TEHLİKELERİ VE ÖNLEMLERİ NELERDİR? ARAŞTIRINIZ. AMONYAK GAZININ SUDAKİ ÇÖZÜNÜRLÜĞÜNÜN İNCELEYİNİZ. ÇÖZÜNÜRLÜK PRENSİPLERİNİ İNCELEYİNİZ. GAZLI İÇECEKLER NASIL HAZIRLANIR? VURGUN OLAYINI İNCELEYİNİZ. DEĞERLİ TAŞLAR SİMYADAN KİMYAYA 10. SINIF KİMYA DÖNEM ÖDEVİ KONULARI KİMYASAL BAĞLARIN TAMAMI ZIT KUTUPLARIN BİRBİRİNİ ÇEKMESİDİR SUDAKİ FARKLI KİMYA KANUNLARINA GENEL BAKIŞ, KİMYANIN GENEL KANUNLARINDAN SAPIŞIN (İSTİSNA KANUNLARIN ORTAYA ÇIKIŞININ) SEBEPLERİ PARTİKÜL TEORİSİ, ATOM ALTI PARÇACIKLAR, ESİR, HİGGS, KUARK, ANTİ MADDE, MUON, GLUON, KARANLIK MADDE, ETER VE ETER ALTI, FOTON, NÖTRİNO, LEPTON, TAKYON (TACHYON), GYRON (JAYRON) MADDENİN İKİ KARAKTERİ (TANECİKLİ YAPI ve DALGA KARAKTERİ) AVRUPA NÜKLEER ARAŞTIRMA MERKEZİ (CERN)’DEKİ YÜZYILIN DENEYİ BİG BANG (BÜYÜK PATLAMA) TEORİSİ SÜPER SİCİM TEORİSİ (SUPERSTRING TEORİSİ) URANYUM TORYUM BOR HİDROJEN SAĞLIĞIMIZA ZARARLI KİMYASAL MADDELER MADEN, DEĞERLİ TAŞ VE CEVHER OLARAK EN ÖNEMLİ KAYNAKLARIMIZ SENTETİK İZOTOPLARIN KULLANILMASI GÜNLÜK YAŞAMIMIZDA BİLİNMESİ GEREKLİ OLAN KİMYA BİLGİLERİ
8
ATOMUN YAPISINDAKİ KANUNLAR MADDENİN HÂLLERİ, MADDENİN IŞIN (PLAZMA) HÂLİNİN DELİLLERİ, IŞINLAMA VEYA MADDE NAKLİ SU, ÖNEMİNDEN DOLAYI FARKLI KANUNLARA TABİDİR METAL BAĞI VE KUSURU IŞINLAMA VEYA MADDE NAKLİ KİMYASAL BAĞLAR, EVRENİN SİNESİNDEKİ CİDDİ VE HAKİKİ AŞKIN BİR ÇEŞİDİDİR MADDENİN PLAZMA HÂLİ TÜRK MİLLETİ URANYUM ELEMENTİ GİBİDİR ATOMDAKİ KANUNLAR VE ATOMLARIN HAREKETİ ATOMUN YAPISI IŞINLANMA VE MADDENİN TAŞINMASI (MADDENİN TRANSFERİ) 11. SINIF KİMYA DÖNEM ÖDEVİ KONULARI HAYATIMIZDAKİ DOĞAL VE YAPAY İNORGANİK ASİTLER VE BAZLAR HAYATIMIZDAKİ YAPAY KİMYASAL DENGE REAKSİYONLARI, HAYATIMIZDAKİ DOĞAL KİMYASAL DENGE REAKSİYONLARI, DOĞAL FİZİKSEL DENGE REAKSİYONLARI, YAŞAMIMIZDAKİ ÇÖZÜNÜRLÜK DENGE BİLEŞİKLERİ VE REAKSİYONLARI HAYATIMIZDA LE CHATELİER PRENSİBİ İLE AÇIKLANABİLEN BAZI KONULAR • Sıcak su içmenin bedenin doğal serinletme sistemini çalıştırması • Kemik erimesi ilaçlarının kemik erimesi hastalığı yapması • Sentetik erkeklik hormonlarının erkekliği azaltması • Şeker düşürücü ilaçların şeker hastalığı yapması • Kan vermenin kanı arttırması • Kan yapıcı ilaçların kansızlık yapması • Antiasit ilaçların mide asidini arttırması • Astım ilaçlarının astımı kronikleştirmesi • Tansiyon ilaçlarının tansiyonu kronikleştirmesi • Ağrı kesicilerin ağrıyı müzminleştirmesi • Depresyon ilaçlarının depresyonu arttırması • Mutlu olmak niyetiyle alınan ecstasy (ekstazi) hapının insanı mutsuz etmesi vb. YAŞAMIMIZDA pH'IN ÖNEMİ: VÜCUT SIVILARINDA pH’IN ÖNEMİ, GASTROENTESTİNAL SİSTEM VE pH, YAŞAM VE TAMPON ÇÖZELTİLER KENDİLİĞİNDEN GERÇEKLEŞEN REDOKS TEPKİMELERİNİN YAŞAMIMIZDA KULLANIMI ENDÜSTRİDE ELEKTROLİZ NÜKLEER ENERJİDEN GÜNÜMÜZDE İSTİFADE YOLLARI NELERDİR? KAPLAMACILIK OLAYINDA ELEKTROLİZ OLAYININ KULLANIMINI ÖRNEKLERLE İNCELEYİNİZ. ŞARJ EDİLEBİLİR PİLLER HANGİLERİDİR? ŞARJ MEKANİZMASINI ARAŞTIRINIZ. İNDİKATÖRLER NEDİR? NERELERDE KULLANILMAKTADIR? ARAŞTIRINIZ.
9
RADYOAKTİVİTEDEN FOSİL YAŞLARININ HESAPLANMASINDA NASIL YARARLANILIR? ARAŞTIRINIZ. ÇEKİRDEK TEPKİMELERİ İLE KİMYASAL TEPKİMELER ARASINDAKİ FARKLILIKLARIN NEDENLERİNİ ARAŞTIRINIZ. GÜNLÜK HAYATTA KULLANDIĞIMIZ ASİT VE BAZLAR NELERDİR? NERELERDE KULLANILMAKTADIR? ARAŞTIRINIZ. TERMODİNAMİK KANUNLARI İLE DÜNYAYA BAKIŞ TERMOKİMYA 12. SINIF KİMYA DÖNEM ÖDEVİ KONULARI EVREN, YERKÜRE (DÜNYA), HAYAT, VAR EDİLİŞLERİİ BİG BANG TEORİSİ CERN'DEKİ DENEY GÜNEŞTEKİ OLAYLAR HAYATIMIZDAKİ ETİL ALKOL YAŞAMIMIZDAKİ YAPAY VE DOĞAL KARBOKSİLLİ ASİTLER ESTERLER VE KORUYUCU HEKİMLİK PROTEİNLER VE KORUYUCU HEKİMLİK SENTETİK İLAÇLARIN ZARARI, PİYASADAN KALDIRILAN İLAÇLAR, ÖLDÜREN İLAÇLAR KÂİNAT ECZANESİNİN AROMATİK BİLEŞİKLERİ LSD, HİPNOZ, ECSTASY (EKSTAZİ) ORGANİK MADDE VE HAYAT: ORGANİK MADDELER HAYATIN GÜCÜ MÜDÜR? CANLILIK VE HAYATTA MADDİ SEBEP VAR MIDIR? CANLILARDA EN ÇOK BULUNAN ELEMENTİN KARBON OLMASI, KARBONUN HANGİ ÖZELLİĞİNDENDİR? PETROL: PETROLÜN OLUŞUMUNDA İKİ KURAM PETROL RAFİNERİLERİNİN BULUNDUĞU YERLER PETROLÜN GELMESİNDE İKİ YOL PETROL BORU HATLARI GEMİYLE ALINAN PETROL KAÇAK PETROL METAN GAZI: METAN GAZI PATLAMASI BERMUDA ŞEYTAN ÜÇGENİ METAN GAZI HANGİ GAZLARDA BULUNUR? DOĞAL GAZ BORU HATLARI GEMİYLE ALINAN DOĞAL GAZ KÖMÜR, ASFALTİT, ASFALT, ZİFT, KATRAN, ANTRASEN, NAFTALİN MONOMER KANSER RİSKİ TAŞIR DOĞAL POLİMERLER VE YAPAY POLİMERLER HAYATIMIZDAKİ HİDROKARBONLAR
10
DEMİR BAKIR URANYUM TORYUM BOR HİDROJEN ALTIN TİTANYUM HAM PETROLÜN AYRIŞTIRILMA METOTLARI VE ÜRÜNLERİNİ İNCELEYİNİZ. FOTOĞRAF VE RÖNTGEN ATIKLARINDAN NASIL AYNA YAPILIR? ARAŞTIRINIZ. ASPİRİN LABORATUVARDA NASIL ELDE EDİLİR? ARAŞTIRINIZ. ŞEKER FABRİKALARINDA ŞEKER NASIL ELDE EDİLİR? ARAŞTIRINIZ. ENDÜSTRİDE ÇOK KULLANILAN POLİMERİLERİN ELDE EDİLMESİNİ VE KULLANIM ALANLARINI ARAŞTIRINIZ. (PET, TEFLON, ORLON, PVC VB.) BÖLGENİZDE YETİŞEN MEYVELER NELERDİR? BUNLARIN YAPILARINDA HANGİ ESTERLER VARDIR? BU ESTERLERİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR? İDRARDA ŞEKER TAYİNİ NASIL YAPILIR? ARAŞTIRINIZ. İDRARDA ÜRE TAYİNİ NASIL YAPILIR? ARAŞTIRINIZ. BOYA SANAYİNDE KULLANILAN BOYAR MADDELERİ NELERDİR? GIDA SANAYİNDE KULLANILAN BOYAR MADDELERİ NELERDİR? KİMYASAL SİLAH OLARAK BİLİNEN GAZLAR NELERDİR? BU GAZLARIN CANLILAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ NELERDİR? TARIMDA KULLANILAN HORMONLAR NELERDİR? ETKİLERİ, FAYDA VE ZARARLARI NELERDİR? ARAŞTIRINIZ. ALKOLÜN CANLI ORGANİZMA ÜZERİNE ETKİSİNİ ARAŞTIRINIZ. SIVI YAĞLARDAN MARGARİN OLUŞTURMA HANGİ METOTLARLA YAPILMAKTADIR? ARAŞTIRINIZ. DEMİR ELEMENTİNİN CANLI VÜCUDU İÇİN ÖNEMİNİ ARAŞTIRINIZ. BAZEN BASINDA ÇÖP PATLAMASI OLAYI DUYULMAKTADIR. BU OLAY NASIL GERÇEKLEŞİR? ÖNLEMLERİ NELERDİR? ARAŞTIRINIZ. ASETİLEN GAZI NASIL ELDE EDİLİR? GÜNLÜK HAYATTA NERELERDE KULLANILIR? ARAŞTIRINIZ. NİÇİN ORGANİK KİMYADA MİLYONLARCA BİLEŞİK OLUŞURKEN, İNORGANİK KİMYADA BU KADAR BİLEŞİK OLUŞMAMAKTADIR? SEBEPLERİNİ ARAŞTIRINIZ. DETERJANIN ÇEVREBİLİME ETKİLERİNİ ARAŞTIRINIZ. GÜNLÜK HAYATTA KULLANDIĞIMIZ KANSER YAPICI ORGANİK BİLEŞİKLER NELERDİR? ARAŞTIRINIZ. ÇÖPLERİN YAŞAMA SÜRELERİNİ ARAŞTIRINIZ.
11
SENTETİK İLAÇLARIN ZARARI, PİYASADAN KALDIRILAN İLAÇLAR, ÖLDÜREN İLAÇLAR JELATİN KRİMİNALİSTİK KRİMİNOLOJİ ALTERNATİF TIP (KÂİNAT ECZANESİ) ANTİ-AGİNG (YAŞLANMAYA KARŞI) MARGARİN ZEYTİNYAĞI FİTOTERAPİ (BİTKİLERLE TEDAVİ) SENTETİK İLAÇLARIN ZARARI SÜT h. Atatürkçülükle İlgili Konular: Kimya dersi ile ilgili Atatürkçülük konuları 2488 Sayılı Tebliğler Dergisi’nde bulunmaktadır. a. Atatürk’ün “ Bilim ve teknik için sınır yoktur.” özdeyişinin günümüzdeki uzay çalışmaları örnek verilerek anlamının büyüklüğü ve önemi üzerinde durulmalıdır. b. Yine Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.” özdeyişinin bilimin hızla geliştiği bu çağdaki etki alanı ve önemi açıklanmalıdır. c. Atatürk’ün bilim ve fende, fennin uygulaması olan tekniğe ne kadar önem verdiğini ifade eden Bursa nutuklarındaki “Hakiki rehberimiz ilim ve fen olacaktır.” şeklindeki sözleri üzerinde durulmalıdır. d. Atatürk zamanında kurulan fabrikalar ve fen kuruluşlarının O’nun fen ve tekniğe dayanan sanayiye verdiği önemin açık bir kanıtı olduğu ve bunların önemi belirtilmelidir. e. Atatürk’ün “İstikbal göklerdedir.” sözünün anlamı belirtilmeli; Atatürk’ün fen ve teknikten soyutlanamayan hava gücüne dolaylı da olsa bu gücün dayandığı fen ve tekniğe verdiği önem açıklanmalıdır. Yıllık planlarda yeri geldikçe veya önemli gün ve haftalarda bu konuları anlatmalıyız. Yıllık planlara hedef ve davranışlarımızı yazmalıyız. 5. Günlük planların yapılması ve dersin işlenişi: Ders planlarının yapılmasına dikkat edilmesi hususu hatırlatıldı. Ders işleyiş, teknik ve yöntemlerin gözden geçirilmesi: Konular işlenirken insan yaşantısıyla ilgili yönlerin ele alınacak ve topluma yapacağı yararlı-zararlı etkileri üzerinde durulacaktır. Ünitede yer alan konular dersin özel öğretim metotlarına uygun olarak gözlem, inceleme ve deney yolu ile işlenecek ve değerlendirilecektir. Yapılan gözlem ve deneylerden ana fikre varılacaktır. Böylece öğrenci bilimsel düşünme yeteneği kazanacaktır. Bunun için konular problemler halinde ele alınacak ve işlenirken aşağıdaki esaslar göz önünde bulundurulacaktır: 1. Problem belirtme 2. Problem etrafında gözlem ve inceleme yoluyla çeşitli bilgiler toplama, 3. Bu bilgileri problemi çözmeye elverişli şekilde sıralama 4. Gerekli deneyler yapma 5. Deneylerden sonuçlan çıkarma 6. Bu sonuçlardan genel bir fikre varma Dersler işlenirken laboratuvardaki görsel ve işitsel araçlardan yararlanılacaktır. Deneyler mümkünse öğrencilere yaptırılacak, olanaklar kısıtlı olduğu takdirde öğrenci gurup deneyleri veya öğretmenin yapacağı gösteri deneylerine yer verilecektir. Basit deney ve deney araçları öğrencilere ev ödevi şeklinde yaptırılacaktır. Derslerin son on dakikası değerlendirilmeye ayrılacaktır. 6. Ölçme ve değerlendirme: Ölçme ve değerlendirme kriterleri gözden geçirildi ve bu konuda şu kararlar alındı: 6-a. Yazılı sorularının hazırlanmasında dikkat edilecek hususların tespit edildi. YAZILI SORULARI HAZIRLANMASINDA ALINAN KARARLAR a. Kısa cevaplı ve çok sorulu olması b. Soruların metin ve problem olarak düzenlenmesi
12
c. Soruların kitaptan aynen alınmaması d. Soruların işlenen konuyu kapsayacak şekilde, ağırlıklı olarak dağıtılması e. Soruların bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme seviyelerini ölçecek nitelikte hazırlanması f. Sınav sorulan için önceden cevap anahtarı hazırlanmasına ve her soru için ayrıntılı puanlama yapılması g. Sınav kâğıtları değerlendirildikten sonra belirlenen genel hatalar, yapılamayan sorular ve anlaşılmayan konular üzerinde durulması h. Her dönem için son sınavın test sınavı yapılması ı. Yazılı sınavlarda öğrencilerin seviyelerine uygun yapabilecekleri sorular sorulması i. 9. ve 10.sınıflarda her dönem 2’şer yazılı sınav, 11. ve 12.sınıflarda ise her dönem 3’er yazılı sınav yapılması j. Kimya dersinin tüm sınıflarda seviyesinin belirlenmesi açısından ve eşitlik ilkesi açısından ortak sınav yapılmasının devam edilmesi k. Soruların ve cevap anahtarının bilgisayarda yazılması, cevap anahtarının sınavdan önce ilgili müdür yardımcısına gösterilmesi 6-b. Sözlü notunun nasıl verileceği hususunda yönetmeliğe uyulması hatırlatıldı. SÖZLÜ SINAVLARLA İLGİLİ ALINAN KARARLAR Tüm devrelerde her öğrenciye iki sözlü notu verilmesi tavsiye edildi. Bir dönemde öğrencilere her dersten bir sözlü sınav puanı verilmesi esastır. Dersin özelliğine göre ve imkânlar ölçüsünde daha çok sözlü puanı da verilebilir. Sözlü sınav için başlı başına bir ders saati ayrılmaz. Sözlü puanı öğrencilerin eğitici çalışmalardaki faaliyetleri, derse hazırlıkları ders içinde etkinlikleri ve dersle ilgili araştırma çalışmaları değerlendirilerek verilir ve öğrenciye anında bildirilir. Bu yönetmeliğe dayanarak öğrencilerin derse hazırlıklarına, verdikleri güzel bir cevaba, sordukları ilginç sorulara, proje hazırlıklarına bakılarak daha çok sözlü notu ile ödüllendirilmeleri derse ilgi ve isteklerini arttıracaktır. Öğrenci takip formları hazırlanarak yıl boyunca öğrencilerimizi değerlendirebiliriz. Bu şekilde öğrenci hem hak ettiği notu alacak hem de ders işleme sürecine katılacaktır. 6-c. Ödev yönetmeliği incelenerek ödevlerin değerlendirilmesinde dikkate alınacak kriterler belirlendi. Ödev yönetmeliği incelendi. Ödevlerle ilgili şu kararlar alındı: a. Öğrencilere ödevler konusunda her türlü yardımın yapılması b. Ödevlerini bilgisayar ortamında hazırlayan öğrencilerin ayrıca kendi el yazıları ile de 7–10 sayfa ödev vermeleri c. Kontrollerin en az ayda 1 kez yapılması, yönlendirme sonucunda hata ve eksiklerin giderilmesi d. Sunu istenilmesi e. Ödev konuları orijinal konu olarak yazılması ve zümre tutanağına eklenmesi f. Her öğrenci için ödev takip evrakı tutulması ve aylık kontrollerde gelişmelerin işlenmesi g. Mevcut ödev değerlendirme formunun kullanılması ÖDEVLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER Ödevlerin takibini ve değerlendirmesini aşağıdaki tabloda belirtildiği gibi yapabiliriz. KİMYA DERSİ YILLIK ÖDEV TAKİP ve DEĞERLENDİRME FORMU ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI SINIFI NUMARASI ÖDEVİN VERİLDİĞİ TARİH ÖDEVİN TESLİM TARİHİ
.../..../2012 .../..../2013
DERS: DEĞERLENDİRME SONUCU NOT RAKAMLA NOT YAZIYLA ........ ADI SOYADI............................. İMZA
ÖDEVİN KONUSU: ............................................................................................... S.N. DEĞERLENDİRİLECEK HUSUSLAR PUAN VERİLEN PUAN 1Ödev hazırlama planı yapması ve 10 uygulama başarısı 2Ödev için gerekli bilgi, doküman, araç, 10 gereç toplaması ve kullanması 3Kendisini geliştirmek amacı ile ödevi 10
DÜŞÜNCELER
13
bizzat yapması ve çabası Ödev hazırlama sırasında ders öğretmeni ile diyalog kurması Kaynak kişilerle, varsa grupla iletişim kurabilme yeteneği Ödevin doğruluk ve kullanılabilirlik derecesi Ödevin yazım kurallarına ve dersin özel kurallarına uygunluğu Düzgün ifade kullanma ve anlaşılabilir olması Ödevin sunumu ve ödevle ilgili Soruları cevaplandırması Ödevin zamanında teslim edilmesi TOPLAM
45678910-
Yapılan faaliyetler ………. ……….. ………..
1. Görüşme 2. Görüşme 3. Görüşme
10 15 10 5 5 20 5 100 Alınan kararlar ………….. ……….. …………..
Tarih … … …
İmza ….. ……. ……
AÇIKLAMALAR:
12345-
Ödev konusu öğrenciye imza karşılığı bildirilecektir. Öğrencinin ders öğretmeni ile görüşmesinde, öğretmen tarafından notlar alınacaktır. Her öğretmen verdiği ödevlerle ilgili formları dosyalayacaktır Öğrencinin çalışma planı, bilgi, doküman ve araç-gereç listesi, iletişim kurduğu kaynak kişilerin listesi, ödevin sonundaki yararlanılan kaynaklar bölümünde belirtilecektir. Yıllık ödev takip ve değerlendirme formu doldurularak muhafaza edilecektir.
Ödevlerin; kasım ayının 1. haftasında verilip, mayıs ayının 2. haftasında teslim alınmasının yönetmeliğin emri olduğu hatırlatıldı. 7. Laboratuvarla ilgili çalışma kurallarının tespiti ve alınacak güvenlik önlemlerinin görüşülmesi: Laboratuvarla ilgili aşağıdaki ihtiyaçlar belirlendi: KİMYA LABORATUVARININ CAM MALZEME VE KÜÇÜK DEMİRBAŞ İHTİYAÇLARI 200 adet deney tüpü 5 adet 1 litrelik dibi düz balon 50 adet 500 mililitrelik erlen 5 adet 10 mililitrelik düz pipet 15 adet mesnet 15 adet büret kıskacı KİMYA LABORATUVARININ ELEKTRONİK CİHAZ İHTİYAÇLARI 3 adet elektronik hassas terazi (miligramın onda biri hassasiyette ve tartımın kapalı ortamda yapılabildiği cinsten) 1 adet elektronik pH metre 1 adet karıştırıcı ve su banyosu KİMYA LABORATUVARININ DİĞER BÜYÜK İHTİYAÇLARI 10 adet ecza dolabı (mevcutların ebadında) Reçineli saf su cihazı Doğal gaz tertibatı (Her öğrencinin aynı anda yararlanabileceği yeterlilikte) Havalandırma tertibatı KİMYA LABORATUVARININ YER OLARAK İHTİYAÇLARI Şimdiki laboratuvarımızın 2,5 misli büyüklüğünde yeni bir kimya laboratuvarı
14
Şimdiki cam malzeme ve kimyasal madde odasının 2 misli büyüklüğünde bir cam malzeme ve kimyasal madde odası Laboratuvarın bir köşesinin çeker ocak ile çevrilmesi Laboratuvarın boydan boya iki köşesinin tezgâhlarla çevrilmesi Saf su odası (Küçük bir oda) 8. Eğitim ve öğretim düzeyinin yükseltilmesi konusunda yapılacak çalışmaların belirlenmesi: Eğitim ve öğretim düzeyinin yükseltilmesi için başarıyı arttırıcı tedbirlerle ilgili alınan kararlar şunlardır: a. Başarılarının arttırılması için kimya dersinin daha sevimli hâle getirilmesi b. Görsel materyallerin kullanılması c. Konu anlatılırken öğrenci ihtiyaçları ile bağlantı kurulması d. Konu anlatılırken basit ve günlük kelimelerin kullanılması e. Derslere başlamadan önce dersin amaçlarının incelenmesi f. Konunun özelliğine göre uygun metodun seçilmesi g. Konunun işlenmesi sırasında öğrencilerin faydalanacakları her çeşit kaynak ve araç ve gereçlerin tespiti ile bunlardan nasıl faydalanılacağının öğrencilere açıklanması h. Konunun önce öğrencilere takdim edilmesi, geçmiş konu ile işlenecek konu arasında bağlantı kurulması ı. Öğrencilerin aktif olarak öğretime katılmalarının sağlanması i. Konuya başlarken öğrencilere, ne öğrenileceği hakkında genel şema verilip konu bitirildikten sonra özetleme yapılması j) Her konu ile ilgili çalışma soruları verilerek problem çözme alışkanlığının kazandırılması 9. Dilek ve temenniler: Aşağıdaki ek hususlar belirtildikten sonra 2012–2013 Eğitim-Öğretim yılının başarılı ve huzurlu geçmesi dilekleri ile toplantıya son verildi. Diğer Zümre Veya Bölüm Öğretmenleriyle Aşağıdaki Konularda Yapılacak İşbirliği Elektrokimyada elektroliz ve piller konusunda elektrik devresi kurulması ile iletkenlik ölçümleri deneylerinde, optik izomeri konusunda, maddenin ayırt edici özellikleri konularında fizik öğretmenleri ile, mol kavramı ve kimyasal hesaplamalar konusunda, logaritma, birim çevirmeleri konularında matematik öğretmenler ile, pH, karbonhidratlar katalizör azotlu bileşikler konularında biyoloji öğretmenleri ile, Atatürkçülük konularında tarih öğretmenleri ile, doğru ve olumlu cümle ve imla kuralları konusunda edebiyat öğretmenleri ile işbirliği yapabiliriz. Bu konular ilgili öğretmenlerin zümre başkanlarına iletilerek planlama yapmaları kararlaştırıldı. Bilim ve Teknolojideki Gelişmelerin, Derslere Yansıtılmasını Sağlayıcı Kararlar Alınması Ortaöğretim öğrencisinin anlayabileceği bilimsel yayınların tavsiye edilmesi karara bağlandı. Bilimsel gelişmelerle ilgili olarak öğrencilere derslerde örnekler verilmesi gerektiğinde makale, broşür, internet sitelerinden çalışmalar gösterilecektir. Öğrenci Başarısının Ölçülmesi ve Değerlendirilmesinde Ortak Bir Anlayışın, Birlik ve Beraberliğe Yönelik Belirleyici Kararlar Öğretmenlerin, ölçme ve değerlendirme yaparken aşağıdaki noktalara dikkat etmeleri, daha geçerli ve güvenilir değerlendirme yapmalarına katkı sağlayacaktır. 1. Seçilen ölçme ve değerlendirme yöntem ve teknikleri ders programında hedeflenen kazanımlara uygun olmalıdır. Ölçme ve değerlendirme araçları ile değerlendirme ölçütlerinin programın temel amaçlarına hizmet eder nitelikte olmasına ve programda kazandırılması hedeflenen becerileri kapsamasına dikkat edilmelidir. 2. Öğretim programında sunulan ölçme ve değerlendirme araçlarına ilişkin formlar örnek olarak sunulmuştur. Bu formların aynı şekilde kullanılması zorunlu değildir. Formlar ve formlarda yer alan ölçütler, sınıf mevcudu, çevre ve sınıf imkânları, dersin işleniş yöntemi, süre vb. faktörler göz önünde bulundurularak yeniden yapılandırılabilir. 3. Öğretmenlerin geleneksel değerlendirme araçları (çoktan seçmeli, doğru/ yanlış, eşleştirme, kısa yanıtlı sorular vb.) ile performansa dayalı değerlendirme araçlarını birlikte ve dengeli kullanması öğrenci kazanımlarının daha etkili değerlendirilmesini sağlayacaktır. 4. Performansa dayalı değerlendirme yapmak için verilen performans görevlerinde öğrencilerin performansının, daha önceden hazırlanmış ölçütlerden oluşan değerlendirme araçlarından (dereceli puanlama anahtarı, derecelendirme ölçeği vb.) biri ile değerlendirilmesi ve puanlanması gerekmektedir. 5. Verilen yıllık ödevler veya performans görevlerinde öğrencilerin bir kaynaktan bilgileri aynen aktarmaları yerine; elde ettikleri bilgileri, yorumlamaları, transfer etmeleri, çıkarımda bulunmaları, analiz etmeleri, değerlendirme yapmaları, tablo veya grafiğe dönüştürmeleri vb. sağlanmalıdır. Öğrencilerin performansına ilişkin değerlendirme sonuçları mümkün olduğunca kısa sürede öğrencilere bildirilmelidir. 6. Sınıfta yapılan her türlü etkinliğin değerlendirilerek bir puanlama yapılması zorunlu değildir. 7. Öğrencilerin öğrenmelerine destek sağlamak ve performanslarını değerlendirmek için yapılacak grup çalışmalarında iki yol izlenebilir. Birincisinde, verilen görev veya proje, gruptaki öğrenci sayısı kadar alt bölüme ayrılarak her öğrenciye bir alt görev yüklenir. İkincisinde ise söz konusu görev veya proje grubun tamamına verilir; grup iş bölümünü kendisi yapar; her grup üyesinin görev takibi de gruba ait bir iştir. Birinci tip grup çalışmaları değerlendirilirken, görev ve proje sunum
15
aşamalarında her öğrenci kendi hazırladığı bölümden sorumludur ve her öğrencinin performansı ayrı değerlendirilir. İkinci tip grup çalışmalarında ise her öğrenciye eşit puan takdir edilir. Başka bir deyişle, bir grubun tüm üyeleri aynı puanı alır. 2011–2012 KİMYA ZÜMRE BAŞKANI
KİMYA ÖĞRETMENİ LİSESİ MÜDÜRÜ
16
KİMYA ÖĞRETMENİ